Berlin

Berlin
Melumat
Dewlete	Almanya
Mıntıqa	Berlin-Brandenburg Metropolitan Region û Berlin
Merkezê idarey	Almanya
Ware	Almanya
Erd	891,12 km2
Nıfus	3 782 202
Berziye	34 m
Serdar	Kai Wegner
Kodê têlefoni	030
Letey saete	Central European Standard Time (GMT+1)
Kodê postey	10115–14199
Zıwano resmi	Almanki
Sazbiyayış	1244
Cayo tewr berz	Arkenberge
Qıta	Ewropa
Zıwanê bini	Almanki û Berlin German
Geokod	2950159
Website	www.berlin.de
Xerita
	Wikidata sera bıvurne

Berlin yew bacarê Almanyao u mıntıqa ra rocvetışê (şerqê) Almanya dero. Yewbiyayışê Almanya Federale u Cumhuriyetê Almanyayo Demokratik ra dıme Berlin serra 1990ıne de bi paytextê Almanya. Berlin bacarê Almanyao tewr gırdo.

Tarix

Berlin bacarê do khano u seserra 12ine de niyao ro. Verênde serra 1701ıne de bi paytextê Brandenburgi. Serranê 1701 u 1871e miyan de Berlin paytextê Qralina Prusya biyo. Raveri ra serra 1871e de Berlin paytextê Almanyayo. Wextê dêmdayışê endustriyede Berlin zaf biyo gırd u biyo merkezê transport u iqtısadi. Serra 1936i de kayê Olimpiya Berlin de biyê.

Wextê Herbê Dınyayê Dıyıne Berlin biyo xırabe. Serra 1945i de Berlin bi dı letey. O ra dıme mıntıqa rocawanê (ğerbê) Berlini be terefê Qraliya Yewbiyayiye, Amerika u Fransa ra pia idare bi. Mıntıqa rocvetışê (şerqê) Berlini ki terefê Rusya ra idare bi. Serra 1949i de hetê rocvetışê (şerqê) Berlini bi paytextê Cumhuriyetê Almanya Demokratike. Serra 1961e de Berlin miyan de seraser yew dês vıraziya. Labelê serra 1989i de no dês ancia rıziya u dı heti biy yew, amey pêser.

İklım

Ewro nıfusê Berlini 3.3 milyono; labelê nıfusê metroy 4.2 milyono. Zaf mıxtelıf mılleti tede cıwiyenê: şarê Polonan, Zazayan u Tırkan tede zafo. Nıfusê şare Tırkiya 117,624o.

İklimê Berlini honıko; sıliye zaf varena. Seba awıka germıne (Gulf Stream), hewaê Berlini zaf serdın niyo. Erdê Berlini her daim kheweo (kıhoyo).

Nıfus

1250 ra heta 2023 nıfus

Amarê nıfus	1200	12,000	10,000	136,137	401,972	4,330,810	3,048,759	3,375,222	3,644,826	3,782,202
	1250	1576	1680	1775	1852	1940	1980	2012	2018	2023

Çıme: Wikidata

İqtısad

Nıka Berlin bacarê da moderno. Banê xeylê berzi u bınaê ke hetê mımarine ra mıkemmel vıraziyaê tede estê. Ewro Berlin merkezê huner, zagon, siyaset u turizmio. Sektorê dewlete zaf gırdo. Merkezê Deutsche Welle u Der Tagesspiegeli Berlin de ronaeyo.

Belediya

Semtê Berlini	Erd be km²	Sıxletiye serê km² ra

Charlottenburg-Wilmersdorf	64,72	4.944
Friedrichshain-Kreuzberg	20,16	13.357
Lichtenberg	52,29	4.961
Marzahn-Hellersdorf	61,74	4.013
Mitte	39,47	8.456
Neukölln	44,93	6.969
Pankow	103,01	3.542
Reinickendorf	89,46	2.697
Spandau	91,91	2.435
Steglitz-Zehlendorf	102,50	2.867
Tempelhof-Schöneberg	53,09	6.304
Treptow-Köpenick	168,42	1.430

Hewa

Heway Berlin
Aşmi/Mengi	Çel	Şbt	Adr	Nsn	Gln	Hzr	Tmz	Tbx	Kşk	Tşv	Tşp	Kan	Serre
Tewr vêşi germ °C (°F)	15.0 (59)	17.0 (62.6)	23.0 (73.4)	27.0 (80.6)	33.0 (91.4)	36.0 (96.8)	38.8 (101.8)	35.0 (95)	32.0 (89.6)	25.0 (77)	18.0 (64.4)	15.0 (59)	38.8 (101.8)
Tewr nızm germ °C (°F)	2.9 (37.2)	4.2 (39.6)	8.5 (47.3)	13.2 (55.8)	18.9 (66)	21.8 (71.2)	24.0 (75.2)	23.6 (74.5)	18.8 (65.8)	13.4 (56.1)	7.1 (44.8)	4.4 (39.9)	13.4 (56.1)
Roce de werteyınine °C (°F)	0.5 (32.9)	1.3 (34.3)	4.9 (40.8)	8.7 (47.7)	14.0 (57.2)	17.0 (62.6)	19.0 (66.2)	18.9 (66)	14.7 (58.5)	9.9 (49.8)	4.7 (40.5)	2.0 (35.6)	9.6 (49.3)
Tewr nızm honık °C (°F)	−1.5 (29.3)	−1.6 (29.1)	1.3 (34.3)	4.2 (39.6)	9.0 (48.2)	12.3 (54.1)	14.7 (58.5)	14.1 (57.4)	10.6 (51.1)	6.4 (43.5)	2.2 (36)	−0.4 (31.3)	5.9 (42.6)
Tewr vêşi honık °C (°F)	-25.0 (-13)	-16.0 (3.2)	-13.0 (8.6)	-4.0 (24.8)	-1.0 (30.2)	4.0 (39.2)	7.0 (44.6)	7.0 (44.6)	0.0 (32)	-7.0 (19.4)	-9.0 (15.8)	-17.0 (1.4)	−21.0 (−5.8)
Sıxletina vartışi mm (inches)	42 (1.65)	33 (1.3)	41 (1.61)	37 (1.46)	54 (2.13)	69 (2.72)	56 (2.2)	58 (2.28)	45 (1.77)	37 (1.46)	44 (1.73)	55 (2.17)	571 (22.48)
Rocê ticıni	10.0	8.0	9.1	7.8	8.9	9.8	8.4	7.9	7.8	7.6	9.6	11.4	106.3
Saeta tici	46.5	73.5	120.9	159.0	220.1	222.0	217.0	210.8	156.0	111.6	51.0	37.2	1,625.6
Source no. 1: World Meteorological Organization (UN)^[1]
Source no. 2: HKO^[2]