25.6.2008   

EL

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

C 162/24

1.1

Για στρατηγικούς, πολιτικούς και οικονομικούς λόγους, η ΕΟΚΕ υποστηρίζει ρητώς την ανεξάρτητη ευρωπαϊκή πρόσβαση στο διάστημα. Συνεπώς προσυπογράφει τις πολιτικές, όπως σκιαγραφούνται στα έγγραφα του Κοινού Συμβουλίου Διαστήματος, της Επιτροπής και του ΕΟΔ (1) τον Απρίλιο και Μάιο του 2007.

1.2

Μια Ευρωπαϊκή διαστημική πολιτική θα πρέπει να έχει ειρηνικούς σκοπούς στους οποίους να συμπεριλαμβάνεται η προστασία της συλλογικής ασφάλειας.

1.3

Η ΕΟΚΕ πιστεύει ότι οι ευρωπαϊκές διαστημικές δραστηριότητες, είτε αναπτύσσονται σε εθνικό επίπεδο είτε σε επίπεδο Ε.Ε., ή ακόμη στα πλαίσια του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Διαστήματος, αποδεικνύονται επωφελείς για διάφορους τομείς, όπως είναι η επιστημονική έρευνα, η επιθυμητή παροχή υποδομών και δεδομένων, και ευρύ φάσμα οικονομικών εφαρμογών ως αποτέλεσμα της ολοκλήρωσης των συστημάτων που βασίζονται στο διάστημα και των χερσαίων συστημάτων.

1.4

Ο ΕΟΔ έχει αποδειχθεί ιδιαίτερα επιτυχής στο να διασφαλίζει μέχρι τώρα στην Ευρώπη ένα σημαντικό και παγκοσμίου εμβέλειας ρόλο στον τομέα του διαστήματος. Η σύνδεσή του με τις δραστηριότητες της Επιτροπής πρόκειται να ελευθερώσει επιπλέον δυναμικό. Για το σκοπό αυτό, θα πρέπει να αναπτυχθούν διαδικασίες συνεργασίας, να καταμεριστούν οι αρμοδιότητες και να γίνει επιμερισμός του κόστους μεταξύ Επιτροπής και ΕΟΔ.

1.5

Οι παγκόσμιες εξελίξεις —ΗΠΑ, Ρωσία, Ιαπωνία, Κίνα, Ινδία, χώρες που δραστηριοποιούνται στον τομέα του διαστήματος— αναγκάζουν την Ευρώπη να αναλάβει μεγαλύτερη δράση ως ανταγωνιστής και εταίρος στο διάστημα. Αυτό απαιτεί την επεξεργασία συγκεκριμένων προγραμμάτων σε σύντομο χρονικό διάστημα και την εισαγωγή διαδικασιών για τη λήψη αποφάσεων που να είναι δυνατόν να ευθυγραμμίζονται με την διαδικασία λήψης αποφάσεων των άλλων παγκόσμιων εταίρων.

1.6

Ταυτόχρονα, μια ταχύτερη, συντονισμένη διαδικασία για τη λήψη αποφάσεων θα βελτιώσει τις ευκαιρίες για τον καθορισμό και συνεπακόλουθα την πραγματοποίηση αποστολών με βάση τις ανάγκες των χρηστών.

1.7

Το GALILEO και το GMES (Παγκόσμια Παρακολούθηση του Περιβάλλοντος και της Ασφάλειας) φέρουν «ευρωπαϊκές σημαίες». Τα προγράμματα του GALILEO θα πρέπει να υλοποιηθούν χωρίς καθυστέρηση.

1.8

Η εισαγωγή του «διαστήματος» στο 7ο πρόγραμμα πλαίσιο και στις κοινοτικές πολιτικές θα πρέπει να οδηγήσει σε ολοκληρωμένη προσέγγιση όλες τις ενδιαφερόμενες ΓΔ. Η διεύρυνση της βάσεως της στρατηγικής σκέψεως εντός της Επιτροπής θα είναι επωφελής για τις ολοκληρωμένες προσεγγίσεις που συχνά δεν υπάρχουν σε εθνικό επίπεδο. Είναι επιθυμητή η ανάληψη συντονισμένης προσπάθειας σε αυτό τον τομέα.

1.9

Όλα τα κράτη μέλη, και τα πιο μικρά και τα νέα κράτη μέλη, πρέπει να επωφεληθούν από την ευρωπαϊκή διαστημική πολιτική με τη δημιουργία επαρκών ευκαιριών για επιστημονικές ικανότητες καθώς και για ικανότητες υψηλής εξειδίκευσης σε ολόκληρη την ευρωπαϊκή επικράτεια τόσο στους ανάντη όσο και στους κατάντη τομείς.

1.10

Στην βιομηχανική πολιτική της «δίκαιης επιστροφής» του ΕΟΔ (2) κάθε χώρα ανακτά την επένδυσή της μέσω συνδρομών και παραχωρήσεων. Συνεπώς, οι σχέσεις μεταξύ κυβερνήσεων, ΕΟΔ, ιδιωτικών εταιρειών και ερευνητικών ινστιτούτων αντικατοπτρίζουν βαθιά ριζωμένα πρότυπα.

1.11

Μέχρι σήμερα, η εφαρμογή της στρατηγικής της δίκαιης επιστροφής για την ανάπτυξη του ευρωπαϊκού δυναμικού στο χώρο του διαστήματος υπήρξε επιτυχής. Όμως, η αυξανόμενη ωρίμανση της διαστημικής αγοράς θα απαιτήσει περισσότερη ευελιξία, εφόσον τα σταθερά σχήματα συνεργασίας κατά κανόνα δεν διευκολύνουν τη βιομηχανική καινοτομία. Λόγω της ζήτησης της αγοράς, των αναγκών των χρηστών, και της ανάπτυξης υπηρεσιών, ιδιαιτέρως των ΜΜΕ, οι επιχειρήσεις αυτές αναμένεται να ανταποκριθούν με τον κατάλληλο τρόπο στις νέες απαιτήσεις και επιλογές της ευρωπαϊκής διαστημικής πολιτικής.

1.12

Από την άλλη πλευρά, οι αιφνίδιες αλλαγές των σταθερών διαδικασιών και σχέσεων μπορεί να είναι αντιπαραγωγικές, ιδίως αν ληφθούν υπόψη οι μεγάλες ανισότητες στις συνεισφορές προς τον ΕΟΔ.

1.13

Συνεπώς, η ΕΟΚΕ συνηγορεί υπέρ μιας ανοιχτής και διαφανούς ανάλυσης και διαλόγου όσον αφορά τις επιθυμητές επιδόσεις της Ευρώπης σε δέκα χρόνια: ποιοι στόχοι πρέπει να τεθούν και ποια αντίστοιχα θεσμικά μέσα απαιτούνται —από πλευράς ΕΟΔ, Επιτροπής και κρατών μελών— προκειμένου να επιτευχθεί από κοινού συντονισμένη ευρωπαϊκή αποστολή. Μεταξύ άλλων ο διάλογος θα πρέπει να περιλαμβάνει τον τρόπο χρηματοδότησης του ΕΟΔ, την δυναμική συμβολή των εταιριών μεσαίου μεγέθους και τη διατήρηση του υψηλότερου επιπέδου ανταγωνισμού.

1.14

Στα πλαίσια αυτά οι ευθύνες της Επιτροπής όσον αφορά τις εφαρμογές και την προώθηση των αναγκών των χρηστών είναι σημαντικές. Η ΕΟΚΕ ευελπιστεί ότι η Επιτροπή θα διασφαλίσει τη διεξαγωγή ανοιχτών συζητήσεων και την συμμετοχή του ιδιωτικού τομέα, ιδιαιτέρως των ΜΜΕ.

1.15

Η ΕΟΚΕ συμφωνεί με το Συμβούλιο για τη σημασία του διαστήματος από πλευράς άμυνας και ασφάλειας. Θα πρέπει να προωθηθεί ο σχεδιασμός μελλοντικών συστημάτων που θα συμβάλουν στην προσέγγιση των ευρωπαϊκών χωρών.

1.16

Καθώς τα όρια μεταξύ πολιτικών και στρατιωτικών εφαρμογών γίνονται όλο και περισσότερο ασαφή, θα πρέπει να χρησιμοποιηθούν πλήρως τα αποκαλούμενα αποτελέσματα διπλής χρήσεως.

1.17

Τέλος, η επικοινωνία έχει μεγάλη σημασία. Κατά την άποψη της ΕΟΚΕ θα έπρεπε να κοινοποιούνται περισσότερο οι θετικές επιπτώσεις του διαστήματος στην καθημερινή ζωή.

1.18

Μια καλώς στοχοθετημένη ανακοίνωση με θέμα την ευρωπαϊκή διαστημική πολιτική θα έπρεπε να ενθαρρύνει τους νέους να ασχοληθούν με τον τομέα και γενικότερα να καθιστά τον τομέα ελκυστικό έτσι ώστε οι νέοι να αποφασίζουν να ακολουθήσουν τεχνικό ή επιστημονικό κλάδο σπουδών.

2.1

Κατά την τελευταία δεκαετία τα ευρωπαϊκά όργανα και οι εθνικές ειδικές υπηρεσίες ασχολούνται όλο και περισσότερο με την εξέταση του μέλλοντος μιας ευρωπαϊκής πολιτικής διαστήματος και των βημάτων που πρέπει να ακολουθηθούν.

2.2

Τον Απρίλιο του 2007 η Επιτροπή δημοσίευσε σε στενή συνεργασία με τον ΕΟΔ (3) ανακοίνωση για την διαστημική πολιτική (4), που συνοδεύεται από ανάλυση αντικτύπου και εκτεταμένο πρόγραμμα προβλεπόμενων δράσεων από τον ΕΟΔ, την Επιτροπή και τα κράτη μέλη.

2.3

Στις 21 Μαΐου 2007, το Συμβούλιο Διαστήματος (5) υιοθέτησε ψήφισμα για την ευρωπαϊκή διαστημική πολιτική, που βασίζεται στην ανακοίνωση της Επιτροπής.

2.4

Το αυξανόμενο ενδιαφέρον, που αποδεικνύεται από τα προαναφερθέντα έγγραφα, οφείλεται στο ευρύ φάσμα των παγκόσμιων εξελίξεων και τους ευρωπαϊκούς στρατηγικούς στόχους:

2.5

Το 2003 και το 2004 η Ευρωπαϊκή Επιτροπή παρουσίασε μια πράσινη και μια λευκή βίβλο για την διαστημική πολιτική. Και στις δύο βίβλους είναι έκδηλος ο σχεδιασμός μιας μελλοντικής διαστημικής πολιτικής. Περιλαμβάνουν πολλά στοιχεία —μεγάλης εμβέλειας μερικές φορές— από την προαναφερθείσα ανακοίνωση.

2.6

Στο ψήφισμά του της 22ας Μαΐου το Συμβούλιο επιβεβαιώνει ότι ο διαστημικός τομέας«αποτελεί στρατηγικό πλεονέκτημα που συμβάλλει στην ανεξαρτησία, ασφάλεια και ευημερία της Ευρώπης και του ρόλου της παγκοσμίως». Η ενίσχυση της ευρωπαϊκής συνεργασίας για τη δημιουργία υπηρεσιών που βασίζονται στο διάστημα προς όφελος των πολιτών αποτελεί βασικό θέμα. Το Συμβούλιο συνδέει την διαστημική πολιτική με την στρατηγική της Λισσαβώνας και υποστηρίζει τη σημασία της για την κοινή εξωτερική πολιτική και την πολιτική ασφάλειας.

2.7

Το ψήφισμα του Συμβουλίου τονίζει το στόχο της οικοδόμησης του ευρωπαϊκού χώρου έρευνας και επιβεβαιώνει τη συνεργασία μεταξύ ΕΟΔ και Επιτροπής η οποία θα αυξήσει την αποτελεσματικότητα, τη χρηματοδότηση των ευρωπαϊκών προγραμμάτων, και θα εξασφαλίσει μεγαλύτερη συνοχή μεταξύ τεχνολογίας και εφαρμογών. Η σχέση ΕΟΔ και Επιτροπής θα εξελιχθεί βασιζόμενη στην εμπειρία. Εντούτοις, το ζήτημα της συγχρηματοδότησης των υφιστάμενων βασικών υποδομών (Kourou, Darmstadt) παραμένει ανοιχτό.

2.8

Κεντρικό θέμα αποτελεί η συνεργασία και ο καταμερισμός της εργασίας μεταξύ ΕΟΔ και Επιτροπής. Ο ΕΟΔ κρατεί τα σκήπτρα στη διερεύνηση και τεχνολογία, ενώ η Επιτροπή θα αναλάβει τις εφαρμογές που σχετίζονται με τις πολιτικές της όπως η πολιτική για τις μεταφορές, το περιβάλλον, την ασφάλεια και τις σχέσεις με τρίτες χώρες καθώς και για την επισήμανση των αναγκών των μη κυβερνητικών χρηστών για βελτιωμένες υπηρεσίες.

2.9

Η αποδοτικότητα από πλευράς κόστους στα δημόσια προγράμματα θα συμβάλει στην ανταγωνιστικότητα των ιδιωτικών βιομηχανικών και εμπορικών εταιριών. Ιδιαίτερα σημαντικές είναι οι ΜΜΕ και η πλευρά της προσφοράς. Ταυτόχρονα το Συμβούλιο αναγνωρίζει τη βιομηχανική πολιτική του ΕΟΔ, ιδιαιτέρως την αρχή της «δίκαιης επιστροφής», ως μέσο για την ενθάρρυνση των επενδύσεων και την αύξηση της ευρωπαϊκής ανταγωνιστικότητας.

2.10

Αναμφισβήτητα, το ψήφισμα του παρελθόντος Μαΐου εισάγει ένα νέο στάδιο το οποίο δέχτηκαν με ενθουσιασμό οι κυριότεροι φορείς (6).

3.1

Ο κόσμος του διαστήματος μεταβάλλεται ταχέως. Κατά την τελευταία δεκαετία η ΕΟΚΕ εξέφρασε την επιδοκιμασία της για την Πράσινη και την Λευκή Βίβλο της Επιτροπής με θέμα την διαστημική πολιτική (7). Και πάλι η ΕΟΚΕ υποστηρίζει τα νέα βήματα που αποφάσισαν το Συμβούλιο, η Επιτροπή και ο ΕΟΔ τον παρελθόντα Μάιο. Έχει συμβολική αξία ότι οι σημαντικές αποφάσεις για την διαστημική πολιτική λαμβάνονται στις αρχές του 21ου αιώνα. Μια νέα εποχή αρχίζει.

3.2

Οι παγκόσμιες εξελίξεις στο χώρο του διαστήματος έχουν αυξανόμενο στρατηγικό και τεχνολογικό αντίκτυπο.

3.2.1

Η διαστημική πολιτική γίνεται όλο και πιο σημαντική αν όχι απαραίτητη προκειμένου να συμβάλει στους στόχους που συνδέονται με την γη, δηλαδή οι διαστημικές εφαρμογές έχουν ζωτική σημασία για την πραγματοποίηση των οικονομικών και κοινωνικών στόχων για μια Ευρώπη που τελεί υπό ολοκλήρωση.

3.2.2

Στην επιστήμη και στην έρευνα οι πρόοδοι της αστρονομίας και της πλανητικής έρευνας είναι εμφανείς. Ο ΕΟΔ επωφελείται από τα υφιστάμενα δίκτυα και συμβάλει με στοχοθετημένα προγράμματα και αξιολογήσεις ειδικών. Σε αντίθεση με τον επιστημονικό κόσμο ο στρατιωτικός τομέας παραμείνει σε εθνικά πλαίσια.

3.2.3

Από στρατηγική άποψη, η Ευρώπη πρέπει να προστατεύσει την ανεξαρτησία της έναντι των ΗΠΑ και της Ρωσίας και σε όλο και μεγαλύτερο βαθμό της Κίνας και της Ινδίας, καθώς και άλλων χωρών που δραστηριοποιούνται στο χώρο του διαστήματος, που είναι ταυτόχρονα ανταγωνιστές και εταίροι στο διάστημα. Γενικότερα, η θέση της Ευρώπης στον κόσμο πρέπει να αποτελεί το σημείο εκκίνησης για κάθε διαστημική πολιτική.

3.3

Το ψήφισμα του Συμβουλίου διαστήματος της 22ας Μαΐου 2007, και τα έγγραφα που το συνοδεύουν, όπως η ανακοίνωση της Επιτροπής, η αξιολόγηση αντικτύπου, η δήλωση του γενικού διευθυντή του ΕΟΔ και τα προκαταρκτικά στοιχεία ενός κοινού ευρωπαϊκού προγράμματος για τον ΕΟΔ, την Επιτροπή και τα κράτη μέλη αποτελούν ένα μεγάλο βήμα προς τα εμπρός, αρκεί να ληφθεί υπόψη ότι:

3.4

Η συμφωνία-πλαίσιο του 2003 (8) μεταξύ του ΕΟΔ και της Ευρωπαϊκής Ένωσης έθεσε τα θεμέλια για τη σύγκληση του σχεδιασμού και των δράσεων στην Ε.Ε. και τον ΕΟΔ. Τώρα, το Συμβούλιο διατυπώνει μια σφαιρική προσέγγιση με σκοπό τον καλύτερο συντονισμό και την αύξηση της αποτελεσματικότητας των επιμέρους σχεδίων είτε είναι εθνικά είτε διακυβερνητικά ή ευρωπαϊκά.

3.5

Κατά την άποψη της ΕΟΚΕ, τα σημαντικά στοιχεία είναι η αυξανόμενη συναίνεση και το κοινό όραμα των κρατών μελών· η επιβεβαίωση της συνεργασίας μεταξύ Επιτροπής και ΕΟΔ και ο καταμερισμός των αρμοδιοτήτων μεταξύ των δύο αυτών οργάνων, που παρέχει τη βάση για αυξανόμενη κοινοτική χρηματοδότηση· μια καλύτερη ισορροπία μεταξύ Ε&Α και εφαρμογών και το σημαντικότερο, η σαφής πρόθεση να τεθούν οι ανάγκες των χρηστών στην πρώτη γραμμή· οι συμπράξεις του δημόσιου και ιδιωτικού τομέα· και οι προτεραιότητες GALILEO και GMES (9) που τίθενται ως σημαιοφόροι στα πλαίσια της ευρωπαϊκής διαστημικής πολιτικής.

3.6

Πρέπει ωστόσο να σημειωθεί ότι τα προτιθέμενα βήματα αποτελούν μέρος μιας μακροχρόνιας διαδικασίας που σίγουρα δεν βρίσκεται στο τελικό της στάδιο. Πρέπει ακόμα να καταρτιστούν συγκεκριμένα σχέδια και να καθοριστούν συγκεκριμένες χρηματοδοτικές ροές.

3.7

Ο συνολικός προϋπολογισμός του 2005 για διαστημικές δραστηριότητες του ΕΟΔ, του EUMETSAT και των κρατών μελών έφθασε τα 4,8 δισεκατομμύρια ευρώ (χωρίς να λαμβάνεται υπόψη η Επιτροπή) (10). Η Επιτροπή θα διαθέσει ένα εγγυημένο ποσό άνω του 1,4 δισεκατομμυρίου ευρώ κατά το διάστημα 2007-2013 για διαστημικές εφαρμογές και δραστηριότητες μέσω του 7ου προγράμματος πλαισίου. Ο παγκόσμιος προϋπολογισμός για το διάστημα ανέρχεται σε 50 δις ευρώ. Ο προϋπολογισμός των ΗΠΑ είναι περίπου 40 δις ευρώ εκ των οποίων άνω του 50 % αφορά τον στρατιωτικό τομέα. Επιπλέον, οι αμερικανικές δαπάνες επικεντρώνονται ιδιαιτέρως στην Αμερική πράγμα που επηρεάζει τη συνεργασία μεταξύ των διαφόρων οργάνων και εταιριών (11). Κατά βάση, οι ΗΠΑ αποτελούν μια κλειστή αγορά η οποία είναι αρκετά μεγάλη για να υποστηρίξει την διαστημική βιομηχανία των Ηνωμένων Πολιτειών χωρίς να είναι αναγκασμένη να ανταγωνίζεται επιτυχώς στη διεθνή εμπορική αγορά.

3.8

Οι ευρωπαϊκές διαστημικές δραστηριότητες αποτελούν ένα μείγμα ευρωπαϊκών (διακυβερνητικών ή κοινοτικών) και εθνικών προγραμμάτων. Ο ρόλος του ΕΟΔ δεν περιορίζεται μόνο στον συντονισμό των σχεδίων και έχει αποδειχθεί εξαιρετικά επιτυχής μέχρι στιγμής. Ο ΕΟΔ είναι ένας οργανισμός έρευνας και ανάπτυξης που αναπτύσσει με επιτυχία μεγάλα έργα υποδομών σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Στο διάστημα υπάρχουν μεγάλοι ευρωπαϊκοί φορείς που υπάγονται στον ΕΟΔ όπως: Arianespace, EUMETSAT, Eutelsat. Εκτός από τα προγράμματα αυτά, ορισμένα κράτη μέλη έχουν τα δικά τους προγράμματα που βασίζονται σε εθνικές πολιτικές και τεχνολογικές παραδόσεις και στόχους και συνεπώς σε εθνικές ικανότητες, δίκτυα και εφαρμογές. Το ευρωπαϊκό πρότυπο αποτελεί ένα πολύπλοκο σύστημα κοινών και εθνικών προγραμμάτων.

3.9

Είναι πιθανό να προστεθούν νέα μέλη στον ΕΟΔ, με αποτέλεσμα ο αριθμός των μελών του να αυξηθεί από 17 σε 22 (12). Αναμένονται οφέλη από τις υφιστάμενες επιστημονικές δεξιότητες και την ενδεχόμενη ενίσχυση των οικονομικών ομίλων.

3.10

Η επικάλυψη των εργασιών μεταξύ των εθνικών προγραμμάτων και του ΕΟΔ είναι πιθανή. Τα σχέδια που αφορούν την άμυνα παραμένουν εθνικά. Το γεγονός αυτό μπορεί να δημιουργήσει αναποτελεσματικότητες λόγω της ασάφειας των ορίων μεταξύ τεχνολογιών για στρατιωτικούς και πολιτικούς στόχους. Η νέα σφαιρική προσέγγιση μπορεί να συμβάλει σε μεγαλύτερη σύγκλιση.

3.11

Οι προϋπολογισμοί είναι ανάλογοι των υποδομών και της συλλογής δεδομένων. Όσο καλύτερα είναι οργανωμένες οι σχέσεις με τις δυνάμεις της αγοράς και τις επιχειρήσεις τόσο πιο εκτεταμένο είναι το πολλαπλασιαστικό αποτέλεσμα μέσω των εφαρμογών και υπηρεσιών. Καλό παράδειγμα στα πλαίσια αυτά αποτελεί ο φορέας των μετεωρολογικών δορυφόρων EUMETSAT και μπορεί να χρησιμεύσει ως πρότυπο για άλλους τομείς.

3.12

Δεδομένων των περιορισμών του προϋπολογισμού, είναι ιδιαίτερα συνετό το ότι η Ευρώπη επικεντρώνεται στις προτεραιότητες και είναι απολύτως ανοιχτή στην διεθνή συνεργασία. Η διεθνής συνεργασία έχει μεγάλη προστιθέμενη αξία και μερικές φορές εντυπωσιακά πολλαπλασιαστικά αποτελέσματα. Ωστόσο, για να σταθεί ως ίσος εταίρος προς τις τρίτες χώρες οι ικανότητες της Ευρώπης πρέπει να ανταποκρίνονται σε βασικές απαιτήσεις εκτός των προτεραιοτήτων. Καλό θα ήταν οι απαιτήσεις να αποφασίζονται από κοινού και κατόπιν να γίνονται επαρκείς επενδύσεις.

3.13

Σε πρόσφατη γνωμοδότησή της, η ΕΟΚΕ υποστηρίζει απόλυτα το σχέδιο GALILEO, ένα ευρωπαϊκό σχέδιο σφαιρικής πλοήγησης (13). Το GALILEO θα εξασφαλίσει μεγαλύτερη ακρίβεια στον εντοπισμό θέσεως και στα παγκόσμια δεδομένα για τις πολιτικές εφαρμογές σε πολλούς τομείς. Πρόκειται για ένα σύστημα που μπορεί να συγκριθεί με το υφιστάμενο αμερικανικό σύστημα, το GPS, αλλά με βελτιώσεις.

3.13.1

Το GALILEO θα επιβεβαιώσει την ευρωπαϊκή θέση ως ανεξάρτητου εταίρου στο διάστημα.

3.13.2

Δεν υπήρχαν ικανοποιητικές προοπτικές για τον ανάντη τομέα. Η ΕΟΚΕ επικροτεί την απόφαση του Συμβουλίου να χρηματοδοτήσει το GALILEO και τον καθορισμό των προγραμμάτων. Τα προγράμματα αυτά πρέπει να υλοποιηθούν χωρίς καθυστέρηση για να δημιουργηθούν ευνοϊκές συνθήκες για τον τομέα κατάντη (14).

3.13.3

Εκτός από τα εμπόδια για μια βιώσιμη σύμπραξη δημόσιου-ιδιωτικού τομέα που είναι συνήθως πολύπλοκη ούτως ή άλλως, παραμένουν αναπάντητα ορισμένα ερωτήματα τα οποία επείγει να επιλυθούν προκειμένου να επιτευχθεί αποτελεσματική συμμετοχή των ιδιωτικών εταίρων.

3.14

Επιπροσθέτως των υφιστάμενων υπηρεσιών το GMES θα παράσχει αυξανόμενο αριθμό απαραίτητων συνεκτικών επίγειων υπηρεσιών γεωσκόπησης. «Το πρόγραμμα GMES θα βελτιώσει την ικανότητα της Ευρώπης για παρακολούθηση και αξιολόγηση στην περιβαλλοντική πολιτική και θα συμβάλει στην κάλυψη των αναγκών ασφαλείας» (15). Οι δυναμικές παγκόσμιες εξελίξεις καθιστούν εμφανή τη χρησιμότητα νέων εργαλείων για να αντιμετωπιστούν οι νέες προκλήσεις του περιβάλλοντος, της αλλαγής του κλίματος, της υγείας και της προσωπικής και συλλογικής ασφάλειας.

3.14.1

Οι προκλήσεις αφορούν ένα πολύ ευρύ φάσμα τομέων, από τις φυσικές καταστροφές και κρίσεις, ως τις επιπτώσεις από την αλλαγή του κλίματος όπως οι εκπομπές αερίων και η μόλυνση της ατμόσφαιρας και την πολιτική άμυνα και τον έλεγχο των συνόρων.

3.14.2

Οι σχετικές εφαρμογές στον τομέα οριοθετούνται από τις ανάγκες των χρηστών, οι οποίοι προέρχονται από ιδιαίτερα διαφορετικές κοινότητες που περιλαμβάνουν αρμόδιους για τη χάραξη πολιτικής, δημόσιες υπηρεσίες, επιχειρήσεις και πολίτες, γεγονός που υπογραμμίζει την ανάγκη για μεγαλύτερο συντονισμό μεταξύ ΕΟΔ, Επιτροπής και κρατών μελών. Είναι συνεπώς σκόπιμο να προβεί η Επιτροπή σε καταγραφή των αναγκών.

3.14.3

Οι υπηρεσίες GMES θα συμβάλουν στην ανάπτυξη και υλοποίηση των διαφόρων πολιτικών της Ε.Ε.. Δεδομένης της αναμενόμενης προστιθέμενης αξίας των GMES, ο προϋπολογισμός (2009) πρέπει να παράσχει λειτουργική χρηματοδότηση για τις διαστημικές υπηρεσίες και εφαρμογές προς υποστήριξη των πολιτικών της Ε.Ε..

3.14.4

Και στην περίπτωση των υποδομών GMES, εμπίπτει στην αρμοδιότητα των κυβερνήσεων να συλλέξουν στοιχεία κατά τρόπο αξιόπιστο και βιώσιμο. Κατόπιν, θα πρέπει να δημιουργηθούν συνθήκες που θα επιτρέψουν τη συμμετοχή των ιδιωτικών επιχειρήσεων.

3.15

Το GALILEO, το GMES και τα άλλα προγράμματα δείχνουν ότι η διαστημική πολιτική εισέρχεται στο λειτουργικό στάδιο και υποστηρίζει τις συνεχιζόμενες τεχνολογικές επιδόσεις και εφαρμογές που θα συμβάλλουν στη χρησιμοποίηση νέων μεθόδων ανάλυσης, πρόβλεψης και επίλυσης κοινωνικών θεμάτων.

3.16

Έχει σημασία να επωφεληθούν από την ευρωπαϊκή διαστημική πολιτική όλα τα κράτη μέλη περιλαμβανομένων των κρατών μικρότερου μεγέθους και των νέων κρατών-μελών. Άλλωστε, η δέσμευση όλων των κρατών μελών εξυπηρετεί επίσης το κοινό συμφέρον της Ε.Ε..

3.17

Τα νέα κράτη μέλη θα επωφεληθούν σίγουρα από τις εφαρμογές. Εξάλλου, θα δημιουργηθούν ευκαιρίες ώστε να συνεισφέρουν τις επιστημονικές τους ικανότητες και τις ιδιαίτερα εξειδικευμένες βιομηχανικές τους ικανότητες προκειμένου να ισχυροποιήσουν τις δυνατότητές τους.

4.1

Το Συμβούλιο του διαστήματος συνεδρίασε για πρώτη φορά τον Νοέμβριο του 2004 για να εξετάσει και να προωθήσει την ευρωπαϊκή σύγκλιση και τα ευρωπαϊκά προγράμματα. Η ΕΟΚΕ ευελπιστεί ότι οι κατευθυντήριες γραμμές που εξέδωσε το Συμβούλιο τον παρελθόντα Μάιο θα δημιουργήσουν το επιθυμητό πλαίσιο για τη χάραξη μίας διαστημικής πολιτικής που να ανταποκρίνεται στις ευρωπαϊκές φιλοδοξίες.

4.2

Για να υπάρξει πρόοδος απαιτείται πάντοτε βελτίωση των θεσμικών διατάξεων. Συνεπώς η ΕΟΚΕ επιδοκιμάζει την αυξανόμενη συμμετοχή του Συμβουλίου και της Επιτροπής στα διαστημικά θέματα καθώς και την προβλεπόμενη σαφή συνεργασία και καταμερισμό των αρμοδιοτήτων μεταξύ ΕΟΔ και Επιτροπής.

4.3

Το Συμβούλιο διαστήματος θεσπίζει το απαραίτητο πλαίσιο για τις συζητήσεις βάσει της διακυβερνητικής και κοινοτικής προσέγγισης που θα πρέπει να συνδεθούν αποτελεσματικά.

4.4

Η προσθήκη του «διαστήματος» στις πολιτικές της Κοινότητας και του 7ου προγράμματος-πλαίσιο που αφιερώνει ειδικό κεφάλαιο στη διαστημική πολιτική πρέπει να γίνει ορατή με συγκεκριμένη δέσμευση όλων των ενδιαφερομένων Γενικών Διευθύνσεων. Η γενική αυτή δέσμευση θα οδηγήσει άλλωστε στη διεύρυνση της βάσεως της στρατηγικής σκέψης. Εν προκειμένω η συγκεκριμένη αρμοδιότητα της Ε.Ε. για το διάστημα στη νέα συνθήκη θα είναι οπωσδήποτε χρήσιμη.

4.5

Η έννομη τάξη, που συχνά παραβλέπεται, απαιτεί ιδιαίτερη προσοχή. Σε ένα «ενιαίο κράτος» όπως οι Ηνωμένες Πολιτείες η υφιστάμενη έννομη τάξη αποτελεί ένα φυσικό πλαίσιο για συγκεκριμένες δραστηριότητες και συνοδευτικούς κανονισμούς. Αντιθέτως στο πολύπλοκο ευρωπαϊκό πλαίσιο — ΕΟΔ, Επιτροπή, κυρίαρχα κράτη μέλη– δεν υπάρχει καλώς διαρθρωμένη έννομη τάξη πράγμα το οποίο είναι αντιπαραγωγικό. Λαμβάνοντας υπόψη την επέκταση των διαστημικών δραστηριοτήτων στην Ε.Ε. είναι προφανές ότι ένα συνεκτικό και εύλογο νομικό και θεσμικό πλαίσιο θα αποβαίνει όλο και περισσότερο απαραίτητο.

4.6

Η αρμοδιότητα της Επιτροπής για τις εφαρμογές και η εμπλοκή των διαφόρων ΓΔ θα επηρεάσουν θετικά τις συζητήσεις και τη συνεργασία με τον ιδιωτικό τομέα και θα ανοίξουν νέες προοπτικές για την ανάπτυξη σχεδίων προς όφελος των χρηστών.

4.7

Αξίζει να αναφερθεί ιδιαιτέρως η διάταξη της νέας συνθήκης που προβλέπει ότι τα καθήκοντα του Υψηλού Εκπροσώπου του Συμβουλίου για την εξωτερική πολιτική και του Αντιπροέδρου της Επιτροπής, θα αναλάβει ένα και το αυτό άτομο.

4.8

Ένα από τα κύρια επιχειρήματα για την ευρωπαϊκή διαστημική πολιτική είναι ότι η στρατηγική σκέψη της Επιτροπής θα συμβάλλει στη κατάρτιση ολοκληρωμένων προσεγγίσεων σε εθνικό επίπεδο που συχνά δεν υπάρχουν. Η συμμετοχή των ΓΔ της Επιτροπής θα ενισχύσει τα δίκτυα με (πιθανούς) χρήστες από τις δημόσιες διοικήσεις.

4.9

Για τον ίδιο λόγο η δημιουργία ενός γραφείου του GMES στα πλαίσια της ΓΔ «Επιχειρήσεις» που θα αναλάβει τον συντονισμό είναι ιδιαίτερα ευπρόσδεκτη.

4.10

Η συμμετοχή της Επιτροπής θα προσδώσει στην διαστημική πολιτική μια θέση μεταξύ των άλλων κοινοτικών πολιτικών. Ως αποτέλεσμα οι πολίτες θα εκτιμήσουν περισσότερο τα πλεονεκτήματα του «διαστήματος».

4.11

Μέχρι σήμερα η λέξη «διάστημα» συνοδευόταν από απομόνωση και ανεπαρκή δημοσιοποίηση. Καλό θα ήταν να υπάρξει αποτελεσματική ενημέρωση εκ μέρους της Επιτροπής και του Συμβουλίου που θα υπογραμμίζουν τις επιπτώσεις της διαστημικής πολιτικής για την κοινωνία. Μια καλά στοχοθετημένη επικοινωνιακή στρατηγική θα πρέπει να περιλαμβάνει θετικά κίνητρα που θα ενθαρρύνουν τους νέους να ασχοληθούν με το διάστημα και γενικότερα να ακολουθήσουν επιστημονική ή τεχνική εκπαίδευση.

4.12

Η ΕΟΚΕ υπογραμμίζει τη μεγάλη σημασία που έχει μια συστηματική και καθολικά διαφανής αξιολόγηση καθώς και μια σωστή εφαρμογή. Η πολύπλοκη σχέση μεταξύ των κέντρων ερευνών, των δημόσιων αρχών σε κοινοτική και εθνική κλίμακα και των ιδιωτικών επιχειρήσεων, μαζί με τις πολύπλοκες χρηματοδοτικές και οργανωτικές ρυθμίσεις απαιτούν παρακολούθηση. Στα πλαίσια δυναμικής αλληλεπίδρασης η παρακολούθηση θα οδηγήσει σε διαφάνεια και πιθανώς σε απλοποίηση, σε νέες ιδέες και σχέδια, καθώς και στη χρηματοδότησή τους.

5.1

Η αρχή της «δίκαιης επιστροφής» εξηγείται από ένα σύνολο στρατηγικών εννοιών και προγραμμάτων των κρατών μελών, συγκεκριμένες εθνικές σχέσεις με ιδιωτικές εταιρείες, διακυβερνητική συνεργασία εντός και εκτός της Ε.Ε., τον διακυβερνητικό χαρακτήρα του ΕΟΔ που βασίζεται στην τεχνολογία: κάθε χώρα ανακτά τις επενδύσεις της στις δραστηριότητες του ΕΟΔ με τη μορφή συμβολαίων με τη βιομηχανία της μέσω ενός πολύπλοκου προτύπου συνδρομών και παραχωρήσεων. Υπό τις κρατούσες συνθήκες η βιομηχανική πολιτική του ΕΟΔ είναι επιτυχής.

5.2

Συνεπώς οι σχέσεις μεταξύ κυβερνήσεων, ινστιτούτων ερευνών, ΕΟΔ και ιδιωτικών επιχειρήσεων αντικατοπτρίζουν μια στέρεα διάρθρωση και λόγω του ότι ο διαστημικός κλάδος αποτελεί μια περιορισμένη αγορά που χαρακτηρίζεται από υψηλή εξειδίκευση.

5.3

Πρέπει να ληφθούν υπόψη οι ακόλουθες σημαντικές εξελίξεις:

5.4

Το Συμβούλιο υποστηρίζει τη διατήρηση της αρχής της «δίκαιης επιστροφής» στην περίπτωση του ΕΟΔ. Από την άποψη αυτή τα συμφέροντα των κρατών μελών του ΕΟΔ δεν συμπίπτουν σε όλες τους τις διαστάσεις. Πρέπει σχετικά να σημειωθεί ότι η αρχή αυτή έχει ήδη εξελιχθεί και λάβει πιο ευέλικτη μορφή σε σχέση με το παρελθόν και ότι εκσυγχρονίζεται βαθμιαία.. Κατά την άποψη της ΕΟΚΕ, η αρχή της δίκαιης επιστροφής θα πρέπει να αναπτύξει επαρκή ευελιξία, έτσι ώστε να μπορούν να συμμετέχουν ισότιμα και υψηλά εξειδικευμένες μεσαίου μεγέθους εταιρείες που έχουν (ακόμη) την έδρα τους σε συγκεκριμένη χώρα.

5.5

Σε περίπτωση συμμετοχής και χρηματοδότησης εκ μέρους της Επιτροπής, υπερισχύουν οι κανόνες της Ε.Ε., δηλαδή της πολιτικής ανταγωνισμού και οι κανόνες που διέπουν τις δημόσιες συμβάσεις. Η ΕΟΚΕ εκφράζει την ικανοποίησή της που η Επιτροπή αναπτύσσει κατάλληλα όργανα και χρηματοδοτικές ρυθμίσεις για κοινοτικά μέτρα στον τομέα του διαστήματος, που να λαμβάνουν υπόψη τους τις ιδιαιτερότητες του διαστημικού τομέα. Αυτό είναι ιδιαίτερα αναγκαίο, ώστε και στο μέλλον να διατηρηθεί ή να δημιουργηθεί μία ισόρροπη βιομηχανική διάρθρωση των κρατών μελών στον τομέα του διαστήματος.

5.6

Ιδιαίτερη προσοχή πρέπει να δοθεί στο ρόλο των ΜΜΕ όσον αφορά την ανάπτυξη υπηρεσιών. Πρέπει να γίνει διάκριση μεταξύ των μεγάλων εταιριών που αναπτύσσουν συχνά δραστηριότητα διεθνώς, και μεγάλου αριθμού ειδικευμένων μεσαίου μεγέθους εταιριών που ως επί το πλείστον αναπτύσσουν τη δραστηριότητά τους σε εθνικά πλαίσια και οι οποίες αναζητούν ευκαιρίες στην ευρωπαϊκή διαστημική αγορά. Πρέπει να υποστηριχθούν οι κοινοπραξίες των ΜΜΕ στην αγορά του διαστήματος.

5.6.1

Ο ρόλος των ειδικευμένων εταιριών μεσαίου μεγέθους οπωσδήποτε αυξάνεται (16). Κατά πάσα πιθανότητα η τάση αυτή θα ενισχυθεί στον τομέα λόγω της έμφασης που δίνεται στη ζήτηση της αγοράς και στις ανάγκες των χρηστών και της δυναμικής συμμετοχής των μικρών επιχειρήσεων στην ανάπτυξη υπηρεσιών. Ο λειτουργικός σχεδιασμός και τα σχέδια συνεργασίας με τις εταιρείες μεσαίου μεγέθους θα επεκταθούν.

5.6.2

Μέχρι σήμερα η διαστημική πολιτική ασκείτο χωριστά από τους άλλους τομείς της οικονομίας. Η αλλαγή των προτεραιοτήτων, η οριζόντια προσέγγιση και συνεργασία μεταξύ ΕΟΔ και Επιτροπής θα συμβάλουν στη σύνδεση της τεχνολογίας, των δημόσιων επενδύσεων και των ιδιωτικών επιχειρήσεων. Η εμπειρία του EUMETSAT με την ανάπτυξη των λειτουργικών υπηρεσιών του μπορεί να έχει πρακτική αξία για το GMES.

5.6.3

Σε ό,τι αφορά τους δορυφόρους, τα επιχειρησιακά σχέδια, το μάρκετινγκ και η εμπορία μπορεί να καθιερώσουν επωφελείς πρακτικές. Τα δίκτυα των εταιριών μεσαίου μεγέθους θα ενισχυθούν.

5.7

Τα δορυφορικά και επίγεια συστήματα θα πρέπει να ενσωματωθούν όπως προβλέπεται για το GMES. Τα δίκτυα ευφυών αισθητήρων μπορούν να αναπτυχθούν περαιτέρω.

5.8

Η συμμετοχή της βιομηχανίας απαιτεί σαφή ορισμό της ζήτησης της Ε.Ε.. Η αυξανόμενη έμφαση που δίδεται στις υπηρεσίες και στις ανάγκες των χρηστών, επιπλέον της έρευνας, της συλλογής δεδομένων και των υποδομών, προϋποθέτει την ευαίσθητη και συνεχή εξισορρόπηση μεταξύ επιστήμης και εφαρμογών σε όλη την ευρωπαϊκή επικράτεια (17).

5.9

Ωστόσο, όπως σημειώθηκε προηγουμένως, οι εφαρμογές απαιτούν την υποστήριξη της τεχνολογικής ανάπτυξης. Η ESTP (18), στην οποία συμμετέχουν επιστημονικοί και βιομηχανικοί φορείς, αποτελεί μεταξύ άλλων μια ιδιαίτερα φερέλπιδα πλατφόρμα για την επισήμανση των επιθυμητών τεχνολογιών. Αναμένεται να καθορίσει την μακροπρόθεσμη στρατηγική ατζέντα της έρευνας. Η ESTP μπορεί επίσης να παράσχει διασυνδέσεις με άλλους βιομηχανικούς τομείς και κλάδους.

5.10

Μέχρι σήμερα, η εφαρμογή της στρατηγικής της δίκαιης επιστροφής για την ανάπτυξη του ευρωπαϊκού δυναμικού στο χώρο του διαστήματος υπήρξε επιτυχής. Όμως, η αυξανόμενη ωρίμανση της διαστημικής αγοράς θα απαιτήσει περισσότερη ευελιξία, εφόσον τα σταθερά σχήματα συνεργασίας κατά κανόνα δεν διευκολύνουν τη βιομηχανική καινοτομία. Λόγω της ζήτησης της αγοράς, των αναγκών των χρηστών, και της ανάπτυξης υπηρεσιών, ιδιαιτέρως των ΜΜΕ, οι επιχειρήσεις αυτές αναμένεται να ανταποκριθούν με τον κατάλληλο τρόπο στις νέες απαιτήσεις και επιλογές της ευρωπαϊκής διαστημικής πολιτικής.

5.10.1

Στα πλαίσια αυτά, πρέπει να ληφθούν επίσης υπόψη οι μεγάλες ανισότητες όσον αφορά τις εθνικές συνεισφορές στον ΕΟΔ, ιδιαίτερα στην περίπτωση των νέων κρατών-μελών και των μικρότερων χωρών, καθώς και χωρών εκτός της ΕΕ (που είναι μέλη του ΕΟΔ).

5.11

Συνεπώς, η ΕΟΚΕ υποστηρίζει μια ανοιχτή και διαφανή ανάλυση και τη διεξαγωγή διαλόγου με θέμα τις επιθυμητές επιδόσεις της Ευρώπης σε δέκα χρόνια προκειμένου να διατηρήσει και βελτιώσει τη θέση της στον κόσμο: ποιοι στόχοι και αντίστοιχα θεσμικά μέσα– όσον αφορά τον ΕΟΔ, την Επιτροπή και τα κράτη μέλη– απαιτούνται για την ανάληψη από κοινού συντονισμένης ευρωπαϊκής αποστολής που να περιλαμβάνει την δυναμική συμμετοχή των εταιριών μεσαίου μεγέθους και την εξασφάλιση του υψηλότερου επιπέδου ανταγωνισμού.

5.12

Η ανάλυση και ο διάλογος θα πρέπει επίσης να περιλαμβάνουν τον τρόπο χρηματοδότησης του ΕΟΔ, ιδιαίτερα το αποτέλεσμα των προαιρετικών συμμετοχών, καθώς και ποιες μπορούν να είναι οι διαδικασίες για την προοδεύουσα ολοκλήρωση διαστημικών υπηρεσιών στην εσωτερική αγορά της Ε.Ε. ενσωμάτωση, σε κάποια έκταση, του διαστήματος στην εσωτερική αγορά της Ε.Ε.. Στους τομείς στους οποίους θα συμμετέχουν οι ΓΔ της Επιτροπής, πρέπει να αναπτυχθούν ειδικοί κανόνες χρηματοδότησης και να γίνει ο κατάλληλος επιμερισμός του κόστους.

5.13

Μια σύγχρονη βιομηχανική πολιτική όπως αναπτύσσεται στους διάφορους τομείς από την Επιτροπή μπορεί επίσης να είναι χρήσιμη, εφόσον λαμβάνει υπόψη τις ιδιαιτερότητες της διαστημικής πολιτικής. Σε αυτές συγκαταλέγονται η ανάγκη για τεχνολογίες και υποδομές που χρηματοδοτούνται από δημόσιους πόρους, η ανάπτυξη πρωτοτύπων, η απουσία πραγματικής αγοράς σε πολλούς τομείς και η ενεργός βιομηχανική πολιτική όσον αφορά το διάστημα που ασκούν και χρηματοδοτούν οι Ηνωμένες πολιτείες και άλλες χώρες.

5.14

Ως πρώτο βήμα επείγει η στροφή προς τη βιομηχανία ώστε να λάβει συγκεκριμένη μορφή το όραμα των υπευθύνων για τη χάραξη πολιτικής όσον αφορά τις βιομηχανικές φιλοδοξίες της Ευρώπης.

6.1

Το ψήφισμα του Συμβουλίου υπογραμμίζει τη σημασία του διαστήματος για την άμυνα και ασφάλεια. Συζητείται όλο και περισσότερο η καθιέρωση κοινής στρατηγικής όσον αφορά τις ευρωπαϊκές στρατιωτικές ικανότητες.

6.2

Η συζήτηση εντάσσεται στην επιθυμητή πρόοδο όσον αφορά μια κοινή εξωτερική πολιτική και πολιτική ασφάλειας. Η ΕΟΚΕ επιδοκιμάζει την σταδιακά υιοθετούμενη θέση ότι η ασφάλεια δεν θα πρέπει να αποτελεί μια ενιαία πολιτική αλλά ένα μείγμα πολιτικών των ευρωπαϊκών οργάνων και εντός των πλαισίων τους (19).

6.3

Πρέπει επίσης να ληφθεί υπόψη ότι τα όρια μεταξύ πολιτικών και στρατιωτικών εφαρμογών είναι ασαφή. Συνιστάται να υπογραμμιστούν οι πιθανές ευκαιρίες που προσφέρονται αμοιβαίως για τις διαφορετικές κατηγορίες αναγκών που έχει καθένας από τους δύο τομείς. Τα στρατιωτικά συστήματα μπορεί να επωφεληθούν από πολιτικές ευρωπαϊκές αποστολές λόγω των διπλής χρήσεως αποτελεσμάτων των πολιτικών και στρατιωτικών εφαρμογών.

6.4

Προς το παρόν, η ιδιοκτησία, η διακυβέρνηση και οι προϋπολογισμοί στον τομέα της ασφάλειας είναι αυστηρώς εθνικού χαρακτήρα. Οι κοινές προσεγγίσεις μεταξύ διαφορετικών χωρών σπανίζουν, αν και ορισμένες δράσεις στον τομέα της άμυνας συντονίζονται σε ευρωπαϊκό πλαίσιο. Υπάρχουν πολλές επιλογές για το μέλλον, που εκτείνονται από μικρό βαθμό συντονισμού σε ευρωπαϊκό επίπεδο σε ένα απολύτως κοινό ευρωπαϊκό υπόδειγμα.

6.5

Η ΕΟΚΕ πιστεύει ότι για λόγους ασφαλείας, τεχνολογικούς και προϋπολογισμού θα πρέπει να προωθηθεί ο σχεδιασμός μελλοντικών συστημάτων που θα φέρουν κοντά τις ευρωπαϊκές χώρες.

6.6

Η εθνική λογική σε θέματα ασφάλειας είναι βαθιά ριζωμένη. Ωστόσο εάν αρχίσουμε με ένα κοινό όραμα για το μέλλον που θα περιλαμβάνει τις απαιτούμενες εξελίξεις σε παγκόσμιο επίπεδο, είναι δυνατόν να προωθηθούν συγκεκριμένα σχέδια ενώ εμπειρικά στοιχεία θα συμβάλουν στην πρόοδο.

6.7

Για να αποφευχθούν οι άσκοπες επικαλύψεις, μέρος του κοινού σχεδίου θα μπορούσε να είναι η εξειδίκευση και η κατανομή των εργασιών (20). Θα μπορούσαν να προβλεφθούν ερευνητικά προγράμματα που συμβάλλουν στην ανάπτυξη των τεχνικών ικανοτήτων.

6.8

Στα πλαίσια αυτά, μπορεί να δοθεί η δυνατότητα στον EDA (21) που αποτελεί αναγνωρισμένο φορέα, να αναπτύξει ιδιαίτερες αρμοδιότητες όπως ο ορισμός των ικανοτήτων, η υποβολή αναπτυξιακών προγραμμάτων και ο συντονισμός μεταξύ εθνικών διαστημικών και αμυντικών οργανισμών και ΕΟΔ.

6.9

Η νέα Συνθήκη αφήνει να διαφανεί η προοπτική διεύρυνσης των πρωτοβουλιών που μπορούν να αναλάβουν η Επιτροπή και το Συμβούλιο προκειμένου να αυξηθεί η έρευνα όσον αφορά την ασφάλεια, μολονότι θα πρέπει να αποφευχθούν οποιεσδήποτε συνεπακόλουθες αλληλεπικαλύψεις ή επαναλήψεις.

6.10

Παρόμοιες αποφάσεις απαιτούν προετοιμασία και συνεπώς την ανάληψη δέσμευσης από το Συμβούλιο διαστήματος και το γενικό Συμβούλιο. Στη νέα συνθήκη προβλέπονται θεσμικές βελτιώσεις που βαίνουν προς αυτή την κατεύθυνση.