32003D0433

Απόφαση της Επιτροπής

της 21ης Ιανουαρίου 2003

σχετικά με το καθεστώς ενίσχυσης "απαλλαγή από το τέλος χαρτοσήμου για ιδιόκτητα ακίνητα που δεν προορίζονται για κατοίκηση σε μειονεκτούσες περιοχές" που κοινοποιήθηκε από το Ηνωμένο Βασίλειο

[κοινοποιηθείσα υπό τον αριθμό Ε(2003) 41]

(Το κείμενο στην αγγλική γλώσσα είναι το μόνο αυθεντικό)

(Κείμενο που παρουσιάζει ενδιαφέρον για τον ΕΟΧ)

(2003/433/ΕΚ)

Η ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΤΩΝ ΕΥΡΩΠΑΪΚΩΝ ΚΟΙΝΟΤΗΤΩΝ,

Έχοντας υπόψη:

τη συνθήκη για την ίδρυση της Ευρωπαϊκής Κοινότητας, και ιδίως το άρθρο 88 παράγραφος 2 πρώτο εδάφιο,

τη συμφωνία για τον Ευρωπαϊκό Οικονομικό Χώρο, και ιδίως το άρθρο 62 παράγραφος 1 στοιχείο α),

Αφού κάλεσε τους ενδιαφερόμενους να υποβάλουν τις παρατηρήσεις τους σύμφωνα με τις προαναφερόμενες διατάξεις(1) και αφού έλαβε υπόψη τις εν λόγω παρατηρήσεις,

Εκτιμώντας τα ακόλουθα:

I. ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ

(1) Με επιστολή της 21ης Δεκεμβρίου 2001, η οποία πρωτοκολλήθηκε στην Επιτροπή στις 9 Ιανουαρίου 2002, οι αρχές του Ηνωμένου Βασιλείου κοινοποίησαν ένα καθεστώς ενισχύσεων με το οποίο προτείνεται η απαλλαγή από το τέλος χαρτοσήμου των ιδιόκτητων ακινήτων που δεν προορίζονται για κατοίκηση σε μειονεκτούσες περιοχές.

(2) Με επιστολή της 27ης Φεβρουαρίου 2002, η Επιτροπή κοινοποίησε στο Ηνωμένο Βασίλειο την απόφασή της να κινήσει τη διαδικασία του άρθρου 88 παράγραφος 2 της συνθήκης ΕΚ σχετικά με την προαναφερθείσα ενίσχυση.

(3) Η απόφαση για την έναρξη της διαδικασίας δημοσιεύτηκε στην Επίσημη Εφημερίδα των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων στις 27 Απριλίου 2002. Η Επιτροπή κάλεσε τα ενδιαφερόμενα μέρη να υποβάλουν τις παρατηρήσεις τους σχετικά με το καθεστώς ενίσχυσης(2).

(4) Με επιστολή της 9ης Απριλίου 2002, οι αρχές του Ηνωμένου Βασιλείου ζήτησαν από την Επιτροπή παράταση της προθεσμίας για την υποβολή παρατηρήσεων. Η Επιτροπή χορήγησε την παράταση, και η επίσημη απάντηση εκ μέρους των αρχών του Ηνωμένου Βασιλείου απεστάλη στις 6 Μαΐου 2002 και πρωτοκολλήθηκε από την Επιτροπή μία ημέρα αργότερα. Μια δεύτερη επιστολή με την οποία εδίδοντο συμπληρωματικές πληροφορίες απεστάλη στην Επιτροπή στις 13 Νοεμβρίου 2002 και πρωτοκολλήθηκε από την Επιτροπή στις 27 Νοεμβρίου 2002. Μια τελευταία επιστολή απεστάλη στις 26 Νοεμβρίου 2002 και πρωτοκολλήθηκε από την Επιτροπή στις 2 Δεκεμβρίου 2002.

(5) Επιπλέον, πραγματοποιήθηκαν διάφορες συναντήσεις μεταξύ των αρχών του Ηνωμένου Βασιλείου και της Επιτροπής στις ακόλουθες ημερομηνίες: 1η Αυγούστου, 10 και 25 Σεπτεμβρίου, 15 Οκτωβρίου και 11 Νοεμβρίου 2002.

(6) Η Επιτροπή έλαβε παρατηρήσεις από δύο ενδιαφερομένους: το Royal Institute of Chartered Surveyors με επιστολή στις 27 Μαΐου 2002 και την British Property Federation με επιστολή στις 24 Μαΐου 2002. Οι αρχές του Ηνωμένου Βασιλείου υπέβαλαν παρατηρήσεις σχετικά με τις εν λόγω επιστολές στις 26 Ιουλίου 2002.

II. ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΤΗΣ ΕΝΙΣΧΥΣΗΣ

(7) Σκοπός του μέτρου είναι να συμβάλει στη φυσική, οικονομική και κοινωνική αναζωογόνηση περιοχών που έχουν χαρακτηριστεί ως μειονεκτούσες, μειώνοντας το κόστος αγοράς ακινήτων που δεν προορίζονται για κατοίκηση στις συγκεκριμένες περιοχές. Το καθεστώς αποτελεί μέρος της πρωτοβουλίας της κυβέρνησης του Ηνωμένου Βασιλείου "Enterprise in Disadvantaged Communities".

(8) Η σχεδιαζόμενη ενίσχυση λαμβάνει τη μορφή απαλλαγής από τα τέλη χαρτοσήμου, συγκεκριμένα από τους φόρους που εισπράττονται επί εγγράφων που αφορούν πωλήσεις και μισθώσεις γαιών και οικοδομημάτων και μεταβιβάσεις μετοχών. Το τέλος χαρτοσήμου είναι φόρος επιβαλλόμενος στον αγοραστή ή μισθωτή γης ή κτιρίων.

(9) Το επιλέξιμο κόστος περιλαμβάνει το τίμημα (τιμή αγοράς) του ακινήτου (οικοπέδου ή κτιρίου) που ευρίσκεται στη δικαιούχο περιοχή, ή το μέσο ετήσιο μίσθωμα στην περίπτωση νέας μίσθωσης. Απαιτείται κατανομή εάν το ακίνητο ευρίσκεται μόνον εν μέρει στη δικαιούχο περιοχή. Τα τέλη χαρτοσήμου ποικίλουν ανάλογα με την τιμή αγοράς του ακινήτου και, στην περίπτωση μισθώσεων, ανάλογα με το μέσο ετήσιο μίσθωμα και τη διάρκεια της μίσθωσης. Τα ποσοστά του τέλους χαρτοσήμου, και κατά συνέπεια της προβλεπόμενης απαλλαγής, κυμαίνονται μεταξύ 1 και 4 % της τιμής αγοράς σε περίπτωση αγοράς ακινήτου και 1 και 24 % του μέσου ετήσιου μισθώματος σε περίπτωση νέας μίσθωσης(3).

(10) Η απαλλαγή από τα τέλη χαρτοσήμου εφαρμόζεται στην πώληση και τη νέα μίσθωση ακινήτων που δεν προορίζονται για κατοίκηση στις περιοχές του Ηνωμένου Βασιλείου που έχουν χαρακτηρισθεί ως μειονεκτούσες. Οι επιλέξιμες περιοχές, των οποίων ο μέσος πληθυσμός ανέρχεται σε 7000 κατοίκους, επιλέγονται τη βάση των πλέον πρόσφατων δεικτών κοινωνικοοικονομικών μειονεκτημάτων "Indices of Multiple Deprivation" (IMD) που έχουν οριστεί για κάθε μία από τις τέσσερις περιφέρειες του Ηνωμένου Βασιλείου. Αυτοί οι δείκτες βασίζονται στο εισόδημα, την απασχόληση, την κατάσταση υγείας και την αναπηρία, την εκπαίδευση και κατάρτιση, τη στέγαση και τη γεωγραφική πρόσβαση σε υπηρεσίες. Στην Αγγλία, Ουαλία και Βόρεια Ιρλανδία οι γεωγραφικές μονάδες που χρησιμοποιούνται είναι οι εκλογικές περιφέρειες ή διαμερίσματα και στη Σκοτία οι ταχυδρομικοί κωδικοί. Οι περιοχές που έχουν χαρακτηριστεί ως μειονεκτούσες στο Ηνωμένο Βασίλειο ανέρχονται σε 2000 και αντιπροσωπεύουν το 22 % του συνολικού πληθυσμού στην Αγγλία, το 18 % στη Σκωτία, το 47 % στην Ουαλία και το 40 % στην Βόρειο Ιρλανδία. Ο παρών κατάλογος επιλέξιμων περιοχών έχει οριστεί με τη ρύθμιση που φέρει τον τίτλο "The Stamp Duty (Disadvantaged Areas) Regulations 2001". Οι αρχές του Ηνωμένου Βασιλείου όρισαν ότι αυτές οι περιοχές (που δεν υπερβαίνουν τις 2000) θα συνεχίσουν να αναθεωρούνται, παρά το γεγονός ότι οι τροποποιήσεις του καταλόγου θα είναι μάλλον σπάνιες.

(11) Οι βρετανικές αρχές υπολογίζουν ότι η μέση αναλογία των κατ' εξοχήν υποβαθμισμένων εκτάσεων (ακατοίκητες ή εγκαταλελειμμένες ) στις περιοχές στόχους είναι δυόμισι φορές ανώτερη από άλλες περιοχές.

(12) Το καθεστώς, το οποίο προβλέπεται για διάρκεια δέκα ετών, εφαρμόζεται σε όλες τις επιχειρήσεις, ανεξάρτητα από το μέγεθος, τον τόπο εγκατάστασης και τον τομέα δραστηριότητάς τους.

(13) Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις, το ετήσιο κόστος στον προϋπολογισμό θα ανέλθει ενδεχομένως σε 60 εκατ. λίρες στερλίνες (GBP) [περίπου 94 εκατ. ευρώ(4)] ετησίως.

III. ΕΝΑΡΞΗ ΤΗΣ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑΣ

(14) Στην επιστολή της της 27ης Φεβρουαρίου 2002, η Επιτροπή έκρινε ότι το κοινοποιηθέν καθεστώς συνιστά κρατική ενίσχυση κατά την έννοια του άρθρου 87 παράγραφος 1, επειδή συνεπάγεται τη χορήγηση ενισχύσεων μέσω κρατικών πόρων, είναι επιλεκτικό, επειδή προορίζεται για ειδικές γεωγραφικές περιοχές και ενέχει τον κίνδυνο να νοθεύσει τον ανταγωνισμό και να επηρεάσει τις ενδοκοινοτικές συναλλαγές.

(15) Η Επιτροπή ξεκίνησε τη διαδικασία εξέτασης, κυρίως επειδή είχε αμφιβολίες για το κατά πόσον το κοινοποιηθέν μέτρο πληρούσε τις προϋποθέσεις των κατευθυντηρίων γραμμών για τις κρατικές ενισχύσεις περιφερειακού χαρακτήρα(5). Σύμφωνα με την κοινοποίηση, η απαλλαγή από τα τέλη χαρτοσήμου θα ίσχυε στις μεταβιβάσεις ακινήτων που δεν προορίζονται για κατοίκηση, τα οποία ευρίσκονται σε περιοχές που χαρακτηρίζονται ως μειονεκτούσες και ορίζονται στη βάση γεωγραφικών μονάδων και δεικτών διαφορετικών από εκείνους που περιλαμβάνονται στο βρετανικό χάρτη ενισχύσεων περιφερειακού χαρακτήρα όπου εγκρίθηκε από την Επιτροπή(6). Η Επιτροπή εξέφρασε επιπλέον αμφιβολίες για το κατά πόσον οι προβλεπόμενες από το καθεστώς ενέργειες θα αποτελούσαν "αρχική επένδυση" κατά την έννοια του άρθρου 4 παράγραφος 4 των κατευθυντηρίων γραμμών σχετικά με τις κρατικές ενισχύσεις περιφερειακού χαρακτήρα(7).

(16) Η Επιτροπή έχει επίσης αμφιβολίες σε σχέση με το σημείο 4.5 των κατευθυντηρίων γραμμών, που προβλέπει ότι στην περίπτωση αγοράς θα πρέπει να αφαιρούνται τα περιουσιακά στοιχεία για την αγορά των οποίων έχει ήδη χορηγηθεί η ενίσχυση πριν από την εν λόγω αγορά. Στο κοινοποιηθέν καθεστώς όμως τα περιουσιακά στοιχεία που έχουν αποτελέσει το αντικείμενο διαδοχικών μεταβιβάσεων ιδιοκτησίας δεν αποκλείονται από την ενίσχυση. Επιπλέον, δεδομένου ότι το καθεστώς επιτρέπει τη σώρευση με άλλη ενίσχυση, η Επιτροπή αμφιβάλει ως προς το αν θα τηρηθούν μέχρι τέλους οι εντάσεις ενίσχυσης που ορίζονται από τις κατευθυντήριες γραμμές για τις κρατικές ενισχύσεις περιφερειακού χαρακτήρα. Τέλος, δεδομένου ότι το καθεστώς εφαρμόζεται σε όλους τους τομείς, οι βρετανικές αρχές δεν κατέστησαν σαφές με ποιον τρόπο προτίθενται να εξασφαλίσουν ότι θα τηρηθούν οι ειδικοί κανόνες που ισχύουν σε ορισμένους τομείς (μεταφορές, χαλυβουργία, ναυπηγική βιομηχανία, συνθετικές ίνες, αυτοκινητοβιομηχανία, αλιεία και βιομηχανία άνθρακα) ή οι κανόνες που ισχύουν για τα προϊόντα που απαριθμούνται στο παράρτημα Ι της συνθήκης τα οποία αποκλείονται από το πεδίο εφαρμογής των κατευθυντηρίων γραμμών.

(17) Επιπλέον, η Επιτροπή αμφιβάλει ως προς το αν το σύστημα είναι σύμφωνο με τις κατευθυντήριες γραμμές μειονεκτουσών αστικών περιοχών(8). Λαμβάνοντας υπόψη τον πυκνό πληθυσμό των εν λόγω περιοχών, η Επιτροπή διερωτάται κατά πόσον το σύστημα τηρεί το σημείο 8 αυτών των κατευθυντηρίων γραμμών, σύμφωνα με την οποία ο συνολικός πληθυσμός που καλύπτεται από αυτές τις περιοχές δεν πρέπει να υπερβαίνει το 1 % του εθνικού πληθυσμού. Διερωτάται επίσης σε ποιο βαθμό οι επιλέξιμες σύμφωνα με το κοινοποιηθέν σύστημα περιοχές, οι οποίες όμως δεν εμπίπτουν στον χάρτη ενισχύσεων περιφερειακού χαρακτήρα, πληρούν τα υπόλοιπα κριτήρια επιλεξιμότητας που αναφέρονται στο σημείο 7 των κατευθυντήριων γραμμών για τις κρατικές ενισχύσεις σε επιχειρήσεις των μειονεκτουσών αστικών περιοχών. Δυνάμει των κατευθυντηρίων γραμμών, μόνον οι μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις (ΜΜΕ) θα πρέπει να λαμβάνουν κρατικές ενισχύσεις. Το κοινοποιηθέν σύστημα δεν φαίνεται να επιβάλει περιορισμούς όσον αφορά το μέγεθος των επιχειρήσεων.

(18) Επιπλέον, η Επιτροπή σημείωσε την απουσία τομεακής κάλυψης του κοινοποιηθέντος συστήματος, το οποίο δεν περιορίζεται στις ΜΜΕ ή στις προβληματικές επιχειρήσεις ούτε σε οποιαδήποτε από τις ακόλουθες δραστηριότητες: έρευνα και ανάπτυξη, προστασία του περιβάλλοντος, κατάρτιση ή απασχόληση.

IV. ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ ΤΟΥ ΗΝΩΜΕΝΟΥ ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ

(19) Σύμφωνα με τις βρετανικές αρχές, το σύστημα θα ενθαρρύνει την εγκατάσταση επιχειρήσεων και την ανάπτυξη των ακινήτων που ευρίσκονται σε μειονεκτούσες και κατά συνέπεια πτωχές περιοχές του Ηνωμένου Βασιλείου, επιτυγχάνοντας τη φυσική και οικονομική τους αναζωογόνηση.

(20) Σχετικά με αυτό, επιβεβαιώνουν ότι για σκοπούς αναζωογόνησης, οι στοχοθετημένες κρατικές ενισχύσεις μπορούν να επιτρέψουν την αισθητή μείωση των ανεπαρκειών της αγοράς. Ορίζονται ως ανεπάρκειες της αγοράς εκείνες που εμποδίζουν τις ιδιωτικές επιχειρήσεις να δεσμευθούν σε μειονεκτούσες περιοχές και καταλήγουν σε λιγότερο ικανοποιητικές λύσεις αγοράς· οι ανεπάρκειες αυτές μπορούν να οδηγήσουν σε εγκατάλειψη, σε απουσία τοπικών υπηρεσιών και σε εξάρθρωση κοινοτήτων λόγω των καθημερινών μετακινήσεων των κατοίκων για την εξεύρεση εργασίας. Η διόρθωση των ανεπαρκειών της αγοράς εξυπηρετεί αναμφίβολα το κοινό συμφέρον.

Σύμφωνα με τα στοιχεία που κοινοποιήθηκαν σε σχέση με το θέμα, οι συναλλαγές εμπορικών ακινήτων είναι σαφώς λιγότερες στις συγκεκριμένες περιφέρειες απ' ότι στο υπόλοιπο του Ηνωμένου Βασιλείου. Στις μειονεκτούσες περιφέρειες, το ποσοστό αυτών των συναλλαγών είναι περίπου έξι φορές χαμηλότερο απ' ότι στις υπόλοιπες βρετανικές περιφέρειες. Είναι δεκτό ότι το χαμηλό ποσοστό συναλλαγών με ακίνητα αποτελεί ταυτόχρονα σύμπτωμα ανεπαρκειών της αγοράς ακινήτων και αιτία για την εξακολούθησή τους (εμποδίζοντας την αποτελεσματική διαμόρφωση τιμών στην αγορά). Μειώνοντας το κόστος των συναλλαγών στις IMD περιοχές, το συγκεκριμένο μέτρο θα αντιμετωπίσει ταυτόχρονα τα συμπτώματα και τις αιτίες των ανεπαρκειών της αγοράς.

(21) Οι περιοχές που χρειάζονται αναζωογόνηση είναι περιορισμένες από εδαφική άποψη. Δεδομένου ότι δεν πρόκειται απαραίτητα για περιοχές που έχουν ανάγκη περιφερειακής ανάπτυξης, δεν συμπίπτουν αναγκαστικά με τον περιφερειακό χάρτη· η στοχοθέτηση ολόκληρων περιφερειών θα αποδεικνυόταν κατά συνέπεια αναποτελεσματική. Το Ηνωμένο Βασίλειο αναγνωρίζει ότι ούτε οι κατευθυντήριες γραμμές που αφορούν τις κρατικές ενισχύσεις περιφερειακού χαρακτήρα ούτε οι κατευθυντήριες γραμμές που αφορούν τις κρατικές ενισχύσεις σε επιχειρήσεις μειονεκτουσών αστικών περιοχών δεν ισχύουν για αυτό το είδος μέτρου το οποίο όμως συμβιβάζεται με το άρθρο 87 παράγραφος 3 στοιχείο γ) της συνθήκης.

(22) Σύμφωνα με τις βρετανικές αρχές, το συμβιβάσιμο με το άρθρο 87 παράγραφος 3 στοιχείο γ) αποδεικνύεται επειδή οι "ενισχύσεις που προορίζονται να διευκολύνουν την ανάπτυξη ορισμένων οικονομικών περιφερειών" μπορούν να συμπεριλαμβάνουν τις ενισχύσεις που απευθύνονται σε περιορισμένες εδαφικές περιοχές που υποφέρουν από τις προαναφερόμενες ανεπάρκειες της αγοράς.

(23) Όσον αφορά τις ενισχύσεις που "δεν αλλοιώνουν τους όρους των συναλλαγών κατά τρόπο που θα αντέκειτο προς το κοινό συμφέρον", αυτή η προϋπόθεση θα μπορούσε να θεωρηθεί ότι εκπληρώνεται, επειδή η ένταση της ενίσχυσης είναι πολύ χαμηλή (ανώτατο όριο 4 % της επένδυσης). Υπό το φως αυτού του επιχειρήματος, οι βρετανικές αρχές επιβεβαιώνουν επιπλέον ότι αυτή η χαμηλή ένταση της ενίσχυσης δεν θα αποτελέσει παρότρυνση σε επενδύσεις για τις επιχειρήσεις άλλων κρατών μελών και δεν θα έχει κατά συνέπεια σημαντικό αποτέλεσμα επί των συναλλαγών(9). Παρά ταύτα, η ενίσχυση θα μπορεί να διατεθεί σε κάθε επιχείρηση οποιουδήποτε άλλου κράτους μέλους της Κοινότητας ή τρίτης χώρας που επενδύει σε εμπορικά ακίνητα που ευρίσκονται σε αυτές τις περιοχές. Επιπλέον, όπως υποστηρίζουν οι βρετανικές αρχές, ο μη διακριτικός τρόπος εφαρμογής του καθεστώτος ενίσχυσης περιορίζει το αποτέλεσμα που συνεπάγεται η ενίσχυση για τον ανταγωνισμό.

(24) Παρά το γεγονός ότι οι βρετανικές αρχές αναγνωρίζουν ότι το μέτρο δεν πληροί όλες τις προϋποθέσεις των κατευθυντηρίων γραμμών που αφορούν τις κρατικές ενισχύσεις περιφερειακού χαρακτήρα, διαβεβαιώνουν ότι υπάρχει αλληλοεπικάλυψη των "μειονεκτουσών περιοχών" με τις ενισχυόμενες περιοχές σύμφωνα με τον βρετανικό χάρτη περιφερειακών ενισχύσεων.

(25) Σύμφωνα με τα χορηγηθέντα στοιχεία, το 62 % των μειονεκτουσών περιφερειών της Αγγλίας (από το 15 % που αποτελεί τις πλέον μειονεκτούσες περιφέρειες) εμπίπτει στις ενισχυόμενες περιφέρειες(10). Στη Σκωτία, η αλληλοεπικάλυψη με τις ενισχυόμενες περιοχές είναι 80 %, ενώ στην Ουαλία, όπου το 42 % των περιφερειών είναι μειονεκτούσες ζώνες, είναι 88 %. Τέλος, δεδομένου ότι το σύνολο της Βόρειας Ιρλανδίας αποτελεί ενισχυόμενη περιοχή, όλες οι περιφέρειες της χώρας εμπίπτουν στις ενισχύσεις περιφερειακού χαρακτήρα.

(26) Παρά το γεγονός ότι το μέτρο δεν πληροί επίσης τα κριτήρια των κατευθυντηρίων γραμμών για τις κρατικές ενισχύσεις σε επιχειρήσεις που ευρίσκονται σε μειονεκτούσες αστικές περιοχές, οι αρχές δηλώνουν ότι υπάρχει αλληλεπικαλύψει. Στην περίπτωση της Αγγλίας, το 22 % των πιο μειονεκτουσών περιφερειών, όπως ορίζεται ανωτέρω, εμπίπτει στο πεδίο εφαρμογής των κατευθυντηρίων γραμμών για τις αστικές μειονεκτούσες περιοχές. Οι μειονεκτούσες περιοχές που ανταποκρίνονται επίσης στον ορισμό των μειονεκτουσών αστικών περιοχών αντιπροσωπεύουν σχεδόν το 6 % του πληθυσμού της Αγγλίας(11).

(27) Αν και δεν αποκλείεται η σώρευση με άλλες ενισχύσεις, οι βρετανικές αρχές επιμένουν, εντούτοις, στη δυνατότητα να ελεγχθεί η τήρηση των ανώτατων ορίων ενίσχυσης εν γένει, και των περιφερειακών ανώτατων ορίων ειδικότερα.

(28) Σαν τελευταίο επιχείρημα, οι αρχές επιβεβαιώνουν ότι το καθεστώς αποτελεί μέρος μιας συνολικής στρατηγικής αναζωογόνησης που έχει αναληφθεί στο σύνολο του Ηνωμένου Βασιλείου. Δεν αποτελεί ως εκ τούτου παρά μόνον ένα στοιχείο από ένα σύνολο μέτρων που έχουν θεσπιστεί ή θα θεσπιστούν για την αποκατάσταση των πλέον μειονεκτουσών περιοχών. Υπάρχουν παρεμβάσεις υπό επεξεργασία σε μεγάλο αριθμό τομέων για να εξασφαλιστεί ότι δεν θα υπάρχουν σοβαρά μειονεκτήματα για κανένα πολίτη λόγω του τόπου στον οποίο ζει. Σχετικά με το θέμα, οι βρετανικές αρχές χορήγησαν σύνοψη των μέτρων αποκατάστασης που έχουν θεσπιστεί ή είναι υπό θέσπιση(12).

(29) Στην επιστολή τους της 26ης Νοεμβρίου 2002, οι βρετανικές αρχές δέχθηκαν να περιορίσουν το καθεστώς σε 2000 περιοχές κατ' ανώτατο όριο.

(30) Στη συγκεκριμένη επιστολή, αναλαμβάνουν επίσης τη δέσμευση να βελτιώσουν τις μεθόδους συλλογής δεδομένων για να επιτρέψουν στο εξής τη συστηματική ανάλυση, για κάθε περιφέρεια χωριστά, των δεδομένων που αφορούν συναλλαγές εμπορικών ακινήτων. Επιπλέον, προβλέπουν τη δημιουργία μιας βάσης δεδομένων που θα περιλαμβάνει όλα τα ελεύθερα ή εγκαταλελειμμένα οικόπεδα, τα οποία θα αποστέλλονται ενημερωμένα στην Επιτροπή στο πλαίσιο της ετήσιας έκθεσης.

V. ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ ΤΡΙΤΩΝ ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΜΕΝΩΝ

(31) Στην απόφασή της να κινήσει τη διαδικασία, η Επιτροπή κάλεσε τα ενδιαφερόμενα μέρη να της υποβάλουν τις παρατηρήσεις τους, γεγονός που έγινε από δύο ενδιαφερόμενους.

(32) Σύμφωνα με το Royal Institute of Chartered Surveyors, το μέτρο έχει σαν στόχο να αναζωογονήσει την αγορά ακινήτων σε περιοχές που έχουν παύσει να λειτουργούν αποτελεσματικά. Το Institute επιδιώκει να δώσει την πολιτική αιτιολογία του μέτρου, και συγκεκριμένα την ανάγκη να εξασφαλιστεί η αποκατάσταση των πιο μειονεκτουσών περιοχών. Φαίνεται να αναγνωρίζει ότι το μέτρο δεν είναι σύμφωνο ούτε με τις κατευθυντήριες γραμμές που αφορούν τις κρατικές ενισχύσεις περιφερειακού χαρακτήρα ούτε με τις παλαιές κατευθυντήριες γραμμές περιφερειακών ενισχύσεων σε επιχειρήσεις που ευρίσκονται σε μειονεκτούσες αστικές περιοχές: "[και οι δύο κατευθυντήριες γραμμές] δεν έχουν σχεδιαστεί για να καλύπτουν αυτό το είδος μέτρου". Προσθέτει όμως ότι "εάν το βρετανικό καθεστώς απαλλαγής από τα τέλη χαρτοσήμου δεν μπορεί να εγκριθεί δυνάμει των κανόνων που ισχύουν, αυτό σημαίνει ότι οι συγκεκριμένοι κανόνες πρέπει να τροποποιηθούν". Σαν τελευταίο επιχείρημα, το Institute επιβεβαιώνει ότι το μέτρο δεν θα επηρεάσει τις συναλλαγές σε μέτρο αντίθετο προς το κοινό συμφέρον και ότι οι νοθεύσεις του ανταγωνισμού θα είναι ελάχιστες. Τέλος, επιβεβαιώνεται ότι το μέτρο επιδιώκει να αντιμετωπίσει τις υπάρχουσες ελλείψεις της αγοράς στο συγκεκριμένο τομέα, δεδομένου ότι ο ιδιωτικός τομέας δεν προβαίνει σε επιχειρήσεις σε ορισμένες περιοχές του Ηνωμένου Βασιλείου.

(33) Από την πλευρά της, η British Property Federation προτάσσει το επιχείρημα ότι οι περιοχές που χρειάζονται αναζωογόνηση πρέπει να θεωρηθεί ότι υποφέρουν από ελλείψεις της αγοράς και ότι, σε ένα πλαίσιο αναζωογόνησης, η παρέμβαση μπορεί να βελτιώσει τη λειτουργία της αγοράς. Επιπλέον, λαμβάνοντας υπόψη την περιορισμένη έκταση του μέτρου, είναι ελάχιστα πιθανό ότι αυτό θα επηρεάσει τον ανταγωνισμό σε μέτρο αντίθετο προς το κοινό συμφέρον.

VI. ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΤΗΣ ΕΝΙΣΧΥΣΗΣ

Χαρακτήρας κρατικής ενίσχυσης του μέτρου

(34) Η Επιτροπή θεωρεί ότι το καθεστώς που κοινοποιήθηκε αποτελεί κρατική ενίσχυση κατά την έννοια του άρθρου 87 παράγραφος 1 της συνθήκης ΕΚ για τους ακόλουθους λόγους:

α) υπεισέρχονται κρατικοί πόροι υπό τη μορφή φορολογικής απαλλαγής·

β) ακόμα και αν το μέτρο εφαρμόζεται σε όλες τις επιχειρήσεις ανεξάρτητα από το μέγεθος τους και τον τομέα δραστηριότητάς τους, υπάρχει επιλογή δεδομένου ότι απευθύνεται σε ιδιαίτερες γεωγραφικές περιοχές (οι περιοχές που ορίζονται από τους δείκτες IMD) και ευνοεί ορισμένες επιχειρήσεις, συγκεκριμένα εκείνες που επενδύουν σε ακίνητα που δεν προορίζονται για κατοίκηση στις καθορισμένες μειονεκτούσες περιοχές. Ως εκ τούτου, το μέτρο παρέχει προνόμιο σε αυτές τις επιχειρήσεις έναντι εκείνων που επενδύουν στις περιοχές που δεν δικαιούνται απαλλαγής·

γ) το μέτρο καλύπτει όλους τους τομείς και, κατά συνέπεια, τους τομείς που δεν αποτελούν το αντικείμενο ενδοκοινοτικών συναλλαγών. Σύμφωνα με τη νομολογία, "όταν ένα κράτος μέλος χορηγεί ενίσχυση σε επιχείρηση, ή εγχώρια παραγωγή μπορεί να διατηρηθεί ή να αυξηθεί με συνέπεια να μειώνονται αισθητά οι ευκαιρίες των επιχειρήσεων που είναι εγκατεστημένες σε άλλα κράτη μέλη να εξάγουν τα προϊόντά τους προς την αγορά του συγκεκριμένου κράτους μέλους"(13)·

δ) η Επιτροπή θεωρεί ότι το ποσό της ενίσχυσης είναι χαμηλό, επειδή περιορίζεται σε μέγιστο ποσοστό 4 % της συναλλαγής. Η ετήσια φορολογική ελάφρυνση υπολογίζεται σε 60 εκατ. GBP [περίπου 94 εκατ. ευρώ(14)]. Αν διαιρεθεί αυτό το ποσό με τον υπολογιζόμενο αριθμό ετήσιων συναλλαγών, που ανέρχονται σε 1200, η μέση ενίσχυση ανά συναλλαγή θα ανέλθει σε 50000 GBP (περίπου 78500 ευρώ). Εντούτοις, αυτή η ενίσχυση συνεχίζει να μπορεί να επηρεάσει τις ενδοκοινοτικές συναλλαγές και να νοθεύσει τον ανταγωνισμό. Σύμφωνα με τη νομολογία, "αν το πλεονέκτημα που χορηγεί μια δημόσια αρχή σε μια εταιρεία είναι μικρό, ο ανταγωνισμός νοθεύεται μεν σε μικρότερο βαθμό, γεγονός όμως παραμένει ότι νοθεύεται"(15).

Πρέπει να τονιστεί ότι ούτε οι βρετανικές αρχές ούτε οι τρίτοι που υπέβαλαν παρατηρήσεις δεν αμφισβήτησαν το χαρακτήρα κρατικής ενίσχυσης του μέτρου. Το Ηνωμένο Βασίλειο αποφάσισε να μην περιορίσει το καθεστώς στο πεδίο εφαρμογής του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 69/2001 της Επιτροπής, της 12ης Ιανουαρίου 2001, σχετικά με την εφαρμογή των άρθρων 87 και 88 της συνθήκης ΕΚ στις ενισχύσεις ήσσονος σημασίας(16). Στην περίπτωση που ο δικαιούχος της ενίσχυσης πραγματοποιήσει περισσότερες συναλλαγές ακινήτων, δεν είναι απίθανο να εισπράξει πιο σημαντική ενίσχυση από αυτήν που επιτρέπει ο κανονισμός.

Νομιμότητα του μέτρου

(35) Κοινοποιώντας το καθεστώς ενίσχυσης υπό τη μορφή σχεδίου και μη θέτοντάς το σε εφαρμογή πριν να εγκριθεί από την Επιτροπή, οι βρετανικές αρχές τήρησαν τις διαδικαστικές υποχρεώσεις που τους επιβάλλονται από το άρθρο 88 παράγραφος 3 της συνθήκης για την ίδρυση της Ευρωπαϊκής Κοινότητας.

Παρεκκλίσεις

(36) α) Το άρθρο 87 παράγραφος 2 της συνθήκης ΕΚ προβλέπει ότι ορισμένα είδη ενίσχυσης συμβιβάζονται με την κοινή αγορά. Λαμβάνοντας υπόψη τον χαρακτήρα και το αντικείμενο της ενίσχυσης, καθώς και τη γεωγραφική της κάλυψη, η Επιτροπή θεωρεί ότι τα στοιχεία α), β) και γ) δεν εφαρμόζονται στο εν λόγω καθεστώς, γεγονός με το οποίο συμφωνούν και οι βρετανικές αρχές.

β) Το άρθρο 87 παράγραφος 3 καθορίζει άλλες μορφές ενίσχυσης που μπορούν να θεωρηθούν συμβιβάσιμες με την κοινή αγορά. Λαμβάνοντας υπόψη το χαρακτήρα και το αντικείμενο της ενίσχυσης, καθώς και τη γεωγραφική της κάλυψη, η Επιτροπή θεωρεί ότι τα στοιχεία α), β) και δ) του άρθρου 87 παράγραφος 3 δεν εφαρμόζονται εξίσου. Οι βρετανικές αρχές συμφωνούν με αυτή τη γνώμη

(37) Όσον αφορά τη δυνατότητα εφαρμογής των παρεκκλίσεων που προβλέπονται στο άρθρο 87 παράγραφος 3 στοιχείο γ), η πάγια νομολογία του Δικαστηρίου θεωρεί ότι το άρθρο 87 παράγραφος 3 "απονέμει στην Επιτροπή διακριτική εξουσία η άσκηση της οποίας συνεπάγεται εκτιμήσεις οικονομικής και κοινωνικής φύσεως που πρέπει να πραγματοποιούνται σε κοινοτικό πλαίσιο"(17). Για ορισμένα είδη ενίσχυσης, η Επιτροπή έχει καθορίσει τον τρόπο με τον οποίο θα ασκεί αυτή τη διακριτική εξουσία της, είτε υπό τη μορφή απαλλαγών κατά κατηγορίες είτε μέσω πλαισίων, κατευθυντηρίων γραμμών ή ανακοινώσεων. Εφόσον υπάρχουν αυτά τα δευτερεύοντα κείμενα, η Επιτροπή οφείλει να τα τηρεί κατά την αξιολόγηση καθεστώτων ενίσχυσης. Κατά συνέπεια, η Επιτροπή θα πρέπει καταρχήν να θεμελιώσει αν το είδος ενίσχυσης που συνεπάγεται το καθεστώς απαλλαγής από τα τέλη χαρτοσήμου εμπίπτει σε ένα από αυτά τα κείμενα. Όσον αφορά το συμβιβάσιμο με τα πλαίσια, τις κατευθυντήριες γραμμές ή τους κανονισμούς, προσδιορίστηκε κατά την έναρξη της διαδικασίας ότι το μέτρο δεν περιορίζεται στις ΜΜΕ(18) ούτε σε προβληματικές επιχειρήσεις(19) ούτε περαιτέρω στην έρευνα και ανάπτυξη(20), στην κατάρτιση(21) ή στην απασχόληση(22). Κατά συνέπεια, κανένα από αυτά τα πλαίσια, τις κατευθυντήριες γραμμές ή τους κανονισμούς δεν εφαρμόζεται στη συγκεκριμένη περίπτωση. Το κοινοτικό πλαίσιο σχετικά με τις κρατικές ενισχύσεις για την προστασία του περιβάλλοντος(23) δεν εφαρμόζεται εξίσου, επειδή το συγκεκριμένο καθεστώς δεν αποβλέπει στην προστασία του περιβάλλοντος, ακόμα και αν δεν μπορεί να αποκλειστεί η θετική επίπτωση του καθεστώτος στο περιβάλλον στο πλαίσιο της αποκατάστασης μολυσμένων βιομηχανικών περιοχών.

Συμβιβάσιμο με τις κατευθυντήριες γραμμές που αφορούν τις κρατικές ενισχύσεις περιφερειακού χαρακτήρα

(38) Είναι αναμφίβολο ότι οι περιφέρειες που αναφέρονται στις κατευθυντήριες γραμμές σχετικά με τις κρατικές ενισχύσεις περιφερειακού χαρακτήρα είναι διαφορετικές από εκείνες που προβλέπονται από το καθεστώς απαλλαγής από τα τέλη χαρτοσήμου.

(39) Οι κατευθυντήριες γραμμές που αφορούν τις κρατικές ενισχύσεις περιφερειακού χαρακτήρα προορίζονται για ιδιαίτερες περιοχές. Η έννοια της "περιοχής" που χρησιμοποιείται σε αυτές καλύπτει τις περιοχές που ανταποκρίνονται στο επίπεδο ΙΙΙ των NUTS(24) ή, σε δικαιολογημένες περιστάσεις, σε διαφορετική ομοιογενή γεωγραφική μονάδα. Επιπλέον, οι επιμέρους περιφέρειες που προτείνονται ή ομάδες γειτονικών περιφερειών πρέπει να αποτελούν συμπαγείς ζώνες, καθεμία εκ των οποίων να περιλαμβάνει 100000 κατοίκους τουλάχιστον. Στο παρόν πλαίσιο, η Επιτροπή υπογραμμίζει ότι ο βρετανικός χάρτης ενισχύσεων περιφερειακού χαρακτήρα(25) δεν έχει σαν βάση τις περιοχές NUTS III, αλλά την έννοια των περιοχών που παρέχουν ευκαιρίες απασχόλησης ("job opportunity zones"), σε κάθε μια εκ των οποίων ο πληθυσμός υπερβαίνει τους 100000 κατοίκους.

(40) Αντίθετα, οι περιοχές που καλύπτονται από το καθεστώς απαλλαγής από το τέλος χαρτοσήμου είναι περιοχές απομονωμένες και περιορισμένης έκτασης· πρόκειται είτε για περιφέρειες (NUTS V) ή για ταχυδρομικούς τομείς, με μέσο πληθυσμό 7000 κατοίκων.

(41) Οι βρετανικές αρχές συμφωνούν ότι οι κατευθυντήριες γραμμές που αφορούν τις κρατικές ενισχύσεις περιφερειακού χαρακτήρα δεν εφαρμόζονται στο καθεστώς απαλλαγής από το τέλος χαρτοσήμου, παρά το γεγονός ότι πολλές από τις επιλεγείσες μειονεκτούσες περιφέρειες αποτελούν μέρος του χάρτη ενισχύσεων περιφερειακού χαρακτήρα.

Συμβιβάσιμο με τις κατευθυντήριες γραμμές για τις κρατικές ενισχύσεις που χορηγούνται σε μειονεκτούσες αστικές περιοχές

(42) Κατά την έναρξη της διαδικασίας, η Επιτροπή έκρινε ότι το κοινοποιηθέν καθεστώς δεν πληρούσε τους όρους των κατευθυντηρίων γραμμών κρατικής ενίσχυσης μειονεκτουσών αστικών περιοχών(26), που ίσχυε το διάστημα εκείνο. Αυτές οι κατευθυντήριες γραμμές, που αφορούσαν περιορισμένες εδαφικά περιοχές, προέβλεπαν ότι η έγκριση των ενισχύσεων εξαρτάτο, μεταξύ άλλων, από την υποχρέωση ότι ο πληθυσμός που καλύπτει η ενίσχυση μειονεκτουσών αστικών περιοχών δεν πρέπει να υπερβαίνει περίπου το 1 % του εθνικού πληθυσμού και ότι οι μόνοι δικαιούχοι αυτών των ενισχύσεων μπορούν να είναι μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις. Όπως είδαμε στην αιτιολογική σκέψη 10, ο καλυπτόμενος πληθυσμός από το παρόν καθεστώς υπερβαίνει κατά πολύ το 1 %, γεγονός που δεν αμφισβητείται άλλωστε από τις βρετανικές αρχές που συμφωνούν ότι οι προηγούμενες κατευθυντήριες γραμμές κρατικών ενισχύσεων για μειονεκτούσες αστικές περιοχές δεν εφαρμόζονται σε αυτό το είδος μέτρου. Πρέπει οπωσδήποτε να τονιστεί ότι η ισχύς των εν λόγω περιφερειακών γραμμών έληξε μετά την έναρξη της διαδικασίας και ότι η Επιτροπή είχε δημοσιεύσει ανακοίνωση προς το σκοπό αυτό(27).

(43) Σύμφωνα με τα προαναφερθέντα, η Επιτροπή καταλήγει ότι το προβλεπόμενο καθεστώς δεν εμπίπτει στο πεδίο εφαρμογής των κατευθυντηρίων γραμμών, πλαισίων ή κανονισμών που έχουν αναπτυχθεί στη βάση του άρθρου 87 παράγραφος 3 στοιχείο γ). Το καθεστώς απαλλαγής από τα τέλη χαρτοσήμου εφαρμόζεται σε περιοχές (μειονεκτούσες περιοχές) για τις οποίες δεν υπάρχουν επί του παρόντος ούτε κατευθυντήριες γραμμές ούτε πλαίσια.

(44) Η ανακοίνωση της Επιτροπής για τη λήξη ισχύος των κατευθυντηρίων γραμμών για τις κρατικές ενισχύσεις σε μειονεκτούσες αστικές περιοχές προσδιορίζει ότι το πλαίσιο ήταν τόσο περιοριστικό που δεν μπόρεσε να χρησιμοποιηθεί αποτελεσματικά(28). Εντούτοις, αυτή η ανακοίνωση προσδιορίζει ότι η μη παράταση των κατευθυντηρίων γραμμών δεν σημαίνει ότι είναι στο εξής αδύνατο να χορηγηθούν κρατικές ενισχύσεις υπέρ αστικών μειονεκτουσών περιοχών. Οι ενισχύσεις αυτού του χαρακτήρα μπορούν να εγκριθούν, σε συνάρτηση με τις ιδιαίτερες συνθήκες που περιβάλλουν το σχέδιο ενίσχυσης, απευθείας στη βάση του άρθρου 87 παράγραφος 3 στοιχείο γ) της συνθήκης. Κατά συνέπεια, η Επιτροπή θα εξετάσει τις περιπτώσεις αυτού του είδους υπό το φως των κοινοτικών στόχων(29).

Συμβιβάσιμο με το άρθρο 87 παράγραφος 3 στοιχείο γ) της συνθήκης ΕΚ

(45) Η Επιτροπή, ως εκ τούτου, θεωρεί ότι πρέπει πρώτα να αναλυθεί το κατά πόσον το παρόν καθεστώς εξυπηρετεί κοινοτικούς στόχους και, δεύτερον, κατά πόσον αλλοιώνονται οι όροι των συναλλαγών κατά τρόπο που θα αντέκειτο προς το κοινό συμφέρον.

Το καθεστώς υπό το φως των κοινοτικών στόχων

(46) Πρέπει να υπενθυμιστεί ότι η οικονομική και κοινωνική συνοχή αποτελεί κοινοτικό στόχο δυνάμει των άρθρων 2 και 3 της συνθήκης και ότι η ενίσχυση αυτής της συνοχής προϋποθέτει, κυρίως, τη μείωση των διαφορών μεταξύ των επιπέδων ανάπτυξης διαφόρων περιοχών.

(47) Σχετικά με το θέμα, τα συμπεράσματα των Ευρωπαϊκών Συμβουλίων της Στοκχόλμης και της Βαρκελώνης κάλεσαν σε μείωση του επιπέδου των κρατικών ενισχύσεων και σε επαναπροσανατολισμό αυτών των ενισχύσεων προς στόχους κοινού συμφέροντος, όπως η οικονομική και κοινωνική συνοχή(30).

(48) Ο κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 1260/1999 του Συμβουλίου, της 21ης Ιουνίου 1999, περί γενικών διατάξεων για τα διαρθρωτικά ταμεία(31) προβλέπει ότι οι κοινοτικές πρωτοβουλίες στον τομέα της κοινωνικής συνοχής πρέπει να αφορούν "... την οικονομική και κοινωνική αναβάθμιση των πόλεων και των προαστίων που διέρχονται κρίση για την προώθηση βιώσιμης αστικής ανάπτυξης". Με βάση αυτόν τον κανονισμό θεσπίστηκε η πρωτοβουλία URBAN της Επιτροπής που αποβλέπει στην προώθηση της οικονομικής και κοινωνικής αναβάθμισης πόλεων και προαστίων που παρουσιάζουν διαρθρωτικά προβλήματα. Παρά το γεγονός ότι αυτή η πρωτοβουλία επικεντρώνεται στις αστικές περιοχές, η Επιτροπή επιμένει στα οφέλη που συνεπάγεται μια ολοκληρωμένη προσέγγιση για να ευνοηθεί η συνέργια μεταξύ αστικής και αγροτικής ανάπτυξης(32). Από τα προηγούμενα, μπορεί να συναχθεί ότι ο κοινοτικός στόχος που συνίσταται στην υλοποίηση της κοινωνικής και οικονομικής συνοχής στο εσωτερικό της ενιαίας αγοράς συμπεριλαμβάνει τις πρωτοβουλίες που αναλαμβάνονται τόσο στον τομέα της αγροτικής όσο και της αστικής αναβάθμισης.

(49) Όσον αφορά αυτές τις περιοχές-στόχους της αναβάθμισης, η Επιτροπή, σε ανακοίνωση της 14ης Ιουνίου 2002 η οποία παρέχει μια αρχική αξιολόγηση της πρωτοβουλίας URBAN(33), αναγνωρίζει την ύπαρξη αυτών των προβληματικών περιοχών και τις προσδιορίζει ως "μικρές περιοχές με έντονα προβλήματα". Η Επιτροπή αναφέρει ότι "ο πολύπλευρος χαρακτήρας της αστικής υποβάθμισης απαιτεί μια ολοκληρωμένη προσέγγιση που να αντιμετωπίζει ταυτόχρονα όλες τις πτυχές του προβλήματος, γεγονός το οποίο διευκολύνεται από το μικρό μέγεθος των περιοχών"(34). Ανάλογες σκέψεις ισχύουν για τις αγροτικές περιοχές, όπως αποδεικνύουν πρωτοβουλίες όπως η πρωτοβουλία Leader + η οποία "αφορά περιοχές περιορισμένης έκτασης και αγροτικού χαρακτήρα, οι οποίες αποτελούν ένα ομοιογενές σύνολο από φυσική (γεωγραφική), οικονομική και κοινωνική άποψη"(35). Υπό το φως αυτό των διαπιστώσεων, η Επιτροπή θεωρεί ότι και άλλες περιοχές μπορούν, εφόσον χρειάζεται, να αποτελέσουν στόχο με σκοπό την αναβίωσή τους.

(50) Η Επιτροπή τονίζει ότι στο παρόν καθεστώς, οι περιοχές που αναφέρονται ως μικρές περιοχές (μικρές γεωγραφικές μονάδες) παρουσιάζουν σοβαρά προβλήματα. Επελέγησαν στη βάση των δεικτών IMD (Indices of Multiple Deprivation) που είναι, συγκεκριμένα, δείκτες με βάση στοιχεία όπως το χαμηλό εισόδημα, η μακροχρόνια ανεργία, η κακή υγεία και η αναπηρία, το χαμηλό επίπεδο εκπαίδευσης και κατάρτισης, οι κακές συνθήκες στέγασης και η κακή γεωγραφική πρόσβαση στις υπηρεσίες. Αυτοί οι δείκτες παρουσιάζουν μεγάλες ομοιότητες με τους δείκτες που έχουν θεσπιστεί από την Επιτροπή στο πρόγραμμά της URBAN II για να προσδιορίσει τις περιοχές-στόχους. Πράγματι, σύμφωνα με την ανακοίνωση σχετικά με την πρωτοβουλία URBAN, αυτές οι ζώνες θα πρέπει να εκπληρώνουν τουλάχιστον τρία από τα ακόλουθα κριτήρια: υψηλό ποσοστό μακροχρόνιας ανεργίας· χαμηλό ποσοστό οικονομικής δραστηριότητας· υψηλό επίπεδο φτώχειας και αποκλεισμού· ειδικές ανάγκες ανασυγκρότησης λόγω τοπικών οικονομικών και κοινωνικών προβλημάτων· μεγάλο αριθμό μεταναστών, εθνικών μειονοτήτων ή προσφύγων· χαμηλό ποσοστό εκπαίδευσης, σημαντικές ελλείψεις δεξιοτήτων και υψηλά ποσοστά μαθητών που εγκαταλείπουν το σχολείο· υψηλό ποσοστό εγκληματικότητας· ασταθείς δημογραφικές τάσεις· ιδιαίτερα υποβαθμισμένο περιβάλλον(36).

(51) Όπως αναφέρεται στην περιγραφή του κοινοποιηθέντος καθεστώτος (αιτιολογική σκέψη 10), το μέσο ποσοστό "εμφανώς" υποβαθμισμένων βιομηχανικών τοποθεσιών στις περιοχές-στόχους είναι δυόμισι φορές μεγαλύτερο από τις άλλες περιοχές. Γίνεται σε μεγάλο βαθμό δεκτό ότι η αστική και αγροτική παρακμή και η απώλεια θέσεων λόγω της παρακμής παραδοσιακών βιομηχανικών τομέων οδήγησαν στην εγκατάλειψη περιοχών οι οποίες έχουν υποστεί ρύπανση. Η Επιτροπή τονίζει ότι, σύμφωνα με ορισμένα έγγραφα, το Ηνωμένο Βασίλειο τοποθετείται στη δεύτερη θέση μεταξύ των κρατών μελών από την άποψη εκτάσεων που χρειάζονται εξυγίανση(37). Από το χαρακτήρα τους, αυτές οι τοποθεσίες είναι εκείνες που αντιπροσωπεύουν τον μεγαλύτερο οικολογικό κίνδυνο(38). Η ομάδα εμπειρογνωμόνων για το ευρωπαϊκό περιβάλλον που συμβουλεύει την Επιτροπή τόνισε επίσης την απειλή που συνεπάγονται οι υποβαθμισμένες βιομηχανικές τοποθεσίες για το περιβάλλον, κυρίως όταν αυτές είναι μολυσμένες(39).

(52) Ο ΟΟΣΑ περιγράφει τις εγκαταλελειμμένες βιομηχανικές τοποθεσίες (Brownfield sites) σαν "τοποθεσίες που ενδέχεται να είναι μολυσμένες λόγω προηγούμενων βιομηχανικών, εμπορικών ή κυβερνητικών δραστηριοτήτων"(40).

(53) Σε κοινοτικό επίπεδο, η αποκατάσταση βιομηχανικών εκτάσεων είναι σύμφωνη τόσο με τους κανόνες προστασίας του περιβάλλοντος όσο και με τους περιφερειακούς στόχους, όπως αποδεικνύεται από έγγραφα όπως η ανακοίνωση σχετικά με το πρόγραμμα URBAN, που στοχεύει, κυρίως, στην προώθηση της μικτής χρήσης και στην αποκατάσταση των βιομηχανικών εκτάσεων που δεν αντιπροσωπεύουν κίνδυνο για το περιβάλλον(41). Επιπλέον, η ανακοίνωση της Επιτροπής σχετικά με τα διαρθρωτικά ταμεία και το συντονισμό τους με το ταμείο συνοχής προβλέπει ότι: "θα πρέπει να δοθεί προτεραιότητα στην αποκατάσταση εγκαταλελειμμένων βιομηχανικών εκτάσεων αντί για την εγκατάσταση βιομηχανιών σε παρθένες εκτάσεις"(42). Σε απόφαση της 25ης Ιουλίου 2001 σχετικά με ένα καθεστώς αποκατάστασης, η Επιτροπή αναγνώρισε ότι "το καθεστώς προωθεί περιβαλλοντικούς στόχους, κυρίως την πιο ορθολογική χρήση φυσικών πόρων όπως η γη"(43). Το ενδιαφέρον της Κοινότητας για τις βιομηχανικές εκτάσεις έχει επίσης αναγνωριστεί από τρίτους οργανισμούς. Στην έκθεσή του για τις αστικές βιομηχανικές εκτάσεις ο ΟΟΣΑ διαβεβαιώνει ότι η Κοινότητα ασχολείται με την αποκατάσταση τους και ότι διαδραματίζει ιδιαίτερα σημαντικό ρόλο στον τομέα της αποκατάστασης βιομηχανικών εκτάσεων, ακόμα και αν μέχρι τώρα, "[αυτός ο ρόλος είχε] επικεντρωθεί περισσότερο στα σχέδια ενίσχυσης και ανάπλασης καθώς και στη χρηματοδότησή τους παρά στην αυτή καθεαυτή εξυγίανση"(44).

(54) Στην περίπτωση που το κοινοποιηθέν καθεστώς ευνοεί την αποκατάσταση μολυσμένων βιομηχανικών εκτάσεων, η χορηγηθείσα ενίσχυση θα μπορούσε να είναι σύμφωνη με τις διατάξεις του κοινοτικού πλαισίου κρατικών ενισχύσεων για την προστασία του περιβάλλοντος(45). Η Επιτροπή θεωρεί ότι σε αυτές τις περιπτώσεις είναι πιθανόν ότι η ενίσχυση μπορεί να αποτελεί κίνητρο για την επανόρθωση περιβαλλοντικών ζημιών.

(55) Ένα από τα χαρακτηριστικά της κακής κατάστασης των συγκεκριμένων περιοχών, και κυρίως των βιομηχανικών εκτάσεων, είναι ότι οι συναλλαγές ακινήτων είναι έξι φορές λιγότερες στις περιοχές που ευρίσκονται από το υπόλοιπο του Ηνωμένου Βασιλείου. Φαίνεται ότι οι προς αποκατάσταση εκτάσεις ευρίσκονται αδιαφιλονίκητα στις περιοχές στις οποίες η τοπική αγορά ακινήτων (οικοπέδων και κτιρίων) έχει καταρρεύσει ή λειτουργεί σε πολύ χαμηλό επίπεδο.

(56) Ως μέσο αποκατάστασης, η απαλλαγή από τα τέλη χαρτοσήμου θα μπορούσε να ανταποκρίνεται στην οικονομική αιτιολογία ότι συμβάλλει στη μείωση των κινδύνων για εκείνους που επενδύουν στις βιομηχανικές εκτάσεις. Παραδοσιακά, η αποκατάσταση θεωρείται ως επένδυση υψηλού κινδύνου και χαμηλής απόδοσης, λόγω κυρίως του ότι υπάρχει η ιδέα ότι η ζήτηση είναι χαμηλή, η γραφειοκρατία για τη χορήγηση ενισχύσεων μεγάλη, οι διαδικασίες που προβλέπονται στα προγράμματα ασαφείς και απουσιάζουν οι πρωτοβουλίες χρηματοδότησης. Στις ευνοϊκές προϋποθέσεις επένδυσης συμπεριλαμβάνονται η διαβλεπόμενη συνολική απόδοση καθώς και νέες επιχειρηματικές ευκαιρίες, διαφανείς στρατηγικές εξόδου και το επίπεδο κινδύνου του σχεδίου(46).

(57) Μόνον όταν ο κίνδυνος είναι μειωμένος η επένδυση αυξάνεται, γεγονός το οποίο έχει πολλαπλές επιπτώσεις, όπως είναι η μείωση των δαπανών εξόδου που με τη σειρά της μειώνει περαιτέρω τους κινδύνους επενδύσεων στον τομέα της αστικής αποκατάστασης. Η προσωρινή απαλλαγή των τελών χαρτοσήμου μπορεί να συμβάλλει στην δραστηριοποίηση της προς αποκατάσταση αγοράς και των εγκαταλελειμμένων οικοπέδων στις μειονεκτούσες περιοχές και να έχει δευτερογενή αποτελέσματα. Το ίδιο το καθεστώς είναι διαφανές και εύκολο στη διαχείρισή του, γεγονός που ανταποκρίνεται στις απαιτήσεις της αγοράς.

(58) Πρόσφατες μελέτες αποδεικνύουν ότι, με βάση την προηγούμενη εμπειρία, είναι ελάχιστα πιθανή η συμμετοχή του ιδιωτικού τομέα στην αποκατάσταση αν δεν υπάρχει παρέμβαση του δημόσιου τομέα. Αυτή η ίδια εμπειρία αποδεικνύει ότι όταν τίθενται σε εφαρμογή σχέδια που αφορούν βιομηχανικές εκτάσεις με κρατικούς πόρους, η ιδιωτική επένδυση τονώνεται(47). Σε κοινοτικό επίπεδο, αυτό το σημείο επιβεβαιώνεται από την ανακοίνωση της Επιτροπής για τη λήξη της ισχύος του πλαισίου των κρατικών ενισχύσεων για τις επιχειρήσεις στις υποβαθμισμένες αστικές περιοχές(48).

(59) Η Επιτροπή υποστηρίζει την άποψη ότι, για να βελτιστοποιηθούν τα σχέδια αποκατάστασης, ο δημόσιος τομέας πρέπει να υποστηρίζει μέτρα που να εγγράφονται σε ολοκληρωμένη προσέγγιση των διαφόρων όψεων της υποβάθμισης. Πρωτοβουλίες της Επιτροπής(49) τονίζουν ότι "[η αποκατάσταση] συνεπάγεται σειρά παρεμβάσεων που συνδυάζουν τον εκσυγχρονισμό απαρχαιωμένων υποδομών με δράσεις στους τομείς της οικονομίας και της απασχόλησης, σε συνδυασμό με τα μέτρα που αποβλέπουν στην καταπολέμηση του κοινωνικού αποκλεισμού και στη βελτίωση της ποιότητας του περιβάλλοντος"(50). Ο δεδηλωμένος στόχος της πρωτοβουλίας URBAN είναι "να αντιμετωπισθεί συνολικά το πρόβλημα του αστικού αποκλεισμού"(51). Η ανάγκη συνολικής προσέγγισης του θέματος της αναζωογόνησης αυτών των περιοχών, και ειδικότερα των αστικών βιομηχανικών εκτάσεων, είναι σύμφωνη με τις δράσεις υπέρ της αειφόρου ανάπτυξης που αναπτύχθηκαν μετά τη διάσκεψη κορυφής των Ηνωμένων Εθνών το 1992 στο Ρίο ντε Τζανέιρο και το 1996 στην Κωνσταντινούπολη και συμφωνεί με την εφαρμογή της Ατζέντα XXI για την αειφόρο ανάπτυξη(52). Επιπλέον, η συνολική προσέγγιση βασίζεται στο δεδομένο ότι οι πολιτικές περιβάλλοντος και αποκατάστασης συνδέονται πολύ στενά μεταξύ τους.

(60) Η Επιτροπή σημειώνει ότι το "καθεστώς απαλλαγής από τα τέλη χαρτοσήμου για ιδιόκτητα ακίνητα που δεν προορίζονται για κατοίκηση σε μειονεκτούσες περιοχές" έχει σχεδιαστεί σαν στοιχείο μιας συνολικής στρατηγικής που αποβλέπει στην αντιμετώπιση των μειονεκτημάτων υπό διάφορες γωνίες και σε διαφορετικά μέτωπα, συμπεριλαμβανομένων των στόχων της προστασίας του περιβάλλοντος και της καταπολέμησης του κοινωνικού αποκλεισμού. Σχετικά με το θέμα, η Επιτροπή τονίζει ότι το καθεστώς απαλλαγής αποτελεί μέρος ενός συνεκτικού ευρύτερου προγράμματος που αποβλέπει στην αποκατάσταση μειονεκτουσών περιοχών. Οι βρετανικές αρχές έχουν κατά συνέπεια υιοθετήσει συνολική προσέγγιση.

Επηρεασμός των συναλλαγών σε μέτρο αντίθετο προς το κοινό συμφέρον

(61) Η Επιτροπή υπογραμμίζει ότι, σύμφωνα με τις κατευθυντήριες γραμμές για τις περιφερειακές ενισχύσεις, οι ελάχιστες βάσεις για τις ενισχύσεις περιφερειακού χαρακτήρα στο Ηνωμένο Βασίλειο είναι 10 % για τα οικόπεδα και 20 % για τα κτίρια(53), δηλαδή ανώτατο όριο ενίσχυσης 30 %. Η ένταση των ενισχύσεων που θα μπορούσε να χορηγηθεί δυνάμει του κοινοποιηθέντος καθεστώτος κυμαίνεται μεταξύ 1 και 4 %. Με αναφορά την κανονική βάση, η ενίσχυση θα αντιπροσωπεύει μόνο το 0,3 έως το 1,2 % της αρχικής επένδυσης. Υπό το φως αυτής της σύγκρισης, οι συναλλαγές και ο ανταγωνισμός δεν θα νοθευθούν παρά μόνο σε πολύ χαμηλό βαθμό.

(62) Στο κοινοποιηθέν καθεστώς, το μέσο ποσό ενισχύσεων στις επιμέρους επιχειρήσεις ανέρχεται σε 50000 GBP [περίπου 78500 ευρώ(54)]. Καταρχήν, οι ενισχύσεις αυτής της τάξεως δε νοθεύουν ούτε απειλούν να νοθεύσουν τον ανταγωνισμό. Αντίθετα, αν στην επιχείρηση χορηγηθεί το ευεργέτημα της απαλλαγής από τα τέλη χαρτοσήμου πολλές φορές ή αν αυτή η ενίσχυση σωρευθεί με άλλα είδη συνδρομής, η ενίσχυση θα μπορούσε να είναι σημαντική και κατά συνέπεια να επηρεάζει τον ανταγωνισμό ή τις συναλλαγές. Είναι ως εκ τούτου επιτακτικής σημασίας η εκ του σύνεγγυς παρακολούθηση και έλεγχος της σώρευσης των ενισχύσεων.

(63) Τέλος, η Επιτροπή, τονίζει ότι οι τρίτοι που υπέβαλαν τις παρατηρήσεις τους μετά την έναρξη της διαδικασίας δηλώνουν ότι το καθεστώς δεν νοθεύει τον ανταγωνισμό και δεν επηρεάζει τις συναλλαγές σε βαθμό αντίθετο προς το κοινό συμφέρον.

VII. ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ

(64) Στην προαναφερόμενη ανάλυση διαπιστώνεται ότι δεν υπάρχει πλαίσιο, κατευθυντήριες γραμμές ή κανονισμοί που να ισχύουν για το κοινοποιηθέν καθεστώς. Κατά συνέπεια, η Επιτροπή θεωρεί ορθό να εξετάσει το καθεστώς αυτό απευθείας σε σχέση με το άρθρο 87 παράγραφος 3 στοιχείο γ). Καταλήγει στο συμπέρασμα ότι το κοινοποιηθέν καθεστώς εγγράφεται στους κοινοτικούς στόχους οικονομικής συνοχής και αειφόρου ανάπτυξης και δεν επηρεάζει τις συναλλαγές σε βαθμό αντίθετο προς το κοινό συμφέρον.

(65) Δεδομένου ότι το καθεστώς δεν υπάγεται στα συνήθη πλαίσια, κατευθυντήριες γραμμές και κανονισμούς, η Επιτροπή κρίνει ορθό να επιβάλλει ορισμένες προϋποθέσεις: αποκλεισμός της σώρευσης με άλλες επενδυτικές ενισχύσεις πέραν των ανώτατων ορίων που ισχύουν για τις κανονικές επενδυτικές ενισχύσεις· εξασφάλιση της παρακολούθησης· υποβολή ετήσιων εκθέσεων· υποχρέωση να καταδειχθούν τα επωφελή αποτελέσματα του καθεστώτος για τη φυσική αποκατάσταση περιοχών και κυρίως υποβαθμισμένων βιομηχανικών περιοχών. Η διάρκεια του καθεστώτος πρέπει να περιοριστεί μέχρι τα τέλη του 2006, επειδή μετά από αυτό το έτος θα ισχύσουν νέοι κανόνες όσον αφορά τις κρατικές ενισχύσεις και τα διαρθρωτικά ταμεία,

ΕΞΕΔΩΣΕ ΤΗΝ ΠΑΡΟΥΣΑ ΑΠΟΦΑΣΗ:

Άρθρο 1

Το καθεστώς ενίσχυσης με τον τίτλο "Απαλλαγή από το τέλος χαρτοσήμου για μειονεκτούσες περιοχές" είναι συμβιβάσιμο με την κοινή αγορά δυνάμει του άρθρου 87 παράγραφος 3 στοιχείο γ) της συνθήκης ΕΚ, υπό την επιφύλαξη της τήρησης των προϋποθέσεων που ορίζονται στο άρθρο 2.

Άρθρο 2

1. Το Ηνωμένο Βασίλειο φροντίζει ώστε η ενδεχόμενη σώρευση της ενίσχυσης που θα χορηγηθεί, βάσει του παρόντος καθεστώτος, με επενδυτικές ενισχύσεις που χορηγούνται δυνάμει άλλων καθεστώτων ενίσχυσης να μην υπερβαίνει τα ανώτατα όρια που ορίζονται στο βρετανικό χάρτη ενισχύσεων περιφερειακού χαρακτήρα για την περίοδο 2000-2006 και στον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 70/2001.

2. Το καθεστώς είναι περιορισμένης διάρκειας η οποία λήγει στις 31 Δεκεμβρίου 2006.

Η ενδεχόμενη συνέχιση του καθεστώτος πέραν αυτής της ημερομηνίας πρέπει να κοινοποιηθεί στην Επιτροπή σύμφωνα με το άρθρο 88 παράγραφος 3 της συνθήκης.

3. Το Ηνωμένο Βασίλειο υποβάλλει στην Επιτροπή ετήσιες εκθέσεις για τη λειτουργία του καθεστώτος.

Οι ετήσιες εκθέσεις περιλαμβάνουν όλες τις απαραίτητες πληροφορίες που παρέχουν τη δυνατότητα αξιολόγησης των αποτελεσμάτων του καθεστώτος όσον αφορά τη φυσική αποκατάσταση των δικαιούχων περιοχών.

Άρθρο 3

Το Ηνωμένο Βασίλειο ενημερώνει την Επιτροπή, εντός δύο μηνών από την κοινοποίηση της παρούσας απόφασης, για τα μέτρα που έλαβε για να συμμορφωθεί με την απόφαση.

Άρθρο 4

Η παρούσα απόφαση απευθύνεται στο Ηνωμένο Βασίλειο της Μεγάλης Βρετανίας και Βορείου Ιρλανδίας.

Βρυξέλλες, 21 Ιανουαρίου 2003.

Για την Επιτροπή

Mario Monti

Μέλος της Επιτροπής

(1) ΕΕ C 102 της 27.4.2002, σ. 22.

(2) Βλέπε υποσημείωση 1.

(3) Οι αρχές του Ηνωμένου Βασιλείου δήλωσαν ότι "σε σχέση με την τρέχουσα αξία του μισθώματος που θα καταβληθεί κατά τη διάρκεια της μίσθωσης, τα τέλη χαρτοσήμου επί του ενοικίου θα είναι κατώτερα από 4 % και γενικώς κατώτερα από 1 %. Κατά συνέπεια, το πραγματικό ποσοστό των τελών χαρτοσήμου (και κατά συνέπεια η ένταση της ενίσχυσης) στις μισθώσεις θα είναι εν γένει κατώτερο από 4 %".

(4) Χρησιμοποιούμενη τιμή συναλλάγματος: 1,5698, από τις 6 Δεκεμβρίου 2002.

(5) ΕΕ C 74 της 10.3.1998, σ. 9.

(6) Ο βρετανικός χάρτης ενισχύσεων περιφερειακού χαρακτήρα για την περίοδο 2000-2006 εγκρίθηκε από την Επιτροπή με την επιστολή SG (2000) D/106296 της 17ης Αυγούστου 2000 (N 265/2000).

(7) Σύμφωνα με το σημείο 4.4 των κατευθυντηρίων γραμμών, ως αρχική επένδυση νοείται "επένδυση σε πάγιο κεφάλαιο με σκοπό τη σύσταση νέας επιχείρησης, την επέκταση ήδη υπάρχουσας επιχείρησης ή την έναρξη δραστηριότητας η οποία συνεπάγεται ριζική μεταβολή του αντικειμένου ή της μεθόδου παραγωγής μιας ήδη υπάρχουσας επιχείρησης (για παράδειγμα με τον εξορθολογισμό, τη διαφοροποίηση ή τον εκσυγχρονισμό)".

(8) ΕΕ C 146 της 14.5.1997, σ. 6.

(9) Διαβεβαιώνουν επίσης ότι οι επιχειρήσεις που επωφελούνται της απαλλαγής από το τέλος χαρτοσήμου θα πρέπει, σε αντιστάθμισμα, να αντιμετωπίσουν τα μειονεκτήματα που συνεπάγεται η λειτουργία τους σε ένα λιγότερο ευνοημένο μέρος του Ηνωμένου Βασιλείου, σε τέτοιο σημείο που τελικά το όφελος που θα αντλήσουν από την απαλλαγή θα είναι πιθανόν ασήμαντο ή και ανύπαρκτο.

(10) Υπό το φως αυτών των στοιχείων, οι αρχές επιβεβαιώνουν ότι ποσοστό άνω του 84 % των πλέον μειονεκτουσών περιοχών της Αγγλίας εμπίπτουν στους κοινοτικούς ορισμούς.

(11) Λαμβάνοντας υπόψη αυτό το στοιχείο, οι αρχές επιβεβαιώνουν ότι, στην περίπτωση της Αγγλίας, υπάρχει συνολική αλληλεπικάλυψη (αστική και περιφερειακή) του 20 % του πληθυσμού.

(12) Αυτά τα μέτρα εφαρμόζονται στον τομέα της απασχόλησης και του εισοδήματος, της υγείας, της εκπαίδευσης και των επαγγελματικών προσόντων, της πρόσβασης της υπηρεσίας, της εγκληματικότητας, της στέγασης και της φυσικής αποκατάστασης.

(13) Απόφαση της 21ης Μαρτίου 1991 στην υπόθεση C-303/88, Ιταλία κατά Επιτροπής, σημείο 27, Συλλογή 1991, σ. I-1433.

(14) Βλέπε υποσημείωση 4.

(15) Απόφαση της 29ης Σεπτεμβρίου 2000 στην υπόθεση T-55/99, Confederación Española de Transporte de Mercancías (CETM) κατά Επιτροπής, σημείο 92, Συλλογή 2000, σ. II-3207.

(16) ΕΕ L 10 της 13.1.2001, σ. 30.

(17) Απόφαση της 17ης Ιανουαρίου 1997 στην υπόθεση C-169/95 Ηνωμένο Βασίλειο της Ισπανίας κατά Επιτροπής Συλλογή 1997, σ. I-135. Βλέπε επίσης απόφαση της 17ης Σεπτεμβρίου 1980 στην υπόθεση C-730/79 Philip Morris κατά Επιτροπής, Συλλογή 1980, σ. I-2671.

(18) Κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 70/2001 της Επιτροπής, της 12ης Ιανουαρίου 2001, σχετικά με την εφαρμογή των άρθρων 87 και 88 της συνθήκης ΕΚ στις κρατικές ενισχύσεις υπέρ των μικρομεσαίων επιχειρήσεων (ΕΕ L 10 της 13.1.2001, σ. 33).

(19) Κοινοτικές κατευθυντήριες γραμμές όσον αφορά τις κρατικές ενισχύσεις για τη διάσωση και την αναδιάρθρωση προβληματικών επιχειρήσεων (ΕΕ C 288 της 9.10.1999, σ. 2).

(20) Κοινοτικό πλαίσιο κρατικών ενισχύσεων για την έρευνα και ανάπτυξη (ΕΕ C 45 της 17.2.1996, σ. 5).

(21) Κανονισμός (EΚ) αριθ. 68/2001 της Επιτροπής, της 12ης Ιανουαρίου 2001, σχετικά με την εφαρμογή των άρθρων 87 και 88 της συνθήκης ΕΚ τις ενισχύσεις στην κατάρτιση (ΕΕ L 10 της 13.1.2001, σ. 20).

(22) Κατευθυντήριες γραμμές σχετικά με τις ενισχύσεις στην απασχόληση (ΕΕ C 334 της 12.12.1995, σ. 4).

(23) Κοινοτικό πλαίσιο σχετικά με τις κρατικές ενισχύσεις για την προστασία του περιβάλλοντος (ΕΕ C 37 της 3.2.2001, σ. 3).

(24) Στατιστική ονοματολογία εδαφικών μονάδων (ΝUTS).

(25) Με την επιστολή SG (2000) D/106293 της 17ης Αυγούστου 2000, η Επιτροπή ενέκρινε τις ενισχύσεις περιφερειακού χαρακτήρα για την περίοδο 2000-2006 (N265/2000).

(26) Βλέπε υποσημείωση 8: οι κατευθυντήριες γραμμές έληξαν πέντε έτη μετά τη δημοσίευσή τους.

(27) Η ανακοίνωση της Επιτροπής για τη λήξη των κατευθυντηρίων γραμμών ενισχύσεων σε μειονεκτούσες αστικές περιοχές δημοσιεύθηκε στην ΕΕ C 119 της 22.5.2002, σ. 21.

(28) Μια έκθεση του ΟΟΣΑ ορίζει ότι ένα από τα εμπόδια στην προώθηση της ανάπτυξης εγκαταλελειμμένων βιομηχανικών περιοχών είναι η ανελαστικότητα των πολιτικών και της νομοθεσίας. Βλέπε έκθεση του ΟΟΣΑ "Urban Brownfields" [DT/UA (98) 8], 1998.

(29) Σημεία 3 και 6 της ανακοίνωσης της Επιτροπής για τη λήξη της ισχύος του πλαισίου των κρατικών ενισχύσεων για τις επιχειρήσεις στις υποβαθμισμένες αστικές περιοχές.

(30) Οι δηλώσεις αυτών των δύο Ευρωπαϊκών Συμβουλίων περιλαμβάνονται στην ανακοίνωση της Επιτροπής προς το Συμβούλιο με τον τίτλο "Έκθεση προόδου όσον αφορά τη μείωση και τον αναπροσανατολισμό των κρατικών ενισχύσεων", Βρυξέλλες 16 Οκτωβρίου 2000 [COM(2002) 555 τελικό]. Επιπλέον, η Επιτροπή υποστηρίζει ότι η αρμονική ανάπτυξη του κοινοτικού εδάφους εγγράφεται στο πλαίσιο της μεγαλύτερης οικονομικής ολοκλήρωσης: "αυτή είναι η περίπτωση των παρεμβάσεων των διαρθρωτικών ταμείων, ιδίως μέσω της συνδρομής τους στην αστική ανάπτυξη σε μια ολοκληρωμένη περιφερειακή προσέγγιση και στην αγροτική ανάπτυξη στο διπλό της ρόλο της συμβολής στο ευρωπαϊκό πρότυπο της γεωργίας και στην οικονομική και κοινωνική συνοχή". Βλέπε ανακοίνωση της Επιτροπής σχετικά με τα διαρθρωτικά ταμεία και το συντονισμό τους με το ταμείο συνοχής - κατευθυντήριες γραμμές για τα προγράμματα της περιόδου 2000-2006 (ΕΕ C 267 της 22.9.1999, σ. 2).

(31) ΕΕ L 161 της 26.6.1999, σ. 1 [όπως τροποποιήθηκε από τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 1447/2001 (ΕΕ L 198 της 21.7.2001, σ. 1)].

(32) Μέρος 3: "Η αστική και αγροτική ανάπτυξη και η συμβολή τους στην ισόρροπη χωροταξική ανάπτυξη", της ανακοίνωσης της Επιτροπής για τα διαρθρωτικά ταμεία και το συντονισμό τους με το ταμείο συνοχής: βλέπε υποσημείωση 30.

(33) Βλέπε ανακοίνωση της Επιτροπής προς το Συμβούλιο, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, την Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή και την Επιτροπή των Περιφερειών - Προγραμματισμός των διαρθρωτικών ταμείων για την περίοδο 2000-2006: αρχική αξιολόγηση της πρωτοβουλίας URBAN, Βρυξέλλες, 14 Ιουνίου 2002 [COM (2002) 308 τελικό]. Επιπλέον, στα συμπεράσματά της, η Επιτροπή θεωρεί ότι από την πρωτοβουλία URBAN και από άλλες κοινοτικές πρωτοβουλίες απορρέουν πολλά διδάγματα για το μέλλον της ευρωπαϊκής πολιτικής, κυρίως "η ιδιαίτερη έμφαση σε σχετικά μικρές περιοχές, με αποτέλεσμα να μεγιστοποιείται η επίδραση και η οικονομική αποδοτικότητα των μέτρων" (βλέπε σ. 6).

(34) Ανακοίνωση της 14ης Ιουνίου 2002, σ. 7.

(35) Ανακοίνωση της Επιτροπής προς τα κράτη μέλη, της 14ης Απριλίου 2000, με την οποία καθορίζονται οι γενικές κατευθύνσεις για την κοινοτική πρωτοβουλία όσον αφορά την αγροτική ανάπτυξη (Leader+) (ΕΕ C 139 της 18.5.2000, σ. 5) (σημείο 14.1: Περιοχές τις οποίες αφορά η πρωτοβουλία).

(36) Βλέπε σημείο 2.1 της ανακοίνωσης.

(37) Βλέπε τέταρτο συμπόσιο ΚfK/TNO για την εξυγίανση μολυσμένων εγκαταστάσεων, Βερολίνο 1993. Σύμφωνα με αυτές τις εκτιμήσεις, το Ηνωμένο Βασίλειο απαριθμεί 100000 σε μολυσμένες τοποθεσίες και 30000 τοποθεσίες που χρειάζονται εξυγίανση. Η Γερμανία κατέχει την πρώτη θέση λόγω των ιδιαίτερων προβλημάτων που δημιουργούν τα νέα Länder.

(38) Βλέπε προαναφερόμενο έγγραφο ΟΟΣΑ, σημείωση 28.

(39) Βλέπε ομάδα εμπειρογνωμόνων για το ευρωπαϊκό περιβάλλον: Towards a More Sustainable Urban Land Use: Advice for the European Commission for Policy and Action, 2001.

(40) Βλέπε έκθεση του ΟΟΣΑ, "Urban Brownfields", 1998. Άλλοι ορισμοί: "γήπεδα ή εγκαταστάσεις που έχουν προηγούμενα χρησιμοποιηθεί ή διευθετηθεί και δεν χρησιμοποιούνται πλήρως επί του παρόντος, ακόμα και αν χρησιμοποιούνται εν μέρει. Μπορούν επίσης να είναι χώροι κενοί, εγκαταλελειμμένοι ή μολυσμένοι. Κατά συνέπεια, μια βιομηχανική έκθεση δεν μπορεί πάντα να χρησιμοποιηθεί άμεσα χωρίς παρέμβαση". Γενικότερα, η βιομηχανική έκταση καθορίζεται ως "οικόπεδα ή κτίρια, αστικά ή αγροτικά, τα οποία έχουν διευθετηθεί προηγουμένως, αλλά δεν χρησιμοποιούνται πλέον. Μπορούν επίσης να χρησιμοποιούνται εν μέρει, να είναι μολυσμένα ή εγκαταλελειμμένα". Βλέπε Journal of Environmental Planning and Management. V43 (1), σελίδες 49-69, Ιανουάριος 2000.

(41) Αυτό περιλαμβάνει, κυρίως, μέτρα στον τομέα της αποκατάστασης υποβαθμισμένων τοποθεσιών και μολυσμένων εκτάσεων, καθώς και την ανακαίνιση κτιρίων για να στεγάσουν οικονομικές και κοινωνικές δραστηριότητες κατά τρόπο σταθερό και σεβόμενο το περιβάλλον.

(42) Στον τίτλο Γ: "Περιοχές με ιδιαίτερο δυναμικό: περιβάλλον τουρισμός και πολιτισμός, κοινωνική οικονομία".

(43) Κρατική ενίσχυση N 82/2001 - English Cities Fund (ΕΕ C 263 της 19.9.2001, σ. 11).

(44) Βλέπε σ. 21 του εγγράφου ΟΟΣΑ "Urban Regeneration" (1998).

(45) Σημείο E.1.8: "Αποκατάσταση μολυσμένων βιομηχανικών χώρων".

(46) Accessing private finance: the availability and effectiveness of private finance in urban regeneration, Royal Institution of Chartered Surveyors, 2002.

(47) Βλέπε κυρίως το έγγραφο ΟΟΣΑ "Urban Regeneration", 1998.

(48) Βλέπε σημείο 6 της ανακοίνωσης: "Η Επιτροπή αναγνωρίζει ότι, σε μερικές περιπτώσεις, οι δυνάμεις της αγοράς από μόνες τους δεν φαίνεται να επαρκούν για την επίλυση ή ελάφρυνση των κοινωνικοοικονομικών προβλημάτων των υποβαθμισμένων περιοχών" (βλέπε υποσημείωση 27). Αυτή η θέση υποστηρίζεται επίσης στο προηγούμενο πλαίσιο κρατικών ενισχύσεων για τις επιχειρήσεις στις υποβαθμισμένες αστικές περιοχές, στο σημείο 1.

(49) Επιπλέον, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, στο ψήφισμά του σχετικά με το URBAN II, "τονίζει την ανάγκη να υπάρξει ολοκληρωμένη προσέγγιση όσον αφορά την πολιτική που ακολουθείται στις αστικές περιοχές, που όπως φαίνεται αποτελεί το μόνο τρόπο για να αντιμετωπιστούν τα οικονομικά, κοινωνικά και οικολογικά προβλήματα στων αστικών περιοχών". Το Κοινοβούλιο εξέφρασε ιδιαίτερα τον προβληματισμό του για το γεγονός ότι "οι μετανάστες, οι πρόσφυγες και οι εθνικές μειονότητες θίγονται ιδιαίτερα από τον κοινωνικό αποκλεισμό" (ΕΕ C 339 της 29.11.2000, σ. 47).

(50) Ανακοίνωση της Επιτροπής στα κράτη μέλη, της 28ης Απριλίου 2000, σχετικά με τη θέσπιση γενικών κατευθύνσεων για την ανάληψη κοινοτικής πρωτοβουλίας που αφορά την οικονομική και κοινωνική αναζωογόνηση πόλεων και οικισμών σε κρίση έτσι ώστε να προωθηθεί η αειφόρος αστική ανάπτυξη (URBAN II) (ΕΕ C 141 της 19.5.2000, σ. 8).

(51) Βλέπε υποσημείωση 50. Υπογραμμίζεται από την Επιτροπή.

(52) Βλέπε το έγγραφο ΟΟΣΑ με τον τίτλο "Urban Brownfield", 1998.

(53) ΕΕ C 74 της 10.3.1998, σ. 6.

(54) Βλέπε υποσημείωση 4.