Παράρτημα

Σχετικά με την επιλογή α), στην παράγραφο 12 της έκθεσης, η οποία προτείνει να συνταχθεί εκ νέου η τροποποίηση της συνθήκης, πρέπει να επισημανθεί ότι αυτό το σχέδιο τροποποίησης της συνθήκης συντάχθηκε πολύ προσεκτικά έτσι ώστε να είναι αποδεκτό από όλα τα κράτη μέλη, τα οποία πρέπει όλα να το κυρώσουν. Δεν υπάρχει στην πραγματικότητα καμία προοπτική να τροποποιηθεί το κείμενο ως έχει αυτή τη στιγμή και πράγματι όλες οι τροποποιήσεις που προτάθηκαν θα απέκλειαν τη χρήση της διαδικασίας απλοποιημένης αναθεώρησης – ή, στην καλύτερη περίπτωση, θα μας εξέθεταν σε νομικές αμφισβητήσεις λόγω αυτού του αιτίου. Η ασφάλεια δικαίου αποτελεί εξαρχής τον βασικό λόγο για την τροποποίηση της συνθήκης και οτιδήποτε θα την υπονόμευε θα ήταν προβληματικό.

Όσον αφορά μελλοντικές τροποποιήσεις της συνθήκης, είναι αδύνατο να αναλάβουμε οποιαδήποτε συγκεκριμένη δέσμευση. Ωστόσο, έχει συμφωνηθεί ότι θα πραγματοποιηθεί αξιολόγηση της συνολικής αποτελεσματικότητας αυτού του πλαισίου το 2016, η οποία θα πραγματοποιηθεί από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Αυτή η πρόνοια εγγυάται ότι οποιαδήποτε μελλοντική αξιολόγηση – και ενδεχομένως προτάσεις για αλλαγή – θα προέλθουν καταρχάς από την Επιτροπή.

Όσον αφορά την επιλογή β) της έκθεσης, οι ανησυχίες ότι ο Ευρωπαϊκός Μηχανισμός Σταθερότητας μπορεί να αποτελέσει τον πυρήνα μιας μελλοντικής διακυβερνητικής γραμματείας η οποία θα διαχειρίζεται την οικονομία της Ευρωζώνης είναι αστήρικτες. Ο μηχανισμός αποβλέπει σε έναν ειδικά καθορισμένο σκοπό. Το προσωπικό του θα αφιερωθεί ολοκληρωτικά στις χρηματοπιστωτικές και ταμειακές πτυχές του εν λόγω μηχανισμού και δεν θα εμπλακεί στα ευρύτερα ζητήματα της οικονομικής διακυβέρνησης. Στόχος του ΕΜΣ είναι να κινητοποιεί χρηματοδότηση και να παρέχει χρηματοδοτική ενίσχυση, αλλά η εκτίμηση της ανάγκης για τη χρηματοδοτική στήριξη και ο καθορισμός των προϋποθέσεων θα γίνεται από την Επιτροπή.

Οι φόβοι μήπως αποκλεισθεί η Επιτροπή από τη λειτουργία του μηχανισμού μπορούν επίσης να διασκεδαστούν. Η πείρα από τους προσωρινούς μηχανισμούς δείχνει ότι η ανάμιξη της Επιτροπής δεν είναι απλώς δυνατή αλλά και κεφαλαιώδης. Στο πλαίσιο του προσωρινού μηχανισμού, τα μέτρα αιρεσιμότητας σχετικά με τη χώρα-αποδέκτη εγκρίθηκαν με χρήση μιας ενωσιακής διαδικασίας, δηλαδή απόφασης που εγκρίθηκε από το Συμβούλιο κατόπιν συστάσεως της Επιτροπής με βάση το άρθρο 136 της ΣΛΕΕ σε συνδυασμό με το άρθρο 126 παράγραφος 9 της ΣΛΕΕ (βλ. άρθρο 126 παράγραφος 13 το οποίο εκθέτει την εφαρμοστέα διαδικασία για τις αποφάσεις βάσει του άρθρου 126 παράγραφος 9). Αυτή είναι η διαδικασία που ακολουθήθηκε για την έγκριση των μέτρων αιρεσιμότητας για την Ελλάδα (βλ. απόφαση του Συμβουλίου (2010/320/ΕΕ) της 10ης Μαΐου 2010 (ΕΕ L 145, 11.6.2010, σ. 6) που εγκρίθηκε κατόπιν συστάσεως της Επιτροπής της 4ης Μαΐου 2010 (SEC(2010)0560 τελικό)).

Σε σχέση με το μόνιμο Μηχανισμό, ο οποίος περιλαμβάνεται ήδη στα συμπεράσματα του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου της 16ης και 17ης Δεκεμβρίου, στο παράρτημα II όπου εκτίθενται τα «Γενικά χαρακτηριστικά του μελλοντικού μηχανισμού» η ανάμιξη της Επιτροπής προσδιορίζεται ρητά κατ' επανάληψη. Έκτοτε, η προπαρασκευαστική εργασία που εκτελέστηκε για τον ΕΜΣ έχει διευκρινίσει ότι:

—

Εάν ένα κράτος μέλος ζητήσει χρηματοπιστωτική ενίσχυση, απόκειται στην Επιτροπή να εκτιμήσει, σε σύνδεση με την ΕΚΤ, την ύπαρξη κινδύνου για την χρηματοπιστωτική σταθερότητα της ζώνης του ευρώ συνολικά, και να πραγματοποιήσει ανάλυση της βιωσιμότητας του δημόσιου χρέους του εν λόγω κράτους μέλους (σε συνεργασία με το ΔΝΤ και σε σύνδεση με την ΕΚΤ).

—	Εάν ζητηθεί στήριξη σταθερότητας, απόκειται στην Επιτροπή (σε συνδυασμό με το ΔΝΤ και σε σύνδεση με την ΕΚΤ) να εκτιμήσει τις πραγματικές ανάγκες χρηματοδότησης του κράτους μέλους-αποδέκτη και τον χαρακτήρα της απαιτούμενης συμμετοχής του ιδιωτικού τομέα.

—	Το Διοικητικό Συμβούλιο θα δώσει εντολή στην Επιτροπή να διαπραγματευτεί (σε συνδυασμό με το ΔΝΤ και σε σύνδεση με την ΕΚΤ) πρόγραμμα μακροοικονομικής προσαρμογής με το προκείμενο κράτος μέλος.

—	Η Επιτροπή θα προτείνει στο Συμβούλιο απόφαση στην οποία θα κατοχυρώνεται το πρόγραμμα μακροοικονομικής προσαρμογής. Όταν το πρόγραμμα εγκριθεί από το Συμβούλιο, η Επιτροπή θα υπογράψει το Μνημόνιο Συνεννόησης για λογαριασμό των κρατών μελών της ζώνης του ευρώ.

—	Η Επιτροπή (σε συνδυασμό με το ΔΝΤ και σε σύνδεση με την ΕΚΤ) θα είναι υπεύθυνη για την παρακολούθηση της συμμόρφωσης με τις προϋποθέσεις πολιτικής που απαιτεί το πρόγραμμα μακροοικονομικής προσαρμογής.

—	Ύστερα από συζήτηση με το Διοικητικό Συμβούλιο, με πρόταση της Επιτροπής, το Συμβούλιο μπορεί να αποφασίσει να εφαρμόσει εποπτεία μετά τη λήξη του προγράμματος.

—

Η αιρεσιμότητα πολιτικής που καθιερώνεται δυνάμει μιας ενισχυμένης εποπτείας ή ενός προγράμματος μακροοικονομικής προσαρμογής πρέπει να είναι συνεπής προς το πλαίσιο εποπτείας της ΕΕ και πρέπει να εγγυάται την τήρηση των διαδικασιών της ΕΕ. Προς τούτο, η Επιτροπή προτίθεται να προτείνει Κανονισμό ο οποίος θα αποσαφηνίζει τα απαραίτητα διαδικαστικά βήματα βάσει του άρθρου 136 της Συνθήκης έτσι ώστε να κατοχυρωθεί η αιρεσιμότητα πολιτικής στις αποφάσεις του Συμβουλίου και να εξασφαλιστεί συνέπεια με το πλαίσιο πολυμερούς εποπτείας της ΕΕ.

—	Το Συμβούλιο και η Επιτροπή θα ενημερώνουν σε τακτά χρονικά διαστήματα το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο σχετικά με τη συγκρότηση και τις λειτουργίες του ΕΜΣ.

—	Σε περίπτωση που ανακύψουν αντιδικίες, θα είναι αρμόδιο το Δικαστήριο της ΕΕ βάσει του άρθρου 273 ΣΛΕΕ.

Παράρτημα στην επιστολή του Προέδρου της Ευρωομάδας και του Επιτρόπου του αρμόδιου για την νομισματική πολιτική προς τους εισηγητές

21 Μαρτίου 2011

Όροι Λειτουργίας του ΕΜΣ

Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο έχει συμφωνήσει στην ανάγκη να δημιουργηθεί από τα κράτη μέλη της ζώνης του ευρώ ένας μόνιμος μηχανισμός σταθερότητας: ο Ευρωπαϊκός Μηχανισμός Σταθερότητας (ΕΜΣ). Ο ΕΜΣ θα ενεργοποιείται με αμοιβαία συμφωνία (2), εφόσον αυτό είναι απολύτως απαραίτητο για τη διασφάλιση της χρηματοοικονομικής σταθερότητας της ευρωζώνης. O ΕΜΣ θα αναλάβει τον ρόλο του Ευρωπαϊκού Ταμείου Χρηματοοικονομικής Σταθερότητας (ΕΤΧΣ) και του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Χρηματοπιστωτικής Σταθεροποίησης (ΕΜΧΣ) σε σχέση με την παροχή εξωτερικής χρηματοοικονομικής ενίσχυσης στα κράτη μέλη της ζώνης του ευρώ, μετά τον Ιούνιο του 2013.

Η πρόσβαση στην χρηματοπιστωτική ενίσχυση από τον ΕΜΣ θα παρέχεται με βάση αυστηρές προϋποθέσεις πολιτικής στο πλαίσιο προγράμματος μακροοικονομικής προσαρμογής και ύστερα από αυστηρή ανάλυση της βιωσιμότητας του δημόσιου χρέους, η οποία θα διενεργείται από την Επιτροπή σε συνεργασία με το ΔΝΤ και σε σύνδεση με την ΕΚΤ. Το κράτος μέλος-αποδέκτης θα απαιτείται να θέσει σε λειτουργία μια κατάλληλη μορφή συμμετοχής του ιδιωτικού τομέα, σύμφωνα με τις συγκεκριμένες περιστάσεις και με τρόπο πλήρως συμβατό με τις πρακτικές του ΔΝΤ.

Ο ΕΜΣ θα έχει πραγματική δανειοδοτική ικανότητα ύψους 500 δισεκ. ευρώ (3). Η επάρκεια της δανειοδοτικής ικανότητας θα επανεξετάζεται σε τακτική βάση και τουλάχιστον κάθε πέντε χρόνια. Ο ΕΜΣ θα επιδιώκει να συμπληρώνει την δανειοδοτική του ικανότητα μέσω της συμμετοχής του ΔΝΤ σε επιχειρήσεις χρηματοπιστωτικής συνδρομής, ενώ και κράτη μέλη που δεν ανήκουν στη ζώνη του ευρώ μπορούν επίσης να συμμετέχουν σε βάση ad hoc.

Το υπόλοιπο του παρόντος δελτίου εκθέτει τα βασικά διαρθρωτικά χαρακτηριστικά του ΕΜΣ:

Θεσμική μορφή

Ο ΕΜΣ θα ιδρυθεί με συνθήκη μεταξύ των κρατών μελών της ζώνης του ευρώ ως διακυβερνητικός οργανισμός υπαγόμενος στο δημόσιο διεθνές δίκαιο και θα εδρεύει στο Λουξεμβούργο. Το καταστατικό του ΕΜΣ θα εκτίθεται σε παράρτημα στη συνθήκη.

Λειτουργία και στρατηγική άντλησης κεφαλαίων

Η λειτουργία του ΕΜΣ θα είναι να αντλεί κεφάλαια και να παρέχει χρηματοπιστωτική ενίσχυση, με βάση αυστηρή αιρεσιμότητα, προς όφελος κρατών μελών της ζώνης του ευρώ τα οποία υφίστανται ή απειλούνται από σοβαρά προβλήματα χρηματοδότησης, έτσι ώστε να διασφαλιστεί η χρηματοπιστωτική σταθερότητα της ζώνης του ευρώ συνολικά.

Τα κράτη μέλη της ζώνης του ευρώ θα δίνουν στον ΕΜΣ τις χρηματοοικονομικές ποινές που εισπράττονται βάσει του Συμφώνου για τη Σταθερότητα και την Ανάπτυξη και των διαδικασιών μακροοικονομικών ανισορροπιών (4). Οι παρόμοιες ποινές θα αποτελούν τμήμα του καταβεβλημένου κεφαλαίου.

Ο ΕΜΣ θα χρησιμοποιεί μια κατάλληλη στρατηγική χρηματοδότησης, έτσι ώστε να εξασφαλίζει την πρόσβαση σε ευρείες πηγές χρηματοδότησης και να έχει τη δυνατότητα να προτείνει δέσμες χρηματοδοτικής ενίσχυσης σε κράτη μέλη υπό οποιεσδήποτε συνθήκες της αγοράς. Οποιοσδήποτε συναφής κίνδυνος θα περιορίζεται μέσω επαρκούς διαχείρισης των στοιχείων του ενεργητικού και του παθητικού.

Διακυβέρνηση

Ο ΕΜΣ θα διαθέτει Διοικητικό Συμβούλιο που θα αποτελείται από τους Υπουργούς Οικονομικών των κρατών μελών της ζώνης του ευρώ (με δικαίωμα ψήφου), ενώ ο Ευρωπαίος Επίτροπος Οικονομικών και Νομισματικών Θεμάτων και ο Πρόεδρος της ΕΚΤ θα συμμετέχουν ως παρατηρητές. Το Διοικητικό Συμβούλιο θα εκλέξει πρόεδρο από τα μέλη του που έχουν δικαίωμα ψήφου.

Το Διοικητικό Συμβούλιο θα είναι το ανώτατο σώμα λήψης αποφάσεων του ΕΜΣ και θα λαμβάνει τις ακόλουθες σημαντικές αποφάσεις με αμοιβαία συμφωνία:

—	τη χορήγηση χρηματοπιστωτικής ενίσχυσης·

—	τους όρους και τις προϋποθέσεις της χρηματοπιστωτικής ενίσχυσης·

—	τη δανειοδοτική ικανότητα του ΕΜΣ·

—	τις αλλαγές στο οπλοστάσιο των μηχανισμών του.

Όλες οι άλλες αποφάσεις του Διοικητικού Συμβουλίου θα λαμβάνονται με ειδική πλειοψηφία, εκτός εάν δηλώνεται διαφορετικά.

Ο ΕΜΣ θα έχει Διευθυντικό Συμβούλιο, το οποίο θα εκτελεί συγκεκριμένα καθήκοντα που θα ανατίθενται από το Διοικητικό Συμβούλιο. Κάθε κράτος μέλος της ζώνης του ευρώ θα διορίζει έναν διευθυντή και έναν αναπληρωτή διευθυντή. Εκτός αυτού, η Επιτροπή και η ΕΚΤ θα διορίζουν η κάθε μια έναν παρατηρητή και έναν αναπληρωτή στο Διευθυντικό Συμβούλιο. Όλες οι αποφάσεις του Διευθυντικού Συμβουλίου λαμβάνονται με ειδική πλειοψηφία, εκτός εάν δηλώνεται διαφορετικά.

Η στάθμιση των ψήφων στο Διοικητικό Συμβούλιο και στο Διευθυντικό Συμβούλιο είναι ανάλογες με τις αντίστοιχες μερίδες των κρατών μελών στο κεφάλαιο του ΕΜΣ. Η ειδική πλειοψηφία ορίζεται στο 80 % των ψήφων.

Το Διοικητικό Συμβούλιο ορίζει διοικητικό διευθυντή, ο οποίος είναι υπεύθυνος για την καθημερινή διαχείριση του ΕΜΣ. Ο διοικητικός διευθυντής προεδρεύει στο Διευθυντικό Συμβούλιο.

Δομή κεφαλαίου

Ο ΕΜΣ θα επιδιώκει να αποκτήσει και να διατηρήσει την υψηλότερη δυνατή αξιολόγηση πιστοληπτικής ικανότητας από τους κυριότερους οργανισμούς αξιολόγησης πιστοληπτικής ικανότητας.

Ο ΕΜΣ θα έχει συνολικό καλυφθέν κεφάλαιο ύψους 700 δισεκ. ευρώ. Από το ποσό αυτό, τα 80 δισεκ. ευρώ θα είναι υπό τη μορφή καταβεβλημένου κεφαλαίου που παρέχεται από κράτη μέλη της ζώνης του ευρώ, από τα οποία 40 εκατ. ευρώ θα είναι διαθέσιμα από τον Ιούλιο του 2013, ενώ το υπόλοιπο θα εισαχθεί σταδιακά στα επόμενα χρόνια. Επιπλέον, ο ΕΜΣ θα διαθέτει επίσης συνδυασμό δεσμευμένου καταβλητέου κεφαλαίου και εγγυήσεων από κράτη μέλη της ζώνης του ευρώ, για συνολικό ποσό 620 δισεκ. ευρώ.

Η κλείδα εισφοράς κάθε κράτους μέλους στο συνολικό καλυφθέν κεφάλαιο του ΕΜΣ θα βασίζεται στην κλείδα καταβεβλημένου κεφαλαίου της ΕΚΤ κατά τα συνημμένα. Όταν κυρώνουν τη Συνθήκη ίδρυσης του ΕΜΣ, τα κράτη μέλη δεσμεύονται νομικά να παρέχουν την εισφορά τους στο συνολικό καλυφθέν κεφάλαιο.

Το Διοικητικό Συμβούλιο αποφασίζει με αμοιβαία συμφωνία για την τροποποίηση του ποσού του συνολικού καλυφθέντος κεφαλαίου ή για την πρόσκληση καταβολής κεφαλαίου, με εξαίρεση τις ειδικές περιπτώσεις που εκτίθενται στα επόμενα. Πρώτον, το Διευθυντικό Συμβούλιο μπορεί να αποφασίζει, με απλή πλειοψηφία, να αποκαθιστά – αποστέλλοντας πρόσκληση καταβολής κεφαλαίου – το επίπεδο καταβληθέντος κεφαλαίου σε περίπτωση που το ύψος του καταβληθέντος κεφαλαίου μειώνεται λόγω της απορρόφησης απωλειών (5). Δεύτερον, θα θεσπιστεί μια διαδικασία εγγυήσεων κατόπιν αιτήσεως, η οποία θα επιτρέπει την πρόσκληση υποβολής κεφαλαίου αυτομάτως από τους μετόχους του ΕΜΣ, εάν χρειαστεί, προκειμένου να αποφευχθεί η έλλειψη πληρωμής των πιστωτών του ΕΜΣ. Η ευθύνη κάθε μετόχου σε κάθε περίπτωση περιορίζεται στο μερίδιό του επί του καλυφθέντος κεφαλαίου.

Οποιαδήποτε συνεισφορά σε καλυφθέν κεφάλαιο από κράτος μέλος (6) που προσχωρεί στον ΕΜΣ μετά τον Ιούλιο του 2013 πραγματοποιείται με τους ίδιους όρους που ίσχυσαν για τις αρχικές συνεισφορές. Οι πρακτικές συνέπειες για το συνολικό ποσό καλυφθέντος κεφαλαίου και για την κατανομή του κεφαλαίου μεταξύ των κρατών μελών θα αποφασιστούν από το Διοικητικό Συμβούλιο με αμοιβαία συμφωνία.

Για όσο διάστημα δεν έχει ενεργοποιηθεί ο ΕΜΣ και υπό τον όρο ότι η πραγματική δανειοδοτική ικανότητα δεν είναι χαμηλότερη από 500 δισεκατομμύρια, τα έσοδα από τις επενδύσεις του καταβληθέντος κεφαλαίου του ΕΜΣ επιστρέφονται στα κράτη μέλη, αφού αφαιρεθούν τα λειτουργικά έξοδα. Σε συνέχεια της πρώτης ενεργοποίησης του ΕΜΣ, τα έσοδα από την επένδυση του κεφαλαίου του ΕΜΣ και από τις δραστηριότητες χρηματοπιστωτικής ενίσχυσης θα παραμένουν εντός του ΕΜΣ. Ωστόσο, σε περίπτωση που το καταβεβλημένο κεφάλαιο υπερβαίνει το επίπεδο που απαιτείται για να διατηρηθεί η δανειοδοτική ικανότητα του ΕΜΣ, το Διευθυντικό Συμβούλιο μπορεί να αποφασίζει, με απλή πλειοψηφία, να διανέμει μέρισμα στα κράτη μέλη της ζώνης του ευρώ με βάση την κλείδα συνεισφοράς.

Μέσα

Ο ΕΜΣ παρέχει χρηματοπιστωτική ενίσχυση με βάση αυστηρή αιρεσιμότητα στο πλαίσιο προγράμματος μακροοικονομικής προσαρμογής, που είναι στο ύψος της σοβαρότητας των ανισορροπιών που παρατηρούνται στο κράτος μέλος. Η ενίσχυση παρέχεται μέσω δανείων.

Ωστόσο, ο ΕΜΣ μπορεί να παρεμβαίνει, κατ’ εξαίρεση, στις πρωτογενείς αγορές χρέους με βάση ένα πρόγραμμα μακροοικονομικής προσαρμογής με αυστηρή αιρεσιμότητα, και εάν συμφωνηθεί από το Διοικητικό Συμβούλιο με αμοιβαία συμφωνία.

Στήριξη σταθερότητας του ΕΜΣ

Ο ΕΜΣ μπορεί να χορηγεί βραχυπρόθεσμη ή μεσοπρόθεσμη στήριξη σταθερότητας σε κράτη μέλη ζώνης του ευρώ που αντιμετωπίζουν σοβαρά προβλήματα χρηματοδότησης. Η πρόσβαση σε μέτρο του ΕΜΣ για τη στήριξη της σταθερότητας συνεπάγεται πρόγραμμα μακροοικονομικής προσαρμογής με επαρκή αιρεσιμότητα πολιτικής στο ύψος της σοβαρότητας των υποκείμενων ανισορροπιών του κράτους μέλους αποδέκτη. Η διάρκεια του προγράμματος και η ωρίμανση των δανείων θα εξαρτώνται από τον χαρακτήρα των ανισορροπιών και τις προοπτικές του κράτους μέλους αποδέκτη να επανακτήσει την πρόσβαση στις χρηματοπιστωτικές αγορές εντός του χρονικού διαστήματος κατά το οποίο είναι διαθέσιμοι οι πόροι του ΕΜΣ.

Μηχανισμός στήριξης για την πρωτογενή αγορά

Το ΕΜΣ μπορεί να αγοράζει ομόλογα κράτους μέλους το οποίο αντιμετωπίζει σοβαρά προβλήματα χρηματοδότησης, στην πρωτογενή αγορά, με στόχο τη μεγιστοποίηση της αποτελεσματικότητας του κόστους της στήριξης. Οι όροι και οι λεπτομέρειες που προσδιορίζονται στην απόφαση για τους όρους και τις προϋποθέσεις της χρηματοπιστωτικής συνδρομής.

Το Διοικητικό Συμβούλιο μπορεί να επανεξετάζει τα μέσα που έχει στη διάθεσή του ο ΕΜΣ και να αποφασίζει να πραγματοποιεί αλλαγές στο οπλοστάσιο των μέσων.

Συμμετοχή του ΔΝΤ

Ο ΕΜΣ συνεργάζεται πολύ στενά με το ΔΝΤ στην παροχή χρηματοπιστωτικής ενίσχυσης (7). Σε κάθε περίπτωση, θα επιδιώκεται η ενεργητική συμμετοχή του ΔΝΤ, τόσο σε τεχνικό όσο και σε χρηματοπιστωτικό επίπεδο. Η ανάλυση βιωσιμότητας του χρέους θα πραγματοποιείται από κοινού από την Επιτροπή και το ΔΝΤ, σε σύνδεση με την ΕΚΤ. Οι προϋποθέσεις πολιτικής που συναρτώνται με την κοινή ενίσχυση από τον ΕΜΣ και το ΔΝΤ θα αποτελούν αντικείμενο κοινής διαπραγμάτευσης από την Επιτροπή και το ΔΝΤ, σε σύνδεση με την ΕΚΤ.

Ενεργοποίηση χρηματοοικονομικής ενίσχυσης, παρακολούθηση και επακολούθηση προγράμματος

Η χρηματοδοτική ενίσχυση από τον ΕΜΣ θα ενεργοποιείται σε κάθε περίπτωση κατόπιν αιτήσεως από κράτος μέλος προς τα άλλα κράτη μέλη της ζώνης του ευρώ. Η Ευρωομάδα θα ενημερώνει το Συμβούλιο ότι έχει διατυπωθεί αίτημα για ενεργοποίηση της στήριξης. Με τη λήψη τέτοιου αιτήματος, το Διοικητικό Συμβούλιο θα ζητεί από την Επιτροπή να εκτιμήσει, σε σύνδεση με την ΕΚΤ, την ύπαρξη κινδύνου για τη χρηματοπιστωτική σταθερότητα της ζώνης του ευρώ συνολικά και να πραγματοποιήσει αυστηρή ανάλυση της βιωσιμότητας του δημόσιου χρέους του εμπλεκόμενου κράτους μέλους, σε συνεργασία με το ΔΝΤ και σε σύνδεση με την ΕΚΤ. Τα επόμενα βήματα στην ενεργοποίηση της χρηματοπιστωτικής ενίσχυσης από τον ΕΜΣ είναι τα εξής:

—

Εάν ζητηθεί μέτρο στήριξης της σταθερότητας, η Επιτροπή σε συνεργασία με το ΔΝΤ και σε σύνδεση με την ΕΚΤ, θα εκτιμήσουν τις πραγματικές ανάγκες χρηματοδότησης του κράτους μέλους αποδέκτη και τον χαρακτήρα της απαιτούμενης συμμετοχής του ιδιωτικού τομέα, που πρέπει να είναι συνεπής με τις πρακτικές του ΔΝΤ.

—	Με βάση αυτή την εκτίμηση, το Διοικητικό Συμβούλιο θα δώσει εντολή στην Επιτροπή να διαπραγματευτεί, σε συνεργασία με το ΔΝΤ και σε σύνδεση με την ΕΚΤ, πρόγραμμα μακροοικονομικής προσαρμογής με το εμπλεκόμενο κράτος μέλος, οι λεπτομέρειες του οποίου θα εκτίθενται σε Μνημόνιο Συνεννόησης.

—

Η Επιτροπή θα προτείνει στο Συμβούλιο απόφαση με την οποία κατοχυρώνεται το πρόγραμμα μακροοικονομικής προσαρμογής. Το Διοικητικό Συμβούλιο θα αποφασίσει σχετικά με τη χορήγηση της χρηματοπιστωτικής ενίσχυσης και για τους όρους και τις προϋποθέσεις υπό τις οποίες θα παρασχεθεί η ενίσχυση. Όταν το πρόγραμμα εγκριθεί από το Συμβούλιο, η Επιτροπή θα υπογράψει το Μνημόνιο Συνεννόησης για λογαριασμό των κρατών μελών της ζώνης του ευρώ, με την επιφύλαξη της προηγούμενης αμοιβαίας συμφωνίας του Διοικητικού Συμβουλίου. Στη συνέχεια, το Διευθυντικό Συμβούλιο θα εγκρίνει την συμφωνία χρηματοπιστωτικής ενίσχυσης η οποία θα περιέχει τις τεχνικές πτυχές της χρηματοπιστωτικής ενίσχυσης που θα παρασχεθεί.

—

Η Επιτροπή, σε συνεργασία με το ΔΝΤ και σε σύνδεση με την ΕΚΤ, θα είναι υπεύθυνη για την παρακολούθηση της συμμόρφωσης με την αιρεσιμότητα πολιτικής που απαιτείται από το πρόγραμμα μακροοικονομικής προσαρμογής. Θα υποβάλλει έκθεση στο Συμβούλιο και στο Διευθυντικό Συμβούλιο. Με βάση αυτή την έκθεση, το Διευθυντικό Συμβούλιο θα αποφασίζει με αμοιβαία συμφωνία σχετικά με την εκταμίευση των νέων δόσεων του δανείου.

—	Ύστερα από συζήτηση στο Διοικητικό Συμβούλιο, το Συμβούλιο μπορεί να αποφασίζει, κατόπιν προτάσεως της Επιτροπής, την εφαρμογή εποπτείας μετά τη λήξη του προγράμματος, η οποία μπορεί να διατηρηθεί για όσο διάστημα δεν έχει αποπληρωθεί καθορισμένο ποσό της χρηματοπιστωτικής ενίσχυσης.

Συνέπεια με το πλαίσιο πολυμερούς εποπτείας της ΕΕ

Θα επιδιώκεται η έγκριση από τα κράτη μέλη της ΕΕ έτσι ώστε να δίνεται η δυνατότητα στα κράτη μέλη της ζώνης του ευρώ να αναθέτουν στην Επιτροπή, σε συνεργασία με το ΔΝΤ και σε σύνδεση με την ΕΚΤ, την ανάλυση της βιωσιμότητας του χρέους του κράτους μέλους που ζητεί χρηματοπιστωτική ενίσχυση, την προετοιμασία του προγράμματος προσαρμογής που συνοδεύει την χρηματοπιστωτική ενίσχυση, καθώς και την παρακολούθηση της υλοποίησής του.

Αν και το Διοικητικό Συμβούλιο έχει την αυτονομία να αποφασίζει για την ύπαρξη και τις λεπτομέρειες της χρηματοπιστωτικής ενίσχυσης σε διακυβερνητικό πλαίσιο, η αιρεσιμότητα πολιτικής που καθιερώνεται στο πλαίσιο ενισχυμένης εποπτείας ή προγράμματος μακροοικονομικής προσαρμογής πρέπει να είναι συνεπής με το πλαίσιο εποπτείας της ΕΕ και πρέπει να εγγυάται την τήρηση των ενωσιακών διαδικασιών. Προς τούτο, η Επιτροπή προτίθεται να προτείνει Κανονισμό που διευκρινίζει τα απαραίτητα διαδικαστικά βήματα βάσει του άρθρου 136 της Συνθήκης έτσι ώστε να κατοχυρωθεί η αιρεσιμότητα πολιτικής στις αποφάσεις του Συμβουλίου και να εξασφαλίζεται η συνέπεια με το πλαίσιο πολυμερούς εποπτείας της ΕΕ. Το Συμβούλιο και η Επιτροπή θα ενημερώνουν σε τακτά χρονικά διαστήματα το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο σχετικά με τη συγκρότηση και τις λειτουργίες του ΕΜΣ.

Τιμολόγηση

Το Διοικητικό Συμβούλιο θα αποφασίσει την δομή τιμολόγησης της χρηματοπιστωτικής ενίσχυσης προς κράτος μέλος-αποδέκτη.

Το ΕΜΣ θα έχει τη δυνατότητα να δανείζει με σταθερό ή μεταβλητό επιτόκιο. Η κλίμακα τιμών του ΕΜΣ θα είναι σύμφωνη με τις αρχές τιμολόγησης του ΔΝΤ και, αν και θα παραμένει ανώτερη από τις δαπάνες χρηματοδότησης του ΕΜΣ, θα συμπεριλαμβάνει επαρκή προσαύξηση για τους κινδύνους.

Στα δάνεια του ΕΜΣ θα ισχύει η ακόλουθη δομή τιμολόγησης:

1)	κόστος χρηματοδότησης του ΕΜΣ

2)	επιβάρυνση 200 μονάδων βάσης που εφαρμόζεται στο σύνολο του δανείου

3)	συμπληρωματική επιβάρυνση 100 μονάδων βάσης για ποσά δανείου που παραμένουν μετά από 3 έτη

Για δάνεια με σταθερό επιτόκιο με ωρίμανση άνω των 3 ετών, το περιθώριο θα είναι ο σταθμισμένος μέσος όρος της επιβάρυνσης των 200 μονάδων βάσης για τα 3 πρώτα έτη και των 200 μονάδων βάσης συν 100 μονάδων βάσης για τα επόμενα έτη.

Η δομή τιμολόγησης θα ορίζεται στην πολιτική τιμολόγησης του ΕΜΣ, η οποία θα αναθεωρείται περιοδικά.

Συμμετοχή του ιδιωτικού τομέα

1.   Όροι για την συμμετοχή του ιδιωτικού τομέα

Επαρκής και αναλογική μορφή συμμετοχής του ιδιωτικού τομέα θα αναμένεται σε όλες τις περιπτώσεις κατά τις οποίες ένα κράτος-αποδέκτης λαμβάνει χρηματοπιστωτική ενίσχυση. Η φύση και η έκταση αυτής της συμμετοχής θα καθορίζονται κατά περίπτωση και θα εξαρτώνται από την έκβαση της ανάλυσης βιωσιμότητας του χρέους, σύμφωνα με την πρακτική του ΔΝΤ (8), και σχετικά με τις δυνητικές επιπτώσεις για τη χρηματοπιστωτική σταθερότητα της ζώνης του ευρώ.

(α)

Εάν, με βάση την ανάλυση βιωσιμότητας, συνάγεται το συμπέρασμα ότι ένα πρόγραμμα μακροοικονομικής προσαρμογής μπορεί βάσιμα να επαναφέρει το δημόσιο χρέος σε βιώσιμη τροχιά, το κράτος μέλος-αποδέκτης θα αναλάβει πρωτοβουλίες που αποβλέπουν στην ενθάρρυνση των βασικών ιδιωτών επενδυτών του να διατηρήσουν τα ανοίγματά τους (δηλαδή μια προσέγγιση της «Πρωτοβουλίας της Βιέννης»). Η Επιτροπή, το ΔΝΤ, η ΕΚΤ και η ΕΑΤ θα συμμετέχουν εκ του σύνεγγυς στην παρακολούθηση της υλοποίησης παρόμοιων πρωτοβουλιών.

(β)

Εάν, με βάση την ανάλυση βιωσιμότητας, συνάγεται το συμπέρασμα ότι ένα μακροοικονομικό πρόβλημα δεν είναι βάσιμα δυνατό να επαναφέρει το δημόσιο χρέος σε βιώσιμη τροχιά, το κράτος μέλος-αποδέκτης θα κληθεί να ξεκινήσει ενεργητικές διαπραγματεύσεις σε πνεύμα καλής πίστης με τους πιστωτές του έτσι ώστε να εξασφαλίσει την άμεση συμμετοχή τους στην αποκατάσταση της βιωσιμότητας του χρέους. Η χορήγηση της χρηματοπιστωτικής ενίσχυσης θα εξαρτηθεί από το εάν το κράτος μέλος έχει αξιόπιστο σχέδιο και επιδείξει επαρκή προσήλωση στην εξασφάλιση επαρκούς και αναλογικής συμμετοχής του ιδιωτικού τομέα. Η πρόοδος στην υλοποίηση του σχεδίου θα παρακολουθείται βάσει του προγράμματος και θα λαμβάνεται υπόψη στην απόφαση για τις εκταμιεύσεις.

Κατά τις διαπραγματεύσεις με τους πιστωτές, το κράτος μέλος-αποδέκτης θα τηρεί τις ακόλουθες αρχές:

—	Αναλογικότητα: το κράτος μέλος θα επιδιώκει λύσεις αναλογικές με το πρόβλημα βιωσιμότητα χρέους που αντιμετωπίζει.

—	Διαφάνεια: το ενδιαφερόμενο κράτος μέλος θα επιδοθεί σε ανοικτό διάλογο με τους πιστωτές και θα μοιράζεται μαζί τους εγκαίρως τις σχετικές πληροφορίες.

—

Δικαιοσύνη: το κράτος μέλος διαβουλεύεται με τους πιστωτές σχετικά με το σχεδιασμό οποιουδήποτε αναπρογραμματισμού ή αναδιάρθρωσης του δημόσιου χρέους, με στόχο να εξευρεθούν λύσεις κατόπιν διαπραγματεύσεων. Μέτρα που μειώνουν την καθαρή παρούσα αξία του χρέους θα εξεταστούν μόνο όταν οι άλλες επιλογές είναι απίθανο να επιφέρουν τα αναμενόμενα αποτελέσματα.

—

Διαμεθοριακός συντονισμός: ο κίνδυνος μετάδοσης της κρίσης και των ενδεχόμενων δευτερογενών επιπτώσεων σε άλλα κράτη μέλη και τρίτες χώρες θα ληφθεί δεόντως υπόψη στο σχεδιασμό μέτρων συμμετοχής του δημόσιου τομέα. Τα μέτρα που λαμβάνονται θα συνοδεύονται με κατάλληλη επικοινωνία από το εμπλεκόμενο κράτος μέλος, με στόχο να διαφυλαχθεί η χρηματοπιστωτική σταθερότητα της ευρωζώνης συνολικά.

2.   Ρήτρες Συλλογικής Δράσης (CAC)

Ρήτρες Συλλογικής Δράσης (CAC) θα συμπεριλαμβάνονται σε όλα τα κρατικά χρεόγραφα της ζώνης του ευρώ με ωρίμανση άνω του ενός έτους από τον Ιούλιο του 2013. Στόχος παρόμοιων CAC θα είναι να διευκολυνθεί η συμφωνία μεταξύ του κράτους και των πιστωτών του του ιδιωτικού τομέα στο πλαίσιο της συμμετοχής του ιδιωτικού τομέα. Η συμπερίληψη ρήτρας CAC σε ένα ομόλογο δεν συνεπάγεται υψηλότερη πιθανότητα αθέτησης ή αναδιάρθρωσης του χρέους σε σχέση με αυτό το ομόλογο. Κατά συνέπεια, το πιστοληπτικό καθεστώς του κρατικού χρέους δεν επηρεάζεται από τη συμπερίληψη της Ρήτρας.

Τα βασικά χαρακτηριστικά της ρήτρας CAC θα είναι συνεπή με αυτά που χρησιμοποιούνται ευρέως στις αγορές των ΗΠΑ και του Ηνωμένου Βασιλείου από την εποχή της έκθεσης της G10 για τις CAC. Οι Ρήτρες θα εισαχθούν κατά τρόπο που να διατηρεί ισότιμες συνθήκες ανταγωνισμού μεταξύ των κρατών μελών της ζώνης του ευρώ. Τούτο συνεπάγεται τη χρήση ταυτόσημων και τυποποιημένων ρητρών για όλα τα κράτη μέλη της ζώνης του ευρώ, εναρμονισμένων όσον αφορά τους όρους και τις προϋποθέσεις των ομολόγων που εκδίδονται από τα κράτη μέλη. Η βάση τους θα είναι συνεπής με τις ρήτρες που συνηθίζονται στο δίκαιο της Νέας Υόρκης και το αγγλικό δίκαιο.

Οι Ρήτρες θα περιλαμβάνουν ρήτρα ομαδοποίησης, η οποία θα επιτρέπει σε μια ενισχυμένη πλειοψηφία ομολογιούχων σε πολλαπλές εκδόσεις ομολόγων που υπόκεινται σε παρόμοια ρήτρα και υπόκεινται στο δίκαιο μιας ενιαίας περιοχής δικαιοδοσίας να συμπεριλαμβάνουν ρήτρα πλειοψηφικής δράσης στην περίπτωση που η απαιτούμενη πλειοψηφία πιστωτών για την αναδιάρθρωση δεν είναι δυνατό να επιτευχθεί σε μια έκδοση ομολόγων. Θα δημιουργηθεί η κατάλληλη εκπροσώπηση. Τα σημαντικότερα ζητήματα – τα θέματα αποθεματικού – (π.χ. βασικοί όροι πληρωμών, μετατροπή ή ανταλλαγή ομολόγων) θα αποφασίζονται με ευρύτερη πλειοψηφία από τα άλλα θέματα. Θα εφαρμοστούν οι κατάλληλες απαιτήσεις απαρτίας. Οι αλλαγές που συμφωνούνται από τις αντίστοιχες πλειοψηφίες είναι δεσμευτικές για όλους τους ομολογιούχους.

Θα εφαρμοστεί μια κατάλληλη ρήτρα στέρησης δικαιώματος ψήφου ώστε να εξασφαλιστεί η δέουσα διαδικασία ψηφοφορίας. Θα εξετασθούν κατάλληλες ρήτρες για την πρόληψη αποδιοργανωτικών νομικών διαδικασιών.

Οι Ρήτρες Συλλογικής Δράσης θα εισάγονται τυποποιημένα, κάτι που εξασφαλίζει ότι ο νομικός τους αντίκτυπος θα είναι ταυτόσημος σε όλες τις περιοχές δικαιοδοσίας της ζώνης του ευρώ και έτσι θα διαφυλάξει ισότιμες συνθήκες ανταγωνισμού μεταξύ των κρατών μελών της ζώνης του ευρώ. Τα κράτη μέλη της ζώνης του ευρώ θα θεσπίσουν τα απαραίτητα μέτρα ώστε να θέσουν σε ισχύ τις Ρήτρες.

Τα κράτη μέλη της ζώνης του ευρώ θα επιτρέπεται να συνεχίσουν να αντλούν εναπομένον χρέος χωρίς ρήτρες υπό προκαθορισμένες συνθήκες και μετά τον Ιούνιο του 2013 έτσι ώστε να διατηρηθεί η απαραίτητη ρευστότητα των παλαιών ομολόγων και να δοθεί επαρκής χρόνος στα κράτη μέλη της ζώνης του ευρώ να δημιουργήσουν, με εύτακτο τρόπο, νέα ομόλογα σε όλες τις πρότυπες περιόδους ωρίμανσης. Οι λεπτομερείς νομικές διευθετήσεις για τη συμπερίληψη των ρητρών στα κρατικά χρεόγραφα της ζώνης του ευρώ θα αποφασιστούν με βάση την εργασία που θα πραγματοποιηθεί από την υποεπιτροπή της ΟΔΕ που είναι αρμόδια για τις αγορές κρατικού χρέους της ΕΕ, αφού προηγηθεί η δέουσα διαβούλευση με τους συμμέτοχους στην αγορά και άλλους ενδιαφερομένους, πρόκειται δε να οριστικοποιηθούν έως τα τέλη του 2011.

3.   Καθεστώς προνομιακού πιστωτή για τον ΕΜΣ

Όπως και το ΔΝΤ, έτσι και ο ΕΜΣ θα παρέχει χρηματοπιστωτική ενίσχυση σε κράτη μέλη όταν η κανονική πρόσβασή τους στη χρηματοδότηση από τις αγορές είναι προβληματική. Έχοντας τούτο κατά νου, οι αρχηγοί κρατών και κυβερνήσεων έχουν δηλώσει ότι ο ΕΜΣ θα έχει καθεστώς προνομιακού πιστωτή κατά παρόμοιο τρόπο όπως το ΔΝΤ, ενώ παράλληλα αποδέχτηκαν καθεστώς προνομιακού πιστωτή για το ΔΝΤ ως προς τον ΕΜΣ.

Τούτο θα ισχύει από την 1η Ιουλίου 2013 χωρίς να επηρεάζει τους όρους και τις προϋποθέσεις οποιασδήποτε άλλης συμφωνίας προβλέπεται βάσει του ΕΤΧΣ και του ελληνικού μηχανισμού.

Μεταβατικές ρυθμίσεις μεταξύ ΕΤΧΣ και ΕΜΣ

Όπως αρχικά είχε προβλεφθεί, το ΕΤΧΣ θα παραμείνει σε ισχύ μετά το 2013 προκειμένου να διαχειρίζεται τα εκκρεμή ομόλογα. Θα παραμείνει λειτουργικό έως ότου έχει λάβει το ακέραιο της πληρωμής της χρηματοδότησης που έχει χορηγηθεί στα κράτη μέλη και έχει εξοφλήσει τις υποχρεώσεις του βάσει των εκδοθέντων χρηματοπιστωτικών μέσων και τις οποιεσδήποτε υποχρεώσεις για πληρωμή των εγγυητών. Τα μη εκταμιευθέντα και χρηματοδοτηθέντα τμήματα των υφιστάμενων δανειακών μηχανισμών θα μεταφερθούν στον ΕΜΣ (π.χ. η πληρωμή και η χρηματοδότηση δόσεων που θα οφείλονται μόνο μετά τη θέση σε ισχύ του ΕΜΣ). Ο ενοποιημένος δανεισμός από ΕΤΧΣ και ΕΜΣ δεν θα υπερβαίνει τα 500 δισεκ. ευρώ.

Για να εξασφαλιστεί η ομαλή μετάβαση από το ΕΤΧΣ στον ΕΜΣ, θα ανατεθεί στον διευθύνοντα σύμβουλο του ΕΤΧΣ η πρακτική προπαρασκευή της συγκρότησης του ΕΜΣ. Ο ίδιος θα υποβάλλει στην Ομάδα Εργασίας της Ευρωομάδας τακτική έκθεση για την πρόοδο που σημειώνεται.

Συμμετοχή κρατών μελών εκτός της ζώνης του ευρώ

Κράτη μέλη εκτός της ζώνης του ευρώ μπορούν να συμμετέχουν σε βάση ad hoc παράλληλα με τον ΕΜΣ σε επιχειρήσεις χρηματοδοτικής ενίσχυσης κρατών μελών της ζώνης του ευρώ. Εάν κράτη μέλη εκτός της ζώνης του ευρώ συμμετέχουν σε τέτοιες επιχειρήσεις, θα εκπροσωπούνται στις σχετικές συνεδριάσεις των συμβουλίων του ΕΜΣ που αποφασίζουν τη χορήγηση και την παρακολούθηση της ενίσχυσης. Θα έχουν πρόσβαση σε όλες τις σχετικές πληροφορίες εγκαίρως και θα ζητείται δεόντως η γνώμη τους. Τα κράτη μέλη της ζώνης του ευρώ θα υποστηρίζουν ισοδύναμο καθεστώς πιστωτή για τον ΕΜΣ και για τα άλλα κράτη μέλη που χορηγούν δάνεια σε διμερή βάση παράλληλα με τον ΕΜΣ.

Διευθέτηση διαφορών

Εάν ανακύψει διαφορά μεταξύ κράτους μέλους της ζώνης του ευρώ και του ΕΜΣ σε σχέση με την ερμηνεία και την εφαρμογή της συνθήκης ίδρυσης του ΕΜΣ, το Διοικητικό Συμβούλιο θα αποφανθεί επί της διαφοράς. Εάν το κράτος μέλος αμφισβητήσει αυτή την απόφαση, η διαφορά θα παραπεμφθεί στο Δικαστήριο της ΕΕ σύμφωνα με το άρθρο 273 της ΣΛΕΕ.

Όσον αφορά τη σχέση μεταξύ του ΕΜΣ και τρίτων, το εφαρμοστέο δίκαιο και η περιοχή δικαιοδοσίας θα προσδιορίζονται στη νομική και συμβατική τεκμηρίωση η οποία καταρτίζεται μεταξύ του ΕΜΣ και των εν λόγω τρίτων.