52000AR0014

Γνωμοδότηση της Επιτροπής των Περιφερειών σχετικά με την "Ανακοίνωση της Επιτροπής προς το Συμβούλιο, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, την Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή και την Επιτροπή των Περιφερειών με θέμα 'Αεροπορικές μεταφορές και περιβάλλον Η πορεία που οδηγεί στην επίλυση των ζεόντων προβλημάτων της αειφόρου ανάπτυξης'"

(2000/C 317/11)

Η ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΤΩΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΩΝ,

έχοντας υπόψη την Ανακοίνωση της Επιτροπής προς το Συμβούλιο, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, την Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή και την Επιτροπή των Περιφερειών με θέμα "Αεροπορικές μεταφορές και περιβάλλον - Η πορεία που οδηγεί στην επίλυση των ζεόντων προβλημάτων της αειφόρου ανάπτυξης" (CΟΜ(1999) 640 τελικό)·

έχοντας υπόψη την απόφαση της Επιτροπής της 8ης Δεκεμβρίου 1999 να ζητήσει τη γνωμοδότηση για το θέμα αυτό της Επιτροπής των Περιφερειών, σύμφωνα με το άρθρο 265, πρώτη παράγραφος της Συνθήκης για την ίδρυση της Ευρωπαϊκής Κοινότητας·

έχοντας υπόψη την απόφαση του Προεδρείου, της 2ας Ιουνίου 1999, να αναθέσει στην Επιτροπή 4 "Χωροταξία, αστικά θέματα, ενέργεια, περιβάλλον", σε συνεργασία με την επιτροπή 3 "Διευρωπαϊκά δίκτυα, μεταφορές, κοινωνία των πληροφοριών", την κατάρτιση της εν λόγω γνωμοδότησης·

έχοντας υπόψη τη συμβολή της επιτροπής 3 "Διευρωπαϊκά δίκτυα, μεταφορές, κοινωνία των πληροφοριών" (Εισηγητής: ο κ. J.Walsch, UK, ELDR)·

έχοντας υπόψη το σχέδιο γνωμοδότησης (CdR 14/2000 rév) (εισηγητές: οι κ. J. Soares (P, PSE) και J. Walsh (UK, ELDR)), που υιοθέτησε η Επιτροπή 4, στις 11 Μαΐου 2000·

υιοθέτησε ομόφωνα κατά την 34η σύνοδο ολομέλειάς της, της 14ης και 15ης Ιουνίου 2000 (συνεδρίαση της 14ης Ιουνίου) την ακόλουθη γνωμοδότηση.

1. Απόψεις και συστάσεις σχετικά με την ανακοίνωση

1.1. Η ΕΤΠ υποστηρίζει την προσέγγιση και τις δράσεις που προτείνονται στην ανακοίνωση, υπό την προϋπόθεση ότι θα περιληφθούν στη μελέτη και ορισμένες πρόσθετες δράσεις και θα ληφθούν υπόψη ορισμένα άλλα θέματα που προσδιορίζονται στη συνέχεια.

1.2. Το πρόγραμμα εργασίας θα πρέπει να περιλαμβάνει στόχους που είναι ειδικοί, υπολογίσιμοι, εφικτοί, ρεαλιστικοί και προγραμματισμένοι (Smart) και να αναφέρεται στις επιπτώσεις που θα έχει η μη επίτευξη των στόχων πολιτικής.

1.3. Θα πρέπει να δοθεί προτεραιότητα στον προσδιορισμό μέτρων για την ελαχιστοποίηση της επιδείνωσης της κατάστασης που επικρατεί ως προς την ποιότητα του ατμοσφαιρικού αέρα για τα άτομα που ζουν ή εργάζονται πλησίον αεροδρομίων. Στα μέτρα αυτά θα πρέπει να περιλαμβάνεται ο καθορισμός κατηγοριών αεροσκαφών ανάλογα με τα επίπεδα εκπομπών τους, κατά τον ίδιο τρόπο με τον οποίο έχουν καθορισθεί διαφορετικές στάθμες θορύβου, ώστε να διευκολυνθεί η καθιέρωση ρυθμιστικών ελέγχων (για την επιβολή κυρώσεων και την επιβράβευση των προσπαθειών των αεροπορικών εταιριών των οποίων τα αεροσκάφη ρυπαίνουν λιγότερο την ατμόσφαιρα). Επίσης θα πρέπει να ενθαρρυνθούν οι αεροπορικές εταιρείες ώστε να προβαίνουν στη δημοσίευση στοιχείων σχετικά με τις περιβαλλοντικές και τρέχουσες επιδόσεις των αεροσκαφών τους (με τρόπο κατανοητό από τους χρήστες) και να παρέχουν κατά τον τρόπο αυτό περισσότερες δυνατότητες επιλογής στους επιβάτες που επιθυμούν να ταξιδεύσουν με τα περισσότερο οικολογικά αεροπλάνα.

1.4. Όσον αφορά τη μελέτη ζητημάτων όπως οι περιβαλλοντικές επιβαρύνσεις, η διαπραγμάτευση των δικαιωμάτων όσον αφορά τις ποσοστώσεις εκπομπών και τα αντισταθμίσματα του διοξειδίου του άνθρακα, δεν πρέπει να υιοθετηθεί η προσέγγιση σύμφωνα με την οποία οι ρυπαίνοντες μπορούν να πληρώνουν για να ρυπαίνουν. Η επιβολή επιβαρύνσεων με νόμους ή άλλα μέσα αποτελεί απλώς ημίμετρο.

1.5. Ο θόρυβος που προκαλείται κατά τη διάρκεια της νύκτας, όχι μόνον από τα αεροπλάνα αλλά και από την υπόλοιπη μεταφορική δραστηριότητα, δημιουργεί σοβαρά προβλήματα στους ανθρώπους που ζουν πλησίον αεροδρομίων. Θα πρέπει να δοθούν οδηγίες σχετικά με το θέμα αυτό παράλληλα με τις γενικές οδηγίες για την υποστήριξη του χωροταξικού σχεδιασμού. Κατά τη χορήγηση επιχορηγήσεων για την επέκταση ή νέα κατασκευή των αεροδρομίων, θα πρέπει να λαμβάνονται υπόψη τόσο οι χωροταξικές πολιτικές και η εφαρμογή τους όσο και οι δυνατότητες που διαθέτουν οι ιδιοκτήτες των αεροδρομίων ως προς τη χρήση των πέριξ των αεροδρομίων περιοχών. Ακόμη, οι επιχειρήσεις διαχείρισης των αεροδρομίων πρέπει να κληθούν να χρηματοδοτήσουν μέτρα προστασίας από το θόρυβο (ηχομόνωση παραθύρων και εξοπλισμούς εξαερισμού) στις κατοικημένες περιοχές που πλήττονται σοβαρά από το θόρυβο που προκαλείται από τα αεροπλάνα.

1.6. Η βελτίωση των διαδικασιών που αφορούν τόσο την εναέρια κυκλοφορία όσο και τις υπηρεσίες εδάφους (τροχοδρόμηση και αναμονή) μπορεί να επηρεάσει σημαντικά το τοπικό περιβάλλον ενός αεροδρομίου. Θα πρέπει να παρέχονται συμβουλές για την εφαρμογή των βέλτιστων πρακτικών.

1.7. Η ΕΤΠ πιστεύει ότι θα πρέπει να ευνοηθεί η εγκατάσταση στα αεροδρόμια συστημάτων περιβαλλοντικής διαχείρισης ώστε να αξιολογούνται όλα τα είδη περιβαλλοντικών επιπτώσεων. Στη μελέτη θα πρέπει να εξετασθεί ο ρόλος που διαδραματίζουν οι συμφωνίες μεταξύ της αεροπορικής βιομηχανίας και των εθνικών/τοπικών αρχών σχετικά με την επίτευξη των κατάλληλων, σε σχέση με τις ειδικές συνθήκες που επικρατούν σε κάθε περίπτωση, περιβαλλοντικών βελτιώσεων. Θα πρέπει να παρέχονται συμβουλές για την εφαρμογή των βέλτιστων πρακτικών.

1.8. Θα πρέπει να αναγνωρισθεί η σημασία της δημιουργίας των κατάλληλων αεροπορικών/σιδηροδρομικών συνδέσεων και της ανάπτυξης ανταγωνιστικών μέσων μεταφοράς εμπορευμάτων και επιβατών μεταξύ των ευρωπαϊκών κέντρων. Οι νέες τεχνολογίες όπως το σχέδιο Transrapid θα μπορούσαν να αποτελέσουν χρήσιμο συμπλήρωμα στην υφιστάμενη προσφορά και να συμβάλουν στη σημαντική βελτίωση της γενικής κατάστασης. Εντούτοις, η επιβολή τελών για την ενθάρρυνση της χρησιμοποίησης ενός μεταφορικού μέσου εις βάρος των άλλων θα πρέπει να λαμβάνει υπόψη τη διαθεσιμότητα εναλλακτικών λύσεων που προσφέρει η ύπαρξη ανταγωνιστικών χερσαίων μεταφορών.

1.9. Το ζήτημα των συνολικών επιπτώσεων του μεταφορικού τομέα για μία περιοχή, συμπεριλαμβανομένων των μεταφορικών μέσων και της απόστασης μεταφοράς μέχρι τον αεροπορικό κόμβο, καθώς και όλες οι σχετικές διευθετήσεις όπως, παραδείγματος χάρη, η απόσταση που πρέπει να καλύψουν οι εργαζόμενοι σε ένα αεροδρόμιο και τα οχήματα που χρησιμοποιούν οι επιχειρήσεις που συνδέονται άμεσα με τη λειτουργία του αεροδρομίου, θα πρέπει να αποτελέσουν αντικείμενο κατευθυντήριων γραμμών για την εφαρμογή της βέλτιστης πρακτικής. Η επιβολή τοπικής φορολογίας ή τελών ίσως αποτελεί την καταλληλότερη λύση. Για να βελτιωθεί το περιβάλλον στις περιοχές που βρίσκονται κοντά τα αεροδρόμια, είναι σημαντικό να μειωθεί η ρύπανση που προκαλείται από τη χρήση ιδιωτικών αυτοκινήτων ως μέσων άφιξης στα αεροδρόμια. Για τούτο θα πρέπει να προωθηθεί η χρήση δημόσιων μέσων μεταφοράς που σέβονται το περιβάλλον, όπως είναι το μετρό, τα τραίνα των προαστίων και τα οικολογικά αστικά λεωφορεία.

1.10. Η Επιτροπή των Περιφερειών θεωρεί ότι, σύμφωνα με την αρχή της επικουρικότητας, οι εθνικές δυνατότητες διαχείρισης και ρύθμισης για τη διαμόρφωση της επιτόπου λειτουργίας των αεροδρομίων πρέπει να παραμείνουν ως έχουν έτσι ώστε τα σημαντικά τοπικά συμφέροντα και ανάγκες να μπορέσουν να προωθηθούν.

1.11. Η ΕΤΠ θεωρεί ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση θα πρέπει να επιδιώξει στενότερη συνεργασία με τον ΙCAO ώστε να επηρεάσει όσο το δυνατόν περισσότερο τις αποφάσεις του. Τα περιβαλλοντικά προβλήματα, όμως, που αντιμετωπίζει ο πληθυσμός της Ευρώπης είναι επείγοντα και, για το λόγο αυτό, αποτελεί ζήτημα ζωτικής σημασίας η άμεση λήψη των κατάλληλων μέτρων που θα έχουν ως στόχο την καθιέρωση μεθόδων, διαδικασιών και οδηγιών που συμβάλλουν στην αναχαίτιση της επιδείνωσης των επιπτώσεων που έχει για το περιβάλλον η αύξηση της αεροπορικής κυκλοφορίας. Επίσης, θα πρέπει να δοθεί προτεραιότητα στην εξασφάλιση των πόρων που είναι απαραίτητοι για την επίτευξη των στόχων του προγράμματος εργασίας.

Βρυξέλλες, 14 Ιουνίου 2000.

O Πρόεδρος

της Επιτροπής των Περιφερειών

Jos Chabert