52001AR0019

Γνωμοδότηση της Επιτροπής των Περιφερειών για το "Μνημόνιο σχετικά με την εκπαίδευση καθόλη τη διάρκεια της ζωής"

(2001/C 357/10)

Η ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΤΩΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΩΝ,

έχοντας υπόψη το έγγραφο εργασίας της Επιτροπής: "Μνημόνιο σχετικά με την εκπαίδευση καθόλη τη διάρκεια της ζωής" SEC(2000) 1832 τελικό·

έχοντας υπόψη την απόφαση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, της 9ης Ιανουαρίου 2001, σύμφωνα με το άρθρο 265 (1) της Συνθήκης ΕΚ, να ζητήσει τη γνωμοδότηση της ΕΤΠ·

έχοντας υπόψη την απόφαση του Προεδρείου της, της 13ης Ιουνίου 2000, για την κατάρτιση γνωμοδότησης επί του εν λόγω θέματος και την ανάθεση των σχετικών εργασιών προετοιμασίας στην επιτροπή 7 - Παιδεία, επαγγελματική εκπαίδευση, πολιτισμός, νεολαία, αθλητισμός, δικαιώματα του πολίτη·

έχοντας υπόψη το σχέδιο γνωμοδότησης που υιοθετήθηκε από την επιτροπής 7 της 23ης Απριλίου 2001 (CdR 19/2001 rev. 2) (εισηγήτρια: η κ. Christina Tallberg, (S/PSE))·

έχοντας υπόψη τα συμπεράσματα της προεδρίας, του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου της Λισσαβόνας που πραγματοποιήθηκε στις 23 και 24 Μαρτίου 2000, του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου της Φέϊρα της 19ης και 20ης Ιουνίου 2000, και του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου της Στοκχόλμης της 23ης και 24ης Μαρτίου 2001·

έχοντας υπόψη το Λευκό Βιβλίο της Επιτροπής του 1995 για την εκπαίδευση και την κατάρτιση - Διδασκαλία και Εκμάθηση - προς την κοινωνία της γνώσης COM(95) 590 τελικό και την ανακοίνωση της Επιτροπής για μία Ευρώπη της γνώσης (COM(97) 563 τελικό)·

έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής: e-Learning - Να σκεφτούμε την εκπαίδευση του αύριο (COM(2000) 318 τελικό) και την έκθεση της Επιτροπής για την πρόσβαση στην επαγγελματική κατάρτιση στην Ευρωπαϊκή Ένωση (COM(97) 180 τελικό)·

έχοντας υπόψη τη γνωμοδότηση της ΕΤΠ της 16ης Νοεμβρίου 1994 σχετικά με την Πρόταση απόφασης του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου για την καθιέρωση Ευρωπαϊκού Έτους δια βίου εκπαίδευσης και κατάρτιση (CdR 244/94 fin(1) COM(94) τελικό)· τη γνωμοδότηση της ΕΤΠ της 15ης Ιουλίου 1998 σχετικά με την "Έκθεση της Επιτροπής για την πρόσβαση στην επαγγελματική κατάρτιση στην Ευρωπαϊκή Ένωση" (CdR 424/97 fin(2) COM(97) 180 τελικό)·

έχοντας υπόψη τη γνωμοδότηση της ΕΤΠ της 14ης Δεκεμβρίου 2000 για την ανακοίνωση της Επιτροπής e-Learning - Να σκεφτούμε την εκπαίδευση του αύριο (CdR 314/2000 fin(3) COM(2000) 318 τελικό)·

υιοθέτησε ομόφωνα την ακόλουθη γνωμοδότηση κατά την 39η σύνοδο ολομέλειας της 13ης - 14ης Ιουνίου 2001 (συνεδρίαση της 14ης Ιουνίου).

1. Οι απόψεις της Επιτροπής των Περιφερειών

1.1. Η ΕΤΠ επιδοκιμάζει το μνημόνιο της Επιτροπής και το θεωρεί ως μία πολύ σημαντική αφετηρία για τη χρησιμοποίηση όλων των σημαντικών παραγόντων με στόχο την αύξηση των ρυθμών ανάπτυξης στους διάφορους τομείς της εκπαίδευσης. Η εν λόγω ανάπτυξη θα βοηθήσει με τη σειρά της την ενεργητική συμμετοχή των πολιτών και θα ανταποκριθεί στις ανάγκες της νέας οικονομίας της γνώσης.

1.2. Η ΕΤΠ φρονεί ότι μια από τις σημαντικότερες πτυχές του μνημονίου είναι το γεγονός ότι αναγορεύει την εκπαίδευση ως διάσταση που διαρκεί καθ' όλη τη διάρκεια της ζωής, καταδεικνύοντας τις μεγάλες δυνατότητες που παρέχει ακόμη και εκτός του επίσημου εκπαιδευτικού συστήματος.

1.3. Η ΕΤΠ συμφωνεί με τις σκέψεις της Επιτροπής, ότι δηλαδή τώρα πρέπει να αναληφθούν δράσεις για την εκπαίδευση καθ' όλη τη διάρκεια της ζωής και ότι σήμερα πρέπει να εκπονηθούν στρατηγικές τόσο σε επίπεδο Ένωσης όσο και σε εθνικό, περιφερειακό και τοπικό επίπεδο. Αυτό πρέπει να έχει φυσικά ως βάση την αρχή της επικουρικότητας.

1.4. Η Επιτροπή σχεδιάζει να διοργανώσει συζήτηση για την εκπαίδευση καθ' όλη τη διάρκεια της ζωής όσο το δυνατό πλησιέστερα προς τους πολίτες, πράγμα που θα έχει ως συνέπεια μια νέα και ενδιαφέρουσα διαδικασία με την οποία η ΕΤΠ αισθάνεται εξοικειωμένη και ως εκ τούτου την υποστηρίζει.

1.5. Η ΕΤΠ συμφωνεί με τον στόχο της Επιτροπής, ότι δηλαδή η εκπαίδευση καθ' όλη τη διάρκεια της ζωής πρέπει να είναι προς όφελος όλων των ανθρώπων ανεξαρτήτως ηλικίας μόρφωσης και προϋποθέσεων. Η τοπική αυτοδιοίκηση συναντά τους ανθρώπους στην καθημερινή τους ζωή ως παιδιά, ενήλικες και ηλικιωμένους.

1.6. Η ΕΤΠ φρονεί ότι υπάρχουν μεγάλες δυνατότητες στους τομείς της εκπαίδευσης οι οποίες πρέπει να διαφυλαχθούν μέσω της συστηματικής αξιοποίησης κάθε φορέα τοπικού και περιφερειακού επιπέδου.

1.7. Η ΕΤΠ επιδοκιμάζει τον στόχο της Επιτροπής, όπως βάσει του παρόντος υπομνήματος:

- αρχίσει μια στενή συνεργασία μεταξύ πολιτών, λαμβάνοντας υπόψη τις εκπαιδευτικές τους ανάγκες, και αρμόδιων παραγόντων σε όλα τα επίπεδα·

- διεξαχθεί ανταλλαγή απόψεων σχετικά με μια συνολική στρατηγική για την εκπαίδευση των ατόμων καθ' όλη τη διάρκεια της ζωής σε όλους τους τομείς, τόσο στον δημόσιο όσο και στον ιδιωτικό τομέα·

- συμμετάσχουν ως αρμόδιοι για την εκπαίδευση καθ' όλη τη διάρκεια της ζωής σε όλα τα επίπεδα, οι βασικοί παράγοντες συμπεριλαμβανομένων των θεσμικών οργάνων της ΕΕ και των κοινωνικών εταίρων και με βάση τα αποτελέσματα της εν λόγω ευρείας συνεργασίας να προταθούν στόχοι, δράσεις και κατευθυντήριες γραμμές για την υλοποίηση μιας στρατηγικής όσον αφορά την εκπαίδευση καθ' όλη τη διάρκεια της ζωής.

1.8. Η ΕΤΠ υποστηρίζει τον εν λόγω τρόπο εργασίας εφόσον στη συζήτηση για την εκπαίδευση καθ' όλη τη διάρκεια της ζωής θα πρέπει προφανώς να συμμετάσχουν οι πολίτες και οι διάφοροι φορείς της εκπαίδευσης.

1.9. Για την ΕΤΠ είναι σημαντικό να συμμετάσχει και να προωθήσει την εν λόγω συζήτηση. Η ΕΤΠ εκπροσωπεί τα τοπικά και περιφερειακά πολιτικά επίπεδα που είναι αρμόδια για τη μέριμνα, την εξέλιξη και την ενεργή συμμετοχή των κατοίκων στην κοινωνική ζωή, μέσω δημοκρατικών διαδικασιών.

1.10. Η τοπική αυτοδιοίκηση είναι επίσης αρμόδια:

- για τις εκπαιδευτικές αρχές/τον υπεύθυνο της εκπαίδευσης, αφού πολλές τοπικές και περιφερειακές αρχές είναι αρμόδιες τόσο για την βασική εκπαίδευση όσο και για την επαγγελματική,

- για τις κοινωνικές αρχές που είναι υπεύθυνες για την ευημερία των πολιτών, αυτό ισχύει τόσο για τα παιδιά, τους ενήλικες όσο και για τους ηλικιωμένους, καθώς και για την κοινωνική ένταξη των πλέον μειονεκτικών κατηγοριών, και ιδίως των πολιτών με φυσική ή/και ψυχική αναπηρία

- ως συντονίστρια της τοπικής και περιφερειακής εξέλιξης και ανάπτυξης, εφόσον έχει συμφέρον από την ανάπτυξη των δεξιοτήτων των εργαζομένων.

- ως εργοδότρια αφού λόγω της ιδιότητας αυτής έχει άμεσο συμφέρον από την ανάπτυξη των δεξιοτήτων των απασχολουμένων σ' αυτή,

- ως τοπικός και περιφερειακός εταίρος των παραγόντων της κοινωνικής οικονομίας να ενθαρρύνει τη συμμετοχή των ατόμων στις δημοκρατικές διαδικασίες.

Η εκπαίδευση καθ' όλη τη διάρκεια και καθ' όλο το φάσμα της ζωής

1.11. Η ΕΤΠ συμμερίζεται πλήρως την άποψη ότι η εκπαίδευση καθ' όλη τη διάρκεια της ζωής πρέπει να είναι προς όφελος όλων, ανεξαρτήτως ηλικίας, μόρφωσης και προϋποθέσεων. Η ΕΤΠ προσβλέπει επίσης στην καθ' όλη τη διάρκεια της ζωής εκπαίδευση ως βασική προϋπόθεση για την επιβίωση διάφορων περιφερειών και κοινωνιών και ως δυνατότητα ανάπτυξης της Ευρωπαϊκής Ένωσης ώστε να αποκτήσει μια θέση στην οικονομία της γνώσης.

1.12. Η ΕΤΠ φρονεί επίσης ότι είναι πολύ σημαντικό που το μνημόνιο ασχολείται και με την εκπαίδευση καθ' όλο το φάσμα της ζωής, προβάλλοντας τις μεγάλες δυνατότητες που υπάρχουν στην εκπαίδευση, ιδίως εκτός του επίσημου εκπαιδευτικού συστήματος, ιδίως:

- από την ανεπίσημη εκπαίδευση που παρέχεται από τις ενώσεις, μέσω ελεύθερων μαθημάτων, εκπαιδευτικών ιδρυμάτων για ενηλίκους, εκπαιδευτικών ενώσεων ενηλίκων, ανοικτών πανεπιστημίων κ.λπ., και μέσω·

- της άτυπης εκπαίδευσης που αποκτάται στην εργασία και τη ζωή. Η ΕΤΠ κρίνει ότι πρέπει να εξετασθεί διεξοδικότερα η σημασία και η εμβέλεια της άτυπης εκπαίδευσης.

1.13. Η ΕΤΠ αντιλαμβάνεται ότι το εύρος της έννοιας της εκπαίδευσης καθ' όλη τη διάρκεια της ζωής συνεπάγεται την μεταβολή των προοπτικών και ότι η έννοια της εκπαίδευσης δεν είναι πλέον ισότιμη με την έννοια της διδασκαλίας σύμφωνα με το επίσημο εκπαιδευτικό σύστημα και δεν περιορίζεται πλέον ώστε να αφορά μόνο συγκεκριμένα θέματα σχετικά με την απόκτηση γνώσεων. Η προσοχή επικεντρώνεται περισσότερο στις δυνατότητες εκπαίδευσης του ατόμου και στις δυνατότητες ανάπτυξής του.

1.14. Η ΕΤΠ φρονεί ότι αυτός ο τρόπος σκέψης θα επηρεάσει το ρόλο που διαδραματίζει το επίσημο εκπαιδευτικό σύστημα. Θεωρεί επίσης ότι είναι σημαντικό να διεξαχθεί μια συζήτηση για το ποια κατεύθυνση, σε γενικές γραμμές, πρέπει να ακολουθήσουν τα σχολεία ώστε να συνειδητοποιηθούν οι διάφορες μορφές μάθησης και να ενισχυθεί η τάση των ατόμων για μάθηση και εκτός σχολείου ανάλογα με τις περιστάσεις και τις ανάγκες της ζωής.

1.15. Ως πλατφόρμα για την εκπαίδευση καθ' όλη τη διάρκεια και καθ' όλο το φάσμα της ζωής ίσως ο σημαντικότερος στόχος της πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης είναι να παράσχει τις πολιτιστικές και μεθοδολογικές βάσεις για να διεγείρει συνεχώς την περιέργεια και τη δίψα για μάθηση.

Στο μνημόνιο περιέχονται έξι διαφορετικά σημεία - βασικά μηνύματα - τα οποία συνθέτουν ένα πλαίσιο για την συνεχιζόμενη ανοικτή συζήτηση.

(1) Νέες βασικές γνώσεις για όλους

1.16. Η ΕΤΠ εκφράζει την ικανοποίησή της για τη διεξαγωγή συζήτησης με θέμα τις νέες βασικές γνώσεις για όλους και συμφωνεί με την άποψη της Επιτροπής ότι μια παρόμοια συζήτηση πρέπει να·έχει ως αφετηρία ένα ευρύ τομέα γνώσεων αντί σε ένα παραδοσιακό σχολικό θέμα. Η ΕΤΠ θα συμμετάσχει σε μια παρόμοια συζήτηση.

1.17. Οι βασικές γνώσεις, δηλ. η ανάγνωση, η γραφή και η αρίθμηση συνεχίζουν να είναι πολύ σημαντικές. Μπορεί όμως να θεωρηθούν και ως μέσο για την απόκτηση γνώσεων, επικοινωνίας και επίλυσης προβλημάτων. Επίσης, οι γνώσεις πληροφορικής και επικοινωνιών και οι ξένες γλώσσες μπορούν να θεωρηθούν ως μέσον που ενισχύει παρόμοιες γνώσεις. Άλλες γνώσεις που αναφέρονται στο μνημόνιο είναι "η βούληση για αυτοδημιουργία", "μεγάλη θέληση για αυτοδιδαχή" και "επιχειρηματικό πνεύμα".

1.18. Η κατανόηση, ο σεβασμός και η κατανόηση της συμπεριφοράς και των συναισθημάτων των συνανθρώπων - ανεξαρτήτως εθνικής προέλευσης, γλώσσας ή θρησκείας αποτελούν παραδείγματα όμοιων συναισθημάτων που ισχύουν για όλους τους ανθρώπους που πρέπει να ενισχυθούν με τις διάφορες μορφές μάθησης. Άλλο παράδειγμα είναι ότι η κατανόηση για την ευρωπαϊκή ποικιλομορφία, όσον αφορά π.χ. τη γλώσσα, τον πολιτισμό και την κατάσταση για το περιβάλλον, δημιουργεί προστιθέμενη αξία η οποία μπορεί να πλουτίσει και να ενισχύσει την ευρωπαϊκή ταυτότητα.

1.19. Με τον ίδιο τρόπο η επίγνωση για την τοπική και περιφερειακή ποικιλομορφία μπορεί να δημιουργήσει μια δυναμικότερη και πιο δραστήρια κοινωνία των γνώσεων.

1.20. Πρέπει επίσης να επισημανθούν οι πτυχές της ισότητας και τα προβλήματα του περιβάλλοντος.

(2) Περισσότερες επενδύσεις σε ανθρώπινους πόρους

1.21. Η ΕΤΠ φρονεί, όπως και η Επιτροπή, ότι είναι σημαντικό να διεξαχθεί μία συζήτηση σχετικά με την αύξηση των επενδύσεων για τους ανθρώπινους πόρους και ένα σημαντικό θέμα είναι με ποιό τρόπο θα αποδώσουν περισσότερο οι προσπάθειες αυτές. Οι τοπικές και περιφερειακές αρχές μπορούν να διαδραματίσουν σημαντικό ρόλο και να αποτελέσουν τη γέφυρα μεταξύ των επιχειρήσεων/επαγγελματικού βίου και των άλλων τοπικών φορέων εκπαίδευσης και κατάρτισης. Οι τοπικές και περιφερειακές αρχές διαθέτουν τις προϋποθέσεις εκείνες για να αρχίσουν μία εποικοδομητική εταιρική σχέση τόσο με τους κοινωνικούς εταίρους όσο και με τα εκπαιδευτικά και επιμορφωτικά ιδρύματα, προσαρμόζοντας έτσι τις δυνατότητες εκπαίδευσης ανάλογα με τις ειδικές τοπικές ανάγκες και απαιτήσεις.

1.22. Η ΕΤΠ επιθυμεί συνεπώς να επισημάνει ότι ένα παρόμοιο σύστημα δεν πρέπει να δημιουργήσει χάσματα μεταξύ εργαζομένων και ανέργων ή μη απασχολούμενων ατόμων μεταξύ των ατόμων με υψηλό ή αντίστοιχα χαμηλό μορφωτικό επίπεδο.

1.23. Γι' αυτό η χρηματοδότηση της καθ' όλης τη διάρκεια της ζωής εκπαίδευσης δεν μπορεί να περιορισθεί στη σύναψη συμφωνίας μεταξύ των κοινωνικών εταίρων. Έτσι, η χρηματοδότηση πρέπει να προσαρμοσθεί στη νέα προσέγγιση της μάθησης και της ανάπτυξης όπως αυτές περιγράφονται στην έκθεση της Επιτροπής.

1.24. Είναι εξάλλου απαραίτητο να μη διαπραχθεί το σφάλμα να περιοριστεί η σπουδαιότητα της εκπαίδευση καθ' όλη τη διάρκεια της ζωής αποκλειστικά στο οικονομικό όφελος που παρουσιάζει: η εκπαίδευση κατά πρώτο λόγο συμβάλλει στη διάπλαση του προσώπου και μόνο κατά δεύτερο λόγο ισοδυναμεί με την απόκτηση επαγγελματικών προσόντων.

(3) Καινοτομίες όσον αφορά τη διδασκαλία και τη μάθηση

1.25. Η ΕΤΠ συμμερίζεται την άποψη της Επιτροπής ότι δηλαδή η τεχνολογία πληροφοριών και επικοινωνίας που βασίζεται στη μάθηση παρέχει μεγάλες δυνατότητες όσον αφορά την καινοτομία για τις μεθόδους διδασκαλίας και μάθησης, οι οποίες όμως θα πρέπει να χρησιμοποιούνται στις κατάλληλες περιπτώσεις. Όσοι δεν έχουν υψηλή μόρφωση συναντούν δυσκολίες για να αντιμετωπίσουν μόνοι τους την τεχνολογία των πληροφοριών και επικοινωνίας όπως και την εξ αποστάσεως τεχνολογία και έτσι έχουν μεγαλύτερη ανάγκη καθοδήγησης. Η ΕΤΠ επιθυμεί να τονίσει ότι πρέπει να διεξαχθεί και μία συζήτηση για την ανάπτυξη και τη διαμόρφωση παρόμοιων τοπικών κύκλων εκμάθησης όπου οι ενδιαφερόμενοι θα μπορούν να μαθαίνουν από κοινού.

(4) Αξιολόγηση της εκπαίδευσης

1.26. Η ΕΤΠ αναγνωρίζει ότι είναι απαραίτητο να αναγνωρίζονται η αποκτηθείσα εκπαίδευση ή η αποκτηθείσα δεξιότητα. Η ΕΤΠ διαβλέπει επίσης ένα κίνδυνο στη περίπτωση που παρόμοια ανάγκη μπορεί να οδηγήσει στη διαμόρφωση ενός πολύπλοκου τεχνικού συστήματος για την αξιολόγηση των γνώσεων ή σε ένα σύστημα που θα αντιμετώπιζε τα άτομα περισσότερο ως αντικείμενα, αντί να τα υποστηρίζει όταν έχουν ανάγκη της αναγνώρισης και πιστοποίησης των γνώσεων τους.

1.27. Παρόμοια συστήματα μπορούν περισσότερο να εκφοβίσουν τα άτομα και να εναντιωθούν στους στόχους για τους οποίους έχουν προβλεφθεί. Για το λόγο αυτό, είναι σημαντικό να θεωρείται το ίδιο το άτομο ως φορέας πληροφορίας και ως ικανά. Ένα ενδιαφέρον παράδειγμα αποτελεί ο φάκελος των ευρωπαϊκών γλωσσών.

(5) Αναθεώρηση των τρόπων προσανατολισμού και παροχής συμβουλών

1.28. Η ΕΤΠ συμμερίζεται την άποψη ότι οι υπηρεσίες παροχής συμβουλών πρέπει να είναι τοπικά προσβάσιμες και να προωθούνται μέσω δικτύου. Η τοπική πρόσβαση στη σύγχρονη τεχνική πληροφοριών είναι αναγκαία. Είναι σημαντικό να μην περιορισθούν οι δράσεις για την πληροφόρηση των σπουδαστών ή την επιλογή μελλοντικού επαγγέλματος, αλλά να συνιστούν μία δυναμική υποστήριξη για το σχεδιασμό της σταδιοδρομίας του ατόμου και να το ενθαρρύνουν με μικρότερες θετικές εμπειρίες από την σχολική ζωή.

(6) Να έλθει η εκπαίδευση πιο κοντά στο σπίτι

1.29. Η ΕΤΠ συμφωνεί απολύτως με την άποψη της Επιτροπής, ότι είναι δηλαδή αναγκαία η διάθεση πόρων για την ενίσχυση της εκπαίδευσης καθ' όλη τη διάρκεια της ζωής σε τοπικό επίπεδο. Είναι σημαντικό να αρχίσουν συζητήσεις σε τοπικό και περιφερειακό επίπεδο.

1.30. Η ΕΤΠ διαπιστώνει ότι στο μνημόνιο αναφέρεται ότι από την παιδική ηλικία μέχρι τα γηρατειά η εκπαίδευση παρέχεται σε τοπικό επίπεδο. Οι τοπικές και οι περιφερειακές αρχές παρέχουν την υποδομή για την πρόσβαση στην εκπαίδευση καθ' όλη τη διάρκεια της ζωής όπως είναι οι υπηρεσίες μέριμνας των παιδιών, για την απαλλαγή των συγγενών από καθήκοντα φύλαξης παιδιών, οι κοινωνικές υπηρεσίες και τα μέσα μεταφοράς. Για το λόγο αυτό, είναι πολύ σημαντικό να αξιοποιούνται, τοπικά και περιφερειακά, οι πόροι για την ενίσχυση της εκπαίδευσης καθ' όλη τη διάρκεια της ζωής.

1.31. Η ΕΤΠ επισημαίνει ότι έχει βασική σημασία το γεγονός ότι η μόρφωση και η εκπαίδευση καθ' όλη τη διάρκεια της ζωής μπορούν να πραγματοποιηθούν όσο γίνεται πλησιέστερα προς τον μαθητή. Στη περίπτωση που ορισμένες περιφέρειες της ΕΕ θα μπορούσαν να αναπτυχθούν χάρη στην οικονομία της γνώσης, τότε θα πρέπει να υποστηριχθούν τόσο οι προϋποθέσεις για την ανάπτυξη των ειδικοτήτων όσο και η πρόσβαση στην εκπαίδευση καθ' όλη τη διάρκεια της ζωής στις διάφορες συνοικίες.

1.32. Η γεωγραφική προσβασιμότητα πρέπει επίσης να εξετασθεί σε συνδυασμό με άλλα μέτρα τα οποία θα διευκολύνουν την πρόσβαση του καθενός, τόσο όσον αφορά τον τρόπο όσο και το μέρος, δηλ. η εκπαίδευση να είναι δυνατή:

- κατά τη διάρκεια της ημέρας/της νύκτας, και τις αργίες·

- κατά τη διάρκεια του θέρους και στις διακοπές·

- να αρχίζουν μαθήματα σε τακτά χρονικά διαστήματα·

- να παρέχονται σπουδές εξ αποστάσεως·

- να είναι ευέλικτη και να υπάρχει εποπτεία.

1.33. Η δημιουργία μιας τοπικής υποδομής για την εκπαίδευση καθ' όλη τη διάρκεια της ζωής δεν χρειάζεται να οδηγήσει στην εγκατάσταση εξειδικευμένων χωριστών επιχειρήσεων χωρίς να μπορούν να βασίζονται στις λειτουργίες που ήδη υπάρχουν και να τις συμπληρώνουν με τις βασικές λειτουργίες που λείπουν. Αυτό συνεπάγεται ότι η ΕΤΠ δεν επιζητεί τη δημιουργία πρότυπων τοπικών εκπαιδευτικών κέντρων.

1.34. Η ΕΤΠ συμμερίζεται πλήρως την άποψη ότι η εκπαίδευση καθ' όλη τη διάρκεια της ζωής πρέπει να είναι προς όφελος όλων, ανεξαρτήτως ηλικίας, μόρφωσης και προϋποθέσεων εφόσον η συνεχής εξέλιξη των γνώσεων αποτελεί βασική προϋπόθεση για την επιβίωση των διάφορων περιφερειών και κοινωνιών καθώς και δυνατότητα που πρέπει να αξιοποιηθεί.

2. Οι συστάσεις της Επιτροπής των Περιφερειών

2.1. Η ΕΤΠ φρονεί ότι μία επιτυχής στρατηγική για την εκπαίδευση καθ' όλη τη διάρκεια της ζωής στην Ευρώπη έχει απαιτήσεις από το τοπικό και περιφερειακό επίπεδο να καθορίζει στόχους και να αναπτύσσει αξιόλογα συνοδευτικά συστήματα. Αυτό ισχύει βέβαια υπό την προϋπόθεση ότι είναι δυνατή η περιγραφή των αναπτυξιακών τάσεων και η εκπλήρωση των στόχων όπως επίσης και η πραγματοποίηση συγκριτικών αναλύσεων.

2.2. Η στρατηγική για την δια βίου εκπαίδευση προϋποθέτει επίσης την ανάπτυξη στατιστικών και δεικτών. Σύμφωνα με το έγγραφο της Επιτροπής οι σύγχρονες στατιστικές για την εκπαίδευση βασίζονται περισσότερο στην εικόνα που δίνουν τα εκπαιδευτικά ιδρύματα και λιγότερο στην εκπαίδευση και την κατάρτιση των ιδιωτών και των επιχειρήσεων.

2.3. Η ΕΤΠ θεωρεί ότι είναι πιθανόν να χρειασθεί η ανακατανομή των πόρων για να υποστηριχθεί η ανάπτυξη της ανεπίσημης και της άτυπης εκπαίδευσης.

2.4. Η ΕΤΠ επιδοκιμάζει τα προγράμματα δράσης Sokrates, Leonardo da Vinci, Ungdom, e-Learning και Kultur 2000 τα οποία θεωρούνται ως μέσο για την ανάπτυξη της ευρωπαϊκής διάστασης της εκπαίδευσης καθ' όλη τη διάρκεια της ζωής.

2.5. Η ΕΤΠ φρονεί ότι θα δημιουργηθεί η ανάγκη συστηματικής αξιοποίησης των διάφορων τοπικών και περιφερειακών φορέων εκπαίδευσης.

2.6. Η ΕΤΠ πιστεύει ότι οι φιλόδοξοι στόχοι που τίθενται στο μνημόνιο όσον αφορά την καθ' όλη τη διάρκεια και καθ' όλο το φάσμα της ζωής εκπαίδευση απαιτούν συντονισμό, υποδομές, θεσμικά πλαίσια και συνεργασία. Όμως μία καθ' όλη τη διάρκεια και καθ' όλο το φάσμα της ζωής εκπαίδευση που αφορά ανθρώπους διαφορετικής ηλικίας, διαφορετικής μόρφωσης και που διαμένουν σε διάφορα μέρη της ΕΕ δεν μπορεί να αναπτυχθεί και να επιβληθεί εκ των άνω. Θα πρέπει να διαμορφωθεί σύμφωνα με τις ανάγκες και τις προϋποθέσεις των πολιτών, με αφετηρία τις ανάγκες και τις προϋποθέσεις που προσδιορίζονται από το τοπικό και περιφερειακό επίπεδο.

2.7. Η ΕΤΠ φρονεί ότι οι τοπικές και περιφερειακές αρχές διαθέτουν αποκλειστικά τις προϋποθέσεις για να διαχειριστούν τα θέματα που αναφέρονται στο σημείο 1.30. Σε εθνικό επίπεδο ή, αν χρειασθεί, σε επίπεδο κρατιδίων ή ανάλογο επίπεδο, το σημαντικότερο καθήκον είναι να δημιουργηθούν οι προϋποθέσεις και τα κίνητρα για τα άτομα, τις επιχειρήσεις και τους δημόσιους παράγοντες προκειμένου να πραγματοποιήσουν επενδύσεις στους τομείς της εκπαίδευσης και της κατάρτισης.

2.8. Αντίθετα, η ΕΤΠ φρονεί ότι είναι πολύ σημαντικό να διατηρηθούν και να διαδοθούν τα διάφορα ορθά παραδείγματα όσον αφορά την υποδομή σχετικά με την εκπαίδευση καθ' όλη τη διάρκεια της ζωής. Μία συγκεκριμένη δράση που θα μπορούσε να αναληφθεί τώρα είναι η πραγματοποίηση διάσκεψης μέσω του Διαδικτύου χάρη στην οποία θα ήταν δυνατή η ανεύρεση τοπικών παραδειγμάτων σχετικά με τους διάφορους παράγοντες, αναφορικά με μία παρόμοια υποδομή, από τα διάφορα μέρη της Ευρώπης και τις δυνατότητες δημιουργίας επαφών. Η ΕΤΠ κρίνει ότι πρέπει επίσης να αναπτυχθεί μία ευρωπαϊκή βάση δεδομένων.

2.9. Η ΕΤΠ θεωρεί απαραίτητη τη σύσταση επιτροπής συνεργασίας μεταξύ Επιτροπής και ΕΤΠ για την παρακολούθηση των εργασιών σχετικά με την εκπαίδευση καθ' όλη τη διάρκεια της ζωής εφόσον τα εν λόγω θέματα αφορούν σε σημαντικότατο βαθμό τις τοπικές και περιφερειακές αρχές. Μία επιτροπή συνεργασίας μπορεί επίσης να διαδραματίσει σημαντικό ρόλο για το μέλλον της υπό διεύρυνση Ένωσης.

Βρυξέλλες, 14 Ιουνίου 2001.

Ο Πρόεδρος

της Επιτροπής των Περιφερειών

Jos Chabert

(1) ΕΕ C 210 της 14.8.1995, σ. 74.

(2) ΕΕ C 315 της 13.10.1998, σ. 9.

(3) ΕΕ C 144 της 16.5.2001, σ. 34.