Перайсці да зместу

Баасізм

З Вікіпедыі, свабоднай энцыклапедыі

Баасізм (араб. البعث‎‎, ад арабскага «аль-Баас», што азначае «адраджэнне») — арабская ідэалогія, якая ставіць сваёй мэтай стварэнне і развіццё аб’яднанай арабскай дзяржавы пад кіраўніцтвам партыі-авангарду і прагрэсіўнага рэвалюцыйнага ўрада. Ідэалогія заснавана на ідэях Закі аль-Арсузі, Мішэля Афляка і Салаха ад-Дзін Бітара[1].

Баасісцкае грамадства імкнецца да асветы, адраджэння арабскай культуры і каштоўнасцяў[1]. Яно падтрымлівае стварэнне аднапартыйнай дзяржавы і адхіляе палітычны плюралізм на нявызначаны прамежак часу для выканання сваіх заяўленых мэтаў. Баасізм заснаваны на прынцыпах арабскага нацыяналізму, панарабізму[1] і ідэях сацыяльнага прагрэсу. У галіне рэлігіі ідэалогія прытрымліваецца свецкага падыходу. Баасісцкая дзяржава ў той ці іншай ступені ажыццяўляе дзяржаўнае рэгуляванне эканомікі і імкнецца падтрымліваць грамадскую ўласнасць на сродкі вытворчасці, але ў той жа час выступае супраць ліквідацыі прыватнай уласнасці.

Паняцце «сацыялізм» у баасізме гуляе вялікую ролю. Прыхільнікі баасізму мяркуюць, што сацыялізм — гэта адзіны спосаб развіцця арабскага грамадства.

Партыя Баас знаходзілася ва ўладзе ў Іраку ў 1963 годзе і 19682003 гадах і ў сапраўдны момант з’яўляецца кіруючай партыяй Сірыі. Для абодвух рэжымаў характэрныя аўтарытарызм, пераслед палітычнай апазіцыі і забарона на крытыку іх ідэалогіі. Аднак абодва дадзеных рэжыму вызначаюцца хутчэй як неабаасісцкія, паколькі рэалізаваная ў іх на практыцы ідэалогія значна адрозніваецца ад арыгінальнай дактрыны Афляка або Бітара, напрыклад, ні адна з кіруючых баасісцкіх партый не ставіла і не ставіць сваёй мэтай аб’яднанне арабскага свету.

Зноскі

  1. а б в Д. Андерхилл, С. Барретт, П. Бернелл, П. Бернем, и др. Общая редакция: д.э.н. Осадчая И.М. Баасизм // Политика. Толковый словарь. — М.: "ИНФРА-М", Издательство "Весь Мир". (рус.). — 2001.
  • Ali, Tariq (2003). The Clash of Fundamentalisms: Crusades, Jihads and Modernity. Verso. ISBN 978-1859844571.
  • Bengio, Ofra (1998). Saddam's Word: Political Discourse in Iraq. Oxford University Press. ISBN 978-0195151855.
  • Ben-Tzur, Avraham (1968). "The Neo-Ba'th Party of Syria". Journal of Contemporary History, 3:3, pp. 161–181. DOI 10.1177/002200946800300310
  • Blamires, Cyprian (2006). World Fascism: A Historical Encyclopedia. Vol. 1. ABC-CLIO. ISBN 9781576079409.
  翻译: