25.11.2005   

EL

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

L 309/15

(1)

Η μαζική ροή χρημάτων που προέρχεται από παράνομες δραστηριότητες δύναται να επιφέρει ζημία στη σταθερότητα και τη φήμη του χρηματοπιστωτικού τομέα και συνιστά απειλή για την ενιαία αγορά, η δε τρομοκρατία κλονίζει τα ίδια τα θεμέλια της κοινωνίας μας. Αποτελέσματα μπορούν να επιφέρουν, εκτός από την προσέγγιση του ποινικού δικαίου, και οι προσπάθειες πρόληψης μέσω του χρηματοπιστωτικού συστήματος.

(2)

Η φερεγγυότητα, η ακεραιότητα και η σταθερότητα των πιστωτικών ιδρυμάτων και των χρηματοπιστωτικών οργανισμών και η αξιοπιστία του χρηματοπιστωτικού συστήματος στο σύνολό του μπορούν να κλονιστούν σοβαρά από τις προσπάθειες των εγκληματιών και των συνεργών τους είτε να συγκαλύψουν την προέλευση των προϊόντων των εγκληματικών δραστηριοτήτων είτε να διοχετεύσουν νόμιμο ή παράνομο χρήμα με σκοπό την τρομοκρατία. Η κοινοτική δράση σε αυτόν τον τομέα είναι αναγκαία για να αποφευχθεί η θέσπιση μέτρων από τα κράτη μέλη για την προστασία των χρηματοπιστωτικών τους συστημάτων, τα οποία μπορεί να μη συνάδουν με τη λειτουργία της εσωτερικής αγοράς και με τους κανόνες του κράτους δικαίου και της ευρωπαϊκής δημόσιας τάξης.

(3)

Εάν δεν θεσπιστούν ορισμένα μέτρα συντονισμού σε κοινοτικό επίπεδο, οι μετερχόμενοι τη νομιμοποίηση των εσόδων από παράνομες δραστηριότητες και οι χρηματοδοτούντες την τρομοκρατία ενδέχεται να προσπαθήσουν να επωφεληθούν από την ελεύθερη κίνηση των κεφαλαίων και την ελεύθερη παροχή χρηματοπιστωτικών υπηρεσιών που συνεπάγεται ο ενιαίος χρηματοπιστωτικός χώρος για να διευκολύνουν τις παράνομες δραστηριότητές τους.

(4)

Η οδηγία 91/308/ΕΟΚ του Συμβουλίου, της 10ης Ιουνίου 1991, για την πρόληψη της χρησιμοποίησης του χρηματοπιστωτικού συστήματος για τη νομιμοποίηση εσόδων από παράνομες δραστηριότητες (4) θεσπίστηκε ως απάντηση στις εν λόγω ανησυχίες στον τομέα της νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες. Απαιτούσε από τα κράτη μέλη να απαγορεύουν τη νομιμοποίηση εσόδων από παράνομες δραστηριότητες και να υποχρεώνουν τον χρηματοπιστωτικό τομέα, συμπεριλαμβανομένων των πιστωτικών ιδρυμάτων και ευρείας κλίμακας άλλων χρηματοπιστωτικών οργανισμών, να εξακριβώνουν την ταυτότητα των πελατών τους, να τηρούν τα δέοντα αρχεία, να θεσπίζουν εσωτερικές διαδικασίες για την κατάρτιση του προσωπικού και την πρόληψη της νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες καθώς και να αναφέρουν κάθε ένδειξη νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες στις αρμόδιες αρχές.

(5)

Η νομιμοποίηση εσόδων από παράνομες δραστηριότητες και η χρηματοδότηση της τρομοκρατίας διενεργούνται συχνά σε διεθνές επίπεδο. Τα μέτρα που λαμβάνονται αποκλειστικά σε εθνικό ή ακόμα και σε κοινοτικό επίπεδο, χωρίς να ληφθούν υπόψη ο διεθνής συντονισμός και η διεθνής συνεργασία, έχουν πολύ περιορισμένα αποτελέσματα. Τα μέτρα που θεσπίζονται από την Κοινότητα στον τομέα αυτόν θα πρέπει να μην αντιβαίνουν προς τις άλλες δράσεις που έχουν αναληφθεί στο πλαίσιο άλλων διεθνών φόρουμ. Η κοινοτική δράση θα πρέπει να συνεχίσει να λαμβάνει υπόψη ιδιαίτερα τις συστάσεις της ομάδας χρηματοοικονομικής δράσης (εφεξής «FATF»), η οποία αποτελεί τον κυριότερο διεθνή φορέα που ενεργοποιείται για την καταπολέμηση της νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες και της χρηματοδότησης της τρομοκρατίας. Εφόσον οι συστάσεις της FATF αναθεωρήθηκαν ουσιαστικά και επεκτάθηκαν το 2003, η κοινοτική οδηγία θα πρέπει να ευθυγραμμιστεί με το νέο αυτό διεθνές πρότυπο.

(6)

Η γενική συμφωνία για τις συναλλαγές στον τομέα των υπηρεσιών (GATS) επιτρέπει στα μέλη να θεσπίζουν μέτρα αναγκαία για την προστασία των χρηστών ηθών, την πρόληψη της απάτης, καθώς και να θεσπίζουν μέτρα για λόγους προληπτικής εποπτείας, συμπεριλαμβανόμενης της διασφάλισης της σταθερότητας και ακεραιότητας του χρηματοπιστωτικού συστήματος.

(7)

Καίτοι αρχικά περιοριζόταν στα αδικήματα που σχετίζονται με τη διακίνηση ναρκωτικών, τα τελευταία έτη παρατηρείται η τάση μεγάλης διεύρυνσης του ορισμού της νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες, που βασίζεται σε ευρύτερη κλίμακα κύριων αδικημάτων. Η διεύρυνση της κλίμακας κυρίων αδικημάτων διευκολύνει την υποβολή αναφορών υπόπτων συναλλαγών και τη διεθνή συνεργασία σε αυτόν τον τομέα. Επομένως, ο ορισμός του σοβαρού εγκλήματος θα πρέπει να ευθυγραμμιστεί με τον ορισμό του σοβαρού εγκλήματος στην απόφαση-πλαίσιο 2001/500/ΔΕΥ του Συμβουλίου, της 26ης Ιουνίου 2001, για το ξέπλυμα χρήματος, τον προσδιορισμό, τον εντοπισμό, τη δέσμευση, την κατάσχεση και τη δήμευση των οργάνων και των προϊόντων του εγκλήματος (5).

(8)

Περαιτέρω, η εκμετάλλευση του χρηματοπιστωτικού συστήματος για τη διοχέτευση εσόδων από εγκληματικές δραστηριότητες ή ακόμα και νομιμοποιημένων εσόδων από παράνομες δραστηριότητες με σκοπό την τρομοκρατία δημιουργεί σαφείς κινδύνους για την ακεραιότητα, την ορθή λειτουργία, τη φήμη και τη σταθερότητα του χρηματοπιστωτικού συστήματος. Συνεπώς, τα προληπτικά μέτρα της παρούσας οδηγίας θα πρέπει να επεκταθούν, ώστε να διέπουν όχι μόνο τη διαχείριση εσόδων που προέρχονται από εγκληματικές δραστηριότητες αλλά και τη συλλογή χρημάτων ή περιουσιακών στοιχείων με σκοπό την τρομοκρατία.

(9)

Η οδηγία 91/308/ΕΟΚ, παρόλο που επέβαλε την υποχρέωση της εξακρίβωσης της ταυτότητας του πελάτη, περιελάμβανε σχετικά λίγες λεπτομέρειες για τις συναφείς διαδικασίες. Ενόψει της ουσιώδους σημασίας που έχει η εν λόγω πτυχή της πρόληψης της νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες και της χρηματοδότησης της τρομοκρατίας, είναι σκόπιμο, σύμφωνα με τα νέα διεθνή πρότυπα, να εισαχθούν ειδικότερες και λεπτομερέστερες διατάξεις που να αφορούν την εξακρίβωση και τον έλεγχο της ταυτότητας του πελάτη και κάθε πραγματικού δικαιούχου. Προς τούτο, απαιτείται ο ακριβής ορισμός της έννοιας του «πραγματικού δικαιούχου». Στις περιπτώσεις κατά τις οποίες δεν έχουν ακόμη προσδιοριστεί οι μεμονωμένοι δικαιούχοι νομικού προσώπου ή νομικού μηχανισμού, όπως ιδρύματος ή εταιρείας καταπιστευτικής διαχείρισης (trust), και, ως εκ τούτου, είναι αδύνατον να αναγνωρισθεί η ταυτότητα ενός προσώπου ως πραγματικού δικαιούχου, θα ήταν επαρκές να αναγνωρισθεί η κατηγορία προσώπων που θεωρούνται δικαιούχοι του ιδρύματος ή της εταιρείας καταπιστευτικής διαχείρισης. Αυτή η απαίτηση δεν θα πρέπει να συμπεριλαμβάνει την αναγνώριση της ταυτότητας των ατόμων που αποτελούν την εν λόγω κατηγορία προσώπων.

(10)

Τα ιδρύματα, οι οργανισμοί και τα πρόσωπα που εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής της παρούσας οδηγίας θα πρέπει, σύμφωνα με την οδηγία αυτή, να εξακριβώνουν και να ελέγχουν την ταυτότητα του πραγματικού δικαιούχου. Προκειμένου να τηρείται η απαίτηση αυτή, θα πρέπει να επαφίεται στα εν λόγω ιδρύματα, οργανισμούς και πρόσωπα εάν θα κάνουν χρήση των δημόσιων αρχείων των πραγματικών δικαιούχων, εάν θα ζητήσουν από τους πελάτες τους τα σχετικά δεδομένα ή εάν θα λάβουν την πληροφορία με άλλον τρόπο, λαμβάνοντας υπόψη ότι η έκταση των μέτρων δέουσας επιμέλειας (due diligence) ως προς τον πελάτη συσχετίζεται με τον κίνδυνο νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες και χρηματοδότησης της τρομοκρατίας, γεγονός που εξαρτάται από τον τύπο του πελάτη, την επιχειρηματική σχέση, το προϊόν ή τη συναλλαγή.

(11)

Συμβάσεις δανείων που προβλέπουν ότι ο λογαριασμός του δανείου χρησιμεύει αποκλειστικά για τον σκοπό αυτόν και η αποπληρωμή του γίνεται από λογαριασμό που ανοίχθηκε στο όνομα του πελάτη σε ένα από τα πιστωτικά ιδρύματα που διέπονται από την παρούσα οδηγία σύμφωνα με το άρθρο 8 παράγραφος 1 στοιχεία α) έως γ), θεωρούνται γενικώς ως παράδειγμα τύπων συναλλαγών χαμηλότερου κινδύνου.

(12)

Εφόσον οι επενδυτές νομικού προσώπου ή νομικού μηχανισμού ασκούν ουσιώδη έλεγχο στη χρήση των περιουσιακών στοιχείων, θα πρέπει να θεωρούνται πραγματικοί δικαιούχοι.

(13)

Οι σχέσεις καταπιστευτικής διαχείρισης χρησιμοποιούνται ευρέως σε εμπορικά προϊόντα ως διεθνώς αναγνωρισμένο χαρακτηριστικό των χρηματοπιστωτικών αγορών που υπόκεινται σε συνολική εποπτεία. Η υποχρέωση προσδιορισμού του πραγματικού δικαιούχου δεν απορρέει από μόνο το γεγονός ότι υφίσταται σχέση καταπίστευσης στη συγκεκριμένη αυτή περίπτωση.

(14)

Οι διατάξεις που θεσπίζει η παρούσα οδηγία θα πρέπει επίσης να ισχύουν εφόσον οι δραστηριότητες των ιδρυμάτων, οργανισμών και προσώπων που εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής της παρούσας οδηγίας ασκούνται στο διαδίκτυο.

(15)

Καθώς η εντατικοποίηση των ελέγχων στον χρηματοπιστωτικό τομέα ώθησε πολλούς μετερχομένους τη νομιμοποίηση εσόδων από παράνομες δραστηριότητες και χρηματοδοτούντες την τρομοκρατία να αναζητήσουν εναλλακτικές μεθόδους για την απόκρυψη της προέλευσης των προϊόντων των εγκληματικών δραστηριοτήτων και επειδή οι δίαυλοι αυτοί μπορούν να αξιοποιηθούν για τη χρηματοδότηση της τρομοκρατίας, οι υποχρεώσεις κατά της νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες και κατά της χρηματοδότησης της τρομοκρατίας θα πρέπει να επεκταθούν στους διαμεσολαβητές ασφαλειών ζωής και στους φορείς παροχής υπηρεσιών σε εταιρείες καταπιστευτικής διαχείρισης και επιχειρήσεις.

(16)

Οι νομικές οντότητες που εμπίπτουν ήδη στη νομική ευθύνη ασφαλιστικής επιχείρησης και, επομένως, εμπίπτουν ήδη στο πεδίο εφαρμογής της παρούσας οδηγίας, δεν θα πρέπει να περιλαμβάνονται στην κατηγορία των ασφαλιστικών διαμεσολαβητών.

(17)

Η άσκηση καθηκόντων διευθυντή ή διαχειριστή εταιρείας δεν καθιστά αφεαυτής τον ασκούντα φορέα παροχής υπηρεσιών καταπιστευτικής διαχείρισης και εταιρικών υπηρεσιών. Για τον λόγο αυτόν, ο ορισμός καλύπτει μόνο τα πρόσωπα που ασκούν καθήκοντα διευθυντή ή διαχειριστή για τρίτο πρόσωπο στο πλαίσιο των δραστηριοτήτων τους.

(18)

Έχει επανειλημμένως αποδειχθεί ότι οι συναλλαγές μεγάλων ποσών σε μετρητά προσφέρονται ιδιαίτερα για τη νομιμοποίηση εσόδων από παράνομες δραστηριότητες και τη χρηματοδότηση της τρομοκρατίας. Συνεπώς, στα κράτη μέλη εντός των οποίων επιτρέπεται η καταβολή πληρωμής σε μετρητά που υπερβαίνουν το ισχύον όριο, τα φυσικά ή νομικά πρόσωπα, τα οποία, στο πλαίσιο των δραστηριοτήτων τους, εμπορεύονται αγαθά και δέχονται την καταβολή πληρωμών σε μετρητά, θα πρέπει να υπάγονται στο πεδίο εφαρμογής της παρούσας οδηγίας. Έμποροι αγαθών υψηλής αξίας, όπως πολύτιμοι λίθοι και μέταλλα ή έργα τέχνης, καθώς και δημοπράτες εμπίπτουν οπωσδήποτε στο πεδίο εφαρμογής της παρούσας οδηγίας εφόσον οι καταβολές προς αυτούς γίνονται σε μετρητά για ποσό ίσο ή μεγαλύτερο των 15 000 ευρώ. Προκειμένου να εξασφαλισθεί ο ουσιαστικός έλεγχος της συμμόρφωσης της δυνητικώς ευρείας αυτής ομάδας προσώπων, ιδρυμάτων και οργανισμών προς τις διατάξεις της παρούσας οδηγίας, τα κράτη μέλη μπορούν να εστιάζουν τις ελεγκτικές δραστηριότητές τους κυρίως στα φυσικά ή νομικά πρόσωπα που εκτίθενται σε σχετικά υψηλό κίνδυνο νομιμοποίησης παρανόμων εσόδων ή χρηματοδότησης της τρομοκρατίας, σύμφωνα με τη βασική αρχή του ελέγχου λόγω κινδύνου. Λαμβανομένων υπόψη των διαφορετικών καταστάσεων που επικρατούν στα διάφορα κράτη μέλη, τα κράτη μέλη μπορούν να αποφασίσουν να θεσπίσουν αυστηρότερες διατάξεις, προκειμένου να αντιμετωπίσουν καταλλήλως τον κίνδυνο που εγκυμονεί η καταβολή μεγάλων ποσών σε μετρητά.

(19)

Η οδηγία 91/308/ΕΟΚ συμπεριέλαβε τους συμβολαιογράφους και άλλους ανεξάρτητους επαγγελματίες νομικούς στο πεδίο εφαρμογής του καθεστώτος της Κοινότητας για την καταπολέμηση της νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες· το πεδίο αυτό εφαρμογής θα πρέπει να παραμείνει ως έχει στην παρούσα οδηγία· οι εν λόγω επαγγελματίες νομικοί, όπως ορίζονται από τα κράτη μέλη, εμπίπτουν στις διατάξεις της παρούσας οδηγίας όταν συμμετέχουν σε χρηματοπιστωτικές ή εταιρικές συναλλαγές, συμπεριλαμβανομένης της παροχής φορολογικών συμβουλών, οι οποίες ενέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο κατάχρησης των υπηρεσιών των εν λόγω επαγγελματιών νομικών για τη νομιμοποίηση των προϊόντων των εγκληματικών δραστηριοτήτων ή για σκοπούς χρηματοδότησης της τρομοκρατίας.

(20)

Όταν ανεξάρτητα μέλη επαγγελμάτων που παρέχουν νομικές συμβουλές, αναγνωρίζονται από τον νόμο και υπόκεινται σε έλεγχο, όπως οι δικηγόροι, διαπιστώνουν τη νομική θέση ενός πελάτη ή εκπροσωπούν τον πελάτη στα πλαίσια νομικής διαδικασίας, δεν θα ήταν σκόπιμο, βάσει της παρούσας οδηγίας, να επιβληθεί στους επαγγελματίες αυτούς νομικούς, για τις συγκεκριμένες δραστηριότητές τους, η υποχρέωση να αναφέρουν τυχόν υπόνοιες για νομιμοποίηση εσόδων από παράνομες δραστηριότητες ή για χρηματοδότηση της τρομοκρατίας. Πρέπει να προβλεφθούν εξαιρέσεις από οποιαδήποτε υποχρέωση αναφοράς πληροφοριών που αποκτήθηκαν πριν, κατά τη διάρκεια ή μετά από νομικές διαδικασίες ή κατά τη διάρκεια της διαπίστωσης της νομικής θέσης του πελάτη. Συνεπώς, η παροχή νομικών συμβουλών εξακολουθεί να υπόκειται στην υποχρέωση τήρησης του επαγγελματικού απορρήτου, εκτός εάν ο ίδιος ο νομικός σύμβουλος συμμετέχει σε νομιμοποίηση εσόδων από παράνομες δραστηριότητες ή σε χρηματοδότηση της τρομοκρατίας, εάν οι νομικές συμβουλές παρέχονται με σκοπό τη νομιμοποίηση εσόδων από παράνομες δραστηριότητες ή τη χρηματοδότηση της τρομοκρατίας ή εάν ο δικηγόρος γνωρίζει ότι ο πελάτης ζητά νομικές συμβουλές με σκοπό τη νομιμοποίηση εσόδων από παράνομες δραστηριότητες ή τη χρηματοδότηση της τρομοκρατίας.

(21)

Υπηρεσίες άμεσα συγκρίσιμες πρέπει να αντιμετωπίζονται ομοίως, όταν παρέχονται από επαγγελματία που εμπίπτει στο πεδίο εφαρμογής της παρούσας οδηγίας. Προκειμένου να διαφυλαχθούν τα δικαιώματα που θεσπίζονται στην ευρωπαϊκή σύμβαση για την προάσπιση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και των θεμελιωδών ελευθεριών και στη συνθήκη για την Ευρωπαϊκή Ένωση, όσον αφορά τους ελεγκτές, τους εξωτερικούς λογιστές και τους φορολογικούς συμβούλους, οι οποίοι, σε ορισμένα κράτη μέλη, δικαιούνται να υπερασπίζονται ή να εκπροσωπούν έναν πελάτη στα πλαίσια δικαστικών διαδικασιών ή να διαπιστώνουν τη νομική του θέση, οι πληροφορίες που αποκτούν κατά την εκτέλεση αυτών των καθηκόντων δεν θα πρέπει να υπόκεινται στις υποχρεώσεις αναφοράς βάσει της παρούσας οδηγίας.

(22)

Θα πρέπει να αναγνωριστεί ότι ο κίνδυνος της νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες και της χρηματοδότησης της τρομοκρατίας δεν είναι ο ίδιος σε όλες τις περιπτώσεις. Σύμφωνα με την προσέγγιση που βασίζεται στην εκτίμηση του κινδύνου, θα πρέπει να εισαχθεί στην κοινοτική νομοθεσία η αρχή ότι σε ορισμένες περιπτώσεις μπορεί να επιτρέπεται η απλουστευμένη δέουσα επιμέλεια ως προς τον πελάτη.

(23)

Η παρέκκλιση σχετικά με την ταυτότητα των πραγματικών δικαιούχων ομαδοποιημένων λογαριασμών που τηρούν συμβολαιογράφοι ή άλλοι ανεξάρτητοι επαγγελματίες νομικοί δεν αίρει τις υποχρεώσεις που υπέχουν οι εν λόγω συμβολαιογράφοι ή άλλοι ανεξάρτητοι επαγγελματίες νομικοί σύμφωνα με την παρούσα οδηγία. Οι υποχρεώσεις αυτές περιλαμβάνουν την ανάγκη οι εν λόγω συμβολαιογράφοι και άλλοι ανεξάρτητοι επαγγελματίες νομικοί να εξακριβώνουν οι ίδιοι την ταυτότητα των δικαιούχων των ομαδοποιημένων λογαριασμών που αυτοί τηρούν.

(24)

Επίσης, η κοινοτική νομοθεσία θα πρέπει να αναγνωρίσει ότι ορισμένες καταστάσεις ενέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες ή χρηματοδότησης της τρομοκρατίας. Καίτοι θα πρέπει να διαπιστώνονται η ταυτότητα και η επιχειρηματική εικόνα όλων των πελατών, υπάρχουν περιπτώσεις στις οποίες απαιτούνται ιδιαίτερα αυστηρές διαδικασίες εξακρίβωσης και ελέγχου της ταυτότητας του πελάτη.

(25)

Αυτό ισχύει ιδίως στις επιχειρηματικές σχέσεις με πρόσωπα που κατέχουν ή κατείχαν σημαντικές δημόσιες θέσεις, ιδίως πρόσωπα που προέρχονται από χώρες όπου η δωροδοκία είναι ευρέως διαδεδομένη. Οι σχέσεις αυτές μπορούν να εκθέσουν ιδίως τον χρηματοπιστωτικό τομέα σε σημαντικούς νομικούς κινδύνους ή/και σε κινδύνους για τη φήμη του. Η διεθνής προσπάθεια για την καταπολέμηση της δωροδοκίας δικαιολογεί επίσης την ανάγκη αυξημένης προσοχής στις περιπτώσεις αυτές και την εφαρμογή ολοκληρωμένων μέτρων συνήθους δέουσας επιμέλειας ως προς τον πελάτη για πρόσωπα πολιτικώς εκτεθειμένα που κατοικούν στο εσωτερικό του κράτους μέλους, ή αυξημένα μέτρα δέουσας επιμέλειας ως προς τον πελάτη για πολιτικώς εκτεθειμένα πρόσωπα που κατοικούν σε άλλο κράτος μέλος ή σε τρίτη χώρα.

(26)

Η λήψη έγκρισης από την ανώτερη διοίκηση για την εγκαθίδρυση επιχειρηματικών σχέσεων δεν συνεπάγεται τη λήψη έγκρισης από το διοικητικό συμβούλιο αλλά από την αμέσως ανώτερη αρχή της ιεραρχίας του προσώπου που ζητεί την εν λόγω έγκριση.

(27)

Για την αποφυγή της επανάληψης των διαδικασιών εξακρίβωσης της ταυτότητας του πελάτη που οδηγούν σε καθυστερήσεις και έλλειψη αποτελεσματικότητας στις συναλλαγές είναι σκόπιμο, υπό τον όρο των καταλλήλων εγγυήσεων, να επιτρέπεται η εισαγωγή πελατών, η εξακρίβωση της ταυτότητας των οποίων έχει ήδη πραγματοποιηθεί σε άλλο πλαίσιο. Στις περιπτώσεις κατά τις οποίες ίδρυμα, οργανισμός ή πρόσωπο που εμπίπτει στο πεδίο εφαρμογής της παρούσας οδηγίας βασίζεται σε τρίτο μέρος, η τελική ευθύνη για τη διαδικασία δέουσας επιμέλειας απόκειται στο ίδρυμα, στον οργανισμό ή στο πρόσωπο στο οποίο ο πελάτης είναι εισηγμένος. Το τρίτο μέρος, ή εισάγων, εξακολουθεί να υπέχει επίσης ίδια ευθύνη όσον αφορά το σύνολο των απαιτήσεων της παρούσας οδηγίας, συμπεριλαμβανομένης της υποχρεώσεως να αναφέρει ύποπτες συναλλαγές και να τηρεί αρχεία, εφόσον η σχέση του με τον πελάτη εμπίπτει στο πεδίο εφαρμογής της παρούσας οδηγίας.

(28)

Στις περιπτώσεις σχέσεων πρακτόρευσης ή εξωτερικής ανάθεσης βάσει συμβάσεως μεταξύ ιδρυμάτων, οργανισμών ή προσώπων που εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής της παρούσας οδηγίας και εξωτερικών φυσικών ή νομικών προσώπων που δεν εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής της παρούσας οδηγίας, κάθε υποχρέωση που αφορά την καταπολέμηση της νομιμοποίησης εσόδων από παράλληλες δραστηριότητες και την καταπολέμηση της χρηματοδότησης της τρομοκρατίας, την οποία υπέχουν οι εν λόγω πράκτορες ή εξωτερικοί συνεργάτες ως τμήμα των ιδρυμάτων, οργανισμών ή προσώπων που εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής της παρούσας οδηγίας, μπορεί μόνο να συσταθεί συμβατικά και δεν απορρέει από την παρούσα οδηγία. Η ευθύνη για τη συμμόρφωση προς την παρούσα οδηγία εξακολουθεί να βαρύνει το ίδρυμα, τον οργανισμό ή το πρόσωπο που εμπίπτει στο πεδίο εφαρμογής της.

(29)

Οι ύποπτες συναλλαγές θα πρέπει να γνωστοποιούνται στη μονάδα χρηματοοικονομικών πληροφοριών (ΜΧΠ), η οποία αποτελεί το εθνικό κέντρο παραλαβής, ανάλυσης και διαβίβασης προς τις αρμόδιες αρχές των αναφορών για τις ύποπτες συναλλαγές καθώς και άλλων πληροφοριών σχετικά με την ενδεχόμενη νομιμοποίηση παράνομων εσόδων ή χρηματοδότηση της τρομοκρατίας. Αυτό δεν υποχρεώνει τα κράτη μέλη να τροποποιήσουν τα συστήματα αναφοράς που διαθέτουν, στο πλαίσιο των οποίων η αναφορά υποβάλλεται μέσω εισαγγελικής αρχής ή άλλης αρχής επιβολής του νόμου, εφόσον οι πληροφορίες διαβιβάζονται άμεσα και χωρίς αλλοιώσεις στις ΜΧΠ δίνοντάς τους τη δυνατότητα να ασκούν κανονικά τα καθήκοντά τους, συμπεριλαμβανομένης της διεθνούς συνεργασίας με άλλες ΜΧΠ.

(30)

Κατά παρέκκλιση από τη γενική απαγόρευση της διενέργειας υπόπτων συναλλαγών, το ίδρυμα, ο οργανισμός ή το πρόσωπο που εμπίπτει στο πεδίο εφαρμογής της παρούσας οδηγίας δύναται να εκτελεί ύποπτες συναλλαγές προτού ενημερώσει τις αρμόδιες αρχές, όταν η αποφυγή της διενέργειας της συναλλαγής είναι αδύνατη ή ενδέχεται να εμποδίσει τη δίωξη των προσώπων υπέρ των οποίων διενεργείται η εικαζόμενη νομιμοποίηση παράνομων εσόδων ή χρηματοδότηση της τρομοκρατίας. Το γεγονός αυτό, ωστόσο, δεν θίγει τις διεθνείς υποχρεώσεις που έχουν αναλάβει τα κράτη μέλη να δεσμεύουν αμελλητί κεφάλαια ή άλλα περιουσιακά στοιχεία των τρομοκρατών, των τρομοκρατικών οργανώσεων και όσων χρηματοδοτούν την τρομοκρατία, βάσει των σχετικών αποφάσεων του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών.

(31)

Εφόσον κράτος μέλος αποφασίζει να κάνει χρήση των εξαιρέσεων του άρθρου 23 παράγραφος 2 μπορεί να επιτρέψει ή να ζητήσει από τον αυτορρυθμιζόμενο φορέα που εκπροσωπεί τα πρόσωπα τα οποία μνημονεύονται σε αυτό το άρθρο να μην διαβιβάσει στη ΜΧΠ οποιαδήποτε πληροφορία αποκτά από αυτά τα πρόσωπα υπό τις περιστάσεις που προβλέπει το άρθρο αυτό.

(32)

Υπήρξαν περιπτώσεις κατά τις οποίες οι εργαζόμενοι που ανέφεραν τις υποψίες τους για τη νομιμοποίηση εσόδων από παράνομες δραστηριότητες απειλήθηκαν ή εκτέθηκαν σε εχθρικές ενέργειες. Καίτοι η παρούσα οδηγία δεν μπορεί να επέμβει στις δικαστικές διαδικασίες των κρατών μελών, αυτό το ζήτημα είναι καίριο για την αποτελεσματικότητα του συστήματος καταπολέμησης της νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες και της χρηματοδότησης της τρομοκρατίας. Τα κράτη μέλη θα πρέπει να έχουν επίγνωση του εν λόγω προβλήματος και να πράξουν ότι μπορούν για να προστατεύσουν τους εργαζόμενους από απειλές και εχθρικές ενέργειες αυτού του είδους.

(33)

Η γνωστοποίηση πληροφοριών που προβλέπει το άρθρο 28 θα πρέπει να συνάδει προς τους κανόνες της διαβίβασης δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα σε τρίτες χώρες που θεσπίζει η οδηγία 95/46/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 24ης Οκτωβρίου 1995, για την προστασία των φυσικών προσώπων έναντι της επεξεργασίας δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα και για την ελεύθερη κυκλοφορία των δεδομένων αυτών (6). Επιπλέον, το άρθρο 28 δεν επιτρέπεται να θίγει την εθνική νομοθεσία περί προστασίας των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα και του επαγγελματικού απορρήτου.

(34)

Τα πρόσωπα που απλώς μετατρέπουν έντυπα έγγραφα σε ηλεκτρονικά δεδομένα και ενεργούν στο πλαίσιο συμβολαίου με πιστωτικό ίδρυμα ή χρηματοπιστωτικό ίδρυμα, δεν εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής της παρούσας οδηγίας, το ίδιο ισχύει, δε, και για κάθε νομικό ή φυσικό πρόσωπο που παρέχει σε πιστωτικά ή χρηματοοικονομικά ιδρύματα απλώς συστήματα μηνυμάτων ή άλλα συστήματα υποστήριξης για τη διαβίβαση κεφαλαίων ή συστήματα συμψηφισμού και διακανονισμού.

(35)

Η νομιμοποίηση εσόδων από παράνομες δραστηριότητες και η χρηματοδότηση της τρομοκρατίας αποτελούν διεθνή προβλήματα και η προσπάθεια καταπολέμησής τους θα πρέπει να είναι παγκόσμια. Όταν τα κοινοτικά πιστωτικά ιδρύματα και οι χρηματοπιστωτικοί οργανισμοί έχουν υποκαταστήματα και θυγατρικές που βρίσκονται σε τρίτες χώρες η νομοθεσία των οποίων στον τομέα αυτόν είναι ελλιπής, προκειμένου να αποφευχθεί η εφαρμογή πολύ διαφορετικών προτύπων εντός ιδρύματος ή οργανισμού ή ομίλου ιδρυμάτων ή οργανισμών, θα πρέπει τα εν λόγω υποκαταστήματα ή οι θυγατρικές να εφαρμόζουν το κοινοτικό πρότυπο ή να γνωστοποιούν στις αρμόδιες αρχές του κράτους μέλους προέλευσής τους ότι η εφαρμογή αυτή δεν είναι δυνατή.

(36)

Τα πιστωτικά ιδρύματα και οι χρηματοπιστωτικοί οργανισμοί θα πρέπει να μπορούν να ανταποκρίνονται γρήγορα στα αιτήματα πληροφοριών σχετικά με τις επιχειρηματικές σχέσεις τους με κατονομασμένα πρόσωπα. Για τον σκοπό της εξακρίβωσης των επιχειρηματικών αυτών σχέσεων και προκειμένου να μπορούν να παράσχουν ταχέως τις πληροφορίες αυτές, τα πιστωτικά ιδρύματα και οι χρηματοπιστωτικοί οργανισμοί θα πρέπει να έχουν στη διάθεσή τους αποτελεσματικά συστήματα, αντίστοιχα με το μέγεθος και τη φύση των επιχειρήσεων. Ειδικότερα, τα πιστωτικά ιδρύματα και οι μεγάλοι χρηματοπιστωτικοί οργανισμοί είναι εύλογο να έχουν στη διάθεσή τους ηλεκτρονικά συστήματα. Η ρύθμιση αυτή έχει ιδιαίτερη σημασία στο πλαίσιο διαδικασιών που οδηγούν σε μέτρα όπως η δέσμευση ή η κατάσχεση περιουσιακών στοιχείων (συμπεριλαμβανομένων των περιουσιακών στοιχείων των τρομοκρατών), σύμφωνα με τη σχετική εθνική ή ενωσιακή νομοθεσία για την καταπολέμηση της τρομοκρατίας.

(37)

Η παρούσα οδηγία θεσπίζει λεπτομερείς κανόνες όσον αφορά την άσκηση της δέουσας επιμέλειας ως προς τον πελάτη, συμπεριλαμβανομένης της αυξημένης δέουσας επιμέλειας για πελάτες ή επιχειρηματικές σχέσεις υψηλού κινδύνου, όπως αρμόζουσες διαδικασίες για τη διακρίβωση του αν κάποιο πρόσωπο είναι πολιτικώς εκτεθειμένο, καθώς και ορισμένες πρόσθετες, λεπτομερέστερες απαιτήσεις, όπως η ύπαρξη διαδικασιών και πολιτικών για τη διαχείριση της συμμόρφωσης. Τις απαιτήσεις αυτές πρέπει να πληρούν όλα τα ιδρύματα, οργανισμοί και πρόσωπα που εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής της παρούσας οδηγίας, ενώ αναμένεται από τα κράτη μέλη να προσαρμόσουν τις λεπτομέρειες εφαρμογής των διατάξεων αυτών στις ιδιαιτερότητες των διαφόρων επαγγελμάτων και στις διαφορές κλίμακας και μεγέθους των ιδρυμάτων, οργανισμών και προσώπων που εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής της παρούσας οδηγίας.

(38)

Για να διατηρηθεί η επαγρύπνηση των ιδρυμάτων, οργανισμών και άλλων φορέων που υπάγονται στην κοινοτική νομοθεσία στον τομέα αυτόν, θα πρέπει να τους παρέχεται, εφόσον είναι δυνατόν, η δυνατότητα υποβολής σχολίων σχετικά με τη χρησιμότητα των αναφορών που υποβάλουν και τη συνέχεια που δίδεται σε αυτές. Προς τούτο και για να είναι δυνατή η επανεξέταση των συστημάτων τους για την καταπολέμηση της νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες και της χρηματοδότησης της τρομοκρατίας, τα κράτη μέλη θα πρέπει να τηρούν και να βελτιώνουν τις σχετικές στατιστικές.

(39)

Σε περίπτωση εγγραφής σε μητρώο ή χορήγησης αδείας σε ανταλλακτήρια συναλλάγματος ή σε φορείς παροχής υπηρεσιών προς εταιρείες καταπιστευτικής διαχείρισης και επιχειρήσεις ή σε καζίνα σε εθνικό επίπεδο, οι αρμόδιες αρχές θα πρέπει να εξασφαλίζουν ότι τα πρόσωπα που διευθύνουν ουσιαστικά ή πρόκειται να διευθύνουν τις επιχειρήσεις αυτών των νομικών προσώπων καθώς και οι πραγματικοί δικαιούχοι τους είναι ικανά και κατάλληλα. Τα κριτήρια για την εκτίμηση της ικανότητας και καταλληλότητας ενός προσώπου θα πρέπει να θεσπισθούν σύμφωνα με την εθνική νομοθεσία. Τα κριτήρια αυτά θα πρέπει τουλάχιστον να αντανακλούν την ανάγκη προστασίας των εν λόγω οντοτήτων από καταχρήσεις για εγκληματικούς σκοπούς εκ μέρους των διαχειριστών ή των πραγματικών δικαιούχων τους.

(40)

Λαμβάνοντας υπόψη τον διεθνή χαρακτήρα της νομιμοποίησης παράνομων εσόδων και της χρηματοδότησης της τρομοκρατίας, θα πρέπει να ενθαρρυνθούν όσο το δυνατόν περισσότερο ο συντονισμός και η συνεργασία μεταξύ των ΜΧΠ, όπως προβλέπει η απόφαση 2000/642/ΔΕΥ του Συμβουλίου, της 17ης Οκτωβρίου 2000, σχετικά με τη θέσπιση ρυθμίσεων για τη συνεργασία μεταξύ των μονάδων χρηματοοικονομικών πληροφοριών των κρατών μελών όσον αφορά την ανταλλαγή πληροφοριών (7), συμπεριλαμβανομένης της δημιουργίας ενωσιακού δικτύου ΜΧΠ. Προς τον σκοπό αυτόν, η Επιτροπή θα πρέπει να παράσχει τη δέουσα συνδρομή για την προώθηση του εν λόγω συντονισμού, συμπεριλαμβανομένης και της οικονομικής συνδρομής.

(41)

Η σημασία της καταπολέμησης της νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες και της χρηματοδότησης της τρομοκρατίας θα πρέπει να οδηγήσει τα κράτη μέλη στη θέσπιση αποτελεσματικών, αναλογικών και αποτρεπτικών κυρώσεων στην εθνική νομοθεσία για αδυναμία τήρησης των εθνικών διατάξεων που θα εκδοθούν σύμφωνα με την παρούσα οδηγία. Κυρώσεις θα πρέπει να προβλέπονται για φυσικά και για νομικά πρόσωπα. Εφόσον τα νομικά πρόσωπα συχνά εμπλέκονται σε πολύπλοκες πράξεις νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες ή χρηματοδότησης της τρομοκρατίας, οι κυρώσεις αυτές θα πρέπει επίσης να προσαρμοστούν στις δραστηριότητες των νομικών προσώπων.

(42)

Φυσικά πρόσωπα τα οποία, εντός της δομής νομικού προσώπου, αλλά σε αυτόνομη βάση, ασκούν κάποια από τις δραστηριότητες που απαριθμούνται στο άρθρο 2 παράγραφος 1 σημείο 3 στοιχεία α) και β), υπέχουν ανεξάρτητη ευθύνη για τη συμμόρφωση προς τις διατάξεις της παρούσας οδηγίας, με εξαίρεση το άρθρο 35.

(43)

Προκειμένου να εξασφαλιστεί η αποτελεσματική και επαρκώς συνεπής εφαρμογή της παρούσας οδηγίας, ενδέχεται να χρειαστεί να διευκρινισθούν τεχνικές πτυχές των κανόνων που θεσπίζει η παρούσα οδηγία, λαμβανομένων υπόψη των διαφόρων πράξεων που ισχύουν στον χρηματοοικονομικό τομέα, των διαφόρων επαγγελμάτων και κινδύνων που υπάρχουν στα διάφορα κράτη μέλη, καθώς και των τεχνικών εξελίξεων στην καταπολέμηση της νομιμοποίησης παράνομων εσόδων και της χρηματοδότησης της τρομοκρατίας. Η Επιτροπή θα πρέπει ως εκ τούτου να εξουσιοδοτηθεί να θεσπίσει εκτελεστικά μέτρα, όπως ορισμένα κριτήρια για την εξακρίβωση καταστάσεων χαμηλού και υψηλού κινδύνου, στις οποίες θα αρκούσε η απλουστευμένη δέουσα επιμέλεια ή θα ήταν σκόπιμη η αυξημένη δέουσα επιμέλεια, υπό τον όρο ότι τα μέτρα αυτά δεν τροποποιούν τα ουσιαστικά στοιχεία της παρούσας οδηγίας, και ότι η Επιτροπή ενεργεί σύμφωνα με τις γενικές αρχές που θεσπίζει η παρούσα οδηγία, μετά από διαβουλεύσεις με την επιτροπή πρόληψης της νομιμοποίησης παράνομων εσόδων και της χρηματοδότησης της τρομοκρατίας.

(44)

Τα μέτρα που είναι αναγκαία για την εφαρμογή της παρούσας οδηγίας θα πρέπει να θεσπισθούν με βάση την απόφαση 1999/468/ΕΚ του Συμβουλίου, της 28ης Ιουνίου 1999, για τον καθορισμό των όρων άσκησης των εκτελεστικών αρμοδιοτήτων που ανατίθενται στην Επιτροπή (8). Προς τούτο, θα πρέπει να θεσπιστεί νέα επιτροπή για την πρόληψη της νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες και της χρηματοδότησης της τρομοκρατίας, η οποία θα αντικαταστήσει την επιτροπή επαφών για τη νομιμοποίηση εσόδων από παράνομες δραστηριότητες, που συστήθηκε με την οδηγία 91/308/ΕΟΚ.

(45)

Ενόψει των πολύ σημαντικών τροποποιήσεων που πρέπει να επέλθουν στην οδηγία 91/308/ΕΟΚ, αυτή θα πρέπει να καταργηθεί για λόγους σαφήνειας.

(46)

Δεδομένου ότι ο στόχος της παρούσας οδηγίας, ήτοι η πρόληψη της χρησιμοποίησης του χρηματοπιστωτικού συστήματος για τη νομιμοποίηση εσόδων από παράνομες δραστηριότητες και τη χρηματοδότηση της τρομοκρατίας, δεν μπορεί να επιτευχθεί επαρκώς από τα κράτη μέλη και μπορεί συνεπώς, λόγω της κλίμακας και των αποτελεσμάτων της δράσης, να επιτευχθεί καλύτερα σε κοινοτικό επίπεδο, η Κοινότητα μπορεί να θεσπίσει μέτρα σύμφωνα με την αρχή της επικουρικότητας του άρθρου 5 της συνθήκης. Σύμφωνα με την αρχή της αναλογικότητας του ιδίου άρθρου, η παρούσα οδηγία δεν υπερβαίνει τα αναγκαία όρια για την επίτευξη του στόχου αυτού.

(47)

Κατά την άσκηση των εκτελεστικών της αρμοδιοτήτων της σύμφωνα με την παρούσα οδηγία, η Επιτροπή θα πρέπει να τηρεί τις εξής αρχές: την ανάγκη υψηλού επίπεδο διαφάνειας και διαβουλεύσεως με ιδρύματα, οργανισμούς και πρόσωπα που εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής της παρούσας οδηγίας, καθώς και με το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο· την ανάγκη να διασφαλισθεί ότι οι αρμόδιες αρχές θα είναι σε θέση να διασφαλίζουν αδιάλειπτη συμμόρφωση προς τους κανόνες· την ανάγκη της εξασφάλισης, όσον αφορά τα εκτελεστικά μέτρα, μακροπρόθεσμης ισορροπίας μεταξύ κόστους και οφέλους για τα ιδρύματα, τους οργανισμούς και τα πρόσωπα που εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής της παρούσας οδηγίας· την ανάγκη τήρησης της αναγκαίας ευελιξίας κατά την εφαρμογή των εκτελεστικών μέτρων, με προσέγγιση ανταποκρινόμενη στον βαθμό κινδύνου· την ανάγκη διασφάλισης συνάφειας με τη λοιπή κοινοτική νομοθεσία στον τομέα αυτόν· την ανάγκη προστασίας της Κοινότητας, των κρατών μελών της και των πολιτών τους από τις συνέπειες της νομιμοποίησης παράνομων εσόδων και της χρηματοδότησης της τρομοκρατίας.

(48)

Η παρούσα οδηγία σέβεται τα θεμελιώδη δικαιώματα και ακολουθεί τις βασικές αρχές που αναγνωρίζει, συγκεκριμένα, ο Χάρτης Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Ουδεμία διάταξη της παρούσας οδηγίας δεν θα πρέπει να ερμηνεύεται ή να εφαρμόζεται κατά τρόπο ασυμβίβαστο προς την ευρωπαϊκή σύμβαση για την προάσπιση των δικαιωμάτων του ανθρώπου και των θεμελιωδών ελευθεριών,

α)

η μετατροπή ή η μεταβίβαση περιουσίας, εν γνώσει του γεγονότος ότι προέρχεται από εγκληματική δραστηριότητα ή από πράξη συμμετοχής σε εγκληματική δραστηριότητα, με σκοπό την απόκρυψη ή τη συγκάλυψη της παράνομης προέλευσής της, ή την παροχή συνδρομής σε οποιονδήποτε ενέχεται στη δραστηριότητα αυτή, προκειμένου να αποφύγει τις έννομες συνέπειες της δραστηριότητάς του·

β)

η απόκρυψη ή η συγκάλυψη της αλήθειας όσον αφορά τη φύση, προέλευση, διάθεση ή διακίνηση περιουσίας ή τον τόπο στον οποίο αυτή ευρίσκεται, ή την κυριότητα επί περιουσίας ή εκ σχετικών με αυτή δικαιωμάτων, εν γνώσει του γεγονότος ότι προέρχεται από εγκληματική δραστηριότητα ή από πράξη συμμετοχής σε εγκληματική δραστηριότητα·

γ)

η απόκτηση, η κατοχή ή η χρήση περιουσίας εν γνώσει, κατά τον χρόνο της κτήσης, του γεγονότος ότι η περιουσία προέρχεται από εγκληματική δραστηριότητα ή από πράξη συμμετοχής σε εγκληματική δραστηριότητα·

δ)

η συμμετοχή σε μια από τις πράξεις που αναφέρουν τα προηγούμενα τρία στοιχεία, η σύσταση οργανώσεως για τη διάπραξή της, η απόπειρα διάπραξης, η υποβοήθηση, η υποκίνηση, η διευκόλυνση ή η παροχή συμβουλών σε τρίτο για τη διάπραξή της.

1.

στα πιστωτικά ιδρύματα·

2.

στους χρηματοπιστωτικούς οργανισμούς·

3.

στα ακόλουθα νομικά ή φυσικά πρόσωπα κατά την άσκηση των επαγγελματικών τους δραστηριοτήτων:

1.

ως «πιστωτικό ίδρυμα» νοείται κάθε πιστωτικό ίδρυμα κατά την έννοια του άρθρου 1 παράγραφος 1 πρώτο εδάφιο της οδηγίας 2000/12/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 20ής Μαρτίου 2000, σχετικά με την ανάληψη και την άσκηση δραστηριότητας πιστωτικών ιδρυμάτων (10), συμπεριλαμβανομένου και κάθε ευρισκόμενου στην Κοινότητα υποκαταστήματος, κατά την έννοια του άρθρου 1 παράγραφος 3 της εν λόγω οδηγίας, πιστωτικού ιδρύματος με έδρα εντός ή εκτός της Κοινότητας.

2.

ως «χρηματοπιστωτικός οργανισμός» νοείται:

3.

ως «περιουσία» νοούνται περιουσιακά στοιχεία κάθε είδους, ενσώματα ή ασώματα, κινητά ή ακίνητα, υλικά ή άυλα, καθώς και τα νομικά έγγραφα ή στοιχεία με οποιαδήποτε μορφή, συμπεριλαμβανόμενης της ηλεκτρονικής ή ψηφιακής, που αποδεικνύουν τίτλο ιδιοκτησίας ή δικαιώματα προς απόκτηση τέτοιων περιουσιακών στοιχείων·

4.

ως «εγκληματική δραστηριότητα» νοείται κάθε είδους εγκληματική ανάμειξη στη διάπραξη σοβαρού εγκλήματος·

5.

ως «σοβαρά εγκλήματα» νοούνται τουλάχιστον:

6.

ως «πραγματικός δικαιούχος» νοείται το φυσικό πρόσωπο ή τα φυσικά πρόσωπα, τα οποία τελικά κατέχουν ή ελέγχουν τον πελάτη, ή/και το φυσικό πρόσωπο για λογαριασμό του οποίου διεξάγεται συναλλαγή ή δραστηριότητα. Ως «πραγματικός δικαιούχος» νοείται τουλάχιστον:

7.

ως «φορείς παροχής υπηρεσιών καταπιστευτικής διαχείρισης και εταιρικών υπηρεσιών» νοούνται τα φυσικά ή νομικά πρόσωπα τα οποία ως επιχειρηματική δραστηριότητα παρέχουν οποιαδήποτε από τις ακόλουθες υπηρεσίες σε τρίτα μέρη:

8.

ως «πολιτικώς εκτεθειμένα πρόσωπα» νοούνται τα φυσικά πρόσωπα, στα οποία έχει ή είχε ανατεθεί σημαντικό δημόσιο λειτούργημα, και οι άμεσοι στενοί συγγενείς τους ή τα πρόσωπα που είναι γνωστά ως στενοί συνεργάτες των προσώπων αυτών·

9.

ως «επιχειρηματική σχέση» νοείται η επιχειρηματική, επαγγελματική ή εμπορική σχέση η οποία συνδέεται με τις επαγγελματικές δραστηριότητες των ιδρυμάτων, οργανισμών και προσώπων που εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής της παρούσας οδηγίας και η οποία αναμενόταν, κατά τον χρόνο σύναψης της επαφής, ότι θα είχε κάποια διάρκεια·

10.

ως «εικονική τράπεζα» νοείται πιστωτικό ίδρυμα ή ίδρυμα ασχολούμενο με ανάλογες δραστηριότητες, που έχει συσταθεί εντός ζώνης δικαιοδοσίας, στην οποία δεν έχει φυσική παρουσία, συμπεριλαμβανομένης πραγματικής διεύθυνσης και διοίκησης, και το οποίο δεν συνδέεται με ρυθμιζόμενο χρηματοπιστωτικό όμιλο.

α)

όταν συνάπτουν επιχειρηματικές σχέσεις·

β)

όταν διενεργούν περιστασιακές συναλλαγές που ανέρχονται σε ποσό ίσο ή μεγαλύτερο από 15 000 ευρώ ανεξάρτητα από το αν η συναλλαγή διενεργείται με μία μόνη πράξη ή με περισσότερες μεταξύ των οποίων φαίνεται να υπάρχει κάποια σχέση·

γ)

όταν υπάρχει υπόνοια νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες ή χρηματοδότησης της τρομοκρατίας ανεξάρτητα από κάθε παρέκκλιση, εξαίρεση ή κατώτατο όριο·

δ)

όταν υπάρχουν αμφιβολίες για την ακρίβεια ή την καταλληλότητα των δεδομένων που συγκεντρώθηκαν προηγουμένως για την εξακρίβωση της ταυτότητας του πελάτη.

α)

την εξακρίβωση και τον έλεγχο της ταυτότητας του πελάτη βάσει εγγράφων, δεδομένων ή πληροφοριών από αξιόπιστη και ανεξάρτητη πηγή·

β)

την εξακρίβωση, ενδεχομένως, της ταυτότητας του πραγματικού δικαιούχου και τη λήψη ευλόγων μέτρων αναλόγως του βαθμού κινδύνου για τον έλεγχο της ταυτότητάς του ώστε να διασφαλίζεται ότι το ίδρυμα, ο οργανισμός ή το πρόσωπο γνωρίζει τον πραγματικό δικαιούχο· όσον αφορά τα νομικά πρόσωπα, τις εταιρείες καταπιστευτικής διαχείρισης και ανάλογους νομικούς μηχανισμούς, τη λήψη ευλόγων μέτρων αναλόγως του βαθμού κινδύνου για να γίνει κατανοητή η διάρθρωση της κυριότητας και του ελέγχου του πελάτη·

γ)

τη συλλογή πληροφοριών για τον σκοπό και τον σχεδιαζόμενο χαρακτήρα της επιχειρηματικής σχέσης·

δ)

την άσκηση συνεχούς εποπτείας όσον αφορά την επιχειρηματική σχέση, με ενδελεχή εξέταση των συναλλαγών που πραγματοποιούνται κατά τη διάρκεια αυτής της σχέσης, προκειμένου να εξασφαλίζεται ότι οι συναλλαγές που διενεργούνται συνάδουν με τις γνώσεις του ιδρύματος, οργανισμού ή προσώπου σχετικά με τον πελάτη, την επιχείρηση και το προφίλ του κινδύνου, και, εφόσον απαιτείται, σχετικά με την προέλευση των κεφαλαίων, καθώς και η διασφάλιση της τήρησης ενημερωμένων εγγράφων, δεδομένων ή πληροφοριών.

α)

τις εισηγμένες εταιρείες οι τίτλοι των οποίων είναι δεκτοί για διαπραγμάτευση σε ρυθμιζόμενη αγορά κατά την έννοια της οδηγίας 2004/39/ΕΚ σε ένα ή περισσότερα κράτη μέλη και τις εισηγμένες εταιρείες από τρίτες χώρες που υπόκεινται στις απαιτήσεις γνωστοποίησης που συνάδουν με την κοινοτική νομοθεσία·

β)

τους πραγματικούς δικαιούχους ομαδοποιημένων λογαριασμών που τηρούν συμβολαιογράφοι και άλλοι ανεξάρτητοι επαγγελματίες νομικοί από τα κράτη μέλη, ή από τρίτες χώρες υπό τον όρο ότι υπόκεινται σε απαιτήσεις για την καταπολέμηση της νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες ή της χρηματοδότησης της τρομοκρατίας που συνάδουν με τα διεθνή πρότυπα και τελούν υπό εποπτεία όσον αφορά τη συμμόρφωσή τους προς αυτές τις απαιτήσεις, και επίσης υπό τον όρο ότι οι πληροφορίες σχετικά με την ταυτότητα του πραγματικού δικαιούχου διατίθενται, κατόπιν αιτήσεως, στα ιδρύματα που ενεργούν ως ιδρύματα κατάθεσης των ομαδοποιημένων λογαριασμών·

γ)

τις εθνικές δημόσιες αρχές,

α)

τα ασφαλιστήρια συμβόλαια ζωής όταν τα ετήσια ασφάλιστρα δεν υπερβαίνουν τα 1 000 ευρώ ή η εφάπαξ καταβολή δεν υπερβαίνει τα 2 500 ευρώ·

β)

τα συμβόλαια συνταξιοδοτικής ασφάλισης εάν δεν περιέχουν ρήτρα εξαγοράς και το συμβόλαιο δεν μπορεί να χρησιμεύσει ως εγγύηση·

γ)

τα συνταξιοδοτικά ή ανάλογα καθεστώτα που προσφέρουν συνταξιοδοτικές παροχές στους εργαζόμενους, στα οποία οι εισφορές καταβάλλονται μέσω αφαίρεσης από το μισθό και των οποίων οι κανόνες δεν επιτρέπουν τη μεταφορά των δικαιωμάτων των μελών·

δ)

το ηλεκτρονικό χρήμα, κατά την έννοια του άρθρου 1 παράγραφος 3 στοιχείο β), της οδηγίας 2000/46/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 18ης Σεπτεμβρίου 2000, για την ανάληψη, την άσκηση και την προληπτική εποπτεία της δραστηριότητας ιδρύματος ηλεκτρονικού χρήματος (16), εφόσον η νομισματική αξία που είναι αποθηκευμένη στο ηλεκτρονικό υπόθεμα, αν αυτό δεν μπορεί να επαναφορτιστεί, δεν υπερβαίνει τα 150 ευρώ, ή εφόσον, αν το ηλεκτρονικό υπόθεμα μπορεί να επαναφορτιστεί, το συνολικό ποσό συναλλαγής για ένα ημερολογιακό έτος δεν υπερβαίνει τα 2 500 ευρώ, εκτός εάν ο κομιστής εξαργυρώσει ποσό 1 000 ευρώ ή μεγαλύτερο κατά το ίδιο ημερολογιακό έτος, κατά το άρθρο 3 της οδηγίας 2000/46/ΕΚ·

α)

διασφάλιση ότι η ταυτότητα του πελάτη εξακριβώνεται με πρόσθετα αποδεικτικά έγγραφα, δεδομένα ή πληροφορίες·

β)

συμπληρωτικά μέτρα για τον έλεγχο ή την πιστοποίηση των υποβληθέντων εγγράφων ή απαίτηση επιβεβαιωτικής πιστοποίησης από πιστωτικό ίδρυμα ή χρηματοοικονομικό οργανισμό που εμπίπτει στο πεδίο εφαρμογής της παρούσας οδηγίας·

γ)

διασφάλιση ότι η πρώτη πληρωμή στο πλαίσιο των συναλλαγών να γίνει μέσω λογαριασμού, ο οποίος έχει ανοιχθεί επ' ονόματι του πελάτη σε πιστωτικό ίδρυμα.

α)

να συγκεντρώνουν επαρκείς πληροφορίες σχετικά με το ίδρυμα-πελάτη για να καταλάβουν πλήρως το είδος της επιχείρησης του πελάτη και να εκτιμήσουν, από τις δημόσια διαθέσιμες πληροφορίες, τη φήμη του ιδρύματος και την ποιότητα της εποπτείας·

β)

να αξιολογούν τους ελέγχους του ιδρύματος πελάτη κατά της νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες και της χρηματοδότησης της τρομοκρατίας·

γ)

να λαμβάνουν έγκριση από τα ανώτερα διοικητικά στελέχη πριν τη σύναψη νέων σχέσεων ανταπόκρισης·

δ)

να τεκμηριώνουν τις αντίστοιχες αρμοδιότητες κάθε ιδρύματος·

ε)

όσον αφορά τους λογαριασμούς πλάγιας πρόσβασης (payable-through accounts), να διασφαλίζουν ότι το πιστωτικό ίδρυμα-πελάτης έχει ελέγξει την ταυτότητα των πελατών και έχει εφαρμόσει συνεχή έλεγχο των πελατών που έχουν άμεση πρόσβαση στους λογαριασμούς του ανταποκριτή και ότι αυτό μπορεί να παράσχει δεδομένα σχετικά με τη δέουσα επιμέλεια ως προς τον πελάτη κατόπιν αιτήματος του ιδρύματος-ανταποκριτή.

α)

να διαθέτουν τις κατάλληλες διαδικασίες ανάλογα με τον βαθμό κινδύνου για να καθορίζουν εάν ο πελάτης είναι πολιτικώς εκτεθειμένο πρόσωπο·

β)

να διαθέτουν την έγκριση από τα ανώτερα διοικητικά στελέχη για τη σύναψη επιχειρηματικών σχέσεων με παρόμοιους πελάτες·

γ)

να λαμβάνουν επαρκή μέτρα για να καθορίσουν την πηγή του πλούτου και την προέλευση των κεφαλαίων τα οποία αφορά η επιχειρηματική σχέση ή η συναλλαγή·

δ)

να διενεργούν ενισχυμένη και συνεχή παρακολούθηση της επιχειρηματικής σχέσης.

α)

υπόκεινται σε υποχρεωτική επαγγελματική καταχώρηση αναγνωρισμένη από τον νόμο·

β)

εφαρμόζουν μέτρα δέουσας επιμέλειας ως προς τον πελάτη και μέτρα φύλαξης αρχείων σύμφωνα ή ισοδύναμα με αυτά που θεσπίζονται με την παρούσα οδηγία και υπόκεινται σε εποπτεία, σύμφωνα με το τμήμα 2 του κεφαλαίου V, όσον αφορά τη συμμόρφωσή τους προς τις απαιτήσεις της παρούσας οδηγίας ή βρίσκονται σε τρίτη χώρα που επιβάλλει ισοδύναμες απαιτήσεις με αυτές που θεσπίζονται με την παρούσα οδηγία.

α)

ενημερώνοντας αμελλητί τη μονάδα χρηματοοικονομικών πληροφοριών, με δική τους πρωτοβουλία, όταν το ίδρυμα, ο οργανισμός ή το πρόσωπο που εμπίπτει στο πεδίο εφαρμογής της παρούσας οδηγίας γνωρίζει, έχει υποψίες ή έχει εύλογους λόγους να υποπτεύεται ότι διαπράττεται, επιχειρείται να διαπραχθεί, έχει διαπραχθεί ή επιχειρήθηκε να διαπραχθεί νομιμοποίηση εσόδων από παράνομες δραστηριότητες ή χρηματοδότηση της τρομοκρατίας·

β)

παρέχοντας αμελλητί στη ΜΧΠ, ή σε άλλες αρμόδιες αρχές για την καταπολέμηση της νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες ή της χρηματοδότησης της τρομοκρατίας κατόπιν δικού τους αιτήματος, όλες τις απαιτούμενες πληροφορίες σύμφωνα με τις διαδικασίες που προβλέπει η εφαρμοστέα νομοθεσία.

α)

στην περίπτωση της διαδικασίας δέουσας επιμέλειας ως προς τον πελάτη, αντίγραφο ή τα στοιχεία αναφοράς των απαιτούμενων αποδεικτικών στοιχείων, για χρονικό διάστημα τουλάχιστον πέντε ετών μετά το τέλος της επιχειρηματικής τους σχέσης με τον πελάτη·

β)

στην περίπτωση επιχειρηματικών σχέσεων και συναλλαγών, τα σχετικά αποδεικτικά στοιχεία και τα αρχεία, που συνίστανται στα πρωτότυπα έγγραφα ή σε αντίγραφα τα οποία γίνονται δεκτά σε δικαστικές διαδικασίες σύμφωνα με την εφαρμοστέα εθνική νομοθεσία, για χρονικό διάστημα τουλάχιστον πέντε ετών μετά την εκτέλεση των συναλλαγών ή την περάτωση της επιχειρηματικής σχέσης.

α)

εξουσιοδότησης για την εκπροσώπηση του νομικού προσώπου·

β)

εξουσίας λήψης αποφάσεων για λογαριασμό του νομικού προσώπου· ή

γ)

εξουσίας άσκησης ελέγχου εντός του νομικού προσώπου.

α)

διασαφήνιση των τεχνικών πτυχών των ορισμών του άρθρου 3 παράγραφος 2 στοιχεία α) και δ) και παράγραφοι 6, 7, 8, 9 και 10·

β)

καθορισμός τεχνικών κριτηρίων προκειμένου να εκτιμηθεί εάν οι περιπτώσεις παρουσιάζουν χαμηλό κίνδυνο νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες ή χρηματοδότησης της τρομοκρατίας κατά το άρθρο 11 παράγραφοι 2 και 5·

γ)

καθορισμός τεχνικών κριτηρίων προκειμένου να εκτιμηθεί κατά πόσον οι περιπτώσεις παρουσιάζουν υψηλό κίνδυνο νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες ή χρηματοδότησης της τρομοκρατίας κατά το άρθρο 13·

δ)

καθορισμός τεχνικών κριτηρίων προκειμένου να εκτιμηθεί εάν, σύμφωνα με το άρθρο 2 σημείο 2, δικαιολογείται η μη εφαρμογή της παρούσας οδηγίας σε ορισμένα νομικά ή φυσικά πρόσωπα που ασκούν χρηματοπιστωτικές δραστηριότητες περιστασιακά ή σε πολύ περιορισμένη κλίμακα.