31990R2676

ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΣ (EOK) αριθ. 2676/90 ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ της 17ης Σεπτεμβρίου 1990περί καθορισμού κοινοτικών μεθόδων ανάλυσης που εφαρμόζονται στον οινικό τομέα

H ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΤΩΝ ΕΥΡΩΠΑΪΚΩΝ ΚΟΙΝΟΤΗΤΩΝ,

Έχοντας υπόψη:

τη συνθήκη για την ίδρυση της Ευρωπαϊκής Οικονομικής Κοινότητας,

τον κανονισμό (ΕΟΚ) αριθ. 822/87 του Συμβουλίου της 16ης Μαρτίου 1987 περί κοινής οργανώσεως της αμπελο-οινικής αγοράς(1), όπως τροποποιήθηκε από τον κανονισμό (ΕΟΚ) αριθ. 1325/90(2), και ιδίως το άρθρο 74,

Eκτιμώντας:

ότι το άρθρο 74 παράγραφος 1 του κανονισμού (ΕΟΚ) αριθ. 822/87 ορίζει την αποδοχή των μεθόδων ανάλυσης που επιτρέπουν να καθοριστεί η σύσταση των προϊόντων που προβλέπονται στο άρθρο 1 του κανονισμού αυτού και των κανόνων που επιτρέπουν να καθοριστεί εάν τα προϊόντα αυτά αποτέλεσαν αντικείμενο επεξεργασιών κατά παράβαση των επιτρεπομένων οινολογικών επεξεργασιών.

ότι, εφόσον η Κοινότητα δεν έχει ακόμη καθορίσει τα όρια των στοιχείων που η παρουσία τους χαρακτηρίζει τη χρησιμοποίηση ορισμένων οινολογικών επεξεργασιών και πίνακες που επιτρέπουν τη σύγκριση των αναλυτικών δεδομένων, πρέπει να επιτραπεί στα κράτη μέλη να καθορίσουν τα όρια.

ότι το άρθρο 13 παράγραφος 1 του κανονισμού (ΕΟΚ)αριθ. 822/87 προβλέπει αναλυτική εξέταση αναφερόμενη τουλάχιστον στις τιμές των στοιχείων που είναι χαρακτηριστικά για τον εν λόγωv.q.p.r.d. και τα οποία περιλαμβάνονται μεταξύ εκείνων που απαριθμούνται στο παράρτημα του εν λόγω κανονισμού.

ότι η εποπτεία των ενδείξεων που αναγράφονται στα πιστοποιητικά τα αναφερόμενα στα εν λόγω προϊόντα καθιστά αναγκαία την καθιέρωση ενιαίων μεθόδων ανάλυσης που να διασφαλίζουν τη λήψη ακριβών και συγκρίσιμων στοιχείων. ότι, επομένως, οι μέθοδοι αυτές πρέπει να είναι υποχρεωτικές για κάθε εμπορική συναλλαγή και κάθε διενέργεια ελέγχου και, δεδομένων των περιορισμένων δυνατοτήτων του εμπορίου, πρέπει να γίνει δεκτός ένας περιορισμένος αριθμός συνήθων μεθόδων οι οποίες να επιτρέπουν γρήγορο και αρκούντως ακριβή προσδιορισμό των υπό έρευνα στοιχείων.

ότι είναι χρήσιμο να ληφθούν υπόψη, στο μέτρο του δυνατού, οι μέθοδοι εκείνες που απολαύουν γενικής αναγνωρίσεως όπως είναι οι μέθοδοι που έχουν αναπτυχθεί στα πλαίσια της διεθνούς σύμβασης για την ενοποίηση των μεθόδων ανάλυσης και εκτίμησης των οίνων του 1954 και που δημοσιεύονται από το διεθνές γραφείο αμπέλου και οίνου στη συλλογή των διεθνών μεθόδων ανάλυσης των οίνων.

ότι οι κοινοτικές μέθοδοι ανάλυσης που εφαρμόζονται στον οινικό τομέα έχουν καθιερωθεί από τον κανονισμό (ΕΟΚ) αριθ. 1108/82(3). ότι, λαμβανομένης υπόψη της επιστημονικής προόδου, απεδείχθη αναγκαίο να αντικατασταθούν ορισμένες μέθοδοι από άλλες καταλληλότερες μεθόδους, να τροποποιηθούν ορισμένες μέθοδοι και να εισαχθούν άλλες, κυρίως εκείνες που έχουν από τότε γίνει αποδεκτές από το διεθνές γραφείο αμπέλου και οίνου. ότι, λόγω του μεγάλου αριθμού και της πολυπλοκότητας των προσαρμογών αυτών, όλες οι μέθοδοι αναλύσεων πρέπει να συγκεντρωθούν σ' ένα νέο κανονισμό και να καταργηθεί ο κανονισμός (ΕΟΚ) αριθ. 1108/82.

ότι, για να εξασφαλιστεί η συγκρισιμότητα των αποτελεσμάτων που λαμβάνονται κατ' εφαρμογή των αναλυτικών μεθόδων που αναφέρονται στο άρθρο 74 του κανονισμού (ΕΟΚ) αριθ. 822/87, πρέπει να χρησιμοποιούνται, σε ό,τι αφορά την επαναληψιμότητα και την αναπαραγωγιμότητα αυτών των αποτελεσμάτων, οι ορισμοί του διεθνούς γραφείου αμπέλου και οίνου.

ότι για να ληφθεί υπόψη η τεχνική πρόοδος, αφενός και ο τεχνικός εξοπλισμός των επίσημων εργαστηρίων, αφετέρου και για να καταστεί αποτελεσματικότερη και αποδοτικότερη η εργασία αυτών των εργαστηρίων, πρέπει να επιτραπεί η εφαρμογή αυτοματοποιημένων αναλυτικών μεθόδων υπό ορισμένες προϋποθέσεις. ότι πρέπει να διευκρινιστεί ότι σε περίπτωση αμφισβητήσεων οι αυτοματοποιημένες μέθοδοι δεν δύνανται να αντικαθιστούν τις μεθόδους αναφοράς και τις συνήθεις μεθόδους.

ότι τα αποτελέσματα της μέτρησης της πυκνότητας με την αυτοματοποιημένη μέθοδο βασισμένη στην αρχή του συντονιστή κάμψεων είναι, σε ό,τι αφορά την ακρίβειά τους, την επαναληψιμότητα και την αναπαραγωγιμότητά τους, τουλάχιστον ισοδύναμα με αυτά που λαμβάνονται με τις μεθόδους που αναφέρονται στο σημείο 1 του παραρτήματος του παρόντος κανονισμού για τη μέτρηση της πυκνότητας ή της σχετικής πυκνότητας. ότι, επομένως ενδείκνυται, δυνάμει του άρθρου 74 παράγραφος 3 του κανονισμού (ΕΟΚ)αριθ. 822/87 να θεωρηθεί αυτή η αυτόματη μέθοδος ως ισοδύναμη

με τις εν λόγω μεθόδους που αναφέρονται στο παράρτημα του παρόντος κανονισμού.

ότι η τεχνική της μεθόδου που περιγράφεται στο κεφάλαιο 25 σημείο 2.2.3.3.2 του παραρτήματος του παρόντος κανονισμού, για την ανάλυση της περιεκτικότητας σε ολικό διοξείδιο του θείου των οίνων και των γλεύκων πιθανολογούμενης περιεκτικότητας κατώτερης των 50 mg/1 οδηγεί σε μια καλύτερη παραλαβή αυτής της ουσίας σε σχέση με τη διαδικασία που περιγράφεται στο κεφάλαιο 13 σημείο 13.4 του παραρτήματος του κανονισμού (ΕΟΚ) αριθ. 1108/82. ότι προκύπτουν υψηλότερες περιεκτικότητες σε ολικό διοξείδιο του θείου των αναλυθέντων δειγμάτων που είναι δυνατόν να υπερβούν, ιδιαίτερα στην περίπτωση μερικών χυμών σταφυλής, το προβλεπόμενο ανώτατο όριο. ότι, προκειμένου να αποφευχθούν δυσκολίες για τη διάθεση των χυμών σταφυλής που έχουν ήδη παρασκευασθεί κατά την έναρξη της ισχύος του παρόντος κανονισμού και αναμένοντας την προσαρμογή των μεθόδων παρασκευής ώστε να επιτυγχάνεται μια πιο ολοκληρωμένη αποθείωση των θειωμένων γλεύκων σταφυλής, πρέπει να επιτραπεί κατά τη διάρκεια μιας μεταβατικής περιόδου η χρήση της τεχνικής που περιγράφεται στον προαναφερθέντα κανονισμό.

ότι τα μέτρα που προβλέπονται στον παρόντα κανονισμό είναι σύμφωνα με τη γνώμη της Επιτροπής Διαχείρισης Οίνων,

ΕΞΕΔΩΣΕ ΤΟΝ ΠΑΡΟΝΤΑ ΚΑΝΟΝΙΣΜΟ:

Άρθρο 1

1.Οι κοινοτικές μέθοδοι ανάλυσης που εφαρμόζονται στον οινικό τομέα και που επιτρέπουν, στην περίπτωση των εμπορικών συναλλαγών και κάθε διενέργειας ελέγχου:

- να καθορίζεται η σύσταση των προϊόντων που προβλέπονται στο άρθρο 1 του κανονισμού (ΕΟΚ) αριθ. 822/87,

- να διαπιστώνεται εάν τα προϊόντα αυτά αποτέλεσαν αντικείμενο επεξεργασιών κατά παράβαση των επιτρεπομένων οινολογικών επεξεργασιών,

είναι εκείνες που περιλαμβάνονται στο παράρτημα του παρόντος κανονισμού.

2.Για τις ουσίες για τις οποίες έχουν οριστεί μέθοδοι αναφοράς και συνήθεις μέθοδοι, θα υπερισχύουν τα αποτελέσματα που λαμβάνονται με τις μεθόδους αναφοράς.

Άρθρο 2

Gια την εφαρμογή του παρόντος κανονισμού:

α) η επαναληψιμότητα αντιπροσωπεύει την τιμή κάτω από την οποία τοποθετείται, με μια καθορισμένη πιθανότητα, η απόλυτη τιμή της διαφοράς δύο μεμονωμένων αποτελεσμάτων από μετρήσεις που πραγματοποιήθηκαν υπό τις αυτές συνθήκες (ίδιος αναλυτής, ίδια συσκευή, ίδιο εργαστήριο και ένα σύντομο χρονικό διάστημα).

β) η αναπαραγωγιμότητα αντιπροσωπεύει την τιμή κάτω από την οποία τοποθετείται, με μια καθορισμένη πιθανότητα, η απόλυτη τιμή της διαφοράς δύο μεμονωμένων αποτελεσμάτων από μετρήσεις που πραγματοποιήθηκαν σε διαφορετικές συνθήκες (διαφορετικοί αναλυτές, διαφορετικές συσκευές, ή/και διαφορετικά εργαστήρια ή/και διαφορετικές εποχές).

O όρος "μεμονωμένο αποτέλεσμα" είναι η τιμή που λαμβάνεται όταν εφαρμόζεται μία φορά και πλήρως η εξεταζόμενη μέθοδος σε ένα δείγμα. Απουσία άλλης ένδειξης, η πιθανότητα είναι 95%.

Άρθρο 3

1.Οι αυτοματοποιημένες μέθοδοι ανάλυσης γίνονται δεκτές, με την ευθύνη του διευθυντή του εργαστηρίου με την προϋπόθεση ότι η ακρίβεια, η επαναληψιμότητα και η αναπαραγωγιμότητα των αποτελεσμάτων είναι τουλάχιστον ισοδύναμες με αυτές των αποτελεσμάτων που λαμβάνονται με τις αναλυτικές μεθόδους που αναφέρονται στο παράρτημα.

Sε περίπτωση αμφισβητήσεων, οι μέθοδοι του παραρτήματος, δεν μπορούν να υποκατασταθούν από αυτοματοποιημένες μεθόδους.

2.Η αυτοματοποιημένη μέθοδος για τη μέτρηση της πυκνότητας που βασίζεται στον συντονιστή κάμψεων θεωρείται ως ισοδύναμη με τις μεθόδους του σημείου 1 του παραρτήματος του παρόντος κανονισμού.

Άρθρο 4

Όταν για τις αναλύσεις, τις αραιώσεις ή τις εκπλύσεις, γίνεται μνεία ύδατος, πρόκειται για ύδωρ αποσταγμένο ή ύδωρ απιονισμένο, ισοδύναμης τουλάχιστον καθαρότητας.Όλα τα χημικά προϊόντα πρέπει να είναι αναλυτικής καθαρότητας, πλην αντιθέτων υποδείξεων.

Άρθρο 5

O κανονισμός (ΕΟΚ) αριθ. 1108/82 καταργείται.

Eντούτοις, το άρθρο 1 παράγραφος 4 του προαναφερθέντος κανονισμού παραμένει σε ισχύ μέχρι τις 31 Δεκεμβρίου 1990.

Άρθρο 6

Ο παρών κανονισμός αρχίζει να ισχύει την ημέρα της δημοσίευσής του στηνΕπίσημη Εφημερίδα των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων.

Εφαρμόζεται από την 1η Οκτωβρίου 1990.

O παρών κανονισμός είναι δεσμευτικός ως προς όλα τα μέρη του και ισχύει άμεσα σε κάθε κράτος μέλος.

Bρυξέλλες, 17 Σεπτεμβρίου 1990.

Gια την ΕπιτροπήRay MACSHARRYΜέλος της Επιτροπής

Σημείωση: Οι πίνακες, τα διαγράμματα και ένα τμήμα των σχημάτων που ευρίσκονται στο παράρτημα, τέθηκαν στη διάθεση της Επιτροπής των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων από το διεθνές γραφείο αμπέλου και οίνου στο Παρίσι.

(1)EE αριθ. L 84 της 27. 3. 1987, σ. 1. (2)EE αριθ. L 134 της 23. 5. 1990, σ. 19. (3)EE αριθ. L 133 της 14. 5. 1982, σ. 1.

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ

1. ΠΥΚΝΟΤΗΤΑ ΣΤΟΥΣ 20o C ΚΑΙ ΣΧΕΤΙΚΗ ΠΥΚΝΟΤΗΤΑ ΣΤΟΥΣ 20o C 1. OΡΙΣΜΟΙ

Pυκνότητα καλείται το πηλίκον της μάζας ορισμένου όγκου οίνου ή γλεύκους στους 20o C διά του όγκου αυτού. Εκφράζεται σε γραμμάρια ανά χιλιοστόλιτρο και συμβολίζεται ως ρ 20o C.

Sχετική πυκνότητα στους 20o C ή πυκνότητα 20o C/20o C καλείται ο λόγος, εκφραζόμενος σε δεκαδικό αριθμό, της μάζας δεδομένου όγκου οίνου ή γλεύκους στους 20o C προς τη μάζα ίσου όγκου ύδατος στην ίδια θερμοκρασία. Sυμβολίζεται ως

d20o C20o C2. ARXH ΤΩΝ ΜΕΘΟΔΩΝ

H πυκνότητα και η σχετική πυκνότητα στους 20o C προσδιορίζονται στο προς δοκιμή δείγμα:

είτε με τη μέθοδο της ληκύθου (πυκνομετρία): μέθοδος αναφοράς,

είτε με αραιόμετρο ή με υδροστατικό ζυγό: συνήθεις μέθοδοι.

Παρατήρηση:για πολύ ακριβείς προσδιορισμούς, η πυκνότητα πρέπει να διορθώνεται ως προς την επίδραση SO2:

ρ 20o C = ρ220o C 0,0006 . Sρ 20o C = διορθωμένη πυκνότηταρ2 20o C = μετρούμενη πυκνότηταS = ολικός SO2 σε g/l.3. ΠΡΟΚΑΤΕΡΓΑΣΙΑ ΤΟΥ ΔΕΙΓΜΑΤΟΣ

Eάν ο οίνος ή το γλεύκος περιέχουν σημαντικές ποσότητες διοξειδίου του άνθρακα, το μεγαλύτερο μέρος τους εκδιώκεται ή με την ανάδευση 250 ml οίνου μέσα σε φιάλη 1000 ml ή με διήθηση υπό ελαττωμένη πίεση μέσω 2 g βάμβακα τοποθετημένου σε γυάλινη χοάνη.4. MEUODOS ΑΝΑΦΟΡΑΣ

4.1. EξοπλισμόςΣύνηθες εργαστηριακό υλικό και ιδίως:

4.1.1. Πυκνόμετρο (1), από γυαλί πυρέξ, χωρητικότητας περίπου 100 ml, που φέρει κινητό θερμόμετρο εσμυρισμένο στο σημείο προσαρμογής και βαθμολογημένο ανά δέκατο του βαθμού από 10o έως 30o C. Το θερμόμετρο αυτό πρέπει να ελέγχεται (εικόνα 1).

Eικόνα 1 Λήκυθος και φιαλίδιο αντίβαρο

Η λήκυθος αυτή φέρει πλευρικό σωλήνα μήκους 25 mm και εσωτερική διάμετρο όχι μεγαλύτερη από 1 mm, ο οποίος καταλήγει σε κωνικό εσμυρισμένο άκρο. Ο πλευρικός αυτός σωλήνας μπορεί να καλυφθεί με ένα"πώμα-δέκτη" που αποτελείται από έναν εσμυρισμένο κωνικό σωλήνα του οποίου το άκρο είναι πολύ λεπτό. Το πώμα αυτό χρησιμεύει ως θάλαμος διαστολής.

Oι δύο εσμυρισμένες συνδέσεις της συσκευής πρέπει να είναι κατασκευασμένες με μεγάλη επιμέλεια.

4.1.2. Fιαλίδιο αντίβαρο το οποίο έχει τον αυτό εξωτερικό όγκο (με ακρίβεια τουλάχιστον 1 ml) με τη λήκυθο και μάζα ίση με τη μάζα της ληκύθου γεμάτης με υγρό πυκνότητας 1,01 [διάλυμα 2% (m/v) NaCl.

Uερμομονωτικό περίβλημα που προσαρμόζεται ακριβώς στο σώμα της ληκύθου.

4.1.3. Zυγός με δύο πλάστιγγες με ζυγιστική ικανότητα τουλάχιστον 300 g και ευαισθησία δεκάτου του χιλιοστογράμμουήζυγός με μία πλάστιγγα με ζυγιστική ικανότητα τουλάχιστον 200 g και ευαισθησία δεκάτου του χιλιοστογράμμου.4.2. Bαθμονόμηση της ληκύθου

H βαθμονόμηση της ληκύθου περιλαμβάνει τον προσδιορισμό των ακόλουθων χαρακτηριστικών:- βάρος κενής ληκύθου,- όγκος στους 20o C,- μάζα με ύδωρ στους 20o C.4.2.1. Xρησιμοποίηση ζυγού με δύο πλάστιγγες

Aφού τοποθετηθεί στον αριστερό δίσκο του ζυγού το φιαλίδιο αντίβαρο και στο δεξιό δίσκο του ζυγού η λήκυθος, καθαρή και στεγνή, εφοδιασμένη με το "πώμα-δέκτη", επιτυγχάνεται ισορροπία τοποθετώντας δίπλα στη λήκυθο σταθμά ακριβείας: έστω p γραμμάρια.

H λήκυθος γεμίζεται με προσοχή με απεσταγμένο ύδωρ σε θερμοκρασία περιβάλλοντος και τοποθετείται στη θέση του το θερμόμετρο. η λήκυθος σπογγίζεται με προσοχή και τοποθετείται μέσα στο θερμομονωτικό περίβλημα. το περιεχόμενο αναδεύεται δι' ανακινήσεως της ληκύθου μέχρις ότου η θερμοκρασία που διαβάζεται στο θερμόμετρο να παραμένει σταθερή. Συμπληρώνεται επακριβώς ο όγκος μέχρι το πάνω χείλος του πλευρικού σωλήνα. Ο πλευρικός αυτός σωλήνας σπογγίζεται και τοποθετείται το πώμα-δέκτης. διαβάζεται προσεκτικά η θερμοκρασία to C και διορθώνεται ενδεχομένως κατά το σφάλμα ακριβείας της κλίμακας του θερμομέτρου. Η λήκυθος ζυγίζεται γεμάτη με ύδωρ και έστω p2 η μάζα σε γραμμάρια στην οποία επιτυγχάνεται ισορροπία.

Υπολογισμοί (2)

Zύγιση της κενής ληκύθου:Bάρος κενής ληκύθου = p+mm = μάζα του αέρα που περιέχεται στη λήκυθοm = 0,0012 . (p p2).

Όγκος στους 20o C:V20o C = (p+m p2) FtFt = συντελεστής αναφερόμενος στον πίνακα l για τη θερμοκρασία to CV20o C πρέπει να είναι γνωστός με ακρίβεια +- 0,001 ml.

Mάζα μαζί με ύδωρ στους 20o C:M20o C = V20o C . 0,9982030,998203 = πυκνότητα του ύδατος στους 20oC.

4.2.2. Χρησιμοποίηση ζυγού μιας πλάστιγγας

Pροσδιορίζεται:- η μάζα της ληκύθου καθαρής και στεγνής: Ρ- η μάζα της ληκύθου γεμάτης με ύδωρ στους to C: P1 σύμφωνα με τις υποδείξεις του σημείου 4.2.1- η μάζα του φιαλιδίου αντιβάρου Tο

Yπολογισμοί (3)

Zύγιση της κενής ληκύθου:Bάρος κενής ληκύθου: Ρ mm = μάζα του αέρα που περιέχεται στη λήκυθοm = 0,0012 (Ρ1 Ρ)

Όγκος στους 20o CV20o C = [P1 + (P m) FtFt =συντελεστής αναφερόμενος στον πίνακα Ι για τη θερμοκρασία to CO όγκος στους 20o C πρέπει να είναι γνωστός με ακρίβεια +- 0,001 ml

Mάζα με ύδωρ στους 20o C:M20o C = V20o C 0,9982030,998203 = πυκνότητα του ύδατος στους 20o C4.3. Tεχνική της μετρήσεως (3)

4.3.1. Χρησιμοποίηση ζυγού με δύο πλάστιγγες

Zυγίζεται η λήκυθος γεμάτη με το δείγμα που παρασκευάστηκε για δοκιμή (σημείο 3) ακολουθώντας τις υποδείξεις που αναγράφονται στο σημείο 4.2.1.

Έστω p" η μάζα σε γραμμάρια με την οποία επιτυχγάνεται ισορροπία σε to C

Mάζα του υγρού που περιέχεται στη λήκυθο = p+m p"

Fαινομενική πυκνότητα σε to C:

Yπολογίζεται η πυκνότητα στους 20o C με τη βοήθεια ενός από τους ακόλουθους πίνακες διορθώσεως, ανάλογα με τη φύση του εξεταζόμενου υγρού: ξηρός οίνος (πίνακας ΙΙ), γλεύκος φυσικό ή συμπυκνωμένο (πίνακας ΙΙΙ), γλυκός οίνος(πίνακας IV).

H πυκνότητα 20o C/20o C του οίνου εκφράζεται διαιρώντας την πυκνότητα στους 20o C διά του 0,998203.4.3.2. Χρησιμοποίηση ζυγού μιας πλάστιγγας(3)

Ζυγίζεται το φιαλίδιο αντίβαρο, έστω Τl η μάζα του.Yπολογίζεται η dT = Tl T0Mάζα της ληκύθου κενής κατά τη στιγμή της μέτρησης = R m + dT

Zυγίζεται η λήκυθος γεμάτη με το προς εξέταση δείγμα (σημείο 3) ακολουθώντας τις υποδείξεις που αναγράφονται στο σημείο 4.2.1. Έστω Ρ2 η μάζα στους to C

Mάζα του υγρού που περιέχεται στη λήκυθο στους to C = Ρ2 (Ρ m + dT)

Fαινομενική πυκνότητα στους to C:

Yπολογίζεται η πυκνότητα στους 20o C του εξεταζομένου υγρού: ξηρός οίνος, φυσικό ή συμπυκνωμένο γλεύκος, γλυκός οίνος, όπως υποδεικνύεται στο σημείο 4.3.1.

H πυκνότητα 20oC/20o C λαμβάνεται διαιρώντας την πυκνότητα στους 20o C διά του 0,998203.

4.3.3. Eπαναληψιμότητα ως προς την πυκνότητα:για τους ξηρούς και ημίγλυκους οίνους: r = 0,00010

για τους γλυκούς οίνους:r = 0,00018

4.3.4. Aναπαραγωγιμότητα ως προς την πυκνότητα:για τους ξηρούς και ημίγλυκους οίνους: R = 0,00037για τους γλυκούς οίνους: R = 0,000455. SΥΝΗΘΕΙΣ ΜΕΘΟΔΟΙ

5.1. Aραιομετρία

5.1.1. Εξοπλισμός

5.1.1.1. Aραιόμετρο

Τα αραιόμετρα πρέπει να ανταποκρίνονται όσον αφορά τις διαστάσεις τους και τη βαθμονόμησή τους προς τις προδιαγραφές τηςISO.

Pρέπει να έχουν κυλινδρική τρόπιδα και στέλεχος κυκλικής διατομής με διάμετρο τουλάχιστον 3mm. Για τους ξηρούς οίνους, πρέπει να είναι βαθμονομημένα από 0,983 έως 1,003 ανά χιλιοστό και ένα (1/5) πέμπτο του χιλιοστού. Μεταξύ δύο διαδοχικών χιλιοστών πρέπει να μεσολαβεί απόσταση τουλάχιστον 5 mm. Για τη μέτρηση της πυκνότητας οίνων από τους οποίους έχει απομακρυνθεί η αλκοόλη με απόσταξη και το υπόλειμμα έχει συμπληρωθεί μέχρι τον αρχικό όγκο, καθώς επίσης και για τους γλυκούς οίνους και τα γλεύκη, γίνεται χρήση πέντε αραιομέτρων βαθμονομημένων ως εξής: από 1,000 έως 1,030. 1,030 έως 1,060. 1,060 έως 1,090. 1,090 έως 1,120 και 1,120 έως 1,150. Τα αραιόμετρα αυτά βαθμονομούνται σε πυκνότητες στους 20o C ανά χιλιοστό και ήμισυ του χιλιοστού τουλάχιστον, ενώ μεταξύ δύο διαδοχικών ενδείξεων χιλιοστών μεσολαβεί απόσταση τουλάχιστον 3 mm.

Tα αραιόμετρα αυτά πρέπει να βαθμονομούνται έτσι ώστε η ανάγνωση της ενδείξεως να γίνεται "στην κορυφή του μηνίσκου". Η ένδειξη της βαθμονόμησης σε πυκνότητα στους 20o C ή σε σχετική πυκνότητα στους 20o C και της ανάγνωσης στη στάθμη της κορυφής του μηνίσκου πρέπει να αναγράφεται είτε πάνω στη βαθμονομημένη κλίμακα είτε πάνω σε μια ταινία χαρτιού εγκλεισμένη μέσα στην τρόπιδα.

Tα αραιόμετρα αυτά πρέπει να ελέγχονται από μια αρμόδια κρατική υπηρεσία.

5.1.1.2. Uερμόμετρο ελεγμένο, βαθμονομημένο ανά 0,5o C τουλάχιστον.

5.1.1.3. Oγκομετρικός κύλινδρος εσωτερικής διαμέτρου 36 mm και ύψους 320 mm, ο οποίος στέκει κατακόρυφα με τη βοήθεια υποστηρίγματος εφοδιασμένου με ανυψωτικούς κοχλίες.5.1.2. Τρόπος εργασίας

Τεχνική της μέτρησης

Sτον κύλινδρο του σημείου 5.1.1.3, φέρονται 250 ml δείγματος προετοιμασθέντος προς εξέταση και εισάγεται το αραιόμετρο και το θερμόμετρο. Η ανάγνωση της ένδειξης του θερμομέτρου γίνεται ένα λεπτό μετά την ανακίνηση του υγρού για να επιτευχθεί η εξισορρόπηση της θερμοκρασίας. Το θερμόμετρο αποσύρεται και έπειτα από ένα λεπτό ηρεμίας, σημειώνεται η ένδειξη του αραιομέτρου που αντιστοιχεί στη φαινομενική πυκνότητα σε θερμοκρασία to C.

H φαινομενική πυκνότητα που σημειώνεται στους to C διορθώνεται ως προς την επίδραση της θερμοκρασίας με τη βοήθεια πινάκων που εφαρμόζονται στις περιπτώσεις των ξηρών οίνων (πίνακας V), των γλευκών (πίνακαςVI) και των οίνων που περιέχουν σάκχαρα (πίνακαςVII).

H πυκνότητα 20o C/20o C λαμβάνεται διαιρώντας την πυκνότητα στους 20o C διά του 0,998203.5.2. Pυκνομετρία με υδροστατικό ζυγό

5.2.1. Εξοπλισμός

Yδροστατικός ζυγός

Yδροστατικός ζυγός με ικανότητα ζύγισης τουλάχιστον 100 g και ευαισθησία 1/10 mg.

Kάτω από κάθε δίσκο στερεώνεται ένας πλωτήρας από γυαλί πυρέξ, όγκου τουλάχιστον 20 ml. Οι δύο αυτοί απόλυτα όμοιοι πλωτήρες είναι κρεμασμένοι με ένα λεπτό νήμα διαμέτρου μικρότερης ή ίσης με 0,1 mm.

O πλωτήρας του δεξιού δίσκου πρέπει να μπορεί να εισέρχεται σε κυλινδρικό υποδοχέα που φέρει χαραγή επιπέδου αναφοράς. Ο υποδοχέας αυτός πρέπει να έχει εσωτερική διάμετρο μεγαλύτερη κατά 6 mm τουλάχιστον από εκείνη του πλωτήρα. Ο τελευταίος αυτός πρέπει να μπορεί να βυθίζεται τελείως μέσα στον υποδοχέα και κάτω από τη χαραγή, ενώ η επιφάνεια του προς μέτρηση υγρού δεν πρέπει να διαπεράται παρά μόνο από το νήμα ανάρτησης. Η θερμοκρασία του υγρού που περιέχεται στον υποδοχέα μετράται με θερμόμετρο βαθμονομημένο ανά ένα πέμπτο (1/5) του βαθμού.

Mπορεί επίσης να χρησιμοποιηθεί υδροστατικός ζυγός με μία πλάστιγγα.5.2.2. Τρόπος εργασίας

5.2.2.1. Βαθμονόμηση υδροστατικού ζυγού

Eνώ οι δύο πλωτήρες αιωρούνται στον αέρα, αποκαθίσταται ισορροπία τοποθετώντας στο δεξιό δίσκο σταθμά p.

Gεμίζεται ο υποδοχέας με καθαρό ύδωρ μέχρι τη χαραγή και διαβιβάζεται η θερμοκρασία to C έπειτα από ανάδευση και ηρεμία επί δύο ή τρία λεπτά.Επαναποκαθίσταται η ισορροπία με σταθμά που τοποθετούνται στο δεξιό δίσκο. Έστω p2 το βάρος τους.

Όγκος του πλωτήρα στους 20o C:V20o C = (p2 p) (F + 0,0012)F = συντελεστής που δίνεται από τον πίνακα I για τη θερμοκρασία to C

p και V20είναι τα χαρακτηριστικά του πλωτήρα.5.2.2.2. Τεχνική της μέτρησης

O δεξιός πλωτήρας βυθίζεται στον υποδοχέα που είναι γεμάτος με οίνο (ή με γλεύκος) μέχρι τη χαραγή. Σημειώνεται η θερμοκρασία to C του οίνου (ή του γλεύκους) και έστω:

p" τα σταθμά με τα οποία επαναποκαθίσταται ισορροπία

ρ to C, φαινομενική πυκνότητα:H πυκνότητα αυτή ανάγεται στους 20o C χρησιμοποιώντας έναν από τους πίνακες ΙΙ, III ή IV.

6. ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ ΓΙΑ ΤΟΝ ΥΠΟΛΟΓΙΣΜΟ ΤΗΣ ΠΥΚΝΟΤΗΤΑΣ 20o C ΚΑΙ ΤΗΣ ΠΥΚΝΟΤΗΤΑΣ 20o C/20o C (ΜΕΘΟΔΟΣ ΑΝΑΦΟΡΑΣ)

6.1. Mέθοδος ληκύθου με ζυγό με δύο πλάστιγγες

6.1.1. Καθορισμός των σταθερών της ληκύθου

1. Zύγιση της ληκύθου καθαρής καιστεγνής:αντίβαρο = λήκυθος + p

p = 104,9454 g,

2. Zύγιση της ληκύθου γεμάτης με ύδωρ σε θερμοκρασία t2 C:αντίβαρο = λήκυθος + ύδωρ + p2

p2 = 1,2396 g για t = 20,5o C.

3. Yπολογισμός της μάζας του αέρα που περιέχεται στη λήκυθο:m = 0,0012 (p p2)

m = 0,0012 (104,9454 1,2396)

m = 0,1244 g.

4. Xαρακτηριστικά που πρέπει να ληφθούν υπόψη:Βάρος της ληκύθου κενής, p + m:

p + m = 104,9454 + 0,1244

p + m = 105,0698 g.Όγκος στους 20o C = (p + m p2) Fto CF20,50o C = 1,001900

V20o C = (105,0698 1,2396) 1,001900

V20o C = 104,0275 mlMάζα με ύδωρ στους 20o C:

M20o C = 0,998203 V20o C

M20o C = 103,8405 g.6.1.2. Προσδιορισμός της πυκνότητας στους 20o -C και της πυκνότητας 20o -Ψ/20o C ενός ξηρού οίνου:

p" = 1,2622 a 17,80o Cρ 17,80o C = 0,99788 g/ml

O πίνακας ΙΙ επιτρέπει τον υπολογισμό ρ 20o C από την Pto C με τη βοήθεια της σχέσης:

Για t: 17,80o C και για αλκοολικό τίτλο 11% vol, το c = 0,546.2. Mέθοδος ληκύθου με ζυγό μίας πλάστιγγας

6.2.1. Καθορισμός των σταθερών της ληκύθου

1. Zύγιση της ληκύθου καθαρής και στεγνήςP = 67,7913 g.

2. Zύγιση της ληκύθου γεμάτης με ύδωρ σε θερμοκρασία to C:P1 = 169,2715 a 21,65o C.

3. Yπολογισμός της μάζας του αέρα που περιέχεται στη λήκυθο:m = 0,0012 (P1 P)

m = 0,0012. 101,4802

m = 0,1218 g

4. Xαρακτηριστικά που πρέπει να ληφθούν υπόψη:Bάρος της ληκύθου κενής: P m:

P m = 67,7913 0,1218

P m = 67,6695 g

Όγκος στους 20o C = [P1 (P m) Fto C

F21,65o C = 1,002140

V20o C = (169,2715 67,6695) . 1,002140V20o C = 101,8194 ml

Μάζα με ύδωρ στους 20o C = V20o C . 0,998203

M20o C = 101,6364 g

Μάζα του φιαλιδίου-αντιβάρου: Tο

Tο = 171,9160 g.6.2.2. Προσδιορισμός της πυκνότητας στους 20o-C και της πυκνότητας 20o -Ψ/20o C ενός ξηρού οίνου:

T1 = 171,9178 g

dT = 171,9178 171,9160 = 0,0018 g

P m + dT = 67,6695 + 0,0018 = 67,6713 g

P2 = 169,2799 a 18oCρ18o C = 0,99793 g/ml.

Ο πίνακας ΙΙ επιτρέπει τον υπολογισμό ρ20o C από την ρto C με τη βοήθεια της σχέσης:

Gια t = 18o C και αλκοολικό τίτλο 11% vol c = 0,49

ΠΙΝΑΚΑΣ Ι Pίνακας των συντελεστών Fμε τους οποίους πολλαπλασιάζεται η μάζα του νερού που περιέχεται στη λήκυθο από πυρέξ σε to C για τον υπολογισμό του όγκου της ληκύθου στους 20o C

ΠΙΝΑΚΑΣ ΙΙ Pίνακας διορθώσεων ψ της θερμοκρασίας επί της πυκνότητας ξηρών οίνων και ξηρών οίνων από τους οποίους έχει απομακρυνθεί η αλκοόλη μετρημένη σε λήκυθο πυρέξ σε τo. Aναγωγή στους 20o C

ΠΙΝΑΚΑΣ ΙΙΙ Pίνακας διορθώσεων ψ της θερμοκρασίας επί της πυκνότητας φυσικών γλευκών και συμπυκνωμένων γλευκών μετρημένης σε τo με λήκυθο πυρέξ για την αναγωγή του αποτελέσματος στους 20o C

ΠΙΝΑΚΑΣ IV Συντελεστής διόρθωσης ψ της πυκνότητας σε θερμοκρασία τo οίνων με αλκοολικό τίτλο ίσο και μεγαλύτερο των 13% ωολ που περιέχουν υπολείμματα σακχάρων, για τη μετατροπή σε πυκνότητα στους 20o C. Λήκυθος από γυαλί πυρέξ

ΠΙΝΑΚΑΣ V Sυντελεστής ψ διόρθωσης της πυκνότητας σε θερμοκρασία τo C των ξηρών οίνων και των ξηρών οίνων από τους οποίους έχει απομακρυνθεί η αλκοόλη για τη μετατροπή σε πυκνότητα στους 20o C. Αραιόμετρο ή λήκυθος από κοινό γυαλί

ΠΙΝΑΚΑΣ VI Sυντελεστής ψ διόρθωσης της πυκνότητας σε θερμοκρασία τo C των φυσικών και συμπυκνωμένων γλευκών για τη μετατροπή σε πυκνότητα στους 20o C. Αραιόμετρο ή λήκυθος από κοινό γυαλί

PINAKAS VII Sυντελεστής ψ διόρθωσης της πυκνότητας σε θερμοκρασία τo C οίνων με αλκοολικό τίτλο ίσο και μεγαλύτερο των 13% ωολ που περιέχουν υπολείμματα σακχάρων, για τη μετατροπή σε πυκνότητα στους 20o C. Αραιόμετρο ή λήκυθος από κοινό γυαλί

2. YΠΟΛΟΓΙΣΜΟΣ ΤΗΣ ΠΕΡΙΕΚΤΙΚΟΤΗΤΑΣ ΣΕ ΣΑΚΧΑΡΑ ΤΩΝ ΓΛΕΥΚΩΝ, ΤΩΝ ΣΥΜΠΥΚΝΩΜΕΝΩΝ ΓΛΕΥΚΩΝ ΚΑΙ ΤΩΝ ΑΝΑΚΑΘΑΡΙΣΜΕΝΩΝ ΣΥΜΠΥΚΝΩΜΕΝΩΝ ΓΛΕΥΚΩΝ ΜΕ ΔΙΑΘΛΑΣΙΜΕΤΡΙΑ 1. ARXH ΤΗΣ ΜΕΘΟΔΟΥ

O δείκτης διάθλασης στους 20o C, εκφραζόμενος ως απόλυτος δείκτης ή ως επί τοις εκατό περιεκτικότητα κατά μάζα σε σακχαρόζη, φέρεται στον αντίστοιχο πίνακα για να ληφθεί η περιεκτικότητα σε σάκχαρα, σε γραμμάρια ανά λίτρο και σε γραμμάρια ανά χιλιόγραμμο γλεύκους, συμπυκνωμένου γλεύκους και ανακαθαρισμένου συμπυκνωμένου γλεύκους.2. EJOPLISMOS

2.1. Dιαθλασίμετρο τύπου Αββe

Tο χρησιμοποιούμενο διαθλασίμετρο πρέπει να φέρει κλίμακα όπου αναγράφονται:- είτε η επί τοις εκατό περιεκτικότητα κατά μάζα σακχαρόζης με προσέγγιση 0,1%,- είτε οι δείκτες διάθλασης με τέσσερις δεκαδικούς.

Tο διαθλασίμετρο πρέπει να φέρει θερμόμετρο του οποίου η κλίμακα εκτείνεται τουλάχιστον από τους + 15o C μέχρι τους + 25o C και ένα σύστημα κυκλοφορίας ύδατος που επιτρέπει τη διενέργεια των μετρήσεων σε θερμοκρασία 20o C +- 5o C.

Oι οδηγίες χρήσεως του οργάνου αυτού πρέπει να τηρούνται προσεκτικά, ιδίως σε ό,τι αφορά τη βαθμονόμηση και τη φωτεινή πηγή.3. PROETOIMASIA ΤΟΥ ΔΕΙΓΜΑΤΟΣ

3.1. Gλεύκη και συμπυκνωμένα γλεύκη

Tο γλεύκος ενδεχομένως, οδηγείται μέσα από μια στεγνή γάζα διπλωμένη στα τέσσερα και, αφού απομακρυνθούν οι πρώτες σταγόνες του διηθήματος, γίνεται ο προσδιορισμός στο προϊόν που έχει διηθηθεί.3.2. Sυμπυκνωμένα ανακαθαρισμένα γλεύκη

Xρησιμοποιείται, ανάλογα με τη συγκέντρωσή του, είτε συμπυκνωμένο ανακαθαρισμένο γλεύκος είτε διάλυμα που λαμβάνεται φέροντας στα 500 g με ύδωρ, 200 g ανακαθαρισμένου συμπυκνωμένου γλεύκους ζυγισμένου ακριβώς.4. TROPOS ΕΡΓΑΣΙΑΣ

Tο δείγμα φέρεται σε θερμοκρασία 20o C. Τοποθετείται μια μικρή ποσότητα στο κατώτερο πρίσμα του διαθλασίμετρου φροντίζοντας ώστε, όταν τα πρίσματα πιέζονται το ένα επάνω στο άλλο, το δείγμα να καλύπτει ομοιόμορφα την επιφάνεια του γυαλιού και να γίνει η μέτρηση σύμφωνα με τις οδηγίες χρήσεως της χρησιμοποιούμενης συσκευής.

Sημειώνεται η επί τοις εκατό περιεκτικότητα σε μάζα σακχαρόζης με προσέγγιση 0,1% ή ο δείκτης διάθλασης με τέσσερις δεκαδικούς.

Pραγματοποιούνται τουλάχιστον δύο προσδιορισμοί στο ίδιο δείγμα.

Καταγράφεται η θερμοκρασία to C.5. YPOLOGISMOI

5.1. Dιόρθωση της θερμοκρασίας

5.1.1. Sυσκευές βαθμονομημένες σε επί τοις εκατό σε μάζα σακχαρόζης: χρησιμοποιείται ο πίνακας Ι για τη διόρθωση της θερμοκρασίας.

5.1.2. Sυσκευές βαθμονομημένες σε δείκτη διάθλασης. φέρεται ο μετρούμενος δείκτης σεto C στον πίνακα ΙΙ για να ληφθεί (στήλη 1) η αντίστοιχη τιμή του ποσοστού κατά μάζα σακχαρόζης σε to C. Η τιμή αυτή διορθώνεται ως προς τη θερμοκρασία και εκφράζεται σε 20o C μέσω του πίνακα Ι.5.2. Pεριεκτικότητα σε σάκχαρα των γλευκών και των συμπυκνωμένων γλευκών

Fέρεται η επί τοις εκατό περιεκτικότητα κατά μάζα σε σακχαρόζη σε 20o C στον πίνακα ΙΙ, για να ληφθεί η περιεκτικότητα σε σάκχαρα σε γραμμάρια ανά λίτρο και σε γραμμάρια ανά χιλιόγραμμο. Η περιεκτικότητα σε σάκχαρα εκφράζεται σε ιμβερτοποιημένα σάκχαρα με ένα δεκαδικό.5.3. Περιεκτικότητα σε σάκχαρα ανακαθαρισμένου συμπυκνωμένου γλεύκους

Fέρεται η επί τοις εκατό περιεκτικότητα κατά μάζα σε σακχαρόζη σε 20o C στον πίνακα ΙΙΙ, για να ληφθεί η περιεκτικότητα σε σάκχαρα σε γραμμάρια ανά λίτρο και σε γραμμάρια ανά χιλιόγραμμο. Η περιεκτικότητα σε σάκχαρα εκφράζεται σε ιμβερτοποιημένα σάκχαρα με ένα δεκαδικό.

Aν η μέτρηση έγινε σε αραιωμένο ανακαθαρισμένο συμπυκνωμένο γλεύκος πολλαπλασιάζεται το αποτέλεσμα με τον συντελεστή αραίωσης.5.4. Dείκτης διάθλασης των γλεύκων, των συμπυκνωμένων γλεύκων και των συμπυκνωμένων ανακαθαρισμένων γλεύκων

Fέρεται η επί τοις εκατό περιεκτικότητα κατά μάζα σε σακχαρόζη στους 20o C στον πίνακα ΙΙ για να ληφθεί ο δείκτης διάθλασης στους 20o C. Ο δείκτης αυτός εκφράζεται με τέσσερις δεκαδικούς.

ΠΙΝΑΚΑΣ Ι Dιόρθωση για την περίπτωση που η επί τοις εκατό περιεκτικότητα κατά μάζα σακχαρόζης προσδιορίστηκε σε θερμοκρασία διαφορετική των 20o C

Oι διακυμάνσεις της θερμοκρασίας σε σχέση με τους 20o C δεν πρέπει να ξεπερνούν τους +- 5o C.

ΠΙΝΑΚΑΣ ΙΙ Pεριεκτικότητα σε σάκχαρα (4) των γλευκών και των συμπυκνωμένων γλευκών σε γραμμάρια ανά λίτρο και σε γραμμάρια ανά χιλιόγραμμο, όπως προσδιορίζεται με ένα διαθλασίμετρο βαθμονομημένο είτε σε επί τοις εκατό σε μάζα σακχαρόζης στους 20o Ψ είτε σε δείκτη διάθλασης στους 20o C. Δίδεται επίσης η πυκνότητα στους 20o C

ΠΙΝΑΚΑΣ ΙΙΙ Pεριεκτικότητα σε σάκχαρα (5) των ανακαθαρισμένων συμπυκνωμένων γλευκών σε γραμμάρια ανά λίτρο και σε γραμμάρια ανά χιλιόγραμμο, όπως προσδιορίζεται με διαθλασίμετρο βαθμονομημένο είτε σε επί τοις εκατό σε μάζα σακχαρόζης στους 20o Ψ είτε σε δείκτη διάθλασης στους 20o C. Δίδεται επίσης η πυκνότητα στους 20o C.

3. ALKOOLIKOS ΤΙΤΛΟΣ 1. ORISMOS

O αλκοολικός τίτλος κατ' όγκον ισούται με τον αριθμό των λίτρων αιθανόλης που περιέχονται σε 100 λίτρα οίνου, των δύο αυτών όγκων μετρουμένων σε θερμοκρασία 20o C. Συμβολίζεται με το σύμβολο "% vol".

Παρατήρηση:Τα ομόλογα της αιθανόλης καθώς επίσης και η αιθανόλη και τα ομόλογα της αιθανόλης των αιθυλεστέρων περιλαμβάνονται στον ακλοολικό τίτλο διότι επανευρίσκονται στο απόσταγμα.2. ARXH ΤΩΝ ΜΕΘΟΔΩΝ

2.1. Aπόσταξη του οίνου αφού προηγουμένως καταστεί αλκαλικός με εναιώρημα υδροξειδίου του ασβεστίου. Προσδιορισμός του αλκοολικού τίτλου κατ' όγκον στο απόσταγμα.

2.2. Μέθοδος αναφοράς: προσδιορισμός της πυκνότητας του αποστάγματος με τη μέθοδο της ληκύθου.2.3.Sυνήθεις μέθοδοι

2.3.1. Προσδιορισμός του αλκοολικού τίτλου του αποστάγματος με αραιόμετρο

2.3.2. Pροσδιορισμός του αλκοολικού τίτλου του αποστάγματος διά μετρήσεως της πυκνότητας με τη μέθοδο του υδροστατικού ζυγού

2.3.3. Pροσδιορισμός του αλκοολικού τίτλου του αποστάγματος με διαθλασμετρία

Σημείωση:Για να εκφρασθεί ο αλκοολικός τίτλος από την πυκνότητα του αποστάγματος, χρησιμοποιούνται οι πρακτικοί πίνακες Ι, II, και ΙΙΙ που δίνονται στο παράρτημα ΙΙ στο κεφάλαιο αυτό. Έχουν υπολογισθεί από το διεθνή αλκοολομετρικό πίνακα που δημοσιεύθηκε το 1972 από το διεθνή οργανισμό νόμιμης μετρολογίας στη σύσταση αριθ. 22 και έγινε αποδεκτός από τον OIV (γενική συνέλευση του 1974).Sτον πίνακα Ι δίνεται η γενική εξίσωση που συνδέει τον αλκοολικό τίτλο κατ' όγκον και την πυκνότητα των υδραλκοολικών μειγμάτων σε συνάρτηση με τη θερμοκρασία.

3. PARALABH ΤΟΥ ΑΠΟΣΤΑΓΜΑΤΟΣ

3.1. Eξοπλισμός

3.1.1. Sυσκευή απόσταξης που περιλαμβάνει:- σφαιρική φιάλη χωρητικότητας ενός λίτρου με εσμυρισμένο στόμιο,- επανορθωτική αποστακτική στήλη ύψους περίπου 20cm ή οποιαδήποτε άλλη διάταξη προοριζόμενη για την παρεμπόδιση διέλευσης πτητικοτέρων ουσιών που προκαλούν σφάλμα προς τα άνω στο αποτέλεσμα της μέτρησης,- πηγή θερμότητας: πρέπει να αποφεύγεται η πυρόλυση των εκχυλισματικών ουσιών του οίνου,- ψυκτήρας στο άκρο του οποίου προσαρμόζεται λεπτός σωλήνας ο οποίος μεταφέρει το απόσταγμα στον πυθμένα ογκομετρικής φιάλης που χρησιμεύει ως υποδοχέας και που περιέχει μερικά χιλιοστόλιτρα ύδατος.

3.1.2. Sυσκευή απόσταξης μεθ' υδρατμών που περιλαμβάνει:1. Πηγή παραγωγής υδρατμών.2. Fιάλη αποστάξεως κατάλληλη για την είσοδο των υδρατμών.3. Eπανορθωτική στήλη απόσταξης.4. Cυκτήρα.

Mπορεί να χρησιμοποιηθεί οποιοδήποτε μοντέλο συσκευής αποστάξεως ή οποιαδήποτε συσκευή αποστάξεως μεθ' υδρατμών υπό την προϋπόθεση ότι ανταποκρίνεται στην ακόλουθη δοκιμή: υδραλκοολικό μείγμα αλκοολικού τίτλου 10% vol αποστάζεται διαδοχικά πέντε φορές. Μετά την πέμπτη απόσταξη πρέπει το απόσταγμα να έχει αλκοολικό τίτλο τουλάχιστον 9,9%vol, δηλαδή κατά τη διάρκεια κάθε απόσταξης δεν πρέπει να επέρχεται απώλεια αλκοόλης μεγαλύτερη από 0,02% vol.3.2. Aντιδραστήρια

3.2.1. Αναιώρημα υδροξειδίου του ασβεστίου 2 M

Lαμβάνεται χύνοντας προσεκτικά ένα λίτρο θερμού ύδατος (60 70o C) σε 120 g ενεργού μονοξειδίου του ασβεστίου CaO.3.3. Pροετοιμασία του δείγματος

Oι νέοι ή αφρώδεις οίνοι απαλλάσσονται προηγουμένως από τη μεγαλύτερη ποσότητα του εμπεριεχομένου διοξειδίου του άνθρακα δι' αναδεύσεως 250 300 ml οίνου σε φιάλη 500 ml.3.4. Tρόπος εργασίας

Sε μια ογκομετρική φιάλη των 200 ml ο οίνος μετριέται και σημειώνεται η θερμοκρασία.

Ο περιεχόμενος στην ογκομετρική φιάλη οίνος μεταγγίζεται στη σφαιρική φιάλη της συσκευής αποστάξεως ή στην αντίστοιχη φιάλη της συσκευής αποστάξεως μεθ' υδρατμών. Η ογκομετρική φιάλη ξεπλένεται τέσσερις φορές με 5 ml ύδωρ το οποίο προστίθεται επίσης στη σφαιρική φιάλη ή στη φιάλη εισόδου των υδρατμών. Έπειτα προστίθενται 10 ml υδροξειδίου του ασβεστίου (σημείο 3.2.1) και στην περίπτωση της αποστάξεως μερικά τεμαχίδια πορώδους ανενεργού υλικού (ελαφρόπετρα).

Tο απόσταγμα συλλέγεται στην ογκομετρική φιάλη των 200 ml που χρησιμοποιήθηκε για τη μέτρηση του οίνου.

Sυλλέγεται απόσταγμα όγκου ίσου με τα τρία τέταρτα περίπου του αρχικού όγκου στην περίπτωση της απόσταξης και απόσταγμα όγκου 198 έως 199 ml στην περίπτωση της αποστάξεως μεθ' υδρατμών. Συμπληρώνεται μέχρι τα 200 ml με αποσταγμένο ύδωρ. Η θερμοκρασία του αποστάγματος δεν πρέπει να αποκλίνει από την αρχική θερμοκρασία περισσότερο από +- 2o C.

Tο απόσταγμα αναμειγνύεται προσεκτικά με κυκλικές κινήσεις.

Παρατήρηση:Στην περίπτωση οίνων ιδιαίτερα επιβαρυμένων με ιόντα αμμωνίου, το απόσταγμα επαναποστάζεται, ενδεχομένως, υπό τις προϋποθέσεις που περιγράφονται ανωτέρω αντικαθιστώντας το αιώρημα του υδροξειδίου του ασβεστίου με 1 ml θειικού οξέος σε 10 p 100 (v/v).4. MEUODOS ΑΝΑΦΟΡΑΣ

Pροσδιορισμός του αλκοολικού τίτλου του αποστάγματος με λήκυθο.4.1. Eξοπλισμός

4.1.1. Xρησιμοποιείται λήκυθος βαθμονομημένη όπως υποδεικνύεται στο κεφάλαιο "Πυκνότητα".4.2. Tρόπος εργασίας

Pροσδιορίζεται, όπως υποδεικνύεται στο κεφάλαιο 1. "Πυκνότητα" στα σημεία 4.3.1 και 4.3.2 η φαινομενική πυκνότητα στους to C του αποστάγματος (σημείο 3.4). έστω ρt η πυκνότητα αυτή.4.3. Έκφραση των αποτελεσμάτων

4.3.1. Τρόπος υπολογισμού

O αλκοολικός τίτλος στους 20o C υπολογίζεται με τη βοήθεια του πίνακα Ι. Στον πίνακα, αναζητείται στην οριζόντια γραμμή που αντιστοιχεί στη θερμοκρασία Τ (εκφραζόμενη σε ακέραιο αριθμό) που είναι αμέσως μικρότερη του to C, η μικρότερη τιμή πυκνότητας που είναι μεγαλύτερη της ρt. Για τον υπολογισμό της πυκνότητας ρ σ' αυτή τη θερμοκρασία Τ, χρησιμοποιείται η αναγραφόμενη διαφορά στον πίνακα κάτω από την πυκνότητα αυτή.

Sτη γραμμή της θερμοκρασίας αυτής Τ, αναζητείται η πυκνότητα ρ2 που είναι αμέσως μεγαλύτερη από την ρ και ρ2 και υπολογίζεται η διαφορά μεταξύ των δύο αυτών πυκνοτήτων ρ και ρ2. Η διαφορά αυτή διαιρείται με τον αριθμό που αναγράφεται στα δεξιά της πυκνότητας ρ2. Το πηλίκον δίνει το δεκαδικό μέρος του αλκοολικού τίτλου, ενώ το ακέραιο μέρος του τίτλου αναγράφεται στην κορυφή της στήλης στην οποία ευρίσκεται η πυκνότητα ρ2.

Ένα παράδειγμα υπολογισμού του αλκοολικού τίτλου δίνεται στο παράρτημα Ι του κεφαλαίου αυτού.

Παρατήρηση:Η διόρθωση αυτή θερμοκρασίας έχει εισαχθεί σε πρόγραμμα και μπορεί ενδεχομένως να υπολογισθεί αυτομάτως.4.3.2. Επαναληψιμότητα (-ρ):

r = 0,10% vol4.3.3. Αναπαραγωγιμότητα (-Ρ):

R = 0,19% vol5. SYNHUEIS ΜΕΘΟΔΟΙ

5.1. Aραιομετρία (μέτρηση με αραιόμετρο)

5.1.1. Εξοπλισμός

5.1.1.1. Aλκοολόμετρο

Tο αλκοολόμετρο πρέπει να ανταποκρίνεται στις προδιαγραφές για τις συσκευές της τάξης Ι ή της τάξης ΙΙ που καθορίζονται στη διεθνή σύσταση αριθ. 44 "Αλκοολόμετρα και αραιόμετρα για αλκοόλη" του OIML (organisation internationale de metrologie legale).

5.1.1.2. Uερμόμετρο βαθμονομημένο σε βαθμούς και δέκατα του βαθμού από 0 έως 40o C, ελεγμένο για ακρίβεια ενός εικοστού (1B20) του βαθμού.

5.1.1.3. Kυλινδρικός σωλήνας διαμέτρου 36 mm και ύψους 320mm, διατηρούμενος κατακόρυφος με τη βοήθεια υποστηρίγματος που φέρει ανυψωτικούς κοχλίες.5.1.2. Τρόπος εργασίας

Tο απόσταγμα (σημείο 3.4) φέρεται στον κυλινδρικό σωλήνα. Ο σωλήνας διατηρείται τελείως κατακόρυφος. Εμβαπτίζονται το θερμόμετρο και το αλκοολόμετρο. Η ανάγνωση του θερμομέτρου γίνεται ένα λεπτό μετά από την ανακίνηση του συνόλου προς εξισορρόπηση των θερμοκρασιών του σωλήνα, του θερμομέτρου, του ακλοολομέτρου και του αποστάγματος. Το θερμόμετρο απομακρύνεται και μετά από ένα λεπτό διαβάζεται στο αλκοολόμετρο ο φαινομενικός αλκοολικός τίτλος. Γίνονται τουλάχιστον τρεις αναγνώσεις με τη βοήθεια μεγεθυντικού φακού. Ο φαινομενικός τίτλος που μετράται στους to C διορθώνεται ως προς τη θερμοκρασία με τη βοήθεια του πίνακα ΙΙ.

H θερμοκρασία του υγρού πρέπει να είναι παραπλήσια της θερμοκρασίας του περιβάλλοντος (διαφορά όχι μεγαλύτερη από 5o C).5.2. Mέτρηση της πυκνότητας με τον υδροστατικό ζυγό

5.2.1. Εξοπλισμός

Xρησιμοποιείται υδροστατικός ζυγός όπως υποδεικνύεται στο κεφάλαιο "Πυκνότητα".

5.2.2. Τρόπος εργασίας

Pροσδιορίζεται η φαινομενική πυκνότητα του αποστάγματος στους to C όπως υποδεικνύεται στο κεφάλαιο 1 "Πυκνότητα" στο σημείο 5.2.2.5.2.3. Έκφραση των αποτελεσμάτων

Yπολογίζεται ο αλκοολικός τίτλος στους 20o C ακολουθώντας τις υποδείξεις που δίνονται στο σημείο 4.3.1 με τη βοήθεια του πίνακα Ι, αν ο πλωτήρας είναι από πυρέξ ή με τη βοήθεια του πίνακα ΙΙΙ, αν ο πλωτήρας είναι από κοινό γυαλί.5.3. Dιαθλασιμετρία

5.3.1. Εξοπλισμός

5.3.1.1. Dιαθλασίμετρο που επιτρέπει τη μέτρηση τιμών δείκτη διαθλάσεως που περιλαμβάνονται μεταξύ 1,330 και 1,346.

Aνάλογα με τον τύπο της συσκευής, οι μετρήσεις γίνονται:- είτε στους 20o C, χάρη σε κατάλληλη διάταξη,- είτε στη θερμοκρασία περιβάλλοντος to C, που μετράται με θερμόμετρο το οποίο επιτρέπει προσδιορισμό της θερμοκρασίας με ακρίβεια τουλάχιστον 0,05o C. Μαζί με τη συσκευή παρέχεται και πίνακας διόρθωσης της θερμοκρασίας.5.3.2. Τρόπος εργασίας

H μέτρηση του δείκτη διαθλάσεως γίνεται στο απόσταγμα οίνου (σημείο 3.4) ακολουθώντας τον τρόπο εργασίας που καθορίζεται για τον χρησιμοποιούμενο τύπο συσκευής.5.3.3. Έκφραση των αποτελεσμάτων

Mε τη βοήθεια του πίνακα IV υπολογίζεται, από το δείκτη διαθλάσεως στους 20o C, ο αλκοολικός τίτλος.

Παρατήρηση:Ο πίνακας IV δίνει τη σχέση μεταξύ των τιμών του δείκτη διαθλάσεως των καθαρών υδραλκοολικών μειγμάτων και των αποσταγμάτων οίνου. Στην περίπτωση των αποσταγμάτων οίνου, λαμβάνονται υπόψη οι ρύποι του αποστάγματος (κυρίως ανώτερες αλκοόλες). Η παρουσία μεθανόλης επιφέρει μείωση του δείκτη διαθλάσεως και συνεπώς του αλκοολικού τίτλου.

6. PΑΡΑΔΕΙΓΜΑ ΥΠΟΛΟΓΙΣΜΟΥ ΤΟΥ ΑΛΚΟΟΛΙΚΟΥ ΤΙΤΛΟΥ ΕΝΟΣ ΟΙΝΟΥ

6.1. Mέθοδος της ληκύθου με ζυγό με δύο πλάστιγγες

6.1.1. Oι σταθερές της ληκύθου προσδιορίσθηκαν και υπολογίσθηκαν όπως υποδεικνύεται στο κεφάλαιο 1 (σημείο 6.1.1) "Πυκνότητα και σχετική πυκνότητα".6.1.2. Ζύγιση της ληκύθου γεμάτης με απόσταγμα:Αριθμητικό παράδειγμαto C = 18,90o C

Bάρος = λήκυθος + απόσταγμα στους to C + P" to C διορθωμένη = 18,70o C

P" = 2,8074 g

p + m P" = μάζα του αποστάγματος στους to C 105,0698 2,8074 = 102,2624 g

Fαινομενική πυκνότητα στους to C

6.1.3. Υπολογισμός του αλκοολικού τίτλου

Aναφέρεται στον πίνακα των φαινομενικών πυκνοτήτων των υδραλκοολικών μειγμάτων σε διάφορες θερμοκρασίες, όπως υποδεικνύεται παραπάνω

Sτη γραμμή 18o C του πίνακα των φαινομενικών πυκνοτήτων, η μικρότερη πυκνότητα η αμέσως μεγαλύτερη από την τιμή 0,983076, είναι η 0,98398 που ευρίσκεται στη στήλη 11% vol

H πυκνότητα στους 18o είναι: (98307,6 + 0,7 x 22) 10 5 = 0,98323

0,98398 0,98323 = 0,00075

Tο δεκαδικό μέρος του αλκοολικού τίτλου είναι 75/114 = 0,65

O αλκοολικός τίτλος είναι: 11,65% vol.6.2. Mέθοδος της ληκύθου με ζυγό με μία πλάστιγγα

6.2.1. Oι σταθερές της ληκύθου προσδιορίσθηκαν και υπολογίσθηκαν όπως δίδονται στο κεφάλαιο 1 "Πυκνότητα και σχετική πυκνότητα" σημείο 6.2.1.

6.2.2. Ζύγιση της ληκύθου γεμάτης με απόσταγμα:

Bάρος του φιαλιδίου απόβαρου κατά τη στιγμή

του προσδιορισμού σε γραμμάρια: T1 = 171,9178Lήκυθος γεμάτη με απόσταγμα στους 20,50o C

σε γραμμάρια: Ρ2 = 167,8438Mεταβολή της αεροπίεσης: dT = 171,9178 171,9160

= + 0,0018Mάζα του αποστάγματος στους 20,50o C: Lt= 167,8438 (67,6695 + 0,0018)

= 100,1725Fαινομενική πυκνότητα του αποστάγματος6.2.3. Υπολογισμός του αλκοολικού τίτλου

Aναφέρεται στον πίνακα των φαινομενικών πυκνοτήτων των υδραλκοολικών μειγμάτων σε διάφορες θερμοκρασίες, όπως υποδεικνύεται παραπάνω

Sτη γραμμή 20o C του πίνακα των φαινομενικών πυκνοτήτων, η πιο μικρή πυκνότητα η αμέσως μεγαλύτερη από την τιμή 0,983825, είναι η 0,98471 στη στήλη 10% vol

H πυκνότητα στους 20o είναι: (98382,5 + 0,50 x 24) 10 5 = 0,983945

0,98471 0,983945 = 0,000765

Tο δεκαδικό μέρος του αλκοολικού τίτλου είναι 76,5/119 = 0,64

O αλκοολικός τίτλος είναι: 10,64% vol.

TYPOS ΠΟΥ ΕΠΙΤΡΕΠΕΙ ΤΗ ΣΥΝΤΑΞΗ ΤΩΝ ΑΛΚΟΟΛΟΜΕΤΡΙΚΩΝ ΠΙΝΑΚΩΝ ΜΕΙΓΜΑΤΩΝ ΑΙΘΑΝΟΛΗΣ ΚΑΙ ΥΔΑΤΟΣH πυκνότητα "ρ", εκφραζόμενη σε χιλιόγραμμα ανά κυβικό μέτρο (kg/m 3) ενός μείγματος αιθανόλης και ύδατος στη θερμοκρασία t, εκφραζόμενη σε βαθμούς Κελσίου, δίνεται από τον ακόλουθο τύπο συναρτήσει:

- της περιεκτικότητας p εκφραζόμενης με ένα δεκαδικό αριθμό (6), - της θερμοκρασίας t εκφραζόμενης σε βαθμούς Κελσίου (ΕΙΡΤ 68),- των παρακάτω αριθμητικών συντελεστών.O τύπος ισχύει για τις θερμοκρασίες που περιλαμβάνονται μεταξύ 20 και + 40o C.

Aριθμητικοί συντελεστές του τύπου

ΠΙΝΑΚΑΣ Ι ΔΙΕΘΝΗΣ ΑΛΚΟΟΛΙΚΟΣ ΤΙΤΛΟΣ ΣΤΟΥΣ 20o CPίνακας φαινομενικών πυκνοτήτων υδραλκοολικών μειγμάτων- Lήκυθος από γυαλί πυρέξΠυκνότητες σε to, διορθωμένες ως προς την άνωση αέρα

ΠΙΝΑΚΑΣ ΙΙ ΔΙΕΘΝΗΣ ΑΛΚΟΟΛΙΚΟΣ ΤΙΤΛΟΣ ΣΤΟΥΣ 20o CPίνακας διορθώσεων του φαινομενικού αλκοολικού τίτλου, ως προς τη θερμοκρασίαΠροσθέστε ή αφαιρέστε στον φαινομενικό αλκοολικό τίτλο σε to (αλκοολόμετρο από κοινό γυαλί) την αντίστοιχη παρακάτω διόρθωση

ΠΙΝΑΚΑΣ IΙΙ ΔΙΕΘΝΗΣ ΑΛΚΟΟΛΙΚΟΣ ΤΙΤΛΟΣ ΣΤΟΥΣ 20o CPίνακας φαινομενικών πυκνοτήτων των υδραλκοολικών μειγμάτων - Όργανα από κοινό γυαλίΠυκνότητες σε to, διορθωμένες ως προς την άνωση του αέρα

ΠΙΝΑΚΑΣ IV Pίνακας αντιστοιχίας μεταξύ των δεικτών διάθλασης στους 20o C και των αλκοολικών τίτλων στους 20o C των καθαρών υδραλκοολικών μειγμάτων και των αποσταγμάτων

4. OLIKO ΣΤΕΡΕΟ ΥΠΟΛΕΙΜΜΑ

Ολικές στερεές ύλες1. OΡΙΣΜΟΣ

Oλικό στερεό υπόλειμμα ή ολικές στερεές ύλες, καλείται το σύνολο των ουσιών, οι οποίες υπό καθορισμένες φυσικές συνθήκες δεν είναι πτητικές. Οι φυσικές αυτές συνθήκες πρέπει να καθορίζονται κατά τέτοιο τρόπο, ώστε οι ουσίες που αποτελούν το στερεό υπόλειμμα να υφίστανται τη μικρότερη δυνατή αλλοίωση.

Sτερεό υπόλειμμα μη ανάγον καλείται το ολικό στερεό υπόλειμμα από το οποίο έχουν αφαιρεθεί τα ολικά σάκχαρα.

Aνηγμένο στερεό υπόλειμμα καλείται το ολικό στερεό υπόλειμμα από το οποίο έχουν αφαιρεθεί τα ολικά σάκχαρα που υπερβαίνουν το 1 g/l, η ποσότητα του θειικού καλίου που υπερβαίνει το 1 g/l, ο μαννίτης (εάν υπάρχει), καθώς και κάθε χημική ουσία που ίσως έχει προστεθεί στον οίνο.

Yπόλοιπο στερεού υπολείμματος είναι το μη ανάγον στερεό υπόλειμμα, από το οποίο έχει αφαιρεθεί η μόνιμη οξύτητα εκφρασμένη σε τρυγικό οξύ.

Tο στερεό υπόλειμμα εκφράζεται σε γραμμάρια ανά λίτρο και προσδιορίζεται με προσέγγιση 0,5 g περίπου.2. ARXH ΤΗΣ ΜΕΘΟΔΟΥ

Mοναδική μέθοδος: πυκνομετρική μέθοδος.

Tο ολικό στερεό υπόλειμμα υπολογίζεται έμμεσα από την τιμή της σχετικής πυκνότητας του γλεύκους και προκειμένου για οίνους, από την πυκνότητα του απαλκοολωμένου οίνου.

Aυτό το στερεό υπόλειμμα εκφράζεται με την ποσότητα της σακχαρόζης που περιέχεται σ' ένα λίτρο καθαρού υδατικού διαλύματος, του οποίου η σχετική πυκνότητα ισούται με τη σχετική πυκνότητα του απαλκοολωμένου οίνου. Η ποσότητα αυτή δίνεται από τον πίνακα Ι.3. TEXNIKH ΤΗΣ ΜΕΘΟΔΟΥ

H σχετική πυκνότητα d2020 του "απαλκοολωμένου οίνου" (dr) υπολογίζεται από τον τύπο:dr = dv da + 1,000όπου dv = η σχετική πυκνότητα του οίνου στους 20o C (διορθωμένη ως προς την πτητική οξύτητα) (7), da = η σχετική πυκνότητα στους 20o C υδραλκοολικού μείγματος του ίδιου τίτλου με τον οίνο.

Eίναι δυνατόν να υπολογιστεί επίσης η dr από τις πυκνότητες στους 20o C, ρv του οίνου και ρa του υδραλκοολικού μείγματος ιδίου αλκοολικού τίτλου με τη βοήθεια του τύπου:dr = 1,0018 (ρv ρa) + 1,000όπου ο συντελεστής 1,0018 μπορεί να ληφθεί στην πράξη ως 1, όταν, όπως συμβαίνει συνήθως, η πυκνότητα ρv του οίνου είναι μικρότερη του 1,05.4. ΕΚΦΡΑΣΗ ΤΩΝ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΩΝ

H σχετική πυκνότητα d2020 του απαλκοολωμένου οίνου ή η σχετική πυκνότητα d2020 του γλεύκους φέρονται στον πίνακα Ι για να ληφθεί το βάρος του ολικού στερεού υπολείμματος σε γραμμάρια ανά λίτρο.

Tο βάρος αυτό εκφράζεται με ένα δεκαδικό.

ΠΙΝΑΚΑΣ Ι για τον υπολογισμό του ολικού στερεού υπολείματος ( γ/λ)

Συμπληρωματικός πίνακας

5. ANAGONTA ΣΑΚΧΑΡΑ 1. ORISMOS

Tα ανάγοντα σάκχαρα αποτελούνται από το σύνολο των σακχάρων με ελεύθερη αλδεϋδική ή κετονική ομάδα και προσδιορίζονται από την αναγωγική τους δράση επί αλκαλικού διαλύματος χαλκού.2. ARXH ΤΩΝ ΜΕΘΟΔΩΝ

2.1. Dιαύγαση:

2.1.1. Mέθοδος αναφοράς: ο οίνος, εξουδετερωμένος και απαλκοολωμένος, διαβιβάζεται μέσα από ιοντοανταλλακτική στήλη όπου επέρχεται ανταλλαγή των ανιόντων του με οξεικά ανιόντα και επακολουθεί διαύγαση με ουδέτερο οξικό μόλυβδο.

2.1.2. Sυνήθεις μέθοδοι: ο οίνος διαυγάζεται με ένα από τα ακόλουθα αντιδραστήρια:

2.1.2.1. Oυδέτερος οξικός μόλυβδος

2.1.2.2. Sιδηροκυανιούχος ψευδάργυρος (ΙΙ)2.2. Pροσδιορισμός:

2.2.1. Aποκλειστική μέθοδος: αφού ο διαυγασμένος οίνος ή το γλεύκος αφεθεί να επιδράσει επί ορισμένης ποσότητας αλκαλικού διαλύματος χαλκού, η περίσσεια των ιόντων χαλκού προσδιορίζεται ιωδιομετρικώς.3. DIAYGASH

Tο προς ανάλυση υγρό πρέπει να έχει περιεκτικότητα σε σάκχαρα μεταξύ 0,5 και 5 g/l.

Eάν ο οίνος είναι ξηρός, πρέπει να αποφεύγεται η αραίωσή του κατά τη διαύγαση. Εάν είναι γλυκός, πρέπει να αραιώνεται κατά τη διαύγαση σύμφωνα με τον ακόλουθο πίνακα, ώστε η περιεκτικότητά του σε σάκχαρα να κυμαίνεται μεταξύ των ορίων αυτών.

Είδος προϊόντοςΠεριεκτικότητα σε

σάκχαρα (g/l)ΠυκνότηταΠροβλεπόμενη

αραίωση (%)Γλεύκη και μιστέλια1251,0381Οίνοι γλυκείς, αλκοολωμένοι ή μη25 έως 1251,005 έως 1,0384Οίνοι ημίγλυκοι5 έως 250,997 έως 1,00520Οίνοι ξηροί 5< 0,997χωρίς αραίωση3.1.Mέθοδος αναφοράς

3.1.1. Αντιδραστήρια

3.1.1.1. Dιάλυμα υδροχλωρικού οξέος (HCl), 1 Μ.

3.1.1.2. Dιάλυμα υδροξειδίου του νατρίου (NaOH), 1 Μ.

3.1.1.3. Dιάλυμα οξικού οξέος (CH3 COOH), 4 Μ.

3.1.1.4. Dιάλυμα υδροξειδίου του νατρίου (NaOH), 2 Μ.

3.1.1.5. Aνιοντοανταλλακτική ρητίνη [τύπουDowex 3 (20 50 mesh) ή κάποια ισοδύναμη ρητίνη.

Pροετοιμασία της στήλης της ανιοντοανταλλακτικής ρητίνης. Στον πυθμένα της προχοΐδας τοποθετείται ένα λεπτό στρώμα υαλοβάμβακα και 15 ml ανιοντοανταλλακτικής ρητίνης (σημείο 3.1.1.5).

Aρχικά, η ρητίνη υποβάλλεται σε δύο πλήρεις κύκλους αναγέννησης με διαδοχικές διελεύσεις κανονικών διαλυμάτων υδροχλωρικού οξέως (σημείο 3.1.1.1) και υδροξειδίου του νατρίου (σημείο 3.1.1.2). Μετά από έκπλυση με 50 ml απεσταγμένου ύδατος, η ρητίνη μεταφέρεται σε ένα κυλινδρικό δοχείο, προστίθενται 50 ml διαλύματος οξικού οξέος (σημείο 3.1.1.3) και αναδεύεται επί πέντε λεπτά. Γεμίζεται εκ νέου η προχοΐδα με τη ρητίνη και διαβιβάζονται μέσα από τη στήλη 100 ml διαλύματος οξικού οξέος Μ (σημείο 3.1.1.3). (Είναι προτιμότερο να υπάρχει ένα απόθεμα ρητίνης μέσα σε μια φιάλη γεμάτη με το διάλυμα αυτό του οξικού οξέος 4 Μ). Η στήλη εκπλύνεται με απεσταγμένο ύδωρ μέχρις ότου το έκλουσμα είναι ουδέτερο.

Aναγέννηση της ρητίνης. Διαβιβάζονται 150 ml διαλύματος υδροξειδίου του νατρίου 2 Μ προς εξουδετέρωση των οξέων και μεγάλου μέρους της χρωστικής που έχει προσκολληθεί στη ρητίνη. Εκπλύνεται με 100 ml ύδατος, διαβιβάζονται 100 ml διαλύματος οξικού οξέος 4 Μ. Η στήλη εκπλύνεται μέχρις ότου το έκλουσμα είναι ουδέτερο.

3.1.1.6. Dιάλυμα ουδέτερου οξικού μόλυβδου (σχεδόν κεκορεσμένο):Oυδέτερος οξικός μόλυβδος [Pb (CH3 COO)2, 3 H2O 250 g

Ύδωρ πολύ ζεστό (q.s.p.) μέχρι 500 mlAνάδευση μέχρι διαλύσεως.

3.1.1.7. Ανθρακικό ασβέστιο (Ca CO3)3.1.2. Τρόπος εργασίας

3.1.2.1. Ξηροί οίνοι

Sε κυλινδρικό δοχείο διαμέτρου 10 έως 12 cm περίπου, φέρονται 50 ml οίνου και προστίθενται 1/2 (n-0,5) ml διαλύματος υδροξειδίου του νατρίου Μ (σημείο 3.1.1.2) (όπου n είναι ο όγκος του διαλύματος υδροξειδίου του νατρίου 0,1 Μ που χρησιμοποιείται για τον προσδιορισμό της ολικής οξύτητας σε 10 ml οίνου), κατόπιν δε εξατμίζονται επί ζέοντος υδρόλουτρου με ταυτόχρονη διαβίβαση ρεύματος θερμού αέρα μέχρις ότου ο όγκος του υγρού μειωθεί στα 20 ml περίπου.

Tο υγρό αυτό διαβιβάζεται κατόπιν διαμέσου στήλης ανιοντοανταλλακτικής ρητίνης σε οξική μορφή (σημείο 3.1.1.5) με ταχύτητα 3 ml ανά δύο λεπτά. Το έκλουσμα συλλέγεται σε ογκομετρική φιάλη των 100 ml. Το δοχείο και η στήλη πλέονται έξι φορές με 10ml απεσταγμένου ύδατος κάθε φορά και προστίθενται υπό ανάδευση 2,5 ml κορεσμένου διαλύματος οξικού μολύβδου (σημείο 3.1.1.6) και 0,5 g ανθρακικού ασβεστίου (σημείο 3.1.1.7). Το υγρό αναδεύεται επανειλημμένως και αφήνεται σε ηρεμία τουλάχιστον 15 λεπτά. κατόπιν συμπληρώνεται με ύδωρ μέχρι τη χαραγή και διηθείται.

1 ml του διηθήματος αυτού αντιστοιχεί σε 0,5 ml οίνου.

3.1.2.2. Γλεύκη, μιστέλια, οίνοι γλυκείς και οίνοι ημίγλυκοι

Oι ακόλουθες αραιώσεις δίνονται ενδεικτικά.

1. Γλεύκη και μιστέλιαΤο προς ανάλυση υγρό αραιώνεται σε αναλογία 10 προς 100 και αφαιρούνται από το αραιωμένο δείγμα 10 ml αυτής της αραίωσης.

2. Οίνοι γλυκείς, αλκοολωμένοι ή μη, των οποίων η πυκνότητα είναι μεταξύ 1,005 και 1,038. Το προς ανάλυση υγρό αραιώνεται σε αναλογία 20 προς 100. 20 ml αυτής της αραίωσης χρησιμοποιούνται για τον προσδιορισμό.

3. Οίνοι ημίγλυκοι, των οποίων η πυκνότητα είναι μεταξύ 0,997 και 1,005. Λαμβάνονται 20 ml οίνου χωρίς προηγούμενη αραίωση.O όγκος του οίνου ή του γλεύκους που αναφέρθηκε παραπάνω κατά περίπτωση, διαβιβάζεται διαμέσου στήλης ανιοντοανταλλακτικής ρητίνης, όπως η περιγραφείσα σε οξική μορφή με ταχύτητα έκλουσης 3 ml/2 min. Το έκλουσμα συλλέγεται σε ογκομετρική φιάλη των 100 ml και η στήλη ξεπλένεται με ύδωρ μέχρι να ληφθούν 90 ml περίπου εκλούσματος. Προστίθενται 0,5 g ανθρακικού ασβεστίου και 1 ml διαλύματος κορεσμένου σε οξικό μόλυβδο. Το υγρό αναδεύεται και αφήνεται σε ηρεμία επί 15 περίπου λεπτά, ενώ η ανάδευση επαναλαμβάνεται από καιρού σε καιρό. Συμπληρώνεται ο όγκος με ύδωρ και επακολουθεί διήθηση.

Στην περίπτωση 1: 1 ml διηθήματος αντιστοιχεί σε 0,01 ml γλεύκους ή μιστελίου. Στην περίπτωση 2: 1 ml διηθήματος αντιστοιχεί σε 0,04 ml γλυκού οίνου.Στην περίπτωση 3: 1 ml διηθήματος αντιστοιχεί σε 0,20 ml ημίγλυκου οίνου.

3.2. Sυνήθεις μέθοδοι

3.2.1. Διαύγαση με ουδέτερο οξικό μόλυβδο

3.2.1.1. Αντιδραστήρια

Dιάλυμα ουδετέρου οξικού μολύβδου (σχεδόν κορεσμένου) (σημείο 3.1.1.6).Aνθρακικό ασβέστιο.3.2.1.2. Τρόπος εργασίας

3.2.1.2.1. Ξηροί οίνοι

Sε ογκομετρική φιάλη 100 ml φέρονται 50 ml οίνου. Προστίθενται 1/2 (n-0,5) ml διαλύματος υδροξειδίου του νατρίου Μ (σημείο 3.1.1.2), όπου n είναι ο όγκος διαλύματος 0,1 Μ που χρησιμοποιείται για τον προσδιορισμό της ολικής οξύτητας 10 ml οίνου. Προστίθενται υπό ανάδευση 2,5 ml κορεσμένου διαλύματος οξικού μολύβδου (σημείο 3.1.1.6) και 0,5 g ανθρακικού ασβεστίου (σημείο 3.1.1.7). Αναδεύεται επανειλημμένως και αφήνεται σε ηρεμία επί 15 λεπτά τουλάχιστον. Συμπληρώνεται ο όγκος με ύδωρ και ακολουθεί διήθηση.1 ml διηθήματος αντιστοιχεί σε 0,5 ml οίνου.3.2.1.2.2. Γλεύκη, μιστέλια, οίνοι γλυκείς και οίνοι ημίγλυκοι

Sε ογκομετρική φιάλη 100 ml, φέρεται ορισμένος όγκος οίνου (ή γλεύκους ή μιστελίου) αραιωμένου όπως παρακάτω δίνεται ενδεικτικά:

1. Γλεύκη και μιστέλια. Το προς ανάλυση υγρό αραιώνεται στα 10% και από το αραιωμένο υγρό λαμβάνονται 10 ml.

2. Οίνοι γλυκείς, αλκοολωμένοι ή μη, των οποίων η πυκνότητα περιλαμβάνεται μεταξύ 1,005 και 1,038. Το προς ανάλυση υγρό αραιώνεται στα 20% και από το αραιωμένο υγρό λαμβάνονται 20 ml.

3. Οίνοι ημίγλυκοι, των οποίων η πυκνότητα είναι μεταξύ 0,997 και 1,005. Λαμβάνονται 20 ml μη αραιωμένου οίνου.Pροστίθενται 0,5 g ανθρακικού ασβεστίου, περίπου 60ml ύδατος και 0,5 ή 1 ή 2 ml κορεσμένου διαλύματος οξικού μολύβδου. Αναδεύεται και αφήνεται σε ηρεμία επί 15 λεπτά τουλάχιστον, αναδεύοντας από καιρού σε καιρό. Συμπληρώνεται ο όγκος με ύδωρ και διηθείται.

Στην περίπτωση 1: 1 ml διηθήματος αντιστοιχεί σε 0,01 ml γλεύκους ή μιστελίου. Στην περίπτωση 2: 1 ml διηθήματος αντιστοιχεί σε 0,04 ml γλυκού οίνου.Στην περίπτωση 3: 1 ml διηθήματος αντιστοιχεί σε 0,20 ml ημίγλυκου οίνου.3.2.2. Διαύγαση με σιδηροκυανιούχο ψευδάργυρο (ΙΙ)

H μέθοδος αυτή διαύγασης δεν πρέπει να χρησιμοποιείται παρά μόνο για τους λευκούς οίνους, τους ανοικτόχρωμους γλυκούς οίνους και τα γλεύκη.3.2.2.1. Αντιδραστήρια

3.2.2.1.1. Διάλυμα Ι σιδηροκυανιούχου καλίου (ΙΙ)

Sιδηροκυανιούχο κάλιο (ΙΙ) [K4 Fe (CN)6, 3H2O 150 g

Ύδωρ (q.s.p.) μέχρι 1000 ml

3.2.2.1.2. Διάλυμα ΙΙ θειικού ψευδάργυρουΘειικός ψευδάργυρος (Zn SO4, 7 H2O) 300 g

Ύδωρ (qsp) μέχρι 1000 ml3.2.2.2. Τρόπος εργασίας

Sε ογκομετρική φιάλη 100 ml, φέρεται ορισμένη ποσότητα οίνου (ή γλεύκους ή μιστελίου) όπως κατωτέρω, όπου οι αραιώσεις δίνονται ενδεικτικά:

1.Γλεύκη και μιστέλια. Το προς ανάλυση υγρό αραιώνεται στα 10% και από το αραιωμένο υγρό λαμβάνονται 10 ml.

2. Γλυκείς οίνοι, αλκοολωμένοι ή μη, των οποίων η πυκνότητα είναι μεταξύ 1,005 και 1,038. Το προς ανάλυση υγρό αραιώνεται στα 20% και λαμβάνονται απ' αυτό 20 ml.

3.Ημίγλυκοι οίνοι, των οποίων η πυκνότητα είναι μεταξύ 0,997 και 1,005. Λαμβάνονται 20 ml μη αραιωμένου οίνου.

4. Ξηροί οίνοι. Λαμβάνονται 50 ml οίνου μη αραιωμένου.Pροστίθενται 0,5 g διαλύματος Ι σιδηροκυανιούχου (ΙΙ) καλίου (σημείο 3.2.2.1.1) και 5 ml διαλύματος ΙΙ θειικού ψευδαργύρου (σημείο 3.2.2.1.2). Επακολουθεί ανακίνηση, συμπλήρωση με ύδωρ μέχρι τη χαραγή, παραμονή επί δέκα λεπτά και διήθηση.

:Στην περίπτωση 1: 1ml διηθήματος αντιστοιχεί σε 0,01 ml γλεύκους ή μιστελίου.Στην περίπτωση 2: 1 ml διηθήματος αντιστοιχεί σε 0,04 ml γλυκού οίνου.Στην περίπτωση 3: 1 ml διηθήματος αντιστοιχεί σε 0,20 ml ημίγλυκου οίνου.Στην περίπτωση 4: 1 ml διηθήματος αντιστοιχεί σε 0,50 ml ξηρού οίνου.

4. PROSDIORISMOS

4.1. Aντιδραστήρια

4.1.1. Αλκαλικό διάλυμα χαλκού:Χημικός καθαρός θειικός χαλκός (CuSO4, 5 H2O) 25 g

Κιτρικό οξύ (C6 H8 O7, H2O) 50 g

Κρυσταλλικό ανθρακικό νάτριο (Na2 CO3,10 H2O) 388 g

Ύδωρ (q.s.p.) μέχρι 1000 mlO θειικός χαλκός διαλύεται σε 100 ml ύδατος, το κιτρικό οξύ σε 300 ml ύδατος και το ανθρακικό νάτριο σε 300 έως 400 ml ζεστού ύδατος. Το διάλυμα του κιτρικού οξέος αναμειγνύεται με το διάλυμα του ανθρακικού νατρίου. Προστίθεται στη συνέχεια το διάλυμα του θειικού χαλκού και συμπληρώνεται μέχρις όγκου ενός λίτρου.4.1.2. Διάλυμα ιωδιούχου καλίου 30%:Ιωδιούχο κάλιο (ΚΙ) 30 g

Ύδωρ (q.s.p.) μέχρι 100 mlTο διάλυμα φυλάσσεται σε σκούρα φιάλη.4.1.3. Θειικό οξύ 25%:Θειικό οξύ καθαρό (H2SO4) ρ20 = 1,84 g/ml 25 g

Ύδωρ (q.s.p.) μέχρι 100 mlΤο οξύ προστίθεται σε ύδωρ, αφήνεται να ψυχθεί και συμπληρώνεται ο όγκος μέχρι τα 100 ml.4.1.4. Πυκνό διάλυμα αμύλου 5 -γ/λ:

Διαλύονται 5 g αμύλου σε 500 ml περίπου ύδατος. Φέρεται σε βρασμό υπό ταυτόχρονη ανάδευση και ο βρασμός διατηρείται επί δέκα λεπτά. Προστίθενται 200 g χλωριούχου νατρίου (NaCl). Αφού ψυχθεί, το διάλυμα συμπληρώνεται μέχρις όγκου ενός λίτρου.- Dιάλυμα θειοθειικού νατρίου 0,1 M.- Dιάλυμα ιμβερτοσακχάρου 5 g/l:

το διάλυμα χρησιμοποιείται προς επαλήθευση της τεχνικής του προσδιορισμού.

Sε ογκομετρική φιάλη 200 ml, φέρονται:Sακχαρόζη καθαρή και ξηρή (C12H22O11) 4,75 g

Ύδωρ, περίπου 100 ml

Υδροχλωρικό οξύ καθαρό (HCl) ρ20 = 1,16 1,19 g/ml) 5 mlH φιάλη βυθίζεται σε υδρόλουτρο θερμοκρασίας 60o C για χρονικό διάστημα αρκετό ώστε η θερμοκρασία του διαλύματος να φθάσει τους 50o C, θερμοκρασία η οποία διατηρείται επί 15 λεπτά. Η φιάλη αφήνεται κατόπιν να ψυχθεί σε θερμοκρασία περιβάλλοντος επί 30 λεπτά, ενώ κατόπιν η ψύξη επιταχύνεται βυθίζοντας τη φιάλη σε λουτρό ψυχρού ύδατος. Το διάλυμα μεταγγίζεται σε ογκομετρική φιάλη του ενός λίτρου και συμπληρώνεται μέχρι τη χαραγή. Το διάλυμα αυτό διατηρείται καλά επί ένα μήνα. Πριν χρησιμοποιηθεί, η λαμβανόμενη ποσότητα εξουδετερώνεται (το διάλυμα αυτό είναι περίπου 0,60 Μ όξινο) με διάλυμα υδροξειδίου του νατρίου.4.2. Tρόπος εργασίας

Sε κωνική φιάλη 300 ml, φέρονται 25 ml αλκαλικού διαλύματος χαλκού, 15 ml ύδατος και 10ml διαλύματος διαυγάσεως. Η ποσότητα αυτή σακχαρούχου διαλύματος δεν πρέπει να περιέχει περισσότερο από 60 mg ιμβερτοσακχάρου.

Pροστίθενται μερικά τεμάχια ελαφρόπετρας. Η φιάλη προσαρμόζεται σε κάθετο ψυκτήρα και φέρεται σε βρασμό που πρέπει να επιτευχθεί μέσα σε δύο λεπτά. Ο βρασμός διατηρείται επί δέκα λεπτά επακριβώς.

Eπακολουθεί άμεση και ταχεία ψύξη μέσω ρέοντος ύδατος. Μετά την πλήρη ψύξη, προστίθενται 10 ml διαλύματος ιωδιούχου καλίου 30% (σημείο 4.1.2), 25ml θειικού οξέος 25% (σημείο 4.1.3) και 2 ml πυκνού διαλύματος αμύλου (σημείο 4.1.4).

Eπακολουθεί ογκομέτρηση με διάλυμα θειοθειικού νατρίου 0,1 Μ (σημείο 4.1.5). Έστω n τα καταναλωθέντα χιλιοστόλιτρα.

Pαράλληλα, γίνεται προσδιορισμός, εν λευκώ, στον οποίο χρησιμοποιούνται 10ml ύδατος αντί των 10 ml σακχαρούχου διαλύματος.Έστω n2 τα καταναλωθέντα χιλιοστόλιτρα θειοθειικού νατρίου.4.3. Έκφραση των αποτελεσμάτων

4.3.1. Υπολογισμοί

H ποσότητα του σακχάρου που περιέχεται στον όγκο του σακχαρούχου διαλύματος που χρησιμοποιείται ανά περίπτωση για ανάλυση, ευρίσκεται από τον παρακάτω πίνακα, ο οποίος δίνει την ποσότητα του σακχάρου, εκφρασμένη σε ιμβερτοσάκχαρο, σε συνάρτηση με τα καταναλωθέντα χιλιοστόλιτρα n2 n θειοθειικού νατρίου.

Tα αποτελέσματα εκφράζονται σε γραμμάρια ιμβερτοσακχάρου ανά λίτρο οίνου με προσέγγιση ενός δεκαδικού ψηφίου, λαμβάνοντας υπόψη τις αραιώσεις που έγιναν κατά τη διαύγαση και τον όγκο του ληφθέντος δείγματος.4.3.2. Επαναληψιμότητα

r = 0,015 xixi = συμπύκνωση του ιμβερτοσακχάρου σε γραμμάρια ανά λίτρο δείγματος.4.3.3. Αναπαραγωγιμότητα

R = 0,058 xixi = συμπύκνωση του ιμβερτοσακχάρου σε γραμμάρια ανά λίτρο δείγματος.

6. ΣΑΚΧΑΡΟΖΗ 1. AΡΧΗ ΤΩΝ ΜΕΘΟΔΩΝ

ΙI. Pοιοτική ανίχνευση με χρωματογραφία λεπτής στοιβάδας. Ανιχνεύεται αφού προηγουμένως διαχωριστεί από τα άλλα σάκχαρα διά χρωματογραφίας λεπτής στοιβάδας σε πλάκες επιστρωμένες με κυτταρίνη. Εμφανίζεται με το αντιδραστήριο ουρίας-υδροχλωρικού οξέος στο πυριατήριο, στους 105o C.

II. Mέθοδος ανίχνευσης και προσδιορισμού με υγρή χρωματογραφία (HPLC). Η σακχαρόζη χωρίζεται σε στήλη πυριτίου με αλκυλαμίνη και ανιχνεύεται με διαθλασιμετρία. Η περιεκτικότητα μετράται σε σχέση με εξωτερικό γνωστό δείγμα που αναλύεται πανομοιότυπα.

Παρατηρήσεις:Η αυθεντικότητα ενός γλεύκους ή ενός οίνου, μπορεί να ελεγχθεί εφαρμόζοντας τη μέθοδο με RMN του δευτερίου που χρησιμοποιείται για την ανίχνευση του εμπλουτισμού των γλευκών, των συμπυκνωμένων ανακαθαρισμένων γλευκών και των οίνων.Για την ανίχνευση και τον προσδιορισμό της σακχαρόζης μπορεί επίσης να χρησιμοποιηθεί η αέριος χρωματογραφία που περιγράφεται στο κεφάλαιο 42 στοιχείο ζ).2. MEUODOS ΠΟΙΟΤΙΚΗΣ ΑΝΙΧΝΕΥΣΗΣ ΜΕ ΧΡΩΜΑΤΟΓΡΑΦΙΑ ΛΕΠΤΗΣ ΣΤΟΙΒΑΔΑΣ

2.1. Yλικά

2.1.1. Pλάκες χρωματογραφίας με επίστρωση κυτταρίνης

2.1.2. Θάλαμος χρωματογραφίας

2.1.3. Μικροσιφώνιο ή μικρομετρική σύριγγα

2.1.4. Πυριατήριο ξηράνσεως των πλακών στους 105 +- 2o -Ψ2.2. Aντιδραστήρια

2.2.1. Άνθρακας αποχρωματισμού

2.2.2. Κινητή φάση: χλωριούχο μεθυλένιο - οξικό οξύ (ρ20 = 1,05 g/ml) - αιθανόλη - μεθανόλη - ύδωρ (50 : 25 : 9 : 6 : 10).

2.2.3. Διάλυμα εμφάνισης:Ουρία 5 g

Υδροχλωρικό οξύ 2 Μ 20 ml

Αιθανόλη 100 ml

2.2.4. Πρότυπο διάλυμα:Γλυκόζη 35 g

Φρουκτόζη 35 g

Σακχαρόζη 0,5 g

Ύδωρ (q.s.p.) μέχρι 1000 ml2.3. Τρόπος εργασίας

2.3.1. Προετοιμασία του δείγματος

Όταν το γλεύκος ή ο οίνος έχει έντονο χρώμα, αποχρωματίζεται με επεξεργασία με ενεργό άνθρακα.

Όταν πρόκειται για γλεύκος συμπυκνωμένο ανακαθαρισμένο, χρησιμοποιείται το διάλυμα που περιέχει 25% (m/m) (25o Brix) σάκχαρα, όπως αναφέρεται στο κεφάλαιο "Προσδιορισμός του pH"", στο σημείο 4.1.2. Το διάλυμα αυτό αραιώνεται στο ένα τέταρτο (1/4) με H2O φέροντας 25 ml αυτού στα 100 ml σε ογκομετρική φιάλη.2.3.2. Λήψη του χρωματογραφήματος

Sε απόσταση 2,5 cm του κατώτερου άκρου της πλάκας τοποθετούνται:- 10 μl δείγματος,- 10 μl διαλύματος αναφοράς.

H πλάκα τοποθετείται στο θάλαμο χρωματογραφίας που έχει ήδη κορεσθεί από τους ατμούς της κινητής φάσης και το μέτωπο του διαλύτη αφήνεται να προχωρήσει μέχρι 1 cm από το ανώτερο άκρο της. Αφαιρείται η πλάκα να ξηραίνεται σε ρεύμα θερμού αέρα. Η μετακίνηση του διαλύτη επαναλαμβάνεται δύο φορές και κάθε φορά στεγνώνεται η πλάκα. Η πλάκα ψεκάζεται ομοιόμορφα με 15 ml διαλύματος εμφάνισης και τοποθετείται στο πυριατήριο στους 105o C επί πέντε λεπτά.2.4. Aποτελέσματα

H σακχαρόζη και η φρουκτόζη εμφανίζονται υπό μορφή μπλε σκούρων κηλίδων σε λευκό φόντο. Η γλυκόζη δίνει μία πρασινωπή κηλίδα λιγότερο έντονη.3. MEUODOS ΑΝΙΧΝΕΥΣΗΣ ΚΑΙ ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΜΟΥ ΜΕ ΧΡΩΜΑΤΟΓΡΑΦΙΑ HPLC

Oι χρωματογραφικές συνθήκες δεν δίνονται παρά μόνον ενδεικτικά.3.1. Sυσκευές

3.1.1. Χρωματογράφος υγρής φάσης υψηλής απόδοσης που φέρει:

1. σύστημα εισαγωγής του δείγματος των 10 μl.2. ανιχνευτή, διαφορικό διαθλασίμετρο ή διαθλασίμετρο-ιντερφερόμετρο.3. στήλη πυριτίου με αλκυλαμίνη (250mm μήκους και 4 mm εσωτερικής διαμέτρου).4. προστήλη που περιέχει την ίδια φάση.5. σύστημα μόνωσης ή σύστημα διατήρησης σταθερής θερμοκρασίας (30o C) του ζεύγους στήλη/προστήλη.6. καταγραφέα, ενδεχομένως ολοκληρωτή.7. παροχή της κινητής φάσης: 1 ml/min.3.1.2. Σύστημα διήθησης σε μεμβράνη (0,45 μ-μ)3.2. Aντιδραστήρια

3.2.1. Δισαπεσταγμένο ύδωρ

3.2.2. Ακετονιτρίλιο (-CH3 CN), ποιότητας -ΗΠΛΨ

3.2.3. Κινητή φάση: ακετονιτρίλιο-ύδωρ, διηθημένα σε μεμβράνη (0,45 μm), (80 20, v/v).H κινητή φάση πρέπει να απαλλάσσεται αερίων πριν χρησιμοποιηθεί.

3.2.4. Διάλυμα αναφοράς: υδατικό διάλυμα σακχαρόζης 1,2 g/l. Διήθηση σε μεμβράνη (0,45 μm).

3.3. Tρόπος εργασίας

3.3.1. Προετοιμασία του δείγματος:

- Oίνοι και γλεύκη:

διήθηση σε μεμβράνη (0,45 μm).- Aνακαθαρισμένα συμπυκνωμένα γλεύκη.

Χρησιμοποιείται το διάλυμα που λαμβάνεται αραιώνοντας το συμπυκνωμένο ανακαθαρισμένο γλεύκος σε 40% (m/v) όπως αναφέρεται στο κεφάλαιο "Ολική οξύτητα" στο σημείο 5.1.2 και διηθείται σε μεμβράνη (0,45 μm).3.3.2. Χρωματογραφικός προσδιορισμός

Εισάγονται διαδοχικά στον χρωματογράφο 10 μl διάλυμα αναφοράς και 10 μl δείγμα παρασκευασμένου όπως στο σημείο 3.3.1.Eπαναλαμβάνεται η εισαγωγή κατά την ίδια σειρά και καταγράφεται το χρωματογράφημα.O χρόνος κατακράτησης της σακχαρόζης είναι περί τα δέκα λεπτά.3.4. Yπολογισμοί

Xρησιμοποιείται για τους υπολογισμούς ο μέσος όρος των δύο μετρήσεων για το διάλυμα αναφοράς και για το δείγμα.3.4.1. Οίνοι και γλεύκη

Yπολογίζεται η περιεκτικότητα σε g/l.3.4.2. Συμπυκνωμένα ανακαθαρισμένα γλεύκη

ΈστωC g/l, η περιεκτικότητα σε σακχαρόζη του διαλύματος του συμπυκνωμένου ανακαθαρισμένου γλεύκους 40% (m/v).

Pεριεκτικότητα σακχαρόζης σε γραμμάρια ανά χιλιόγραμμο συμπυκνωμένου ανακαθαρισμένου γλεύκους: 2,5. C.3.5. Έκφραση των αποτελεσμάτων

H περιεκτικότητα σε σακχαρόζη των οίνων, των γλευκών και των συμπυκνωμένων ανακαθαρισμένων γλεύκων εκφράζεται σε γραμμάρια ανά λίτρο (οίνοι και γλεύκη) και σε γραμμάρια ανά χιλιόγραμμο (συμπυκνωμένα ανακαθαρισμένα γλεύκη) με ένα δεκαδικό.

7. ΓΛΥΚΟΖΗ ΚΑΙ ΦΡΟΥΚΤΟΖΗ 1. ORISMOS

H γλυκόζη και η φρουκτόζη μπορούν να προσδιοριστούν ποσοτικώς, ξεχωριστά με μια ενζυματική μέθοδο, με σκοπό μόνο τον υπολογισμό της σχέσης γλυκόζης/φρουκτόζης.2. ARXH

H γλυκόζη και η φρουκτόζη φωσφορυλιώνονται με τριφωσφορική αδενοσίνη (ΑΤΡ) κατά τη διάρκεια ενζυματικής αντίδρασης η οποία καταλύεται από εξοκινάση (ΗΚ) και δίνουν 6-φωσφορική γλυκόζη (G6P) και 6-φωσφορική φρουκτόζη (F6P):

γλυκόζη + ATR G6P + ADP

φρουκτόζη + ATR F6P + ADP

S' ένα πρώτο στάδιο, η 6-φωσφορική γλυκόζη οξειδώνεται προς 6-φωσφορικό εστέρα του γλυκονικού οξέος με το φωσφορικό δινουκλεοτίδιο νικοτιναμιδίου-αδενίνης (NADP) παρουσία του ενζύμου 6-φωσφορική γλυκοζο-αφυδρογενάση (G6PDH). Η παραγόμενη ποσότητα ανηγμένου φωσφορικού δινουκλεοτιδίου νικοτιναμιδίου-αδενίνης (NADPH) είναι ανάλογη με την ποσότητα της 6-φωσφορικής γλυκόζης και συνεπώς και με την ποσότητα της γλυκόζης.

G6P + NADP + G16PΔΗ 6-φωσφορικός εστέρας γλυκονικού οξέος +NADPH + H+

Aυτό που προσδιορίζεται ποσοτικώς είναι το ανηγμένο φωσφορικό δινουκλεοτίδιο νικοτιναμιδίου-αδενίνης με βάση την απορρόφησή του στα 340 nm.

Aφού η αντίδραση αυτή περατωθεί, η 6-φωσφορική φρουκτόζη μετατρέπεται με την επίδραση της φωσφογλυκοζο-ισομεράσης (PGI) σε 6-φωσφορική γλυκόζη.

H 6-φωσφορική γλυκόζη αντιδρά εκ νέου με το φωσφορικό δινουκλεοτίδιο νικοτιναμιδίου-αδενίνης, δίνοντας 6-φωσφορικό εστέρα του γλυκονικού οξέος και ανηγμένο φωσφορικό δινουκλεοτίδιο νικοτιναμιδίου-αδενίνης, το οποίο και προσδιορίζεται ποσοτικά.3. SYSKEYH

- φασματοφωτόμετρο που επιτρέπει τη μέτρηση στα 340 nm, μέγιστο απορρόφησης του NADPH. Προκειμένου για απόλυτες μετρήσεις, (όχι βάσει καμπύλης αναφοράς αλλά με αναφορά στο συντελεστή απόσβεσης του NADPH) πρέπει να ελέγχονται οι κλίμακες μήκους κύματος και απορρόφησης της συσκευής.Eλλείψει τούτου, χρησιμοποιείται φασματοφωτόμετρο ασυνεχούς φάσματος, που επιτρέπει την εκτέλεση μετρήσεων στα 334 nm ή στα 365 nm,- γυάλινες κυψελίδες με οπτική διαδρομή 1 cm ή κυψελίδες μιας χρήσης,- σιφώνια για ενζυματικό τεστ των 0,02 0,05 0,1 0,2 ml.4. ANTIDRASTHRIA

4.1. Dιάλυμα 1: ρυθμιστικό διάλυμα (τριαιθανολαμίνη 0,3 M . pH = 7,6 . 4x10 3 M σε Mg2+): 11,2 g υδροχλωρικής τριαιθανολαμίνης [(C2H5)3N, HCxi και 0,2 g de Mg SO4, 7 H2O διαλύονται σε 150 ml δισαπεσταγμένου ύδατος, προστίθενται 4 ml περίπου διαλύματος υδροξειδίου του νατρίου 5 M (NaOH) για να ληφθεί pH ίσο με 7,6 και συμπληρώνεται ο όγκος μέχρι τα 200 ml.

Tο ρυθμιστικό αυτό διάλυμα μπορεί να διατηρηθεί επί τέσσερις εβδομάδες στους + 4o C.

4.2. Dιάλυμα 2: διάλυμα φωσφορικού δινουκλεοτιδίου νικοτιναμιδίου-αδενίνης (περίπου 11,5 10 3Μ): 50 mg δινατρίου άλατος φωσφορικού δινουκλεοτιδίου νικοτιναμιδίου-αδενίνης διαλύονται σε 5 ml δισαπεσταγμένου ύδατος.

Tο διάλυμα αυτό διατηρείται στους + 4o C επί τέσσερις εβδομάδες.

4.3. Dιάλυμα 3: διάλυμα 52 τριφωσφορικής αδενοσίνης (περίπου 81 10 3M): 250 mg δινατρίου άλατος της 52 τριφωσφορικής αδενοσίνης και 250 mg οξίνου ανθρακικού νατρίουNaHCO3 διαλύονται σε 5 ml δισαπεσταγμένου ύδατος.

Tο διάλυμα αυτό διατηρείται στους + 4o C επί τέσσερις εβδομάδες.

4.4. Dιάλυμα 4:εξοκινάση/6-φωσφορική γλυκοζο-αφυδρογενάση: αναμειγνύονται 0,5 ml εξοκινάσης (2 mg πρωτεΐνης/ml δηλαδή 280 U/ml) και 0,5 ml 6-φωσφορικής γλυκοζο-αφυδρογενάσης (1 mg πρωτεΐνης ανά ml).

Το διάλυμα διατηρείται στους + 4o C ένα χρόνο.

4.5. Dιάλυμα 5: φωσφογλυκοζο-ισομεράση (2mg πρωτεΐνης ανά ml, δηλαδή 700 U/ml). Το εναιώρημα χρησιμοποιείται χωρίς αραίωση.

Το διάλυμα διατηρείται στους + 4o C ένα χρόνο.

Παρατήρηση:Το σύνολο των αντιδραστηρίων που απαιτούνται γι' αυτόν τον προσδιορισμό διατίθεται στο εμπόριο.5. TROPOS ΕΡΓΑΣΙΑΣ

5.1. Pροετοιμασία του δείγματος

Aνάλογα με την εκτιμώμενη ποσότητα γλυκόζης + φρουκτόζης ανά λίτρο, πραγματοποιούνται οι ακόλουθες αραιώσεις:

Mέτρηση στα 340 και 334 nm365 nmΑραίωση με ύδωρΣυντελεστής αραίωσης F Μέχρι 0,4 g/l 0,8 g/l--Μέχρι 4,0 g/l 8,0 g/l1+910Mέχρι 10,0 g/l20,0 g/l1+ 2425Mέχρι 20,0 g/l40,0 g/l1+ 4950Mέχρι 40,0 g/l80,0 g/l1+ 99 100Πάνω από 40,0 g/l80,0 g/l1+9991000

5.2. Pοσοτικός προσδιορισμός

Aφού το φασματοφωτόμετρο ρυθμιστεί σε μήκος κύματος 340 nm, πραγματοποιούνται οι μετρήσεις ως προς αέρα (χωρίς κυψελίδα στην οπτική διαδρομή) ή ως προς H2O.Uερμοκρασία 20 έως 25o C.Sε δύο κυψελίδες με οπτική διαδρομή 1 cm, φέρονται:

Mάρτυρας DείγμαΔιάλυμα 1 (4.1.) (σε θερμοκρασία 20o C) 2,50 ml 2,50 ml

Διάλυμα 2 (4.2.) 0,10 ml 0,10 ml

Διάλυμα 3 (4.3.) 0,10 ml 0,10 ml

Δείγμα προς προσδιορισμό - 0,20 ml

Δισαπεσταγμένο ύδωρ 0,20 ml

Aνάμειξη. μετά από τρία λεπτά περίπου σημειώνεται η τιμή της απορρόφησης για τα διαλύματα (A1). Η αντίδραση ξεκινά προσθέτοντας:διάλυμα 4 (4.4.) 0,02 ml 0,02 ml

Aνάμειξη και αναμονή επί 15 λεπτά. Πραγματοποιείται η μέτρηση της τιμής απορρόφησης και μετά από δύο λεπτά επαληθεύεται το τέλος της αντίδρασης (Α2).

Pροστίθενται αμέσως:διάλυμα 5 (4.5.) 0,02 ml 0,02 ml

Aνάμειξη. σημειώνεται η τιμή της απορρόφησης μετά από δέκα λεπτά ενώ μετά από δύο λεπτά επαληθεύεται το τέλος της αντίδρασης (Α3).

Pροσδιορίζονται οι διαφορές απορρόφησης:A2 A1 που αντιστοιχεί στη γλυκόζη,A3 A2 που αντιστοιχεί στη φρουκτόζη.Gια το μάρτυρα και το δείγμα.

Ευρίσκεται η διαφορά απορρόφησης του μάρτυρα (ΔΑM) από τη διαφορά απορρόφησης του δείγματος (DAD)και καθορίζεται:- για τη γλυκόζη: DAG = DAD DAM,- για τη φρουκτόζη: DAF = DAD DAM.

Παρατήρηση:Ο χρόνος που είναι αναγκαίος για να δράσουν τα ένζυμα μπορεί να ποικίλλει από τη μια παρτίδα στην άλλη. Παραπάνω δίνεται μόνον ενδεικτικά. Συνίσταται να προσδιορίζεται για κάθε παρτίδα.5.3. Έκφραση των αποτελεσμάτων

5.3.1. Υπολογισμός

O γενικός τύπος για τον υπολογισμό των συγκεντρώσεων είναι ο ακόλουθος:V = όγκος πειραματισμού (ml),

v = όγκος του δείγματος (ml),

ΡΜ = μοριακό βάρος της ουσίας που πρόκειται να προσδιοριστεί,

d = οπτική διαδρομή της κυψελίδας (cm),

ε = συντελεστής απορρόφησης του NADPH στα 340 nm = 6,3 (mmole 1 xlx cm 1),

V = 2,92 ml για τον προσδιορισμό της γλυκόζης,

V = 2,94 ml για τον προσδιορισμό της φρουκτόζης,

v = 0,20 ml,

ΡΜ = 180,

d = 1.

Ευρίσκεται:για τη γλυκόζη: Cg/l = 0,417 xΔΑG,

για τη φρουκτόζη: Cg/l = 0,420 x ΔΑF.

Eάν κατά την προετοιμασία του δείγματος έχει πραγματοποιηθεί κάποια αραίωση, το αποτέλεσμα πολλαπλασιάζεται επί το συντελεστή F.

Παρατήρηση:Εάν οι μετρήσεις εκτελεστούν σε μήκος κύματος 334 ή 365 nm, λαμβάνεται:- μέτρηση στα 334 nm: ε = 6,2 (mmole 1 x l x cm 1)για τη γλυκόζη: Cg/l = 0,425 x ΔΑΓ

για τη φρουκτόζη: Cg/l = 0,428 x ΔAΓ- μέτρηση στα 365nm: ε = 3,4 (mmole 1 x lx cm 1)για τη γλυκόζη: Cg/l = 0,773 x ΔΑG

για τη φρουκτόζη: Cg/l = 0,778 x ΔΑF5.3.2. Επαναληψιμότητα (-ρ)

r = 0,056 xi5.3.3. Αναπαραγωγιμότητα (-R)

R = 0,12 + 0,076 xi

xi = περιεκτικότητα σε γλυκόζη ή φρουκτόζη σε g/l.

8. ΑΝΙΧΝΕΥΣΗ ΤΟΥ ΕΜΠΛΟΥΤΙΣΜΟΥ ΤΩΝ ΓΛΕΥΚΩΝ, ΤΩΝ ΣΥΜΠΥΚΝΩΜΕΝΩΝ ΓΛΕΥΚΩΝ, ΤΩΝ ΣΥΜΠΥΚΝΩΜΕΝΩΝ ΑΝΑΚΑΘΑΡΙΣΜΕΝΩΝ ΓΛΕΥΚΩΝ ΚΑΙ ΤΩΝ ΟΙΝΩΝ ΜΕ ΤΗΝ ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΤΗΣ ΦΑΣΜΑΤΟΣΚΟΠΙΑΣ ΠΥΡΗΝΙΚΟΥ ΜΑΓΝΗΤΙΚΟΥ ΣΥΝΤΟΝΙΣΜΟΥ ΔΕΥΤΕΡΙΟΥ (RMN FINS/SNIF NMR) 1. ORISMOS

Tα άτομα δευτερίου που περιέχονται στα σάκχαρα και το ύδωρ ενός γλεύκους σταφυλιών ανακατανέμονται μετά τη ζύμωση στα μόρια I, II, III και IV του οίνου:CH2D CH2 OH CH3 CHD OH

I IICH3 CH2 OD HOD

III IV

H προσθήκη εξωγενών σακχάρων (chaptalisation) ή ύδατος πριν από τη ζύμωση του γλεύκους έχει αντίκτυπο στην ανακατανομή του δευτερίου.

Aν γίνει σύγκριση με τις τιμές των παραμέτρων που αντιστοιχούν σ' ένα φυσικό οίνο-μάρτυρα της ίδιας περιοχής, ο εμπλουτισμός με εξωγενές σάκχαρο εκφράζεται με τις ακόλουθες μεταβολές:

Παράμετρος

Οίνος(D/H)I(D/H)II(D/H)QWR-Φυσικός- Εμπλουτισμένος με: - τευτλοσάκχαρο - καλαμοσάκχαρο - σάκχαρο αραβοσίτου

(D/H)I : ισοτοπική αναλογία στο μόριο Ι,(D/H)II : ισοτοπική αναλογία στο μόριο ΙΙ,(D/H)QW : ισοτοπική αναλογία στο ύδωρ του οίνου.

H σχέση R = 2(D/H)II/(D/H)I, εκφράζει τη σχετική κατανομή του δευτερίου στα μόρια Ι και ΙΙ. η παράμετρος R μετράται απευθείας από την ένταση h των σημάτων, οπότε R = 3hII/hI.

Tο μέγεθος (D/H)I χαρακτηρίζει κυρίως το φυτικό είδος που έχει συνθέσει το σάκχαρο και, σε μικρότερο βαθμό, τη γεωγραφική θέση του τόπου συγκομιδής (φύση του ύδατος που χρησιμοποιήθηκε κατά τη φωτοσύνθεση).

Tο (D/H)II αντιπροσωπεύει τα κλιματολογικά χαρακτηριστικά του τόπου παραγωγής των σταφυλιών (φύση των ομβρίων υδάτων και μετεωρολογικές συνθήκες) και, σε μικρότερο βαθμό, τη συγκέντρωση σακχάρου στο αρχικό γλεύκος.

Tο (D/HQW αποδίδει τις κλιματολογικές συνθήκες στον τόπο παραγωγής και την περιεκτικότητα σε σάκχαρο του αρχικού γλεύκους.2. ARXH ΤΟΥ ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΜΟΥ

O προσδιορισμός των παραμέτρων που ορίζονται παραπάνω [(R, (D/H)I και [(D/H)II) πραγματοποιείται με RMN δευτερίου στην αιθανόλη, που παραλαμβάνεται με απόσταξη από τον οίνο ή τα προϊόντα ζύμωσης του γλεύκους, του συμπυκνωμένου γλεύκους, του συμπυκνωμένου ανακαθαρισμένου γλεύκους, τα οποία έχουν ληφθεί σε δεδομένες συνθήκες. ο προσδιορισμός συμπληρώνεται ενδεχομένως με τον προσδιορισμό της ισοτοπικής αναλογίας του ύδατος του οίνου, (D/HQW) και της ισοτοπικής αναλογίας 13C/12C της αιθανόλης.

Eν αναμονή της δημιουργίας μιας τράπεζας κοινοτικών δεδομένων πρέπει:- στην περίπτωση των οίνων, οι δειγματοληψίες που γίνονται στις διάφορες περιοχές παραγωγής για έλεγχο, να συνοδεύονται από λήψη φυσικών δειγμάτων-μαρτύρων (τουλάχιστον τριών) της ίδιας προέλευσης (γεωγραφική ονομασία και έτος παραγωγής). οι διάφορες αυτές δειγματοληψίες εκτελούνται εις τριπλούν,- στην περίπτωση των γλευκών, των συμπυκνωμένων γλευκών, των ανακαθαρισμένων συμπυκνωμένων γλευκών, τα δείγματα-μάρτυρες (τουλάχιστον τρία) αποτελούνται από φυσικά γλεύκη της ίδιας προέλευσης (γεωγραφικός τόπος και έτος παραγωγής).

Gια τους ελέγχους των προϊόντων που παρασκευάζονται στην ίδια τη χώρα τους, εν αναμονή της δημιουργίας μιας τράπεζας κοινοτικών δεδομένων, οι χώρες μέλη μπορούν μεταβατικά να χρησιμοποιούν μια τράπεζα εθνικών δεδομένων.3. ΠΡΟΕΤΟΙΜΑΣΙΑ ΤΟΥ ΔΕΙΓΜΑΤΟΣ ΓΙΑ ΑΝΑΛΥΣΗ

3.1. Pαραλαβή της αιθανόλης και του ύδατος του οίνου

Παρατήρηση:Κάθε διάταξη παραλαβής της αιθανόλης μπορεί να χρησιμοποιηθεί υπό τον όρο ότι επιτρέπει την παραλαβή μεταξύ 98 και 98,5% της αλκοόλης του οίνου σε ένα απόσταγμα τίτλου μεταξύ 92 και 93% κατά μάζα (95% vol).3.1.1. Υλικά και αντιδραστήρια

- Sυσκευή για την απόσταξη της αιθανόλης (σχήμα 1) που περιλαμβάνει:- ηλεκτρικό θερμαντήρα φιαλών με ρυθμιστή τάσεως,- εσμυρισμένη φιάλη του ενός λίτρου,- περιστρεφόμενη κλασματική στήλη Cadiot (κινητό μέρος από τεφλόν),- κωνικές φιάλες με εσμυρισμένο πώμα των 125 ml,- φιάλες με πλαστικό πώμα των 125 και 60 ml.Aντιδραστήρια για τον προσδιορισμό ύδατος κατά Karl Fischer (π.χ. Merck 9241 και 9243).3.1.2. Τεχνική της μεθόδου

3.1.2.1. Pροσδιορίζεται ο αλκοολικός τίτλος του οίνου με ακρίβεια τουλάχιστον 0,05% vol. Έστω tv.3.1.2.2. Παραλαβή της αιθανόλης με απόσταξη

Sτη φιάλη της συσκευής αποστάξεως φέρεται ομοιογενές δείγμα 500 ml από οίνο αλκοολικού τίτλου tv, με σταθερό ποσοστό επαναρροής περίπου 0,9. Στη θέση του υποδοχέα τοποθετείται εσμυρισμένη κωνική φιάλη των 125 ml, που έχει προηγουμένως προζυγιστεί, για τη συλλογή του αποστάγματος. Συλλέγεται το υγρό που ζέει σε θερμοκρασία 78,0 έως 87,2o C, έστω 40 έως 60 ml περίπου. Όταν η θερμοκρασία υπερβεί τους 78,5o C, η συλλογή του αποστάγματος διακόπτεται για πέντε λεπτά.

Όταν η θερμοκρασία επανέλθει στους 78o C συλλέγεται και πάλι το απόσταγμα μέχρι τους 78,5o C και εργασία αυτή επαναλαμβάνεται μέχρις ότου η θερμοκρασία, μετά τη διακοπή της συλλογής και τη λειτουργία σε κλειστό κύκλωμα, δεν χαμηλώνει πια. Η πλήρης απόσταξη διαρκεί περίπου πέντε ώρες. Ο παραπάνω τρόπος εργασίας επιτρέπει να παραληφθεί το 98 έως 98,5% της συνολικής αλκοόλης του οίνου σε ένα απόσταγμα του οποίου ο τίτλος είναι μεταξύ 92 και 93% κατά μάζα (95% vol), ώστε να συμβιβάζεται με τις συνθήκες RMN της παραγράφου 4.

H λαμβανόμενη αιθανόλη ζυγίζεται.

Sε φιάλη των 60 ml φυλάσσεται ένα ομοιογενές δείγμα ελέγχου 60 ml από τις "ουρές" της απόσταξης, το οποίο αντιπροσωπεύει το ύδωρ του οίνου. Προσδιορίζεται η ισοτοπική του αναλογία.

Παρατήρηση:Αν διατίθεται φασματογράφος με καθετήρα 10 mm (βλέπε παράγραφο 4), αρκεί ένα ομοιογενές δείγμα των 300ml οίνου.3.1.2.3. Προσδιορισμός του αλκοολικού τίτλου της αλκοόλης που λαμβάνεται με την απόσταξη

Sε δείγμα 0,5 ml αλκοόλης περίπου, επακριβώς γνωστής μάζας ρ, προσδιορίζεται η περιεκτικότητα σε ύδωρ με τη μέθοδο Karl Fischer και έστω p2g.

Σχήμα 1 - Συσκευή για την απόσταξη αιθανόλης

O κατά μάζα τίτλος της αιθανόλης δίδεται από τον τύπο:3.2. Ζύμωση των γλευκών, των συμπυκνωμένων γλευκών και των συμπυκνωμένων ανακαθαρισμένων γλευκών

3.2.1.Υλικά και αντιδραστήρια

- τρυγικό οξύ,- θρεπτικό υλικό Bacto Yeast Nitrogen Base χωρίς αμινοξέα της DIFCO,- ενεργός ξηρά ζύμη (Saccharomyces ceravisiae).

Eάν η ισοτοπική αναλογία του ύδατος του γλεύκους είναι γνωστή, οι ζύμες μπορούν να ενεργοποιηθούν πριν τον εμβολιασμό επί 15 λεπτά, μέσα στο ελάχιστο δυνατό μη απεσταγμένο χλιαρό ύδωρ (1 g στα 50 ml), παραπλήσιας ισοτοπικής αναλογίας με το ύδωρ του γλεύκους.

Όταν η ισοτοπική αναλογία του ύδατος του γλεύκους δεν είναι γνωστή, προτιμάται ο απευθείας εμβολιασμός του.

H απαιτούμενη ποσότητα ξηρών ζυμών είναι της τάξεως του 1 g, έστω περίπου 1010 κύτταρα για ένα λίτρο γλεύκους.

Dοχείο για τη ζύμωση χωρητικότητας 1,5 λίτρου, εφοδιασμένο με διάταξη που επιτρέπει την εργασία σε συνθήκες προφύλαξης από τον αέρα και τη συμπύκνωση των ατμών αλκοόλης επειδή δεν επιτρέπεται καμία απώλεια αλκοόλης κατά τη ζύμωση. Το ποσοστό μετατροπής των ζυμωσίμων σακχάρων σε αιθανόλη πρέπει να είναι κατώτερο του 98%.3.2.2. Τρόπος εργασίας

3.2.2.1. Γλεύκη

- Nωπά γλεύκηFέρεται ένα λίτρο γλεύκους, του οποίου η περιεκτικότητα σε ζυμώσιμα σάκχαρα έχει προηγουμένως προσδιοριστεί, στο δοχείο που προορίζεται για τη ζύμωση. Προστίθεται 1 g ζύμη, που έχει προηγουμένως επανενεργοποιηθεί μέσα σε 50 ml χλιαρού ύδατος. Τοποθετείται στη συσκευή η διάταξη που επιτρέπει την προφύλαξη από τον αέρα. Η ζύμωση πραγματοποιείται σε θερμοκρασία 20o C περίπου μέχρι να αποζυμωθούν τα σάκχαρα. Μετά από τον προσδιορισμό του αλκοολικού τίτλου του προϊόντος της ζύμωσης και τον υπολογισμό του ποσοστού μετατροπής των σακχάρων σε αλκοόλη, το ζυμωμένο υγρό φυγοκεντρείται και κατόπιν υποβάλλεται σε απόσταξη για να παραληφθεί η αιθανόλη.

- Uειωμένα γλεύκηAποθειώνεται ποσότητα γλεύκους μεγαλύτερη από ένα λίτρο (1,2 l) με διοχέτευση ρεύματος αζώτου μέσα στο γλεύκος, το οποίο φέρεται προηγουμένως στους 70 80o C σε υδατόλουτρο υπό επαναρροή, μέχρις ότου η περιεκτικότητά του σε συνολικό διοξείδιο του θείου είναι μικρότερη από 200 mg/l. Λαμβάνεται μέριμνα ώστε να μη συμπυκνωθεί καθόλου το γλεύκος μέσω της εξάτμισης του ύδατος με τη βοήθεια αποτελεσματικού ψυκτήρα.Ένα λίτρο αποθειωμένου γλεύκους εισάγεται στο δοχείο της ζύμωσης και ακολουθείται η διαδικασία που υποδεικνύεται για τα νωπά γλεύκη.Παρατήρηση:Αν για τη θείωση του γλεύκους έχει χρησιμοποιηθεί μεταδιθειώδες κάλιο (metabisulfite), είναι απαραίτητο να προστεθεί στο γλεύκος πριν από την αποθείωση θειικό οξύ, σε αναλογία 0,25 ml πυκνού θειικού οξέος (ρ20 = 1,84 g/ml) ανά γραμμάριο μεταδιθειώδους καλίου που χρησιμοποιήθηκε ανά λίτρο γλεύκους.3.2.2.2. Συμπυκνωμένα γλεύκη

Sτο δοχείο της ζύμωσης τοποθετείται ποσότητα συμπυκνωμένου γλεύκουςV ml που περιέχει περίπου 170 g σακχάρου. Ο όγκος συμπληρώνεται μέχρι το ένα λίτρο (1000 V) ml ύδατος από το δίκτυο ύδρευσης. Προστίθεται το εναιώρημα (50 ml) ξηράς ζύμης που έχει επανενεργοποιηθεί (1 g) και 3 g -Bacto Yeast Nitrogen Base χωρίς αμινοξέα της DIFCO. Το μείγμα ομοιογενοποιείται και ακολουθείται η διαδικασία που περιγράφεται στα προηγούμενα.3.2.2.3. Συμπυκνωμένα γλεύκη ανακαθαρισμένα

Aκολουθείται η διαδικασία που περιγράφεται στο σημείο 3.2.2.2. με τη διαφορά ότι ο όγκος συμπληρώνεται μέχρι το ένα λίτρο με (1000 V) ml ύδατος από το δίκτυο ύδρευσης, στο οποίο έχουν διαλυθεί 3 g τρυγικού οξέος.

Παρατήρηση:Από το δείγμα του γλεύκους ή του αποθειωμένου , συμπυκνωμένου γλεύκους ή συμπυκνωμένου ανακαθαρισμένου γλεύκους φυλάσσεται ποσότητα 50 ml για την ενδεχόμενη παραλαβή του ύδατος και τον προσδιορισμό της ισοτοπικής αναλογίας του (D/HQW):Το ύδωρ των γλευκών μπορεί να παραληφθεί πολύ απλά με αζεοτροπική απόσταξη με τολουόλιο.

3.3. Pροετοιμασία του δείγματος αλκοόλης για την ανάλυση ΡΜΝ

3.3.1. Aντιδραστήρια

N,N τετραμεθυλουρία (TMU): χρησιμοποιείται δείγμα αναφοράς TMU με δεδομένη και ελεγμένη ισοτοπική αναλογία D/H. Το δείγμα αυτό μπορεί να το προμηθεύσει το κοινοτικό γραφείο αναφοράς Βρυξελλών:Direction generale Science, recherche et developpement,

Bureau communautaire de reference,

rue de la Loi 200,

B 1049 Bruxelles.3.3.2. Τεχνική της μεθόδου

- Kαθετήρας RMN διαμέτρου 15 mm:σε προζυγισμένη φιάλη φέρονται 7 ml της αλκοόλης που έχει ληφθεί σύμφωνα με το σημείο 3.1.2. και ζυγίζονται με ακρίβεια 0,1 mg, έστω mA. φέρονται κατόπιν στη φιάλη 3 ml του εσωτερικού προτύπου (TMU) και ζυγίζονται με ακρίβεια 0,1 mg, έστω mst. Το μείγμα ομογενοποιείται με ανακίνηση.

- Kαθετήρας RMN διαμέτρου 10 mm:3,2 ml αλκοόλης και 1,3 ml TMU αρκούν.

Aνάλογα με τον τύπο των φασματογράφων και του χρησιμοποιούμενου καθετήρα (βλέπε παράγραφο 4), προσθέστε αρκετό εξαφθοροβενζόλιο ως σταθεροποιητή του πεδίου συχνότητας (lock).

ΦασματογράφοςKαθετήρας10mm15 mm7,0 ST150 μl9,4 μl35 μl50 μl

3.4. Pροετοιμασία του δείγματος ύδατος για την ανάλυση ΡMN, για τον ενδεχόμενο προσδιορισμό της ισοτοπικής αναλογίας.3.4.1. Αντιδραστήρια

N,N τετραμεθυλουρία (TMU): βλέπε σημείο 3.3.1.

3.4.2.Τρόπος εργασίας

Sε προζυγισμένη φιάλη φέρονται 3 ml του ύδατος που έχει ληφθεί σύμφωνα με το σημείο 3.1.2. ή 3.2. (παρατήρηση) και ζυγίζονται με ακρίβεια 0,1 mg. έστω m2E 4 ml του εσωτερικού προτύπου (ΤΜΜ) προστίθενται και ζυγίζονται με ακρίβεια 0,1 mg2 έστω m2st ομογενοποιούνται με ανάδευση.

Παρατήρηση:Εάν το εργαστήριο διαθέτει φασματογράφο μάζας για ισοτοπικές αναλογίες, η μέτρηση αυτή μπορεί να γίνει σ' αυτό για να ελευθερωθεί ο φασματογράφος RMN, γιατί απαιτείται η βαθμονόμηση του λόγου TIV (σημείο 5.2.) για κάθε σειρά εξεταζομένων οίνων.4. KATAGRAFH ΤΟΥ ΦΑΣΜΑΤΟΣ RMN 2H ΤΗΣ ΑΛΚΟΟΛΗΣ ΚΑΙ ΤΟΥ ΥΔΑΤΟΣ

Pροσδιορισμός των ισοτοπικών παραμέτρων.4.1. Yλικά

- φασματογράφος RMN εφοδιασμένος με ειδικό καθετήρα δευτερίου συντονισμένο με τη χαρακτηριστική συχνότηταο του πεδίου Bο (π.χ., για Βο = 7,05 T,ο = 46,05 ΜΗz και για Bο = 9,4 Τ, ο = 61,4 ΜΗz), ο οποίος διαθέτει δίαυλο αποσύζευξης του πρωτονίου Β2 και δίαυλο σταθεροποίησης πεδίου-συχνότητας (lock) στη συχνότητα του φθορίου. Η διαχωριστική ικανότητα που μετράται στο φάσμα, το οποίο προσαρμόζεται χωρίς εκθετικό πολλαπλασιασμό (δηλαδή LB = 0) (σχήμα 2β), εκφραζόμενη από το πλάτος στο ημιύψος των σημάτων του μεθυλίου και του μεθυλενίου της αιθανόλης και του σήματος του μεθυλίου του TMU, πρέπει να είναι μικρότερη του 0,5 Hz.

H ευαισθησία μετράται με ένα συντελεστή εκθετικού πολλαπλασιασμού LB ίσον προς δύο (σχήμα 2α) και πρέπει να είναι ανώτερη ή ίση προς 150 για το σήμα του μεθυλίου της αιθανόλης τίτλου 95% κατ' όγκον (93,5% mas.). Σ' αυτές τις συνθήκες το όριο αξιοπιστίας για τη μέτρηση του ύψους του σήματος, υπολογιζόμενου για πιθανότητα 97,5% (test a 1 aile) και δέκα επαναλήψεις του φάσματος είναι 0,35%,- διάταξη αυτόματης παροχής δειγμάτων,- λογισμικό για την επεξεργασία δεδομένων (πρόγραμμα ηλεκτρονικού υπολογιστή),- σωλήνες των 15 mm ή των 10 mm ανάλογα με τις δυνατότητες του φασματογράφου.4.2. Rύθμιση του φασματογράφου και επαληθεύσεις

4.2.1. Ρύθμιση

Dιεξάγονται οι συνήθεις ρυθμίσεις ομοιογένειας των σημάτων και ευαισθησίας σύμφωνα με τις οδηγίες του κατασκευαστή.4.2.2. Εξακρίβωση της αξιοπιστίας των ρυθμίσεων

Xρησιμοποιούνται αιθανόλες αναφοράς, που χαρακτηρίζονται με το γράμμα C, V και Β και παρουσιάζουν διαφορετικές αλλά ακριβώς μετρημένες ισοτοπικές πυκνότητες. Έτσι έχουμε C: αλκοόλη καλαμοσακχάρου ή αραβοσίτου, V: αλκοόλη οίνου και Β: αλκοόλη ζαχαροτεύτλων. Τα δείγματα αυτά παρέχονται από το κοινοτικό γραφείο αναφοράς.

Sύμφωνα με τον τρόπο εργασίας που περιγράφεται στο σημείο 4.3., προσδιορίζονται οι ισοτοπικές τιμές των αλκοολών αυτών, οι οποίες σημειώνονται με Cmes, Vmes, Bmes (βλέπε σημείο 5.3.).

Sυγκρίνονται με τις αντίστοιχες δεδομένες τιμές αναφοράς, οι οποίες σημειώνονται με Cst, Bst, Vst (βλέπε σημείο 5.3.).

Σχήμα 2αΦάσμα ΡΜΝ2Η αιθανόλης οίνου με εσωτερικό πρότυπο (ΤΜΜ: Ν,Ν τετραμεθυλουρία)

Σχήμα 2βΦάσμα 2Η αιθανόλης που πραγματοποιείται υπό τους ίδιους όρους με αυτούς του σχήματος 2α, αλλά χωρίς εκθετικό πολλαπλασιασμού (Lb=0)

H τυπική απόκλιση της επαναληψιμότητας που προκύπτει για το μέσο όρο δέκα μετρήσεων στο ίδιο φάσμα πρέπει να είναι μικρότερη από 0,01 όσον αφορά το λόγο R και μικρότερη από 0,3 ppm όσον αφορά τα (D/H)I και (D/H)II.

Oι μέσες τιμές που λαμβάνονται για τις διάφορες ισοτοπικές παραμέτρους [R, (D/H)I, (D/H)II πρέπει να βρίσκονται μέσα στα όρια της αντίστοιχης τυπικής απόκλισης της επαναληψιμότητας, που είναι γνωστή για τις παραμέτρους αυτές στα δείγματα των τριών αλκοολών αναφοράς, τουBureau communautaire de reference (κοινοτικού γραφείου αναφοράς). Αν όχι επαναλαμβάνονται.4.3. Sυνθήκες λήψης φασμάτων RMN

Tο δείγμα αλκοόλης που έχει προετοιμαστεί σύμφωνα με το σημείο 3.3. (ή το δείγμα ύδατος κατά το σημείο 3.4.) τοποθετείται σ' ένα σωλήνα των 15 ή των 10 mm και εισάγεται στον καθετήρα.

Oι συνθήκες καταγραφής του φάσματος RMN είναι οι ακόλουθες:- η θερμοκρασία το καθετήρα (π.χ. 302o Κ) πρέπει να είναι σταθερή,- χρόνος λήψεως του φάσματος 6,8 s τουλάχιστον για εύρος φάσματος 1200 Ηz (μνήμη 16 Κ) στους 61.4 ΜΗz, δηλαδή περίπου 20 ppm ή στους 46.1 ΜΗz δηλαδή περίπου 27 ppm,- παλμός: 90o,- καθυστέρηση λήψεως: της ίδιας τάξης μεγέθους με το χρόνο που απαιτεί και η δειγματοληψία (dwell time),- ανίχνευση κάθετη ως προς το πεδίο: το "offset" (ισοστάθμιση) 01 ρυθμίζεται μεταξύ των σημάτων αναφοράς - OD και - CHD για την αιθανόλη και μεταξύ των σημάτων αναφοράς HOD και TMU για το ύδωρ,- προσδιορισμός της τιμής τουoffset αποσύζευξης 02 από το φάσμα του πρωτονίου, που μετράται στον ίδιο σωλήνα από το πηνίο ασφάλειας της αποσύζευξης. Καλή αποσύζευξη επιτυγχάνεται όταν το 02 βρίσκεται στο μέσο του διαστήματος μεταξύ των συχνοτήτων συντονισμού των ομάδων CH3 και CH2 . Χρησιμοποιείστε τον τρόπο αποσύζευξης ευρείας ζώνης.

Gια κάθε φάσμα πραγματοποιείται μια σειρά NS μετρήσεων αρκετών για να ληφθεί η σχέση σήματος/θορύβου σύμφωνα με την παράγραφο 4 σημείο 1 και επαναλαμβάνεται ΝΕ = 10 φορές η σειρά αυτή των NS. Οι τιμές των NS εξαρτώνται από τον τύπο του χρησιμοποιούμενου φασματογράφου και του καθετήρα (βλέπε παράγραφο 4) και παράδειγμα:

ΦασματογράφοςKαθετήρας10 mm15 mm7,05 TNS = 304NS = 2009,04 TNS = 200NS = 128

5. EKFRASH TVN APOTELESMATVN

5.1. Αιθανόλη

Gια καθένα από τα δέκα φάσματα προσδιορίζονται (βλέπε φάσμαRMN της αιθανόλης, εικόνα 2α):- CH3CHDOH mst et mAβλέπε σημείο 3.3.2.- tDm βλέπε σημείο 3.1.2.3.- (D/H)st = ισοτοπική αναλογία του εσωτερικού προτύπου (TMU), που αναγράφεται μέσα στο φιαλίδιο το οποίο διατίθεται από το κοινοτικό γραφείο αναφοράς.

H χρήση του ύψους των σημάτων αντί των μετρουμένων με μικρότερη ακρίβεια εμβαδών υποθέτει εύρος γραμμής ίσο προς το ήμισυ του ύψους, πράγμα που αποτελεί λογική προσέγγιση (σχήμα 2β).5.2. Ύδωρ

Όταν η ισοτοπική αναλογία του ύδατος προσδιορίζεται με RMN, από το μείγμα ύδατος TMU, χρησιμοποιείται ο ακόλουθος τύπος:όπου- m2st et m2E βλέπε σημείο 3.4.2.- (D/H)st = ισοτοπική αναλογία του εσωτερικού προτύπου (TMU) που αναγράφεται μέσα στο φιαλίδιο το οποίο διατίθεται από το κοινοτικό γραφείο αναφοράς (BCR).

5.3. Για καθεμία από τις ισοτοπικές παραμέτρους υπολογίζεται ο μέσος όρος των δέκα προσδιορισμών και το όριο αξιοπιστίας.

Ένα προαιρετικό λογισμικό (SOFT WARF) (π.χ. SINF NMR), που μπορεί να προσαρμοστεί στον υπολογιστή φασματογράφου επιτρέπει την εκτέλεση των υπολογισμών αυτών απευθείας.

Παρατήρηση:Αν μετά τη ρύθμιση του φασματογράφου, εμφανίζεται μια συστηματική απόκλιση μεταξύ τιμών που λαμβάνονται για τα ισοτοπικά χαρακτηριστικά των αλκοολών αναφοράς (σημείο 4.2.2.) και των τιμών που δίδονται από το κοινοτικό γραφείο αναφοράς, με προσέγγιση τυπικής απόκλισης, μπορεί να γίνει η παρακάτω διόρθωση, προκειμένου να ευρεθεί η πραγματική τιμή ενός τυχόντος δείγματος Χ.

H αναγωγή μπορεί να γίνει λαμβάνοντας τις τιμές των δειγμάτων αναφοράς που πλαισιώνουν αυτήν του δείγματος Χ.

Έστω (D/H)iXmes = η τιμή που προκύπτει από τη μέτρηση και (D/H)iXcorr η διορθωμένη τιμή. οπότε θα ισχύει:(D/H)iXcorr = (D/H)iBst + a [(D/H)iXmes (D/H)iBmes

Pαράδειγμα:δείγματα αναφοράς που διατίθενται ελεγμένα από το κοινοτικό γραφείο αναφοράς:(D/H)IVst = 102,0 ppm (D/H)IBst = 91,95 ppmδείγματα αναφοράς που μετρήθηκαν στο εργαστήριο:(D/H)IVmes = 102,8 ppm (D/H)IBmes = 93,0 ppmύποπτο δείγμα με μη διορθωμένη τιμή:(D/H)iXmes = 100,2 ppmυπολογίζεται α = 1,0255 και (D/H)iXcorr = 99,3 ppm6. ERMHNEIA ΤΩΝ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΩΝ

H τιμή RX που προκύπτει για την αναλογία R του ύποπτου δείγματος συγκρίνεται με τις αναλογίες που έχουν ληφθεί για τους οίνους-μάρτυρες. Αν η RX απέχει περισσότερο από δύο τυπικές αποκλίσεις από τη μέση τιμή RT που λαμβάνεται στους οίνους μάρτυρες, αυτό αποτελεί ένδειξη αλλοίωσης.6.1. Eμπλουτισμός με σάκχαρο τεύτλων ή καλαμοσακχάρου ή γλυκόζης αραβοσίτου

6.1.1. Στους οίνους

RX υψηλότερη από την RT: ένδειξη προσθήκης τευτλοσακχάρου,

RX χαμηλότερη από την RT: ένδειξη προσθήκης καλαμοσακχάρου ή σακχάρου αραβοσίτου.Sημειώστε ότι (D/H)IIX και (D/H)QXW είναι αυξημένα.Eξετάζεται η παράμετρος (D/H)IX. Αποτελεί ένδειξη:- προσθήκης τευτλοσακχάρου:η τιμή (D/H)XII του ύποπτου δείγματος είναι μικρότερη από την (D/H)IT, μέση τιμή του μάρτυρα, περισσότερο από μία τυπική απόκλιση, ανά μέτρηση,- προσθήκης τευτλοσακχάρου ή σακχάρου αραβοσίτου:

η τιμή (D/H)IX είναι μεγαλύτερη από την (D/H)IT, περισσότερο από μία τυπική απόκλιση, ανά μέτρηση,- υπολογισμός εμπλουτισμού Ε, σε % κατ' όγκον αιθανόλης: περίπτωση εμπλουτισμού με τευτλοσάκχαρο (8):(D/H)IB = ισοτοπική αναλογία για τη θέση Ι της αλκοόλης των τεύτλων: (D/H)IB = 92.5 (8).t V = αλκοολικός τίτλος του εξεταζόμενου οίνου (Χ), περίπτωση εμπλουτισμού με καλαμοσάκχαρο ή σάκχαρο αραβοσίτου

(D/H)IT = ισοτιπική αναλογία της θέσης Ι της αλκοόλη του καλαμοσακχάρου ή του αραβοσίτου (D/H)IC = 110.5tV = αλκοολικός τίτλος του εξεταζόμενου οίνου (Χ).6.1.2. Στα γλεύκη, στα συμπυκνωμένα γλεύκη και στα ανακαθαρισμένα συμπυκνωμένα γλεύκη

Oι τιμές των ισοτοπικών παραμέτρων της αλκοόλης που παραλαμβάνεται, όπως αναφέρεται στο σημείο 3.1. από το ζυμωθέν προϊόν που προήλθε (σημείο 3.2.) από γλεύκος και ανακαθαρισμένο συμπυκνωμένο γλεύκος, εξετάζονται σύμφωνα με τις οδηγίες που δίνονται στο μέρος 6 "Ερμηνεία των αποτελεσμάτων" (6.1.1), συγκριτικά προς την αλκοόλη που παραλαμβάνεται με απόσταξη από το προϊόν ζυμώσεως των γλευκών, των συμπυκνωμένων γλευκών ή των ανακαθαρισμένων συμπυκνωμένων γλευκών.

O εμπλουτισμός Ε % vol., εκφράζει τον όγκο της αλκοόλης που προστέθηκε στο ζυμωθέν προϊόν. Γνωρίζοντας την ενδεχόμενη αραίωση πριν από τη ζύμωση (συμπυκνωμένα γλεύκη και ανακαθαρισμένα συμπυκνωμένα γλεύκη) και δεχόμενοι ότι 16,83 g σακχάρου δίδουν 1% vol αλκοόλης, υπολογίζεται η ποσότητα σε μάζα σακχάρου που προστέθηκε ανά λίτρο γλεύκους, συμπυκνωμένου γλεύκους ή ανακαθαρισμένου συμπυκνωμένου γλεύκους σταφυλής.6.2. Eμπλουτισμός με μείγμα από τευτλοσάκχαρο και καλαμοσάκχαρο ή γλυκόζη αραβοσίτου

Oι ισοτοπικές αναλογίες (D/H)I και R μεταβάλλονται λιγότερο από ό,τι με την προσθήκη ενός μόνο τύπου ζάχαρης.

H (D/H)II καθώς και η (D/H)WQ αυξάνονται.Oι προσθήκες αυτές μπορούν να επιβεβαιωθούν με προσδιορισμό της αναλογίας 13C/12C στην αιθανόλη με φασματομετρία μάζας. στην περίπτωση αυτή η εν λόγω αναλογία αυξάνεται.

9. ΤΕΦΡΑ 1. ORISMOS

Tέφρα καλείται το σύνολο των προϊόντων αποτέφρωσης του στερεού υπολείμματος που λαμβάνεται μετά την εξάτμιση του οίνου, όταν αυτή πραγματοποιείται κατά τέτοιο τρόπο ώστε να λαμβάνεται τελικά το σύνολο των κατιόντων (πλην του αμμωνίου) υπό μορφή ανθρακικών και άλλων ανύδρων μεταλλικών αλάτων.2. ARXH ΤΗΣ ΜΕΘΟΔΟΥ

Aποτέφρωση του στερεού υπολείμματος του οίνου σε θερμοκρασία μεταξύ 500o C και 550o C μέχρις ότου καεί τελείως ο άνθρακας.3. EJOPLISMOS

3.1. Yδατόλουτρο 100o C.

3.2. Zυγός με ευαισθησία 1/10ο του χιλιοστογράμμου.

3.3. Uερμαντική πλάκα ή διάταξη εξατμίσεως υπερύθρων ακτίνων.

3.4. Hλεκτρικός κλίβανος με διάταξη ρύθμισης θερμοκρασίας.

3.5. Ξηραντήρας.

3.6. Kάψα από πλατίνα διαμέτρου 70 mm και ύψους 25mm με επίπεδο πυθμένα.4. TROPOS ΕΡΓΑΣΙΑΣ

Sε προζυγισμένη κάψα λευκοχρύσου (Pog), φέρονται 20 ml οίνου. Επακολουθεί εξάτμιση σε υδατόλουτρο στους 100o C ή κάτω από λυχνία υπερύθρων ακτίνων μέχρις απανθρακώσεως. Όταν δεν εκλύονται πια ατμοί, η κάψα φέρεται στον ηλεκτρικό κλίβανο και ακολουθεί αποτέφρωση στους 525o C +- 25o C. Μετά από 15 λεπτά, η κάψα εξάγεται από τον κλίβανο, προστίθενται 5 ml απεσταγμένου ύδατος που εξατμίζονται στη συνέχεια στο υδατόλουτρο ή κάτω από τη λυχνία υπερύθρων ακτίνων και στη συνέχεια η κάψα θερμαίνεται και πάλι στους 525o C για διάστημα δέκα περίπου λεπτών.

Eάν η καύση των ανθρακούχων σωματιδίων δεν είναι πλήρης, επαναλαμβάνονται οι εργασίες έκπλυσης των ανθρακούχων σωματιδίων εξάτμισης του ύδατος και αποτέφρωσης.

Sτην περίπτωση οίνων πλουσίων σε σάκχαρα, συνιστάται να προστίθενται στο στερεό υπόλειμμα μερικές σταγόνες καθαρού φυτικού ελαίου πριν από την πρώτη αποτέφρωση, ώστε να αποφεύγεται η υπερχείλιση του περιεχομένου.

Aφού ψυχθεί στον ξηραντήρα, η κάψα ζυγίζεται και έστω Ρ1 g.

Tο βάρος της τέφρας που αντιστοιχεί στο δείγμα (20 ml) είναιest: p = (P1 Po) g.5. EKFRASH ΤΩΝ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΩΝ

5.1. Tρόπος υπολογισμού

Tο βάρος Ρ της τέφρας εκφραζόμενο σε γραμμάρια ανά λίτρο με δύο δεκαδικά είναι: Ρ = 50 . p.

10. ΑΛΚΑΛΙΚΟΤΗΤΑ ΤΗΣ ΤΕΦΡΑΣ 1. ORISMOS

Αλκαλικότητα της τέφρας καλείται το σύνολο των κατιόντων, πλην του αμμωνίου, που είναι ενωμένα με τα οργανικά οξέα του οίνου.2. ARXH ΤΗΣ ΜΕΘΟΔΟΥ

Ογκομέτρηση παρουσία πορτοκαλόχρου του μεθυλίου στις τέφρες που καθίστανται διαλυτές εν θερμώ με γνωστή περίσσεια τιτλοδοτημένου διαλύματος οξέος.3. ANTIDRASTHRIA ΚΑΙ ΕΞΟΠΛΙΣΜΟS

3.1. Dιάλυμα θειικού οξέος 0,05 M (H2SO4).

3.2. Dιάλυμα υδροξειδίου του νατρίου 0,1 M (NaOH).

3.3. Dιάλυμα πορτοκαλόχρου του μεθυλίου 0,1 g% σε απεσταγμένο ύδωρ.

3.4. Yδατόλουτρο σε θερμοκρασία 100o C.4. TROPOS ΕΡΓΑΣΙΑΣ

Sε κάψα λευκοχρύσου που περιέχει την τέφρα 20 ml οίνου, προστίθενται 10 ml διαλύματος θειικού οξέος (σημείο 3.1.). Η κάψα φέρεται σε υδατόλουτρο θερμοκρασίας 100o C επί 15 λεπτά περίπου, συνθλίβοντας το περιεχόμενο με μια γυάλινη ράβδο για να επιταχυνθεί η διάλυση. Προστίθενται κατόπιν έντεκα σταγόνες διαλύματος πορτοκαλόχρου του μεθυλίου και η περίσσεια του θειικού οξέος ογκομετρείται με διάλυμα υδροξειδίου του νατρίου (σημείο 3.2.) μέχρις ότι το χρώμα του δείκτη αλλάξει σε κίτρινο.5. EKFRASH ΤΩΝ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΩΝ

Tρόπος υπολογισμού

H αλκαλικότητα της τέφρας εκφραζόμενη σε χιλιοστοϊσοδύναμα ανά λίτρο, με ένα δεκαδικό, δίνεται από τον τύπο:

A = 5 (10 n)n = αριθμός χιλιοστολίτρων υδροξειδίου του νατρίου 0,1 M.

11. ΧΛΩΡΙΟΥΧΑ ΑΛΑΤΑ 1. ARXH ΤΗΣ ΜΕΘΟΔΟΥ

Tα χλωριούχα άλατα προσδιορίζονται ποσοτικώς κατευθείαν στον οίνο ποτενσιομετρικώς με χρήση ηλεκτροδίου Ag/AgCl.2. SYSKEYES ΚΑΙ ΟΡΓΑΝΑ

2.1. Xιλιοστοβολτομετρικό pHμετρο, βαθμολογημένο τουλάχιστον στην τιμή του 2 κατά 2 mV.

2.2. Mαγνητικός αναδευτήρας.

2.3. Hλεκτρόδιο Ag/AgCl, με ηλεκτρολύτη κεκορεσμένο διάλυμα νιτρικού καλίου.

2.4. Mικροπροχοΐδα βαθμολογημένη κατά εκατοστά τουml.

2.5. Xρονόμετρο.3. ANTIDRASTHRIA ΑΝΑΦΟΡΑΣ

3.1. Dιάλυμα χλωριούχων αλάτων: 2,1027 g χλωριούχου καλίου, KCl (μέγιστο 0,005% Br), ξηρανθέντος προ της χρήσης με διατήρηση επί μερικές ημέρες σε ξηραντήρα, διαλύονται σε απεσταγμένο ύδωρ και το αρχικό διάλυμα φέρεται σε όγκο 1 λίτρου: 1 ml διαλύματος αυτού περιέχει 1 mg Cl .

3.2. Tιτλοδοτημένο διάλυμα νιτρικού αργύρου: 4,7912 g νιτρικού αργύρου, AgNO3, αναλυτικής καθαρότητας διαλύονται και αραιώνονται σε όγκο 1 λίτρου σε αλκοολικό διάλυμα 10% (κατ' όγκον): 1 ml του διαλύματος αυτού αντιστοιχεί σε 1mg de Cl .

3.3. Kαθαρό νιτρικό οξύ περιεκτικότητας τουλάχιστον 65% (ρ20 = 1,40 g/ml).4. TROPOS ΕΡΓΑΣΙΑΣ

4.1. 5,0 ml πρότυπου διαλύματος χλωριούχων αλάτων, φέρονται σε κυλινδρικό δοχείο 150ml, τοποθετημένο επάνω σε μαγνητικό αναδευτήρα, αραιώνονται στα 100 ml με απεσταγμένο ύδωρ και με 1,0ml νιτρικού οξέος τουλάχιστον 65%. Μετά την εμβάπτιση του ηλεκτροδίου, στο διάλυμα του νιτρικού αργύρου ακολουθεί ο προσδιορισμός με τη διαδοχική προσθήκη κλασμάτων του τιτλοδοτημένου διαλύματος υπό ήπια ανάδευση. Η αρχική προσθήκη είναι 1,00 ml για τα τέσσερα πρώτα ml και ακολουθεί η ανάγνωση των αντίστοιχων τιμών σε mv. Εν συνεχεία προστίθενται τα επόμενα 2 ml κατά κλάσματα των 0,20ml. Τέλος, επαναλαμβάνονται οι προσθήκες κατά κλάσματα του 1 ml μέχρις ότου προστεθούν συνολικώς 10 ml. Μετά κάθε προσθήκη επιβάλλεται αναμονή επί 30 δευτερόλεπτα περίπου, πριν γίνει η αντίστοιχη ανάγνωση σε χιλιοστοβόλτ. Οι ληφθείσες τιμές φέρονται σε ένα φύλλο χιλιοστομετρικού χαρτιού, συναρτήσει των αντιστοίχων ml του τιτλοδοτημένου διαλύματος και ακολουθεί ο προσδιορισμός του δυναμικού του ισοδυνάμου σημείου σύμφωνα με το ιδιαίτερο σημείο της σχετικής καμπύλης.

4.2. 5 ml του πρότυπου διαλύματος χλωριούχων αλάτων φέρονται σε κυλινδρικό δοχείο όγκου 150 ml όπως και 95 ml απεσταγμένου ύδατος και 1 ml νιτρικού οξέος 65% τουλάχιστον. Εμβαπτίστε το ηλεκτρόδιο και τιτλοδοτείστε υπό ανάδευση έως ότου ληφθεί το δυναμικό του ισοδυνάμου σημείου. Ο προσδιορισμός αυτός επαναλαμβάνεται μέχρις ότου επιτευχθεί μια ικανοποιητική συμφωνία αποτελεσμάτων. Ο έλεγχος αυτός πρέπει να γίνεται πριν από κάθε σειρά προσδιορισμών των χλωριούχων αλάτων στα δείγματα.

4.3. 50 ml του προς ανάλυση οίνου φέρονται σε κυλινδρικό δοχείο των 150 ml. Προστίθενται 50 ml απεσταγμένου ύδατος και 1 ml νιτρικού οξέος τουλάχιστον 65% και στη συνέχεια υποβάλλονται σε ποσοτική ανάλυση σύμφωνα με τη διαδικασία που αναφέρεται στο σημείο 4.2.5. EKFRASH ΤΩΝ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΩΝ

5.1. Yπολογισμοί

Aν n παριστά τον αριθμό των ml του τιτλοδοτημένου διαλύματος νιτρικού αργύρου, η περιεκτικότητα σε χλώριο του υπό μελέτη υγρού είναι:

20 x n εκφραζόμενη σε mg χλωρίου ανά λίτρο,0,5633 x n εκφραζόμενη σε χιλιοστοϊσοδύναμα ανά λίτρο,32,9 x n εκφραζόμενη σε mg χλωριούχου νατρίου ανά λίτρο.5.2. Eπαναληψιμότητα (ρ):

r = 1,2 mg χλωρίου ανά λίτροr = 0,03 me/lr = 2,0 mg NaCl/l.

5.3. Aναπαραγωγιμότητα (Ρ):

R = 4,1 mg χλωρίου ανά λίτροR = 0,12 me/lR = 6,8 mg NaCl/l.6. Σημείωση: Ακριβέστατος ποσοτικός προσδιορισμός.

Aναφορά στην καμπύλη πλήρους τιτλοδότησης που ελήφθη κατά τη διάρκεια της ποσοτικής ανάλυσης του υπό μελέτη υγρού με το διάλυμα νιτρικού αργύρου.

α) 50 ml του προς ανάλυση οίνου φέρονται σε κυλινδρικό δοχείο των 150 ml. Προστίθενται 50 ml απεσταγμένου ύδατος και 1 ml νιτρικού οξέος τουλάχιστον 65%. Ακολουθεί τιτλοδότηση μέσω διαλύματος νιτρικού αργύρου, προχωρώντας με προσθήκες 0,5 ml για τις οποίες λαμβάνονται οι αντίστοιχες τιμές σε mv. Με την πρώτη αυτή τιτλοδότηση συνάγεται ο κατά προσέγγιση όγκος του απαιτουμένου διαλύματος νιτρικού αργύρου.

β) ξαναρχίζει ο ποσοτικός προσδιορισμός υπό τις αυτές συνθήκες. Προχωρείτε καταρχήν σε προσθήκες 0,5 ml διαλύματος τιτλοδότησης μέχρις ότου ο προστιθέμενος όγκος είναι κατώτερος κατά 1,5 έως 2 ml του όγκου που προσδιορίσθηκε στο στοιχείο α). Στη συνέχεια πραγματοποιούνται σε προσθήκες 0,2 ml. Συνεχίστε τις προσθήκες μέχρι του κατά προσέγγιση σημειωμένου ισοδυνάμου σημείου, κατά συμμετρικό τρόπο, με την προσθήκη κλασμάτων 0,2 ml και έπειτα 0,5 lm.

Tο τελικό σημείο του ποσοτικού προσδιορισμού και ο ακριβώς καταναλωθείς όγκος του διαλύματος νιτρικού αργύρου λαμβάνεται:- είτε με τη χάραξη της καμπύλης και τον προσδιορισμό του ισοδυνάμου σημείου,- είτε με τον ακόλουθο τύπο υπολογισμού:όπου:V = όγκος τιτλοδοτημένου διαλύματος στο ισοδύναμο σημείο,V2 = όγκος τιτλοδοτημένου διαλύματος με τη μεγαλύτερη αιχμή δυναμικού,ΔVi =σταθερός όγκος προστιθεμένων κλασμάτων τιτλοδοτημένου διαλύματος δηλαδή 0,2 ml,ΔΔΕ1 = διαφορά δυναμικού - δεύτερη πριν από τη μεγαλύτερη μεταβολή δυναμικού,ΔΔΕ2 = διαφορά δυναμικού - δεύτερη μετά τη μεγαλύτερη μεταβολή δυναμικού.

Pαράδειγμα:

Όγκος τιτλοδοτημένου διαλύματος AgNO3Δυναμικό σε mVΔιαφορά δυναμικού ΔΕΔεύτερη διαφορά δυναμικού ΔΔΕ 0204 40,2208 0 40,4212 2 60,6218 0 60,8224 0 61,0230 2 81,2238 4121,425010221,627222441,831610342,0350 8262,2376 6202,4396

Sτο παράδειγμα αυτό, το τελικό σημείο της τιτλοδότησης κείται μεταξύ των 1,6 και των 1,8 ml, επειδή στο διάστημα αυτό εμφανίζεται το μεγαλύτερο άλμα δυναμικού (ΔΕ = 44 mV). Ο όγκος του τιτλοδοτημένου διαλύματος νιτρικού αργύρου που καταναλώνεται για τον ποσοτικό προσδιορισμό των χλωριούχων αλάτων κατά τη δειγματοληψία, είναι:

12. ΘΕΙΙΚΑ ΑΛΑΤΑ 1. ARXH ΤΩΝ ΜΕΘΟΔΩΝ

1.1. Mέθοδος αναφοράς

Kαταβύθιση και ζύγιση θειικού βαρίου. Το υπό τις αυτές συνθήκες συγκαθιζάνον φωσφορικό βάριο απομακρύνεται με έκπλυση του ιζήματος με υδροχλωρικό οξύ.

Sτην περίπτωση του γλεύκους και των πλουσίων σε διοξείδιο του θείου οίνων συνίσταται η προηγούμενη αποθείωση με βρασμό απουσία αέρος.1.2. Tαχεία μέθοδος δοκιμής

Tαξινόμηση των οίνων σε έναν αριθμό κατηγοριών με μια μέθοδο που χαρακτηρίζεται ως "μέθοδος των ορίων" βασιζόμενη στην καταβύθιση θειικού βαρίου με τη βοήθεια ενός τιτλοδοτημένου διαλύματος ιόντων βαρίου.2. MEUODOS ΑΝΑΦΟΡΑΣ

2.1.Aντιδραστήρια

2.1.1. Dιάλυμα υδροχλωρικού οξέος 2 Μ.

2.1.2. Dιάλυμα χλωριούχου βαρίου περιεκτικότητας 200 g/l σε BaCl2 . 2H2O.2.2. Tρόπος εργασίας

2.2.1. Γενική περίπτωση

Sε ένα φυγοκεντρικό σωλήνα των 50 ml εισάγονται 40 ml του υπό ανάλυση δείγματος. Προστίθενται 2 ml θειικού οξέος 2 Μ και 2 ml διαλύματος χλωριούχου βαρίου των 200 g/l. Ανάδευση με γυάλινη ράβδο. Έκπλυση της ράβδου με λίγο απεσταγμένο ύδωρ και παραμονή του διαλύματος εν ηρεμία επί πέντε λεπτά. Φυγοκέντρηση για πέντε λεπτά και απόχυση με προσοχή του υπερκειμένου υγρού.

Aκολουθεί έκπλυση του ιζήματος θειικού βαρίου με τον ακόλουθο τρόπο: προσθήκη 10 ml υδροχλωρικού οξέος 2 Μ, θέση του ιζήματος σε αιώρηση και φυγοκέντρηση επί πέντε λεπτά. Διαχωρισμός με προσοχή του υπερκείμενου υγρού. Επανάληψη της έκπλυσης του ιζήματος, υπό τις αυτές συνθήκες, δύο φορές με 15 ml ύδατος απεσταγμένου κάθε φορά.

Pοσοτική μεταφορά, υπό έκπλυση με απεσταγμένο ύδωρ, του ιζήματος σε ζυγισμένη κάψα από λευκόχρυσο, τοποθετημένη σε ατμόλουτρο, 100o C και παραμονή μέχρις εξατμίσεως εν ξηρώ. Το ξηρανθέν ίζημα πυρώνεται, μερικές φορές σε φλόγα μέχρις ότου μετατραπεί σε ένα λευκό υπόλειμμα. Παραμονή για ψύξη σε ένα ξηραντήριο και ζύγιση.

Έστωm η μάζα σε mg του θειικού βαρίου που προκύπει.2.2.2. Ειδική περίπτωση: Θειωμένα γλεύκη και οίνοι με μεγάλη περιεκτικότητα σε διοξείδιο του θείου.

Pροβείτε πριν από τον προσδιορισμό, στην απομάκρυνση του διοξειδίου του θείου.

Sε μια κωνική φιάλη των 500 ml, εφοδιασμένη με χοάνη μετά κρουνού και σωλήνα διαφυγής, εισάγονται 25 ml ύδατος και 1 ml καθαρού υδροχλωρικού οξέος (ρ20 = 1,15 1,18 g/ml). Το διάλυμα αυτό φέρεται σε βρασμό για να εκδιωχθεί ο αέρας και εισάγεται μέσω μιας χοάνης με κρουνό 100 ml του υπό εξέταση υγρού, με συνεχιζόμενο το βρασμό. Ο βρασμός προχωρεί έως ότου ο όγκος του υγρού στην κωνική φιάλη μειωθεί στα 75 ml περίπου. Μετά την ψύξη, το υγρό μεταφέρεται ποσοτικώς σε ογκομετρική φιάλη των 100 ml. Συμπλήρωση με ύδωρ μέχρι της χαραγής. Εκτελείται, όπως περιγράφεται στο σημείο 2.2.1., ο ποσοτικός προσδιορισμός των θειικών αλάτων σε δείγμα 40 ml από την ογκομετρική φιάλη.

2.3. Έκφραση των αποτελεσμάτων

2.3.1. Υπολογισμοί

H περιεκτικότητα σε θειικά άλατα, εκφρασμένη σε ml/l θειικού καλίου, K2SO4, είναι:18,67 x m

H περιεκτικότητα του γλεύκους ή του οίνου σε θειικά άλατα εκφράζεται σε mg/l θειικού καλίου χωρίς δεκαδικά ψηφία.2.3.2. Επαναληψιμότητα:

μέχρι 1000 mg/l: r = 27 mg/l,περί τα 1500 mg/l: r = 41 mg/l.2.3.3. Αναπαραγωγιμότητα:

μέχρι 1000 mg/l: R = 51 mg/l,περί τα 1500 mg/l: R = 81 mg/l.3. TAXEIA ΜΕΘΟΔΟΣ ΔΟΚΙΜΗΣ

3.1. Aντιδραστήρια

3.1.1. Tιτλοδοτημένο διάλυμα χλωριούχου βαρίου

Tιτλοδοτημένο διάλυμα χλωριούχου βαρίου 2,804 g χλωριούχου βαρίου, BaCl2, 2H2O και 10 ml υδροχλωρικού οξέος (ρ20 = 1,15 a 1,18 g/ml) διαλύονται σε μια ποσότητα ύδατος που επαρκεί για να ληφθεί 1 λίτρο διαλύματος. Από 1 ml του διαλύματος αυτού καθιζάνει μια ποσότητα θειικών ιόντων ισοδύναμη με 2 mg θειικού καλίου.

3.1.2. Uειικό οξύ (ρ20 = 1,84 g/ml) σε διάλυμα αραιωμένο 1/10ο (μάζα προς όγκο).3.2. Tρόπος εργασίας

Sε τρεις δοκιμαστικούς σωλήνες τοποθετούνται 10 ml γλεύκους ή οίνου. Προστίθενται στον πρώτο 3,5 ml, στον δεύτερο 5 ml και στον τρίτο 10 ml του διαλύματος χλωριούχου βαρίου. Το όλο αναδεύεται και φέρεται σε βρασμό και ύστερα αφήνεται σε ηρεμία επί μία έως δύο ώρες. Το υγρό του κάθε σωλήνα αποχέεται, διηθείται και διαιρείται σε δύο μέρη. Στο ένα προστίθενται μερικές σταγόνες του διαλύματος αραιωμένου με θειικό οξύ, στο άλλο μέρος προστίθενται μερικές σταγόνες του διαλύματος χλωριούχου βαρίου. Εξετάζεται ο κάθε σωλήνας και σημειώνεται η διαύγεια ή η θολερότης του. Η ερμηνεία γίνεται βάσει του ακόλουθου πίνακα:

OίνοςXλωριούχο βάριοDιηθημένος οίνοςαραιωμένο θειικό οξύδιάλυμα χλωριούχου βαρίου1ο δοκίμιο(ml)(ml)θολόδιαυγές103,5λιγότερο του 0,7 g K2SO4/l

διαυγέςθολό

πλέον του 0,7 g K2SO4/l2ο δοκίμιο105θολόδιαυγέςλιγότερο του 1 g K2SO4/l

διαυγέςθολό

πλέον του 1 g K2SO4/l3ο δοκίμιο 1010θολόδιαυγέςλιγότερο των 2 g K2SO4/l

διαυγέςθολό

πλέον των 2 g K2SO4/l

13. ΟΛΙΚΗ ΟΞΥΤΗΤΑ 1. ORISMOS

Ολική οξύτητα καλείται το σύνολο των ογκομετρουμένων οξέων όταν το pH του οίνου φέρεται στο 7 με προσθήκη τιτλοδοτημένου αλκαλικού διαλύματος αλκάλεως.

Tο διοξείδιο του άνθρακα δεν περιλαμβάνεται στην ολική οξύτητα.2. ARXH ΤΗΣ ΜΕΘΟΔΟΥ

Pοτενσιομετρική ογκομέτρηση ή ογκομέτρηση παρουσία κυανού της βρωμοθυμόλης ως δείκτη του τέλους της αντίδρασης με σύγκριση προς ένα πρότυπο σύγκρισης χρώματος.3. ANTIDRASTHRIA

3.1. Rυθμιστικό διάλυμα pH 7,0:δισόξινο φωσφορικό κάλιο ΚΗ2ΡΟ4: 107,3 g,

διάλυμα Μ υδροξειδίου του νατρίου (NaOH) 0,1 M: 500 ml,

ύδωρ (qsp) μέχρι: 1000 ml.

Τα πρότυπα ρυθμιστικά διαλύματα του εμπορίου μπορούν επίσης να χρησιμοποιηθούν.

3.2. Dιάλυμα υδροξειδίου του νατρίου (NaOH) 0,1 M.

3.3. Dιάλυμα κυανού της βρωμοθυμόλης περιεκτικότητας 4 g/l:

κυανούν της βρωμοθυμόλης (C27H28Br2O5S)4gουδέτερη αλκοόλη 96% vol 200 mlMετά από διαλυτοποίηση προστίθενται:ύδωρ απαλλαγμένο από CO2 200 mlδιάλυμα υδροξειδίου του νατρίου 1 Μqsp για να επιτευχθεί χρώση κυανοπράσινη, (pH 7) 7,5 mlύδωρ qsp (μέχρι συμπληρώσεως)1000 ml4. EJOPLISMOS

4.1. Aντλία δημιουργίας κενού με ύδωρ.

4.2. Fιάλη κενού των 500 ml.

4.3. Pοτενσιόμετρο με κλίμακα βαθμονομημένη σε μονάδεςpH και ηλεκτρόδια. Το ηλεκτρόδιο υάλου πρέπει να διατηρείται σε απεσταγμένο ύδωρ. Το ηλεκτρόδιο καλομέλανος-κορεσμένου χλωριούχου καλίου, πρέπει να διατηρείται σε κορεσμένο διάλυμα χλωριούχου καλίου. Συνήθως χρησιμοποιείται μεικτό ηλεκτρόδιο φυλασσόμενο σε απεσταγμένο ύδωρ.

4.4. Kυλινδρικά ποτήρια χωρητικότητας 50 ml (περίπτωση οίνων) και χωρητικότητας 100 ml (περίπτωση συμπυκνωμένων, ανακαθαρισμένων γλευκών).5. TROPOS ΕΡΓΑΣΙΑΣ

5.1. Pροετοιμασία του δείγματος

5.1.1. Οίνοι

Απομάκρυνση του διοξειδίου του άνθρακα. Σε φιάλη κενού φέρονται περίπου 50 ml οίνου. αναδεύονται και ταυτόχρονα δημιουργείται κενό με αντλία ύδατος. Η ανάδευση πρέπει να διατηρείται επί ένα έως δύο λεπτά.

5.1.2.Γλεύκη ανακαθαρισμένα και συμπυκνωμένα

Fέρονται 200 g γλεύκους ανακαθαρισμένου και συμπυκνωμένου, ζυγισμένου ακριβώς σε αλκοομετρική φιάλη των 500 ml. Συμπληρώνεται με ύδωρ ως τη χαραγή. Ομογενοποιείται.5.2. Pοτενσιομετρική ογκομέτρηση

5.2.1.Βαθμονόμηση του -πΗ μέτρου

H βαθμονόμηση του pH μέτρου πραγματοποιείται στους 20o C σύμφωνα με τις οδηγίες που δίνονται για τη χρησιμοποιούμενη συσκευή και με ρυθμιστικό διάλυμα pH 7 στους 20o C.5.2.2. Τεχνική μέτρησης

Sε κυλινδρικό δοχείο (σημείο 4.4.) φέρεται δείγμα προετοιμασμένο όπως υποδεικνύεται στο σημείο 5.1., 10 ml οίνου και 50 ml προκειμένου για ανακαθαρισμένα, συμπυκνωμένα γλεύκη. Προστίθενται 10 ml περίπου απεσταγμένου ύδατος και προστίθεται με την προχοΐδα το διάλυμα υδροξειδίου του νατρίου 0,1 M (3.2) μέχρις ότου το pH να γίνει ίσο με 7 σε θερμοκρασία 20o C. Η προσθήκη του αλκαλικού διαλύματος πρέπει να γίνεται αργά και το διάλυμα να ανακινείται σταθερά. Έστω n ο αριθμός των καταναλωθέντων χιλιοστολίτρων NaOH 0,1 Μ.5.3. Oγκομέτρηση με δείκτη (κυανού της βρωμοθυμόλης)

5.3.1. Προηγούμενη δοκιμή: παρασκευή του προτύπου σύγκρισης του χρώματος

Σε κυλινδρικό δοχείο (σημείο 4.4.) φέρονται 25 ml βρασμένου απεσταγμένου ύδατος, 1 ml διαλύματος κυανού της βρωμοθυμόλης (σημείο 3.3.) και 10 ml οίνου προετοιμασμένου όπως υποδεικνύεται στο σημείο 5.1. ή 50 ml συμπυκνωμένου ανακαθαρισμένου γλεύκους. Προστίθεται το διάλυμα υδροξειδίου του νατρίου (σημείο 3.2.), μέχρι να ληφθεί κυανοπράσινη χρώση. Προστίθενται 5 ml ρυθμιστικού διαλύματος pH (σημείο 3.1.).5.3.2. Προσδιορισμός

Sε κυλινδρικό δοχείο (σημείο 4.4.) φέρονται 30 ml βρασμένου απεσταγμένου ύδατος, 1 ml διαλύματος κυανού της βρωμοθυμόλης (σημείο 3.3.), 10 ml οίνου προετοιμασμένου όπως υποδεικνύεται στο σημείο 5.1. ή 50 ml ανακαθαρισμένου συμπυκνωμένου γλεύκους. Προστίθεται διάλυμα υδροξειδίου του νατρίου (σημείο 3.2.) μέχρις ότου το χρώμα να είναι ίδιο με εκείνο του προτύπου σύγκρισης (σημείο 5.3.1.). Έστω n ο αριθμός των καταναλωθέντων χιλιοστολίτρων διαλύματος υδροξειδίου του νατρίου 0,1 M.6. ΕΚΦΡΑΣΗ ΤΩΝ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΩΝ

6.1. Tρόπος υπολογισμού

6.1.1. Οίνοι

H ολική οξύτητα, εκφραζόμενη σε χιλιοστοϊσοδύναμα ανά λίτρο, δίδεται από τον τύπο:

A = 10 nμε ένα δεκαδικό ψηφίο.H ολική οξύτητα εκφραζόμενη σε γραμμάρια τρυγικού οξέος ανά λίτρο δίδεται από τον τύπο:

A2 = 0,075 . Aμε ένα δεκαδικό ψηφίο.6.1.2. Sυμπυκνωμένα ανακαθαρισμένα γλεύκη

- η ολική οξύτητα εκφραζομένη σε χιλιοστοϊσοδύναμα ανά kg συμπυκνωμένου ανακαθαρισμένου γλεύκους δίδεται από τον τύπο:a = 5 n,

- η ολική οξύτητα εκφραζόμενη σε χιλιοστοϊσοδύναμα ανά kg ολικού σακχάρου:Ρ = περιεκτικότητα επί τοις εκατό (m/m) σε ολικά σάκχαρα.

Eκφράζεται με ένα δεκαδικό ψηφίο.6.2. Επαναληψιμότητα ( ρ) για ογκομέτρηση με δείκτη:

r = 0,9 me/lr = 0,07 g τρυγικού οξέος/lγια τους λευκούς, ροζέ και ερυθρούς οίνους.6.3. Aναπαραγωγιμότητα ( Ρ): για τιτλοδότηση με δείκτη (σημείο 5.3.)

Gια τους λευκούς και ροζέ οίνους:R = 3,6 me/l,R = 0,3 g τρυγικού οξέος/l.

Gια τους ερυθρούς οίνους:R = 5,1 me/l,R = 0,4 g τρυγικού οξέος/l.

14. ΠΤΗΤΙΚΗ ΟΞΥΤΗΤΑ 1. ORISMOS

H πτητική οξύτητα αποτελείται από τα οξέα που ανήκουν στη σειρά του οξικού οξέος, τα οποία απαντούν στους οίνους ελεύθερα ή υπό μορφή αλάτων.2. ARXH ΤΗΣ ΜΕΘΟΔΟΥ

Tιτλοδότηση των πτητικών οξέων που διαχωρίζονται από τον οίνο δι' αποστάξεως μεθ' υδρατμών και ανακαθαρισμού των ατμών.

Aπό τον οίνο απομακρύνεται προηγουμένως το διοξείδιο του άνθρακα.

H οξύτητα που οφείλεται στο ελεύθερο και στο ενωμένο διοξείδιο του θείου που αποστάζονται υπό τις συνθήκες αυτές, πρέπει να αφαιρείται από την οξύτητα του αποστάγματος.

Pρέπει επίσης να αφαιρείται και η οξύτητα που οφείλεται στο σορβικό οξύ το οποίο έχει ενδεχομένως προστεθεί στον οίνο.

Σημείωση: Το σαλικυλικό οξύ που χρησιμοποιείται σε ορισμένες χώρες για τη σταθεροποίηση των οίνων πριν από την ανάλυση, επανευρίσκεται εν μέρει στο απόσταγμα. Πρέπει να προσδιορίζεται ποσοτικώς και να αφαιρείται από την οξύτητα. Η μέθοδος προσδιορισμού δίδεται στο σημείο 7 αυτού του κεφαλαίου.3. ANTIDRASTHRIA

3.1. Kρυσταλλικό τρυγικό οξύ (C4H6O6).

3.2. Dιάλυμα υδροξειδίου του νατρίου 0,1 Μ (NaOH).

3.3. Dιάλυμα φαινολοφθαλεΐνης 1% σε αλκοόλη 96% vol ουδέτερη.

3.4. Υδροχλωρικό οξύ αραιωμένο (ρ20 = 1,18 a 1,19 g/ml) 1/4 (v/v).

3.5. Dιάλυμα ιωδίου 0,005 M (I2).

3.6. Kρυσταλλικό ιωδιούχο κάλιο (KI).

3.7. Dιάλυμα αμύλου 5 g/l:ποσότητα 5 g αμύλου διαλύεται σε 500 ml ύδατος περίπου. Το διάλυμα φέρεται σε βρασμό υπό ταυτόχρονη ανάδευση και ο βρασμός διατηρείται επί δέκα λεπτά. Προστίθενται κατόπιν 200 g χλωριούχου νατρίου και το διάλυμα ψύχεται αφού προηγουμένως συμπληρωθεί ο όγκος μέχρι ένα λίτρο.

3.8. Kεκορεσμένο διάλυμα βορικού νατρίου (Na2B4O7, 10 H2O), δηλαδή περίπου 55 g/l στους 20o C.4. EJOPLISMOS

4.1. Sυσκευή απόσταξης μεθ' υδρατμών που αποτελείται από:1. Σύστημα παραγωγής υδρατμών. ο παραγόμενος υδρατμός πρέπει να είναι απηλλαγμένος διοξειδίου του άνθρακα.2. Yποδοχέα του οίνου (δοχείο ανατάραξης).3. Αποστακτική επανορθωτική στήλη.4. Cυκτήρα.H συσκευή αυτή πρέπει να ανταποκρίνεται στις ακόλουθες τρεις δοκιμές:α) φέρονται στον υποδοχέα 20 ml βρασμένου ύδατος. συλλέγονται 250ml αποστάγματος και προστίθενται 0,1 ml διαλύματος υδροξειδίου του νατρίου (σημείο 3.2.) 0,1 Μ και δύο σταγόνες διαλύματος φαινολοφθαλεΐνης (σημείο 3.3.). Ο ροδόχρους χρωματισμός πρέπει να παραμένει σταθερός για δέκα τουλάχιστον δευτερόλεπτα (υδρατμοί απαλλαγμένοι διοξειδίου του άνθρακα).β) φέρονται στον υποδοχέα 20 ml διαλύματος οξικού οξέος 0,1 Μ. Συλλέγονται 250 ml αποστάγματος. Το απόσταγμα τιτλοδοτείται με διάλυμα υδροξειδίου του νατρίου 0,1 Μ (σημείο 3.2.). Ο καταναλισκόμενος για την τιτλοδότηση όγκος του διαλύματος πρέπει να είναι τουλάχιστον ίσος με 19,9 ml. (Αποσταζόμενο οξικό οξύ F 99,5%).γ) φέρονται στον υποδοχέα 20 ml διαλύματος γαλακτικού οξέος 1 Μ. Συλλέγονται 250 ml αποστάγματος και ογκομετρείται η οξύτητα με διάλυμα υδροξειδίου του νατρίου 0,1 M (σημείο 3.2.).O καταναλισκόμενος όγκος πρέπει να είναι μικρότερος ή ίσος του 1,0 ml. (Αποσταζόμενο γαλακτικό οξύ δ 0,5%).Kάθε συσκευή ή κάθε τεχνική που ικανοποιεί τις δοκιμές αυτές συνιστά διεθνή επίσημη συσκευή ή τεχνική.

4.2. Aντλία κενού ύδατος.

4.3. Fιάλη κενού.5. TROPOS ΕΡΓΑΣΙΑΣ

5.1. Pροετοιμασία του δείγματος: απομάκρυνση του διοξειδίου του άνθρακα. Φέρονται 50 ml περίπου οίνου σε μια φιάλη κενού. αναδεύονται ενώ ταυτόχρονα δημιουργείται κενό με τη βοήθεια της αντλίας ύδατος. Η ανάδευση πρέπει να διαρκεί ένα έως δύο λεπτά.5.2. Aπόσταξη μεθ' υδρατμών

Fέρονται στον υποδοχέα 20 ml οίνου από τον οποίο έχει απομακρυνθεί το διοξείδιο του άνθρακα με τον τρόπο που περιγράφεται στο σημείο 5.1. Προστίθενται 0,5 g περίπου τρυγικού οξέος. Συλλέγονται τουλάχιστον 250ml αποστάγματος.5.3. Oγκομέτρηση

Tο απόσταγμα ογκομετρείται με διάλυμα υδροξειδίου του νατρίου 0,1 M (σημείο 3.2.), με δείκτη διάλυμα φαινολοφθαλεΐνης (σημείο 3.3.) (δύο σταγόνες).Έστω n ο αριθμός των καταναλωθέντων ml.

Pροστίθενται τέσσερις σταγόνες υδροχλωρικού οξέος αραιωμένου 1/4 (σημείο 3.4.), 2 ml διαλύματος αμύλου (σημείο 3.7.) και μερικοί κρύσταλλοι ιωδιούχου καλίου (σημείο 3.6.). Το ελεύθερο διοξείδιο του θείου ογκομετρείται με διάλυμα 0,0005 M ιωδίου (σημείο 3.5.).Έστω n2 ο αριθμός των καταναλωθέντων ml.

Pροστίθεται το κεκορεσμένο διάλυμα βορικού νατρίου (σημείο 3.8.) μέχρι να επανεμφανισθεί ο ροδόχρους χρωματισμός. Το δεσμευμένο υπό μορφή ενώσεως διοξείδιο του θείου ογκομετρείται με το διάλυμα ιωδίου 0,0005 M (σημείο 3.5.). Έστω n" ο αριθμός των καταναλωθέντων ml.6. EKFRASH ΤΩΝ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΩΝ

6.1. Tρόπος υπολογισμού

H πτητική οξύτητα, εκφραζόμενη σε χιλιοστοϊσοδύναμα ανά λίτρο, με ένα δεκαδικό ψηφίο, δίνεται από τον τύπο:A = 5 (n 0,1 n2 0,05 n")

H πτητική οξύτητα, εκφραζόμενη σε g οξικού οξέος ανά λίτρο με δύο δεκαδικά ψηφία, δίνεται από τον τύπο:0,300 (n 0,1 n2 0,05 n")6.2. Eπαναληψιμότητα ( ρ)

r = 0,7 me/lρ = 0,04 g οξικού οξέος/l.6.3. Aναπαραγωγιμότητα ( R)

R = 1,3 me/lR = 0,08 g οξικού οξέος/l.

6.4. Pερίπτωση οίνου στον οποίο έχει προστεθεί σορβικό οξύ

Eπειδή το σορβικό οξύ αποστάζει με υδρατμούς κατά 96% για όγκο αποστάγματος 250 ml, η οξύτητα που αντιστοιχεί σ' αυτό πρέπει να αφαιρείται από την πτητική οξύτητα, γνωρίζοντας ότι 100 mg σορβικού οξέος αντιστοιχούν σε οξύτητα 0,89 χιλιοστοϊσοδυνάμου ή 0,053 g οξικού οξέος και έχοντας υπόψη την περιεκτικότητα σε σορβικό οξύ (mg/l) που έχει εξάλλου προσδιορισθεί.7. TITLODOTHSH ΤΟΥ ΣΑΛΙΚΥΛΙΚΟΥ ΟΞΕΟΣ ΠΟΥ ΠΑΡΑΣΥΡΕΤΑΙ ΣΤΟ ΑΠΟΣΤΑΓΜΑ ΤΗΣ ΠΤΗΤΙΚΗΣ ΟΞΥΤΗΤΑΣ

7.1. Aρχή

Μετά την τιτλοδότηση της πτητικής οξύτητας και τη διόρθωση του διοξειδίου του θείου, η παρουσία του σαλικυλικού οξέος χαρακτηρίζεται, μετά την οξίνιση, από την ιώδη απόχρωση που εμφανίζεται μετά την προσθήκη ενός άλατος του σιδήρου ΙΙΙ.

H ογκομέτρηση του σαλικυλικού οξέος που παρασύρεται στο απόσταγμα της πτητικής οξύτητας, πραγματοποιείται σε ένα δεύτερο απόσταγμα ίσου όγκου με αυτόν στον οποίο τιτλοδοτήθηκε η πτητική οξύτητα. Σ' αυτό το απόσταγμα, το σαλικυλικό οξύ τιτλοδοτείται με χρωματομετρική συγκριτική μέθοδο. Αφαιρείται από την πτητική οξύτητα η οξύτητα του αποστάγματος.

7.2. Aντιδραστήρια

7.2.1. Yδροχλωρικό οξύ (HCI) (ρ20 = 1,18 a 1,19 g/ml).

7.2.2. Uειοθειικό νάτριο (Na2 S2 O3, 5H2O) σε διάλυμα 0,1 Μ.

7.2.3. Dιάλυμα εναμμώνιου θειικού σιδήρου ΙΙΙ (Fe2 (SO4)3, [(NH4)2 SO4 . 24 H2O 10% (m/v).

7.2.4. Dιάλυμα σαλικυλικού νατρίου 0,01 M. Διάλυμα περιέχον

1,60 g/l σαλικυλικού νατρίου (Νa C7 H5 O3).7.3. Tρόπος εργασίας

7.3.1. Εντοπισμός του σαλικυλικού οξέος στο απόσταγμα της πτητικής οξύτητας

Aμέσως μετά την ογκομέτρηση της πτητικής οξύτητας και τη διόρθωση του ελεύθερου και δεσμευμένου διοξειδίου του θείου σε μια κωνική φιάλη προστίθενται 0,5 ml υδροχλωρικού οξέος (σημείο 7.2.1.), 3 ml διαλύματος θειοθειικού νατρίου 0,1 M (σημείο 7.2.2.) και 1 ml διαλύματος εναμμώνιου θειικού σιδήρου ΙΙΙ (σημείο 7.2.3.).

Pαρουσία σαλικυλικού οξέος αναπτύσσεται ιώδες χρώμα.7.3.2. Τιτλοδότηση του σαλικυλικού οξέος

Sτην παραπάνω κωνική φιάλη σημειώνεται με μια παύλα ο όγκος του αποστάγματος. Η φιάλη αδειάζεται και πλένεται.

Yποβάλλεται σε απόσταξη μεθ' υδρατμών ένα νέο δείγμα 20 ml οίνου και το απόσταγμα συλλέγεται στην κωνική φιάλη μέχρι το ύψος της παύλας. Προστίθενται 0,3 ml υδροχλωρικού οξέος καθαρού (σημείο 7.2.1.) και 1 ml διαλύματος εναμμώνιου θειικού σιδήρου ΙΙΙ (σημείο 7.2.3.). Το περιεχόμενο της κωνικής φιάλης χρωματίζεται ιώδες.

Sε μια κωνική φιάλη όμοια με αυτή που φέρει το σημάδι της παύλας, εισάγεται απεσταγμένο ύδωρ μέχρι το ίδιο ύψος όπως το απόσταγμα. Προστίθενται 0,3 ml υδροχλωρικού οξέος καθαρού (σημείο 7.2.1.), 1 ml εναμμώνιου θειικού σιδήρου ΙΙΙ (σημείο 7.2.3.). Προστίθεται με μια προχοΐδα το διάλυμα του σαλικυλικού νατρίου 0,01 M (σημείο 7.2.4.) μέχρι να ληφθεί το ιώδες χρώμα στην ίδια ένταση όπως στο δείγμα του αποστάγματος οίνου.

Έστω n" . x2", ο αριθμός των ml που καταναλώθηκαν.

7.4. Dιόρθωση της πτητικής οξύτητας

Aφαιρείται ο όγκος 0,1 x n" x2" ml από τον όγκο n ml του διαλύματος NaOH 0,1 M που χρησιμοποιήθηκε για να τιτλοδοτηθεί πτητική οξύτητα κατά την ογκομέτρηση του αποστάγματος.

15. ΜΟΝΙΜΗ ΟΞΥΤΗΤΑ 1. ARXH

H μόνιμη οξύτητα ισούται με τη διαφορά ολικής και πτητικής οξύτητας. 2. EKFRASH ΤΩΝ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΩΝ

H μόνιμη οξύτητα εκφράζεται σε:- χιλιοστοϊσοδύναμα ανά λίτρο,- γραμμάρια τρυγικού οξέος ανά λίτρο.

16. ΤΡΥΓΙΚΟ ΟΞΥ 1. ARXH ΤΩΝ ΜΕΘΟΔΩΝ

1.1. Mέθοδος αναφοράς

Tο τρυγικό οξύ καθιζάνει υπό μορφή ρακεμικού ασβεστίου και προσδιορίζεται σταθμικά. Ο προσδιορισμός αυτός μπορεί να συμπληρωθεί με έναν ογκομετρικό προσδιορισμό για σύγκριση. Οι συνθήκες καθιζήσεως: pH, όγκος δείγματος που λαμβάνεται για τον προσδιορισμό, συγκέντρωση των ιόντων που καθιζάνουν, είναι τέτοιες, ώστε η καθίζηση του ρακεμικού ασβεστίου να είναι ολική, ενώ το D( ) τρυγικό ασβέστιο παραμένει στο διάλυμα.

Όταν στον οίνο έχει προστεθεί μετατρυγικό οξύ, το οποίο καθιστά την καθίζηση του ρακεμικού ασβεστίου ατελή, τούτο πρέπει να υδρολύεται προ του προσδιορισμού.1.2. Mέθοδος συνήθης

Tο τρυγικό οξύ που απομονώνεται με τη βοήθεια στήλης ανταλλακτών ανιόντων, προσδιορίζεται χρωματομετρικά στο έκλουσμα, χάρη στην ερυθρά χρώση που δίνει με το βαναδικό οξύ. Το έκλουσμα αυτό περιέχει επίσης το γαλακτικό και το μηλικό οξύ του οίνου, τα οποία όμως δεν παρεμποδίζουν τον προσδιορισμό.2. MEUODOS ΑΝΑΦΟΡΑΣ

2.1. Sταθμική μέθοδος

2.1.1. Αντιδραστήρια

2.1.1.1. Dιάλυμα οξικού ασβεστίου, που περιέχει ασβέστιο 10 g/l: ανθρακικό ασβέστιο καθαρό: Ca CO3 25 gοξικό οξύ (CH3 COOH) (ρ20 = 1,05g/ml) 40 mlύδωρ μέχρι συμπληρώσεως 1 l

2.1.1.2. Rακεμικό ασβέστιο κρυσταλλικό: CaC4O6H4, 4H2O:σε κυλινδρικό υποδοχέα 400 ml, φέρονται 20 ml διαλύματος L(+)τρυγικού οξέος 5 g/l, 20 ml διαλύματος D( ) τρυγικού αμμωνίου, 6,126 g/l και 6 ml διαλύματος οξικού ασβεστίου που περιέχει ασβέστιο 10 g/l (σημείο 2.1.1.1.).Το διάλυμα αφήνεται προς καθίζηση επί δύο ώρες. Το ίζημα συλλέγεται σε γυάλινο ηθμό no 4, πλένεται τρεις φορές με 30 ml περίπου απεσταγμένο ύδωρ και ξηραίνεται σε κλίβανο 70o C μέχρι σταθερού βάρους. Με τις ποσότητες αντιδραστηρίου που χρησιμοποιούνται λαμβάνονται περίπου 340 mg κρυσταλλικού ρακεμικού ασβεστίου.

Fυλάσσονται σε πωματισμένη φιάλη.

2.1.1.3. Yγρό καθιζήσεως (pH 4,75):- D( )τρυγικό οξύ 122 mg- διάλυμα υδροξειδίου του αμμωνίου 25% (ρ20 = 0,97 g/ml) 0,3 ml- διάλυμα οξικού ασβεστίου 10g Ca/l 8,8 ml ύδωρ μέχρι συμπληρώσεως1000 ml

Tο D( ) τρυγικό οξύ διαλύεται και προστίθεται κατόπιν το υδροξείδιο του αμμωνίου. ο όγκος συμπληρώνεται έως 900 ml περίπου. προστίθενται 8,8 ml από το διάλυμα του οξικού ασβεστίου (σημείο 2.1.1.1.) και μετά από ανάμειξη προσαρμόζεται το pH σε 4,75 με οξικό οξύ. Ο όγκος συμπληρώνεται στο λίτρο.

Επειδή το ρακεμικό ασβέστιο είναι ελαφρά διαλυτό σ' αυτό το υγρό, προστίθενται 5 mg/l ρακεμικού ασβεστίου. το υγρό υποβάλλεται σε ανακίνηση επί δώδεκα ώρες και διηθείται.2.1.2. Τεχνική της μεθόδου

2.1.2.1. Οίνοι στους οποίους δεν έχει προστεθεί μετατρυγικό οξύ

Sε κυλινδρικό υποδοχέα των 600 ml, φέρονται 500 ml από το υγρό καθιζήσεως και 10 ml οίνου. Επακολουθεί ανάμειξη τρίβοντας τα τοιχώματα του υποδοχέα με τη βοήθεια γυάλινης ράβδου και το δείγμα αφήνεται προς καθίζηση επί δώδεκα ώρες (μία νύχτα).

Sτη συνέχεια διηθείται από γυάλινο ηθμό no 4, ζυγισμένο και τοποθετημένο σε καθαρή φιάλη κενού. Ο υποδοχέας πλένεται έτσι ώστε όλο το ίζημα να μεταφερθεί επί του ηθμού.

Το ίζημα ξηραίνεται φέρεται σε κλίβανο στους 70o C μέχρι σταθερού βάρους. Ζυγίζεται: έστω p το βάρος του κρυσταλλικού ρακεμικού ασβεστίου CaC4O6H4 που κρυσταλλώθηκε με τέσσερα μόρια ύδατος.2.1.2.2. Οίνοι στους οποίους έχει προστεθεί μετατρυγικό οξύ

Sε περιπτώσεις οίνων, στους οποίους έχει προστεθεί μετατρυγικό οξύ ή υπάρχει υπόνοια ότι έχει γίνει τέτοια προσθήκη, προηγείται υδρόλυση του μετατρυγικού οξέος ως εξής:

σε κωνική φιάλη των 50 ml, φέρονται 10 ml οίνου και 0,4 ml οξικού οξέος καθαρού (CH3 COOH, ρ20 = 1,05 g/ml). Το υγρό φέρεται σε βρασμό υπό κάθετο ψυκτήρα επί 30 λεπτά. Αφού ψυχθεί, το υγρό της κωνικής φιάλης μεταφέρεται σε κυλινδρικό ποτήρι και η φιάλη πλένεται δυο φορές με 5 ml ύδατος. Στη συνέχεια εφαρμόζεται η τεχνική όπως περιγράφεται πιο πάνω.

Tο υδρολυμένο κατ' αυτόν τον τρόπο μετατρυγικό οξύ συμπροσδιορίζεται ως τρυγικό οξύ.2.1.3. Υπολογισμός και έκφραση των αποτελεσμάτων

Ένα μόριο ρακεμικού ασβεστίου αντιστοιχεί σε μισό μόριο L(+) τρυγικού οξέος οίνου.

H ποσότητα του τρυγικού οξέος ανά λίτρο οίνου εκφραζόμενη σε χιλιοστοϊσοδύναμα είναι ίση προς: 384,5 p.

Dίδεται με ένα δεκαδικό ψηφίο.

H ποσότητα του τρυγικού οξέος ανά λίτρο οίνου, εκφραζόμενη σε γραμμάρια τρυγικού οξέος είναι ίση προς: 28,84 p.

Dίδεται με ένα δεκαδικό ψηφίο.

H ποσότητα του τρυγικού οξέος ανά λίτρο οίνου, εκφραζόμενη σε γραμμάρια όξινου τρυγικού καλίου, είναι ίση προς: 36,15 p.

Dίδεται με ένα δεκαδικό ψηφίο.2.2. Sυγκριτικός ογκομετρικός προσδιορισμός

2.2.1. Αντιδραστήρια

2.2.1.1. Yδροχλωρικό οξύ (HCl) (ρ20 = 1,18 a 1,19 g/ml), αραιωθέν σε αναλογία 1:5.

2.2.1.2. DιάλυμαEDTA 0,05 M:EDTA (δινάτριο άλας του αιθυλενο-διαμινοτετραοξικού οξέος (C10H14N2O8Na2, 2H2O)18,61 gύδωρ μέχρι συμπληρώσεως1000 ml

2.2.1.3. Dιάλυμα υδροξειδίου του νατρίου 40% (m/v):υδροξείδιο του νατρίου (NaOH)50 gύδωρ μέχρι συμπληρώσεως 100 ml

2.2.1.4. Dείκτης calcone-ανθρακικού οξέος: 1% (m/m)

1 g calcone-ανθρακικού οξέος ή οξέος 2-υδροξυ-4-θειο-1-ναφθαλάζο-3-ναφθοϊκό: (C21H14N2O7S, 3H2O)1 gAναμειγνύεται με 100 g ανύδρου θειικού νατρίου (Na2SO4)2.2.2. Τεχνική της μεθόδου

Tο ίζημα του ρακεμικού ασβεστίου που περιέχεται στον γυάλινο ηθμό, αφού ζυγισθεί, διαλύεται σε 10 ml αραιού υδροχλωρικού οξέος (σημείο 2.2.1.1.) και ο ηθμός πλένεται με 50 ml απεσταγμένου ύδατος.

Προστίθενται 5 ml διαλύματος υδροξειδίου του νατρίου 40% (σημείο 2.2.1.3.) και 30 mg δείκτη (σημείο 2.2.1.4.). Επακολουθεί ογκομέτρηση με διάλυμα EDTA 0,05 M (σημείο 2.2.1.2.). Έστω n ο αριθμός των καταναλωθέντων κυβικών εκατοστών.2.2.3. Έκφραση των αποτελεσμάτων

H ποσότητα του τρυγικού οξέος ανά λίτρο οίνου εκφραζόμενη σε χιλιοστοϊσοδύναμα είναι ίση προς: 5 n

Dίδεται με ένα δεκαδικό ψηφίο.

H ποσότητα του τρυγικού οξέος ανά λίτρο οίνου εκφραζόμενη σε γραμμάρια τρυγικού οξέος είναι ίση προς: 0,375 n

Dίδεται με ένα δεκαδικό ψηφίο.

H ποσότητα του τρυγικού οξέος ανά λίτρο οίνου εκφραζόμενη σε γραμμάρια όξινου τρυγικού καλίου, είναι ίση προς: 0,470 n

Dίδεται με ένα δεκαδικό ψηφίο.3. MEUODOS ΣΥΝΗΘΗΣ

3.1. Aντιδραστήρια

3.1.1.Για την προκατεργασία του δείγματος οίνου:

3.1.1.1. Oξικό οξύ σε διάλυμα 30% (v/v) (CH3 COOH ρ20 = 1,05 g/ml).

3.1.1.2. Ανταλλάκτης ανιόντων ισχυρά βασικός (π.χ.: ανταλλάκτης ανιόντων ΙΙΙ Merck 20 50 mesh) χρησιμοποιείται υπό την οξική μορφή. Προς το σκοπό αυτό παραμένει μέσα σε διάλυμα οξικού οξέος 30% τουλάχιστον επί 24 ώρες. Είναι, εντούτοις, προτιμότερο να υπάρχει μεγαλύτερη ποσότητα σε απόθεμα, που να διατηρείται μόνιμα σε διάλυμα 30% οξικού οξέος (σε 100 g περίπου ανταλλάκτη προστίθενται 200 ml οξικού οξέος 30%).

3.1.1.3. Oξικό οξύ CH3COOH (ρ20 = 1,05 g/ml) σε διάλυμα 0,5% (v/v).

3.1.1.4. Dιάλυμα θειικού νατρίου 7,1 g p. 100 ml (0,5 M).

Dιαλύονται 71 g ανύδρου θειικού νατρίου (Na2SO4) σε απεσταγμένο ύδωρ και ο όγκος συμπληρώνεται μέχρι 1000 ml.3.1.2. Για τον προσδιορισμό του τρυγικού οξέος

3.1.2.1. Dιάλυμα οξικού νατρίου (Na CH3COO) 27% (m/v).

Dιαλύονται 270 g άνυδρου οξικού νατρίου, Na CH3 COO, σε απεσταγμένο ύδωρ και συμπληρώνεται ο όγκος στα 1000 ml.

3.1.2.2. Aντιδραστήριο βαναδικό

10 g μεταβαναδικού αμμωνίου (NH4 VO3), διαλύονται σε 150 ml διαλύματος M-υδροξειδίου του νατρίου (σημείο 3.1.2.10.). Το διάλυμα μεταφέρεται σε ογκομετρική φιάλη των 500 ml, προστίθενται 200 ml διαλύματος οξικού νατρίου 27% (σημείο 3.1.2.1.) και ο όγκος συμπληρώνεται με απεσταγμένο ύδωρ στα 500 ml.

3.1.2.3. Dιάλυμα H2 SO4 1 M.

3.1.2.4. Dιάλυμα H2 SO4 0,5 M.

3.1.2.5.Dιάλυμα H2 SO4 0,05 M.

3.1.2.6.Dιάλυμα υπεριωδικού οξέος 0,05 M

Sε ογκομετρική φιάλη του ενός λίτρου, φέρονται 10,696 g υπεριωδικού νατρίου, Na IO4, και 50 ml διαλύματος θειικού οξέος 0,5 M (σημείο 3.1.2.4.). Ο όγκος συμπληρώνεται με απεσταγμένο ύδωρ μέχρι 1000ml.

3.1.2.7. Dιάλυμα γλυκερίνης 10% (m/v).

Sε ογκομετρική φιάλη των 100 ml, ζυγίγονται 10 g πολύ καθαρής γλυκερίνης C3H8O3και ο όγκος συμπληρώνεται στα 100 ml με απεσταγμένο ύδωρ.

3.1.2.8. Dιάλυμα θειικού νατρίου 7,1% g/ml (βλέπε σημείο 3.1.1.4.).

3.1.2.9. Dιάλυμα τρυγικού οξέος 1 g/l

Sε ογκομετρική φιάλη των 500 ml, φέρονται 0,5 g τρυγικού οξέος, 6,66 ml διαλύματος υδροξειδίου του νατρίου Μ (σημείο 3.1.2.10.) και συμπληρώνεται στα 500 ml με διάλυμα θειικού νατρίου 7,1% (σημείο 3.1.1.4.).

3.1.2.10. Dιάλυμα υδροξειδίου του νατρίου, NaOH, 1 Μ.3.2. Sυσκευές

3.2.1. Gυάλινη στήλη μήκους 300 mm και εσωτερικής διαμέτρου 10 11 mm με στρόφιγγα.

3.2.2. Fασματοφωτόμετρο για μέτρηση της απορρόφησης σε μήκος κύματος 490 nm, με κυψελίδες οπτικής διαδρομής 10 mm.3.3. Tρόπος εργασίας

3.3.1. Προετοιμασία της ιοντοανταλλακτικής στήλης

Eισάγεται στη στήλη πάνω από τη στρόφιγγα (σημείο 3.2.1.) ένα στρώμα υαλοβάμβακα, εμποτισμένου με απεσταγμένο ύδωρ και κατόπιν 10 ml του αιωρήματος του ιοντοανταλλάκτη στην οξική φάση (σημείο 3.1.1.2.). Αφήστε να κατακαθίσει. Τοποθετήστε ένα πώμα υαλοβάμβακα στην επιφάνεια του σωρευμένου ανταλλάκτη (ώστε να αποφευχθεί η ανατάραξή του κατά τις μεταγενέστερες εκπλύσεις).

O ανταλλάκτης μπορεί να χρησιμοποιηθεί μόνο για ένα προσδιορισμό.3.3.2. Απομόνωση των οργανικών οξέων

Mε ανοικτή τη στρόφιγγα, αφήστε το διάλυμα του οξικού οξέος να περάσει μέχρι ύψους 2 3 mm από το πώμα υαλοβάμβακα που τοποθετείται πάνω από τον ανταλλάκτη.

Pροσθέστε 10 ml διαλύματος οξικού οξέος 0,5% (σημείο 3.1.1.3.) και αφήστε κατόπιν να τρέξει το υγρό μέχρι το ίδιο ύψος όπως πριν. Επαναλάβετε τη διαδικασία έκπλυσης τέσσερις φορές ακόμη.

Mετά την τελευταία έκπλυση, με κλειστή τη στρόφιγγα, βάζετε πάνω στον ανταλλάκτη 10 ml οίνου ή γλεύκους. Αφήστε να περάσει ο οίνος στάγδην (μία σταγόνα ανά δευτερόλεπτο) και σταματήστε λίγο πάνω από τον ανταλλάκτη. Προσθέστε πάλι στη στήλη 10 ml διαλύματος οξικού οξέος 0,5% (σημείο 3.1.1.3.), αφήστε να περάσει με την ίδια ταχύτητα όπως και πριν και επαναλάβετε τη διαδικασία ύδατος επτά φορές με 10 ml ύδατος κάθε φορά. Στην τελευταία έκπλυση κλείνετε τη στρόφιγγα τη στιγμή που το υγρό βρίσκεται λίγο παραπάνω από το πώμα του υαλοβάμβακα.

Eκλούονται τα δεσμευμένα στον ανταλλάκτη οξέα με τη βοήθεια διαλύματος θειικού νατρίου 7,1% (σημείο 3.1.1.4.). το έκλουσμα συλλέγεται σε μια ογκομετρική φιάλη των 100ml μέχρι τη χαραγή.3.3.3. Προσδιορισμός του τρυγικού οξέος

3.3.3.1. Οίνοι στους οποίους δεν έχει προστεθεί μετατρυγικό οξύ.

Σε δύο κωνικές φιάλες, α και β, εισάγονται 20 mlεκλούσματος.

Η φιάλη α χρησιμεύει για τον προσδιορισμό και η φιάλη β, όπου το τρυγικό οξύ καταστρέφεται με υπεριωδικό οξύ, χρησιμεύει ως μάρτυς.

Εισάγονται στη φιάλη α:- 2 ml H2SO4 M (σημείο 3.1.2.3.)- 5 ml H2SO4 0,05 M (σημείο 3.1.2.5.)- 1 ml γλυκερίνη 10% (σημείο 3.1.2.7.).

Εισάγονται στη φιάλη β:- 2 ml H2SO4 M (σημείο 3.1.2.3.) - 5 ml διάλυμα υπεριωδικού οξέος 0,05 Μ (σημείο 3.1.2.6.)

Μετά από πάροδο 15 λεπτών, προστίθενται:- 1 ml διάλυμα γλυκερίνης 10% (σημείο 3.1.2.7.) για να καταστραφεί η περίσσεια του υπεριωδικού.

Μετά από πάροδο δύο λεπτών,

Προστίθενται υπό ανάδευση, πρώτα στη φιάλη β και αμέσως μετά στη φιάλη α, 5 ml βαναδικό αντιδραστήριο (σημείο 3.1.2.2). Τίθεται αμέσως σε λειτουργία ένα χρονόμετρο και εισάγεται το περιεχόμενο των φιαλών α και β στις κυψελίδες του φάσματος φωτομέτρου. Μετά από 90 sec μετράται η απορρόφηση, στα 490 nm, του υγρού της φιάλης α (ζητούμενο) αφού ρυθμιστεί το μηχάνημα για διαπερατότητα 100% με την κυψελίδα του μάρτυρα (φιάλη β2).

Εάν το περιεχόμενο του εκλούσματος είναι υψηλό σε τρυγικό οξύ, δηλαδή λαμβάνεται μια υψηλή απορρόφηση, αραιώνεται το έκλουσμα με 7,1% διάλυμα του θειικού νατρίου και εκτελείται η μέτρηση με αυτό το αραιωμένο διάλυμα.

3.3.3.2. Οίνοι στους οποίους έχει προστεθεί μετατρυγικό οξύ.

Στην περίπτωση αυτή ή αν υπάρχουν σχετικές υποψίες, εκτελείται υδρόλυση του οξέος αυτού όπως αναφέρεται στη μέθοδο αναφοράς.

Μετά την ψύξη του, το περιεχόμενο της κωνικής φιάλης αποχύνεται στην κορυφή της ανταλλακτικής στήλης, καθώς και τα υγρά έκπλυσης (2x5 ml). Συνεχίστε όπως παραπάνω.

Το μετατρυγικό οξύ υπολογίζεται ως τρυγικό οξύ στα αποτελέσματα του προσδιορισμού.3.3.4. Καμπύλη αναφοράς

Εισάγονται, 10, 20, 30, 40 και 50 mlτου διαλύματος του τρυγικού οξέος 1 g/l (σημείο 3.1.29.) σε ογκομετρικές φιάλες των 100 mlκαι συμπληρώνονται στα 100 ml με διάλυμα θειικού νατρίου 7,1% (σημείο 3.1.1.4). Οι συγκεντρώσεις αυτές αντιστοιχούν σε εκλούσματα οίνων που περιέχουν 1, 2, 3, 4 και 5 g τρυγικού οξέος ανά λίτρο.

Σε δύο κωνικές φιάλες, α και β, εισάγονται 20 ml αυτών των διαλυμάτων. Η συνέχεια σύμφωνα με την τεχνική για το έκλουσμα του οίνου.

Η γραφική παράσταση των απορροφήσεων των διαλυμάτων αυτών ως προς την περιεκτικότητα σε τρυγικό οξύ είναι ευθεία που κάμπτεται ελαφρά προς το μηδέν. Διευκρινείστε, αν χρειάζεται, το σημείο αυτό της καμπύλης μετρώντας διαλύματα γνωστής περιεκτικότητας σε τρυγικό οξύ, κατώτερης του 1,0 g/l.3.3.5. Έκφραση των αποτελεσμάτων

Φέρετε τη μετρούμενη απορρόφηση του εκλούσματος στην καμπύλη αναφοράς για να λάβετε την περιεκτικότητα του οίνου σε τρυγικό οξύ, σε g/l,με ένα δεκαδικό ψηφίο.

17. ΚΙΤΡΙΚΟ ΟΞΥ 1. ΑΡΧΗ ΤΗΣ ΜΕΘΟΔΟΥ

Το κιτρικό οξύ μετατρέπεται σε οξαλοξικό οξύ και οξικό με μια αντίδραση που καταλύεται από την κιτρική-λυάση (CL):- κιτρικό οξαλοξικό + οξικό

Παρουσία της μηλικής-αφυδρογενάσης (MDH) και της γαλακτικής-αφυδρογενάσης (LHD), το οξαλοξικό και το προερχόμενο από αποκαρβοξυλίωση παράγωγό του, το πυροσταφυλικό, ανάγονται σε L-μηλικό και σε L-γαλακτικό με το ανηγμένο δινουκλεοτίδιο νικοτιναμιδίου-αδενίνης (NADH):- οξαλοξικό + NADH + H+ L-μηλικό + NAD+- πυροσταφυλικό + NADH + H+ L-γαλακτικό + NAD+

Η ποσότητα NADH που οξειδώνεται σε NAD+ στις αντιδράσεις αυτές, είναι ανάλογη προς το υπάρχον κιτρικό. Η οξείδωση του NADH μετράται από τη μείωση της απορρόφησής του σε μήκος κύματος 340nm.2. ΑΝΤΙΔΡΑΣΤΗΡΙΑ

2.1. Ρυθμιστικό διάλυμαpH 7,8

(γλυκυλογλυκίνη 0,51 Μ. pH 7,8. Zn2+ : 0,6 . 10 3Μ):διαλύονται 7,13 g γλυκυλογλυκίνης σε 70 mlπερίπου δισαπεσταγμένου ύδατος.

Ρυθμίζεται τοpH στο 7,8 με 13 ml περίπου διαλύματος NaOH 5 M. προστίθενται 10 ml διαλύματος χλωριούχου ψευδαργύρου και συμπληρώνεται ο όγκος μέχρι τα 100 ml με δισαπεσταγμένο ύδωρ.

Το διάλυμα παραμένει σταθερό για τέσσερις εβδομάδες τουλάχιστον, στους + 4oC.

2.2. Διάλυμα ανηγμένου δινουκλεοτιδίου νικοτιναμιδίου-αδενίνης (NADH) περίπου 6 10 3 Μ: διαλύονται 30 mg NADH και 60 mg NaHCO3 σε 6ml δισαπεσταγμένου ύδατος.

2.3. Διάλυμα μηλικής αφυδρογενάσης/γαλακτικής αφυδρογενάσης (MDH/LDH) (0,5 mg MDH/ml. 2,5 mg LDH/ml): παρασκευάζεται μείγμα 0,1 mg MDH (5 mg MDH/ml), 0,4 ml διαλύματος θειικού αμμωνίου (3,2 Μ) και 0,5 ml LDH (5 mg/ml).Το εναιώρημα αυτό είναι σταθερό επί ένα έτος τουλάχιστον στους + 4oC.

2.4. Κιτρική-λυάση CL (5 mg πρωτεΐνης/ml).

Διαλύονται 168mg λυοφιλιωμένου προϊόντος σε 1 ml παγωμένου ύδατος. Το διάλυμα είναι σταθερό επί μία τουλάχιστον εβδομάδα στους + 4oC και επί τέσσερις εβδομάδες τουλάχιστον σε κατεψυγμένη μορφή.

Συνιστάται να προηγείται του προσδιορισμού, επαλήθευση της δραστικότητας του ενζύμου.

2.5. Πολυβινυλπολυπυρολιδόνη (PVPP).

Παρατήρηση:Όλα τα αντιδραστήρια που είναι αναγκαία για τη μέθοδο αυτή μπορούν να ληφθούν ελεύθερα στο εμπόριο.3. ΕΞΟΠΛΙΣΜΟΣ

3.1. Φασματοφωτόμετρο που επιτρέπει την εκτέλεση μετρήσεων σε μήκος κύματος 340 nm, μέγιστο της απορρόφησης του NADH.

Ελλείψει τούτου, μπορεί να χρησιμοποιηθεί φωτόμετρο με φάσμα ασυνεχές, το οποίο επιτρέπει την εκτέλεση μετρήσεων στα 334 nm ή στα 365 nm.

Επειδή πρόκειται για απόλυτες μετρήσεις απορρόφησης (χωρίς καμπύλη αναφοράς, αλλά με βάση το συντελεστή απόσβεσης του NADH), οι κλίμακες των μηκών κύματος και των απορροφήσεων της συσκευής πρέπει να ελέγχονται.

3.2. Γυάλινες κυψελίδες με οπτική διαδρομή 1 cmή κυψελίδες μιας χρήσης.

3.3. Μικροσιφώνια που επιτρέπουν τη λήψη όγκων 0,02 έως 2 ml.

4. ΠΡΟΕΤΟΙΜΑΣΙΑ ΤΟΥ ΔΕΙΓΜΑΤΟΣ

Ο προσδιορισμός των κιτρικών πραγματοποιείται εν γένει απευθείας στον οίνο χωρίς προηγούμενο αποχρωματισμό και χωρίς αραίωση, υπό την προϋπόθεση ότι η περιεκτικότητα σε κιτρικό οξύ είναι μικρότερη από 400 mg/l. Άλλως, ο οίνος αραιώνεται έτσι ώστε η συγκέντρωση των κιτρικών να είναι μεταξύ 20 και 400mg/l (ποσότητα κιτρικών στο δείγμα μεταξύ 5 μgκαι 80 μg).

Στην περίπτωση ερυθρού οίνου πλούσιου σε φαινολικές ενώσεις, συνιστάται να προηγείται κατεργασία με PVPP:

0,2 g περίπουPVPP φέρονται σε ύδωρ υπό μορφή εναιωρήματος και αφήνονται σε ηρεμία επί 15 λεπτά. Επακολουθεί διήθηση με πτυχωτό ηθμό.

Σε 10 ml οίνου που ευρίσκεται μέσα σε κωνική φιάλη των 50 ml,προστίθεται το ένυγρο PVPP που παραλήφθηκε με τη σπάτουλα πάνω από το φίλτρο. Επακολουθεί ανακίνηση επί δύο έως τρία λεπτά και διήθηση.5. ΤΡΟΠΟΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ

Με το φασματοφωτόμετρο ρυθμισμένο σε μήκος κύματος 340 nm, εκτελούνται οι μετρήσεις της απορρόφησης μέσα σε κυψελίδες 1 cm. Η ρύθμιση του φασματοφωτομέτρου ως προς τη μηδενική τιμή απορρόφησης γίνεται ως προς τον αέρα (δεν υπάρχει κυψελίδα στην οπτική διαδρομή).

Sτις κυψελίδες πάχους 1 cm, εισάγονται:

Μάρτυρας ΔείγμαΔιάλυμα 2.1. 1,00 ml 1,00 mlΔιάλυμα 2.2. 0,10 ml 0,10 mlΔείγμα - 0,20 mlΔισαπεσταγμένο ύδωρ 2,00 ml 1,80 mlΔιάλυμα 2.3. 0,02 ml 0,02 ml

Το περιεχόμενο αναμειγνύεται. μετά πέντε περίπου λεπτά σημειώνονται οι τιμές απορρόφησης των διαλυμάτων που χρησιμεύουν για μάρτυρες και για το δείγμα (Α1).

Προστίθεται: διάλυμα 2.4. 0,02 ml 0,02 ml

Αναμειγνύεται το περιεχόμενο. αναμένεται το τέλος της αντίδρασης (περίπου πέντε λεπτά) και σημειώνονται οι τιμές απορρόφησης του μάρτυρα και του δείγματος (Α2).

Προσδιορίζονται οι διαφορές των τιμών απορρόφησης του μάρτυρα με το δείγμα (Α1 Α2).

Αφαιρείται η διαφορά των απορροφήσεων του μάρτυρα από τη διαφορά των απορροφήσεων του δείγματος:ΔΑ = ΔΑΔ ΔΑΜ

Παρατήρηση:Ο αναγκαίος χρόνος για τη δράση των ενζύμων μπορεί να ποικίλλει από παρτίδα σε παρτίδα. Ανωτέρω δίνεται μόνον ενδεικτικώς. Συνιστάται να προσδιορίζεται αυτή για κάθε παρτίδα.6. ΕΚΦΡΑΣΗ ΤΩΝ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΩΝ

Η περιεκτικότητα σε κιτρικό οξύ δίνεται σε χιλιοστόγραμμα ανά λίτρο (mg/l) χωρίς δεκαδικό.6.1. Τρόπος υπολογισμού

Η συμπύκνωση σε χιλιοστόγραμμα ανά λίτρο δίδεται με τον ακόλουθο γενικό τύπο:

- V = όγκος πειραματισμού σεml (εδώ 3,14 ml),- v = όγκος του δείγματος σε ml (εδώ 0,2 ml),- P.M = μοριακό βάρος της ουσίας που προσδιορίζεται (εδώ, άνυδρο κιτρικό οξύ = 192,1),- d = οπτική διαδρομή της κυψελίδας σε cm (εδώ 1 cm),- ε = συνετελεστής απορρόφησης του NADH. στα 340 nm,

ε = 6,3 mmole 1 x l x cm 1).

Επομένως είναι:C = 479 x ΔΑ

Εάν κατά την προετοιμασία του δείγματος έχει πραγματοποιηθεί κάποια αραίωση, το αποτέλεσμα πολλαπλασιάζεται με το συντελεστή αραίωσης.

Παρατήρηση:Στα 334 nm : C = 488 . ΔΑ (ε = 6,2 mmole 1 x l x cm 1).Στα 365 nm : C = 887 . ΔΑ (ε = 3,4 mmole 1 x l x cm 1).6.2. Επαναληψιμότητα ( ρ):

Περιεκτικότητα σε κιτρικό οξύ κατώτερη των 400 mg/l : r = 14 mg/l.Περιεκτικότητα σε κιτρικό οξύ ανώτερη των 400mg/l : r = 28 mg/l.6.3. Αναπαραγωγιμότητα ( Ρ):

Περιεκτικότητα σε κιτρικό οξύ κατώτερη των 400mg/l : R = 39 mg/l.Περιεκτικότητα σε κιτρικό οξύ ανώτερη των 400 mg/l : R = 65 mg/l.

18. ΓΑΛΑΚΤΙΚΟ OΞΥ 1. ΑΡΧΗ ΤΗΣ ΜΕΘΟΔΟΥ

1.1. Μέθοδος αναφοράς

Παρουσία του δινουκλεοτιδίου νικοτιναμιδίου-αδενίνης (NAD), το σύνολο του γαλακτικού οξέος (L-γαλακτικό και D-γαλακτικό οξύ) οξειδώνεται προς πυροσταφυλικό με μια αντίδραση που καταλύεται από την L-γαλακτική αφυδρογενάση (L-LDH) και την D-γαλακτική αφυδρογενάση (D-LDH).

Το σημείο ισορροπίας της αντίδρασης κλίνει προς το γαλακτικό. Η απομάκρυνση του πυροσταφυλικού από το περιβάλλον της αντίδρασης, μεταθέτει την ισορροπία της αντίδρασης προς την κατεύθυνση του σχηματισμού πυροσταφυλικού.

Παρουσία του L-γλουταμινικού, το πυροσταφυλικό μετατρέπεται σε L-αλανίνη, αντίδραση που καταλύεται από τη γλουταμινική-πυροσταφυλική-τρανσαμινάση (GPT).(1) L-γαλακτικό + NAD+ πυροσταφυλικό + NADH + H+(2) D-γαλακτικό + NAD+ πυροσταφυλικό + NADH + H+(3) Πυροσταφυλικό + L-γλουταμινικό L-αλανίνη + α-κετογλουταρικό.

Ο σχηματισμός τουNADH, μετρούμενος από την αύξηση της απορρόφησης σε μήκος κύματος 340 nm, ευρίσκεται σε σχέση αναλογική προς την ποσότητα του υπάρχοντος γαλακτικού.

Παρατήρηση:Το L-γαλακτικό οξύ μπορεί να προσδιοριστεί ανεξάρτητα, εφαρμόζοντας τις αντιδράσεις (1) και (3).

Το D-γαλακτικό οξύ μπορεί να προσδιοριστεί ανεξάρτητα, εφαρμόζοντας τις αντιδράσεις (2) και (3).1.2. Συνήθης μέθοδος

Το γαλακτικό οξύ, χωριζόμενο μέσα στη στήλη με την ιοντοανταλλακτική ρητίνη, οξειδώνεται σε ακεταλδεΰδη και μετράται χρωματομετρικά αφού αντιδράσει με νιτροπρωσσικό και πιπεριδίνη.2. ΜΕΘΟΔΟΣ ΑΝΑΦΟΡΑΣ

2.1. Αντιδραστήρια

2.1.1. Ρυθμιστικό διάλυμαpH 10 (γλυκυλογλυκίνη 0,6 mol/l . L-γλουταμινικό 0,1 mol/l).

Διαλύονται 4,75 g γλυκυλογλυκίνης, 0,88 g L-γλουταμινικού οξέος σε 50ml περίπου δισαπεσταγμένου ύδατος. Το pHρυθμίζεται στην τιμή 10 με μερικά χιλιοστόλιτρα διαλύματος υδροξειδίου του νατρίου συγκεντρώσεως 10 Μ και ο όγκος συμπληρώνεται μέχρι τα 60 mlμε δισαπεσταγμένο ύδωρ.

Το διάλυμα παραμένει σταθερό επί δώδεκα εβδομάδες τουλάχιστον στους + 4oC.

2.1.2. Διάλυμα δινουκλεοτιδίου νικοτιναμιδίου-αδενίνης (NAD) συγκεντρώσεως περίπου 40 x 10 3 Μ. διαλύονται 900 mg NAD σε 30 mlδισαπεσταγμένου ύδατος. Το διάλυμα παραμένει σταθερό επί τέσσερις εβδομάδες τουλάχιστον στους + 4oC.

2.1.3. Εναιώρημα γλουταμινικής-πυροσταφυλικής τρανσαμινάσης (GPT) συγκεντρώσεως 20 mg/ml.

Το εναιώρημα παραμένει σταθερό επί ένα έτος τουλάχιστον στους + 4oC.

2.1.4. Εναιώρημα L-γαλακτικής αφυδρογενάσης (L-LDH) συγκεντρώσεως 5mg/ml. Το εναιώρημα παραμένει σταθερό επί ένα έτος τουλάχιστον στους + 4oC.

2.1.5. Εναιώρημα D-γαλακτικής αφυδρογενάσης (D-LDH)συγκεντρώσεως 5 mg/ml. Το εναιώρημα παραμένει σταθερό επί ένα τουλάχιστον έτος στους + 4oC.

Συνιστάται όπως, πριν από τον ποσοτικό προσδιορισμό, γίνεται επαλήθευση της δραστικότητας του ενζύμου.

Παρατήρηση:Όλα τα αντιδραστήρια που είναι αναγκαία για τη μέθοδο αυτή διατίθενται στο εμπόριο.2.2. Εξοπλισμός

2.2.1. Φασματοφωτόμετρο που επιτρέπει την εκτέλεση μετρήσεων στα 340 nm, μέγιστο απορρόφησης του NADH.

Ελλείψει τούτου, χρησιμοποιείται φωτόμετρο με ασυνεχές φάσμα που επιτρέπει την εκτέλεση των μετρήσεων στα 334 nm ή στα 365 nm.

Επειδή πρόκειται για απόλυτες μετρήσεις απορρόφησης (χωρίς καμπύλη αναφοράς αλλά με βάση το συντελεστή απόσβεσης του NADH), οι κλίμακες των τιμών μήκους κύματος και απορρόφησης της συσκευής, πρέπει να ελέγχονται.

2.2.2. Γυάλινες κυψελίδες οπτικής διαδρομής 1 cm ή κυψελίδες μιας χρήσης.

2.2.3. Μικροσιφώνια που επιτρέπουν τη λήψη όγκων μεταξύ 0,02 και 2 ml.2.3. Προετοιμασία του δείγματος

Πρέπει να αποφεύγετε να εγγίζετε με τα δάκτυλα το τμήμα των γυάλινων σκευών που έρχεται σε επαφή με τα αντιδραστήρια, προκειμένου να αποφευχθεί μια μετάδοση του L-γαλακτικού οξέος και κατά συνέπεια μια νόθευση του αποτελέσματος.

Ο προσδιορισμός του γαλακτικού οξέος πραγματοποιείται γενικά άμεσα από τον οίνο χωρίς προηγούμενο αποχρωματισμό και χωρίς προηγούμενη αραίωση, εάν η συμπύκνωση του γαλακτικού οξέος είναι μικρότερη από 100 mg/l. Εάν η συγκέντρωση του γαλακτικού οξέος στον οίνο ευρίσκεται μεταξύ:- 100 mg/l και 1 g/l επακολουθεί αραίωση με δισαπεσταγμένο ύδωρ σε αναλογία 1 προς 10,- 1 g/l και 2,5 g/l επακολουθεί αραίωση με δισαπεσταγμένο ύδωρ σε αναλογία 1 προς 25,- 2,5g/l και 5 g/l επακολουθεί αραίωση με δισαπεσταγμένο ύδωρ σε αναλογία 1 προς 50.2.4. Τρόπος εργασίας

2.4.1. Προσδιορισμός του ολικού γαλακτικού οξέος

Το ρυθμιστικό διάλυμα πρέπει, πριν από τον προσδιορισμό, να φθάσει τους 20 25oC.

Το φασματοφωτόμετρο ρυθμίζεται σε μήκος κύματος 340 nm,οι μετρήσεις της απορρόφησης γίνονται σε κυψελίδες οπτικής διαδρομής 1 cm, η απορρόφηση μηδέν ρυθμίζεται σε σχέση με τον αέρα (δηλαδή στην οπτική διαδρομή δεν υπάρχει κυψελίδα) ή σε σχέση με το ύδωρ.

Στις κυψελίδες οπτικής διαδρομής 1 cmφέρονται:

Μάρτυρας ΔείγμαΔιάλυμα 2.1.1. 1,00 ml 1,00 mlΔιάλυμα 2.1.2. 0,20 ml 0,20 mlΔισαπεσταγμένο ύδωρ 1,00 ml 0,80 mlΕναιώρημα 2.1.3. 0,02 ml 0,02 mlΔείγμα - 0,20 ml

Το διάλυμα αναμειγνύεται με ένα γυάλινο αναδευτήρα ή με μια ράβδο από συνθετικό υλικό με πλατύ άκρο. μετά από πέντε λεπτά περίπου, μετράται η απορρόφηση των διαλυμάτων, μάρτυρα και δείγματος (Α1).

Προστίθενται 0,02 ml διαλύματος (σημείο 2.1.4.) και 0,05 mlδιαλύματος (σημείο 2.1.5.), ομογενοποιούνται, αναμένεται το πέρας της αντίδρασης (περίπου 30 λεπτά) και μετράται η απορρόφηση των διαλυμάτων, μάρτυρα και δείγματος (Α2).

Προσδιορίζονται οι διαφορές απορρόφησης (Α2 Α1) του μάρτυρα και του δείγματος.

Αφαιρείται η διαφορά απορρόφησης του μάρτυρα από τη διαφορά απορρόφησης του διαλύματος με το δείγμα.

ΔΑ = ΔΑΔ ΔΑM2.4.2. Προσδιορισμός του -L-γαλακτικού και του -Δ-γαλακτικού οξέος

Ο ποσοτικός προσδιορισμός του L-γαλακτικού οξέος και του D-γαλακτικού οξέος μπορεί να πραγματοποιηθεί ανεξάρτητα, εφαρμόζοντας τον τρόπο εργασίας που υποδεικνύεται για το ολικό γαλακτικό οξύ, αλλά μετά τον προσδιορισμό της Α1 ως εξής:

προστίθενται 0,02 ml διαλύματος (σημείο 2.1.4.), ομογενοποιούνται, αναμένεται το πέρας της αντίδρασης (περίου 20 λεπτά) και μετρούνται οι απορροφήσεις των διαλυμάτων, μάρτυρα και δείγματος (Α2),

προστίθενται 0,05 ml διαλύματος (σημείο 2.1.5.), ομογενοποιούνται, αναμένεται το πέρας της αντίδρασης (περίπου 30 λεπτά) και μετρούνται οι απορροφήσεις των διαλυμάτων, μάρτυρα και δείγματος (Α3),

προσδιορίζονται οι διαφορές των απορροφήσεων (Α2 Α1) για το L-γαλακτικό οξύ και (Α3 Α2) για το D-γαλακτικό οξύ, τόσο για το μάρτυρα όσο και για το διάλυμα του δείγματος,

αφαιρείται η διαφορά των απορροφήσεων του μάρτυρα από τη διαφορά των απορροφήσεων του διαλύματος του δείγματος.

ΔΑ = ΔΑΑ ΔΑM

Παρατήρηση:Ο χρόνος που είναι αναγκαίος για τη δράση των ενζύμων μπορεί να ποικίλλει από τη μια παρτίδα στην άλλη. Ο χρόνος που χρειάζεται παραπάνω δίνεται μόνο ενδεικτικά. Συνιστάται να προσδιορίζεται για κάθε παρτίδα. Όταν προσδιορίζεται μόνο το L-γαλακτικό οξύ, ο χρόνος επώασης μετά την προσθήκη της L-γαλακτικής αφυδρογενάσης μπορεί να φθάσει τα δέκα λεπτά.2.5. Έκφραση των αποτελεσμάτων

Η συγκέντρωση του γαλακτικού οξέος δίνεται σε γραμμάρια ανά λίτρο (g/l) με ένα δεκαδικό ψηφίο.2.5.1. Τρόπος υπολογισμού

Η συγκέντρωση σε γραμμάρια ανά λίτρο υπολογίζεται με τον ακόλουθο γενικό τύπο:V = όγκος πειραματισμού σε ml (V = 2,24 ml για το L-γαλακτικό οξύ, V = 2,29 mlγια το D-γαλακτικό οξύ και το ολικό γαλακτικό οξύ)v = όγκος του δείγματος σε ml(εδώ 0,2 ml)PM = μοριακό βάρος της προς προσδιορισμό ουσίας (εδώ DL-γαλακτικό οξύ = 90,08)d = οπτική διαδρομή της κυψελίδας σεcm (εδώ 1 cm)ε = συντελεστής απορρόφησης του NADH στα 340 nm

ε = 6,3 (mmole 1 x l x cm 1)2.5.1.1. Oliko galaktiko ojy kai D-γαλακτικό οξύ

C = 0,164 x ΔΑ

Εάν κατά την προετοιμασία του δείγματος έχει γίνει κάποια αραίωση, το αποτέλεσμα πολλαπλασιάζεται επί το συνετελεστή αραίωσης.

Παρατήρηση:Μέτρηση στα 334 nm: C = 0,167 . ΔΑ (ε = 6,2mmoles 1 x l x cm 1).Μέτρηση στα 365 nm: C = 0,303 . ΔΑ (ε = 3,4 mmole 1 x l x cm 1).

2.5.1.2. D-γαλακτικό οξύ

C = 0,160 . ΔΑ

Εάν κατά την προετοιμασία του δείγματος έχει γίνει κάποια αραίωση, το αποτέλεσμα πολλαπλασιάζεται επί το συντελεστή αραίωσης.

Παρατήρηση:Μέτρηση στα 334 nm: C = 0,163 . ΔΑ (ε = 6,2mmole 1 x l x cm 1).Μέτρηση στα 365 nm: C = 0,297 . ΔΑ (ε = 3,4 mmole 1 x l x cm 1).2.5.2. Επαναληψιμότητα -(ρ)

- r = 0,02 + 0,07 xI g/l,

- xI = συγκέντρωση του γαλακτικού οξέος στο δείγμα σεg/l.2.5.3. Αναπαραγωγιμότητα -(Ρ)

R = 0,5 + 0,125 xi g/l,

xi = συγκέντρωση του γαλακτικού οξέος στο δείγμα σε g/l.3. ΣΥΝΗΘΗΣ ΜΕΘΟΔΟΣ

3.1.1. Για την προκαταρκτική επεξεργασία του οίνου

Γυρίστε στο κεφάλαιο "Τρυγικό οξύ" συνήθης μέθοδος σημείο 3.1.1.3.1.2. Για τον προσδιορισμό του γαλακτικού οξέος

3.1.2.1. Διάλυμα 0,1 Μ θειικό δημήτριο IV σε θειικό οξύ 0,35 Μ:

διαλύονται εν ψυχρώ 40,431 gθειικό δημήτριο IV, Ce (SO4)2, 4H2O, σε 350 ml διαλύματος Μ θειικού οξέος, τιτλοδοτημένου ακριβώς (σημείο 3.1.2.4.) και συμπληρώνεται στα 1000 ml με απεσταγμένο ύδωρ.

3.1.2.2. Διάλυμα υδροξειδίου του νατρίου (NaOH) 2,5 Μ.

3.1.2.3. Διάλυμα οξικού νατρίου 270 g/l CH3 COONa.

3.1.2.4. Διάλυμα θειικού οξέος H2SO4, 1 M.

3.1.2.5. Διάλυμα νιτροπρωσσικού νατρίου [Na2 (Fe (CN)5NO), 2H2O) 2% (m/v).

Το διάλυμα φυλάσσεται καλά πωματισμένο στο σκοτάδι, το ανώτερο οκτώ ημέρες.

3.1.2.6. Διάλυμα πιπεριδίνης (C5 H11 N) 10% (v/v).

3.1.2.7. Διάλυμα γαλακτικού οξέος Μ:

100 ml γαλακτικού οξέος (C3H6O3) διαλύονται σε 400 ml ύδατος. Το διάλυμα αυτό τοποθετείται σε κάψα και θερμαίνεται σε υδατόλουτρο επί τέσσερις ώρες, συμπληρώνοντας πότε πότε τον όγκο με απεσταγμένο ύδωρ. Αφού ψυχθεί, συμπληρώνεται στο 1 λίτρο. Το γαλακτικό οξύ τιτλοδοτείται σε δείγμα 10 ml του διαλύματος αυτού με διάλυμα NaOH M (σημείο 3.1.2.8.). Το διάλυμα διορθώνεται στο 1 Μ γαλακτικού οξέος (90 g).

3.1.2.8. Διάλυμα υδροξειδίου του νατρίου 1 Μ (NaOH).

3.2. Εξοπλισμός

3.2.1. Γυάλινη στήλη μήκους 300 mm περίπου και εσωτερικής διαμέτρου 10 11 mm με ρυθμιστή παροχής (στρόφιγγα).

3.2.2. Υδατόλουτρο με θερμοστάτη στους 65oC.

3.2.3. Φασματοφωτόμετρο για μετρήσεις μήκους κύματος 570 nmκαι κυψελίδες οπτικής διαδρομής 1 cm.3.3. Τρόπος εργασίας

3.3.1. Προετοιμασία της ιοντοανταλλακτικής στήλης

Γυρίστε στο κεφάλαιο"Τρυγικό οξύ" συνήθης μέθοδος σημείο 3.3.1.3.3.2. Απομόνωση των οργανικών οξέων

Γυρίστε στο κεφάλαιο "Τρυγικό οξύ" συνήθης μέθοδος σημείο 3.3.2.3.3.3. Προσδιορισμός του γαλακτικού οξέος

Εισάγονται 10 ml εκλούσματος σε γυάλινο κύλινδρο των 50 mlπου φέρει εσμυρισμένο πώμα, προστίθενται 10 mlδιαλύματος θειικού δημητρίου (σημείο 3.1.2.1.). Ανακινούνται. ο κύλινδρος τοποθετείται στο υδατόλουτρο των 65oC για δέκα λεπτά ακριβώς. Κατά τη διάρκεια της εμβάπτισης, ανασηκώνεται για μερικά δευτερόλεπτα το πώμα ώστε να αντισταθμιστεί η πίεση λόγω της θερμότητας και κατόπιν σφραγίζεται ερμητικά για να αποφευχθεί απώλεια της παραγόμενης ακεταλδεΰδης. Απομακρύνεται ο κύλινδρος, ψύχεται σε τρεχούμενο ύδωρ μέχρι 20oC, προστίθεται 5 ml διαλύματος NaOH 2,5 Μ (σημείο 3.1.2.2.), ανακινείται και διηθείται.

Λαμβάνονται 15 ml διηθήματος και εισάγονται σε φιάλη των 50 ml, με εσμυρισμένο πώμα, όπου ήδη περιέχονται 5 ml διαλύματος οξικού νατρίου 27% (σημείο 3.1.2.3.) και 2 ml θειικού οξέος Μ (σημείο 3.1.2.4.) σε ομοιογενές διάλυμα. Προστίθενται 5ml διαλύματος νιτροπρωσσικού νατρίου (σημείο 3.1.2.5.), ανακινείται, εισάγονται 5 ml διαλύματος πιπεριδίνης (σημείο 3.1.2.6.), ανακινούνται γρήγορα και δείγμα του διαλύματος εισάγεται αμέσως στην κυψελίδα του φωτομέτρου. Το παραγόμενο χρώμα, κυμαίνεται από πράσινο σε ιώδες, μετράται στα 570 nm ως προς το κενό (χωρίς κυψελίδα στην οπτική διαδρομή). η ένταση του χρώματος αυξάνει και κατόπιν μειώνεται γρήγορα.

Παρακολουθείται η εξέλιξη της απορρόφησης και επιλέγεται ως οριστική τιμή η μέγιστη.

Αν το έκλουσμα είναι πολύ πλούσιο σε γαλακτικό οξύ και η απορρόφηση πολύ υψηλή, αραιώνουμε με διάλυμα θειικού νατρίου 7,1% (σημείο 3.1.1.) και μετρούμε στο αραιωμένο διάλυμα.3.3.4. Χάραξη της καμπύλης αναφοράς

Εισάγονται 10 ml διαλύματος γαλακτικού οξέος Μ (σημείο 3.1.2.7.) και 10 ml τιτλοδοτημένου διαλύματοςNaoOH M (σημείο 3.1.2.8.) σε ογκομετρική φιάλη των 1000 ml και συμπληρώνονται μέχρι τη χαραγή με διάλυμα θειικού νατρίου 7,1%. Λαμβάνονται 5, 10, 15, 20 και 25 ml και εισάγονται σε ογκομετρικές φιάλες των 100 ml, συμπληρώνονται μέχρι τη χαραγή με θειικό νάτριο 7,1% (σημείο 3.1.1.). Λαμβάνονται 10 mlαπό κάθε μία φιάλη και μετρούνται στο φασματοφωτόμετρο οι αντίστοιχες απορροφήσεις, όπως περιγράφεται στο σημείο 3.3.3. για το έκλουσμα.

Τα διαλύματα αυτά αντιστοιχούν σε εκλούσματα λαμβανόμενα από οίνους περιεκτικότητας 0,45 0,9 1,35 1,80 και 2,25 g/l γαλακτικού οξέος.

Η καμπύλη των απορροφήσεων σε σχέση με τις περιεκτικότητες σε γαλακτικό οξύ είναι ευθεία.

3.4. Έκφραση των αποτελεσμάτων

Η μετρούμενη απορρόφηση του εκλούσματος φέρεται στην καμπύλη αναφοράς και λαμβάνεται έτσι η περιεκτικότητα του οίνου σε γαλακτικό οξύ g/l.

Η τελευταία αυτή εκφράζεται με ένα δεκαδικό ψηφίο.

Παρατήρηση:Οι οίνοι που περιέχουν πάνω από 250 g/lδιοξειδίου του θείου μπορούν να εμφανίσουν αιθαναλσουλφονικό οξύ που μετράται ως γαλακτικό οξύ. Σ' αυτήν την περίπτωση πρέπει να διορθωθεί το αποτέλεσμα του προσδιορισμού με την ακόλουθη συμπληρωματική εργασία: 15 ml εκλούσματος αναμειγνύονται, σε δοκιμαστικό σωλήνα με εσμυρισμένο πώμα, με 5 ml οξικού νατρίου 27% (σημείο 3.1.2.3) και 2 ml H2SO4 0,775 M (77,5 ml H2SO4 M συμπληρώνονται μέχρι τα 100 ml με απεσταγμένο ύδωρ). Κατόπιν, όπως για τον προσδιορισμό του γαλακτικού, προστίθενται 5 ml νιτροπρωσσικού νατρίου (σημείο 3.1.2.5) 2% και 5 ml πιπεριδίνης 10% (σημείο 3.1.2.6). Αφού αναμειχθούν, μετράται η απορρόφηση στις συνθήκες που αναφέρθηκαν για το γαλακτικό. Φέρεται η απορρόφηση στην καμπύλη αναφοράς και λαμβάνεται η φαινομένη τιμή B του γαλακτικού οξέος σε g/l που οφείλεται στο αιθαναλθειικό οξύ. Αν L2 είναι η φαινομενική περιεκτικότητα του οίνου σε γαλακτικό οξύ (g/l), τότε η πραγματική τιμήL του γαλακτικού οξέος είναι:

L = L2 B . 0,4 (σε g/l).

19. Λ-ΜΗΛΙΚΟ ΟΞΥ 1. ΑΡΧΗ ΤΗΣ ΜΕΘΟΔΟΥ

Παρουσία του δινουκλεοτιδίου νικοτιναμιδίου-αδενίνης (NAD), το L-μηλικό οξύ οξειδώνεται προς οξαλοξικό σε μια αντίδραση η οποία καταλύεται από την L-μηλική αφυδρογενάση (L-MDH).

Η ισορροπία της αντίδρασης είναι μετατοπισμένη προς την πλευρά του μηλικού. Η απομάκρυνση του οξαλοξικού από το περιβάλλον της αντίδρασης, μετατοπίζει την ισορροπία της αντίδρασης προς την κατεύθυνση του σχηματισμού οξαλοξικού. Παρουσία L-γλουταμινικού, το οξαλοξικό μετατρέπεται σε L-ασπαραγινικό, αντίδραση η οποία καταλύεται από τη γλουταμινική-οξαλοξική-τρανσαμινάση (GOT).

(1) L-μηλικό + NAD+ οξαλοξικό + NADH + H+

(2) Οξαλοξικό + L-γλουταμινικό L-ασπαραγινικό + α-κετογλουταρικό

Η ποσότηταNADH που σχηματίζεται, μετρούμενη από την αύξηση της απορρόφησης στο μήκος κύματος των 340 nm, είναι ανάλογη προς την ποσότητα του υπάρχοντος L-μηλικού.2. ΑΝΤΙΔΡΑΣΤΗΡΙΑ

2.1. Ρυθμιστικό διάλυμα pH 10

(Γλυκυλογλυκίνη 0,60 Μ, L-γλουταμινικό 0,1 Μ)

Διαλύονται 4,75 g γλυκυλογλυκίνης και 0,88 g L-γλουταμινικού οξέος σε 50 ml περίπου δισαπεσταγμένου ύδατος. Ρυθμίζεται το pH στα 10 με 4,6ml περίπου διαλύματος υδροξειδίου του νατρίου 10 Μ και συμπληρώνεται μέχρις όγκου 60 ml με δισαπεσταγμένο ύδωρ.Το διάλυμα παραμένει σταθερό στους 4oC επί δώδεκα εβδομάδες τουλάχιστον.

2.2. Διάλυμα δινουκλεοτιδίου νικοτιναμιδίου-αδενίνης(NAD) περιεκτικότητας περίπου 47 . 10 3 Μ: διαλύονται 420 mg NAD σε 12 ml δισαπεσταγμένου ύδατος.Το διάλυμα παραμένει σταθερό στους + 4oC.

2.3. Εναιώρημα γλουταμινικής-οξαλοξικής-τρανσαμινάσης (GOT) συγκεντρώσεως 2 mg/ml. Το εναιώρημα παραμένει σταθερό επί ένα έτος τουλάχιστον στους + 4oC.

2.4. Διάλυμα L-μηλικής αφυδρογενάσης (L-MDH) συγκεντρώσεως 5mg/ml. Το διάλυμα παραμένει σταθερό επί ένα έτος τουλάχιστον στους + 4oC.

Παρατήρηση:Το σύνολο των αντιδραστηρίων που απαιτούνται γι' αυτόν τον προσδιορισμό διατίθεται στο εμπόριο.

3. ΕΞΟΠΛΙΣΜΟΣ

3.1. Φασματοφωτόμετρο που επιτρέπει την εκτέλεση μετρήσεων στα 340 nm μέγιστο απορρόφησης του NADH.

Ελλείψει τούτου, φωτόμετρο με ασυνεχές φάσμα που επιτρέπει την εκτέλεση μετρήσεων στα 334 nm ή στα 365 nm.

Προκειμένου για απόλυτες μετρήσεις απορρόφησης (χωρίς καμπύλη αναφοράς αλλά με βάση το συντελεστή απορρόφησης του NADH), οι κλίμακες των μηκών κύματος και απορροφήσεων της συσκευής, πρέπει να ελέγχονται.

3.2. Γυάλινες κυψελίδες οπτικής διαδρομής 1 cmή κυψελίδες μιας χρήσης.

3.3. Μικροσιφώνια που επιτρέπουν τη λήψη όγκων μεταξύ 0,01 και 2 ml.4. ΠΡΟΕΤΟΙΜΑΣΙΑ ΤΟΥ ΔΕΙΓΜΑΤΟΣ

Ο προσδιορισμός του L-μηλικού πραγματοποιείται γενικώς απευθείας στον οίνο χωρίς προηγούμενο αποχρωματισμό και χωρίς αραίωση, υπό την προϋπόθεση ότι η περιεκτικότητα σε L-μηλικό οξύ είναι μικρότερη των 350 mg/l(μετρήσεις σε 365 nm). Άλλως, ο οίνος αραιώνεται με δισαπεσταγμένο ύδωρ έτσι ώστε η συγκέντρωση τουL-μηλικού να είναι μεταξύ 30 και 350 mg/l (ποσότητα του L-μηλικού στο δείγμα μεταξύ 3 και 35 μg).

Εάν η περιεκτικότητα του οίνου σε L-μηλικό είναι μικρότερη των 30 mg/l ο όγκος του δείγματος μπορεί να αυξηθεί μέχρι το 1 ml. Στην περίπτωση αυτή ο όγκος του ύδατος που είναι να προστεθεί, μειώνεται ώστε οι όγκοι στο σύνολό τους να είναι οι ίδιοι και στις δύο κυψελίδες.5. ΤΡΟΠΟΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ

Αφού το φασματοφωτόμετρο ρυθμιστεί στο μήκος κύματος των 340 nm, γίνονται οι μετρήσεις της απορρόφησης μέσα στις κυψελίδες οπτικής διαδρομής 1 cm, ενώ η τιμή μηδέν της απορρόφησης ρυθμίζεται σε σχέση με τον αέρα (δεν υπάρχει κυψελίδα στην οπτική διαδρομή) ή σε σχέση με το ύδωρ.

Στις κυψελίδες οπτικής διαδρομής 1 cm, φέρονται:

Μάρτυρας ΔείγμαΔιάλυμα 2.1. 1,00 ml 1,00 mlΔιάλυμα 2.2. 0,20 ml 0,20 mlΔισαπεσταγμένο ύδωρ 1,00 ml 0,90 mlΕναιώρημα 2.3. 0,01 ml 0,01 mlΔείγμα - 0,10 ml

Το περιεχόμενο της κυψελίδας αναμειγνύεται και μετά από τρία περίπου λεπτά μετρούνται οι απορροφήσεις των διαλυμάτων, μάρτυρα και δείγματος (Α1).

Προστίθεται:διάλυμα 2.4. 0,01 ml 0,01 ml

Αναμειγνύεται. αναμένεται το πέρας της αντίδρασης (περίπου πέντε έως δέκα λεπτά) και μετρούνται οι απορροφήσεις των διαλυμάτων μάρτυρα και δείγματος (Α2).

Προσδιορίζονται οι διαφορές απορροφήσεων (Α2 Α1) του μάρτυρα και του δείγματος.

Αφαιρείται η διαφορά απορροφήσεων του μάρτυρα από τη διαφορά απορροφήσεων του δείγματος.

ΔΑ = ΔΑΔ ΔΑM

Παρατήρηση:Ο χρόνος που είναι αναγκαίος για τη δράση των ενζύμων μπορεί να ποικίλλει από τη μια παρτίδα στην άλλη. Παραπάνω δίδεται μόνο ενδεικτικά. Συνιστάται να προσδιορίζεται για κάθε παρτίδα.6. ΕΚΦΡΑΣΗ ΤΩΝ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΩΝ

Η περιεκτικότητα σε L-μηλικό οξύ δίνεται σε γραμμάρια ανά λίτρο (g/l) με ένα δεκαδικό ψηφίο.6.1. Τρόπος υπολογισμού

Η περιεκτικότητα σε γραμμάριο ανά λίτρο υπολογίζεται με το γενικό τύπο:- V =όγκος πειραματισμού σε ml (εδώ 2,22 ml),- v = όγκος το δείγματος σε ml (εδώ 0,1 ml),- PM = μοριακό βάρος της προς προσδιορισμό ουσίας (εδώ L-μηλικό οξύ = 134,09),- d = οπτική διαδρομή της κυψελίδας σε cm (εδώ 1 cm),

- ε = συντελεστής απορρόφησης του NADH, στα 340 nm,

ε = 6,3 mmole 1 x l x cm 1.

Για το L-μηλικό λαμβάνεται:C = 0,473 x ΔΑ g/l.

Εάν κατά την προετοιμασία του δείγματος έχει γίνει κάποια αραίωση, το αποτέλεσμα πολλαπλασιάζεται επί το συντελεστή αραίωσης.

Παρατήρηση:Μέτρηση στα 334 nm C = 0,482 x ΔΑ

Μέτρηση στα 365 nm C = 0,876 x ΔΑ6.2.Επαναληψιμότητα (ρ)

r = 0,03 + 0,034 xi,

xi = περιεκτικότητα του δείγματος σε μηλικό οξύ σε g/l.6.3. Αναπαραγωγιμότητα (Ρ)

R = 0,05 + 0,071 xi,

xi = περιεκτικότητα του δείγματος σε μηλικό οξύ σεg/l.

20. Δ-ΜΗΛΙΚΟ ΟΞΥ (ενζυματική μέθοδος) ΣΥΝΔΥΑΣΜΕΝΗ ΣΥΣΚΕΥΑΣΙΑ ΓΙΑ 30 ΠΕΡΙΠΟΥ ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΜΟΥΣ1. ΑΡΧΗ ΤΗΣ ΜΕΘΟΔΟΥ

Παρουσία D-μηλικής αφυδρογενάσης (D-MDH) το D-μηλικό οξύ οξειδώνεται προς οξαλοξικό από το δινουκλεοτίδιο νικοτιναμιδίου αδενίνης (NAD). Το σχηματιζόμενο οξαλοξικό μετατρέπεται σε πυροσταφυλικό και ανθρακικό οξύ.

D-μηλικό + NAD. + πυροσταφυλικό + CO2 + NADH + H+

Ο σχηματισμός NADH μετράται από την αύξηση της απορρόφησης στο μήκος κύματος 334, 340 και 365 nmη οποία είναι ανάλογη προς την ποσότητα του D-μηλικού οξέος.2. ΣΥΝΘΕΣΗ ΜΙΑΣ ΣΥΣΚΕΥΑΣΙΑΣ

α) φιαλίδιο 1 που περιέχει περίου 30 ml ρυθμιστικού διαλύματος Hepes 4-(2-υδροξυαιθυλό)-1-πιπεραζιναιθαν-σουλφονικό οξύ), pH = 9,0 και σταθεροποιητές.β) φιαλίδιο 2 που περιέχει περίπου 210 mg λυοφιλιομένου NAD.γ) τρία φιαλίδια 3 που περιέχουν λυοφιλιομένο D-MDH, το καθένα περίπου 8U.2.1. Προετοιμασία των διαλυμάτων

2.1.1. Το περιεχόμενο του φιαλιδίου 2 [στοιχείο α) χρησιμοποιείται χωρίς αραίωση. Τα διαλύματα θερμοστατούνται στους 20 25oC πριν χρησιμοποιηθούν.

2.1.2. Το περιεχόμενο του φιαλιδίου 2 [στοιχείο β) διαλύεται σε 4 ml δισαπεσταγμένου ύδατος.

2.1.3. Το περιεχόμενο ενός από τα φιαλίδια 2 [στοιχείο γ) διαλύεται σε 0,6 ml δισαπεσταγμένου ύδατος. Το διάλυμα θερμοστατείται στους 20 έως 25oC πριν τη χρήση.2.2. Σταθερότητα των διαλυμάτων

Το περιεχόμενο του φιαλιδίου του σημείου 2.1.1. διατηρείται τουλάχιστον ένα χρόνο στους + 4oC. Το διάλυμα του σημείου 2.1.2. διατηρείται περίπου τρεις εβδομάδες στους + 4o C και δύο μήνες σε 20oC.Το διάλυμα του σημείου 2.1.3. διατηρείται πέντε ημέρες στους + 4oC.3. ΕΞΟΠΛΙΣΜΟS

3.1. Φασματοφωτόμετρο που επιτρέπει τη διενέργεια μετρήσεων στα 340 nm, μέγιστο απορρόφησης του NADH και του NADPH.Ελλείψει αυτού, φωτόμετρο ασυνεχούς φάσματος που επιτρέπει τη διενέργεια μετρήσεων σε 334 nm ή σε 365 nm.

3.2. Γυάλινες κυψελίδες οπτικής διαδρομής 1 cm ή κυψελίδες μιας χρήσης.

3.3. Μικροσιφώνια που επιτρέπουν τη λήψη όγκων μεταξύ 0,01 και 2 ml.4. ΠΡΟΕΤΟΙΜΑΣΙΑ ΤΟΥ ΔΕΙΓΜΑΤΟΣ

Η ποσότητα D-μηλικού στην κυψελίδα πρέπει να περιλαμβάνεται μεταξύ 2 μg και 50 μg. Αραιώνεται συνεπώς το εξεταζόμενο διάλυμα ώστε η συγκέντρωση σε D-μηλικό να περιλαμβάνεται μεταξύ 0,02 και 0,5 g/lή 0,02 και 0,3 g/l.

Εάν η διαφορά απορροφήσεως ΔΑ είναι < 0, 100 ο λαμβανόμενος όγκος δείγματος μπορεί να αυξηθεί έως 1,80 mlελαττώνοντας τον όγκο του προστιθεμένου ύδατος, ούτως ώστε οι ολικοί όγκοι να είναι οι ίδιοι και στις δύο κυψελίδες (δείγμα και μάρτυρας).

5. ΤΡΟΠΟΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ

Θερμοκρασία: 20 έως 25oCΌγκος δοκιμαστικού: 2,95 ml

Μέτρηση ως προς αέρα (χωρίς κυψελίδα στην οπτική διαδρομή) ή ως προς το ύδωρ.

Εισάγονται στις κυψελίδεςΜάρτυραςΔείγμαΔιάλυμα 2.1.1.1,00 ml1,00 mlΔιάλυμα 2.1.2.0,10 ml0,10 mlΔισαπεσταγμένο ύδωρ1,80ml1,70 mlΔείγμα 0,10 mlΑνάδευση. Μετά από έξι λεπτά περίπου, σημειώνονται οι απορροφήσεις των διαλυμάτων (Α1). Έναρξη της αντίδρασης με προσθήκη:Διαλύματος 2.1.3.0,05 ml0,05 mlΑνάδευση. Μετά το πέρας της αντίδρασης (περίπου 20 λεπτά), σημειώνονται οι απορροφήσεις των διαλυμάτων (Α2).

Προσδιορίζονται οι διαφορές απορροφήσεων (Α2 Α1) του μάρτυρα και του δείγματος. Η διαφορά απορροφήσεως του μάρτυρα αφαιρείται από εκείνη του δείγματος.ΔΑ = ΔΑδειγμα ΔΑμαρτ6. ΕΚΦΡΑΣΗ ΤΩΝ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΩΝ

Η συγκέντρωση σε D-μηλικό οξύ δίνεται σε γραμμάρια ανα λίτρο (g/l) με ένα δεκαδικό ψηφίο.6.1. Tρόπος υπολογισμού

Ο γενικός τύπος για τον υπολογισμό των συγκεντρώσεων είναι ο ακόλουθος:V = όγκος δοκιμαστικού (ml)v = όγκος δείγματος(ml),PM = μοριακό βάρος της προσδιοριζόμενης ουσίας,d = οπτική διαδρομή της κυψελίδας (cm),ε = συντελεστής απορρόφησης του NADH:

Hg 340 nm= 6,3 (1 . mmol 1 . cm 1)Hg 334 nm = 6,18 (1 . mmol 1 . cm 1)Hg 365 nm = 3,4 (1 . mmol 1 . cm 1)

Λαμβάνεται έτσι για το D-μηλικόΕάν κατά την προτετοιμασία του δείγματος έγινε αραίωση, το αποτέλεσμα πολλαπλασιάζεται με το συντελεστή αραίωσης F.6.2. Επαναληψιμότητα (r)

- r = 0,05 xi.6.3. Αναπαραγωγιμότητα (R)

- R = 0,1 x xi,

- xi = συγκέντρωση D-μηλικού οξέος σε g/l.

21. ΟΛΙΚΟ ΜΗΛΙΚΟ ΟΞΥ SYNHUHS ΜΕΘΟΔΟΣ1. ARXH ΤΗΣ ΜΕΘΟΔΟΥ

Το μηλικό οξύ που απομονώνεται με τη βοήθεια ανιοντοανταλλακτικής ρητίνης προσδιορίζεται χρωματομετρικά στο έκλουσμα χάρη στο κίτρινο χρώμα που εμφανίζει υπό τη δράση θειικού οξέος 96% και του χρωμοτροπικού οξέος. Οι ουσίες αυτές αντιδρούν, αντίθετα με το μηλικό οξύ, με το θειικό οξύ 86% και το χρωμοτροπικό οξύ. Για την αποφυγή της παρεμβολής αυτής αρκεί λοιπόν να αφαιρεθεί από την απορρόφηση που λαμβάνεται μετά από την αντίδραση με το χρωμοτροπικό οξύ και το θειικό οξύ 96%, η απορρόφηση που λαμβάνεται μετά από αντίδραση με το χρωμοτροπικό οξύ και το θειικό οξύ 86%.2. EJOPLISMOS

2.1. Gυάλινη στήλη μήκους 250 mm περίπου, εσωτερικής διαμέτρου 35 mm, με στρόφιγγα.

2.2. Gυάλινη στήλη μήκους 300 mm περίπου, εσωτερικής διαμέτρου 10 11 mm, με στρόφιγγα.

2.3. Yδατόλουτρο στους 100o C.

2.4. Fασματοφωτόμετρο για τη μέτρηση απορροφήσεων στα 420 nm με κυψελίδες των 10 mm, οπτικής διαδρομής.3. ΑΝΤΙΔΡΑΣΤΗΡΙΑ

3.1. Aνιοντοανταλλάκτης ισχυρώς βασικός (π.χ. Merck III).

3.2. Yδροξείδιο νατρίου 5% (m/v).

3.3. Oξικό οξύ 30% (m/v).

3.4. Oξικό οξύ 0,5 (m/v).

3.5. Dιάλυμα θειικού νατρίου (Na2SO4) 10% (m/v).

3.6. Pυκνό θειικό οξύ 95 97% (m/m).

3.7. Uειικό οξύ 86% (m/m):

3.8. Dιάλυμα χρωμοτροπικού οξέος 5% (m/v):

προετοιμάζεται λίγο πριν τον προσδιορισμό με διάλυση 500 mg χρωμοτροπικού νατρίου (C10H6Na2O8S2, 2H2O) σε 10 ml απεσταγμένου ύδατος.

3.9. DιάλυμαDL-μηλικού οξέος 0,5 g/l:

διαλύονται 250mg/l μηλικού οξέος (C4H6O5) σε αρκετή ποσότητα διαλύματος θειικού νατρίου 10% (σημείο 3.5.) ώστε να ληφθούν 500 ml.4. TROPOS ΕΡΓΑΣΙΑΣ

4.1. Pροετοιμασία της ιοντοανταλλακτικής στήλης

Tοποθετείται σε γυάλινη στήλη 35 x 250mm πάνω από τη στρόφιγγα ένα στρώμα υαλοβάμβακα εμποτισμένου με απεσταγμένο ύδωρ. Εισάγεται στη στήλη υδατικό εναιώρημα ιοντοανταλλάκτη εις τρόπον ώστε να υπάρχει ένα ελεύθερο διάστημα περίπου 50mm πάνω από την επιφάνεια του ιοντοανταλλάκτη. Μετά την έκπλυση με 1000 ml απεσταγμένου ύδατος, η στήλη πληρούται με διάλυμα υδροξειδίου νατρίου 5%, αφήνεται το υγρό να περάσει περίπου 2 έως 3 mm πάνω από την επιφάνεια του ιοντοανταλλάκτη, η κατεργασία αυτή επαναλαμβάνεται δύο ακόμη φορές και αφήνεται σε επαφή επί μία ώρα. Η στήλη εκπλένεται με 1000 ml απεσταγμένου ύδατος. Στη συνέχεια η στήλη πληρούται με διάλυμα οξικού οξέος 30%, αφήνεται το υγρό να τρέξει περίπου 2 έως 3mm πάνω από την επιφάνεια του ιοντοανταλλάκτη, η κατεργασία αυτή επαναλαμβάνεται δύο φορές και αφήνεται σε επαφή τουλάχιστον 24 ώρες πριν τη χρήση. Ο ιοντοανταλλάκτης φυλάσσεται ακολούθως σε οξικό οξύ 30% για τους μεταγενέστερους προσδιορισμούς.4.2. Pροετοιμασία της ανιοντοανταλλακτικής στήλης

Tοποθετείται σε γυάλινη στήλη 11 x 300 mm, πάνω από τη στρόφιγγα, ένα στρώμα υαλοβάμβακα. Εισάγεται στη στήλη ο ανιοντοανταλλάκτης, προετοιμασμένος όπως στο σημείο 4.1., σε ύψος 10 cm. Με τη στρόφιγγα ανοιχτή αφήνεται το διάλυμα οξικού οξέος 30% να διέλθει περίπου 2 έως 3 mm πάνω από την επιφάνεια του ανταλλάκτη. Ο ανταλλάκτης εκπλένεται με 50 ml διαλύματος οξικού οξέος 0,5%.4.3. Aπομόνωση DL-μηλικού οξέος

Aδειάζονται στον ανταλλάκτη που προετοιμάζεται όπως περιγράφεται στο σημείο 4.2. 10 ml οίνου ή γλεύκους. Αφήνεται ο οίνος να περάσει σταγόνα σταγόνα (μέση παροχή : μία σταγόνα ανά δευτερόλεπτο) περίπου 2 έως 3 mm πάνω από την επιφάνεια του ανταλλάκτη. Η στήλη εκπλένεται καταρχήν με περίπου 50 ml διαλύματος οξικού οξέος 0,5% και στη συνέχεια με περίπου 50 ml απεσταγμένου ύδατος. η ταχύτητα ροής είναι η ίδια με του οίνου.

Τα οξέα που κατακρατήθηκαν στον ανιοντοανταλλάκτη εκλούονται με τη βοήθεια διαλύματος θειικού νατρίου 10% με την ίδια ταχύτητα με εκείνη των προηγούμενων κατεργασιών (σταγόνα ανά δευτερόλεπτο). Το έκλουσμα συλλέγεται σε ογκομετρική φιάλη 100 ml που γεμίζεται έως τη χαραγή.

O ανταλλάκτης μπορεί να αναγεννηθεί όπως περιγράφεται στο σημείο 4.1.4.4. Pροσδιορισμός μηλικού οξέος

Lαμβάνονται δύο ευρύλαιμοι εσμυρισμένοι σωλήνες των 30 ml, "Α" και "Β". Εισάγονται σε κάθε σωλήνα 1,0 ml εκλούσματος και 1,0 ml διαλύματος χρωμοτροπικού οξέος 5%. Προστίθενται στο σωλήνα "Α" 10,0 ml θειικού οξέος 86% (μάρτυρας) και στο σωλήνα "Β" 10,0 ml θειικού οξέος 96% (μέτρηση). Οι σωλήνες πωματίζονται και αναδεύονται ώστε να επιτευχθεί τέλεια ομογενοποίηση χωρίς διαβροχή του εσμυρίσματος. Οι σωλήνες εμβαπτίζονται επί δέκα λεπτά ακριβώς σε ζωηρά ζέον υδατόλουτρο και ψύχονται στο σκοτάδι στους 20o C. Ακριβώς 90 λεπτά μετά την έναρξη της ψύξης, μετράται η απορρόφηση του σωλήνα "Β" ως προς το μάρτυρα (σωλήνας "Α") στο μήκος κύματος 420 nm σε κυψελίδες οπτικής διαδρομής 10 mm.4.5. Xάραξη καμπύλης αναφοράς

Lαμβάνονται 5, 10, 15 και 20 ml διαλύματος μηλικού οξέος 0,5 g/l και εισάγονται σε ογκομετρικές φιάλες των 50 ml. συμπληρώνονται μέχρι τη χαραγή με το διάλυμα θειικού νατρίου 10%.

Tα λαμβανόμενα διαλύματα αντιστοιχούν σε εκλούσματα προερχόμενα από οίνους που περιέχουν 0,5 1,0 1,5 και 2,0 g DL μηλικού οξέος ανά λίτρο.

Aκολουθεί ο τρόπος εργασίας που υποδεικνύεται στο σημείο 4.4.

Oι τιμές απορρόφησης που λαμβάνονται με τα διαλύματα αναφοράς συναρτήσει των αντίστοιχων περιεκτικοτήτων σε μηλικό οξύ ευθυγραμμίζονται σε μία ευθεία διερχόμενη από το 0.

Dεδομένου ότι η ένταση του χρώματος εξαρτάται πολύ από τη συγκέντρωση θειικού οξέος, είναι απαραίτητη η επαλήθευση ενός τουλάχιστον σημείου της καμπύλης αναφοράς για κάθε σειρά μετρήσεων ούτως ώστε να γίνει αντιληπτή μια ενδεχόμενη μεταβολή στη συγκέντρωση του θειικού οξέος.

5. EKFRASH ΤΩΝ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΩΝ

Fέρεται η απορρόφηση που μετρήθηκε για το έκλουσμα στην καμπύλη αναφοράς και λαμβάνεται η περιεκτικότητα σεDL-μηλικό οξύ σε γραμμάρια ανά λίτρο. Αυτή η περιεκτικότητα εκφράζεται με ένα δεκαδικό ψηφίο. Eπαναληψιμότητα (r)

περιεκτικότητα < 2g/l : r = 0,1 g/l,περιεκτικότητα 2 g/l : r = 0,2 g/l. Aναπαραγωγιμότητα (R)

R = 0,3 g/l.

22. ΣΟΡΒΙΚΟ ΟΞΥ 1. ΑΡΧΗ ΤΩΝ ΜΕΘΟΔΩΝ

1.1. Μέθοδος φάσματος φωτομετρικού προσδιορισμού απορρόφησης στο υπεριώδες

Το σορβικό οξύ (εξαδίενο 2,4 οϊκό οξύ, trans, trans) που παραλαμβάνεται με απόσταξη μεθ' υδρατμών προσδιορίζεται στο απόσταγμα του οίνου με φασματοφωτομετρία απορρόφησης στο υπεριώδες. Οι ουσίες που παρεμβαίνουν στη μέτρηση της απορρόφησης στο υπεριώδες απομακρύνονται με εξάτμιση μέχρι ξηρού του δείγματος από το απόσταγμα ελαφρά αλκαλινιομένου με διάλυμα υδροξειδίου ασβεστίου. Οι περιεκτικότητες που είναι κατώτερες των 20 mg/lπρέπει να επιβεβαιωθούν με χρωματογραφία λεπτής στιβάδας (ευαισθησία: 1 mg/l).1.2. Μέθοδος αέριας χρωματογραφίας

Το σορβικό οξύ που εκχυλίζεται με αιθυλαιθέρα προσδιορίζεται με χρωματογραφία σε αέριο φάση, παρουσία εσωτερικού προτύπου.1.3. Μέθοδος ανίχνευσης σε χρωματογραφία λεπτής στιβάδας

Το σορβικό οξύ εκχυλίζεται με αιθυλαιθέρα και χωρίζεται με χρωματογραφία λεπτής στιβάδας. Η συγκέντρωσή του προσδιορίζεται ημιποσοτικά.2. ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΜΟΣ ΜΕ ΦΑΣΜΑΤΟΜΕΤΡΙΑ ΑΠΟΡΡΟΦΗΣΗΣ ΣΤΟ ΥΠΕΡΙΩΔΕΣ

2.1. Αντιδραστήρια

2.1.1. Κρυσταλλικό τρυγικό οξύ C4H6O6.

2.1.2. Διάλυμα υδροξειδίου του ασβεστίου Ca(OH)2 0,02 Mπερίπου.

2.1.3. Διάλυμα αναφοράς σορβικού οξέος 20 mg/l:

διαλύονται 20 mg σορβικού οξέος C6H8O2 σε 2 ml περίπου διάλυμα 0,1 Μ υδροξειδίου του νατρίου. Αποχύνονται σε ογκομετρική φιάλη των 1000 ml, συμπληρώνονται με ύδωρ μέχρι τη χαραγή. Είτε 26,8 mg σορβικού καλίου C6H7KO2 διαλύονται σε ύδωρ και συμπληρώνονται στα 1000 ml με ύδωρ.2.2. Εξοπλισμός

2.2.1. Συσκευή απόσταξης με υδρατμούς (βλέπε "Πτητική οξύτητα").

2.2.2. Υδατόλουτρο των 100o C.

2.2.3. Φασματοφωτόμετρο για μετρήσεις στα 256 nmμε κυψελίδες από χαλαζία των 10 mm οπτικής διαδρομής.2.3. Τρόπος εργασίας

2.3.1.Απόσταξη

Εισάγονται 10 ml οίνου στη φιάλη ανατάραξης με ατμό της συσκευής, προστίθενται 1 2 gτρυγικού οξέος (σημείο 2.1.1.). Συλλέγονται 250 mlαποστάγματος.2.3.2. Καμπύλη αναφοράς

Παρασκευάζονται διαλύματα σε ύδωρ, τέσσερις αραιώσεις του διαλύματος αναφοράς (σημείο 2.1.3.) περιεκτικότητας 0,5 - 1,0 - 2,5 και 5 mg σορβικού οξέος ανά λίτρο. Μετρούνται στο φασματοφωτόμετρο οι αντίστοιχες απορροφήσεις τους στα 256 nm έναντι απεσταγμένου ύδατος. Χαράσσεται η καμπύλη των απορροφήσεων σε σχέση με τις συγκεντρώσεις των διαλυμάτων. Η σχέσηείναι γραμμική.2.3.3. Προσδιορισμός

Σε μια μικρή κάψα διαμέτρου 55 mm εισάγονται 5 mlαποστάγματος, προστίθεται 1 ml διαλύματος υδροξειδίου του ασβεστίου (2.1.2.) και μια σταγόνα διαλύματος θειικού χαλκού (2.1.3.). Το διάλυμα εξατμίζεται μέχρι ξηρού στο ζέον υδατόλουτρο.

Το υπόλειμμα λαμβάνεται με μερικά ml απεσταγμένου ύδατος και μεταφέρεται ποσοτικά σε ογκομετρική φιάλη των 20 ml, όπου ο όγκος συμπληρώνεται μέχρι τη χαραγή με το ύδωρ των εκπλύσεων. Μετράται η απορρόφηση στα 256 nm του φασματομέτρου έναντι ενός μάρτυρα αποτελούμενου από αραίωση σε ύδωρ 1 mlδιαλύματος υδροξειδίου του ασβεστίου (σημείο 2.1.2.) μέχρι 20 ml.

Η μετρούμενη απορρόφηση φέρεται στην καμπύλη αναφοράς και εξάγεται η συγκέντρωση του διαλύματος σε σορβικό οξύ.

Παρατήρηση:Στη συνήθη πρακτική, αυτή η εξάτμιση μέχρι ξηρού μπορεί να παραλειφθεί. Μετράται η απορρόφηση ως προς το απεσταγμένο ύδωρ απευθείας στο αραιωμένο 1/4 απόσταγμα.2.4. Έκφραση την αποτελεσμάτων

2.4.1. Τρόπος υπολογισμού

Η περιεκτικότητα σε σορβικό οξύ του οίνου εκφράζεται σε mg/l και ισούται με:100 x C

C = περιεκτικότητα σε σορβικό οξύ του διαλύματος που εξετάζεται με φασματοφωτομετρία. εκφράζεται σε mg/l.3. ΜΕΘΟΔΟΣ ΧΡΩΜΑΤΟΓΡΑΦΙΑΣ ΣΕ ΑΕΡΙΑ ΦΑΣΗ

3.1. Αντιδραστήρια

3.1.1. Αιθυλικός αιθέρας (C2H5)2O απεσταγμένος κατά τη στιγμή της χρησιμοποίησής του.

3.1.2. Διάλυμα εσωτερικού προτύπου: διάλυμα ενδεκανοϊκού οξέος, C11H22O2 σε αιθανόλη 95% (vol.), τίτλου 1g/l.

3.1.3. Υδατικό διάλυμα θειικού οξέος H2SO4 (ρ20 = 1,84 g/ml) αραιωμένου 1/3(v/v).3.2. Εξοπλισμός

3.2.1. Αεριοχρωματογράφος με ανιχνευτή ιονισμού φλογός (FID) και με στήλη από ανοξείδωτο χάλυβα (4 m x 1/8 ίντσας), επεξεργασμένης από πριν με διμεθυλοδιχλωροσιλάνιο και περιέχουσα σταθερή φάση μείγματος ηλεκτρικής διαιθυλοδινογλυκόλης (5%) και φωσφορικού οξέος (1%) (DEGS- H3 PO4)ή μείγματος αδιπικής διαιθυλενογλυκόλης (7%) και φωσφορικού οξέος (1%) (DEGA - H3 PO4)δεσμευμένου σε Gaschrom Q 80 100 mesh.

Για την κατεργασία με διμεθυλοδιχλωροσιλάνιο (DMDCS), διοχετεύεται στη στήλη ένα διάλυμα περιεκτικότητας 2 έως 3 g DMDCS σε τολουόλη. Η στήλη εκπλένεται αμέσως με μεθανόλη, διοχετεύεται ρεύμα αζώτου, κατόπιν εξάνιο και εκ νέου ένα ρεύμα αζώτου. Η στήλη κατόπιν γεμίζεται.

Συνθήκες εργασίας:Θερμοκρασία κλιβάνου: 175o C.Θερμοκρασία έγχυσης και ανίχνευσης: 230oC.

Φέρον αέριο: άζωτο (παροχή = 20 ml/min.).

3.2.2. Μικροσύριγγα των 10 μl βαθμονομημένη ανά 0,1 μl.

Παρατήρηση:Άλλοι τύποι στηλών επιτρέπουν επίσης έναν καλό διαχωρισμό, ειδικότερα η τριχοειδής στήλη (π.χ. FFAP).

Ο τρόπος εργασίας που περιγράφεται κατωτέρω δίνεται ενδεικτικά.3.3. Τρόπος εργασίας

3.3.1. Προετοιμασία του δείγματος

Σε γυάλινο σωλήνα των 40 ml περίπου εφοδιασμένου με εσμυρισμένο πώμα εισάγονται 20 mlοίνου, προστίθενται 2 ml διαλύματος εσωτερικού προτύπου (σημείο 3.1.2.) και 1 ml αραιού διαλύματος θειικού οξέος (σημείο 3.1.3.).

Μετά από ανάδευση με διαδοχικές αναστροφές, προστίθενται στο περιεχόμενο του σωλήνα 10 ml αιθυλικού αιθέρα (σημείο 3.1.1.) και το σορβικό οξύ εκχυλίζεται στην οργανική φάση με ανατάραξη του σωλήνα επί πέντε λεπτά. Αφήνεται ο σωλήνας σε ηρεμία για να χωρίσουν οι φάσεις.3.3.2. Προετοιμασία του διαλύματος αναφοράς

Επιλέγεται οίνος του οποίου το χρωματογράφημα του αιθερικού εκχυλίσματος δεν εμφανίζει κανένα μέγιστο απορρόφησης στο εκχύλισμα του σορβικού οξέος. προσθέσατε στον οίνο σορβικό οξύ σε συγκέντρωση 100 mg ανά λίτρο. 20 ml αυτού του δείγματος υποβάλλονται σ' όλη τη διαδικασία όπως περιγράφεται στο σημείο 3.3.1.3.3.3. Χρωματογραφία

Εισάγονται διαδοχικά στο χρωματογράφο με τη βοήθεια μιας μικροσύριγγας 2 μl της αιθερικής φάσης που λαμβάνεται στο σημείο 3.3.2. και 2 μl της αιθερικής φάσης που λαμβάνεται στο σημείο 3.3.1.

Καταγράψτε τα αντίστοιχα χρωματογραφήματα. ελέγξτε την ταυτότητα των αντίστοιχων χρόνων κατακράτησης του σορβικού οξέος και του εσωτερικού προτύπου. Μετρήστε το ύψος (ή την επιφάνεια) καθενός από τα μέγιστα απορρόφησης που καταγράφηκαν.3.4. Έκφραση των αποτελεσμάτων

3.4.1.Τρόπος υπολογισμού

H συγκέντρωση σε σορβικό οξύ, εκφρασμένη σε mg/l ισούται με:

- Η = ύψος της κορυφής απορρόφησης του σορβικού οξέος στο διάλυμα αναφοράς,- h = ύψος της κορυφής του σορβικού οξέος στο εξεταζόμενο δείγμα,- l =ύψος της κορυφής του εσωτερικού προτύπου στο διάλυμα αναφοράς,- i = ύψος της κορυφής απορρόφησης του εσωτερικού προτύπου στο εξεταζόμενο δείγμα.

Σημείωση:Η περιεκτικότητα σορβικού οξέος μπορεί να προσδιοριστεί κατά τον ίδιο τρόπο με βάση τη μέτρηση των εμβαδών των αντιστοίχων κορυφών απορρόφησης.4. ΜΕΘΟΔΟΣ ΑΝΙΧΝΕΥΣΗΣ ΣΟΡΒΙΚΟΥ ΟΞΕΟΣ ΜΕ ΧΡΩΜΑΤΟΓΡΑΦΙΑ ΣΕ ΛΕΠΤΗ ΣΤΙΒΑΔΑ

4.1.Αντιδραστήρια

4.1.1. Αιθυλικός αιθέρας, (C2H5)2O.

4.1.2. Υδατικό διάλυμα αραιού θειικού οξέος, H2SO4 (ρ20 = 1,84 g/ml) αραιωμένου 1/3 (v/v).

4.1.3. Διάλυμα αναφοράς σορβικού οξέος σε υδροαιθανολικό μείγμα 10% αιθανόλης (vol.) περίπου, τίτλου 20mg ανά λίτρο.

4.1.4. Κινητή φάση: εξάνιο- πεντάνιο - οξικό οξύ (20:20:3) (C6H14- C5H12 - CH3COOH, ρ20 = 1,05g/ml).4.2. Εξοπλισμός

4.2.1. Πλάκες χρωματογραφίας λεπτής στιβάδας έτοιμες προς χρήση, 20x20 cm που φέρουν στρώμα πηκτής από πολυαμίδη (πάχος: 0,15 mm) στο οποίο έχει προστεθεί δείκτης φθορισμού.

4.2.2. Χρωματογραφικό δοχείο.

4.2.3. Μικροσύριγγα ή μικροπροχοΐδα που επιτρέπει την απόθεση όγκων 5 μl με προσέγγιση +- 0,1 μl.

4.2.4. Λαμπτήρας υπεριώδους (254 nm).4.3.Τρόπος εργασίας

4.3.1. Προετοιμασία του δείγματος

Σε γυάλινο κύλινδρο χωρητικότητας 25ml περίπου και εφοδιασμένου με εσμυρισμένο πώμα, εισάγονται 10 ml οίνου, προστίθεται 1 ml αραιού διαλύματος θειικού οξέος (σημείο 4.1.2.) και 5 mlαιθυλικού αιθέρα (σημείο 4.1.1.). Αναδεύονται με διαδοχικές αναστροφές. Αφήνονται να ηρεμήσουν για να αποχωριστούν οι φάσεις.4.3.2. Προετοιμασία των αραιών προτύπων διαλυμάτων

Ξεκινώντας από το διάλυμα του σημείου 4.1.3. ετοιμάζονται πέντε αραιά πρότυπα διαλύματα με τίτλο 2 4 6 8 και 10 mgσορβικού οξέος ανά λίτρο.4.3.3. Χρωματογραφία

Σε 2 cm ύψος από το κατώτερο άκρο της γυάλινης πλάκας, εναποτίθενται με τη βοήθεια της μικροσύριγγας ή της μικροπροχοΐδας, 5 μl της αιθερικής φάσης που λαμβάνεται στο σημείο 4.3.1. και 5 μl από καθένα από τα αραιωμένα διαλύματα αναφοράς (σημείο 4.3.2.). Οι κηλίδες απέχουν μεταξύ τους 2 cm.

Εισάγεται η κινητή φάση (σημείο 4.1.4.) στο δοχείο χρωματογραφήσεως μέχρις ύψους 0,5cm περίπου και το δοχείο πωματίζεται ώστε η ατμόσφαιρά του να κορεσθεί από τους ατμούς των διαλυτών. Εισάγεται η γυάλινη πλάκα στο δοχείο. Αφήνεται να αναπτυχθεί το χρωματογράφημα μέχρι ύψους 12 15 cm (διάρκεια ανάπτυξης περίπου 30 λεπτά). Η πλάκα στεγνώνεται σε ρεύμα κρύου αέρα. Εξετάζεται το χρωματογράφημα κάτω από λαμπτήρα υπεριώδους στα 254 nm.

Οι κηλίδες που έχουν σχέση με το σορβικό οξύ εμφανίζονται με χρώμα σκοτεινό ιώδες σε φόντο κίτρινο φθορίζον της πλάκας.

4.4. Έκφραση των αποτελεσμάτων

Η σύγκριση των εντάσεων της κηλίδας του δείγματος και των κηλίδων των προτύπων διαλυμάτων επιτρέπει την ημιποσοτική εκτίμηση της συγκέντρωσης σε σορβικό οξύ στην περιοχή από 2 μέχρι 10 mg ανά λίτρο. Μια περιεκτικότητα ίση προς 1 mg ανά λίτρο μπορεί να προσδιοριστεί με απόθεση 10 μl διαλύματος του εξεταζομένου δείγματος.Οι περιεκτικότητες που είναι ανώτερες των 10 mgανά λίτρο μπορούν να προσδιοριστούν με την απόθεση όγκου μικρότερου των 5 μl του εξεταζομένου διαλύματος (ο όγκος μετράται με τη βοήθεια της μικροσύριγγας).

23. L-ΑΣΚΟΡΒΙΚΟ ΟΞΥ 1. ΑΡΧΗ ΤΩΝ ΜΕΘΟΔΩΝ

Oι προτεινόμενες μέθοδοι επιτρέπουν τη μέτρηση του L-ασκορβικού οξέος και του δεϋδροασκορβικού οξέος που περιέχονται στους οίνους και στα γλεύκη.1.1. Mέθοδος αναφοράς (φθορισμομετρική)

Tο L-ασκορβικό οξύ οξειδώνεται με τη βοήθεια του ενεργού άνθρακα σε δεϋδροασκορβικό οξύ. Η ουσία αυτή σχηματίζει ένα φθορίζον παράγωγο αντιδρώντας με την ορθοφαινυλενοδιαμίνη (OPDA). Μια δοκιμή παρουσία βορικού οξέος επιτρέπει τον προσδιορισμό των παρασιτικών φθορισμών (με τη δημιουργία ενός συμπλόκου βορικού οξέος δεϋδροασκορβικού οξέος) η τιμή των οποίων αφαιρείται κατά την φθορισμομετρική μέτρηση.1.2. Sυνήθης μέθοδος (χρωματομετρική)

Tο L-ασκορβικό οξύ οδειδώνεται με ιώδιο προς δεϋδροασκορβικό οξύ. Το προϊόν αυτό καταβυθίζεται με τη βοήθεια 2,4 δινιτροφαινυλαδραζίνης ως 2,4 δινιτροφαινυλυδραζόνη. Μετά από διαχωρισμό του με χρωματογράφο λεπτής στιβάδας και διάλυση σε οξικό περιβάλλον, η ουσία αυτή που είναι χρώματος ερυθρού μετράται με φασματοφωτομετρία στα 500 nm.2. MEUODOS ΑΝΑΦΟΡΑΣ (φθορισμομετρική μέθοδος)

2.1. Aντιδραστήρια

2.1.1. Dιάλυμα διϋδροχλωρικής ορθο-φαινυλενοδιαμίνης, (C6H10Cl2N2), 0,02 g ανά 100 ml, που προετοιμάζεται για το σκοπό αυτό. Το διάλυμα αυτό παρασκευάζεται κάθε φορά πριν χρησιμοποιηθεί.

2.1.2. Dιάλυμα οξικού νατρίου τριϋδατικού (CH3COONa 3H2O), 500 g ανά λίτρο.

2.1.3. Mεικτό διάλυμα βορικού οξέος και οξικού νατρίου.Dιαλύονται 3 g βορικού οξέος (H3BO3), σε 100 ml διαλύματος οξικού νατρίου (σημείο 2.1.2.). Το διάλυμα αυτό παρασκευάζεται κάθε φορά πριν χρησιμοποιηθεί.

2.1.4. Dιάλυμα παγόμορφου οξικού οξέος CH3COOH, (ρ20 = 1,05 g/ml) αραιωμένου στα 56% κατ' όγκο το οποίο δίνει pH1,2.

2.1.5. Pρότυπο διάλυμα L-ασκορβικού οξέος 1 g ανά λίτρο.Dιαλύονται κατά τη στιγμή της χρήσης 50 mg L-ασκορβικού οξέος (C6H8O6), αφυδατωμένου εκ των προτέρων σε έναν ξηραντήρα στο σκοτάδι, σε 50 ml διαλύματος οξικού οξέος (σημείο 2.1.4.).

2.1.6. Eνεργός άνθρακας πολύ καθαρός (pA (Pro Analysi) (9) Εισάγονται σε μια κωνική φιάλη χωρητικότητας δύο λίτρων 100 g ενεργού άνθρακα, προστίθενται 500 ml διαλύματος υδροχλωρικού οξέος (HCl), (ρ20 = 1.19 g/ml) 10% (v/v). Το διάλυμα φέρεται εις βρασμόν, διηθείται σε γυάλινο φίλτρο διαμέτρου πόρων 3. Ο κατ' αυτόν τον τρόπο επεξεργασμένος άνθρακας συλλέγεται σε κωνική φιάλη χωρητικότητας δύο λίτρων προστίθεται ένα λίτρο ύδατος, αναδεύεται και διηθείται σε γυάλινο φίλτρο το ίδιο πορώδες, όπως παραπάνω. Επαναλαμβάνεται η εργασία αυτή δύο φορές. Το υπόλειμμα εισάγεται σε κλίβανο ρυθμισμένο στους 115 +- 5o C επί δώδεκα ώρες (π.χ. μία νύχτα).2.2. Eξοπλισμός

2.2.1. Fθορισμόμετρο. Χρησιμοποιείται ένα φθορισμόμετρο εφοδιασμένο με λυχνία συνεχούς φάσματος επιλέγοντας την ελάχιστη ισχύ της λυχνίας. Τα βέλτιστα μήκη κύματος διέγερσης και εκπομπής για τη δοκιμασία θα προσδιοριστούν εκ των προτέρων και εξαρτώνται από τη χρησιμοποιούμενη συσκευή. Ενδεικτικά αναφέρεται ότι το μήκος κύματος διέγερσης τοποθετείται στην περιοχή των 350 nm, το μήκος κύματος εκπομπής στην περιοχή των 430 nm. Κυψελίδες με οπτική διαδρομή 1 cm.

2.2.2. Gυάλινο φίλτρο πορώδους 3.

2.2.3. Dοκιμαστικοί σωλήνες (διαμέτρου 10 mm).

2.2.4. Aναδευτήρας δοκιμαστικών σωλήνων.2.3. Tρόπος εργασίας

2.3.1. Pροετοιμασία του δείγματος του οίνου ή του γλεύκους. Λαμβάνεται όγκος οίνου ή γλεύκους ο οποίος αραιώνεται στα 100 ml σε μία ογκομετρική φιάλη με διάλυμα οξικού οξέος 56% (σημείο 2.1.4.) ώστε να ληφθεί ένα διάλυμα του οποίου η συγκέντρωση σε L-ασκορβικό οξύ να περιλαμβάνεται μεταξύ 0 και 60 mg ανά λίτρο. Το περιεχόμενο της φιάλης ομογενοποιείται με ανάδευση. Προστίθενται 2 g ενεργού άνθρακα (σημείο 2.1.6.) και αφήνονται να ηρεμήσουν 15 λεπτά, ενώ περιοδικά ανακινούνται. Το περιεχόμενο διηθείται σε συνηθισμένο διηθητικό χαρτί απομακρύνοντας τα πρώτα χιλιοστόλιτρα του διηθήματος.

Sε δύο ογκομετρικές φιάλες των 100 ml εισάγονται 5 ml διηθήματος και αντίστοιχα 5 ml μεικτού διαλύματος βορικού οξέος και οξικού νατρίου (2.1.3.) και 5 ml διαλύματος οξικού νατρίου (σημείο 2.1.2.). Αφήνονται να ηρεμήσουν 15 λεπτά και συμπληρώνονται στα 100 ml με απεσταγμένο ύδωρ ενώ ανακινούνται περιοδικά.

Lαμβάνονται 2 ml του περιεχομένου της καθεμιάς φιάλης, προστίθενται 5 ml διαλύματος ορθο-φαινυλενοδιαμίνης (σημείο 2.1.1.) και ανακινούνται. αφήνουμε να προχωρήσει η αντίδραση περίπου 30 λεπτά στο σκοτάδι και κατόπιν εκτελούνται οι μετρήσεις στο φασματοφθορισμόμετρο.2.3.2. Καμπύλη αναφοράς

Sε τρεις ογκομετρικές φιάλες των 100 ml εισάγονται αντίστοιχα 2, 4, 6 ml διαλύματος L-ασκορβικού οξέος (σημείο 2.1.5.), συμπληρώνονται στα 100 ml με διάλυμα οξικού οξέος (σημείο 2.1.4.), ομογενοποιούνται με ανάδευση. Τα διαλύματα αναφοράς που παρασκευάστηκαν περιέχουν αντίστοιχα 2, 4, 6 mg/100 ml.

Pροστίθενται 2 g ενεργού άνθρακα (σημείο 2.1.6.) σε καθεμία από τις φιάλες και αφήνονται για 15 λεπτά ενώ ανακινούνται περιοδικά. Διηθούνται σε συνηθισμένο διηθητικό χαρτί ενώ απομακρύνονται τα πρώτα χιλιοστόλιτρα. Εισάγονται αντίστοιχα 5 ml καθενός από τα διηθήματα σε τρεις ογκομετρικές φιάλες των 100 ml (πρώτη σειρά), επαναλαμβάνεται η εργασία σε μια δεύτερη σειρά των τριών ογκομετρικών φιαλών. Προστίθενται σε καθεμία από τις φιάλες της πρώτης σειράς (που αντιστοιχούν στους μάρτυρες) 5 ml μεικτού διαλύματος βορικού οξέος και οξικού νατρίου (σημείο 2.1.3.) και σε καθεμία από τις φιάλες της δεύτερης σειράς 5 ml διαλύματος οξικού νατρίου (σημείο 2.1.2.).

Aφήνονται οι φιάλες 15 λεπτά, ενώ ανακινούνται περιοδικά, συμπληρώνοντας τα 100 ml με απεσταγμένο ύδωρ. Λαμβάνονται 2 ml του περιεχομένου κάθε φιάλης, προστίθενται 5 ml διαλύματος ορθο-φαινυλενοδιαμίνης (σημείο 2.1.1.), ανακινούνται, αφήνονται για να προχωρήσει η αντίδραση για 30 λεπτά σε σκοτάδι και κατόπιν γίνονται οι μετρήσεις στο φθορισμόμετρο.2.3.3. Φθορισμομετρικός προσδιορισμός

Ρυθμίζεται το μηδέν της κλίμακας χρησιμοποιώντας τον αντίστοιχο μάρτυρα για κάθε διάλυμα της καμπύλης αναφοράς και για το εξεταζόμενο διάλυμα. Εκτελούνται κατόπιν οι μετρήσεις της έντασης φθορισμού για κάθε διάλυμα της καμπύλης αναφοράς και για το άγνωστο δείγμα.

Kατασκευάζεται η καμπύλη αναφοράς. η γραφική παράσταση πρέπει να είναι γραμμική και να περνάει από την τομή των αξόνων. Η τιμή του αγνώστου δείγματος φέρεται σ' αυτήν την ευθεία και λαμβάνεται η περιεκτικότητα C του L-ασκορβικού οξέος + δεϋδροασκορβικού οξέος του εξεταζόμενου διαλύματος.2.3.4. Έκφραση των αποτελεσμάτων

H συγκέντρωση του οίνου σε L-ασκορβικό οξύ + δεϋδροασκορβικό οξύ εκφράζεται σε χιλιοστόγραμμα ανά λίτρο και είναι ίση με:

C . F

F = συντελεστής αραίωσης.3. SYNHUHS ΜΕΘΟΔΟΣ (χρωματομετρική)

3.1. Aντιδραστήρια

3.1.1. Dιάλυμα μεταφωσφορικού οξέος 30% (m/v):λαμβάνονται 30 g μεταφωσφορικού οξέος (HPO3)n, που έχει προηγουμένως τριβεί στο ιγδίο. Εκπλένεται γρήγορα με εμβύθιση και ανακίνηση σε απεσταγμένο ύδωρ. Το πλυμένο οξύ διαλύεται σε απεσταγμένο ύδωρ ανακινώντας μέσα σε ογκομετρική φιάλη των 100ml, συμπληρώνονται μέχρι τη χαραγή και το λαμβανόμενο διάλυμα έχει τίτλο 30% (m/v) περίπου σε μεταφωσφορικό οξύ.

3.1.2. Dιάλυμα μεταφωσφορικού οξέος 3% (m/v) που παρασκευάζεται κάθε φορά πριν τη χρήση του αραιώνοντας 1/10ο με απεσταγμένο ύδωρ του διαλύματος (σημείο 3.1.1.).

3.1.3. Dιάλυμα μεταφωσφορικού οξέος 1% (m/v) που παρασκευάζεται κάθε φορά πριν από τη χρήση του αραιώνοντας 1/30ό με απεσταγμένο νερό του διαλύματος (σημείο 3.1.1.).

3.1.4. Eναιώρημα πολυαμίδης10 g σκόνης πολυαμίδης για χρωματογραφία αναδεύονται σε 60 ml απεσταγμένο ύδωρ μέχρι τη δημιουργία αιωρήματος και αφήνονται σε επαφή για δύο ώρες. Η παρασκευαζόμενη ποσότητα αρκεί για τέσσερις προσδιορισμούς.

3.1.5. Uειουρία (H2NCSNH2)

3.1.6. Dιάλυμα ιωδίου (I2) 0,05 M.

3.1.7. Διάλυμα 2,4-δινιτροφαινυλυδραζίνης 6% (m/v). Εισάγονται 6 g2,4-διωιτροφαινυλυδραζίνης (C6H6N4O4) σε 50 ml παγόμορφου οξικού οξέος (ρ20 = 1,05 g/ml). προστίθενται 50ml θειικού οξέος (ρ20 = 1,84 g/ml). η 2,4-δινιτροφαινυλυδραζίνη διαλύεται κατά την ανακίνηση.

3.1.8. Οξικός αιθυλεστέρας (C4H8O2) με προσθήκη 2% (v/v) παγόμορφου οξικού οξέος (σημείο 3.1.12.).

3.1.9. Χλωροφόρμιο(CHCl3).

3.1.10. Υδατικό διάλυμα αμύλου 0,5% (m/v).

3.1.11. Κινητή φάση:οξικός αιθυλεστέρας50 vol.χλωροφόρμιο60 vol.παγόμορφο οξικό οξύ 5 vol.

Το μείγμα αφήνεται να ηρεμήσει επί δώδεκα ώρες πριν χρησιμοποιηθεί.

3.1.12. Παγόμορφο οξικό οξύ (CH3COOH) (ρ20 = 1,05 g/ml).

3.1.13. Διάλυμα L-ασκορβικού οξέος 0,1 g/100 mlδιαλύματος μεταφωσφορικού οξέος (σημείο 3.1.3.).3.2. Εξοπλισμός

3.2.1. Φυγόκεντρος εργαστηρίου και φυγοκεντρικοί σωλήνες των 50 ml με εσμυρισμένα πώματα.

3.2.2. Υδατόλουτρο ψυχόμενο με θερμοστάτη μεταξύ 5 και 10oC.

3.2.3. Υδατόλουτρο ψυχόμενο με θερμοστάτη στους 20oC.

3.2.4. Χρωματογραφικές πλάκες λεπτής στιβάδας έτοιμες προς χρήση, 20x20 cm, με επίχρισμα πηκτού πυριτίου G(πάχος 0,25 ή 0,3 mm).

3.2.5. Δοχείο χρωματογράφησης.

3.2.6. Μικροπροχοΐδα που επιτρέπει την απόθεση όγκων 0,2 ml.

3.3.4. Φασματοφωτόμετρο για μετρήσεις απορρόφησης στα 500 nm εφοδιασμένο με κυψελίδες των 10 mm οπτικής διαδρομής.3.3. Τρόπος εργασίας

3.3.1. Οξείδωση του -L-ασκορβικού οξέος σε δεϋδροασκορβικό οξύ

Εισάγονται 50 ml οίνου σε μια ογκομετρική φιάλη των 100 ml, προστίθενται 15 ml αιωρήματος πολυαμίδης (σημείο 3.1.4.) και συμπληρώνονται ως τη χαραγή με διάλυμα μεταφωσφορικού οξέος 3% (σημείο 3.1.2.). Το διάλυμα αφήνεται επί μία ώρα ενώ αναδεύεται συχνά. Διηθείται σε πτυχωτό φίλτρο. Συλλέγονται 20ml του διηθήματος σε φυγκοκεντρικό σωλήνα, προστίθενται 1 ml διαλύματος 0,05 Μ ιωδίου (σημείο 3.1.6.). Το περιεχόμενο ομογενοποιείται με ανατάραξη του φυγοκεντρικού σωλήνα πωματισμένου και, μετά από ένα λεπτό, ανάγεται η περίσσεια του ιωδίου με 25mg περίπου θειουρίας.3.3.2. Σύνθεση και απομόνωση της δις (2,4-δινιτροφαινυλυδραζόνης) του δικετογουλονικού οξέος

Ο σωλήνας εισάγεται σε ψυχρό υδατόλουτρο θερμοκρασίας 5 10oC, προστίθενται 4 ml διαλύματος 2,4-δινιτροφαινυλυδραζίνης (σημείο 3.1.7.). Το περιεχόμενο ομογενοποιείται αποφεύγοντας να διαβραχεί το γυάλινο πώμα. Πωματίζεται προσεκτικά ο σωλήνας και αφήνεται σε υδατόλουτρο των 20oC επί 16 ώρες περίπου (π.χ. μια νύχτα).

Στο περιεχόμενο του φυγοκεντρικού σωλήνα προστίθενται 15 ml οξικού αιθυλεστέρα (σημείο 3.1.8.), ο σωλήνας πωματίζεται, ανακινείται επί 30 δευτερόλεπτα και φυγοκεντρείται επί πέντε λεπτά εφαρμόζοντας φυγόκεντρο δύναμη 350 400 g.Λαμβάνονται με προχοΐδα 10 ml από τη φάση του οξικού αιθυλεστέρα και εισάγονται σε κωνική φιάλη με εσμυρισμένο πώμα. Προστίθενται στο περιεχόμενο του σωλήνα 5 ml οξικού αιθυλεστέρα (σημείο 3.1.8.). Ο σωλήνας πωματίζεται, ανακινείται επί 30 δευτερόλεπτα και φυγοκεντρείται επί πέντε λεπτά στην ίδια ταχύτητα όπως παραπάνω. Λαμβάνονται 5 mlεκχυλίσματος οξικού αιθυλεστέρα και ο όγκος αυτός προστίθεται στο διάλυμα της πρώτης εκχύλισης στην κωνική φιάλη. Το μείγμα ομογενοποιείται με ανάδευση.3.3.3. Απομόνωση με χρωματογραφία της δις (2,4-δινιτροφαινυλυδραζόνης) Θα πραγματοποιηθεί στις δύο ώρες που ακολουθούν την εκχύλιση (σημείο 3.3.2.)

Σε ύψος 2 cm από το κατώτερο μέρος της γυάλινης πλάκας και σε απόσταση 2 cm από την πλάγια άκρη της πλάκας εναποτίθεται σε ευθεία γραμμή όγκος 0,2ml του εκχυλίσματος του οξικού αιθυλεστέρα. Εισάγεται η κινητή φάση (σημείο 3.1.11.) στο δοχείο χρωματογραφίας μέχρι ύψους 1 cm και αφήνεται να κορεσθεί η ατμόσφαιρα με τους ατμούς των διαλυτών. Εισάγεται γυάλινη πλάκα, αφήνεται ο διαλύτης να μετακινηθεί μέχρι την ανώτερη άκρη της πλάκας η οποία κατόπιν στεγνώνεται επί μία ώρα στον απαγωγό. Αποξύνεται με τη βοήθεια μιας σπάτουλας κάθετα προς τη ζώνη μετακίνησης, η χρωματιστή κόκκινη ζώνη (χαρακτηριστική της 2,4-δινιτροφαινυλυδραζόνης). Συλλέγεται το προϊόν σ' ένα φύλλο χαρτιού γλασέ και μεταφέρεται ποσοτικά σε μία κωνική φιάλη με εσμυρισμένο πώμα, προστίθενται 4 ml οξικού οξέος (σημείο 3.1.12.). Αφήνονται να αλληλεπιδράσουν επί 30 λεπτά υπό συχνή ανακίνηση. Το μείγμα διηθείται σε πτυχωτό διηθητικό χαρτί κατευθείαν μέσα στην κυψελίδα του φασματοφωτομέτρου (σημείο 3.2.7.). Το διήθημα πρέπει να είναι διαυγές. Ρυθμίζεται το μηδέν της κλίμακας των απορροφήσεων με οξικό οξύ (σημείο 3.1.12.) στα 500 nm και μετράται η απορρόφηση του διαλύματος.3.3.4. Καμπύλη αναφοράς

Εισάγονται στις τρεις ογκομετρικές φιάλες των 100 ml αντίστοιχα 5, 10 και 15 ml διαλύματος L-ασκορβικού οξέος (σημείο 3.1.13.), συμπληρώνεται ο όγκος μέχρι τη χαραγή με διάλυμα μεταφωσφορικού οξέος 1% (σημείο 3.1.3.). Τα λαμβανόμενα διαλύματα έχουν τίτλο αντίστοιχα 50, 100, 150 mg/lσε ασκορβικό οξύ.

Λαμβάνονται 50 ml από καθένα από τα διαλύματα σύμφωνα με τον τρόπο εργασίας που αναφέρεται στα σημεία 3.3.1., 3.3.2. και 3.3.3. Κατασκευάζεται η καμπύλη αναφοράς η οποία πρέπει να είναι γραμμική και να περνά από την τομή των αξόνων.3.3.5. Έκφραση των αποτελεσμάτων

Η συγκέντρωση του οίνου σε L-ασκορβικό οξύ και δεϋδροασκορβικό οξύ εκφράζεται σε χιλιοστόγραμμα ανά λίτρο.

3.3.5.1. Υπολογισμοί

Φέρεται στην καμπύλη αναφοράς η τιμή της μετρούμενης απορρόφησης στο σημείο 3.3.3. και εξάγεται η συγκέντρωση σε L-ασκορβικό οξύ και δεϋδροασκορβικό οξύ του εξεταζόμενου διαλύματος.

Σημείωση:Αν η συγκέντρωση σε L-ασκορβικό οξύ και δεϋδροασκορβικό οξύ είναι ανώτερη των 150 mg/lμειώστε τον όγκο του δείγματος σε 25, 20 ή 10 mlοίνου και πολλαπλασιάστε το λαμβανόμενο αποτέλεσμα επί τον παράγοντα αραίωσης F.

24. πΗ 1. ΑΡΧΗ ΤΗΣ ΜΕΘΟΔΟΥ

Μέτρηση της διαφοράς δυναμικού μεταξύ δύο ηλεκτροδίων εμβαπτισμένων στο εξεταζόμενο υγρό. Το ένα από τα δύο ηλεκτρόδια αποκτά δυναμικό που εξαρτάται από το pH του διαλύματος το δε άλλο ηλεκτρόδιο διατηρεί σταθερό και γνωστό δυναμικό και αποτελεί το ηλεκτρόδιο αναφοράς.2. ΕΞΟΠΛΙΣΜΟΣ

2.1. pHμετρο βαθμονομημένο σε μονάδες pH που επιτρέπει μετρήσεις 0,05 της μονάδας τουλάχιστον.

2.2. Ηλεκτρόδια:

2.2.1. Ηλεκτρόδιο υάλου που φυλάσσεται σε απεσταγμένο ύδωρ.

2.2.2. Ηλεκτρόδιο αναφοράς καλομέλανος-χλωριούχου καλίου κορεσμένου που φυλάσσεται σε κορεσμένο διάλυμα χλωριούχου καλίου.

2.2.3. Η μεικτό ηλεκτρόδιο που φυλάσσεται σε απεσταγμένο ύδωρ.3. ΑΝΤΙΔΡΑΣΤΗΡΙΑ

3.1. Ρυθμιστικά διαλύματα:

3.1.1. - κεκορεσμένο διάλυμα όξινου τρυγικού καλίου. Διάλυμα που περιέχει τουλάχιστον 5,7 g/l όξινου τρυγικού καλίου (C4H5KO6), στους 20oC. Το διάλυμα αυτό μπορεί να διατηρηθεί δύο μήνες παρουσία 0,1 g θυμόλης ανά 200 ml.

pH 3,57 στους 20oCpH 3,56 στους 25oCph 3,55 στους 30o C

3.1.2. - διάλυμα 0,05 Μ όξινου φθαλικού καλίου. Διάλυμα που περιέχει 10,211 g/l όξινου φθαλικού καλίου (C8H5KO4), στους 20oC. (Μέγιστη διάρκεια διατήρησης: δύο μήνες)pH 3,999 στους 15oCpH 4,003 στους 20oCpH 4,008 στους 25oCpH 4,015 στους 30oC

3.1.3. Διάλυμα περιέχον: φωσφορικό κάλιο, KH2PO43,402 gφωσφορικό δικάλιο, K2HPO44,354 gύδωρ μέχρι1 l

(μέγιστη διάρκεια συντήρησης: δύο μήνες)pH 6,90 στους 15oCpH 6,88 στους 20oCpH 6,86 στους 25oCpH 6,85 στους 30oC

Σημείωση:Τα ρυθμιστικά διαλύματα αναφοράς που πωλούνται στο εμπόριο μπορούν να χρησιμοποιηθούν εξίσου καλά.

4. ΤΡΟΠΟΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ

4.1. Προετοιμασία του δείγματος

4.1.1. Γλεύκη και οίνοι

Η μέτρηση γίνεται απευθείας στο γλεύκος ή τον οίνο.4.1.2. Ανακαθαρισμένο συμπυκνωμένο γλεύκος

Αραιώνεται το διορθωμένο συμπυκνωμένο γλεύκος με νερό για να επιτευχθεί περιεκτικότητα 25 +- 0,5% (m/m) σε ολικά σάκχαρα (25o Brix).

Αν Ρ είναι η συγκέντρωση τοις εκατό (m/m) σε ολικά σάκχαρα του ανακαθαρισμένου συμπυκνωμένου γλεύκους, ζυγίζεται μάζα ίση προςκαι συμπληρώνεται στα 100 g με ύδωρ. Το χρησιμοποιούμενο ύδωρ πρέπει να είναι αγωγιμότητας μικρότερης των 2microsiemens/cm.4.2. Ρύθμιση στο 0 της συσκευής

Η ρύθμιση στο 0 γίνεται πριν από κάθε μέτρηση, ακολουθώντας τις οδηγίες που δίδονται για το δεδομένο μηχάνημα.4.3. Βαθμονόμηση του πΗ-μετρου

Η βαθμονόμηση γίνεται στους 20oC ακολουθώντας τις οδηγίες που δίδονται για το δεδομένο μηχάνημα με τα ρυθμιστικά διαλύματα pH 6,88 και 3,57 στους 20oC.

Χρησιμοποιείται το ρυθμιστικό διάλυμα pH4,00 στους 20oC για να ελεγχθεί η βαθμονόμηση της κλίμακας.4.4. Μετρήσεις

Το ηλεκτρόδιο εμβαπτίζεται στο άγνωστο δείγμα του οποίου η θερμοκρασία πρέπει να περιλαμβάνεται μεταξύ 20 και 25o C αλλά να είναι όσο γίνεται πιο κοντά στους 20oC. Η ανάγνωση γίνεται απευθείας στην κλίμακα των τιμών του pH.

Πραγματοποιούνται τουλάχιστον δύο μετρήσεις για κάθε δείγμα.

Καταγράφεται το αποτέλεσμα της μέσης αριθμητικής τιμής των δύο μετρήσεων.5. ΕΚΦΡΑΣΗ ΤΩΝ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΩΝ

Το pHτου γλεύκους, του οίνου ή του διαλύματος 25%(m/m) (25o Brix) του ανακαθαρισμένου συμπυκνωμένου γλεύκους εκφράζεται με δύο δεκαδικά ψηφία.

25. ΔΙΟΞΕΙΔΙΟ ΤΟΥ ΘΕΙΟΥ 1. ΟΡΙΣΜΟΙ

Καλείται διοξείδιο του θείου αυτό που απαντάει στο γλεύκος ή στον οίνο υπό τις ακόλουθες μορφές: H2SO3, H SO3 του οποίου η ισορροπία είναι συνάρτηση του pHκαι της θερμοκρασίας:H2SO3 H+ + HSO3 To H2SO3 αντιπροσωπεύει το μοριακό διοξείδιο του θείου.

Καλείται ολικό διοξείδιο του θείου, το σύνολο των διαφόρων μορφών διοξειδίου του θείου που απαντούν στον οίνο είτε σε ελεύθερη κατάσταση, είτε με μορφή ενώσεων.2. ΕΛΕΥΘΕΡΟ ΚΑΙ ΟΛΙΚΟ ΔΙΟΞΕΙΔΙΟ ΤΟΥ ΘΕΙΟΥ

2.1. Αρχή των μεθόδων

2.1.1. Μέθοδος αναφοράς

2.1.1.1. Οίνοι και γλεύκη

Το διοξείδιο του θείου παρασύρεται με ρεύμα αέρα ή αζώτου και διοχετεύεται σε αραιό και ουδέτερο διάλυμα υπεροξειδίου του υδρογόνου όπου δεσμεύεται και οξειδώνεται. Το σχηματιζόμενο θειικό οξύ προσδιορίζεται με τιτλοδοτημένο διάλυμα υδροξειδίου του νατρίου. Το ελεύθερο διοξείδιο του θείου παρασύρεται με διοχέτευση εν ψυχρώ (10oC).

Εάν η διοχέτευση γίνει εν θερμώ (100oC περίπου) τότε παρασύρεται το ολικό διοξείδιο του θείου.2.1.1.2. Ανακαθαρισμένα συμπυκνωμένα γλεύκη

Το ολικό διοξείδιο του θείου αποχωρίζεται παρασυρόμενο εν θερμώ (100oC περίπου) από ανακαθαρισμένο συμπυκνωμένο γλεύκος που έχει αραιωθεί προηγουμένως.2.1.2. Ταχεία μέθοδος ελέγχου(οίνοι και γλεύκη)

Το ελεύθερο διοξείδιο του θείου προσδιορίζεται με άμεση ιωδιομετρική ογκομέτρηση.

Το ενωμένο διοξείδιο του θείου προσδιορίζεται, στη συνέχεια, με ιωδιομετρική ογκομέτρηση μετά από αλκαλική υδρόλυση. Προστιθέμενο στο ελεύθερο διοξείδιο του θείου, προσδιορίζεται το ολικό διοξείδιο του θέου.2.2. Μέθοδος αναφοράς

2.2.1. Εξοπλισμός

2.2.1.1. Η χρησιμοποιούμενη συσκευή πρέπει να είναι σύμφωνη με το παρακάτω σχήμα, κυρίως σε ό,τι αφορά τον ψυκτήρα.

Σχήμα 1Οι διαστάσεις αναγράφονται σε χιλιοστόμετρα. Οι εσωτερικές διάμετροι των 4 ομοκέντρων σωλήνων που αποτελούν τον ψυκτήρα είναι 45,34, 27 και 10 mm.

Η παροχή του αερίου κατά μήκος της συσκευής πρέπει να είναι 40 l/h περίπου. Η φιάλη που ευρίσκεται στο δεξιό μέρος της συσκευής περιορίζει σε 20 έως 30 cm ύδατος την υποπίεση που δημιουργείται από την αντλία ύδατος.

Για να είναι δυνατή η ρύθμιση της υποπιέσεως ώστε να υπάρχει σταθερή παροχή, είναι σκόπιμο να προστεθεί μετρητής της παροχής με ημιτριχοειδή σωλήνα μεταξύ της φιάλης Β και του φιαλιδίου.

Ο σωλήνας προσαγωγής αερίων στη φιάλη Β, καταλήγει σε μικρή σφαίρα διαμέτρου 1 cm που περιλαμβάνει στο μεγάλο οριζόντιο κύκλο 20 οπές διαμέτρου 0,2 cm. Μπορεί επίσης να καταλήγει σε γυάλινο πορώδες φίλτρο που εξασφαλίζει το σχηματισμό μεγάλου αριθμού μικρών φυσαλίδων που επιτρέπουν καλή επαφή μεταξύ της αερίου και της υγράς φάσεως.

2.2.1.2. Μικροπροχοΐδα2.2.2. Αντιδραστήρια

2.2.2.1. Φωσφορικό οξύ 85% (H3PO4) (ρ20 = 1,71 g/ml).

2.2.2.2. Διάλυμα υπεροξειδίου του υδρογόνου περιεκτικότητας 9,1 g σε H2O2/λίτρο (τρεις όγκοι).

2.2.2.3. Δείκτης: ερυθρό του μεθυλίου100 mg,κυανό του μεθυλενίου 50 mg,αλκοόλη 50% vol.100 ml.

2.2.2.4. Διάλυμα υδροξειδίου του νατρίου (NaOH), 0,01 Μ.

2.2.3. Τρόπος εργασίας

2.2.3.1. Προσδιορισμός του ελεύθερου διοξειδίου του θείου

Ο οίνος, πριν από τον προσδιορισμό, πρέπει να διατηρηθεί σε γεμάτη και πωματισμένη φιάλη επί δύο ημέρες πριν τον προσδιορισμό.Στη φιάλη Β φέρονται 2 έως 3 mlδιαλύματος υπεροξειδίου του υδρογόνου (σημείο 2.2.2.2.), δύο σταγόνες δείκτη και το διάλυμα του υπεροξειδίου του υδρογόνου εξουδετερώνεται με το διάλυμα υδροξειδίου του νατρίου (σημείο 2.2.2.4.). Η φιάλη Β προσαρμόζεται επίσης στη συσκευή.Στη φιάλη Α χωρητικότητας 250 ml που αποτελεί τμήμα της συσκευής, φέρονται 50 ml δείγματος και 15 ml φωσφορικού οξέος (σημείο 2.2.2.1.). Η φιάλη τοποθετείται στη θέση της.Διοχετεύεται κατόπιν ο αέρας (ή το άζωτο) επί 15 λεπτά. Το παρασυρόμενο ελεύθερο διοξείδιο του θείου οξειδώνεται προς θειικό οξύ. Η φιάλη Β αποσυνδέεται από τη συσκευή και το οξύ που έχει σχηματισθεί ογκομετρείται με το διάλυμα υδροξειδίου του νατρίου (σημείο 2.2.2.4.). Έστω n ο αριθμός των καταναλωθέντων χιλιοστολίτρων.2.2.3.2. Έκφραση των αποτελεσμάτων

Το ελεύθερο διοξείδιο του θείου εκφράζεται σε χιλιοστόγραμμα ανά λίτρο (mg/l) χωρίς δεκαδικό ψηφίο.

2.2.3.2.1. Υπολογισμοί

Ελεύθερο διοξείδιο του θείου σε χιλιοστόγραμμα ανά λίτρο: 6,4 n.2.2.3.3.Προσδιορισμός του ολικού διοξειδίου του θείου

2.2.3.3.1. Όταν πρόκειται για ανακαθαρισμένα συμπυκνωμένα γλεύκη, λαμβάνεται διάλυμα αραίωσης του δείγματος 40% (m/v) όπως αναφέρεται στο κεφάλαιο"Ολική οξύτητα" σημείο 5.1.2. Στη φιάλη Α των 250 ml της συσκευής εισάγονται 50 ml αυτού του διαλύματος και 5 ml φωσφορικού οξέος (σημείο 2.2.1.2.). Η φιάλη προσαρμόζεται στη συσκευή.

Oίνοι και γλεύκη

2.2.3.3.2. Προϋπολογιζόμενη περιεκτικότητα του δείγματος δ 50 mg/l ολικού SO2. Στη φιάλη Α των 250 ml της συσκευής, φέρονται 50 ml δείγματος και 15 ml φωσφορικού οξέος (σημείο 2.2.2.1.). Η φιάλη προσαρμόζεται στη θέση της.

Παρόλα αυτά μέχρι τις 31 Δεκεμβρίου 1992 το αργότερο, χρησιμοποιούνται 5 mlφωσφορικού οξέος (σημείο 2.2.2.1.) αραιωμένου 25%(m/v) για τον προσδιορισμό της περιεκτικότητας των χυμών σταφυλής σε διοξείδιο του θείου.

2.2.3.3.3. Προϋπολογιζόμενη περιεκτικότητα του δείγματος Δ 50 mg/l ολικού SO2.

Στη φιάλη Α των 100ml της συσκευής, φέρονται 20 ml δείγματος και 5ml φωσφορικού οξέος (σημείο 2.2.2.1.). Η φιάλη προσαρμόζεται στη θέση της.

Στη φιάλη Β φέρονται 2 έως 3 ml διαλύματος υπεροξειδίου του υδρογόνου (σημείο 2.2.2.2.), εξουδετερώνονται όπως προηγουμένως και ο οίνος που περιέχεται στη φιάλη Α φέρεται σε βρασμό με μικρή φλόγα ύψους 4 έως 5 cm η οποία πρέπει να γλείψει άμεσα τον πυθμένα της φιάλης. Κάτω από τη φιάλη Α δεν τοποθετείται μεταλλικό πλέγμα αλλά δίσκος που έχει στο κέντρο άνοιγμα διαμέτρου 30 mm. Αποφεύγεται έτσι η πυρόλυση των εκχυλισματικών ουσιών του οίνου πάνω στα τοιχώματα της φιάλης.

Ο βρασμός διατηρείται όση ώρα διαρκεί η διαβίβαση του ρεύματος αέρα (ή αζώτου). Μέσα σε 15 λεπτά, έχει παρασυρθεί και οξειδωθεί το ολικό διοξείδιο το θείου. Το θειικό οξύ που σχηματίζεται, ογκομετρείται με διάλυμα υδροξειδίου του νατρίου (σημείο 2.2.2.4.).

Έστω n ο αριθμός των καταναλωθέντων χιλιοστολίτρων.2.2.3.4. Έκφραση των αποτελεσμάτων

Το ολικό διοξείδιο του θείου εκφράζεται σε χιλιοστόγραμμα ανά λίτρο (mg/l) αντίστοιχα σε χιλιοστόγραμμα ανά κιλό (mg/kg) ολικών σακχάρων χωρίς δεκαδικό.

2.2.3.4.1. Υπολογισμός

Οίνοι και γλεύκηΟλικό διοξείδιο του θείου σε χιλιοστόγραμμα ανά λίτρο:- δείγματα πτωχά σε διοξείδιο του θείου (δείγμα 50 ml):

6,4 . n- άλλα δείγματα (δείγμα 20 ml):

16 . n

Sυμπυκνωμένα ανακαθαρισμένα γλεύκηΔιοξείδιο του θείου σε χιλιοστόγραμμα ανά χιλιόγραμμο ολικών σακχάρων [δείγμα 50 ml (σημείο 2.2.3.3.1.):Ρ = περιεκτικότητα % (m/m) σε ολικά σάκχαρα.

2.2.3.4.2. Επαναληψιμότητα (r)- περιεκτικότητα < 50mg/l (δείγμα 50 ml), r = 1 mg/l,- περιεκτικότητα 50 mg/l (δείγμα 20 ml), r = 6 mg/l.

2.2.3.4.3. Αναπαραγωγιμότητα (R)-περιεκτικότητα < 50 mg/l (δείγμα 50 ml), R = 9 mg/l,- περιεκτικότητα 50 mg/l (δείγμα 20ml), R = 15 mg/l.2.3. Ταχεία μέθοδος

2.3.1. Αντιδραστήρια

2.3.1.1. EDTA (Complexon III):Δινάτριο άλας του αιθυλενο-διαμινο-τετραοξικού οξέος(C10H14N2Na2O8, 2H2O).

2.3.1.2. Διάλυμα υδροξειδίου του νατρίου 4 Μ NaOH (160 g/l)

2.3.1.3. Διάλυμα θειικού οξέος H2SO4 [ρ20 = 1,84 g/ml, 1/10 (v/v)

2.3.1.4. Διάλυμα αμύλου 5 g/l:

ποσότητα 5 g αμύλου προστίθεται σε 500 ml ύδατος περίπου. Το μείγμα φέρεται σε βρασμό υπό ταυτόχρονη ανακίνηση και ο βρασμός διατηρείται επί δέκα λεπτά. Προστίθενται 200 g χλωριούχου νατρίου (NaCl). Αφού ψυχθεί, το διάλυμα συμπληρώνεται μέχρις όγκου ενός λίτρου.

2.3.1.5. Διάλυμα ιωδίου 0,025 Μ (Ι2)2.3.2. Εξοπλισμός

2.3.2.1. Κωνικές φιάλες 500 ml,

2.3.2.2. Προχοΐδα,

2.3.2.3. Σιφώνια 1, 2, 5 και 50 ml.2.3.3. Τρόπος εργασίας

2.3.3.1. Ελεύθερο διοξείδιο του θείου

Σε κωνική φιάλη 500ml φέρονται:- 50 ml οίνου,- 5 mlδιαλύματος αμύλου (σημείο 2.3.1.4.),- 30 mg EDTA (σημείο 2.3.1.1.),- 3 ml H2SO4 1/10 (v/v) (σημείο 2.3.1.3.).

Επακολουθεί ογκομέτρηση με το διάλυμα ιωδίου 0,025 M (σημείο 2.3.1.5.) μέχρις ότου η κυανή χροιά παραμείνει σαφής επί δέκα έως 15 δευτερόλεπτα. Έστω n ml ο αριθμός των καταναλωθέντων χιλιοστολίτρων διαλύματος ιωδίου.

2.3.3.2. Ολικό διοξείδιο του θείου

Προστίθενται 8 ml διαλύματος 4 Μ υδροξειδίου του νατρίου (σημείο 2.3.1.2.), αναδεύεται μία φορά και αφήνεται πέντε λεπτά σε επαφή. Προστίθεται μονομιάς και υπό ζωηρή ανάδευση, το περιεχόμενο μικρού ποτηριού που περιέχει 10 ml διαλύματος θειικού οξέος 1/10 (σημείο 2.3.1.3.). Το λαμβανόμενο διάλυμα ογκομετρείται αμέσως με διάλυμα ιωδίου 0,025 Μ, (σημείο 2.3.1.5.). Έστω n2 ο αριθμός των καταναλωθέντρων χιλιοστολίτρων διαλύματος ιωδίου.

Προστίθενται 20 ml διαλύματος υδροξειδίου του νατρίου 4 Μ, (σημείο 2.3.1.2.), αφήνονται σε ηρεμία επί πέντε λεπτά, αφού προηγουμένως έχουν αναδευθεί μια φορά, και τέλος αραιώνονται με 200 mlύδατος όσο το δυνατόν πιο ψυχρού.

Υπό ζωηρή ανάδευση, προστίθενται μονομιάς 30 ml διαλύματος θειικού οξέος 1/10 (σημείο 2.3.1.3.) που βρίσκονται μέσα σε ένα δοκιμαστικό σωλήνα. Το ελευθερούμενο διοξείδιο του θείου ογκομετρείται με διάλυμα ιωδίου 0,025 M (σημείο 2.3.1.5.). Έστω n"τα καταναλωθέντα χιλιοστόλιτρα του καταναλωθέντος διαλύματος ιωδίου.2.3.4. Έκφραση των αποτελεσμάτων

2.3.4.1. Υπολογισμός

- ελεύθερο διοξείδιο του θείου σε χιλιοστόγραμμα ανά λίτρο: 32 n,- ολικό διοξείδιο του θείου σε χιλιοστόγραμμα ανά λίτρο : 32 (n + n2 + n").

Παρατηρήσεις:1. Για τους ερυθρούς οίνους που είναι πτωχοί σε διοξείδιο του θείου, συνιστάται να χρησιμοποιείται διάλυμα ιωδίου αραιότερο από 0,025 Μ, π.χ.: 0,01 Μ. Στην περίπτωση αυτή, στους ανωτέρω τύπους, ο συντελεστής 32 αντικαθίσταται από το 12,8.

2. Κατά την ογκομέτρηση των ερυθρών οίνων, συνιστάται να φωτίζεται το δείγμα από κάτω με δέσμη κίτρινου φωτός η οποία λαμβάνεται με τη βοήθεια κοινού ηλεκτρικού λαμπτήρα και διαλύματος χρωμικού καλίου που τοποθετείται πάνω από αυτόν ή με τη βοήθεια λυχνίας ατμών νατρίου. Ο προσδιορισμός πρέπει να πραγματοποιείται μέσα σε σκοτεινό θάλαμο και να παρατηρείται η διαφάνεια του οίνου, ο οποίος καθίσταται αδιαφανής ευθύς μόλις επέλθει η αλλαγή χρώματος του αμύλου με το πέρας της αντίδρασης.3. Όταν η ανευρισκόμενη ποσότητα διοξειδίου του θείου είναι παραπλήσια ή υπερβαίνει το ανώτατο επιτρεπτό όριο, το ολικό διοξείδιο του θείου πρέπει να προσδιορίζεται με τη μέθοδο αναφοράς.4. Όταν υπάρχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον για τον προσδιορισμό του διοξειδίου του θείου, ο προσδιορισμός γίνεται συμβατικά επί δείγματος οίνου που έχει διατηρηθεί επί δύο ημέρες απουσία αέρα σε θερμοκρασία 20oC. Ο προσδιορισμός πρέπει να διεξάγεται στην ίδια θερμοκρασία.5. Δεδομένου ότι ορισμένες ουσίες σε όξινο περιβάλλον οξειδώνονται από το ιώδιο, πρέπει, για ακριβέστερους προσδιορισμούς, να καθορίζεται ο όγκος του διαλύματος ιωδίου που καταναλίσκεται για την οξείδωση αυτή. Προς το σκοπό αυτό, πρέπει το ελεύθερο διοξείδιο του θείου να δεσμεύεται με περίσσεια ακεταλδεΰδης ή προπανάλης, πριν γίνει η ογκομέτρηση με το ιώδιο. Συγκεκριμένα, σε 50 ml οίνου που φέρονται μέσα σε κωνική φιάλη 300 ml, προστίθενται 5 ml διαλύματος ακεταλδεΰδης (C2H4O, 7 g/l) ή 5 ml διαλύματος προπανάλης (C3H6O, 10 g/l).Η φιάλη πωματίζεται και αφήνεται σε ηρεμία επί 30 λεπτά τουλάχιστον. Προστίθενται 3 ml θειικού οξέος 1/10 (σημείο 2.3.1.3.) και διάλυμα ιωδίου 0,025 Μ (σημείο 2.3.1.5.) σε ποσότητα επαρκή ώστε να επέλθει αλλαγή του χρώματος του αμύλου. Έστω n2 " ο αριθμός των καταναλωθέντων χιλιοστολίτρων διαλύματος ιωδίου. Ο αριθμός αυτός πρέπει να αφαιρεθεί από το n (ελεύθερο διοξείδιο του θείου) και από τοn + n2 + n" (ολικό διοξείδιο του θείου).Το n2 " είναι γενικά πολύ μικρό: 0,2 έως 0,3 ml διαλύματος ιωδίου 0,025 Μ. Εάν στον οίνο έχει προστεθεί ασκορβικό οξύ, το n" 2είναι αρκετά μεγαλύτερο και μπορεί, τουλάχιστον κατά προσέγγιση, να υπολογισθεί η ποσότητα του προϊόντος αυτού από την τιμή του n" 2, γνωρίζοντας ότι 1 ml ιωδίου 0,025 Μ οξειδώνει 4,4 mg ασκορβικού οξέος. Με τη μέτρηση του n" 2, είναι έτσι επίσης δυνατό να διαπιστωθεί χωρίς δυσκολία, σε ποιους οίνους έχει προστεθεί ασκορβικό οξύ σε ποσότητα μεγαλύτερη από 20 mg/l υπό την προϋπόθεση ότι το οξύ δεν έχει στο μεταξύ υποστεί οξείδωση.3. ΜΟΡΙΑΚΟ ΔΙΟΞΕΙΔΙΟ ΤΟΥ ΘΕΙΟΥ

3.1. Αρχή της μεθόδου

Το ποσοστό του μοριακού διοξειδίου του θείου, H2SO3, στο ελεύθερο διοξείδιο του θείου υπολογίζεται συναρτήσει του pH, του αλκοολικού τίτλου και της θερμοκρασίας.

Για δεδομένη θερμοκρασία και αλκοολικό τίτλο:H2SO3 H+ + HSO3 - Ι = ιοντική ισχύς,- Α και Β = συντελεστές οι οποίοι μεταβάλλονται με τη θερμοκρασία και τον αλκοολικό τίτλο,- ΚΤ = θερμοδυναμική σταθερά διαστάσεως. η τιμή της pkT δίνεται στον πίνακα Ι συναρτήσει του αλκοολικού τίτλου και της θερμοκρασίας,- ΚΜ = μεικτή σταθερά διαστάσεως.

Λαμβάνοντας για την ιοντική ισχύ Ι τη μέση τιμή 0,038, ο πίνακας 2 δίνει τις τιμές της pkM,συναρτήσει της θερμοκρασίας και του αλκοολικού τίτλου.

Η περιεκτικότητα σε μοριακό διοξείδιο του θείου που υπολογίζεται από τη σχέση (1) δίνεται στον πίνακα 3 συναρτήσει του pH, της θερμοκρασίας και του αλκοολικού τίτλου.3.2. Υπολογισμός

Γνωρίζοντας το pH του οίνου και τον αλκοολικό του τίτλο, το ποσοστό του μοριακού διοξειδίου του θείου δίνεται από τον πίνακα 3 για θερμοκρασία toC. Έστω Χ%.

Περιεκτικότητα σε μοριακό διοξείδιο του θείου σε mg/l:x . CC = περιεκτικότητα σε ελεύθερο διοξείδιο του θείου σε mg/l.

Πίνακας 1Τιμές της θερμοδυναμικής σταθεράς PKT

Πίνακας 2Τιμές της μεικτής σταθεράς διαστάσεως ΡΚΜ (Ι = 0,038)

Πίνακας 3Μοριακό διοξείδιο του θείου σε ποσοστό του ελεύθερου διοξειδίου του θείου (Ι = 0,038)

Πίνακας 3 (συνέχεια)Μοριακό διοξείδιο του θείου σε ποσοστό του ελεύθερου διοξειδίου του θείου (Ι = 0,038)

26. ΝΑΤΡΙΟ 1. ARXH ΤΩΝ ΜΕΘΟΔΩΝ

1.1. Mέθοδος αναφοράς: Φασματοφωτομετρία ατομικής απορρόφησης

Tο νάτριο προσδιορίζεται απευθείας στον οίνο με φασματοφωτομετρία ατομικής απορρόφησης μετά από προσθήκη φασματικού ρυθμιστικού διαλύματος χλωριούχου καισίου προς αποφυγή ιονισμού του νατρίου.1.2. Sυνήθης μέθοδος : φλογοφωτομετρία

Tο νάτριο προσδιορίζεται απευθείας στον οίνο, αφού αυτός αραιωθεί σε αναλογία 1/10ο ή και περισσότερο, με φλογοφωτομετρία.2. MEUODOS ΑΝΑΦΟΡΑΣ

2.1. Aντιδραστήρια

2.1.1. Διάλυμα νατρίου 1 -γ/λ:

διαλύονται 2,542 g αποξηραμένου NaCl, σε απεσταγμένο ύδωρ και συμπληρώνεται το διάλυμα μέχρις όγκου ενός λίτρου ή χρησιμοποιείται πρότυπο διάλυμα νατρίου του εμπορίου 1 g/l.

Tο διάλυμα διατηρείται σε φιάλη από πολυαιθυλένιο.2.1.2. Διάλυμα αναφοράς:

κιτρικό οξύ, C6H8O7, H2O3,5 gσακχαρόζη ρ.α.C12H22O111,5 gγλυκερίνη ρ.α. C3Η8Ο35,0 gάνυδρο χλωριούχο ασβέστιο ρ.α. CaCI2 50,0 mgάνυδρο χλωριούχο μαγνήσιο ρ.α.MgCI2 50,0 mgαπόλυτη αλκοόληC2H5OH 50,0 mgαπιονισμένο ύδωρ μέχρι 500 ml500ml2.1.3. Διάλυμα χλωριούχου καισίου 5% σε καίσιο:

Διαλύονται 6,33 g χλωριούχου καισίου CsCI σε 100 mlαποσταγμένου ύδατος.2.2. Εξοπλισμός

2.2.1. Φασματοφωτόμετρο ατομικής απορρόφησης με καυστήρα για αέριο και ακετυλένιο.

2.2.2. Λυχνία κοίλης καθόδου από νάτριο.2.3. Τρόπος εργασίας

2.3.1. Προετοιμασία του δείγματος

Λαμβάνονται 2,5ml οίνου, φέρονται σε ογκομετρική φιάλη 50 ml, προστίθεται 1 ml διαλύματος χλωριούχου καισίου (σημείο 2.1.3.) και συμπληρώνεται μέχρι τη χαραγή με απεσταγμένο ύδωρ.

2.3.2. Βαθμονόμηση

Σε μια σειρά ογκομετρικών φιαλών 100 ml, φέρονται 5ml προτύπου διαλύματος αναφοράς προστίθενται 0 - 2,5 - 5 - 7,5 - 10 ml διαλύματος νατρίου 1 g/l (σημείο 2.1.1.), που προηγουμένως έχει αραιωθεί κατά 1/100, προστίθενται σε όλες τις φιάλες 2 ml του διαλύματος του χλωριούχου καισίου (σημείο 2.1.3.) και συμπληρώνεται ο όγκος μέχρι τα 100 ml με απεσταγμένο ύδωρ.

Tα παρασκευασθέντα πρότυπα διαλύματα έχουν αντιστοίχως 0 - 0,25 - 0,50 - 0,75 - 1,00 mg νατρίου ανά λίτρο και περιέχουν 1 g καισίου ανά λίτρο. Τα διαλύματα αυτά φυλάσσονται σε φιαλίδια πολυαιθυλενίου.2.3.3. Προσδιορισμός

Επιλέγεται το μήκος κύματος 589,0 nm. Ρυθμίζεται το μηδέν με το διάλυμα που περιέχει 1 g καισίου ανά λίτρο (σημείο 2.3.2.). Αναρροφάται απευθείας ο αραιωμένος οίνος μέσα στον καυστήρα του φασματοφωτομέτρου και κατόπιν, διαδοχικώς, τα πρότυπα διαλύματα (σημείο 2.3.2.). Σημειώνονται οι απορροφήσεις. Οι προσδιορισμοί εκτελούνται εις διπλούν.2.4. Έκφραση των αποτελεσμάτων

2.4.1. Tρόπος υπολογισμού

Χαράσσεται η καμπύλη απορρόφησης συναρτήσει της συγκέντρωσης νατρίου των προτύπων διαλυμάτων.

Σημειώνεται στην καμπύλη αυτή η απορρόφηση που ελήφθη για το δείγμα του αραιωμένου οίνου και προσδιορίζεται η συγκέντρωση C σε χιλιοστόγραμμα ανά λίτρο.

Η συγκέντρωση του νατρίου σε χιλιοστόγραμμα ανά λίτρο οίνου χωρίς δεκαδικό ψηφίο θα είναι:20 . C2.4.2. Επαναληψιμότητα: -ρ

- r = 1 + 0,024 xi mg/l,- xi = συγκέντρωση σε Naτου δείγματος, mg/l.2.4.3. Αναπαραγωγιμότητα: -R

R = 2,5 + 0,05 xi mg/l, xi = συγκέντρωση νατρίου στο δείγμα σε mg/l. ΣΥΝΗΘΗΣ ΜΕΘΟΔΟΣ

3.1. Αντιδραστήρια

3.1.1.Πρότυπο διάλυμα 20 -μγ Να/λ:

απόλυτη αλκοόλη (C2H5OH)10 mlκιτρικό οξύ (C6H8O7,H2O) 700 mgσακχαρόζη (C12H22O11) 300 mgγλυκερίνη (C3H8O3)1000 mgόξινο τρυγικό κάλιο (C4H5KO6) 481,3 mgχλωριούχο ασβέστιο άνυδρο (Ca Cl2)10 mgχλωριούχο μαγνήσιο άνυδρο (Mg Cl2)10 mgχλωριούχο νάτριο ξηρό (NaCl)50,84 mgύδωρ μέχρι συμπληρώσεως 1 l

3.1.2. Διάλυμα αραίωσης:

απόλυτη αλκοόλη (C2H5OH)10 mlκιτρικό οξύ (C6H8O7.H2O) 700 mgσακχαρόζη (C12H22O11) 300 mgγλυκερίνη (C3H8O3)1000 mlόξινο τρυγικό κάλιο (C4H5KO6) 481,3 mgχλωριούχο ασβέστιο άνυδρο (Ca Cl2)10 mgχλωριούχο μαγνήσιο άνυδρο (Mg Cl2)10 mgύδωρ μέχρι συμπληρώσεως 1 l

Για την παρασκευή των διαλυμάτων (σημεία 3.1.1. και 3.1.2.) διαλύεται το όξινο τρυγικό κάλιο σε 500 ml περίπου πολύ ζεστού απεσταγμένου ύδατος, αναμειγνύεται το διάλυμα με τα άλλα συστατικά τα οποία προηγουμένως έχουν διαλυθεί σε 400 ml απεσταγμένου ύδατος και το προκύπτον διάλυμα συμπληρώνεται μέχρις όγκου ενός λίτρου.

Στα διαλύματα προστίθενται δύο σταγόνες ισοθειοκυανικού αλλυλίου (σιναπελαίου) και διατηρούνται σε φιάλες από πολυαιθυλένιο.3.2. Eξοπλισμός

3.2.1. Fλογοφωτόμετρο με τροφοδοσία αέρα-βουτανίου3.3. Tρόπος εργασίας

3.3.1. Bαθμονόμηση

Sε μια σειρά ογκομετρικών φιαλών 100 ml, φέρονται 5, 10, 15, 20 και 25 ml του διαλύματος νατρίου 20 mg/l (σημείο 3.1.1.) και συμπληρώνονται μέχρι τα 100 ml με διάλυμα αραίωσης (σημείο 3.1.2.). Λαμβάνονται διαλύματα που περιέχουν αντιστοίχως 1, 2, 3, 4 και 5 mg νατρίου ανά λίτρο.3.3.2. Προσδιορισμός

Oι μετρήσεις πραγματοποιούνται στα 589,0 nm. Το 100% της διαπερατότητας ρυθμίζεται με απεσταγμένο ύδωρ. Αναρροφώνται απευθείας στον καυστήρα του φωτομέτρου διαδοχικώς, τα πρότυπα διαλύματα και κατόπιν ο οίνος αραιωμένος σε αναλογία 1/10 με απεσταγμένο ύδωρ. Σημειώνονται οι τιμές διαπερατότητας επί τοις εκατό. Εφόσον χρειάζεται, ο ήδη αραιωμένος 1/10 οίνος, αραιώνεται με το διάλυμα αραίωσης (σημείο 3.3.2.).3.4. Έκφραση των αποτελεσμάτων

3.4.1. Τρόπος υπολογισμού

Xαράσσεται η καμπύλη διαπερατότητας επί τοις εκατό και σημειώνεται η τιμή για το δείγμα αραιωμένου οίνου στην καμπύλη αυτή και προσδιορίζεται η συγκέντρωση C του νατρίου. Η συγκέντρωση του νατρίου σε χιλιοστόγραμμα ανά λίτρο δίνεται από τον τύπο:C . F

F =συντελεστής αραίωσης.3.4.2. Επαναληψιμότητα: -ρ

οίνοι (πλην vins de liqueur) : r = 1,4 mg/l,vins de liqueur r = 2,0 mg/l.3.4.3. Αναπαραγωγιμότητα : -R

R = 4,7 + 0,8 xi mg/l,xi = συγκέντρωση σε α του δείγματος, mg/l.

27. ΚΑΛΙΟ 1. ΑΡΧΗ ΤΩΝ ΜΕΘΟΔΩΝ

1.1. Μέθοδος αναφοράς

Το κάλιο προσδιορίζεται απευθείας στον οίνο με φασματοφωτομετρία ατομικής απορρόφησης, μετά από προσθήκη φασματικού ρυθμιστικού διαλύματος χλωριούχου καισίου προς αποφυγή ιονισμού του καλίου.1.2. Συνήθης μέθοδος

Το κάλιο προσδιορίζεται απευθείας στον οίνο, αφού αυτός αραιωθεί κατά 1/10 ή/και περισσότερο, με φλογοφωτομετρία.2. ΜΕΘΟΔΟΣ ΑΝΑΦΟΡΑΣ

2.1. Αντιδραστήρια

2.1.1. Διάλυμα καλίου 1 -γ/λ

Διαλύονται 4,813 g όξινο τρυγικού καλίου σε απεσταγμένο ύδωρ και το διάλυμα συμπληρώνεται μέχρις όγκου ενός λίτρου ή πρότυπο διάλυμα καλίου του εμπορίου συγκεντρώσεως 1 g/l.2.1.2. Πρότυπο διάλυμα

- κιτρικό οξύ (C6H8O7, H2O)3,5 g- σακχαρόζη (C12H22O11)1,5 g- γλυκερίνη (C3H8O3)5,0 g- χλωριούχο ασβέστιο άνυδρο (Ca Cl2) 50 mg- χλωριούχο μαγνήσιο άνυδρο (Mg Cl2) 50 mg- απόλυτη αλκοόλη (C2H5OH) 50 ml- Ύδωρ μέχρι500 ml2.1.3. Διάλυμα χλωριούχου καισίου 5% σε -Ψσ

Διαλύονται 6,33 g CsCl σε 100 ml απεσταγμένο ύδωρ.2.2. Εξοπλισμός

2.2.1. Φασματοφωτόμετρο ατομικής απορρόφησης με καυστήρα για αέρα και ακετυλένιο.

2.2.2. Λυχνία κοίλης καθόδου από κάλιο.2.3. Τρόπος επεξεργασίας

2.3.1.Προετοιμασία του δείγματος

Λαμβάνονται 2,5 mlοίνου (που έχει προηγουμένως αραιωθεί 1/10), φέρονται σε ογκομετρική φιάλη 50 ml, προστίθεται 1ml διαλύματος χλωριούχου καισίου (σημείο 2.1.3.) και το διάλυμα συμπληρώνεται μέχρι τη χαραγή με απεσταγμένο ύδωρ.2.3.2. Βαθμονόμηση

Σε μια σειρά ογκομετρικών φιαλών 100 ml, φέρονται 5 mlπροτύπου διαλύματος (σημείο 2.1.2.), προστίθενται 0 2,0 4,0 6,0 8,0 ml διαλύματος καλίου 1 g/l(σημείο 2.1.11.), που προηγουμένως

έχει αραιωθεί κατά 1/10, προστίθενται σε όλες τις φιάλες 2 ml διαλύματος χλωριούχου καισίου (σημείο 2.1.3.) και συμπληρώνεται ο όγκος μέχρι τα 100 ml με απεσταγμένο ύδωρ. Τα παρασκευαζόμενα πρότυπα διαλύματα αναφοράς που αντιστοιχούν σε 0, 2, 4, 6 και 8 mg καλίου ανά λίτρο, περιέχουν 1 g καισίου ανά λίτρο και φυλάσσονται σε φιαλίδια πολυαιθυλενίου.2.3.3. Προσδιορισμός

Επιλέγεται μήκος κύματος 769,9nm. Ρυθμίζεται το μηδέν με το πρότυπο διάλυμα που περιέχει 1 g καισίου ανά λίτρο (σημείο 2.3.2.). Ο αραιωμένος οίνος αναρροφάται απευθείας μέσα στον καυστήρα του φασματοφωτομέτρου και κατόπιν αναρροφώνται διαδοχικώς τα πρότυπα διαλύματα. Σημειώνονται οι απορροφήσεις. Οι προσδιορισμοί πραγματοποιούνται εις διπλούν.2.4. Έκφραση των αποτελεσμάτων

2.4.1. Τρόπος υπολογισμού

Χαράσσεται η καμπύλη απορρόφησης με βάση τις τιμές συγκέντρωσης του καλίου των προτύπων διαλυμάτων σύγκρισης.

Η μέση τιμή των απορροφήσεων του δείγματος αραιωμένου οίνου με βάση την καμπύλη αυτή, μας δίνει τη συγκέντρωση Cτου καλίου σε χιλιοστόγραμμα ανά λίτρο.

Η συγκέντρωση καλίου σε χιλιοστόγραμμα ανά λίτρο οίνου δίνεται (χωρίς δεκαδικά) από τον τύπο:F x CF = συντελεστής αραίωσης (εδώ 200).2.4.2. Επαναληψιμότητα: -(ρ)- r = 35 mg/l.

2.4.3. Αναπαραγωγιμότητα: -(Ρ)- R = 66 mg/l.2.4.4. Άλλες εκφράσεις των αποτελεσμάτων

- σε χιλιοστοϊσοδύναμα ανά λίτρο: 0,0256 xF x C,- σε όξινο τρυγικό κάλιο σε mg ανά λίτρο: 4,813 x F x C.3. ΣΥΝΗΘΗΣ ΜΕΘΟΔΟΣ: ΦΛΟΓΟΦΩΤΟΜΕΤΡΙΑ

3.1. Αντιδραστήρια

3.1.1. Διάλυμα αναφορά 100 -μγ Κ/λ:

απόλυτη αλκοόλη (C2H5OH)10 mlκιτρικό οξύ (C6H8O7, H2O) 700 mgσακχαρόζη (C12H22O11) 300 mgγλυκερίνη (C3H8O3)1000 mgχλωριούχο νάτριο ξηρό (NaCl)50,8 mgχλωριούχο ασβέστιο άνυδρο (Ca Cl2)10 mgχλωριούχο μαγνήσιο άνυδρο(Mg Cl2)10 mgόξινο τρυγικό κάλιο (C4H5KO6) 481,3 mgύδωρ μέχρι 1 l

Για την παρασκευή του διαλύματος αυτού, το όξινο τρυγικό κάλιο διαλύεται σε 500 ml απεσταγμένου ύδατος πολύ ζεστού, το διάλυμα αναμειγνύεται με τα άλλα συστατικά τα οποία κι αυτά προηγουμένως έχουν διαλυθεί σε 400 ml απεσταγμένου ύδατος και το προκύπτον διάλυμα συμπληρώνεται μέχρις όγκου ενός λίτρου.

3.1.2. Διάλυμα αραίωσης:

απόλυτη αλκοόλη (C2H5OH)10 mlκιτρικό οξύ (C6H8O7, H2O) 700 mgσακχαρόζη (C12H22O11) 300 mgγλυκερίνη (C3H8O3)1000 mgχλωριούχο νάτριο (NaCl)50,8 mgχλωριούχο ασβέστιο άνυδρο (Ca Cl2)10 mgχλωριούχο μαγνήσιο άνυδρο (Mg Cl2)10 mgτρυγικό οξύ (C4H6O6) 383 mgύδωρ μέχρι1000 ml

Στα διαλύματα προστίθενται δύο σταγόνες 160 θειοκυανικού αλλυλίου (σιναπέλαιου) και διατηρούνται σε φιάλες από πολυαθυλένιο.3.2. Εξοπλισμός

3.2.1. Φλογοφωτόμετρο με τροφοδοσία μείγματος αέρα-βουτανίου.3.3. Τρόπος εργασίας

3.3.1.Βαθμονόμηση

Σε σειρά ογκομετρικών φιαλών 100ml, φέρονται 25, 50, 75 και 100 ml προτύπου διαλύματος (σημείο 3.1.1.), συμπληρώνονται μέχρι τα 100ml με το διάλυμα αραίωσης (σημείο 3.1.2.) και λαμβάνονται έτσι διαλύματα που περιέχουν αντιστοίχως 25, 50, 75 και 100 mg καλίου ανά λίτρο.3.3.2. Προσδιορισμός

Οι μετρήσεις πραγματοποιούνται στα 766 nm. Το 100% διαπερατότητας ρυθμίζεται με απεσταγμένο ύδωρ. Αναρροφώνται απευθείας στον καυστήρα του φωτομέτρου, διαδοχικά, τα πρότυπα διαλύματα (σημείο 3.1.3.) και κατόπιν οι οίνος αραιωμένος 1/10 με απεσταγμένο ύδωρ. Σημειώνονται οι τιμές διαπερατότητας επί τοις εκατό. Εφόσον χρειάζεται, ο ήδη αραιωμένος 1/10 οίνος, αραιώνεται με το διάλυμα αραίωσης (σημείο 3.1.2.).3.4. Έκφραση των αποτελεσμάτων

3.4.1. Τρόπος υπολογισμού

Χαράσσεται η καμπύλη μεταβολής των τιμών διαπερατότητας επί τους εκατό συναρτήσει της συγκεντρώσεως καλίου των προτύπων διαλυμάτων. Με βάση την καμπύλη αυτή και από την τιμή διαπερατότητας που βρέθηκε για το δείγμα του αραιωμένου οίνου, προσδιορίζεται η συγκέντρωση C του καλίου.

Η συγκέντρωση του καλίου σε χιλιοστόγραμμα ανά λίτρο (χωρίς δεκαδικά) δίνεται από τον τύπο:C x FF = συντελεστής αραίωσης.3.4.2. Επαναληψιμότητα: -ρ

- r = 17 mg/l.3.4.3. Αναπαραγωγιμότητα: -Ρ

- R = 66 mg/l.

3.4.4. Άλλος τρόπος έκφρασης των αποτελεσμάτων

- σε χιλιοστοϊσοδύναμα ανά λίτρο: 0,0256 xF x C,- σε όξινο τρυγικό κάλιο, χιλιοστόγραμμα ανά λίτρο: 4,813 x F x C.

28. ΜΑΓΝΗΣΙΟ 1. ΑΡΧΗ

Το μαγνήσιο προσδιορίζεται απευθείας στον οίνο, κατάλληλα αραιωμένο, με τη μέθοδο της φασματοφωτομετρίας ατομικής απορρόφησης.2. ΑΝΤΙΔΡΑΣΤΗΡΙΑ

2.1.Πυκνό πρότυπο διάλυμα περιεκτικότητας σε μαγνήσιο 1 γ/λ.

Χρησιμοποιείται πρότυπο διάλυμα μαγνησίου του εμπορίου. Το διάλυμα αυτό μπορεί να παρασκευασθεί διαλύοντας 8,3646 g χλωριούχου μαγνησίου (MgCl2.H2O) σε απεσταγμένο ύδωρ και συμπληρώνοντας μέχρις όγκου ενός λίτρου.2.2. Αραιό πρότυπο διάλυμα περιεκτικότητας σε μαγνήσιο 5 μγ/λ ανά λίτρο.

Παρατήρηση:Τα πρότυπα διαλύματα μαγνησίου διατηρούνται σε φιάλες από πολυαιθυλένιο.3. ΕΞΟΠΛΙΣΜΟΣ

3.1. Φασματοφωτόμετρο ατομικής απορρόφησης εφοδιασμένο με καυστήρα ο οποίος τροφοδοτείται με αέρα και ακετυλένιο.

3.2. Λυχνία με κοίλη κάθοδο από μαγνήσιο.4. ΤΡΟΠΟΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ

4.1. Προετοιμασία του δείγματος

Ο οίνος αραιώνεται με απεσταγμένο ύδωρ σε αναλογία 1/100.4.2. Βαθμονόμηση

Σε μια σειρά ογκομετρικών φιαλών 100 ml, φέρονται 5, 10, 15 και 20 ml του διαλύματος (σημείο 2.2.) και συμπληρώνονται μέχρι τα 100 ml με απεσταγμένο ύδωρ. Τα παρασκευαζόμενα διαλύματα περιέχουν αντιστοίχως 0,25 0,50 0,75 1 mg μαγνησίου ανά λίτρο. Τα διαλύματα αυτά διατηρούνται σε φιάλες από πολυαιθυλένιο.4.3. Προσδιορισμός

Επιλέγεται το μήκος κύματος 285 nm. Ρυθμίζεται το μηδέν της κλίμακας των απορροφήσεων με απεσταγμένο ύδωρ. Στον καυστήρα του φασματοφωτομέτρου αναρροφάται απευθείας το αραιωμένο δείγμα οίνου και κατόπιν, διαδοχικά, τα πρότυπα διαλύματα που περιγράφονται στο σημείο 4.2.

Σημειώνονται οι απορροφήσεις. οι προσδιορισμοί εκτελούνται εις διπλούν.5. ΕΚΦΡΑΣΗ ΤΩΝ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΩΝ

5.1. Τρόπος υπολογισμού

Χαράσσεται η καμπύλη μεταβολής της απορρόφησης συναρτήσει της συγκεντρώσεως μαγνησίου με τη βοήθεια των προτύπων διαλυμάτων.

Από τη μέση τιμή των απορροφήσεων του δείγματος αραιωμένου οίνου και με τη βοήθεια της καμπύλης αυτής, προσδιορίζεται η συγκέντρωση C του μαγνησίου.

Η συγκέντρωση του μαγνησίου, εκφραζόμενη σε χιλιοστόγραμμα ανά λίτρο οίνου (χωρίς δεκαδικά) δίνεται από τον τύπο:100 . C5.2. Επαναληψιμότητα: ρ

- r = 3 mg/l.5.3. Αναπαραγωγιμότητα: R

- R = 8 mg/l.

29. ΑΣΒESTIO 1. ΑΡΧΗ

Το ασβέστιο προσδιορίζεται απευθείας στον οίνο, κατάλληλα αραιωμένο, με τη μέθοδο της φασματοφωτομετρίας ατομικής απορρόφησης, μετά από προσθήκη ενός φασματικού ρυθμιστικού διαλύματος.2. ΑΝΤΙΔΡΑΣΤΗΡΙΑ

2.1. Πρότυπο διάλυμα περιεκτικότητας σε ασβέστιο 1 γ/λ.

Χρησιμοποιείται πρότυπο διάλυμα ασβεστίου του εμπορίου σε 1 g/l. Το διάλυμα αυτό μπορεί να παρασκευασθεί διαλύοντας 2,5 g ανθρακικού ασβεστίου, CaCO3, σε επαρκή ποσότητα HCI 1/10 (v/v)για να επιτευχθεί η διάλυση και συμπληρώνοντας μέχρις όγκου ενός λίτρου με απεσταγμένο ύδωρ.2.2. Αραιό πρότυπο διάλυμα περιεκτικότητας σε ασβέστιο 50 μγ ανά λίτρο.

Παρατήρηση:Τα πρότυπα διαλύματα ασβεστίου διατηρούνται σε φιάλες από πολυαιθυλένιο.2.3. Διάλυμα χλωριούχου λανθανίου περιεκτικότητας σε λανθάνιο 50 γ/λ:

διαλύονται 13,369 g χλωριούχου λανθανίου, LaCI3.7H2O σε απεσταγμένο ύδωρ, προστίθεται 1 ml HCI αραιωμένου 1/10 (v/v) και συμπληρώνεται ο όγκος μέχρι τα 100 ml.3. EJOPLISMOS

3.1. Φασματοφωτόμετρο ατομικής απορρόφησης εφοδιασμένο με καυστήρα ο οποίος τροφοδοτείται με αέρα και ακετυλένιο.

3.2. Λυχνία με κοίλη κάθοδο από ασβέστιο.4. ΤΡΟΠΟΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ

4.1. Προετοιμασία του δείγματος

Σε ογκομετρική φιάλη 20 ml, φέρεται 1 ml διαλύματος (σημείο 2.3.) και το διάλυμα συμπληρώνεται μέχρι τη χαραγή με απεσταγμένο ύδωρ. Ο οίνος, αραιωμένος σε αναλογία 1/20, περιέχει 5 g λανθανίου ανά λίτρο.

Παρατήρηση:Για τους γλυκούς οίνους, συγκέντρωση 5 g λανθανίου ανά λίτρο είναι επαρκής υπό την προϋπόθεση ότι με την αραίωση η περιεκτικότητα σε σάκχαρα γίνεται κατώτερη των 2,5 g ανά λίτρο. Για μεγαλύτερες συγκεντρώσεις σακχάρων, είναι αναγκαίο η περιεκτικότητα σε λανθάνιο να είναι 10 g ανά λίτρο.4.2. Βαθμονόμηση

Σε πέντε ογκομετρικές φιάλες 100 ml, φέρονται 0, 5, 10, 15 και 20 ml του διαλύματος (σημείο 2.2.), προστίθενται σε όλες τις φιάλες 10 ml του διαλύματος (σημείο 2.3.) και συμπληρώνεται ο όγκος μέχρι τα 100 ml με απεσταγμένο ύδωρ. Τα παρασκευαζόμενα πρότυπα διαλύματα έχουν τίτλο 0 - 2,5 - 5 - 7,5 και 10 mgασβεστίου ανά λίτρο αντίστοιχα και περιέχουν 5 gλανθανίου ανά λίτρο. Τα διαλύματα αυτά διατηρούνται σε φιάλες από πολυαιθυλένιο.4.3. Προσδιορισμός

Επιλέγεται μήκος κύματος 422,7nm. Ρυθμίζεται το μηδέν της κλίμακας των απορροφήσεων με το διάλυμα που περιέχει 5 g λανθανίου ανά λίτρο (σημείο 4.2.). Στον καυστήρα του φασματοφωτομέτρου αναρροφάται απευθείας ο αραιωμένος οίνος και κατόπιν διαδοχικά τα πρότυπα διαλύματα που περιγράφονται στο σημείο 4.2. Σημειώνονται οι τιμές απορρόφησης. Οι προσδιορισμοί εκτελούνται εις διπλούν.

5. ΕΚΦΡΑΣΗ ΤΩΝ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΩΝ

5.1. Τρόπος υπολογισμού

Χαράσσεται η καμπύλη μεταβολής της απορρόφησης συναρτήσει της συγκεντρώσεως ασβεστίου με τη βοήθεια των προτύπων διαλυμάτων.

Από τη μέση τιμή των απορροφήσεων του δείγματος αραιωμένου οίνου και με τη βοήθεια της καμπύλης αυτής προσδιορίζεται η συγκέντρωση C του ασβεστίου. Η συγκέντρωση του ασβεστίου, εκφραζόμενη σε χιλιοστόγραμμα ανά λίτρο οίνου χωρίς δεκαδικό ψηφίο, δίνεται από τον τύπο:20 . C5.2. Επαναληψιμότητα:

- περιεκτικότητα < 60 mg/l: r = 27 mg/l,- περιεκτικότητα 60 mg/l : r = 4 mg/l.5.3.Αναπαραγωγιμότητα: R

- R = 0,114 xi 0,5,- xi = συγκέντρωση σε mg/l του δείγματος.

30. ΣΙΔΗΡΟΣ 1. ΑΡΧΗ ΤΗΣ ΜΕΘΟΔΟΥ

ΜΕΘΟΔΟΣ ΑΝΑΦΟΡΑΣ

Μετά από κατάλληλη αραίωση του οίνου και απομάκρυνση της αλκοόλης, ο σίδηρος προσδιορίζεται απευθείας με τη μέθοδο της φασματοφωτομετρίας ατομικής απορρόφησης. ΣΥΝΗΘHS ΜΕΘΟΔΟΣ

Μετά από υγρή καύση του οίνου με υπεροξείδιο του υδρογόνου, ο τρισθενής σίδηρος ανάγεται και προσδιορίζεται υπό τη μορφή του δισθενούς σιδήρου χάρις στον ερυθρό χρωματισμό που δίνει αυτός ορθοφαινανθρολίνη.2. ΜΕΘΟΔΟΣ ΑΝΑΦΟΡΑΣ

2.1. Αντιδραστήρια

2.1.1. Πυκνό πρότυπο διάλυμα τρισθενούς σιδήρου περιεκτικότητας 1 g/l.

Χρησιμοποιείται πρότυπο διάλυμα του εμπορίου. Το διάλυμα αυτό μπορεί να παρασκευασθεί διαλύοντας 8,6341 g θειικού άλατος σιδήρου ΙΙΙ - αμμωνίου [FeNH4(SO4)2, 12H2O σε απεσταγμένο ύδωρ οξινισμένο ελαφρώς με υδροχλωρικό οξύ 1 Μ και συμπληρώνοντας μέχρις όγκου ενός λίτρου.

2.1.2. Αραιωμένο πρότυπο διάλυμα σιδήρου τίτλου 100 χιλιοστογράμμων ανά λίτρο.2.2.Εξοπλισμός

2.2.1. Περιστροφική διάταξη εξατμίσεως με θερμοστατούμενο υδρόλουτρο.

2.2.2. Φασματοφωτόμετρο ατομικής απορρόφησης εφοδιασμένο με καθετήρα που τροφοδοτείται με αέρα και ακετυλένιο.

2.2.3. Λυχνία με κοίλη κάθοδο από σίδηρο.2.3. Τρόπος εργασίας

2.3.1. Προετοιμασία του δείγματος

Η αλκοόλη του οίνου απομακρύνεται συμπυκνώνοντας το δείγμα στο μισό του όγκου με τη βοήθεια περιστροφικής διάταξης εξατμίσεως (50 60oC). Το υπόλειμμα επαναφέρεται στον αρχικό όγκο με απεσταγμένο ύδωρ.

Πριν από τον προσδιορισμό, πραγματοποιείται αν χρειαστεί ορισμένη αραίωση.2.3.2. Βαθμονόμηση

Σε πέντε ογκομετρικές φιάλες 100 ml, φέρονται 1, 2, 3, 4 και 5 ml του διαλύματος σιδήρου με τίτλο 100 χιλιοστογράμμων ανά λίτρο (σημείο 2.1.2.) και συμπληρώνεται ο όγκος μέχρι τα 100 ml με απεσταγμένο ύδωρ. Τα παρασκευαζόμενα διαλύματα έχουν τίτλο 1, 2, 3, 4 και 5 mg σιδήρου ανά λίτρο αντιστοιχίας.

Τα διαλύματα αυτά διατηρούνται σε φιάλες από πολυαιθυλένιο.2.3.3. Προσδιορισμός

Επιλέγεται μήκος κύματος 248,3 nm. Ρυθμίζεται το μηδέν της κλίμακας των τιμών απορρόφησης με απεσταγμένο ύδωρ. Αναρροφάται απευθείας το αραιωμένο δείγμα μέσα στον καυστήρα του

φασματοφωτομέτρου και κατόπιν, διαδοχικά, τα πρότυπα διαλύματα που αναφέρονται στο σημείο 2.3.2. Σημειώνονται οι απορροφήσεις. Οι προσδιορισμοί εκτελούνται εις διπλούν.2.4. Έκφραση των αποτελεσμάτων

2.4.1. Τρόπος υπολογισμού:

χαράσσεται η καμπύλη μεταβολής της απορρόφησης συναρτήσει της συγκεντρώσεως σιδήρου με τη βοήθεια των προτύπων διαλυμάτων. Από τη μέση τιμή της απορρόφησης που ευρίσκεται για το δείγμα του αραιωμένου οίνου, προσδιορίζεται με βάση την καμπύλη αυτή, η συγκέντρωση του σιδήρου C.

Η συγκέντρωση του σιδήρου, εκφραζόμενη σε χιλιοστόγραμμα ανά λίτρο οίνου, με ένα δεκαδικό ψηφίο, είναι:C . FF = συντελεστής αραίωσης3. ΣΥΝΗΘΗΣ ΜΕΘΟΔΟΣ

3.. Αντιδραστήρια

3.1.1. Διάλυμα υπεροξειδίου του υδρογόνου (H2O2) 30% (m/v), απαλλαγμένο σιδήρου.

3.1.2 Διάλυμα υδροχλωρικού οξέος 1 Μ, απαλλαγμένο σιδήρου.

3.1.3. Υδροξείδιο του αμμωνίου (ρ20 = 0,92 g/ml).

3.1.4. Τεμαχίδια ελαφρόπετρας που έχουν υποστεί κατεργασία με ζέον υδροχλωρικό οξύ αραιωμένο 1/2 και πλυθεί κατόπιν με απεσταγμένο ύδωρ.

3.1.5. Διάλυμα υδροκινόνης (C6H6O2) 2,5%, οξινισμένο με 1 ml καθαρού θειικού οξέος (ρ20 = 1,84 g/ml) για κάθε 100 ml διαλύματος. Το διάλυμα αυτό διατηρείται σε κίτρινη φιάλη μέσα σε ψυγείο και αντικαθίσταται ευθύς μόλις εμφανισθεί η ελαχιστότερη φαιά χρώση (καφέτιασμα).

3.1.6. Διάλυμα θειώδους νατρίου (Na2SO3) 20%παρασκευασμένο από ουδέτερο και άνυδρο θειώδες νάτριο.

3.1.7. Διάλυμα ορθοφαινανθρολίνης (C12H8N2, H2O) σε 0,5% αλκοόλη 96% vol.

3.1.8. Διάλυμα οξικού αμμωνίου (CH3COONH4) 20% (m/v).

3.1.9. Διάλυμα τρισθενούς σιδήρου με 1 g σιδήρου ανά λίτρο. Χρησιμοποιείται πρότυπο διάλυμα του εμπορίου. Το διάλυμα αυτό μπορεί να παρασκευασθεί διαλύοντας 8,6341 g εναμμώνιου θειικού σιδήρου [NH4Fe(SO4)2, 12H2O σε 100 mlδιαλύματος υδροχλωρικού οξέος 1 Μ (σημείο 3.1.2.) και συμπληρώνοντας μέχρις όγκου ενός λίτρου με το διάλυμα υδροχλωρικού οξέος (σημείο 3.1.2.), 1 Μ.

3.1.10. Αραιό πρότυπο διάλυμα σιδήρου 100 χιλιοστογράμμων ανά λίτρο.

3.2. Εξοπλισμός

3.2.1. Ωοειδής φιάλη Kjeldahl 100 ml.

3.2.2. Φασματοφωτόμετρο που επιτρέπει την εκτέλεση μετρήσεων σε μήκος κύματος 508 nm.3.3. Τρόπος εργασίας

3.3.1. Καύση εν υγρώ των οργανικών συστατικών.

3.3.1.1. Οίνος του οποίου η περιεκτικότητα σε σάκχαρα είναι μικρότερη των 50 g/l.

Σε φιάλη Kjeldahl, εισάγονται 25 ml οίνου, 10ml διαλύματος υπεροξειδίου του υδρογόνου (σημείο 3.1.1.) και μερικά τεμάχια ελαφρόπετρας (σημείο 3.1.4.). Το υγρό συμπυκνώνεται μέχρις όγκου 2 έως 3 ml.

Μετά από ψύξη, προστίθεται με προσοχή ώστε να μη βραχούν τα τοιχώματα της φιάλης, υδροξείδιο του αμμωνίου (σημείο 3.1.3.) σε ποσότητα τόση όση χρειάζεται για να καταστεί το υγρό αλκαλικό και να καταβυθισθούν τα υδροξείδια .

Μετά από ψύξη, στο αλκαλικό υγρό προστίθεται διάλυμα υδροχλωρικού οξέος 1 Μ (σημείο 3.1.2.) σε ποσότητα τόση όση χρειάζεται για να διαλυθεί το ίζημα των υδροξειδίων και το λαμβανόμενο διάλυμα μεταγγίζεται σε μια ογκομετρική φιάλη 100 ml. Αφού εκπλυθεί η φιάλη Kjeldahl με το διάλυμα του υδροχλωρικού οξέος 1 Μ (σημείο 3.1.2.), συμπλήρωνεται ο όγκος μέχρι τα 100ml με το ίδιο διάλυμα.3.3.1.2. Γλεύκη και οίνοι των οποίων η περιεκτικότητα σε σάκχαρα είναι μεγαλύτερη από 50 g/l.

3.3.1.2.1. Περιεκτικότητα σε σάκχαρα μεταξύ 50 g/l και 200 g/l.Το δείγμα των 25 ml γλεύκους ή οίνου, υφίσταται κατεργασία με 20 ml διαλύματος υπεροξειδίου του υδρογόνου (σημείο 3.1.1.).Συνεχίζετε όπως περιγράφεται στο σημείο 3.3.1.1.

3.3.1.2.2. Περιεκτικότητα σε σάκχαρα μεγαλύτερη από 200 g/l.Τα δείγματα του γλεύκους ή οίνου, πρέπει προηγουμένως να αραιώνονται σε αραίωση 1/2 ή ακόμη και 1/4 και να υφίστανται κατεργασία σύμφωνα με τον τρόπο εργασίας του σημείου 3.3.1.2.1.3.3.2.Τυφλό

Πραγματοποιείται με απεσταγμένο ύδωρ τυφλή δοκιμή, χρησιμοποιώντας τον ίδιο όγκο διαλύματος υπεροξειδίου του υδρογόνου με εκείνον που χρησιμοποιείται για την υγρή καύση και ακολουθώντας το πειραματικό πρωτόκολλο που περιγράφεται στο σημείο 3.3.1.1.3.3.3. Προσδιορισμός

Λαμβάνονται 20ml από το υδροχλωρικό διάλυμα του προϊόντος της υγρής καύσης του δείγματος (σημείο 3.3.1.1.) και 20ml του υδροχλωρικού διαλύματος της τυφλής δοκιμής (σημείο 3.3.2.) και εισάγονται σε δύο ογκομετρικές φιάλες 50 ml. Σε κάθε φιάλη προστίθενται 2 mlτου διαλύματος υδροκινόνης (σημείο 3.1.5.), 2 mlτου διαλύματος θειώδους νατρίου (σημείο 3.1.6.) και 1ml του διαλύματος ορθοφαινανθρολίνης (σημείο 3.1.7.). Το διάλυμα αφήνεται σε ηρεμία επί 15 λεπτά για να πραγματοποιηθεί η αναγωγή του Fe III σε Fe II.Προστίθενται 10 ml του διαλύματος οξικού αμμωνίου (σημείο 3.1.8.), συμπληρώνεται ο όγκος μέχρι τα 50 mlμε απεσταγμένο ύδωρ και ανακινούνται οι δύο ογκομετρικές φιάλες. Μετράται η απορρόφηση στα 508 mmτου εξεταζόμενου διαλύματος, ρυθμίζοντας το μηδέν της κλίμακας των τιμών απορρόφησης με το διάλυμα που προέρχεται από την τυφλή δοκιμή.3.3.4. Βαθμονόμηση

Σε τέσσερις ογκομετρικές φιάλες των 50 ml τοποθετούνται 0,5 1 1,5 2 ml του διαλύματος με 100 mg σιδήρου ανά λίτρο (σημείο 3.1.10.) και 20 ml απεσταγμένου ύδατος. Η εργασία συνεχίζεται σύμφωνα με τον τρόπο που περιγράφεται στο σημείο 3.3.3. και μετριέται η απορρόφηση καθενός από τα παρασκευασθέντα διαλύματα σύγκρισης που περιέχουν στο δοκίμιο, 50, 100, 150 και 200 μικρογραμμάρια σιδήρου αντιστοίχως.3.4. Έκφραση των αποτελεσμάτων

3.4.1. Τρόπος υπολογισμού

Χαράσσεται η καμπύλη μεταβολής της απορρόφησης συναρτήσει της συγκεντρώσεως σιδήρου με τη βοήθεια των διαλυμάτων σύγκρισης. Από την τιμή της απορρόφησης που βρίσκεται για το προς εξέταση διάλυμα, προσδιορίζεται η συγκέντρωση C του σιδήρου που περιέχεται στο δοκίμιο των 20 mlυδροχλωρικού διαλύματος της υγρής καύσης, δηλαδή σε 5 ml δείγματος προς ανάλυση.

Η συγκέντρωση του σιδήρου, εκφραζόμενη σε χιλιοστόγραμμα ανά λίτρο οίνου, με ένα δεκαδικό ψηφίο είναι:200 . C

Εάν ο οίνος (ή το γλεύκος) έχει αραιωθεί, η συγκέντρωση του σιδήρου εκφραζόμενη σε χιλιοστόγραμμα ανά λίτρο οίνου με ένα δεκαδικό ψηφίο είναι:200 . C . FF = συντελεστής αραίωσης.

31. ΧΑΛΚΟΣ 1. ARXH ΤΗΣ ΜΕΘΟΔΟΥ

Xρησιμοποιείται φασματοφωτομετρική μέθοδος ατομικής απορροφήσεως.2. ΕΞΟΠΛΙΣΜΟΣ

2.1. Kάψα λευκόχρυσου.

2.2. Fασματοφωτόμετρο ατομικής απορροφήσεως.

2.3. Lυχνία με κοίλη κάθοδο από χαλκό.

2.4. Aέριο τροφοδοσίας: αέρας, ακετυλένιο ή/και πρωτοξείδιο του αζώτου.3. ANTIDRASTHRIA

3.1. Mεταλλικός χαλκός.

3.2. Pυκνό νιτρικό οξύ 65% (HNO3) (ρ20 = 1,38 g/ml).

3.3. Dιάλυμα αραιού νιτρικού οξέος 1/2 (v/v).3.4. Dιάλυμα χαλκού 1 γ/λ:

χρησιμοποιείται πρότυπο διάλυμα χαλκού του εμπορίου ή παρασκευάζεται ζυγίζοντας 1,000 g μεταλλικού χαλκού που μεταφέρεται ποσοτικά σε ογκομετρική φιάλη των 1000 ml. Προστίθεται αραιό νιτρικό οξύ 1/2 (σημείο 3.3.) σε ποσότητα ακριβώς απαραίτητη για να διαλυθεί το μέταλλο, προστίθενται 10 ml πυκνού νιτρικού οξέος (σημείο 3.2.) και συμπληρώνονται ως τη χαραγή με δισαπεσταγμένο ύδωρ.3.5. Dιάλυμα χαλκού 100-μγ/λ:

λαμβάνονται 10 ml του διαλύματος (σημείο 3.4.) και εισάγονται σε ογκομετρική φιάλη των 100 ml. Συμπληρώνεται ο όγκος με δισαπεσταγμένο ύδωρ.4. TΡΟΠΟΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ

4.1. Pροετοιμασία του δείγματος και μέτρηση του χαλκού

Aν χρειαστεί το δείγμα αραιώνεται αναλόγως με δισαπεσταγμένο ύδωρ.4.2. Χάραξη της καμπύλης αναφοράς

Lαμβάνονται 0,5 1 2 ml διαλύματος (σημείο 3.5.) (100 mg χαλκού ανά λίτρο), φέρονται σε ογκομετρικές φιάλες των 100ml και ο όγκος συμπληρώνεται με δισαπεσταγμένο ύδωρ. Τα λαμβανόμενα διαλύματα περιέχουν αντίστοιχα 0,5 1 2 mg/l χαλκού.4.3. Pροσδιορισμός

Eπιλέγεται το μήκος κύματος 324,8. Ρυθμίζεται το 0 της κλίμακας των απορροφήσεων με δισεπεσταγμένο ύδωρ. Αναρροφάται απευθείας το αραιωμένο δείγμα μέσα στον καυστήρα του φασματοφωτόμετρου και κατόπιν, διαδοχικά, τα πρότυπα διαλύματα που αναφέρονται στο σημείο 4.2. Σημειώνονται οι απορροφήσεις. Οι προσδιορισμοί εκτελούνται εις διπλούν.

5. EKFRASH ΤΩΝ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΩΝ

5.1. Tρόπος υπολογισμού

Xαράσσεται η καμπύλη μεταβολής της απορρόφησης συναρτήσει της συγκέντρωσης χαλκού των προτύπων διαλυμάτων. Η λαμβανομένη τιμή απορρόφησης φέρεται στην καμπύλη αναφοράς και εξάγεται η συγκέντρωση C σε mg/l.

Aν F είναι ο συντελεστής αραίωσης, η περιεκτικότητα του οίνου σε χαλκό σε χιλιοστόγραμμα ανά λίτρο είναι : F . C και δίνεται με δύο δεκαδικά ψηφία.

Παρατηρήσεις:α) τα διαλύματα για τη χάραξη της καμπύλης αναφοράς και οι αραιώσεις του δείγματος πρέπει να επιλέγονται πάντως ανάλογα με την ευαισθησία του χρησιμοποιούμενου οργάνου και τη συγκέντρωση του χαλκού του δείγματος.

β) για πολύ χαμηλές συγκεντρώσεις χαλκού του δείγματος, ο τρόπος εργασίας έχει ως εξής: εισάγονται 100 ml δείγματος σε μια κάψα λευκόχρυσου, εξατμίζονται σε υδατόλουτρο θερμοκρασίας 100o C μέχρις ότου το διάλυμα πάρει σιροπώδη σύσταση, προστίθεται σταγόνα σταγόνα 2,5 ml πυκνού νιτρικού οξέος (σημείο 3.2.) διαβρέχοντας όλο το υπόλειμμα της κάψας. Το υπόλειμμα στην κάψα καίγεται με προσοχή σε μια θερμαντική ηλεκτρική πλάκα ή σε χαμηλή φλόγα. κατόπιν η κάψα εισάγεται σε κλίβανο ρυθμισμένο στους 500o C+-25o C και αφήνεται επί μια περίπου ώρα. Αφού ψυχθεί, διαβρέχονται οι στάχτες με 1 ml πυκνού νιτρικού οξέος (σημείο 3.2.) ομογενοποιώντας παράλληλα με μια μικρή γυάλινη ράβδο, εξατμίζεται η περίσσεια και καίγεται πάλι η κάψα στον κλίβανο για 15 λεπτά. η εργασία αυτή επαναλαμβάνεται τουλάχιστον τρεις φορές με πυκνό νιτρικό οξύ. Οι στάχτες τελικά διαλύονται προσθέτοντας στην κάψα 1ml πυκνού νιτρικού οξέος (σημείο 3.2.) και 2 ml δισαπεσταγμένου ύδατος. το σύνολο μεταφέρεται σε ογκομετρική φιάλη των 10 ml. Η κάψα εκπλένεται τρεις φορές με 2 ml κάθε φορά δισαπεσταγμένου ύδατος και τελικά συμπληρώνεται μέχρι τη χαραγή με δισαπεσταγμένο ύδωρ.

32. KADMIO 1. ΑΡΧΗ ΤΗΣ ΜΕΘΟΔΟΥ

Το κάδμιο προσδιορίζεται ποσοτικώς στον οίνο με φασματοφωτομετρία ατομικής απορρόφησης χωρίς φλόγα.2. ΕΞΟΠΛΙΣΜΟΣ

Όλα τα γυάλινα σκεύη πρέπει να πλυθούν προηγουμένως με θερμό, πυκνό νιτρικό οξύ (70 80oC) και να εκπλυθούν με δισαπεσταγμένο ύδωρ.

2.1. Φασματόμετρο ατομικής απορρόφησης, εξοπλισμένο με ένα κλίβανο γραφίτη, ένα διορθωτή του θορύβου υποβάθρου και ένα πολυποτενσιομετρικό καταγραφέα.

2.2. Κοίλη καθοδική λυχνία καδμίου.

2.3. Μικροσιφώνια των 5 μl, εφοδιασμένα με ειδικά ακροφύσια για μετρήσεις ατομικής απορρόφησης.3. ΑΝΤΙΔΡΑΣΤΗΡΙΑ

Το χρησιμοποιούμενο ύδωρ πρέπει να είναι δισαπεσταγμένο με μια συσκευή από βοριοπυριτικό γυαλί ή ύδωρ ισοδύναμης καθαρότητας. Όλα τα αντιδραστήρια πρέπει να είναι αναγνωρισμένης αναλυτικής καθαρότητας και, ιδίως, να είναι ελεύθερα καδμίου.

3.1. Φωσφορικό οξύ 85% (ρ20 = 1,71 g/ml).

3.2. Διάλυμα φωσφορικού οξέος παρασκευαζόμενο με αραίωση 8ml φωσφορικού οξέος σε 100ml με προσθήκη ύδατος.

3.3. Διάλυμα 0,02 M ουδέτερου αιθυλενοδιαμονοτετραοξικού νατρίου (EDTA).

3.4. Ρυθμιστικό διάλυμα pH9, παρασκευαζόμενο με διάλυση μέσα σε ογκομετρική φιάλη των 100ml, 5,4g χλωριούχου αμμωνίου σε λίγα mlύδατος, προσθήκη 35ml διαλύματος υδροξειδίου του αμμωνίου (ρ20 = 0,92g/ml) αραιωμένου στα 25% (v/v). Ο όγκος συμπληρώνεται με ύδωρ μέχρι τη χαραγή.

3.5. Μέλαν εριόχρωμα Τ: στερεό διάλυμα 1% (κατά m/m) σε χλωριούχο νάτριο.3.6. Θειικό κάδμιο (3CdSO4, 8H2O).

O titloy toy ueiikoy kadmioy prepei na epalhueytei me ton akoloyuo tropo:Zygizontai akribvy 102,6 mg θειικού καδμίου, μεταφέρεται ποσοτικώς το δείγμα με ύδωρ σε ένα κυλινδρικό δοχείο, αναδεύεται μέχρις ότου διαλυθεί, προστίθενται 5ml ρυθμιστικού διαλύματοςpH9 και περίπου 20mg μέλανος εριοχρώματος Τ. Ογκομετρείται με το διάλυμα EDTA μέχρις αλλαγής του χρώματος του δείκτη στο μπλε.

Ο χρησιμοποιούμενος όγκος διαλύματος EDTA πρέπει να είναι ίσος με 20ml. Αν είναι λίγο διαφορετικός, διορθώνεται αναλόγως η ζυγισθείσα ποσότητα του καδμίου, που χρησιμοποιείται για την παρασκευή του διαλύματος αναφοράς.3.7. Διάλυμα αναφοράς καδμίου περιεκτικότητας 1 γ ανά λίτρο

Χρησιμοποιείται πρότυπο διάλυμα εμπορίου. Το διάλυμα αυτό μπορεί να ληφθεί και με διάλυση 2,2820g θειικού καδμίου σε ύδωρ και συμπλήρωση του όγκου στο ένα λίτρο. Το διάλυμα διατηρείται σε φιάλη από βοριοπυριτικό γυαλί με εσμυρισμένο πώμα.4. ΤΡΟΠΟΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ

4.1. Προετοιμασία του δείγματος:

αραιώνεται ο εξεταζόμενος οίνος 1/2 (v/v) με το διάλυμα φωσφορικού οξέος.

4.2. Παρασκευή των διαλυμάτων της καμπύλης αναφοράς

Με αφετηρία το διάλυμα αναφοράς καδμίου, παρασκευάζεται με διαδοχικές αραιώσεις, διάλυμα με τίτλους 2,5 5 10 15 μικρογραμμάρια καδμίου ανά λίτρο.4.3. Προσδιορισμός

4.3.1. Πρόγραμμα κλιβάνου(προτεινόμενο ενδεικτικώς):

- ξήρανση στους 100oC επί 30 δευτερόλεπτα,- αποτέφρωση στους 900oC επί 20 δευτερόλεπτα,- ατομοποίηση στους 2250oC επί 2 έως 3 δευτερόλεπτα,- παροχή αζώτου (αερίου σάρωσης) : 6 l/min.

Σημείωση:Κατά το τέλος της εργασίας, η θερμοκρασία αναβιβάζεται στους 2700oC για να καθαρισθεί ο κλίβανος.4.3.2. Μετρήσεις ατομικής απορρόφησης

Επιλέγεται το μήκος κύματος 228,8nm. Ρυθμίζεται το μηδέν της κλίμακος απορροφήσεων με δισαπεσταγμένο ύδωρ. Εγχύνονται στον κλίβανο με τη βοήθεια μικροσιφονίου τρεις φορές από 5μl του κάθε προτύπου διαλύματος και του προς ανάλυση δείγματος. Καταγράφονται οι μετρώμενες απορροφήσεις. Υπολογίζεται η μέση τιμή απορρόφησης, με αφετηρία τα σχετικά με τις τρεις εγχύσεις αποτελέσματα.5. ΕΚΦΡΑΣΗ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΩΝ

5.1. Τρόπος υπολογισμού

Χαράσσεται η καμπύλη μεταβολών της απορρόφησης, συναρτήσει των συγκεντρώσεων σε κάδμιο των διαλυμάτων της καμπύλης αναφοράς. Η μεταβολή είναι γραμμική. Σημειώνεται η μέση τιμή απορρόφησης του διαλύματος του δείγματος στην ευθεία αναφοράς για να συναχθεί η συγκέντρωση σε κάδμιο C. Η συγκέντρωση ανά λίτρο οίνου, εκφραζόμενη σε μικρογραμμάρια ανά λίτρο οίνου είναι ίση με 2 C

33. ΑΡΓΥΡΟΣ 1. ΑΡΧΗ ΤΗΣ ΜΕΘΟΔΟΥ

Εφαρμογή της φασματοφωτομετρίας ατομικής απορροφήσεως σε αποτεφρωμένο δείγμα.2. ΕΞΟΠΛΙΣΜΟΣ

2.1. Κάψα λευκόχρυσου.

2.2. Υδατόλουτρο με θερμοστάτη στους 100oC.

2.3. Κλίβανος στους 500 έως 525oC.

2.4. Φασματοφωτόμετρο ατομικής απορροφήσεως.

2.5. Λυχνία με κοίλη κάθοδο από άργυρο.

2.6. Αέριο τροφοδοσίας: αέρας, ακετυλένιο.3. ΑΝΤΙΔΡΑΣΤΗΡΙΑ

3.1. Νιτρικός άργυρος (AgNO3).

3.2. Πυκνό νιτρικό οξύ 65%, (HNO3, ρ20 = 1,38 g/ml).

3.3. Νιτρικό οξύ αραιωμένο 1/10 (v/v).

3.4. Χρησιμοποιείται πρότυπο διάλυμα αργύρου του εμπορίου ή το διάλυμα αυτό μπορεί να παρασκευαστεί διαλύοντας 1,5750 g νιτρικού αργύρου σε αραίο νιτρικό οξύ (σημείο 3.3.) και συμπληρώνοντας τον όγκο σε 1000 ml με αραιό νιτρικό οξύ.3.5.Διάλυμα αργύρου 10 μγ/λ

10 ml διαλύματος (σημείο 3.4.) συμπληρώνονται μέχρι όγκου 1000 mlμε τη βοήθεια αραιού νιτρικού οξέος (σημείο 3.3.).4. ΤΡΟΠΟΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ

4.1. Προετοιμασία του δείγματος και προσδιορισμός του αργύρου

Εισάγονται 20 ml δείγματος σε μια κάψα λευκόχρυσου, εξατμίζονται μέχρι ξηρού σε ζέον υδατόλουτρο των 100oC. Το υπόλειμμα καίγεται σε κλίβανο μέχρι λευκής τέφρας στους 500 έως 525o C. Η τέφρα λαμβάνεται με ένα ml πυκνού νιτρικού οξέος (σημείο 3.2.), εξατμίζεται στο υδατόλουτρο των 100oC, επαναλαμβάνεται η προσθήκη 1 ml νιτρικού οξέος (σημείο 3.2.) και εξατμίζεται και πάλι. Προστίθενται 5ml αραιού νιτρικού οξέος (σημείο 3.3.) και θερμαίνεται ελαφρά μέχρι διάλυσης.4.2. Χάραξη της καμπύλης αναφοράς

Σε μια σειρά ογκομετρικών φιαλών των 100 ml, εισάγονται 2, 4, 6, 8, 10 και 20 mlδιαλύματος (σημείο 3.5.) των 10 mg αργύρου ανά λίτρο και συμπληρώνονται μέχρι τη χαραγή με αραιό νιτρικό οξύ (σημείο 3.3.). Τα διαλύματα αυτά περιέχουν 0,20 0,40 0,60 0,80 1,0 και 2,0 mg/lαργύρου.4.3. Προσδιορισμός

Επιλέγεται το μήκος κύματος 328,1 nm. Ρυθμίζεται το μηδέν της κλίμακας των απορροφήσεων με αραιό νιτρικό οξύ (σημείο 3.3.). Αναρροφάται απευθείας το υγρό (σημείο 4.1.) στον καυστήρα

του φασμοτοφωτόμετρου και διαδοχικά τα πρότυπα διαλύματα. Σημειώνονται οι απορροφήσεις. Εκτελούνται οι προσδιορισμοί εις διπλούν.5. ΕΚΦΡΑΣΗ ΤΩΝ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΩΝ

5.1. Τρόπος υπολογισμού

Χαράσσεται η καμπύλη μεταβολών της απορρόφησης συναρτήσει των συγκεντρώσεων των προτύπων διαλυμάτων σε άργυρο.

Μεταφέρεται η απορρόφηση του διαλύματος του δείγματος που λαμβάνεται όπως στο σημείο 4.1. στην καμπύλη αναφοράς και συνάγεται η συγκέντρωση C σε mg/l.

Η περιεκτικότητα του οίνου σε άργυρο εκφραζόμενη σε χιλιοστόγραμμα ανά λίτρο είναι 0,25 C. Η περιεκτικότητα δίνεται σε δύο δεκαδικά ψηφία.

Παρατήρηση:Τα διαλύματα αναφοράς για την κατάρτιση της καμπύλης αναφοράς, η ποσότητα του λαμβανομένου δείγματος και ο τελικός όγκος του υγρού μπορούν να τροποποιηθούν ανάλογα με την ευαισθησία του χρησιμοποιούμενου μηχανήματος.

34. ΨΕΥΔΑΡΓΥΡΟΣ 1. ΑΡΧΗ

Ο ψευδάργυρος προσδιορίζεται απευθείας στον οίνο, από τον οποίο έχει απομακρυνθεί η αλκοόλη, με φασματοφωτομετρία ατομικής απορρόφησης.2. ΑΝΤΙΔΡΑΣΤΗΡΙΑ

Το χρησιμοποιούμενο ύδωρ πρέπει να είναι δισαπεσταγμένο σε συσκευή από βοριοπυριτική ύαλο ή ύδωρ ισοδύναμης καθαρότητας.

2.1. Πρότυπο διάλυμα περιεκτικότητας σε ψευδάργυρο 1 gανά λίτρο. Χρησιμοποιείται πρότυπο διάλυμα ψευδαργύρου του εμπορίου. Το διάλυμα αυτό μπορεί να παρασκευασθεί διαλύοντας 4,3975 g θειικού ψευδαργύρου (ZnSO4 . 7H2O) σε νερό και συμπληρώνοντας το διάλυμα μέχρι ένα λίτρο.

2.2. Αραιωμένο πρότυπο διάλυμα ψευδαργύρου τίτλου 100 χιλιοστογράμμων ανά λίτρο.3. ΕΞΟΠΛΙΣΜΟΣ

3.1. Περιστροφική διάταξη εξατμίσεως με θερμοστατούμενο υδατόλουτρο.

3.2. Φασματοφωτόμετρο ατομικής απορρόφησης εφοδιασμένο με καυστήρα ο οποίος τροφοδοτείται με αέρα και ακετυλένιο.3.3. Λυχνία με κοίλη κάθοδο από ψευδάργυρο.4. ΤΡΟΠΟΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ

4.1. Προετοιμασία του δείγματος

Η αλκοόλη του οίνου απομακρύνεται διά συμπυκνώσεως μέχρι το μισό του όγκου, 100 ml οίνου τοποθετούνται μέσα σε περιστροφική διάταξη εξατμίσεως (θερμοκρασία: 50 60oC). Ο όγκος επαναφέρεται στην αρχική τιμή των 100 ml με δισαπεσταγμένο ύδωρ.4.2. Βαθμονόμηση

Σε τέσσερις ογκομετρικές φιάλες 100 ml φέρονται 0,5 1 1,5 2 mlτου διαλύματος ψευδαργύρου 100 mg/l και συμπληρώνεται το διάλυμα μέχρι τη χαραγή με δισαπεσταγμένο ύδωρ. Τα διαλύματα για τη χάραξη της καμπύλης αναφοράς περιέχουν αντιστοίχως 0,5 1 1,5 2 mgψευδαργύρου ανά λίτρο.4.3. Προσδιορισμός

Επιλέγεται το μήκος κύματος των 213,9 nm. Ρυθμίζεται το μηδέν της κλίμακας των τιμών απορρόφησης με δισαπεσταγμένο ύδωρ. Αναρροφάται απευθείας ο οίνος μέσα στον καυστήρα του φασματοφωτόμετρου και αναρροφώνται διαδοχικά τα διαλύματα χάραξης και καμπύλης. Σημειώνονται οι απορροφήσεις. Οι προσδιορισμοί εκτελούνται εις διπλούν.5. ΕΚΦΡΑΣΗ ΤΩΝ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΩΝ

5.1. Τρόπος υπολογισμού

Χαράσσεται η καμπύλη μεταβολής των τιμών απορρόφησης της συγκεντρώσεως ψευδαργύρου των προτύπων διαλυμάτων. Από τη μέση τιμή των απορροφήσεων του δείγματος του οίνου, προσδιορίζεται με βάση την καμπύλη αναφοράς, η συγκέντρωση του ψευδαργύρου σε χιλιοστόγραμμα ανά λίτρο οίνου, με ένα δεκαδικό ψηφίο.

35. ΜΟΛΥΒΔΟΣ 1. ΑΡΧΗ ΤΗΣ ΜΕΘΟΔΟΥ

Ο μόλυβδος προσδιορίζεται ποσοτικώς απευθείας στον οίνο με ατομική απορρόφηση χωρίς φλόγα.2. ΕΞΟΠΛΙΣΜΟΣ

Όλα τα γυάλινα σκεύη πρέπει να πλυθούν προηγουμένως με θερμό πυκνό νιτρικό οξύ (70 80oC) και να εκπλυθούν με δισαπεσταγμένο ύδωρ.

2.1. Φασματοφωτόμετρο ατομικής απορρόφησης εξοπλισμένο με ένα κλίβανο γραφίτη, με ένα διορθωτή θορύβου υποβάθρου και με ένα πολυποτενσιομετρικό καταγραφέα.

2.2. Κοίλη καθοδική λυχνία μολύβδου.

2.3. Μικροσιφώνια 5 μlεφοδιασμένα με ειδικά ακροφύσια για μετρήσεις ατομικής απορρόφησης.3. ΑΝΤΙΔΡΑΣΤΗΡΙΑ

Όλα τα αντιδραστήρια πρέπει να είναι αναγνωρισμένης αναλυτικής καθαρότητας και ιδίως να είναι ελεύθερα μολύβδου. Το χρησιμοποιούμενο ύδωρ πρέπει να είναι δισαπεσταγμένο και να φυλάσσεται σε μια συσκευή από βοριοπυριτικό γυαλί ή να είναι ύδωρ ισοδύναμης καθαρότητας.

3.1. Φωσφορικό οξύ 85% (ρ20 = 1,71 g/ml).

3.2. Διάλυμα φωσφορικού οξέος, λαμβανόμενο με αραίωση 8 ml φωσφορικού οξέος, σε όγκο 100 ml με προσθήκη ύδατος.

3.3. Νιτρικό οξύ (ρ20 = 1,38 g/ml).

3.4. Διάλυμα μολύβδου με 1 g ανά λίτρο.

Χρησιμοποιείται ένα πρότυπο διάλυμα του εμπορίου. Το διάλυμα αυτό μπορεί να ληφθεί και με διάλυση 1,600 g νιτρικού μολύβδου ΙΙ, Pb(NO3)2, σε αραιωμένο νιτρικό οξύ 1% (v/v) και ρύθμιση του όγκου στο ένα λίτρο. Το διάλυμα διατηρείται σε φιάλη από βοριοπυριτικό γυαλί με εσμυρισμένο πώμα.4. ΤΡΟΠΟΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ

4.1. Προετοιμασία του δείγματος

Αραιώνεται ο οίνος 1/2 ή 1/3 με διάλυμα φωσφορικού οξέος (σημείο 3.2.), σύμφωνα με την εικαζόμενη περιεκτικότητα σε μόλυβδο.4.2. Παρασκευή διαλυμάτων της κλίμακας βαθμονόμησης

Με αφετηρία το διάλυμα αναφοράς μολύβδου, παρασκευάζονται με διαδοχικές αραιώσεις με διαπεσταγμένο ύδωρ, διαλύματα με τίτλους, αντιστοίχως, 25, 50, 100 και 150 μικρογραμμάρια μολύβδου ανά λίτρο.4.3. Προσδιορισμός

4.3.1. Πρόγραμμα κλιβάνου (προτεινόμενο ενδεικτικώς):

- ξήρανση στους 100oC επί 30 δευτερόλεπτα,- αποτέφρωση στους 900oC επί 20 δευτερόλεπτα,

- ατομοποίηση στους 2250oC επί 2 έως 3 δευτερόλεπτα,- παροχή αζώτου (αερίου σάρωσης): 6 l/min

Σημείωση:Κατά το τέλος της εργασίας, η θερμοκρασία αναβιβάζεται στους 2700oC για να καθαρισθεί ο κλίβανος.4.3.2. Μετρήσεις

Επιλέγεται το μήκος κύματος των 217nm. Ρυθμίζεται το μηδέν της κλίμακας μεταβολών με δισαπεσταγμένο ύδωρ. Εγχύνονται στον προγραμματισμένο κλίβανο, με τη βοήθεια μικροσιφονίου, τρεις φορές από 5 μl του κάθε διαλύματος της κλίμακας αναφοράς και του διαλύματος του προς ανάλυση δείγματος. Καταγράφονται οι μετρώμενες απορροφήσεις. Υπολογίζεται η μέση τιμή απορρόφησης με αφετηρία τα σχετικά με τις τρεις εγχύσεις αποτελέσματα.5. ΕΚΦΡΑΣΗ ΤΩΝ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΩΝ

5.1. Υπολογισμός

Χαράσσεται η καμπύλη μεταβολών της απορρόφησης συναρτήσει των συγκεντρώσεων μολύβδου στα διαλύματα της καμπύλης αναφοράς. Η μεταβλητότης είναι γραμμική. Σημειώνεται η μέση τιμή απορρόφησης του διαλύματος του δείγματος στην ευθεία αναφοράς, για να συναχθεί η συγκέντρωση C σε μόλυβδο. Η συγκέντρωση σε μόλυβδο, εκφραζόμενη σε μικρογραμμάρια ανά λίτρο οίνου είναι ίση με:C x Fόπου F= συντελεστής αραίωσης.

36. ΦΘΟΡΙΟΥΧΑ ΑΛΑΤΑ 1. ΒΑΣΙΚΗ ΑΡΧΗ

Η περιεκτικότης σε φθοριούχα άλατα του οίνου, στον οποίο έχει προστεθεί ένα ρυθμιστικό διάλυμα προσδιορίζεται με τη βοήθεια ενός εκλεκτικού ηλεκτροδίου στερεάς μεμβράνης. Το μετρώμενο δυναμικό είναι ανάλογο του λογαρίθμου της δραστικότητας των φθοριόντων στο μελετώμενο περιβάλλον, σύμφωνα με τη σχέση:Ε = ΕΟ +- S log aF Ε = δυναμικό εκλεκτικού ιοντικού ηλεκτροδίου, μετρώμενο σε συσχετισμό με το ηλεκτρόδιο αναφοράς στο υπό μελέτη περιβάλλον,ΕΟ = δυναμικό αναφοράς του στοιχείου μέτρησης,S = κλίση του εκλεκτικού ιοντικού ηλεκτροδίου (συντελεστής τουNernst). Στους 25o C η θεωρητική κλίση είναι ίση με 59,2 mV,αF = δραστικότης των φθοριόντων στο μελετώμενο διάλυμα.2. ΣΥΣΚΕΥΕΣ ΚΑΙ ΟΡΓΑΝΑ

2.1. Εκλεκτικό για τα ιόντα φθορίου ηλεκτρόδιο κρυσταλλικής μεμβράνης.

2.2. Ηλεκτρόδιο αναφοράς (καλομέλανος ή Ag/AgCl).

2.3. Χιλιοστοβολτόμετρο (pHμετρο με κλιμακωτή βαθμολογία σε χιλιοστοβόλτ) ακρίβεια 0,1 mV.

2.4. Μαγνητικός αναδευτήρας με μονωτική πλάκα για την προστασία του αναλυόμενου διαλύματος από την θερμότητα του κινητήρα. Κύλινδρος ανάδευσης, επικαλυμένος με πλαστικό(πολυαιθυλένιο ή ισοδύναμο υλικό).

2.5. Πλαστικά ποτήρια, 30 ή 50 ml, και πλαστικά φιαλίδια (πολυαιθυλένιο ή ισοδύναμο υλικό).

2.6. Σιφώνια ακριβείας (βαθμονομημένα σιφώνια σε μικρόλιτρα ή κάθε άλλο ισοδύναμο σιφώνιο).3. ΑΝΤΙΔΡΑΣΤΗΡΙΑ

3.1. Μητρικό διάλυμα φθοριούχου άλατος 1 g/l.

Χρησιμοποιείται τυποποιημένο διάλυμα του εμπορίου 1g/l. Το διάλυμα αυτό μπορεί και να παρασκευασθεί με διάλυση 2,210 g φθοριούχου νατρίου (ξηρανθέτος επί 3 έως 4 ώρες στους 105o C) σε απεσταγμένο ύδωρ. Συμπληρώστε την ογκομετρική φιάλη ενός λίτρου μέχρι της χαραγής με απεσταγμένο ύδωρ. Το διάλυμα φυλάσσεται σε πλαστική φιάλη.

3.2. Διαλύματα αναφοράς φθοριούχου άλατος με την κατάλληλη συγκέντρωση παρασκευάζονται με αραίωση του μητρικού διαλύματος με απεσταγμένο ύδωρ και διατηρούνται σε πλαστικές φιάλες. Τα διαλύματα αναφοράς των οποίων η περιεκτικότης σε φθοριούχα άλατα είναι της τάξης του 1 mg/l, πρέπει να παρασκευάζονται λίγο πριν από τη χρήση τους.

3.3. Ρυθμιστικό διάλυμα pH 5,5.

Σε 10 g κυκλο-εξανο-διαμινο(1,2)-τετραοξικού οξέος(CDTA) προστίθεται ύδωρ (περίπου 50 ml). Κατόπιν προστίθεται ένα διάλυμα που περιέχει 58 gχλωριούχου νατρίου και 29,4 g ουδέτερου κιτρικού νατρίου σε 700 ml απεσταγμένου ύδατος. Το CDTAδιαλύεται με την προσθήκη ενός διαλύματος υδροξειδίου του νατρίου 32% (m/v) (περίπου 6 ml).

Τέλος προστίθενται 57 ml οξικού οξέος (ρ20 = 1,05 g/ml) και ρυθμίζεται το ρΗ στα 5,5 με το διάλυμα υδροξειδίου του νατρίου 32% (περίπου 45 ml). Το διάλυμα αφήνεται να ψυχθεί και φέρεται σε όγκο ενός λίτρου μεαπεσταγμένο ύδωρ.

4. ΤΡΟΠΟΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ

Προκαταρκτική σημείωση:θα πρέπει να προσέχει κανείς ώστε όλα τα διαλύματα να διατηρούν στη διάρκεια της μέτρησης θερμοκρασία 25 (απόκλιση + 1oC) προκαλεί μεταβολή των τιμών κατά +- 0,2 mV περίπου).4.1. Άμεση μέθοδος

Σε ένα πλαστικό ποτήρι εισάγεται ένας ορισμένος όγκος οίνου και ίσος όγκος ρυθμιστικού διαλύματος.

Το διάλυμα αναδεύεται με ομοιόμορφο και ήπιο τρόπο. Όταν ο δείκτης της συσκευής σταθεροποιηθεί (η σταθερότης επιτυγχάνεται όταν η μέγιστη διαφορά δυναμικού δεν υπερβαίνει τα 0,2 0,3 mV ανά τρία λεπτά) διαβάζεται η τιμή του δυναμικού σε mV.4.2. Μέθοδος προσθήκης γνωστών ποσοτήτων

Χωρίς να διακοπεί η ανάδευση, προστίθεται με τη βοήθεια σιφονίου ακριβείας γνωστός όγκος προτύπου διαλύματος φθοριούχων. Όταν η ενδεικτική συσκευή σταθεροποιηθεί, διαβάστε την τιμή του δυναμικού σε mV.

Επιλέξατε τη συγκέντρωση του διαλύματος αναφοράς ως εξής:α) διπλασιασμός ή τριπλασιασμός της συγκέντρωσης σε φθοριούχα του μελετώμενου διαλύματος.β) ο όγκος του μελετώμενου διαλύματος πρέπει να μένει πρακτικώς σταθερός (αύξηση όγκου δ 1%).(η συνθήκη β απλοποιεί τους υπολογισμούς βλέπε σημείο 5).

Η κατά προσέγγιση συγκέντρωση του υπό μελέτη διαλύματος διαβάζεται σε μια ευθεία αναφοράς που είναι χαραγμένη σε ημιλογαριθμικούς άξονες συντεταγμένων μέσω διαλυμάτων αναφοράς με τίτλους 0,1 0,2 0,5 1,0 2,0 mg/l φθοριόντων.

Παρατήρηση:Αν η κατά προσέγγιση συγκέντρωση φθοριόντων στο υπό μελέτη διάλυμα υπερβαίνει τη συγκέντρωση των διαλυμάτων αναφοράς, τότε θα πρέπει να αραιωθεί το δείγμα.

Παράδειγμα:Έστω 0,25mg/l F η κατά προσέγγιση συγκέντρωση φθοριόντων στο μελετώμενο διάλυμα (όγκου 20 ml). Η συγκέντρωση θα πρέπει να αυξηθεί κατά 0,25 mg/l. Για το σκοπό αυτό προστίθεται στο διάλυμα με το κατάλληλο σιφόνιο ακριβείας 0,20 ml (= 1%) ενός διαλύματος αναφοράς που περιέχει 25 mg/l F ή 0,05 ml ενός διαλύματος αναφοράς που περιέχει 100 mg/l F .5. ΥΠΟΛΟΓΙΣΜΟΙ

Η περιεκτικότητα σε φθοριόντα του μελετώμενου διαλύματος εκφρασμένη σε mg/l,λαμβάνεται με τη βοήθεια του ακόλουθου τύπου:CF = συγκέντρωση φθοριόντων στο μελετώμενο διάλυμα (mg/l),Ca = συγκέντρωση προστιθεμένων φθοριόντων (mg/l)στο μελετώμενο διάλυμα (Va),Vo = αρχικός όγκος μελετωμένου διαλύματος πριν από την φόρτιση (ml),Va = όγκος φορτισμένου διαλύματος (ml).ΔΕ = διαφορά μεταξύ των δυναμικών Ε1 και Ε2 που λαμβάνονται στα σημεία 4.1 και 4.2 (mV),S =κλίση ηλεκτροδίου στο μελετώμενο διάλυμα.

Αν το Va γειτνιάζει πολύ με το Vo (βλέπε σημείο 4.2.), ο τύπος απλοποιείται και γίνεται:

Η λαμβανομένη τιμή πρέπει να πολλαπλασιασθεί επί το συντελεστή της αραίωσης ο οποίος προκύπτει από την προσθήκη του ρυθμιστικού διαλύματος.

37. ΔΙΟΞΕΙΔΙΟ ΤΟΥ ΑΝΘΡΑΚΑ 1. ΑΡΧΗ ΤΗΣ ΜΕΘΟΔΟΥ

1.1. Μέθοδος αναφοράς

1.1.1. Περίπτωση οίνων με υπερπίεση CO2 d 0,5 x 105 Pa (10)

Στην ποσότητα που λαμβάνεται από το προς ανάλυση δείγμα οίνου, ο οποίος έχει ψυχθεί προηγουμένως περί τους 0oC, προστίθεται περίσσεια τιτλοδοτημένου υδροξειδίου του νατρίου ώστε οι τιμές του pH να κυμανθούν από 10 έως 11. Επακολουθεί τιτλοδότηση με όξινο διάλυμα παρουσία καρβονικής ανυδράσης. Η περιεκτικότητα σε CO2 προκύπτει από τον όγκο του όξινου διαλύματος που προστίθεται για να μεταβληθεί το pH από 8,6 (ανθρακικό νάτριο) σε 4,0 (ανθρακικό οξύ). Μια τιτλοδότηση-μάρτυρας που πραγματοποιείται υπό τις ίδιες συνθήκες επί του αυτού οίνου μετά από αφαίρεση του διοξειδίου του άνθρακα, επιτρέπει να προσδιοριστεί η ποσότητα του υδροξειδίου του νατρίου που καταναλίσκεται από τα οξέα του οίνου.1.1.2. Περίπτωση ημιαφρωδών και αφρωδών οίνων

Το προς ανάλυση δείγμα οίνου ψύχεται σε θερμοκρασία παραπλήσια με το σημείο πήξεως, αφαιρείται όγκος οίνου που θα χρησιμεύσει ως μάρτυρας μετά την απομάκρυνση του διοξειδίου του άνθρακα και προστίθεται υδροξείδιο του νατρίου στο υπόλοιπο της φιάλης, ώστε να δεσμευθεί όλο το CO2 υπό μορφή Na2CO3. Επακολουθεί τιτλοδότηση με όξινο διάλυμα παρουσία καρβονικής ανυδράσης. Η ποσότητα του CO2 προκύπτει από τον όγκο του όξινου διαλύματος που θα χρειαστεί για να μεταβληθεί το pH από 8,6 (μορφή ανθρακικού νατρίου) σε pH 4,0 (μορφή ανθρακικού οξέος). Τιτλοδότηση-μάρτυρας που πραγματοποιείται υπό τις αυτές συνθήκες επί του όγκου οίνου που αφαιρέθηκε πριν από την έναρξη του προσδιορισμού, επιτρέπει, έπειτα από απομάκρυνση του CO2, να επανέλθει διόρθωση ως προς τον όγκο υδροξειδίου του νατρίου που καταναλίσκεται από τα οξέα του οίνου.1.2.Συνήθης μέθοδος: περίπτωση ημιαφρωδών και αφρωδών οίνων

Μανομετρική μέθοδος: μέτρηση της υπερπίεσης του διοξειδίου του άνθρακα απευθείας στη φιάλη με αφρόμετρο.2. ΜΕΘΟΔΟΣ ΑΝΑΦΟΡΑΣ

2.1. Περίπτωση οίνων με υπερπίεση CO2 d 0,5 x 105 Pa.2.1.1. Εξοπλισμός

2.1.1.1. Μαγνητικός αναδευτήρας.

2.1.1.2. pHμετρο.2.1.2. Αντιδραστήρια

2.1.2.1. Διάλυμα 0,1 M υδροξειδίου του νατρίου (NaOH).

2.1.2.2. Διάλυμα 0,05 Mθειικού οξέος (H2SO4).

2.1.2.3. Διάλυμα 1 g/l καρβονικής ανυδράσης.2.1.3. Τρόπος εργασίας

Ο οίνος ψύχεται περί τους 0oC, καθώς και το σιφόνιο των 10 mlπου χρησιμεύει για τη λήψη του δείγματος.

Σε ποτήρι ζέσεως των 100 ml, φέρονται 25 mlδιαλύματος 0,1 M υδροξειδίου του νατρίου (σημείο 2.1.2.1) προστίθενται δύο σταγόνες από το υδατικό διάλυμα 1 g/l της καρβονικής ανυδράσης (σημείο 2.1.2.3) και 10 ml οίνου που με σιφώνιο ψύχθηκε στους 0oC.

Το ποτήρι τοποθετείται επί του μαγνητικού αναδευτήρα, εμβαπτίζεται στο περιεχόμενό του το ηλεκτρόδιο και αρχίζει μια ήπια ανακίνηση.

Όταν το υγρό αποκτήσει τη θερμοκρασία περιβάλλοντος προστίθεται βραδέως το διάλυμα 0,1 N του θειικού οξέος (σημείο 2.1.2.2.) μέχρι pH 8,6.

Σημειώνεται η ένδειξη της προιχοΐδας και συνεχίζεται η προσθήκη θειικού οξέος μέχρι pH 4,0. Έστωn ml ο όγκος του διαλύματος που καταναλίσκεται για να μεταπέσει τη τιμή του pH από 8,6 σε 4,0. Παράλληλα, απομακρύνεται ο ανθρακικός ανυδρίτης από 50 ml οίνου δι' ανακινήσεως υπό κενό επί τρία λεπτά, κατά τη διάρκεια των οποίων η φιάλη που περιέχει τον οίνο είναι εμβαπτισμένη σε υδατόλουτρο περίπου 25oC.

Λαμβάνονται 10 ml από τον οίνο από τον οποίο απομακρύνθηκε ο ανθρακικός ανυδρίτης και εφαρμόζεται η ως άνω τιτλοδότηση.2.1.4. Έκφραση των αποτελεσμάτων

1 mlδιαλύματος τίτλου 0,1 M NaOH αντιστοιχεί σε 4,4mg CO2.

Η περιεκτικότητα του οίνου σε CO2 g/l ισούται με:0,44 (n n2)Εκφράζεται με δύο δεκαδικά ψηφία.

Παρατήρηση: Στις περιπτώσεις οίνων που περιέχουν μικρή ποσότητα ανθρακικού ανυδρίτη (CO2 g/l), η προσθήκη καρβονικής ανυδράσης για την κατάλυση της ενυδάτωσης του CO2 δεν είναι αναγκαία.2.2. Περίπτωση ημιαφρωδών και αφρωδών οίνων

2.2.1. Εξοπλισμός

2.2.1.1. Μαγνητικός αναδευτήρας.

2.2.1.2. pHμετρο.2.2.2. Αντιδραστήρια

2.2.2.1. Διάλυμα υδροξειδίου του νατρίου (NaOH), 50 % (m/m).

2.2.2.2. Διάλυμα θειικού οξέος H2SO4 0,05 M.

2.2.2.3. Διάλυμα 1 g/l καρβονικής ανυδράσης.2.2.3. Τρόπος εργασίας

Επί της φιάλης που φέρει το προς ανάλυση δείγμα οίνου χαράσσεται ένδειξη αναφοράς στο επίπεδο που φθάνει η επιφάνεια του οίνου.

Η φιάλη υποβάλλεται σε ψύξη μέχρις ενάρξεως κρυσταλλώσεως του οίνου και στη συνέχεια αφήνεται να θερμανθεί ελαφρά υπό ανακίνηση, έως ότου εξαφανιστούν οι κρύσταλλοι.

Εκπωματίζεται γρήγορα και λαμβάνονται, κατά μέρος, σε ογκομετρικό κύλινδρο, 45 έως 50 ml οίνου που θα χρησιμεύσουν ως μάρτυρας. Ο ακριβής όγκος v mlτου υγρού προσδιορίζεται δι' αναγνώσεως επί του κυλίνδρου, μετά την επάνοδό του στη θερμοκρασία περιβάλλοντος.

Αμέσως μετά τη λήψη του ως άνω δείγματος-μάρτυρα, προστίθενται στη φιάλη 20 mlδιαλύματος 50% υδροξειδίου του νατρίου (σημείο 2.2.2.1.) για περιεκτικότητα φιάλης 750 ml και ο οίνος αφήνεται να επανέλθει στη θερμοκρασία περιβάλλοντος.

Σε ποτήρι ζέσεως των 100 ml φέρονται 30 mlβρασμένου και απεσταγμένου ύδατος, δύο σταγόνες διαλύματος 2 g/l ανθρακικής ανυδράσης (σημείο 2.2.2.3.) και 10 ml από το ως άνω δείγμα οίνου, όπου προστέθηκε άλκαλι.

Το ποτήρι τοποθετείται επί του μαγνητικού αναδευτήρα, εμβαπτίζεται στο περιεχόμενό του το ηλεκτρόδιο και αρχίζει αργή ανακίνηση κατά την οποία προστίθεται με βραδεία ροή διάλυμα (σημείο 2.2.2.2.) θειικού οξέος μέχριpH 8,6.

Σημειώνεται η ένδειξη της προχοΐδας και εξακολουθεί η προσθήκη διαλύματος θειικού οξέος (σημείο 2.2.2.2.) μέχρι pH 4,0. Έστω n ο όγκος που καταναλίσκεται για να μεταπέσει η τιμή του pHαπό 8,6 σε 4,0.

Παράλληλα απομακρύνεται ο ανθρακικός ανυδρίτης από την ποσότητα του δείγματος-μάρτυρα δι' ανακινήσεως υπό κενό επί τρία λεπτά, κατά τη διάρκεια της οποίας η φιάλη που περιέχει το δείγμα οίνου είναι βυθισμένη σε υδατόλουτρο περίπου 25oC.

Λαμβάνονται 10ml από αυτό το δείγμα οίνου και προστίθενται σε 30 ml απεσταγμένου και βρασμένου ύδατος, στο οποίο προστίθενται επίσης δύο έως τρεις σταγόνες διαλύματος υδροξειδίου του νατρίου (σημείο 2.2.2.1.) για να επιτευχθεί pH 10 11. Εφαρμόζεται στη συνέχεια η τιτλοδότηση όπως περιγράφεται πιο πάνω. Έστω n2 ml ο όγκος του διαλύματος θειικού οξέος 0,05 Mπου καταναλίσκεται.2.2.4. Έκφραση των αποτελεσμάτων

1 ml διαλύματος H2SO4 0,05 M αντιστοιχεί σε 4,4 mg CO2. Η φιάλη αδειάζεται και προσδιορίζεται, με προσέγγιση 1 ml, ο όγκος του οίνου που περιείχε αρχικά. γεμίζουμε εκ νέου τη φιάλη με νερό μέχρι την ένδειξη αναφοράς. Έστω V ml.

Η ποσότητα CO2 σε γραμμάρια ανά λίτρο δίνεται από τον τύπο:Το αποτέλεσμα δίνεται με δύο δεκαδικά ψηφία.2.3. Υπολογισμός της υπερπίεσης

Η υπερπίεση στους 20oC, Paph20 εκφρασμένη σε pascals, δίνεται από τον τύπο:Όπου:Q: περιεκτικότητα σε γραμμάρια (O2 ανά λίτρο οίνου),A: αλκοολικός τίτλος του οίνου στους 20oC,S: περιεκτικότητα του οίνου σε σάκχαρα (g/l),Patm: ατμοσφαιρική πίεση, εκφρασμένη σε pascals.3. ΣΥΝΗΘΗΣ ΜΕΘΟΔΟΣ (ΟΙΝΟΙ ΗΜΙΑΦΡΩΔΕΙΣ ΚΑΙ ΑΦΡΩΔΕΙΣ)

3.1.Εξοπλισμός

3.1.1. Αφρόμετρο

Η συσκευή που επιτρέπει τη μέτρηση της υπερπίεσης στις φιάλες των ημιαφρωδών και αφρωδών οίνων ονομάζεται αφρόμετρο. Διαφέρει κατά τη μορφή ανάλογα με τον πωματισμό της φιάλης (μεταλλικό επιστόμιο, πώμα crown, πώμα φελλού ή πλαστικό, βλέπε εικόνα 1 και 2).

Οι συσκευές είναι βαθμονομημένες σε pascals (σύντμησηPα) (11). Είναι πιο πρακτικό να χρησιμοποιείται το 105 pascal (105 Pa) ή το κιλοπασκάλ (kPa) ως μονάδα.

Μπορεί να είναι διαφορετικών κλάσεων. Η κλάση ενός μανόμετρου έχει σχέση με την ακρίβεια της ανάγνωσης σε σχέση με μια πλήρη κλίμακα που εκφράζεται επί τοις εκατό (π.χ. μανόμετρο των 1000 kPa κλάση 1, υπονοεί μέγιστη πίεση χρήσης 1000 kPa ανάγνωση σε +- 10 kPa). Η κλάση 1 συνιστάται για τις ακριβείς μετρήσεις.

Τα αφρόμετρα πρέπει να ελέγχονται τακτικά (τουλάχιστον μία φορά το χρόνο).3.2. Τρόπος εργασίας

Η μέτρηση πρέπει να πραγματοποιηθεί σε φιάλες των οποίων η θερμοκρασία είναι σταθεροποιημένη από 24 ώρες τουλάχιστον.

Αφού διατηρηθεί η κάψα ή το πώμα της φιάλης το περιεχόμενο ανακινείται ζωηρά μέχρις ότου επιτευχθεί σταθερή πίεση για την πραγματοποίηση της μέτρησης. Σχήμα 1: Αφρόμετρο για κάψεςΣχήμα 2: Αφρόμετρο για πώματα 3.3. Έκφραση των αποτελεσμάτων

Η υπερπίεση στους 20oC (Paph20) εκφράζεται σε πασκάλ (Pa) ή σε κιλοπασκάλ (kPa).

Η υπερπίεση πρέπει να συμφωνεί με την ακρίβεια του μανόμετρου (π.χ.: 6,3. 105 Pa ή 630 kPa και όχι 6,33 105 Pa ή 633 kPa για ένα μανόμετρο των 1000 kPa πλήρους κλίμακας, κλάσεως 1).

Όταν η θερμοκρασία μέτρησης δεν είναι 20oC, απαιτείται μια διόρθωση, με πολλαπλασιασμό της μετρούμενης πίεσης με το συντελεστήπου δίνεται από τον πίνακα 1, για να εκφραστεί η υπερπίεση στους 20oC.4. ΣΧΕΣΗ ΜΕΤΑΞΥ ΤΗΣ ΠΙΕΣΗΣ ΚΑΙ ΤΗΣ ΠΟΣΟΤΗΤΑΣ ΔΙΟΞΕΙΔΙΟΥ ΤΟΥ ΑΝΘΡΑΚΑ ΠΟΥ ΠΕΡΙΕΧΕΤΑΙ ΣΕ ΕΝΑΝ ΑΦΡΩΔΗ ΟΙΝΟ (12)

Από την υπερπίεση στους 20oC (Paph20),υπολογίζεται η απόλυτη πίεση στους 20oC (Pabs20) σύμφωνα με τον τύπο:Pabs20 = Patm + Paph20

όπου Patm είναι η ατμοσφαιρική πίεση εκφραζόμενη σε πασκάλ.

Η ποσότητα του διοξειδίου του άνθρακα που περιέχεται στον οίνο δίδεται από τις ακόλουθες εξισώσεις:- σε λίτρο CO2 ανά λίτρο οίνου:0,987. 10 5 Pabs20 (0,86 0,01 Α) (1 0,00144 S),- σε γραμμάρια CO2 ανά λίτρο οίνου:1,951 . 10 5 Pabs20 (0,86 0,01 A) (1 0,00144 S)στις οποίες:Α είναι ο αλκοολικός τίτλος του οίνου στος 20oC,S είναι η περιεκτικότητα σε σάκχαρα του οίνου εκφραζόμενη σε γραμμάρια ανά λίτρο.

ΠΙΝΑΚΑΣ 1Σχέση της υπερπίεσης Pαπη20 ενός ημιαφρώδους οίνου στους 20o C με την υπερπίεση Pαπητ σε θερμοκρασία τ

38. ΚΥΑΝΙΟΥΧΑ ΠΑΡΑΓΩΓΑ 1. ΑΡΧΗ ΤΩΝ ΜΕΘΟΔΩΝ

1.1.Μέθοδος ταχείας δοκιμής: έλεγχος των οίνων που έχουν υποστεί επεξεργασία με σιδηροκυανιούχο κάλιο (ΙΙ).

Καταρχήν διαπιστώνεται η απουσία ιζήματος σιδηροκυανιούχου (ΙΙ) σιδήρου (ΙΙΙ) στην υποστάθμη.

Στη συνέχεια διαπιστώνεται ότι δεν σχηματίζεται σιδηροκυανιούχος (ΙΙ) σίδηρος (ΙΙΙ) όταν προστεθεί άλας σιδήρου (ΙΙΙ) σε οξινισμένο οίνο.

Σε τρίτο στάδιο διαπιστώνεται ότι ο οίνος περιέχει σίδηρο που καταβυθίζεται με οξίνιση του οίνου και προσθήκη μείγματος αλκαλικών σιδηροκυανιούχων (ΙΙ και ΙΙΙ).1.2. Συνήθης μέθοδος

Αργυρομετρικός προσδιορισμός του ολικού υδροκυανικού οξέος που ελευθερώνεται με όξινη υδρόλυση και αποχωρίζεται με απόσταξη.2. ΜΕΘΟΔΟΣ ΤΑΧΕΙΑΣ ΔΟΚΙΜΗΣ

Έλεγχος των οίνων που έχουν υποστεί επεξεργασία με σιδηροκυανιούχο (ΙΙ) κάλιο.2.1. Εξοπλισμός

Πρέπει να υπάρχουν οι ακόλουθες συσκευές:

2.1.1. Φυγόκεντρος που επιτρέπει εφαρμογή φυγοκέντρου δυνάμεως των 1200 μέχρι 1500 g.

2.1.2. Σύστημα διήθησης σε φίλτρο επιφανείας και φίλτρα επιφανείας (διάμετρος πόρων 0,45 μm).2.2. Αντιδραστήρια

2.2.1. Υδροχλωρικό οξύ αραιό 1/2 (v/v) που λαμβάνεται με αραίωση υδροχλωρικού οξέος, (H cl) ρ20 = 1,18 1,19 g/ml) απαλλαγμένου σιδήρου.

2.2.2. Διάλυμα εναμμώνιου θειικού σιδήρου (ΙΙΙ) Fe2(SO4)3, (NH4)2 SO4, 24H2O, 15% (m/v).

2.2.3. Διάλυμα σιδηροκυανιούχου (ΙΙ) καλίου, K4, [Fe2(CN)6, 3H2O, 10% (m/v).

2.2.4. Διάλυμα σιδηροκυανιούχου (ΙΙΙ) καλίου, K3 [Fe(CN)6, 10% (m/v). Παρασκευάζεται λίγο πριν χρησιμοποιηθεί.2.3. Τρόπος επεξεργασίας

2.3.1. Ανίχνευση σιδηροκυανιούχου (ΙΙ) σιδήρου (ΙΙΙ) εν αιωρήσει

Μετά από ανάδευση του δείγματος, εισάγονται 20 ml οίνου σε φυγοκεντρικό σωλήνα κωνικό των 30 ml. προστίθεται 1ml υδροχλωρικού οξέος (σημείο 2.2.1.). Φυγοκεντρείται 15 λεπτά ή διηθείται σε φίλτρο επιφανείας (διάμετρος πόρων 0,45 μm). Το υπόλειμμα της φυγοκέντρησης ή το φίλτρο πρέπει να είναι απαλαγμένα τελείως από κυανά σωματίδια.2.3.2. Ανίχνευση σιδηροκυανιούχων ιόντων (ΙΙ) εν διαλύσει

Στο υπερκείμενο υγρό ή στο διήθημα που προέρχεται από τη δοκιμασία του σημείου 2.3.1. προστίθεται μία σταγόνα διαλύματος εναμμώνιου θειικού σιδήρου (IΙΙ) (σημείο 2.2.2.). Αναδεύουμε και κατόπιν αφήνουμε να ηρεμήσουν 24 ώρες. Το διάλυμα φυγοκεντρείται 15 λεπτά ή διηθείται σε φίλτρο επιφανείας (διάμετρος πόρων 0,45 μm). Το υπόλειμμα της φυγοκέντρησης ή το φίλτρο δεν πρέπει να περιέχουν μπλε σωματίδια σιδηροκυανιούχου (ΙΙ) σιδήρου (ΙΙΙ).2.3.3. Έλεγχος για την παρουσία ιόντων σιδήρου στο κρασί

Σ' ένα δοκιμαστικό σωλήνα εισάγονται 20ml κρασιού, 1 ml χδροχλωρικού οξέος (σημείο 2.2.1.), μία σταγόνα διαλύματος σιδηροκυανιούχου (ΙΙ) καλίου (σημείο 2.2.3.) και μία σταγόνα διαλύματος σιδηροκυανιούχου (ΙΙΙ) καλίου (σημείο 2.2.4.). Η εμφάνιση χρώματος ή ιζήματος κυανού χρώματος, πρέπει να γίνει σε λιγότερο από 30 λεπτά. Μετά από τη φυγοκέντρηση ή τη διήθηση σε φίλτρο οθόνης (διάμετρος πόρων 0,45 μm) και έκπλυση του φίλτρου δύο φορές με 5 ml νερού, πρέπει να παρατηρηθεί ένα κυανό ίζημα στο φυγοκεντρικό σωλήνα ή στο φίλτρο επιφάνειας.3. ΣΥΝΗΘΗΣ ΜΕΘΟΔΟΣ

3.1. Εξοπλισμός

3.1.1. Αποστακτική συσκευή, που αποτελείται από φιάλη σφαιρικού πυθμένα των 500 mlη οποία συνδέεται με σωλήνα φέροντα εσμυρισμένο στόμιο στο ανώτερο άκρο του ψυκτήρα, τοποθετημένου κατακόρυφα μήκους 350 mm τουλάχιστον.

Το κατώτερο άκρο του ψυκτήρα φέρει μια προέκταση επιμήκη που οδηγεί το απόσταγμα στο βάθος της φιάλης των 50 ml, η οποία είναι βυθισμένη σε παγωμένο νερό.

3.1.2. Υδατόλουτρο με θερμοστάτη στους 100oC, με ηλεκτρική θέρμανση.3.2. Αντιδραστήρια

3.2.1. Αραιό θειικό οξύ 1/5 (v/v):

αναμειγνύονται προσεκτικά 200 ml θειικού οξέος (Η2 504) (ρ20 = 1,84 g/ml) σε επαρκή ποσότητα νερού για να ληφθεί ένα λίτρο διαλύματος.

3.2.2. Χλωριούχος χαλκός (ΙΙ) κρυσταλλικός Cu Cl2, 2H2O.

3.2.3. Διάλυμα ερυθρού της φαινόλης:

0,50 g ερυθρού της φαινόλης διαλύονται σε 1,4 mlδιαλύματος 0,1 Μ υδροξειδίου του νατρίου. το διάλυμα φέρεται στα 1000 ml.

3.2.4. Διάλυμα ιωδιούχου καλίου:

διαλύονται 250 gιωδιούχου καλίου, Kl σε επαρκή ποσότητα νερού για να παρασκευασθεί ένα λίτρο διαλύματος.

3.2.5. Διάλυμα 0,001 Μ νιτρικού αργύρου:

10 mlδιαλύματος 0,1 Μ νιτρικού αργύρου AgNO3,αραιώνονται στα 1000 ml με προσθήκη 0,5 mlπυκνού νιτρικού οξέος (HNO3: ρ20 = 1,40 g/ml).

3.2.6. Διάλυμα υδροξειδίου του νατρίου, 1 Μ απαλλαγμένο σιδήρου.3.3. Τρόπος εργασίας

Εισάγονται 100 ml διηθημένου οίνου (ή μη διηθημένου εάν επιδιώκεται ο προσδιορισμός του υδροκυανικού οξέος που περιέχεται στο ενδεχόμενο αιώρημα χρώματος κυανού), προστίθενται περίπου 5mg χλωριούχου χαλκού (ΙΙ) (σημείο 3.2.2.) και 10 ml αραιού θειικού οξέος (σημείο 3.2.1.). Στη φιάλη υποδοχής εισάγονται 5 ml διαλύματος υδροξειδίου του νατρίου (σημείο 3.2.6.). Εκτελείται η απόσταξη μέχρις ότου η φιάλη των 50 ml γεμίσει.

Το απόσταγμα αποχύνεται σε κυλινδρικό δοχείο των 400 ml που είναι τοποθετημένο σε υδατόλουτρο των 100oC και για να επιταχυνθεί η εξάτμιση οδηγείται σ' αυτό ρεύμα αέρος αρκετά έντονο το οποίο κατευθύνεται στην επιφάνεια του αλκαλικού διαλύματος. Πρέπει ο όγκος του υγρού να περιορισθεί στα 5 μέχρι 7 ml,πράγμα που απαιτεί 30 λεπτά της ώρας (να μην ελαττωθεί το υγρό σε λιγότερο από 5 ml).

Το ψυχρό διάλυμα διηθείται αν υπάρχει ανάγκη συλλέγοντας το διήθημα σε κυλινδρικό σωλήνα διαμέτρου 20 mm και μήκους 180 mm ή μεταφέρεται απευθείας σ' αυτόν τον σωλήνα. Το κυλινδρικό δοχείο εκπλένεται και, ενδεχομένως, το φίλτρο με ολίγα χιλιοστόλιτρα ύδατος και προστίθεται στον κύλινδρο.

Ο γυάλινος κύλινδρος τοποθετείται πάνω σε μαύρο φόντο και φωτίζεται από τα πλάγια με μια δέσμη άσπρου φωτός. Το υγρό πρέπει να είναι εντελώς διαυγές (13).

Προστίθενται δύο σταγόνες διαλύματος ερυθρού της φαινόλης (σημείο 3.2.3.) για να διευκολυνθεί η αλλαγή χρώματος (14) και μία σταγόνα διαλύματος ιωδιούχου καλίου (σημείο 3.2.4.). Τιτλοδοτούμε το διάλυμα 0,001 Μ νιτρικού αργύρου (σημείο 3.2.5.) μέχρι την εμφάνιση μιας ελαφράς αλλά σταθερής θολερότητας. Έστω n ο όγκος του διαλύματος που είναι απαραίτητος για να επιτευχθεί το αποτέλεσμα αυτό.

Προετοιμάζεται εξάλλου ένας παρόμοιος κύλινδρος με 5 ml διαλύματος υδροξειδίου του νατρίου (σημείο 3.2.6.), δύο σταγόνες διαλύματος ερυθρού της φαινόλης (σημείο 3.2.3) (14), μία σταγόνα διαλύματος ιωδιούχου καλίου (σημείο 3.2.4.) και μια επαρκής ποσότητα ύδατος για να ληφθεί όγκος υγρού παρόμοιος με αυτόν της προηγούμενης δοκιμασίας. Προστίθεται διάλυμα 0,001 Μ νιτρικού αργύρου (σημείο 3.2.5.) σε επαρκή ποσότητα για να επιτευχθεί η ίδια θολερότητα, έστω n2 ο χρησιμοποιούμενος όγκος (15).3.4. Έκφραση των αποτελεσμάτων

1 ml διαλύματος 0,001 Μ νιτρικού αργύρου αντιστοιχεί σε 54 μg υδροκυανικού οξέος(HCN).

Η ποσότητα ολικού υδροκυανικού οξέος που περιέχεται σε ένα λίτρο οίνου, εκφραζόμενη σε χιλιοστόγραμμα είναι 0,54 (η η2). Εκφράζεται με δύο δεκαδικά ψηφία.

Ως αξιόπιστες δοκιμασίες για την παρουσία κυανιούχων προϊόντων στον οίνο δεν λαμβάνονται υπόψη παρά μόνο οι δοκιμασίες στις οποίες το n n2 είναι ανώτερο από 0,5 ml.

Όταν n n2 είναι ανώτερο των 10 ml,επαναλαμβάνονται όλες οι εργασίες χρησιμοποιώντας διάλυμα νιτρικού αργύρου 0,01 Μ.

39. ΙΣΟΘΕΙΟΚΥΑΝΙΚΟ ΑΛΛΥΛΙΟ 1. ΑΡΧΗ ΤΗΣ ΜΟΝΑΔΙΚΗΣ ΜΕΘΟΔΟΥ

Το ισοθειοκυανικό αλλύλιο που πιθανόν να περιέχεται σ' έναν οίνο διαχωρίζεται με απόσταξη και ταυτοποιείται με την τεχνική της χρωματογραφίας σε αέριο φάση.2. ΑΝΤΙΔΡΑΣΤΗΡΙΑ

2.1. Αιθυλική αλκοόλη απόλυτη.

2.2. Πρότυπο διάλυμα: αλκοολικό διάλυμα απόλυτης αλκοόλης ενεργού ισοθειοκυανικού αλλυλίου 15 mg/l.

2.3. Μείγμα ψυκτικό αποτελούμενο από αιθυλική αλκοόλη και πάγο διοξειδίου του άνθρακα (θερμοκρασία 60oC).3. ΕΞΟΠΛΙΣΜΟΣ

3.1. Συσκευή αποστάξεως με διαβίβαση ρεύματος αζώτου, ανάλογη με εκείνη που απεικονίζεται στο σχήμα.

3.2. Μανδύας θερμαντικός με ρυθμιστή θερμοκρασίας.

3.3. Ροόμετρο.

3.4. Συσκευή χρωματογραφίας σε αέριο φάση με ανιχνευτή φλογοφωτόμετρο εφοδιασμένο με φίλτρο επιλογής για θειούχους ενώσεις (λ = 394nm) ή κάθε άλλος ανιχνευτής κατάλληλος για τη μέτρηση αυτή.

3.5. Στήλη χρωματογραφίας από ανοξείδωτο χάλυβα, με εσωτερική διάμετρο 3 mm και μήκος 3m, γεμάτη με carbowax 20 M 10% επί chromosorb, WHP, 80 100 mesh.

3.6. Μικροσύριγγα των 10 μl.4. ΤΡΟΠΟΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ

Στη σφαιρική φιάλη αποστάξεως φέρονται δύο λίτρα οίνου. Στους δύο σωλήνες παραλαβής προστίθενται λίγα κυβικά εκατοστά αιθυλικής αλκοόλης, μέχρις ότου καλυφθεί τελείως το πορώδες μέρος που χρησιμεύει για τη διάχυση του αερίου. Οι δύο αυτοί σωλήνες ψύχονται εξωτερικά με το ψυκτικό μείγμα. Η σφαιρική φιάλη συνδέεται με τους σωλήνες παραλαβής και αρχίζει να διοχετεύεται, μέσα από τη συσκευή, ρεύμα αζώτου περίπου τρία λίτρα ανά ώρα. Ο οίνος θερμαίνεται στους 80oC ρυθμίζοντας τη θερμοκρασία του θερμαντικού μανδύα έτσι ώστε να ληφθούν συνολικά 45 50 mlαποστάγματος.

Ο χρωματογράφος σταθεροποιείται, συνιστώνται δε οι ακόλουθες συνθήκες εργασίας:- θερμοκρασία συστήματος εισαγωγής του δείγματος: 200oC,- θερμοκρασία στήλης: 130oC,- ροή αδρανούς αερίου (ήλιο): 20 ml ανά λεπτό.

Με τη βοήθεια μικροσύριγγας εισάγεται τόση ποσότητα από το διάλυμα αναφοράς, ώστε η κορυφή που αντιστοιχεί στο ισοθειοκυανικό αλλύλιο να διαπιστώνεται εύκολα επί του χρωματογραφήματος.

Στη συνέχεια εισάγεται, κατά τον ίδιο τρόπο, γνωστή ποσότητα του αποστάγματος και ελέγχεται η αντιστοιχία του χρόνου κατακρατήσεως του ισοθειοκυανικού αλλυλίου, και της κορυφής που λαμβάνεται στο χρωματογράφημα.

Υπό τις συνθήκες που καθορίζονται πιο πάνω για τη δοκιμή, κανένα φυσικό συστατικό του οίνου δεν δίνει ανάλογη κορυφή στον ίδιο χρόνο κατακρατήσεως με την υπό ανίχνευση ουσία.

Συσκευή αποστάξεως με ρεύμα αζώτου

40. ΧΡΩΜΑΤΙΚΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ 1. ΟΙΝΟΙ ΚΑΙ ΓΛΕΥΚΗ

1.1. Ορισμοί

Καλούνται χρωματικά χαρακτηριστικά ενός οίνου η φωτεινότητά του και η χρωματικότητά του.

Η φωτεινότητα αντιστοιχεί στη διαπερατότητα. Είναι αντιστρόφως ανάλογη προς την ένταση χρώματος του οίνου.

Η χρωματικότητα ανταποκρίνεται στο επικρατούν μήκος κύματος (που χαρακτηρίζει την απόχρωση) και την καθαρότητα.

Συμβατικά και για λόγους ευκολίας, τα χρωματικά χαρακτηριστικά των ερυθρών και των ροζέ οίνων εκφράζονται από την ένταση του χρώματος και την απόχρωση, σύμφωνα με μια μέθοδο που έχει υιοθετηθεί ως συνήθης μέθοδος.1.2. Αρχή των μεθόδων

1.2.1. Μέθοδος αναφοράς

Φασματοφωτομετρική μέθοδος που επιτρέπει τον υπολογισμό των τρισερεθιστικών τιμών και των τριχρωματικών συντελεστών που απαιτούνται για τον καθορισμό του χρώματος σύμφωνα με τους κανόνες της διεθνούς επιτροπής φωτισμού (CIE).1.2.2. Συνήθης μέθοδος (εφαρμοζόμενη στους ερυθρούς και στους ροζέ οίνους)

Φασματοφωτομετρική μέθοδος σύμφωνα με την οποία τα χρωματικά χαρακτηριστικά εκφράζονται συμβατικώς όπως κατωτέρω:

- η ένταση δίνεται από το άθροισμα των απορροφήσεων για 1 cm οπτικής διαδρομής για ακτινοβολίες με μήκη κύματος 420, 520 και 620 nm,

- η απόχρωση εκφράζεται με το λόγο της απορρόφησης στα 420 nm προς την απορρόφηση στα 520 nm.1.3. Μέθοδος αναφοράς

1.3.1. Εξοπλισμός

1.3.1.1. Φασματοφωτόμετρο που επιτρέπει την εκτέλεση μετρήσεων σε περιοχή μηκών κύματος μεταξύ 300 και 700 nm.

1.3.1.2. Γυάλινες κυψελίδες που διατίθενται σε ζεύγη, με οπτική διαδρομή, b, ίση με 0,1 0,2 0,5 1 2 και 4 cm.1.3.2. Τρόπος εργασίας

1.3.2.1. Προετοιμασία του δείγματος

Εάν ο οίνος είναι θολός, πρέπει να διαυγαστεί με φυγοκέντρηση ή με διήθηση σε μεμβράνη.

Από τους νέους ή αφρώδεις οίνους πρέπει να εκδιώκεται το μεγαλύτερο ποσοστό του διοξειδίου του άνθρακα με ανάδευση υπό κενό.1.3.2.2. Μετρήσεις

Η οπτική διαδρομή, b, των χρησιμοποιουμένων κυψελίδων πρέπει να επιλέγεται έτσι ώστε η μετρούμενη απορρόφηση να είναι μεταξύ 0,3 και 0,7.

Ενδεικτικά συνιστάται να χρησιμοποιούνται για τους λευκούς οίνους κυψελίδες των 2 cm (ή των 4 cm) οπτικής διαδρομής, για τους οίνους ροζέ κυψελίδες οπτικής διαδρομμής 1 cm και για τους ερυθρούς κυψελίδες οπτικής διαδρομής 0,1 cm (ή 0,2 cm).

Οι φασματοφωτομετρικές μετρήσεις πραγματοποιούνται χρησιμοποιώντας ως υγρό αναφοράς απεσταγμένο ύδωρ μέσα σε κυψελίδα της ίδιας οπτικής διαδρομής, b, για τη ρύθμιση του μηδενός της κλίμακας των απορροφήσεων σε μήκη κύματος 445, 495, 550 και 625 nm.

Σημειώνονται, για την οπτική διαδρομή, b, οι τέσσερις τιμές απορρόφησης που λαμβάνονται για τον οίνο, δηλαδή, Α455, Α495, Α550, Α625 (με τρία δεκαδικά ψηφία).1.3.3.Υπολογισμοί:

- από τις τιμές απορρόφησης γιαb, cm οπτικής διαδρομής, ευρίσκονται από τον πίνακα Ι, οι αντίστοιχες τιμές διαπερατότητας (T%) δηλαδή: Τ455, Τ495, Τ550, Τ625,

- υπολογίζονται οι τρισερεθιστικές τιμές Χ, Υ και Ζ εκφρασμένες σε δεκαδικά κλάσματα:Χ = 0,42 x Τ625 + 0,35 x Τ550 + 0,21 x Τ445Υ = 0,20 x Τ625 + 0,63 x Τ550 + 0,17 x Τ495Ζ = 0,24 x Τ495 + 0,94 x Τ445- υπολογίζονται οι συντεταγμένες του χρώματος x καιy: (16)1.3.4. Έκφραση των αποτελεσμάτων

1.3.4.1. Η σχετική φωτεινότητα δίνεται από την τιμή Υ εκφρασμένη ως ποσοστό επί τοις εκατό (για το μαύρο Υ% = 0, για το άχρουν Υ% = 100).

1.3.4.2. Η χρωματικότητα εκφράζεται από το επικρατούν μήκος κύματος και την καθαρότητα.

Για τον προσδιορισμό τους χρησιμοποιείται το χρωματικό διάγραμμα, οριζόμενο από το γεωμετρικό τόπο του φάσματος (spectrum locus), που εικονίζεται στην εικόνα 1. Φέρει το σημείο 0 που αντιστοιχεί στη χρησιμοποιούμενη πηγή λευκού φωτός, το οποίο λευκό φως καθορίζεται από το ορισμένο σημείο C τομής των συντεταγμένων xo = 0,3101 και yo = 0,3163 και αντιπροσωπεύει το φως της ημέρας μέσης φωτεινότητας.

- Επικρατούν μήκος κύματος:σημειώνεται πάνω στο διάγραμμα το σημείο C τομής των συντεταγμένων x και ψy. Όταν το σημείοC είναι έξω από το τρίγωνο ΑΟΒ, χαράζεται η ευθεία που ενώνει το σημείο Ο με το σημείο Cκαι επεκτείνεται. αυτή τέμνει την εξωτερική καμπύλη (γεωμετρικό τόπο του φάσματος) σε ένα σημείο S το οποίο αντιστοιχεί στο επικρατούν μήκος κύματος.Όταν το σημείο C είναι μέσα στο τρίγωνο ΑΟΒ, χαράζεται η ευθεία από Cπρος Ο. αυτή τέμνει την καμπύλη (spectrum locus) σε ένα σημείο που αντιστοιχεί στο μήκος κύματος του συμπληρωματικού χρώματος του οίνου. Το μήκος αυτό κύματος εκφράζεται από την τιμή του ακολουθούμενη από το γράμμα C,- Καθαρότητα:όταν το σημείο C είναι έξω από το τρίγωνο ΑΟΒ, η καθαρότητα εκφράζεται σε ποσοστό επί τοις εκατό με τη σχέση:όταν το σημείο C είναι μέσα στο τρίγωνο AOC, η καθαρότητα εκφράζεται σε ποσοστό επί τοις εκατό με τη σχέση:

Το σημείο Pείναι το σημείο όπου η ευθεία OC τέμνει τη γραμμή των πορφυρών χρωμάτων.Η καθαρότητα δίνεται επίσης απευθείας από τα χρωματικά διαγράμματα στα οποία είναι γνωστά τα x και y (εικόνες 2, 3, 4, 5 και 6).

1.3.4.3. Αποτελέσματα

Η φωτεινότητα, η χρωματικότητα (εκφραζόμενη από το επικρατούν μήκος κύματος) και η καθαρότητα ορίζουν πλήρως το χρώμα ενός οίνου.

Πρέπει να σημειώνονται επάνω στο δελτίο ανάλυσης μαζί με την τιμή της οπτικής διαδρομής στην οποία έγιναν οι μετρήσεις.1.4. Συνήθης μέθοδος

1.4.1. Εξοπλισμός

1.4.1.1. Φασματοφωτόμετρο που επιτρέπει τη διενέργεια μετρήσεων σε περιοχή μεταξύ 300 και 700 nm.

1.4.1.2. Γυάλινες κυψελίδες, διατιθέμενες κατά ζεύγη, με οπτική διαδρομή, b, ίση με 0,1 0,2 0,5 και 1cm.1.4.2. Προκατεργασία του δείγματος

Εάν ο οίνος είναι θολός, διαυγάζεται με φυγοκέντρηση.

Στους νέους ή αφρώδεις οίνους πρέπει να εκδιώκεται το μεγαλύτερο ποσοστό του διοξειδίου του άνθρακα με ανάδευση υπό κενό.1.4.3. Τρόπος εργασίας

Η οπτική διαδρομή b, της κυψελίδας που προορίζεται για τη μέτρηση πρέπει να επιλέγεται έτσι ώστε η απορρόφηση Α να είναι μεταξύ 0,3 και 0,7.

Οι φασματοφωτομετρικές μετρήσεις πραγματοποιούνται χρησιμοποιώντας ως υγρό αναφοράς απεσταγμένο ύδωρ το οποίο φέρεται μέσα σε κυψελίδα της ίδιας οπτικής διαδρομής b, για να ρυθμιστεί το μηδέν της κλίμακας των απορροφήσεων της συσκευής σε μήκη κύματος 420, 520 και 620 nm.1.4.4. Έκφραση των αποτελεσμάτων

1.4.4.1. Υπολογισμοί

Υπολογίζονται οι απορροφήσεις για 1 cm οπτικής διαδρομής για τα τρία μήκη κύματος, διαιρώντας δια του b, εκφρασμένου σεcm, τις ευρεθείσες απορροφήσεις, δηλαδή Α420, Α520 και Α620.

Το αποτέλεσμα δίνεται με τρία δεκαδικά ψηφία.Ι = Α420 + Α520 + Α620Η ένταση δίνεται συμβατικά από τον τύπο:H απόχρωση δίνεται συμβατικά από τον τύπο:Το αποτέλεσμα δίνεται με τρία δεκαδικά ψηφία.P . 170 ΠΙΝΑΚΑΣ Ι

Μετατροπή των τιμών απορρόφησης σε τιμές διαπερατότητας (Τ%)

Μέθοδος χρήσης:Ευρίσκεται το πρώτο δεκαδικό ψηφίο της τιμής της απορρόφησης στην κατακόρυφη στήλη 1 και το δεύτερο δεκαδικό ψηφίο στην οριζόντια γραμμή 2.

Σημειώνεται ο αριθμός που ευρίσκεται στην τομή τους. Για να ευρεθεί η διαπερατότητα, ο αριθμός αυτός πρέπει να διαιρεθεί με το 10 εάν η απορρόφηση έχει τιμή μικρότερη του 1, με το 100 εάν είναι μεταξύ 1 και 2, με το 1000 εάν είναι μεταξύ 2 και 3.

Παρατήρηση:Ο αριθμός που είναι προς τα επάνω και δεξιά κάθε τετραγωνίδιου επιτρέπει να λαμβάνεται υπόψη διά παρεμβολής το τρίτο δεκαδικό ψηφίο της τιμής της απορρόφησης.

Παράδειγμα:Απορρόφηση 0,47 1,47 2,47 3,47Τ % 33,9 3,4 0,3 0Η διαπερατότητα Τ % εκφράζεται με ακρίβεια 0,1 %.

ΣΧΗΜΑ ΙΔιάγραμμα της χρωματικότητας που καθορίζει το γεωμετρικό τόπο ( λοψθσ) όλων των χρωμάτων του φάσματος

ΣΧΗΜΑ ΙΙΔιάγραμμα της χρωματικότητας για τους οίνους έντονου ερυθρού χρώματος και τους καστανο-ερυθρούς οίνους

ΣΧΗΜΑ ΙΙΙΔιάγραμμα της χρωματικότητας για τους οίνους έντονου ερυθρού χρώματος και τους καστανο-ερυθρούς οίνους

ΣΧΗΜΑ IVΔιάγραμμα της χρωματικότητας για τους οίνους έντονου ερυθρού χρώματος και τους πορφυρούς ερυθρούς οίνους

ΣΧΗΜΑ VΔιάγραμμα της χρωματικότητας για τους οίνους έντονου ερυθρού χρώματος και τους πορφυρούς ερυθρούς οίνους

ΣΧΗΜΑ VIΔιάγραμμα της χρωματικότητας για τους καστανο-ερυθρούς και τους πορφυρούς ερυθρούς οίνους

2. ΣΥΜΠΥΚΝΩΜΕΝΑ ΑΝΑΚΑΘΑΡΙΣΜΕΝΑ ΓΛΕΥΚΗ

2.1. Αρχή της μεθόδου

Μέτρηση της απορρόφησης στα 425 nm, οπτική διαδρομή 1 cm, του συμπυκνωμένου ανακαθαρισμένου γλεύκους του οποίου η συγκέντρωση σε σάκχαρα έχει ρυθμιστεί στα 25% (m/m) (25oBrix).2.2. Εξοπλισμός

2.2.1. Φασματοφωτόμετρο για μετρήσεις μεταξύ 300 και 700 nm.

2.2.2. Κυψελίδες γυάλινες οπτικής διαδρομής 1 cm.

2.2.3. Φίλτρο μεμβράνης με πόρους των 0,45 μm.2.3. Τρόπος εργασίας

2.3.1. Προετοιμασία του δείγματος

Χρησιμοποιείται το διάλυμα του οποίου ο τίτλος σε σάκχαρα είναι 25% (m/m) (25oBrix) που παρασκευάζεται όπως αναφέρεται στο κεφάλαιο "pH" σημείο 4.1.2. Το διάλυμα διηθείται σε φίλτρο μεμβράνης με πόρους των 0,45 μm.2.3.2. Μέτρηση της απορρόφησης

Ρυθμίζεται το μηδέν της απορρόφησης στη συσκευή για μήκος κύματος 425 nm με κυψελίδα οπτικής διαδρομής 1 cm που περιέχει απεσταγμένο ύδωρ.

Σημειώνεται η απορρόφηση Α σ' αυτό το μήκος κύματος του διαλύματος 25% σε σάκχαρα (25oBrix) που λαμβάνεται στο σημείο 2.3.1. με την κυψελίδα του 1 cm.2.4. Έκφραση των αποτελεσμάτων

Η απορρόφηση στα 425 nmτου συμπυκνωμένου ανακαθαρισμένου γλεύκους σε διάλυμα 25% (m/m) (25oBrix) σε σάκχαρα εκφράζεται με δύο δεκαδικά ψηφία.

41. ΔΕΙΚΤΗΣ FOLIN-CIOCALTEU 1. ΟΡΙΣΜΟΣ

ΔείκτηςFolin-Ciocalteu είναι το αποτέλεσμα που λαμβάνεται δι' εφαρμογής της μεθόδου που περιγράφεται παρακάτω.2. ΑΡΧΗ

Το σύνολο των φαινολικών ενώσεων του οίνου οξειδώνονται με το αντιδραστήριο Folin-Ciocalteu. Το αντιδραστήριο αυτό αποτελείται από μείγμα φωσφοροβολρφαμικού οξέος (Η3PW12O40) και φωσφορομολυβδαινικού οξέος (H3PMo12O40) που ανάγεται, κατά την οξείδωση των φαινολών, σε μείγμα κυανών οξειδίων βολφραμίου (W8O23) και μολυβδαινίου (Mo8O23).

Το παραγόμενο κυανό χρώμα παρουσιάζει μέγιστο απορρόφησης γύρω στα 750nm. Είναι ανάλογο με το ποσοστό των φαινολικών ενώσεων.3. ΑΝΤΙΔΡΑΣΤΗΡΙΑ

Τα αντιδραστήρια πρέπει να είναι αναλυτικής καθαρότητας. Το χρησιμοποιούμενο ύδωρ πρέπει να είναι απεσταγμένο ή ύδωρ ισοδύναμης καθαρότητας.3.1. Αντιδραστήριο Φολιν-Ψιοψαλτεθ

Το αντιδραστήριο αυτό διατίθεται στο εμπόριο έτοιμο προς χρήση. Μπορεί να παρασκευασθεί με τον ακόλουθο τρόπο: 100g βολφραμικού νατρίου και 25gμολυβδαινικού νατρίου διαλύονται σε 700ml απεσταγμένου ύδατος. Προστίθενται 50ml φωσφορικού οξέος 85% (ρ20 = 1,71g/ml), και 100ml πυκνού υδροχλωρικού οξέος (ρ20 = 1,19g/ml). Το διάλυμα φέρεται σε βρασμό υπό κάθετο ψυκτήρα επί δέκα ώρες, προστίθενται κατόπιν 150g θειικού λιθίου (Li2SO2.H2O) και μερικές σταγόνες βρωμίου και φέρεται εκ νέου σε βρασμό επί 15 λεπτά. Ψύχεται και ο όγκος του συμπληρώνεται μέχρι το ένα λίτρο με απεσταγμένο ύδωρ.

3.2. Aνθρακικό νάτριο (Na2 CO3) άνυδρο σε διάλυμα 20% (m/v).4. ΕΞΟΠΛΙΣΜΟΣ

Σύνηθες εργαστηριακό υλικό και ειδικότερα:

4.1. Ογκομετρικές φιάλες των 100 ml.

4.2. Φασματοφωτόμετρο που επιτρέπει τη διενέργεια μετρήσεων στα 750nm.5. ΤΡΟΠΟΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ

5.1. Ερυθροί οίνοι

Σε ογκομετρική φιάλη 100ml (σημείο 4.1.), φέρονται με την ακόλουθη σειρά:- 1 ml οίνου αραιωμένου στο 1/5,- 50 mlαπεσταγμένου ύδατος,- 5 ml αντιδραστηρίουFolin-Ciocalteu (σημείο 3.1.),- 20 ml διαλύματος ανθρακικού νατρίου (σημείο 3.2.).

Το διάλυμα συμπληρώνεται μέχρι τα 100ml με απεσταγμένο ύδωρ.

Επακολουθεί ανάδευση ώστε το διάλυμα να ομογενοποιηθεί και αφήνεται επί 30 λεπτά σε ηρεμία ώστε να επέλθει σταθεροποίηση της αντίδρασης. Προσδιορίζεται η απορρόφηση στα 750nm, με οπτική διαδρομή 1cm, σε σχέση με μάρτυρα που έχει παρασκευασθεί με απεσταγμένο ύδωρ στη θέση του οίνου.

Εάν η απορρόφηση δεν προσεγγίζει το 0,3 η εργασία πρέπει να επαναληφθεί με κατάλληλη αραίωση του οίνου ώστε να ληφθεί μια τέτοια τιμή απορρόφησης.

5.2. Λευκοί οίνοι

Ακολουθείται ο παραπάνω τρόπος εργασίας σε 1ml οίνου μη αραιωμένου.5.3. Συμπυκνωμένα ανακαθαρισμένα γλεύκη

5.3.1. Προετοιμασία του δείγματος.

Χρησιμοποιείται το διάλυμα του οποίου η περιεκτικότητα σε σάκχαρα είναι 25% (25o Brix) (m/m), προετοιμασμένο όπως στο κεφάλαιο "pH" σημείο 4.1.2.5.3.2. Μέτρηση

Ακολουθείται η μέθοδος όπως περιγράφεται στο σημείο 5.1. για τους ερυθρούς οίνους. Το δείγμα των 5ml ετοιμάζεται όπως στο σημείο 5.3.1. και μετράται η απορρόφηση έναντι, ως μάρτυρα, διαλύματος ιμβερτοποιημένου σακχάρου των 25% (m/m).6. ΕΚΦΡΑΣΗ TVN ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΩΝ

6.1. Τρόπος υπολογισμού

Το αποτέλεσμα εκφράζεται με τη μορφή δείκτη που λαμβάνεται πολλαπλασιάζοντας την απορρόφηση επί 100 στην περίπτωση ερυθρών οίνων αραιωμένων στο 1/5 (ή με το συντελεστή που αντιστοιχεί στη χρησιμοποιηθείσα αραίωση) και με το 20 στην περίπτωση των λευκών οίνων. Στην περίπτωση των συμπυκνωμένων ανακαθαρισμένων γλευκών, η απορρόφηση πολλαπλασιάζεται με το 16.6.2. Επαναληψιμότητα

Η διαφορά μεταξύ των αποτελεσμάτων δύο προσδιορισμών που πραγματοποιούνται ταυτόχρονα ή ο ένας αμέσως μετά από τον άλλο από τον ίδιο αναλυτή, δεν πρέπει να είναι μεγαλύτερη από 1.

Η καλή επαναληψιμότητα των αποτελεσμάτων συνδέεται με τη χρήση ενός αυστηρά καθαρού εξοπλισμού (ογκομετρικές φιάλες και κυψελίδες φασματοφωτομέτρου).

42. ΕΙΔΙΚΕΣ ΜΕΘΟΔΟΙ ΑΝΑΛΥΣΗΣ ΓΙΑ ΣΥΜΠΥΚΝΩΜΕΝΑ ΑΝΑΚΑΘΑΡΙΣΜΕΝΑ ΓΛΕΥΚΗ α) ΟΛΙΚΑ ΚΑΤΙΟΝΤΑ

1. ΑΡΧΗ ΤΗΣ ΜΕΘΟΔΟΥ

Το δείγμα κατεργάζεται με κατιονανταλλακτική ρητίνη έντονα όξινη. Τα κατιόντα ανταλλάσσονται με Η+. Εκφράζονται από τη διαφορά μεταξύ της ολικής οξύτητας του εξερχομένου υγρού και της οξύτητας του δείγματος.2. ΕΞΟΠΛΙΣΜΟΣ

2.1. Γυάλινη στήλη μήκους 300 mm περίπου και εσωτερικής διαμέτρου 10 11 mm εφοδιασμένης με στρόφιγγα.

2.2. Βαθμολογημένο pHμετρο για δέκατα των μονάδων pH τουλάχιστον.

2.3. Ηλεκτρόδια:- ηλεκτρόδιο υάλου, που φυλάσσεται σε απεσταγμένο ύδωρ,- ηλεκτρόδιο αναφοράς, από καλομέλανα χλωριούχου κάλιο κεκορεσμένο, διατηρείται σε κεκορεσμένο διάλυμα χλωριούχου καλίου,- ή μεικτό ηλεκτρόδιο που φυλάσσεται σε απεσταγμένο ύδωρ.3. ΑΝΤΙΔΡΑΣΤΗΡΙΑ

3.1. Ανταλλάκτης κατιόντων ισχυρώς όξινος, υπό μορφή Η+. Πριν από τη χρήση του αφήνεται να διογκωθεί η ρητίνη μέσα σε ύδωρ κατά τη διάρκεια μιας νύκτας.

3.2. Διάλυμα 0,1 M υδροξειδίου του νατρίου.

3.3. Χάρτης δείκτης pH.4. ΤΡΟΠΟΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ

4.1. Προετοιμασία του δείγματος

Χρησιμοποιείται το διάλυμα που προέρχεται από την αραίωση του συμπυκνωμένου ανακαθαρισμένου γλεύκους 40% (m/v) όπως αναφέρεται στο κεφάλαιο "Ολική οξύτητα" στο σημείο 5.1.2.4.2. Προετοιμασία της ιοντο-ανταλλακτικής στήλης

Εισάγονται στη στήλη περίπου 10 ml ιοντο-ανταλλάκη που έχει προηγουμένως διογκωθεί υπό μορφή Η+. η στήλη εκπλένεται με απεσταγμένο ύδωρ μέχρι να εξαλειφθεί τελείως η οξύτητα που ελέγχεται με το δείκτη χαρτιού.4.3. Ανταλλαγή ιόντων

100 ml διαλύματος συμπυκνωμένου ανακαθαρισμένου γλεύκους διέρχονται διαμέσου της στήλης, (βλέπε οδηγίες στο σημείο 4.1.), με ταχύτητα μιας σταγόνας το δευτερόλεπτο. Το εξερχόμενο υγρό συλλέγεται σε κυλινδρικό δοχείο. Η στήλη εκπλένεται με 50 ml απεσταγμένου ύδατος. Η οξύτητα του εξερχομένου υγρού τιτλοδοτείται (συμπεριλαμβανομένων και των υδάτων έκπλυσης) με διάλυμα 0,1 M υδροξειδίου του νατρίου μέχρις ότου το pH γίνει ίσο προς 7, στους 20oC. Η προσθήκη αλκαλικού υγρού πρέπει να γίνεται αργά και το διάλυμα να αναδεύεται συνεχώς. Έτσω n ml ο όγκος του διαλύματος 0,1 M του υδροξειδίου του νατρίου που προστίθεται.5. ΕΚΦΡΑΣΗ ΤΩΝ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΩΝ

Τα ολικά κατιόντα εκφράζονται σε χιλιοστοϊσοδύναμα ανά κιλό ολικών σακχάρων με ένα δεκαδικό ψηφίο.

5.1. Υπολογισμοί:

- η οξύτητα του εκλούσματος εκφράζεται σε χιλιοστοϊσοδύναμα ανά κιλό συμπυκνωμένου ανακαθαρισμένου γλεύκους:Ε = 2,5 . n- ολική οξύτητα του ανακαθαρισμένου συμπυκνωμένου γλεύκους σε χιλιοστοϊσοδύναμα ανά κιλό (βλέπε "Ολική οξύτητα" στο σημείο 6.1.2.): α.- ολικά κατιόντα σε χιλιοστοϊσοδύναμα ανά κιλό ολικών σακχάρων: P = περιεκτικότητα % (m/m) σε ολικά σάκχαρα.β) ΑΓΩΓΙΜΟΤΗΤΑ

1. ΑΡΧΗ ΤΗΣ ΜΕΘΟΔΟΥ

Μέτρηση της ηλεκτρικής αγωγιμότητας μιας στήλης υγρού, που ορίζεται από δύο ηλεκτρόδια λευκόχρυσου σε παράλληλη τοποθέτηση, τα οποία αποτελούν τμήμα μιας γέφυρας Wheatstone.

Η αγωγιμότητα μεταβάλλεται ανάλογα με τη θερμοκρασία. Εκφράζεται στους 20oC.2. ΕΞΟΠΛΙΣΜΟΣ

2.1. Αγωγιμόμετρο που επιτρέπει μετρήσεις αγωγιμότητας σε περιοχή περιλαμβανόμενη μεταξύ 1 και 1000 microsiemens ανά cm.

2.2. Υδατόλουτρο για θερμοκρασίες 20oC (20 +- 2oC).3. ΑΝΤΙΔΡΑΣΤΗΡΙΑ

3.1. Απιονισμένο ύδωρ ειδικής αγωγιμότητας κατώτερης των 2 microsiemensανά cm στους 20oC.

3.2. Πρότυπο διάλυμα χλωριούχου καλίου

Διαλύονται 0,581 gχλωριούχου καλίου, KCl, που έχουν προηγουμένως ξηρανθεί μέχρι σταθερή μάζα στη θερμοκρασία των 105oC, μέσα σε απιονισμένο ύδωρ (σημείο 3.1.). Συμπληρώνεται ο όγκος στο ένα λίτρο με απιονισμένο ύδωρ (σημείο 3.1). Το διάλυμα αυτό έχει αγωγιμότητα 1000 microsiemens ανά cm στους 20oC. Η διάρκεια διατήρησης του διαλύματος περιορίζεται στους τρεις μήνες.4. ΤΡΟΠΟΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ

4.1. Χρησιμοποιείται το διάλυμα του οποίου η περιεκτικότητα σε ολικά σάκχαρα είναι 25% (m/m) (25oBrix) όπως αναφέρεται στο κεφάλαιο "pH" στο σημείο 4.1.2.4.2. Προσδιορισμός της αγωγιμότητας

Το εξεταζόμενο δείγμα φέρεται στους 20oCεμβαπτιζόμενο στο υδατόλουτρο. Ελέγχεται η θερμοκρασία με ακρίβεια 0,1oC.

Η κυψελίδα του αγωγιμομέτρου εκπλένεται δύο φορές με το εξεταζόμενο διάλυμα.

Η αγωγιμότητα μετράται στη συσκευή και εκφράζεται με microsiemens ανά cm.

5. ΕΚΦΡΑΣΗ ΤΩΝ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΩΝ

Η αγωγιμότητα εκφράζεται σε microsiemens ανά cm στους 20oC (μcm 1) χωρίς δεκαδικό, για το διάλυμα των 25% (m/m) (25oC Brix) του συμπυκνωμένου ανακαθαρισμένου γλεύκους.5.1. Υπολογισμοί

Αν η συσκευή δεν είναι εφοδιασμένη με διορθωτή θερμοκρασίας, διορθώνεται η μετρούμενη αγωγιμότητα με τη βοήθεια του πίνακα 1. αν η θερμοκρασία είναι κατώτερη των 20oC προστίθεται η διόρθωση. αν η θερμοκρασία είναι ανώτερη των 20oC αφαιρείται η διόρθωση.

ΠΙΝΑΚΑΣ Ι Διορθώσεις της αγωγιμότητας ως προς τις διαφορές της θερμοκρασίας από τους 20oC σεmicrosiemenscm 1

ΑγωγιμότηταΘερμοκρασίες20,2

19,820,4

19,620,6

19,420,8

19,221,0

19,021,2

18,821,4

18,621,6

18,421,8

18,222,0( 1)

18,0( 2) 0000 0 0 0 0 0 0 0 50001 1 1 1 1 2 2 2100011 2 2 3 3 3 4 4150112 3 3 4 5 5 6 7200123 3 4 5 6 7 8 9250123 4 6 7 8 91011300134 5 7 8 9111213350135 6 8 911121415400235 7 91112141618450236 8101214161820500247 91113151820225502571012141719222460035811131618212426( 1) Αφαιρείται η διόρθωση.

( 2) Προστίθεται η διόρθωση.

γ) ΥΔΡΟΞΥΜΕΘΥΛΟΦΟΥΡΦΟΥΡΑΛΗ

1. ΑΡΧΗ ΤΩΝ ΜΕΘΟΔΩΝ1.1. Χρωματομετρική

Οι αλδεΰδες οι προερχόμενες από το φουράνιο, από τις οποίες η κυριότερη είναι η υδροξυμεθυλοφουρφουράλη, αντιδρούν με το βαρβιτουρικό οξύ και τη παρατολουιδίνη για να δώσουν ένα κόκκινο παράγωγο το οποίο μετράται με χρωματομετρία στα 550 nm.1.2. Μέθοδος με υγρή χρωματογραφία (HPLC)

Διαχωρισμός σε στήλη με αντεστραμμένη φάση και προσδιορισμός στα 280 nm.2. ΧΡΩΜΑΤΟΜΕΤΡΙΚΗ ΜΕΘΟΔΟΣ

2.1. Εξοπλισμός.

2.1.1. Φασματοφωτόμετρο για μετρήσεις μεταξύ 300 και 700 nm.

2.1.2. Γυάλινες κυψελίδες οπτικής διαδρομής ίσης προς 1 cm.

2.2. Aντιδραστήρια2.2.1. Βαρβιτουρικό οξύ σε διάλυμα 0,5% -(μ/ω):

διαλύονται 500 mgβαρβιτουρικού οξέος, C4O3N2H4, σε απεσταγμένο ύδωρ με ελαφρά θέρμανση σε υδατόλουτρο σε 100oC. Το διάλυμα φέρεται στα 100ml με απεσταγμένο ύδωρ. Το διάλυμα αυτό διατηρείται μία εβδομάδα περίπου.2.2.2.Παρατολουιδίνη σε διάλυμα 10% -(μ/ω):

10 gπαρατολουιδίνης C6H4(CH3) NH2εισάγονται σε ογκομετρική φιάλη των 100 ml. προστίθενται 50 ml ισοπροπανόλης CH3CH(OH)CH3 και 10 ml παγόμορφου οξικού οξέος CH3COOH (ρ20 = 1,05 g/ml). ο όγκος συμπληρώνεται με ισοπροπανόλη μέχρι τα 100 ml. Το διάλυμα αυτό πρέπει να ανανεώνεται κάθε μέρα.2.2.3. Ακεταλεΰδη -(CH3CHO) σε υδατικό διάλυμα 1%-(μ/ω):

προετοιμάζεται αμέσως πριν από κάθε μέτρηση.2.2.4. Υδροξυλομεθυλοφουρφουράλη, -C6O3H6 σε υδατικό διάλυμα του 1 -γ/λ:

παρασκευάζονται διαδοχικές αραιώσεις των διαλυμάτων που περιέχουν 5, 10, 20, 30 και 40 mg/l. Το διάλυμα του 1g/l και οι αραιώσεις του πρέπει να είναι εντελώς πρόσφατα.2.3. Τρόπος εργασίας

2.3.1.Προετοιμασία του δείγματος

Λαμβάνεται το αραιωμένο διάλυμα του συμπυκνωμένου ανακαθαρισμένου γλεύκους 40% (m/v) όπως αναφέρεται στο κεφάλαιο"Ολική οξύτητα" στο σημείο 5.1.2. Ο προσδιορισμός εκτελείται σε δείγμα 2 ml αυτού του διαλύματος.2.3.2. Χρωματομετρικός προσδιορισμός

Σε δύο κωνικές φιάλες α και β των 25 ml με εσμυρισμένο πώμα, εισάγονται 2 ml του δείγματος που παρασκευάστηκε όπως αναφέρεται στο σημείο 2.3.1. Εισάγονται σε κάθε φιάλη 5 ml διαλύματος παρατολουιδίνης (σημείο 2.2.2.) και αναμειγνύονται.

Προστίθενται στη φιάλη β (μάρτυρας) 1 mlαπεσταγμένου ύδατος και στη φιάλη α 1 ml διαλύματος βαρβιτουρικού οξέος (σημείο 2.2.1.). Το περιεχόμενο αναδεύεται μέχρις ομογενοποιήσεως. Μεταφέρεται το περιεχόμενο των φιαλών στις κυψελίδες του 1 cmοπτικής διαδρομής του φασματοφωτόμετρου. Το 0 της κλίμακας των απορροφήσεων ρυθμίζεται με το περιεχόμενο της φιάλης β για μήκος κύματος 550 nmκαι ακολουθείται η μεταβολή της απορρόφησης του περιεχομένου της φιάλης α. σημειώνεται η μέγιστη τιμή Α που επιτυγχάνεται σε χρονικό διάστημα μεταξύ δύο και πέντε λεπτών.

Τα δείγματα των οποίων η περιεκτικότητα σε υδροξυμεθυλοφουρφουράλη είναι ανώτερη των 30 mg/lπρέπει να αραιωθούν πριν από την ανάλυση.2.3.3. Χάραξη της καμπύλης αναφοράς

Σε δύο φιάλες α και β των 25 ml, εισάγονται 2 ml από κάθε ένα από τα διαλύματα της υδροξυμεθυλοφουρφουράλης των 5 10 20 30 και 40 mg/l (σημείο 2.2.4.) και υπόκεινται στην επεξεργασία που αναφέρεται στο σημείο 2.3.2.

Η γραφική παράσταση των απορροφήσεων σε συνάρτηση με τις περιεκτικότητες σε mg/l σε υδροξυμεθυλοφουρφουράλη των προτύπων διαλυμάτων είναι μία ευθεία που διέρχεται από την τομή των αξόνων.2.4. Έκφραση των αποτελεσμάτων

Η περιεκτικότητα σε υδροξυμεθυλοφουρφουράλη των ανακαθαρισμένων συμπυκνωμένων γλευκών εκφράζεται σε χιλιοστόγραμμα ανά χιλιόγραμμο ολικών σακχάρων.

2.4.1. Τρόπος υπολογισμού

Η περιεκτικότητα C mg/lσε υδροξυμεθυλοφουρφουράλη του δείγματος που αναλύεται λαμβάνεται φέροντας στην καμπύλη αναφοράς την απορρόφηση Α του δείγματος.

Περιεκτικότητα σε υδροξυμεθυλοφουρφουράλη σε χιλιοστόγραμμα ανά χιλιόγραμμο ολικών σακχάρων:P = περιεκτικότητα % (m/m) σε ολικά σάκχαρα του συμπυκνωμένου ανακαθαρισμένου γλεύκους.

3. ΜΕΘΟΔΟΣ YGΡΗΣ ΧΡΩΜΑΤΟΓΡΑΦΙΑΣ (HPLC)

3.1. Εξοπλισμός

3.1.1. Χρωματογράφος υγρής φάσης (-ΗΠΛΨ) εφοδιασμένος:

- με σύστημα εισαγωγής διά βρόγχου των 5 ή 10 μl,- με έναν ανιχνευτή φασματοφωτομέτρου που επιτρέπει μετρήσεις στα 280nm,- μια στήλη πυριτίου με οκταδεκύλιο (π.χ.: Bondapak C18 - Corasil, Waters Ass.),- με καταγραφικό και ενδεχομένως σύστημα ολοκλήρωσης,- Παροχήτης κινητής φάσης: 1,5 ml/min.3.1.2. Σύστημα διήθησης με μεμβράνη (0,45μ-μ)

3.2. Αντιδραστήρια

3.2.1. Δισαπεσταγμένο ύδωρ.

3.2.2. Μεθανόλη CH3OH απεσταγμένη ή ποιότηταςHPLC.

3.2.3. Οξικό οξύ CH3COOH (ρ20 = 1,05 g/ml).

3.2.4. Κινητή φάση: ύδωρ-μεθανόλη (σημείο 3.2.2.) - οξικό οξύ (σημείο 3.2.3.) διηθημένα εκ των προτέρων σε μεμβράνη (0,45 μm), 40 9 1 v/v).

Η κινητή αυτή φάση πρέπει να παρασκευάζεται κάθε μέρα και να απαερώνεται από τα αέρια που περιέχει πριν τη χρησιμοποίησή της.

3.2.5. Πρότυπο διάλυμα υδροξυμεθυλοφουρφουράλης των 25μg/l (m/v)

Εισάγονται σε ογκομετρική φιάλη των 100ml, 25μg ακριβώς υδροξυμεθυλοφουρφουράλης (C6H3O6) και συμπληρώνονται με μεθανόλη (σημείο 3.2.2.) και διηθείται σε μεμβράνη (0,45 μm).

Το διάλυμα αυτό, φυλαγμένο στο ψυγείο σε ερμητικά κλειστή γυάλινη φιάλη χρώματος καφέ, διατηρείται από δύο μέχρι τρεις μήνες.3.3. Τρόπος εργασίας

3.3.1. Προετοιμασία του δείγματος

Χρησιμοποιείται το διάλυμα αραίωσης του ανακαθαρισμένου συμπυκνωμένου γλεύκους 40% (m/v) όπως αναφέρεται στο κεφάλαιο "Ολική οξύτητα" στο σημείο 5.1.2. και διηθείται σε μεμβράνη (0,45 μm).

3.3.2. Χρωματογραφικός προσδιορισμός

Εισάγονται στο χρωματογράφο 5 (ή 10) μl του δείγματος που παρασκευάστηκε σύμφωνα με το σημείο 3.3.1. και 5 (ή 10) μl διαλύματος υδροξυμεθυλοφουρφουράλης (σημείο 3.2.5.). Καταγράφεται το χρωματογράφημα.

Ο χρόνος κατακράτησης της υδροξυμεθυλοφουρφουράλης είναι περίπου 6 έως 7 λεπτά.3.4. Έκφραση των αποτελεσμάτων

Η περιεκτικότητα σε υδροξυμεθυλοφουρφουράλη των συμπυκνωμένων ανακαθαρισμένων γλευκών εκφράζεται σε χιλιοστόγραμμα ανά χιλιόγραμμο ολικών σακχάρων.3.4.1. Τρόπος υπολογισμού

Έστω C mg/l, η περιεκτικότητα σε υδροξυμεθυλοφουρφουράλη του διαλύματος του συμπυκνωμένου ανακαθαρισμένου γλεύκους 40% (m/v).

Η περιεκτικότητα σε υδροξυμεθυλοφουρφουράλη σε χιλιοστόγραμμα ανά χιλιόγραμμο ολικών σακχάρων είναι:Ρ = περιεκτικότητα % (m/m) σε ολικά σάκχαρα του συμπυκνωμένου ανακαθαρισμένου γλεύκους.δ) ΒΑΡΕΑ ΜΕΤΑΛΛΑ

1. ΑΡΧΗ ΤΩΝ ΜΕΘΟΔΩΝ

I. Μέθοδος ταχείας μέτρησης των βαρέων μετάλλων

Τα βαρέα μέταλλα ανιχνεύονται στο συμπυκνωμένο ανακαθαρισμένο γλεύκος κατάλληλα αραιωμένο με τη βοήθεια χρώσης την οποία αυτά δίνουν σχηματίζοντας θειούχες ενώσεις. Προσδιορίζονται συγκριτικά ως προς πρότυπο διάλυμα μολύβδου που αντιστοιχεί στη μέγιστη αποδεκτή περιεκτικότητα.ΙΙ. Προσδιορισμός της περιεκτικότητας σε μόλυβδο με φασματοφωτομετρία ατομικής απορρόφησης

Το χηλικό σύμπλοκο που σχηματίζει ο μόλυβδος με το πυρρολιδινοδιθειοκαρβαμικό αμμώνιο αποχωρίζεται με μεθυλισοβουτυλκετόνη της οποίας μετράται η απορρόφηση στα 283,3 nm. Η περιεκτικότητα σε μόλυβδο προσδιορίζεται με τη μέθοδο της προσθήκης γνωστών ποσοτήτων.2. ΤΑΧΕΙΑ ΜΕΘΟΔΟΣ ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΜΟΥ ΤΩΝ ΒΑΡΕΩΝ ΜΕΤΑΛΛΩΝ

2.1. Αντιδραστήρια

2.1.1.Υδροχλωρικό οξύ αραιό, 70% (-μ/ω)

Λαμβάνονται 70g υδροχλωρικού οξέος (HCI)C ρ20 = 1,16 1,19 g/ml) και συμπληρώνονται στα 100 mlμε ύδωρ.2.1.2. Υδροχλωρικό οξύ αραιό 20% (-μ/ω)

Λαμβάνονται 20 g υδροχλωρικού οξέος (HCI), (ρ20 = 1,16 1,19 g/ml) και συμπληρώνονται στα 100 ml με ύδωρ.2.1.3. Αραιή αμμωνία

Λαμβάνονται 14g αμμωνίας (NH3) (ρ20 = 0,931 0,934 g/ml) και συμπληρώνονται στα 100ml με ύδωρ.

2.1.4. Ρυθμιστικό διάλυμα -πΗ 3,5

Διαλύονται 25g οξικού αμμωνίου (CH3COONH4) σε 25 ml νερό και ποστίθενται 38ml αραιού υδροχλωρικού οξέος (σημείο 2.1.1.). Αν χρειάζεται ρυθμίζεται το pHμε τη βοήθεια αραιού υδροχλωρικού οξέος (σημείο 2.1.2.) ή αραιής αμμωνίας (σημείο 2.1.3.) και συμπληρώνουμε στα 100ml με ύδωρ.2.1.5. Διάλυμα θειοακεταμιδίου -C2Η5ΝΣ, 4% (μ/ω)

2.1.6. Διάλυμα γλυκερίνης (-C3Η8Ο3), 85% (μ/ω)(n20o CD = 1,449 1,455)2.1.7. Αντιδραστήριο θειοακεταμιδίου

Σε 0,2 mlδιαλύματος θειοακεταμιδίου (σημείο 2.1.5.) προστίθεται 1 ml μείγματος 5 ml ύδατος 15ml υδροξειδίου του νατρίου σε διάλυμα 1 M και 20 ml γλυκερίνης (σημείο 2.1.6.). Θερμαίνονται σε υδατόλουτρο των 100oC επί 20 δευτερόλεπτα. Το διάλυμα παρασκευάζεται αμέσως πριν τη μέτρηση.2.1.8. Διάλυμα μολύβδου των 0,002 -γ/λ

Παρασκευάζεται διάλυμα 1 g/lμολύβδου διαλύοντας στο ύδωρ 0,400 g νιτρικού μολύβδου, Pb (ΝΟ3)2 και συμπληρώνονται μέχρι όγκου 250ml με ύδωρ. Αραιώνεται το διάλυμα αυτό κατά τη στιγμή της χρήσης του σε 2 τοις 1000 (v/v) με ύδωρ ώστε να ληφθεί διάλυμα 0,002g/l.2.2. Τρόπος εργασίας

Διαλύεται μείγμα 10g συμπυκνωμένου ανακαθαρισμένου γλεύκους σε 10 ml ύδατος. Προστίθενται 2 ml ρυθμιστικού διαλύματος pH 3,5 (σημείο 2.1.4.) και ανακινούνται. Προστίθεται 1,2 ml αντιδραστηρίου θειοακεταμιδίου (σημείο 2.1.7.). Αναταράσσονται αμέσως και ετοιμάζεται ένας μάρτυρας στις ίδιες συνθήκες χρησιμοποιώντας 10ml διαλύματος 0,002 g/l μολύβδου (σημείο 2.1.8.).

Μετά δύο λεπτά η πιθανή καφέ χρώση του διαλύματος του ανακαθαρισμένου συμπυκνωμένου γλεύκους δεν πρέπει να είναι πιο έντονη από αυτήν του μάρτυρα.2.3. Υπολογισμοί

Το δείγμα του μάρτυρα στις συνθήκες εργασίας που αναφέρονται αντιστοιχεί σε μέγιστη παραδεκτή περιεκτικότητα βαρέων μετάλλων εκφραζόμενη σε μόλυβδο 2 mg/kgανακαθαρισμένου συμπυκνωμένου γλεύκους.3. ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΜΟΣ ΤΗΣ ΠΕΡΙΕΚΤΙΚΟΤΗΤΑΣ ΣΕ ΜΟΛΥΒΔΟ ΜΕ ΦΑΣΜΑΤΟΦΩΤΟΜΕΤΡΙΑ ATOMIKHΣ ΑΠΟΡΡΟΦΗΣΗΣ

3.1. Εξοπλισμός

3.1.1. Φασματοφωτόμετρο ατομικής απορρόφησης με καυστήρα τροφοδοτούμενο με αέρα και ακετυλένιο.

3.1.2. Λυχνία με κοίλη κάθοδο από μόλυβδο.3.2. Αντιδραστήρια

3.2.1. Αραιό οξικό οξύ. Λαμβάνονται 12 g παγόμορφου οξικού οξέος (ρ20 = 1,05 g/ml) και συμπληρώνονται στα 100 ml με ύδωρ.

3.2.2. Διάλυμα πυρρολιδινοδιθειοκαρβαμικού αμμωνίου,C5H12N2S2, 1% (m/v)

3.2.3. Μεθυλισοβουτυλκετόνη (CH3)2 CHCH2COCH3.

3.2.4. Διάλυμα μολύβδου 0,010g/l μολύβδου. Αραιώνεται σε 1% (v/v) διαλύματος μολύβδου του 1g/l (σημείο 2.1.8.).3.3. Τρόπος εργασίας

3.3.1. Εξεταζόμενο διάλυμα

10 g συμπυκνωμένου ανακαθαρισμένου γλεύκους αραιώνονται με ίσους όγκους οξικού οξέος αραιού (σημείο 3.2.1.) και ύδατος και συμπληρώνονται στα 100 ml με το μείγμα αυτό.

Προστίθενται 2 ml διαλύματος πυρρολιδινοδιθειοκαρβανικού αμμωνίου (σημείο 3.2.2.) και 10 ml μεθυλισοβουτυλκετόνης (σημείο 3.2.3.). Αναμειγνύονται επί 30 δευτερόλεπτα μακρυά από έντονο φως και αφήνονται να αποχωρισθούν οι δύο φάσεις. Λαμβάνεται η φάση της μεθυλισοβουτυλκετόνης.3.3.2. Πρότυπα διαλύματα

Παρασκευάζονται τρία πρότυπα διαλύματα που περιέχουν εκτός των 10 g ανακαθαρισμένου συμπυκνωμένου γλεύκους, αντιστοίχως 1, 2 και 3 ml του διαλύματος μολύβδου 0,010 g/l (σημείο 3.2.4.) και υποβάλλονται στην ίδια διαδικασία όπως το εξεταζόμενο διάλυμα.3.3.3. Μάρτυρας

Παρασκευάζεται ένας μάρτυρας κατά τον ίδιο τρόπο όπως στο σημείο 3.3.1. για το εξεταζόμενο διάλυμα αλλά χωρίς προσθήκη συμπυκνωμένου ανακαθαρισμένου γλεύκους.3.3.4. Προσδιορισμός

Επιλέγεται το μήκος κύματος 283,3 nm.

Ψεκάζεται στη φλόγα η μεθυλισοβουτυλκετόνη που προέρχεται από το δείγμα του μάρτυρα και ρυθμίζεται η απορρόφηση στο 0.

Χρησιμοποιώντας τα αντίστοιχα διαλύματα εκχύλισης, προσδιορίζονται οι αντίστοιχες απορροφήσεις του εξεταζομένου διαλύματος και των προτύπων διαλυμάτων.3.4. Έκφραση των αποτελεσμάτων

Η περιεκτικότητα του μολύβδου σε χιλιοστόγραμμα ανά χιλιόγραμμο συμπυκνωμένου ανακαθαρισμένου γλεύκους εκφράζεται με ένα δεκαδικό ψηφίο.3.4.1. Υπολογισμοί

Χαράσσεται η καμπύλη των απορροφήσεων σε συνάρτηση με τη συγκέντρωση του μολύβδου που προστίθεται στα πρότυπα διαλύματα, ενώ η μηδενική συγκέντρωση αντιστοιχεί στο εξεταζόμενο διάλυμα.

Χαράσσεται η ευθεία που συνδέει τα σημεία των απορροφήσεων μέχρις ότου συναντήσει τον άξονα των συγκεντρώσεων στην αρνητική περιοχή της γραφικής παράστασης. Η απόσταση του σημείου αυτού από το σημείο τομής των αξόνων αντιστοιχεί με τη συγκέντρωση του μολύβδου στο εξεταζόμενο διάλυμα.ε) ΧΗΜΙΚΟΣ ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΜΟΣ ΤΗΣ ΑΙΘΑΝΟΛΗΣ

Η μέθοδος αυτή χρησιμοποιείται για τον προσδιορισμό του αλκοολικού τίτλου υγρών ελαφρά αλκοολούχων όπως τα γλεύκη, τα συμπυκνωμένα γλεύκη, τα συμπυκνωμένα ανακαθαρισμένα γλεύκη.

1. ΑΡΧΗ ΤΗΣ ΜΕΘΟΔΟΥ

Απλή απόσταξη υγρού. Οξείδωση της αιθανόλης του αποστάγματος με διχρωμικό κάλιο. Τιτλοδότηση της περίσσειας του διχρωμικού με διάλυμα σιδήρου ΙΙ.2. ΕΞΟΠΛΙΣΜΟΣ

2.1. Χρησιμοποιείται η συσκευή απόσταξης που περιγράφεται στο σημείο 3.2. του κεφαλαίου "Αλκοολικός τίτλος".3. ΑΝΤΙΔΡΑΣΤΗΡΙΑ

3.1. Διάλυμα διχρωμικού καλίου

Διαλύονται 33,600 g διχρωμικού καλίου, K2Cr2O7, με επαρκή ποσότητα ύδατος μέχρι ενός λίτρου στους 20oC.

Ένα χιλιοστόλιτρο του διαλύματος αυτού οξειδώνει 7,8924mg αλκοόλης.3.2. Διάλυμα εναμμώνιου θειικού σιδήρου (ΙΙ)

Διαλύονται 135g εναμμώνιου θειικού σιδήρου (ΙΙ), Fe SO4, (NH4)2, 6 H2O σε επαρκή ποσότητα μέχρις ενός λίτρου και προστίθενται 20ml πυκνού θειικού οξέος (ρ20 = 1,84 g/ml).

Το διάλυμα αυτό αντιστοιχεί ουσιαστικά με το μισό όγκο διαλύματος διχρωμικού τη στιγμή της παρασκευής του. Στη συνέχεια οξειδώνεται αργά.3.3. Διάλυμα υπερμαγγανικού καλίου

Διαλύονται 1,088 gυπερμαγγανικού καλίου (KMnO4), σε ποσότητα ύδατος επαρκή για ένα λίτρο.3.4. Αραιό διάλυμα θειικού οξέος 1/2 (ω/ω)

Σε 500mlύδατος προστίθενται αργά και με ανάδευση 500ml θειικού οξέος, (ρ20 = 1,84 g/ml).3.5. Αντιδραστήριο σιδηρούχου ορθο-φαινανθρολίνης

Διαλύονται 0,695 g θειικού σιδήρου, FeSO4, 7 H2O, σε 100 ml ύδατος, προστίθενται 1,485 gμονοϋδρικής ορθο-φαινανθρολίνης C12H8N2, H2O. Θερμαίνουμε για να ευνοηθεί η διάλυση. Το διάλυμα αυτό χρώματος έντονου κόκκινου, διατηρείται πολύ καλά.4. ΤΡΟΠΟΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ

4.1. Απόσταξη

Εισάγονται σε σφαιρική φιάλη απόσταξης 100g συμπυκνωμένου ανακαθαρισμένου γλεύκους και 100 ml ύδατος. Το απόσταγμα συλλέγεται σε ογκομετρική φιάλη των 100 ml και συμπληρώνεται μέχρι τη χαραγή.4.2. Οξείδωση

Σε μια φιάλη με εσμυρισμένο πώμα των 300 ml της οποίας ο λαιμός τελειώνει με διευρυμένο άνοιγμα, πράγμα που επιτρέπει την έκπλυση του λαιμού χωρίς απώλειες, εισάγονται 20ml τιτλοδοτημένου διαλύματος διχρωμικού καλίου, (σημείο 3.1) 20 ml αραιού θειικού οξέος 1/2 (v/v) (σημείο 3.4) και ανακινούνται. Προστίθενται 20 mlαποστάγματος. Η φιάλη πωματίζεται, ανακινείται και αφήνεται να ηρεμήσει για 30 λεπτά τουλάχιστον, ανακινώντας περιοδικά (φιάλη "Προσδιορισμός").

Εκτελείται η τιτλοδότηση του διαλύματος του εναμμώνιου θειικού σιδήρου ΙΙ σε σχέση με διάλυμα διχρωμικού καλίου εισάγοντας σε παρόμοια φιάλη τις ίδιες ποσότητες αντιδραστηρίων αλλά αντί των 20 ml αποστάγματος εισάγονται 20 mlαπεσταγμένου ύδατος (φιάλη "Μάρτυς").4.3. Τιτλοδότηση

Προστίθενται τέσσερις σταγόνες αντιδραστηρίου ορθο-φαινανθρολίνης στο περιεχόμενο της φιάλης "Προσδιορισμός". Τιτλοδοτείται η περίσσεια του διχρωμικού προσθέτοντας διάλυμα εναμμωνίου θειικού σιδήρου ΙΙ. Η προσθήκη σιδηρούχου διαλύματος σταματά όταν το χρώμα του διαλύματος περνά από κυανοπράσινο σε καφέ.

Για να γίνει σαφέστερο το σημείο αλλαγής του χρώματος, επαναφέρουμε το καφέ χρώμα στο κυανοπράσινο με διάλυμα υπερμαγγανικού καλίου. Αφαιρείται το δέκατο του χρησιμοποιούμενου όγκου αυτού του διαλύματος, από τον όγκο του διαλύματος του θειικού σιδήρου ΙΙ που χρησιμοποιήθηκε. έστω n η διαφορά αυτή.

Κατά τον ίδιο τρόπο εργάζεται κανείς και με τη φιάλη "Μάρτυς". Έστωn2 η διαφορά.5. ΕΚΦΡΑΣΗ ΤΩΝ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΩΝ

Η αιθανόλη εκφράζεται σε γραμμάρια ανά χιλιόγραμμο ολικών σακχάρων με ένα δεκαδικό ψηφίο.5.1. Τρόπος υπολογισμού

n2 ml του σιδηρούχου διαλύματος ανάγουν 20 ml διαλύματος διχρωμικού που οξειδώνουν 157,85 mg καθαρής αιθανόλης.

Ένα χιλιοστόλιτρο του σιδηρούχου διαλύματος ΙΙ έχει αναγωγική ικανότητα:n2 n ml διαλύματος σιδήρου ΙΙ έχουν την ίδια αναγωγική ικανότητα με:Αιθανόλη σε g/kg ανακαθαρισμένου συμπυκνωμένου γλεύκους:Αιθανόλη σε g/kg ολικών σακχάρων:με Ρ = περιεκτικότητα % (m/m) σε ολικά σάκχαρα.ζ) ΜΕΣΟ-ΙΝΟΣΙΤΟΛΗ, SCYLO-ΙNΟΣΙΤΟΛΗ ΚΑΙ ΣΑΚΧΑΡΟΖΗ

1. ΑΡΧΗ ΤΗΣ ΜΕΘΟΔΟΥ

Xρωματογραφία σε αέρια φάση σιλυλιωμένων παραγώγων.

2. ΑΝΤΙΔΡΑΣΤΗΡΙΑ

2.1. Εξωτερικό πρότυπο: Ξυλιτόλη (υδατικό διάλυμα περιεκτικότητας περίπου 10 g/lστο οποίο έχει προστεθεί ελάχιστη ποσότητα (μύτη σπάτουλας) νατραζιδίου.

2.2. Δις-τριμεθυλοσιλυλο-τριφθοροακεταμίδιο - BSTAFA - (C8H18F3NOSi2)

2.3. Τριμεθυλοχλωροσιλάνιο (C3H9CSi)

2.4. Πυριδίνη p.a. (C5H5N)

2.5. Μεσο-ινοσιτόλη (C6H12O6)3. EJOPLISMOS

3.1. Aerioy xrvmatografoy fashy ejoplismenoy me:

3.2. Trixoeidh sthlh (p.x. apo tethgmeno ojeidio toy pyritioy, OV 1, με πάχος της μεμβράνης 0,15 μ, μήκους 25 m, και εσωτερικής διαμέτρου 0,3 mm).

Πειραματικές συνθήκες: φέρον αέριο: υδρογόνο και ήλιο- ροή φέροντος αερίου: περίπου 2 ml/min,- θερμοκρασία συστήματος εισαγωγής και του ανιχνευτή: 300oC,- προγραμματισμός της θερμοκρασίας: 1min στους 160oC, 4o C/min, έως 260oC, ισόθερμος στους 260oC για 15 min,- σχέση split: περίπου 1 έως 20.

3.3. Ολοκληρωτής

3.4. Μικρομετρική σύριγγα των 10 μl.

3.5. Μικροσιφώνια των 50, 100 και 200 μl.

3.6. Φιαλίδιο των 2 ml με πώμα από τεφλόν.

3.7. Κλίβανος.4. ΤΡΟΠΟΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ

Σε 5 g περίπου ανακαθαρισμένου συμπυκνωμένου γλεύκους, που έχουν ζυγισθεί επακριβώς σε ογκομετρική φιάλη των 50 ml, προστίθεται 1 mlπροτύπου διαλύματος ξυλιτόλης (σημείο 2.1.) και ο όγκος συμπληρώνεται με ύδωρ. Μετά από ομογενοποίηση λαμβάνονται 100 μl του διαλύματος, μεταγγίζονται στο φιαλίδιο (σημείο 3.6.) και ξηραίνονται σε ελαφρύ ρεύμα αέρος αφού προηγουμένως έχουν ενδεχομένως προστεθεί 100 μl απόλυτης αιθανόλης για να διευκολυνθεί η εξάτμιση.

Το υπόλειμμα διαλύεται προσεκτικά σε 100 μl πυριδίνης (σημείο 2.4.), προστίθενται 100 μl δις-τριμεθυλοσιλυλο-τριφθοροακεταμιδίου (σημείο 2.2.), και 10 μl τριμεθυλοχλωροσιλανίου (σημείο 2.3.), το φιαλίδιο πωματίζεται με πώμα από τεφλόν και θερμαίνεται στον κλίβανο επί μία ώρα στους 60oC. Λαμβάνονται 0,5 μl διαυγούς υγρού τα οποία εισάγονται στο χρωματογράφο με "βελόνη κενή αέρος και θερμή" με την προαναφερομένη σχέση split.5. ΥΠΟΛΟΓΙΣΜΟΣ ΤΩΝ ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΩΝ ΑΠΟΚΡΙΣΗΣ

5.1. Παρασκευάζεται διάλυμα που περιέχει:60 g/lγλυκόζης, 60 g/l φρουκτόζης, 1 g/l μεσο-ινοσιτόλης και 1 g/l σακχαρόζης.Ζυγίζονται 5 g του διαλύματος αυτού και εκτελούνται οι εργασίες του σημείου 4. Από το λαμβανόμενο χρωματογράφημα υπολογίζονται οι συντελεστές απόκρισης για τη μεσο-ινοσιτόλη και τη σακχαρόζη ως προς την ξυλιτόλη. Για την scyllo-ινοσιτόλη που δεν κυκλοφορεί στο εμπόριο και της οποίας ο χρόνος κατακράτησης περιλαμβάνεται μεταξύ της τελευταίας κορυφής των διαστερεομερών μορφών της γλυκόζης και εκείνης που αντιστοιχεί στη μεσο-ινοσιτόλη (βλέπε επισυναπτόμενο σχήμα),χρησιμοποιείται ο συντελεστής απόκρισης που έχει προκύψει για τη μεσο-ινοσιτόλη.6. ΕΚΦΡΑΣΗ ΤΩΝ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΩΝ

6.1. Η μεσο-ινοσιτόλη και η scyllo-ινοσιτόλη εκφράζονται σε mg/Kg ολικών σακχάρων. Η σακχαρόζη εκφράζεται σε g/Kg γλεύκους.

(1)Μπορεί να χρησιμοποιηθεί οποιαδήποτε λήκυθος με ισοδύναμα χαρακτηριστικά. (2)Ένα αριθμητικό παράδειγμα δίνεται στο σημείο 6 του παρόντος κεφαλαίου. (3)Ένα αριθμητικό παράδειγμα δίνεται στο σημείο 6 του παρόντος κεφαλαίου. (4)H περιεκτικότητα σε σάκχαρα εκφράζεται σε ιμβερτοποιημένα σάκχαρα. (5)H περιεκτικότητα σε σάκχαρα εκφράζεται σε ιμβερτοποιημένα σάκχαρα. (6)παράδειγμα: για περιεκτικότητα 12%: p = 0,12. (7)H σχετική πυκνότητα (ή η πυκνότητα) του οίνου, η οποία υπεισέρχεται στις εξισώσεις και προσδιορίζεται όπως περιγράφεται στα σχετικά κεφάλαια, πρέπει να διορθώνεται ως προς την πτητική οξύτητα. Για το σκοπό αυτό εφαρμόζονται οι τύποι:

dv = d2020 0,0000086 α ή Pv= ρ20 0,0000086 a

όπου α η πτητική οξύτητα σε χιλιοστοϊσοδύναμα ανά λίτρο. (8)Oι τιμές αυτές δίνονται εν αναμονή της καταρτίσεως μιας κοινοτικής τράπεζας δεδομένων. (9)Μία από τις εμπορικές ονομασίες είναι "norite". (10)105 Pascal (Pa) = 1 bar. (11)1 pascal (Pa) = 1 N/m 2 = 10 5 bar. (12)Δεν λαμβάνονται υπόψη άλλα αέρια που είναι παρόντα (Ο2, Ν2, κλπ.), σε πολύ μικρές ποσότητες για να επηρεάσουν την υπερπίεση. (13) Ορισμένοι οίνοι, όπως τα vins de liqueurκ.λπ. δίνουν απόσταγμα το οποίο δεν είναι διαυγές παρά τη διήθηση. πρέπει λοιπόν να τοποθετηθεί το διήθημα σε μια σφαιρική φιάλη απόσταξης των 200 ml, να συμπληρωθεί ο όγκος μέχρι 30 ml με ύδωρ και να αποσταχθεί αλκαλικό όπως είναι το διάλυμα αποχύνοντας το πρώτο απόσταγμα όγκου ίσου προς 15 ml περίπου. Κατόπιν το περιεχόμενο της σφαιρικής φιάλης ψύχεται, οξινίζεται με 5 ml περίπου αραιού θειικού οξέος και η απόσταξη επαναλαμβάνεται συλλέγοντας το απόσταγμα σε 5ml διαλύματος Μ υδροξειδίου του νατρίου. Αποστάζονται 5 ml ακόμη του υγρού. Τότε αυτό παρουσιάζεται διαυγές. (14) Η προσθήκη αυτή είναι προαιρετική, επειδή ορισμένα άτομα παρατηρούν καλύτερα την εμφάνιση της θολερότητας σε διάλυμα ροζ χρώματος παρά σε διάλυμα χωρίς χρώμα. (15) Το n2 είναι ίσο προς 0,05 ή 0,1 ml, αν ο όγκος του χρησιμοποιούμενου ύδατος είναι κατώτερος των 10 ml. Για να επιτευχθεί μια σαφής αλλαγή χρώματος, να αποφεύγεται κάθε αραίωση στο μέτρο που αυτό είναι δυνατό, κατά τη διάρκεια της κύριας εργασίας. (16) Η απόσταση αυτή πρέπει να υπολογίζεται κατά τη διεύθυνση OC.