Taleithiau ffederal yr Almaen

Taleithiau ffederal yr Almaen

Enghraifft o:	enw un tiriogaeth mewn gwlad unigol
Math	talaith, rhaniadau gweinyddol yr Almaen, NUTS Lefel 1 (UE), is-adran weinyddol gwlad lefel gyntaf
Gwlad	Yr Almaen
Gwladwriaeth	yr Almaen
Ffeiliau perthnasol ar Gomin Wicimedia

Mae'r Almaen yn weriniaeth ffederal sy'n cynnwys 16 o daleithiau ffederal a elwir yn Länder (unigol: Land). Gelwir y taleithiau hyn yn anffurfiol yn Bundesländ ("Gwlad ffederal") neu'n Bundesländer ("Gwledydd Ffederal"). Mae gan yr Almaen gyfansoddiad ffederal, gan iddi gael ei chreu o nifer o weriniaethau cynharach; mae sawl un o'r taleithiau hyn yn dal i gadw rhyw elfen o annibyniaeth a sofraniaeth. Gelwrir tair ohonynt (Berlin, Bremen a Hamburg) yn aml yn Stadtstaaten (“Dinas-Daleithiau") a'r 13 sy'n weddill yn Flächenländer ("Ardal-Dalaith").

Crëwyd Gweriniaeth Ffederal yr Almaen (“Gorllewin yr Almaen”) ym 1949 trwy uno'r taleithiau gorllewinol (a oedd gynt dan weinyddiaeth America, Prydain a Ffrainc) a grëwyd yn dilyn yr Ail Ryfel Byd. I ddechrau, ym 1949, taleithiau'r Weriniaeth Ffederal oedd Baden (tan 1952), Bafaria (yn Almaeneg: Bayern), Bremen, Hamburg, Hesse (Hessen), Sacsoni Isaf (Niedersachsen), Gogledd Rhein-Westphalia (Nordrhein-Westfalen), Rhineland-Palatinate (Rheinland-Pfalz), Schleswig-Holstein, Württemberg-Baden (tan 1952) a Württemberg-Hohenzollern (tan 1952). Integreiddiwyd ac ystyriwyd Gorllewin Berlin yn wladwriaeth de facto, er nad oedd yn swyddogol yn rhan o'r Weriniaeth Ffederal.

• 	Talaith	Prifddinas
  1	Baden-Württemberg	Stuttgart
  2	Bafaria	München
  3	Berlin	–
  4	Brandenburg	Potsdam
  5	Bremen	Bremen
  6	Hamburg	–
  7	Hessen	Wiesbaden
  8	Mecklenburg-Vorpommern	Schwerin
  9	Niedersachsen	Hannover
  10	Nordrhein-Westfalen	Düsseldorf
  11	Rheinland-Pfalz	Mainz
  12	Saarland	Saarbrücken
  13	Sacsoni	Dresden
  14	Sachsen-Anhalt	Magdeburg
  15	Schleswig-Holstein	Kiel
  16	Thüringen	Erfurt

•