Gilboa
Gilboa (engl. Mount Gilboa) je planinski lanac u Izraelu na granici prema Jordanu, poznat po bici u kojoj je oko 1010. pre n.e. pao jevrejski kralj Saul sa svoja tri sina u borbi protiv Filistinaca.[1]
Istorija
[uredi | uredi izvor]Pozadina
[uredi | uredi izvor]
Jevrejska nomadska plemena su se oko 2000. pre n.e doselila iz Mesopotamije u Kanaan, koji su, prema Bibliji, u to vreme naseljavali Amorijci na severu i Kanaanci na jugu. U ekspanziji na zapad Jevreji su prešli u Egipat, ali se u 14. veku pre n.e. vraćaju u Kanaan. Nedorasli borbi sa Kanaancima, koji su pretežno živeli u utvrđenim gradovima i imali bolje oružje, Jevreji nastanjuju brdske predele Palestine, počinju da se bave zemljoradnjom i da sa Kanaancima razvijaju trgovinske veze. Nalazeći se na putu između Azije i Afrike, Palestina je bila izložena invazijama mnogih naroda: posle 1478. pre n.e. (Bitka kod Megida) osvojili su je Egipćani, a u 13. veku pre n.e. bila je poprište borbi Egipta i Hetita. Krajem 13. veka pre n.e. Jevreji su iskoristili slabost Egipta da se prošire prema zapadnoj obali Palestine: oko 1200. pre n.e. pobedom nad Kanaancima kod Taanake počeli su osvajanje primorskih oblasti Palestine. Početkom 12. veka pre n.e. na zapadnoj obali Palestine izmeđi Jafe i Gaze naseljavaju se Filistinci, ratničko pleme iz Male Azije. Pobedom nad Jevrejima kod Even ha-Ezera oko 1080. pre n.e. osvojili su južne oblasti Palestine. [2]
Bitka
[uredi | uredi izvor]Boreći se protiv Filistinaca, Jevreji su oko 1020. pre n.e. u Palestini stvorili svoju prvu državu - kraljevstvo Izrael - na čelu sa plemenskim vođom Saulom, koji se proglasio za kralja. Pobedom kod Mičmaša Saul je potisnuo Filistince na uzani primorski pojas, ali je kod Gilboa oko 1010. pre n.e. pretrpeo poraz i izgubio život sa svoja tri sina.[2]
Posledice
[uredi | uredi izvor]Posle Saulove smrti njegova država je podeljena u dva dela: Severnim delom - Izrael - vladao je njegov sin Eš-bal (Esh-baal ili Ish-bosheth), a u južnom (Judeja) proglasio se za kralja Saulov zet i vojskovođa David. U nizu sukoba dveju država David je izašao kao pobednik i pod svojom vlašću ujedinio oba kraljevstva.[2]
Reference
[uredi | uredi izvor]- ^ Nikola Gažević, Vojna enciklopedija (knjiga 3), Vojnoizdavački zavod, Beograd (1973), str. 217
- ^ a b v Nikola Gažević, Vojna enciklopedija (knjiga 6), Vojnoizdavački zavod, Beograd (1973), str. 513
Literatura
[uredi | uredi izvor]- Nikola Gažević, Vojna enciklopedija (knjiga 3), Vojnoizdavački zavod, Beograd (1972), str. 217
- Nikola Gažević, Vojna enciklopedija (knjiga 6), Vojnoizdavački zavod, Beograd (1973), str. 513
