Uthai

ราชอาณาจักรไทย
Ratcha Anachak Thai
Ufalme wa Uthai

Bendera Nembo
Kaulimbiu ya taifa: {{{national_motto}}}
Wimbo wa taifa: Phleng Chat Wimbo la kifalme: Phleng Sansoen Phra Barami
Mji mkuu	Bangkok (Krung Thep) 13°44′ N 100°30′ E
Mji mkubwa nchini	Bangkok
Lugha rasmi	Kithai
Serikali Mfalme Waziri Mkuu	Ufalme wa kikatiba Maha Vajiralongkorn Paetongtarn Shinawatra
Formation Sukhothai Mfalmedom Ufalme wa Ayutthaya Ufalme wa Thonburi Ufalme wa Chakri	1238–1368 1350–1767 1767 hadi 7 Aprili 1782 7 Aprili 1782 hadi leo
Eneo  - Jumla  - Maji (%)	513,120 km² (ya 51) 0.4
Idadi ya watu  - Julai 2014 kadirio  - 2010 sensa  - Msongamano wa watu	67,091,1201 (ya 20) 64,785,909 132.1/km² (ya 882)
Fedha	Baht (฿) (THB)
Saa za eneo  - Kiangazi (DST)	(UTC+7) (UTC+7)
Intaneti TLD	.th
Kodi ya simu	+66 -

Uthai pia (Thailand, Tailand) , rasmi kama Ufalme wa Thailand, ni nchi katika Asia ya Kusini-mashariki, inapakana na Laos na Myanmar kaskazini, Cambodia mashariki, Ghuba ya Thailand na Malaysia kusini, na Bahari ya Andaman magharibi. Ina idadi ya watu takriban milioni 70, ikiwa ya 20 duniani. Jiji lake kubwa zaidi ni Bangkok, ambalo pia ni mji mkuu.

Historia

Uthai ilikuwa nchi pekee ya Asia Kusini Mashariki iliyofaulu kukwepa ukoloni.

Nchi iliitwa rasmi 'Siam (สยาม) hadi mwaka 1939, tena kati ya 1945 na 1949.

Neno Thai (ไทย) linamaanisha "uhuru" kwa Kithai ni pia jina la kundi kubwa la watu nchini ambao ni Wathai (75-85%), mbali na Wathai-Wachina (12%).

Tangu tarehe 19 Septemba 2006 nchi imetawaliwa na kamati ya jeshi. Jeshi ilipindua serikali ya waziri mkuu Thaksin Shinawatra bila kumwaga damu. Viongozi wa kijeshi walipatana na mfalme kwamba wataandaa uchaguzi mpya.

Lakini hata baada ya chaguzi huru kadhaa nchi haijatulia kisiasa.

Demografia

Kama ilivyokadiriawa mnamo Desemba 2023, idadi ya watu wa Uthai ni takriban milioni 66.05.

Ukuaji wa Idadi ya Watu na Muundo

Kiwango cha ukuaji wa idadi ya watu cha Uthai kimekuwa kikipungua, na kupungua kwa 0.14% mwaka 2022. Ugawaji wa umri ni kama ifuatavyo:

• Miaka 0-14: 16.87%

• Miaka 15-64: 71.20%

• Miaka 65 na zaidi: 11.93%

Sahihi ya jinsia kwa kuzaliwa ni 1.05 mwanaume kwa kila mwanamke, na uwiano jumla wa jinsia ni 0.95 mwanaume kwa kila mwanamke.

Takwimu za Kimaisha

• Kiwango cha kuzaliwa: 7.0 kuzaliwa kwa kila 1,000 ya watu (makadirio ya 2024)

• Kiwango cha vifo: 8.7 vifo kwa kila 1,000 ya watu (makadirio ya 2024)

• Kiwango cha uhamiaji: -0.13 wahamiaji kwa kila 1,000 ya watu

Kiwango cha vifo vya watoto wachanga ni vifo 6.47 kwa kila 1,000 ya watoto waliozaliwa hai.

Umri wa kuishi wa wastani

Umri wa kuishi wa wastani ni miaka 77.66, na wanaume wana umri wa kuishi wa miaka 74.65 na wanawake 80.83.

Kiwango cha Kuzaliwa

Kiwango cha kuzaliwa ni watoto 0.9 kwa kila mwanamke (makadirio ya 2024), kikionyesha kiwango cha kuzaliwa kilichoshuka chini ya kiwango cha kubadilisha.

Dini

Ubudha: 93.5%

Uislamu: 5.4%

Ukristo: 1.1%

Dini nyingine au hakuna dini: 0.1%

Ubudha wa Theravada ndiyo dini rasmi na ina nafasi muhimu katika utamaduni wa Thailand.

Muundo wa Kabila

Idadi ya watu wa Uthai ni ya aina mbalimbali, na makundi makuu ni:

• Tais: Takriban milioni 53–56.5

• Thai ya Kati(Siamese): Takriban milioni 25

• Isan (Thai-Lao): Takriban milioni 18.5–20

• Yuan (Thai Yuan; Lanna): Takriban milioni 6–7

• Thai ya kusini(Thai Pak Tai): Takriban milioni 5.5

• Wachina: Takriban milioni 6–9, wakiongoza kwa asili ya Teochew

• Wamalaya: Takriban milioni 2–4

• Wakhemere: Zaidi ya milioni 1.2

• Wakaren: Takriban milioni 1

Makundi mengine ya kabila ni pamoja na Phu Thai, Wahindi wa Thai, Mon, na jamii mbalimbali za asili.

Mijini

Kama ilivyokadiriawa mwaka 2023, takriban 53.5% ya idadi ya watu wa Thailand wanaishi katika maeneo ya mijini, na Bangkok ndiyo jiji lenye idadi kubwa ya watu, likiwa na wakazi zaidi ya milioni 9.

Vigezo vya Afya

Thailand imepiga hatua kubwa katika huduma za afya, ikiwa na nafasi ya sita duniani katika Indeksi la Usalama wa Afya wa 2019.

Nchi inakutana na changamoto zinazohusiana na idadi ya watu wanaozeeka, ambapo zaidi ya 20% ya raia wake ni zaidi ya miaka 60, na kiwango cha kuzaliwa kilichoshuka chini, jambo ambalo linaweza kuathiri maendeleo ya uchumi na usalama wa taifa.

Tazama pia

• Majimbo ya Uthai
• Orodha ya nchi kufuatana na wakazi

Viungo vya nje

Wikimedia Commons ina media kuhusu:

Uthai

Serikali

• Thaigov.go.th Government of Thailand
• Mfa.go.th Ministry of Foreign Affairs
• Thailand Internet Information National Electronics and Computer Technology Center
• Ministry of Culture Ilihifadhiwa 28 Aprili 2015 kwenye Wayback Machine.

Taarifa za jumla

• Thailand entry at The World Factbook
• Thailand entry in Library of Congress Country Studies. 1987
• Thailand Ilihifadhiwa 7 Februari 2009 kwenye Wayback Machine. from UCB Libraries GovPubs
• Uthai katika Open Directory Project
• Thailand from the BBC News
• Thailand Encyclopædia Britannica entry
• Wikimedia Atlas of Thailand
• Longdo Map On-line Thailand maps in English and Thai
• Key Development Forecasts for Thailand from International Futures
• 2010 Thailand population census by Economic and Social statistics Bureau Ilihifadhiwa 16 Januari 2013 kwenye Wayback Machine.

Utalii

• Tourism Authority of Thailand Official tourism website

1. Thailand travel dictionary

Vingine

• Southeast Asia Visions. "Browse the Southeast Asia Visions Collection". Cornell University Library. Iliwekwa mnamo 2 Oktoba 2011. Browse by image date{{cite web}}: CS1 maint: date auto-translated (link)

Marejeo

Makala hii kuhusu maeneo ya Asia bado ni mbegu. Je unajua kitu kuhusu Uthai kama historia yake, biashara, taasisi zilizopo, watu au utamaduni? Labda unaona habari katika wikipedia ya Kiingereza au lugha nyingine zinazofaa kutafsiriwa? Basi unaweza kuisaidia Wikipedia kwa kuihariri na kuongeza habari.