Энерги

Хьуьнар, ницкъ я энерги (ширачу желтойн маттахь ἐνέργεια — дар, ницкъ)- тайп-тайпанчу материн боламан кепийн а,  зӀенийн а йукъара терахьан физикин барам бу. Иштта иза матери цхьана кепара кхечу кепе ерзарна барам бу.

Энерги
$\ E$, $\ W$
Барамалла	$L^{2}MT^{-2}$
СИ	Дж
СГС	эрг
Билгалдахарш

«Энерги» термин лело атта ду, хӀунда аьлча, физикин система къевлина ялахь, цуьнан энерги дӀа ца йолуш лаьтта, и система къевлина мел ю. Энерги Ӏалашъяран ламаст ду иза.

Фундаментале агӀора, энерги кхаа (импульс а импульсан йукъ а санна) аддитиве интегралан боламах (хенаца буьсуш болу бустамш) цхьаъ ю. Нётеран теоремо ма-бохху, энерги хенан цхьанатайпаналлица йоьзна ю. Цуьнан маьӀна ду болам дӀаяздеш долу ламасташ хенаца доьзна ца хилар.