20.12.2013   

EL

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

L 348/129

(1)

Για να επιτευχθεί έξυπνη, βιώσιμη και χωρίς αποκλεισμούς ανάπτυξη και να ενθαρρυνθεί η δημιουργία θέσεων απασχόλησης σύμφωνα με τους στόχους της στρατηγικής «Ευρώπη 2020», η Ένωση χρειάζεται σύγχρονες και υψηλών επιδόσεων υποδομές που θα διευκολύνουν τη σύνδεση και την ολοκλήρωση της Ένωσης και όλων των περιφερειών της, ιδίως στους τομείς των μεταφορών, των τηλεπικοινωνιών και της ενέργειας. Οι συνδέσεις αυτές θα πρέπει να συμβάλλουν στη βελτίωση της ελεύθερης κυκλοφορίας των προσώπων, των εμπορευμάτων, των κεφαλαίων και των υπηρεσιών. Τα διευρωπαϊκά δίκτυα θα πρέπει να διευκολύνουν τις διασυνοριακές συνδέσεις, να ενισχύουν την οικονομική, κοινωνική και εδαφική συνοχή και να συνεισφέρουν στη διαμόρφωση μιας πιο ανταγωνιστικής κοινωνικής οικονομίας της αγοράς και την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής.

(2)

Σκοπός της σύστασης της Διευκόλυνσης «Συνδέοντας την Ευρώπη» (ΔΣΕ) που έχει συσταθεί από τον παρόντα κανονισμό είναι η επιτάχυνση των επενδύσεων στον τομέα των διευρωπαϊκών δικτύων και η μόχλευση χρηματοδότησης, τόσο από τον δημόσιο όσο και από τον ιδιωτικό τομέα, παράλληλα με την ενίσχυση της ασφάλειας του δικαίου και τον σεβασμό της αρχής της τεχνολογικής ουδετερότητας. Η ΔΣΕ θα πρέπει να καταστήσει δυνατή την πλήρη αξιοποίηση των συνεργειών μεταξύ των τομέων των μεταφορών, των τηλεπικοινωνιών και της ενέργειας, ενισχύοντας έτσι την αποτελεσματικότητα της δράσης της Ένωσης και επιτρέποντας τη βελτιστοποίηση των δαπανών υλοποίησης.

(3)

Σύμφωνα με την Επιτροπή, οι εκτιμώμενες επενδυτικές ανάγκες μέχρι το 2020 όσον αφορά τα διευρωπαϊκά δίκτυα στον τομέα των μεταφορών, των τηλεπικοινωνιών και της ενέργειας ανέρχονται σε EUR 970 000 000.

(4)

Ο παρών κανονισμός καθορίζει για την εφαρμογή της ΔΣΕ κατά την περίοδο 2014-2020 χρηματοδοτικό κονδύλι EUR 33 242 259 000 σε τρέχουσες τιμές, που θα αποτελέσει το ποσό προνομιακής αναφοράς, κατά την έννοια του σημείου 17 της Διοργανικής Συμφωνίας μεταξύ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, του Συμβουλίου και της Επιτροπής, της 2 Δεκεμβρίου 2013, για τη δημοσιονομική πειθαρχία τη συνεργασία σε δημοσιονομικά θέματα και τη χρηστή δημοσιονομική διαχείριση (4) για το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο κατά την ετήσια διαδικασία του προϋπολογισμού.

(5)

Προκειμένου να βελτιστοποιηθεί η χρήση των διατιθέμενων στη ΔΣΕ δημοσιονομικών πόρων, η Επιτροπή θα πρέπει, μετά την ενδιάμεση αξιολόγηση της ΔΣΕ, να μπορεί να προτείνει τη μεταφορά πιστώσεων μεταξύ των τομέων των μεταφορών, των τηλεπικοινωνιών και της ενέργειας. Οι προτάσεις αυτές θα πρέπει να υποβάλλονται στην ετήσια διαδικασία του προϋπολογισμού.

(6)

Το ποσό των EUR 11 305 500 000 σε τρέχουσες τιμές που μεταφέρεται το Ταμείο Συνοχής, το οποίο έχει συσταθεί με τον κανονισμό (ΕΕ) αριθ. 1301/2013 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (5), θα πρέπει να χρησιμοποιηθεί για τη διάθεση δημοσιονομικών πόρων σε χρηματοδοτικά μέσα που προβλέπονται στον παρόντα κανονισμό μόνον από την 1η Ιανουαρίου 2017.

(7)

Η δημιουργία αποδοτικών δικτύων υποδομών στους τομείς των μεταφορών και της ενέργειας είναι μία από τις 12 βασικές δράσεις που προσδιορίζει η Επιτροπή στην ανακοίνωσή της της 13ης Απριλίου 2011 με τίτλο «Η Πράξη για την Ενιαία αγορά – Δώδεκα δράσεις για την τόνωση της ανάπτυξης και την ενίσχυση της εμπιστοσύνης ‘Μαζί για μια νέα ανάπτυξη’».

(8)

Η Επιτροπή έχει δεσμευθεί να εντάξει την κλιματική αλλαγή στα ενωσιακά προγράμματα δαπανών και να διαθέσει τουλάχιστον το 20 % του ενωσιακού προϋπολογισμού για την επίτευξη στόχων σχετιζόμενων με το κλίμα. Κατά την προετοιμασία, τον σχεδιασμό και την υλοποίηση έργων κοινού ενδιαφέροντος, είναι σημαντικό να εξασφαλίζεται η προώθηση του μετριασμού της κλιματικής αλλαγής και της προσαρμογής σε αυτήν, καθώς και η προαγωγή της πρόληψης και της διαχείρισης των κινδύνων. Οι επενδύσεις σε υποδομές που καλύπτει ο παρών κανονισμός θα πρέπει να διευκολύνουν την προώθηση της μετάβασης σε μια οικονομία και κοινωνία χαρακτηριζόμενες από χαμηλές εκπομπές άνθρακα και ανθεκτικότητα στις κλιματικές μεταβολές και τις φυσικές καταστροφές, λαμβανομένων υπόψη των ιδιαιτεροτήτων των περιοχών με φυσικά και δημογραφικά μειονεκτήματα, όπως είναι ιδίως οι εξόχως απόκεντρες και οι νησιωτικές περιοχές. Ειδικότερα, στους τομείς των μεταφορών και της ενέργειας, η ΔΣΕ θα πρέπει να συμβάλει στην επίτευξη των μεσοπρόθεσμων και μακροπρόθεσμων στόχων της Ένωσης όσον αφορά τη μείωση των ανθρακούχων εκπομπών.

(9)

Στο ψήφισμά του της 8ης Ιουνίου 2011 με θέμα «Επενδύοντας στο μέλλον: ένα νέο πολυετές δημοσιονομικό πλαίσιο (ΠΔΠ) για μια ανταγωνιστική και βιώσιμη Ευρώπη χωρίς αποκλεισμούς» (6), το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο τόνισε ότι είναι σημαντικό να εξασφαλισθεί η ταχεία εκτέλεση του Ψηφιακού Θεματολογίου της Ένωσης και να συνεχισθούν οι προσπάθειες για να επιτευχθεί έως το 2020 ο στόχος να έχουν όλοι οι πολίτες της Ένωσης δυνατότητα πρόσβασης σε διαδικτυακές συνδέσεις υψηλής ταχύτητας, συμπεριλαμβανομένων όσων διαμένουν στις λιγότερο ανεπτυγμένες περιφέρειες. Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο τόνισε ότι οι επενδύσεις σε αποτελεσματικές υποδομές μεταφορών διαδραματίζουν καίριο ρόλο καθώς επιτρέπουν στην Ευρώπη να προασπίσει την ανταγωνιστικότητά της και δημιουργούν τις προϋποθέσεις για μακροπρόθεσμη οικονομική ανάπτυξη μετά την κρίση, καθώς και ότι το διευρωπαϊκό δίκτυο μεταφορών (ΔΕΔ-Μ) έχει ζωτική σημασία για την εξασφάλιση της ορθής λειτουργίας της εσωτερικής αγοράς και προσφέρει σημαντική ευρωπαϊκή προστιθέμενη αξία. Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο εξέφρασε επίσης την πεποίθησή του ότι το ΔΕΔ-Μ θα πρέπει, κατά συνέπεια, να αποτελέσει βασική προτεραιότητα και να λάβει περισσότερους πόρους στο πλαίσιο του ΠΔΠ. Επιπλέον, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο τόνισε την ανάγκη να μεγιστοποιηθούν ο αντίκτυπος της ενωσιακής χρηματοδότησης και την ευκαιρία που παρέχει το Ταμείο Συνοχής, τα ευρωπαϊκά διαρθρωτικά και επενδυτικά ταμεία και τα διάφορα χρηματοδοτικά μέσα για τη χρηματοδότηση βασικών εθνικών και διασυνοριακών έργων ενεργειακής υποδομής που αποτελούν προτεραιότητα για την Ευρώπη, υπογράμμισε δε την ανάγκη να διατεθούν σημαντικές πιστώσεις από τον προϋπολογισμό της Ένωσης για χρηματοδοτικά μέσα στο συγκεκριμένο πεδίο.

(10)

Προκειμένου να χρηματοδοτηθούν οι υποδομές σε διασυνοριακές περιφέρειες, ως μέρος της ανάπτυξης των δικτύων, ως συνόλου, θα πρέπει να ενθαρρύνονται οι συνέργειες μεταξύ των χρηματοδοτικών μέσων της ΔΣΕ και άλλων ενωσιακών ταμείων.

(11)

Στις 28 Μαρτίου 2011, η Επιτροπή εξέδωσε τη Λευκή Βίβλο με τίτλο «Χάρτης πορείας για έναν Ενιαίο Ευρωπαϊκό Χώρο Μεταφορών — Για ένα ανταγωνιστικό και ενεργειακά αποδοτικό σύστημα μεταφορών» (η «Λευκή Βίβλος»). Στόχος της Λευκής Βίβλου είναι να μειωθούν μέχρι το 2050 τουλάχιστον κατά 60 % σε σύγκριση με το 1990 οι εκπομπές θερμοκηπιακών αερίων(GHG) από τον τομέα των μεταφορών. Όσον αφορά τις υποδομές, στόχος της Λευκής Βίβλου είναι να δημιουργηθεί έως το 2030 ένα πλήρως λειτουργικό πολυτροπικό «κεντρικό δίκτυο» ΔΕΔ-Μ που θα καλύπτει ολόκληρη την επικράτεια της Ένωσης. Η διαλειτουργικότητα θα μπορούσε να ενισχυθεί με καινοτόμες λύσεις που θα βελτιώνουν τη συμβατότητα μεταξύ των εμπλεκομένων συστημάτων. Στόχος της Λευκής Βίβλου είναι επίσης η βελτιστοποίηση των επιδόσεων των πολυτροπικών αλυσίδων εφοδιασμού, μεταξύ άλλων μέσω της μεγαλύτερης χρήσης ενεργειακά αποδοτικότερων τρόπων μεταφοράς. Για τον λόγο αυτό, θέτει τους ακόλουθους σχετικούς στόχους όσον αφορά την πολιτική για το ΔΕΔ-Μ: να στραφεί προς άλλους τρόπους μεταφοράς το 30 % των οδικών εμπορευματικών μεταφορών που μεταφέρονται σε αποστάσεις άνω των 300 χλμ. έως το 2030 και να έχει υπερβεί το 50 % το μερίδιο αυτό έως το 2050· να τριπλασιαστεί έως το 2030 το μήκος του υφιστάμενου σιδηροδρομικού δικτύου υψηλής ταχύτητας και έως το 2050 να πραγματοποιείται η πλειονότητα των επιβατικών μετακινήσεων μεσαίων αποστάσεων με σιδηροδρομικά μέσα· να έχουν συνδεθεί έως το 2050 όλοι οι αερολιμένες του κεντρικού δικτύου με το σιδηροδρομικό δίκτυο και να συνδεθούν όλοι οι θαλάσσιοι λιμένες με το σύστημα εμπορευματικών σιδηροδρομικών μεταφορών και, ει δυνατόν, με το σύστημα εσωτερικών πλωτών οδών.

(12)

Στο ψήφισμά του της 6ης Ιουλίου 2010 για ένα βιώσιμο μέλλον στις μεταφορές (7), το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο τόνισε ότι για μια αποδοτική πολιτική μεταφορών απαιτείται χρηματοδοτικό πλαίσιο που να ανταποκρίνεται στις αναδυόμενες προκλήσεις και ότι, προς τον σκοπό αυτό, θα πρέπει να αυξηθούν οι πόροι που διατίθενται επί του παρόντος για τις μεταφορές και την κινητικότητα. Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο έκρινε επίσης αναγκαία τη δημιουργία μηχανισμού για τον συντονισμό και τη βελτιστοποίηση της χρήσης των διαφόρων πηγών χρηματοδότησης των μεταφορών και όλων των χρηματοδοτικών μέσων και μηχανισμών που είναι διαθέσιμοι σε ενωσιακό επίπεδο.

(13)

Στα συμπεράσματά του της 11ης Ιουνίου 2009 για την αναθεώρηση της πολιτικής για το ΔΕΔ-Μ, το Συμβούλιο επανέλαβε ότι είναι αναγκαίο να συνεχισθούν οι επενδύσεις στις υποδομές μεταφορών προκειμένου να εξασφαλισθεί επαρκής ανάπτυξη του ΔΕΔ-Μ για όλους τους τρόπους μεταφοράς, ως βάση για την εσωτερική αγορά και την ανταγωνιστικότητα, την οικονομική, κοινωνική και εδαφική συνοχή της Ένωσης και τη σύνδεσή της με γειτονικές χώρες, με έμφαση στην ευρωπαϊκή προστιθεμένη αξία που αυτό θα προσκόμιζε. Το Συμβούλιο τόνισε την ανάγκη να διατεθούν από την Ένωση οι χρηματοδοτικοί πόροι που είναι απαραίτητοι για την τόνωση των επενδύσεων σε έργα ΔΕΔ-Μ και, ιδιαίτερα, την ανάγκη να συνδυασθούν η παροχή κατάλληλης χρηματοδοτικής στήριξης από τον προϋπολογισμό του ΔΕΔ-Μ στα έργα προτεραιότητας που περιλαμβάνουν διασυνοριακά τμήματα και αναμένεται να ολοκληρωθούν μετά το 2013 και η τήρηση των θεσμικών ορίων του ΠΔΚ. Στο πλαίσιο αυτό, θα πρέπει, κατά την άποψη του Συμβουλίου, να αναπτυχθεί και να υποστηριχθεί περαιτέρω, κατά περίπτωση, η προσέγγιση των συμπράξεων του δημόσιου και του ιδιωτικού τομέα.

(14)

Με βάση τους στόχους που εκτίθενται στη Λευκή Βίβλο, οι κατευθυντήριες γραμμές για το ΔΕΔ-Μ που καθορίζονται στον κανονισμό (ΕΕ) αριθ. 1315/2013 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (8), προσδιορίζουν τις υποδομές του ΔΕΔ-Μ, εξειδικεύουν τις απαιτήσεις που πρέπει να πληρούνται και προβλέπουν τα μέτρα υλοποίησής τους. Στις εν λόγω κατευθυντήριες γραμμές, προτείνεται επίσης η ολοκλήρωση του κεντρικού δικτύου έως το 2030, μέσω της δημιουργίας νέων υποδομών και της ουσιαστικής αναβάθμισης και αποκατάστασης των υφιστάμενων υποδομών.

(15)

Βασιζόμενη σε ανάλυση των σχεδίων των κρατών μελών για τις υποδομές μεταφορών, η Επιτροπή εκτιμά ότι, κατά την περίοδο 2014-2020, οι επενδυτικές ανάγκες στον τομέα των μεταφορών ανέρχονται σε EUR 500 000 000 για ολόκληρο το δίκτυο ΔΕΔ-Μ, από τα οποία EUR 250 000 000. εκτιμάται ότι θα πρέπει να επενδυθούν στο κεντρικό δίκτυο του ΔΕΔ-Μ.

(16)

Θα πρέπει να εξασφαλίζεται, οσάκις ενδείκνυται, η γεωγραφική ευθυγράμμιση των σιδηροδρομικών εμπορευματικών διαδρόμων, όπως προβλέπονται στον κανονισμό (ΕΕ) αριθ. 913/2010 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (9) και των διαδρόμων του κεντρικού δικτύου που προβλέπονται στο Μέρος Ι του Παραρτήματος Ι του παρόντος κανονισμού, λαμβανομένων υπόψη των στόχων των αντίστοιχων μέσων, με σκοπό τη μείωση της διοικητικής επιβάρυνσης και τον εξορθολογισμό της ανάπτυξης και της χρήσης των σιδηροδρομικών υποδομών. Οι σιδηροδρομικοί εμπορευματικοί διάδρομοι θα πρέπει να υπόκεινται αποκλειστικά στις διατάξεις του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 913/2010, μεταξύ άλλων όσον αφορά τις μεταβολές της ευθυγράμμισής τους.

(17)

Στο πλαίσιο της αναθεώρησης της πολιτικής για το ΔΕΔ-Μ που δρομολογήθηκε τον Φεβρουάριο του 2009, συστάθηκε ειδική ομάδα εμπειρογνωμόνων για να επικουρήσει την Επιτροπή και να εξετάσει τη στρατηγική χρηματοδότησης και τις χρηματοδοτικές προοπτικές για το ΔΕΔ-Μ. Η ομάδα εμπειρογνωμόνων αριθ. 5 αξιοποίησε την πείρα εξωτερικών εμπειρογνωμόνων από διάφορα πεδία: διαχειριστών υποδομών, σχεδιαστών υποδομών, εθνικών, περιφερειακών και τοπικών εκπροσώπων, εμπειρογνωμόνων σε θέματα περιβάλλοντος, μελών της ακαδημαϊκής κοινότητας και εκπροσώπων του ιδιωτικού τομέα. Η τελική έκθεση της ομάδας εμπειρογνωμόνων αριθ. 5 (10), η οποία εγκρίθηκε τον Ιούλιο του 2010, περιέχει 40 συστάσεις, ορισμένες από τις οποίες έχουν ληφθεί υπόψη στον παρόντα κανονισμό. Στην έκθεση συνιστάται, μεταξύ άλλων, ότι θα πρέπει να παρασχεθεί από την Επιτροπή ένα πρότυπο πλαίσιο για τον συνδυασμό επιχορηγήσεων της Ένωσης και ΔΕΔ-Μ συμπράξεων δημοσίου και ιδιωτικού τομέα («ΣΔΙΤ»), το οποίο θα καλύπτει τόσο τα κονδύλια από την πολιτική συνοχής όσο και τον προϋπολογισμό του ΔΕΔ-Μ.

(18)

Η πείρα από το τρέχον ΠΔΠ (2007-2013) δείχνει ότι ορισμένα κράτη μέλη επιλέξιμα για χρηματοδότηση από το Ταμείο Συνοχής αντιμετωπίζουν σοβαρά εμπόδια στην έγκαιρη εκτέλεση περίπλοκων διασυνορικών έργων υποδομών μεταφορών με υψηλή ευρωπαϊκή προστιθέμενη αξία, καθώς και στην αποδοτική χρήση των ενωσιακών πόρων. Για τον λόγο αυτό, προκειμένου να βελτιωθεί η εκτέλεση των έργων μεταφορών —ιδίως των διασυνοριακών— με υψηλή ευρωπαϊκή προστιθέμενη αξία, θα πρέπει να μεταβιβασθεί μέρος των διαθέσιμων κονδυλίων του Ταμείου Συνοχής (EUR 11 305 500 000.), προκειμένου να χρηματοδοτηθούν στο πλαίσιο της ΔΣΕ έργα μεταφορών στο κεντρικό δίκτυο μεταφορών ή έργα μεταφορών που σχετίζονται με τις οριζόντιες προτεραιότητες των κρατών μελών που είναι επιλέξιμα για χρηματοδότηση από το Ταμείο Συνοχής. Σε πρώτη φάση, η επιλογή των επιλέξιμων για χρηματοδότηση έργων θα πρέπει να είναι σύμφωνη με τις εθνικές πιστώσεις στο πλαίσιο του Ταμείου Συνοχής. Η Επιτροπή θα πρέπει να στηρίξει στις προσπάθειές τους τα επιλέξιμα για χρηματοδότηση από το Ταμείο Συνοχής κράτη μέλη ώστε να διαμορφώσουν μια επαρκή δεξαμενή έργων, ιδίως μέσω της ενίσχυσης της θεσμικής ικανότητας των αρμόδιων δημόσιων αρχών και μέσω της διοργάνωσης πρόσθετων προσκλήσεων υποβολής προτάσεων, εξασφαλίζοντας παράλληλα διαφανή διαδικασία για την επιλογή των έργων.

(19)

Το ποσό των EUR 11 305 500 000 που μεταφέρεται από το Ταμείο Συνοχής για να διατεθεί αποκλειστικά σε κράτη μέλη επιλέξιμα για χρηματοδότηση από το Ταμείο Συνοχής δεν θα πρέπει χρησιμοποιηθεί για τη χρηματοδότηση δράσεων με συνέργειες μεταξύ των τομέων των μεταφορών, των τηλεπικοινωνιών και της ενέργειας που συνεισφέρουν σε έργα κοινού ενδιαφέροντος προκύπτοντα από πολυτομεακές προσκλήσεις υποβολής προτάσεων.

(20)

Η θεσμική και διοικητική ικανότητα είναι σημαντικά προαπαιτούμενα για την αποτελεσματική επίτευξη των στόχων της ΔΣΕ. Η Επιτροπή θα πρέπει, στο μέτρο του δυνατού, να προσφέρει κατάλληλα μέσα στήριξης που επιτρέπουν τον σχεδιασμό και την υλοποίηση έργων στα ενδιαφερόμενα κράτη μέλη.

(21)

Στην ανακοίνωση της της 17ης Νοεμβρίου 2010 με τίτλο «Προτεραιότητες για την ενεργειακή υποδομή για το 2020 και μετέπειτα — Προσχέδιο για ενοποιημένο ευρωπαϊκό ενεργειακό δίκτυο», η Επιτροπή προσδιόρισε τους διαδρόμους προτεραιότητας που είναι απαραίτητοι ώστε να μπορέσει η Ένωση να επιτύχει τους φιλόδοξους ενεργειακούς και κλιματικούς στόχους της έως το 2020 με σκοπό την ολοκλήρωση της εσωτερικής αγοράς ενέργειας, την κατοχύρωση της ασφάλειας του εφοδιασμού και την ενσωμάτωση των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, καθώς και την προετοιμασία των δικτύων για περαιτέρω μείωση των ανθρακούχων εκπομπών στο ενεργειακό σύστημα μετά το 2020.

(22)

Απαιτούνται μείζονες επενδύσεις για τον εκσυγχρονισμό και την επέκταση των ευρωπαϊκών ενεργειακών υποδομών καθώς και για τη διασυνοριακή διασύνδεση των δικτύων και τον τερματισμό της ενεργειακής απομόνωσης των κρατών μελών, ώστε να εκπληρωθούν οι στόχοι της ενεργειακής και της κλιματικής πολιτικής της Ένωσης για ανταγωνιστικότητα, βιωσιμότητα και ασφάλεια του εφοδιασμού με αποδοτικό ως προς το κόστος τρόπο. Σύμφωνα με την Επιτροπή, οι εκτιμώμενες επενδυτικές ανάγκες για τις υποδομές ενέργειας έως το 2020 ανέρχονται σε EUR 1 000 000 000 συμπεριλαμβανομένων επενδύσεων περίπου EUR 200 000 000 για τις υποδομές μεταφοράς και αποθήκευσης ηλεκτρισμού και αερίου που θεωρούνται ευρωπαϊκού ενδιαφέροντος. Σύμφωνα με το έγγραφο εργασίας των υπηρεσιών της Επιτροπής που υποβλήθηκε στο Συμβούλιο με τίτλο «Επενδυτικές ανάγκες και κενά στον χώρο των ενεργειακών επενδύσεων», υπάρχει κίνδυνος να μην πραγματοποιηθούν επενδύσεις ύψους περίπου EUR 100 000 000 για έργα ευρωπαϊκού ενδιαφέροντος λόγω εμποδίων που σχετίζονται με την αδειοδότηση, τη ρύθμιση και τη χρηματοδότηση.

(23)

Λόγω της επείγουσας ανάγκης να κατασκευαστούν οι ενεργειακές υποδομές του μέλλοντος και της αισθητής αύξησης του όγκου των επενδύσεων σε σύγκριση με τις τάσεις του παρελθόντος, απαιτείται δραστική αλλαγή του τρόπου στήριξης των ενεργειακών υποδομών σε επίπεδο Ένωσης. Στα συμπεράσματά του της 28ης Φεβρουαρίου 2011, το Συμβούλιο χαρακτήρισε τους ενεργειακούς διαδρόμους προτεραιότητα για την Ευρώπη.

(24)

Όσον αφορά τον τομέα της ενέργειας, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο της 4ης Φεβρουαρίου 2011 κάλεσε την Επιτροπή να εξορθολογίσει και να βελτιώσει τις διαδικασίες αδειοδότησης και να προωθήσει ένα ρυθμιστικό πλαίσιο ικανό να προσελκύει επενδύσεις. Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο υπογράμμισε ότι ο κύριος όγκος των επενδύσεων θα πρέπει να προέρχεται από την αγορά, το δε κόστος πρέπει να ανακτάται με την είσπραξη τελών. Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο αναγνώρισε ότι χρειάζονται δημόσια κονδύλια για έργα αναγκαία για την ασφάλεια εφοδιασμού ή για λόγους αλληλεγγύης τα οποία δεν μπορούν να προσελκύσουν χρηματοδότηση από την αγορά. Τόνισε, επιπλέον, την ανάγκη εκσυγχρονισμού και επέκτασης των ενεργειακών υποδομών της Ευρώπης, καθώς και την ανάγκη διασυνοριακής διασύνδεσης των δικτύων, ώστε να μπορεί να εφαρμόζεται στην πράξη η αλληλεγγύη μεταξύ των κρατών μελών, να προβλεφθούν εναλλακτικές οδοί εφοδιασμού και διαμετακόμισης και εναλλακτικές πηγές ενέργειας και να αναπτυχθούν οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας έναντι των παραδοσιακών. Τόνισε ότι η εσωτερική αγορά ενέργειας θα πρέπει να ολοκληρωθεί έως το 2014, ώστε να καταστεί δυνατή η ελεύθερη ροή αερίου και ηλεκτρισμού, και ότι κανένα κράτος μέλος δεν θα πρέπει να παραμένει αποκομμένο από τα ευρωπαϊκά δίκτυα αερίου και ηλεκτρισμού μετά το 2015 ούτε να αντιμετωπίζει κινδύνους όσον αφορά την ενεργειακή ασφάλειά του λόγω έλλειψης κατάλληλων συνδέσεων. Τα δύο πρώτα ετήσια προγράμματα εργασίας που θα θεσπισθούν βάσει του παρόντος κανονισμού θα πρέπει να δίνουν προτεραιότητα σε έργα κοινού ενδιαφέροντος και συναφείς δράσεις που στόχο έχουν τον τερματισμό της ενεργειακής απομόνωσης και την εξάλειψη των σημείων συμφόρησης, με σκοπό την ολοκλήρωση της εσωτερικής αγοράς ενέργειας.

(25)

Ο κανονισμός (ΕΕ) αριθ. 347/2013 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (11) καθορίζει τις προτεραιότητες για τις διευρωπαϊκές ενεργειακές υποδομές οι οποίες πρέπει να έχουν υλοποιηθεί έως το 2020, ώστε να εκπληρωθούν οι στόχοι της ενεργειακής και της κλιματικής πολιτικής της Ένωσης, ορίζει κανόνες για τον προσδιορισμό των έργων κοινού ενδιαφέροντος που είναι αναγκαία για την εκπλήρωση αυτών των προτεραιοτήτων, και προβλέπει μέτρα για την αδειοδότηση, τη συμμετοχή του Δημοσίου και τις ρυθμίσεις για την επιτάχυνση και/ή τη διευκόλυνση της υλοποίησης των έργων αυτών, καθώς και κριτήρια για τη γενική επιλεξιμότητα των έργων αυτού του είδους που λαμβάνουν χρηματοδοτική ενίσχυση από την Ένωση.

(26)

Οι τηλεπικοινωνίες αποκτούν όλο και περισσότερο τη μορφή υποδομών βασιζόμενων στο Διαδίκτυο, οι δε υποδομές ευρυζωνικών δικτύων δρουν ως καταλύτης για την εξάπλωση της χρήσης ψηφιακών υπηρεσιών σε ευρύτατο φάσμα κοινωνικών δραστηριοτήτων. Το Διαδίκτυο καθίσταται η κυρίαρχη πλατφόρμα επικοινωνίας, επιχειρηματικής δραστηριότητας, παροχής δημόσιων και ιδιωτικών υπηρεσιών και κοινωνικής και πολιτισμικής συνοχής. Επιπλέον, η υπολογιστική νέφους και το παρεχόμενο ως υπηρεσία λογισμικό αναδεικνύονται στα νέα υπολογιστικά πρότυπα. Συνεπώς, η διευρωπαϊκή διαθεσιμότητα ταχείας και ανά πάσα στιγμή πρόσβασης στο Διαδίκτυο και καινοτόμων ψηφιακών υπηρεσιών έχει ουσιώδη σημασία για την οικονομική μεγέθυνση και την ενιαία αγορά.

(27)

Τα σύγχρονα υψηλής ταχύτητας δίκτυα για την πρόσβαση στο Διαδίκτυο αποτελούν υποδομή καίριας σημασίας για το μέλλον από τη σκοπιά της συνδεσιμότητας των ευρωπαϊκών επιχειρήσεων, ιδίως των μικρών και μεσαίων επιχειρήσεων («ΜΜΕ») που επιθυμούν να χρησιμοποιούν την υπολογιστική νέφους για να βελτιώσουν την αποδοτικότητά τους σε σχέση με τις δαπάνες τους. Προκειμένου να αποφευχθεί ο διπλασιασμός των υποδομών, να προληφθεί η εκτόπιση των ιδιωτικών επενδύσεων και να ενισχυθεί η ανάπτυξη ικανοτήτων με σκοπό να δημιουργηθούν νέες επενδυτικές ευκαιρίες και να προαχθεί η εφαρμογή μέτρων μείωσης του κόστους, θα πρέπει να αναληφθούν δράσεις για να βελτιωθεί ο συντονισμός της στήριξης που παρέχει η Ένωση για την ευρυζωνικότητα μέσω της ΔΣΕ και της στήριξης της ευρυζωνικότητας που παρέχεται από όλες τις άλλες διαθέσιμες πηγές, μεταξύ άλλων μέσω των εθνικών σχεδίων ευρυζωνικότητας.

(28)

Στη στρατηγική «Ευρώπη 2020» ζητείται η υλοποίηση του Ψηφιακού Θεματολογίου για την Ευρώπη, το οποίο διαμορφώνει ένα σταθερό νομικό πλαίσιο για την τόνωση των επενδύσεων σε ανοικτές, ανταγωνιστικές και υψηλής ταχύτητας διαδικτυακές υποδομές και συναφείς υπηρεσίες. Ο σκοπός θα πρέπει να είναι να αποκτήσει η Ευρώπη τις ταχύτερες ευρυζωνικές συνδέσεις στον κόσμο έως το 2020, βάσει των πλέον προηγμένων τεχνολογιών.

(29)

Στις 31 Μαΐου 2010, το Συμβούλιο κατέληξε στο συμπέρασμα ότι η Ένωση θα πρέπει να διαθέσει τους αναγκαίους πόρους για την ανάπτυξη μιας ψηφιακής ενιαίας αγοράς βασισμένης σε ταχείες και υπερταχείες διαδικτυακές συνδέσεις και διαλειτουργικές εφαρμογές και αναγνώρισε ότι οι αποδοτικές και ανταγωνιστικές επενδύσεις στα ευρυζωνικά δίκτυα της επόμενης γενεάς θα είναι απαραίτητες για την καινοτομία, την προσφορά επιλογών στους καταναλωτές και την ανταγωνιστικότητα της Ένωσης και ότι μπορούν να βελτιώσουν την ποιότητα ζωής με καλύτερη ιατρική περίθαλψη, ασφαλείς μεταφορές, νέες δυνατότητες ενημέρωσης και ευκολότερη πρόσβαση σε αγαθά, υπηρεσίες και γνώσεις, ιδίως σε διασυνοριακό επίπεδο.

(30)

Ο ιδιωτικός τομέας θα πρέπει να διαδραματίσει ηγετικό ρόλο στην εγκατάσταση και στον εκσυγχρονισμό των ευρυζωνικών δικτύων, υποστηριζόμενος από ένα ανταγωνιστικό και φιλικό προς τις επενδύσεις ρυθμιστικό πλαίσιο. Εάν οι ιδιωτικές επενδύσεις δεν επαρκούν, τα κράτη μέλη θα πρέπει να καταβάλλουν τις αναγκαίες προσπάθειες ώστε να επιτευχθούν οι στόχοι του Ψηφιακού Θεματολογίου. Η δημόσια χρηματοδοτική ενίσχυση της ευρυζωνικότητας θα πρέπει να περιορίζεται σε χρηματοδοτικά μέσα για προγράμματα ή πρωτοβουλίες που αφορούν έργα τα οποία δεν μπορούν να χρηματοδοτηθούν αποκλειστικά από τον ιδιωτικό τομέα, εφόσον κατά την εκ των προτέρων αξιολόγηση διαπιστώνονται ατέλειες της αγοράς ή μη ικανοποιητικές επενδυτικές συνθήκες.

(31)

Συνεπώς, είναι σημαντικό να τονωθεί, σύμφωνα με την αρχή της τεχνολογικής ουδετερότητας, η εγκατάσταση ταχέων και υπερταχέων ευρυζωνικών δικτύων σε ολόκληρη την Ένωση και να διευκολύνεται η δημιουργία και η ανάπτυξη διευρωπαϊκών ψηφιακών υπηρεσιών. Οι δημόσιες επενδύσεις σε ταχέα και υπερταχέα ευρυζωνικά δίκτυα με τη χρήση χρηματοδοτικών μέσων δεν θα πρέπει να οδηγ ούν σε στρεβλώσεις της αγοράς ή να δημιουργ ούν αντικίνητρα επενδύσεων. Θα πρέπει να χρησιμοποιούνται για να προσελκύουν ιδιωτικές επενδύσεις και μόνο σε περιπτώσεις όπου δεν υπάρχει εμπορικό επενδυτικό ενδιαφέρον.

(32)

Πλείονες μέθοδοι υλοποίησης είναι αναγκαίες,οι οποίες απαιτούν διαφορετικά ποσοστά χρηματοδότησης και χρηματοδοτικά μέσα, προκειμένου να αυξάνεται η απόδοση και ο αντίκτυπος της ενωσιακής δημοσιονομικής ενίσχυσης, να ενθαρρύνονται οι ιδιωτικές επενδύσεις και να εκπληρώνονται οι ειδικές απαιτήσεις κάθε έργου.

(33)

Ένας κανονισμός σχετικά με τις κατευθυντήριες γραμμές για τα διευρωπαϊκά δίκτυα στον τομέα των τηλεπικοινωνιακών υποδομών θα προσδιορίσει τα κριτήρια βάσει των οποίων έργα κοινού ενδιαφέροντος μπορούν να λαμβάνουν χρηματοδοτική στήριξη βάσει του παρόντος κανονισμού.

(34)

Ο Ορίζοντας 2020 –το κοινό στρατηγικό πλαίσιο για την έρευνα και την καινοτομία (12) θα επικεντρωθεί, μεταξύ άλλων, στην αντιμετώπιση κοινωνικών προκλήσεων (π.χ. ευφυείς, οικολογικές, προσβάσιμες και ενοποιημένες μεταφορές· ασφαλής, καθαρή και αποδοτική ενέργεια· και τεχνολογίες των πληροφοριών και των επικοινωνιών για την υγεία, τη διακυβέρνηση και τη βιώσιμη ανάπτυξη), ώστε να αντιμετωπιστούν άμεσα οι προκλήσεις που έχουν προσδιορισθεί στη στρατηγική «Ευρώπη 2020», μέσω της στήριξης δραστηριοτήτων που καλύπτουν ολόκληρο το φάσμα από την έρευνα έως την αγορά. Ο Ορίζοντας 2020 θα στηρίξει όλα τα στάδια της αλυσίδας καινοτομίας, και ιδιαίτερα δραστηριότητες εγγύτερες στην αγορά, μεταξύ των οποίων και καινοτόμα χρηματοδοτικά μέσα. Προκειμένου να διασφαλισθεί η επίτευξη μεγαλύτερου αντίκτυπου από τη χρηματοδότηση της Ένωσης και να εξασφαλισθεί συνοχή, η ΔΣΕ θα αναπτύξει στενές συνέργειες με τον Ορίζοντα 2020.

(35)

Στην Ανακοίνωσή της της 20ης Ιουλίου 2010 με τίτλο «Προς ένα ευρωπαϊκό χώρο οδικής ασφάλειας: πολιτικές κατευθύνσεις για την οδική ασφάλεια 2011-2020», η Επιτροπή έθεσε ένα πλαίσιο για δράσεις πολιτικής υπέρ των ασφαλών υποδομών, το οποίο θα αποτελέσει βασικό εργαλείο για τη μείωση του αριθμού των θανάτων από τροχαία δυστυχήματα κατά 50 % έως το 2020. Η ΔΣΕ θα πρέπει, κατά συνέπεια, να εξασφαλίζει τη συμμόρφωση των αιτήσεων ενωσιακής χρηματοδότησης με τις απαιτήσεις, τις συστάσεις και τους στόχους ασφαλείας που θεσπίζονται σε όλο το σχετικό ενωσιακό δίκαιο στον τομέα της οδικής ασφάλειας. Κατά την αξιολόγηση των επιδόσεων της ΔΣΕ, θα πρέπει να λαμβάνεται υπόψη η μείωση των ατυχημάτων στο οδικό δίκτυο της Ένωσης.

(36)

Η Ένωση και τα περισσότερα κράτη μέλη είναι μέρη της σύμβασης των Ηνωμένων Εθνών για τα δικαιώματα των ατόμων με αναπηρίες, ενώ στα υπόλοιπα κράτη μέλη διεξάγεται διαδικασία κύρωσής της. Είναι σημαντικό, κατά την εκτέλεση των αντίστοιχων έργων, να λαμβάνεται υπόψη στις προδιαγραφές τους η προσβασιμότητα για τα άτομα με αναπηρίες, ως αναφέρεται στην εν λόγω σύμβαση.

(37)

Παρότι ένα μεγάλο μέρος των επενδύσεων στο πλαίσιο της στρατηγικής «Ευρώπη 2020» μπορεί να προέρχεται από τις αγορές και την εφαρμογή ρυθμιστικών μέτρων, οι προκλήσεις της χρηματοδότησης ενδέχεται να απαιτούν δημόσιες δράσεις και τη συνδρομή της Ένωσης με τη μορφή επιχορηγήσεων και καινοτόμων χρηματοδοτικών μέσων.

(38)

Προκειμένου να βελτιστοποιηθεί η χρήση του ενωσιακού προϋπολογισμού, οι επιχορηγήσεις θα πρέπει να επικεντρώνονται σε έργα που δεν λαμβάνουν επαρκή χρηματοδότηση από τον ιδιωτικό τομέα.

(39)

Τα σιδηροδρομικά έργα δεν θα πρέπει να αποκλείονται από τις επιχορηγήσεις δυνάμει του παρόντος κανονισμού επειδή παράγουν υποχρεωτικά έσοδα βάσει της οδηγίας 2012/34/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (13).

(40)

Τα δημοσιονομικά μέτρα σε πολλά κράτη μέλη θα οδηγήσουν ή έχουν ήδη οδηγήσει τις δημόσιες αρχές σε επανεκτίμηση των προγραμμάτων τους για επενδύσεις σε υποδομές. Στο πλαίσιο αυτό, οι ΣΔΙΤ θεωρούνται αποτελεσματικό μέσο για την εκτέλεση έργων υποδομής που εξασφαλίζουν την επίτευξη στόχων πολιτικής, όπως η καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής, η προώθηση εναλλακτικών πηγών ενέργειας και η αποδοτική χρήση της ενέργειας και των πόρων, η υποστήριξη βιώσιμων μεταφορών και η εγκατάσταση ευρυζωνικών δικτύων. Στην Ανακοίνωση της της 19ης Νοεμβρίου 2009 με τίτλο «Κινητοποίηση των ιδιωτικών και δημόσιων επενδύσεων για την ανάκαμψη και τη μακροπρόθεσμη διαρθρωτική αλλαγή: ανάπτυξη συμπράξεων δημόσιου και ιδιωτικού τομέα», η Επιτροπή δεσμεύεται να βελτιώσει την πρόσβαση των ΣΔΙΤ στη χρηματοδότηση, με τη διεύρυνση του πεδίου εφαρμογής των υφιστάμενων χρηματοδοτικών μέσων.

(41)

Στην ανακοίνωση της της 19ης Οκτωβρίου 2010, με τίτλο «Η επανεξέταση του προϋπολογισμού της ΕΕ», η Επιτροπή τονίζει ότι ο κανόνας για τα έργα με μακροπρόθεσμες εμπορικές δυνατότητες θα πρέπει να είναι η χρήση ενωσιακών κονδυλίων σε συνεργασία με τον χρηματοπιστωτικό και τον τραπεζικό τομέα, και ιδίως την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων και τα δημόσια χρηματοπιστωτικά ιδρύματα των κρατών μελών, καθώς και με άλλα διεθνή χρηματοπιστωτικά ιδρύματα και τον ιδιωτικό χρηματοπιστωτικό τομέα, μεταξύ άλλων σε εθνικό και σε περιφερειακό επίπεδο.

(42)

Τα χρηματοδοτικά μέσα θα πρέπει να χρησιμοποιούνται για να ικανοποιούν συγκεκριμένες ανάγκες της αγοράς, για ενέργειες που έχουν σαφή ενωσιακή προστιθέμενη αξία και είναι σύμφωνες με τους στόχους της ΔΣΕ, και δεν θα πρέπει να οδηγούν στην εκτόπιση της ιδιωτικής χρηματοδότησης. Θα πρέπει να βελτιώνουν το μοχλευτικό αποτέλεσμα των δαπανών που καλύπτονται από τον προϋπολογισμό της Ένωσης και να επιτυγχάνουν μεγαλύτερο πολλαπλασιαστικό αποτέλεσμα όσον αφορά την προσέλκυση χρηματοδότησης από τον ιδιωτικό τομέα. Αυτό αποκτά ιδιαίτερη σημασία στο πλαίσιο των δυσχερειών πρόσβασης στις πιστώσεις, των περιορισμών που επιβάλλονται στα δημόσια οικονομικά και της ανάγκης στήριξης της οικονομικής ανάκαμψης της Ευρώπης. Η Επιτροπή, πριν αποφασίσει να χρησιμοποιήσει χρηματοδοτικά μέσα, θα πρέπει να διενεργεί εκ των προτέρων αξιολόγηση του σχετικού μέσου, ως ορίζεται στον κανονισμό (ΕΕ, Ευρατόμ) αριθ. 966/2012 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (14).

(43)

Στη στρατηγική «Ευρώπη 2020», η Επιτροπή δεσμεύθηκε να κινητοποιήσει ενωσιακά χρηματοδοτικά μέσα στο πλαίσιο συνεκτικής χρηματοδοτικής στρατηγικής, η οποία θα συνδυάζει πόρους για τη χρηματοδότηση των υποδομών προερχόμενους τόσο από την Ένωση όσο και από εθνικούς δημόσιους και ιδιωτικούς φορείς. Βασίστηκε στο σκεπτικό ότι σε πολλές περιπτώσεις οι μη ικανοποιητικές επενδυτικές συνθήκες και οι ατέλειες της αγοράς μπορούν να αντιμετωπισθούν αποτελεσματικότερα με χρηματοδοτικά μέσα από ό,τι με επιχορηγήσεις

(44)

Η ΔΣΕ θα πρέπει να προβλέψει χρηματοδοτικά μέσα για να προωθηθεί η ουσιαστική συμμετοχή των ιδιωτών επενδυτών και των χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων στις επενδύσεις σε υποδομές. Τα χρηματοδοτικά μέσα, για να είναι επαρκώς ελκυστικά για τον ιδιωτικό τομέα, θα πρέπει να σχεδιάζονται και να εφαρμόζονται με τη δέουσα απλούστευση και μείωση του διοικητικού φόρτου, και επιπλέον θα πρέπει να έχουν τη δυνατότητα να ανταποκρίνονται με ευέλικτο τρόπο στις διαπιστούμενες χρηματοδοτικές ανάγκες. Ο σχεδιασμός αυτών των μέσων θα πρέπει να βασίζεται στην πείρα που αποκτήθηκε από την εφαρμογή των χρηματοδοτικών μέσων στο πλαίσιο του ΠΔΠ (2007-2013), όπως ο μηχανισμός δανειακών εγγυήσεων για έργα ΔΕΔ-Μ (LGTT), ο μηχανισμός χρηματοδότησης με επιμερισμό των κινδύνων (RSFF), το Ευρωπαϊκό Ταμείο για την Ενέργεια, την Αλλαγή του Κλίματος και τις Υποδομές με ορίζοντα το 2020 («Ταμείο Marguerite») και το μέσο καταμερισμού κινδύνου για ομόλογα έργων της πρωτοβουλίας για ομόλογα έργων στο πλαίσιο της στρατηγικής «Ευρώπη 2020».

(45)

Θα πρέπει να διερευνηθούν οι δυνατότητες για καινοτόμα χρηματοδοτικά μέσα, όπως τα ομόλογα χρηματοδότησης έργων, για τη στήριξη της χρηματοδότησης μεταφορικών υποδομών με ευρωπαϊκή προστιθέμενη αξία, σύμφωνα με τα αποτελέσματα των εκ των προτέρων και άλλων συναφών αξιολογήσεων, και ιδίως της ανεξάρτητης αξιολόγησης της πρωτοβουλίας για ομόλογα έργων στην «Ευρώπη 2020» που θα πραγματοποιηθεί το 2015.

(46)

Για τη βελτιστοποίηση της χρήσης των χρηματοδοτικών μέσων που διατίθενται στη ΔΣΕ, η Επιτροπή θα πρέπει να διασφαλίσει τη συνέχεια όλων των χρηματοδοτικών μέσων που συστάθηκαν δυνάμει του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 680/2007 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (15) και του μέσου καταμερισμού κινδύνου για ομόλογα έργων που συστάθηκε δυνάμει της απόφασης αριθ. 1639/2006/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (16), στο πλαίσιο των χρεωστικών και συμμετοχικών χρηματοδοτικών μέσων δυνάμει του παρόντος κανονισμού, βάσει της εκ των προτέρων αξιολόγησης, όπως προβλέπεται από τον κανονισμό (ΕΕ, Ευρατόμ) αριθ. 966/2012.

(47)

Κατά την επιλογή της πιο αποτελεσματικής μορφής χρηματοδοτικής ενίσχυσης, θα πρέπει να εξετάζονται δεόντως τα ανά τομέα και έργο χαρακτηριστικά των επιλέξιμων έργων. Για την αποδοτικότερη χρήση του ενωσιακού προϋπολογισμού και την ενίσχυση του πολλαπλασιαστικού αποτελέσματος της ενωσιακής δημοσιονομικής ενίσχυσης, όσον αφορά στον τομέα της ενέργειας, η Επιτροπή θα πρέπει, στο μέτρο του δυνατού και υπό την προϋπόθεση της υιοθέτησης από την αγορά, να προσπαθεί να δίνει προτεραιότητα στη χρήση χρηματοδοτικών μέσων, οσάκις ενδείκνυται, τηρουμένου του ορίου για τη χρήση των χρηματοδοτικών μέσων σύμφωνα με τον παρόντα κανονισμό. Οι φορείς υλοποίησης ενεργειακών έργων θα πρέπει να ενθαρρύνονται να διερευνούν τη δυνατότητα χρήσης χρηματοδοτικών μέσων πριν από την κατάθεση αιτήσεων επιχορήγησης για τα έργα. Εν προκειμένω, η Επιτροπή θα πρέπει να παρέχει κατάλληλη στήριξη για την μεγιστοποίηση της υιοθέτησης των χρηματοδοτικών μέσων.

(48)

Τα έργα κοινού ενδιαφέροντος στους τομείς του ηλεκτρισμού, του αερίου και του διοξειδίου του άνθρακα θα πρέπει να είναι επιλέξιμα για χρηματοδοτική ενίσχυση από την Ένωση για μελέτες και, υπό ορισμένες συνθήκες, για εργασίες υπό τη μορφή επιχορηγήσεων ή καινοτόμων χρηματοδοτικών μέσων. Τούτο εξασφαλίζει την προσαρμοσμένη στήριξη έργων κοινού ενδιαφέροντος που δεν θεωρούνται βιώσιμα βάσει του υφιστάμενου ρυθμιστικού πλαισίου και των συνθηκών της αγοράς. Στον τομέα της ενέργειας, είναι σημαντικό να αποφεύγεται κάθε στρέβλωση του ανταγωνισμού, ιδίως μεταξύ έργων που συμβάλλουν στην υλοποίηση του ίδιου ενωσιακού διαδρόμου προτεραιότητας. Αυτή η χρηματοδοτική ενίσχυση θα πρέπει να διασφαλίζει τις απαραίτητες συνέργειες με τα ευρωπαϊκά διαρθρωτικά και επενδυτικά ταμεία, τα οποία θα χρηματοδοτούν έξυπνα δίκτυα διανομής ενέργειας τοπικής ή περιφερειακής σημασίας. Στα έργα κοινού ενδιαφέροντος εφαρμόζεται μια λογική τριών σταδίων. Πρώτον, προτεραιότητα στις επενδύσεις έχει η αγορά. Δεύτερον, αν δεν πραγματοποιούνται από την αγορά επενδύσεις, θα πρέπει να διερευνώνται ρυθμιστικές λύσεις, να προσαρμόζεται το ρυθμιστικό πλαίσιο, εφόσον είναι απαραίτητο, και να διασφαλίζεται η ορθή εφαρμογή του. Τρίτον, όταν τα δύο πρώτα στάδια δεν αρκούν για να γίνουν οι απαιτούμενες επενδύσεις σε έργα κοινού ενδιαφέροντος, θα μπορούσε να δίδεται χρηματοδοτική ενίσχυση από την Ένωση εάν το έργο πληροί τα εφαρμοστέα κριτήρια επιλεξιμότητας.

(49)

Σύμφωνα με το άρθρο 14 του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 347/2013, όλα τα έργα κοινού ενδιαφέροντος που εμπίπτουν στις κατηγορίες που αναφέρονται στο Παράρτημα ΙΙ σημεία 1, 2 και 4 του εν λόγω κανονισμού είναι επιλέξιμα για χρηματοδοτική ενίσχυση από την Ένωση υπό τη μορφή επιχορηγήσεων για μελέτες και χρηματοοικονομικών μέσων. Οι επιχορηγήσεις για έργα μπορούν να χρησιμοποιούνται για δράσεις που συνεισφέρουν στα εν λόγω έργα κοινού ενδιαφέροντος, τα οποία, σύμφωνα με το άρθρο 14 του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 347/2013 παρουσιάζουν ιδίως σημαντικές θετικές επιδράσεις και δεν είναι εμπορικώς βιώσιμα, σύμφωνα με το επιχειρηματικό σχέδιο του έργου και άλλες αξιολογήσεις που εκπονούνται, ιδίως από δυνητικούς επενδυτές, πιστωτές ή τις εθνικές ρυθμιστικές αρχές.

(50)

Για να εξασφαλισθεί τομεακή διαφοροποίηση των δικαιούχων χρηματοδοτικών μέσων, αλλά και για να ενθαρρυνθεί η βαθμιαία γεωγραφική διαφοροποίηση στα κράτη μέλη, με ιδιαίτερη έμφαση στα κράτη μέλη που είναι επιλέξιμα για στήριξη από το Ταμείο Συνοχής, η Επιτροπή, σε συνεργασία με την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων, μέσω κοινών πρωτοβουλιών, όπως το Κέντρο Ευρωπαϊκής Εμπειρογνωμοσύνης για τις ΣΔΙΤ (EPEC) και η Κοινή Βοήθεια για τη ν υποστήριξη των έργων στις ευρωπαϊκές περιφέρειες (Jaspers), θα πρέπει να παρέχουν στήριξη στα κράτη μέλη για τη διαμόρφωση κατάλληλης δεξαμενής έργων που θα ήταν δυνατόν να χρηματοδοτηθούν.

(51)

Τα χρηματοδοτικά μέσα δυνάμει του παρόντος κανονισμού θα πρέπει να ανταποκρίνονται στους κανόνες που προβλέπονται στον Τίτλο VIII του κανονισμού (ΕΕ, Ευρατόμ) αριθ. 966/2012 καθώς και στον κατ’ εξουσιοδότηση κανονισμό (ΕΕ) αριθ. 1268/2012 της Επιτροπής (17) και θα πρέπει να είναι σύμφωνα με τους κανόνες βέλτιστης πρακτικής που ισχύουν για τα χρηματοδοτικά μέσα.

(52)

Όσον αφορά τους όρους για τα χρηματοδοτικά μέσα, θα χρειασθεί ίσως να συμπεριληφθούν πρόσθετες απαιτήσεις στα προγράμματα εργασιών, όπως χάριν παραδείγματος για να εξασφαλισθεί ο ανταγωνιστικός χαρακτήρας των αγορών υπό το πρίσμα της εξέλιξης των ενωσιακών πολιτικών, των τεχνολογικών εξελίξεων και άλλων παραγόντων που ενδέχεται να υπεισέρχονται.

(53)

Ο πολυετής προγραμματισμός στήριξης από τη ΔΣΕ θα πρέπει να στοχεύει στην υποστήριξη των προτεραιοτήτων της Ένωσης, εξασφαλίζοντας τη διαθεσιμότητα των αναγκαίων χρηματοδοτικών πόρων και τη συνέπεια, τη διαφάνεια και τη συνέχεια της κοινής δράσης της Ένωσης και των κρατών μελών. Για προτάσεις που θα υποβληθούν μετά την εφαρμογή του πρώτου πολυετούς προγράμματος εργασιών στον τομέα των μεταφορών, η επιλεξιμότητα των δαπανών θα πρέπει να αρχίσει την 1η Ιανουαρίου 2014, ώστε να εξασφαλισθεί η συνέχεια των έργων που καλύπτονται ήδη από τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 680/2007.

(54)

Λόγω του μεγάλου προϋπολογισμού που απαιτείται για την υλοποίηση ορισμένων έργων υποδομής, θα πρέπει να προβλεφθεί η δυνατότητα κατανομής των πιστώσεων του προϋπολογισμού σε ετήσιες δόσεις για τη χρηματοδοτική ενίσχυση ορισμένων δράσεων.

(55)

Λαμβανομένων υπόψη των διαθέσιμων πόρων σε επίπεδο Ένωσης, είναι αναγκαία η συγκέντρωση των επενδύσεων στα έργα με την υψηλότερη ευρωπαϊκή προστιθέμενη αξία, ώστε να επιτυγχάνεται το επιδιωκόμενο αποτέλεσμα. Η στήριξη θα πρέπει, επομένως, να επικεντρώνεται στο κεντρικό δίκτυο και στα έργα κοινού ενδιαφέροντος όσον αφορά τα συστήματα διαχείρισης της κυκλοφορίας, ιδίως τα συστήματα διαχείρισης της εναέριας κυκλοφορίας που απορρέουν από το νέο σύστημα διαχείρισης της παραγωγής της ευρωπαϊκής εναέριας κυκλοφορίας (το σύστημα SESAR), το οποίο απαιτεί περίπου 3 000 000 EUR από τους δημοσιονομικούς πόρους της Ένωσης, καθώς και το σύστημα ευφυών μεταφορών (ITS), το σύστημα διαχείρισης της κυκλοφορίας των σκαφών και σχετικής πληροφόρησης (VTMIS), το σύστημα υπηρεσιών πληροφοριών εσωτερικής ναυσιπλοΐας(RI S) και το ευρωπαϊκό σύστημα διαχείρισης της σιδηροδρομικής κυκλοφορίας(CERTMS). Στον τομέα της ενέργειας, η χρηματοδοτική ενίσχυση θα πρέπει να επικεντρώνεται στην ολοκλήρωση της εσωτερικής αγοράς ενέργειας, την κατοχύρωση της ασφάλειας του εφοδιασμού, την προώθηση της βιωσιμότητας, μεταξύ άλλων με τη διασφάλιση της μεταφοράς προερχόμενου από ανανεώσιμες πηγές ηλεκτρισμού από την παραγωγή σε κέντρα ζήτησης και αποθήκευσης, και την προσέλκυση ιδιωτικών επενδύσεων. Στον τομέα των τηλεπικοινωνιών, η χρηματοδοτική ενίσχυση θα πρέπει να προσανατολίζεται, κατά κύριο λόγο, σε σχέδια που θα δημιουργήσουν ζήτηση για ευρυζωνικές υπηρεσίες, συμπεριλαμβανομένης της δημιουργίας υποδομών για ευρωπαϊκές ψηφιακές υπηρεσίες, οι οποίες με τη σειρά τους θα πρέπει να δίδουν ώθηση στις επενδύσεις για την ανάπτυξη ευρυζωνικών δικτύων.

(56)

Στον τομέα της ενέργειας, ο προβλεπόμενος προϋπολογισμός θα πρέπει να χορηγείται, κατά προτεραιότητα, υπό μορφή χρηματοδοτικών μέσων, με την επιφύλαξη της υιοθέτησής τους από την αγορά. Τα έργα κοινού ενδιαφέροντος στον τομέα των τηλεπικοινωνιών θα πρέπει να θεωρούνται επιλέξιμα για ενωσιακή χρηματοδοτική στήριξη, υπό μορφή επιχορηγήσεων και προμηθειών για πλατφόρμες βασικών υπηρεσιών, υπηρεσίες γενικής εφαρμογής και οριζόντιες δράσεις. Οι δράσεις στον τομέα της ανάπτυξης ευρυζωνικών υπηρεσιών, συμ περιλαμβανομένων δράσεων που δημιουργούν ζήτηση για ευρυζωνικές υπηρεσίες, θα πρέπει να είναι επιλέξιμες για ενωσιακή οικονομική ενίσχυση υπό μορφή χρηματοδοτικών μέσων.

(57)

Σύμφωνα με ανάλυση που διενεργήθηκε στο πλαίσιο της εκτίμησης επιπτώσεων για τον κανονισμό (ΕΕ) αριθ. 347/2013, ο εκτιμώμενος αριθμός των έργων κοινού ενδιαφέροντος που συνεισφέρει περισσότερο στην υλοποίηση των διαδρόμων και τομέων προτεραιότητας όσον αφορά τις στρατηγικές ενεργειακές υποδομές ανέρχεται σε περίπου 100 στον τομέα του ηλεκτρισμού και 50 στον τομέα του αερίου. Επιπλέον, βάσει της αναμενόμενης επικράτησης του ηλεκτρισμού στο ενεργειακό σύστημα της Ευρώπης κατά τις προσεχείς δύο δεκαετίες, εκτιμάται ότι, για την ενίσχυση έργων ηλεκτρισμού κοινού ενδιαφέροντος, θα απαιτηθεί το μεγαλύτερο μέρος του χρηματοδοτικού κονδυλίου για την ενέργεια που προβλέπεται στη ΔΣΕ. Σημειώνοντας ότι η εκτίμηση αυτή μπορεί να τροποποιηθεί καθώς θα καθίστανται διαθέσιμες περισσότερες πληροφορίες, και λαμβανομένης υπόψη της ανάγκης να διασφαλισθεί η συμμόρφωση προς τον κανονισμό (ΕΕ) αριθ. 347/2013, η Επιτροπή θα πρέπει να λάβει δεόντως υπόψη τα έργα ηλεκτρισμού, με σκοπό, κατά την περίοδο 2014-2020, να διατεθεί το μεγαλύτερο μέρος της χρηματοδοτικής ενίσχυσης στα έργα αυτά, σε συνάρτηση με την υιοθέτησή τους από την αγορά, την ποιότητα και την ωριμότητα των προτεινόμενων δράσεων και τις χρηματοδοτικές τους απαιτήσεις. Ο στόχος αυτός δεν προδικάζει πιθανή ανακατανομή της διαθέσιμης χρηματοδότησης για ενεργειακά έργα.

(58)

Η Επιτροπή θα πρέπει να διενεργεί ενδιάμεσες και εκ των υστέρων αξιολογήσεις και θα πρέπει να τις ανακοινώνει στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, το Συμβούλιο, την Ευρωπαϊκή Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή και την Επιτροπή των Περιφερειών, ώστε να αξιολογείται η αποτελεσματικότητα και η απόδοση της χρηματοδότησης και ο αντίκτυπός της στους γενικούς στόχους της ΔΣΕ και στις προτεραιότητες της στρατηγικής «Ευρώπη 2020». Η Επιτροπή θα πρέπει να δημοσιοποιεί τις πληροφορίες σχετικά με τα συγκεκριμένα έργα στο πλαίσιο της ΔΣΕ. Οι πληροφορίες αυτές θα πρέπει να ενημερώνονται σε ετήσια βάση.

(59)

Όσον αφορά τις μεταφορές και την ενέργεια, με βάση τις εξειδικευμένες ανά τομέα κατευθυντήριες γραμμές που καθορίζονται στον κανονισμό (ΕΕ) αριθ. 1315/2013 και στον κανονισμό (ΕΕ) αριθ. 347/2013, καταρτίστηκαν και θα πρέπει να περιληφθούν στο Παράρτημα του παρόντος κανονισμού, κατάλογοι έργων, διαδρόμων προτεραιότητας και πεδίων στα οποία θα πρέπει να εφαρμόζεται ο παρών κανονισμός. Όσον αφορά τις μεταφορές, για να λαμβάνονται υπόψη ενδεχόμενες μεταβολές των πολιτικών προτεραιοτήτων και των τεχνολογικών δυνατοτήτων, καθώς και των κυκλοφοριακών ροών, θα πρέπει να ανατεθεί στην Επιτροπή η εξουσία να εκδίδει πράξεις σύμφωνα με το άρθρο 290 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΣλΕΕ) όσον αφορά την έκδοση τροποποιήσεων του Μέρους I του Παραρτήματος Ι και να προσδιορίζει τις χρηματοδοτικές προτεραιότητες για τις επιλέξιμες δράσεις δυνάμει του άρθρου 7 παράγραφος 2 που θα πρέπει να αποτυπώνονται στα προγράμματα εργασιών.

(60)

Προκειμένου να ληφθεί υπόψη το πραγματικό επίπεδο ζήτησης χρηματοδότησης στο πλαίσιο των ειδικών στόχων για τις μεταφορές και να εφαρμοσθούν τα πορίσματα της ενδιάμεσης αξιολόγησης, σε περίπτωση που αποδειχτεί αναγκαία παρέκκλιση άνω των 5 ποσοστιαίων μονάδων από την κατανομή των πόρων για έναν από τους ειδικούς στόχους μεταφορών, οι οποίες ορίζονται στο Μέρος VI του Παραρτήματος Ι του παρόντος κανονισμού, θα πρέπει να ανατεθεί στην Επιτροπή η εξουσία έκδοσης πράξεων σύμφωνα με το άρθρο 290 της ΣλΕΕ για την τροποποίηση των ενδεικτικών ποσοστών για καθέναν από τους ειδικούς στόχους μεταφορών. Η ενδεικτική κατανομή των πόρων όσον αφορά τους ειδικούς στόχους για τις μεταφορές δεν εμποδίζει τη δαπάνη του ποσού των EUR 11 305 500 000 που μεταφέρεται από το Ταμείο Συνοχής, για έργα για την υλοποίηση του κεντρικού δικτύου ή για έργα και οριζόντιες προτεραιότητες που προσδιορίζονται στο Μέρος Ι του Παραρτήματος Ι του παρόντος κανονισμού.

(61)

Για να λαμβάνονται υπόψη τα συμπεράσματα που αντλούνται από την εκτέλεση της ΔΣΕ, συμπεριλαμβανομένης της ενδιάμεσης αξιολόγησης, θα πρέπει να ανατεθεί στην Επιτροπή η εξουσία έκδοσης πράξεων σύμφωνα με το άρθρο 290 της ΣλΕΕ για την τροποποίηση του καταλόγου των γενικών προσανατολισμών που πρέπει να λαμβάνονται υπόψη κατά τον καθορισμό των κριτηρίων ανάθεσης.

(62)

Όταν εκδίδει πράξεις κατ εξουσιοδότηση βάσει του παρόντος κανονισμού, είναι ιδιαίτερα σημαντικό να διενεργεί η Επιτροπή τις δέουσες διαβουλεύσεις κατά τις προπαρασκευαστικές εργασίες της, μεταξύ άλλων σε επίπεδο εμπειρογνωμόνων. Η Επιτροπή, κατά την προετοιμασία και κατάρτιση των κατ’ εξουσιοδότηση πράξεων, θα πρέπει να διασφαλίζει την ταυτόχρονη, έγκαιρη και κατάλληλη διαβίβαση των σχετικών εγγράφων στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και στο Συμβούλιο.

(63)

Για να εξασφαλισθούν ενιαίοι όροι για την εφαρμογή του παρόντος κανονισμού, θα πρέπει να ανατεθούν στην Επιτροπή εκτελεστικές αρμοδιότητες όσον αφορά τα πολυετή και τα ετήσια προγράμματα εργασιών. Οι αρμοδιότητες αυτές θα πρέπει να ασκούνται σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΕ) αριθ. 182/2011 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (18).

(64)

Τα οικονομικά συμφέροντα της Ένωσης θα πρέπει να προστατεύονται μέσω αναλογικών μέτρων καθ’ όλη τη διάρκεια του κύκλου δαπανών, συμπεριλαμβανομένης της πρόληψης, του εντοπισμού και της διερεύνησης των παρατυπιών, της ανάκτησης απολεσθέντων, αχρεωστήτως καταβληθέντων ή κακώς χρησιμοποιηθέντων κονδυλίων, και, εφόσον χρειάζεται, της επιβολής κυρώσεων, σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΕ, Ευρατόμ) αριθ. 966 /2012. Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο θα πρέπει να τηρείται ενήμερο σχετικά με όλα αυτά τα μέτρα.

(65)

Προκειμένου να διασφαλίζεται ευρύς και θεμιτός ανταγωνισμός για τα έργα που χρηματοδοτούνται από τη ΔΣΕ, η μορφή της σύμβασης θα πρέπει να ανταποκρίνεται στους στόχους και τις συνθήκες του έργου. Οι όροι της σύμβασης θα πρέπει να διατυπώνονται κατά τρόπο που να διασφαλίζει τη δίκαιη κατανομή των κινδύνων που συνδέονται με αυτήν, ώστε να μεγιστοποιείται η αποδοτικότητα σε σχέση με τη δαπάνη και να επιτυγχάνεται η αποδοτικότερη εκτέλεση της σύμβασης. Η αρχή αυτή θα πρέπει να εφαρμόζεται ανεξαρτήτως του αν χρησιμοποιείται εθνικό ή διεθνές συμβατικό πρότυπο.

(66)

Ορισμένα έργα υποδομής κοινού ενδιαφέροντος θα χρειασθεί ενδεχομένως να συνδεθούν και να διέλθουν από γειτονικές χώρες, χώρες σε προενταξιακή διαδικασία και άλλες τρίτες χώρες. Η ΔΣΕ θα πρέπει να προσφέρει απλουστευμένους τρόπους σύνδεσης και χρηματοδότησης αυτών των υποδομών, ώστε να εξασφαλίζεται συνοχή μεταξύ εσωτερικών και εξωτερικών μέσων του προϋπολογισμού της Ένωσης.

(67)

Όταν τρίτες χώρες και οντότητες συσταθείσες σε τρίτες χώρες συμμετέχουν σε δράσεις που συνεισφέρουν σε έργα κοινού ενδιαφέροντος, οι επιχορηγήσεις θα πρέπει να είναι διαθέσιμες μόνον εάν η δράση δεν είναι δυνατόν να λάβει επαρκή στήριξη από άλλες μορφές χρηματοδοτικής ενίσχυσης στο πλαίσιο της ΔΣΕ ή άλλων ενωσιακών προγραμμάτων.

(68)

Ο γενικός προσανατολισμός για τη συνεκτίμηση από την Επιτροπή των οικονομικών, κοινωνικών, κλιματικών και περιβαλλοντικών επιπτώσεων, όπως αναφέρεται στο Μέρος V του Παραρτήματος Ι του παρόντος κανονισμού, δεν θα πρέπει να εφαρμόζεται στον τομέα της ενέργειας, σύμφωνα με την προσέγγιση που υιοθετείται με το άρθρο 4 παράγραφος 4 του κανονισμού (ΕΕ) 347/2013.

(69)

Στον τομέα των τηλεπικοινωνιών, ο γενικός προσανατολισμός για τη συνεκτίμηση της επίδρασης της ενωσιακής στήριξης ως κινήτρου για δημόσιες και ιδιωτικές επενδύσεις, θα πρέπει να ισχύει μόνο στις υποδομές ψηφιακών υπηρεσιών που στοχεύουν στην κινητοποίηση πρόσθετων επενδύσεων.

(70)

Ο γενικός προσανατολισμός για τη συνεκτίμηση της διασυνοριακής διάστασης δεν θα πρέπει να εφαρμόζεται όσον αφορά τα ευρυζωνικά δίκτυα, διότι όλες οι επενδύσεις στην ευρυζωνικότητα, συμπεριλαμβανομένων όσων πραγματοποιούνται εντός των κρατών μελών, θα ενισχύσουν τη συνδεσιμότητα των διευρωπαϊκών τηλεπικοινωνιακών δικτύων.

(71)

Η συμμετοχή κρατών της Ευρωπαϊκής Ζώνης Ελευθέρων Συναλλαγών (ΕΖΕΣ) που είναι μέρη της συμφωνίας για τον Ευρωπαϊκό Οικονομικό Χώρο (η «συμφωνία ΕΟΧ») θα πρέπει να είναι σύμφωνη με τους όρους που καθορίζονται στη συμφωνία ΕΟΧ. Για τον σκοπό αυτόν, κάθε τομέας που καλύπτεται από τον παρόντα κανονισμό θα πρέπει να θεωρείται χωριστό πρόγραμμα. Η συμμετοχή κρατών της ΕΖΕΣ στη ΔΣΕ θα πρέπει να προβλεφθεί, ιδίως στον τομέα των τηλεπικοινωνιών.

(72)

Όσον αφορά τις μεταφορές, για την επιλεξιμότητα έργων κοινού ενδιαφέροντος σε τρίτες χώρες δυνάμει του παρόντος κανονισμού, θα πρέπει να εφαρμόζονται οι ενδεικτικοί χάρτες που περιλαμβάνονται στο Παράρτημα ΙΙΙ του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1315/2013. Σε τρίτες χώρες για τις οποίες ο εν λόγω κανονισμός δεν περιλαμβάνει ενδεικτικούς χάρτες, τα έργα κοινού ενδιαφέροντος θα πρέπει να είναι επιλέξιμα όταν βρίσκεται σε εξέλιξη αμοιβαία συνεργασία με σκοπό την επίτευξη συμφωνίας για τέτοιου είδους ενδεικτικούς χάρτες.

(73)

Καθώς οι στόχοι του παρόντος κανονισμού, και ιδίως ο συντονισμός, η ανάπτυξη και η χρηματοδότηση των διευρωπαϊκών δικτύων, δεν μπορούν να επιτευχθούν επαρκώς από τα κράτη μέλη μπορούν όμως, εξαιτίας της ανάγκης συντονισμού αυτών των στόχων, να επιτευχθούν καλύτερα σε επίπεδο Ένωσης, η Ένωση δύναται να λαμβάνει μέτρα σύμφωνα με την αρχή της επικουρικότητας η οποία ορίζεται στο άρθρο 5 της Συνθήκης για την Ευρωπαϊκή Ένωση. Σύμφωνα με την αρχή της αναλογικότητας, ως ορίζεται στο ίδιο άρθρο, ο παρών κανονισμός δεν υπερβαίνει τα αναγκαία για την επίτευξη αυτών των στόχων.

(74)

Οι κανονισμοί (ΕΚ) αριθ. 680/2007 και (ΕΚ) αριθ. 67/2010 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (19) θα πρέπει, συνεπώς, να καταργηθούν.

(75)

Ο παρών κανονισμός θα πρέπει να τεθεί σε ισχύ την επόμενη ημέρα της δημοσίευσής του στην Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ώστε να καταστεί δυνατή η έγκαιρη έκδοση των κατ’ εξουσιοδότηση πράξεων και των εκτελεστικών πράξεων που προβλέπονται δυνάμει του παρόντος κανονισμού,

(α)

συμβολή σε ευφυή, βιώσιμη και χωρίς αποκλεισμούς οικονομική μεγέθυνση, σύμφωνα με την στρατηγική «Ευρώπη 2020», βασιζόμενη στην ανάπτυξη σύγχρονων διευρωπαϊκών δικτύων υψηλών επιδόσεων που λαμβάνουν υπόψη τις αναμενόμενες μελλοντικές κυκλοφοριακές ροές και ωφελούν επομένως, ολόκληρη την Ένωση, με τη βελτίωση της ανταγωνιστικότητας στην παγκόσμια αγορά και της οικονομικής, κοινωνικής και εδαφικής συνοχής εντός της εσωτερικής αγοράς, καθώς και με τη δημιουργία ευνοϊκότερου περιβάλλοντος για ιδιωτικές, δημόσιες ή δημόσιες-ιδιωτικές επενδύσεις, συνδυάζοντας τα χρηματοδοτικά μέσα και την άμεση στήριξη της Ένωσης, στις περιπτώσεις όπου μπορεί να προκύψει ωφέλεια για τα έργα από ένα τέτοιο μίγμα μέσων και από την κατάλληλη αξιοποίηση των συνεργειών μεταξύ τομέων.

Το μέτρο επίτευξης αυτού του στόχου θα είναι το ύψος των δημοσίων και ιδιωτικών επενδύσεων, καθώς και των επενδύσεων από συμπράξεις δημόσιου-ιδιωτικού τομέα, που θα κατευθύνονται σε έργα κοινού ενδιαφέροντος, και, ιδίως, το ύψος των ιδιωτικών επενδύσεων σε έργα κοινού ενδιαφέροντος που υλοποιήθηκαν με χρηματοδοτικά μέσα βάσει του παρόντος κανονισμού. Δίδεται ιδιαίτερη έμφαση στην αποτελεσματική χρήση των δημόσιων επενδύσεων ·

(β)

δυνατότητα για την Ένωση να επιτύχει τους στόχους της σχετικά με τη βιώσιμη ανάπτυξη, συμπεριλαμβανομένης της μείωσης των εκπομπών θερμοκηπικών αερίων τουλάχιστον κατά 20 % σε σύγκριση με τα επίπεδα του 1990, της αύξησης της ενεργειακής απόδοσης κατά 20 % και της αύξησης του μεριδίου των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας κατά 20 % μέχρι το 2020, έτσι ώστε να υπάρξει συμβολή στους μεσοπρόθεσμους και μακροπρόθεσμους στόχους της Ένωσης για απαλλαγή από τις ανθρακούχες εκπομπές, εξασφαλίζοντας ταυτόχρονα μεγαλύτερη αλληλεγγύη μεταξύ κρατών μελών·

α)

την εξάλειψη των σημείων συμφόρησης, την ενίσχυση της διαλειτουργικότητας των σιδηροδρόμων, τη γεφύρωση των ελλειπόντων κρίκων και, ιδίως, τη βελτίωση διασυνοριακών τμημάτων. Η επίτευξη του στόχου αυτού μετράται με:

β)

εξασφάλιση μακροπρόθεσμα βιώσιμων και αποτελεσματικών συστημάτων μεταφορών, με σκοπό την προετοιμασία για τις αναμενόμενες μελλοντικές μεταφορικές ροές, καθώς και για να επιτευχθεί η απαλλαγή από τις ανθρακούχες εκπομπές σε όλα τα είδη μεταφορών, μέσω της μετάβασης σε καινοτόμες και ενεργειακά αποδοτικές τεχνολογίες χαμηλών εκπομπών άνθρακα στον χώρο των μεταφορών, με ταυτόχρονη βελτιστοποίηση της ασφάλειας. Η επίτευξης αυτού του στόχου μετράται με:

γ)

τη βελτιστοποίηση της ενοποίησης και της διασύνδεσης των τρόπων μεταφοράς και αύξηση της διαλειτουργικότητας των μεταφορικών υπηρεσιών, με ταυτόχρονη εξασφάλιση της προσβασιμότητας των μεταφορικών υποδομών. Η επίτευξη αυτού του στόχου μετράται με:

α)

αύξηση της ανταγωνιστικότητας με την προώθηση της περαιτέρω ενοποίησης της εσωτερικής αγοράς ενέργειας και της διαλειτουργικότητας των δικτύων ηλεκτρικής ενέργειας και φυσικού αερίου διασυνοριακώς. Η επίτευξη του στόχου αυτού μετράται εκ των υστέρων με τα εξής:

β)

αύξηση της ασφάλειας ενεργειακού εφοδιασμού της Ένωσης ·

Η επίτευξη του στόχου αυτού μετράται εκ των υστέρων με τα εξής:

γ)

συμβολή στη βιώσιμη ανάπτυξη και την προστασία του περιβάλλοντος, μεταξύ άλλων με την ένταξη της ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές στο δίκτυο μεταφοράς και με την ανάπτυξη ευφυών ενεργειακών δικτύων και δικτύων διοξειδίου του άνθρακα ·

Η επίτευξη του στόχου αυτού μετράται εκ των υστέρων με τα εξής:

(α)

τομέας μεταφορών EUR 26 250 582 000, από τα οποία EUR 11 305 500 000 μεταβιβάζονται από το Ταμείο Συνοχής για να διατεθούν σύμφωνα με τον παρόντα κανονισμό αποκλειστικά σε κράτη μέλη επιλέξιμα για χρηματοδότηση από το Ταμείο Συνοχής,

(β)

τομέας τηλεπικοινωνιών: EUR 1 141 602 000,

(γ)

τομέας ενέργειας: EUR 5 850 075 000.

(α)

δράσεις που συμβάλλουν σε έργα κοινού ενδιαφέροντος και υποστηρικτικές δράσεις προγράμματος, όπως προβλέπεται στο άρθρο 7·

(β)

υποστηρικτικές δράσεις προγράμματος που αποτελούνται από δαπάνες τεχνικής και διοικητικής συνδρομής που βαρύνουν την Επιτροπή για τη διαχείριση της ΔΣΕ, περιλαμβανομένων, μέχρι το ύψος του 1 % του χρηματοδοτικού κονδυλίου που είναι απαραίτητες για τη μετάβαση μεταξύ της ΔΣΕ και των μέτρων που έχουν εγκριθεί σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 680/2007, μέχρι του ύψους του 1 %του δημοσιονομικού κονδυλίου. Στο όριο αυτό συμπεριλαμβάνονται οι δαπάνες του εκτελεστικού οργανισμού που προβλέπεται στον παρόντα κανονισμό, στον οποίο έχει αναθέσει η Επιτροπή την εφαρμογή ορισμένων τμημάτων της ΔΣΕ.

(α)

δράσεις υλοποίησης του κεντρικού δικτύου σύμφωνα με το κεφάλαιο ΙΙΙ του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1315/2013, μεταξύ άλλων η εγκατάσταση νέων τεχνολογιών και καινοτομιών σύμφωνα με το άρθρο 33 του εν λόγω κανονισμού και τα έργα και οι οριζόντιες προτεραιότητες που καθορίζονται στο Μέρος Ι του Παραρτήματος Ι του παρόντος κανονισμού·

(β)

δράσεις για την υλοποίηση του εκτεταμένου δικτύου σύμφωνα με το κεφάλαιο ΙΙ του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1315/2013, εφόσον οι εν λόγω δράσεις συμβάλλουν στη γεφύρωση των ελλειπόντων κρίκων, τη διευκόλυνση των διασυνοριακών ροών ή την εξάλειψη σημείων συμφόρησης και παράλληλα συμβάλλουν στην ανάπτυξη του κεντρικού δικτύου ή διασυνδέουν διαδρόμους του κεντρικού δικτύου ή συμβάλλουν στην εγκατάσταση του Ευρωπαϊκού συστήματος διαχείρισης σιδηροδρομικής κυκλοφορίας («ERTMS») στις βασικές διαδρομές σιδηροδρομικών εμπορευματικών μεταφορών, όπως καθορίζονται στο Παράρτημα του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 913/2010, με ανώτατο όριο το 5 % του χρηματοδοτικού κονδυλίου για τις μεταφορές, όπως ορίζεται στο άρθρο 5 του παρόντος κανονισμού·

(γ)

μελέτες για σχέδια κοινού ενδιαφέροντος ως ορίζονται στο άρθρο 8 παράγραφος 1 στοιχεία β) και γ) του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1315/2013·

(δ)

μελέτες για διασυνοριακά έργα προτεραιότητας, ως ορίζονται στο Παράρτημα ΙΙΙ της απόφασης αριθ. 661/2010/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (22)·

(ε)

υποστηρικτικές δράσεις για έργα κοινού ενδιαφέροντος, όπως ορίζονται στο άρθρο 8 παράγραφος 1 στοιχεία α), δ) και ε) του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1315/2013·

(στ)

δράσεις για τη δημιουργία μεταφορικής υποδομής σε κόμβους του κεντρικού δικτύου, συμπεριλαμβανομένων των αστικών κόμβων, όπως ορίζονται στο άρθρο 41 του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1315/2013·

(ζ)

υποστηρικτικές δράσεις των τηλεματικών εφαρμογών σύμφωνα με το άρθρο 31 του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1315/2013·

η)

υποστηρικτικές δράσεις των υπηρεσιών εμπορευματικών μεταφορών σύμφωνα με το άρθρο 32 του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1315/2013·

(θ)

δράσεις για τη μείωση του θορύβου από τις σιδηροδρομικές εμπορευματικές μεταφορές, συμπεριλαμβανομένης της μετασκευής του υπάρχοντος τροχαίου υλικού, σε συνεργασία, μεταξύ άλλων, με τον σιδηροδρομικό κλάδο·

(ι)

υποστηρικτικές δράσεις προγράμματος·

(ια)

δράσεις για τη δημιουργία ασφαλών και προστατευμένων υποδομών σύμφωνα με το άρθρο 34 του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1315/2013·

(ιβ)

υποστηρικτικές δράσεις για τις θαλάσσιες αρτηρίες κατά τα προβλεπόμενα τα στο άρθρο 21 του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1315/2013.

α)

οι υπηρεσίες γενικής εφαρμογής, πλατφόρμες βασικών υπηρεσιών και υποστηρικτικές δράσεις προγράμματος χρηματοδοτούνται μέσω επιχορηγήσεων και/ή συμβάσεων προμήθειας·

β)

οι δράσεις στον τομέα των ευρυζωνικών δικτύων χρηματοδοτούνται μέσω χρηματοδοτικών μέσων.

(α)

όσον αφορά επιχορηγήσεις μελετών, 50 % των επιλέξιμων δαπανών,

(β)

όσον αφορά τις επιχορηγήσεις εργασιών:

(γ)

όσον αφορά τις επιχορηγήσεις για συστήματα και υπηρεσίες τηλεματικών εφαρμογών:

(α)

όσον αφορά δράσεις στον τομέα των υπηρεσιών γενικής εφαρμογής, 75 % των επιλέξιμων δαπανών·

(β)

για οριζόντιες δράσεις, συμπεριλαμβανομένης της χαρτογράφησης των υποδομών, της αδελφοποίησης και της τεχνικής βοήθειας, 75 % των επιλέξιμων δαπανών.

(α)

δράσεις όσον αφορά τις επιχορηγήσεις μελετών:

(β)

δράσεις όσον αφορά τις επιχορηγήσεις εργασιών:

(γ)

δράσεις όσον αφορά τις επιχορηγήσεις για συστήματα και υπηρεσίες τηλεματικών εφαρμογών:

(δ)

δράσεις όσον αφορά τις επιχορηγήσεις δράσεων για τη στήριξη νέων τεχνολογιών και καινοτομιών για όλα τα μέσα μεταφορών.

(α)

περιλαμβάνουν ειδικούς όρους, όπως τον τόπο εκτέλεσης των δραστηριοτήτων που αφορά η σύμβαση, εφόσον αυτό αιτιολογείται δεόντως από τους στόχους των δράσεων και με την προϋπόθεση ότι αυτοί οι ειδικοί όροι δεν παραβιάζουν τις ενωσιακές και εθνικές αρχές περί δημοσίων συμβάσεων προμήθειας·

(β)

επιτρέπουν την ανάθεση πολλαπλών συμβάσεων με την ίδια διαδικασία («πολλαπλές πηγές»).

(α)

μέσα παροχής ιδίων κεφαλαίων, όπως επενδυτικά ταμεία εστιασμένα στην παροχή κεφαλαίων επιχειρηματικού κινδύνου για δράσεις που συμβάλλουν στην υλοποίηση έργων κοινού ενδιαφέροντος·

(β)

δάνεια ή/και εγγυήσεις που υποστηρίζονται από άλλα μέσα επιμερισμού του κινδύνου, συμπεριλαμβανομένου μηχανισμού πιστωτικής ενίσχυσης των ομολόγων έργου για να υποστηριχθούν μεμονωμένα έργα ή δέσμες έργων, τα οποία εκδίδει χρηματοπιστωτικός οργανισμός από ίδιους πόρους και με τη συνεισφορά της Ένωσης στη σύσταση προβλέψεων ή/και στη διάθεση κεφαλαίων·

(α)

να έχουν ευρωπαϊκή προστιθέμενη αξία·

(β)

να ανταποκρίνονται στους στόχους της στρατηγικής «Ευρώπη 2020»·

(γ)

να επιτυγχάνουν μόχλευση όσον αφορά την ενωσιακή στήριξη, να σκοπεύουν δηλαδή στην κινητοποίηση πόρων στα πλαίσια συνολικής επένδυσης υπερβαίνουσας το μέγεθος της συμβολής της Ένωσης, σύμφωνα με δείκτες που έχουν προσδιορισθεί εκ των προτέρων.

α)

τα έργα κοινού ενδιαφέροντος σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΕ) αριθ. 1315/2013 ενδέχεται να πραγματοποιούνται, εν όλω ή εν μέρει, στο πλαίσιο του πολυετούς δημοσιονομικού πλαισίου για τα έτη 2014-2020,

β)

οι τροποποιήσεις να συμφωνούν με τα κριτήρια επιλεξιμότητας που καθορίζονται στο άρθρο 7 του παρόντος κανονισμού,

γ)

όσον αφορά το Μέρος Ι του Παραρτήματος Ι του παρόντος κανονισμού, όλα τα επιμέρους τμήματα να περιλαμβάνουν έργα υποδομών η υλοποίηση των οποίων απαιτεί την εγγραφή τους σε πολυετές πρόγραμμα εργασίας δυνάμει του άρθρου 17 παράγραφος 3 του παρόντος κανονισμού, χωρίς αυτό να συνεπάγεται αλλαγή της σειράς των διαδρόμων του κεντρικού δικτύου.

α)

οι τροποποιήσεις να πραγματοποιούνται σύμφωνα με τις απαιτήσεις του κανονισμού (ΕΕ, Ευρατόμ) αριθ. 966/2012, συμπεριλαμβανομένης της εκ των προτέρων αξιολόγησης που αναφέρεται στο άρθρο 140 παράγραφος 2 σημείο στ) αυτού, και

β)

οι τροποποιήσεις να περιορίζονται:

i)

η αξιολόγηση της Πρωτοβουλίας για Ομόλογα Έργων Ευρώπη 2020 κατά το 2015 είναι θετική, και

ii)

η απορρόφηση των χρηματοδοτικών μέσων υπερβαίνει το 8 % ως προς τις συμβατικές δεσμεύσεις ανά έργο.