2.2.2017   

EL

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

C 34/58

Εισηγητής: ο κ.

Ιωάννης ΒΑΡΔΑΚΑΣΤΑΝΗΣ

1.1.

Η ΕΟΚΕ χαιρετίζει το Θεματολόγιο του 2030 διότι περιλαμβάνει ένα σύνολο φιλόδοξων στόχων και επιδιώξεων που αποσκοπούν στο να μεταμορφώσουν τον κόσμο μας και σηματοδοτεί μια ιστορική καμπή στον τρόπο με τον οποίο αντιμετωπίζονται οι οικονομικές, οι κοινωνικές και οι περιβαλλοντικές ανισότητες σε παγκόσμιο επίπεδο. Δεδομένου ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση (ΕΕ) διαδραματίζει σημαντικό διεθνή ρόλο στον τομέα της διπλωματίας, της προαγωγής των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, του εμπορίου, της αναπτυξιακής και της ανθρωπιστικής βοήθειας και συνεργάζεται με πολυμερείς οργανισμούς και, σε διμερές επίπεδο, με τρίτες χώρες, μπορεί να επηρεάσει σημαντικότατα τη διαδικασία επίτευξης των Στόχων Βιώσιμης Ανάπτυξης (ΣΒΑ) σε παγκόσμιο επίπεδο. Εντούτοις, η εθελοντική υποβολή εκθέσεων μπορεί να υπονομεύσει τη συνεκτική, αποτελεσματική και μετρήσιμη εφαρμογή του Θεματολογίου του 2030. Η ΕΟΚΕ καλεί την ΕΕ να προσεγγίσει την εφαρμογή του Θεματολογίου του 2030 ως υποχρέωση και ως ευκαιρία για τη διαμόρφωση μελλοντικών ενωσιακών πολιτικών και προγραμμάτων. Η ΕΟΚΕ τονίζει επίσης ότι η ΕΕ θα πρέπει να υιοθετήσει το Θεματολόγιο του 2030 διότι προσφέρει και διασφαλίζει ένα νέο μακρόπνοο αφήγημα προκειμένου να καταστεί η ΕΕ μια ένωση βιώσιμης ανάπτυξης και να παρουσιάσει, συνεπώς, στους πολίτες της ΕΕ και στον υπόλοιπο κόσμο ένα νέο όραμα ανθρώπινης ανάπτυξης χωρίς αποκλεισμούς.

1.2.

Το Θεματολόγιο του 2030 αντικατοπτρίζει πλήρως τις ευρωπαϊκές αξίες της ευημερίας για όλους, των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, της κοινωνικής δικαιοσύνης, της καταπολέμησης της φτώχειας, της δημοκρατικής διακυβέρνησης, της κοινωνικής οικονομίας της αγοράς και της προστασίας του περιβάλλοντος. Συνεπώς, η ΕΕ αναμένεται να διαδραματίσει ηγετικό ρόλο στην εφαρμογή του Θεματολογίου του 2030 και να συμβάλει στην επίτευξη των ΣΒΑ σε παγκόσμιο επίπεδο. Έτσι, η ΕΕ θα αναγνωριστεί ως ηγετικός παράγοντας όσον αφορά τόσο την προώθηση της περιβαλλοντικά, κοινωνικά και οικονομικά υπεύθυνης και βιώσιμης ανάπτυξης, όσο και τον σεβασμό των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, την ισότητα των φύλων, την καταπολέμηση των διακρίσεων και την παροχή υποστήριξης στις ευάλωτες ομάδες. Η εξάλειψη της φτώχειας θα πρέπει να αποτελεί ύψιστη προτεραιότητα στις πολιτικές και στα προγράμματα της ΕΕ. Επιπλέον, οι αρχές της κλιματικής δικαιοσύνης και της «δίκαιης μετάβασης» θα πρέπει να ενσωματωθούν και να ενταχθούν πλήρως και εποικοδομητικά στη σφαιρική στρατηγική για την εφαρμογή του Θεματολογίου του 2030.

1.3.

Η ΕΟΚΕ επισημαίνει ότι η ΕΕ θα είναι σε θέση να εκπληρώσει τη δέσμευσή της για βιώσιμη ανάπτυξη σε παγκόσμιο επίπεδο και, ως εκ τούτου, να προωθήσει ουσιαστικά και αποτελεσματικά την εφαρμογή του Θεματολογίου του 2030 μόνο εάν προβεί στις απαραίτητες αλλαγές προκειμένου να προσαρμόσει τις πολιτικές και τα προγράμματά της στους τρεις πυλώνες των ΣΒΑ κατά ισορροπημένο και χωρίς αποκλεισμούς τρόπο. Η ΕΕ και τα κράτη μέλη έχουν ηθική και πολιτική υποχρέωση τόσο προς τους πολίτες της ΕΕ όσο και προς τον υπόλοιπο κόσμο να αντιμετωπίσουν την εφαρμογή του Θεματολογίου του 2030 με πολιτικά συνεκτικό και συντονισμένο τρόπο. Τα θεσμικά όργανα της ΕΕ και τα κράτη μέλη πρέπει επειγόντως να αποφασίσουν, στο υψηλότερο πολιτικό επίπεδο, την πορεία που θα ακολουθηθεί με τη σύναψη διοργανικής συμφωνίας μεταξύ της Επιτροπής, του Συμβουλίου και του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, έτσι ώστε να τεθούν στέρεα θεμέλια για περαιτέρω πολιτική δράση (1). Η συμφωνία αυτή σχετικά με την υλοποίηση των ΣΒΑ θα πρέπει να αποτελέσει τη βάση για μια σφαιρική στρατηγική ενσωμάτωσης του Θεματολογίου του 2030 με στόχο να καταστεί η ΕΕ μια ένωση βιώσιμης ανάπτυξης.

1.4.

Όπως και σε προγενέστερη γνωμοδότησή της (2), η ΕΟΚΕ ζητεί να συγκροτηθεί ένα φόρουμ της κοινωνίας των πολιτών για τη βιώσιμη ανάπτυξη με σκοπό την προώθηση και την παρακολούθηση της εφαρμογής του Θεματολογίου του 2030, προκειμένου να διασφαλιστεί η συνοχή των εσωτερικών και των εξωτερικών πολιτικών και προγραμμάτων της ΕΕ. Στο φόρουμ αυτό θα πρέπει να συμμετέχουν πλήρως ως βασικοί παράγοντες όλοι οι ενδιαφερόμενοι φορείς, συμπεριλαμβανομένου του Συμβουλίου, της Επιτροπής, του Κοινοβουλίου και της κοινωνίας των πολιτών, έτσι ώστε να υπάρχει διαφάνεια και λογοδοσία προς τους ευρωπαίους πολίτες σχετικά με το έργο του φόρουμ. Η ΕΟΚΕ είναι πρόθυμη να διευκολύνει αυτή τη διαδικασία.

1.5.

Η ίδια η ΕΕ θα πρέπει να υποβάλλει προορατικά περιοδική οικειοθελή αξιολόγηση στη σύνοδο του Υψηλού Επιπέδου Πολιτικού Φόρουμ (ΥΕΠΦ) του ΟΗΕ σχετικά με τις εσωτερικές και τις εξωτερικές πολιτικές και προγράμματα, ξεκινώντας από το 2017. Η ΕΕ θα είναι ο πρώτος περιφερειακός οργανισμός που θα το πράξει. Πέραν αυτού, η ΕΕ θα πρέπει να καταρτίζει ετήσιες θεματικές εκθέσεις σύμφωνα με τις ετήσιες θεματικές επανεξετάσεις του ΥΕΠΦ του ΟΗΕ. Η κοινωνία των πολιτών θα πρέπει να συμπεριλαμβάνεται πλήρως στην εν λόγω διαδικασία υποβολής εκθέσεων μέσω του Ευρωπαϊκού Φόρουμ Βιώσιμης Ανάπτυξης. Η ΕΟΚΕ προτίθεται να διευκολύνει τη διαδικασία αυτή (3).

1.6.

Η ΕΕ υποχρεούται να συμμορφώνεται πλήρως με τις διεθνείς και τις ευρωπαϊκές συνθήκες και συμφωνίες για τη διαφύλαξη του περιβάλλοντος, των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και των οικονομικών, κοινωνικών και μορφωτικών δικαιωμάτων. Ως εκ τούτου, η διεθνής και η ευρωπαϊκή νομοθεσία θα πρέπει να υποστηρίζουν την προσέγγιση της ΕΕ ως προς την εφαρμογή, την παρακολούθηση και την επανεξέταση του Θεματολογίου του 2030. Ο οικειοθελής χαρακτήρας του Θεματολογίου του 2030 δεν θα πρέπει να υπονομεύει την υποχρέωση πλήρους και αποτελεσματικής ενσωμάτωσης και ένταξης της υποχρέωσης της ΕΕ έναντι του διεθνούς και του ευρωπαϊκού δικαίου στη σφαιρική ενωσιακή στρατηγική για την υλοποίηση των ΣΒΑ. Αυτό θα πρέπει να ισχύει για όλες τις πολιτικές και όλα τα προγράμματα της ΕΕ.

1.7.

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή πρέπει να ασχοληθεί με τον τρόπο με τον οποίο τα μέσα εξωτερικής δράσης συμβάλλουν στο Θεματολόγιο του 2030. Η χαρτογράφηση των εξωτερικών πολιτικών είναι το πρώτο βήμα, το οποίο δεν είναι όμως αρκετό και πρέπει να συνοδεύεται από λεπτομερή και ολοκληρωμένη ανάλυση και αξιολόγηση των ελλείψεων προκειμένου να προσδιοριστούν οι πραγματικές ελλείψεις οι οποίες υπάρχουν μεταξύ των υφιστάμενων πολιτικών και προγραμμάτων και των μελλοντικών πολιτικών και προγραμμάτων που θα πρέπει να περιλαμβάνουν, να ενσωματώνουν και να εντάσσουν πλήρως, με ισορροπημένο και δίκαιο τρόπο, τον οικονομικό, τον κοινωνικό και τον περιβαλλοντικό πυλώνα του Θεματολογίου του 2030. Ως εκ τούτου, η ΕΟΚΕ καλεί την Επιτροπή να αναλάβει συγκεκριμένη δράση για τη συμπερίληψη αυτής της παραμέτρου στην επικείμενη ανακοίνωση σχετικά με την υλοποίηση των ΣΒΑ.

1.8.

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή πρέπει να ενσωματώσει και να εντάξει πλήρως το Θεματολόγιο του 2030 στην εξωτερική δράση της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Η ΕΕ αποτελεί σημαντικό παγκόσμιο παράγοντα που αλληλεπιδρά με άλλους ενδιαφερόμενους φορείς (δημόσιους, διακυβερνητικούς, ιδιωτικούς και μη κυβερνητικούς) μέσω της εξωτερικής της δράσης και των σχετικών μέσων. Ως εκ τούτου, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα πρέπει να αξιοποιήσει στο έπακρο τομείς εξέχουσας σημασίας, όπως η εμπορική και η αναπτυξιακή πολιτική, η πολιτική γειτονίας, οι περιβαλλοντικές πολιτικές και η δράση για το κλίμα, η εξωτερική πολιτική και πολιτική ασφαλείας, η κοινωνική και αλληλέγγυα οικονομία, η προάσπιση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, η ανθρωπιστική βοήθεια, η μείωση του κινδύνου καταστροφών και οι μεταφορές τεχνολογίας, για να προαχθεί προορατικά η εφαρμογή του Θεματολογίου του 2030. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή πρέπει να εντάξει πλήρως και να αξιοποιήσει στο έπακρο το Θεματολόγιο του 2030 στην «Ευρωπαϊκή κοινή αντίληψη για την ανάπτυξη» και η ΕΟΚΕ εκφράζει τη λύπη της για το γεγονός ότι το Θεματολόγιο δεν ενσωματώθηκε επαρκώς στη «Συνολική στρατηγική της ΕΕ για την εξωτερική πολιτική και την πολιτική ασφάλειας» (4). Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα πρέπει να συμπεριλάβει στην πολυαναμενόμενη και πολύ καθυστερημένη ανακοίνωση σχετικά με το Θεματολόγιο του 2030 ένα ουσιαστικό πρόγραμμα για την επίτευξη συνοχής και συντονισμού των πολιτικών στις εξωτερικές της δράσεις και στα εξωτερικά της προγράμματα προκειμένου να διασφαλίσει μια προσέγγιση βιώσιμης ανάπτυξης η οποία εντάσσεται σε όλες τις εξωτερικές πολιτικές.

1.9.

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή και ειδικότερα η Ύπατη Εκπρόσωπος της ΕΕ για θέματα εξωτερικής πολιτικής και πολιτικής ασφαλείας θα πρέπει να θεσπίσουν αποτελεσματικούς μηχανισμούς για τον συνεκτικό συντονισμό της Επίσημης Αναπτυξιακής Βοήθειας (ΕΑΒ) και του Προγράμματος Δράσης της Αντίς Αμπέμπα, προκειμένου να διασφαλιστεί ότι η ΕΑΒ παρέχεται σε εταιρικές σχέσεις και σε συγκεκριμένα προγράμματα και έργα που αναπτύσσονται σύμφωνα με τους τρεις πυλώνες του Θεματολογίου του 2030, λαμβάνοντας πλήρως υπόψη τις αρχές της εξάλειψης της φτώχειας, του «κανείς δεν μένει πίσω», της κλιματικής δικαιοσύνης, της δίκαιης μετάβασης, της χωρίς αποκλεισμούς οικονομικής μεγέθυνσης και ανάπτυξης, προωθώντας τον εκσυγχρονισμό, την ανάπτυξη υποδομών και τις βιώσιμες επιχειρήσεις, καταπολεμώντας τις ανισότητες και διασφαλίζοντας τον σεβασμό των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.

1.10.

Η ΕΟΚΕ συνιστά στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή να χρησιμοποιήσει την προσέγγιση αιρεσιμότητας των Ευρωπαϊκών Διαρθρωτικών και Επενδυτικών Ταμείων κατά τη διαδικασία ένταξης του Θεματολογίου του 2030 στα μέσα εξωτερικής δράσης και, ως εκ τούτου, να εφαρμόσει μια προσέγγιση αιρεσιμότητας παρόμοια με εκείνη του Θεματολογίου του 2030 σε όλες τις πολιτικές και τα προγράμματα που σχετίζονται με τους ΣΒΑ.

1.11.

Οι αντιπροσωπείες της ΕΕ σε τρίτες χώρες θα πρέπει να πραγματοποιούν έρευνες για τη μέτρηση του βαθμού ευαισθητοποίησης και κατανόησης της κοινής γνώμης σχετικά με τους Στόχους Βιώσιμης Ανάπτυξης. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα πρέπει να διοργανώσει και να υλοποιήσει δράσεις και εκστρατείες ευαισθητοποίησης, με σκοπό το Θεματολόγιο του 2030 για τη βιώσιμη ανάπτυξη να καταστεί ευρωπαϊκό θεματολόγιο. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα πρέπει να αναλαμβάνει περιοδικές έρευνες Ευρωβαρόμετρου για τη μέτρηση του βαθμού ευαισθητοποίησης και κατανόησης σχετικά με τους ΣΒΑ μεταξύ των πολιτών της ΕΕ. Οι οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών έχουν να διαδραματίσουν καίριο ρόλο στη διαδικασία αυτή.

1.12.

Η ΕΟΚΕ καλεί την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να εκδίδει ετήσια έκθεση σχετικά με την εφαρμογή της εξωτερικής δράσης και των κονδυλίων αναφορικά με το Θεματολόγιο του 2030. Αυτή η ετήσια έκθεση θα πρέπει να αποτελεί μέρος των προγραμματισμένων ετήσιων εκθέσεων της ΕΕ για την υλοποίηση των ΣΒΑ. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα πρέπει επίσης να διαμορφώσει και να συμπεριλάβει ένα σύνολο δεικτών και σημείων αναφοράς σχετικά με το Θεματολόγιο του 2030 στις εξωτερικές της πολιτικές και στα εξωτερικά της προγράμματα προκειμένου να διευκολύνει την εκτίμηση, την αξιολόγηση και την υποβολή εκθέσεων σχετικά με το πόσο αποτελεσματικά τα εξωτερικά μέσα της ΕΕ διοχετεύουν χρηματοδότηση σε έργα και προγράμματα που σχετίζονται με τους ΣΒΑ, και πιο συγκεκριμένα σχετικά με τον τρόπο ενσωμάτωσης του οικονομικού, του κοινωνικού και του περιβαλλοντικού πυλώνα του Θεματολογίου του 2030 στα μέσα εξωτερικής δράσης της ΕΕ.

1.13.

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα πρέπει να προωθήσει το μοντέλο πολυμερούς διακυβέρνησης στις εξωτερικές πολιτικές και στα εξωτερικά της προγράμματα, καθιστώντας τις οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών σε τρίτες χώρες πραγματικούς εταίρους στην υλοποίηση των ΣΒΑ. Αυτή η νέα προσέγγιση των διαβουλεύσεων και της συμμετοχικής λήψης αποφάσεων θα πρέπει να διαπνέεται από διαφάνεια, λογοδοσία και σύμπραξη. Η δημοκρατική εφαρμογή του Θεματολογίου του 2030 απαιτεί πλήρη συμμετοχή των οργανώσεων της κοινωνίας των πολιτών σε όλα τα στάδια, συμπεριλαμβανομένης της παρακολούθησης και της επανεξέτασης.

1.14.

Η ΕΟΚΕ καλεί την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να ενσωματώσει την οικοδόμηση δεξιοτήτων των οργανώσεων της κοινωνίας των πολιτών τόσο στα χρηματοδοτικά της μέσα όσο και στις εξωτερικές της πολιτικές και στα εξωτερικά της προγράμματα. Η Επιτροπή θα πρέπει να θεσπίσει ένα ειδικό πρόγραμμα και μια ειδική γραμμή χρηματοδότησης για την υποστήριξη της ανάπτυξης ικανοτήτων των οργανώσεων της κοινωνίας των πολιτών (ΟΚΠ) προκειμένου να είναι σε θέση να συμμετάσχουν πλήρως στη διαδικασία. Τα υφιστάμενα προγράμματα ανάπτυξης ικανοτήτων πρέπει να είναι κατά τρόπο σαφέστερο ανοιχτά σε ΟΚΠ που χτίζουν γέφυρες μεταξύ των τοπικών ζητημάτων και των ζητημάτων διακυβέρνησης (5).

1.15.

Δεδομένου ότι η ΕΟΚΕ αλληλεπιδρά με διάφορους εταίρους σε πολλές χώρες σε όλο τον κόσμο, είναι διατεθειμένη να διευκολύνει την πραγματική και ουσιαστική συμμετοχή όλων των εταίρων (κυρίως από την κοινωνία των πολιτών) στην υλοποίηση και στην παρακολούθηση των ΣΒΑ και, για τον σκοπό αυτό, δεσμεύεται να διευκολύνει τη συμμετοχή της κοινωνίας των πολιτών στην υλοποίηση σε εθνικό επίπεδο.

2.1.

Η ΕΟΚΕ χαιρετίζει τη δέσμευση με τίτλο «Αλλάζουμε τον κόσμο μας» που ανέλαβαν οι παγκόσμιοι ηγέτες στις 25 Σεπτεμβρίου 2015 απέναντι στο Θεματολόγιο του 2030 για τη βιώσιμη ανάπτυξη, το οποίο καθορίζει ένα σύνολο στόχων για την εξάλειψη της φτώχειας, την προστασία του πλανήτη και τη διασφάλιση ευημερίας για όλους. Κάθε στόχος περιλαμβάνει επιμέρους στόχους που πρέπει να επιτευχθούν κατά την επόμενη δεκαπενταετία. Ως εκ τούτου, το Θεματολόγιο του 2030 αναμένεται να προωθήσει τη δημιουργία και την καθιέρωση ισχυρών και χωρίς αποκλεισμούς εταιρικών σχέσεων μεταξύ όλων των ενδιαφερόμενων φορέων, κατά τρόπο ώστε να υποστηρίζει σθεναρά την επίτευξη ενός νέου μοντέλου διακυβέρνησης σε παγκόσμιο επίπεδο.

2.2.

Το Θεματολόγιο του 2030 χαρακτηρίζεται από μια καθολική, αδιαίρετη και ενοποιημένη προσέγγιση όσον αφορά τον οικονομικό, τον κοινωνικό και τον περιβαλλοντικό πυλώνα, επιτυγχάνοντας μια μοναδική ισορροπία μεταξύ των τριών διαστάσεων της βιώσιμης ανάπτυξης. Για αυτό τον λόγο, το Θεματολόγιο του 2030 αποτελεί ιστορική καμπή στον τρόπο με τον οποίο αντιμετωπίζονται οι οικονομικές, οι κοινωνικές και οι περιβαλλοντικές ανισότητες ανά τον κόσμο.

2.3.

Το Θεματολόγιο του 2030 είναι ένα σχέδιο δράσης για τους ανθρώπους, τον πλανήτη και την ευημερία. Θέτει 17 Στόχους Βιώσιμης Ανάπτυξης (ΣΒΑ) και 169 επιμέρους στόχους που εστιάζονται εξίσου στην οικονομική, την περιβαλλοντική και την κοινωνική διάσταση της βιώσιμης ανάπτυξης προκειμένου να διασφαλιστεί ευημερία για όλους, να αξιοποιηθούν τα επιτεύγματα των Αναπτυξιακών Στόχων της Χιλιετίας (ΑΣΧ), να αντιμετωπιστούν οι ελλείψεις και οι ανεπάρκειες των ΑΣΧ και να προσφερθεί στον κόσμο ένα νέο όραμα για τη βιώσιμη ανάπτυξη και τη χωρίς αποκλεισμούς οικονομική μεγέθυνση που θα ωφελήσει όλα τα στρώματα του πληθυσμού. Το Θεματολόγιο του 2030 αποσκοπεί επίσης στην προστασία, στην προώθηση και στον σεβασμό των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και της ισότητας για όλους, με μεγαλύτερη έμφαση στην ισότητα των φύλων (στόχος 5).

2.4.

Η ΕΟΚΕ αποδέχεται και υποστηρίζει πλήρως τη σημασία της αρχής «κανείς δεν μένει πίσω», που ισχύει για όλους τους ΣΒΑ και τους επιμέρους στόχους και η οποία, συνεπώς, θα πρέπει να ενσωματώνεται πλήρως κατά την ανάπτυξη εταιρικών σχέσεων, πολιτικών και δράσεων για την εφαρμογή και την παρακολούθηση του Θεματολογίου του 2030.

2.5.

Το Θεματολόγιο του 2030 καθιέρωσε μια δομή διακυβέρνησης υψηλού επιπέδου στο πλαίσιο των Ηνωμένων Εθνών με την ονομασία Υψηλού Επιπέδου Πολιτικό Φόρουμ (ΥΕΠΦ), μια πολυμερή πλατφόρμα επιφορτισμένη να διενεργεί συστηματικές αξιολογήσεις και να παρακολουθεί την εφαρμογή του Θεματολογίου του 2030. Η πρώτη σύνοδος του ΥΕΠΦ, μετά την υπογραφή του Θεματολογίου του 2030, πραγματοποιήθηκε τον Ιούλιο του 2016 και 22 κυβερνήσεις, συμπεριλαμβανομένων τεσσάρων κρατών μελών της ΕΕ, υπέβαλαν τις πρώτες οικειοθελείς εθνικές αξιολογήσεις (ΟΕΑ), παρουσιάζοντας τις προσπάθειες εφαρμογής του Θεματολογίου του 2030 για τη βιώσιμη ανάπτυξη στις χώρες τους (οι χώρες αυτές ήταν η Εσθονία, η Φινλανδία, η Γαλλία και η Γερμανία, καθώς και η Κίνα, η Κολομβία, η Αίγυπτος, η Γεωργία, η Μαδαγασκάρη, το Μεξικό, το Μαυροβούνιο, το Μαρόκο, η Νορβηγία, οι Φιλιππίνες, η Δημοκρατία της Κορέας, η Σαμόα, η Σιέρα Λεόνε, η Ελβετία, το Τόγκο, η Τουρκία, η Ουγκάντα και η Βενεζουέλα).

2.6.

Κατά την εφαρμογή του Θεματολογίου του 2030, μεγαλύτερη έμφαση θα πρέπει να δοθεί στις δράσεις, στις πολιτικές, στα προγράμματα και στην καθιέρωση πολυμερών, διαφανών και συμμετοχικών εταιρικών σχέσεων για την εξάλειψη των οικονομικών, κοινωνικών και περιβαλλοντικών διαφορών ανά τον κόσμο, με βάση τις αρχές της καθολικότητας, του αδιαιρέτου, της διαφάνειας, της λογοδοσίας και των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.

2.7.

Ο καθολικός και αδιαίρετος χαρακτήρας του Θεματολογίου του 2030 ισχύει εξίσου για τις αναπτυσσόμενες και για τις ανεπτυγμένες χώρες και η εφαρμογή του απαιτεί μετασχηματιστικές οικονομικές, κοινωνικές και περιβαλλοντικές αλλαγές από όλες τις πλευρές. Δεδομένου ότι η ΕΕ αναμένεται να δώσει πρώτη το παράδειγμα για την εφαρμογή του Θεματολογίου του 2030, η ΕΕ και τα κράτη μέλη θα πρέπει να ευθυγραμμίσουν το σύνολο των πολιτικών και των προγραμμάτων με σκοπό την καταπολέμηση της φτώχειας και των ανισοτήτων, την προστασία του πλανήτη και τη δημιουργία μιας χωρίς αποκλεισμούς οικονομικής μεγέθυνσης κατά τρόπο ισορροπημένο και συνεπή, ωφελώντας εξίσου όλα τα στρώματα του πληθυσμού και ενσωματώνοντας και εντάσσοντας και τους τρεις πυλώνες των ΣΒΑ.

2.8.

Τα θεσμικά όργανα της ΕΕ θα πρέπει να κινήσουν διαδικασίες υψηλού επιπέδου που θα οδηγήσουν σε πολιτικές αποφάσεις υψηλού επιπέδου, προκειμένου να καταστεί η ΕΕ μια ένωση βιώσιμης ανάπτυξης. Ως εκ τούτου, είναι υψίστης σημασίας να αναπτυχθεί μια σφαιρική στρατηγική για την υλοποίηση των ΣΒΑ με σκοπό την ισορροπημένη προώθηση, επίτευξη και ενσωμάτωση της συνοχής και του συντονισμού στις πολιτικές και στα προγράμματα της ΕΕ, λαμβάνοντας εξίσου υπόψη τους τρεις πυλώνες του Θεματολογίου του 2030.

3.1.

Η μεγαλύτερη πρόκληση που θέτει η εφαρμογή του Θεματολογίου του 2030 είναι η εξάλειψη της φτώχειας σε όλες τις μορφές της, συμπεριλαμβανομένης της ακραίας φτώχειας. Η εξάλειψη της φτώχειας συνιστά επίσης βασική διατομεακή αρχή και αξία που κατοχυρώνεται στις Συνθήκες της Ευρωπαϊκής Ένωσης και αποτελεί προαπαιτούμενο για την επίτευξη βιώσιμης ανάπτυξης (στόχος 1). Η ΕΕ διαθέτει ισχυρή παγκόσμια παρουσία, με αποτέλεσμα να έχει καταστεί εκ των πραγμάτων σημαντικός παράγοντας με μεγάλη επιρροή στις πολιτικές οικονομικής μεγέθυνσης και ανάπτυξης παγκοσμίως. Ως εκ τούτου, έχει μια μοναδική ευκαιρία για να κατευθύνει τις εξωτερικές της πολιτικές και τα εξωτερικά της προγράμματα προς την εφαρμογή του Θεματολογίου του 2030 σε παγκόσμιο επίπεδο διασφαλίζοντας ότι οι τρεις πυλώνες του Θεματολογίου του 2030 θα ενσωματωθούν κατά τρόπο ισορροπημένο σε όλα τα μέσα εξωτερικής δράσης της ΕΕ. Δεδομένου του καθολικού και αδιαίρετου χαρακτήρα του Θεματολογίου του 2030, η ΕΕ θα πρέπει να αναμένει ότι θα υποβληθεί σε ενδελεχή έλεγχο, πρωτίστως σχετικά με τον τρόπο με τον οποίο αντιμετωπίζει η ίδια την πρόκληση αυτή.

3.2.

Η ΕΕ θα πρέπει να αναζητήσει μηχανισμούς επιμερισμού των επιβαρύνσεων και των ωφελημάτων της κλιματικής αλλαγής που έχει αντίκτυπο στα ανθρώπινα δικαιώματα, στη φτώχεια και στην ισότητα. Ένας τέτοιος μηχανισμός είναι η «κλιματική δικαιοσύνη», που χρησιμοποιείται για την καθιέρωση της υπερθέρμανσης του πλανήτη ως δεοντολογικού και πολιτικού ζητήματος, αντί απλού περιβαλλοντικού ή φυσικού ζητήματος. Αυτό γίνεται συσχετίζοντας τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής με τις έννοιες της δικαιοσύνης, και δη της περιβαλλοντικής και κοινωνικής δικαιοσύνης, και εξετάζοντας ζητήματα όπως η ισότητα, τα ανθρώπινα δικαιώματα, τα συλλογικά δικαιώματα και οι ιστορικές ευθύνες για την κλιματική αλλαγή. Μια θεμελιώδης πρόταση της κλιματικής δικαιοσύνης είναι ότι εκείνοι που ευθύνονται λιγότερο για την κλιματική αλλαγή πλήττονται περισσότερο από αυτήν.

3.3.

Εξίσου καθοριστικής σημασίας είναι η ενσωμάτωση και η ένταξη στις εξωτερικές και εσωτερικές πολιτικές και στα προγράμματα της ΕΕ της έννοιας της «δίκαιης μετάβασης» που συμβάλλει στη διασφάλιση των δικαιωμάτων των ανθρώπων και των εργαζομένων (π.χ. αξιοπρεπής εργασία), εκσυγχρονίζοντας και μετατρέποντας τις εθνικές οικονομίες και τους επιχειρηματικούς φορείς σε παράγοντες φιλικούς προς το περιβάλλον και κοινωνικά υπεύθυνους με τη βοήθεια εξωτερικών ενωσιακών μέσων.

3.4.

Η δίκαιη εφαρμογή του οικονομικού, του κοινωνικού και του περιβαλλοντικού πυλώνα του Θεματολογίου του 2030 μέσω της εξωτερικής δράσης της ΕΕ θα πρέπει να περιλαμβάνει στρατηγικές για την προώθηση οικονομιών χαμηλών εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα, κυκλικών και συνεργατικών οικονομιών, της βιώσιμης παραγωγής και κατανάλωσης τροφίμων, της πραγματοποίησης επενδύσεων στην καινοτομία και στον μακροπρόθεσμο εκσυγχρονισμό των υποδομών και της ενθάρρυνσης βιώσιμων επιχειρήσεων (6).

3.5.

Το Θεματολόγιο του 2030 βασίζεται σε μια αρχή και μια προσέγγιση εθελοντικού χαρακτήρα και το γεγονός αυτό μπορεί να παρακωλύσει την πλήρη και ταχεία εφαρμογή του. Εντούτοις, η ΕΕ θα πρέπει να καταστήσει την εφαρμογή του Θεματολογίου του 2030 υποχρεωτική διαδικασία, τόσο στο εσωτερικό της όσο και εκτός της επικράτειάς της· οι 17 στόχοι του είναι απόλυτα συμβατοί με τις αρχές και τις αξίες της ΕΕ όπως κατοχυρώνονται στις Συνθήκες και, ως εκ τούτου, πρέπει να ενσωματωθούν και να εφαρμοστούν μέσω των πολιτικών και των προγραμμάτων της ΕΕ. Η εξωτερική δράση της ΕΕ θα πρέπει να βασίζεται σε αυτές τις αρχές και τις αξίες.

3.6.

Η πλήρης εφαρμογή του Θεματολογίου του 2030 από την ΕΕ απαιτεί πραγματική δέσμευση στο υψηλότερο πολιτικό επίπεδο από τα θεσμικά όργανα της ΕΕ και τα κράτη μέλη προκειμένου να ενσωματωθούν, να ενταχθούν και να συμπεριληφθούν αποτελεσματικά και γρήγορα οι ΣΒΑ σε όλες τις πολιτικές και σε όλα τα προγράμματα της ΕΕ.

3.7.

Η καθολικότητα του Θεματολογίου του 2030 και οι δεσμεύσεις των χωρών ανά τον κόσμο, ανεξαρτήτως του επιπέδου οικονομικής και κοινωνικής τους ανάπτυξης και του βιοτικού τους επιπέδου, αποτελούν μια πολύ σημαντική πρόκληση για την ΕΕ, η οποία θα πρέπει να αναλάβει ηγετικό ρόλο και να προσφέρει καθοδήγηση για την προοδευτική εφαρμογή του Θεματολογίου του 2030 σε παγκόσμιο επίπεδο. Εντούτοις, για να επιτύχει το γεγονός αυτό και να καταστεί κινητήρια δύναμη με ορίζοντα το 2030, η ΕΕ πρέπει να λάβει τις απαραίτητες αποφάσεις και να προβεί στις αναγκαίες αλλαγές στις πολιτικές και στα προγράμματά της.

3.8.

Θα πρέπει να σημειωθεί ότι έχει περάσει ένας χρόνος από τη συμφωνία για το Θεματολόγιο του 2030, με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να αντιμετωπίζει σε μεγάλο βαθμό την εφαρμογή του εν λόγω Θεματολογίου κατά διόλου συνεπή και συντονισμένο τρόπο. Η πρώτη σύνοδος του ΥΕΠΦ πραγματοποιήθηκε τον Ιούλιο του 2016, σε επίπεδο Ηνωμένων Εθνών, και τέσσερα κράτη μέλη (Εσθονία, Φινλανδία, Γαλλία και Γερμανία) υπέβαλαν τις οικειοθελείς αξιολογήσεις τους. Η ΕΟΚΕ εκφράζει τη λύπη της για το γεγονός ότι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δεν παρουσίασε μια συνεκτική και συντονισμένη στρατηγική στην πρώτη σύνοδο του ΥΕΠΦ για να διευκολύνει τον καλύτερο συντονισμό και τη δημιουργία συνεργιών τόσο μεταξύ των κρατών μελών της ΕΕ όσο και μεταξύ των κρατών μελών και των θεσμικών οργάνων της ΕΕ.

3.9.

Αυτή η έλλειψη συντονισμού αντικατοπτρίζεται και στα έγγραφα διαβούλευσης σχετικά τόσο με τη συνολική στρατηγική για την εξωτερική πολιτική και την πολιτική ασφαλείας όσο και με τη νέα συναίνεση για την ανάπτυξη, αποδεικνύοντας την περιορισμένη ενσωμάτωση και ένταξη του Θεματολογίου του 2030. Στις αρχές του έτους, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ξεκίνησε διαβούλευση σχετικά με τον ευρωπαϊκό πυλώνα κοινωνικών δικαιωμάτων χωρίς καμία αναφορά στο Θεματολόγιο του 2030 και πιο συγκεκριμένα στον κοινωνικό πυλώνα του. Θα πρέπει να σημειωθεί ότι η ΕΟΚΕ καταρτίζει επί του παρόντος γνωμοδότηση σχετικά με τον ευρωπαϊκό πυλώνα κοινωνικών δικαιωμάτων, στην οποία εκθέτει τις απόψεις της. Η ΕΟΚΕ υπογραμμίζει ιδιαίτερα ότι το Θεματολόγιο του 2030 για τη βιώσιμη ανάπτυξη δεν μπορεί και δεν πρέπει να εφαρμοστεί από την ΕΕ περιχαρακωμένο στο δικό του πλαίσιο.

3.10.

Η αναπτυξιακή βοήθεια που παρέχεται από την ΕΕ και τα κράτη μέλη κατανέμεται σε περίπου 150 χώρες· η ΕΕ και τα κράτη μέλη είναι οι μεγαλύτεροι χορηγοί επίσημης αναπτυξιακής βοήθειας (ΕΑΒ), σε ποσοστό που υπερβαίνει το 50 % της συνολικής ΕΑΒ που χορηγείται ετησίως. Τα πρώτα στοιχεία δείχνουν ότι η συνολική ΕΑΒ της ΕΕ (θεσμικά όργανα της ΕΕ και κράτη μέλη) αυξήθηκε σε 68 δισεκατ. ευρώ το 2015 — σημειώνοντας αύξηση για τρίτη συνεχόμενη χρονιά, της τάξης του 15 % σε σχέση με το 2014, αγγίζοντας το υψηλότερο μέχρι σήμερα επίπεδο. Η ΕΟΚΕ καλεί την ΕΕ και τα κράτη μέλη να αυξήσουν τη συνολική ΕΑΒ: το 2015 η ΕΑΒ ανήλθε στο 0,47 % του ακαθάριστου εθνικού εισοδήματος (ΑΕΠ) της ΕΕ, αλλά οφείλει ακόμη να εκπληρώσει τον στόχο του 0,7 %.

3.11.

Η έρευνα του Ευρωβαρόμετρου δείχνει ότι σχεδόν εννέα στους δέκα πολίτες της ΕΕ υποστηρίζουν την αναπτυξιακή βοήθεια (89 % — αύξηση τεσσάρων ποσοστιαίων μονάδων από το 2014). Περισσότεροι από τους μισούς λένε ότι η ΕΕ θα πρέπει να χορηγήσει τη βοήθεια που έχει υποσχεθεί (7). Οι ευρωπαίοι πολίτες αναμένουν από την ΕΕ να τηρήσει τις δεσμεύσεις της ως προς τους ΣΒΕ, παρέχοντας ένα νέο όραμα για μια βιώσιμη Ευρώπη, και να εκπληρώσει τις υποχρεώσεις της ως προς την εφαρμογή τους.

3.12.

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα πρέπει να προβεί στην επανεξέταση των πολιτικών και των προγραμμάτων που εστιάζονται σε τρίτες χώρες, προκειμένου να διασφαλίσει ότι συνάδουν με το Θεματολόγιο του 2030. Η χαρτογράφηση που διενεργεί η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα πρέπει να συνοδεύεται από ολοκληρωμένη και λεπτομερή ανάλυση των ελλείψεων προκειμένου να προσδιοριστούν οι ατέλειες και οι αντιφάσεις μεταξύ των πολιτικών και των προγραμμάτων της ΕΕ που προσανατολίζονται σε τρίτες χώρες και των ΣΒΑ.

3.13.

Υπάρχει έλλειψη αξιόπιστων και συγκεντρωτικών δεδομένων σχετικά με την κατάσταση των ευάλωτων ομάδων ανά τον κόσμο. Ως εκ τούτου, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα πρέπει να υποστηρίξει το έργο της Διοργανικής Ομάδας Εμπειρογνωμόνων για τους Δείκτες των Στόχων Βιώσιμης Ανάπτυξης. Η Eurostat οφείλει να ενισχύσει την ικανότητά της σχετικά με τη μέτρηση του αντικτύπου του Θεματολογίου του 2030 στις ευάλωτες ομάδες που βρίσκονται στο εσωτερικό της ΕΕ. Η ΕΟΚΕ ζητεί να εκδίδεται ετήσια έκθεση σχετικά με την εφαρμογή των δράσεων και των κονδυλίων που αφορούν το Θεματολόγιο του 2030. Αυτή η ετήσια έκθεση θα πρέπει να αποτελεί μέρος των προγραμματισμένων ετήσιων εκθέσεων της Eurostat σχετικά με την υλοποίηση των ΣΒΑ για την Ευρώπη.

3.14.

Τα θεσμικά όργανα της ΕΕ θα πρέπει να λάβουν τα απαραίτητα μέτρα έτσι ώστε να είναι σε θέση να ανταποκριθούν στην πρόκληση της εφαρμογής της αρχής «κανείς δεν μένει πίσω» και να ενσωματώσουν πλήρως την εν λόγω αρχή στις πολιτικές και στα προγράμματά τους. Για να επιτευχθεί αυτό, απαιτούνται πολλά συγκεντρωτικά, αξιόπιστα και προσβάσιμα δεδομένα.

3.15.

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα πρέπει να επιδιώκει πάντα την ενεργό συμμετοχή της κοινωνίας των πολιτών και τη διαβούλευση μαζί της κατά τη διεξαγωγή της ολοκληρωμένης επανεξέτασης ή κατά τη θέσπιση διαδικασιών για την παρακολούθηση της εφαρμογής του Θεματολογίου του 2030. Εντούτοις, η ΕΟΚΕ θεωρεί ότι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα πρέπει να ενσωματώσει δραστηριότητες ανάπτυξης ικανοτήτων της κοινωνίας των πολιτών σε όλες τις πολιτικές και τα προγράμματά της και να καταστήσει, κατά αυτόν τον τρόπο, την κοινωνία των πολιτών πραγματικό εταίρο στην υλοποίηση των ΣΒΑ, παρέχοντας χρηματοδότηση για διεθνή συνεργασία στις οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών που εδρεύουν στην ΕΕ και σε οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών άλλων περιοχών. Για τον σκοπό αυτό, η ΕΟΚΕ καλεί την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να υποστηρίξει τη δημιουργία του Ευρωπαϊκού Φόρουμ Βιώσιμης Ανάπτυξης, όπως προτείνεται στη γνωμοδότηση της ΕΟΚΕ με θέμα «Ευρωπαϊκό φόρουμ της κοινωνίας πολιτών για τη βιώσιμη ανάπτυξη» (8).

3.16.

Τα θεσμικά όργανα της ΕΕ θα πρέπει να δημιουργήσουν έναν διοργανικό μηχανισμό συντονισμού για την αποτελεσματική, ταχεία και συνεκτική ένταξη και ενσωμάτωση των στόχων και των επιμέρους στόχων του Θεματολογίου του 2030 σε όλες τις πολιτικές και τα προγράμματα εξωτερικής δράσης της ΕΕ. Η ανάληψη ολοκληρωτικής δέσμευσης από την ΕΕ για την υλοποίηση των ΣΒΑ σε παγκόσμιο επίπεδο απαιτεί στρατηγικό σχεδιασμό για το μέλλον των εξωτερικών πολιτικών και προγραμμάτων της ΕΕ. Ως εκ τούτου, η ΕΟΚΕ καλεί:

3.16.1.

την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να παρουσιάσει στην προσεχή ανακοίνωση σχετικά με το Θεματολόγιο του 2030 ένα εποικοδομητικό πρόγραμμα για την επίτευξη συνοχής και συντονισμού των πολιτικών στις εξωτερικές της δράσεις και στα εξωτερικά της προγράμματα. Μια ανακοίνωση χωρίς ουσιαστικό σχέδιο για τον μετασχηματισμό των εξωτερικών πολιτικών της ΕΕ σε πολιτικές βάσει του Θεματολογίου του 2030 δεν θα ανταποκρίνεται στις προσδοκίες των λαών ολόκληρου του κόσμου. Το σχέδιο αυτό θα πρέπει να αποτελεί μέρος μιας σφαιρικής στρατηγικής της ΕΕ που θα καλύπτει τα απαραίτητα μέτρα και θα προβαίνει στις αναγκαίες αλλαγές για τη συνεπή εφαρμογή του Θεματολογίου του 2030 στις πολιτικές και στα προγράμματα της ΕΕ σε παγκόσμιο επίπεδο. Το μοντέλο πολυμερούς διακυβέρνησης θα πρέπει να αποτελεί βασικό συστατικό της σφαιρικής στρατηγικής, διασφαλίζοντας την πλήρη συμμετοχή των οργανώσεων της κοινωνίας των πολιτών κατά την υλοποίηση των ΣΒΑ (9)·

3.16.2.

την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να διασφαλίσει ότι η συνολική στρατηγική της ΕΕ για την εξωτερική πολιτική και την πολιτική ασφαλείας θα αποτελεί έναν ευρύτερο μηχανισμό μέσω του οποίου θα καταστεί δυνατή η υλοποίηση του Θεματολογίου του 2030 σε τομείς όπως το εμπόριο, η ανάπτυξη, η δημοκρατία, τα ανθρώπινα δικαιώματα, η ανθρωπιστική βοήθεια, η μείωση του κινδύνου καταστροφών, η διάδοση τεχνολογίας και η δράση για το κλίμα·

3.16.3.

την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να εξασφαλίσει ότι η πρόταση σχετικά με τη μελλοντική συναίνεση για την ανάπτυξη θα επιτύχει πραγματικό συντονισμό μεταξύ των θεσμικών οργάνων της ΕΕ και των κρατών μελών, παρέχοντας συνδρομή σε τρίτες χώρες. Αυτός ο συντονισμός θα πρέπει να περιλαμβάνει μια διαδικασία συγκέντρωσης πόρων. Η συναίνεση θα πρέπει να προβλέπει αποτελεσματικό διμερή συντονισμό μεταξύ της ΕΕ και των κρατών μελών σχετικά με τις εθνικές τους προτεραιότητες, εταιρικές σχέσεις με την ΕΕ, καθώς και συμπερίληψη άλλων δημόσιων και ιδιωτικών χορηγών. Αυτό αναμένεται να έχει πολλαπλασιαστικό αποτέλεσμα για την επίτευξη του Θεματολογίου του 2030, μειώνοντας τον αρνητικό αντίκτυπο του κατακερματισμού και της αλληλεπικάλυψης της βοήθειας, όπως συμβαίνει σήμερα·

3.16.4.

την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να προωθήσει την κοινωνική και αλληλέγγυα οικονομία μέσω των εξωτερικών της πολιτικών και προγραμμάτων. Η ΕΟΚΕ θεωρεί ότι η κοινωνική και αλληλέγγυα οικονομία ευθυγραμμίζεται πλήρως με την επίτευξη των ΣΒΑ και, ως εκ τούτου, αυτός ο τομέας της οικονομίας μπορεί να διαδραματίσει καθοριστικό ρόλο στην ισορροπημένη υλοποίηση του οικονομικού, του κοινωνικού και του περιβαλλοντικού πυλώνα του Θεματολογίου του 2030·

3.16.5.

την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να αποσαφηνίσει και να προσδιορίσει τα μέσα που πρόκειται να χρησιμοποιηθούν για την εφαρμογή του Θεματολογίου του 2030, επιδιώκοντας παράλληλα ισχυρές συνεργίες με το πρόγραμμα δράσης της Αντίς Αμπέμπα και με το φόρουμ για τη χρηματοδότηση της ανάπτυξης.

3.17.

Η νέα ολιστική προσέγγιση του Θεματολογίου του 2030, με τον καθολικό και αδιαίρετο χαρακτήρα των τριών αλληλένδετων πυλώνων, καταδεικνύει ένα πιο ολοκληρωμένο μοντέλο ανθρώπινης ανάπτυξης και, ως εκ τούτου, τα αποτελέσματα της εφαρμογής του Θεματολογίου του 2030 δεν μπορούν να μετρηθούν με τον παραδοσιακό τρόπο, χρησιμοποιώντας αποκλειστικά το ΑΕΠ για τον υπολογισμό της οικονομικής μεγέθυνσης και της χωρίς αποκλεισμούς ανάπτυξης.

3.18.

Η Ευρωπαϊκή Ένωση θα πρέπει να καταρτίσει και να εφαρμόσει συγκεκριμένες πολιτικές και προγράμματα με σκοπό την πλήρη εφαρμογή του Θεματολογίου του 2030, εστιάζοντας ιδιαίτερα στην προώθηση της δημοκρατίας, των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, των περιβαλλοντικών πολιτικών, του κράτους δικαίου και της χωρίς αποκλεισμούς ανάπτυξης με πραγματική βελτίωση των συνθηκών διαβίωσης των ευάλωτων ομάδων. Αυτά θα πρέπει να είναι τα βασικά συστατικά τόσο της εξωτερικής δράσης όσο και των εξωτερικών πολιτικών και προγραμμάτων της ΕΕ, με έμφαση στην προώθηση της ισορροπημένης εφαρμογής των τριών πυλώνων του Θεματολογίου του 2030.

3.19.

Η Υπηρεσία Εξωτερικής Δράσης θα πρέπει επίσης να καταρτίσει και να εφαρμόσει ένα συνεκτικό σχέδιο για τη συμπερίληψη μετρήσιμων δράσεων και πρωτοβουλιών. Στόχος θα πρέπει να είναι η ανάληψη ηγετικού ρόλου από την ΕΕ για τη συνεκτική ενσωμάτωση του Θεματολογίου του 2030 στις δράσεις, στις πολιτικές και στα προγράμματά της, προκειμένου να θεωρείται από τον υπόλοιπο κόσμο ότι η ΕΕ ανοίγει τον δρόμο προς μια ισορροπημένη και δίκαιη εφαρμογή του Θεματολογίου του 2030.

3.20.

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα ήταν σκόπιμο να επιδιώξει την εφαρμογή αιρεσιμότητας σχετικά με το Θεματολόγιο του 2030, η οποία θα πρέπει να διαμορφωθεί σύμφωνα με τους 17 στόχους του Θεματολογίου και να συμπεριληφθεί σε όλες τις πολιτικές και τα προγράμματα που χρηματοδοτούνται από την ΕΕ μέσω της εξωτερικής της δράσης. Οι αποδέκτες των σχετικών προγραμμάτων θα πρέπει να είναι υπεύθυνοι για την εκπλήρωση αυτής της αιρεσιμότητας κατά την εφαρμογή τους. Αναμφίβολα, η αιρεσιμότητα του Θεματολογίου του 2030 πρέπει να εφαρμόζεται πλήρως και εξίσου σε όλες τις πολιτικές και τα προγράμματα της ΕΕ. Η αρχή της αιρεσιμότητας έχει ήδη συμπεριληφθεί στο κανονιστικό πλαίσιο των Διαρθρωτικών και Επενδυτικών Ταμείων της ΕΕ (10).

3.21.

Είναι ευρέως αποδεκτό ότι το Θεματολόγιο του 2030 επιφέρει υποδειγματική στροφή στο αναπτυξιακό θεματολόγιο, πράγμα το οποίο θα πρέπει να αντικατοπτρίζεται πλήρως στα προγράμματα αναπτυξιακής συνεργασίας της ΕΕ. Ως εκ τούτου, οι 17 στόχοι του Θεματολογίου του 2030 θα πρέπει να ενσωματωθούν, να ενταχθούν και να συμπεριληφθούν πλήρως στο πρόγραμμα δράσης της ΕΕ για την αναπτυξιακή συνεργασία. Η ΕΕ θα πρέπει επίσης, κατά την ανάπτυξη και εφαρμογή εξωτερικών δράσεων (11), να σέβεται απόλυτα και να λαμβάνει πλήρως υπόψη τις διεθνείς Συνθήκες, συμπεριλαμβανομένων των Συνθηκών για το περιβάλλον και τα ανθρώπινα δικαιώματα.

3.22.

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα πρέπει να συμπεριλάβει στις εξωτερικές της πολιτικές και στα εξωτερικά της προγράμματα μέτρα για την αξιολόγηση του βαθμού κατανόησης και συνειδητοποίησης του αντικτύπου της εφαρμογής του Θεματολογίου του 2030 από την κοινή γνώμη. Ως εκ τούτου, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα πρέπει να διενεργήσει έρευνα του Ευρωβαρόμετρου στα κράτη μέλη της ΕΕ, καθώς και συναφείς έρευνες στις χώρες εταίρους. Θα πρέπει να σημειωθεί και να υπογραμμισθεί ότι, σύμφωνα με το Ευρωβαρόμετρο, μόνο το ένα τρίτο των Ευρωπαίων έχουν ακούσει ή διαβάσει για τους Στόχους Βιώσιμης Ανάπτυξης (36 %).

4.1.

Το Θεματολόγιο του 2030 απαιτεί παγκόσμια μετάβαση προς ένα μοντέλο πολυμερούς διακυβέρνησης, με ανάθεση σημαντικότερου ρόλου στην κοινωνία των πολιτών. Αυτό συνεπάγεται νέες, πιο συνεργατικές και χωρίς αποκλεισμούς μεθόδους εργασίας, βασισμένες στη συμμετοχική λήψη αποφάσεων.

4.2.

Η διαδικασία διαπραγματεύσεων για το Θεματολόγιο του 2030 κινητοποίησε και προσέλκυσε νέους παράγοντες προερχόμενους από την κοινωνία των πολιτών και, ως εκ τούτου, αυτή η συμμετοχή της κοινωνίας των πολιτών χρειάζεται να αξιοποιηθεί, να ενισχυθεί και να επισημοποιηθεί κατά τη διαδικασία εφαρμογής. Στην πραγματικότητα, οι θετικές και αποτελεσματικές συνεισφορές των οργανώσεων της κοινωνίας των πολιτών κατά τις διαπραγματεύσεις για το Θεματολόγιο του 2030 έχουν καταστήσει αναπόδραστο τον ρόλο της κοινωνίας των πολιτών στην εφαρμογή του Θεματολογίου, μετατρέποντας εκ των πραγμάτων την κοινωνία των πολιτών σε εταίρο στο πλαίσιο αυτής της διαδικασίας.

4.3.

Η κοινωνία των πολιτών θα διαδραματίσει καίριο ρόλο κατά την εφαρμογή του Θεματολογίου του 2030 σε παγκόσμιο, περιφερειακό και εθνικό επίπεδο. Πρέπει να διασφαλιστεί ότι η κοινωνία των πολιτών θα διαδραματίσει επίσης ρόλο σε εθνικό επίπεδο στα κράτη μέλη της ΕΕ και στις χώρες εταίρους. Για την απτή μετουσίωση αυτή της σύμπραξης και της συμμετοχής, η ΕΟΚΕ καλεί την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να εντάξει, να ενσωματώσει και να συμπεριλάβει στις πολιτικές και στα προγράμματά της δραστηριότητες ανάπτυξης ικανοτήτων της κοινωνίας των πολιτών.

4.4.

Η ΕΟΚΕ έχει επίγνωση των περιορισμών, των φραγμών και των εμποδίων που αντιμετωπίζουν οι οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών σε πολλά μέρη του κόσμου, καθώς και του γεγονότος ότι αυτή η ατυχής κατάσταση παρακωλύει την ουσιαστική και αποτελεσματική συμμετοχή τους στη συγκεκριμένη διαδικασία. Καλεί, συνεπώς, την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να καταστήσει υποχρεωτικό για τις χώρες εταίρους να διευκολύνουν την πραγματική συμμετοχή της κοινωνίας των πολιτών μέσω συστηματικών διαβουλεύσεων και συμμετοχής στον σχεδιασμό, στην υλοποίηση και στην παρακολούθηση έργων και προγραμμάτων που σχετίζονται με το Θεματολόγιο του 2030, και δη των έργων και προγραμμάτων που χρηματοδοτούνται από την ΕΕ. Για να το πετύχει αυτό, η αντιπροσωπεία της ΕΕ στις χώρες εταίρους θα πρέπει να παρακολουθεί εκ του σύνεγγυς την κατάσταση και να υποβάλλει εκθέσεις στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή και στην Ύπατη Εκπρόσωπο της Ένωσης για θέματα εξωτερικής πολιτικής και πολιτικής ασφαλείας. Οι αντιπροσωπείες των Ηνωμένων Εθνών στις χώρες εταίρους θα πρέπει να διοργανώνουν επίσης συνεδριάσεις διαβούλευσης με οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών σχετικά με τα χρηματοδοτικά προγράμματα της ΕΕ.

4.5.

Εντούτοις, η κοινωνία των πολιτών θα πρέπει να επιδιώκει ενεργά την προσαρμογή στις απαιτήσεις του Θεματολογίου του 2030 προκειμένου να ασκεί αποτελεσματική επιρροή στην εφαρμογή του. Είναι σαφές ότι το Θεματολόγιο του 2030 καλεί τις οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών να καταστούν πραγματική κινητήρια δύναμη για την εφαρμογή του, πράγμα το οποίο αυτό σημαίνει ότι η κοινωνία των πολιτών θα πρέπει να προσεγγίσει τη διαδικασία αυτή ως υποδειγματική στροφή όσον αφορά τον τρόπο οργάνωσης και λειτουργίας της. Αυτό μπορεί να επιτευχθεί μόνο αν η κοινωνία των πολιτών προετοιμαστεί και αναδιαρθρωθεί έτσι ώστε να είναι σε θέση να συμμετέχει πλήρως στη διαδικασία λήψης αποφάσεων. Οι οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών θα πρέπει να είναι αντιπροσωπευτικές, δημοκρατικές, διαφανείς και υπόλογες.

4.6.

Το Φόρουμ Βιώσιμης Ανάπτυξης που θα συγκροτηθεί στο μέλλον αντιπροσωπεύει ικανοποιητικό μοντέλο πλατφόρμας που θα μπορούσε να αναπαραχθεί σε άλλες περιοχές και χώρες του κόσμου, δεόντως προσαρμοσμένο στις τοπικές συνθήκες (12).

4.7.

Η ΕΟΚΕ είναι πρόθυμη να διευκολύνει την εποικοδομητική συμμετοχή των οργανώσεων της κοινωνίας των πολιτών στην εφαρμογή, στην παρακολούθηση και στην επανεξέταση του Θεματολογίου του 2030 σε παγκόσμιο επίπεδο. Η ΕΟΚΕ μπορεί να στηρίξει τη συμμετοχή αυτή αξιοποιώντας στο έπακρο το ευρύ δίκτυο επαφών, εταίρων και ενδιαφερόμενων φορέων της σε πολλές περιοχές του κόσμου. Καλεί επίσης την Επιτροπή να εντάξει και να ενσωματώσει τη διαρθρωτική και ουσιαστική στήριξη στις εξωτερικές πολιτικές και στα εξωτερικά της προγράμματα προκειμένου να δώσει τη δυνατότητα στις οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών τρίτων χωρών να συμμετέχουν ως πλήρεις εταίροι στη διαδικασία εφαρμογής του Θεματολογίου του 2030.