ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ Πρωτόκολλο της σύμβασης του 1979 για τη διαμεθοριακή ατμοσφαιρική ρύπανση σε μεγάλη απόσταση σχετικά με την καταπολέμηση των εκπομπών οξειδίων του αζώτου ή της διαμεθοριακής μεταφοράς τους

ΤΑ ΣΥΜΒΑΛΛΟΜΕΝΑ ΜΕΡΗ,

Αποφασισμένα να εφαρμόσουν τη σύμβαση για τη διαμεθοριακή ατμοσφαιρική ρύπανση σε μεγάλη απόσταση,

Φοβούμενα ότι οι ισχύουσες εκπομπές ατμοσφαιρικών ρύπων θα επιφέρουν ζημίες, στις εκτιθέμενες περιοχές της Ευρώπης και της Βορείου Αμερικής, σε εξαιρετικά σημαντικές από οικολογική και οικονομική άποψη φυσικές πηγές,

Υπευνθυμίζοντας ότι το εκτελεστικό όργανο της σύμβασης αναγνώρισε στη δεύτερη σύνοδό του την ανάγκη να μειωθούν αποτελεσματικά οι συνολικές ετήσιες εκπομπές οξειδίων του αζώτου που προέρχονται από σταθερές ή κινητές πηγές οι διαμεθοριακές μεταφορές τους το αργότερο μέχρι το 1995, καθώς και την ανάγκη για τα κράτη τα οποία είχαν ήδη αρχίσει να μειώνουν τις εκπομπές αυτές, να διατηρηθούν και να επαναξετασθούν τα πρότυπα εκπομπών οξειδίων του αζώτου,

Λαμβάνοντας υπόψη τα ισχύοντα επιστημονικά και τεχνικά δεδομένα σχετικά με την εκπομπή, τη μετακίνηση στην ατμόσφαιρα και την επίπτωση στο περιβάλλον των οξειδίων του αζώτου και των δευτερογενών προϊόντων τους, και σχετικά με τις τεχνικές καταπολέμησης,

Γνωρίζοντας ότι τα επιβλαβή αποτελέσματα των εκπομπών οξειδίων του αζώτου στο περιβάλλον ποικίλλουν ανάλογα με τη χώρα,

Αποφασισμένα να λάβουν αποτελεσματικά μέτρα καταπολέμησης και να μειώσουν τις εθνικές ετήσιες εκπομπές οξειδίων του αζώτου ή τη διαμεθοριακή μεταφορά τους, ιδίως με την εφαρμογή κατάλληλων εθνικών προτύπων εκπομπής για τις νέες κινητές πηγές και τις νέες μεγάλες σταθερές πηγές, όπως και με των εκ των υστέρων προσαρμογή των μεγάλων υφιστάμενων σταθερών πηγών,

Αναγνωρίζοντας ότι οι επιστημονικές και τεχνικές γνώσεις επί των θεμάτων αυτών εξελίσσονται, και ότι πρέπει να λαμβάνεται υπόψη εν λόγω εξέλιξη στον τρόπο εφαρμογής του παρόντος πρωτοκόλλου και στη λήψη αποφάσεων για μεταγενέστερες δράσεις που πρέπει να αναληφθούν,

Σημειώνοντας ότι η επεξεργασία μιας προσέγγισης στηριγμένης στα κρίσιμα φορτία σκοπό έχει να δημιουργήσει επιστημονική βάση με άξονα τα αποτελέσματα που θα πρέπει να ληφθούν υπόψη στον τρόπο εφαρμογής του παρόντος πρωτοκόλλου και με τη λήψη νέων μέτρων εγκεκριμένων διεθνώς, προκειμένου να περιορισθούν και να μειωθούν οι εκπομπές των οξειδίων του αζώτου ή η διαμεθοριακή μεταφορά τους,

Αναγνωρίζοντας ότι η επιμελής εξέταση των διαδικασιών που αποσκοπούν στη δημιουργία ευνοϊκότερων προϋποθέσεων για την ανταλλαγή τεχνολογιών θα συμβάλλει στην αποτελεσματική μείωση των εκπομπών οξειδίων του αζώτου στην περιοχή της Επιτροπής,

Επισημαίνοντας με ικανοποίηση την αμοιβαία δέσμευση από πλευράς αρκετών χωρών να μειώσουν χωρίς καθυστέρηση και σε αξιοσημείωτα ποσοστά τις εθνικές ετήσιες εκπομπές οξειδιών του αζώτου,

Έχοντας υπόψη τα μέτρα που έχουν ήδη ληφθεί από ορισμένες χώρες, τα οποία είχαν ως αποτέλεσμα να μειωθούν οι εκπομπές οξειδίων του αζώτου,

ΣΥΜΦΩΝΗΣΑΝ ΤΑ ΑΚΟΛΟΥΘΑ:

Άρθρο 1

Ορισμοί

Για τους σκοπούς του παρόντος πρωτοκόλλου, ως:

1. «σύμβαση»: νοείται η σύμβαση για τη διαμεθοριακή ατμοσφαιρική ρύπανση σε μεγάλη απόσταση που εγκρίθηκε στη Γενεύη στις 13 Νοεμβρίου 1979.

2. «EMEP»: νοείται το συντονισμένο πρόγραμμα συνεχούς επίβλεψης και αξιολόγησης της μεταφοράς ατμοσφαιρικών ρύπων σε μεγάλη απόσταση στην Ευρώπη.

3. «εκτελεστικό όργανο»: νοείται το εκτελεστικό όργανο της σύμβασης που συστάθηκε βάσει της παραγράφου 1 του άρθρου 10 της σύμβασης.

4. «γεωγραφική περιοχή δραστηριοτήτων του EMEP»: νοείται η περιοχή που καθορίζεται βάσει της παραγράφου 4 του άρθρου 1 του πρωτοκόλλου της σύμβασης του 1979 για τη διαμεθοριακή ατμοσφαιρική ρύπανση σε μεγάλη απόσταση σχετικά με τη μακροπρόθεσμη χρηματοδότηση του συντονισμένου προγράμματος συνεχούς επίβλεψης και αξιολόγησης της μεταφοράς ατμοσφαιρικών ρύπων σε μεγάλη απόσταση στην Ευρώπη (EMEP), που εγκρίθηκε στη Γενεύη στις 28 Σεπτεμβρίου 1984.

5. «συμβαλλόμενα μέρη»: νοούνται, εκτός αντιθέτου υπόδειξης στο κείμενο, τα συμβαλλόμενα μέρη του παρόντος πρωτοκόλλου.

6. «επιτροπή»: νοείται η οικονομική επιτροπή των Ηνωμένων Εθνών για την Ευρώπη.

7. «κρίσιμο φορτίο»: νοείται μια ποσοτική εκτίμηση της έκθεσης σε έναν ή περισσότερους ρύπους κάτω από την οποία σύμφωνα με τις υπάρχουσες γνώσεις, δεν δημιουργούνται σημαντικές επιβλαβείς επιπτώσεις σε συγκεκριμένα ευαίσθητα στοιχεία του περιβάλλοντος.

8. «υφιστάμενη μεγάλη σταθερή πηγή»: νοείται οιαδήποτε υφιστάμενη σταθερή πηγή, της οποίας η θερμική ισχύς είναι τουλάχιστον 100 MW.

9. «νέα μεγάλη σταθερή πηγή»: νοείται κάθε νέα σταθερή πηγή, της οποίας η θερμική ισχύς είναι τουλάχιστον 50 MW.

10. «κατηγορία μεγάλων πηγών»: νοείται οιαδήποτε κατηγορία πηγών, που εκπέμπουν ή δύνανται να εκπέμπουν ατμοσφαιρικούς ρύπους υπό μορφή οξειδίων του αζώτου, ιδίως οι κατηγορίες που περιγράφονται στο τεχνικό παράρτημα, και οι οποίες συμβάλλουν τουλάχιστον κατά 10 % στο ετήσιο σύνολο των εθνικών εκπομπών οξειδίων του αζώτου που μετράται ή υπολογίζεται το πρώτο ημερολογιακό έτος που έπεται της ημερομηνίας έναρξης ισχύος του παρόντος πρωτοκόλλου και κατόπιν κάθε τετραετία.

11. «νέα σταθερή πηγή»: νοείται οποιαδήποτε σταθερή πηγή, της οποίας η κατασκευή ή η σημαντική μετατροπή άρχισε μετά τη λήξη μιας διετίας από την ημερομηνία έναρξης ισχύος του παρόντος πρωτοκόλλου.

12. «νέα κινητή πηγή»: νοείται ένα όχημα με κινητήρα ή άλλη κινητή πηγή κατασκευασμένη μετά τη λήξη μιας διετίας από την ημερομηνία έναρξης ισχύος του παρόντος πρωτοκόλλου.

Άρθρο 2

Θεμελειώδεις υποχρεώσεις

1. Τα συμβαλλόμενα μέρη λαμβάνουν, σε πρώτο στάδιο και μόλις καταστεί δυνατόν, αποτελεσματικά μέτρα για να ελέγξουν ή/και να μειώσουν τις εθνικές ετήσιες εκπομπές τους οξειδίων του αζώτου ή τη διαμεθοριακή μεταφορά τους, με σκοπό το αργότερο στις 31 Δεκεμβρίου 1994 οι εν λόγω εκπομπές να μην υπερβαίνουν τις εθνικές ετήσιες εκπομπές τους οξειδίων του αζώτου ή τη διαμεθοριακή μεταφορά του ημερολογιακού έτους 1987 ή οποιουδήποτε προηγούμενου έτους, το οποίο θα προσδιορισθεί κατά την υπογραφή του πρωτοκόλλου ή της προσχώρησης σε αυτό υπό την προϋπόθεση εξάλλου, ότι όσον αφορά ένα οιοδήποτε μέρος που προσδιορίζει κάποιο προηγούμενο έτος, η εθνική διαμεθοριακή μεταφορά ή οι εθνικές εκπομπές των οξειδίων του αζώτου κατά το χρονικό διάστημα από την 1η Ιανουαρίου 1987 έως την 1η Ιανουαρίου 1996 δεν υπερβαίνουν, σε ετήσιο μέσο όρο, τη διαμεθοριακή μεταφορά ή τις ετήσιες εκπομπές του του ημερολογιακού έτους 1987.

2. Εξάλλου, τα συμβαλλόμενα μέρη λαμβάνουν ιδίως, το αργότερο μία διετία μετά την ημερομηνία έναρξης ισχύος του παρόντος πρωτοκόλλου, τα ακόλουθα μέτρα:

α) εφαρμογή εθνικών προτύπων εκπομπής για τις μεγάλες πηγές ή/και νέες κατηγορίες σταθερών πηγών, και για τις σταθερές πηγές από τις μεγάλες κατηγορίες πηγών που έχουν μετατραπεί αισθητά, εφαρμογή προτύπων βασισμένων στις καλύτερες υπάρχουσες και οικονομικά αποδεκτές τεχνολογίες λαμβάνοντας υπόψη το τεχνικό παράρτημα 7

β) εφαρμογή εθνικών προτύπων εκπομπής στις νέες κινητές πηγές σε όλες τις μεγάλες κατηγορίες πηγών, προτύπων βασισμένων στις καλύτερες υπάρχουσες και οικονομικά αποδεκτές τεχνολογίες, λαμβάνοντας υπό ψη το τεχνικό παράρτημα και τις συναφείς αποφάσεις που έχουν ληφθεί στο πλαίσιο της επιτροπής εσωτερικών μεταφορών της Επιτροπής 7

γ) έγκριση μέτρων αντιρρύπανσης για τις υφιστάμενες μεγάλες σταθερές πηγές, λαμβάνοντας υπόψη το τεχνικό παράρτημα και τα χαρακτηριστικά της εγκατάστασης, την ηλικία τους, το ποσοστό χρησιμοποίησης της και την αναγκαιότητα να αποφεύγεται οποιαδήποτε αδικαιολόγητη διαταραχή της εκμετάλλευσης.

3. α) Τα συμβαλλόμενα μέρη, σε ένα δεύτερο στάδιο, αρχίζουν διαπραγματεύσεις, το αργότερο ένα εξάμηνο μετά την ημερομηνία έναρξης ισχύος του παρόντος πρωτοκόλλου, σχετικά με τα μέτρα που πρέπει να ληφθούν μεταγενέστερα για να μειωθούν οι εθνικές ετήσιες εκπομπές οξειδίων του αζώτου ή η διαμεθοριακή μεταφορά των εκπομπών αυτών, λαμβάνοντας υπόψη τις καλύτερες διαθέσιμες επιστημονικές και τεχνικές καινοτομίες, τα κρίσιμα φορτία που είναι αποδεκτά διεθνώς και άλλα στοιχεία που απορρέουν από το πρόγραμμα εργασίας βάσει του άρθρου 6 7

β) για το σκοπό αυτό, τα συμβαλλόμενα συνεργάζονται προκειμένου να καθορίσουν:

i) τα κρίσιμα φορτία,

ii) τις αναγκαίες μειώσεις των ετήσιων εθνικών εκπομπών οξειδίων του αζώτου ή της διαμεθοριακής μεταφοράς αυτών των εκπομπών για να επιτύχουν τους συμφωνηθέντες στόχους που βασίζονται στα κρίσιμα φορτία,

iii) μέτρα και ένα χρονοδιάγραμμα για την επίτευξη των μειώσεων αυτών, του οποίου η έναρξη ορίζεται το αργότερο την 1η Ιανουαρίου 1996.

4. Τα συμβαλλόμενα μέρη μπορούν να λάβουν μέτρα αυστηρότερα από εκείνα που ορίζονται στο παρόν άρθρο.

Άρθρο 3

Ανταλλαγή τεχνολογίας

1. Τα συμβαλλόμενα μέρη διευκολύνουν, σύμφωνα με τη νομοθεσία τους, τις εθνικές κανονιστικές ρυθμίσεις και τις πρακτικές τους, την ανταλλαγή τεχνολογίας προκειμένου να μειώσουν τις εκπομπές οξειδίων του αζώτου ενθαρρύνοντας ιδίως:

α) την εμπορική ανταλλαγή των διαθέσιμων τεχνικών 7

β) τις άμεσες επαφές και τη συνεργασία στο βιομηχανικό κλάδο, συμπεριλαμβανομένων των κοινών επιχειρήσεων 7

γ) την ανταλλαγή πληροφοριακών στοιχείων και εμπειρίας 7

δ) τη χορήγηση τεχνικής βοήθειας.

2. Στο πλαίσιο της ενθάρρυνσης των δραστηριοτήτων που αναφέρονται στα στοιχεία α) έως δ) ανωτέρω, τα συμβαλλόμενα μέρη δημιουργούν ευνοϊκές προϋποθέσεις διευκολύνοντας τις επαφές και τη συνεργασία μεταξύ των οργανώσεων και των αρμοδίων προσώπων του ιδιωτικού και δημόσιου τομέα που είναι σε θέση να παράσχουν την απαραίτητη τεχνολογία, τις υπηρεσίες σχεδιασμού και μηχανολογίας, το υλικό ή τη χρηματοδότηση.

3. Τα συμβαλλόμενα μέρη προβαίνουν, το αργότερο ένα εξάμηνο μετά την ημερομηνία έναρξης ισχύος του παρόντος πρωτοκόλλου, στην εξέταση των αναγκαίων διαβημάτων με σκοπό να δημιουργήσουν ευνοϊκότερες προϋποθέσεις για την ανταλλαγή των τεχνικών που θα επιτρέψουν να μειωθούν οι εκπομπές οξειδίου του αζώτου.

Άρθρο 4

Αμόλυβδη βενζίνη

Τα συμβαλλόμενα μέρη ενεργούν έτσι ώστε, το συντομότερο δυνατόν και ταυτόχρονα το αργότερο μια διετία μετά την ημερομηνία έναρξης ισχύος του παρόντος πρωτοκόλλου, να διατίθεται επαρκώς αμόλυβδη βενζίνη, τουλάχιστον κατά μήκος των μεγάλων αξόνων διεθνούς διαμετακόμισης, για να διευκολυνθεί η κυκλοφορία των οχημάτων που είναι εφοδιασμένα με καταλύτες.

Άρθρο 5

Διαδικασία αναθεώρησης

1. Τα συμβαλλόμενα μέρη αναθεωρούν περιοδικά το παρόν πρωτόκολλο, λαμβάνοντας υπόψη τις καλύτερες διαθέσιμες επιστημονικές βάσεις και τεχνικές καινοτομίες.

2. Η πρώτη αναθεώρηση πραγματοποιείται το αργότερο ένα έτος μετά την έναρξη ισχύος του παρόντος πρωτοκόλλου.

Άρθρο 6

Εργασίες προς ανάληψη

Τα συμβαλλόμενα μέρη προσδίδουν μεγάλη προτεραιότητα στις δραστηριότητες έρευνας και επίβλεψης σχετικά με την τελειοποίηση και την εφαρμογή μιας μεθόδου στηριγμένης στα κρίσιμα φορτία για να καθοριστούν, με επιστημονικό τρόπο, οι αναγκαίες μειώσεις των εκπομπών οξειδίων του αζώτου. Τα συμβαλλόμενα μέρη αποσκοπούν ιδίως, μέσω εθνικών ερευνητικών προγραμμάτων, στο πλαίσιο εργασίας του εκτελεστικού οργάνου και μέσω άλλων προγραμμάτων συνεργασίας αναληφθέντων στο πλαίσιο της σύμβασης:

α) να εξακριβώσουν και να προσδιορίσουν ποσοτικά τα αποτελέσματα των εκπομπών οξειδίων του αζώτου στον άνθρωπο, τα φυτά και τα ζώα, τα ύδατα, τα εδάφη και τα υλικά, λαμβάνοντας υπόψη τις επιπτώσεις των οξειδίων του αζώτου που προέρχονται από άλλες πηγές εκτός από τις ατμοσφαιρικές κατακρημνίσεις 7

β) να καθορίσουν τη γεωγραφική κατανομή των ευαίσθητων περιοχών 7

γ) να τελειοποιήσουν συστήματα μέτρησης και υποδείγματα, συμπεριλαμβανομένων των εναρμονισμένων μεθόδων για τον υπολογισμό των εκπομπών, με σκοπό να προσδιορισθεί ποσοτικά η μεταφορά οξειδίων του αζώτου και συναφών ρύπων σε μεγάλη απόσταση 7

δ) να καταστούν περισσότερο ακριβείς οι εκτιμήσεις των αποτελεσμάτων και του κόστους των τεχνικών καταπολέμησης των εκπομπών οξειδίων του αζώτου και αν τηρείται συγκεντρωτική κατάσταση της τελειοποίησης των βελτιωμένων ή νέων τεχνικών και

ε) να τελειοποιηθούν, στο πλαίσιο μιας προσέγγισης στηριγμένης στα κρίσιμα φορτία, οι μέθοδοι που επιτρέπουν να ενσωματώνονται τα επιστημονικά, τεχνικά και οικονομικά δεδομένα με σκοπό να καθορισθούν κατάλληλες στρατηγικές καταπολέμησης.

Άρθρο 7

Εθνικά προγράμματα, πολιτικές και στρατηγικές

Τα συμβαλλόμενα μέρη καταρτίζουν, χωρίς καθυστέρηση εθνικά προγράμματα, πολιτικές και στρατηγικές εκτέλεσης των υποχρεώσεων που απορρέουν από το παρόν πρωτόκολλου που θα επιτρέψουν να καταπολεμηθούν και να μειωθούν οι εκπομπές οξειδίων του αζώτου ή η διαμεθοριακή μεταφορά τους.

Άρθρο 8

Ανταλλαγή πληροφοριών και ετησίων εκθέσεων

1. Τα συμβαλλόμενα μέρη ανταλλάσσουν πληροφορίες κοινοποιώντας στο εκτελεστικό όργανο τα εθνικά προγράμματα, τις πολιτικές και στρατηγικές που καταρτίζουν σύμφωνα με το άρθρο 7 ανωτέρω και εκθέτοντάς του κάθε έτος τις προόδους που έχουν επιτευχθεί και όλες τις μετατροπές που έχουν επέλθει σε αυτά τα προγράμματα, τις πολιτικές και στρατηγικές, και ιδίως:

α) στις ετήσιες εθνικές εκπομπές οξειδίων του αζώτου και στη βάσει επί της οποίας αυτές υπλογίζονται 7

β) στις προόδους εφαρμογής εθνικών προτύπων εκπομπής, όπως αυτή προβλέπεται στο άρθρο 2 παράγραφος 2 στοχεία α) και β) ανωτέρω, και στα εθνικά πρότυπα εκπομπής που εφαρμόζονται ή πρόκειται να εφαρμοσθούν, καθώς και στις πηγές ή/και κατηγορίες πηγών που εξετάζονται 7

γ) στις προόδους λήψης μέτρων αντιρρύπανσης, όπως αυτά προβλέπονται στο άρθρο 2 παράγραφος 2 στοιχείο γ) ανωτέρω, στις δεδομένες πηγές και στα μέτρα που λαμβάνονται ή πρόκειται να ληφθούν 7

δ) στις προόδους που έχουν επιτευχθεί για τη διάθεση αμόλυβδης βενζίνης στο κοινό 7

ε) στα μέτρα που λαμβάνονται για να διευκολυνθεί η ανταλλαγή τεχνολογίας 7

στ) στις προόδους που επιτυγχάνονται για τον καθορισμό των κρίσιμων φορτίων.

2. Οι πληροφορίες αυτές κοινοποιούνται, κατά το δυνατόν, σύμφωνα με ένα ομοιόμορφο πλαίσιο παρουσίασης των εκθέσεων.

Άρθρο 9

Υπολογισμοί

Βάσει κατάλληλων υποδειγμάτων, το EMEP παρέχει στο εκτελεστικό όργανο, σε εύθετο χρόνο πριν τις ετήσιες συνεδριάσεις του, υπολογισμούς των ποσοστών αζώτου, της διαμεθοριακής μεταφοράς και των κατακρημνίσεων οξειδίων του αζώτου στη γεωγραφική περιοχή δραστηριοτήτων του EMEP. Στις περιοχές εκτός εκείνης των δραστηριοτήτων του EMEP, χρησιμοποιούνται υποδείγματα κατάλληλα προς τις ιδιαίτερες περιστάσεις των συμβαλλομένων μερών της σύμβασης.

Άρθρο 10

Τεχνικό παράρτημα

Το τεχνικό παράρτημα του παρόντος πρωτοκόλλου επέχει χαρακτήρα σύστασης, αποτελεί δε αναπόσπαστο μέρος του πρωτοκόλλου.

Άρθρο 11

Τροπολογίες στο πρωτόκολλο

1. Οποιοδήποτε συμβαλλόμενο μέρος μπορεί να προτείνει τροπολογίες στο παρόν πρωτόκολλο.

2. Οι προτάσεις τροπολογιών υποβάλλονται γραπτώς στον εκτελεστικό γραμματέα της Επιτροπής, ο οποίος τις κοινοποιεί σε όλα τα συμβαλλόμενα μέρη. Το εκτελεστικό όργανο εξετάζει τις προτάσεις τροπολογιών στην πλησιέστερη ετήσια συνεδρίασή του, υπό τον όρο ότι οι προτάσεις αυτές έχουν κοινοποιηθεί στα συμβαλλόμενα μέρη από τον εκτελεστικό γραμματέα τουλάχιστον 90 ημέρες πριν.

3. Οι τροπολογίες στο πρωτόκολλο, εκτός από εκείνες στο τεχνικό παράρτημά του, εγκρίνονται κοινή συναινέσει των συμβαλλομένων μερών αντιπροσωπευομένων σε συνεδρίαση του εκτελεστικού οργάνου, και αρχίζουν να ισχύουν για τα συμβαλλόμενα μέρη που τις έχουν αποδεχθεί την ενενηκοστή ημέρα από την ημερομηνία υποβολής των εγγράφων αποδοχής των τροπολογιών αυτών από τα δύο τρίτα των συμβαλλομένων μερών. Οι τροπολογίες αρχίζουν να ισχύουν για όλα τα συμβαλλόμενα μέρη που τις έχουν αποδεχθεί, μόλις τα δύο τρίτα των συμβαλλομένων μερών υποβάλλουν τα έγγραφα αποδοχής των τροπολογιών αυτών, την ενενηκοστή ημέρα μετά την ημερομηνία κατά την οποία το εν λόγω συμβαλλόμενο μέρος κατέθεσε το έγγραφο αποδοχής των τροπολογιών.

4. Οι τροπολογίες στο τεχνικό παράρτημα εγκρίνονται κοινή συναινέσει των συμβαλλομένων μερών που αντιπροσωπεύθηκαν σε συνεδρίαση του εκτελεστικού οργάνου και τίθενται σε ισχύ την τριακοστή ημέρα μετά την ημερομηνία κοινοποίησής τους, σύμφωνα με την κάτωθι παράγραφο 5.

5. Οι τροπολογίες που αναφέρονται στις παραγράφους 3 και 4 ανωτέρω κοινοποιούνται σε όλα τα συμβαλλόμενα μέρη από τον εκτελεστικό γραμματέα, το συντομότερο δυνατό μετά την έγκρισή τους.

Άρθρο 12

Διευθέτηση διαφορών

Σε περίπτωση διαφοράς μεταξύ δύο ή περισσοτέρων συμβαλλομένων μερών όσον αφορά την ερμηνεία ή την εφαρμογή του παρόντος πρωτοκόλλου, τα εν λόγω συμβαλλόμενα μέρη επιζητούν λύση μέσω διαπραγματεύσεων ή μέσω οποιασδήποτε άλλης αποδεκτής από αυτά μεθόδου διευθετήσεως των διαφορών.

Άρθρο 13

Υπογραφή

1. Το παρόν πρωτόκολλο είναι ανοικτό προς υπογραφή στη Σόφια από την 1η έως και τις 4 Νοεμβρίου 1988, κατόπιν στην έδρα του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών στη Νέα Υόρκη μέχρι τις 5 Μαΐου 1989, από τα κράτη μέλη της Επιτροπής και από τα κράτη που απολαύουν του συμβουλευτικού καθεστώτος στην, Επιτροπή, σύμφωνα με την παράγραφο 3 του ψηφίσματος 36 (IV) του οικονομικού και κοινωνικού Συμβουλίου της 28ης Μαρτίου 1947, και από οργανισμούς περιφερειακής οικονομικής ενοποιήσεως που έχουν συσταθεί από τα κυρίαρχα κράτη μέλη της Επιτροπής, τα οποία έχουν την αρμοδιότητα να διεξάγουν διαπραγματεύσεις, να συνάπτουν και να εφαρμόζουν διεθνείς συμφωνίες στους τομείς που καλύπτει το παρόν πρωτόκολλο, με την προϋπόθεση ότι τα εν λόγω κράτη και οργανισμοί αποτελούν συμβαλλόμενα μέρη της σύμβασης.

2. Εφόσον πρόκειται για θέματα που εμπίπτουν στην αρμοδιότητά τους, οι οργανισμοί περιφερειακής οικονομικής ενοποιήσεως ασκούν ιδίω ονόματι τα δικαιώματα και εκπληρώνουν ιδίω ονόματι τις υποχρεώσεις που παρέχει το παρόν πρωτόκολλο στα κράτη μέλη. Σε παρόμοιες περιπτώσεις, τα κράτη μέλη των οργανισμών αυτών δεν μπορούν να ασκήσουν τα εν λόγω δικαιώματα μεμονωμένα.

Άρθρο 14

Κύρωση, αποδοχή, έγκριση και προσχώρηση

1. Το παρόν πρωτόκολλο υπόκειται σε κύρωση, αποδοχή ή έγκριση από τα προσυπογράφοντα μέρη.

2. Το παρόν πρωτόκολλο είναι ανοικτό από τις 6 Μαΐου 1989 στην προσχώρηση των κρατών και οργανισμών που αναφέρονται στην παράγραφο 1 του άρθρου 13 ανωτέρω.

3. Ένα κράτος ή ένας οργανισμός που προσχωρεί στο παρόν πρωτόκολλο μετά τις 31 Δεκεμβρίου 1993 μπορεί να εφαρμόσει τα άρθρα 2 και 4 ανωτέρω το αργότερο μέχρι τις 31 Δεκεμβρίου 1995.

4. Τα έγγραφα κύρωσης, αποδοχής, έγκρισης ή προσχώρησης υποβάλλονται στο Γενικό Γραμματέα του Οργανισμού των Ηνωμένων Εθνών, ο οποίος εκτελεί χρέη θεματοφύλακα.

Άρθρο 15

Έναρξη ισχύος

1. Το παρόν πρωτόκολλο αρχίζει να ισχύει την ενενηκοστή ημέρα από την κατάθεση του δέκατου έκτου εγγράφου κύρωσης, αποδοχής, έγκρισης ή προσχώρησης.

2. Για κάθε κράτος ή οργανισμό που αναφέρεται στην παράγραφο 1 του άρθρου 13 ανωτέρω το οποίο επικυρώνει, αποδέχεται ή εγκρίνει το παρόν πρωτόκολλο ή προσχωρεί σε αυτό μετά την κατάθεση του δέκατου έκτου εγγράφου κύρωσης, αποδοχής, έγκρισης ή προσχώρησης, το πρωτόκολλο αρχίζει να ισχύει την ενενηκοστή ημέρα από την ημερομηνία που το εν λόγω συμβαλλόμενο μέρος καταθέτει το έγγραφο κύρωσης, αποδοχής, έγκρισης ή προσχώρησής του.

Άρθρο 16

Καταγγελία

Μία πενταετία από την ημερομηνία έναρξης ισχύος του παρόντος πρωτοκόλλου για κάποιο συμβαλλόμενο μέρος το εν λόγω συμβαλλόμενο μέρος μπορεί ανά πάσα στιγμή να καταγγείλει το πρωτόκολλο με γραπτή κοινοποίησή του απευθυνόμενη στο θεματοφύλακα. Η καταγγελία παράγει αποτελέσματα την ενενηκοστή ημέρα από την ημερομηνία παραλαβής της κοινοποίησης από το θεματοφύλακα, ή οποιαδήποτε άλλη μεταγενέστερη ημερομηνία προσδιοριζόμενη στην κοινοποίηση της καταγγελίας.

Άρθρο 17

Αυθεντικά κείμενα

Το πρωτότυπο του παρόντος πρωτοκόλλου, του οποίου το αγγλικό, γαλλικό και ρωσικό κείμενο είναι εξίσου αυθεντικά, κατατίθεται στο Γενικό Γραμματέα του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών.

Εφ' ω οι κάτωθι υπογεγραμμένοι, δεόντως εξουσιοδοτημένοι, υπέγραψαν το παρόν πρωτόκολλο.

Σόφια, 31 Οκτωβρίου 1988.

ΤΕΧΝΙΚΟ ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ

1. Οι πληροφορίες που αφορούν τα αποτελέσματα εκπομπής και το κόστος, στηρίζονται στην επίσημη τεκμηρίωση του εκτελεστικού οργάνου και των επικουρικών οργάνων του, και πιο συγκεκριμένα στα έγγραφα EB.AIR/WG.3/R.8, R.9 και R.16, καθώς και στα ENV/WP.1/R.86 και Corr. 1, τα οποία περιλαμβάνονται στα αποτελέσματα της διαμεθοριακής ατμοσφαιρικής ρύπανσης και την καταπολέμησή της (1). Εκτός αντιθέτου ένδειξης, θεωρείται ότι οι αναφερόμενες τεχνικές είναι δοκιμασμένες και ότι βασίζονται στην πείρα εκμετάλλευσης (2).

2. Οι πληροφορίες που δίδονται στο παρόν παράρτημα είναι ατελείς. Δεδομένου ότι η πείρα σχετικά με τους νέου κινητήρες και τις νέες εγκαταστάσεις, όπου χρησιμοποιούνται τεχνικές που συνεπάγονται χαμηλές εκπομπές, καθώς επίσης σχετικά με την προσαρμογή των ήδη υπαρχουσών εγκαταστάσεων αυξάνεται συνεχώς, είναι αναγκαίο να ενημερώνεται και να τροποποιείται τακτικά το παρόν παράρτημα. Το παράρτημα, το οποίο άλλωστε δεν μπορεί να αποτελέσει τη διεξοδική έκθεση των τεχνικών επιλογών, στόχο έχει να διευκολύνει τα συμβαλλόμενα μέρη στην ανεύρεση οικονομικά εφικτών τεχνικών στο πλαίσιο της εκπλήρωσης των υποχρεώσεών τους βάσει του πρωτοκόλλου.

Ι. ΤΕΧΝΙΚΕΣ ΚΑΤΑΠΟΛΕΜΗΣΗΣ ΤΩΝ ΕΚΠΟΜΠΩΝ NOx ΠΟΥ ΠΡΟΕΡΧΟΝΤΑΙ ΑΠΟ ΣΤΑΘΕΡΕΣ ΠΗΓΕΣ

3. Η καύση ορυκτών καυσίμων είναι η κύρια σταθερή πηγή ανθρωπογενών εκπομπών NOx. Επίσης μπορούν να συντελέσουν στις εκπομπές NOx και άλλες διεργασίες εκτός της καύσης.

4. Οι μεγάλες κατηγορίες σταθερών πηγών εκπομπής NOx μπορούν να είναι:

α) οι εγκαταστάσεις καύσης 7

β) οι κάμινοι βιομηχανίας (π.χ. παραγωγής τσιμέντου) 7

γ) οι κινητήρες σε σταθερή βάση (αεριοστρόβιλοι και κινητήρες εσωτερικής καύσης) 7

δ) διεργασίες άλλες εκτός της καύσης (π.χ. παραγωγή νιτρικού οξέος).

5. Οι τεχνικές μείωσης των εκπομπών NOx έχουν ως επίκεντρο ορισμένες μετατροπές της καύσης ή της διεργασίας και - ειδικά για τους μεγάλους θερμικούς σταθμούς - την επεξεργασία των αερίων καύσης.

6. Όταν προσαρμόζονται εκ των υστέρων ήδη υπάρχουσες εγκαταστάσεις, η έκταση εφαρμογής των τεχνικών κατά των εκπομπών NOx μπορεί να οριοθετηθεί λόγω δευτερογενών αρνητικών αποτελεσμάτων στη λειτουργία ή λόγω περιορισμών ίδιων της εγκατάστασης. Κατά συνέπεια, σε περίπτωση εκ των υστέρων προσαρμογής, δίδονται μόνον κατά προσέγγιση εκτιμήσεις για τις χαρακτηριστικά εφικτές τιμές των εκπομπών NOx. Στις νέες εγκαταστάσεις, τα δευτερογενή αρνητικά αποτελέσματα μπορούν να περιορισθούν στο ελάχιστο ή να μην υπάρχουν καν εάν γίνει σωστός σχεδιασμός.

7. Σύμφωνα με τα διαθέσιμα σήμερα δεδομένα, το κόστος των μετατροπών της καύσης μπορεί να θεωρηθεί μικρό για τις νέες εγκαταστάσεις. Αντίθετα, σε περίπτωση εκ των υστέρων προσαρμογής π.χ. στους μεγάλους θερμικούς σταθμούς, το κόστος μπορεί να ποικίλλει, εν γένει, από 8 έως 25 ελβετικά φράγκα ανά KWe1 (το 1985). Κατά κανόνα, το επενδυτικό κόστος για τα συστήματα επεξεργασίας των αερίων καύσης είναι πολύ υψηλότερο.

8. Για τις σταθερές πηγές, οι συντελεστές εκπομπής εκφράζονται σε milligrammes NO2 ανά κυβικό μέτρο αερίου (mg/m3) υπό κανονικές συνθήκες (0° C, 1013 mb), βάρος εν ξηρώ.

Εγκαταστάσεις καύσης

9. Η κατηγορία των εγκαταστάσεων καύσης αφορά την καύση ορυκτών καυσίμων σε καμίνους, λέβητες, έμμεσους αναθερμαντές και άλλες εγκαταστάσεις, καύσης θερμικής ισχύος ανώτερης των 10 MW, χωρίς ανάμειξη των αερίων καύσης με άλλα λύματα ή επεξεργασμένες ύλες. Για τις ήδη υπάρχουσες ή τις νέες εγκαταστάσεις, υφίστανται οι κάτωθι τεχνικές, οι οποίες μπορούν να χρησιμοποιηθούν μεμονωμένα ή σε συνδυασμό.

α) χαμηλή θερμοκρασία στο θάλαμο καύσης, περιλαμβανόμενες και της καύσης ρευστοστερεάς κλίνης 7

β) λειτουργία με μικρό πλεόνασμα αέρος 7

γ) εγκατάσταση ειδικών καυστήρων κατά των εκπομπών NOx 7

δ) ανακύκλωση των καπναερίων στον αέρα καύσης 7

ε) πολυβάθμια καύση/πρόσθετος αέρας 7

στ) επανάκαυση (χρησιμοποίηση του καυσίμου σε πολυβάθμια καύση (1).

Τα πρότυπα αποτελεσμάτων που είναι δυνατόν να επιτευχθούν συνοψίζονται στον πίνακα 1.

>ΘΕΣΗ ΠΗΝΑΚΑ>

10. Η επεξεργασία των καπναερίων με εκλεκτική καταλυτική αναγωγή (RCS) είναι ένα επιπλέον μέτρο μείωσης των εκπομπών NOx, του οποίου η απόδοση φθάνει το 80 % ή και περισσότερο. Υπάρχει σήμερα στην περιοχή της Κοινότητας μεγάλη πείρα στη λειτουργία νέων ή εκ των υστέρων προσαρμοσμένων εγκαταστάσεων, ιδιαίτερα στους θερμικούς σταθμούς άνω των 300 MW (θερμικών). Εάν γίνουν και μετατροπές στην καύση, μπορούν εύκολα να επιτεχθούν τιμές εκπομπής 300 mg/m3 (στερεά καύσιμα, 6 % Ο2) και 150 mg/m3 (υγρά καύσιμα, 3 % Ο2).

11. Η εκλεκτική μη καταλυτική αναγωγή (RNCS), τεχνική επεξεργασίας των καπναερίων που επιτρέπει να επιτευχθεί μείωση των NOx από 20 έως 60 %, είναι λιγότερο δαπανηρή, έχει δε ειδικές εφαρμογές (π.χ. κάμινοι διυλιστηρίων και καύση αερίων υπό ελάχιστο φορτίο).

Κινητήρες σε σταθερή βάση: αεριοστρόβιλοι και κινητήρες εσωτερικής καύσης

12. Οι εκπομπές των NOx αεροστροβίλων μπορούν να μειωθούν είτε με μετατροπή της καύσης (ξηρά μέθοδος) είτε με έγχυση ύδατος/ατμού (υγρά μέθοδος). Αυτά τα δύο είδη μέτρων έχουν δοκιμασθεί πολύ και έτσι επιτυγχάνονται τιμές εκπομπής 150 mg/m3 (αέριο, 15 % O2) και 300 mg/m3 (πετρέλαιο, 15 % O2). Η εκ των υστέρων προσαρμογή είναι δυνατή.

13. Οι εκπομπές NOx των κινητήρων εσωτερικής καύσης σε σταθερή βάση που είναι εφοδιασμένοι με σπινθηριστές μπορούν να μειωθούν είτε με μετατροπή στην καύση (π.χ. πτωχό μείγμα και ανακύκλωση των καυσαερίων) είτε με επεξεργασία των καυσαερίων (τριοδικός καταλύτης κλειστού κυκλώματος, RCS). Η δυνατότητα εφαρμογής των διαφόρων αυτών μεθόδων από τεχνική και οικονομική άποψη εξαρτάται από το μέγεθος του κινητήρα, τον τύπο του κινητήρα (δίχρονος/τετράχρονος) και από τον τρόπο λειτουργίας του κινητήρα (σταθερό/μεταβλητό φορτίο). Το σύστημα με πτωχό μείγμα επιτρέπει να επιτευχθούν τιμές εκπομπής NOx 800 mg/m3 (5 % O2), η μέθοδος RCS μειώνει τις εκπομπές NOx πολύ κάτω των 400 mg/m3 (5 % O2) και ο τριοδικός καταλύτης επιτρέπει μείωση και κάτω των 200 mg/m3 (5 % O2).

Κάμινοι βιομηχανίας - Έψηση τσιμέντου

14. Η μέθοδος προθέρμανσης είναι υπό αξιολόγηση προς το παρόν στην περιοχή της Επιτροπής για να διαπιστωθεί τεχνικά εάν μπορούν να μειωθούν οι συγκεντρώσεις NOx στα καπναέρια των νέων ή ήδη υπαρχουσών καμίνων έψησης του τσιμέντου σε 300 mg/m3 περίπου (10 % O2).

Διεργασίες άλλες εκτός της καύσης - Παραγωγή νιτρικού οξέος

15. Η παραγωγή νιτρικού οξέος με απορρόφηση υπό υψηλή πίεση (>8 bars) επιτρέπει να διατηρηθούν οι συγκεντρώσεις NOx κάτω των 400 mg/m3 στα αναραίωτα λύματα. Το ίδιο αποτέλεσμα μπορεί να παραχθεί με απορρόφηση υπό μέση πίεση σε συνδυασμό με μια μέθεδο RCS ή με οποιαδήποτε άλλη μέθοδο μείωσης των NOx παρόμοιας αποτελεσματικότητας. Η εκ των υστέρων προσαρμογή είναι δυνατή.

ΙΙ. ΤΕΧΝΙΚΕΣ ΚΑΤΑΠΟΛΕΜΗΣΗΣ ΤΩΝ ΕΚΠΟΜΝΩΝ NOx ΑΠΟ ΤΑ ΟΧΗΜΑΤΑ ΜΕ ΚΙΝΗΤΗΡΑ

16. Τα οχήματα με κινητήρα που αναφέρονται στο παρόν παράρτημα είναι εκείνα που χρησιμοποιούνται στις οδικές μεταφορές, ήτοι τα αυτοκίνητα ιδιωτικής χρήσης, τα ελαφρά εμπορικά οχήματα και τα βαρέα εμπορικά οχήματα που κινούνται με βενζίνη ή ντήζελ. Όπου χρειάζεται αναφέρονται οι κατηγορίες των οχημάτων (M1, M2, M3, N1, N2, N3), όπως αυτές ορίζονται στον κανονισμό αρι. 13 της Ευρωπαϊκής Οικονομικής Κοινότητας, ο οποίος εξεδόθη κατ' εφαρμογή της συμφωνίας του 1958 σχετικά με την υιοθέτηση ομοιόμορφων όρων επικύρωσης και αμοιβαίας αναγνώρισης της επικύρωσης εξοπλισμών και τεμαχίων οχημάτων με κινητήρα.

17. Οι οδικές μεταφορές αποτελούν σημαντική πηγή ανθρωπογενών εκπομπών NOx σε πολλές χώρες της Επιτροπής 7 συντελούν από 40 έως 80 % επί του συνόλου των εκπομπών σε εθνική κλίμακα. Σε γενικές γραμμές τα βενζινοκίνητα οχήματα συντελούν κατά τα δύο τρίτα επί του συνόλου των εκπομπών NOx που οφείλονται στις οδικές μεταφορές.

18. Οι τεχνικές που διατίθενται για την καταπολέμηση των εκπομπών οξειδίων του αζώτου που προέρχονται από τα οχήματα με κινητήρα συνοψίζονται στους πίνακες 3 και 6. Η ομαδοποίηση των τεχνικών γίνεται σύμφωνα με τα πρότυπα εκπομπής που υφίστανται ή προτείνονται σε εθνική ή διεθνή κλίμακα, τα οποία παρουσιάζουν διαφορές ανάλογα με το βαθμό αυστηρότητας των διατάξεων. Δεδομένου ότι οι κύκλοι δοκιμής που ισχύουν σήμερα βάσει του νόμου ανταποκρίνονται μόνον στην οδήγηση με μεγαλύτερες ταχύτητες, δηλαδή όταν οι εκπομπές NOx μπορούν να αποβούν ιδιαίτερα σημαντικές.

19. Το επιπλέον κόστος παραγωγής που δίδεται στους πίνακες 3 και 6 για τις διάφορες τεχνικές αποτελεί εκτίμηση του κόστους κατασκευής και όχι λιανικής τιμής.

20. Είναι σημαντικό να ελέγχεται η πιστότητα στο στάδιο παραγωγής και ανάλογα επίσης με τα αποτελέσματα του οχήματος κατά τη χρήση του για να διαπιστώνεται εάν η δυνατότητα μείωσης που προβλέπεται από τα πρότυπα εκπομπής επιτυγχάνεται πράγματι.

21. Οι τεχνικές που περιλαμβάνουν τη χρήση καταλυτών ή στηρίζονται σε αυτήν απαιτούν αμόλυβδη βενζίνη. Η ελεύθερη κυκλοφορία των οχημάτων που είναι εξοπλισμένα με καταλύτη προϋπόθετει τη δυνατότητα διάθεσης αυτού του καυσίμου παντού.

Βενζινοκίνητα και πετρελαιοκίνητα αυτοκίνητα ιδιωτικής χρήσης (Μ1)

22. Ο πίνακας 2 συνοψίζει τέσσερα πρότυπα εκπομπής. Τα πρότυπα χρησιμοποιούνται στον πίνακα 3 για την ομαδοποίηση των διαφόρων τεχνικών κινητήρων που εφαρμόζονται στα βενζινοκίνητα οχήματα ανάλογα με το δυναμικό μείωσης των εκπομπών NOx που διαθέτουν.

>ΘΕΣΗ ΠΗΝΑΚΑ>

>ΘΕΣΗ ΠΗΝΑΚΑ>

23. Τα πρότυπα εκπομπής Α, Β, Γ και Δ περιλαμβάνουν όρια εκπομπής όχι μόνον για τα NOx αλλά και για τους υδρογονάνθρακες (HC) και το μονοξείδιο του άνθρακος (CO). Οι εκτιμώμενες μειώσεις εκπομπής των ρύπων αυτών, ως προς το πρότυπο αναφοράς ECE R. 15-04, δίδονται στον πίνακα 4.

>ΘΕΣΗ ΠΗΝΑΚΑ>

24. Τα πετρελαιοκίνητα αυτοκίνητα που υφίστανται σήμερα μπορούν να ικανοποιήσουν τις απαιτήσεις εκπομπής NOx που ορίζονται από τα πότυπα Α, Β και Γ. Οι αυστηρές απαιτήσεις για την εκπομπή ακυρούμενων, καθώς και τα αυστηρά όρια για τα NOx του προτύπου Δ συνεπάγονται ότι τα πετρελαιοκίνητα αυτοκίνητα ιδιωτικής χρήσης θα χρειασθούν νέες τελειοποιήσεις, στις οποίες θα περιλαμβάνεται πιθανόν ο ηλεκτρονικός έλεγχος της αντλίας τροφοδοσίας, τελειοποιημένα συστήματα έγχυσης του καυσίμου, την ανακύκλωση των καυσαερίων και την παγίδευση ακυρούμενων. Προς το παρόν υφίστανται μόνον πειραματικά αυτοκίνητα [βλέπε επίσης πίνακα 6 στοιχείο α)].

Άλλα ελαφρά εμπορικά σχήματα (N1)

25. Ισχύουν οι ίδιες μέθοδοι καταπολέμησης με εκείνες για τα ιδιωτικής χρήσης αυτοκίνητα, οι κάτωθι παράγοντες μπορούν όμως να διαφέρουν: μείωση των NOx, κόστος και προθεσμία έναρξης της εμπορικής παραγωγής.

Βαρέα βενζινοκίνητα οχήματα (M2, M3, N2, N3)

26. Αυτό το είδος οχήματος έχει αμελητέα σημασία στη Δυτική Ευρώπη και φθίνει στην Ανατολική Ευρώπη. Οι στάθμες εκπομπής των NOx US-1990 και US-1991 (βλέπε πίνακα 5) θα μπορούσαν να επιτευχθούν με μικρό κόστος χωρίς σημαντικές τεχνικές προόδους.

Βαρέα πετρελαιοκίνητα οχήματα (M2, M3, N2, και N3)

27. Στον πίνακα 5 συνοψίζονται τρία πρότυπα εκπομπής. Επαναλαμβάνονται στον πίνακα 6 για να ομαδοποιηθούν οι τεχνικές κινητήρα που εφαρμόζονται στα βαρέα πετρελαιοκίνητα οχήματα ανάλογα με το δυναμικό μείωσης των NOx. Η μορφή αναφοράς του κινητήρα τροποποιείται, δεδομένου ότι υπάρχει η τάση να αντικατασταθούν οι κινητήρες με φυσική αναρρόφηση από κινητήρες με στροβιλοσυμπιεστή. Η τάση αυτή έχει επιπτώσεις επί των βελτιωμένων τιμών της κατανάλωσης αναφοράς του καυσίμου. Επομένως δεν δίδεται στο σημείο αυτό καμιά συγκριτική εκτίμηση της κατανάλωσης.

>ΘΕΣΗ ΠΗΝΑΚΑ>

>ΘΕΣΗ ΠΗΝΑΚΑ>

(1) Μελέτες για την ατμοσφαιρική ρύπανση αριθ. 4 (δημοσίευση των Ηνωμένων Εθνών, αιθμός πώλησης: F.87.II.E.36).

(2) Είναι δύσκολο, προς το παρόν, να δοθούν αξίόπιστα δεδομένα σε απόλυτες τιμές για το κόστος των τεχνικών κατά των εκπομπών. Ενδείκνυται, επομένως, όσον αφορά το κόστος που αναφέρεται στο παρόν παράρτημα, να δοθεί έμφαση περισσότερο στις σχέσεις μεταξύ του κόστους των διαφόρων τεχνικών παρά στο κόστος που είναι εκφρασμένο σε απόλυτες τιμές.

(3) Η πείρα από την εκμετάλλευση αυτής της τεχνικής καύσης είναι περιορισμένη.