23.7.2011

EL

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

C 218/31

---

Γνωμοδότηση της Ευρωπαϊκής Οικονομικής και Κοινωνικής Επιτροπής με θέμα «Κρατικές επιχειρήσεις τρίτων χωρών στις αγορές δημόσιων συμβάσεων της ΕΕ» (γνωμοδότηση πρωτοβουλίας)

2011/C 218/06

Εισηγητής: ο κ. ROSSITTO

Συνεισηγητής: ο κ. PAETZOLD

Στις 16 Σεπτεμβρίου 2010, η Ευρωπαϊκή Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή αποφάσισε, σύμφωνα με το άρθρο 29, παράγραφος 2, του Εσωτερικού Κανονισμού της, να καταρτίσει γνωμοδότηση πρωτοβουλίας με θέμα:

Κρατικές επιχειρήσεις τρίτων χωρών στις αγορές δημόσιων συμβάσεων της ΕΕ.

Η Συμβουλευτική Επιτροπή Βιομηχανικών Μεταλλαγών(CCMI), στην οποία ανατέθηκαν οι σχετικές προπαρασκευαστικές εργασίες, υιοθέτησε τη γνωμοδότησή της στις 4 Απριλίου 2011.

Κατά την 471η σύνοδο ολομέλειάς της, της 4ης και 5ης Μαΐου 2011 (συνεδρίαση της 4ης Μαΐου), η Ευρωπαϊκή Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή υιοθέτησε με 152 ψήφους υπέρ, 4 ψήφους κατά και 9 αποχές την ακόλουθη γνωμοδότηση.

1.   Συμπεράσματα και συστάσεις

1.1   Η ΕΟΚΕ θεωρεί πλεονέκτημα το άνοιγμα των αγορών των δημοσίων συμβάσεων όλων των χωρών στον διεθνή ανταγωνισμό, με βάση τη Συμφωνία για τις Δημόσιες Συμβάσεις ΣΔΣ του ΠΟΕ: η συμφωνία αυτή εξασφαλίζει τη νομοθετική και ουσιαστική συμμετρία και αμοιβαιότητα, και επιτρέπει την αντιμετώπιση των μέτρων προστατευτισμού και των πρακτικών αθέμιτου ανταγωνισμού, παρά τις ειδικές συμφωνίες με τις αναπτυσσόμενες χώρες, σύμφωνα με το πρωτογενές και παράγωγο δίκαιο της ΕΕ και τις αποφάσεις του Δικαστηρίου της ΕΕ.

1.2   Για την ΕΟΚΕ, η ΕΕ πρέπει να αυξήσει τη διαπραγματευτική της ισχύ για να βελτιωθεί - βάσει του πρωτογενούς και του παράγωγου δικαίου – η πρόσβαση στις δημόσιες αγορές των τρίτων χωρών, δεδομένου ότι η ΕΕ άνοιξε τις δημόσιες αγορές της περισσότερο από το 80 % και οι άλλες μεγάλες ανεπτυγμένες οικονομίες έχουν ανοίξει τις αγορές τους μόνο κατά το 20 %.

1.3   Η ΕΟΚΕ καλεί με θέρμη το ΕΚ, το Συμβούλιο και την Επιτροπή να εξασφαλίσουν, τόσο σε εσωτερικό όσο και σε διεθνές επίπεδο, την αποτελεσματικότερη και στρατηγικότερη προάσπιση των συμφερόντων της ΕΕ σχετικά με την πρόσβαση στις δημόσιες αγορές, ενισχύοντας την παγκόσμια αξιοπιστία της, αλλά και τη μακροβιότητα και την ανάπτυξη του ευρωπαϊκού οικονομικού και κοινωνικού μοντέλου.

1.4   Η ΕΟΚΕ πιστεύει ότι για τις επιχειρήσεις αναδόχους θα πρέπει να ισχύουν οι ίδιες συνθήκες ανταγωνισμού της αγοράς ώστε να εξασφαλιστεί ο θεμιτός ανταγωνισμός επί ίσοις όροις (level playing field), στη βάση της αμοιβαιότητας με επιχειρήσεις τρίτων χωρών που τηρούν τις βασικές αρχές των διεθνών συμβάσεων ιδίως όσον αφορά την απαγόρευση των άμεσων ή έμμεσων κρατικών ενισχύσεων, τις μεθόδους υπολογισμού των τιμών, λαμβανομένης υπόψη της αρχής της προφύλαξης όσον αφορά το κόστος και τους κινδύνους.

1.5   Η ΕΟΚΕ συνιστά στους νομοθέτες της εσωτερικής αγοράς της ΕΕ και στους διαπραγματευτές της ΕΕ στη διεθνή σκηνή να αποδείξουν, όσον αφορά τις διεθνείς δημόσιες συμβάσεις συνέπεια και ευθύνη για τις πιθανές επιπτώσεις των δραστηριοτήτων τους, με την προώθηση της ίσης μεταχείρισης, της μη διακριτικής μεταχείρισης, της αμοιβαίας αναγνώρισης, της αναλογικότητας, της διαφάνειας, της καταπολέμησης της διαφθοράς, του σεβασμού των κοινωνικών και περιβαλλοντικών προτύπων, και του σεβασμού των θεμελιωδών δικαιωμάτων.

1.6   Η ΕΟΚΕ κρίνει απαραίτητο να ξεκινήσει συστηματικός έλεγχος της συνοχής των αποτελεσμάτων των διαπραγματεύσεων που διεξήγαγε η Επιτροπή εξ ονόματος των κρατών μελών, σε διμερές και πολυμερές επίπεδο, καθώς και της επακόλουθης πλήρους και αποτελεσματικής εφαρμογής των ληφθέντων μέτρων από τα κράτη μέλη.

1.7   Η ΕΟΚΕ, θεωρεί σκόπιμη τη μετατροπή της ΣΔΣ από πλειομερή σε πολυμερή, με την προσχώρηση νέων μελών και τη λήψη μεταβατικών μέτρων όσον αφορά τις αποζημιώσεις, τις προτιμησιακές τιμές, τη σύσταση θεσμικών οργάνων ή τομέων και τη θέσπιση νέων ανώτατων ορίων, και την εφαρμογή του προσωρινού αποκλεισμού από την ΣΔΣ των συμβάσεων που χρηματοδοτούνται με ευρωπαϊκά κονδύλια, για τις επιχειρήσεις χωρών που εξακολουθούν να εφαρμόζουν εθνικά μέτρα προστασίας.

1.8   Η ΕΟΚΕ ζητά την ταχεία έγκριση της αναγγελθείσας πρωτοβουλίας όσον αφορά τους όρους πρόσβασης των επιχειρήσεων τρίτων χωρών στην ευρωπαϊκή αγορά για τις δημόσιες προμήθειες - MASP καθώς και τη θέσπιση μηχανισμών σαφών, διαφανών και ελεγμένων για το αμοιβαίο άνοιγμα των αγορών ώστε να εξασφαλιστεί συμμετρική πρόσβαση στις δημόσιες αγορές, με την επακόλουθη προσαρμογή της δέσμης συμβάσεων του 2004.

1.9   Η ΕΟΚΕ πιστεύει ότι είναι αναγκαίο να ενισχυθεί η προσέγγιση που βασίζεται στην πρόληψη και σε ένα σύστημα «έγκαιρης προειδοποίησης» για τα έργα και / ή για τη θέσπιση από τρίτες χώρες κανονισμών περιοριστικών όσον αφορά τις δημόσιες συμβάσεις προκειμένου να ανιχνευθούν και να καταγγελθούν διεθνώς τα πιθανά εμπόδια σε πρώιμο στάδιο, με τη βελτίωση της βάσης δεδομένων της Ευρωπαϊκής Επιτροπής σχετικά με την πρόσβαση στην αγορά ώστε να υπάρχουν αξιόπιστες και γρήγορα προσβάσιμες πληροφορίες για την πρόσκληση υποβολής προσφορών, τις διατυπώσεις και τις ειδικές τεχνικές προδιαγραφές της συγγραφής υποχρεώσεων, ιδίως για τις ΜΜΕ της ΕΕ, με την παροχή στατιστικών βάσεων και δεικτών αντικτύπου στα φαινόμενα στρέβλωσης.

1.10   Η ΕΟΚΕ συνιστά τη λήψη μέτρων για τον εξορθολογισμό και την απλούστευση των διαδικασιών, ώστε να προσαρμοστούν στις νέες προκλήσεις σε επίπεδο ΕΕ και να διασφαλιστεί ότι οι αναθέτουσες αρχές, σε εσωτερικό και διεθνές επίπεδο, αξιοποιούν πλήρως το οικονομικό και καινοτόμο δυναμικό των ΜΜΕ, ακόμη και μέσω της κατάρτισης, της ενημέρωσης και της συνδρομής των κυρίων του έργου και των συμμετεχόντων σε διεθνείς διαγωνισμούς και σε αγορές τρίτων χωρών, ιδίως για τους διευθυντές και τα στελέχη τους.

2.   Εισαγωγή

2.1   Στην ΕΕ, ο ετήσιος όγκος των συμβάσεων του δημόσιου τομέα για αγαθά και υπηρεσίες αντιπροσωπεύει περίπου το 17 % του ΑΕγχΠ, δηλαδή περίπου 2 100 δις ευρώ: από αυτά το 3 % περίπου είναι πάνω από το όριο ΣΔΣ - Συμφωνία περί Δημοσίων Συμβάσεων στο πλαίσιο της συμφωνίας του ΠΟΕ για τις δημόσιες συμβάσεις (1). Η αξία της παγκόσμιας αγοράς δημοσίων συμβάσεων εκτιμάται μεταξύ 10 και 20 % του ΑΕγχΠ, εφόσον δεν υπάρχουν συγκρίσιμα στοιχεία για χώρες μη μέλη της ΣΔΣ: το συνολικό επίπεδο των δημοσίων συμβάσεων υπερβαίνει κατά πολύ το 10 % του παγκόσμιου ΑΕγχΠ.

2.2   Οι ευρωπαϊκές επιχειρήσεις, από τις μεγάλες πολυεθνικές έως τις πλέον δραστήριες ΜΜΕ, αγωνίζονται να επιβληθούν στις παγκόσμιες αγορές, αλλά συναντούν αυξανόμενες δυσκολίες στην πρόσβαση των αγορών δημόσιων συμβάσεων, δυσκολίες οι οποίες δεν οφείλονται τόσο σε εμπόδια στα σύνορα, όσο σε εμπόδια «πέραν των συνόρων» πιο πολύπλοκα και πιο προβληματικά από τεχνική άποψη, ο εντοπισμός, η ανάλυση και η εξάλειψη των οποίων απαιτούν περισσότερο χρόνο, ενώ οι περιοριστικοί κανόνες και πρακτικές εμποδίζουν τις επιχειρήσεις της ΕΕ να συμμετέχουν αποτελεσματικά στις αγορές δημόσιων συμβάσεων τρίτων χωρών.

2.3   Η παρούσα γνωμοδότηση πρωτοβουλίας αφορά μια συγκεκριμένη πτυχή των αγορών δημοσίων συμβάσεων, όπως αναφέρεται στον τίτλο. Όσον αφορά τη συμμετοχή κρατικών επιχειρήσεων τρίτων χωρών στις προσκλήσεις υποβολής προσφορών στην αγορά της ΕΕ πρέπει να εξεταστεί και να καθοριστεί ο τρόπος τον οποίο η ΕΕ μπορεί να:

—	εξασφαλίσει την ομαλή λειτουργία της εσωτερικής αγοράς στον τομέα των συμβάσεων,

—	να διασφαλίσει ότι οι κρατικές επιχειρήσεις τρίτων χωρών θα μπορούν να λειτουργούν στην ευρωπαϊκή αγορά, με τους ίδιους όρους και κριτήρια συμμετοχής που ισχύουν για όλες τις άλλες επιχειρήσεις,

—	να εξασφαλίσει επίσης αμοιβαιότητα και συμμετρία πρόσβασης των ευρωπαϊκών επιχειρήσεων στις δημόσιες αγορές τρίτων χωρών.

Άλλες πτυχές των δημόσιων συμβάσεων αποτελούν ή θα αποτελέσουν αντικείμενο γνωμοδοτήσεων της ΕΟΚΕ.

2.4   Η σχέση μεταξύ του ανοίγματος του εξωτερικού εμπορίου και των μεταρρυθμίσεων της εσωτερικής αγοράς είναι διττή: αν και στις δύο περιπτώσεις ο στόχος είναι να μειωθεί το κόστος των περιττών κανονιστικών φραγμών που εμποδίζουν τη ροή των αγαθών, των υπηρεσιών και των επενδύσεων, η αυξανόμενη αλληλεξάρτηση μεταξύ της εσωτερικής αγοράς και των διεθνών αγορών απαιτεί οι ρυθμιστικές αρχές της εσωτερικής αγοράς της ΕΕ και οι διαπραγματευτές της ΕΕ στο διεθνές εμπόριο και τις διεθνείς συμβάσεις να έχουν επίγνωση των πιθανών αμοιβαίων συνεπειών της άσκησης των δραστηριοτήτων τους, και να εφαρμόζουν μια συνεκτική πολιτική με στόχο την προώθηση των αρχών του πρωτογενούς και δευτερογενούς δικαίου της ΕΕ, όπως επιβεβαιώθηκε από το Δικαστήριο των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων και τον Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων:

—	Σεβασμός των ανθρωπίνων δικαιωμάτων

—	Καταπολέμηση της διαφθοράς

—	Σεβασμός των κοινωνικών και περιβαλλοντικών προτύπων

—

Διαφάνεια

—	Αναλογικότητα

—	Ίση μεταχείριση

—	Μη διακριτική μεταχείριση

—	Αμοιβαία αναγνώριση

2.5   Στους τομείς των προτύπων και των κανονισμών, των υπηρεσιών, των επενδύσεων και των δημοσίων συμβάσεων καθώς και των δικαιωμάτων πνευματικής ιδιοκτησίας και των συστημάτων πιστοποίησης, ορισμένοι από τους εμπορικούς εταίρους μας εξακολουθούν να εφαρμόζουν συχνά επαχθείς διαδικασίες, να παρουσιάζουν έλλειψη διαφάνειας και να λαμβάνουν μέτρα βιομηχανικής πολιτικής που αποσκοπούν σε αναγκαστική αντικατάσταση των εισαγωγών, σε αναγκαστική μεταφορά τεχνολογίας και σε προτιμησιακή πρόσβαση σε πρώτες ύλες για τους τοπικούς παραγωγούς.

2.6   Ενώ οι επιχειρήσεις της ΕΕ υφίστανται αυξημένο ανταγωνισμό στην εγχώρια αγορά, η οποία ευνόησε ένα σαφές άνοιγμα με μεγάλες προσπάθειες προκειμένου να δημιουργηθεί μια ευρωπαϊκή εσωτερική αγορά χωρίς εμπόδια, είναι πλέον σαφές ότι αυτό το άνοιγμα καθιστά αυτή την εσωτερική αγορά εντελώς ανοχύρωτη έναντι των φορέων των αγορών τρίτων χωρών, οι οποίες δεν έχουν αναλάβει τη δέσμευση να προβούν σε παρόμοιο άνοιγμα των αγορών τους.

2.7   Η ΕΕ έχει θεσπίσει αυστηρούς κανόνες για τη διασφάλιση του θεμιτού ανταγωνισμού επί ίσοις όροις (level playing field), πλην όμως από την εμπειρία συνάγεται ότι κανείς από τους κανόνες αυτούς δεν εφαρμόζεται στις εν λόγω επιχειρήσεις τρίτων χωρών, ιδίως όταν συμμετέχουν σε δημόσιες συμβάσεις, πράγμα που έρχεται σε αντίθεση με τις ίδιες τις αρχές που στηρίζουν την εσωτερική αγορά και ζημιώνει τα μάλα την ευρωπαϊκή βιομηχανία και οικονομία.

2.8   Η ΕΟΚΕ θεωρεί ότι είναι αναγκαίο να εξεταστεί πώς η ΕΕ μπορεί να διασφαλίσει την εύρυθμη λειτουργία της εσωτερικής αγοράς, ακόμη και σε περιπτώσεις όπου οι κρατικές επιχειρήσεις τρίτων χωρών μπορούν να λειτουργούν στην εν λόγω αγορά, καταβάλλοντας κάθε δυνατή προσπάθεια για την καταπολέμηση του προστατευτισμού, αλλά και κάθε μορφής κοινωνικού και περιβαλλοντικού ντάμπινγκ (2), της αδιαφάνειας των τιμών, του κόστους και των κρατικών επιδοτήσεων, της μη συμμόρφωσης με τους δημοσιονομικούς κανόνες και τους κανόνες της ελεύθερης αγοράς, προς το συμφέρον των καταναλωτών, των επιχειρήσεων και των ευρωπαίων φορολογούμενων.

2.9   Στη Γενική Συμφωνία Δασμών και Εμπορίου, οι δημόσιες συμβάσεις έχουν ρητά εξαιρεθεί από τη βασική υποχρέωση περί εθνικής μεταχείρισης όπως και από τις υποχρεώσεις της Γενικής Συμφωνίας για το Εμπόριο Υπηρεσιών: πρέπει ωστόσο να επισημανθεί (3) ότι μέχρι το 2015, το 90 % της παγκόσμιας ανάπτυξης θα παράγεται εκτός Ευρώπης, με το ένα τρίτο μόνον από την Κίνα: τα προσεχή έτη, θα πρέπει να αξιοποιηθούν οι δυνατότητες που παρέχουν τα υψηλά επίπεδα ανάπτυξης τρίτων χωρών, ειδικότερα της Νοτιοανατολικής Ασίας.

2.10   Εάν η αγορά μας είναι ήδη πολύ ανοιχτή, εκείνη των κυριότερων εμπορικών εταίρων μας είναι πολύ λιγότερο, ιδιαίτερα σε περιφερειακό και τοπικό επίπεδο. Αρκεί να λάβουμε υπόψη ορισμένα παραδείγματα σε διάφορες ηπείρους:

2.10.1   Στην ΚΙΝΑ, τα επίπεδα ανοίγματος της αγοράς παραμένουν πολύ κατώτερα των δυνατοτήτων της χώρας αυτής. Η Κίνα, με ΑΕγχΠ ύψους 3 573,8 δις ευρώ το 2009, εξήγαγε το ίδιο έτος στην ΕΕ αγαθά και υπηρεσίες ύψους 227 δις και εισήγαγε από την ΕΕ αγαθά και υπηρεσίες ύψους 99,7 δις ευρώ. Οι ρήτρες «Αγοράστε τοπικά προϊόντα» υπάρχουν από το 2003, σύμφωνα με το άρθρο 10 του νόμου περί Δημοσίων Συμβάσεων (Government Procurement Law), ενώ το 2007 η πολιτική αυτή «Αγοράστε κινεζικά προϊόντα» υποστηρίχθηκε από δύο διατάγματα που περιορίζουν την δυνατότητα σύναψης συμβάσεων για εισαγόμενα αγαθά όταν τα εγχώρια προϊόντα είναι «αδικαιολογήτως» ακριβότερα και χαμηλότερης ποιότητας. Το 2009 ο κανόνας αυτός εφαρμόστηκε αυστηρά αποκλείοντας κάθε δυνατότητα εισαγωγής, ιδίως προϊόντων υψηλής τεχνολογίας και καινοτομίας, ενώ θεσπίστηκε αυστηρός έλεγχος για τις δημόσιες συμβάσεις στον τομέα των κατασκευών στα «πακέτα τόνωσης της εσωτερικής ζήτησης» του 2008 και 2009. Τον Νοέμβριο του 2009, η Κίνα εισήγαγε έναν «Κατάλογο Πιστοποίησης Προϊόντων Εγχώριας Καινοτομίας» ενώ το 2010 το Συμβούλιο Επικρατείας πρότεινε αλλαγές στον κρατικό έλεγχο επιχειρήσεων ώστε να τις αναγκάσει να εργάζονται αποκλειστικά και μόνο στην εγχώρια αγορά. Την ίδια στιγμή, ωστόσο, χορήγησε κρατικές ενισχύσεις στην κινέζικη βιομηχανία υψηλής τεχνολογίας για να είναι ανταγωνιστική στις ξένες αγορές (4).

2.10.1.1   Στον τομέα των συμβάσεων δημοσίων έργων, η Κίνα έχει εγκαταλείψει το σύστημα χορήγησης αδειών για τη «διαχείριση του έργου», τη «διαχείριση κατασκευής» και άλλες κατασκευαστικές υπηρεσίες για να τις αντικαταστήσει με ένα νέο σύστημα WFOCE (Wholly Foreign Owned Construction Enterprise - εξ ολοκλήρου ξένες επιχειρήσεις κατασκευής) και JV (Joint Ventures- κοινοπραξίες), όπου οι αλλοδαπές επιχειρήσεις ουσιαστικά εξαιρούνται από την υποβολή προσφορών για εθνικά έργα (NCB), ενώ σπανίως μπορούν να υποβάλλουν προσφορές σε διεθνείς διαγωνισμούς (ICB) για εγχώρια έργα: και τα δύο συστήματα - WFOCE και κοινοπραξίες - υπόκεινται στο κινεζικό σύστημα προεπιλογής που προβλέπει ονομαστικό κεφάλαιο τουλάχιστον πενταπλάσιο της αξίας του έργου, μια ομάδα 300 στελεχών του προσωπικού της είχαν διαμείνει στην Κίνα για τουλάχιστον ένα έτος, συστάσεις για άλλα έργα στην Κίνα, ενώ, για τις κοινοπραξίες λαμβάνεται υπόψη ο εταίρος με τα λιγότερα προσόντα (5).

2.10.1.2   Η τρέχουσα προσφορά της Κίνας κατά τις διαπραγματεύσεις στο πλαίσιο της συμφωνίας του ΠΟΕ για τις δημόσιες συμβάσεις- ΣΔΣ, δεν περιλαμβάνει τη συντριπτική πλειονότητα των κατασκευαστικών έργων που μπορεί να ενδιαφέρουν ευρωπαϊκές επιχειρήσεις, ούτε σε επίπεδο δραστηριότητας ούτε σε επίπεδο αναθέτουσας αρχής.

2.10.1.3   Στη ΡΩΣΙΑ - η οποία δεν είναι μέρος της ΣΔΣ του ΠΟΕ – ένας νόμος του Υπουργείου Οικονομικής Ανάπτυξης τον Δεκέμβριο του 2008 θέτει αυστηρές προϋποθέσεις για την πρόσβαση σε κρατικές και δημοτικές συμβάσεις παρέχοντας προτίμηση σε εγχώρια προϊόντα και υπηρεσίες έως και 15 % πάνω από την αξία τους, ενώ το 2009 εγκρίθηκαν τα μέτρα για την καταπολέμηση της κρίσης του τύπου «Αγόρασε ρωσικά προϊόντα».

2.10.2   Στη ΒΡΑΖΙΛΙΑ, ο νόμος για τις δημόσιες συμβάσεις τροποποιήθηκε τον Ιούλιο του 2010 προκειμένου να επιτρέψει στις αναθέτουσες αρχές να προορίζουν ένα περιθώριο 25 % σε αγαθά και υπηρεσίες που παράγονται εξ ολοκλήρου ή εν μέρει στη Βραζιλία. Η Βραζιλία είχε το 2009 ΑΕγχΠ ύψους 1 128,5 δις ευρώ (6).

2.10.3   Στις ΗΠΑ, το Κογκρέσο τροποποίησε επί το αυστηρότερο τις απαιτήσεις του κεφαλαίου «Αγόρασε αμερικανικά προϊόντα» του νόμου περί οικονομικής ανάκαμψης και επανεπενδύσεων (American Recovery and Reinvestment Act (ARRA) (7). Το ΑΕγχΠ των ΗΠΑ το 2009 ανήλθε σε 10,122 δις ευρώ με εξαγωγές αγαθών και υπηρεσιών στην ΕΕ της τάξεως των 286,8 δις ευρώ και με εισαγωγές από την ΕΕ ύψους 323,8 δις ευρώ, πάντα το 2009 (8).

2.10.4   Στην ΙΑΠΩΝΙΑ – την 7η μεγαλύτερη εξαγωγική αγορά της ΕΕ με εξαγωγές 36 δις ευρώ έναντι εισαγωγών 56,7 δις ευρώ το 2009 – οι ευρωπαϊκές επιχειρήσεις έχουν δυσκολία πρόσβασης στις δημόσιες συμβάσεις, αν και η Ιαπωνία είναι μέλος της ΣΔΣ του ΠΟΕ: μόνο το 4 % του συνόλου των αγορών δημόσιων συμβάσεων της Ιαπωνίας είναι ανοικτό σε επιχειρήσεις της ΕΕ, για 22 δις ευρώ (2007), δηλαδή το 0,7 % του ΑΕγχΠ της Ιαπωνίας, ενώ οι ιαπωνικές επιχειρήσεις είχαν πρόσβαση στις αγορές δημόσιων συμβάσεων της ΕΕ που ανέρχονταν σε 312 δις ευρώ, δηλαδή στο 2,5 % του ΑΕγχΠ της ΕΕ (9).

2.10.5   Στο ΒΙΕΤΝΑΜ, εγκρίθηκε τον Απρίλιο του 2010 μια οδηγία για τη χρήση εθνικών προϊόντων και υλικών και για τις δημόσιες συμβάσεις των εν λόγω προϊόντων, που χρηματοδοτούνται με κρατικά κονδύλια. Το ΑΕγχΠ στο Βιετνάμ έφτασε το 2009 στα 66,8 δις ευρώ με εξαγωγές αγαθών προς την ΕΕ ύψους 7,8 δις ευρώ και εισαγωγές από την ΕΕ ύψους 3,8 δις ευρώ.

2.10.6   Στην ΑΥΣΤΡΑΛΙΑ, δύο Πολιτείες υιοθέτησαν το 2009 κανόνες για τις δημόσιες συμβάσεις που θεωρούνται στρατηγικής σημασίας - πάνω από 250 εκατομμύρια AUS $. Στην Πολιτεία της Βικτώριας το 40 % πρέπει να είναι τοπικά προϊόντα (Αυστραλία / Νέα Ζηλανδία), ενώ στην Πολιτεία της Νέας Νότιας Ουαλίας ορίστηκε μια προτιμησιακή τιμή 20 % στην οποία προστίθενται, κατά περίπτωση, πρόσθετες προτιμήσεις από 2,5 έως 5,0 %. Το 2009 το ΑΕγχΠ της Αυστραλίας ανήλθε σε 712,8 δις ευρώ, με εξαγωγές αγαθών και υπηρεσιών προς την ΕΕ ύψους 14,4 δις ευρώ και εισαγωγές από την ΕΕ ύψους 34,1 δις ευρώ.

2.11   Υπάρχουν όμως περιπτώσεις όπως αυτή της ΤΟΥΡΚΙΑΣ, όπου το σύστημα δημοσίων συμβάσεων έχει βελτιωθεί μετά την έκδοση του Νόμου Αρ. 5812 του 2008 με τον οποίο ευθυγραμμίζονται οι εσωτερικές διατάξεις με τις κοινοτικές: οι συμβάσεις για προμήθειες αγαθών, έργων και υπηρεσιών βασίζονται σε μηχανισμούς ανοικτού ανταγωνισμού, ακόμη και εάν πρέπει να βελτιωθεί η μεταφορά των οδηγιών της ΕΕ για συστήματα προσφυγής (10). Οι συμβάσεις που υπερβαίνουν τα κατώτατα όρια της ΕΕ ήταν το 2008: 7 303 εκατομμύρια ευρώ για τις συμβάσεις έργων, 8 459 για τις υπηρεσίες και 8 042 για τα αγαθά.

3.   Το υφιστάμενο νομοθετικό πλαίσιο

3.1   Σήμερα το νομοθετικό πλαίσιο που διέπει την αγορά των δημοσίων συμβάσεων για τις ευρωπαϊκές επιχειρήσεις βασίζεται:

—

στο βασικό κοινοτικό πλαίσιο που αποτελείται από τις οδηγίες για της δημόσιες συμβάσεις του 2004: την οδηγία 2004/18/ΕΚ περί συντονισμού των διαδικασιών σύναψης δημόσιων συμβάσεων έργων, προμηθειών και υπηρεσιών και την οδηγία 2004/17/ΕΚ περί συντονισμού των διαδικασιών σύναψης συμβάσεων στους τομείς του ύδατος, της ενέργειας, των μεταφορών και των ταχυδρομικών υπηρεσιών, από κοινού με την οδηγία 2007/66/ΕΚ όσον αφορά τη βελτίωση της αποτελεσματικότητας των διαδικασιών προσφυγής στον τομέα της σύναψης δημόσιων συμβάσεων και τον Κώδικα των βέλτιστων πρακτικών για την πρόσβαση των ΜΜΕ στις δημόσιες συμβάσεις (11), καθώς και τις οδηγίες 89/665/ΕΟΚ και 92/13/ΕΟΚ·

—	στη Συνθήκη που εισήγαγε στο πρωτογενές δίκαιο της ΕΕ την αναγνώριση του δικαιώματος της περιφερειακής και τοπικής αυτονομίας με δυνατότητα για τις δημόσιες αρχές να προσφεύγουν σε δικά τους μέσα για την εκπλήρωση της δημόσιας υπηρεσίας τους, όπως διάφορες μορφές συμπράξεων δημοσίου-δημοσίου·

—	σε πολυάριθμες αποφάσεις του Δικαστηρίου της ΕΕ όσον αφορά τις δημόσιες συμβάσεις

—

στο βασικό μέσο για το άνοιγμα των διεθνών συμβάσεων που αποτελεί η πολυμερής συμφωνία του ΠΟΕ για τις δημόσιες συμβάσεις, ΣΔΣ, επί του παρόντος υπό αναθεώρηση, ενώ η Γενική Συμφωνία για το Εμπόριο Υπηρεσιών (GATS) του ΠΟΕ αποκλείει τις δημόσιες συμβάσεις από τις βασικές διατάξεις της GATS για την πρόσβαση στην αγορά, υπό την επιφύλαξη της εντολής πολυμερών διαπραγματεύσεων για τις συμβάσεις παροχής υπηρεσιών, όπου η Ένωση διαδραματίζει ηγετικό ρόλο όσον αφορά τις αναλήψεις υποχρεώσεων σχετικά με την πρόσβαση στην αγορά και τη μη διακριτική μεταχείριση στις συμβάσεις παροχής υπηρεσιών με κοινούς διαδικαστικούς κανόνες όσον αφορά τις αγορές·

—

σε ρήτρες για τις «δημόσιες συμβάσεις» των συμφωνιών ελεύθερων συναλλαγών (ΣΕΣ), των συμφωνιών σύνδεσης (ΑΑ), των συμφωνιών Εταιρικής Σχέσης και Συνεργασίας (PCA), των συμφωνιών Σταθεροποίησης και Σύνδεσης (ΣΣΣ), των συμφωνιών Οικονομικής Εταιρικής Σχέσης (ΣΟΕΣ), των ενδιάμεσων συμφωνιών για συναλλαγές και εμπορικές υποθέσεις, και των συμφωνιών εμπορικής και οικονομικής συνεργασίας·

—	στην εφαρμογή του κοινοτικού δικαίου περί δημοσίων συμβάσεων και συμβάσεων παραχώρησης σε θεσμικές συμπράξεις δημόσιου και ιδιωτικού τομέα.

4.   Παρατηρήσεις

Η ΕΟΚΕ θεωρεί πλεονέκτημα το άνοιγμα των αγορών των δημοσίων συμβάσεων όλων των χωρών στον διεθνή ανταγωνισμό, με βάση τη Συμφωνία για τις Δημόσιες Συμβάσεις ΣΔΣ του ΠΟΕ, εφόσον εξασφαλίζει τη νομοθετική και ουσιαστική συμμετρία και αμοιβαιότητα, και επιτρέπει την αντιμετώπιση των μέτρων προστατευτισμού και των πρακτικών αθέμιτου ανταγωνισμού, παρά τις ειδικές συμφωνίες με τις αναπτυσσόμενες χώρες.

4.1   Η ΕΟΚΕ επισημαίνει τα στοιχεία που προέκυψαν από πρόσφατες έρευνες της Επιτροπής σύμφωνα με τα οποία «έως το 2015 το 90 % της παγκόσμιας ανάπτυξης θα παράγεται έξω από την Ευρώπη, με το ένα τρίτο μόνο στην Κίνα» (12).

4.2   Η ΕΟΚΕ συμφωνεί με την αρχή ότι για να αναπτυχθεί η ανταγωνιστικότητά της, η ΕΕ πρέπει «να εξασφαλίσει αποτελεσματικότερη και στρατηγικότερη προάσπιση των συμφερόντων της», ενισχύοντας «την αξιοπιστία της στη διεθνή σκηνή αλλά και την μακροβιότητα και την ανάπτυξη του ευρωπαϊκού οικονομικού και κοινωνικού μοντέλου»: «για να είναι αξιόπιστη, η Ευρώπη πρέπει να αυξήσει την διαπραγματευτική της ισχύ προκειμένου να βελτιωθεί η πρόσβαση στις αγορές των τρίτων χωρών» δεδομένου ότι «η Ενωση έχει ανοίξει πάνω από το 80 % της αγοράς της δημοσίων συμβάσεων, ενώ οι άλλες αναπτυγμένες οικονομίες έχουν ανοίξει μόνο το 20 % των αγορών τους» (13).

4.3   Η ΕΟΚΕ θεωρεί ότι όσον αφορά τις δημόσιες συμβάσεις, το υφιστάμενο ρυθμιστικό πλαίσιο της ΕΕ είναι σε γενικές γραμμές κατάλληλο και θεωρείται επαρκές για τη ρύθμιση της ευρωπαϊκής αγοράς στο πλαίσιο των οικονομικών, κοινωνικών και περιβαλλοντικών πτυχών. Δυστυχώς, υπάρχουν ορισμένα κράτη που δεν αξιοποιούν πλήρως τις δυνατότητες που παρέχει αυτό το ρυθμιστικό πλαίσιο για την εξασφάλιση θεμιτού ανταγωνισμού και είναι πιθανόν να ανοίξουν τις αγορές τους χωρίς αμοιβαιότητα σε κρατικές επιχειρήσεις τρίτων χωρών που δεν σέβονται τις βασικές αρχές των διεθνών δημοσίων συμβάσεων: είναι ωστόσο απαραίτητο οι κανόνες αυτοί να τηρούνται αυστηρά, όπως και οι θεμελιώδεις αρχές των Συνθηκών και του Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων -ΧΘΔ.

4.4   Η ΕΟΚΕ θεωρεί ότι η συνεργασία δημοσίου-δημοσίου δεν πρέπει να δημιουργήσει παράλληλες αγορές που δεν τηρούν τους κανόνες των δημοσίων συμβάσεων και αποκλείουν τους ιδιωτικούς φορείς.

4.5   Η ΕΕ έχει ως αποστολή να είναι μια ανοιχτή οικονομία και υπέρμαχος του ελεύθερου εμπορίου, παρέχοντας νομικά ασφαλή και χωρίς διακρίσεις πρόσβαση σε μεγάλο αριθμό συμβάσεων· παράλληλα, πρέπει να εγγυάται την εμπιστευτικότητα και τη διαφάνεια για την προώθηση της καινοτομίας και της βιώσιμης αγοράς δημόσιων συμβάσεων ώστε: να προωθείται η πλέον συμφέρουσα από οικονομική άποψη προσφορά σε σχέση με τη χαμηλότερη και να εξετάζεται ολόκληρος ο κύκλος ζωής του έργου.

4.6   Η ΕΟΚΕ πιστεύει ότι για τις ανάδοχες επιχειρήσεις θα πρέπει να ισχύουν οι ίδιες συνθήκες ανταγωνισμού της αγοράς: εν προκειμένω, η ΕΟΚΕ διατηρεί αμφιβολίες για τους όρους συμμετοχής των αποκαλούμενων κρατικών επιχειρήσεων τρίτων χωρών, ιδίως όσον αφορά την απαγόρευση άμεσων ή έμμεσων κρατικών ενισχύσεων, τις μεθόδους υπολογισμού των τιμών, λαμβανομένης υπόψη της ρήτρας προφύλαξης όσον αφορά το κόστος και τους κινδύνους. Στην πραγματικότητα, η ευρωπαϊκή αγορά παρέχει πρόσβαση χωρίς επαρκή διασφάλιση έναντι του αθέμιτου ανταγωνισμού με υψηλό τον κίνδυνο πιθανών κοινωνικών και περιβαλλοντικών ντάμπινγκ και τη μη τήρηση του συνόλου των δεοντολογικών αρχών των Συνθηκών και του ΧΘΔ από τις εν λόγω κρατικές επιχειρήσεις.

4.7   Η ΕΟΚΕ θεωρεί ότι είναι απαραίτητο:

4.7.1

Να επισημανθεί κατά τις διεθνείς αλλά και με τρίτες χώρες διαπραγματεύσεις το γεγονός ότι οι αξίες, τα δικαιώματα και οι βασικές αρχές της Ένωσης, όπως ορίζονται από το πρωτογενές δίκαιο της Ένωσης με βάση τις Συνθήκες και τον ΧΘΔ, πρέπει να τηρούνται χωρίς να τίθενται υπό διαπραγμάτευση.

4.7.2

Να υπάρχει μία φωνή, ισχυρή, συνεκτική και αλληλέγγυα στις διεθνείς διαπραγματεύσεις, αποφεύγοντας μεμονωμένες εθνικές δράσεις που μπορεί να βλάψουν την κοινή διαπραγματευτική θέση και προβαίνοντας σε συγκριτική αξιολόγηση των αποτελεσματικών ανοιγμάτων των εθνικών αγορών όσον αφορά τους όρους και τα όρια που προβλέπονται από τις συμφωνίες που συνάπτονται σε ευρωπαϊκό επίπεδο.

4.7.3

Να επιτευχθεί μεγαλύτερος συντονισμός μεταξύ των υπηρεσιών της Επιτροπής που ασχολούνται με διάφορες πτυχές των διαπραγματεύσεων για το εμπόριο, τη βιομηχανία, τη συνεργασία, σύμφωνα με τους κανόνες περί συμβάσεων σε πολυμερές επίπεδο της ΣΔΣ του 1994, της νέας γενιάς συμφωνιών ελεύθερων συναλλαγών, των συμφωνιών εταιρικής σχέσης και συνεργασίας - ΣΕΣΣ, ή των συμφωνιών σύνδεσης ΣΣ, στο πλαίσιο της ευρωμεσογειακής εταιρικής σχέσης, με πιο συγκεκριμένες προσεγγίσεις για τα μη δασμολογικά εμπόδια και τις πιέσεις για άνοιγμα των δημοσίων συμβάσεων στις επιχειρήσεις της ΕΕ.

4.7.4

Να μετατραπεί η ΣΔΣ από πλειομερής σε πολυμερής, με την προσχώρηση νέων μελών και τη λήψη μεταβατικών μέτρων όσον αφορά τις αποζημιώσεις, τις τιμές προτίμησης, τη σύσταση θεσμικών οργάνων ή τομέων και τη θέσπιση νέων ανώτατων ορίων.

4.7.5

Να αποκλειστούν προσωρινά από την ΣΔΣ οι συμβάσεις που χρηματοδοτούνται με ευρωπαϊκά κονδύλια, για τις επιχειρήσεις χωρών που εξακολουθούν να εφαρμόζουν εθνικά μέτρα προστασίας, όπως έχει ήδη προτείνει η ΕΟΚΕ σε διάφορες προηγούμενες γνωμοδοτήσεις της (14).

4.7.6

Να εφαρμόζονται επισταμένα οι αρχές της αμοιβαιότητας και της αναλογικότητας για ορισμένους τομείς, στις «Γενικές σημειώσεις και παρεκκλίσεις από τις διατάξεις του άρθρου ΙΙΙ του παραρτήματος Ι της ΕΕ» της ΣΔΣ.

4.7.7

Να επιβληθούν στις επιχειρήσεις των τρίτων χωρών οι ίδιοι όροι που ισχύουν για τις ευρωπαϊκές επιχειρήσεις στις αγορές τους: η ΕΕ δεν μπορεί να συνεχίζει να βασίζει τις διαπραγματεύσεις στην τυπική αμοιβαιότητα και όχι στην πραγματική οικονομική αμοιβαιότητα· σε περίπτωση ανισορροπιών, πρέπει να προβλέπεται ρήτρα διασφάλισης της αναστολής της συμφωνίας.

4.7.8

Όταν σημαντικοί εμπορικοί εταίροι της ΕΕ επωφελούνται από το γενικό άνοιγμα της αγοράς της ΕΕ χωρίς αμοιβαιότητα, η ΕΕ πρέπει να εξετάσει το ενδεχόμενο εισαγωγής στοχοθετημένων περιορισμών πρόσβασης σε ορισμένους τομείς των δημόσιων συμβάσεων, προκειμένου να ενθαρρύνει τους εταίρους αυτούς να προτείνουν αμοιβαίο άνοιγμα της αγοράς.

4.7.9

Να εγκριθεί άμεσα η πρωτοβουλία για τους όρους της «πρόσβασης επιχειρήσεων τρίτων χωρών στην ευρωπαϊκή αγορά δημοσίων συμβάσεων – MASP» καθώς και να θεσπιστούν μηχανισμοί σαφείς, διαφανείς και ελεγμένοι για το αμοιβαίο άνοιγμα των αγορών, ώστε να εξασφαλιστεί συμμετρική πρόσβαση στις δημόσιες αγορές στις ανεπτυγμένες οικονομίες και στις μεγάλες αναδυόμενες οικονομίες στους τομείς που αναφέρονται στην οδηγία 2004/17/ΕΚ (15) και στο πρόγραμμα εργασίας για το 2011 (16).

4.7.10

Να δρομολογηθεί καλύτερη τεχνική συνεργασία μεταξύ των εκπροσώπων των κρατών μελών και της Επιτροπής σχετικά με την πρόσβαση στην αγορά, και να πραγματοποιούνται συχνότερες διαβουλεύσεις με εκπροσώπους της βιομηχανίας.

4.7.11

Να θεσπιστούν αυστηροί έλεγχοι, και να ληφθούν μέτρα που να εξασφαλίζουν την πραγματική εφαρμογή τους, όσον αφορά τη μη χορήγηση άμεσων ή έμμεσων κρατικών ενισχύσεων – που απαγορεύονται στην ΕΕ - ιδίως για προσκλήσεις υποβολής προσφορών που λαμβάνουν ευρωπαϊκή χρηματοδότηση, από την ΕΤΕ, από τα Διαρθρωτικά Ταμεία ή για τα ευρωπαϊκά δίκτυα, με πλήρη σεβασμό των εγγυήσεων για τα κοινωνικά και περιβαλλοντικά πρότυπα της Ένωσης.

4.7.12

Να βελτιωθεί η βάση δεδομένων της Επιτροπής όσον αφορά την πρόσβαση στις αγορές ώστε να διαθέτει με αξιόπιστες και προσιτές πληροφορίες για τις προσκλήσεις υποβολής προσφορών και τις διατυπώσεις και τις ειδικές τεχνικές προδιαγραφές της συγγραφής υποχρεώσεων, που εκ των πραγμάτων εμποδίζουν τη συμμετοχή σε τρίτες χώρες, και να παρέχει σχετικές βάσεις και δείκτες αντικτύπου των φαινομένων στρέβλωσης.

4.7.13

Να ενισχυθεί η προσέγγιση που βασίζεται στην πρόληψη και σε ένα σύστημα «έγκαιρης προειδοποίησης» για τα έργα και / ή για τη θέσπιση από τρίτες χώρες κανονισμών περιοριστικών όσον αφορά τις δημόσιες συμβάσεις, προκειμένου να ανιχνευθούν και να καταγγελθούν διεθνώς τα πιθανά εμπόδια σε πρώιμο στάδιο, ώστε να αντιμετωπιστούν στην πηγή με τη συστηματική προσφυγή στη διαδικασία κοινοποίησης στο πλαίσιο της συμφωνίας για τα τεχνικά εμπόδια στο εμπόριο.

4.7.14

Να ληφθούν, σε επίπεδο ΕΕ, μέτρα για τις ΜΜΕ προκειμένου να εξασφαλιστεί ότι οι αναθέτουσες αρχές, σε εσωτερικό και διεθνές επίπεδο, αξιοποιούν πλήρως το οικονομικό και καινοτόμο δυναμικό των ΜΜΕ.

4.7.15

Να εξασφαλιστεί κατάρτιση, ενημέρωση και βοήθεια στους συμμετέχοντες σε διεθνείς διαγωνισμούς και σε τρίτες αγορές, ιδίως στα στελέχη και τους διευθυντές τους, αναγνωρίζοντας σε ποιο βαθμό η προστασία του εμπορίου και η πρόσβαση στην αγορά και στην ενημέρωση, αποτελούν κρίσιμα ζητήματα που σχετίζονται με το μέγεθός τους.

4.7.16

Να προβλεφθεί η τροποποίηση του άρθρου 55, παράγραφος 3, της οδηγίας 2004/18/ΕΚ του άρθρου 57, παράγραφος 3, της οδηγίας 2004/17/ΕΚ για τις ασυνήθιστα χαμηλές προσφορές, ούτως ώστε να είναι αδύνατη η αποδοχή προσφορών από κρατικές επιχειρήσεις οι οποίες δεν αποδεικνύουν ότι η προσφορά τους δεν επωφελείται άμεσης ή έμμεσης κρατικής ενίσχυσης που απαγορεύεται από την ευρωπαϊκή νομοθεσία: παράδειγμα προς αυτή την κατεύθυνση αποτελεί η «δοκιμή των κρατικών ενισχύσεων» που αναφέρεται στο παράρτημα 4 της US Millennium Challenge Corporation.

4.7.17

Να προστεθεί ως περίπτωση υποχρεωτικού αποκλεισμού στο άρθρο 45 (17) της οδηγίας 2004/18/ΕΚ και στο άρθρο 54 (18) της οδηγίας 2004/17/ΕΚ, η παραβίαση των δικαιωμάτων διανοητικής ιδιοκτησίας όσον αφορά τη χρήση διπλωμάτων ευρεσιτεχνίας ή τεχνικών στοιχείων που αποκτήθηκαν με δόλο.

4.7.18

Να εξασφαλιστεί ότι τα μελλοντικά ευρωπαϊκά νομικά μέσα για την ελεύθερη κυκλοφορία των εργαζομένων από τρίτες χώρες δεν θα ενθαρρύνουν κρατικές επιχειρήσεις τρίτων χωρών που λαμβάνουν απαγορευμένες κρατικές ενισχύσεις.

4.7.19

Να εξασφαλιστεί η ταχεία και λεπτομερής δημοσίευση σε μια κεντρική βάση δεδομένων της ΕΕ, των κανόνων και των περιοριστικών πρακτικών στις δημόσιες συμβάσεις, που εμποδίζουν τις επιχειρήσεις της ΕΕ να συμμετέχουν αποτελεσματικά σε διαγωνισμούς τρίτων χωρών, όπως για παράδειγμα η πολιτική «Αγόρασε τοπικά προϊόντα» ή το αυξανόμενο ποσοστό επί του «τοπικού περιεχομένου» ή τα «πακέτα στήριξης» για τις τοπικές τεχνολογίες και καινοτομίες ή η εθνική «ανάκαμψη της οικονομίας», που ευνοούν τους τοπικούς φορείς και περιορίζουν την πρόσβαση επιχειρήσεων άλλων χωρών.

4.7.20

Να ενισχυθεί περαιτέρω η συνοχή και η συμπληρωματικότητα μεταξύ των εσωτερικών και των εξωτερικών πολιτικών της ΕΕ, με βάση τα συμπεράσματα του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου του Σεπτεμβρίου του 2010 «για την αναθεώρηση της σχέσης μεταξύ της βιομηχανικής πολιτικής και της πολιτικής ανταγωνισμού στο πλαίσιο της παγκοσμιοποίησης και για την προώθηση του ανταγωνισμού επί ίσοις όροις» (19).

---

(1)  Βλέπε πηγή: εκτιμήσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής στο έγγραφο COM(2010) 612 τελικό.

(2)  Βλ. COM(2010) 612/1 τελικό

(3)  Βλ. COM(2010) 612/4 τελικό

(4)  Μια βασική ανησυχία όσον αφορά τις δημόσιες συμβάσεις καθώς και τη διανοητική ιδιοκτησία είναι η πολιτική της «εγχώριας καινοτομίας», η οποία έχει ως σκοπό να στηρίξει τις κινεζικές επιχειρήσεις ώστε ανελιχθούν στην αλυσίδα της προστιθεμένης αξίας. Η πολιτική της «εγχώριας καινοτομίας» ανακοινώθηκε για πρώτη φορά τον Νοέμβριο του 2009 και εμπόδισε σε μεγάλο βαθμό την πρόσβαση στις κινεζικές δημόσιες συμβάσεις σε πολλούς καινοτόμους τομείς, από την πράσινη τεχνολογία έως τις τηλεπικοινωνίες. Βλ. SEC(2011) 298 τελικό.

(5)  Βλ. ανακοίνωση της ΕΚ, έγγραφο του ΠΟΕ αριθ. «s/c/w/286», παρ. 15-19· εξάλλου η εξαγορά μιας κινεζικής επιχείρησης από μια αλλοδαπή επιχείρηση ακυρώνει την ειδίκευση της κινεζικής επιχείρησης η οποία πρέπει να ξαναρχίσει από το μηδέν.

(6)  2010/7 Τροπολογίες στη νομοθεσία της Βραζιλίας όσον αφορά τις δημόσιες συμβάσεις εισάγουν τη ρήτρα «Αγόρασε βραζιλιάνικα προϊόντα» σε προσωρινή βάση.

(7)  Η νομοθεσία περιλαμβάνει δύο νέες διατάξεις του τύπου Buy American: η μία διάταξη απαγορεύει τα κεφάλαια που έχουν χορηγηθεί βάσει του νόμου αυτού να χρησιμοποιηθούν για έργα κατασκευής, μετασκευή, συντήρηση ή επισκευή ενός δημόσιου κτιρίου ή ενός δημόσιου έργου εκτός εάν το σύνολο του σιδήρου, του χάλυβα και των μεταποιημένων προϊόντων που θα χρησιμοποιηθούν στο έργο έχουν παραχθεί στις ΗΠΑ· η άλλη διάταξη απαγορεύει τα κεφάλαια που έχουν χορηγηθεί βάσει του νόμου αυτού να χρησιμοποιηθούν για την αγορά από την Homeland Security ενός λεπτομερούς καταλόγου κλωστοϋφαντουργικών προϊόντων, εκτός εάν έχουν μεταποιηθεί στις ΗΠΑ.

(8)  Ένα άλλο παράδειγμα είναι η απαγόρευση αγορών εκ μέρους της κυβέρνησης των ΗΠΑ από εταιρείες που έχουν αλλάξει φορολογική έδρα (inverted companies), δηλαδή οι οποίες ήταν αρχικά εταιρείες των ΗΠΑ, αλλά άλλαξαν φορολογική έδρα και υπήχθησαν στο φορολογικό σύστημα άλλης χώρας με σοβαρές ανησυχίες ως προς τη συμβατότητά της με τη ΣΔΣ του ΠΟΕ. Από αυτό προκύπτει ότι μια εταιρεία της ΕΕ που είναι εγκατεστημένη στην ΕΕ δεν μπορεί να πωλήσει στην αμερικανική κυβέρνηση, παρά το γεγονός ότι θα πρέπει να προστατεύεται από την κάλυψη της ΣΔΣ.

(9)  Βλ. SEC 2011/298

(10)  Αξιολόγηση των δημόσιων συμβάσεων στην Τουρκία 2009 –SIGMA Υποστήριξη για την καλύτερη διακυβέρνηση και διοίκηση (Support for Improvement in Governance and Management) Κοινή πρωτοβουλία ΟΟΣΑ/ΕΕ.

(11)  SEC(2008) 2193 υπηρεσίες Ευρωπαϊκής Επιτροπής.

(12)  COM(2010) 612 κεφ. 1.

(13)  Κοινή δήλωση της 9.2.11 της Γαλλίας, της Γερμανίας, της Ισπανίας, της Πορτογαλίας, της Ιταλίας και της Πολωνίας για την καλύτερη αμοιβαιότητα μεταξύ της ΕΕ και των εμπορικών της εταίρων.

(14)  Γνωμοδότηση ΕΟΚΕ για τις διεθνείς δημόσιες συμβάσεις, ΕΕ C 224 της 30.08.2008, σελ.32

(15)  COM(2009) 592

(16)  COM(2010) 612 και COM(2010) 623 τόμος II σελ. 36.

(17)  Άρθρο 45, Προσωπική κατάσταση του υποψηφίου ή του προσφέροντος.

(18)  Άρθρο 54, Κριτήρια ποιοτικής επιλογής.

(19)  Βλ. Συμβούλιο ανταγωνιστικότητας 10.12.2010 – Συμπεράσματα για μια ολοκληρωμένη βιομηχανική πολιτική την εποχή της παγκοσμιοποίησης, σελ. 15

---