(1)

Λαμβανομένης, ιδίως, υπόψη της στρατηγικής διάστασης, της περιφερειακής και παγκόσμιας κάλυψης και της πολλαπλής χρήσης του, το ευρωπαϊκό παγκόσμιο δορυφορικό σύστημα πλοήγησης (GNSS) αποτελεί υποδομή ευαίσθητου χαρακτήρα, η εγκατάσταση και χρήση της οποίας μπορούν να επηρεάσουν την ασφάλεια της Ένωσης και των κρατών μελών της.

(2)

Όταν η διεθνής κατάσταση απαιτεί την ανάληψη επιχειρησιακής δράσης από την Ένωση και η λειτουργία του ευρωπαϊκού GNSS θα μπορούσε να επηρεάσει την ασφάλεια της Ένωσης ή των κρατών μελών της, ή όταν απειλείται η λειτουργία του GNSS, το Συμβούλιο θα πρέπει να αποφασίζει σχετικά με τα αναγκαία μέτρα που πρέπει να ληφθούν.

(3)

Για τον λόγο αυτόν, το Συμβούλιο εξέδωσε την απόφαση 2014/496/ΚΕΠΠΑ (1).

(4)

Με τον κανονισμό (ΕΕ) 2021/696 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (2) θεσπίζεται το Ενωσιακό Διαστημικό Πρόγραμμα (το «Πρόγραμμα») και ο Οργανισμός της Ευρωπαϊκής Ένωσης για το διαστημικό πρόγραμμα(ο «Οργανισμός»). Στο άρθρο 3 προβλέπεται ότι το Πρόγραμμα αποτελείται από πέντε συνιστώσες: ένα παγκόσμιο δορυφορικό σύστημα πλοήγησης (Galileo), ένα περιφερειακό σύστημα δορυφορικής πλοήγησης (EGNOS), ένα σύστημα γεωσκόπησης (Copernicus), ένα σύστημα επιτήρησης και παρακολούθησης του διαστήματος το οποίο συμπληρώνεται από παραμέτρους παρατήρησης που σχετίζονται με διαστημικά καιρικά φαινόμενα και με αντικείμενα κοντά στη Γη («space situational awareness» — «διαστημική επιτήρηση») και μια υπηρεσία για τις κυβερνητικές δορυφορικές επικοινωνίες (GOVSATCOM).

(5)

Η διαστημική τεχνολογία και τα διαστημικά δεδομένα και υπηρεσίες έχουν γίνει πλέον απαραίτητα στοιχεία στην καθημερινή ζωή των Ευρωπαίων και συμβάλλουν σημαντικά στην προάσπιση πολλών στρατηγικών συμφερόντων της Ένωσης και των κρατών μελών της. Επιπροσθέτως, τα συστήματα και οι υπηρεσίες που συνδέονται με το διάστημα αποτελούν δυνητικούς στόχους για απειλές κατά της ασφάλειας.

(6)

Ένα εύρος δυνητικών απειλών κατά της ασφάλειας και των ζωτικών συμφερόντων της Ένωσης και των κρατών μελών της θα μπορούσε να προκύψει από την ανάπτυξη, λειτουργία και χρήση κάθε συνιστώσας του Προγράμματος, συνεπώς είναι σκόπιμο να επεκταθεί το πεδίο εφαρμογής της απόφασης 2014/496/ΚΕΠΠΑ στα συστήματα και τις υπηρεσίες που δημιουργούνται στο πλαίσιο αυτών των συνιστωσών, τα οποία έχουν χαρακτηριστεί ως ευαίσθητα από άποψη ασφάλειας από την ειδική σύνθεση ασφαλείας της επιτροπής που έχει συσταθεί βάσει του άρθρου 107 παράγραφος 1 στοιχείο ε) του κανονισμού (ΕΕ) 2021/696 και λαμβανομένων υπόψη των διαφορών μεταξύ των συνιστωσών του Προγράμματος, ιδίως όσον αφορά την εξουσία και τον έλεγχο που ασκούν τα κράτη μέλη στους αισθητήρες, τα συστήματα ή άλλες ικανότητες σχετικές με το Πρόγραμμα.

(7)

Έχουν αντληθεί διδάγματα από την εμπειρία της εφαρμογής της απόφασης 2014/496/ΚΕΠΠΑ κατά τα τελευταία έτη. Συνεπώς, η επιχειρησιακή διαδικασία που προβλέπεται στην απόφαση 2014/496/ΚΕΠΠΑ θα πρέπει να προσαρμοστεί αναλόγως.

(8)

Η πληροφόρηση και η ειδικές γνώσεις για το πότε ένα συμβάν που αφορά διαστημικό σύστημα ή υπηρεσία συνιστά απειλή για την Ένωση, τα κράτη μέλη ή τα ίδια τα συστήματα και υπηρεσίες, θα πρέπει να παρέχονται στο Συμβούλιο και στον ύπατο εκπρόσωπο της Ένωσης για θέματα εξωτερικής πολιτικής και πολιτικής ασφαλείας («ύπατος εκπρόσωπος») από τον Οργανισμό ή από την αρμόδια δομή που έχει οριστεί, κατά περίπτωση, για να παρακολουθεί την ασφάλεια ενός συστήματος που έχει δημιουργηθεί ή μιας υπηρεσίας που παρέχεται στο πλαίσιο συνιστώσας του Προγράμματος δυνάμει του άρθρου 34 παράγραφος 4 του κανονισμού (ΕΕ) 2021/696 («δομή παρακολούθησης της ασφάλειας»), ή από τα κράτη μέλη ή την Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Επιπλέον, ανάλογη πληροφόρηση μπορεί επίσης να παρέχεται από τρίτες χώρες.

(9)

Ο ρόλος του Συμβουλίου, του ύπατου εκπροσώπου, του Οργανισμού, της δομής που ενδεχομένως έχει οριστεί για την παρακολούθηση της ασφάλειας και των κρατών μελών θα πρέπει να διευκρινισθεί εντός της αλυσίδας επιχειρησιακών ευθυνών που θα δημιουργηθεί προς αντιμετώπιση μιας απειλής στην Ένωση, στα κράτη μέλη ή σε οποιοδήποτε από τα συστήματα και υπηρεσίες που δημιουργούνται στο πλαίσιο του Προγράμματος.

(10)

Στο άρθρο 28 του κανονισμού (ΕΕ) 2021/696 ορίζεται ότι η Επιτροπή φέρει τη γενική ευθύνη για την υλοποίηση του Προγράμματος, μεταξύ άλλων στον τομέα της ασφάλειας, ενώ η παρούσα απόφαση θα πρέπει να προσδιορίσει τις ευθύνες του Συμβουλίου και του ύπατου εκπροσώπου για την αποτροπή απειλών που προκύπτουν από την ανάπτυξη, τη λειτουργία και τη χρήση σχετικών με το διάστημα συστημάτων και υπηρεσιών, ή σε περίπτωση απειλής κατά των εν λόγω συστημάτων και υπηρεσιών.

(11)

Εν προκειμένω οι βασικές αναφορές σε απειλές περιέχονται στις Δηλώσεις για τις ειδικές για το κάθε σύστημα απαιτήσεις ασφαλείας που περιέχουν τις βασικές γενικές απειλές που αντιμετωπίζει κάθε συνιστώσα του Προγράμματος, και στα αντίστοιχα σχέδια ασφαλείας συστήματος που περιλαμβάνουν τα μητρώα κινδύνων ασφαλείας που δημιουργούνται κατά τη διαδικασία πιστοποίησης ασφαλείας για κάθε συνιστώσα. Τα ανωτέρω συνιστούν σημεία αναφοράς για να εντοπίζονται οι απειλές που πρέπει ειδικώς να αντιμετωπισθούν από την παρούσα απόφαση και για να συμπληρωθούν οι επιχειρησιακές διαδικασίες εφαρμογής της παρούσας απόφασης.

(12)

Οι αποφάσεις σε επείγουσες περιπτώσεις πρέπει ενδεχομένως να λαμβάνονται εντός ολίγων ωρών από την πληροφόρηση σχετικά με απειλή. Εάν οι περιστάσεις δεν επιτρέπουν τη λήψη απόφασης από το Συμβούλιο με σκοπό την αποτροπή απειλής ή τον μετριασμό σοβαρής ζημίας για τα ζωτικά συμφέροντα της Ένωσης ή ενός ή περισσοτέρων εκ των κρατών μελών της, ή σε περίπτωση απειλής κατά των διαστημικών συστημάτων ή υπηρεσιών, ο ύπατος εκπρόσωπος θα πρέπει να εξουσιοδοτείται να εκδώσει τις αναγκαίες προσωρινές οδηγίες. Στις περιπτώσεις αυτές, το Συμβούλιο θα πρέπει να ενημερώνεται αμέσως και να επανεξετάζει τις προσωρινές εντολές το συντομότερο δυνατόν.

(13)

Σύμφωνα με το άρθρο 34 παράγραφος 5 στοιχείο β) του κανονισμού (ΕΕ) 2021/696, ο Οργανισμός, εντός του πεδίου της αρμοδιότητάς του, διασφαλίζει τη λειτουργία του κέντρου παρακολούθησης της ασφάλειας του Galileo (GSMC), σύμφωνα με τις απαιτήσεις που αναφέρονται στην παράγραφο 2 του άρθρου αυτού και τις εντολές που αναπτύσσονται βάσει του πεδίου εφαρμογής της παρούσας απόφασης. Σύμφωνα με το άρθρο 79 παράγραφος 1 στοιχείο ι) του κανονισμού (ΕΕ) 2021/696, ο εκτελεστικός διευθυντής του Οργανισμού διασφαλίζει ότι ο Οργανισμός, ως υπεύθυνος για τη λειτουργία του GSMC, είναι σε θέση να ανταποκρίνεται σε οδηγίες παρεχόμενες δυνάμει της παρούσας απόφασης.

(14)

Οι αρμόδιες δομές παρακολούθησης της ασφάλειας θα πρέπει να λειτουργούν σύμφωνα με τις απαιτήσεις ασφαλείας του πρώτου εδαφίου του άρθρου 34 παράγραφος 2 του κανονισμού (ΕΕ) 2021/696 και τις εντολές που αναπτύσσονται βάσει της παρούσας απόφασης.

(15)

Επιπλέον, η απόφαση αριθ. 1104/2011/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (3) καθορίζει τους κανόνες σύμφωνα με τους οποίους τα κράτη μέλη, το Συμβούλιο, η Επιτροπή, η Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Εξωτερικής Δράσης, οι οργανισμοί της Ένωσης, τρίτα κράτη και διεθνείς οργανώσεις μπορούν να έχουν πρόσβαση στην κυβερνητική υπηρεσία που προσφέρεται από το παγκόσμιο δορυφορικό σύστημα πλοήγησης που υλοποιήθηκε από το πρόγραμμα Galileo. Συγκεκριμένα, το άρθρο 6 της απόφασης αριθ. 1104/2011/ΕΕ ορίζει το GSMC ως επιχειρησιακή διασύνδεση μεταξύ των αρμόδιων αρχών PRS (public regulated service), του Συμβουλίου, του ύπατου εκπροσώπου και των κέντρων ελέγχου,