15.12.2010   

EL

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

L 331/1

(1)

Η χρηματοοικονομική σταθερότητα αποτελεί προϋπόθεση προκειμένου η πραγματική οικονομία να παράσχει απασχόληση, πιστοδότηση και ανάπτυξη. Η χρηματοοικονομική κρίση αποκάλυψε σημαντικές ελλείψεις στη χρηματοοικονομική εποπτεία, η οποία δεν κατάφερε να προβλέψει τις δυσμενείς μακροπροληπτικές εξελίξεις και να αποτρέψει τη συσσώρευση υπερβολικών κινδύνων στο χρηματοοικονομικό σύστημα.

(2)

Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο απηύθυνε επανειλημμένως εκκλήσεις για την ενίσχυση μιας πραγματικής ισότητας των όρων του ανταγωνισμού για όλους τους φορείς στο επίπεδο της Ένωσης, επισημαίνοντας ταυτόχρονα σημαντικές αδυναμίες στην εποπτεία της Ένωσης στις ολοένα και περισσότερο ολοκληρωμένες χρηματοοικονομικές αγορές (με τα ψηφίσματα της 13ης Απριλίου 2000 επί της ανακοίνωσης της Επιτροπής: Εφαρμογή του πλαισίου για τις χρηματοπιστωτικές αγορές: σχέδιο δράσης (4), της 21ης Νοεμβρίου 2002 σχετικά με τους κανόνες προληπτικής εποπτείας στην Ευρωπαϊκή Ένωση (5), της 11ης Ιουλίου 2007 σχετικά με την πολιτική για τις χρηματοπιστωτικές υπηρεσίες (2005-2010) - Λευκή Βίβλος (6), της 23ης Σεπτεμβρίου 2008 που περιέχει συστάσεις προς την Επιτροπή σχετικά με τα αμοιβαία κεφάλαια κινδύνου (hedge funds) και τα κεφάλαια ιδιωτικών συμμετοχών (private equity) (7) και της 9ης Οκτωβρίου 2008 που περιέχει συστάσεις προς την Επιτροπή σχετικά με την παρακολούθηση της διαδικασίας Lamfalussy: μελλοντική δομή της εποπτείας (8), καθώς και με τις θέσεις της 22ας Απριλίου 2009 σχετικά με την τροποποιημένη πρόταση οδηγίας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου που αφορά την ανάληψη και την άσκηση δραστηριοτήτων ασφάλισης και αντασφάλισης (Φερεγγυότητα II) (9) και της 23ης Απριλίου 2009 σχετικά με την πρόταση κανονισμού του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου που αφορά τους οργανισμούς αξιολόγησης της πιστοληπτικής ικανότητας (10)).

(3)

Τον Νοέμβριο του 2008, η Επιτροπή ανέθεσε σε ομάδα υψηλού επιπέδου υπό την προεδρία του Jacques de Larosière να προτείνει συστάσεις σχετικά με τους τρόπους ενίσχυσης των ευρωπαϊκών εποπτικών ρυθμίσεων για την καλύτερη προστασία του πολίτη και την αποκατάσταση της εμπιστοσύνης στο χρηματοοικονομικό σύστημα.

(4)

Στην τελική έκθεσή της, την οποία παρουσίασε στις 25 Φεβρουαρίου 2009 («έκθεση de Larosière»), η ομάδα υψηλού επιπέδου συνιστούσε, μεταξύ άλλων, να θεσπιστεί ένας φορέας σε επίπεδο Ένωσης, επιφορτισμένος με την επίβλεψη των κινδύνων στο χρηματοοικονομικό σύστημα συνολικά.

(5)

Στην ανακοίνωσή της της 4ης Μαρτίου 2009 με τίτλο «Η υλοποίηση της ευρωπαϊκής ανάκαμψης», η Επιτροπή χαιρέτισε και παρέσχε την ευρεία υποστήριξή της στις συστάσεις της έκθεσης de Larosière. Στη σύνοδό του της 19ης και 20ής Μαρτίου 2009, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο συμφώνησε ότι είναι απαραίτητο να βελτιωθεί η ρύθμιση και η εποπτεία των χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων της Ένωσης και να χρησιμοποιηθεί η έκθεση της ομάδας de Larosière ως εφαλτήριο για δράση.

(6)

Στην ανακοίνωσή της της 27ης Μαΐου 2009 με τίτλο «Ευρωπαϊκή χρηματοπιστωτική εποπτεία», η Επιτροπή συνέστησε σειρά μεταρρυθμίσεων στις ισχύουσες ρυθμίσεις για τη διασφάλιση της χρηματοοικονομικής σταθερότητας στο επίπεδο της Ένωσης, ιδίως συμπεριλαμβανομένης της δημιουργίας ενός Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Συστημικού Κινδύνου (ΕΕΣΚ), που θα είναι αρμόδιο για τη μακροπροληπτική επίβλεψη. Το Συμβούλιο στις 9 Ιουνίου 2009 και το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο στη συνεδρίασή του στις 18 και 19 Ιουνίου 2009 υποστήριξαν τις συστάσεις της Επιτροπής και χαιρέτισαν την πρόθεσή της να προωθήσει νομοθετικές προτάσεις, ώστε να μπορέσει να θεσπιστεί πλήρως το νέο πλαίσιο μέσα στο 2010. Σε συμφωνία με τις απόψεις της Επιτροπής, το Συμβούλιο έκρινε, μεταξύ άλλων, ότι η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ) «θα πρέπει να παρέχει αναλυτική, στατιστική, διοικητική και υλικοτεχνική στήριξη στο ΕΣΣΚ, βασιζόμενη επίσης στις τεχνικές συμβουλές των εθνικών κεντρικών τραπεζών και εποπτικών αρχών». Η στήριξη που παρέχεται από την ΕΚΤ στο ΕΣΣΚ, καθώς και τα καθήκοντα τα οποία ανατίθενται στο ΕΣΣΚ, θα πρέπει να εφαρμόζονται χωρίς να θίγεται η αρχή της ανεξαρτησίας της ΕΚΤ κατά την εκτέλεση των καθηκόντων της σύμφωνα με τη συνθήκη για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΣΛΕΕ).

(7)

Δεδομένης της ολοκλήρωσης των διεθνών χρηματοοικονομικών αγορών και τον κίνδυνο μεταδοτικότητας των χρηματοοικονομικών κρίσεων, χρειάζεται ισχυρή δέσμευση της Ένωσης σε παγκόσμιο επίπεδο. Το ΕΣΣΚ πρέπει να αντλήσει εμπειρογνωσία από μια επιστημονική επιτροπή υψηλού επιπέδου και να αναλάβει όλες τις παγκόσμιας εμβέλειας αρμοδιότητες που απαιτούνται για να εξασφαλιστεί ότι η φωνή της Ένωσης θα γίνεται ακουστή σε θέματα σχετικά με τη χρηματοοικονομική σταθερότητα, ιδίως μέσω στενής συνεργασίας με το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο (ΔΝΤ) και το Συμβούλιο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας (ΣΧΣ), από τα οποία αναμένεται να απευθύνουν έγκαιρες προειδοποιήσεις σχετικά με μακροπροληπτικούς κινδύνους σε παγκόσμιο επίπεδο, καθώς και τους εταίρους της Ομάδας των Είκοσι (G-20).

(8)

Το ΕΣΣΚ θα πρέπει να συμβάλει, μεταξύ άλλων, στην εφαρμογή των συστάσεων του ΔΝΤ, του ΣΧΣ και της Τράπεζας Διεθνών Διακανονισμών (ΤΔΔ) προς την G-20.

(9)

Η έκθεση του ΔΝΤ, της ΤΔΔ και του ΣΧΣ της 28ης Οκτωβρίου 2009 που υποβλήθηκε στους Υπουργούς Οικονομικών της G-20 και στους Διοικητές των Κεντρικών Τραπεζών, με τίτλο «Κατευθύνσεις για την αξιολόγηση της συστημικής σπουδαιότητας των χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων, αγορών και μέσων: αρχικές σκέψεις», αναφέρει επίσης ότι η εκτίμηση του συστημικού κινδύνου είναι πιθανόν να μεταβάλλεται ανάλογα με το οικονομικό περιβάλλον. Επιπλέον, θα καθορίζεται από τη χρηματοοικονομική υποδομή, τις ρυθμίσεις διαχείρισης κρίσεων και την ικανότητα αντιμετώπισης σοβαρών δυσλειτουργιών τη στιγμή κατά την οποία συμβαίνουν. Τα χρηματοοικονομικά ιδρύματα ενδέχεται να έχουν συστημική σπουδαιότητα για τα τοπικά, εθνικά ή διεθνή χρηματοοικονομικά συστήματα και οικονομίες. Τα βασικά κριτήρια που βοηθούν στον προσδιορισμό της συστημικής σπουδαιότητας των αγορών και των ιδρυμάτων είναι το μέγεθος (ο όγκος των χρηματοοικονομικών υπηρεσιών που παρέχονται από την επιμέρους συνιστώσα του χρηματοοικονομικού συστήματος), η δυνατότητα υποκατάστασης (ο βαθμός στον οποίο άλλες συνιστώσες του συστήματος μπορούν να παράσχουν τις ίδιες υπηρεσίες σε περίπτωση σοβαρής δυσλειτουργίας) και η αμοιβαία σύνδεση (συνδέσεις με τις άλλες συνιστώσες του συστήματος). Μια εκτίμηση βασισμένη στα τρία αυτά κριτήρια θα πρέπει να συμπληρώνεται με αναφορά στα σημεία χρηματοοικονομικής ευπάθειας και στην ικανότητα του θεσμικού πλαισίου να αντιμετωπίσει σοβαρές χρηματοοικονομικές δυσλειτουργίες και θα πρέπει να εξετάζει ευρύ φάσμα πρόσθετων παραγόντων, όπως, μεταξύ άλλων, την πολυπλοκότητα ειδικών δομών και επιχειρηματικών μοντέλων, το βαθμό χρηματοοικονομικής αυτονομίας, την ένταση και το πεδίο της εποπτείας, τη διαφάνεια των χρηματοοικονομικών ρυθμίσεων και τις διασυνδέσεις που ενδέχεται να επηρεάσουν το συνολικό κίνδυνο των ιδρυμάτων.

(10)

Το καθήκον του ΕΣΣΚ θα πρέπει να είναι η παρακολούθηση και η εκτίμηση του συστημικού κινδύνου σε ομαλούς καιρούς για να μετριάζεται η έκθεση του συστήματος στον κίνδυνο σοβαρής δυσλειτουργίας συστημικών συνιστωσών και να βελτιώνεται η αντοχή του χρηματοοικονομικού συστήματος σε κραδασμούς. Εν προκειμένω, το ΕΣΣΚ θα πρέπει να συμβάλει στη διασφάλιση της χρηματοοικονομικής σταθερότητας και στον μετριασμό των αρνητικών επιπτώσεων στην εσωτερική αγορά και στην πραγματική οικονομία. Για να εκπληρώσει τους στόχους του, το ΕΣΣΚ θα πρέπει να αναλύει όλες τις σχετικές πληροφορίες.

(11)

Οι υπάρχουσες ρυθμίσεις της Ένωσης δίνουν πολύ λίγη έμφαση στη μακροπροληπτική επίβλεψη και στις διασυνδέσεις μεταξύ των εξελίξεων στο ευρύτερο μακροοικονομικό περιβάλλον και στο χρηματοοικονομικό σύστημα. Η ευθύνη για τη μακροπροληπτική ανάλυση παραμένει κατακερματισμένη και η ανάλυση αυτή πραγματοποιείται από διάφορες αρχές σε διαφορετικά επίπεδα, χωρίς μηχανισμό που να διασφαλίζει ότι οι μακροπροληπτικοί κίνδυνοι εντοπίζονται ικανοποιητικά και ότι οι προειδοποιήσεις και οι συστάσεις εκδίδονται με σαφήνεια, παρακολουθούνται και μετατρέπονται σε δράσεις. Η εύρυθμη λειτουργία των ενωσιακών και παγκόσμιων χρηματοοικονομικών συστημάτων και ο μετριασμός των κινδύνων που τα απειλούν απαιτούν μεγαλύτερη συνοχή μεταξύ της μακροπροληπτικής και της μικροπροληπτικής εποπτείας.

(12)

Ένα πρόσφατα σχεδιασμένο σύστημα μακροπροληπτικής επίβλεψης απαιτεί αξιόπιστη ηγεσία υψηλού κύρους. Κατά συνέπεια, δεδομένου του καίριου ρόλου του και της διεθνούς και εσωτερικής αξιοπιστίας του και σύμφωνα με τις συστάσεις της έκθεσης de Larosière, ο πρόεδρος της ΕΚΤ θα πρέπει να είναι ο πρόεδρος του ΕΣΣΚ για την πρώτη πενταετή θητεία μετά την έναρξη ισχύος του παρόντος κανονισμού. Επιπροσθέτως, οι απαιτήσεις λογοδοσίας θα πρέπει να ενισχυθούν και τα όργανα του ΕΣΣΚ θα πρέπει να μπορούν να αντλούν από ευρύ φάσμα εμπειρίας, υποβάθρου και απόψεων.

(13)

Η έκθεση de Larosière αναφέρει επίσης ότι η μακροπροληπτική επίβλεψη είναι ανώφελη αν δεν μπορεί με κάποιον τρόπο να επηρεάζει τη μικροπροληπτική εποπτεία, ενώ η μικροπροληπτική εποπτεία δεν μπορεί να διασφαλίζει αποτελεσματικά τη χρηματοοικονομική σταθερότητα χωρίς να λαμβάνει επαρκώς υπόψη τις εξελίξεις σε επίπεδο μακροπροληπτικής εποπτείας.

(14)

Χρειάζεται να δημιουργηθεί ένα Ευρωπαϊκό Σύστημα Χρηματοοικονομικής Εποπτείας (ΕΣΧΕ), το οποίο να συγκεντρώνει τους φορείς που ασκούν χρηματοοικονομική εποπτεία σε εθνικό επίπεδο και σε επίπεδο Ένωσης και να τους επιτρέπει να λειτουργούν ως δίκτυο. Σύμφωνα με την αρχή της καλόπιστης συνεργασίας, όπως διατυπώνεται στο άρθρο 4 παράγραφος 3 της συνθήκης για την Ευρωπαϊκή Ένωση, όσοι συμμετέχουν στο ΕΣΧΕ θα πρέπει να συνεργάζονται με πνεύμα εμπιστοσύνης και πλήρους αμοιβαίου σεβασμού, ιδίως προκειμένου να εξασφαλίζεται η μεταξύ τους ροή κατάλληλων και αξιόπιστων πληροφοριών. Σε επίπεδο Ένωσης, το δίκτυο θα πρέπει να αποτελείται από το ΕΣΣΚ και τρεις αρχές μικροπροληπτικής εποπτείας: την Ευρωπαϊκή Εποπτική Αρχή (Ευρωπαϊκή Αρχή Τραπεζών), που συγκροτείται με τον κανονισμό (ΕΕ) αριθ. 1093/2010 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (11), την Ευρωπαϊκή Εποπτική Αρχή (Ευρωπαϊκή Αρχή Ασφαλίσεων και Επαγγελματικών Συντάξεων), που συγκροτείται με τον κανονισμό (ΕΕ) αριθ. 1094/2010 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (12) και την Ευρωπαϊκή Εποπτική Αρχή (Ευρωπαϊκή Αρχή Κινητών Αξιών και Αγορών), που συγκροτείται με τον κανονισμό (ΕΕ) αριθ. 1095/2010 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (13) (εφεξής υπό την ενιαία ονομασία «ΕΕΑ»).

(15)

Η Ένωση χρειάζεται έναν συγκεκριμένο φορέα υπεύθυνο για τη μακροπροληπτική επίβλεψη του χρηματοοικονομικού συστήματός της, ο οποίος θα εντοπίζει τους κινδύνους για τη χρηματοοικονομική σταθερότητα και, όπου είναι αναγκαίο, θα εκδίδει προειδοποιήσεις και συστάσεις λήψης μέτρων προς αντιμετώπιση των εν λόγω κινδύνων. Κατά συνέπεια, θα πρέπει να συσταθεί το ΕΣΣΚ ως νέος ανεξάρτητος φορέας, που να καλύπτει όλους τους χρηματοοικονομικούς τομείς καθώς και τα συστήματα εγγυήσεων. Το ΕΣΣΚ θα πρέπει να είναι υπεύθυνο για τη μακροπροληπτική επίβλεψη σε επίπεδο Ένωσης και δεν θα πρέπει να έχει νομική προσωπικότητα.

(16)

Το ΕΣΣΚ θα πρέπει να περιλαμβάνει ένα γενικό συμβούλιο, μια διευθύνουσα επιτροπή, μια γραμματεία, μια συμβουλευτική επιστημονική επιτροπή και μια συμβουλευτική τεχνική επιτροπή. Η σύνθεση της συμβουλευτικής επιστημονικής επιτροπής θα πρέπει να λαμβάνει υπόψη τους κατάλληλους κανόνες σύγκρουσης συμφερόντων που εγκρίνει το γενικό συμβούλιο. Κατά τη σύσταση της συμβουλευτικής τεχνικής επιτροπής θα πρέπει να ληφθούν υπόψη οι υπάρχουσες δομές, ώστε να αποφευχθούν τυχόν επικαλύψεις.

(17)

Το ΕΣΣΚ θα πρέπει να εκδίδει προειδοποιήσεις και, εφόσον το κρίνει αναγκαίο, συστάσεις είτε γενικής είτε ειδικής φύσεως, απευθυνόμενες ιδιαιτέρως στην Ένωση συνολικά ή σε ένα ή περισσότερα κράτη μέλη ή σε μία ή περισσότερες ΕΕΑ ή σε μία ή περισσότερες εθνικές εποπτικές αρχές με καθορισμένο χρονοδιάγραμμα για τη σχετική ανταπόκριση στα μέτρα.

(18)

Το ΕΣΣΚ θα πρέπει να επεξεργαστεί έναν χρωματικό κώδικα, ώστε να μπορούν οι ενδιαφερόμενοι να εκτιμούν ευκολότερα τη φύση του κινδύνου.

(19)

Προκειμένου να ενισχυθεί η επιρροή και η νομιμότητά τους, οι εν λόγω προειδοποιήσεις και συστάσεις θα πρέπει επίσης να διαβιβάζονται, σύμφωνα με αυστηρούς κανόνες περί απορρήτου, στο Συμβούλιο και στην Επιτροπή και, όταν απευθύνονται σε μία ή περισσότερες εθνικές εποπτικές αρχές, στις ΕΕΑ. Οι συσκέψεις του Συμβουλίου θα πρέπει να προετοιμάζονται από την Οικονομική και Δημοσιονομική Επιτροπή (ΟΔΕ) σύμφωνα με το ρόλο της, όπως αυτός ορίζεται στη ΣΛΕΕ. Για να προετοιμάζει τις συζητήσεις του Συμβουλίου και να του παρέχει εγκαίρως συμβουλές πολιτικής, το ΕΣΣΚ θα πρέπει να ενημερώνει τακτικά την ΟΔΕ και θα πρέπει να αποστέλλει τα κείμενα όλων των προειδοποιήσεων και των συστάσεων ευθύς μόλις εγκρίνονται.

(20)

Το ΕΣΣΚ θα πρέπει να παρακολουθεί επίσης τη συμμόρφωση προς τις προειδοποιήσεις και τις συστάσεις του, βάσει των εκθέσεων των αποδεκτών, ώστε να διασφαλίζεται ότι οι προειδοποιήσεις και συστάσεις του τηρούνται πράγματι. Οι αποδέκτες των συστάσεων θα πρέπει να λαμβάνουν μέτρα για την πραγματοποίησή τους και να παρέχουν επαρκή αιτιολόγηση σε περίπτωση αδράνειας (μηχανισμός «δράσης ή αιτιολόγησης»). Εάν το ΕΣΣΚ κρίνει ότι μια απάντηση είναι ανεπαρκής, θα πρέπει, σύμφωνα με αυστηρούς κανόνες περί απορρήτου, να ενημερώνει τους αποδέκτες, το Συμβούλιο και, κατά περίπτωση, την ενδιαφερόμενη Ευρωπαϊκή Εποπτική Αρχή.

(21)

Το ΕΣΣΚ θα πρέπει να αποφασίζει, κατά περίπτωση και αφού ενημερώσει το Συμβούλιο αρκετά έγκαιρα ώστε να μπορεί να αντιδράσει, αν μια σύσταση πρέπει να παραμείνει εμπιστευτική ή να δημοσιοποιείται, λαμβάνοντας υπόψη ότι η δημοσιοποίηση μπορεί να συμβάλει στην ενίσχυση της συμμόρφωσης προς τις συστάσεις, σε ορισμένες περιπτώσεις.

(22)

Εάν το ΕΣΣΚ εντοπίζει κίνδυνο ο οποίος θα μπορούσε να θέσει σε σοβαρό κίνδυνο την ομαλή λειτουργία και την ακεραιότητα των χρηματοοικονομικών αγορών ή τη σταθερότητα όλου ή μέρους του χρηματοοικονομικού συστήματος της Ένωσης, θα πρέπει να ενημερώνει εγκαίρως το Συμβούλιο για την κατάσταση. Εάν το ΕΣΣΚ θεωρεί ότι μπορεί να ανακύψει κατάσταση έκτακτης ανάγκης, θα πρέπει να επικοινωνεί με το Συμβούλιο και να του διαβιβάζει εκτίμηση της κατάστασης. Στη συνέχεια, το Συμβούλιο θα πρέπει να εκτιμά την ανάγκη έκδοσης απόφασης με αποδέκτριες τις ΕΕΑ, με την οποία να ορίζεται η ύπαρξη κατάστασης έκτακτης ανάγκης. Κατά τη διαδικασία αυτήν, είναι εξόχως σημαντική η δέουσα προστασία του απορρήτου.

(23)

Το ΕΣΣΚ θα πρέπει να υποβάλλει εκθέσεις στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο τουλάχιστον μία φορά ανά έτος και ακόμη συχνότερα σε περίπτωση χρηματοοικονομικών δυσχερειών μεγάλης κλίμακας. Όταν ενδείκνυται, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο θα πρέπει να μπορούν να καλούν το ΕΣΣΚ να εξετάζει ειδικά θέματα χρηματοοικονομικής σταθερότητας.

(24)

Η ΕΚΤ και οι εθνικές κεντρικές τράπεζες θα πρέπει να έχουν ηγετικό ρόλο στη μακροπροληπτική επίβλεψη, λόγω της εξειδικευμένης γνώσης τους και των υφιστάμενων ευθυνών τους στον τομέα της χρηματοοικονομικής σταθερότητας. Οι εθνικοί επόπτες θα πρέπει να συμβάλλουν παρέχοντας τις ειδικές τους γνώσεις. Η συμμετοχή των μικροπροληπτικών εποπτικών αρχών στις εργασίες του ΕΣΣΚ έχει ουσιαστική σημασία προκειμένου να διασφαλιστεί ότι η εκτίμηση του μακροπροληπτικού κινδύνου βασίζεται στην πλήρη και ακριβή ενημέρωση σχετικά με τις εξελίξεις στο χρηματοοικονομικό σύστημα. Αντίστοιχα, οι πρόεδροι των ΕΕΑ θα πρέπει να είναι μέλη με δικαίωμα ψήφου. Θα πρέπει να παρίσταται στις συνεδριάσεις του γενικού συμβουλίου, χωρίς δικαίωμα ψήφου, ένας εκπρόσωπος των αρμόδιων εθνικών εποπτικών αρχών κάθε κράτους μέλους. Στο πλαίσιο πνεύματος διαφάνειας, 15 ανεξάρτητα πρόσωπα θα πρέπει να παρέχουν εξωτερική εμπειρογνωσία στο ΕΣΣΚ μέσω της συμβουλευτικής επιστημονικής επιτροπής.

(25)

Η συμμετοχή ενός μέλους της Επιτροπής στο ΕΣΣΚ θα συμβάλλει στην εγκαθίδρυση δεσμού με τη μακροοικονομική και χρηματοοικονομική εποπτεία της Ένωσης, ενώ η παρουσία του Προέδρου της ΟΔΕ θα αντανακλά τον ρόλο των αρμόδιων για τα οικονομικά υπουργείων των κρατών μελών και του Συμβουλίου στη διασφάλιση της χρηματοοικονομικής σταθερότητας και την άσκηση της οικονομικής και χρηματοοικονομικής επίβλεψης.

(26)

Είναι σημαντικό τα μέλη του ΕΣΣΚ να επιτελούν τα καθήκοντά τους αμερόληπτα και να ασχολούνται μόνο με τη χρηματοοικονομική σταθερότητα της Ένωσης ως συνόλου. Όπου δεν καθίσταται δυνατή η επίτευξη συναίνεσης, η ψηφοφορία για τις προειδοποιήσεις και τις συστάσεις στο πλαίσιο του ΕΣΣΚ δεν θα πρέπει να είναι σταθμισμένη και οι αποφάσεις θα πρέπει να λαμβάνονται κατά κανόνα με απλή πλειοψηφία.

(27)

Η διασύνδεση των χρηματοοικονομικών ιδρυμάτων και αγορών συνεπάγεται ότι η παρακολούθηση και εκτίμηση δυνητικών συστημικών κινδύνων θα πρέπει να βασίζεται σε ένα ευρύ φάσμα συναφών μακροοικονομικών και μικροοικονομικών δεδομένων και δεικτών. Οι συστημικοί αυτοί κίνδυνοι περιλαμβάνουν κινδύνους διατάραξης των χρηματοοικονομικών υπηρεσιών οι οποίοι προκαλούνται από σημαντικό κλονισμό του συνόλου ή μερών του χρηματοοικονομικού συστήματος της Ένωσης και είναι δυνατόν να έχουν σοβαρές αρνητικές επιπτώσεις στην εσωτερική αγορά και στην πραγματική οικονομία. Οιασδήποτε μορφής χρηματοοικονομικό ίδρυμα και διαμεσολαβητής, αγορά, υποδομή και μέσο ενδέχεται να είναι σημαντικοί από συστημικής απόψεως. Επομένως, το ΕΣΣΚ θα πρέπει να έχει πρόσβαση σε όλες τις πληροφορίες που απαιτούνται για την εκτέλεση των καθηκόντων του, διατηρώντας ταυτόχρονα τον απόρρητο χαρακτήρα των εν λόγω πληροφοριών, όπως απαιτείται.

(28)

Τα μέτρα συλλογής πληροφοριών που προβλέπονται από τον παρόντα κανονισμό είναι αναγκαία για την εκτέλεση των καθηκόντων του ΕΣΣΚ και δεν θα πρέπει να θίγουν το νομικό πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Στατιστικού Συστήματος στο πεδίο των στατιστικών. Ο παρών κανονισμός δεν θα πρέπει επομένως να θίγει τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 223/2009 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 11ης Μαρτίου 2009, σχετικά με τις ευρωπαϊκές στατιστικές (14) και τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 2533/98 του Συμβουλίου, της 23ης Νοεμβρίου 1998, σχετικά με τη συλλογή στατιστικών πληροφοριών από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (15).

(29)

Οι φορείς της αγοράς μπορούν να παρέχουν πολύτιμες πληροφορίες για την κατανόηση των εξελίξεων που επηρεάζουν το χρηματοοικονομικό σύστημα. Όποτε ενδείκνυται, το ΕΣΣΚ θα πρέπει επομένως να διαβουλεύεται με τους φορείς του ιδιωτικού τομέα, συμπεριλαμβανομένων εκπροσώπων του χρηματοοικονομικού τομέα, οργανώσεων των καταναλωτών και ομάδων χρηστών του τομέα των χρηματοοικονομικών υπηρεσιών που θεσπίστηκαν από την Επιτροπή ή δυνάμει της νομοθεσίας της Ένωσης και να τους παρέχει ίσες ευκαιρίες να υποβάλλουν παρατηρήσεις.

(30)

Η σύσταση του ΕΣΣΚ θα πρέπει να συμβάλει άμεσα στην επίτευξη των στόχων της εσωτερικής αγοράς. Η μακροπροληπτική επίβλεψη της Ένωσης επί του χρηματοοικονομικού συστήματος αποτελεί αναπόσπαστο μέρος των συνολικών νέων εποπτικών ρυθμίσεων στην Ένωση, καθώς η μακροπροληπτική πτυχή συνδέεται στενά με τα μικροπροληπτικά εποπτικά καθήκοντα που ανατίθενται στις ΕΕΑ. Μόνο με τη θέσπιση διατάξεων στις οποίες αναγνωρίζεται δεόντως η αλληλεξάρτηση μεταξύ μικροπροληπτικών και μακροπροληπτικών κινδύνων, είναι δυνατόν όλοι οι ενδιαφερόμενοι να αποκτήσουν επαρκή εμπιστοσύνη προκειμένου να αναλάβουν διασυνοριακές χρηματοοικονομικές δραστηριότητες. Το ΕΣΣΚ θα πρέπει να παρακολουθεί και να εκτιμά τους κινδύνους προς τη χρηματοοικονομική σταθερότητα που απορρέουν από εξελίξεις οι οποίες μπορούν να έχουν αντίκτυπο σε τομεακό επίπεδο ή στο επίπεδο ολόκληρου του χρηματοοικονομικού συστήματος. Με την αντιμετώπιση των κινδύνων αυτών, το ΕΣΣΚ θα πρέπει να συμβάλει άμεσα στη δημιουργία μιας ενοποιημένης εποπτικής διάρθρωσης της Ένωσης, αναγκαίας για την προώθηση έγκαιρων και συνεκτικών πολιτικών αντιδράσεων μεταξύ των κρατών μελών, αποφεύγοντας έτσι τις αποκλίνουσες προσεγγίσεις και βελτιώνοντας τη λειτουργία της εσωτερικής αγοράς.

(31)

Το Δικαστήριο, στην απόφασή του της 2ας Μαΐου 2006 στην υπόθεση C-217/04 (Ηνωμένο Βασίλειο της Μεγάλης Βρετανίας και της Βόρειας Ιρλανδίας κατά Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, Συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Ενώσεως), έκρινε ότι «από κανένα στοιχείο του άρθρου 95 ΕΚ [νυν άρθρο 114 ΣΛΕΕ] δεν συνάγεται ότι τα μέτρα που θεσπίζει ο κοινοτικός νομοθέτης βάσει της διάταξης αυτής πρέπει να έχουν ως μόνους αποδέκτες τα κράτη μέλη. Ενδέχεται δηλαδή να είναι αναγκαίο, σύμφωνα με την εκτίμηση του νομοθέτη αυτού, να προβλεφθεί η ίδρυση κοινοτικού οργανισμού που καλείται να συμβάλει στην εφαρμογή μιας διαδικασίας εναρμόνισης στις περιπτώσεις στις οποίες είναι ενδεδειγμένη, για τη διευκόλυνση της εναρμονισμένης εκτέλεσης και εφαρμογής των πράξεων που στηρίζονται στην εν λόγω διάταξη, η θέσπιση μη δεσμευτικών συνοδευτικών μέτρων και μέτρων πλαισίωσης» (16). Το ΕΣΣΚ θα πρέπει να συμβάλλει στη χρηματοοικονομική σταθερότητα που είναι αναγκαία για την περαιτέρω χρηματοοικονομική ολοκλήρωση της εσωτερικής αγοράς παρακολουθώντας τους συστημικούς κινδύνους και εκδίδοντας προειδοποιήσεις και συστάσεις όταν χρειάζεται. Τα καθήκοντα αυτά συνδέονται στενά με τους στόχους της νομοθεσίας της Ένωσης που αφορούν την εσωτερική αγορά χρηματοοικονομικών υπηρεσιών. Το ΕΣΣΚ θα πρέπει συνεπώς να συσταθεί βάσει του άρθρου 114 ΣΛΕΕ.

(32)

Όπως προτείνεται στην έκθεση de Larosière, είναι αναγκαία μια κλιμακωτή προσέγγιση και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο θα πρέπει να προβούν σε πλήρη επανεξέταση του ΕΣΧΕ, του ΕΣΣΚ και των ΕΕΑ έως τις 17 Δεκεμβρίου 2013.

(33)

Δεδομένου ότι ο στόχος του παρόντος κανονισμού, δηλαδή η αποτελεσματική μακροπροληπτική επίβλεψη του χρηματοοικονομικού συστήματος της Ένωσης, δεν μπορεί να επιτευχθεί επαρκώς από τα κράτη μέλη, λόγω της ολοκλήρωσης των χρηματαγορών της Ένωσης, και μπορεί συνεπώς να επιτευχθεί καλύτερα σε ενωσιακό επίπεδο, η Ένωση μπορεί να λάβει μέτρα σύμφωνα με την αρχή της επικουρικότητας του άρθρου 5 της συνθήκης για την Ευρωπαϊκή Ένωση. Σύμφωνα με την αρχή της αναλογικότητας του ιδίου άρθρου, η παρούσα οδηγία δεν υπερβαίνει τα αναγκαία προς επίτευξη του στόχου αυτού,

α)

το ΕΣΣΚ·

β)

την Ευρωπαϊκή Εποπτική Αρχή (Ευρωπαϊκή Αρχή Τραπεζών) που συγκροτείται με τον κανονισμό (ΕΕ) αριθ. 1093/2010·

γ)

την Ευρωπαϊκή Εποπτική Αρχή (Ευρωπαϊκή Αρχή Ασφαλίσεων και Επαγγελματικών Συντάξεων) που συγκροτείται με τον κανονισμό (ΕΕ) αριθ. 10942010·

δ)

την Ευρωπαϊκή Εποπτική Αρχή (Ευρωπαϊκή Αρχή Κινητών Αξιών και Αγορών) που συγκροτείται με τον κανονισμό (ΕΕ) αριθ. 1095/2010·

ε)

τη Μεικτή Επιτροπή των Ευρωπαϊκών Εποπτικών Αρχών (Μεικτή Επιτροπή) που προβλέπεται στο άρθρο 54 του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1093/2010, του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1094/2010 και του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1095/2010·

στ)

τις αρμόδιες ή εποπτικές αρχές των κρατών μελών, όπως ορίζονται στις πράξεις της Ένωσης που αναφέρονται στο άρθρο 1 παράγραφος 2 του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1093/2010, του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1094/2010 και του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1095/2010.

α)

ως «χρηματοοικονομικό ίδρυμα» νοείται οποιαδήποτε επιχείρηση εμπίπτει στο πεδίο εφαρμογής της νομοθεσίας που αναφέρεται στο άρθρο 1 παράγραφος 2 του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1093/2010, του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1094/2010 και του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1095/2010, καθώς και κάθε άλλη επιχείρηση ή οντότητα στην Ένωση με κύρια δραστηριότητα παρόμοιου χαρακτήρα·

β)

ως «χρηματοοικονομικό σύστημα» νοούνται όλα τα χρηματοοικονομικά ιδρύματα, οι αγορές, τα προϊόντα και οι υποδομές αγορών,

γ)

ως «συστημικός κίνδυνος» νοείται ο κίνδυνος αποδιοργάνωσης του χρηματοοικονομικού συστήματος με εν δυνάμει σοβαρές αρνητικές συνέπειες για την εσωτερική αγορά και την πραγματική οικονομία. Όλες οι μορφές χρηματοοικονομικών διαμεσολαβητών, αγορών και υποδομών ενδέχεται να είναι σημαντικές σε κάποιο βαθμό από συστημικής απόψεως.

α)

καθορίζει και/ή συγκεντρώνει και αναλύει όλες τις σχετικές και αναγκαίες πληροφορίες, για την επίτευξη των στόχων που περιγράφονται στην παράγραφο 1,

β)

εντοπίζει και κατατάσσει τους συστημικούς κινδύνους βάσει προτεραιότητας·

γ)

εκδίδει προειδοποιήσεις όταν αυτοί οι συστημικοί κίνδυνοι θεωρούνται σημαντικοί και, κατά περίπτωση, δημοσιοποιεί τις προειδοποιήσεις αυτές·

δ)

εκδίδει συστάσεις για επανορθωτικές ενέργειες ως αντίδραση στους κινδύνους που εντοπίσθηκαν και, κατά περίπτωση, δημοσιοποιεί τις συστάσεις αυτές·

ε)

όταν το ΕΣΣΚ διαπιστώνει ότι ενδέχεται να προκύψει κατάσταση έκτακτης ανάγκης σύμφωνα με το άρθρο 18 του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1093/2010, του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1094/2010 και του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1095/2010, εκδίδει εμπιστευτική προειδοποίηση προς το Συμβούλιο και παρέχει στο Συμβούλιο εκτίμηση της κατάστασης, προκειμένου το Συμβούλιο να εκτιμήσει την ανάγκη για έγκριση απόφασης απευθυνόμενης στις ΕΕΑ, με την οποία να ορίζεται η ύπαρξη κατάστασης έκτακτης ανάγκης·

στ)

παρακολουθεί τη συνέχεια στις προειδοποιήσεις και τις συστάσεις·

ζ)

συνεργάζεται στενά με όλους τους άλλους συμμετέχοντες στο ΕΣΧΕ· κατά περίπτωση, παρέχει στις ΕΕΑ τις πληροφορίες για τους συστημικούς κινδύνους οι οποίες απαιτούνται για την εκτέλεση των καθηκόντων τους· και, ιδίως, σε συνεργασία με τις ΕΕΑ, εκπονεί κοινή δέσμη ποιοτικών και ποσοτικών δεικτών (πίνακας κινδύνου) για τον εντοπισμό και τη μέτρηση του συστημικού κινδύνου·

η)

συμμετέχει, όπου κρίνεται σκόπιμο, στη Μεικτή Επιτροπή·

θ)

συντονίζει τη δράση του με εκείνη των διεθνών χρηματοοικονομικών οργανισμών, ιδίως με το ΔΝΤ και το ΣΧΣ, καθώς και με τους συναφείς φορείς σε τρίτες χώρες για θέματα σχετικά με τη μακροπροληπτική επίβλεψη·

ι)

επιτελεί άλλες συναφείς εργασίες, όπως καθορίζεται στη νομοθεσία της Ένωσης.

α)

τον πρόεδρο και τον αντιπρόεδρο της ΕΚΤ·

β)

τους διοικητές των εθνικών κεντρικών τραπεζών·

γ)

ένα μέλος της Επιτροπής·

δ)

τον πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Εποπτικής Αρχής (Ευρωπαϊκής Αρχής Τραπεζών)·

ε)

τον πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Εποπτικής Αρχής (Ευρωπαϊκής Αρχής Ασφαλίσεων και Επαγγελματικών Συντάξεων)·

στ)

τον πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Εποπτικής Αρχής (Ευρωπαϊκής Αρχής Κινητών Αξιών και Αγορών)·

ζ)

τον πρόεδρο και τους δύο αντιπροέδρους της συμβουλευτικής επιστημονικής επιτροπής·

η)

τον πρόεδρο της συμβουλευτικής τεχνικής επιτροπής.

α)

έναν εκπρόσωπο υψηλού επιπέδου ανά κράτος μέλος από τις αρμόδιες εθνικές εποπτικές αρχές, σύμφωνα με την παράγραφο 3·

β)

τον πρόεδρο της Οικονομικής και Δημοσιονομικής Επιτροπής (ΟΔΕ).

α)

τον πρόεδρο και τον πρώτο αντιπρόεδρο του ΕΣΣΚ·

β)

τον αντιπρόεδρο της ΕΚΤ·

γ)

τέσσερα άλλα μέλη του γενικού συμβουλίου, τα οποία είναι επίσης μέλη του γενικού συμβουλίου της ΕΚΤ, λαμβάνοντας υπόψη την ανάγκη ισόρροπης εκπροσώπησης των κρατών μελών εν γένει και μεταξύ εκείνων το νόμισμα των οποίων είναι το ευρώ και εκείνων το νόμισμα των οποίων δεν είναι το ευρώ. Εκλέγονται από και μεταξύ των μελών του γενικού συμβουλίου, τα οποία είναι επίσης μέλη του γενικού συμβουλίου της ΕΚΤ, για περίοδο τριών ετών·

δ)

ένα μέλος της Επιτροπής·

ε)

τον πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Εποπτικής Αρχής (Ευρωπαϊκής Αρχής Τραπεζών)·

στ)

τον πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Εποπτικής Αρχής (Ευρωπαϊκής Αρχής Ασφαλίσεων και Επαγγελματικών Συντάξεων)·

ζ)

τον πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Εποπτικής Αρχής (Ευρωπαϊκής Αρχής Κινητών Αξιών και Αγορών)·

η)

τον πρόεδρο της ΟΔΕ·

θ)

τον πρόεδρο της συμβουλευτικής επιστημονικής επιτροπής και

ι)

τον πρόεδρο της συμβουλευτικής τεχνικής επιτροπής.

α)

έναν αντιπρόσωπο κάθε εθνικής κεντρικής τράπεζας και έναν αντιπρόσωπο της ΕΚΤ·

β)

έναν αντιπρόσωπο ανά κράτος μέλος των αρμόδιων εποπτικών αρχών, σύμφωνα με το δεύτερο εδάφιο·

γ)

έναν αντιπρόσωπο της Ευρωπαϊκής Εποπτικής Αρχής (Ευρωπαϊκής Αρχής Τραπεζών)·

δ)

έναν αντιπρόσωπο της Ευρωπαϊκής Εποπτικής Αρχής (Ευρωπαϊκής Αρχής Ασφαλίσεων και Επαγγελματικών Συντάξεων)·

ε)

έναν αντιπρόσωπο της Ευρωπαϊκής Εποπτικής Αρχής (Ευρωπαϊκής Αρχής Κινητών Αξιών και Αγορών)·

στ)

δύο αντιπροσώπους της Επιτροπής·

ζ)

έναν αντιπρόσωπο της ΟΔΕ και

η)

έναν αντιπρόσωπο της συμβουλευτικής επιστημονικής επιτροπής.