Απόφαση της Επιτροπής

της 3ης Ιουλίου 2001

για την κρατική ενίσχυση που η Γερμανία χορήγησε στην εταιρεία KHK Verbindetechnik GmbH Brotterode

[κοινοποιηθείσα υπό τον αριθμό Ε(2001) 1781]

(Το κείμενο στη γερμανική γλώσσα είναι το μόνο αυθεντικό)

(Κείμενο που παρουσιάζει ενδιαφέρον για τον ΕΟΧ)

(2002/71/ΕΚ)

Η ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΤΩΝ ΕΥΡΩΠΑΪΚΩΝ ΚΟΙΝΟΤΗΤΩΝ,

Έχοντας υπόψη:

τη συνθήκη για την ίδρυση της Ευρωπαϊκής Κοινότητας, και ιδίως το άρθρο 88 παράγραφος 2,

τη συμφωνία για τον Ευρωπαϊκό Οικονομικό Χώρο, και ιδίως το άρθρο 62 παράγραφος 1 στοιχείο α),

Αφού κάλεσε τους ενδιαφερομένους να υποβάλουν τις παρατηρήσεις τους κατ' εφαρμογή των προαναφερθέντων άρθρων(1) και λαμβάνοντας υπόψη τις παρατηρήσεις αυτές,

Εκτιμώντας τα ακόλουθα:

I. Η ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ

(1) Με επιστολή της 14ης Ιουνίου 1999 κατέστη γνωστό στην Επιτροπή ότι η Γερμανία χορήγησε την υπό εξέταση ενίσχυση στην εταιρεία KHK Verbindetechnik GmbH Brotterode (στο εξής "KHK"). Η Γερμανία διαβίβασε στην Επιτροπή περαιτέρω πληροφοριακά στοιχεία για το θέμα με επιστολές της 8ης Οκτωβρίου και της 20ής Δεκεμβρίου 1999, της 13ης Ιανουαρίου, της 27ης Μαρτίου και της 3ης Ιουλίου 2000.

(2) Η Επιτροπή, με επιστολή της 17ης Οκτωβρίου 2000, γνωστοποίησε στη Γερμανία την απόφασή της να κινήσει, σε σχέση με την υπό εξέταση ενίσχυση, τη διαδικασία που προβλέπεται στο άρθρο 88 παράγραφος 2 της συνθήκης ΕΚ.

(3) Η απόφαση της Επιτροπής για την κίνηση της διαδικασίας δημοσιεύτηκε στην Επίσημη Εφημερίδα των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων(2). Η Επιτροπή κάλεσε τους ενδιαφερομένους να υποβάλουν τις παρατηρήσεις τους επί της υπό εξέταση ενίσχυσης.

(4) Οι παρατηρήσεις που υποβλήθηκαν από ενδιαφερομένους στην Επιτροπή διαβιβάστηκαν στη συνέχεια στη Γερμανία, στην οποία παρεσχέθη και η ευκαιρία να τις σχολιάσει.

II. ΑΝΑΛΥΤΙΚΗ ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΤΗΣ ΕΝΙΣΧΥΣΗΣ

1. Η επιχείρηση

(5) Η KHK ιδρύθηκε το 1996, όταν τα στοιχεία του ενεργητικού τής υπο πτώχευση Metallverarbeitung Brotterode GmbH (στο εξής "MVB") εκποιήθηκαν από τον σύνδικο της πτώχευσης(3).

(6) Η διαδικασία πτώχευσης της MVB κινήθηκε την 1η Ιουλίου 1996. Ο σύνδικος της πτώχευσης άρχισε να αναζητεί έναν καινούργιο επενδυτή και συγχρόνως φρόντισε για τη συνέχιση της παραγωγής. Ξεκίνησε διαπραγματεύσεις με έξι υποψηφίους. Από αυτούς τελικώς επελέγησαν ως πλειοδοτούντες τέσσερις ιδιώτες, οι τρεις εκ των οποίων εργάζονταν για την MVB. Οι εν λόγω ιδιώτες επενδυτές σύστησαν την KHK ως νέα επιχείρηση. Στο πλαίσιο της ρύθμισης που είναι γνωστή ως "Auffanglösung" (προσωρινή ρύθμιση για την αποτροπή της κατάρρευσης προβληματικών επιχειρήσεων της πρώην Ανατολικής Γερμανίας), η ΚΗΚ εξαγόρασε ένα τμήμα των παραγωγικών εγκαταστάσεων της MVB. Τα στοιχεία του ενεργητικού της MVB, και ιδίως τα αναγκαία κτίρια και μηχανήματα, μεταβιβάστηκαν από τον σύνδικο στην KHK έναντι του ποσού του 1,2 εκατ. γερμανικών μάρκων (DEM).

(7) Η επιχείρηση εδρεύει στο Μπροτερόντε της Θουριγγίας. Πρόκειται για περιφέρεια που είναι επιλέξιμη για την παροχή κρατικών ενισχύσεων κατά την έννοια του άρθρου 87 παράγραφος 3 στοιχείο α) της συνθήκης ΕΚ. Η KHK εμπίπτει στην κατηγορία των "μικρών και μεσαίων επιχειρήσεων" (ΜΜΕ) και παράγει στηρίγματα για σώματα καλοριφέρ, βαθμίδες για αναρρίχηση σε πυλώνες ηλεκτρισμού και γάντζους με σφαιρική κεφαλή οι οποίοι χρησιμοποιούνται στον κατασκευαστικό κλάδο για τη μεταφορά δομικών στοιχείων από σκυρόδεμα.

2. Η αναδιάρθρωση

(8) Τα κεντρικά στοιχεία του σχεδίου αναδιάρθρωσης είναι τα ακόλουθα:

α) συγκέντρωση όλων των δραστηριοτήτων σε έναν τόπο·

β) εκσυγχρονισμός των παραγωγικών εγκαταστάσεων·

γ) αυτοματοποίηση της μεθόδου παραγωγής·

δ) σημαντική μείωση του προσωπικού·

ε) συρρίκνωση του φάσματος των παραγόμενων προϊόντων και παραγωγή αποκλειστικά και μόνο προϊόντων επί των οποίων επιτυγχάνεται θετική ταμειακή ροή·

στ) ανάπτυξη νέας γραμμής παραγωγής.

(9) Η MVB αποτελείτο από πέντε ξεχωριστές μονάδες παραγωγής, οι οποίες γεωγραφικά ήταν κατεσπαρμένες στην περιοχή της πόλης Μπροτερόντε. Η KHK αγόρασε τον έναν από τους υπάρχοντες χώρους παραγωγής μαζί με το παρακείμενο γήπεδο. Οι παραγωγικές εγκαταστάσεις συγκεντρώθηκαν σε αυτή την τοποθεσία. Η KHK πραγματοποίησε επένδυση για την αυτοματοποίηση των διαφόρων γραμμών παραγωγής. Η παραγωγή γινόταν πλέον μέσω ηλεκτρονικού υπολογιστή. Χάρη σε εργασίες αναμόρφωσης των εγκαταστάσεων, η συγκεκριμένη μονάδα απέκτησε σύστημα παροχής ενέργειας και θέρμανσης αυτοτελές σε σχέση με τις υπόλοιπες μονάδες παραγωγής της MVB.

(10) Από τις τρεις γραμμές παραγωγής που αγοράστηκαν αρχικά από την MVB, η KHK διατήρησε επιτυχώς σε λειτουργία τις δύο. Πρόκειται για τις γραμμές παραγωγής στηριγμάτων για σώματα καλοριφέρ και βαθμίδων αναρρίχησης. Η γραμμή παραγωγής εργαλείων πεπιεσμένου αέρα ετέθη εκτός λειτουργίας. Το 1998, η KHK άρχισε να παράγει γάντζους με σφαιρική κεφαλή οι οποίοι χρησιμοποιούνται στον κατασκευαστικό κλάδο για τη μεταφορά δομικών στοιχείων από σκυρόδεμα. Η παραγωγή της KHK αγοράζεται καθ' ολοκληρίαν από γερμανούς χονδρέμπορους.

(11) Κατά το χρόνο της κήρυξής της σε πτώχευση το έτος 1996, η MVB απασχολούσε 48 εργαζόμενους και πραγματοποιούσε κύκλο εργασιών ύψους 3,515 εκατ. γερμανικών μάρκων. H KHK, όταν ξεκίνησε τη δραστηριότητά της το 1996, απασχολούσε συνολικά 18 άτομα. Το 2000, το προσωπικό της αποτελείτο από 27 άτομα και ο κύκλος εργασιών της ανερχόταν σε 4,6 εκατ. γερμανικά μάρκα, ενώ ο ετήσιος ισολογισμός της σε ενοποιημένη βάση ανήλθε σε 180000 γερμανικά μάρκα.

(12) Σύμφωνα με την κοινοποίηση, η αναδιάρθρωση θα κάλυπτε τη χρονική περίοδο 1996-1999, ενώ το συνολικό κόστος των μέτρων εξυγίανσης υπολογιζόταν να ανέλθει σε 2,291 εκατ. γερμανικά μάρκα.

>ΘΕΣΗ ΠΙΝΑΚΑ>

(13) Η χρηματοδότηση του σχεδίου από κρατικούς πόρους κατανέμεται ως εξής:

>ΘΕΣΗ ΠΙΝΑΚΑ>

(14) Σύμφωνα με τα στοιχεία που περιλαμβάνονται στην κοινοποίηση, η συνεισφορά του επενδυτή έχει ως εξής:

>ΘΕΣΗ ΠΙΝΑΚΑ>

(15) Με το δάνειο ύψους 960000 γερμανικών μάρκων η KHK προέβη στην εξαγορά του ενεργητικού της MVB. Στη συνέχεια, μία ιδιωτική τράπεζα χορήγησε στην επιχείρηση πιστωτικό όριο τρέχοντος λογαριασμού ύψους 213000 γερμανικών μάρκων (με ανώτατο όριο τις 300000 γερμανικά μάρκα), καθώς και επενδυτικό δάνειο ύψους 415000 γερμανικών μάρκων. Αμφότερες οι πιστώσεις καλύπτονται με τις ίδιες ασφάλειες, δηλαδή με προσωπικές εγγυήσεις των επενδυτών, με υποθήκη ύψους 715000 γερμανικών μάρκων επί του ακινήτου στο οποίο στεγάζονται οι δραστηριότητες της επιχείρησης, με την εξασφαλιστική μεταβίβαση κυριότητας επί παγίων περιουσιακών στοιχείων, καθώς επίσης με συνολική εκχώρηση των απαιτήσεων από προμήθειες και παροχές. Επιπλέον, το επενδυτικό δάνειο καλύπτεται κατά 80 % (332000 γερμανικά μάρκα) με εγγύηση για το ελλείπον της Bürgschaftsbank Thüringen(4) και εκτός αυτού τυγχάνει πλήρους αναχρηματοδότησης από μέρους της Kreditanstalt für Wiederaufbau (KfW) στο πλαίσιο του εγκεκριμένου προγράμματος ανασυγκρότησης με την ονομασία ERP της KfW(5).

(16) Στην απόφασή της για την κίνηση της διαδικασίας η Επιτροπή εξέφρασε αμφιβολίες για το κατά πόσον το επενδυτικό δάνειο των 415000 γερμανικών μάρκων μπορεί να θεωρηθεί καθ' ολοκληρίαν ως συνεισφορά του επενδυτή κατά την έννοια των κατευθυντήριων γραμμών για την αξιολόγηση των κρατικών ενισχύσεων για τη διάσωση και αναδιάρθρωση προβληματικών επιχειρήσεων(6) (στο εξής: "οι κατευθυντήριες γραμμές"), δεδομένου ότι το δάνειο αυτό, πέραν της ασφάλειας που είχε παράσχει ο επενδυτής/η εταιρεία, καλυπτόταν κατά το 80 % (332000 γερμανικά μάρκα) από εγγύηση του ομόσπονδου κρατιδίου. Πέραν αυτού, διατυπωνόταν το συμπέρασμα ότι το δάνειο ετύγχανε αναχρηματοδότησης από μέρους της KfW στο πλαίσιο του προγράμματός της που είναι γνωστό ως ERP και το οποίο έχει εγκριθεί από την Επιτροπή, καθώς επίσης ότι καλύπτεται με περιουσιακά στοιχεία τα οποία ως επί το πλείστον έχουν αποκτηθεί χάρη στις χορηγηθείσες κρατικές ενισχύσεις.

(17) Ακόμη, η Επιτροπή αμφέβαλλε για το κατά πόσον το δάνειο ύψους 213000 γερμανικών μάρκων (πιστωτικό όριο τρέχοντος λογαριασμού) είχε χορηγηθεί υπό τους όρους που ίσχυαν στην αγορά, με αποτέλεσμα να μην είναι βέβαιο αν μπορούσε να θεωρηθεί ιδία συνεισφορά του επενδυτή κατά την έννοια των κατευθυντήριων γραμμών, δεδομένου ότι για την εξασφάλισή του χρησιμοποιήθηκαν περιουσιακά στοιχεία τα οποία είχαν αποκτηθεί χάρη στις χορηγηθείσες κρατικές ενισχύσεις.

(18) Για τους προεκτεθέντες λόγους, η Επιτροπή αμφέβαλλε για το κατά πόσο η συνεισφορά του επενδυτή για την αναδιάρθρωση μπορούσε να θεωρηθεί άξια λόγου σύμφωνα με τις κατευθυντήριες γραμμές και για το κατά πόσον η ενίσχυση μπορούσε να θεωρηθεί μη δυσανάλογη σε συνάρτηση με το κόστος και τα οφέλη της αναδιάρθρωσης.

III. ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ ΤΩΝ ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΜΕΝΩΝ

(19) Η Επιτροπή έλαβε υπόμνημα της KHK, όπου τονίζεται ότι το σχέδιο αναδιάρθρωσης εφαρμόστηκε μέχρι κεραίας και ότι τα λειτουργικά αποτελέσματα κατά το έτος 2000 ήταν καλύτερα από τα αναμενόμενα, δεδομένου ότι ο κύκλος εργασιών ανήλθε σε 4,6 εκατ. γερμανικά μάρκα, ενώ ο ετήσιος ισολογισμός σε ενοποιημένη βάση ήταν 180000 γερμανικά μάρκα. Πάντως, χωρίς την οικονομική υποστήριξη της BvS και του ομόσπονδου κρατιδίου της Θουριγγίας δεν θα είχε καταστεί δυνατή η σύσταση της επιχείρησης και θα είχαν χαθεί όλες οι σχετικές θέσεις εργασίας. Οι μέτοχοι της επιχείρησης είναι αποφασισμένοι να συνεχίσουν με επιτυχία τη δραστηριότητά της και μάλιστα ένωσαν οικονομικά τις τύχες τους με εκείνην της επιχείρησης μέσω της παροχής προσωπικών εγγυήσεων.

IV. ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ ΤΗΣ ΓΕΡΜΑΝΙΑΣ

(20) Η Γερμανία υποστηρίζει ότι οι επιφυλάξεις της Επιτροπής σχετικά με τις δύο πιστώσεις στηρίζονταν στο γεγονός ότι τα στοιχεία του ενεργητικού της εταιρείας που είχαν χρησιμοποιηθεί ως ασφάλεια για τα δάνεια είχαν αγορασθεί, τουλάχιστον εν μέρει, με την ενίσχυση που χορηγήθηκε στην KHK. Κατά την άποψη της Γερμανίας, η Επιτροπή συνεπέρανε ότι η χρήση στοιχείων του ενεργητικού αγορασμένων με κρατικές ενισχύσεις ως ασφάλειας για δάνειο προερχόμενο από ιδιωτική τράπεζα σήμαινε ότι το ίδιο το δάνειο εμπεριείχε στοιχεία κρατικής ενίσχυσης. Κάτι τέτοιο, όμως, θα οδηγούσε σε ανεπίτρεπτο διπλό υπολογισμό της ενίσχυσης, με αποτέλεσμα να θεωρηθεί αβάσιμο και το ίδιο το συμπέρασμα. Παραδείγματος χάρη, το δάνειο της BvS, αφενός, θα αξιολογείτο κατά 100 % ως μεμονωμένη ενίσχυση και, αφετέρου, θα συνυπολογιζόταν για δεύτερη φορά ως στοιχείο ενίσχυσης του χορηγηθέντος από την ιδιωτική τράπεζα δανείου.

(21) Σύμφωνα με τη Γερμανία, η Επιτροπή, ανεξαρτήτως της βασιμότητας του ανωτέρω συμπεράσματος, οφείλει στην περίπτωση αυτή να προσδιορίσει επίσης το μέγεθος του στοιχείου ενίσχυσης. Θα ήταν ουσιαστικά αδύνατο να υπολογισθεί το προερχόμενο από κρατική ενίσχυση ποσό που καταβλήθηκε για την αγορά των στοιχείων του ενεργητικού τα οποία στη συνέχεια χρησιμοποιήθηκαν ως ασφάλεια για το δάνειο. Πάντα κατά τη Γερμανία, δεν υπάρχει μέθοδος που να επιτρέπει τον υπολογισμό του μεγέθους του στοιχείου ενίσχυσης του δανείου, πράγμα που σημαίνει ότι η έλλειψη ποσοτικού υπολογισμού των στοιχείων ενίσχυσης αναιρεί την πρακτική χρησιμότητα του αποτελέσματος.

(22) Η Γερμανία διατείνεται ότι η Επιτροπή, κατά την εξαγωγή του συμπεράσματός της, παρέλειψε να λάβει υπόψη ότι σκοπός αλλά και αυτή τούτη η ουσία της ενίσχυσης ήταν να μπορέσει ο αποδέκτης να μετάσχει στη συναλλακτική δραστηριότητα υπό κανονικούς όρους αγοράς. Η "διαιώνιση" της ενίσχυσης στην οικονομική ανάπτυξη της επιχείρησης ήταν συνεπώς εγγενής στη συγκεκριμένη ενίσχυση. Ως εκ τούτου, το συμπέρασμα της Επιτροπής θα είχε ως αποτέλεσμα να αυξάνεται η ένταση της ενίσχυσης κάθε φορά που υπάρχει κάποια οικονομική εξέλιξη η οποία συνδέεται καθ' οιονδήποτε τρόπο με την αρχικώς χορηγηθείσα ενίσχυση.

(23) Εξάλλου, η Γερμανία επεσήμαινε ότι η Επιτροπή όφειλε επίσης να λάβει υπόψη το γεγονός ότι τα δάνεια ήταν εξασφαλισμένα και με προσωπική εγγύηση των επενδυτών, με την εξασφαλιστική μεταβίβαση κυριότητας επί παγίων περιουσιακών στοιχείων, καθώς επίσης με συνολική εκχώρηση των απαιτήσεων από προμήθειες και παροχές. Για τον λόγο αυτό, η αγορά στοιχείων του ενεργητικού με χρήματα από ενισχύσεις δεν είναι σωστό να οδηγήσει στο συμπέρασμα ότι τα δάνεια που εξασφαλίζονταν με τα συγκεκριμένα στοιχεία του ενεργητικού εμπεριείχαν περαιτέρω στοιχεία ενίσχυσης.

(24) Προκειμένου περί του επενδυτικού δανείου των 415000 γερμανικών μάρκων, η Γερμανία υποστηρίζει ότι, κατά τη γνώμη της, το στοιχείο ενίσχυσης του υπόψη δανείου ανέρχεται κατά ανώτατο όριο στο ποσό των 332000 γερμανικών μάρκων, το οποίο αντιστοιχεί στην κατά 80 % εγγύηση του δανείου από το οικείο ομόσπονδο κρατίδιο.

(25) Σε ό,τι αφορά το δάνειο εκμεταλλεύσεως ύψους 213000 γερμανικών μάρκων, η Γερμανία υποστηρίζει ότι η Deutsche Bank AG είναι μία ιδιωτική τράπεζα και ότι το δάνειο χορηγήθηκε υπό τους συνήθεις όρους της αγοράς. Ως εκ τούτου, πρέπει να θεωρηθεί ως συνεισφορά του επενδυτή σύμφωνα με την πάγια πρακτική της Επιτροπής. Η Γερμανία επισημαίνει ότι το μέγιστο ύψος του πιστωτικού ορίου ήταν 300000 γερμανικά μάρκα, ότι το επιτόκιο ήταν 9 % και ότι προς εξασφάλιση του δανείου είχαν παρασχεθεί προσωπικές εγγυήσεις των επενδυτών (417000 γερμανικών μάρκων), είχε παραχωρηθεί υποθήκη επί του ακινήτου της επιχείρησης (715000 γερμανικών μάρκων), είχε γίνει εξασφαλιστική μεταβίβαση κυριότητας επί παγίων περιουσιακών στοιχείων και είχε πραγματοποιηθεί συνολική εκχώρηση των απαιτήσεων από προμήθειες και παροχές. Κατά την άποψη της Γερμανίας, οι όροι αυτοί αντιστοιχούν στους συνήθεις όρους της αγοράς.

(26) Ακόμη, η Γερμανία διατείνεται ότι το πιστωτικό όριο μέγιστου ύψους 300000 γερμανικών μάρκων που χορηγήθηκε στην KHK από την Deutsche Bank πρέπει να θεωρηθεί στο σύνολό του ως συνεισφορά του επενδυτή. Από το ποσό αυτό, η επιχείρηση έχει αντλήσει μέχρι σήμερα μόνο 213000 γερμανικά μάρκα, αν και δεν είναι δυνατό να αποκλεισθεί ότι η επιχείρηση, σε περίπτωση που οξυνθεί απρόβλεπτα η ανάγκη της για ρευστότητα, μπορεί να αναγκασθεί να κάνει χρήση και των υπολοίπων 87000 γερμανικών μάρκων. Σε κάθε περίπτωση, η επιχείρηση είχε στη διάθεσή της το σύνολο του ποσού των 300000 γερμανικών μάρκων. Κατά συνέπεια, πρέπει να γίνει δεκτό ότι το συνολικό κόστος της αναδιάρθρωσης για την επιχείρηση ανήλθε στα 2,378 εκατ. γερμανικά μάρκα.

(27) Το τελευταίο σημείο το οποίο η Γερμανία θίγει στην επιχειρηματολογία της σχετίζεται με το μέγεθος της επιχείρησης και με την περιοχή στην οποία αυτή εδρεύει. Η Γερμανία τονίζει ότι η KHK είναι μικρομεσαία επιχείρηση και ότι είχε αποτελέσει αντικείμενο εξαγοράς από πλευράς μιας ομάδας πρώην διευθυντικών στελεχών της. Η περιοχή στην οποία εδρεύει η επιχείρηση είναι επιλέξιμη για την παροχή κρατικών ενισχύσεων σύμφωνα με το άρθρο 87 παράγραφος 3 στοιχείο α) της συνθήκης ΕΚ και χαρακτηρίζεται από υψηλό ποσοστό ανεργίας. Η επένδυση στην KHK έχει ως αποτέλεσμα τη διασφάλιση σε βάθος χρόνου 24 θέσεων εργασίας στην περιοχή, γεγονός που συντελεί στην οικονομική της ανάπτυξη.

V. ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΤΗΣ ΕΝΙΣΧΥΣΗΣ

(28) Σύμφωνα με το άρθρο 87 παράγραφος 1 της συνθήκης ΕΚ, ενισχύσεις που χορηγούνται υπό οποιαδήποτε μορφή από τα κράτη ή με κρατικούς πόρους και που νοθεύουν ή απειλούν να νοθεύσουν τον ανταγωνισμό δια της ευνοϊκής μεταχειρίσεως ορισμένων επιχειρήσεων ή ορισμένων κλάδων παραγωγής είναι ασυμβίβαστες με την κοινή αγορά, κατά το μέτρο που επηρεάζουν τις μεταξύ κρατών μελών συναλλαγές. Σύμφωνα με πάγια νομολογία του Δικαστηρίου και του Πρωτοδικείου των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων, το κριτήριο του περιορισμού των συναλλαγών θεωρείται ότι πληροίται όταν η αποδέκτρια επιχείρηση αναπτύσσει οικονομική δραστηριότητα η οποία έγκειται στην πραγματοποίηση συναλλαγών μεταξύ κρατών μελών.

(29) Η Επιτροπή επισημαίνει ότι η κοινοποιηθείσα ενίσχυση χορηγήθηκε με κρατικούς πόρους προς όφελος μεμονωμένης επιχείρησης, η οποία ωφελήθηκε από αυτήν στο μέτρο που κατέβαλε περιορισμένα έξοδα σε σύγκριση με αυτά που υπό κανονικές συνθήκες θα είχε επωμισθεί για την εφαρμογή του κοινοποιηθέντος σχεδίου αναδιάρθρωσης. Πέραν αυτού όμως, η αποδέκτρια της ενίσχυσης KHK κατασκευάζει μεταλλικά δομικά στοιχεία, τα οποία αποτελούν αντικείμενο εμπορικών συναλλαγών μεταξύ κρατών μελών. Επομένως, η υπό εξέταση ενίσχυση εμπίπτει στο πεδίο εφαρμογής του άρθρου 87 παράγραφος 1 της συνθήκης ΕΚ.

1. Ενίσχυση αναδιάρθρωσης

(30) Το κοινοποιηθέν σχέδιο αφορά την αναδιάρθρωση της επιχείρησης σύμφωνα με το σχέδιο αναδιάρθρωσης που υπέβαλαν οι επενδυτές. Η Επιτροπή επισημαίνει ότι τα σχέδια αναδιάρθρωσης προβληματικών επιχειρήσεων πρέπει υποχρεωτικώς να αξιολογούνται με γνώμονα τις κατευθυντήριες γραμμές.

(31) Η Επιτροπή διαπιστώνει ότι η νεοσύστατη εταιρεία KHK, για να είναι σε θέση να αναδιαρθρωθεί, εξαγόρασε ένα μέρος της περιουσίας της MVB. Τα στοιχεία του ενεργητικού της MVB εκποιήθηκαν σύμφωνα με όσα προβλέπει η γερμανική πτωχευτική νομοθεσία με ανοικτό πλειοδοτικό διαγωνισμό. Από τα στοιχεία που περιλαμβάνει η κοινοποίηση η Επιτροπή συνάγει ότι τα στοιχεία του ενεργητικού της MVB επωλήθησαν στον πλειοδοτήσαντα σε κανονικές τιμές της αγοράς.

(32) Κατά κανόνα, μια νεοσύστατη επιχείρηση δεν είναι δυνατό να θεωρηθεί "προβληματική". Λόγω του ιδιάζοντος χαρακτήρα της διαδικασίας οικονομικής μεταρρύθμισης στα νέα ομόσπονδα γερμανικά κρατίδια, η Επιτροπή έχει συμφωνήσει να εφαρμόζει τις κατευθυντήριες γραμμές και στην περίπτωση των καλουμένων "Auffanglösungen" (πρόκειται για ρυθμίσεις για την αποτροπή της κατάρρευσης προβληματικών ανατολικογερμανικών επιχειρήσεων)(7), κατά τις οποίες η εκποίηση τμημάτων της εταιρικής περιουσίας έχει ως σκοπό να καταστεί δυνατή η συνέχιση της δραστηριότητας μιας επιχείρησης που έχει καταστεί αφερέγγυα. Η εφαρμογή των κατευθυντήριων γραμμών σε επιχειρήσεις αυτής της κατηγορίας μπορεί να κριθεί δικαιολογημένη με βάση τα προβλήματα στα νέα ομόσπονδα κρατίδια εν γένει, και ειδικότερα, με βάση τα προβλήματα της επιχείρησης.

(33) Η KHK έχει την έδρα της στα νέα ομόσπονδα κρατίδια της Γερμανίας. Η εκποίηση αφορούσε το σύνολο των περιουσιακών στοιχείων της πρώην MVB, τα οποία ήταν αναγκαία για τη διατήρηση σε λειτουργία της αναληφθείσας γραμμής παραγωγής. Οι δραστηριότητες της MVB που ήταν οικονομικώς αποδοτικές συνεχίστηκαν. Επομένως, η πράξη μεταβίβασης των στοιχείων του ενεργητικού της MVB αποτελεί περίπτωση γνήσιας "Auffanglösung", με αποτέλεσμα τα μέτρα υπέρ της KHK να μπορούν να θεωρηθούν ενισχύσεις αναδιάρθρωσης.

(34) Είναι σκόπιμο να σημειωθεί ότι στις 9 Οκτωβρίου 1999 ετέθησαν σε ισχύ νέες "κοινοτικές κατευθυντήριες γραμμές σχετικά με τις κρατικές ενισχύσεις για τη διάσωση και την αναδιάρθρωση προβληματικών επιχειρήσεων"(8). Σύμφωνα με την αιτιολογική σκέψη 101 των εν λόγω κατευθυντήριων γραμμών, η Επιτροπή εξετάζει το συμβιβάσιμο μη κοινοποιηθεισών ενισχύσεων επί τη βάσει των νέων κατευθυντήριων γραμμών, υπό την προϋπόθεση ότι η εκάστοτε ενίσχυση ή ένα τμήμα της χορηγήθηκε μετά τη δημοσίευση των κατευθυντήριων γραμμών. Σε όλες τις άλλες περιπτώσεις, το συμβιβάσιμο εξετάζεται επί τη βάσει των κατευθυντήριων γραμμών που ίσχυαν κατά το χρόνο χορήγησης της ενίσχυσης. Επειδή στην παρούσα υπόθεση οι επίμαχες ενισχύσεις χορηγήθηκαν στο σύνολό τους προ της θέσης σε ισχύ των προαναφερθεισών νέων κατευθυντήριων γραμμών, η αξιολόγησή τους πρέπει να γίνει με γνώμονα τις κατευθυντήριες γραμμές του 1994(9).

(35) Βάσει των κατευθυντήριων γραμμών, η Επιτροπή θεωρεί ότι οι ενισχύσεις διάσωσης και αναδιάρθρωσης είναι δυνατό να συμβάλλουν στην ανάπτυξη οικονομικών κλάδων χωρίς να επηρεάζουν τους όρους των συναλλαγών κατά τρόπο επιζήμιο για το κοινό συμφέρον κατά την έννοια του άρθρου 87 παράγραφος 3 στοιχείο γ) της συνθήκης ΕΚ, εφόσον όμως πληρούνται οι προϋποθέσεις που καθορίζονται στις κατευθυντήριες γραμμές.

(36) Η Επιτροπή παρατηρεί ότι από το συνολικό ποσό του 1643000 γερμανικών μάρκων το οποίο προήλθε από κρατικούς πόρους που απετέλεσαν αντικείμενο κοινοποίησης στο πλαίσιο της δεύτερης αναδιάρθρωσης, οι 653000 γερμανικά μάρκα αποτελούν ενισχύσεις χορηγηθείσες κατ' εφαρμογή εγκεκριμένων καθεστώτων. Ως εκ τούτου, οι συγκεκριμένες ενισχύσεις θεωρούνται υφιστάμενες ενισχύσεις κατά την έννοια του άρθρου 1 στοιχείο β) περίπτωση ii) του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 659/1999 του Συμβουλίου, της 22ας Μαρτίου 1999, για τη θέσπιση λεπτομερών κανόνων εφαρμογής του άρθρου 93 της συνθήκης ΕΚ(10). Κατά συνέπεια, δεν είναι απαραίτητο να διερευνήσει η Επιτροπή στην παρούσα απόφαση κατά πόσον αυτές συμβιβάζονται με την κοινή αγορά. Εξάλλου, οι εν λόγω υφιστάμενες ενισχύσεις ύψους 653000 γερμανικών μάρκων πρόκειται να ληφθούν υπόψη κατά την αξιολόγηση των ενισχύσεων υπό το πρίσμα της αρχής της αναλογικότητας σύμφωνα με το σημείο 3.2.2 περίπτωση iii) των κατευθυντήριων γραμμών.

(37) Σύμφωνα με τις κατευθυντήριες γραμμές, οι κρατικές ενισχύσεις πρέπει να μην είναι δυσανάλογες σε σύγκριση με το κόστος και τα οφέλη της αναδιάρθρωσης. Στο σημείο 3.2.2 περίπτωση iii) των κατευθυντήριων γραμμών ορίζεται ότι η εκάστοτε ενίσχυση πρέπει να περιορίζεται στο ελάχιστο ύψος που είναι αναγκαίο για την πραγματοποίηση της αναδιάρθρωσης και να μην είναι δυσανάλογη σε σχέση με το όφελος που αναμένεται να προκύψει από τη σκοπιά της Κοινότητας. Ο αποδέκτης της ενίσχυσης είναι υποχρεωμένος να συνεισφέρει και ο ίδιος σημαντικά με δικούς του πόρους στην υλοποίηση του σχεδίου αναδιάρθρωσης.

(38) Στην απόφασή της σχετικά με την κίνηση της διαδικασίας, η Επιτροπή διατύπωνε επιφυλάξεις για το κατά πόσον τα δύο δάνεια που η επιχείρηση έλαβε από την Deutsche Bank μπορούν να θεωρηθούν ως συνεισφορά του επενδυτή από τους δικούς του πόρους, και τούτο διότι ως ασφάλειες για τα δάνεια αυτά είχαν χρησιμοποιηθεί περιουσιακά στοιχεία αποκτηθέντα με χρήματα από κρατικές ενισχύσεις. Κατά συνέπεια, η Επιτροπή αμφέβαλλε για το κατά πόσον η συνεισφορά του επενδυτή μπορεί να θεωρηθεί αξιόλογη κατά την έννοια των κατευθυντήριων γραμμών.

2. Το επενδυτικό δάνειο ύψους 415000 DEM

(39) Κατά την κίνηση της διαδικασίας διατυπώθηκαν αμφιβολίες για το κατά πόσον το επενδυτικό δάνειο ύψους 415000 γερμανικών μάρκων μπορεί να θεωρηθεί ως ιδία συνεισφορά του επενδυτή, λαμβανομένου υπόψη ότι, εκτός από τις ασφάλειες που παρέσχε ο επενδυτής/η επιχείρηση(11), είχε επίσης παραχωρηθεί εγγύηση του ομόσπονδου κρατιδίου για το 80 % του ποσού (332000 γερμανικών μάρκων). Επιπλέον, το δάνειο ετύγχανε αναχρηματοδότησης στο πλαίσιο ενός εγκριθέντος προγράμματος ενισχύσεων.

(40) Η Επιτροπή καταλήγει στο συμπέρασμα ότι η κρατική εγγύηση παρεσχέθη στο πλαίσιο εγκεκριμένου καθεστώτος εγγυήσεων(12). Σύμφωνα με τους όρους του εν λόγω καθεστώτος, η ένταση ενίσχυσης των εγγυήσεων που παρέχονται υπέρ προβληματικών επιχειρήσεων μπορούν να φθάνουν και το 100 %. Σχετικά με το θέμα αυτό επισημαίνεται ότι η Γερμανία, στις παρατηρήσεις της περί της κίνησης της διαδικασίας, αναίρεσε αυτό που είχε δηλώσει στην κοινοποίησή της και υποστήριξε ότι το στοιχείο ενίσχυσης του υπόψη δανείου ανερχόταν κατά μέγιστο όριο στο 80 % του ποσού του δανείου (332000 γερμανικών μάρκων). Η Γερμανία συνυπολόγισε μόνον τα υπόλοιπα 83000 γερμανικά μάρκα στην ιδία συνεισφορά του επενδυτή.

(41) Με βάση τα προεκτεθέντα και λαμβανομένου υπόψη ότι η KHK ήταν μία προβληματική επιχείρηση όταν χορηγήθηκε το δάνειο και αξιώθηκε η παροχή εγγύησης δια το ελλείπον από τη δανειοδότρια τράπεζα, η Επιτροπή θεωρεί ότι η κατά 80 % εγγύηση για το υπόλοιπο μέρος του δανείου, δηλαδή το ποσό των 332000 γερμανικών μάρκων, πρέπει να θεωρηθεί ενίσχυση.

(42) Ανεξάρτητα από την εγγύηση, πρέπει να σημειωθεί ότι, καίτοι το συγκεκριμένο δάνειο χορηγήθηκε από ιδιωτική τράπεζα, η αναχρηματοδότησή του είχε προβλεφθεί να γίνει από την KfW στο πλαίσιο του προγράμματος ανασυγκρότησης με την ονομασία "ERP". Το εν λόγω πρόγραμμα είναι ένα εγκεκριμένο καθεστώς ενισχύσεων, στο πλαίσιο του οποίου χορηγούνται σε ιδιώτες χαμηλότοκα δάνεια με σκοπό την εξαγορά επιχειρήσεων, όταν εκτιμάται ότι με τον τρόπο αυτό διασφαλίζεται η συνέχιση της οικονομικής δραστηριότητας της εκάστοτε επιχείρησης και ότι ο εκάστοτε ιδιώτης, χωρίς το δάνειο, δεν θα είχε την οικονομική ευχέρεια που απαιτείται για την εξαγορά της επιχείρησης.

(43) Η Επιτροπή επισημαίνει ότι η διάρκεια του δανείου ήταν δωδεκαετής (1997-2009), ότι το επιτόκιο ήταν 5 % ετησίως μέχρι τις 31 Μαρτίου 2007 και ότι η αποπληρωμή του έπρεπε να πραγματοποιηθεί σε ισόποσες δόσεις μεταξύ του 2000 και του 2009. Κατά το χρόνο καταβολής του δανείου, δηλαδή το Μάρτιο του 1997, το επιτόκιο αναφοράς ήταν 6,86 %. Επειδή τότε η επιχείρηση ήταν προβληματική και επειδή ένας όρος για τη χορήγηση του δανείου σύμφωνα με το εγκριθέν καθεστώς ήταν ότι δεν έπρεπε να είναι διαθέσιμη καμία άλλη χρηματοδότηση, γίνεται δεκτό ότι καμία τράπεζα δεν θα ήταν διατεθειμένη να χορηγήσει στην επιχείρηση ένα δάνειο ανάλογου ύψους υπό τους τρέχοντες όρους της αγοράς.

(44) Για τον λόγο αυτό, και καθώς δεν είναι δυνατή η σύγκριση με το σύνηθες επιτόκιο της αγοράς, γίνεται σύγκριση μεταξύ του επιτοκίου που εφαρμόστηκε εν προκειμένω (5 %) και του επιτοκίου αναφοράς (6,86 %) προσαυξημένου κατά 4 %, κατά τα προβλεπόμενα στην ανακοίνωση της Επιτροπής σχετικά με τη μέθοδο καθορισμού των επιτοκίων αναφοράς και προεξόφλησης(13). Η διαφορά του 5,86 % μεταξύ των ανωτέρω δύο ποσοστών θεωρείται ότι αποτελεί κρατική ενίσχυση προς όφελος της επιχείρησης για το 20 % του δανείου που δεν καλυπτόταν από την εγγύηση. Με βάση υπολογισμούς για την περίοδο ισχύος του δανείου και με αναγωγή του επιδοτηθέντος επιτοκίου στην αξία την οποία είχε το 1997, προκύπτει ότι το ποσό της ενίσχυσης ανήλθε σε 24966 Γερμανικών μάρκων.

3. Πιστωτικό όριο τρέχοντος λογαριασμού για 213000 DEM (300000 DEM κατ' ανώτατο όριο)

(45) Κατά την κίνηση της διαδικασίας, η Επιτροπή εξέφρασε επιφυλάξεις για το κατά πόσον το πιστωτικό όριο των 213000 γερμανικών μάρκων είχε χορηγηθεί υπό τους συνήθεις όρους της αγοράς και συνεπώς για το εάν είναι δυνατό να θεωρηθεί ως ιδία συνεισφορά του επενδυτή, αν ληφθεί υπόψη ότι ως ασφάλεια γι' αυτό χρησιμοποιήθηκαν περιουσιακά στοιχεία τα οποία είχαν αποκτηθεί με κεφάλαια από κρατική ενίσχυση.

(46) Όταν η Επιτροπή διερευνά κατά πόσο ένα δάνειο έχει χορηγηθεί υπό τους συνήθεις όρους της αγοράς, εξετάζει συνήθως τους όρους χορήγησης του δανείου, καθώς επίσης τα πραγματικά δεδομένα της υπόθεσης από τη σκοπιά της δανειοδότριας τράπεζας. Για να καταλήξει η Επιτροπή στο συμπέρασμα ότι πρόκειται πράγματι για δάνειο χορηγηθέν υπό τους συνήθεις όρους της αγοράς, πρέπει να έχει διαπιστώσει ότι η τράπεζα που το χορήγησε είναι ιδιωτική, ότι οι τόκοι που οφείλονται αντιστοιχούν στους συνήθεις όρους της αγοράς, ότι οι ασφάλειες που έχουν παρασχεθεί αντιστοιχούν στη συνήθη πρακτική της οικείας τράπεζας και ότι οι ασφάλειες αυτές έχουν όντως παρασχεθεί από το δανειολήπτη.

(47) Η Επιτροπή επισημαίνει ότι, κατά κανόνα, οι επιχειρήσεις χρησιμοποιούν ως ασφάλεια για τα εμπορικά δάνεια που λαμβάνουν περιουσιακά τους στοιχεία ή τα μελλοντικά τους έσοδα από την επιχειρηματική τους δραστηριότητα. Πρόκειται για τις συνηθέστερες μορφές ασφαλειών και αντίστοιχες είναι οι απαιτήσεις των τραπεζών. Αν δεν χρησιμοποιηθούν ως ασφάλεια τα περιουσιακά στοιχεία μιας επιχείρησης, είναι αδύνατη η μελλοντική χρηματοδότηση της επιχειρηματικής της δραστηριότητας, των επενδύσεων, κ.λπ.

(48) Η Επιτροπή επισημαίνει επίσης ότι σε παλαιότερες υποθέσεις οι οποίες ενέπιπταν στις κατευθυντήριες γραμμές ενέκρινε τη χρήση κρατικών ενισχύσεων με σκοπό την αγορά στοιχείων ενεργητικού από προβληματική επιχείρηση(14). Η Επιτροπή κάνει δεκτό το επιχείρημα της Γερμανίας ότι η ουσία και ο σκοπός της ενίσχυσης ήταν ακριβώς να καταστεί δυνατή η συμμετοχή της αποδέκτριας επιχείρησης στις εμπορικές συναλλαγές υπό κανονικούς όρους αγοράς. Η Επιτροπή δέχεται ακόμη ότι, κατά κανόνα, μία επιχείρηση έχει το δικαίωμα να χρησιμοποιεί πάγια περιουσιακά στοιχεία, απαιτήσεις της, κ.λπ. ως ασφάλεια για τη συνέχιση της δανειακής χρηματοδότησης της επιχειρηματικής της δραστηριότητας ή/και για την εξασφάλιση δανείων με σκοπό την πραγματοποίηση περαιτέρω επενδύσεων.

(49) Για τους προεκτεθέντες λόγους, η Επιτροπή θεωρεί ότι το γεγονός ότι ορισμένα στοιχεία του ενεργητικού, τα οποία είχαν αγορασθεί με κεφάλαια από κρατικές ενισχύσεις, χρησιμοποιήθηκαν στη συνέχεια ως ασφάλεια για δάνειο δεν αρκεί από μόνο του για να οδηγήσει στο συμπέρασμα ότι το υπόψη δάνειο δεν χορηγήθηκε υπό τους συνήθεις όρους της αγοράς και συνεπώς ότι εμπεριέχει το στοιχείο της κρατικής ενίσχυσης.

(50) Η Επιτροπή επισημαίνει ότι το δάνειο, πέραν του γηπέδου και του μηχανολογικού εξοπλισμού, είναι επίσης ασφαλισμένο με εκχώρηση απαιτήσεων και μεταβίβαση της κυριότητας επί των ετοιμοπαράδοτων προϊόντων στη δανειοδότρια τράπεζα, καθώς επίσης με την παροχή προσωπικής εγγύησης από τους τέσσερις μετόχους. Το επιτόκιο που ισχύει γι' αυτό είναι 9 %. Επομένως, οι όροι υπό τους οποίους χορηγήθηκε το πιστωτικό όριο δεν παρέχουν καμία ένδειξη για το ότι το δάνειο δεν χορηγήθηκε υπό τους συνήθεις όρους της αγοράς, με αποτέλεσμα η Επιτροπή να το θεωρεί δανειακή χρηματοδότηση κατά την έννοια των κατευθυντήριων γραμμών.

(51) Ακόμη, η Επιτροπή επισημαίνει την παρατήρηση της Γερμανίας σύμφωνα με την οποία το πιστωτικό όριο μέγιστου ύψους 300000 γερμανικών μάρκων που η KHK εξασφάλισε από την Deutsche Bank πρέπει να θεωρηθεί στο σύνολό του ως ιδία συνεισφορά του επενδυτή, δεδομένου ότι, μολονότι η επιχείρηση έχει προς το παρόν αντλήσει απ' αυτό μόνο 213000 γερμανικα μάρκα, δεν παύει να έχει δικαίωμα στο σύνολο του ποσού (300000 γερμανικών μάρκων) με σκοπό την κάλυψη των ταμειακών της αναγκών κατά τη διάρκεια της διαδικασίας αναδιάρθρωσης.

(52) Η Επιτροπή παρατηρεί ότι οι ανάγκες χρηματοδότησης που προβλέπονται στο κοινοποιηθέν σχέδιο αναδιάρθρωσης ανέρχονται συνολικά σε 2291000 γερμανικά μάρκα. Σε κάθε σχέδιο αναδιάρθρωσης πρέπει υποχρεωτικά να προσδιορίζονται όλες οι δαπάνες αναδιάρθρωσης και να διευκρινίζεται ο τρόπος επιμερισμού τους μεταξύ των κρατικών φορέων και του αποδέκτη της ενίσχυσης. Στην κοινοποίηση, η οποία περιελάμβανε την κατανομή αυτή, αναφερόταν ότι μόνο οι 213000 γερμανικών μάρκων του πιστωτικού ορίου τρέχοντος λογαριασμού αποτελούσαν συνεισφορά του επενδυτή. Αν ληφθεί υπόψη ότι μια τροποποίηση του σχεδίου αναδιάρθρωσης είναι δυνατό να εξετασθεί μόνον υπό ορισμένες προϋποθέσεις και ότι η περίοδος που επρόκειτο να καλύψει η συγκεκριμένη αναδιάρθρωση έληξε το 1999, η Επιτροπή συμπεραίνει ότι δεν συντρέχει κανένας λόγος προκειμένου να τροποποιηθεί με αναδρομική ισχύ το κοινοποιηθέν σχέδιο αναδιάρθρωσης. Ως εκ τούτου, γίνεται δεκτό ότι το συνολικό κόστος της αναδιάρθρωσης ανέρχεται στο ποσό των 2291000 γερμανικών μάρκων και ότι η ιδία συνεισφορά του επενδυτή υπό μορφή πιστωτικού ορίου της Deutsche Bank με σκοπό τη χρηματοδότηση του εν λόγω κόστους ισούται με 213000 γερμανικών μάρκων.

4. Εξέταση της ενίσχυσης υπό το πρίσμα της αρχής της αναλογικότητας

(53) Με βάση τα αναφερόμενα στις αιτιολογικές σκέψεις 39 έως 52, η Επιτροπή συνάγει ότι η χρηματοδότηση της αναδιάρθρωσης από κρατικούς πόρους έχει ως εξής:

>ΘΕΣΗ ΠΙΝΑΚΑ>

(54) Η Επιτροπή θεωρεί ότι η ενίσχυση ύψους 356966 γερμανικών μάρκων που προήλθε από την εγγύηση του ομόσπονδου κρατιδίου και από την επιδότηση επιτοκίου βασίζεται σε εγκεκριμένα καθεστώτα ενισχύσεων. Ως εκ τούτου, οι συγκεκριμένες ενισχύσεις θεωρούνται υφιστάμενες ενισχύσεις κατά την έννοια του άρθρου 1 στοιχείο β) περίπτωση ii) του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 659/1999. Τούτο σημαίνει ότι δεν είναι απαραίτητο να εξετάσει η Επιτροπή στην παρούσα απόφαση το κατά πόσο οι ενισχύσεις αυτές συμβιβάζονται με την κοινή αγορά. Εξάλλου, οι εν λόγω υφιστάμενες ενισχύσεις πρόκειται να ληφθούν υπόψη κατά την αξιολόγηση των ενισχύσεων υπό το πρίσμα της αρχής της αναλογικότητας σύμφωνα με το σημείο 3.2.2 περίπτωση iii) των κατευθυντήριων γραμμών.

(55) Λαμβάνοντας υπόψη ότι το στοιχείο ενίσχυσης του δανείου ύψους 415000 γερμανικών μάρκων ανέρχεται σε 356966 γερμανικών μάρκων, είναι απαραίτητο να εξετασθεί κατά πόσον τα υπόλοιπα 58034 γερμανικών μάρκων μπορούν να θεωρηθούν ιδία συνεισφορά του επενδυτή κατά την έννοια των κατευθυντήριων γραμμών.

(56) Στις κατευθυντήριες γραμμές αναφέρεται ότι ο αποδέκτης της ενίσχυσης οφείλει κανονικά να συνεισφέρει και ο ίδιος σημαντικά στο σχέδιο αναδιάρθρωσης, είτε με δικούς του πόρους είτε με δανειακή χρηματοδότηση. Σύμφωνα με την πρακτική της Επιτροπής, η έννοια της "δανειακής χρηματοδότησης" ισοδυναμεί με τη χρηματοδότηση υπό τους συνήθεις όρους της αγοράς.

(57) Η Επιτροπή παρατηρεί ότι στην προκείμενη περίπτωση ένα και το αυτό δάνειο εμπεριέχει περισσότερα στοιχεία ενίσχυσης. Αν η Επιτροπή έπρεπε να εξετάσει το δάνειο σε συνάρτηση αποκλειστικά και μόνο με μια εγγύηση του ομόσπονδου κρατιδίου ή μια επιδότηση επιτοκίου, η εξέταση αυτή θα οδηγούσε, ενδεχομένως, στο συμπέρασμα ότι το τμήμα της ενίσχυσης το οποίο δεν καλύπτεται από κρατικά κεφάλαια και για το οποίο ο κίνδυνος που αντιπροσωπεύει έχει καλυφθεί από την ιδιωτική τράπεζα ή με άλλες ασφάλειες αποτελεί πράγματι ιδία συνεισφορά του επενδυτή, στο μέτρο που οι λοιποί όροι του δανείου αντιστοιχούν στους συνήθεις όρους της αγοράς.

(58) Πλην όμως, στην παρούσα υπόθεση δεν είναι δυνατό να συναχθεί κάτι τέτοιο. Αφενός, σε ό,τι αφορά το τμήμα που δεν καλύπτεται από την εγγύηση του ομόσπονδου κρατιδίου, δεν ίσχυσαν οι συνήθεις όροι της αγοράς, δεδομένου ότι το επιτόκιο επιδοτείτο από το κράτος. Αφετέρου, έπειτα από εξέταση του στοιχείου ενίσχυσης της επιδότησης επιτοκίου, συνάγεται ότι για το άλλο τμήμα του δανείου δεν ίσχυσαν οι συνήθεις όροι της αγοράς, και τούτο λόγω της παρασχεθείσας εγγύησης του ομόσπονδου κρατιδίου.

(59) Για τους προεκτεθέντες λόγους, η Επιτροπή θεωρεί ότι η σωρευτική επίδραση των διαφόρων στοιχείων ενίσχυσης εμποδίζει την αξιολόγηση του υπολοίπου ποσού των 58034 γερμανικών μάρκων ως χρηματοδότησης υπό τους συνήθεις όρους της αγοράς.

(60) Με βάση το σκεπτικό που αναπτύσσεται στις αιτιολογικές σκέψεις 55 έως 59, η Επιτροπή θεωρεί ότι η ιδία συνεισφορά του επενδυτή στην αναδιάρθρωση έχει ως εξής:

>ΘΕΣΗ ΠΙΝΑΚΑ>

(61) Η Επιτροπή εκτιμά ότι η ένταση ενίσχυσης της αναδιάρθρωσης ισούται με 86 % και ότι η ιδία συνεισφορά του επενδυτή αντιστοιχεί σε ποσοστό 11,5 %(15).

(62) Η Επιτροπή παρατηρεί ότι η KHK είναι μικρομεσαία επιχείρηση η οποία σήμερα απασχολεί 27 εργαζόμενους και η οποία εδρεύει σε περιοχή που είναι επιλέξιμη για την παροχή κρατικών ενισχύσεων. Σε παλαιότερες υποθέσεις που απασχόλησαν την Επιτροπή και αφορούσαν μικρές και μεσαίες ανατολικογερμανικές επιχειρήσεις, η Επιτροπή ενέκρινε την παροχή ενισχύσεων σε τέτοιες επιχειρήσεις, έχοντας διαπιστώσει ότι η συνεισφορά του επενδυτή στις περιπτώσεις αυτές ήταν, αντιστοίχως, μεγάλου ύψους(16). Στις εν λόγω περιπτώσεις, οι χορηγηθείσες ενισχύσεις είχαν περιορισμένες συνέπειες για τη ρευστότητα, με αποτέλεσμα να εμποδισθεί η εισροή πλεονάζοντος ρευστού στις επιχειρήσεις, το οποίο θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί για τη χρηματοδότηση επιθετικών και στρεβλωτικών πρακτικών έναντι των ανταγωνιστών. Πέραν αυτού, οι επενδυτές είχαν συνεισφέρει οι ίδιοι κεφάλαια για την αναδιάρθρωση από την προσωπική τους περιουσία.

(63) Στην υπό εξέταση περίπτωση, το μεγαλύτερο τμήμα της ενίσχυσης (1,01 εκατ. γερμανικών μάρκων) παρέχεται κατ' εφαρμογή εγκεκριμένων καθεστώτων. Η μεμονωμένη ενίσχυση, δηλαδή ένα υπό όρους αποπληρωτέο δάνειο ύψους 960000 γερμανικών μάρκων, χρησιμοποιήθηκε για την απόκτηση περιουσιακών στοιχείων της επιχείρησης. Τούτο σημαίνει ότι η επίδραση της ενίσχυσης στη ρευστότητα ήταν περιορισμένη. Εξάλλου, αμφότερα τα δάνεια που χορηγήθηκαν στην επιχείρηση ασφαλίστηκαν με προσωπικές εγγυήσεις των τεσσάρων επενδυτών. Τούτο σημαίνει ότι οι επενδυτές συνεισέφεραν οι ίδιοι κεφάλαια για την αναδιάρθρωση από την προσωπική τους περιουσία.

(64) Για τους προεκτεθέντες λόγους, η Επιτροπή εκτιμά ότι η συνεισφορά του αποδέκτη της ενίσχυσης είναι άξια λόγου κατά την έννοια των κατευθυντήριων γραμμών. Η Επιτροπή συμπεραίνει, επομένως, ότι η υπό εξέταση ενίσχυση πληροί την προϋπόθεση που καθορίζεται στο σημείο 3.2.2 περίπτωση iii) των κατευθυντήριων γραμμών, όπου προβλέπεται ότι το ύψος της εκάστοτε ενίσχυσης πρέπει να είναι ανάλογο του κόστους και του οφέλους της αναδιάρθρωσης.

VI. ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ

(65) Η Επιτροπή θεωρεί ότι η Γερμανία χορήγησε την υπό εξέταση ενίσχυση κατά παράβαση του άρθρου 88 παράγραφος 3 της συνθήκης ΕΚ. Εντούτοις, η Επιτροπή διαπιστώνει ότι η ενίσχυση είναι συμβιβάσιμη με το άρθρο 87 παράγραφος 3 στοιχείο γ) της συνθήκης ΕΚ, διότι συνάδει με τις κατευθυντήριες γραμμές του 1994 σχετικά με την αξιολόγηση των κρατικών ενισχύσεων για τη διάσωση και την αναδιάρθρωση προβληματικών επιχειρήσεων,

ΕΞΕΔΩΣΕ ΤΗΝ ΠΑΡΟΥΣΑ ΑΠΟΦΑΣΗ:

Άρθρο 1

Η ενίσχυση ύψους 491000 ευρώ (960000 γερμανικών μάρκων) την οποία χορήγησε η Γερμανία στην εταιρεία KHK Verbindetechnik GmbH Brotterode συμβιβάζεται με την κοινή αγορά, δυνάμει του άρθρου 87 παράγραφος 3 στοιχείο γ) της συνθήκης ΕΚ.

Άρθρο 2

Η παρούσα απόφαση απευθύνεται στην Ομοσπονδιακή Δημοκρατία της Γερμανίας.

Βρυξέλλες, 3 Ιουλίου 2001.

Για την Επιτροπή

Mario Monti

Μέλος της Επιτροπής

(1) ΕΕ C 27 της 27.1.2001, σ. 30.

(2) Βλέπε υποσημείωση 1.

(3) Στην απόφαση της Επιτροπής για την κίνηση επίσημης εξεταστικής διαδικασίας, και συγκεκριμένα στην αιτιολογική σκέψη 3, διατυπώνεται το συμπέρασμα ότι οι κρατικές ενισχύσεις που χορηγήθηκαν στο πλαίσιο της πρώτης ιδιωτικοποίησης είναι συμβιβάσιμες με την κοινή αγορά, δεδομένου ότι συνάδουν με τις ρυθμίσεις που συμφωνήθηκαν με την Treuhand και με άλλα καθεστώτα κρατικών ενισχύσεων τα οποία έχει εγκρίνει η Επιτροπή. Ως εκ τούτου, στην παρούσα απόφαση αξιολογούνται μόνον οι κρατικές ενισχύσεις που χορηγήθηκαν στο πλαίσιο της δεύτερης ιδιωτικοποίησης. Βλέπε υποσημείωση 1.

(4) Bürgschaftsrichtlinie Aufbaubank Thüringen, κρατική ενίσχυση N 117/96, που εγκρίθηκε από την Επιτροπή στις 27 Δεκεμβρίου 1996.

(5) Επενδυτικό δάνειο της Deutsche Bank, με αναχρηματοδότηση κατά 100 % από την Kreditanstalt für Wiederaufau (KfW), στο πλαίσιο του προγράμματος ανασυγκρότησης ERP, κρατική ενίσχυση Ν 563/c/94, που εγκρίθηκε από την Επιτροπή την 1η Δεκεμβρίου 1994.

(6) ΕΕ C 368 της 23.12.1994, σ. 12.

(7) Βλέπε τις εγκριτικές αποφάσεις της Επιτροπής της 16ης και της 30ής Απριλίου 1997: κρατικές ενισχύσεις N 874/96 και NN 139/96 υπέρ της Union Werkzeugmaschinen GmbH - επιστολή D/3428 της 2ας Μαΐου1997· κρατική ενίσχυση N 892/96 υπέρ της Foron Haus- und Küchentechnik GmbH - επιστολή D/4047 της 28ης Μαΐου1997. Το σχετικό σκεπτικό επιβεβαιώνεται στην υποσημείωση 10 που αναφέρεται στο σημείο 7 των κοινοτικών κατευθυντήριων γραμμών σχετικά με τις κρατικές ενισχύσεις για τη διάσωση και αναδιάρθρωση προβληματικών επιχειρήσεων, όπως αυτές ισχύουν από το 1999 και εντεύθεν (ΕΕ C 288 της 9.10.1999, σ. 2): "Μόνες εξαιρέσεις στον κανόνα αυτό είναι οι περιπτώσεις που διαχειρίζεται η Bundesanstalt für vereinigungsbedingte Sonderaufgaben στο πλαίσιο της αποστολής της για τις ιδιωτικοποιήσεις και άλλες ανάλογες περιπτώσεις στα νέα ομόσπονδα κράτη [της Γερμανίας], και ιδίως για επιχειρήσεις από εκκαθαρίσεις ή εξαγορές μέχρι τις 31 Δεκεμβρίου 1999".

(8) ΕΕ C 288 της 9.10.1999, σ. 2.

(9) Βλέπε υποσημείωση 6.

(10) ΕΕ L 83 της 27.3.1999, σ. 1.

(11) Προσωπική εγγύηση των επενδυτών, υποθήκη επί του ακινήτου της επιχείρησης, εξασφαλιστική μεταβίβαση κυριότητας επί παγίων περιουσιακών στοιχείων και συνολική εκχώρηση των απαιτήσεων από προμήθειες και παροχές.

(12) Bürgschaftsrichtlinie Aufbaubank Thüringen, κρατική ενίσχυση N 117/96.

(13) ΕΕ C 273 της 9.9.1997, σ. 3.

(14) Sysma Antriebstechnik GmbH (κρατική ενίσχυση N 220/98), FINOW Rohrleitungssystem- und Anlagenbau (κρατική ενίσχυση NN 3/98), Schiess Wema GmbH (κρατική ενίσχυση NN 68/98), Auerbach Maschinenfabrik GmbH (κρατική ενίσχυση NN 46/98), Thüringer Pianoforte GmbH (κρατική ενίσχυση N 18/2000).

(15) Το υπολειπόμενο ποσό του δανείου (58034 γερμανικών μάρκων), το οποίο αντιστοιχεί στο 2,5 % του κόστους της αναδιάρθρωσης, δεν θεωρείται ούτε ιδία συνεισφορά του επενδυτή ούτε κρατική ενίσχυση.

(16) Υποθέσεις κρατικών ενισχύσεων NN 131/96 GMB Magnete Bitterfeld (12 %), NN 61/98 Stahl- und Maschinenbau Rostock (12 %) και C 27/98 Draiswerke (11 %).