1.4.2010   

EL

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

CE 87/113

Α.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η ευρωπαϊκή οικονομία πλήττεται από τις συνέπειες της παγκόσμιας χρηματοπιστωτικής κρίσης και από την πιο ευρεία και σοβαρή ύφεση εδώ και 60 έτη,

Β.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η πολιτική συνοχής της ΕΕ συμβάλλει σημαντικά στο ευρωπαϊκό σχέδιο για την ανάκαμψη της οικονομίας και αποτελεί τη μεγαλύτερη πηγή επενδύσεων της Κοινότητας στην πραγματική οικονομία, παρέχοντας στοχευμένη βοήθεια για την αντιμετώπιση αναγκών που έχουν προτεραιότητα και σε περιοχές με δυνατότητες ανάπτυξης, τόσο στον δημόσιο όσο και στον ιδιωτικό τομέα,

Γ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι περισσότερο από το 65 % των συνολικών κονδυλίων της πολιτικής συνοχής της ΕΕ για την περίοδο 2007-2013 προοριζόμενο για επενδύσεις στους τέσσερις τομείς προτεραιότητας της ανανεωμένης κοινοτικής Στρατηγικής της Λισαβόνας για την ανάπτυξη και την απασχόληση -και συγκεκριμένα άνθρωποι, επιχειρήσεις, υποδομές, και ενέργεια, έρευνα και καινοτομία- αποτελεί σημαντικό εργαλείο και ότι αυτά τα είδη επενδύσεων είναι απαραίτητα για να υπάρξει αποτελεσματική αντίδραση στην τρέχουσα χρηματοπιστωτική κρίση,

Δ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η σημερινή ύφεση θα πρέπει να χρησιμεύσει ως ευκαιρία για να προωθηθούν πράσινες επενδύσεις και να δημιουργηθούν πράσινες θέσεις εργασίας,

Ε.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η επίτευξη της άμβλυνσης της οικονομικής ύφεσης εξαρτάται από την προθυμία των κρατών μελών και των περιφερειών να υλοποιήσουν με ταχύτητα τα προγράμματα και τους στόχους τους,

1.

υποστηρίζει ένθερμα την έγκριση του ευρωπαϊκού σχεδίου για την ανάκαμψη της οικονομίας, το οποίο εκθέτει τη συντονισμένη δράση των κρατών μελών και της Επιτροπής προς αντιμετώπιση της οικονομικής κρίσης· πιστεύει ότι το σχέδιο βασίζεται στην αρχή της αλληλεγγύης και της κοινωνικής δικαιοσύνης και δεν πρέπει να αντιβαίνει στη Στρατηγική της Λισαβόνας, και ότι τα προτεινόμενα σε αυτό μέτρα θα συμβάλουν σε βαθύτερες και μακροπρόθεσμες διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις·

2.

θεωρεί ότι η πολιτική συνοχής της ΕΕ, ως πολιτική που στοχεύει στη διασφάλιση της οικονομικής μεγέθυνσης και κοινωνικής ανάπτυξης καθώς και στην πραγματική τόνωση της οικονομίας βραχυπρόθεσμα, μεσοπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα, μπορεί να συμβάλει σημαντικά στην αντιμετώπιση της τρέχουσας χρηματοπιστωτικής κρίσης και να συνεισφέρει στην ανάκαμψη των κρατών μελών και των περιφερειών, συμπεριλαμβανομένων των περιφερειών με μόνιμα μειονεκτήματα·

3.

τονίζει ότι τα διαρθρωτικά ταμεία αποτελούν ισχυρά εργαλεία, σχεδιασμένα για να βοηθούν τις περιοχές στην οικονομική και κοινωνική τους αναδιάρθρωση, και επομένως για να εφαρμόσουν τις δράσεις βάσει των τεσσάρων τομέων προτεραιότητας του σχεδίου προς τόνωση της οικονομίας, και υποστηρίζει τη χρήση τους θεωρώντας τα προτιμότερα από τη βεβιασμένη επινόηση νέων οικονομικών εργαλείων· επισημαίνει ότι οι ενέργειες αυτές συμπληρώνουν τις αναληφθείσες σε εθνικό επίπεδο· πιστεύει ότι, λόγω των σημαντικών πιέσεων που ασκούνται στους εθνικούς προϋπολογισμούς, τα κονδύλια και οι παρεμβάσεις της πολιτικής συνοχής της ΕΕ πρέπει να επιταχυνθούν, προκειμένου να δοθεί έγκαιρα ώθηση στην οικονομία και να παρασχεθεί στήριξη ιδίως στα άτομα που πλήττονται από την κρίση·

4.

υποστηρίζει τις νομοθετικές προτάσεις της Επιτροπής, που είναι παράλληλες και συμπληρωματικές προς το ευρωπαϊκό σχέδιο για την ανάκαμψη της οικονομίας, για την τροποποίηση τριών από τους ισχύοντες κανονισμούς για τα διαρθρωτικά ταμεία για την περίοδο 2007-2013 (κανονισμοί (ΕΚ) αριθ. 1083/2006, αριθ. 1080/2006 και αριθ. 1081/2006)· υποστηρίζει πλήρως τις προτεινόμενες αλλαγές που επιδιώκουν τη βελτίωση των ταμειακών ροών και της ρευστότητας στα κράτη μέλη, τη διευκόλυνση της χρήσης των μέσων χρηματοοικονομικής τεχνικής, την επέκταση των δυνατοτήτων υποστήριξης των επενδύσεων για την ενεργειακή απόδοση και τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας στις κατοικίες και την αύξηση της ευελιξίας των διαρθρωτικών ταμείων ώστε να προσαρμοστούν στην κάλυψη των αναγκών των έκτακτων οικονομικών συνθηκών σε μακροπρόθεσμο ορίζοντα·

5.

ζητεί από την Επιτροπή να παρακολουθεί στενά τα οικονομικά μέτρα που λαμβάνουν τα κράτη μέλη, προκειμένου να διασφαλίζει ότι αυτά δεν παραβιάζουν τον ελεύθερο ανταγωνισμό στην αγορά και τα κοινωνικά πρότυπα, τα οποία αποτελούν βασικό πυλώνα της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης από την ίδρυσή της, καθώς και την εφαρμογή των απαιτήσεων της κοινοτικής νομοθεσίας για το περιβάλλον και την προστασία του κλίματος·

6.

προτρέπει την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να διασφαλίσουν ότι τα μέτρα που εγκρίθηκαν για να επιταχύνουν, να απλουστεύσουν και να καταστήσουν πιο ευέλικτη την εκτέλεση των διαρθρωτικών ταμείων και του Ταμείου Συνοχής δεν περιορίζουν την ευθύνη τους ως προς την παρακολούθηση της υλοποίησής τους·

7.

χαιρετίζει τη σύσταση από την Επιτροπή ομάδας εμπειρογνωμόνων («ειδική ομάδα για την απλούστευση») που επεξεργάζεται την περαιτέρω πιθανή απλούστευση των διαδικασιών εκτέλεσης των διαρθρωτικών ταμείων· αναμένει με ενδιαφέρον περαιτέρω προτάσεις απλούστευσης από την Επιτροπή που έχουν προγραμματισθεί για τις αρχές του 2009·

8.

καλεί τα κράτη μέλη και τις περιφέρειες να διασφαλίσουν ότι η αρχή της εταιρικής σχέσης που ορίζεται στο άρθρο 11 του γενικού κανονισμού για τα διαρθρωτικά ταμεία (κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 1083/2006) εφαρμόζεται πλήρως και ότι πληρούνται οι απαιτήσεις για την πλήρη συμμετοχή των εταίρων·

9.

επισημαίνει τον σημαντικό ρόλο που διαδραματίζουν οι οργανώσεις βάσης, οι ΜΚΟ και η κοινωνική οικονομία στην προώθηση της κοινωνικής συνοχής και ένταξης ιδίως σε εποχές οικονομικής κρίσης· καλεί την Επιτροπή να διασφαλίσει ότι τυχόν απλούστευση των διαθρωτικών ταμείων θα μειώσει το διοικητικό φόρτο αυτών των οργανώσεων·

10.

εκφράζει την ιδιαίτερη ανησυχία του για τις ασύμμετρες εδαφικές επιπτώσεις της κρίσης στην ευρωπαϊκή επικράτεια καθώς και τον ακόμη πιο οδυνηρό αντίκτυπο στα κράτη μέλη στα οποία η ποιότητα ζωής είναι ήδη χαμηλότερη από τον μέσο όρο της ΕΕ, και προτρέπει την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να λάβουν δεόντως υπόψη τον στόχο της εδαφικής συνοχής κατά τον σχεδιασμό και την εφαρμογή συγκεκριμένων μέτρων για την αντιμετώπιση της οικονομικής κρίσης· ζητεί, ειδικότερα, από την Επιτροπή να διασφαλίσει την κατάλληλη γεωγραφική ισορροπία κατά την παρουσίαση του καταλόγου των ειδικών σχεδίων, που ζητήθηκε από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο για την ενίσχυση των επενδύσεων σε υποδομές και στην ενεργειακή απόδοση·

11.

πιστεύει ότι μέτρα όπως η ευελιξία και επιτάχυνση των πληρωμών, η χρήση κατ’ αποκοπήν πληρωμών και ενιαίων τελών θα τονώσουν και θα επιταχύνουν την εφαρμογή πολιτικής, ιδίως στους τομείς των υποδομών, της ενέργειας και του περιβάλλοντος καθώς και των έργων του ΕΚΤ· θεωρεί ότι, εν προκειμένω, η Επιτροπή θα πρέπει να παράσχει στα κράτη μέλη σαφή καθοδήγηση· εκφράζει, ωστόσο, τη λύπη του διότι δεν έχουν ληφθεί υπόψη άλλα σημαντικά μέτρα, όπως προτάσεις για την πραγματική και άμεση άυξηση της ρευστότητας επί τόπου, με μεγαλύτερη παρέμβαση κατά τα επόμενα χρόνια στις ενδιάμεσες πληρωμές·

12.

χαιρετίζει την πρόταση της Επιτροπής να αυξήσει τις προκαταβολές, προκειμένου να διευκολύνει την υλοποίηση έργων με την παροχή χρηματοδοτικών πόρων σε πρώιμο στάδιο της υλοποίησης του έργου, μειώνοντας κατ’ αυτόν τον τρόπο την ανάγκη για τραπεζικά δάνεια· ωστόσο, προτρέπει τις τράπεζες και τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα να αξιοποιήσουν πλήρως τις διευκολύνσεις που τους παρέχονται για να διατηρήσουν και να στηρίξουν τον δανεισμό της οικονομίας και να μετακυλίσουν τις βασικές μειώσεις επιτοκίων στους δανειολήπτες·

13.

επισημαίνει με μεγάλη έμφαση τον θετικό ρόλο τον οποίο μπορεί να διαδραματίσει η πολιτική συνοχής στην ενίσχυση της αλληλεγγύης και την αποκατάσταση της εμπιστοσύνης με τη θέσπιση μέτρων για δημόσιες επενδύσεις που θα τονώσουν την εσωτερική ζήτηση·

14.

καλεί τα κράτη μέλη και τις περιφερειακές και τοπικές αρχές να διασφαλίσουν τη συνεισφορά τους, όπως απαιτούν οι κανόνες συγχρηματοδότησης, έτσι ώστε να είναι δυνατή η πλήρης αξιοποίηση των κονδυλίων τα οποία διατίθενται από τα Διαρθρωτικά Ταμεία·

15.

τονίζει τη σημασία των μέτρων υποστήριξης των ατόμων και των επιχειρήσεων, αλλά προπαντός των μέτρων για την απασχόληση, για μια επιτυχή οικονομική ανάκαμψη· ζητεί αποφασιστικές ενέργειες για τη στήριξη του τομέα της ζήτησης, καθώς και μέτρα που θα βοηθήσουν τις μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις (ΜΜΕ), τις επιχειρήσεις της κοινωνικής οικονομίας και τις τοπικές και περιφερειακές αρχές να διατηρήσουν τη συνοχή και να διασφαλίσουν βασικά σχέδια επενδύσεων και υποδομών· καλεί τα κράτη μέλη να προβούν σε ευρεία χρήση των διαρθρωτικών ταμείων προκειμένου να διασφαλίσουν τη δημιουργία θέσεων εργασίας, να προωθήσουν τις ΜΜΕ, την επιχειρηματικότητα και την επαγγελματική κατάρτιση·

16.

επικροτεί την πρόταση να καταστούν οι επενδύσεις στην ενεργειακή απόδοση και στη χρήση των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας στον στεγαστικό τομέα επιλέξιμες για χρηματοδότηση από το ΕΤΠΑ σε ολόκληρη την Ένωση· παροτρύνει τα κράτη μέλη και τις περιφέρειες να αξιοποιήσουν πλήρως αυτή τη νέα δυνατότητα και να προσαρμόσουν αναλόγως τα επιχειρησιακά τους προγράμματα, προκειμένου να ενισχύσουν την πορεία τους προς την αειφόρο ανάπτυξή τους και να επενδύσουν σε υποδομές και καινοτομίες φιλικές προς το κλίμα· επισημαίνει, γενικότερα, την ανάγκη επενδύσεων στις ενεργειακές υποδομές, προκειμένου να αντιμετωπιστούν οι υφιστάμενες ελλείψεις οι οποίες έγιναν εμφανείς, για παράδειγμα, κατά την πρόσφατη κρίση του φυσικού αερίου·

17.

παροτρύνει τα κράτη μέλη να αναζητήσουν συνέργειες ανάμεσα στη χρηματοδότηση της πολιτικής συνοχής και στις άλλες πηγές κοινοτικής χρηματοδότησης (ΔΕΔ-Μ, ΔΕΔ-E, έβδομο πρόγραμμα-πλαίσιο για την έρευνα και την τεχνολογική ανάπτυξη, πρόγραμμα-πλαίσιο για την ανταγωνιστικότητα και την καινοτομία) καθώς και στη χρηματοδότηση που παρέχεται από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Ανασυγκρότησης και Ανάπτυξης· προτρέπει τα κράτη μέλη να απλουστεύσουν και να βελτιώσουν την πρόσβαση στις δυνατότητες που προσφέρουν τα χρηματοοικονομικά μέσα JESSICA, JASMINE και JEREMIE, προκειμένου να προωθήσουν τη συχνότερη χρήση τους από τις ΜΜΕ και τους ενδιαφερόμενους δικαιούχους·

18.

ενθαρρύνει την Επιτροπή να αναπτύξει μέτρα για τη βελτίωση της ταμειακής ροής των αρμόδιων αρχών και να ενισχύσει την τεχνική συνδρομή που προσφέρει στα κράτη μέλη και να ενθαρρύνει την ανταλλαγή βέλτιστων πρακτικών μεταξύ των περιφερειών προκειμένου να βελτιωθεί η ποιότητα των σχεδίων και η αποτελεσματικότητα της εκτέλεσής τους· τονίζει τη σημασία του JASPERS για την ετοιμασία σχεδίων· καλεί την Επιτροπή να στηρίξει τα κράτη μέλη κατά την αναθεώρηση των επιχειρησιακών τους προγραμμάτων, όταν αυτό είναι αναγκαίο· τονίζει ωστόσο την ανάγκη για άμεση διάδοση των πληροφοριών στις τοπικές και περιφερειακές αρχές σχετικά με τις τροποποιήσεις αυτές·

19.

θεωρεί την έγκριση των καθιερωμένων εθνικών συστημάτων διαχείρισης και ελέγχου από την Επιτροπή καίριας σημασίας για την επιτάχυνση της υλοποίησης προγραμμάτων και καλεί τα κράτη μέλη να ολοκληρώσουν τη διαδικασία πληροφόρησης της Επιτροπής το συντομότερο δυνατόν·

20.

επισημαίνει τον ρόλο της εκπαίδευσης και της κατάρτισης στη διασφάλιση μακροπρόθεσμης οικονομικής ανάκαμψης και απαιτεί την επικαιροποίηση των μέτρων που προσφέρει το ΕΚΤ, τόσο ως προς τη διασφάλιση μεγαλύτερης διαθεσιμότητας πόρων, όσο και ως προς την επίτευξη υψηλότερου επιπέδου ευελιξίας·

21.

καλεί την Επιτροπή να αναπτύξει κατάλληλα λεπτομερή κριτήρια και πρότυπα για τη στενή παρακολούθηση και διαρκή επαναξιολόγηση των επιπτώσεων των σχεδίων ανάκαμψης σε εθνικό και περιφερειακό επίπεδο, ειδικότερα αξιολογώντας τη συμμόρφωση με τις απαιτήσεις διαφάνειας· ζητεί αξιολόγηση το 2010 της αποτελεσματικότητας των μεταρρυθμίσεων που θα ακολουθήσουν μετά την έγκριση των αναθεωρημένων κανονισμών των διαρθρωτικών ταμείων, προκειμένου να βελτιωθεί περαιτέρω η αποτελεσματικότητα των εν λόγω μέτρων, αλλά και να αναλυθούν οι λόγοι για τους οποίους προκαλούνται προβλήματα και καθυστερήσεις στην υλοποίηση τους· καλεί την Επιτροπή να λάβει υπόψη στις προτάσεις της τις εν λόγω παρατηρήσεις για την επόμενη γενιά προγραμμάτων των διαρθρωτικών ταμείων·

22.

αναθέτει στον Πρόεδρό του να διαβιβάσει το παρόν ψήφισμα στο Συμβούλιο, την Επιτροπή και τις κυβερνήσεις των κρατών μελών.