29.8.2006   

EL

Επίσηµη Εφηµερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

C 206/27

—

Ανακοίνωση της Επιτροπής προς το Συμβούλιο, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, την Ευρωπαϊκή Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή και την Επιτροπή των Περιφερειών «Κοινό Πρόγραμμα για την Ένταξη - Πλαίσιο σχετικά με την ένταξη των υπηκόων τρίτων χωρών στην Ευρωπαϊκή Ένωση»

—

Ανακοίνωση της Επιτροπής προς το Συμβούλιο, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, την Ευρωπαϊκή Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή και την Επιτροπή των Περιφερειών «Μετανάστευση και ανάπτυξη: συγκεκριμένες κατευθυντήριες γραμμές»

—

Πρόταση Οδηγία του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου σχετικά με τους κοινούς κανόνες και διαδικασίες για την επιστροφή των παρανόμως διαμενόντων υπηκόων τρίτων χωρών

1.1

Χαιρετίζει το γεγονός ότι, με την παρούσα ανακοίνωση, η Επιτροπή ανταποκρίνεται στο αίτημα του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου για την υποβολή προτάσεων για τη θέσπιση ενός συνεκτικού ευρωπαϊκού πλαισίου για την ένταξη υπηκόων τρίτων χωρών

1.2

Διαπιστώνει ότι η Επιτροπή επικεντρώνεται καταρχάς και κυρίως στη διατύπωση προτάσεων για τη θέσπιση συγκεκριμένων μέτρων που αποσκοπούν στην συνεπή εφαρμογή των θεμελιωδών αρχών της Κοινότητας σχετικά με την ένταξη, καθώς και στους βοηθητικούς μηχανισμούς της Ε.Ε. (νέες δυνατότητες δράσης σε επίπεδο Ε.Ε. και κρατών μελών, νέες μέθοδοι για την εξασφάλιση της συνεκτικότητας των μέτρων που θεσπίζονται από την Ε.Ε. και από τα κράτη μέλη).

1.3

Αναγνωρίζει ότι ο πίνακας με τα υποδειγματικά μέτρα που λαμβάνονται σε εθνικό αλλά και σε κοινοτικό επίπεδο για την εφαρμογή των κοινών βασικών αρχών για την κοινωνική ένταξη (που αποφασίσθηκαν τον Νοέμβριο του 2004 από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο), ο οποίος περιλαμβάνεται στην ανακοίνωση, στηρίζεται στο εγχειρίδιο για την ένταξη, σε προκαταρκτικά μέτρα της INTI και στις προετοιμασίες για τη σύσταση ευρωπαϊκού ταμείου για την ένταξη.

1.4

Αναγνωρίζει δυστυχώς ότι η σειρά υποβολής των προτάσεων της Επιτροπής δεν αντιστοιχεί σε σειρά προτεραιότητας. Η Επιτροπή θεωρεί ότι οι προτεραιότητες πρέπει να τεθούν από τα ίδια τα κράτη μέλη.

1.5

Επιδοκιμάζει την άποψη της Επιτροπής ότι η ένταξη είναι μια αμφίδρομη διαδικασία.

1.6

Θεωρεί ότι είναι σημαντικό να θεσπιστούν μέτρα για την ενίσχυση της ικανότητας προσαρμογής του πληθυσμού της χώρας υποδοχής (κατά την έννοια της διαπολιτισμικής ευαισθητοποίησης, της μετάδοσης γνώσεων και της αποδοχής της μετανάστευσης), μαζί με την ενίσχυση του ρόλου που διαδραματίζουν ιδιωτικές οργανώσεις για τη διαχείριση της πολυμέρειας και τη συνεργασία με τα μέσα μαζικής ενημέρωσης (προώθηση εθελούσιων κωδίκων δεοντολογίας).

1.7

Επιδοκιμάζει την άποψη ότι η ένταξη πρέπει να επιτευχθεί με βάση την τήρηση των θεμελιωδών αξιών της Ευρωπαϊκής Ένωσης H περίπτωση αυτή αφορά κυρίως τα πολιτικά στοιχεία των ενταξιακών προγραμμάτων.

1.8

Εκφράζει την ικανοποίησή της για την προσοχή που προσδίδει η Ανακοίνωση στην εκπαίδευση και υπογράμμισε την ανάγκη θέσπιση συνθηκών μέτρων και μέσων στον τομέα της εκπαίδευσης, προκειμένου να επιτραπεί η πλήρης ενσωμάτωση των μεταναστών στο εκπαιδευτικό σύστημα της χώρας υποδοχής και, συνεπώς, στο σύνολο της κοινωνίας·

1.9

Υπογραμμίζει ότι η απασχόληση πρέπει να θεωρηθεί ως ουσιαστικό στοιχείο της διαδικασίας κοινωνικής ενσωμάτωσης. Ιδιαίτερη σημασία έχουν κυρίως οι καινοτόμες αντιλήψεις για την αποφυγή των διακρίσεων, η αναγνώριση πιστοποιητικών εκπαίδευσης και επαγγελματικής εμπειρίας (με τη θέσπιση κοινών διαδικασιών αναγνώρισης σε όλα κράτη μέλη), η συμμετοχή των κοινωνικών εταίρων στα μέτρα, η ενίσχυση του εκπαιδευτικού δυναμικού μικρών επιχειρήσεων, επαγγελματικών οργανώσεων και συνδικάτων, καθώς και η θέσπιση μέτρων για την προαγωγή της πρόσληψης μεταναστών. Τονίζει ότι πρέπει να θεσπιστούν ενιαία, σαφή και ισότιμα κριτήρια σε ολόκληρη της ΕΕ για την αξιολόγηση των εκπαιδευτικών συστημάτων των επιμέρους χωρών και την επαγγελματική εμπειρία των πολιτών των κρατών μελών της Ένωσης·

1.10

Τονίζει ότι η ένταξη είναι μια δυναμική και αμφίδρομη διαδικασία αμοιβαίων παραχωρήσεων. Σημαντικά μέσα για την προαγωγή της διαδικασίας αυτής είναι οι πρωτοβουλίες υποδοχής και η προσφορά βοήθειας για την τόνωση της εμπιστοσύνης.

1.11

Τονίζει ότι έχει ιδιαίτερη σημασία να προαχθεί η ευαισθητοποίηση των μεταναστών αλλά και του γηγενούς πληθυσμού έναντι των θεμελιωδών αξιών της Ε.Ε..

1.12

Τονίζει ότι βασικοί συντελεστές της ενταξιακής διαδικασίας είναι η καλύτερη πρόσβαση στην αγορά εργασίας και στην εκπαίδευση, καθώς και η αναγνώριση πιστοποιητικών εκπαίδευσης και επαγγελματικής εμπειρίας.

1.13

Επιδοκιμάζει την άποψη ότι πρέπει να ενισχυθεί η ικανότητα των παρεχόντων δημόσιες και ιδιωτικές υπηρεσίες να συνδιαλλάσσονται με υπηκόους τρίτων χωρών μέσω διερμηνείας και μετάφρασης, καλλιέργειας διαπολιτισμικών δεξιοτήτων, διαχείρισης της ένταξης και της πολυμορφίας και με την εκτέλεση προγραμμάτων επιτήρησης.

1.14

Συμφωνεί ότι πρέπει να προωθηθούν οι συχνές επαφές μεταξύ μεταναστών και αυτόχθονος πληθυσμού, η διοργάνωση κοινών φόρουμ και διαπολιτισμικού διαλόγου, η εκπαίδευση για την καλύτερη γνωριμία με τους μετανάστες και τον πολιτισμό τους, καθώς και η δημιουργία συνθηκών διαβίωσης που ευνοούν την ενσωμάτωση στο αστικό περιβάλλον.

1.15

Τονίζει ότι ο Ευρωπαϊκός χάρτης θεμελιωδών δικαιωμάτων εγγυάται την πολιτισμική πολυμέρεια και το δικαίωμα της ελεύθερης άσκησης θρησκευτικών πρακτικών, εφόσον δεν αντίκεινται σε άλλα, απαραβίαστα ευρωπαϊκά δικαιώματα, στην Παγκόσμια Διακήρυξη για τα δικαιώματα του ανθρώπου, ή στην εθνική νομοθεσία.

1.16

Υπογραμμίζει τη σημασία που έχει η συμμετοχή των μεταναστών στις δημοκρατικές διαδικασίες και στη θέσπιση πολιτικών και μέτρων ένταξης, ιδιαιτέρως σε τοπικό επίπεδο:

1.17

Επικροτεί το γεγονός ότι ο κατάλογος των υποδειγματικών μέτρων είναι ολοκληρωμένος και καλύπτει όλους τους σημαντικούς τομείς της ένταξης. Κατ αυτή την έννοια, μπορεί να αποτελέσει πολύτιμο σημείο αναφοράς για τον συντονισμό των ενταξιακών πολιτικών στα κράτη μέλη.

1.18

Τονίζει ότι πρέπει να οριστούν σαφείς στόχοι. Οι στόχοι αυτοί πρέπει να κριθούν με την ανάπτυξη δεικτών και μηχανισμών αξιολόγησης, έτσι ώστε να μπορούν να προσαρμοστούν τα μέτρα, να αξιολογηθεί η πρόοδος που σημειώνεται σε ό,τι αφορά την ένταξη και να διαμορφωθεί η ροή πληροφοριών με περισσότερο αποτελεσματικό τρόπο.

1.19

Θεωρεί ότι η συνεργασία και η ανταλλαγή πληροφοριών έχουν εξαιρετική σημασία (εθνικά σημεία επαφής για την προαγωγή της ένταξης - ΕΣΕΕ, εγχειρίδιο ένταξης, ιστοσελίδα γύρω από τη θεματική της ένταξης).

2.1

Τονίζει ότι η επιλογή, ο τρόπος και η μέθοδος εφαρμογής των μέτρων ενδείκνυται να γίνουν σύμφωνα με τα δεδομένα και τις παραδόσεις του εκάστοτε κράτους μέλους. Όμως, οι προτάσεις βρίσκονται στο επίκεντρο όλων των ενταξιακών πολιτικών που εφαρμόζουν τα κράτη μέλη.

2.2

Υποστηρίζει ότι πρέπει να δοθεί ιδιαίτερη προσοχή στις ιδιαιτερότητες που σχετίζονται με το φύλο καθώς και στην κατάσταση των νέων και των παιδιών από οικογένειες μεταναστών.

2.3

Συμφωνεί ότι οι βασικές γνώσεις της γλώσσας, της ιστορίας και των θεσμών της κοινωνίας υποδοχής είναι απαραίτητες για την ένταξη·

2.4

Ζητά να γίνουν προσπάθειες στον τομέα της εκπαίδευσης για την προετοιμασία των μεταναστών να επιτύχουν και να συμμετάσχουν ενεργά στην κοινωνία, π.χ. με την κατάρτιση σχολικών προγραμμάτων που αντανακλούν την πολυμορφία και με την ιδιαίτερη υποστήριξη των νέων μεταναστών στο σχολείο. Επίσης, πρέπει να τονιστεί τη σημασία που έχουν η προσχολική εκπαίδευση και η ανάγκη σύστασης σχεδίων για τη διευκόλυνση της μετάβασης από το σχολείο στην εργασία, ζήτημα για το οποίο πρέπει να ζητηθεί η θέσπιση των κατάλληλων προγραμμάτων στα κράτη μέλη.

2.5

Υπογραμμίζει ότι εκτός από την ανάγκη για τη «λήψη αποτελεσματικών μέτρων κατά της εγκληματικότητας των νέων μεταναστών», όπως αναφέρει η Επιτροπή, θα πρέπει να προωθηθεί μια αποτελεσματική πολιτική πρόληψης και ενημέρωσης.

2.6

Υπογραμμίζει ότι πρέπει να προωθηθεί η ισότιμη πρόσβαση των μεταναστών στα δημόσια και ιδιωτικά αγαθά και υπηρεσίες, διότι αποτελεί βασική προϋπόθεση της ένταξης..

2.7

Τονίζει ότι η αποδοχή άλλων τρόπων ζωής και νοοτροπιών προσκρούει σε ένα απαράβατο όριο, ο σεβασμός των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και η καταπολέμηση κάθε είδους διακρίσεων, ιδίως λόγω φύλου, εγγράφεται στην ευρωπαϊκή και την διεθνή νομοθεσία. Είναι απαραίτητο να χορηγηθεί ιδιαίτερη προστασία στις μετανάστριες και να διασφαλιστεί η πλήρης πρόσβασή τους, σε συνθήκες ισότητας, στην απασχόληση, την κατάρτιση και την πολιτική ζωή της ευρωπαϊκής δημοκρατικής κοινωνίας καθώς επίσης και να προστατευθεί η ελεύθερη αυτοδιάθεση τους, αποφεύγοντας τους καταναγκαστικούς γάμους, καταπολεμώντας την εννοεί οικογενειακή βία, διασφαλίζοντας τα γενετήσια και αναπαραγωγικά δικαιώματά τους, απαγορεύοντας βασανιστικές πρακτικές όπως η κλειτοριδεκτομή κτλ. Τα ανθρώπινα δικαιώματα δεν είναι διαπραγματεύσιμα και η παραβίαση τους δεν μπορεί να δικαιολογηθεί από οποιαδήποτε έθιμα και/ή παράδοση. Για τον λόγο αυτό, χρειάζεται να σχεδιαστούν και να διαμορφωθούν ειδικά μέτρα ενημέρωσης, πρόληψης, στήριξης και ευαισθητοποίησης με στόχο την καταπολέμηση κάθε πρακτικής ή εθίμου που αποτελεί διάκριση και/ή βασανιστήριο και, με τον τρόπο αυτό, να σημειωθεί πρόοδος όσον αφορά την ίση πρόσβαση στις ευκαιρίες για τους μετανάστες τόσο άνδρες όσο και γυναίκες·

2.8

Υπογραμμίζει το γεγονός ότι το περιεχόμενο της ανακοίνωσης τείνει να προσλάβει έναν τυχαίο και μη δεσμευτικό χαρακτήρα, με αναλυτική ανακρίβεια. Έτσι, εντύπωση προξενεί το γεγονός ότι «ήπια μέτρα», (όπως ο διάλογος, η διοργάνωση φόρουμ, η παροχή πληροφοριών κ.τλ.)ευρίσκονται στο προσκήνιο της ανακοίνωσης, των οποίων η σημασία δεν πρέπει βέβαια να παραγνωρίζεται. Αντίθετα, σημαντικά διαρθρωτικά μέτρα που είναι απολύτως απαραίτητα για την ένταξη, όπως η συμμετοχή των μεταναστών στα πολιτικά δρώμενα, περιέρχονται στο περιθώριο (αρχή 9).

2.9

Ζητά τον σαφή διαχωρισμό και την κατάταξη των μέτρων με βάση τις εκάστοτε πολιτικές, νομικές, διαρθρωτικές και θεσμικές αρμοδιότητες, και τους αντίστοιχους φορείς της κοινωνίας υποδοχής, αλλά και με βάση τη βαρύτητα των μέτρων αυτών. Κατ αυτή την έννοια, πρέπει να αναπτυχθούν περαιτέρω οι κοινές βασικές αρχές και να μετατραπούν έτσι σε ισχυρότερο μέσο.

2.10

Υποστηρίζει τις προσπάθειες για μία συνεκτική προσέγγιση σε επίπεδο ΕΕ: Πρέπει να συγκεκριμενοποιηθεί το νομικό πλαίσιο για τη χορήγηση άδειας εισόδου και διαμονής, μαζί με τα σχετικά δικαιώματα και υποχρεώσεις.

2.11

Διαπιστώνει ότι η προβληματική του φύλου προβάλλεται ως σημαντικό θέμα στην ανακοίνωση. Για το λόγο αυτό, το υπό συζήτηση έγγραφο πρέπει να είναι διατυπωμένο σε γλώσσα που αντιστοιχεί στις ιδιαιτερότητες της θεματικής αυτής.

2.12

Ζητά να υπάρξει μέριμνα ούτως ώστε σε κάθε μέσο που εντάσσεται στο νομικό πλαίσιο που θα θεσπιστεί για την χορήγηση άδειας εισόδου και διαμονής να συνεκτιμώνται η ίση μεταχείριση και τα δικαιώματα των μεταναστών.

2.13

Υπογραμμίζει τη σημασία που έχουν - κυρίως από την άποψη της ένταξης - η συμμετοχή των ομάδων συμφερόντων καθώς και η ιδέα για τη σύσταση ευρωπαϊκού φόρουμ για την ένταξη με τη συμμετοχή των συντονιστικών οργανώσεων της Ε.Ε. (διαβούλευση, συστάσεις, στενή επαφή με το NKPI). Tο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, η Ευρωπαϊκή Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή και η Επιτροπή Περιφερειών θα κληθούν να συμμετέχουν στο Ευρωπαϊκό Φόρουμ για την Ένταξη. Το Ευρωπαϊκό φόρουμ για την ένταξη πρέπει να συμμετάσχει στην προπαρασκευαστική διάσκεψη για την έκδοση των επόμενων εγχειριδίων για την ένταξη. Η ετήσια έκθεση για τη μετανάστευση και την ένταξη πρέπει να συνεχίσει να εκδίδεται και να αναπτυχθεί περαιτέρω.

2.14

Τονίζει ότι πολλά από τα μέτρα που προτείνονται (πρωτοβουλίες υποδοχής, προσφορά βοήθειας, βελτίωση των γνώσεων των εγκατεστημένων μεταναστών, προσφορά μαθημάτων, …) πρέπει να υλοποιηθούν από τοπικούς φορείς. Κατά συνέπεια, οι φορείς αυτοί πρέπει οπωσδήποτε να διαθέτουν τους απαιτούμενους πόρους. Το ίδιο ισχύει και σε περιφερειακή κλίμακα (δημιουργία μέσων πληροφόρησης, προγράμματα παρουσίασης, πολιτιστικά προγράμματα, …).

2.15

Ζητά να διατεθούν στις περιφέρειες και τις κοινότητες τα οικονομικά μέσα που χρειάζονται για την υλοποίηση των μέτρων για την ένταξη.

2.16

Προτείνει να συγκροτηθεί τράπεζα δεδομένων (π.χ. για την παροχή πληροφοριών σχετικά με την αναγνώριση εκπαιδεύσεων και πτυχίων, σχετικά με τις ανάγκες των μεταναστών, …).

2.17

Τονίζει ότι οι τοπικοί και περιφερειακοί φορείς έχουν μια σημαντική και απαραίτητη συμβολή στο χώρο της ένταξης και διαθέτουν ευρύτατες γνώσεις και «τεχνογνωσία». Για τον λόγο αυτό, θα πρέπει να συμμετέχουν σε πολύ πρώιμο στάδιο και σε ευρεία κλίμακα στην προσπάθεια για τη χάραξη στρατηγικών και στα πλαίσια της συνολικής διαδικασίας.

2.18

Ζητά να ληφθούν μέτρα και να δοθούν κίνητρα στους μετανάστες να αξιοποιήσουν τα μέτρα που προτείνονται (π.χ. κίνητρα για την αναζήτηση εργασίας και την εκπαίδευση).

2.19

Τονίζει την ανάγκη να βελτιωθούν οι μέθοδοι υπολογισμού του αριθμού των μεταναστών, προκειμένου να προσαρμοστούν και να αναπτυχθούν τα κατάλληλα μέτρα ενσωμάτωσης που πρέπει να τεθούν σε εφαρμογή.

1.1

Διαπιστώνει ότι στην ανακοίνωση περιλαμβάνονται προτάσεις για τη βελτίωση της επίδρασης που ασκεί η μετανάστευση στην ανάπτυξη. Υπόβαθρο είναι η ανακοίνωση του Δεκεμβρίου 2002. Το επίκεντρο του ενδιαφέροντος είναι η μετανάστευση στον άξονα βορρά-νότου.

1.2

Σημειώνει ότι, παράλληλα με την επίδραση της μετανάστευσης στην ανάπτυξη των χωρών προέλευσης, είναι επίσης σημαντικό να μελετηθούν οι επιπτώσεις της συνεργασίας για την ανάπτυξη στην ίδια την μετανάστευση, δεδομένου ότι βρίσκεται στη βάση της. Μόνο εάν βοηθηθούν οι χώρες προέλευσης των μεταναστών ώστε να μπορέσουν να παρέχουν τις κατάλληλες ευκαιρίες στους πολίτες τους, θα μπορέσουν να ελεγχθούν μακροπρόθεσμα οι μεταναστευτικές ροές·

1.3

Αναγνωρίζει ότι η ανακοίνωση στηρίζεται σε μεγάλο βαθμό στην προώθηση της περιορισμένης διάρκειας και της εικονικής επιστροφής, με στόχο τη μεταφορά τεχνογνωσίας και εμπειριών που μπορούν να χρησιμοποιηθούν στη χώρα προέλευσης για την ανάπτυξή της (κυκλοφορία αντί για διαρροή εγκεφάλων).

1.4

Επικροτεί το γεγονός ότι η διασύνδεση της μεταναστευτικής με την αναπτυξιακή πολιτική, η χρησιμότητα των παλιννοστούντων μεταναστών για την ανάπτυξη, η διευκόλυνση της μεταφοράς κεφαλαίων και εμβασμάτων από το εξωτερικό, καθώς και η συγχρηματοδότηση σχεδίων που στηρίζονται στα εμβασμάτων από το εξωτερικό θεωρούνται ιδιαίτερα σημαντικά στοιχεία.

1.5

Επιδοκιμάζει το γεγονός ότι στην ανακοίνωση υποστηρίζεται εντελώς γενικά η διατήρηση των επαφών μεταξύ μεταναστών και των κρατών από τα οποία προέρχονται (η τάση αυτή διαγράφεται ολοένα και περισσότερο στην εφαρμοζόμενη πολιτική πολιτογράφησης).

1.6

Υπογραμμίζει τη σημασία που έχει η ενίσχυση της προοπτικής στα πλαίσια της οποίας οι μετανάστες θεωρείται ότι γεφυρώνουν την απόσταση με τις χώρες προέλευσης. Αυτή η προσέγγιση θα πρέπει να χρησιμεύσει ως επιχείρημα για τη συμπλήρωση της εκπαίδευσης που προσφέρεται στη γλώσσα της χώρας υποδοχής, με μαθήματα αλφαβητισμού και την εκπαίδευση στη μητρική τους γλώσσα·

1.7

Επιμένει ότι, από τις συζητήσεις γύρω από την πράσινη βίβλο για τη νόμιμη μετανάστευση, προκύπτει ότι στο μέλλον το ενδιαφέρον θα επικεντρωθεί κατά κύριο λόγο στην προώθηση της προσωρινής απασχόλησης και της μετανάστευσης εργαζομένων με υψηλά προσόντα..

2.1

Επιμένει ότι οι χρηματοοικονομικές ροές μπορούν να συμβάλλουν στην υλοποίηση αναπτυξιακών στόχων. Ωστόσο, ο χαρακτήρας τους είναι καθαρά ιδιωτικός, πράγμα που σημαίνει ότι δεν μπορούν να υποκαταστήσουν τις κρατικές ενισχύσεις για την ανάπτυξη. Η κατάσταση αυτή πρέπει να ληφθεί υπόψη κατά τον δέοντα τρόπο.

2.2

Τονίζει ότι τα τέλη και οι προϋποθέσεις για τη διεκπεραίωση εμβασμάτων δεν προξενούν ικανοποίηση. Προτείνεται η θέσπιση μέτρων για τη μείωση των τελών, τη βελτίωση της ασφάλειας και την ταχύτερη διεκπεραίωση των εμβασμάτων. Όλα αυτά μπορούν να γίνουν σε σύντομο χρονικό διάστημα. Όμως, ο επηρεασμός της ανάπτυξης πρέπει να θεωρηθεί ότι αποτελεί μακροπρόθεσμο στόχο.

2.3

Προτείνει να καθορισθούν τα ακόλουθα μέτρα:

2.4

Επικροτεί την παραδοχή ότι πρέπει να δοθεί βοήθεια στις αναπτυσσόμενες χώρες για τον εντοπισμό της διασποράς τους και την ανάπτυξη επαφών. Πρέπει να αξιοποιηθούν οι ελίτ της διασποράς με τη συγκρότηση τραπεζών δεδομένων για την παροχή πληροφοριών στις κυβερνήσεις των χωρών προέλευσης. Σε περίπτωση ανάγκης, οι ελίτ θα μπορούν να προσκληθούν να επιστρέψουν. Πρέπει όμως να διευκρινιστεί ότι η καταχώρηση της διασποράς σε τράπεζες δεδομένων πρέπει να γίνεται μόνο σε εθελούσια βάση.

2.5

Αναγνωρίζει ότι η περιορισμένης διάρκειας μετανάστευση θα συμβάλει στη βελτίωση του δυναμικού στις χώρες προέλευσης. Αυτό όμως δεν πρέπει να χρησιμεύσει ως γενικότερο πλαίσιο για την εποχική απασχόληση.

2.6

Τονίζει ότι το θέμα της κυκλικής μετανάστευσης και η περιορισμένης διάρκειας ή εικονική επιστροφή με βάση το ισχύον νομικό καθεστώς (οδηγία 2003/109/ΕΚ του Συμβουλίου της 25ης Νοεμβρίου 2003 σχετικά με τους υπηκόους τρίτων χωρών με δικαίωμα μακρόχρονης διαμονής) δεν είναι εφικτή, επειδή οι γυναίκες μετανάστες που έχουν απεριόριστο δικαίωμα διαμονής χάνουν το καθεστώς αυτό στην περίπτωση που παραμείνουν για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα εκτός του κράτους υποδοχής. Συνεπώς, επιδοκιμάζεται η πρόθεση της Επιτροπής, όπως αναφέρεται στην ανακοίνωση, να εξετάσει τον τρόπο με τον οποίο υπήκοοι τρίτων χωρών μπορούν να αποφύγουν την απώλεια του δικαιώματος παραμονής, μολονότι επιστρέφουν προσωρινά στη χώρα προέλευσης στο πλαίσιο προγράμματος εθελούσιας επιστροφής.

2.7

προτείνει τη θέσπιση κοινής ρύθμισης που να επιτρέπει στους μετανάστες που διαθέτουν άδεια παραμονής αορίστου διάρκειας ή την δικαιούνται, να ταξιδεύουν στις χώρες καταγωγής τους για όσο χρονικό διάστημα κρίνουν σκόπιμο, χωρίς τούτο να οδηγεί στην απώλεια του καθεστώτος υπηκόου τρίτης χώρας με άδεια παραμονής μακράς ή απεριόριστου διαρκείας·

2.8

Αναγνωρίζει ότι η παρούσα ανακοίνωση αντανακλά τη συζήτηση που διεξάγεται με διαρκώς μεγαλύτερη ένταση στο διεθνή χώρο σχετικά με τη θεώρηση των μεταναστών ως παραγόντων ανάπτυξης (εμβάσματα των μεταναστών από το εξωτερικό, μεταφορά τεχνογνωσίας, …). Υπ' αυτό το πρίσμα, η προσωρινή μετανάστευση κρίνεται θετική, αλλά θα πρέπει ως πρώτο βήμα να εξετάζονται κυρίως μέτρα που έχουν ως βάση την εθελουσία επιστροφή ή ένα σύστημα με κίνητρα.

2.9

Με βάση αυτά τα δεδομένα, ζητά να εξεταστεί εκ νέου ποια είναι η σημασία του διεθνισμού για την ενταξιακή πολιτική.

2.10

Αναγνωρίζει ότι η ανακοίνωση στηρίζεται σε μια ενδιαφέρουσα προοπτική, σύμφωνα με την οποία οι χώρες προέλευσης θεωρούνται μέτοχοι στη διαχείριση της μετανάστευσης. Αυτές οι θετικές πτυχές της προσωρινής μετανάστευσης και επιστροφής προϋποθέτουν, ωστόσο, το απεριόριστο δικαίωμα επιστροφής των μεταναστών που έχουν εγκατασταθεί για μεγάλο χρονικό διάστημα σε μια άλλη χώρα (άποψη διαμετρικά αντίθετη προς την οδηγία 2003/109/ΕΚ του Συμβουλίου της 25ης Νοεμβρίου 2003 για τους υπηκόους τρίτων χωρών με δικαίωμα μακρόχρονης διαμονής, η οποία προβλέπει την αυτόματη κατάργηση του ήδη αποκτηθέντος δικαιώματος διαμονής σε περίπτωση απουσίας από την επικράτεια της Ε.Ε.).

2.11

Εκφράζει την ικανοποίησή της για την επικέντρωση της ανακοίνωσης στη στήριξη της προσωρινής μετανάστευσης, στο μέτρο που έχει εθελούσιο χαρακτήρα και στηρίζεται σε ένα σύστημα κινήτρων. Η προσωρινή μετανάστευση μπορεί να αποτελέσει χρήσιμο μέσο στις αναπτυσσόμενες χώρες του τρίτου κόσμου.

2.12

Πιστεύει ότι η προσωρινή μετανάστευση μπορεί να έχει θετικά αποτελέσματα μόνο εάν οι μετανάστες έχουν τη δυνατότητα επανεισόδου στη χώρα υποδοχής μετά από μια προσωρινή επιστροφή στη χώρα προέλευσής τους. Για το λόγο αυτό, ζητά από τα κράτη μέλη που επί του παρόντος δεν επιτρέπουν τις πολλαπλές εισόδους στο έδαφός τους να επανεξετάσουν το θέμα της απαγόρευσης αυτής.

2.13

Αναγνωρίζει ότι η εποχική απασχόληση προσφέρει βραχυπρόθεσμα ορισμένα πλεονεκτήματα στους ενδιαφερόμενους, στο μέτρο που αυτή είναι σε θέση να αποταμιεύσεων σε σύντομο χρονικό διάστημα χρήματα και να αποκτήσουν επαγγελματική εμπειρία. Όμως, οι ενδιαφερόμενοι επιστρέφουν στην πατρίδα τους χωρίς να έχουν ελπίδα ότι θα βελτιωθεί η οικονομική και κοινωνική τους κατάσταση. Η Επιτροπή των Περιφερειών είναι της γνώμης ότι πρέπει να προτιμηθεί μια περισσότερο μακροσκοπική προοπτική.

2.14

Επιδοκιμάζει τη στήριξη των προγραμμάτων επιστροφής. Για να φέρει όμως αποτέλεσμα η στήριξη αυτή, πρέπει να ασκηθεί μια αποτελεσματική αναπτυξιακή πολιτική, με την ενίσχυση συντονισμένων παρεμβάσεων αποκεντρωμένης συνεργασίας·.

2.15

Ζητά λοιπόν να υπάρξει μέριμνα για την πραγματοποίηση επαρκών επενδύσεων σε μέτρα υποδομών και εκπαίδευσης, καθώς και για τον έλεγχο της επιτόπιας χρήσης των πόρων.

2.16

Σε ό,τι αφορά τη μετανάστευση εποχικών εργαζόμενων που όντως μπορεί να είναι πιο εκτεθειμένοι στον κίνδυνο της εκμετάλλευσης, συνιστά να ληφθούν κατάλληλα μέτρα για την εξάλειψη του κινδύνου.

2.17

Διαβλέπει ότι οι προτάσεις που περιλαμβάνονται στην υπό συζήτηση ανακοίνωση περιλαμβάνουν ορισμένα στοιχεία που οδηγούν στην επίτευξη των στόχων που έχουν τεθεί και είναι προσανατολισμένα στο μέλλον. Ωστόσο, πρέπει να γίνει μια προσπάθεια για να αρθούν οι αντιφάσεις που προαναφέρθηκαν.

2.18

Τονίζει ότι πρέπει να εξασφαλισθεί ότι δεν θα υπερισχύσουν οι περιοριστικές αντιλήψεις στην Ε.Ε..

2.19

Υπογραμμίζει ότι δεν πρέπει να επιτραπεί η αρνητική εξέλιξη κατά την οποία θα νομιμοποιούνται εκτεταμένα μέτρα για την υποχρεωτική επιστροφή με επιχείρημα την προαγωγή της ανάπτυξης, χωρίς να υπάρχει ένα σύστημα το οποίο να προσφέρει δυνατότητες νόμιμης μετανάστευσης στους ενδιαφερόμενους, ανεξαρτήτως προσόντων (βλ. πρόταση οδηγίας για τη θέσπιση κοινών κανόνων και διαδικασιών για την επαναπροώθηση παρανόμως διαμενόντων υπηκόων τρίτων χωρών, COM(2005)391).

2.20

επισημαίνει ότι πρέπει να δοθεί ιδιαίτερη σημασία στη στήριξη της ανάπτυξης των χωρών προέλευσης των μεταναστών, καθώς και στη μέσω συμφωνιών και ειδικών προγραμμάτων προαγωγή της συνεργασίας με τις χώρες αυτές σε όλους τους τομείς.

2.21

Τονίζει ότι οι τοπικοί και περιφερειακοί φορείς προσφέρουν μια σημαντική και απαραίτητη συμβολή στο χώρο της ένταξης και διαθέτουν ευρύτατες γνώσεις και «τεχνογνωσία». Για τον λόγο αυτό, πρέπει να συμμετέχουν σε πολύ πρώιμο στάδιο και σε ευρεία κλίμακα στην προσπάθεια για τη χάραξη στρατηγικών αλλά και στα πλαίσια της συνολικής διαδικασίας.

1.1

Υπογραμμίζει ότι απαραίτητη προϋπόθεση για την καλή και αξιόπιστη διαχείριση της πολιτικής μετανάστευσης είναι μια αποτελεσματική πολιτική επιστροφής.

1.2

Τονίζει ότι η οδηγία πρέπει να εξασφαλίζει μια δίκαιη και διαφανή διαδικασία.

1.3

Διαπιστώνει ότι η αρχή της εθελουσίας επιστροφής (κίνητρα) θα υλοποιηθεί με την καθιέρωση μιας εναρμονισμένης διαδικασίας δύο σταδίων (απόφαση για την επιστροφή - έκδοση και εφαρμογή απόφασης απομάκρυνσης).

1.4

Επικροτεί το γεγονός ότι η απαγόρευση της επανεισόδου με ισχύ σε όλη την Ε.Ε. προσφέρει τη βάση για τη δημιουργία κοινής βάσεως δεδομένων (SIS II).

2.1

Υποστηρίζει ότι οι αρχές του κράτους δικαίου και το δικαίωμα σε «δίκαιη δίκη» δεν πρέπει να θυσιαστούν στο βωμό της ξενοφοβίας και του οικονομισμού.

2.2

Τονίζει ότι, με την εισαγωγή στοιχειωδών διαδικαστικών εγγυήσεων, πρέπει να δοθεί ιδιαίτερη προσοχή στην αναλογικότητα των κυρώσεων. Επειδή σε πολλές περιπτώσεις οι μετανάστες αντιμετωπίζουν σοβαρά αντίποινα όταν επιστρέφουν στη χώρα τους, θα πρέπει να υιοθετηθούν τα απαραίτητα μέτρα για τη διαφύλαξη των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και να δοθεί απόλυτη προτεραιότητα στην προστασία τους έναντι της εκτέλεσης αποφάσεων επαναπατρισμού·

2.3

Εκφράζει τη λύπη της που δεν γίνεται αναφορά σε ειδικά πρότυπα προστασίας για τις γυναίκες και τους ανήλικους, ούτε τα άτομα με αναπηρίες.

2.4

Ζητά από την Ε.Ε. να προστατεύει τα θύματα και τους μάρτυρες περιπτώσεων εμπορίου ανθρώπων και άλλων παράνομων πράξεων που έχουν σχέση με τη μετανάστευση.

2.5

Υποστηρίζει ότι τα ανθρώπινα δικαιώματα, όπως καθορίζονται στο κοινοτικό δίκαιο και κυρίως στη σύμβαση για την προστασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και των θεμελιωδών ελευθεριών – ΣΠΑΔΘΕ, και όπως αναφέρονται στον Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης, πρέπει να χρησιμεύσουν ως βάση για τη δημιουργία νέων προτύπων. Με τη ρητή και δεσμευτική παραπομπή σε συγκεκριμένα άρθρα της ΣΠΑΔΘΕ και του Χάρτη διασφαλίζεται η συνεκτίμηση των θεμάτων αυτών κατά την εφαρμογή των διατάξεων της οδηγίας από τα κράτη μέλη. Αόριστες διατυπώσεις (υπό μορφή υποχρεώσεων, σε συμφωνία με) εγκυμονούν τον κίνδυνο να ερμηνευθούν ως περαιτέρω περιθώρια κινήσεων, πράγμα το οποίο αντενδείκνυται.

2.6

Υποστηρίζει ότι η παράνομη διαμονή στην επικράτεια κράτους μέλους δεν μπορεί από μόνη της να θεωρείται ως καθοριστικής σημασίας ένδειξη για την ύπαρξη κινδύνου διαφυγής. Σε διαφορετική περίπτωση, θα προέκυπτε ανεπίτρεπτη προκατάληψη που θα ερχόταν σε αντίθεση με το άρθρο 6 της ΣΠΑΔΘΕ (δικαίωμα σε δίκαιη διαδικασία).

2.7

Τονίζει τη σημασία που έχει η προστασία των θυμάτων και των μαρτύρων περιπτώσεων εμπορίου ανθρώπων. Τα θύματα και οι μάρτυρες δεν πρέπει απλώς να χρησιμεύουν ως μέσα για την προώθηση ποινικών διαδικασιών. Αυτό που πρέπει πολύ περισσότερο να γίνει είναι να λαμβάνεται υπόψη η κατάσταση που επικρατεί στη χώρα προέλευσης, έτσι ώστε να μη δημιουργούνται καταστάσεις που επιτρέπουν τον εκβιασμό και την εκτόξευση σοβαρών απειλών εκ μέρους των υπαιτίων.

2.8

Υποστηρίζει ότι στην έννοια «απειλή για τη δημόσια τάξη ή τη δημόσια ασφάλεια» πρέπει να υπάγονται μόνο σημαντικές παραβάσεις εναντίον των συμφερόντων των κρατών μελών οι οποίες μπορεί να αποτελέσουν λόγο για την απαγόρευση της επανεισόδου. Στην περίπτωση παραβάσεων που έχουν περιορισμένες επιπτώσεις για το κοινό συμφέρον, όπως είναι για παράδειγμα η αδιευκρίνιστη παράνομη διαμονή, δεν πρέπει να επιβάλλεται αυτή η κύρωση.

2.9

Συνιστά να χορηγείται νομική βοήθεια σε πρόσωπα τα οποία δεν διαθέτουν επαρκείς πόρους, ανεξάρτητα από την πρόβλεψη της αναγκαιότητας της πράξης αυτής. Το στοιχείο αυτό δεν μπορεί να αξιολογηθεί με σοβαρότητα εκ των προτέρων, κατά τη διάρκεια μιας εξελισσόμενης διαδικασίας. Συνεπώς, η διαπίστωση της έλλειψης πόρων πρέπει να καθορίζει την παροχή νομικής βοήθειας.

2.10

Ζητά να εξασφαλιστεί η αναλογικότητα των κυρώσεων, επειδή οι γυναίκες μετανάστες, όταν επιστρέφουν στη χώρα από την οποία προέρχονται, πρέπει να υπολογίζουν ότι θα αντιμετωπίσουν σοβαρά αντίποινα. Ορισμένα πρόσωπα τείνουν προς την επίδειξη ακραίας συμπεριφοράς. Αυτή ακριβώς είναι η περίπτωση που δεν πρέπει να λησμονούνται τα ανθρώπινα δικαιώματα.

2.11

Διευκρινίζει ότι τα κράτη μέλη πρέπει να υποχρεούνται να εξασφαλίζουν τη δέουσα ιατρική περίθαλψη στους χώρους προσωρινής κράτησης.

2.12

Υποστηρίζει ότι πρέπει να εφαρμοστούν πλήρως οι διατάξεις της σύμβασης για τα δικαιώματα του παιδιού, της 20ης Νοεμβρίου 1989. Ιδιαιτέρως, πρέπει να τονιστούν τα δικαιώματα στην ελευθερία σκέψης, συνείδησης και θρησκευτικής πίστης, η προστασία της ιδιωτικής ζωής, η προστασία από τη βία, την κακομεταχείριση και την παραμέληση, το δικαίωμα στην προστασία της υγείας, το δικαίωμα στη μόρφωση, την εκπαίδευση και την επαγγελματική κατάρτιση και η προστασία των μειονοτήτων.

2.13

Υπογραμμίζει ότι, για να λειτουργήσει το σύστημα της υπό συζήτηση οδηγίας, πρέπει να εξασφαλισθεί η αναγνώριση και η επίδοση εγγράφων άλλων κρατών μελών στην επικράτεια του κάθε κράτους μέλους. Αυτό πρέπει να γίνει με τη σύναψη διμερών ή πολυμερών συμφωνιών, οι οποίες θα καλύπτουν και την αναγκαία διοικητική υποστήριξη.

2.14

Τάσσεται υπέρ της δημιουργίας ενός κεντρικού συστήματος ΤΠ για την καταχώρηση προσωπικών δεδομένων. Τα εκτελεστικά όργανα στα κράτη μέλη πρέπει να έχουν πρόσβαση στο σύστημα αυτό και να υποχρεούνται να πραγματοποιήσουν τη μεταφορά των απαραίτητων δεδομένων.

1.

Τα κράτη μέλη καταχωρούν και ενημερώνουν σε ένα κεντρικό σύστημα ΤΠ που διατίθεται από την ΕΕ τα σχετικά με τις διαδικασίες προσωπικά δεδομένα παρανόμως διαμενόντων υπηκόων τρίτων χωρών που επαναπροωθήθηκαν ή πρέπει να επαναπροωθηθούν από κάποιο κράτος μέλος.

2.

Τα εκτελεστικά όργανα στα κράτη μέλη έχουν πρόσβαση στο σύστημα αυτό και υποχρεούνται να πραγματοποιήσουν τη μεταφορά δεδομένων που αναφέρεται στο σημείο 1.