6.2.2014   

EL

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

L 36/13

(1)

Σύμφωνα με το άρθρο 126 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΣΛΕΕ), τα κράτη μέλη αποφεύγουν τα υπερβολικά δημοσιονομικά ελλείμματα.

(2)

Το Σύμφωνο Σταθερότητας και Ανάπτυξης (ΣΣΑ) βασίζεται στον στόχο της υγιούς δημοσιονομικής κατάστασης, ως μέσου ενίσχυσης των συνθηκών για σταθερότητα τιμών και ισχυρή αειφόρο ανάπτυξη που ευνοούν τη δημιουργία απασχόλησης.

(3)

Η διαδικασία υπερβολικού ελλείμματος (ΔΥΕ) βάσει του άρθρου 126 της ΣΛΕΕ, όπως διευκρινίζεται στον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 1467/97 του Συμβουλίου (1), που αποτελεί μέρος του ΣΣΑ, προβλέπει τη λήψη απόφασης από το Συμβούλιο επιβεβαιώνουσα την ύπαρξη υπερβολικού ελλείμματος. Το πρωτόκολλο 12 για τη διαδικασία του υπερβολικού ελλείμματος που προσαρτάται στη Συνθήκη για την Ευρωπαϊκή Ένωση και στη ΣΛΕΕ περιλαμβάνει περαιτέρω διατάξεις για την εφαρμογή της ΔΥΕ. Ο κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 479/2009 του Συμβουλίου (2) καθορίζει λεπτομερείς κανόνες και ορισμούς για την εφαρμογή των διατάξεων αυτών.

(4)

Σύμφωνα με το άρθρο 126 παράγραφος 5 της ΣΛΕΕ, εάν η Επιτροπή κρίνει ότι σε κράτος μέλος υπάρχει ή μπορεί να εμφανισθεί υπερβολικό έλλειμμα, απευθύνει σχετική γνώμη στο εν λόγω κράτος μέλος και στο Συμβούλιο.

(5)

Με γνώμονα την έκθεση αυτή σύμφωνα με το άρθρο 126 παράγραφος 3 της ΣΛΕΕ και τη γνώμη της οικονομικής και δημοσιονομικής επιτροπής σύμφωνα με το άρθρο 126 παράγραφος 4 της ΣΛΕΕ, η Επιτροπή κατέληξε στο συμπέρασμα ότι υπάρχει υπερβολικό έλλειμμα στην Κροατία. Κατά συνέπεια, η Επιτροπή απηύθυνε σχετική γνώμη στην Κροατία και ενημέρωσε το Συμβούλιο στις 10 Δεκεμβρίου 2013 (3).

(6)

Το άρθρο 126 παράγραφος 6 της ΣΛΕΕ ορίζει ότι το Συμβούλιο θα πρέπει να λάβει υπόψη τυχόν παρατηρήσεις του οικείου κράτους μέλους προτού αποφασίσει, μετά από συνολική εκτίμηση, αν υφίσταται υπερβολικό έλλειμμα. Στην περίπτωση της Κροατίας η συνολική αυτή εκτίμηση οδηγεί στα εξής συμπεράσματα.

(7)

Σύμφωνα με την αναθεώρηση του προϋπολογισμού του 2013 και το σχέδιο προϋπολογισμού για το 2014 (4) που εγκρίθηκε από την κυβέρνηση της Κροατίας και διαβιβάστηκε στο Κοινοβούλιο της Κροατίας στις 14 Νοεμβρίου 2013, οι κροατικές αρχές προβλέπουν έλλειμμα της γενικής κυβέρνησης που ανέρχεται σε 5,5 % του ΑΕΠ για το 2013, έναντι 5 % του ΑΕΠ το 2012, και εκτιμούν ότι ο δείκτης χρέους θα παραμείνει σταθερός το 2014 και θα υποχωρήσει μόνο σταδιακά το 2015 και το 2016. Σύμφωνα με τις φθινοπωρινές προβλέψεις της Επιτροπής του 2013, οι οποίες δημοσιεύτηκαν στις 5 Νοεμβρίου 2013, το έλλειμμα γενικής κυβέρνησης ήδη για το 2013 αναμένεται σημαντικά υψηλότερο από την τιμή αναφοράς 3 % του ΑΕΠ που προβλέπεται στη Συνθήκη, ενώ αναμένεται να σημειώσει αύξηση άνω του 6 % του ΑΕΠ την περίοδο 2013-2015, εάν δεν υπάρξουν αντισταθμιστικά μέτρα. Στην έκθεσή της δυνάμει του άρθρου 126 παράγραφος 3 της ΣΛΕΕ, η Επιτροπή κρίνει ότι τα προγραμματισμένα και τα προβλεπόμενα ελλείμματα υπερβαίνουν και δεν είναι κοντά στην τιμή αναφοράς της Συνθήκης. Η υπέρβαση της τιμής αναφοράς μπορεί να χαρακτηρισθεί ως έκτακτη κατά την έννοια του ΣΣΑ. Συγκεκριμένα, οφείλεται εν μέρει σε σοβαρή οικονομική ύφεση υπό την έννοια του ΣΣΑ. Εκτιμάται ότι η οικονομική δραστηριότητα μειώθηκε κατά σχεδόν 12 % μετά την κορύφωσή της το 2008. Το πραγματικό ΑΕΠ προβλέπεται να συρρικνωθεί περαιτέρω το 2013 και να ανακάμψει ελαφρά μόλις το 2014. Η δυνητική αύξηση της παραγωγής, όπως υπολογίσθηκε από τις υπηρεσίες της Επιτροπής βάσει της από κοινού συμφωνηθείσας μεθοδολογίας, παρέμεινε στάσιμη το 2009, έγινε αρνητική το 2010 και έκτοτε παραμένει αρνητική. Παρότι το υπολογιζόμενο κενό παραγωγής, το οποίο είναι αρνητικό από το 2009, αναμένεται να συρρικνωθεί σταδιακά κατά την περίοδο που καλύπτουν οι προβλέψεις, προβλέπεται να παραμείνει αρνητικό μέχρι και το 2015, επιβεβαιώνοντας έτσι το μέγεθος και την έκταση της ύφεσης. Εντούτοις, η προγραμματισμένη υπέρβαση της τιμής αναφοράς δεν μπορεί να θεωρηθεί προσωρινή υπό την έννοια του ΣΣΑ. Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις των αρχών της Κροατίας και τις φθινοπωρινές προβλέψεις της Επιτροπής του 2013, το έλλειμμα της γενικής κυβέρνησης αναμένεται να παραμείνει σημαντικά υψηλότερο από την τιμή αναφοράς τόσο το 2014 όσο και το 2015. Ως εκ τούτου, η απαίτηση της Συνθήκης ως προς το κριτήριο του ελλείμματος δεν ικανοποιείται.

(8)

Στο σχέδιο προϋπολογισμού για το 2014, η κυβέρνηση προβλέπει αύξηση του δείκτη χρέους της γενικής κυβέρνησης προς το ΑΕΠ από 58,1 % το 2013 σε 62 % το 2014, και περαιτέρω σε 64,1 % το 2015 και 64,7 % το 2016. Τα μεγέθη αυτά είναι ελαφρώς υψηλότερα από τα αντίστοιχα που περιλαμβάνονται στους προσανατολισμούς οικονομικής και δημοσιονομικής πολιτικής της Κροατίας του Σεπτεμβρίου του 2013, όπου η κυβέρνηση προέβλεπε ότι ο δείκτης χρέους της γενικής κυβέρνησης θα ανερχόταν σε 56,6 % το 2013 και 60,6 %, 63,4 % και 65,3 % το 2014, το 2015 και το 2016 αντιστοίχως. Στις φθινοπωρινές προβλέψεις της Επιτροπής του 2013, ο δείκτης χρέους της γενικής κυβέρνησης υπολογίζεται σε 59,7 % για το 2013. Αν δεν μεταβληθούν οι σημερινές πολιτικές, ο δείκτης χρέους της γενικής κυβέρνησης αναμένεται να ξεπεράσει το 60 % το 2014, υπερβαίνοντας έτσι την τιμή αναφοράς της Συνθήκης, 60 % του ΑΕΠ. Σύμφωνα με τις διαθέσιμες επί του παρόντος πληροφορίες, η έκδοση ομολόγου εκφρασμένου σε δολάρια ΗΠΑ τον Νοέμβριο του 2013 θα οδηγούσε σε αύξηση του δείκτη χρέους της γενικής κυβέρνησης άνω του ορίου 60 % ήδη έως τα τέλη του 2013. Το άρθρο 2 παράγραφος 1α του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1467/97 ορίζει ότι η απαίτηση βάσει του κριτηρίου του χρέους θεωρείται επίσης ότι πληρούται, εάν οι δημοσιονομικές προβλέψεις της Επιτροπής δείχνουν ότι η απαιτούμενη μείωση της διαφοράς σε σχέση με την τιμή αναφοράς θα σημειωθεί στη διάρκεια της τριετίας, η οποία περιλαμβάνει τη διετία που ακολουθεί μετά το τελευταίο έτος για το οποίο υπάρχουν διαθέσιμα στοιχεία. Οι προβλέψεις των αρχών της Κροατίας και της Επιτροπής δείχνουν ότι ο δείκτης χρέους παρουσιάζει ανοδική τάση λόγω των συνεχιζόμενων υψηλών ελλειμμάτων και της ασθενούς οικονομικής δραστηριότητας, ενώ αναμένεται να παραμείνει σε ανάλογο επίπεδο καθ’ όλη την περίοδο που καλύπτουν οι προβλέψεις. Ως εκ τούτου, η τιμή αναφοράς για το χρέος και, κατά συνέπεια, η απαίτηση της ΣΛΕΕ ως προς το κριτήριο του χρέους δεν ικανοποιούνται.

(9)

Βάσει των διατάξεων της ΣΛΕΕ, η Επιτροπή ανέλυσε, επίσης, στην έκθεσή της τους «σχετικούς παράγοντες» σύμφωνα με το άρθρο 126 παράγραφος 3 της ΣΛΕΕ. Όπως διευκρινίζεται στο άρθρο 2 παράγραφος 4 του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1467/97, για τις χώρες με δείκτη χρέους γενικής κυβέρνησης άνω της τιμής αναφοράς, οι παράγοντες αυτοί μπορούν να ληφθούν υπόψη στη διαδικασία που οδηγεί στην απόφαση σχετικά με τη συμμόρφωση με βάση το κριτήριο του ελλείμματος, μόνον εάν το έλλειμμα της γενικής κυβέρνησης παραμένει κοντά στην τιμή αναφοράς και η υπέρβαση της τιμής αναφοράς είναι προσωρινή, πράγμα το οποίο δεν ισχύει για την Κροατία. Οι σχετικοί αυτοί παράγοντες, και ειδικότερα η βαθιά και παρατεταμένη ύφεση στο πλαίσιο δυσμενών εξωτερικών συνθηκών, έχουν ληφθεί υπόψη κατά την αξιολόγηση της συμμόρφωσης προς το κριτήριο χρέους. Ωστόσο, οι παράγοντες αυτοί δεν επηρεάζουν το συμπέρασμα ότι δεν ικανοποιείται το κριτήριο του χρέους που ορίζεται στην ΣΛΕΕ,