30.8.2008   

EL

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

C 224/39

1.1

Η ΕΟΚΕ θεωρεί ότι η πολιτική για την αστική κινητικότητα πρέπει να δώσει ιδιαίτερη προτεραιότητα στη χωροταξία, στην κοινωνία της πληροφορίας και στις τεχνολογίες των πληροφοριών, στις ορθές πρακτικές —ιδίως όσον αφορά τη δημιουργία δημόσιων χώρων για την κυκλοφορία πεζών και ποδηλάτων— και στην ολοκληρωμένη προσέγγιση των υποδομών.

1.2

Η ΕΟΚΕ υποστηρίζει την Επιτροπή και αναμένει από αυτήν να προωθήσει κοινοτικά μέτρα υπέρ της κινητικότητας, ιδίως για την ενίσχυση των μαζικών μεταφορών με υψηλό επίπεδο ποιότητας και προστασίας του χρήστη, καθώς και για την προώθηση της ποδηλασίας και του βαδίσματος.

1.3

Προς τούτο, θα χρειαστεί κατάλληλος και συμπαγής σχεδιασμός των πόλεων και περιορισμός της ζήτησης μεταφορών με ιδιωτικά οχήματα, με βάση την συνεκτική και ορθολογική χωροταξία και πολεοδομία.

1.4

Η ΕΟΚΕ θεωρεί ότι, ανεξάρτητα από όποιον άλλο τύπο μέτρου εγκριθεί, πρέπει να τροποποιηθούν οι οδηγίες 85/377/ΕΟΚ και 2001/42/ΕΚ κατά τον τρόπο που περιγράφεται στην παρούσα γνωμοδότηση.

1.5

Η ΕΟΚΕ είναι υπέρ της προώθησης της χρήσης «πράσινων αγορών», κατά την ανάθεση συμβάσεων σε σχέση με υποδομές που χρηματοδοτούνται από ευρωπαϊκά προγράμματα, και υπέρ της εξάλειψης των υφιστάμενων εμποδίων.

1.6

Η δημιουργία ενός Ευρωπαϊκού Παρατηρητηρίου της Βιώσιμης Αστικής Κινητικότητας θα παράσχει προστιθέμενη αξία, χάρη στη συλλογή δεδομένων και στη διευκόλυνση της ανταλλαγής εμπειριών.

1.7

Η ΕΟΚΕ θεωρεί απαραίτητο να θεσπιστεί ένας γενικός κανόνας σε ευρωπαϊκό επίπεδο για την εναρμόνιση των κριτηρίων υπολογισμού των τελών και των στατιστικών δεδομένων.

2.1

Τα τελευταία χρόνια έχουμε γίνει μάρτυρες μιας έντονης αύξησης του όγκου της κυκλοφορίας γενικά, τόσο εντός όσο και εκτός των αστικών περιοχών, και συχνά μιας βαθιάς αλλαγής στην κατανομή της μεταξύ των διάφορων τρόπων μεταφοράς, με συνεχή αύξηση των μετακινήσεων με αυτοκίνητο και βαθμιαία μείωση των μετακινήσεων με δημόσια μέσα, τόσο σε απόλυτους όσο και σε σχετικούς όρους.

2.2

Το 2006, όταν παρουσίασε την ενδιάμεση εξέταση της Λευκής Βίβλου για τις μεταφορές (1), η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ανακοίνωσε την πρόθεσή της να παρουσιάσει Πράσινο Βιβλίο για τις αστικές συγκοινωνίες. Διοργάνωσε ευρεία δημόσια διαβούλευση τους τελευταίους μήνες, κατά την οποία διατύπωσε τις απόψεις της και η ΕΟΚΕ (2).

2.2.1

Η ΕΟΚΕ θεωρεί απαραίτητη και χρήσιμη την κοινοτική παρέμβαση στον τομέα της αστικής κινητικότητας και πιστεύει ότι η λήψη αποφάσεων σε κοινοτικό επίπεδο (3) παρέχει ευρωπαϊκή προστιθέμενη αξία, η οποία μπορεί να υλοποιηθεί με ευρύ φάσμα μέτρων, δεσμευτικών ή μη.

3.1

Η διαδικασία διαβούλευσης που διοργάνωσε η Επιτροπή επιβεβαίωσε ότι υπάρχουν μεγάλες προσδοκίες για τη διαμόρφωση μιας πραγματικής ευρωπαϊκής πολιτικής για την αστική κινητικότητα.

3.2

Νέα συλλογιστική για την αστική κινητικότητα σημαίνει βέλτιστη αξιοποίηση της χρήσης όλων των μέσων μεταφοράς και οργάνωση της συντροπικότητας μεταξύ των διαφόρων μέσων μαζικής μεταφοράς (τρένο, τραμ, μετρό, λεωφορείο, ταξί) και μεταξύ των διαφόρων ιδιωτικών τρόπων μεταφοράς (αυτοκίνητο, ποδήλατο, βάδισμα κλπ.).

3.3

Η αστική κινητικότητα αναγνωρίζεται ως σημαντικός παράγων διευκόλυνσης της ανάπτυξης και της απασχόλησης, με σημαντικό αντίκτυπο στην αειφόρο ανάπτυξη της ΕΕ.

3.4

Η ευρωπαϊκή προστιθέμενη αξία μπορεί να έχει διάφορες όψεις: προώθηση της ανταλλαγής ορθών πρακτικών σε όλα τα επίπεδα (τοπικό, περιφερειακό ή εθνικό)· υποστήριξη της καθιέρωσης κοινών προτύπων και εναρμόνισή τους, εάν χρειάζεται· προσφορά χρηματοδοτικής στήριξης σε όσους τη χρειάζονται περισσότερο· ενθάρρυνση της έρευνας, οι εφαρμογές της οποίας επιτρέπουν βελτίωση των περιβαλλοντικών χαρακτηριστικών και της ασφάλειας της κινητικότητας· απλούστευση της νομοθεσίας και, σε ορισμένες περιπτώσεις, κατάργηση υπαρχόντων νομοθετημάτων ή θέσπιση νέων.

3.5

Το Πράσινο Βιβλίο εξετάζει, μέσω 25 ερωτημάτων, πώς μπορούν να αντιμετωπιστούν οι προκλήσεις της δημιουργίας πόλεων ελεύθερης ροής, πιο «πράσινων» πόλεων και πιο έξυπνων, προσπελάσιμων και ασφαλών αστικών συγκοινωνιών, πώς μπορεί να διαμορφωθεί μια νέα παιδεία αστικής κινητικότητας και ποιοι πόροι απαιτούνται για την επίτευξη αυτών των στόχων. Ωστόσο, η Επιτροπή δεν προτείνει, όπως θα ήταν ευκταίο, μια δέσμη συγκεκριμένων μέτρων, οριζόντιων και εγκάρσιων, για τις αστικές μεταφορές.

4.1.1

Η ΕΟΚΕ πιστεύει ότι θα μπορούσε να θεσπιστεί ένα σύστημα επισήμανσης, το οποίο να λαμβάνει υπόψη τα ήδη υπάρχοντα συστήματα και να είναι συμβατό μαζί τους.

4.1.2

Θα ήταν χρήσιμο να καθορίσει η Επιτροπή δείκτες επιδόσεων, χωροταξίας και ανάπτυξης σε κοινοτικό επίπεδο, δημιουργώντας ένα εναρμονισμένο πλαίσιο αναφοράς.

4.1.3

Θα μπορούσαν επίσης, αντί της παροχής κινήτρων, να δημιουργηθούν συστήματα αναγνώρισης με εθελοντική συμμετοχή, όπως π.χ. εκείνα που χρησιμοποιούνται στον τομέα της τουριστικής πολιτικής.

4.1.4

Σε κάθε περίπτωση, τα συστήματα που θα καθιερωθούν θα πρέπει να βασίζονται σε αντικειμενικά και διαφανή κριτήρια, να υπόκεινται σε περιοδική αξιολόγηση και, εάν χρειάζεται, σε αναθεώρηση και να λαμβάνουν επαρκή δημοσιότητα.

4.2.1

Δεδομένου του μεριδίου συμμετοχής τους στην κινητικότητα, το βάδισμα και η ποδηλασία δεν μπορούν να θεωρηθούν γενικά εναλλακτικές λύσεις αντί του ΙΧ, εκτός εάν οι τόποι κατοικίας και εργασίας γειτνιάζουν και εάν οι καιρικές συνθήκες είναι ευνοϊκές. Επιπλέον, η ποδηλασία είναι δραστηριότητα που δεν απευθύνεται σε όλους, καθώς αποκλείονται όσοι έχουν μειωμένη κινητικότητα ή αναπηρίες, οι ανήλικοι και οι ηλικιωμένοι. Παρ' όλα αυτά, σε συνδυασμό με τα μέσα μαζικής μεταφοράς, το βάδισμα και η ποδηλασία θα μπορούσαν συν τω χρόνω να αναχθούν σε εναλλακτικές επιλογές αντί του ΙΧ σε ορισμένες πόλεις.

4.2.2

Οι δήμοι θα πρέπει να καταρτίσουν σχέδια βιώσιμων αστικών συγκοινωνιών, τα οποία να περιλαμβάνουν και ποδηλατόδρομους, με τον δεσμευτικό στόχο της μετάβασης σε φιλικούς προς το περιβάλλον τρόπους μεταφοράς, οι οποίοι να ανταποκρίνονται στις ελάχιστες ευρωπαϊκές απαιτήσεις (που δεν έχουν οριστεί ακόμη). Στα σχέδια αυτά θα πρέπει να αντιμετωπίζονται οι καταστάσεις έλλειψης ασφάλειας για τους πεζούς και να αποτρέπεται η δημιουργία αντινομιών μεταξύ των διαφόρων μεταφορικών μέσων.

4.2.3

Για τον σκοπό αυτό, θα πρέπει να τεθεί ένας ποσοτικός στόχος για την αύξηση του μεριδίου συμμετοχής των δημόσιων επιβατικών μεταφορών, της ποδηλασίας και του βαδίσματος στο σύνολο των μετακινήσεων. Τα σχέδια που δεν θα διαθέτουν αυτά τα χαρακτηριστικά θα πρέπει να αποκλείονται από τις χρηματοδοτικές ενισχύσεις των κοινοτικών ταμείων. Η Επιτροπή θα πρέπει επίσης να επαληθεύει τα δεδομένα αυτών των σχεδίων όσον αφορά τις ζώνες πρασίνου και τους ποδηλατόδρομους.

4.3.1

Οι πιθανές λύσεις εξαρτώνται, σε μεγάλο βαθμό, από το μέγεθος (έκταση και πληθυσμό) της πόλης, αλλά είναι σημαντικό να υπογραμμιστεί ότι το πρόβλημα της ρύπανσης μπορεί να οφείλεται και στην κακή χωροταξία, και όχι μόνο στις μεταφορές.

4.3.2

Εξέταση του προβλήματος και των πιθανών λύσεών του από τη σκοπιά της χωροταξίας και της πολεοδομίας· παροχή ασφαλών δημόσιων χώρων στάθμευσης στις οδούς πρόσβασης στις πόλεις· αρτηριακό δίκτυο ειδικών λωρίδων κυκλοφορίας αποκλειστικά για τα μέσα μαζικής μεταφοράς και διασύνδεση των διάφορων μέσων (χώροι στάθμευσης, σιδηρόδρομος και μετρό) με την κατασκευή σταθμών μετεπιβίβασης που ενθαρρύνουν τη διατροπικότητα και διευκολύνουν την εναλλαγή μέσων· βελτίωση της ποιότητας των υπηρεσιών, ώστε οι μαζικές μεταφορές να γίνουν ελκυστικές για τους χρήστες.

4.3.3

Όσον αφορά τις μεταφορές εμπορευμάτων, η Επιτροπή θα πρέπει να ενθαρρύνει την ανταλλαγή των ορθών πρακτικών που υπάρχουν στον τομέα της αστικής εφοδιαστικής, όπως π.χ. στη Σιένα της Ιταλίας, όπου οι άδειες μεταφοράς εμπορευμάτων χορηγούνται μόνο σε προσωρινή βάση.

4.4.1

Με την καθιέρωση μιας φορολογικής πολιτικής για τις μεταφορές, η οποία να ενθαρρύνει την αγορά, την εγκατάσταση και τη χρήση νέων τεχνολογιών που μπορούν να μειώσουν τη ρύπανση και να αυξήσουν την εξοικονόμηση ενέργειας.

4.4.2

Με τη συλλογή πληροφοριών για την περιβαλλοντική συμπεριφορά των πόλεων: υπολογισμός των εκπομπών των μεταφορών ανά κάτοικο και ετήσιες εκστρατείες για τη διάδοση των αποτελεσμάτων.

4.5.1

Με την προώθηση της χρήσης «πράσινων αγορών» κατά την ανάθεση συμβάσεων σε σχέση με υποδομές που χρηματοδοτούνται από ευρωπαϊκά προγράμματα και με την εξάλειψη των υφιστάμενων εμποδίων (4).

4.5.2

Στο κοινοτικό επίπεδο, θα πρέπει να καθοριστούν κοινοί κανόνες και, αν είναι απαραίτητο, να εναρμονιστούν.

4.6.1

Η ΕΟΚΕ φρονεί ότι η πρόσβαση σ' αυτές τις ζώνες πρέπει να μειωθεί δραστικά. Είναι απαραίτητη, ωστόσο, κάποια εναρμόνιση, για να μην παρεμποδιστεί η ελεύθερη κυκλοφορία των προσώπων και να μην περιοριστεί άσκοπα η αστική κινητικότητα λόγω διαφορών στη νομοθεσία.

4.7.1

Πρέπει να καθιερωθούν υποχρεωτικά προγράμματα επαρκούς διάρκειας για εκπαίδευση στην οικολογική οδήγηση, τόσο κατά την αρχική κατάρτιση των οδηγών όσο και κατά τη μετέπειτα επιμόρφωσή τους, και να θεσπιστούν φορολογικές ελαφρύνσεις για τις εταιρείες που λαμβάνουν μέτρα για την παρακολούθηση και τη μέτρηση της οδήγησης. Η οδηγία για την κατάρτιση των οδηγών θα μπορούσε να τροποποιηθεί, προκειμένου να συμπεριλάβει αυτά τα κριτήρια.

4.8.1

Ναι, σε ό,τι αφορά την ασφάλεια των επιβατών, τους χρόνους αναμονής και διαδρομής, τη συμπεριφορά των επιβατών σε καταστάσεις έκτακτης ανάγκης, καθώς και όλες τις υπάρχουσες επιλογές μεταφορών και τα χαρακτηριστικά τους.

4.9.1

Οι διάφορες εφαρμογές ΕΣΜ πρέπει να είναι πλήρως συμβατές μεταξύ τους, ώστε να μπορούν να χρησιμοποιούνται διαφορετικές τεχνολογίες, ιδίως όσον αφορά τα ταξιδιωτικά έγγραφα, πράγμα που θα διευκολύνει τις μετεπιβιβάσεις και θα βελτιώσει τους χρόνους πρόσβασης στα μέσα μεταφοράς, αυξάνοντας έτσι την εμπορική ταχύτητα των μαζικών μεταφορών. Είναι σημαντικό να επιδέχονται τα ΕΣΜ ενσωμάτωση των τεχνολογικών εξελίξεων, ώστε να μην αχρηστεύονται σύντομα λόγω παρωχημένης τεχνολογίας και να μπορεί να γίνει απόσβεση του κόστους τους.

Η ΕΟΚΕ θεωρεί ότι πρέπει να χρησιμοποιηθούν οι τεχνολογίες των πληροφοριών και των επικοινωνιών για τη βελτίωση της κυκλοφορίας και την καλύτερη οργάνωση των μεταφορών.

4.10.1

Με τη δημοσίευση ψηφιακού καταλόγου ορθών πρακτικών στον τομέα των ΕΣΜ, ο οποίος θα ενημερώνεται τακτικά και θα είναι διαθέσιμος στο Διαδίκτυο.

4.11.1

Με τη δημιουργία φορέων συντονισμού των διάφορων υπηρεσιών μαζικής μεταφοράς, με την ανάπτυξη συστημάτων ενοποίησης των ναύλων, με την απαίτηση του βέλτιστου τροχαίου υλικού (λιγότερο ρυπογόνου και καταλληλότερου για τα άτομα με μειωμένη κινητικότητα), με την αύξηση του αριθμού ή της συχνότητας των αναχωρήσεων, ώστε να μειωθούν οι χρόνοι αναμονής των επιβατών, με την κατασκευή ειδικών λεωφορειόδρομων (μεγαλύτερη ασφάλεια, άνεση και ταχύτητα και μικρότερη κατανάλωση ενέργειας, με αποτέλεσμα λιγότερη ρύπανση), με την κατασκευή σταθμών για τη διευκόλυνση των μετεπιβιβάσεων, με τη βελτίωση της κατάρτισης των επαγγελματιών του τομέα και την ενημέρωση, ευαισθητοποίηση και εκπαίδευση των χρηστών, με την κατασκευή υποδομών για την κατάλληλη ρύθμιση της διερχόμενης κυκλοφορίας στις πόλεις, με την κατασκευή χώρων στάθμευσης για την αποτροπή της εισόδου των ΙΧ στο κέντρο και με την παροχή κινήτρων για την ενθάρρυνση της χρήσης τους, με την ανάπτυξη συστημάτων φωτεινής σηματοδότησης που δίνουν προτεραιότητα στις δημόσιες συγκοινωνίες και με τη δημιουργία κατάλληλων χώρων για την ασφαλή επιβίβαση και αποβίβαση των επιβατών.

4.11.2

Ένα από τα πιο αποτελεσματικά μέσα για τον σκοπό αυτό είναι η εκτίμηση του αναμενόμενου αντικτύπου συγκεκριμένων σχεδίων, προγραμμάτων και έργων στην κινητικότητα.

4.11.3

Είναι χρήσιμο να υπενθυμιστεί σχετικά η απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου (υπόθεση C-322/04) σχετικά με την παράλειψη διενέργειας εκτίμησης των περιβαλλοντικών επιπτώσεων για ένα σχέδιο κατασκευής εμπορικού και ψυχαγωγικού κέντρου σε αστική περιοχή: ο εκτιμώμενος όγκος των επιβατών που θα έφταναν στο κέντρο με ιδιωτικά οχήματα ήταν εκείνο ακριβώς το στοιχείο που καθόριζε τον αντίκτυπό του στο περιβάλλον και την ανάγκη για διενέργεια εκτίμησης.

4.11.4

Επομένως, η τροποποίηση των ισχυουσών οδηγιών θα μπορούσε να έχει τρεις συνιστώσες:

4.11.4.1

Η οδηγία 85/337/ΕΟΚ για την εκτίμηση των επιπτώσεων ορισμένων σχεδίων δημοσίων και ιδιωτικών έργων στο περιβάλλον ορίζει, στο παράρτημα ΙΙΙ, τα κριτήρια που πρέπει να εφαρμόζουν τα κράτη μέλη προκειμένου να καθορίσουν εάν ορισμένα σχέδια έχουν σημαντικό αντίκτυπο στο περιβάλλον.

Προτείνεται να προστεθεί στην παράγραφο 1 αυτού του παραρτήματος ΙΙΙ μία νέα παύλα, στην οποία να περιλαμβάνεται ρητή αναφορά στην ανάλυση του χάρτη κινητικότητας (προβλεπόμενος αριθμός χρηστών των εγκαταστάσεων, τόπος μόνιμης διαμονής κλπ.).

4.11.4.2

Δεύτερον, στο παράρτημα IV, η οδηγία προσδιορίζει τις πληροφορίες που πρέπει οπωσδήποτε να περιλαμβάνονται στην περιβαλλοντική έκθεση.

Η ΕΟΚΕ προτείνει:

Εν κατακλείδι, η παράγραφος 1 του παραρτήματος ΙII και οι παράγραφοι 4 και 5 του παραρτήματος IV της οδηγίας 85/337/ΕΟΚ πρέπει να τροποποιηθούν όπως προτείνεται ανωτέρω.

4.11.4.3

Τρίτον, αντίστοιχες προσθήκες θα μπορούσαν να γίνουν και στην οδηγία 2001/42/ΕΚ σχετικά με την εκτίμηση των περιβαλλοντικών επιπτώσεων ορισμένων σχεδίων και προγραμμάτων (υποχρεωτικά κριτήρια και ενσωμάτωση στην περιβαλλοντική έκθεση πληροφοριών σχετικά με την κινητικότητα και τα μέσα μεταφοράς). Στην περίπτωση αυτή, θα ήταν σκόπιμο να συμπεριληφθούν οι επιπτώσεις των σχεδίων στην κινητικότητα, όπως προτείνεται, συγκεκριμένα στο παράρτημα I, στοιχείο στ) και στο παράρτημα II, σημείο 2.

4.12.1

Ναι, το μέτρο αυτό είναι ουσιώδες και έχει μεγάλο αντίκτυπο στην κινητικότητα. Ειδικές λωρίδες ή διάδρομοι κυκλοφορίας σημαίνει μεγαλύτερη ασφάλεια και ταχύτητα, λιγότερη κυκλοφοριακή συμφόρηση και μικρότερη κατανάλωση ενέργειας, καθώς και μεγαλύτερη άνεση για τους επιβάτες. Το μέτρο αυτό μπορεί να συμβάλει στην προσέλκυση χρηστών ιδιωτικών αυτοκινήτων.

4.13.1

Είναι πολύ σημαντικό να ενισχυθούν τα δικαιώματα και οι υποχρεώσεις των επιβατών, προκειμένου να διασφαλιστεί ότι τα δημόσια μέσα μαζικής μεταφοράς θα βελτιώσουν την ποιότητα των υπηρεσιών τους (συχνότητα, ακρίβεια, άνεση για όλες τις κατηγορίες χρηστών, ασφάλεια, πολιτική ναύλων κλπ.). Η ΕΟΚΕ είναι υπέρ αυτής της ενίσχυσης, πάντα όμως λαμβάνοντας υπόψη τα χαρακτηριστικά κάθε τρόπου μεταφοράς και ιδιαίτερα εκείνων που μοιράζονται τις υποδομές τους με άλλους.

4.13.2

Δεδομένης της διασποράς των νομοθετικών διατάξεων σε διάφορες νομικές πράξεις και για τα διάφορα μέσα μεταφοράς, όλα τα δικαιώματα των επιβατών των δημόσιων μέσων μεταφοράς θα πρέπει να συγκεντρωθούν σε έναν ενιαίο «χάρτη δικαιωμάτων», με περιθώρια συμπλήρωσης από τα κράτη μέλη και με αυτορύθμιση, μέσω κωδίκων δεοντολογίας (5) που θα προσυπογράφουν οι οικονομικοί παράγοντες και οι φορείς της οργανωμένης κοινωνίας των πολιτών (οργανώσεις καταναλωτών, περιβαλλοντικοί φορείς, οργανώσεις εργοδοτών, συνδικαλιστικές ενώσεις κλπ.). Η ΕΟΚΕ επιμένει στη σημασία του διαλόγου μεταξύ αυτών των ενώσεων και των επιχειρήσεων παροχής μαζικών μεταφορών, ιδίως για τη βελτίωση της ποιότητας των υπηρεσιών τους.

Θα ήταν σκόπιμο να αναληφθεί δράση σε κοινοτικό επίπεδο, για την αναδιατύπωση και την κωδικοποίηση των δικαιωμάτων που ήδη προβλέπονται σε διάφορες νομοθετικές πράξεις, και να συμπληρωθεί αυτή η δράση με ενέργειες των κρατών μελών και των οργανώσεων της κοινωνίας των πολιτών. Η ΕΟΚΕ επιμένει στην αναγκαιότητα της ύπαρξης ευέλικτων και απλών μηχανισμών και μέσων για τη διασφάλιση της πραγματικής άσκησης των δικαιωμάτων των χρηστών.

4.14.1

Τα σχέδια αστικής κινητικότητας στις μητροπολιτικές περιοχές θα πρέπει να καλύπτουν τόσο τις επιβατικές όσο και τις εμπορευματικές μεταφορές, ώστε να μπορεί η εμπορευματική εφοδιαστική να αναπτύσσεται χωρίς να εμποδίζει την κινητικότητα των προσώπων.

4.14.2

Για τον σκοπό αυτό, θα χρειαστεί αύξηση του προσωπικού εποπτείας των ειδικών θέσεων φορτοεκφόρτωσης.

4.14.3

Δημιουργία μηχανισμών για τη διευκόλυνση και την επιτάχυνση των συστημάτων καταγγελίας των παραβατών, ώστε να είναι δυνατή η άμεση απομάκρυνση του παραβαίνοντος οχήματος από τις ειδικές θέσεις φορτοεκφόρτωσης και να αποκαθίσταται η λειτουργία τους.

4.14.4

Δημιουργία αποτελεσματικών μηχανισμών τιμωρίας των παραβατών, από την απομάκρυνση του οχήματος έως την πραγματική είσπραξη του προστίμου.

4.14.5

Εκστρατεία ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης του κοινού με στόχο τη γενική αποδοχή και συνεργασία στην επίτευξη των καθορισμένων στόχων, π.χ. με εξασφάλιση της συμμετοχής των καταστηματαρχών της περιοχής στην εποπτεία των ειδικών θέσεων φορτοεκφόρτωσης, αφού τους αποδειχθεί πώς η παράνομη κατάληψη των θέσεων αυτών μπορεί να είναι επιζήμια για τις δικές τους επιχειρήσεις.

4.14.6

Περιορισμός του επιτρεπόμενου χρόνου στάσης στις ειδικές θέσεις φορτοεκφόρτωσης, ώστε να είναι πιο κοντά στον χρόνο που απαιτείται για τις περισσότερες εργασίες φορτοεκφόρτωσης. Θα μπορούσε να υπάρχει δυνατότητα αίτησης ειδικής αδείας για αύξηση του επιτρεπόμενου χρόνου στάσης, προκειμένου να μην ζημιωθούν ορισμένοι τύποι μεταφορών (π.χ. οι μετακομίσεις) για τους οποίους απαιτείται περισσότερος χρόνος. Θα μπορούσαν επίσης να προβλεφθούν συγκεκριμένες ώρες της ημέρας για τις δραστηριότητες φορτοεκφόρτωσης.

α)

Συντονισμός μεταξύ των διάφορων φορέων:

β)

Συντονισμός με τα μέσα σχεδιασμού:

4.16.1

Οδική ασφάλεια: Σε ευρωπαϊκό επίπεδο, προώθηση των ορθών πρακτικών και έναρξη εντατικότερου και πιο δομημένου διαλόγου με τους τοπικούς και περιφερειακούς φορείς και τα κράτη μέλη σχετικά με τις νέες τεχνολογίες και ιδιαίτερα τα ευφυή συστήματα μεταφορών (ΕΣΜ), με στόχο τη βελτίωση της ασφάλειας. Επίσης, βελτίωση της κατάρτισης των επαγγελματιών του κλάδου στην οδήγηση και θέσπιση εναρμονισμένων αποτρεπτικών μέτρων για να αποτραπεί το ενδεχόμενο ατιμωρησίας των διασυνοριακών τροχαίων παραβάσεων.

4.16.2

Προσωπική προστασία: Για την προώθηση των ορθών πρακτικών, θα πρέπει να ενισχυθεί η αστυνομική παρουσία στα μέσα μαζικής μεταφοράς, ιδίως τις νυκτερινές ώρες ή σε γραμμές που διέρχονται από περιοχές με συχνότερες αναταραχές και υψηλότερους δείκτες κοινωνικού αποκλεισμού. Θα πρέπει επίσης να ενισχυθεί η χρήση των τεχνολογιών των πληροφοριών και η ενημέρωση των χρηστών.

4.17.1

Με τη μεγαλύτερη ευαισθητοποίηση του κοινού μέσω εκστρατειών εκπαίδευσης και πληροφόρησης απευθυνόμενων ιδίως στους νέους, καθώς και μέσω δραστηριοτήτων για τη γενίκευση της χρήσης συστημάτων επιβολής του νόμου στις πόλεις για όλους τους χρήστες του οδικού δικτύου. Γενικά, για όλα τα ζητήματα που σχετίζονται με την κινητικότητα στην πόλη, η ΕΟΚΕ θεωρεί ιδιαίτερα σημαντική την υιοθέτηση μέτρων με στόχο την ενίσχυση των πτυχών του πολιτισμού και της αγωγής του πολίτη.

4.18.1

Ανάλογα με τους επιδιωκόμενους στόχους, οι διατάξεις αυτές πρέπει να αποσκοπούν πάντοτε στη βελτίωση της κινητικότητας και στη βελτιστοποίηση των εμπορικών ταχυτήτων. Πρέπει να προαχθούν οι ορθές πρακτικές για την αύξηση της ασφάλειας με τη χρήση ευφυών συστημάτων.

4.19.1

Εγκατάσταση, στα δημόσια μέσα μεταφοράς, συστημάτων έκτακτης ανάγκης βασισμένων στις νέες τεχνολογίες, τα οποία σε περίπτωση βανδαλισμού ή ατυχήματος θα ειδοποιούν τις υπηρεσίες έκτακτης ανάγκης και θα παρέχουν πληροφορίες σχετικά με την θέση του οχήματος, μεταδίδοντας ηχητικά και οπτικά δεδομένα για την κατάσταση στο εσωτερικό του.

4.19.2

Θα πρέπει να ληφθούν κατάλληλα μέτρα για την αποφυγή της παραβίασης της ιδιωτικής ζωής, που αποτελεί θεμελιώδες ανθρώπινο δικαίωμα.

4.20.1

Για τη διαμόρφωση νέας παιδείας αστικής κινητικότητας απαιτείται συνεργασία των ευρωπαϊκών οργάνων, των κρατών μελών, των περιφερειακών και τοπικών αρχών και των οργανώσεων της κοινωνίας των πολιτών.

4.20.2

Ένα Ευρωπαϊκό Παρατηρητήριο της Βιώσιμης Αστικής Κινητικότητας θα αποτελούσε χρήσιμη πρωτοβουλία και θα προσέφερε προστιθέμενη αξία, καθώς θα μπορούσε να συγκεντρώνει δεδομένα, να παρακολουθεί τις αλλαγές στη ζήτηση μεταφορών και να διευκολύνει την ανταλλαγή εμπειριών. Θα συνέβαλλε επίσης στη βελτίωση των γνώσεων για τα προβλήματα που σχετίζονται με την κινητικότητα και στην εφαρμογή κατάλληλων πολιτικών για την επίλυσή τους.

Στο ευρωπαϊκό επίπεδο, θα πρέπει να εναρμονιστούν οι μονάδες μέτρησης για την αξιολόγηση των πόλεων· γι' αυτό, η ΕΟΚΕ θεωρεί θετική την ενοποίηση των σχετικών κριτηρίων.

4.21.1

Καθιστώντας στόχο των ταμείων τη βελτίωση της αστικής κινητικότητας και τη σταδιακή μετάβαση προς καθαρές μαζικές μεταφορές (χαμηλής κατανάλωσης καυσίμων, χαμηλών εκπομπών) και διασφαλίζοντας μεγαλύτερη απόδοση για κάθε επενδυόμενο ευρώ.

Η ΕΟΚΕ είναι υπέρ της αύξησης του ποσοστού των πόρων των ταμείων που προορίζεται για την εκπαίδευση και την έρευνα.

4.21.2

Η χρηματοδοτική συμμετοχή πρέπει επίσης να μειωθεί με τον καθορισμό αντικειμενικών κλιμάκων που θα καθιστούν δυνατή την επιλογή της αποδοτικότερης ως προς το κόστος για την κοινότητα λύσης, ώστε να παρέχονται στους πολίτες μεταφορές υψηλής ποιότητας σε προσιτή τιμή. Θα πρέπει να αποδίδεται προτεραιότητα στην αποτελεσματικότητα και στην εκπλήρωση των υποχρεώσεων δημόσιας υπηρεσίας.

4.22.1

Καθιστώντας υποχρεωτική τη συμπερίληψη πράσινων ρητρών στις συμβάσεις για προμήθεια εξοπλισμού που σχετίζονται με έργα υποδομής, τα οποία χρηματοδοτούνται από ευρωπαϊκά προγράμματα.

4.22.2

Μια άλλη δυνατότητα είναι η συμπερίληψη των κριτηρίων που περιέχονται στο έγγραφο Πράσινες αγορές! Ένα πρακτικό εγχειρίδιο σχετικά με τις οικολογικές δημόσιες συμβάσεις [SEC(2004) 1050] σε ένα έγγραφο COM, προσθέτοντας τις «πράσινες» δημόσιες συμβάσεις για την προμήθεια εξοπλισμού μεταφορών.

Η αγορά των ιδιωτικής χρήσης οχημάτων, αλλά και των οχημάτων μαζικής μεταφοράς εξελίσσεται με κατεύθυνση το μεγαλύτερο σεβασμό προς το περιβάλλον. Η αγορά πιο «καθαρών» οχημάτων (καύσιμα, κινητήρες) θα πρέπει να ενθαρρυνθεί, ενώ θα πρέπει να αναγνωρίζονται οι οικονομικές προσπάθειες που καταβάλλουν οι αγοραστές μέσω διαφοροποιημένης αντιμετώπισης των οχημάτων αυτών από τις πολιτικές πρόσβασης στα αστικά κέντρα.

4.23.1

Μέσω του σαφούς καθορισμού της κατηγορίας των σχεδίων που είναι επιλέξιμα για κοινοτική δημόσια ενίσχυση και της επιβολής της υποχρέωσης (με κατάλληλη επαλήθευση) συμμόρφωσης (εντός συγκεκριμένου χρονοδιαγράμματος) με τους στόχους αυτών των σχεδίων, ώστε σε περίπτωση μη συμμόρφωσης να είναι δυνατή η ανάκτηση της χρηματοδότησης.

4.24.1

Πρέπει να θεσπιστούν γενικοί κανόνες σε ευρωπαϊκό επίπεδο, μέσω της εναρμόνισης των κριτηρίων για τον υπολογισμό των τελών και μέσω του υπολογισμού ενός κατάλληλου κατώτατου ορίου πυκνότητας του δικτύου μαζικών μεταφορών.

4.24.2

Ωστόσο, η ΕΟΚΕ θεωρεί ότι τα συστήματα τελών ή διοδίων για την πρόσβαση στα κέντρα των πόλεων θεσπίζονται για το γενικό συμφέρον με αποδεκτά άμεσα αποτελέσματα, αλλά ενδέχεται να αποβούν εις βάρος εκείνων που διαθέτουν χαμηλότερα εισοδήματα, ενώ το αποτρεπτικό τους αποτέλεσμα είναι μικρό για τις ανώτερες εισοδηματικές τάξεις.

Οι τοπικές αρχές πρέπει να λάβουν μέτρα για τον μετριασμό των ενδεχόμενων αρνητικών συνεπειών, π.χ. ενθαρρύνοντας τη χρήση των μαζικών μεταφορών ή χορηγώντας κάρτες χρήσης με χαμηλό κόστος.

4.24.3

Μια εναλλακτική δυνατότητα με «οριζόντια» αποτελέσματα σε όλες τις εισοδηματικές τάξεις θα ήταν η καθιέρωση «διοδίων» σε σημεία πρόσβασης. Αντί για την χρέωση χρηματικού ποσού, θα υπολόγιζε τα διαθέσιμα χιλιόμετρα κίνησης εντός της πόλης που παραχωρούνται σε κάθε οδηγό. Με άλλα λόγια, η πρόταση είναι να καταμεριστούν τα δικαιώματα πρόσβασης (χιλιόμετρα ανά χρονική μονάδα). Αυτό θα σήμαινε «επιλογή» και διαχείριση των διαδρομών εντός της πόλης με ιδιωτικό αυτοκίνητο, αν και πρέπει να ληφθεί υπόψη ότι θα υπήρχαν και πάλι διακρίσεις βάσει του τόπου διαμονής/προέλευσης/προορισμού.

4.24.4

Φυσικά, αυτό θα προϋπέθετε καθορισμό περαιτέρω ζωνών, επιπλέον των προτεινόμενων ζωνών περιορισμένης κυκλοφορίας, στις οποίες η κυκλοφορία θα περιοριζόταν ουσιαστικά στα μέσα μαζικής μεταφοράς και τους κατοίκους.

4.25.1

Η προστιθέμενη αξία είναι τεράστια, αν και είναι δύσκολο να υπολογιστεί, εάν συνεκτιμήσουμε τους παράγοντες της υγείας (σωματικής και ψυχικής) και της υγιεινής, καθώς και την αξία του προσωπικού χρόνου (πτυχή που διαφέρει ανάλογα με τον χρόνο που απαιτείται για τη μετάβαση από την κατοικία στην εργασία και το αντίστροφο, που όταν προστεθεί στον χρόνο εργασίας μπορεί να οδηγήσει σε ένα ευρύ φάσμα αρνητικών παραγόντων).