Κατανομή των αρμοδιοτήτων στην Ευρωπαϊκή Ένωση

ΣΥΝΟΨΗ ΤΟΥ ΑΚΟΛΟΥΘΟΥ ΚΕΙΜΕΝΟΥ:

Άρθρο 2 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης — κατηγορίες και τομείς αρμοδιοτήτων της ΕΕ

Η Ευρωπαϊκή Ένωση (ΕΕ) διαθέτει μόνο τις αρμοδιότητες (εξουσίες) που της ανατίθενται με τις συνθήκες (αρχή της δοτής αρμοδιότητας). Με βάση αυτή την αρχή, η ΕΕ μπορεί να ενεργεί μόνο εντός των ορίων των αρμοδιοτήτων που της ανατίθενται από τα κράτη μέλη της μέσω των συνθηκών με σκοπό την επίτευξη των στόχων των συνθηκών. Οι αρμοδιότητες που δεν ανατίθενται στην ΕΕ στις συνθήκες ασκούνται από τα κράτη μέλη.

Στη Συνθήκη της Λισαβόνας διευκρινίζεται η κατανομή των αρμοδιοτήτων μεταξύ της ΕΕ και των κρατών μελών της. Οι αρμοδιότητες αυτές χωρίζονται σε τρεις βασικές κατηγορίες:

• αποκλειστικές αρμοδιότητες της ΕΕ
• συντρέχουσες αρμοδιότητες και
• υποστηρικτικές αρμοδιότητες.

Τρία βασικά είδη αρμοδιοτήτων

Η ΕΕ έχει αποκλειστική αρμοδιότητα σύναψης διεθνών συμφωνιών υπό ορισμένες προϋποθέσεις.

• 1.
  Αποκλειστικές αρμοδιότητες της ΕΕ [Άρθρο 3 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΣΛΕΕ)]. Τομείς στους οποίους μόνο η ΕΕ μπορεί να νομοθετήσει και να εκδώσει δεσμευτικές πράξεις. Αυτό μπορούν να το κάνουν τα κράτη μέλη μόνο εάν εξουσιοδοτηθούν από την ΕΕ να εφαρμόσουν τις συγκεκριμένες πράξεις. Η ΕΕ έχει αποκλειστική αρμοδιότητα στους παρακάτω τομείς:

  • τελωνειακή ένωση
  • θέσπιση κανόνων ανταγωνισμού αναγκαίων για τη λειτουργία της εσωτερικής αγοράς
  • νομισματική πολιτική για τις χώρες της ζώνης του ευρώ
  • διατήρηση των βιολογικών πόρων της θάλασσας σύμφωνα με την κοινή αλιευτική πολιτική
  • κοινή εμπορική πολιτική.
• 2.
  Συντρέχουσες αρμοδιότητες (Άρθρο 4 της ΣΛΕΕ). Η ΕΕ και τα κράτη μέλη της μπορούν να νομοθετούν και να εκδίδουν νομικά δεσμευτικές πράξεις. Τα κράτη μέλη ασκούν την αρμοδιότητά τους όπου η ΕΕ δεν ασκεί, ή έχει αποφασίσει να μην ασκήσει, την αρμοδιότητά της. Οι συντρέχουσες αρμοδιότητες που μοιράζονται η ΕΕ και τα κράτη μέλη της αφορούν τους εξής τομείς:

  • εσωτερική αγορά
  • κοινωνική πολιτική (αλλά μόνο για τις πτυχές που καθορίζονται συγκεκριμένα στη Συνθήκη)
  • οικονομική, κοινωνική και εδαφική συνοχή (περιφερειακή πολιτική)
  • γεωργία και αλιεία (με εξαίρεση τη διατήρηση των βιολογικών πόρων της θάλασσας)
  • περιβάλλον
  • προστασία των καταναλωτών
  • μεταφορές
  • διευρωπαϊκά δίκτυα
  • ενέργεια
  • χώρος ελευθερίας, ασφάλειας και δικαιοσύνης
  • κοινές προκλήσεις για την ασφάλεια στον τομέα της δημόσιας υγείας (μόνο όσον αφορά τις πτυχές που καθορίζονται στη ΣΛΕΕ)
  • έρευνα, τεχνολογική ανάπτυξη και διάστημα
  • αναπτυξιακή συνεργασία και ανθρωπιστική βοήθεια.
• 3.
  Υποστηρικτικές αρμοδιότητες (Άρθρο 6 της ΣΛΕΕ). Η ΕΕ μπορεί να παρεμβαίνει μόνο για να υποστηρίζει, να συντονίζει ή να συμπληρώνει τη δράση των κρατών μελών της. Οι νομικά δεσμευτικές πράξεις της ΕΕ δεν πρέπει να προϋποθέτουν την εναρμόνιση των νομοθετικών και κανονιστικών διατάξεων των κρατών μελών. Οι υποστηρικτικές αρμοδιότητες ασκούνται στους ακόλουθους τομείς πολιτικής:

  • προστασία και βελτίωση της ανθρώπινης υγείας
  • βιομηχανία
  • πολιτισμός
  • τουρισμός
  • εκπαίδευση, επαγγελματική κατάρτιση, νεολαία και αθλητισμός
  • πολιτική προστασία
  • διοικητική συνεργασία.

Ειδικές αρμοδιότητες

Η ΕΕ μπορεί να παίρνει μέτρα που να διασφαλίζουν ότι τα κράτη μέλη θα συντονίζουν τις οικονομικές και κοινωνικές πολιτικές τους, καθώς και τις πολιτικές απασχόλησης, σε επίπεδο ΕΕ.

Η κοινή εξωτερική πολιτική και πολιτική ασφάλειας της ΕΕ έχει ιδιαίτερα θεσμικά χαρακτηριστικά, όπως είναι η περιορισμένη συμμετοχή της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου στη διαδικασία λήψης αποφάσεων και ο αποκλεισμός κάθε νομοθετικής δραστηριότητας. Η πολιτική αυτή καθορίζεται και εφαρμόζεται από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο (που αποτελείται από τους αρχηγούς κρατών ή κυβερνήσεων των κρατών μελών) και από το Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης (που αποτελείται από έναν εκπρόσωπο από κάθε κράτος μέλος σε υπουργικό επίπεδο). Ο/η πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου και ο/η ύπατος/-η εκπρόσωπος της Ένωσης για θέματα Εξωτερικής Πολιτικής και Πολιτικής Ασφάλειας εκπροσωπούν την ΕΕ όσον αφορά θέματα κοινής εξωτερικής πολιτικής και πολιτικής ασφάλειας.

Άσκηση των αρμοδιοτήτων

Η άσκηση των αρμοδιοτήτων της ΕΕ βασίζεται σε δύο θεμελιώδεις αρχές που ορίζονται στο άρθρο 5 της Συνθήκης για την Ευρωπαϊκή Ένωση.

• Αναλογικότητα. Το αντικείμενο και το πεδίο της δράσης της ΕΕ δεν μπορεί να υπερβαίνει τα απαιτούμενα για την επίτευξη των στόχων των συνθηκών.
• Επικουρικότητα. Στον τομέα των μη αποκλειστικών αρμοδιοτήτων, η ΕΕ μπορεί να παρεμβαίνει μόνο εφόσον —και στον βαθμό που— ο στόχος μιας προτεινόμενης δράσης δεν μπορεί να επιτευχθεί επαρκώς από τα κράτη μέλη, αλλά μπορεί να επιτευχθεί σε μεγαλύτερο βαθμό σε επίπεδο ΕΕ.

ΒΑΣΙΚΟ ΚΕΙΜΕΝΟ

Ενοποιημένη απόδοση της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης — Μέρος πρώτο — Οι αρχές — Τίτλος I — Κατηγορίες και τομείς αρμοδιοτήτων της Ένωσης — Άρθρο 2 (ΕΕ C 202 της 7.6.2016, σ. 50).

τελευταία ενημέρωση 24.02.2022

  翻译：

查看mercari原页面

收藏该商品

立即下单