15.6.2012   

EL

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

CE 169/49

—

έχοντας υπόψη το προοίμιο της Συνθήκης για την Ευρωπαϊκή Ένωση, και ειδικότερα το δεύτερο, το τέταρτο και πέμπτο εδάφιό του,

—

έχοντας υπόψη τα άρθρα 2, 3, παράγραφος 3, δεύτερο εδάφιο, 6 και 7 της Συνθήκης για την Ευρωπαϊκή Ένωση,

—

έχοντας υπόψη τον Χάρτη Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης της 7ης Δεκεμβρίου 2000, όπως διακηρύχθηκε στο Στρασβούργο στις 12 Δεκεμβρίου 2007,

—

έχοντας υπόψη την Ευρωπαϊκή Σύμβαση για την Προστασία των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου και των Θεμελιωδών Ελευθεριών (ΕΣΔΑ),

—

έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής σχετικά με τη στρατηγική για την αποτελεσματική εφαρμογή του Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων από την Ευρωπαϊκή Ένωση (COM(2010)0573),

—

έχοντας υπόψη όλες τις συναφείς συμβάσεις και συστάσεις του Συμβουλίου της Ευρώπης και του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών, συμπεριλαμβανομένων των εξειδικευμένων φορέων παρακολούθησης, στον τομέα των θεμελιωδών δικαιωμάτων,

—

έχοντας υπόψη τις αποφάσεις και τη νομολογία του Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης και του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων (ΕΔΑΔ),

—

έχοντας υπόψη το μνημόνιο συμφωνίας μεταξύ του Συμβουλίου της Ευρώπης και της Ευρωπαϊκής Ένωσης (1),

—

έχοντας υπόψη το πρόγραμμα της Στοκχόλμης - Μια ανοικτή και ασφαλής Ευρώπη που εξυπηρετεί και προστατεύει τους πολίτες,

—

έχοντας υπόψη τη δραστηριότητα και τις ετήσιες εκθέσεις του Οργανισμού Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης (FRA),

—

έχοντας υπόψη εκθέσεις ΜΚΟ σχετικά με τα ανθρώπινα δικαιώματα,

—

έχοντας υπόψη τη δημόσια ακρόαση που διοργάνωσε το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο στις 21 και 22 Ιουνίου 2010 σχετικά με τον αντίκτυπο του Χάρτη Θεμελιωδών Δικαιωμάτων στην ανάπτυξη ενός ευρωπαϊκού χώρου ελευθερίας, ασφάλειας και δικαιοσύνης (ΧΑΕΔ),

—

έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 14ης Ιανουαρίου 2009 σχετικά με την κατάσταση των θεμελιωδών δικαιωμάτων στην Ευρωπαϊκή Ένωση (2004-2008) (2),

—

έχοντας υπόψη το άρθρο 48 του Κανονισμού του,

—

έχοντας υπόψη την έκθεση της Επιτροπής Πολιτικών Ελευθεριών, Δικαιοσύνης και Εσωτερικών Υποθέσεων (A7-0344/2010),

Α.

λαμβάνοντας υπόψη ότι, δυνάμει του άρθρου 2 της Συνθήκης για την Ευρωπαϊκή Ένωση, η Ένωση βασίζεται σε ένα σύνολο αδιαίρετων και οικουμενικών αξιών -σεβασμός της ανθρώπινης αξιοπρέπειας, ελευθερία, δημοκρατία, ισότητα, αλληλεγγύη, κράτος δικαίου, και σεβασμός των ανθρώπινων δικαιωμάτων- που ισχύουν για όλα τα άτομα που διαμένουν στην επικράτεια της Ευρωπαϊκής Ένωσης, συμπεριλαμβανομένων εκείνων που ανήκουν σε μειονότητες· λαμβάνοντας υπόψη ότι η αποτελεσματική προάσπιση και προώθηση των δικαιωμάτων πρέπει να αποτελεί γενικό στόχο όλων των ευρωπαϊκών πολιτικών, συμπεριλαμβανομένης της εξωτερικής τους διάστασης, και αναγκαία προϋπόθεση για την εδραίωση της Ευρωπαϊκής Ένωσης που συμβάλλει στην προαγωγή της ειρήνης, των αξιών και των αρχών που διέπουν τα δικαιώματα του ανθρώπου, καθώς και των θεμελιωδών ελευθεριών και της ευημερίας των λαών,

Β.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η έναρξη ισχύος της Συνθήκης της Λισαβόνας έχει δημιουργήσει μια νέα κατάσταση στο πεδίο των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στην ΕΕ, καθόσον καθιστά νομικώς δεσμευτικό τον Χάρτη Θεμελιωδών Δικαιωμάτων («ο Χάρτης»), ο οποίος μετουσιώνει βασικές αξίες σε συγκεκριμένα δικαιώματα· λαμβάνοντας υπόψη ότι, από την έγκρισή του και μετά, ο Χάρτης αποτελεί πηγή έμπνευσης για τις νομολογίες των ευρωπαϊκών δικαστηρίων· λαμβάνοντας υπόψη ότι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δημοσίευσε ετήσια έκθεση σχετικά με την εφαρμογή του Χάρτη, η δε προαγωγή και εφαρμογή των θεμελιωδών δικαιωμάτων που στηρίζονται στον Χάρτη πρέπει να καλύπτονται από τις ετήσιες εκθέσεις του Οργανισμού Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης,

Γ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι πρέπει να αναπτυχθεί, να προαχθεί και να ενισχυθεί μία πραγματική νοοτροπία σεβασμού των θεμελιωδών δικαιωμάτων εντός των θεσμικών οργάνων της Ένωσης, αλλά και εντός των κρατών μελών, ιδίως όταν μεταφέρουν και εφαρμόζουν το δίκαιο της Ένωσης, τόσο στο εσωτερικό τους όσο και στις σχέσεις τους με τις τρίτες χώρες,

Δ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι, σύμφωνα με τον Κανονισμό του, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο μπορεί να θίγει, να εξετάζει και να αξιολογεί την κατάσταση των θεμελιωδών δικαιωμάτων σε ετήσια βάση, και να διατυπώνει συστάσεις,

1.

υπογραμμίζει ότι η αποτελεσματική προστασία και η προαγωγή των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και των θεμελιωδών ελευθεριών συνιστά το θεμέλιο της δημοκρατίας και του κράτους δικαίου στην Ευρωπαϊκή Ένωση και βασική προϋπόθεση για την εδραίωση του ευρωπαϊκού χώρου ελευθερίας, ασφάλειας και δικαιοσύνης, επιβάλλει σε την ανάληψη δράσης σε πολλαπλά επίπεδα (διεθνές, ευρωπαϊκό, εθνικό, περιφερειακό και τοπικό)· υπογραμμίζει, επιπλέον, τον ρόλο που μπορούν να διαδραματίσουν οι περιφερειακές και οι τοπικές αρχές στην πρακτική εφαρμογή και την προαγωγή των δικαιωμάτων αυτών· ζητεί, στο πλαίσιο αυτό, από όλα τα θεσμικά όργανα της ΕΕ και τις κυβερνήσεις και τα κοινοβούλια των κρατών μελών να οικοδομήσουν, με βάση το νέο θεσμικό και νομικό πλαίσιο που δημιουργήθηκε από τη Συνθήκη της Λισαβόνας, μια φιλόδοξη και ολοκληρωμένη εσωτερική πολιτική της ΕΕ στον τομέα των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, που να ενσωματώνει αποτελεσματικούς μηχανισμούς λογοδοσίας τόσο σε εθνικό όσο και σε ενωσιακό επίπεδο, με σκοπό την αντιμετώπιση των παραβιάσεων των ανθρωπίνων δικαιωμάτων·

2.

εφιστά την προσοχή στα ψηφίσματα, τις προφορικές ερωτήσεις με συζήτηση, και τις διαπιστώσεις του από τις αποστολές που έλαβαν χώρα το 2009 για συγκεκριμένες περιπτώσεις θεμελιωδών δικαιωμάτων, όπως η προστασία της ιδιωτικότητας, η προσωπική αξιοπρέπεια και η προστασία των δεδομένων, η απαγόρευση των βασανιστηρίων, η ελευθερία της σκέψης, της συνείδησης και της θρησκείας, η ελευθερία της έκφρασης και της ενημέρωσης, η ελευθερία του Τύπου και των μέσων ενημέρωσης, η απαγόρευση των διακρίσεων, η χρήση μειονοτικών γλωσσών, η κατάσταση σε σχέση με τους Ρομά και την ελεύθερη κυκλοφορία, οι γυναίκες Ρομά, οι διακρίσεις κατά των γάμων μεταξύ ατόμων του ίδιου φύλου και των ζευγαριών που συζούν στο πλαίσιο νομικά αναγνωρισμένης συμβίωσης, οι ανήλικοι, τα κέντρα κράτησης μεταναστών, καθώς και η καταγγελθείσα παράνομη κράτηση ατόμων στο πλαίσιο του προγράμματος παράδοσης της CIΑ· υπογραμμίζει ότι όλα αυτά τα ψηφίσματα αντικατοπτρίζουν τις αξίες που παγιώνονται στον Χάρτη, καταδεικνύουν τη σαφή προσήλωσή του στην καθημερινή προστασία των θεμελιωδών δικαιωμάτων, και στέλνουν πολιτικά μηνύματα σε όλα τα πρόσωπα που ζουν στην ΕΕ, στα κράτη μέλη και στα θεσμικά όργανα της ΕΕ, καθώς και στους διεθνείς εταίρους·

3.

εκφράζει τη λύπη του διότι το Συμβούλιο και η Επιτροπή δεν έδωσαν συνέχεια σε καμία από τις συστάσεις που περιλαμβάνονται στην έκθεση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου του 2007 σχετικά με τις καταγγελίες για χρήση ευρωπαϊκών κρατών από τη CIA για τη μεταφορά και την παράνομη κράτηση ατόμων (3), ούτε κοινοποίησαν στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο πληροφορίες σχετικά με τις συζητήσεις ΕΕ-ΗΠΑ για το εν λόγω ζήτημα·

4.

θεωρεί ότι είναι αναγκαίο να μελετηθούν οι εξελίξεις όσον αφορά την προστασία των θεμελιωδών δικαιωμάτων κατά την περίοδο μετά τη Λισαβόνα και, στο πλαίσιο αυτό, επιδιώκει με το παρόν ψήφισμα να αποσαφηνίσει τον ρόλο που πρέπει να διαδραματίζει κάθε θεσμικό όργανο και κάθε μηχανισμός στη νέα ευρωπαϊκή αρχιτεκτονική στον τομέα των θεμελιωδών δικαιωμάτων·

5.

επαναλαμβάνει ότι μετά την έναρξη ισχύος της Συνθήκης της Λισαβόνας την 1η Δεκεμβρίου 2009 έχει μεταβληθεί ριζικά η εικόνα της ΕΕ, η οποία εδραιώνεται ολοένα περισσότερο ως κοινότητα κοινών αξιών και αρχών· εκφράζει, στο πλαίσιο αυτό, την ικανοποίησή του για το νέο πολυεπίπεδο σύστημα προστασίας των θεμελιωδών δικαιωμάτων της ΕΕ, που πηγάζει από πολλές πηγές και εφαρμόζεται μέσα από ποικίλους μηχανισμούς, όπως, μεταξύ άλλων, ο νομικώς δεσμευτικός Χάρτης, τα δικαιώματα που κατοχυρώνονται από το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, η υποχρέωση προσχώρησης της Ένωσης στην ΕΣΔΑ, η αναγνώριση της οποίας απορρέει από την εν λόγω Σύμβαση, και τα δικαιώματα που στηρίζονται στις συνταγματικές παραδόσεις των κρατών μελών και η ερμηνεία τους βάσει της νομολογίας του ΕΔΑΔ και του ΔΕΕ·

6.

επαναβεβαιώνει ότι ο Χάρτης έχει την ίδια νομική αξία με τις Συνθήκες και αποτελεί την πλέον σύγχρονη κωδικοποίηση των θεμελιωδών δικαιωμάτων, εξισορροπώντας με πρόσφορο τρόπο τα δικαιώματα και την αλληλεγγύη και καλύπτοντας ατομικά, πολιτικά, οικονομικά, κοινωνικά και πολιτιστικά δικαιώματα, καθώς και δικαιώματα «τρίτης γενιάς» (όπως τα δικαιώματα χρηστής διοίκησης, ελεύθερης πληροφόρησης, υγιεινού περιβάλλοντος και προστασίας του καταναλωτή)· θεωρεί ότι η ΕΕ θα πρέπει να αναπτύξει ρυθμιστικό πλαίσιο για την προστασία από παραβιάσεις των θεμελιωδών δικαιωμάτων από επιχειρήσεις·

7.

υπογραμμίζει ότι η ενσωμάτωση του Χάρτη στο πρωτογενές δίκαιο της ΕΕ, παρότι δεν διευρύνει τις αρμοδιότητες της Ένωσης και είναι σύμφωνη με την αρχή της επικουρικότητας όπως ορίζεται στο άρθρο 51, δημιουργεί νέες υποχρεώσεις για τα όργανα λήψης και εκτέλεσης αποφάσεων, καθώς και για τα κράτη μέλη κατά την εφαρμογή της νομοθεσίας της ΕΕ σε εθνικό επίπεδο, και ότι οι διατάξεις του Χάρτη έχουν συνεπώς καταστεί άμεσα εφαρμοστέες από τα ευρωπαϊκά και εθνικά δικαστήρια· καλεί τα θεσμικά όργανα της ΕΕ και τα κράτη μέλη να αυξήσουν τη συνεκτικότητα μεταξύ των διαφόρων οργάνων τους που είναι αρμόδια για την παρακολούθηση και εφαρμογή, με στόχο την αποτελεσματική εφαρμογή του θεσπισθέντος γενικού πλαισίου και την ενίσχυση ενός μηχανισμού παρακολούθησης που θα καλύπτει ολόκληρη την ΕΕ, καθώς και ενός συστήματος έγκαιρης προειδοποίησης όπως η Παγκόσμια Περιοδική Επισκόπηση·

8.

υπενθυμίζει ότι ο σεβασμός των βασικών αξιών της ΕΕ και η προστασία και προαγωγή των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και των θεμελιωδών ελευθεριών αποτελούν κοινό τόπο στις σχέσεις της Ένωσης με τρίτες χώρες, τονίζει δε ότι η ΕΕ δεσμεύεται από τον Χάρτη και από αυτήν την άποψη· υπενθυμίζει, σε αυτό το πλαίσιο, ότι η προώθηση της δημοκρατίας και του κράτους δικαίου συμβαδίζει με τον σεβασμό, την προστασία και την προαγωγή των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και των θεμελιωδών ελευθεριών· υπογραμμίζει το γεγονός ότι, στο πλαίσιο της νέας θεσμικής διάρθρωσης της ΕΕ, η Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Εξωτερικής Δράσης (ΕΥΕΔ) μπορεί να προσφέρει τη δυνατότητα ενίσχυσης της συνεκτικότητας και της αποτελεσματικότητας στο πεδίο των προσπαθειών της εξωτερικής πολιτικής για την προώθηση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και της δημοκρατίας, μόνο εάν υιοθετηθεί μια προσέγγιση με βάση τα ανθρώπινα δικαιώματα για τη δομή, τους πόρους και τις δραστηριότητες της εν λόγω υπηρεσίας· υπογραμμίζει ότι η Ένωση διαδραματίζει πρωταγωνιστικό ρόλο στην προαγωγή των ανθρωπίνων δικαιωμάτων σε παγκόσμιο επίπεδο· στο πλαίσιο αυτό, ζητεί από την ΕΕ να διασφαλίσει την αποτελεσματικότητα των ρητρών περί ανθρωπίνων δικαιωμάτων στις διεθνείς συμφωνίες και να λαμβάνει υπόψη τις αρχές του Χάρτη όταν συνάπτει συμφωνίες με τρίτες χώρες, καθώς επίσης να διατηρεί τη συνοχή μεταξύ της εσωτερικής και της εξωτερικής πολιτικής του στον τομέα των ανθρωπίνων δικαιωμάτων·

9.

επαναλαμβάνει ότι η προσχώρηση της ΕΕ στην ΕΣΔΑ θα αποτελέσει το ελάχιστο επίπεδο προστασίας των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και των θεμελιωδών ελευθεριών στην Ευρώπη και θα παράσχει έναν πρόσθετο μηχανισμό ενίσχυσης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, ήτοι τη δυνατότητα προσφυγής ενώπιον του ΕΔΑΔ για παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων οφειλόμενες σε πράξεις θεσμικών οργάνων της ΕΕ ή κρατών μελών κατά την εφαρμογή του κοινοτικού δικαίου, που εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής της ΕΣΔΑ· και ότι η νομολογία του ΕΔΑΔ θα προσφέρει μια πρόσθετη βάση για τις τρέχουσες και τις μελλοντικές ενέργειες της ΕΕ για τον σεβασμό και την προστασία των θεμελιωδών ελευθεριών στους τομείς των πολιτικών δικαιωμάτων, της δικαιοσύνης και των εσωτερικών υποθέσεων, επιπλέον της σχετικής νομολογίας του ΔΕΕ·

10.

ζητεί από όλα τα κράτη μέλη της ΕΕ και του Συμβουλίου της Ευρώπης να εκφράσουν τη σαφή πολιτική τους δέσμευση και τη βούλησή τους να υποστηρίξουν τη διαδικασία και τη συμφωνία προσχώρησης, καθώς επίσης να διασφαλίσουν τη διαφάνεια της διαδικασίας προσχώρησης, υπογραμμίζοντας παράλληλα την ανάγκη για κατάλληλη διαβούλευση με τους ενδιαφερομένους· καλεί την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να ολοκληρώσει τις εσωτερικές της διαβουλεύσεις, καθώς και τις διαπραγματεύσεις με το Συμβούλιο της Ευρώπης, επιτυγχάνοντας ικανοποιητικές λύσεις ως προς τα μείζονα τεχνικά ζητήματα, προκειμένου να περατωθεί η διαδικασία προσχώρησης μέσα σε εύλογο χρονικό διάστημα, ώστε να διασφαλιστεί το ανώτατο δυνατό επίπεδο προστασίας των δικαιωμάτων του ανθρώπου στην Ευρώπη·

11.

ζητεί από την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να μεριμνήσουν ώστε να το ευρύ κοινό να ενημερωθεί σχετικά με τα οφέλη από την προσχώρηση στην ΕΣΔΑ και για όλες τις απαιτήσεις που πρέπει να πληρούν οι αιτούντες, καταρτίζοντας κατευθυντήριες γραμμές σχετικά με την ορθή εφαρμογή και τα αποτελέσματα του συμπληρωματικού αυτού μηχανισμού, προκειμένου να διασφαλίσουν ότι θα μπορεί να χρησιμοποιηθεί ουσιαστικά και αποτελεσματικά, και προσαρμόζοντας ανάλογα την κατάρτιση όλων των σχετικών επαγγελματιών·

12.

εκφράζει, ακόμα, την ικανοποίησή του σχετικά με τις νέες οριζόντιες υποχρεώσεις που συνεπάγεται η Συνθήκη της Λισαβόνας όσον αφορά την καταπολέμηση του κοινωνικού αποκλεισμού και των διακρίσεων και την προαγωγή της κοινωνικής δικαιοσύνης και προστασίας, της ισότητας γυναικών και ανδρών, της αλληλεγγύης μεταξύ των γενεών και της προστασίας των δικαιωμάτων του παιδιού, την ανάπτυξη κοινής πολιτικής για το άσυλο και τη μετανάστευση και για την καταπολέμηση του εμπορίου ανθρώπων, καθώς και σχετικά με τη ρητή αναφορά της στα άτομα που ανήκουν σε μειονότητες, που αντικατοπτρίζει μια ακόμη θεμελιώδη αξία της Ένωσης· εκφράζει επίσης την ικανοποίησή του για το γεγονός ότι η Ένωση έχει αποκτήσει νομική προσωπικότητα η οποία της επιτρέπει να προσχωρεί σε διεθνείς συνθήκες, για τη βελτίωση της δικαστικής προστασίας μέσω της διεύρυνσης της δικαιοδοσίας του ΔΕΕ σε τομείς που άπτονται εμφανώς της προστασίας θεμελιωδών δικαιωμάτων, όπως η αστυνομική και δικαστική συνεργασία σε ποινικές υποθέσεις, για την ενίσχυση του ρόλου του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και των εθνικών κοινοβουλίων στις ευρωπαϊκές διαδικασίες λήψης αποφάσεων, ιδίως όσον αφορά την αξιολόγηση της εφαρμογής της πολιτικής της ΕΕ στον χώρο ελευθερίας, ασφάλειας και δικαιοσύνης, καθώς και για τον αναβαθμισμένο ρόλο των ευρωπαίων πολιτών, οι οποίοι έχουν αποκτήσει πλέον τη δυνατότητα να κινούν διαδικασίες θέσπισης κοινοτικής νομοθεσίας μέσω της «πρωτοβουλίας ευρωπαίων πολιτών», και την υποχρέωση των θεσμικών οργάνων να διατηρούν ανοιχτό, διαφανή και τακτικό διάλογο με τις αντιπροσωπευτικές ενώσεις και την κοινωνία των πολιτών (άρθρο 11, παράγραφος 2 ΣΕΕ)·

13.

ζητεί την πλήρη και συνεπή εφαρμογή του προγράμματος της Στοκχόλμης, σύμφωνα με το διεθνές και το ευρωπαϊκό δίκαιο των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, το οποίο κάνει πράξη τις υποχρεώσεις και τις αρχές που απορρέουν από τη Συνθήκη με τον καθορισμό των στρατηγικών κατευθυντηρίων γραμμών του χώρου ελευθερίας, ασφάλειας και δικαιοσύνης·

14.

θεωρεί ότι τα ευρωπαϊκά θεσμικά όργανα ενήργησαν σε πολλές περιπτώσεις παράλληλα στον τομέα της προστασίας των θεμελιωδών δικαιωμάτων, και στο πλαίσιο αυτό ζητεί να αναπτυχθεί προβληματισμός σχετικά με τις αναληφθείσες ενέργειες και να βελτιωθεί η συνεργασία μεταξύ των θεσμικών αυτών οργάνων, για παράδειγμα με την καθιέρωση διοργανικής συνεργασίας για την ετήσια παρακολούθηση της κατάστασης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στην ΕΕ, προκειμένου κάθε θεσμικό όργανο να μπορεί να αξιοποιεί τις εκθέσεις των άλλων θεσμικών οργάνων·

15.

εκλαμβάνει τη σύσταση νέου χαρτοφυλακίου «δικαιοσύνης, θεμελιωδών δικαιωμάτων και ιθαγένειας» στους κόλπους της Ευρωπαϊκής Επιτροπής ως ένδειξη της δέσμευσής της να εντείνει τις προσπάθειές της στον τομέα των θεμελιωδών δικαιωμάτων και ελευθεριών, και ως θετική ανταπόκριση στα επανειλημμένα σχετικά αιτήματα του Κοινοβουλίου· ένας τέτοιος διαχωρισμός μεταξύ δικαιοσύνης και ασφάλειας δεν πρέπει να ενισχύσει το πλαστό δίλημμα: διασφάλιση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων για όλους τους ανθρώπους ή εγγύηση της ασφάλειας όλων των ανθρώπων· η νέα Επίτροπος θα πρέπει να δώσει ιδιαίτερη προσοχή στις πολιτικές της ΕΕ για την καταπολέμηση της λαθρομετανάστευσης και της τρομοκρατίας, και στο πλαίσιο αυτό η πλήρης υποστήριξη από το Σώμα των Επιτρόπων έχει ζωτική σημασία για να μπορέσει η νέα Επίτροπος να σταθεί στο ύψος της θέσης της·

16.

απευθύνει έκκληση στην Επιτροπή να ανακηρύξει το έτος 2013 «ευρωπαϊκό έτος ιθαγένειας», προκειμένου να προωθηθεί ο διάλογος σχετικά με την ευρωπαϊκή ιθαγένεια και να ενημερωθούν οι ευρωπαίοι πολίτες για τα δικαιώματά τους, ειδικότερα δε για τα νέα τους δικαιώματα που απορρέουν από την έναρξη ισχύος της Συνθήκης της Λισαβόνας·

17.

αναμένει συγκεκριμένες ενέργειες από τη νέα αρμόδια Επίτροπο, σύμφωνα με τις ήδη δεδηλωμένες προθέσεις: ιδίως και κατά κύριο λόγο, εκφράζει την ικανοποίησή του σχετικά με τη δέσμευση για καθιέρωση εκτίμησης επιπτώσεων στα θεμελιώδη δικαιώματα, για όλες τις νέες νομοθετικές προτάσεις·· για την εποπτεία της νομοθετικής διαδικασίας με στόχο τη διασφάλιση της συμμόρφωσης προς τον Χάρτη όλων των τελικών νομοθετικών κειμένων που προκύπτουν· για την εφαρμογή πολιτικής «μηδενικής ανοχής» έναντι των παραβιάσεων του Χάρτη, με τη διεξαγωγή ερευνών σε βάθος και την κίνηση διαδικασιών επί παραβάσει όταν τα κράτη μέλη παραβιάζουν τις υποχρεώσεις τους στον τομέα των ανθρωπίνων δικαιωμάτων κατά την εφαρμογή της νομοθεσίας της ΕΕ· και για τη διασφάλιση της ορθής πληροφόρησης των πολιτών της ΕΕ σχετικά με τη νέα αρχιτεκτονική στον τομέα των θεμελιωδών δικαιωμάτων· ζητεί να δοθεί συνέχεια στην ανακοίνωση του 2003 σχετικά με το άρθρο 7 της Συνθήκης για την Ευρωπαϊκή Ένωση (COM(2003)0606), προκειμένου να καθοριστεί ένας διαφανής και συνεπής τρόπος αντιμετώπισης των πιθανών παραβιάσεων των δικαιωμάτων του ανθρώπου και να αξιοποιηθεί κατάλληλα το άρθρο 7 της ΣΕΕ με βάση τη νέα αρχιτεκτονική στον τομέα των θεμελιωδών δικαιωμάτων·

18.

υπενθυμίζει στην Επιτροπή να παρακολουθεί όλες τις νέες νομοθετικές προτάσεις όσον αφορά τη συμμόρφωσή τους προς τις διατάξεις του Χάρτη, και να ελέγχει σχετικά τα υφιστάμενα νομοθετικά μέσα· συνιστά, οι εκτιμήσεις επιπτώσεων που θα συνοδεύουν τις προτάσεις της Επιτροπής να αναφέρουν ρητώς, κατά πόσον οι προτάσεις συνάδουν με τον Χάρτη, προκειμένου η παράμετρος αυτή να αποτελέσει πλέον αναπόσπαστο τμήμα της διαδικασίας υποβολής νομοθετικών προτάσεων· υπενθυμίζει στην Επιτροπή τη ρητή υποχρέωσή της να διεξάγει ευρείες διαβουλεύσεις με τα ενδιαφερόμενα μέρη, προκειμένου να εξασφαλίζεται συνοχή και διαφάνεια στη δράση της Ένωσης (άρθρο 11, παράγραφος 3 ΣΕΕ)· υπογραμμίζει εν προκειμένω τη σημασία της Πλατφόρμας του Οργανισμού Θεμελιωδών Δικαιωμάτων ως σημαντικού μέσου για την εκπλήρωση αυτής της υποχρέωσης·

19.

υπενθυμίζει στην Επιτροπή να διενεργεί αμερόληπτες έρευνες και να κινεί διαδικασίες επί παραβάσει οποτεδήποτε ένα κράτος μέλος παραβιάζει, κατά την εφαρμογή της κοινοτικής νομοθεσίας, τα δικαιώματα που κατοχυρώνονται στον Χάρτη· υπενθυμίζει επίσης στην Επιτροπή να ζητεί από τα κράτη μέλη να παρέχουν αξιόπιστα στοιχεία και δεδομένα και να διασταυρώνει τις πληροφορίες με μη κυβερνητικές πηγές, καθώς επίσης να ζητεί τη συνδρομή του Οργανισμού Θεμελιωδών Δικαιωμάτων και άλλων φορέων που δραστηριοποιούνται στον τομέα των ανθρωπίνων δικαιωμάτων·

20.

εφιστά την προσοχή στην πρόσφατη αναβίωση του εθνικισμού, της ξενοφοβίας και των δυσμενών διακρίσεων σε ορισμένα κράτη μέλη και τονίζει τον κεντρικό ρόλο που πρέπει να διαδραματίσει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή προκειμένου να αποτρέψει και να καταπολεμήσει αυτές τις πιθανές παραβιάσεις των θεμελιωδών δικαιωμάτων·

21.

υπογραμμίζει ότι είναι σημαντικό, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή να παρακολουθεί σε ετήσια βάση τη συμμόρφωση προς τις διατάξεις του Χάρτη, και επισημαίνει ότι οι εκθέσεις παρακολούθησης που εκπονεί η Επιτροπή θα πρέπει να περιλαμβάνουν αξιολόγηση της εφαρμογής των εγγυημένων δικαιωμάτων και εκτίμηση των πλέον επίμαχων ζητημάτων και της κατάστασης των ομάδων που βρίσκονται σε επισφαλέστερη θέση στην Ένωση, και να εντοπίζουν τα υπάρχοντα κενά προστασίας, τις βασικές τάσεις και τα διαρθρωτικά προβλήματα σε εθνικό επίπεδο και σε επίπεδο ΕΕ, με σκοπό την υποβολή προτάσεων για συγκεκριμένες πρωτοβουλίες και μέτρα, συνιστά δε τη διάδοση ορθών πρακτικών στα κράτη μέλη·

22.

επικροτεί την ανακοίνωση της Επιτροπής σχετικά με τη στρατηγική για την αποτελεσματική εφαρμογή του Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων από την Ευρωπαϊκή Ένωση, επισημαίνοντας, μεταξύ άλλων, την προληπτική της προσέγγιση όσον αφορά την ουσιαστική εφαρμογή, τη σημασία των εσωτερικών ενεργειών κατάρτισης στα θεμελιώδη δικαιώματα, τον συστηματικό έλεγχο της πτυχής των θεμελιωδών δικαιωμάτων στο πλαίσιο των εκτιμήσεων επιπτώσεων που εκπονούνται από την υπηρεσία εκτίμησης επιπτώσεων της Επιτροπής, καθώς και τις στοχευμένες και προσαρμοσμένες στις εκάστοτε καταστάσεις ενέργειες επικοινωνίας που απαιτούνται εν προκειμένω· επιπλέον, επικροτεί την έμφαση που δίνει η προαναφερθείσα ανακοίνωση της Επιτροπής στη σημασία των πολιτικών κριτηρίων για την προσχώρηση, που καθορίστηκαν από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο της Κοπεγχάγης το 1993, τα οποία απαιτούν από τις υποψήφιες χώρες να διαθέτουν σταθερούς θεσμούς που εγγυώνται τη δημοκρατία, το κράτος δικαίου, τα δικαιώματα του ανθρώπου καθώς και τον σεβασμό και την προστασία των μειονοτήτων· η διατήρηση αυτού του κριτηρίου ενισχύει την προστασία των θεμελιωδών δικαιωμάτων στα μελλοντικά κράτη μέλη·

23.

καλεί την Επιτροπή να εφαρμόσει τις αξίες και τις αρχές που κατοχυρώνονται στη Συνθήκη και τον Χάρτη, καθώς και τη στρατηγική που περιγράφεται στο πρόγραμμα της Στοκχόλμης, μέσω συγκεκριμένων νομοθετικών προτάσεων, λαμβάνοντας παράλληλα υπόψη τη νομολογία του ΕΔΑΔ κατά την εκτέλεση αυτών των δραστηριοτήτων· ζητεί, επιπλέον, την προσαρμογή του υφιστάμενου κεκτημένου στον τομέα της αστυνομικής και δικαστικής συνεργασίας στη Συνθήκη της Λισαβόνας, και την ενίσχυση της δημοκρατικής λογοδοσίας στον χώρο ελευθερίας, ασφάλειας και δικαιοσύνης·

24.

προτείνει την καθιέρωση πρακτικής συνεργασίας μεταξύ των αρμόδιων Επιτρόπων για θέματα δικαιοσύνης, θεμελιωδών δικαιωμάτων και ιθαγένειας και εσωτερικών υποθέσεων, και της Επιτροπής Πολιτικών Ελευθεριών, Δικαιοσύνης και Εσωτερικών Υποθέσεων, μέσω τακτικών προσκλήσεων των Επιτρόπων για την ανταλλαγή απόψεων σχετικά με τα τρέχοντα ζητήματα και τις εξελίξεις σε σχέση με τα θεμελιώδη δικαιώματα·

25.

επισημαίνει ότι και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο πρέπει να ενισχύσει τις αυτόνομες αξιολογήσεις αντικτύπου του που αφορούν τα θεμελιώδη δικαιώματα σε σχέση με νομοθετικές προτάσεις και τροπολογίες που βρίσκονται υπό εξέταση στο πλαίσιο της νομοθετικής διαδικασίας, προκειμένου να καταστούν περισσότερο συστηματικές, ιδίως μέσω της διεύρυνσης των δυνατοτήτων που προβλέπονται σήμερα από το άρθρο 36 του Κανονισμού του Κοινοβουλίου σχετικά με τον σεβασμό του Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης, και να ζητήσει από τη Νομική Υπηρεσία να αποφανθεί επί των νομικών πτυχών σε σχέση με ζητήματα θεμελιωδών δικαιωμάτων στην ΕΕ·

26.

καλεί το Συμβούλιο να προσαρμοστεί στις αλλαγές τις οποίες επιβάλλει η Συνθήκη και να συμμορφώνεται προς τις διατάξεις του Χάρτη όταν νομοθετεί· στο πλαίσιο αυτό εκφράζει την ικανοποίησή του για τη σύσταση της μόνιμης ομάδας εργασίας του Συμβουλίου για τα θεμελιώδη δικαιώματα, τα δικαιώματα των πολιτών και την ελεύθερη κυκλοφορία προσώπων, και υπογραμμίζει ότι είναι σημαντικό, το νέο αυτό όργανο να διαθέτει ευρεία εντολή που να καλύπτει ζητήματα θεμελιωδών δικαιωμάτων που αφορούν την ΕΕ και τα κράτη μέλη, και να προσφέρει ένα βήμα συζήτησης για την ανταλλαγή απόψεων στο Συμβούλιο σχετικά με εσωτερικά ζητήματα ανθρωπίνων δικαιωμάτων, οι δε εργασίες του να χαρακτηρίζονται από διαφάνεια και αποτελεσματικότητα, και σε σχέση με το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο·

27.

επιβεβαιώνει τη διοργανική συμφωνία «Κοινή προσέγγιση για την αξιολόγηση αντικτύπου» (4) όπως αναφέρεται στην ανακοίνωση της Επιτροπής σχετικά με τη στρατηγική για την ουσιαστική εφαρμογή του Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων από την Ευρωπαϊκή Ένωση, που ορίζει ότι το Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο είναι υπεύθυνα για την αξιολόγηση του αντικτύπου των δικών τους τροποποιήσεων·

28.

καλεί το Συμβούλιο να διασφαλίσει ότι η ομάδα εργασίας του Συμβουλίου για τα θεμελιώδη δικαιώματα, τα δικαιώματα των πολιτών και την ελεύθερη κυκλοφορία των προσώπων (FREMP) θα διαθέτει ευρεία εντολή η οποία θα μπορούσε να περιλαμβάνει, για παράδειγμα, τη συζήτηση των εκθέσεων του Οργανισμού Θεμελιωδών Δικαιωμάτων και την επίσημη απάντηση σε αυτές (πέραν των συστάσεων των οργάνων, των ειδικών διαδικασιών και των μηχανισμών που έχουν συσταθεί μέσω των συνθηκών των Ηνωμένων Εθνών), την αξιολόγηση του εξωτερικού αντικτύπου των μέσων και πολιτικών της ΕΕ στα ανθρώπινα δικαιώματα, σε συντονισμό με την ομάδα εργασίας του Συμβουλίου για τα ανθρώπινα δικαιώματα (COHOM), τη διασφάλιση του συντονισμού με οργανισμούς που δεν διαθέτουν εντολή σχετική με τα ανθρώπινα δικαιώματα αλλά που έχουν αντίκτυπο στα ανθρώπινα δικαιώματα (π.χ. ΕΤΕπ ή FRONTEX), την εξέταση της υπογραφής, της επικύρωσης και της τήρησης από την ΕΕ και τα κράτη μέλη των διεθνών μέσων για τα ανθρώπινα δικαιώματα και την παροχή ενός βήματος διαλόγου για την ανταλλαγή απόψεων στο Συμβούλιο σχετικά με εσωτερικά ζητήματα ανθρωπίνων δικαιωμάτων·

29.

ζητεί τον σεβασμό του δικαιώματος δημοκρατικού ελέγχου, που του εκχωρείται από τις Συνθήκες· εμμένει στην ανάγκη για ενίσχυση της διαφάνειας και πρόσβαση σε έγγραφα μεταξύ των θεσμικών οργάνων της ΕΕ, προκειμένου να καλλιεργηθεί αποτελεσματικότερη διοργανική συνεργασία, με λογοδοσία, σε θέματα που άπτονται των θεμελιωδών δικαιωμάτων· υπογραμμίζει τον ρόλο του όσον αφορά τη λήψη μέτρων σε συνέχεια των ψηφισμάτων του για τα θεμελιώδη δικαιώματα στην ΕΕ και τον ρόλο του στην αξιολόγηση του έργου άλλων θεσμικών οργάνων της ΕΕ και τον καταλογισμό ευθυνών για τις πράξεις ή τις παραλείψεις τους κατά την εκτίμηση των εξελίξεων στον τομέα (π.χ. με ετήσιες εκθέσεις), δεδομένου ότι συνδυάζει τη διατύπωση πολιτικών μηνυμάτων με μια προσέγγιση που στηρίζεται σε πραγματικά στοιχεία· υπογραμμίζει το δικαίωμά του, που παγιώνεται με το άρθρο 218, παράγραφος 10 Συνθήκη για τη λειτουργία της ΕΕ, να ενημερώνεται αμέσως και πλήρως σε όλα τα στάδια της διαδικασίας σύναψης διεθνών συμφωνιών μεταξύ της Ένωσης και τρίτων χωρών ή διεθνών οργανισμών·

30.

επιβεβαιώνει τον ενισχυμένο ρόλο του ΔΕΕ για τη διασφάλιση της ορθής εφαρμογής του Χάρτη από όλα τα θεσμικά όργανα, τους οργανισμούς και τα κράτη μέλη της ΕΕ κατά την εφαρμογή του κοινοτικού δικαίου, και επισημαίνει ότι τούτο θα επιτρέψει στο ΔΕΕ να ενισχύσει και να αναπτύξει περαιτέρω τη νομολογία του σε σχέση με τα θεμελιώδη δικαιώματα· υπογραμμίζει την ανάγκη να καθιερωθεί συνεργασία μεταξύ των εθνικών δικαστηρίων, του ΔΕΕ και του ΕΔΑΔ, για την προώθηση της διαμόρφωσης ενός συνεκτικού συστήματος νομολογίας στον συγκεκριμένο τομέα·

31.

υπογραμμίζει τον ρόλο του ΟΘΔ στη διαρκή εποπτεία της κατάστασης όσον αφορά τα θεμελιώδη δικαιώματα στην Ένωση και τις συνέπειες της Συνθήκης της Λισαβόνας στον συγκεκριμένο τομέα, που συνίσταται στην παροχή αναλύσεων, βοήθειας και εμπειρογνωμοσύνης, έργο που επιβάλλει ποιότητα, αντικειμενικότητα, ουσιαστική αμεροληψία και διαφάνεια· ζητεί από την Επιτροπή να επανεξετάσει και να ενισχύσει την εντολή του ΟΘΔ, προκειμένου να προσαρμόσει το έργο του στις νέες απαιτήσεις που απορρέουν από τη Συνθήκη της Λισαβόνας και τον Χάρτη· επισημαίνει ότι, στο πλαίσιο της αναθεωρημένης εντολής, ο εποπτικός ρόλος του ΟΘΔ θα πρέπει να επεκταθεί στις υποψήφιες προς ένταξη χώρες· χρειάζονται επομένως επαρκείς πόροι για τα αυξημένα καθήκοντα που συνεπάγεται η εφαρμογή του Χάρτη· επαναλαμβάνει το αίτημά του να μετέχει πλήρως στην αναθεώρηση του πολυετούς προγράμματος του Οργανισμού Θεμελιωδών Δικαιωμάτων· εκφράζει την ικανοποίησή του για το γεγονός ότι στο παράρτημα της ετήσιας έκθεσης του ΟΘΔ περιλήφθηκε αναφορά στην επικύρωση των διεθνών μέσων για τα ανθρώπινα δικαιώματα, από τα κράτη μέλη·

32.

τονίζει ότι κύριος ρόλος του ΟΘΔ είναι να παρέχει στα αρμόδια θεσμικά όργανα λήψης αποφάσεων στοιχεία και γεγονότα σχετικά με θέματα που άπτονται των θεμελιωδών δικαιωμάτων και ότι, για τον σκοπό αυτό, συλλέγει και αναλύει πληροφορίες και δεδομένα, ενώ προάγει παράλληλα την ευαισθητοποίηση του κοινού, διεξάγοντας επιστημονική και πρακτική έρευνα με βάση ολοκληρωμένη μεθοδολογία, δημοσιεύοντας θεματικές και ετήσιες εκθέσεις, και διοργανώνοντας και προωθώντας τον διάλογο με την κοινωνία των πολιτών· εκφράζει την ικανοποίησή του για την ετήσια έκθεσή του για το 2009, καθώς και την ακολουθούμενη προσέγγιση της παροχής συγκριτικής επισκόπησης και της ανάδειξης ορθών πρακτικών στα 27 κράτη μέλη·

33.

ζητεί από τα θεσμικά όργανα λήψης αποφάσεων της ΕΕ να χρησιμοποιούν τα στοιχεία και τα δεδομένα που παρέχει ο ΟΘΔ κατά το προπαρασκευαστικό στάδιο της νομοθετικής δραστηριότητας, και κατά τις διαδικασίες λήψης αποφάσεων ή/και παρακολούθησης, και να βρίσκονται σε διαρκή και στενή συνεργασία με τον ΟΘΔ, με τη συμμετοχή και της πλατφόρμας ΜΚΟ του Οργανισμού·

34.

καλεί όλους τους άλλους ευρωπαϊκούς οργανισμούς να τηρήσουν τη δέσμευσή τους για την προστασία των θεμελιωδών δικαιωμάτων και να εντάξουν την προσέγγιση των θεμελιωδών δικαιωμάτων σε όλες τους τις δραστηριότητες· ζητεί, ακόμα, από την ΕΕ, να μεριμνήσει για την πλήρη νομική λογοδοσία των οργανισμών της στο πλαίσιο αυτό·

35.

θεωρεί ότι ο FRONTEX θα πρέπει να καθιερώσει διαρθρωμένη συνεργασία με τους οργανισμούς που ασχολούνται με τα θεμελιώδη δικαιώματα ή τους μετανάστες ή το άσυλο, και με την Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες, προκειμένου να διευκολυνθούν οι επιχειρήσεις που έχουν επιπτώσεις στην προστασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων· εκφράζει την ικανοποίησή του για τη συμφωνία συνεργασίας που υπεγράφη μεταξύ του FRONTEX και του ΟΘΔ το 2010·

36.

υπογραμμίζει το γεγονός ότι η ΕΕ και τα κράτη μέλη έχουν κοινές υποχρεώσεις στο πεδίο εφαρμογής ή/και επιβολής των ανθρωπίνων και θεμελιωδών δικαιωμάτων, στους αντίστοιχους τομείς δικαιοδοσίας τους, σύμφωνα με την αρχή της επικουρικότητας, και ότι αυτή η κοινή ευθύνη και αρμοδιότητα συνιστά ταυτοχρόνως ευκαιρία και υποχρέωση των κρατών μελών και των θεσμικών οργάνων της ΕΕ· επισημαίνει τον ενισχυμένο ρόλο των εθνικών κοινοβουλίων βάσει της Συνθήκης της Λισαβόνας, και τάσσεται υπέρ της καθιέρωσης επίσημου διαρκούς διαλόγου μεταξύ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και των εθνικών κοινοβουλίων·

37.

υπενθυμίζει στα κράτη μέλη το καθήκον τους να παρέχουν στην Επιτροπή, ως θεματοφύλακα των Συνθηκών, αξιόπιστα στοιχεία και δεδομένα, όποτε τους ζητηθεί·

38.

υπογραμμίζει τη σημασία των δικαιοδοτικών οργάνων των κρατών μελών, τα οποία διαδραματίζουν πρωταρχικό ρόλο στη διασφάλιση της συμμόρφωσης και την επιβολή των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, και στο πλαίσιο αυτό παροτρύνει για την υποστήριξη της εύκολης πρόσβασης στα δικαστήρια και τις διαδικασίες μέσα σε εύλογο χρονικό διάστημα, ως μέσο ενίσχυσης της προστασίας των θεμελιωδών και των ανθρωπίνων δικαιωμάτων· παροτρύνει τα κράτη μέλη να καταβάλουν προσπάθειες για τη διαρκή κατάρτιση των εθνικών δικαστών στα θεμελιώδη δικαιώματα και ελευθερίες, συμπεριλαμβανομένων των νέων πτυχών του τομέα μετά τη Συνθήκη της Λισαβόνας·

39.

πιστεύει ότι η δράση της ΕΕ δεν θα πρέπει να μόνο να αντιμετωπίζει τις παραβιάσεις των θεμελιωδών δικαιωμάτων αφού συμβούν, αλλά θα πρέπει επίσης και να έχει ως στόχο την πρόληψή τους· κατά συνέπεια, ζητεί να εξεταστεί η δημιουργία μηχανισμού για τον έγκαιρο εντοπισμό πιθανών παραβιάσεων των θεμελιωδών δικαιωμάτων στην ΕΕ και τα κράτη μέλη της, το προσωρινό πάγωμα των μέτρων που συνιστούν τέτοιες παραβιάσεις, την επιτάχυνση των νομικών διαδικασιών που καθορίζουν εάν ένα μέτρο αντιβαίνει στα θεμελιώδη δικαιώματα της ΕΕ και εάν θα επιβληθούν κυρώσεις σε περίπτωση που τα μέτρα αυτά εξακολουθήσουν παρ’ όλα αυτά να εφαρμόζονται κατά παράβαση της νομοθεσίας της ΕΕ·

40.

καλεί τα θεσμικά όργανα και τα κράτη μέλη της ΕΕ να εντείνουν τις προσπάθειές τους για την ορθή ενημέρωση και την ευαισθητοποίηση του κοινού, δεδομένου ότι τα θεμελιώδη δικαιώματα μπορούν να προστατευθούν αποτελεσματικότερα εάν τα ίδια τα άτομα γνωρίζουν τα δικαιώματά τους και τους μηχανισμούς που είναι διαθέσιμοι για την προστασία τους· ζητεί τη δυναμική αξιοποίηση της πείρας των φορέων πολιτών και των συναφών μη κυβερνητικών οργανώσεων, καθώς και τη διατήρηση μόνιμης σχέσης συνεργασίας με όλους τους αντίστοιχους φορείς κατά την υλοποίηση της νέας αρχιτεκτονικής στον τομέα των θεμελιωδών δικαιωμάτων και την ανάληψη δράσης σε συγκεκριμένες περιπτώσεις·

41.

υπενθυμίζει το δικαίωμά του να εκδίδει σε ετήσια βάση έκθεση σχετικά με την κατάσταση των θεμελιωδών δικαιωμάτων στην ΕΕ, η οποία θα πραγματεύεται, αν είναι σκόπιμο, ζητήματα θεμελιωδών δικαιωμάτων στα θεσμικά όργανα ή τους οργανισμούς της ΕΕ και στα κράτη μέλη·

42.

συνιστά την εξεύρεση τρόπων για τη βελτίωση της συνεργασίας των θεσμικών οργάνων και των οργανισμών της ΕΕ με διεθνείς οργανισμούς προστασίας των θεμελιωδών δικαιωμάτων και ελευθεριών, και για την καλύτερη αξιοποίηση και την αποδοτικότερη διάδοση της πείρας που αποκομίζεται στον εν λόγω τομέα·

43.

ζητεί από τα θεσμικά όργανα της ΕΕ να αξιοποιήσουν πλήρως τις δυνατότητες που παρέχει το μνημόνιο συμφωνίας μεταξύ του Συμβουλίου της Ευρώπης και της Ευρωπαϊκής Ένωσης, με σκοπό την προώθηση μεγαλύτερης συνεργίας και συνοχής σε ευρωπαϊκό επίπεδο, και συνιστά τη βέλτιστη χρήση της εμπειρογνωμοσύνης των μηχανισμών παρακολούθησης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, καθώς επίσης των σχετικών προτύπων και συμπερασμάτων του Συμβουλίου της Ευρώπης, ώστε να αποφεύγεται η επικάλυψη των προσπαθειών· επαναλαμβάνει ότι είναι αναγκαία η αυξημένη συμμετοχή της Ένωσης στο έργο του Επιτρόπου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του Συμβουλίου της Ευρώπης, καθώς και ότι η ΕΕ πρέπει να λαμβάνει περισσότερο υπόψη το εν λόγω έργο κατά την υλοποίηση πολιτικών στους τομείς της ελευθερίας, της δικαιοσύνης και της ασφάλειας·

44.

ζητεί από τα κράτη μέλη της ΕΕ να υπογράψουν και να επικυρώσουν τις βασικές συμβάσεις του Συμβουλίου της Ευρώπης και του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών σχετικά με τα ανθρώπινα δικαιώματα, καθώς και τα συμπληρωματικά προαιρετικά τους πρωτόκολλα: μεταξύ άλλων, τον Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Χάρτη (αναθεωρημένο), τη Σύμβαση για την καταπολέμηση του εμπορίου ανθρώπων, τη Σύμβαση πλαίσιο για την προστασία των εθνικών μειονοτήτων, τον Ευρωπαϊκό Χάρτη για τις περιφερειακές και μειονοτικές γλώσσες του Συμβουλίου της Ευρώπης και τη Σύμβαση κατά των βασανιστηρίων και άλλων τρόπων σκληρής, απάνθρωπης ή ταπεινωτικής μεταχείρισης ή τιμωρίας, τη Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών για το καθεστώς των προσφύγων, τη Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών για την προστασία των δικαιωμάτων όλων των μεταναστών εργαζομένων και των οικογενειών τους, τη Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών κατά του οργανωμένου εγκλήματος και τα δύο πρωτόκολλά της για το εμπόριο και τη διακίνηση ανθρώπων, τη Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών για την εξάλειψη όλων των μορφών διακρίσεων κατά των γυναικών, τη Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών για τα δικαιώματα του παιδιού και τη Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών για τα δικαιώματα των ατόμων με αναπηρία· προτείνει δε, στο πλαίσιο της ευρωπαϊκής νομοθετικής διαδικασίας, να λαμβάνονται περισσότερο υπόψη και να μνημονεύονται συχνότερα τα διεθνή κείμενα·

45.

τονίζει την ανάγκη να δίδεται δέουσα προσοχή στους διάφορους εποπτικούς μηχανισμούς των Ηνωμένων Εθνών και τα ευρήματα των αρμοδίων οργάνων του για τα ανθρώπινα δικαιώματα, και προτείνει την αυστηρή τήρηση των συστάσεων που διατυπώνουν σχετικά με διάφορα κράτη μέλη· υπογραμμίζει τη σημασία της οικουμενικής περιοδικής επανεξέτασης (UPR) του Συμβουλίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του ΟΗΕ· συνιστά τη συνεργασία με την Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τα ανθρώπινα δικαιώματα και την Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες· και εκφράζει την ικανοποίησή του για το άνοιγμα του πρώτου ευρωπαϊκού περιφερειακού γραφείου της Ύπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ για τα ανθρώπινα δικαιώματα στις Βρυξέλλες·

46.

υπογραμμίζει τον σημαντικό ρόλο και το δραστήριο έργο του γραφείου δημοκρατικών θεσμών και ανθρωπίνων δικαιωμάτων του ΟΑΣΕ, των ειδικών εκπροσώπων του ΟΑΣΕ για την ελευθερία των μέσων ενημέρωσης και για την καταπολέμηση της εμπορίας ανθρώπων, καθώς και του Ύπατου Αρμοστή για τις Εθνικές Μειονότητες·

47.

καλεί τα κράτη μέλη που είναι και μέλη του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών να διασφαλίσουν εγγυήσεις των δικονομικών δικαιωμάτων στο πλαίσιο της διαδικασίας καταχώρησης των εικαζόμενων τρομοκρατικών οργανώσεων ή τρομοκρατών στον σχετικό κατάλογο και διαγραφής από αυτόν, όπως απαιτείται βάσει της σχετικής νομολογίας του ΔΕΕ·

48.

τονίζει ότι η νέα αρχιτεκτονική θα αξιολογηθεί με κριτήριο την αποτελεσματικότητα του τρόπου χειρισμού των υφιστάμενων, πλέον πιεστικών ζητημάτων και πλέον συχνών παραβιάσεων σχετικά με τα θεμελιώδη δικαιώματα από τα αρμόδια θεσμικά όργανα σε επίπεδο τόσο κρατών μελών όσο και ΕΕ, μεταξύ άλλων στο πλαίσιο των εξωτερικών της σχέσεων·

49.

υπενθυμίζει, στο πλαίσιο αυτό, όλα τα ψηφίσματα και τις συζητήσεις του, καθώς και τα ευρήματα από τις αποστολές του 2009 σχετικά με ζητήματα θεμελιωδών δικαιωμάτων, τα οποία κατέδειξαν ότι υπάρχουν πολλά εκκρεμή ζητήματα και συγκεκριμένες περιπτώσεις παραβίασης θεμελιωδών δικαιωμάτων που επιβάλλουν την επείγουσα λήψη μέτρων, τη χάραξη μεσοπρόθεσμων στρατηγικών και την εξεύρεση μακροπρόθεσμων λύσεων, και απαιτούν να δίνεται συνέχεια από τα θεσμικά όργανα της ΕΕ: όπως:

50.

αναθέτει στον Πρόεδρό του να διαβιβάσει το παρόν ψήφισμα στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, το Συμβούλιο και την Επιτροπή, στις κυβερνήσεις και τα κοινοβούλια των κρατών μελών και των υποψήφιων προς ένταξη χωρών, στον Οργανισμό Ηνωμένων Εθνών, στο Συμβούλιο της Ευρώπης και στον Οργανισμό για την Ασφάλεια και τη Συνεργασία στην Ευρώπη.