(1)

Στις 10 Μαρτίου 2023 υποβλήθηκε στην Επιτροπή αίτηση καταχώρισης Ευρωπαϊκής Πρωτοβουλίας Πολιτών με τίτλο «Σύνδεση των πρωτευουσών και των πολιτών της Ευρώπης μέσα από ένα δίκτυο τρένων υψηλής ταχύτητας».

(2)

Οι διοργανώτριες και οι διοργανωτές της πρωτοβουλίας προσδιορίζουν τους στόχους της ως εξής: «να συνδεθούν όλες οι ευρωπαϊκές πρωτεύουσες μέσω σιδηροδρομικών γραμμών υψηλής ταχύτητας. Καλούμε την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να υποβάλει πρόταση για την έκδοση νομικά δεσμευτικής πράξης που θα αφορά τη δημιουργία ενός ευρωπαϊκού σιδηροδρομικού δικτύου μεγάλης ταχύτητας το συντομότερο δυνατόν. Κάτι τέτοιο θα σήμαινε να συνδεθούν τα υφιστάμενα σιδηροδρομικά δίκτυα υψηλής ταχύτητας και να κατασκευαστούν γραμμές υψηλής ταχύτητας όπου δεν υπάρχουν ακόμη.»

(3)

Στο παράρτημα της πρωτοβουλίας παρέχονται περαιτέρω λεπτομέρειες σχετικά με το αντικείμενο, τους στόχους και το ιστορικό της. Η πρωτοβουλία εξηγεί ότι, ενώ όλοι οι Ευρωπαίοι έχουν το δικαίωμα να κυκλοφορούν ελεύθερα εντός των συνόρων της ΕΕ, θα πρέπει επίσης να είναι σε θέση να το πράξουν ανεξάρτητα από την ηλικία, τα οικονομικά μέσα και τη σωματική ή διανοητική τους ικανότητα. Οι διοργανωτές υποστηρίζουν ότι, ενώ το σιδηροδρομικό δίκτυο υψηλής ταχύτητας στην Ευρώπη έχει μήκος που ξεπερνά τα 11 500 χλμ., ως επί το πλείστον συνδέει πόλεις που βρίσκονται σε έναν περιορισμένο αριθμό κρατών μελών και ότι πολλά κράτη μέλη δεν αποτελούν μέρος του ευρωπαϊκού σιδηροδρομικού δικτύου υψηλής ταχύτητας. Οι διοργανωτές θεωρούν ότι θα πρέπει να δημιουργηθεί ένα ευρωπαϊκό σιδηροδρομικό δίκτυο υψηλής ταχύτητας διότι: i) τα σιδηροδρομικά ταξίδια είναι βιώσιμα και ασφαλή· ii) τα τρένα υψηλής ταχύτητας προσφέρουν μια άνετη εναλλακτική έναντι των πτήσεων μεσαίων αποστάσεων· iii) τα τρένα υψηλής ταχύτητας είναι συμπεριληπτικά/δεν παράγουν διακρίσεις και είναι προσιτά σε όλους· iv) οι συνδέσεις με τρένα υψηλής ταχύτητας συμβάλλουν στην περιφερειακή ανάπτυξη και σε μια οικονομική ανάπτυξη που κατανέμεται ομοιόμορφα σε όλη την ΕΕ· v) οι σιδηροδρομικές γραμμές υψηλής ταχύτητας οδηγούν σε μεγαλύτερη συνοχή και ωφελούν ολόκληρο τον πληθυσμό. Οι διοργανωτές πιστεύουν ότι, για να καταστούν δυνατές οι ασφαλείς και βιώσιμες συνδέσεις μεταξύ των πολιτών στην Ευρώπη, είναι σημαντικό να συνδεθούν τα διάφορα δίκτυα των επιμέρους κρατών μελών και να επεκταθεί το συνολικό δίκτυο ενόψει του αυξανόμενου αριθμού επιβατών.

(4)

Όσον αφορά τους στόχους της πρωτοβουλίας, η Επιτροπή έχει την εξουσία, δυνάμει των άρθρων 170 έως 172 της Συνθήκης, να υποβάλει πρόταση νομικής πράξης που συμβάλλει στη δημιουργία και την ανάπτυξη διευρωπαϊκών δικτύων στον τομέα των μεταφορών και στην προώθηση της διασύνδεσης και της διαλειτουργικότητας των εθνικών δικτύων. Βάσει του άρθρου 171 παράγραφος 2 της συνθήκης, τα κράτη μέλη οφείλουν, σε συνεργασία με την Επιτροπή, να συντονίζουν μεταξύ τους τις πολιτικές που εφαρμόζονται σε εθνικό επίπεδο και οι οποίες ενδέχεται να έχουν σημαντικό αντίκτυπο στην επίτευξη των στόχων αυτών. Η Επιτροπή μπορεί να αναλαμβάνει, σε στενή συνεργασία με τα κράτη μέλη, κάθε χρήσιμη πρωτοβουλία για την προώθηση του συντονισμού αυτού. Εξάλλου, το άρθρο 172, δεύτερο εδάφιο, της Συνθήκης προβλέπει ότι οι προσανατολισμοί και τα σχέδια κοινού ενδιαφέροντος που αφορούν το έδαφος κράτους μέλους απαιτούν την έγκριση του οικείου κράτους μέλους.

(5)

Η Επιτροπή θεωρεί ότι κανένα μέρος της πρωτοβουλίας δεν βρίσκεται καταφανώς εκτός του πλαισίου των αρμοδιοτήτων της Επιτροπής να υποβάλλει πρόταση για την έκδοση νομικής πράξης της Ένωσης για την εφαρμογή των Συνθηκών.

(6)

Το εν λόγω συμπέρασμα δεν προδικάζει την εκτίμηση του κατά πόσον πληρούνται, στην προκειμένη περίπτωση, οι συγκεκριμένες ουσιαστικές προϋποθέσεις που απαιτούνται για να ενεργήσει η Επιτροπή, συμπεριλαμβανομένης της τήρησης των αρχών της αναλογικότητας, της επικουρικότητας και του σεβασμού των θεμελιωδών δικαιωμάτων.

(7)

Η ομάδα των διοργανωτών και διοργανωτριών έχει προσκομίσει επαρκείς αποδείξεις ότι πληροί τις απαιτήσεις που προβλέπονται στο άρθρο 5 παράγραφοι 1 και 2 του κανονισμού (ΕΕ) 2019/788 και έχει ορίσει τα πρόσωπα επικοινωνίας σύμφωνα με το άρθρο 5 παράγραφος 3 πρώτο εδάφιο του εν λόγω κανονισμού.

(8)

Η πρωτοβουλία δεν είναι κατάφωρα καταχρηστική, επιπόλαια ή κακόβουλη ούτε αντίκειται εμφανώς στις αξίες της Ένωσης σύμφωνα με το άρθρο 2 της Συνθήκης για την Ευρωπαϊκή Ένωση ή στα δικαιώματα που κατοχυρώνονται στον Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

(9)

Επομένως, θα πρέπει να καταχωριστεί η πρωτοβουλία με τίτλο «Σύνδεση των πρωτευουσών και των πολιτών της Ευρώπης μέσα από ένα δίκτυο τρένων υψηλής ταχύτητας».

(10)

Το συμπέρασμα ότι πληρούνται οι προϋποθέσεις καταχώρισης δυνάμει του άρθρου 6 παράγραφος 3 του κανονισμού (ΕΕ) 2019/788 δεν συνεπάγεται ότι η Επιτροπή επιβεβαιώνει με κάποιο τρόπο την πραγματολογική ορθότητα του περιεχομένου της πρωτοβουλίας, η οποία αποτελεί αποκλειστική ευθύνη της ομάδας των διοργανωτριών και διοργανωτών της πρωτοβουλίας. Το περιεχόμενο της πρωτοβουλίας εκφράζει μόνο τις απόψεις της ομάδας των διοργανωτών και διοργανωτριών της και σε καμία περίπτωση δεν μπορεί να θεωρηθεί ότι αντικατοπτρίζει τις απόψεις της Επιτροπής,