This document is an excerpt from the EUR-Lex website
Document 52018AR3652
Opinion of the European Committee of the Regions — Proposal for a single-use plastics directive
Γνωμοδότηση της Ευρωπαϊκής επιτροπής των Περιφερειών με θέμα «Πρόταση οδηγίας για τα πλαστικά μιας χρήσης»
Γνωμοδότηση της Ευρωπαϊκής επιτροπής των Περιφερειών με θέμα «Πρόταση οδηγίας για τα πλαστικά μιας χρήσης»
COR 2018/03652
ΕΕ C 461 της 21.12.2018, p. 210–219
(BG, ES, CS, DA, DE, ET, EL, EN, FR, HR, IT, LV, LT, HU, MT, NL, PL, PT, RO, SK, SL, FI, SV)
21.12.2018 |
EL |
Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης |
C 461/210 |
Γνωμοδότηση της Ευρωπαϊκής επιτροπής των Περιφερειών με θέμα «Πρόταση οδηγίας για τα πλαστικά μιας χρήσης»
(2018/C 461/17)
|
I. ΣΥΝΙΣΤΩΜΕΝΕΣ ΤΡΟΠΟΛΟΓΙΕΣ
Τροπολογία 1
Αιτιολογική σκέψη 1
Κείμενο που προτείνει η Επιτροπή |
Τροπολογία της ΕτΠ |
Έχοντας υπόψη τη Συνθήκη για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, και ιδίως το άρθρο 192 παράγραφος 1, |
Έχοντας υπόψη τη Συνθήκη για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, και ιδίως το άρθρο 192 παράγραφος 1 και το άρθρο 114 όσον αφορά τις συσκευασίες, όπως ορίζεται στο άρθρο 3 παράγραφος 1 της οδηγίας 94/62/ΕΚ , |
Αιτιολογία
Η παρούσα τροπολογία αναφέρεται στην πρώτη πρόταση του προοιμίου. Έχει ως στόχο να αποσαφηνίσει το νομικό καθεστώς των πλαστικών προϊόντων μίας χρήσης που θεωρούνται συσκευασία στην παρούσα πρόταση οδηγίας έναντι της οδηγίας για τις συσκευασίες και τα απορρίμματα συσκευασίας.
Τροπολογία 2
Αιτιολογική σκέψη 11
Κείμενο που προτείνει η Επιτροπή |
Τροπολογία της ΕτΠ |
||||
|
|
Αιτιολογία
Η παρούσα τροπολογία αποσκοπεί να διασφαλίσει ότι τα μέτρα που εφαρμόζονται σε εθνικό, σε περιφερειακό και σε τοπικό επίπεδο είναι αναλογικά, δεν εισάγουν διακρίσεις και συνάδουν με την ισχύουσα νομοθεσία της ΕΕ, συμπεριλαμβανομένης της οδηγίας 2008/98/ΕΚ και της οδηγίας 94/62/ΕΚ.
Τροπολογία 3
Άρθρο 1
Κείμενο που προτείνει η Επιτροπή |
Τροπολογία της ΕτΠ |
Στόχος της παρούσας οδηγίας είναι η πρόληψη και η μείωση του αντίκτυπου ορισμένων πλαστικών προϊόντων στο περιβάλλον, ιδίως στο υδάτινο περιβάλλον, και στην ανθρώπινη υγεία, καθώς και η προώθηση της μετάβασης σε κυκλική οικονομία με καινοτόμα επιχειρηματικά μοντέλα, προϊόντα και υλικά, συμβάλλοντας έτσι στην αποδοτική λειτουργία της εσωτερικής αγοράς. |
Στόχος της παρούσας οδηγίας είναι η πρόληψη και η μείωση του αντίκτυπου των ορισμένων πλαστικών αποβλήτων στο περιβάλλον εν γένει , ιδίως της μεταφοράς των πλαστικών αποβλήτων σε οποιοδήποτε υδάτινο περιβάλλον, συμπεριλαμβανομένων των γλυκών υδάτων και της αβαθούς θάλασσας, καθώς και στην ανθρώπινη υγεία ή τη θαλάσσια ζωή και η προώθηση της μετάβασης σε κυκλική οικονομία με καινοτόμα επιχειρηματικά μοντέλα, προϊόντα και υλικά, συμβάλλοντας έτσι στην αποδοτική λειτουργία της εσωτερικής αγοράς. |
Αιτιολογία
Πρόσφατα, αναφέρθηκαν περιστατικά ρύπανσης από πλαστικά όχι μόνο σε θαλάσσια περιβάλλοντα, αλλά και σε γλυκά ύδατα, συμπεριλαμβανομένων ποταμών και λιμνών. Τα ευρήματα παρατηρούνται σε κάθε περιβάλλον, από ορεινούς παγετώνες έως πηγές ή ποταμούς. Πρόκειται για σαφή ένδειξη ότι τα πλαστικά απόβλητα διανέμονται στη φύση μέσω πολλών διαφορετικών μηχανισμών, πολλούς εκ των οποίων δεν έχουμε ακόμα κατανοήσει σε βάθος.
Οι αστικές απορροές, τα όμβρια ύδατα και οι απορροές από την τήξη του χιονιού δεν περιλαμβάνονται δεόντως. Οι αστικές απορροές αποτελούν εντεινόμενο πρόβλημα, καθώς η υπερθέρμανση του πλανήτη οδηγεί σε ακραίες βροχοπτώσεις. Στη Σκανδιναβία, η απορροή του χιονιού σε θάλασσες και λίμνες αποτελεί επίσης μία από τις αιτίες που οδηγεί στην εμφάνιση πλαστικών σε υδάτινα οικοσυστήματα.
Η Ευρώπη διαθέτει πολλά ευαίσθητα υδάτινα οικοσυστήματα, όπως ποταμούς και λίμνες, καθώς και δύο ιδιαίτερα ευαίσθητα θαλάσσια οικοσυστήματα, αυτά της Βαλτικής και της Μεσογείου.
Τροπολογία 4
Άρθρο 2
Κείμενο που προτείνει η Επιτροπή |
Τροπολογία της ΕτΠ |
Η παρούσα οδηγία εφαρμόζεται στα πλαστικά προϊόντα μίας χρήσης που απαριθμούνται στο παράρτημα και στα αλιευτικά εργαλεία που περιέχουν πλαστική ύλη. |
Η παρούσα οδηγία εφαρμόζεται στα πλαστικά προϊόντα μίας χρήσης, ιδίως αυτά που απαριθμούνται στο παράρτημα ή γενικότερα σε κάθε άλλα αναλώσιμα μη αποδομήσιμα πλαστικά προϊόντα που απορρίπτονται για οποιοδήποτε λόγο στο περιβάλλον, και στα αλιευτικά εργαλεία που περιέχουν πλαστική ύλη. |
Αιτιολογία
Έχει καθοριστική σημασία να κατανοήσουμε ότι εκτός των μη αποδομήσιμων ορυκτών πολυμερών, υφίστανται βιοαποδομήσιμα ορυκτά πλαστικά και μη αποδομήσιμα βιολογικής προέλευσης πλαστικά. Η ρύπανση προκαλείται από μη αποδομήσιμα υλικά που απορρίπτονται, για οποιοδήποτε λόγο, στο περιβάλλον. Η κύρια λύση θα συνίστατο στη συλλογή όλων των αναλώσιμων υλικών και στην ανακύκλωσή του μηχανικά, χημικά ή με χρήση βιοτεχνολογίας. Τα προϊόντα πρέπει να σχεδιάζονται κατά τρόπο που θα επιτρέπει κάτι τέτοιο. Τα αναλώσιμα πλαστικά, όταν βρίσκονται εκτός του συστήματος συλλογής, αποτελούν πάντοτε εν δυνάμει απόβλητα σε υδάτινα οικοσυστήματα.
Τα αλιευτικά εργαλεία χρησιμοποιούνται πρωτίστως σε υδάτινα περιβάλλοντα και ενδέχεται να απολεσθούν κατά τύχη, ακόμα κι αν χρησιμοποιούνται σωστά.
Η παρούσα πρόταση αντιμετωπίζει μόνον ένα μέρος του ζητήματος της θαλάσσιας ρύπανσης από πλαστικά. Η αλιευτική δραστηριότητα ανακάμπτει, ωστόσο οι δραστηριότητες ναυτιλίας και σκαφών αναψυχής στις ευρωπαϊκές θάλασσες πρέπει να ελέγχονται και να ρυθμίζονται σε βάθος με στόχο την προστασία από την απόρριψη αποβλήτων στη θάλασσα και την ικανή διαχείριση αποβλήτων στην ακτή. Η Βαλτική και η Μεσόγειος έχουν ιδιαίτερη σημασία λόγω του τουρισμού και πρέπει να αποτελούν αντικείμενο ειδικής προστασίας.
Τροπολογία 5
Άρθρο 3 παράγραφος 3 (νέα παράγραφος μετά την παράγραφο 2)
Κείμενο που προτείνει η Επιτροπή |
Τροπολογία της ΕτΠ |
|
(3) τα πλαστικά μίας χρήσης, που συχνά αναφέρονται ως αναλώσιμα πλαστικά, προϊόντα που σχεδιάζονται για μία μόνη χρήση με περιορισμένη διάρκεια ζωής, τα οποία μπορούν να αποδομηθούν σε πολλά μεμονωμένα και ξεχωριστά συστατικά μέρη και περιλαμβάνουν προϊόντα που χρησιμοποιούνται μία φορά πριν απορριφθούν ή ανακυκλωθούν· |
Αιτιολογία
Πολλές πλαστικές ύλες που χρησιμοποιούνται για μεγάλο χρονικό διάστημα είναι μιας χρήσης, π.χ. ιατρικές συσκευές ή θερμική μόνωση των κτιρίων, ως εκ τούτου, συνιστάται η χρήση του όρου «αναλώσιμη πλαστική ύλη» και, ταυτόχρονα, ο ορισμός της προσδοκώμενης διάρκειας ζωής του προϊόντος ή των προϊόντων που μπορούν να αποσυντεθούν π.χ. τα παιχνίδια, τα καπάκια κ.λπ.
Τροπολογία 6
Άρθρο 3 παράγραφος 15 (νέα παράγραφος μετά την παράγραφο 14)
Κείμενο που προτείνει η Επιτροπή |
Τροπολογία της ΕτΠ |
|
(15) τα πλαστικά που αποδομούνται σε υδάτινα περιβάλλοντα, τα βιοαποδομήσιμα τροποποιημένα φυσικά πολυμερή και τα συνθετικά πολυμερή δεν ορίζονται ως «πλαστική ύλη». |
Αιτιολογία
Τα πλαστικά υλικά συμπεριφέρονται κατά πολύ διαφορετικά τρόπο στο περιβάλλον. Τα φυσικά πολυμερή είναι ανεξαιρέτως βιοαποδομήσιμα, ενώ ορισμένα συνθετικά πολυμερή είναι επίσης βιοαποδομήσιμα. Σύμφωνα με τη μέθοδο ASTM D6002, τα βιοαποδομήσιμα πλαστικά είναι αυτά που είναι ικανά να αποσυντεθούν βιολογικά σε χώρο λιπασματοποίησης έτσι ώστε το υλικό να μην είναι οπτικά διακριτό και να αποδομείται σε διοξείδιο του άνθρακα, νερό, ανόργανα συστατικά και βιομάζα με ρυθμό που συνάδει με γνωστά λιπασματοποιήσιμα υλικά.
Τροπολογία 7
Άρθρο 4 παράγραφος 1
Κείμενο που προτείνει η Επιτροπή |
Τροπολογία της ΕτΠ |
1. Τα κράτη μέλη λαμβάνουν τα αναγκαία μέτρα για την επίτευξη σημαντικής μείωσης στην κατανάλωση των πλαστικών προϊόντων μίας χρήσης που απαριθμούνται στο μέρος Α του παραρτήματος στην επικράτειά τους έως τις … [έξι έτη μετά την ημερομηνία λήξης της μεταφοράς της παρούσας οδηγίας]. |
1. Με την επιφύλαξη του άρθρου 18 της οδηγίας 94/62/ΕΚ, τα κράτη μέλη λαμβάνουν τα αναγκαία μέτρα για την επίτευξη σημαντικής μείωσης στην κατανάλωση των πλαστικών προϊόντων μίας χρήσης που απαριθμούνται στο μέρος Α του παραρτήματος στην επικράτειά τους έως τις … [έξι έτη μετά την ημερομηνία λήξης της μεταφοράς της παρούσας οδηγίας]. |
Τα εν λόγω μέτρα μπορούν να περιλαμβάνουν εθνικούς στόχους μείωσης της κατανάλωσης, μέτρα που εξασφαλίζουν ότι είναι διαθέσιμα επαναχρησιμοποιούμενα εναλλακτικά προϊόντα στο σημείο πώλησης στον τελικό καταναλωτή, ή οικονομικά μέσα που να εξασφαλίζουν ότι τα πλαστικά προϊόντα μίας χρήσης δεν παρέχονται δωρεάν στο σημείο πώλησης στον τελικό καταναλωτή. Τα μέτρα αυτά μπορούν να ποικίλλουν ανάλογα με τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις των προϊόντων που αναφέρονται στο πρώτο εδάφιο. |
Τα εν λόγω μέτρα , τα οποία είναι αναλογικά και δεν εισάγουν διακρίσεις, μπορούν να περιλαμβάνουν εθνικούς στόχους μείωσης της κατανάλωσης, μέτρα που εξασφαλίζουν ότι είναι διαθέσιμα επαναχρησιμοποιούμενα εναλλακτικά προϊόντα στο σημείο πώλησης στον τελικό καταναλωτή, ή οικονομικά μέσα που να εξασφαλίζουν ότι τα πλαστικά προϊόντα μίας χρήσης δεν παρέχονται δωρεάν στο σημείο πώλησης στον τελικό καταναλωτή. Τα μέτρα αυτά μπορούν να ποικίλλουν ανάλογα με τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις των προϊόντων που αναφέρονται στο πρώτο εδάφιο. |
|
Τα κράτη μέλη, ή οι τοπικές και περιφερειακές τους αρχές, πρέπει να έχουν τη δυνατότητα περιορισμού της χρήσης των πλαστικών προϊόντων μίας χρήσης εκτός όσων περιλαμβάνονται στο Μέρος Α του Παραρτήματος, στην επικράτειά τους, και για ειδικούς λόγους σε σαφώς καθορισμένες περιοχές, για την προστασία των πιο ευαίσθητων οικοσυστημάτων, ειδικών βιοτύπων, όπως, για παράδειγμα, οι φυσικοί δρυμοί, τα αρχιπελάγη, τα δέλτα των ποταμών, ή του φυσικού αρκτικού περιβάλλοντος. |
Αιτιολογία
Το 7ο πρόγραμμα δράσης για το περιβάλλον έως το 2020 ορίζει ως Στόχο Προτεραιότητας 1 «Να προστατευτεί, να διατηρηθεί και αναβαθμιστεί το φυσικό κεφάλαιο της Ένωσης». Αυτό είναι ζωτικής σημασίας στα πιο ευαίσθητα οικοσυστήματα, συμπεριλαμβανομένων αυτών με ειδικούς βιοτύπους και των συναφών οικοσυστημάτων, υγροβιοτόπων και αβαθών υδάτων, ορεινών περιοχών και σκανδιναβικών φυσικών περιβαλλόντων, ιδίως δε του αρκτικού περιβάλλοντος.
Η παραπομπή στο άρθρο 18 της οδηγίας 94/62/ΕΚ για τις συσκευασίες και τα απορρίμματα συσκευασίας θα πρέπει να διασφαλίζει τη συνοχή μεταξύ της ήδη εγκριθείσας οδηγίας και της τρέχουσας πρότασης. Τα μέτρα που λαμβάνονται από τα κράτη μέλη θα πρέπει να είναι αναλογικά και να μην εισάγουν διακρίσεις.
Τροπολογία 8
Άρθρο 4 παράγραφος 1
Κείμενο που προτείνει η Επιτροπή |
Τροπολογία της ΕτΠ |
1. Τα κράτη μέλη λαμβάνουν τα αναγκαία μέτρα για την επίτευξη σημαντικής μείωσης στην κατανάλωση των πλαστικών προϊόντων μίας χρήσης που απαριθμούνται στο μέρος Α του παραρτήματος στην επικράτειά τους έως τις … [έξι έτη μετά την ημερομηνία λήξης της μεταφοράς της παρούσας οδηγίας]. |
1. Τα κράτη μέλη λαμβάνουν τα αναγκαία μέτρα για την επίτευξη σημαντικής μείωσης στην κατανάλωση των πλαστικών προϊόντων μίας χρήσης που απαριθμούνται στο μέρος Α του παραρτήματος στην επικράτειά τους έως τις … [έξι έτη μετά την ημερομηνία λήξης της μεταφοράς της παρούσας οδηγίας]. |
Τα εν λόγω μέτρα μπορούν να περιλαμβάνουν εθνικούς στόχους μείωσης της κατανάλωσης, μέτρα που εξασφαλίζουν ότι είναι διαθέσιμα επαναχρησιμοποιούμενα εναλλακτικά προϊόντα στο σημείο πώλησης στον τελικό καταναλωτή, ή οικονομικά μέσα που να εξασφαλίζουν ότι τα πλαστικά προϊόντα μίας χρήσης δεν παρέχονται δωρεάν στο σημείο πώλησης στον τελικό καταναλωτή. Τα μέτρα αυτά μπορούν να ποικίλλουν ανάλογα με τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις των προϊόντων που αναφέρονται στο πρώτο εδάφιο. |
Τα εν λόγω μέτρα μπορούν να περιλαμβάνουν εθνικούς στόχους μείωσης της κατανάλωσης, μέτρα που εξασφαλίζουν ότι είναι διαθέσιμα επαναχρησιμοποιούμενα εναλλακτικά προϊόντα στο σημείο πώλησης στον τελικό καταναλωτή, ή οικονομικά μέσα που να εξασφαλίζουν ότι τα πλαστικά προϊόντα μίας χρήσης δεν παρέχονται δωρεάν στο σημείο πώλησης στον τελικό καταναλωτή. Τα μέτρα αυτά μπορούν να ποικίλλουν ανάλογα με τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις των προϊόντων που αναφέρονται στο πρώτο εδάφιο. |
|
Τα κράτη μέλη πρέπει να τονώνουν ενεργά την καινοτομία και τις επενδύσεις με στόχο την εξεύρεση κυκλικών λύσεων για τη στήριξη του δυναμικού ανάπτυξης στον τουρισμό και τη γαλάζια οικονομία. |
Αιτιολογία
Η επίλυση των ζητημάτων πλαστικών αποβλήτων και της ανακύκλωσης πλαστικών εν γένει αποτελεί μέρος της στρατηγικής για τις πλαστικές ύλες, που επιδιώκει να τονώσει την καινοτομία και τις επενδύσεις προς κυκλικές λύσεις, μεταξύ άλλων με τη χρηματοδότηση έρευνας στην ΕΕ στο πλαίσιο του «Ορίζων 2020» και τα Ευρωπαϊκά Διαρθρωτικά και Επενδυτικά Ταμεία. Η έρευνα και ανάπτυξη, ωστόσο, δεν επαρκούν: απαιτείται άμεσα χρηματοδότηση πιλοτικών δράσεων και δράσεων επίδειξης.
Η στρατηγική «Προς τις εξόχως απόκεντρες περιοχές» του 2017 αναγνωρίζει τη δυναμικότητά τους για ανάπτυξη στον τουρισμό και τη γαλάζια οικονομία, καθώς και την κυκλική οικονομία. Αυτό ισχύει για όλες τις θαλάσσιες περιοχές της Ευρώπης, ενώ πρέπει επίσης να περιλαμβάνει τις μείζονες περιοχές λιμνών.
Τροπολογία 9
Άρθρο 9
Κείμενο που προτείνει η Επιτροπή |
Τροπολογία της ΕτΠ |
||||
Τα κράτη μέλη λαμβάνουν τα αναγκαία μέτρα για τη χωριστή συλλογή, μέχρι το 2025, ποσότητας αποβλήτων πλαστικών προϊόντων μίας χρήσης που απαριθμούνται στο μέρος ΣΤ του παραρτήματος ίσης με το 90 % αυτών των πλαστικών προϊόντων μίας χρήσης που διατίθενται στην αγορά σε ένα δεδομένο έτος, κατά βάρος. Για την επίτευξη του στόχου αυτού, τα κράτη μέλη μπορούν, μεταξύ άλλων: |
Τα κράτη μέλη λαμβάνουν τα αναγκαία μέτρα για τη χωριστή συλλογή, μέχρι το 2025, ποσότητας αποβλήτων πλαστικών προϊόντων μίας χρήσης που απαριθμούνται στο μέρος ΣΤ του παραρτήματος ίσης με το 90 % αυτών των πλαστικών προϊόντων μίας χρήσης που διατίθενται στην αγορά σε ένα δεδομένο έτος, κατά βάρος. Για την επίτευξη του στόχου αυτού, τα κράτη μέλη μπορούν, μεταξύ άλλων: |
||||
|
|
||||
|
|
||||
|
|
||||
|
Η ελεγχόμενη καύση είναι προτιμότερη όταν η πλαστική ύλη δεν μπορεί να ανακτηθεί με άλλον τρόπο και με λογικό κόστος ή όταν η ανάκτηση αυτής προκαλεί μεγαλύτερες εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα σε σχέση με την καύση. |
Αιτιολογία
Η θέσπιση νέων συστημάτων επιστρεφόμενων συσκευασιών ενδεχομένως να αποτελέσει σημαντικό βήμα για την αντιμετώπιση του προβλήματος αυτού, ωστόσο, στο μέτρο του δυνατού, τα συστήματα αυτά θα πρέπει να συντονίζονται σε επίπεδο ΕΕ.
Ένα σύστημα καθορισμένων στόχων όσον αφορά τη χωριστή συλλογή θα πρέπει πάντοτε να περιλαμβάνει και ειδικές πριμοδοτήσεις για τις περιφερειακές ή τις τοπικές αρχές που επιθυμούν να υπερβούν τους στόχους, ούτως ώστε να αποφευχθεί το ενδεχόμενο ο καθορισμός στόχων να αποθαρρύνει τους φορείς που βρίσκονται σε πιο προηγμένο στάδιο.
Σε ορισμένες περιπτώσεις, ωστόσο, είναι αναγκαίο να ανακτηθεί μέρος των πλαστικών αποβλήτων χημικά με τη μορφή πολυμερών, μονομερών ή άλλων χημικών προϊόντων ή ενέργειας μέσω ελεγχόμενης καύσης.
Τροπολογία 10
Άρθρο 10
Κείμενο που προτείνει η Επιτροπή |
Τροπολογία της ΕτΠ |
||||
Τα κράτη μέλη λαμβάνουν μέτρα για την πληροφόρηση των καταναλωτών των πλαστικών προϊόντων μίας χρήσης που απαριθμούνται στο μέρος Ζ του παραρτήματος και των αλιευτικών εργαλείων που περιέχουν πλαστική ύλη σχετικά με τα παρακάτω: |
Τα κράτη μέλη , σε συνεργασία με τις τοπικές και τις περιφερειακές αρχές, λαμβάνουν τα απαραίτητα μέτρα για την πληροφόρηση των καταναλωτών των πλαστικών προϊόντων μίας χρήσης που απαριθμούνται στο μέρος Ζ του παραρτήματος και των αλιευτικών εργαλείων που περιέχουν πλαστική ύλη σχετικά με τα παρακάτω: |
||||
|
|
||||
|
|
Αιτιολογία
Θα πρέπει να λαμβάνεται υπόψη ο ζωτικός ρόλος των τοπικών και των περιφερειακών αρχών στη συλλογή και τη διαχείριση των αποβλήτων κατά την εφαρμογή μέτρων ευαισθητοποίησης σε συνεργασία με τα κράτη μέλη.
Τροπολογία 11
Άρθρο 11
Κείμενο που προτείνει η Επιτροπή |
Τροπολογία της ΕτΠ |
Κάθε κράτος μέλος εξασφαλίζει ότι τα μέτρα που λαμβάνει για να μεταφέρει στο εθνικό δίκαιο και να εφαρμόσει την παρούσα οδηγία αποτελούν αναπόσπαστο μέρος και είναι συνεπή με τα προγράμματα μέτρων που θεσπίζονται σύμφωνα με το άρθρο 13 της οδηγίας 2008/56/ΕΚ για τα εν λόγω κράτη μέλη τα οποία έχουν θαλάσσια ύδατα, τα προγράμματα μέτρων που θεσπίζονται σύμφωνα με το άρθρο 11 της οδηγίας 2000/60/ΕΚ, τα προγράμματα διαχείρισης αποβλήτων και πρόληψης αποβλήτων που θεσπίζονται σύμφωνα με τα άρθρα 28 και 29 της οδηγίας 2008/98/ΕΚ και τα σχέδια παραλαβής και διαχείρισης αποβλήτων που θεσπίζονται δυνάμει του ενωσιακού δικαίου για τη διαχείριση αποβλήτων από πλοία. |
Κάθε κράτος μέλος εξασφαλίζει ότι τα μέτρα που λαμβάνει για να μεταφέρει στο εθνικό δίκαιο και να εφαρμόσει την παρούσα οδηγία αποτελούν αναπόσπαστο μέρος και είναι συνεπή με τα προγράμματα μέτρων που θεσπίζονται σύμφωνα με το άρθρο 13 της οδηγίας 2008/56/ΕΚ για τα εν λόγω κράτη μέλη τα οποία έχουν θαλάσσια ύδατα, τα προγράμματα μέτρων που θεσπίζονται σύμφωνα με το άρθρο 11 της οδηγίας 2000/60/ΕΚ, τα προγράμματα διαχείρισης αποβλήτων και πρόληψης αποβλήτων που θεσπίζονται σύμφωνα με τα άρθρα 28 και 29 της οδηγίας 2008/98/ΕΚ και τα σχέδια παραλαβής και διαχείρισης αποβλήτων που θεσπίζονται δυνάμει του ενωσιακού δικαίου για τη διαχείριση αποβλήτων από πλοία. |
Τα μέτρα που λαμβάνουν τα κράτη μέλη, προκειμένου να μεταφέρουν στο εθνικό δίκαιο και να εφαρμόσουν τα άρθρα 4 έως 9 συμμορφώνονται με το ενωσιακό δίκαιο περί τροφίμων, προκειμένου να εξασφαλιστεί ότι δεν θίγεται η υγιεινή και η ασφάλεια των τροφίμων . |
Τα μέτρα που λαμβάνουν τα κράτη μέλη, προκειμένου να μεταφέρουν στο εθνικό δίκαιο και να εφαρμόσουν τα άρθρα 4 έως 9 συμμορφώνονται με το ενωσιακό δίκαιο περί προστασίας των καταναλωτών και τροφίμων, προκειμένου να εξασφαλιστεί ότι δεν θίγεται η υγιεινή των τροφίμων και η ασφάλεια των καταναλωτών . |
Αιτιολογία
Είναι ζωτικό να διασφαλιστεί ότι δεν θίγονται η λειτουργικότητα των συσκευασιών και ο κρίσιμος ρόλος που αυτές διαδραματίζουν για την επίτευξη υψηλών προτύπων υγιεινής των τροφίμων, ασφάλειας των τροφίμων, δημόσιας υγείας και προστασίας των καταναλωτών.
Τροπολογία 12
Άρθρο 15 παράγραφος 2
Κείμενο που προτείνει η Επιτροπή |
Τροπολογία της ΕτΠ |
2. Η Επιτροπή υποβάλλει στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, το Συμβούλιο και την Ευρωπαϊκή Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή έκθεση σχετικά με τα κύρια πορίσματα της αξιολόγησης που διενεργήθηκε σύμφωνα με την παράγραφο 1. |
2. Η Επιτροπή υποβάλλει στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, το Συμβούλιο , την Επιτροπή των Περιφερειών και την Ευρωπαϊκή Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή έκθεση σχετικά με τα κύρια πορίσματα της αξιολόγησης που διενεργήθηκε σύμφωνα με την παράγραφο 1. |
Αιτιολογία
Η παρούσα οδηγία είναι πρωταρχικής σημασίας για τις τοπικές και τις περιφερειακές αρχές, ιδίως για τον ρόλο που διαδραματίζουν στη συλλογή και τη διαχείριση των αποβλήτων. Είναι αναγκαίο να συμπεριληφθεί και η Επιτροπή των Περιφερειών στη διαδικασία αξιολόγησης και επανεξέτασης.
II. ΠΟΛΙΤΙΚΕΣ ΣΥΣΤΑΣΕΙΣ
Η ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΤΩΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΩΝ
Γενικά
1. |
κατανοεί ότι το πλαστικό με τις πολυάριθμες εφαρμογές του έχει ζωτική σημασία για τη σύγχρονη κοινωνία και ότι η ασφάλεια και αποδοτικότητά του βελτιώνονται. Ταυτόχρονα, τα μειονεκτήματα των πλαστικών αποβλήτων έχουν καταστεί προφανέστατα και απαιτούνται αποφασιστικές προσπάθειες για την αντιμετώπιση του προβλήματος· |
2. |
επικροτεί την πρόταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για τη μείωση των επιπτώσεων ορισμένων πλαστικών προϊόντων στο περιβάλλον, επισημαίνοντας ωστόσο ότι το πεδίο εφαρμογής της είναι σχετικά στενό. Αντί της απλής απαρίθμησης και απαγόρευσης περιορισμένου αριθμού πλαστικών προϊόντων που βρίσκονται στις ακτές, μια πιο ολιστική προσέγγιση, όπως προβλέπεται στη στρατηγική της ΕΕ για τις πλαστικές ύλες και τη στρατηγική της ΕΕ για την κυκλική οικονομία, είναι μακροπρόθεσμα απαραίτητη για την προώθηση των θεμελιωδών αλλαγών, οι οποίες είναι αναγκαίες για την αντιμετώπιση του εν λόγω προβλήματος που καλύπτει όλα τα περιβάλλοντα. Απαιτείται επίσης μια ευρεία πολιτική συνοχή με τη δέσμη νομοθετικών μέτρων για την κυκλική οικονομία· |
3. |
στο πλαίσιο αυτό, ζητεί από την Επιτροπή να παρουσιάσει μια ολοκληρωμένη εκτίμηση επιπτώσεων, στην οποία θα εκτίθενται με σαφήνεια οι κοινωνικές, οικονομικές και περιβαλλοντικές επιπτώσεις των προτεινόμενων μέτρων· |
4. |
ζητεί την περαιτέρω αποσαφήνιση των ορισμών της «πλαστικής ύλης» και του «πλαστικού προϊόντος μίας χρήσης», ιδίως του δεύτερου, ο οποίος αφορά προϊόν που παρασκευάζεται εξολοκλήρου ή εν μέρει από πλαστικό. Για αυτόν συνιστάται ο ορισμός της Διεθνούς Ένωσης Καθαρής και Εφαρμοσμένης Χημείας (IUPAC)· |
5. |
σημειώνει ότι η ευρωπαϊκή νομοθεσία κατέστησε παράνομη την απόρριψη πλαστικών αποβλήτων στους χώρους υγειονομικής ταφής. Ωστόσο, αν δεν αναπτυχθούν άμεσα νέες τεχνολογίες και μέθοδοι ανακύκλωσης του πλαστικού, ελλοχεύει ο κίνδυνος η απαγόρευση να οδηγήσει σε αύξηση της μεταφοράς πλαστικών αποβλήτων σε τρίτες χώρες, όπου τα λιγότερο ανεπτυγμένα συστήματα διαχείρισης αποβλήτων και η ανεπαρκής παραγωγή ανακυκλωμένου πλαστικού θα οδηγήσει σε αύξηση των πλαστικών αποβλήτων στη θάλασσα· |
6. |
υπογραμμίζει ότι η Στρατηγική της ΕΕ για τις πλαστικές ύλες περιλαμβάνει ήδη συγκεκριμένα μέτρα για τα μικροπλαστικά, που συνδέονται επίσης με τη ρύπανση από πλαστικά. |
7. |
επαναλαμβάνει την έκκληση για μείωση της ρύπανσης από πλαστικά σε όλα τα επίπεδα, προκειμένου να προστατευτούν όχι μόνο τα θαλάσσια περιβάλλοντα αλλά και τα οικοσυστήματα εν γένει. Είναι ζωτικής σημασίας η ενίσχυση της ανάκτησης και ανακύκλωσης του πλαστικού, σύμφωνα με την ιεραρχία των αποβλήτων· |
Συνέπεια με την υφιστάμενη πολιτική
8. |
τονίζει ότι τα πλαστικά χρησιμοποιούνται σε πολυάριθμες εφαρμογές, όπου περιορίζουν και αποτρέπουν άλλες απώλειες, π.χ. στις συσκευασίες τροφίμων για τη μείωση των ποιοτικών και ποσοτικών διατροφικών απωλειών· |
9. |
σημειώνει ότι η πολιτική της ΕΕ για τα πλαστικά προτείνει τα βιοαποδομήσιμα πλαστικά ως εναλλακτική λύση έναντι της μηχανικής και χημική ανακύκλωσης όταν αυτά λύνουν προβλήματα μόλυνσης. Προς τούτο πρέπει να χρησιμοποιείται ολοένα περισσότερο ως εναλλακτική το χαρτόνι· |
10. |
τονίζει ότι η Οδηγία-πλαίσιο για τη θαλάσσια στρατηγική απαιτεί από τα κράτη μέλη να επιτύχουν καλή περιβαλλοντική κατάσταση των θαλάσσιων υδάτων τους μέχρι το 2020. Οι απαιτήσεις είναι ιδιαίτερα αυστηρές όσον αφορά τα ευαίσθητα οικοσυστήματα, όπως τα αβαθή και σκανδιναβικά υδάτινα συστήματα, λόγω της ευαισθησίας των εν λόγω φυσικών περιβαλλόντων και της βραδείας ανάκαμψής τους από πιέσεις. Η οδηγία θα πρέπει να επεκταθεί ώστε να καλύπτει ολόκληρο το υδάτινο οικοσύστημα· |
11. |
τονίζει ότι, σύμφωνα με την Οδηγία για την επεξεργασία των αστικών λυμάτων, οι σύγχρονες μονάδες επεξεργασίας υδάτων συλλαμβάνουν αποτελεσματικότερα τους μακροπλαστικούς ρύπους, και ζητεί αυτή η τεχνολογία να εφαρμόζεται με συνέπεια σε όλη την Ευρώπη. Ταυτόχρονα, το εδαφοκάλυμμα που παράγεται από την ιλύ της επεξεργασίας λυμάτων ενέχει κίνδυνο μικροπλαστικών αποβλήτων. Πρέπει να αναπτυχθούν νέοι τρόποι κλασματοποίησης των πλαστικών αποβλήτων από τεχνητό εδαφοκάλυμμα· |
12. |
είναι πεπεισμένη ότι οι αστικές απορροές, οι απορροές από τα όμβρια ύδατα και από την τήξη του χιονιού πρέπει να εξετάζονται στην πρόταση. Με την υπερθέρμανση του πλανήτη να οδηγεί σε ακραίες βροχοπτώσεις, η απόρριψη χιονιού σε θάλασσες και λίμνες πρέπει να απαγορευτεί· |
13. |
επισημαίνει ότι η παρούσα πρόταση αντιμετωπίζει μόνον ένα μέρος του ζητήματος της θαλάσσιας ρύπανσης από πλαστικά. Οι δραστηριότητες ναυτιλίας και σκαφών αναψυχής στις ευρωπαϊκές θάλασσες πρέπει να ελέγχονται και να ρυθμίζονται σε βάθος με στόχο την προστασία από την απόρριψη αποβλήτων στη θάλασσα και την ικανή διαχείριση αποβλήτων στην ακτή, ιδίως στη Μεσόγειο και στη Βαλτική· |
Επικουρικότητα (σε περίπτωση μη αποκλειστικής αρμοδιότητας) και αναλογικότητα
14. |
επισημαίνει ότι το πρόβλημα της ρύπανσης από πλαστική ύλη και των θαλάσσιων απορριμμάτων είναι εκ φύσεως διασυνοριακό και, συνεπώς, δεν μπορεί να αντιμετωπιστεί μεμονωμένα από τα κράτη μέλη που μοιράζονται θαλάσσιες και πλωτές οδούς. Για τον λόγο αυτό, καθώς και λόγω της ανάγκης να αποφευχθεί ο κατακερματισμός της ενιαίας αγοράς, η ΕτΠ είναι της άποψης ότι η παρούσα πρόταση αντιπροσωπεύει πραγματική προστιθέμενη αξία σε επίπεδο ΕΕ και ευθυγραμμίζεται με τις αρχές της επικουρικότητας και της αναλογικότητας· |
15. |
υπογραμμίζει ότι το πρόβλημα πρέπει να αντιμετωπιστεί στην πηγή και να λυθεί μέσω της μείωσης των μη αποδομήσιμων πλαστικών αποβλήτων που εισέρχονται στην οικονομία· στις περιπτώσεις, εντούτοις, που χρειάζεται κατάντη επεξεργασία όπως π.χ. το φιλτράρισμα των μικροπλαστικών στις περιφερειακές και τοπικές μονάδες επεξεργασίας λυμάτων, πρέπει το ολικό κόστος για την εφαρμογή αυτών των μέτρων να επιστρέφεται στις περιφέρειες και τους δήμους και το κόστος αυτό θα πρέπει να βαρύνει τους κατασκευαστές· |
16. |
είναι πεπεισμένη ότι η ανακύκλωση των πλαστικών αποβλήτων πρέπει να οργανώνεται κοντά στο σημείο απόρριψής τους ώστε να αποφεύγεται η μεταφορά· |
17. |
ζητεί αλλαγές στο σχεδιασμό των προϊόντων και στροφή σε πιο βιώσιμα πλαστικά προϊόντα και σε υποκατάστατα πλαστικών. Λόγω του κινδύνου κατακερματισμού της αγοράς, τα κράτη μέλη πρέπει να συμφωνήσουν επί ενός κοινού συστήματος επιστροφής για τις πλαστικές συσκευασίες, ιδίως τις συσκευασίες υγρών. Στην περίπτωση των καπακιών και των καλυμμάτων πλαστικών περιεκτών ποτών, συνιστάται η χρήση ανακυκλώσιμων λύσεων με βάση νήματα. Στην περίπτωση αναλώσιμων προϊόντων, ιδίως προϊόντων ατομικής υγιεινής, η ΕΕ πρέπει να προωθήσει βιοαποδομήσιμες εναλλακτικές· |
18. |
υποστηρίζει την εφαρμογή της αρχής «ο ρυπαίνων πληρώνει» και για τον αλιευτικό εξοπλισμό και τονίζει την ανάγκη υλοποίησης νέων λύσεων για περιβαλλοντικά ασφαλή αλιευτικό εξοπλισμό, συμπεριλαμβανομένων οικονομικά προσιτών βιοαποδομήσιμων εναλλακτικών, και, όπου είναι εφικτό, τον εξοπλισμό των αλιευτικών διχτυών με τεχνολογίες ιχνηλάτησης και τη θέσπιση ενός ψηφιακού συστήματος κοινοποίησης για τυχόν απώλειες αλιευτικού εξοπλισμού· |
19. |
τονίζει ότι δεδομένων των διαφορών μεταξύ των κρατών μελών και της οργάνωσης της διαχείρισης αποβλήτων τους, χρειαζόμαστε μεγαλύτερη ευελιξία ως προς τις καταλληλότερες μεθόδους επεξεργασίας όλων των μη ανακυκλώσιμων πλαστικών υλών. Υπάρχει ανάγκη να αναπτυχθεί ένα σύστημα συλλογής αποβλήτων που θα δέχεται κάθε είδους πλαστικά απόβλητα, τα οποία παράγονται κατά τη διάρκεια εμπορικών δραστηριοτήτων στη θάλασσα ή συλλέγονται στο θαλάσσιο περιβάλλον, προκειμένου να αποφεύγεται η απόρριψη αποβλήτων στη θάλασσα· |
Προτεινόμενα μέτρα
20. |
στηρίζει τις τέσσερις επιλογές ή σενάρια που παρουσιάζονται στο έγγραφο. Οι ενημερωτικές εκστρατείες, οι εθελοντικές δράσεις και η επισήμανση θα μπορούσαν να ενισχύσουν τη γενική ευαισθητοποίηση και έτσι να επηρεάσουν τη συμπεριφορά των καταναλωτών. Το ερώτημα είναι αν αυτό από μόνο του αρκεί για την αλλαγή της πραγματικής συμπεριφοράς των ατόμων μακροπρόθεσμα, πράγμα που αποτελεί την ουσία του προβλήματος· |
21. |
προτείνει τα ακόλουθα μέτρα προς εξέταση:
|
22. |
ζητεί η οδηγία για τις συσκευασίες και τα απορρίμματα συσκευασίας, στην οποία καθορίζονται στόχοι μείωσης της κατανάλωσης για τις λεπτές πλαστικές σακούλες μεταφοράς, συμπεριλαμβανομένων των πολύ λεπτών πλαστικών σακουλών μεταφοράς, να επεκταθεί σε όλα τα ελαφρά υλικά συσκευασίας που κατασκευάζονται από μη αποδομήσιμα υλικά· |
23. |
προτείνει ο αλιευτικός εξοπλισμός να είναι διαθέσιμος προς μίσθωση από ξεχωριστή εταιρεία που θα είναι υπεύθυνη για τη συλλογή και την ανακύκλωση του υλικού. Θα μπορούσαν να αναπτυχθούν τεχνικά μέτρα ανίχνευσης και εντοπισμού απολεσθέντος αλιευτικού εξοπλισμού· |
24. |
τονίζει ότι οι συσκευασίες πώλησης με πολυμερείς επενδύσεις που δεν γεμίζονται στο σημείο πώλησης, όπως οι συσκευασίες γάλακτος, δεν πρέπει να καλύπτονται από τον ορισμό του «πλαστικού προϊόντος μίας χρήσης». |
Καταλληλότητα και απλούστευση του κανονιστικού πλαισίου
25. |
ζητεί κίνητρα και μέτρα στήριξης προκειμένου οι περισσότερες από 50 000 ΜΜΕ στον κλάδο των πλαστικών να αναπτύξουν εναλλακτικά προϊόντα έναντι των μη αποδομήσιμων αναλώσιμων πλαστικών. Είναι σημαντικό να διευκολυνθεί η είσοδος στην αγορά νέων εναλλακτικών υλικών και σχεδίων προϊόντων μέσω προγραμμάτων καινοτομίας και επενδυτικής στήριξης στην τροποποίηση διαδικασιών· |
26. |
φρονεί ότι πρέπει να προωθηθούν εθελοντικές συμφωνίες λιανοπωλητών για τον περιορισμό των πωλήσεων αναλώσιμων πλαστικών, υπό την προϋπόθεση ότι η εφαρμογή και η αποτελεσματικότητά τους μπορούν να παρακολουθούνται δεόντως· |
27. |
θεωρεί αναγκαία την ύπαρξη περιορισμού εμπορίας στα αναλώσιμα πλαστικά που εισάγονται στην ΕΕ· |
Δημοσιονομικές επιπτώσεις
28. |
τονίζει ότι πρέπει να χρηματοδοτηθούν κίνητρα, στήριξη της ανάπτυξης και ενισχυμένος έλεγχος, καθώς και δραστηριότητες καθαρισμού των αναλώσιμων πλαστικών αποβλήτων, μέσω της φορολόγησης της εισαγωγής και παρασκευής αναλώσιμων πλαστικών υλικών. |
Βρυξέλλες, 10 Οκτωβρίου 2018.
Ο Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής των Περιφερειών
Karl-Heinz LAMBERTZ