Βοεβοδάτο Μασοβίας
Συντεταγμένες: 52°14′34″N 21°0′6″E / 52.24278°N 21.00167°E
Βοεβοδάτο Μασοβίας | |||
---|---|---|---|
| |||
Χώρα | Πολωνία | ||
Διοικητική υπαγωγή | Πολωνία | ||
Πρωτεύουσα | Βαρσοβία | ||
Ίδρυση | 1 Ιανουαρίου 1999 | ||
Ονομάστηκε από | Μασοβία | ||
Έκταση | 35.566 km² | ||
Πληθυσμός | 5.492.000 (31 Μαρτίου 2011) | ||
Γεωγραφικές συντεταγμένες | 52°14′34″N 21°0′6″E | ||
Ιστότοπος | Επίσημος ιστότοπος | ||
Σχετικά πολυμέσα | |||
δεδομένα ( ) |
Το Βοεβοδάτο Μασοβίας, ή Επαρχία Μασοβίας (πολωνικά: województwo mazowieckie, [vɔjɛˈvut͡stfɔ mazɔˈvʲɛtskʲɛ]), είναι το μεγαλύτερο και πιο πυκνοκατοικημένο από τα 16 βοεβοδάτα της Πολωνίας (επαρχίες) στα οποία διαιρείται η χώρα, το οποίο δημιουργήθηκε το 1999. Καταλαμβάνει 35.579 χλμ2 της ανατολικής-κεντρικής Πολωνίας και έχει 5.411.446 κατοίκους.[1] Οι κύριες πόλεις της είναι η Βαρσοβία, στο κέντρο της μητροπολιτικής περιοχής της Βαρσοβίας, το Ράντομ στα νότια, το Πουότσκ στα δυτικά, το Σιέντλτσε στα ανατολικά και η Οστροουένκα στο βορρά. Η πρωτεύουσα του βοεβοδάτου είναι η εθνική πρωτεύουσα, η Βαρσοβία.
Το βοεβοδάτο δημιουργήθηκε την 1η Ιανουαρίου 1999, από τα πρώην Βοεβοδάτα Βαρσοβίας, Πουότσκ, Τσιεχάνουφ, Οστροουένκα, Σιέντλτσε και Ράντομ, σύμφωνα με τις μεταρρυθμίσεις της πολωνικής τοπικής αυτοδιοίκησης που εγκρίθηκαν το 1998. Το όνομα του βοεβοδάτου θυμίζει το παραδοσιακό όνομα της περιοχής, Μασοβία, με το οποίο είναι κατά προσέγγιση όμορο. Ωστόσο, το νότιο τμήμα του βοεβοδάτου, με τον Ράντομ, ανήκει ιστορικά στην Μικρά Πολωνία, ενώ η Γουόμζα και τα περίχωρά της, παρόλο που ιστορικά ήταν μέρος της Μασοβίας, τώρα ανήκει στο Βοεβοδάτο Ποντλάσκιε.
Συνορεύει με έξι άλλα βοεβοδάτα: Βαρμίας-Μαζουρίας στα βόρεια, Ποντλάσκιε στα βορειοανατολικά, Λούμπλιν στα νοτιοανατολικά, Τιμίου Σταυρού στα νότια, Λοτζ στα νοτιοδυτικά και Κουγιαβίας-Πομερανίας στα βορειοδυτικά.
Η Μασοβία είναι το κέντρο της επιστήμης, της έρευνας, της εκπαίδευσης, της βιομηχανίας και της υποδομής στη χώρα.[2] Αυτή τη στιγμή έχει το χαμηλότερο ποσοστό ανεργίας στην Πολωνία και ταξινομείται ως βοεβοδάτο πολύ υψηλού εισοδήματος.[2] Επιπλέον, είναι δημοφιλές στους παραθεριστές λόγω του αριθμού των ιστορικών μνημείων και του πρασίνου. Τα δάση καλύπτουν πάνω από το 20% της περιοχής του βοεβοδάτου, όπου κυριαρχούν τα πεύκα και οι βελανιδιές στο τοπικό τοπίο.[3] Επιπλέον, ο Εθνικός Δρυμός Καμπίνος που βρίσκεται εντός της Μασόβιας είναι ένα φυσικό καταφύγιο που έχει οριστεί από την UNESCO.
Διοικητική διαίρεση
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Το Βοεβοδάτο Μασόβιας χωρίζεται σε 42 πόβιατ (κομητείες): 5 πόβιατ πόλεων (miasto na prawach powiatu) και 37 πόβιατ γης (powiat ziemski). Αυτά υποδιαιρούνται σε 314 γκμίνα (δήμους), τα οποία περιλαμβάνουν 85 «αστικά γκμίνα».
Πόλεις
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Το βοεβοδάτο αποτελείται 88 πόλεις. Αυτές αναφέρονται παρακάτω κατά φθίνουσα σειρά πληθυσμού (σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία για το 2019):[1]
- Βαρσοβία (1.783.321)
- Ράντομ (212.230)
- Πουότσκ (119.709)
- Σιέντλτσε (77.990)
- Προύσκουφ (62.076)
- Λεγκιονόβο (54.049)
- Οστροουένκα (52.071)
- Πιασέτσνο (48.286)
- Ότφοτσκ (44.827)
- Τσιεχάνουφ (44.118)
- Μινσκ Μαζοβιέτσκι (40.836)
- Ζιράρντουφ (39.896)
- Ζόμπκι (37.219)
- Βοουόμιν (37.082)
- Σοχάτσεφ (36.327)
- Μάρκι (34.679)
- Γκρόντζισκ Μαζοβιέτσκι (31.782)
- Μουάβα (31.241)
- Νόβι Ντβουρ Μαζοβιέτσκι (28.649)
- Βίσκουφ (26.905)
- Κομπίουκα (24.096)
- Πιάστουφ (22.619)
- Όστρουφ Μαζοβιέτσκα (22.489)
- Πουόνσκ (22.130)
- Γιουζέφουφ (20.698)
- Μιλανούβεκ (20.698)
- Σουλεγιούβεκ (19.766)
- Πούουτουσκ (19.432)
- Σοκόουουφ Ποντλάσκι (18.946)
- Γκοστίνιν (18.588)
- Πιόνκι (18.269)
- Σιερπτς (17.994)
- Ζιελόνκα (17.588)
- Γκαρβόλιν (17.501)
- Πσάσνις (17.264)
- Κοζιενίτσε (17.208)
- Κονστάντσιν-Γεζιόρνα (17.023)
- Γουομιάνκι (17.022)
- Γκρούγετς (16.745)
- Μπρβίνουφ (13.601)
- Ραντζίμιν (13.005)
- Βένγκρουφ (12.628)
- Μπουόνιε (12.261)
- Γκούρα Καλβάρια (12.040)
- Βάρκα (11.948)
- Σιντουόβιετς (11.736)
- Οζάρουφ Μαζοβιέτσκι (11.719)
- Κάρτσεφ (9.856)
- Μάκουφ Μαζοβιέτσκι (9.776)
- Ζουρόμιν (8.867)
- Τουούστς (8.156)
- Νάσιελσκ (7.702)
- Ζβόλεν (7.698)
- Γουοσίτσε (7.049)
- Μπιαουομπζέγκι (6.951)
- Γουόχουφ (6.825)
- Μστσόνουφ (6.376)
- Πσισούχα (5.818)
- Λίπσκο (5.501)
- Γουασκάζεφ (4.840)
- Ίουζα (4.733)
- Πιλάβα (4.578)
- Σέροτσκ (4.506)
- Ράτσιονς (4.384)
- Σκαρίσεφ (4.371)
- Γκόμπιν (4.125)
- Τάρτσιν (4.116)
- Ζελέχουφ (3.988)
- Ποντκόβα Λέσνα (3.851)
- Νόβε Μιάστο ναντ Πιλίτσα (3.755)
- Χαλίνουφ (3.739)
- Μρόζι (3.574)
- Μισίνιετς (3.408)
- Ζακρότσιμ (3.196)
- Χοζέλε (3.088)
- Γκλινόγετσκ (3.019)
- Καουούσιν (2.899)
- Ντρόμπιν (2.872)
- Ρούζαν (2.709)
- Βισόγκρουντ (2.601)
- Μογκιελνίτσα (2.253)
- Κόσουφ Λάτσκι (2.089)
- Σανίκι (1.961)
- Μπροκ (1.941)
- Μπιέζουν (1.846)
- Μόρντι (1.788)
- Λουμπόβιντζ (1.684)
- Βισμιεζίτσε (885)
Προστατευόμενες περιοχές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Οι προστατευόμενες περιοχές στο Βοεβοδάτο Μασοβίας περιλαμβάνουν έναν εθνικό δρυμός και εννέα πάρκα τοπίου. Αυτά παρατίθενται παρακάτω.
- Εθνικός Δρυμός Καμπίνος (φυσικό καταφύγιο που έχει οριστεί από την UNESCO)
- Πάρκο Τοπίου Μπολίμουφ (μερικώς στο Βοεβοδάτο Λοτζ )
- Πάρκο Τοπίου Μπρούντζεν
- Πάρκο Τοπίου Μπουγκ
- Πάρκο Τοπίου Χόινουφ
- Πάρκο Τοπίου Γκούζνο-Λίντζμπαρκ (μερικώς στα Βοεβοδάτα Κουγιαβίας-Πομερανίας και Βαρμίας-Μαζουρίας)
- Πάρκο Τοπίου Γκοστίνιν-Βουοτσουάβεκ (μερικώς στο Βοεβοδάτο Κουγιαβίας-Πομερανίας)
- Πάρκο Τοπίου Κοζιενίτσε
- Πάρκο Τοπίου Μασοβίας
- Πάρκο Τοπίου Φαραγγιού Μπουγκ Ποντλάσιε (μερικώς στο Βοεβοδάτο Λούμπλιν)
Τα πιο δημοφιλή επώνυμα στην περιοχή
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- Κοβάλσκι: 26.270
- Βισνιέφσκι: 21.940
- Κοβάλτσικ: 21.586
- Γουκάσικ: 15.562
- Μαζουρκιέβιτς: δημιουργός του ονόματος Μασοβία
Ιστορικό
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Βοεβοδάτο Μασοβίας (1526-1795)
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Το Βοεβοδάτο Μασοβίας (1526-1795) (πολωνικά: Województwo Mazowieckie) ήταν διοικητική περιοχή του Βασιλείου της Πολωνίας και της Πολωνικής-Λιθουανικής Κοινοπολιτείας, από τον 15ο αιώνα έως τον διαμελισμό της Πολωνικής-Λιθουανικής Κοινοπολιτείας (1795). Μαζί με τα Βοεβοδάτα Πουότσκ και Ράβα, σχημάτισε την επαρχία της Μασοβίας.
Βοεβοδάτο Μασοβίας (1816-1837)
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Το Βοεβοδάτο Μασοβίας ήταν ένα από τα βοεβοδάτα της Πολωνίας του Συνεδρίου. Δημιουργήθηκε από το Τμήμα της Βαρσοβίας και μετατράπηκε στο Κυβερνείο Μασόβιας.
Μεταφορέ
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Υπάρχουν τρεις κύριες οδικές διαδρομές που διέρχονται από το βοεβοδάτο: Κορκ-Βερολίνο-Πόζναν-Βαρσοβία-Μινσκ-Μόσχα-Ομσκ, Πράγα-Βρότσουαφ-Βαρσοβία-Μπιαουίστοκ-Ελσίνκι και Πσκοφ-Γκντανσκ-Βαρσοβία-Κρακοβία-Βουδαπέστη.
Επί του παρόντος, υπάρχουν διάφορα τμήματα εθινικών οδών στην περιοχή, με τον αυτοκινητόδρομο Α2 να συνδέει την περιοχή, και ως εκ τούτου την πρωτεύουσα, με την υπόλοιπη Ευρώπη. Ο αυτοκινητόδρομος περνά κατευθείαν από το βοεβοδάτο από δυτικά προς ανατολικά, συνδέοντάς το με τη Λευκορωσία και τη Γερμανία. Ωστόσο, ο A2 δεν έχει ακόμη κατασκευαστεί ανατολικά της Βαρσοβίας για να συνδέσει την Πολωνία με τη Λευκορωσία. Ο αυτοκινητόδρομος S8 συνδέει τη Βαρσοβία με το Μπιαουίστοκ στο γειτονικό ανατολικό βοεβοδάτο, μαζί με τον S17 που κατασκευάζεται για να συνδέσει τη Βαρσοβία με το Λούμπλιν.
Το σιδηροδρομικό δίκτυο βασίζεται στα Koleje Mazowieckie και PKP Intercity.
Το κύριο διεθνές αεροδρόμιο στην περιοχή είναι το Αεροδρόμιο Βαρσοβίας «Φρεντερίκ Σοπέν».
Οικονομία
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Το Βοεβοδάτο Μασοβίας είναι το πλουσιότερο βοεβοδάτο στην Πολωνία. Το ακαθάριστο εγχώριο προϊόν (ΑΕΠ) του βοεβοδάτου ήταν 112,2 δισεκατομμύρια ευρώ το 2018, αντιπροσωπεύοντας το 22,6% της πολωνικής οικονομικής παραγωγής. Το κατά κεφαλήν ΑΕΠ προσαρμοσμένο για αγοραστική δύναμη ήταν 34.400 ευρώ ή 114% του μέσου όρου της ΕΕ των 27 την ίδια χρονιά.[4]
Ανεργία
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Το ποσοστό ανεργίας ήταν 4,8% το 2017 και ήταν υψηλότερο από τον εθνικό και ευρωπαϊκό μέσο όρο.[5]
Έτος | 2006 | 2007 | 2008 | 2009 | 2010 | 2011 | 2012 | 2013 | 2014 | 2015 | 2016 | 2017 |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
ποσοστό ανεργίας (σε %) | 12.3 | 9.1 | 6.0 | 6.0 | 7.4 | 7.9 | 8.0 | 8.0 | 7.2 | 6.4 | 5.5 | 4.8 |
Εικόνες
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]-
Καθεδρικός Ναός του Πουότσκ, τόπος ταφής των Πολωνών μοναρχών
-
Εκκλησία της Αγίας Αικατερίνης της Αλεξάνδρειας στο Ράντομ
-
Διαμέρισμα Γουισκιέβιτς στη Βαρσοβία, γενέτειρα της Μαρία Κιουρί, σήμερα μουσείο της βραβευμένης με Νόμπελ
-
Γενέτειρα του Φρεντερίκ Σοπέν στη Ζελαζόβα Βόλα, σήμερα μουσείο για τον συνθέτη
Δείτε επίσης
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- Βοεβοδάτο Βαρσοβίας της Δεύτερης Πολωνικής Δημοκρατίας (1919-1939)
Παραπομπές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- ↑ 1,0 1,1 GUS. «Population. Size and structure and vital statistics in Poland by territorial division in 2019. As of 30th June». stat.gov.pl (στα Αγγλικά). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 19 Απριλίου 2021. Ανακτήθηκε στις 11 Σεπτεμβρίου 2020.
- ↑ 2,0 2,1 «WHY WARSAW? - Aquatherm Warsaw». Ανακτήθηκε στις 10 Απριλίου 2017.
- ↑ Internet, JSK. «Mazowieckie Province». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 30 Μαΐου 2019. Ανακτήθηκε στις 10 Απριλίου 2017.
- ↑ «Regional GDP per capita ranged from 30% to 263% of the EU average in 2018». Eurostat.
- ↑ «Regional Unemployment by NUTS2 Region». Eurostat.
Εξωτερικοί σύνδεσμοι
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]