Εμπιστοσύνη στα διαφανή και δημοκρατικά νομικά συστήματα της Ευρώπης
Η παρούσα ανακοίνωση της Επιτροπής θεσπίζει ένα νέο πλαίσιο της ΕΕ για την ενίσχυση του κράτους δικαίου ώστε να διασφαλίζεται αποτελεσματική και ισότιμη προστασία του κράτους δικαίου* σε όλες τις χώρες της ΕΕ.
ΠΡΆΞΗ
Ανακοίνωση της Επιτροπής προς το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο - Ένα νέο πλαίσιο της ΕΕ για την ενίσχυση του κράτους δικαίου [COM(2014) 158 final της 11.3 2014]
ΣΎΝΟΨΗ
Η παρούσα ανακοίνωση της Επιτροπής θεσπίζει ένα νέο πλαίσιο της ΕΕ για την ενίσχυση του κράτους δικαίου ώστε να διασφαλίζεται αποτελεσματική και ισότιμη προστασία του κράτους δικαίου* σε όλες τις χώρες της ΕΕ.
ΤΙ ΠΡΟΒΛΈΠΕΙ ΑΥΤΌ ΤΟ ΠΛΑΊΣΙΟ;
Σκοπός του πλαισίου είναι η αντιμετώπιση των συστημικών απειλών κατά του κράτους δικαίου σε οποιαδήποτε από τις 28 χώρες της. Θεσπίζει εργαλείο έγκαιρης προειδοποίησης που δίνει στην Επιτροπή τη δυνατότητα να συμμετάσχει σε διάλογο με την οικεία χώρα για να αποτρέψει την κλιμάκωση των συστημικών απειλών του κράτους δικαίου.
ΒΑΣΙΚΆ ΣΗΜΕΊΑ
Το πλαίσιο έχει σχεδιαστεί για να συμπληρώσει τα υπάρχοντα μέσα προστασίας του κράτους δικαίου της ΕΕ. Τα εν λόγω μέσα περιλαμβάνουν διαδικασίες επί παραβάσει (που περιορίζονται στην παραβίαση συγκεκριμένης διάταξης του δικαίου της ΕΕ) κατά χωρών της ΕΕ, και τους μηχανισμούς πρόληψης και επιβολής κυρώσεων ύστατης λύσης, οι οποίοι προβλέπονται στο άρθρο 7 της Συνθήκης για την Ευρωπαϊκή Ένωση (ΣΕΕ).
Πώς θα λειτουργήσει το νέο πλαίσιο
Σκοπός του πλαισίου είναι να δίνει στην Επιτροπή τη δυνατότητα να βρίσκει λύση με την οικεία χώρα της ΕΕ, για να αποτρέψει την εμφάνιση μιας συστημικής απειλής κατά του κράτους δικαίου. Θα εφαρμόζεται με τον ίδιο τρόπο σε όλες τις χώρες της ΕΕ και θα λειτουργεί σύμφωνα με τα ίδια πρότυπα.
Οι εθνικές «ασφαλιστικές δικλείδες για το κράτος δικαίου» θα πρέπει, κατ' αρχήν, να επαρκούν για την αντιμετώπιση πιθανών προβλημάτων, και συναντούνται στους ακόλουθους τομείς μιας χώρας:
|
— |
την πολιτική, θεσμική και/ή έννομη τάξη,
|
|
— |
τη συνταγματική δομή του,
|
|
— |
τη διάκριση των εξουσιών (για παράδειγμα, μεταξύ της νομοθετικής, εκτελεστικής και δικαστικής εξουσίας) ,
|
|
— |
την ανεξαρτησία ή αμεροληψία του δικαστικού σώματος, ή του συστήματος δικαστικού ελέγχου (δηλ. όταν τα δικαστήρια μπορούν να αποφασίσουν για την εγκυρότητα μιας ενέργειας).
|
Το πλαίσιο θα ενεργοποιείται όταν οι εθνικές «ασφαλιστικές δικλείδες για το κράτος δικαίου» δεν μοιάζουν ικανές να αντιμετωπίσουν αποτελεσματικά απειλές σε μια χώρα της ΕΕ.
Διαδικασία 3 σταδίων
Εάν υπάρχουν σαφείς ενδείξεις για την ύπαρξη συστημικής απειλής κατά του κράτους δικαίου σε χώρα της ΕΕ, η Επιτροπή θα ξεκινάει διαρθρωμένο διάλογο με το εν λόγω κράτος μέλος για την εξεύρεση λύσης. Η εν λόγω διαδικασία περιλαμβάνει:
|
— |
αξιολόγηση της Επιτροπής: η Επιτροπή μπορεί να εκδώσει «γνωμοδότηση για το κράτος δικαίου», παρέχοντας παράλληλα στην οικεία χώρα τον χρόνο να απαντήσει·
|
|
— |
σύσταση της Επιτροπής: η Επιτροπή μπορεί να εκδώσει «σύσταση για το κράτος δικαίου», (τρόπους με τους οποίους η χώρα μπορεί γρήγορα και πρακτικά να επιλύσει τα διαπιστωθέντα προβλήματα)·
|
|
— |
συνέχεια που δίδεται στη σύσταση της Επιτροπής: εάν δεν δοθεί ικανοποιητική συνέχεια στη σύσταση από την ενδιαφερόμενη χώρα της ΕΕ, η Επιτροπή θα αξιολογεί την πιθανότητα ενεργοποίησης ενός εκ των μηχανισμών που προβλέπονται στο άρθρο 7 της ΣΕΕ για την αναστολή των δικαιωμάτων της εν λόγω χώρας δυνάμει των Συνθηκών της ΕΕ, συμπεριλαμβανομένων και των δικαιωμάτων ψήφου στο Συμβούλιο.
|
Η Επιτροπή ενημερώνει το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο για την πρόοδο σε όλα τα στάδια της διαδικασίας. Επίσης, μπορεί να αναζητεί τη βοήθεια εξωτερικών συμβούλων και εμπειρογνωμόνων, όπως από τον Οργανισμό Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης ή από ευρωπαίους νομικούς εμπειρογνώμονες.
ΠΛΑΊΣΙΟ
Η ΕΕ και το κράτος δικαίου
Το κράτος δικαίου αποτελεί ιδρυτική και συνταγματική αρχή της ΕΕ, όπως υπογραμμίζεται στην ΣΕΕ και τον Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της ΕΕ. Δίνει τη δυνατότητα στους πολίτες της ΕΕ και τις εθνικές αρχές να εμπιστεύονται τα νομικά συστήματα όλων των χωρών της ΕΕ.
Περισσότερες πληροφορίες διατίθενται στον δικτυακό τόπο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την αποτελεσματική δικαιοσύνη.
ΣΥΝΑΦΕΊΣ ΠΡΆΞΕΙΣ
Ενοποιημένη απόδοση της Συνθήκης για την Ευρωπαϊκή Ένωση και της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης (2012/C 326/01) (Επίσημη Εφημερίδα C 326 της 26.10.2012, σ. 1-390)
Χάρτης των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης (2012/C 326/02) (Επίσημη Εφημερίδα C 326 της 26.10.2012, σ. 391-407)
Ημερομηνία τελευταίας τροποποίησης: 12.12.2014