ISSN 1725-2415 |
||
Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης |
C 57 |
|
![]() |
||
Έκδοση στην ελληνική γλώσσα |
Ανακοινώσεις και Πληροφορίες |
50ό έτος |
Ανακοίνωση αριθ |
Περιεχόμενα |
Σελίδα |
|
III Προπαρασκευαστικές πράξεις |
|
|
Επιτροπή των Περιφερειών |
|
|
67η σύνοδος ολομέλειας της 6ης και 7ης Δεκεμβρίου 2006 |
|
2007/C 057/01 |
||
2007/C 057/02 |
||
2007/C 057/03 |
||
2007/C 057/04 |
||
2007/C 057/05 |
||
2007/C 057/06 |
||
2007/C 057/07 |
||
2007/C 057/08 |
||
2007/C 057/09 |
||
EL |
|
III Προπαρασκευαστικές πράξεις
Επιτροπή των Περιφερειών
67η σύνοδος ολομέλειας της 6ης και 7ης Δεκεμβρίου 2006
10.3.2007 |
EL |
Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης |
C 57/1 |
Γνωμοδότηση της Επιτροπής των Περιφερειών της 6ης Δεκεμβρίου 2006 σχετικά με την «Ανακοίνωση της Επιτροπής προς το Συμβούλιο και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο Προς έναν αειφόρο ευρωπαϊκό κλάδο του οίνου»
(2007/C 57/01)
Η ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΤΩΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΩΝ,
Έχοντας υπόψη την Ανακοίνωση της Επιτροπής προς το Συμβούλιο και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο — Προς έναν αειφόρο ευρωπαϊκό κλάδο του οίνου [COM(2006) 319 τελικό]·
Έχοντας υπόψη το Έγγραφο εργασίας των Υπηρεσιών της Επιτροπής «Σύνοψη της εκτίμησης αντικτύπου», που επισυνάπτεται στην ανακοίνωση της Επιτροπής «Προς έναν αειφόρο ευρωπαϊκό κλάδο του οίνου» [SEC(2006) 780 τελικό]·
Έχοντας υπόψη την απόφαση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, της 22ας Ιουνίου 2006, να ζητήσει γνωμοδότηση της ΕΤΠ για το θέμα αυτό, σύμφωνα με το άρθρο 265, παράγραφος 1 της Συνθήκης περί ιδρύσεως της Ευρωπαϊκής Κοινότητας·
Έχοντας υπόψη την απόφαση του Προεδρείου της, της 25ης Απριλίου 2006, να αναθέσει στην επιτροπή «Βιώσιμη ανάπτυξη» την κατάρτιση γνωμοδότησης για το θέμα αυτό·
Έχοντας υπόψη τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 1493/1999 του Συμβουλίου, της 17ης Μαΐου 1999, για την κοινή οργάνωση της αμπελοοινικής αγοράς·
Έχοντας υπόψη την εκ των υστέρων αξιολόγηση της κοινής οργάνωσης της αγοράς οίνου, που χρηματοδότησε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή·
Έχοντας υπόψη τα συμπεράσματα του αμπελοοινικού σεμιναρίου «Προκλήσεις και ευκαιρίες για τους ευρωπαϊκούς οίνους» (Βρυξέλλες, 16 Φεβρουαρίου 2006)·
Έχοντας υπόψη τα συμπεράσματα της δημόσιας ακρόασης που διοργάνωσε η Επιτροπή Γεωργίας και Ανάπτυξης της Υπαίθρου του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου με θέμα «Προς ένα βιώσιμο αμπελοοινικό τομέα» (Βρυξέλλες, 12 Ιουλίου 2006)·
Έχοντας υπόψη τα συμπεράσματα του 5ου Παγκόσμιου Φόρουμ Οίνου (Ριόχα, 28, 29 και 30 Μαρτίου 2006)·
Έχοντας υπόψη τα συμπεράσματα της 29ης Διάσκεψης του Διεθνούς Οργανισμού Αμπέλου και Οίνου (OIV) και της 4ης Γενικής Συνέλευσης του OIV (Ριόχα, 26-30 Ιουνίου 2006)·
Έχοντας υπόψη τα συμπεράσματα της συνεδρίασης του διεθνούς συμβουλίου της AREV (Μπρνό, 20 Ιουλίου 2006)·
Έχοντας υπόψη το σχέδιο γνωμοδότησης (CDR 57/2006 rev. ) που υιοθέτησε η επιτροπή «Βιώσιμη ανάπτυξη» στις 6 Οκτωβρίου 2006, με βάση εισηγητική έκθεση του κ. Pedro SANZ ALONSO, Προέδρου της Αυτόνομης Κοινότητας της Ριόχα (ES/ΕΛΚ)·
κατά την 67η σύνοδο ολομέλειάς της, της 6ης και 7ης Δεκεμβρίου 2006 (συνεδρίαση της 6ης Δεκεμβρίου), υιοθέτησε …, την ακόλουθη γνωμοδότηση:
1. Θέση της Επιτροπής των Περιφερειών
Η Επιτροπή των Περιφερειών
1.1 Γενικές παρατηρήσεις
1.1.1 |
σημειώνει το γεγονός ότι οι προτάσεις της Επιτροπής δεν περιλαμβάνουν σαφή αναφορά στην περιφερειακή και τοπική ποικιλομορφία· |
1.1.2 |
συμφωνεί με την απόφαση της Επιτροπής να μεταρρυθμιστεί ο αμπελοοινικός κλάδος, λόγω της πτώσης της κατανάλωσης, των διαρθρωτικών ανισορροπιών της παραγωγής και της εμπορευματοποίησης, καθώς και της σημαντικής αύξησης του ανταγωνισμού στην παγκόσμια αγορά· |
1.1.3 |
εκφράζει τη δυσαρέσκειά της για την προσέγγιση της πρότασης της Επιτροπής, η οποία παραβλέπει τον ρόλο της αμπελοκαλλιέργειας-οινοπαραγωγής στη διατήρηση της γεωργίας, του φυσικού τοπίου, του αγροτικού περιβάλλοντος και της χωροταξίας, δίνει στην πρόταση κυρίως οικονομικίστικο προσανατολισμό και δεν επιδεικνύει την ευαισθησία που απαιτεί ο γεωργικός κλάδος γενικά και ο αμπελοοινικός ειδικότερα· |
1.1.4 |
συμφωνεί να διατηρηθεί ειδική ΚΟΑ για τον αμπελοοινικό κλάδο· |
1.1.5 |
επισημαίνει την απουσία κοινωνικής και κοινωνικο-οικονομικής θεώρησης από την πρόταση της Επιτροπής· |
1.1.6 |
συμφωνεί με την άποψη της Επιτροπής ότι τα κράτη μέλη πρέπει να διαθέτουν τη μέγιστη δυνατή ευελιξία ώστε να δύνανται να προωθούν τις ιδανικές λύσεις για τις ειδικές κατά τόπους ανάγκες· |
1.1.7 |
εγκρίνει, συνεπώς, την πρόθεση της Επιτροπής να προωθήσει μεγαλύτερη επικουρικότητα στα κράτη μέλη και, εντός αυτών, στις περιφέρειες· |
1.1.8 |
τονίζει, εντούτοις, την ανάγκη να θεσπιστούν οριζόντια κριτήρια για τις κοινοτικές πολιτικές, που να θεμελιώνουν μια σφαιρική θεώρηση του ευρωπαϊκού αμπελοοινικού κλάδου· |
1.1.9 |
εκφράζει τη δυσαρέσκειά της για την τοποθέτηση της Επιτροπής σε ό,τι αφορά την επιδίωξη ισορροπίας μέσω της εκρίζωσης 400 000 εκταρίων. Από την άποψη αυτή, κρίνεται ότι οι διαπιστώσεις του εγγράφου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής σχετικά με τη σημασία του ευρωπαϊκού αμπελοοινικού κλάδου και της ποιότητας των οίνων και με την αξία του ως οικονομικού κλάδου αντιφάσκουν με την τοποθέτησή της υπέρ της μείωσης της παραγωγής μέσω της εκρίζωσης αμπελώνων, ενώ παραβλέπονται πιο εποικοδομητικές προτάσεις, όπως η εξεύρεση νέων αγορών ή ο ανταγωνισμός με τους οίνους του «Νέου Κόσμου»· |
1.1.10 |
παρατηρεί ότι πρέπει να προωθηθεί η επικοινωνία/ενημέρωση των πολιτών για να αυξηθεί η κατανάλωση οίνου με μέτρο· |
1.1.11 |
επισημαίνει ότι η ενημέρωση και προώθηση του αμπελοοινικού κλάδου πρέπει να περιλαμβάνει, αφενός, τις ποιοτικές πτυχές με εν δυνάμει ευεργετική επίδραση στην υγεία της κατανάλωσης οίνου με μέτρο, και, αφετέρου, την προσφορά στη χωροταξία, καθώς και τα περιβαλλοντικά οφέλη της αμπελοοινικής παραγωγής· |
1.1.12 |
τονίζει ότι, κατά την εφαρμογή της νέας μεταρρύθμισης της ΚΟΑ του οίνου, πρέπει να αποτραπεί το ενδεχόμενο υπονόμευσης του κοινωνικο-οικονομικού αμπελοοινικού συστήματος της Ευρώπης· |
1.2 Προβλήματα της ισχύουσας ΚΟΑ
1.2.1 |
δηλώνει ότι η ισχύουσα ΚΟΑ δεν ανταποκρίθηκε ικανοποιητικά στις ανάγκες διαχείρισης, διάρθρωσης, ανάπτυξης και ανταγωνιστικότητας του ευρωπαϊκού αμπελοοινικού κλάδου σε ένα περιβάλλον παγκοσμιοποιημένης οικονομίας, σε ό,τι αφορά πτυχές όπως το εμπόριο, η ρύθμιση του δυναμικού παραγωγής, οι οινολογικές πρακτικές, οι γεωγραφικές ενδείξεις, η επισήμανση, η υγεία και η επικοινωνία· |
1.2.2 |
συμφωνεί με τα στοιχεία που παρέχει η Επιτροπή σχετικά με τη μείωση της κατανάλωσης οίνου στην Ευρώπη και με την αύξηση του διαρθρωτικού πλεονάσματος της παραγωγής, καθώς και με τη μεγαλύτερη αύξηση των εισαγωγών έναντι των εξαγωγών· |
1.2.3 |
συμφωνεί ότι, σε μια παγκοσμιοποιημένη αγορά, είναι αναγκαίο οι κοινοτικοί παραγωγοί να είναι περισσότερο ανταγωνιστικοί· |
1.2.4 |
συμφωνεί με την Επιτροπή ότι πρέπει να ρυθμιστεί το δυναμικό παραγωγής, λόγω της αύξησης της απόδοσης σε ορισμένα κράτη μέλη· |
1.2.5 |
εκδηλώνει την ανησυχία της για το γεγονός ότι, σε ορισμένες περιπτώσεις, το καθεστώς αναδιάρθρωσης και μετατροπής στρέβλωσε τον στόχο της επιδίωξης της ποιότητας και τον έστρεψε προς την αύξηση της παραγωγής· |
1.2.6 |
διαπιστώνει ότι, σε ορισμένα κράτη μέλη, εξακολουθούν να υπάρχουν «παράτυποι» αμπελώνες, γεγονός που αυξάνει τις ανισορροπίες προσφοράς/ζήτησης και προκαλεί συγκριτικές ζημίες στους παραγωγούς· |
1.2.7 |
συμφωνεί με την Επιτροπή ότι τα μέτρα στήριξης της αγοράς με τη μορφή απόσταξης κρίσης δεν αποδείχτηκαν αρκετά αποτελεσματικά για την εξασφάλιση του εισοδήματος των αμπελουργών· |
1.2.8 |
εκδηλώνει την ανησυχία της για τη μετατροπή ενός μέτρου όπως η απόσταξη κρίσης, που θα έπρεπε να είναι συγκυριακό, σε διαρθρωτικό μέτρο, με αποτέλεσμα να συμπεριληφθεί κατά κύριο λόγο στο ισχύον δημοσιονομικό δελτίο και να περιοριστούν, ως εκ τούτου, οι πόροι που προορίζονται για τα μέτρα ποιότητας και εμπορευματοποίησης-κατανάλωσης. Θεωρεί σκόπιμο η απόσταξη του πόσιμου οινοπνεύματος να εξεταστεί από κοινού με την απόσταξη των υποπροϊόντων. Υπογραμμίζει ότι η απόσταξη υποπροϊόντων πρέπει να αντιπροσωπεύει τουλάχιστον το 15 % του οινοπνεύματος επί των πρώτων υλών· |
1.2.9 |
θεωρεί θετική τη διατήρηση της ιδιωτικής αποθεματοποίησης ως αποτελεσματικού μέσου για τη ρύθμιση της αγοράς και προτείνει να αυξηθεί η ευελιξία του μέτρου αυτού ώστε να διευκολυνθεί η πρόσβαση σε αυτό· |
1.2.10 |
εκφράζει την ικανοποίησή της για την πρόταση συγκέντρωσης, εκ μέρους του Διεθνούς Οργανισμού Αμπέλου και Οίνου (OIV), του συνόλου των οινολογικών πρακτικών και ζητεί οι πρακτικές αυτές να καθοριστούν με βάση επιστημονικές και τεχνικές έρευνες και, βεβαίως, να εγγυώνται την ασφάλεια των τροφίμων· |
1.2.11 |
προειδοποιεί ότι οι εν λόγω οινολογικές πρακτικές δεν θα πρέπει σε καμία περίπτωση να δημιουργούν σύγχυση στους καταναλωτές, αλλοιώνοντας τις ισχύουσες πρακτικές στις οποίες στηρίζεται η ποιότητα, έτσι όπως την εννοεί ο καταναλωτής, και ζημιώνοντας τις περιφέρειες της Ευρώπης που παράγουν οίνο σύμφωνα με παραδοσιακές οινολογικές πρακτικές στηριζόμενες στην τελική ποιότητα του προϊόντος· με άλλα λόγια, όπως αναφέρεται στο έγγραφο της Επιτροπής, στο τρίτο σημείο της παραγράφου «Στόχοι για μια νέα πολιτική οίνου της ΕΕ», το νέο καθεστώς για τον οίνο θα πρέπει «να διαφυλάσσει τις καλύτερες παραδόσεις της ευρωπαϊκής οινοπαραγωγής»· |
1.2.12 |
διαπιστώνει τη σύγχυση που προκαλεί στον καταναλωτή η πολύ περίπλοκη νομοθεσία σχετικά με τους ορισμούς, τις οινολογικές πρακτικές και την κατάταξη των οίνων και προτείνει την απλούστευσή της· |
1.2.13 |
παραδέχεται ότι η απλούστευση της επισήμανσης ενδέχεται να αποβεί επωφελής για ορισμένους οίνους χαμηλότερης ποιότητας, οι οποίοι δεν διαθέτουν άλλου είδους διάκριση που να τους καθιστά ανταγωνιστικούς στις αγορές· δεν συμφωνεί όμως ότι αυτή η δυνατότητα χρήσης ενδείξεων, που μέχρι τώρα ήταν αποδεκτές μόνο για τους οίνους v.q.p.r.d., συνεπάγεται προφανή ζημία για τους οίνους εξακριβωμένης επιτυχίας, που παράγονται σύμφωνα με το παραδοσιακό ευρωπαϊκό πρότυπο ποιότητας· |
1.2.14 |
συμμερίζεται την ανησυχία σχετικά με την αύξηση της κατανάλωσης οινοπνεύματος από τους νέους και, παρότι είναι γεγονός ότι η κατανάλωση οίνου από τους νέους έχει παρουσιάσει σημαντική πτώση κατά τα τελευταία χρόνια, αναγνωρίζει ότι μια ενδεχόμενη ενημερωτική εκστρατεία σχετικά με εν δυνάμει ευεργετικές επιδράσεις του οίνου θα πρέπει να συνοδευτεί με διευκρινίσεις σχετικά με το γεγονός ότι οι νέοι τείνουν ιδιαίτερα να υιοθετούν τις καταναλωτικές συνήθειες των ενηλίκων και με αναφορά στην ποσότητα οίνου που συνιστάται να καταναλώνεται από τους νέους· |
1.3 Στόχοι του ευρωπαϊκού αμπελοοινικού κλάδου
1.3.1 |
δηλώνει ότι συμφωνεί ως προς το στόχο της διατήρησης ενός ευρωπαϊκού αμπελοοινικού κλάδου ανταγωνιστικού και βιώσιμου· |
1.3.2 |
δηλώνει ότι συμφωνεί ως προς τη θέσπιση ενός αμπελοοινικού καθεστώτος που θα στηρίζεται σε σαφή και απλά πρότυπα, καθώς και σε αποτελεσματικούς κανόνες, που θα επιτρέπουν την εξισορρόπηση προσφοράς και ζήτησης· |
1.3.3 |
συγχαίρει την Επιτροπή για την πρόθεσή της να θεσπίσει καθεστώς που να διαφυλάσσει τις καλύτερες αμπελοοινικές παραδόσεις της ΕΕ, να ενισχύει τον κοινωνικό ιστό στις αγροτικές περιοχές και να εξασφαλίζει την προστασία του περιβάλλοντος, παρότι ορισμένα από τα μέτρα που προτείνονται στο έγγραφό της έρχονται σε αντίφαση με τις καλές αυτές προθέσεις, ειδικότερα δε το μέτρο που αφορά την εκρίζωση αμπελώνων και που, αν εφαρμοστεί, θα εντοπιστεί κυρίως σε περιοχές μικρότερης απόδοσης· |
1.3.4 |
τάσσεται υπέρ του να υλοποιηθεί η μεταρρύθμιση της ΚΟΑ με βάση δύο πυλώνες: ποιότητα και επικοινωνία, ώστε οι ευρωπαϊκοί οίνοι να αποκτήσουν πρόσβαση σε μεγαλύτερες αγορές· |
1.4 Επιλογές που απορρίφθηκαν από την Επιτροπή
1.4.1 |
συμφωνεί με τη άποψη της Επιτροπής σε ό,τι αφορά την απόρριψη των ακόλουθων δυνατοτήτων επιλογής: διατήρηση της υπάρχουσας κατάστασης, μεταρρύθμιση της ΚΟΑ του οίνου ανάλογη με τη μεταρρύθμιση της ΚΓΠ, και απορύθμιση της αμπελοοινικής αγοράς· |
1.5 Ριζική μεταρρύθμιση της ΚΟΑ οίνου
1.5.1 |
συμφωνεί με την πρόκληση να προσαρμοστεί το ρυθμιστικό πλαίσιο και η παραγωγική δομή με στόχο την καθιέρωση ενός ευρωπαϊκού αμπελοοινικού κλάδου βιώσιμου και ανταγωνιστικού, με μακροπρόθεσμες προοπτικές· |
1.5.2 |
εκφράζει την ικανοποίησή της για το γεγονός ότι οι γεωγραφικές ενδείξεις δεν περιλαμβάνονται στο μέτρο ελευθέρωσης των δικαιωμάτων φύτευσης που προτείνεται στην «παραλλαγή Α» και υποθέτει ότι η εξαίρεση αυτή θα διατηρηθεί οριστικά για τις εν λόγω ενδείξεις, καθώς και για τον λοιπό κλάδο, δεδομένου ότι η ελευθέρωση αυτή θα ζημίωνε σημαντικά το ευρωπαϊκό παραγωγικό πρότυπο· |
1.5.3 |
δηλώνει ότι διαφωνεί με την άποψη ότι πρέπει να αποκατασταθεί η ισορροπία προσφοράς-ζήτησης μέσω της παροχής κινήτρων για την εκρίζωση αμπελώνων και της μετέπειτα απελευθέρωσης των δικαιωμάτων φύτευσης· |
1.5.4 |
δηλώνει ότι αντιμετωπίζει με κριτικό πνεύμα την άποψη αυτή, που θα μπορούσε να κατηγορηθεί για έλλειψη φιλοδοξίας, δεδομένου ότι επιλύει το πρόβλημα της ανισορροπίας της αγοράς μέσω της ενθάρρυνσης της εκρίζωσης εκτάσεων αμπελώνων, χωρίς καν να εξετάζει το ενδεχόμενο αύξησης της εμπορευματοποίησης· |
1.5.5 |
δηλώνει ότι διαφωνεί με την άποψη ότι η ελευθέρωση των δικαιωμάτων φύτευσης θα συμβάλει άμεσα στην αύξηση της ανταγωνιστικότητας του κλάδου, μέσω της μείωσης του κόστους παραγωγής, δεδομένου ότι η άποψη αυτή δεν λαμβάνει υπόψη το γεγονός ότι το κόστος ακριβώς των δικαιωμάτων φύτευσης σχετίζεται άμεσα με τις καλές δυνατότητες διάθεσης των προϊόντων που προέρχονται από τις περιοχές αυτές και αποτελεί αφ' εαυτού μέσον στάθμισης της ισορροπίας προσφοράς-ζήτησης στις εν λόγω περιοχές· |
1.5.6 |
κρίνει αρνητικό το να τίθεται ως πρότυπο για την εφαρμογή της μεταρρύθμισης της ΚΟΑ του οίνου το σύστημα που εφαρμόστηκε στη μεταρρύθμιση της ΚΟΑ της ζάχαρης, δεδομένου ότι θα επιφέρει την εξαφάνιση μεγάλου μέρους των παραγωγών για να εξασφαλιστεί η συνέχεια της καλλιέργειας και, επιπλέον, θα ευνοήσει την εισαγωγή οίνων στην ΕΕ· |
1.5.7 |
απορρίπτει την άποψη σύμφωνα με την οποία απαραίτητη προϋπόθεση για την επίτευξη ενός από τους στόχους της μεταρρύθμισης μιας ΚΟΑ, ιδιαιτέρως δε της ΚΟΑ του οίνου, είναι η εκρίζωση 400 000 εκταρίων, πολύ περισσότερο που το κονδύλιο το οποίο χορηγείται για τον στόχο αυτόν ανέρχεται στο 40 % περίπου του συνολικού δημοσιονομικού δελτίου της μεταρρύθμισης και που είναι απολύτως βέβαιο ότι η επίδραση επί του περιορισμού της παραγωγής θα είναι πολύ κατώτερη από την προβλεπόμενη· |
1.5.8 |
απορρίπτει την κατάργηση «… από την πρώτη στιγμή…» των μέτρων διαχείρισης της αγοράς, τα οποία, παρότι επιδέχονται σαφώς βελτίωση, ως προς τον σχεδιασμό τους αλλά και ως προς τη χρήση τους, δεν κρίνεται σκόπιμο να καταργηθούν χωρίς μια μεταβατική περίοδο, προκειμένου να αξιοποιηθούν τα πλεονεκτήματα ορισμένων από αυτά. Κατά την μεταβατική αυτή περίοδο, θα πρέπει να μειωθούν σταδιακά τα ποσά που εκχωρούνται στα μέτρα αγοράς και, παράλληλα, να ενταθούν τα μέτρα που αποσκοπούν στη βελτίωση της ποιότητας, την προώθηση και την εμπορευματοποίηση· |
1.5.9 |
δέχεται τη δημιουργία του καλούμενου «εθνικό κονδύλιο» μηχανισμού, υπό τον όρο να μην συνεπάγεται επανεθνικοποίηση της ΚΓΠ, ζητεί έναν ευρύ και συγκεκριμένο ορισμό του καταλόγου μέτρων των οποίων η ΕΕ επιτρέπει τη χρηματοδότηση από το εν λόγω εθνικό κονδύλιο, και διεκδικεί την εφαρμογή της αρχής της επικουρικότητας για τις περιφέρειες, για τη διαχείριση των σχετικών πόρων· |
1.5.10 |
εκφράζει την ικανοποίησή της για την πρόταση της εφαρμογής ορισμένων μέτρων διαχείρισης της κρίσης εκ μέρους των κρατών μελών· |
1.5.11 |
εκφράζει την ικανοποίησή της για το γεγονός ότι απαραίτητη προϋπόθεση για την εφαρμογή των μέτρων αυτών θα είναι η τήρηση ορισμένων κοινών κανόνων, με στόχο να αποτραπεί το ενδεχόμενο ορισμένα από αυτά να αποτελέσουν κεκαλυμμένη ενίσχυση και να ευνοήσουν τη στρέβλωση του ανταγωνισμού μεταξύ των παραγωγών των κρατών μελών, όπως οι ενισχύσεις αγοράς· |
1.5.12 |
απορρίπτει την τοποθέτηση της Επιτροπής όσον αφορά την αγροτική ανάπτυξη, δηλαδή την κατά προτεραιότητα παροχή κινήτρων στους παραγωγούς για οριστική αποχώρηση από τη γεωργική δραστηριότητα, μέσω πολύ συγκεκριμένων οικονομικών μέτρων, αντί της επιδίωξης της διατήρησης της δραστηριότητας ως καθοριστικού στοιχείου ανάπτυξης στις αγροτικές περιοχές, και παραπέμπει γενικά στη σχετική γνωμοδότηση και δήλωση της Επιτροπής των Περιφερειών· |
1.5.13 |
διαφωνεί με την απουσία ρητής αναφοράς στην αμπελοκαλλιέργεια σε εδάφη με μεγάλη κλίση -η οποία συνεπάγεται μεγαλύτερο κόστος- δεδομένου ότι η καλλιέργεια αυτή συμβάλλει στην προστασία του περιβάλλοντος, στη βελτίωση του τοπίου και στην ανάπτυξη του αγροτουρισμού, και προωθεί την βιώσιμη αγροτική ανάπτυξη· |
1.5.14 |
απορρίπτει τη μεταφορά κονδυλίων από τον πρώτο πυλώνα στον δεύτερο με στόχο τη χρηματοδότηση του ευρωπαϊκού αμπελοοινικού κλάδου και τάσσεται υπέρ της διατήρησης του δημοσιονομικού δελτίου της ΚΟΑ· |
1.5.15 |
κρίνει θετική την έμφαση που δίδει η Επιτροπή στην απλούστευση της νομοθεσίας, τη σαφήνεια, τη διαφάνεια και την αποτελεσματικότητά της· |
1.5.16 |
δεν συμφωνεί, ωστόσο, με την προτεραιότητα που δίδεται στη ριζική αναθεώρηση του ισχύοντος ρυθμιστικού πλαισίου για θέματα ποιότητας, με στόχο να ενισχυθεί η συμμόρφωση της κοινοτικής πολιτικής για την ποιότητα προς τα διεθνή πρότυπα, δεδομένου ότι θεωρείται μεν αναγκαία η προσαρμογή αυτή, δεν πρέπει όμως να αποτελεί αφ' εαυτής επαρκή στόχο που να συνδέεται με την ποιότητα· |
1.5.17 |
υποστηρίζει την μεταφορά σε διεθνές επίπεδο της ευρωπαϊκής έννοιας των οίνων ποιότητας που στηρίζεται στη γεωγραφική προέλευση (v.q.p.r.d. — οίνος ποιότητας που παράγεται σε καθορισμένη περιοχή). Η έννοια αυτή πρέπει να ενισχυθεί, να εδραιωθεί, να προωθηθεί και να αναδειχθεί· |
1.5.18 |
αξιολογεί θετικά την πρόθεση να ενισχυθεί ο ρόλος των διεπαγγελματικών οργανώσεων, προκειμένου να είναι σε θέση να ελέγχουν και να διαχειρίζονται την ποιότητα των οίνων που παράγονται στο έδαφός τους. Από την άποψη αυτή, θα ήταν σκόπιμο να διενεργηθεί απολογισμός των πλέον αποτελεσματικών εμπειριών, ώστε να γνωστοποιηθούν και να εφαρμόζονται· |
1.5.19 |
συμφωνεί ότι είναι σκόπιμη η ενίσχυση των συστημάτων και μηχανισμών ελέγχου, που πρέπει να παρέχουν τις δέουσες εγγυήσεις στους καταναλωτές· |
1.5.20 |
εκδηλώνει την ανησυχία της για την επανεξέταση των αρμοδιοτήτων, και ιδιαίτερα τη μεταφορά αρμοδιοτήτων από το Συμβούλιο στην Επιτροπή, την οποία και δεν θεωρεί απαραίτητη· |
1.5.21 |
συμφωνεί με την αναγνώριση των πρακτικών του OIV και με τον έλεγχο στον οποίο πρέπει να υποβληθούν, ο οποίος θα πρέπει οπωσδήποτε να βασίζεται σε επιστημονικές εκθέσεις και να υποστηρίζεται από τα αποτελέσματα ερευνητικών προγραμμάτων που θα αναπτυχθούν στην Ευρωπαϊκή Ένωση· |
1.5.22 |
ζητεί τη διατήρηση του ανωτάτου ορίου των δύο βαθμών για την αύξηση του αλκοολικού βαθμού, μέσω της αποκλειστικής χρήσης γλεύκους σταφυλιών για τον εμπλουτισμό· |
1.5.23 |
δεν συμφωνεί με την αυτόματη έγκριση για χρήση στην ΕΕ των οινολογικών πρακτικών του OIV, ούτε ακόμη και για τις περιπτώσεις όπου οι οίνοι θα προορίζονται για εξαγωγή προς τις περιοχές στις οποίες οι εν λόγω πρακτικές έχουν εγκριθεί. Οι πρακτικές πρέπει να υποβληθούν στη διαδικασία που αναφέρεται στο προηγούμενο σημείο· |
1.5.24 |
εκφράζει την ικανοποίησή της για την εξασφάλιση ελάχιστου αποδεκτού επιπέδου περιβαλλοντικής φροντίδας κατά τη διαδικασία παραγωγής των οίνων. Αξίζει να αναφερθεί επ' αυτού ότι έχουν ήδη αναπτυχθεί σχετικές εμπειρίες, που έχουν χρηματοδοτηθεί από την πρωτοβουλία LIFE, και που μπορούν να προσφέρουν πολύ αξιόλογες πληροφορίες για το ζήτημα· |
1.5.25 |
εκφράζει την ικανοποίησή της για την πρόταση απλούστευσης των διατάξεων για την επισήμανση, μέσω ενιαίου νομικού πλαισίου που θα εφαρμόζεται σε όλες τις κατηγορίες οίνου· επαναβεβαιώνει όμως την υποχρέωση έναντι των καταναλωτών να μην δημιουργηθεί σύγχυση. Ως εκ τούτου, η επισήμανση, δεν αρκεί να είναι απλή, πρέπει και να παρέχει σαφείς πληροφορίες και να προστατεύει τα συμφέροντα των καταναλωτών· |
1.5.26 |
προειδοποιεί ότι η κατάργηση της διάκρισης μεταξύ των κανόνων για την επισήμανση των οίνων που φέρουν ή όχι γεωγραφική ένδειξη εγκυμονεί κινδύνους, πολύ δε περισσότερο όταν εξετάζεται το ενδεχόμενο να διευκολυνθεί η αναγραφή του έτους συγκομιδής και της ποικιλίας αμπέλου στους οίνους χωρίς γεωγραφική ένδειξη· |
1.5.27 |
τάσσεται, ως εκ τούτου, κατά της αναγραφής πληροφοριών όπως η ποικιλία αμπέλου και το έτος συγκομιδής στους οίνους χωρίς γεωγραφική ένδειξη· |
1.5.28 |
αξιολογεί θετικά την πρόταση διατήρησης και βελτίωσης των παραδοσιακών ενδείξεων· |
1.5.29 |
εκφράζει την ικανοποίησή της για την πρόταση προσαρμογής της πολιτικής για τα εμπορικά σήματα και τροποποίησης των γλωσσικών κανόνων που εφαρμόζονται στον κλάδο του οίνου· |
1.5.30 |
επιβεβαιώνει ότι η πολιτική ποιότητας, εμπορευματοποίησης και προώθησης θα πρέπει να αποτελέσει έναν από τους κυριότερους αποδέκτες των οικονομικών πόρων του δημοσιονομικού δελτίου της ΚΟΑ του οίνου· |
1.5.31 |
συμφωνεί να παρασχεθούν οι μέγιστες δυνατές εγγυήσεις όσον αφορά την ενημέρωση και προστασία των καταναλωτών για θέματα υγείας, πράγμα το οποίο θα μπορούσε μάλιστα να έχει θετικά αποτελέσματα επί της κατανάλωσης, εάν ληφθεί υπόψη ότι η με μέτρο κατανάλωση οίνου μπορεί να έχει ευεργετικές ιδιότητες για ορισμένες ομάδες ατόμων, ενώ μπορεί να έχει επιβλαβείς συνέπειες για άλλες ομάδες και σε περίπτωση κατάχρησης· |
1.5.32 |
εκφράζει την ικανοποίησή της για το ενδιαφέρον που επιδεικνύεται όσον αφορά την παροχή στους καταναλωτές της πληρέστερης και ακριβέστερης δυνατής ενημέρωσης σχετικά με την προέλευση του προϊόντος, μέσω κατάλληλων κανόνων για την επισήμανση και την ανιχνευσιμότητα· |
1.5.33 |
θεωρεί θετική την πρόθεση να ενημερώνονται οι καταναλωτές για τις περιβαλλοντικές πτυχές των χρησιμοποιούμενων μεθόδων παραγωγής και παρασκευής· |
1.5.34 |
εκφράζει την ικανοποίησή της για την αποφασιστικότητα που επιδεικνύει η Επιτροπή για την εφαρμογή μιας υπεύθυνης πολιτικής προώθησης και ενημέρωσης. Η πολιτική αυτή, ωστόσο, δεν θα πρέπει να περιοριστεί αποκλειστικά στα προγράμματα προώθησης εκτός των συνόρων της Ευρωπαϊκής Ένωσης· |
1.5.35 |
κρίνει ιδιαίτερα θετική την ανάληψη ενημερωτικών εκστρατειών εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης με θέμα την κατανάλωση οίνου με υπευθυνότητα και μέτρο, στα πλαίσια των οποίων να προβάλλεται η ιδέα της με μέτρο κατανάλωσης οίνου και να διαφοροποιείται λογικά η πρακτική αυτή από τις αρνητικές συνέπειες που μπορεί να έχει η υπερβολική κατανάλωση οίνου· |
1.5.36 |
θεωρεί αναγκαίο να προβλέψει η Επιτροπή, στο πλαίσιο των πολιτικών για την υγεία και τη νεολαία, την διάθεση ικανών πόρων για την ανάληψη πρωτοβουλιών ενημέρωσης με θέμα την κατανάλωση οίνου με υπευθυνότητα και μέτρο, οι οποίες να εφαρμοστούν και σε τοπικό επίπεδο, με τη συμμετοχή των τοπικών και περιφερειακών αρχών, των σχολείων, των πανεπιστημίων και των αντίστοιχων ενώσεων· |
1.5.37 |
συμφωνεί ότι πρέπει να περιληφθούν ελάχιστες περιβαλλοντικές απαιτήσεις για τον αμπελοοινικό κλάδο όσον αφορά τους τομείς της διάβρωσης και της ρύπανσης των εδαφών, της χρήσης προϊόντων φυτοπροστασίας και της διαχείρισης των αποβλήτων· |
1.5.38 |
προειδοποιεί ότι, κατά τις διαπραγματεύσεις στα πλαίσια του ΠΟΕ, η Ευρωπαϊκή Ένωση δεν θα πρέπει να προβαίνει σε υποχωρήσεις χρησιμοποιώντας τον αμπελοοινικό κλάδο ως αντάλλαγμα για την επίτευξη πλεονεκτημάτων σε άλλους κλάδους, αγροτικούς ή μη· |
1.5.39 |
εκφράζει την ικανοποίησή της για την πρόθεση της Επιτροπής να μεριμνήσει για την τήρηση της ισχύουσας νομοθεσίας σχετικά με τους παράτυπους και παράνομους αμπελώνες και, σε περίπτωση μη συμμόρφωσης, να λάβει τα κατάλληλα μέτρα στα πλαίσια των διαδικασιών εκκαθάρισης των λογαριασμών και των διαδικασιών παράβασης· |
1.5.40 |
απορρίπτει την προσέγγιση που συνίσταται στο να θεωρηθεί το υφιστάμενο δημοσιονομικό δελτίο ως ανώτατο όριο κατά την εφαρμογή των νομοθετικών προτάσεων για την μελλοντική ΚΟΑ, καθώς δεν συμβαδίζει με την φιλόδοξη αντιμετώπιση της ανταγωνιστικότητας του ευρωπαϊκού αμπελοοινικού κλάδου εκ μέρους της Επιτροπής· |
1.5.41 |
συμμερίζεται τη μέριμνα της Επιτροπής για την καλή χρήση των δημοσιονομικών πόρων και τη χρηστή διαχείριση, επαναλαμβάνει όμως ότι το δημοσιονομικό δελτίο θα πρέπει να προσαρμοστεί στις νέες ανάγκες που προκύπτουν από τη μεταρρύθμιση· |
1.5.42 |
εκφράζει την ικανοποίησή της για τις οικονομίες που επιδιώκει να επιτύχει η Επιτροπή με τη μεταρρύθμιση αυτή: «οι αλλαγές αυτές αναμένεται να οδηγήσουν στην απλούστευση και βελτίωση της νομοθεσίας, με θετικές συνέπειες όσον αφορά τη μείωση του κόστους διαχείρισης και στατιστικής παρακολούθησης, καθώς και τη διευκόλυνση της εφαρμογής και των ελέγχων, περιορίζοντας, ως εκ τούτου, τον κίνδυνο απάτης και κατάχρησης του δημοσίου χρήματος. Επιπλέον, η διαχείριση θα γίνει αποτελεσματικότερη χάρη στο υψηλότερο επίπεδο επικουρικότητας που παρέχεται στα κράτη μέλη ώστε να προσδιορίζουν τον τύπο μέτρων που ανταποκρίνονται στις δικές τους ανάγκες». Παρατηρεί, ωστόσο, την αύξηση του έργου για τον έλεγχο της επισήμανσης των οίνων χωρίς γεωγραφική ένδειξη, αλλά και την μεταφορά προς τα κράτη μέλη ορισμένων μέτρων ελέγχου, που έως τώρα διεξήγαγε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, με κριτήρια επικουρικότητας. Συνεπώς, το τελικό αποτέλεσμα αναμένεται να παραμείνει στα ίδια επίπεδα· |
1.5.43 |
τάσσεται, ωστόσο, κατά της άρσης της απαγόρευσης της παραγωγής οίνου από εισαγόμενο γλεύκος σταφυλιών, προκειμένου να αποτραπεί ο κίνδυνος παραγωγής αλλοιωμένων οίνων, εμφάνισης στρεβλώσεων του ανταγωνισμού και αύξησης των πλεονασμάτων παραγωγής. Το μέτρο αυτό μπορεί να οδηγήσει επίσης σε αλλοίωση της ποιότητας καθώς και σε προβλήματα που θα έχουν σχέση με την προέλευση, την χώρα εισαγωγής και την αναγνώριση των οίνων εκ μέρους των καταναλωτών· |
1.5.44 |
τάσσεται υπέρ του να επιτρέπεται, στο μέλλον, όπως και σήμερα, να δημιουργούνται νέοι αμπελώνες μόνο βάσει δικαιωμάτων φύτευσης, προκειμένου να μπορέσει να προληφθεί μια εξέλιξη του αμπελοοινικού δυναμικού της Ένωσης που θα επηρέαζε αρνητικά την αγορά· |
1.5.45 |
θεωρεί αναγκαίο, κατά την αναγνώριση των οινολογικών πρακτικών που έχει εγκρίνει ο OIV, να δοθεί προσοχή στην προστασία των εδραιωμένων παραδοσιακών ευρωπαϊκών οινολογικών πρακτικών· |
1.5.46 |
διαφωνεί με την απαλοιφή της προδιαγραφής για τον ελάχιστο φυσικό αλκοολικό βαθμό των οίνων· |
2. Συστάσεις της Επιτροπής των Περιφερειών
Γενική θεώρηση της νέας ΚΟΑ του οίνου
2.1 |
τάσσεται υπέρ ενός ευρωπαϊκού αμπελοοινικού προτύπου που θα επιδιώκει τη βιωσιμότητα του κλάδου μέσω της πρόσβασης στις αγορές, εδραιώνοντας και εντείνοντας την παρουσία του στις παγκόσμιες αγορές, και που θα διαμορφωθεί με βάση τρεις πυλώνες: ποιότητα, ανταγωνιστικότητα και αγορά· |
2.2 |
υποστηρίζει το πρότυπο κατανάλωσης οίνου με μέτρο και δίνει προτεραιότητα, μεταξύ των στόχων, στην επικοινωνία και την προώθηση των ευεργετικών χαρακτηριστικών, των πολιτισμικών στοιχείων, και του ευρωπαϊκού προτύπου παραγωγής γεωργικών προϊόντων διατροφής που συνδέεται με την ποιότητα, την παράδοση, τον τόπο και τις παραδοσιακές πολιτισμικές πρακτικές· |
2.3 |
ζητεί την εναρμόνιση και συνεκτικότητα των κοινοτικών πολιτικών όλων των τομέων που συνδέονται με τον κλάδο: γεωργία, υγεία, φορολογία, δημοσιονομική πολιτική, εμπόριο· |
2.4 |
φρονεί ότι, για την εφαρμογή των αρχών αυτών, οι διατάξεις της μεταρρύθμισης της ΚΟΑ του οίνου και το αντίστοιχο δημοσιονομικό δελτίο πρέπει να δίνουν προτεραιότητα στην ποιότητα, στη βελτίωση της εμπορευματοποίησης και στην ενημέρωση-προώθηση, καθώς και στη διατήρηση των παραδοσιακών ευρωπαϊκών αμπελουργικών εκμεταλλεύσεων, στη διατήρηση της γεωργικής δραστηριότητας και της χωροταξίας στις αγροτικές περιοχές, καθώς και στον αναντικατάστατο ρόλο που διαδραματίζει η αμπελουργία για την προστασία του περιβάλλοντος σε συγκεκριμένες περιοχές· |
2.5 |
παρατηρεί ότι οι χρηματοδοτικοί πόροι πρέπει να προσαρμοστούν προς τις αρχές αυτές κατά προτεραιότητα και σε σημαντικό βαθμό, και κατά τρόπο οριζόντιο (ευρωπαϊκή πολιτική)· |
Ειδικές παρατηρήσεις
2.6 |
θεωρεί αναγκαία τη μεταρρύθμιση του αμπελοοινικού κλάδου μέσω μιας ΚΟΑ ειδικής για τον κλάδο αυτόν, λόγω της πτώσης της κατανάλωσης στην Ευρώπη, των διαρθρωτικών ανισορροπιών παραγωγής και εμπορευματοποίησης στην ευρωπαϊκή επικράτεια, και της σχετικής απώλειας της ευρωπαϊκής θέσης στην παγκόσμια αγορά που έχει παρατηρηθεί τα τελευταία χρόνια· |
2.7 |
δηλώνει ότι δεν πρέπει να παραβλέπεται ο ρόλος της αμπελουργίας-οινοπαραγωγής στη διατήρηση της γεωργίας, του αγροτικού περιβάλλοντος, του τοπίου, του πολιτισμού και της χωροταξίας. Ομοίως, δεν πρέπει να λησμονάται ο ρόλος του γεωργού στην ευρωπαϊκή οικοδόμηση και, επομένως, οι προτάσεις μεταρρύθμισης δεν πρέπει να έχουν υπερβολικά οικονομικίστικο προσανατολισμό, δεδομένης της επισφαλούς κατάστασης του ευρωπαϊκού αγροτικού κλάδου γενικά. Ως εκ τούτου, στην πρόταση της Επιτροπής, πρέπει να διατηρείται η κοινωνική και η κοινωνικο-οικονομική θεώρηση. Ειδικότερα, η πρόταση για τη μαζική εκρίζωση αμπελώνων και την ελευθέρωσή τους από το 2013, οικονομικίστικης και φιλελεύθερης τάσης, έρχεται καταφανώς σε αντίθεση με τις αρχές της διατήρησης της γεωργίας και της χωροταξίας, δεδομένου ότι προτρέπει στην εγκατάλειψη της δραστηριότητας· |
2.8 |
ελπίζει ότι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα παράσχει μεγαλύτερη υποστήριξη ώστε να δοθεί ώθηση στην ποιότητα των οίνων στις θιγόμενες ορεινές περιφέρειες και στις περιφέρειες εις βάρος των οποίων ασκούνται οι μεγαλύτερες διακρίσεις στα πλαίσια της χρηματοδότησης μέσω των εθνικών πλαισίων χρηματοδότησης· |
2.9 |
προτείνει, επειδή η υφιστάμενη κατάσταση απαιτεί την άμεση λήψη μέτρων για την επίλυση των προβλημάτων του ευρωπαϊκού αμπελοοινικού κλάδου, όλες οι προτάσεις που θα περιληφθούν στο τελικό έγγραφο της μεταρρύθμισης να τεθούν σε ισχύ εξ αρχής, άλλες μεν με αύξουσα τάση (προώθηση/εμπορευματοποίηση), άλλες δε με φθίνουσα (μέτρα για την αγορά), είτε με το ισχύον δημοσιονομικό δελτίο είτε, εάν παραστεί ανάγκη, με αύξηση του προϋπολογισμού· |
2.10 |
φρονεί ότι είναι αναγκαίο να διαμορφωθεί μια πρόταση που να επιδιώκει την μεσοπρόθεσμη και μακροπρόθεσμη αύξηση της παρουσίας της ευρωπαϊκής οινοπαραγωγής στις παγκόσμιες αγορές· |
2.11 |
φρονεί ότι είναι αναγκαία η διατήρηση του δημοσιονομικού δελτίου στα σημερινά συνολικά επίπεδα· |
2.12 |
τάσσεται υπέρ μιας κοινής, συντονισμένης και αρμονικής δράσης των κοινοτικών πολιτικών των τομέων που σχετίζονται με τον αμπελοοινικό κλάδο: γεωργία, φορολογία, εμπόριο, υγεία και δημοσιονομική πολιτική· |
2.13 |
προειδοποιεί ότι οι οινολογικές πρακτικές δεν θα πρέπει σε καμία περίπτωση να δημιουργούν σύγχυση στους καταναλωτές, αλλοιώνοντας τις ισχύουσες πρακτικές στις οποίες στηρίζεται η ποιότητα έτσι όπως την εννοεί ο καταναλωτής και ζημιώνοντας τις περιφέρειες εκείνες της Ευρώπης που παράγουν οίνο σύμφωνα με παραδοσιακές οινολογικές πρακτικές που στηρίζονται στην τελική ποιότητα του προϊόντος, με άλλα λόγια, που διαφυλάσσουν τις εγγυημένες παραδόσεις της ευρωπαϊκής οινοπαραγωγής· |
2.14 |
δέχεται τη δημιουργία μηχανισμού καλούμενου «εθνικό κονδύλιο», υπό τον όρο να μην συνεπάγεται επανεθνικοποίηση της ΚΓΠ, ζητεί έναν ευρύ και συγκεκριμένο ορισμό του καταλόγου μέτρων των οποίων η ΕΕ επιτρέπει τη χρηματοδότηση από το εν λόγω εθνικό κονδύλιο και διεκδικεί την εφαρμογή της αρχής της επικουρικότητας για τις περιφέρειες, για τη διαχείριση των σχετικών πόρων· |
2.15 |
προτείνει στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή, με στόχο την διεθνή αναγνώριση της έννοιας της γεωγραφικής ένδειξης, να εντείνει την υποστήριξη και την προώθηση της διάκρισης των οίνων αυτών, στα πλαίσια των συμφωνιών που έχουν υπογραφεί στον ΠΟΕ για την πνευματική ιδιοκτησία (δικαιώματα πνευματικής ιδιοκτησίας στον τομέα του εμπορίου — TRIPS)· |
2.16 |
προτείνει οι διατάξεις για την επισήμανση να έχουν στόχο την σαφή και συνοπτική πληροφόρηση του καταναλωτή, με προτεραιότητα στη διαφοροποίηση, χωρίς να παραμελούνται ζητήματα όπως οι δέουσες εγγυήσεις αυθεντικότητας κατά την παραγωγή ορισμένων οίνων καλύτερης ποιότητας, έναντι άλλων, οι οποίες θα πρέπει να συνοδεύονται από κατάλληλα συστήματα ελέγχου. Τέλος, η σαφήνεια της επισήμανσης θα πρέπει να έχει απώτερο σκοπό την ενημέρωση του καταναλωτή σχετικά με το προϊόν, με σαφή διάκριση των διαφορετικών πρακτικών μέσω των χρησιμοποιούμενων όρων· |
2.17 |
προτείνει τη διατήρηση των προγραμμάτων αναδιάρθρωσης και μετατροπής των αμπελώνων, στα πλαίσια του εθνικού κονδυλίου, και προτείνει να ληφθούν υπόψη τα αποτελεσματικότερα αμπελοοινικά πρότυπα σε ό,τι αφορά τον έλεγχο και την επίτευξη των στόχων των προγραμμάτων αυτών· |
2.18 |
τονίζει την ανάγκη επιμονής υπέρ της μεταφοράς σε διεθνές επίπεδο της ευρωπαϊκής έννοιας των οίνων ποιότητας, που στηρίζεται στη γεωγραφική προέλευση (v.q.p.r.d. — οίνος ποιότητας που παράγεται σε καθορισμένη περιοχή). Η έννοια αυτή θα πρέπει να ενισχυθεί, να εδραιωθεί, να προωθηθεί και να αναδειχθεί· |
2.19 |
φρονεί ότι οι οινολογικές πρακτικές του OIV δεν πρέπει να αποτελέσουν αντικείμενο αυτόματης έγκρισης για χρήση στην ΕΕ, εάν δεν προηγηθεί η αναγκαία έρευνα και πειραματισμός επί αυστηρά επιστημονικών βάσεων· |
2.20 |
δηλώνει ότι οι πολιτικές ποιότητας, εμπορευματοποίησης και προώθησης πρέπει να αποτελέσουν τους κυριότερους αποδέκτες των οικονομικών πόρων του δημοσιονομικού δελτίου της ΚΟΑ του οίνου· |
2.21 |
προτείνει και ζητεί μια πολιτική προώθησης που να περιλαμβάνει ενημερωτικές εκστρατείες σχετικά με την κατανάλωση οίνου με υπευθυνότητα και μέτρο, αλλά και σχετικά με το ευρωπαϊκό πρότυπο ποιοτικών γεωργικών προϊόντων διατροφής, με τα χαρακτηριστικά του και με τους δεσμούς που συνδέουν το πρότυπο αυτό με τη γη, τον πολιτισμό, την ιστορία και την παράδοση των λαών και η οποία θα διαθέτει σύστημα οικονομικών ενισχύσεων προερχόμενων από την ίδια την ΚΟΑ, επιπροσθέτως προς άλλους μηχανισμούς προώθησης του αγροδιατροφικού τομέα που ενδεχομένως διαθέτει ήδη ή πρόκειται να θεσπίσει στο μέλλον η Ευρωπαϊκή Ένωση· |
2.22 |
θεωρεί ιδιαίτερα θετικές τις προτάσεις διεξαγωγής ενημερωτικών εκστρατειών εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης σχετικά με την κατανάλωση οίνου με υπευθυνότητα και μέτρο και προτείνει οι σχετικές πρωτοβουλίες να τεθούν σε εφαρμογή και σε τοπικό επίπεδο, με τη συμμετοχή τοπικών αρχών, σχολείων, πανεπιστημίων και ενώσεων. |
Βρυξέλλες, 6 Δεκεμβρίου 2006.
Ο Πρόεδρος
της Επιτροπής των Περιφερειών
Michel DELEBARRE
10.3.2007 |
EL |
Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης |
C 57/7 |
Γνωμοδότηση της Επιτροπής των Περιφερειών της 6ης Δεκεμβρίου 2006 για την Ανακοίνωση της Επιτροπής «Η ανάσχεση της απώλειας της βιοποικιλότητας έως το 2010 και μετέπειτα»
(2007/C 57/02)
Η ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΤΩΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΩΝ
Έχοντας υπόψη την Ανακοίνωση της Επιτροπής «Η ανάσχεση της απώλειας της βιοποικιλότητας έως το 2010 και μετέπειτα — Η υποστήριξη των υπηρεσιών οικοσυστήματος με στόχο την ευημερία του ανθρώπου» και τα παραρτήματά της, ιδιαίτερα το πρόγραμμα δράσης (COM(2006) 216 τελικό)·
Έχοντας υπόψη την απόφαση που έλαβε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή στις 2 Δεκεμβρίου 2005 να ζητήσει τη γνωμοδότησή της για το θέμα αυτό με βάση το άρθρο 265 της Συνθήκης για την ίδρυση της Ευρωπαϊκής Κοινότητας·
Έχοντας υπόψη την απόφαση που έλαβε το Προεδρείο της στις 25 Απριλίου 2006 να αναθέσει την προετοιμασία των σχετικών εργασιών στην επιτροπή «Βιώσιμη ανάπτυξη»·
Έχοντας υπόψη την οδηγία 92/43/ΕΟΚ του Συμβουλίου, της 21ης Μαΐου 1992, για τη διατήρηση των φυσικών οικοτόπων καθώς και της άγριας πανίδας και χλωρίδας και την οδηγία 79/409/ΕΟΚ του Συμβουλίου, της 2ας Απριλίου 1979, περί της διατηρήσεως των αγρίων πτηνών·
Έχοντας υπόψη τη γνωμοδότηση που εξέδωσε στις 12 Φεβρουαρίου 2003 για την Ανακοίνωση της Επιτροπής «Προς μια θεματική στρατηγική για την προστασία του εδάφους» — CdR 190/2002 fin (1)·
Έχοντας υπόψη τη γνωμοδότηση που εξέδωσε στις 17 Νοεμβρίου 2005 με θέμα «Η συμβολή των τοπικών και περιφερειακών αρχών στην καταπολέμηση της αλλαγής του κλίματος» — CdR 215/2002 fin·
Έχοντας υπόψη τη γνωμοδότηση που εξέδωσε στις 26 Απριλίου 2006 σχετικά με την Πρόταση οδηγίας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου περί θεσπίσεως πλαισίου για κοινοτική δράση στο πεδίο της πολιτικής για το θαλάσσιο περιβάλλον (COM(2005) 505 τελικό — 2005/0211 (COD)) και την Ανακοίνωση της Επιτροπής προς το Συμβούλιο και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο — Θεματική Στρατηγική για την Προστασία και Διατήρηση του Θαλάσσιου Περιβάλλοντος (COM(2005) 504 τελικό) — CdR 46/2006 fin·
Έχοντας υπόψη το σχέδιο γνωμοδότησης (CDR 159/2006 rév. 1) που υιοθέτησε η επιτροπή «Βιώσιμη ανάπτυξη» στις 6 Οκτωβρίου 2006 με βάση εισηγητική έκθεση του κ. VAN GELDER, Βασιλικού Επιτρόπου της επαρχίας Zeeland (NL/ΕΛΚ),
υιοθέτησε ομόφωνα κατά την 67η σύνοδο ολομέλειάς της, που πραγματοποιήθηκε στις 6 και 7 Δεκεμβρίου 2006 (συνεδρίαση της 6ης Δεκεμβρίου), την ακόλουθη γνωμοδότηση.
Οι απόψεις και οι συστάσεις της Επιτροπής των Περιφερειών
Η Επιτροπή των Περιφερειών,
1. Γενικές παρατηρήσεις
1.1 |
επικροτεί την ανακοίνωση αυτή και το προτεινόμενο σχέδιο δράσης, που περιγράφουν με ακρίβεια τη σημερινή κατάσταση και περιέχουν τα μέτρα τα οποία θα συμβάλουν στην επίτευξη των στόχων που έχουν ορισθεί με χρονικό ορίζοντα το 2010. Μολονότι συμφωνεί με την ανάλυση της επιτροπής, η Επιτροπή των Περιφερειών εκφράζει τη λύπη της για την καθυστερημένη δημοσίευση της ανακοίνωσης. |
1.2 |
Θεωρεί ότι η βιοποικιλότητα καθορίζει σε μεγάλο βαθμό την ταυτότητα κάθε περιοχής. Τονίζει ότι η βιοποικιλότητα αποτελεί βασική προϋπόθεση για την ποιότητα της ζωής και της υγείας, για την ανάπτυξη δραστηριοτήτων αναψυχής και τουρισμού, καθώς επίσης για την ανάπτυξη των τοπικών προϊόντων και υπηρεσιών. |
1.3 |
Επισημαίνει ότι με την προσχώρηση των δέκα νέων κρατών μελών στην ΕΕ αυξήθηκε ο αριθμός των ειδών και των πολύτιμων φυσικών ενδιαιτημάτων. |
1.4 |
Χαιρετίζει τις αποφάσεις του Συμβουλίου της 23ης και 24ης Μαρτίου 2006, στις οποίες θεωρείται αναγκαίο να υλοποιηθούν οι στόχοι που έχουν τεθεί έως το 2010, ιδιαίτερα μέσω της ενσωμάτωσής τους σε όλες τις πολιτικές του θεματολογίου της Λισσαβώνας. Τα σχέδια περιφερειακής ανάπτυξης που εφαρμόζονται σε πολυάριθμες περιφέρειες καταδεικνύουν ότι η αντίθεση μεταξύ οικονομίας και βιοποικιλότητας μπορεί να μειωθεί. |
1.5 |
Επισημαίνει ότι, ενώ γενικά αναγνωρίζεται η ενδογενής αξία της βιοποικιλότητας, η οικονομική της αξία υποτιμάται. Σε μακροπρόθεσμη βάση, η βιοποικιλότητα αποτελεί απολύτως απαραίτητη προϋπόθεση για τη διασφάλιση της υγείας, του βιοτικού επιπέδου και της απασχόλησης. |
1.6 |
Ζητεί να δημιουργηθούν επειγόντως σύγχρονες σχέσεις συνεργασίας μεταξύ όλων των ενδιαφερομένων, ώστε να συνειδητοποιήσουν καλύτερα οι πολίτες (και ιδιαίτερα τα παιδιά), οι δημόσιες αρχές και οι επιχειρήσεις τη σημασία της βιοποικιλότητας και να καταβληθούν κοινές προσπάθειες για τη διατήρηση της βιοποικιλότητας και βιώσιμων υπηρεσιών οικοσυστήματος. |
1.7 |
Εκφράζει τη λύπη της για το γεγονός ότι, παρά τις πολιτικές δεσμεύσεις που ανέλαβαν όλα τα κράτη μέλη, απέχουμε ακόμα πολύ από την υλοποίηση των στόχων του 2010 και καλεί επειγόντως όλα τα επίπεδα διακυβέρνησης να δώσουν υψηλή προτεραιότητα στη βιοποικιλότητα στα πλαίσια του πολιτικού τους προγράμματος. |
1.8 |
Εκφράζει την ικανοποίησή της για το γεγονός ότι πολυάριθμα παραδείγματα τοπικού και περιφερειακού επιπέδου καταδεικνύουν ότι η αναχαίτιση της απώλειας της βιοποικιλότητας είναι εφικτή και ότι ένα φυσικό ενδιαίτημα μπορεί να αποκατασταθεί (βλ. παράρτημα CdR 159/2006 annexe). |
2. Η βιοποικιλότητα στην ΕΕ
2.1 |
εκφράζει τη λύπη της για το γεγονός ότι στις δημοσιονομικές προοπτικές 2007-2013 δεν προβλέπονται επαρκείς πιστώσεις για την χρηματοδότηση των στόχων το 2010 και ιδιαίτερα της πρωτοβουλίας Natura 2000 και της αγροτικής ανάπτυξης. Συνεπώς, καλεί τα κράτη μέλη να διαθέσουν στις περιφερειακές και τοπικές στους αρχές περισσότερες πιστώσεις, ώστε να είναι σε θέση να προστατεύσουν και να αποκαταστήσουν τη βιοποικιλότητα στο έδαφός τους και να συντηρήσουν μεταξύ άλλων τις περιοχές Natura 2000· ζητεί επειγόντως να διατεθούν επίσης περισσότερες πιστώσεις από τα διαρθρωτικά ταμεία και το Ταμείο Συνοχής για προγράμματα που έχουν θετικό αντίκτυπο στη βιοποικιλότητα. |
2.2 |
τονίζει ότι, για τη βέλτιστη υλοποίηση και τη συντήρηση του οικολογικού δικτύου Natura 2000, έχει ιδιαίτερη σημασία για τις περιφέρειες να επιτευχθεί η σωστή ισορροπία μεταξύ της προσέγγισης από τη βάση προς την κορυφή και της ευελιξίας που απαιτείται για τη δημιουργία αυτού του δικτύου, καθώς και να υιοθετηθούν ομοιογενή κριτήρια διαχείρισης για όλους τους τόπους που εντάσσονται στο δίκτυο. |
2.3 |
Τονίζει ότι η δημιουργία ενός ακόμη πυκνότερου δικτύου έχει εξαιρετική σημασία για την ύπαρξη βιώσιμων οικοσυστημάτων, μεταξύ των άλλων και για το θαλάσσιο περιβάλλον, και εκφράζει την ικανοποίησή της για την έμφαση που δίδεται σε αυτό το πυκνότερο δίκτυο υπό το πρίσμα των συνεπειών που έχει η αλλαγή του κλίματος για τα ενδιαιτήματα, τη χλωρίδα και την πανίδα· συνιστά, επίσης, να εφαρμοστούν μέτρα για τη διαφύλαξη ζωνών προστασίας και οικολογικών διαδρόμων, ώστε να εξασφαλιστεί η βιωσιμότητα των τόπων που περιλαμβάνονται στο δίκτυο. |
2.4 |
Επισημαίνει ότι το νομικό πλαίσιο και η νομοθεσία που έχει θεσπίσει η ΕΕ προσφέρουν ικανοποιητική προστασία στη βιοποικιλότητα, αλλά δυστυχώς σε πολλά κράτη μέλη δεν ακολουθεί η αντίστοιχη υλοποίηση και εφαρμογή τους και δεν διασφαλίζεται ικανοποιητικός έλεγχος. Εξίσου ανεπαρκής είναι και η σημασία που δίνουν τα κράτη μέλη, όταν προβαίνουν στον χαρακτηρισμό νέων ζωνών βιοποικιλότητας, στις προϋποθέσεις που απαιτούνται για την αρμονική ανάπτυξη του οικοσυστήματος. |
2.5 |
Συνιστά να συντονιστούν τα προγράμματα για την προστασία της βιοποικιλότητας σε ευρωπαϊκό, εθνικό, περιφερειακό και τοπικό επίπεδο. |
2.6 |
Υπογραμμίζει ότι, επειδή πολλά από τα μέτρα του προγράμματος δράσης δεν μπορούν να υλοποιηθούν αποτελεσματικά χωρίς τη συμμετοχή και τη σύμπραξη των τοπικών και περιφερειακών αρχών, οι εκπρόσωποι του περιφερειακού και τοπικού επιπέδου πρέπει να συμμετέχουν ενεργά στη διαμόρφωση όλων των νέων εξελίξεων των πολιτικών για τη βιοποικιλότητα και να τους χορηγούνται οι απαραίτητοι πόροι. |
2.7 |
Έχει επίγνωση του γεγονότος ότι η ευρωπαϊκή γεωργία επηρεάζει σημαντικά τη βιοποικιλότητα: ανάλογα με τις μεθόδους καλλιέργειας που χρησιμοποιούνται, η γεωργία μπορεί είτε να επιδράσει θετικά στη βιοποικιλότητα και να προσφέρει προστατευμένα εδάφη για μεγάλη ποικιλία ειδών είτε να αποτελέσει σοβαρή απειλή μέσω της καταστροφής ενδιαιτημάτων και της ρύπανσης του περιβάλλοντος. Επισημαίνει ότι το μεγαλύτερο μέρος του προϋπολογισμού της ΕΕ είναι ακόμη αφιερωμένο στη γεωργία και ότι συνεπώς η ΕΕ διαθέτει ένα σημαντικό μέσο με το οποίο μπορεί να επηρεάσει τη χρήση της γης από τον αγροτικό τομέα· συνιστά, συνεπώς, να διατεθούν, στο πλαίσιο της αναθεώρησης των δημοσιονομικών προοπτικών 2007-2013 το 2008, σημαντικές πιστώσεις για την προώθηση μιας βιώσιμης γεωργίας και την προστασία του φυσικού τοπίου. |
2.8 |
Συνιστά να εξετάσουν η Επιτροπή και τα κράτη μέλη τις επιπτώσεις των υφιστάμενων επιδοτήσεων για τη βιοποικιλότητα και να καταργήσουν τα κίνητρα που επιδρούν αρνητικά στη βιοποικιλότητα και στις υπηρεσίες των οικοσυστημάτων. Θα πρέπει επίσης να ενθαρρυνθεί η μεγαλύτερη χρήση οικονομικών μέσων για την προστασία της βιοποικιλότητας. |
2.9 |
Θεωρεί ευκταίο να μην λαμβάνεται η βιοποικιλότητα υπόψη μόνο στο πλαίσιο της πολιτικής περιβάλλοντος αλλά να ενσωματωθεί και σε άλλες ευρωπαϊκές και εθνικές πολιτικές, όπως στην πολιτική μεταφορών, ενέργειας, βιομηχανίας, γεωργίας, αλιείας, περιφερειακής πολιτικής, τουρισμού και έρευνας. |
2.10 |
Αναγνωρίζει πλήρως τη σημασία των θαλασσών και των παράκτιων υδάτων ως βάσης του ημισείας σχεδόν ευρωπαϊκής βιοποικιλότητας και εύχεται να συνειδητοποιήσουν σε μεγαλύτερο βαθμό οι δημόσιες αρχές και οι άμεσα ενδιαφερόμενοι τη σημασία μιας πολιτικής για την προστασία της θαλάσσιας βιοποικιλότητας. επισημαίνει ότι για τον λόγο αυτό επείγει η επίσπευση της εφαρμογής της οδηγίας για τους οικοτόπους στο θαλάσσιο περιβάλλον, η αναχαίτιση της υπεραλίευσης τόσο σε ευρωπαϊκά όσο και σε μη ευρωπαϊκά ύδατα και η πλήρης ενσωμάτωση της βιοποικιλότητας στη μελλοντική ευρωπαϊκή πολιτική για τις θάλασσες. |
2.11 |
Παρατηρεί ότι οι δυνατότητες να εφαρμοστούν σε ευρωπαϊκό επίπεδο μέτρα χωροταξικής πολιτικής είναι περιορισμένες, δεδομένου ότι η πολιτική αυτή, που είναι ιδιαίτερα σημαντική για τη διατήρηση και την αποκατάσταση της βιοποικιλότητας, ανήκει στις αρμοδιότητες των κρατών μελών. Κρίνει αναγκαίο να δίδεται ιδιαίτερο βάρος στην πτυχή της βιοποικιλότητας στα πλαίσια της λήψης αποφάσεων που αφορούν τη χωροταξική πολιτική σε εθνικό, περιφερειακό και τοπικό επίπεδο, ιδίως μέσω της στρατηγικής αξιολόγησης του αντίκτυπου στο περιβάλλον. |
2.12 |
είναι πεπεισμένη ότι, κατά την ανάπτυξη και την εφαρμογή της πολιτικής για την καταπολέμηση των επεκτατικών αλλοχθόνων ειδών, θα πρέπει να εφαρμοστεί και να αξιοποιηθεί καλύτερα η ισχύουσα νομοθεσία και ζητεί να αυξηθεί η συμμετοχή των περιφερειών σε αυτό το πλαίσιο. |
2.13 |
Χαιρετίζει τα σχέδια για την ανάπτυξη γενικής ευρωπαϊκής στρατηγικής για την καταπολέμηση των επεκτατικών αλλοχθόνων ειδών, καθώς και τη δημιουργία συστήματος έγκαιρης προειδοποίησης. Επισημαίνει, ωστόσο, ότι, λαμβανομένων υπόψη των περιορισμένων οικονομικών και ανθρώπινων πόρων, δεν πρέπει να δημιουργηθούν νέες διοικητικές επιβαρύνσεις. |
2.14 |
Συνιστά να εκπονηθεί βασική νομοθεσία και κατάλογοι αλλοχθόνων ειδών, με κανόνες για την εισαγωγή, την εμπορία και την κατοχή τους, ώστε να υπάρχει συντονισμένη και κοινή δράση σε ολόκληρο τον ευρωπαϊκό χώρο. Υπογραμμίζει, επίσης, ότι είναι αναγκαίο να εξετάζεται, στο πλαίσιο των αξιολογήσεων του περιβαλλοντικού αντικτύπου, ο αντίκτυπος των σχεδίων που περιλαμβάνουν εισαγωγή ή εργασία με ενδεχομένως επεκτατικά αλλόχθονα είδη. |
2.15 |
Επισημαίνει ότι η διαφύλαξη της βιοποικιλότητας, και ειδικότερα των ειδών της πανίδας και της χλωρίδας, δεν θα πρέπει να αποτρέπει τη χρήση και την εκμετάλλευσή τους, υπό τον όρο ότι αυτή θα υπόκειται στις δέουσες ρυθμίσεις και ελέγχους και θα γίνεται με βιώσιμο τρόπο. |
2.16 |
Συνιστά να εφαρμόζεται αυστηρά η αρχή της πρόληψης κατά την έγκριση και την εισαγωγή γενετικά τροποποιημένων οργανισμών. |
3. Η ΕΕ και η παγκόσμια βιοποικιλότητα
3.1 |
τονίζει ότι οι αποφάσεις που ελήφθησαν κατά την 8η συνάντηση της Διάσκεψης των συμμετεχόντων στη Σύμβαση για τη Βιολογική Ποικιλομορφία (CBD), τον περασμένο Μάρτιο, στην πόλη Κουριτίμπα της Βραζιλίας, αποτελούν σημαντική πρόοδο. Γνωρίζοντας ότι η 9η διάσκεψη θα πραγματοποιηθεί αρχές του 2008 στη Βόννη, κατά τη διάρκεια της γερμανικής Προεδρίας, συνιστά να παρουσιάσουν η ΕΕ και τα κράτη μέλη με την ευκαιρία αυτή την αξιολόγηση της ανακοίνωσης της επιτροπής σχετικά με τη βιοποικιλότητα και να προετοιμάσουν μια συνάντηση στην οποία θα συμμετάσχουν ευρύτερα οι περιφερειακές και τοπικές αρχές, διαμέσου των εθνικών τους ενώσεων. |
3.2 |
εκφράζει την ικανοποίησή της για το γεγονός ότι υπάρχουν θετικά παραδείγματα περιφερειών οι οποίες, στο πλαίσιο της αναπτυξιακής βοήθειας, ανταλλάσσουν τις εμπειρίες τους σχετικά με θέματα βιοποικιλότητας με τις περιφέρειες που συνεργάζονται και υποστηρίζουν τα μέτρα που εφαρμόζονται στις περιφέρειες αυτές για τη διαφύλαξη της βιοποικιλότητας (βλ. παράρτημα). |
3.3 |
Αναγνωρίζει ότι η ΕΕ φέρει και σε διεθνές επίπεδο την ευθύνη για τη διατήρηση της βιοποικιλότητας. λαμβάνοντας υπόψη το γεγονός αυτό, συνιστά να συνυπολογίζεται σε μεγαλύτερο βαθμό η ευθύνη αυτή της ευρωπαϊκής Ένωσης στο πλαίσιο της εμπορικής και της αναπτυξιακής πολιτικής. |
4. Η βιοποικιλότητα και η αλλαγή του κλίματος
4.1 |
κατανοεί ότι η πολιτική για τη διαφύλαξη της βιοποικιλότητας μπορεί να εφαρμοστεί με επιτυχία μόνο με την προϋπόθεση ότι θα θεσπιστούν σε παγκόσμιο επίπεδο φιλόδοξα πολιτικά μέτρα για την αναχαίτιση της αλλαγής του κλίματος. Θεωρεί αναγκαίο να καλύψουν τα κράτη μέλη που δεν ανταποκρίνονται ακόμη πλήρως στις υποχρεώσεις που έχουν αναλάβει με τη σύναψη του πρωτοκόλλου του Κιότο, το συντομότερο δυνατό την καθυστέρηση αυτή. κρίνει σκόπιμο να συναφθεί σε παγκόσμιο επίπεδο μια φιλόδοξη συμφωνία για την καταπολέμηση της αλλαγής του κλίματος μεταξύ όλων των σημαντικών βιομηχανικών χωρών και κλάδων. |
4.2 |
Συνιστά τη διεξαγωγή έρευνας περιφερειακού επιπέδου σχετικά με τις επιπτώσεις της αλλαγής του κλίματος. |
4.3 |
προσθέτει ότι, μολονότι η ανάπτυξη πολιτικών για την προώθηση των βιοκαυσίμων μπορεί να συμβάλει ουσιαστικά στην καταπολέμηση της αλλαγής του κλίματος, οι πολιτικές αυτές θα είναι αποτελεσματικές μόνον εάν εφαρμοστούν ταυτόχρονα και μέτρα για σημαντική μείωση της συνολικής κατανάλωσης καυσίμων, εφόσον χρησιμοποιούνται πρώτες ύλες, τεχνολογίες και καλλιέργειες που δεν επιδρούν αρνητικά στη βιοποικιλότητα, τόσο σε εθνικό όσο και σε διεθνές επίπεδο, και εφόσον οι πολιτικές αυτές δεν συνεπάγονται την επέκταση της γεωργικής καλλιέργειας σε βιολογικά πολύτιμα οικοσυστήματα. |
5. Το γνωστικό υπόβαθρο
5.1 |
επισημαίνει ότι η διεύρυνση και η διάδοση του γνωστικού υπόβαθρου σχετικά με τη διαφύλαξη και τη βιώσιμη αξιοποίηση της βιοποικιλότητας έχουν εξαιρετική σημασία τόσο στην Ευρώπη όσο και σε παγκόσμιο επίπεδο. Αυτό πρέπει να συμπεριλαμβάνει επίσης την ανταλλαγή βέλτιστων πρακτικών μεταξύ των κρατών μελών και των περιφερειών (βλ. παράρτημα). Πρέπει, επομένως, να ενισχυθεί η διαλειτουργικότητα των στοιχείων για τη βιοποικιλότητα στα διάφορα επίπεδα και κυρίως να λαμβάνονται υπόψη τα στοιχεία σε περιφερειακό και τοπικό επίπεδο και να χρησιμοποιούνται τα εργαλεία του Συστήματος Γεωγραφικών Πληροφοριών (GIS) και η Υποδομή Χωρικών Πληροφοριών (SDI). |
5.2 |
Τονίζει ότι είναι ιδιαίτερα ανεπαρκείς οι γνώσεις σχετικά με τη βιοποικιλότητα στο θαλάσσιο περιβάλλον και συνιστά την ανάπτυξή τους. |
5.3 |
Προσθέτει ότι, εκτός από τις επιστημονικές γνώσεις στις οποίες αναφέρεται η επιτροπή, θα πρέπει να δοθεί μεγαλύτερη σημασία στις γνώσεις και στις δεξιότητες των κατοίκων της κάθε περιοχής και συνιστά να συνδυαστούν οι γνώσεις των εθελοντών με τις γνώσεις της επιστήμης. Τονίζει ότι θα πρέπει να ενθαρρυνθεί ιδιαίτερα η συμμετοχή των παιδιών. |
5.4 |
Συνιστά να καθοριστούν στρατηγικές επικοινωνίας, προκειμένου να ενισχυθεί σε όλα τα επίπεδα και πεδία η συνειδητοποίηση και η ευθύνη που πρέπει να έχουν οι πολίτες για την προστασία και τη διαφύλαξη της βιοποικιλότητας, και να αυξηθεί η ανταλλαγή πληροφοριών ανάμεσα στην επιστημονική κοινότητα και τις διοικητικές αρχές. |
6. Τα τέσσερα καθοριστικής σημασίας μέτρα υποστήριξης
Εξασφάλιση της απαιτούμενης χρηματοδότησης
6.1 |
Σημειώνει ότι πιθανότατα θα διατεθούν ελάχιστες πιστώσεις για τη βιοποικιλότητα από το πρόγραμμα LIFE+ και από τον προϋπολογισμό για την έρευνα και ότι, επιπλέον, υπάρχει κίνδυνος να μην συνεκτιμήσουν τα κράτη μέλη όσο πρέπει τη σημασία της βιοποικιλότητας στα πλαίσια των σημερινών διαρθρωτικών ταμείων. |
6.2 |
Διαπιστώνει αντίφαση μεταξύ των εξαιρετικά φιλόδοξων στόχων της ανακοίνωσης και των πιστώσεων που διατίθενται για την υλοποίηση αυτών των στόχων. |
ενίσχυση της διαδικασίας λήψης αποφάσεων σε επίπεδο ευρωπαϊκής Ένωσης
6.3 |
επιδοκιμάζει τις προτάσεις που διατυπώνονται για την ενίσχυση της βιοποικιλότητας κατά τη διαδικασία λήψης αποφάσεων σε ευρωπαϊκό επίπεδο και συνιστά να μην είναι εθελούσια η ένταξη της πτυχής της βιοποικιλότητας σε άλλες πολιτικές. Συμφωνεί με το σκεπτικό να συμμετέχουν στο σχέδιο δράσης, εκτός από τα κράτη μέλη, και οι περιφέρειες. |
Οικοδόμηση σχέσεων συνεργασίας
6.4 |
εκφράζει την αισιοδοξία της όσον αφορά την ενθάρρυνση της οικοδόμησης σχέσεων συνεργασίας εντός της ΕΕ. Οι περιφέρειες είναι απόλυτα ικανές να αναλάβουν αυτόν τον διαμεσολαβητικό ρόλο. αναφέρει σχετικά την επιτυχημένη συνεργασία στα πλαίσια ευρωπαϊκών προγραμμάτων και τα αποτελέσματά τους (παράρτημα). |
6.5 |
Υπογραμμίζει ότι, για τη διαφύλαξη της βιοποικιλότητας, απαιτείται να εξασφαλιστεί η συμμετοχή των ιδιωτών ιδιοκτητών γης, μέσω μηχανισμών όπως συμβάσεις συνεργασίας. |
Ευαισθητοποίηση και μεγαλύτερη δέσμευση του κοινού
6.6 |
υπογραμμίζει τη σημασία της μεγαλύτερης συμμετοχής των πολιτών. Σε περίπτωση που οι πολίτες δεν κατανοούν τη σημασία της βιοποικιλότητας και των υπηρεσιών οικοσυστήματος, τα προγράμματα έχουν λιγότερες πιθανότητες να επιτύχουν και συνιστά για αυτό να διατεθούν ευρωπαϊκά και εθνικά κονδύλια για κοινοτικά προγράμματα. |
6.7 |
Συνιστά να αναπτυχθεί, σε στενή συνεργασία με τις πρωτοβουλίες «Αντίστροφη μέτρηση 2010» και «Beautiful Europe» , μια στρατηγική επικοινωνίας για τα κράτη μέλη, τις ΜΚΟ και τις περιφερειακές και τοπικές αρχές, ώστε να προβληθούν καλύτερα οι στόχοι που έχουν τεθεί για το 2010. |
7. Παρακολούθηση, αξιολόγηση και επανεξέταση
7.1 |
Επιδοκιμάζει τη συνεργασία μεταξύ των κρατών μελών και του ιδιωτικού τομέα και υπογραμμίζει ότι σε ολόκληρη την Ευρώπη πολίτες και εθελοντές συμμετέχουν ενεργά στην παρακολούθηση της βιοποικιλότητας. |
7.2 |
Συνιστά να παροτρυνθούν τα κράτη μέλη να παρουσιάζουν τα αποτελέσματα των πολιτικών τους στους πολίτες κατά τρόπο που να τα καθιστά ορατά και να κινεί το ενδιαφέρον τους και συγχρόνως να καθιστά πιο διακριτό τον ρόλο των περιφερειών. |
7.3 |
Τονίζει ότι η παρακολούθηση σε περιφερειακό επίπεδο πρέπει να αποτελεί τη βάση για την παρακολούθηση και αξιολόγηση σε εθνικό και διεθνές επίπεδο. Προς τούτο, θα πρέπει να αναπτυχθούν αποτελεσματικά συστήματα παρακολούθησης, στηριζόμενα σε δείκτες και σε περιοδικές εκθέσεις. |
8. Η μακροπρόθεσμη θεώρηση
8.1 |
Εκφράζει την ικανοποίησή της για την πρόταση της επιτροπής να υιοθετηθεί μια πιο μακρόπνοη θεώρηση σχετικά με το μέλλον της ευρωπαϊκής βιοποικιλότητας και υπογραμμίζει την ιδιαίτερη σημασία της συμμετοχής των περιφερειών σε αυτό το πλαίσιο. |
8.2 |
Τάσσεται υπέρ μιας ανανεωμένης θεώρησης σχετικά με την προσέγγιση της βιοποικιλότητας πέρα από τον χρονικό ορίζοντα του 2010, με ιδιαίτερη έμφαση στη θετική συμβολή των υπηρεσιών οικοσυστήματος στο περιβάλλον (τοπίο). |
Βρυξέλλες, 6 Δεκεμβρίου 2006.
Ο Πρόεδρος
της Επιτροπής των Περιφερειών
Michel DELEBARRE
(1) ΕΕ C 128, 29 Μαΐου 2003, σελ. 43.
10.3.2007 |
EL |
Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης |
C 57/11 |
Γνωμοδότηση της Επιτροπής των Περιφερειών της 6ης Δεκεμβρίου 2006 με θέμα την Ανακοίνωση της Επιτροπής προς το Συμβούλιο και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο: «Έκθεση σχετικά με την εφαρμογή εθνικών μέτρων για τη συνύπαρξη γενετικά τροποποιημένων καλλιεργειών με συμβατικές και βιολογικές καλλιέργειες»
(2007/C 57/03)
Η ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΤΩΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΩΝ,
ΕΧΟΝΤΑΣ ΥΠΟΨΗ την ανακοίνωση της Επιτροπής προς το Συμβούλιο και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο: «Έκθεση σχετικά με την εφαρμογή εθνικών μέτρων για τη συνύπαρξη γενετικά τροποποιημένων καλλιεργειών με συμβατικές και βιολογικές καλλιέργειες» COM (2006) 104 τελικό,
ΕΧΟΝΤΑΣ ΥΠΟΨΗ την απόφαση της Επιτροπής, της 2ας Δεκεμβρίου 2005, να ζητήσει τη γνωμοδότησή της, σύμφωνα με το άρθρο 265 της ΣΕΚ,
ΕΧΟΝΤΑΣ ΥΠΟΨΗ την απόφαση του Προεδρείου της, της 16ης Φεβρουαρίου 2006, να αναθέσει την προετοιμασία της σχετικής γνωμοδότησης στην επιτροπή «Βιώσιμη ανάπτυξη»,
ΕΧΟΝΤΑΣ ΥΠΟΨΗ τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 1829/2003 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 22ας Σεπτεμβρίου 2003, σχετικά με τα γενετικώς τροποποιημένα τρόφιμα και ζωοτροφές (1),
ΕΧΟΝΤΑΣ ΥΠΟΨΗ τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 178/2002 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 28ης Ιανουαρίου 2002 για τον καθορισμό των γενικών αρχών και απαιτήσεων της νομοθεσίας για τα τρόφιμα, για την ίδρυση της Ευρωπαϊκής Αρχής για την Ασφάλεια των Τροφίμων και τον καθορισμό διαδικασιών σε θέματα ασφαλείας των τροφίμων (2),
ΕΧΟΝΤΑΣ ΥΠΟΨΗ την οδηγία αριθ. 2001/18/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 12ης Μαρτίου 2001 για τη σκόπιμη ελευθέρωση γενετικώς τροποποιημένων οργανισμών στο περιβάλλον και την κατάργηση της οδηγίας 90/220/ΕΟΚ του Συμβουλίου (3),
ΕΧΟΝΤΑΣ ΥΠΟΨΗ το ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου σχετικά με τη συνύπαρξη γενετικώς τροποποιημένων, συμβατικών και βιολογικών καλλιεργειών (2003/2098(INI)),
ΕΧΟΝΤΑΣ ΥΠΟΨΗ τη σύσταση 2003/556/ΕΚ της Επιτροπής της 23ης Ιουλίου για τη θέσπιση κατευθυντήριων γραμμών για την ανάπτυξη εθνικών στρατηγικών και βέλτιστων πρακτικών προκειμένου να διασφαλιστεί η συνύπαρξη γενετικώς τροποποιημένων, συμβατικών και βιολογικών καλλιεργειών,
ΕΧΟΝΤΑΣ ΥΠΟΨΗ τη γνωμοδότηση πρωτοβουλίας της Ευρωπαϊκής Οικονομικής και Κοινωνικής Επιτροπής με θέμα την συνύπαρξη γενετικώς τροποποιημένων, συμβατικών και βιολογικών καλλιεργειών, η οποία υιοθετήθηκε στις 16 Δεκεμβρίου 2004 (4),
ΕΧΟΝΤΑΣ ΥΠΟΨΗ τη γνωμοδότησή της (CdR 149/2006 rev.1) που υιοθετήθηκε 6 Οκτωβρίου 2006 από την επιτροπή «Βιώσιμη ανάπτυξη» (εισηγητής: MARRAZZO, πρόεδρος της περιφέρειας του Lazio (IT/PSE)),
1. Εκτιμώντας ότι:
1.1 |
Στην ανακοίνωση της Επιτροπής προς το Συμβούλιο και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο: «Έκθεση σχετικά με την εφαρμογή εθνικών μέτρων για τη συνύπαρξη γενετικά τροποποιημένων καλλιεργειών με συμβατικές και βιολογικές καλλιέργειες» COM (2006) 104 τελικό, που στο εξής θα αποκαλείται «Έκθεση», επιχειρείται ο διαχωρισμός των περιβαλλοντικών και υγειονομικών πτυχών από τις οικονομικές πτυχές στη θεματική της συνύπαρξης γενετικά τροποποιημένων καλλιεργειών με συμβατικές και βιολογικές καλλιέργειες. |
1.2 |
Η ανάλυση περί μη ύπαρξης κινδύνων για την ανθρώπινη υγεία και για το περιβάλλον είναι απλά μία φάση της διαδικασίας που προβλέπεται για την χορήγηση έγκρισης ενός ΓΤ προϊόντος, σύμφωνα με την οδηγία 2001/18/ΕΚ. Η ίδια διαδικασία περιλαμβάνει ειδικά μέτρα όσον αφορά τη συνύπαρξη, η εφαρμογή των οποίων είναι υποχρεωτική. |
1.3 |
Το παρόν σχέδιο γνωμοδότησης αποσκοπεί στο να επαναφέρει τη συζήτηση για τη συνύπαρξη, που εστιάζεται μόνο στις οικονομικές πτυχές, στα θέματα που αφορούν στην προσοχή που επιβάλλει η αρχή της προφύλαξης. Οι συμβατικές ή βιολογικές γεωργικές καλλιέργειες αποτελούν επίσης μέρος του περιβάλλοντος και, ως εκ τούτου, πρέπει να προστατευτούν σύμφωνα με την αρχή της προφύλαξης. Με την άρση της ευρωπαϊκής αναστολής το 2004 επί των εισαγωγών ΓΤΟ, θα σημειωθεί εκ των πραγμάτων αύξηση των εγκρίσεων προϊόντων ΓΤΟ στην επικράτεια της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Κατά συνέπεια, πρέπει να τεθούν εμπόδια σε μη αναστρέψιμα αποτελέσματα και κερδοσκοπικές ενέργειες. |
1.4 |
Η ορθή εφαρμογή της μεθόδου της συνύπαρξης των καλλιεργειών προϋποθέτει την εναρμόνιση των υγειονομικών και περιβαλλοντικών πτυχών με τις οικονομικές πτυχές. Η «συνύπαρξη» των γεωργικών συστημάτων, που συνίσταται στην εγγύηση κάθε μορφής καλλιέργειας, συμβατικής, βιολογικής ή γενετικώς τροποποιημένης, για να εφαρμοστεί πρέπει να ανταποκρίνεται στις απαιτήσεις προστασίας όλων των μεθόδων καλλιέργειας. Κάθε μορφή συμβατικής, βιολογικής ή ΓΤ καλλιέργειας πρέπει να παρουσιάζει την ίδια ουσιαστική αξία, πριν την οικονομική, διαφορετικά η ίδια η έννοια της «συνύπαρξης» ενδέχεται να απορριφθεί. |
1.5 |
Στη διάσκεψη της Βιέννης, στις 4-6 Απριλίου 2006, η ΕΕ προτίμησε να μην λάβει θέση για το θέμα της συνύπαρξης και να αφήσει στους γεωργούς τη δυνατότητα να επιλέξουν εάν θα καλλιεργήσουν με τον συμβατικό ή βιολογικό τρόπο ή θα προσανατολιστούν στη γενετικά τροποποιημένη καλλιέργεια. Τα επιχειρήματα που προβλήθηκαν ήταν δύο: πρώτον, η ποικιλία των εδαφών των επιμέρους κρατών μελών και, δεύτερον, η ανομοιότητα των αποτελεσμάτων των ελάχιστων δοκιμών που έχουν πραγματοποιηθεί ως σήμερα. |
1.6 |
Κατά συνέπεια μεταφέρεται στην αγορά το βάρος αναζήτησης των δυναμικών της, ακόμη και μέσω της προτίμησης των καταναλωτών, που παραμένουν ελεύθεροι να επιλέξουν εάν θα αγοράσουν ΓΤ προϊόντα ή μη. |
1.7 |
Οι αρμόδιες εθνικές αρχές συμμετείχαν στην τεχνική συνάντηση της 19ης Ιουνίου 2006 και στη συνεδρίαση, της 3ης Ιουλίου 2006, των αρμόδιων αρχών σύμφωνα με την οδηγία 2001/18/ΕΚ· η επόμενη συνάντηση έχει οριστεί για τον Ιανουάριο του 2007 για να συνεχιστεί η συζήτηση για τα γεώμηλα, το καλαμπόκι ΒΤ11 και το καλαμπόκι 1570. |
1.8 |
Τα πορίσματα που έχουν συναχθεί από τις συναντήσεις αυτές συγκλίνουν στο να συζητηθούν εκ νέου τα προβλήματα που αφορούν την προστασία της υγείας και του περιβάλλοντος: 7 στα 8 κράτη μέλη έχουν προτείνει εκ νέου τον καθοριστικής σημασίας ρόλο της αρχής της προφύλαξης· για το καλαμπόκι ΒΤ11, 8 στα 9 κράτη μέλη έχουν προωθήσει παρατηρήσεις που δεν έχει λάβει υπόψη της η Ευρωπαϊκή Αρχή για την Ασφάλεια των Τροφίμων (ΕΑΑΤ)· για το καλαμπόκι 1570, 8 στα 9 κράτη εξέφρασαν την λύπη τους για την ανεπάρκεια των επιστημονικών στοιχείων σχετικά με τις περιβαλλοντικές συνέπειες· όσον αφορά τα σχέδια ελέγχου, οι σημαντικές παρατηρήσεις που εκφράστηκαν για τις 7 από τις 9 περιπτώσεις δεν ελήφθησαν υπόψη από την ΕΑΑΤ. |
1.9 |
Με βάση την πάγια τάση της ευρωπαϊκής νομοθεσίας, επιβάλλεται να δίνεται συνεχής προσοχή στους πιθανούς κινδύνους για την ανθρώπινη υγεία και το περιβάλλον και συνεπώς είναι αντιφατική η προσέγγιση που εστιάζεται μόνο στις οικονομικές πτυχές της μεθόδου συνύπαρξης των γεωργικών συστημάτων. |
1.10 |
Η αρχή της προφύλαξης, όπως ορίζεται στο άρθρο 7 του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 178/2002, καθορίζει ποια μέτρα διαχείρισης του κινδύνου λαμβάνονται και εφαρμόζονται, σε περίπτωση πιθανού κινδύνου, όταν η επιστημονική αβεβαιότητα δεν επιτρέπει πλήρη αξιολόγηση του κινδύνου εκ των προτέρων (Δικαστήριο των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων, απόφαση της 9ης Σεπτεμβρίου 2003, υπόθεση C-236/01). |
1.11 |
Η αρχή της προφύλαξης, στην αρχική της διατύπωση, απορρέει από την αρχή της αειφόρου ανάπτυξης. |
1.12 |
Η αρχή της αειφόρου ανάπτυξης μπορεί να οριστεί ως η σχέση μεταξύ της δυναμικής των ανθρώπινων δραστηριοτήτων και του παγκόσμιου βιοφυσικού πλαισίου· η σχέση αυτή πρέπει να αποτελέσει αντικείμενο διαχείρισης κατά τρόπον ώστε να καταστεί δυνατή, αφενός, η πρόοδος των ατόμων και, αφετέρου, η προστασία της παγκόσμιας βιοφυσικής ισορροπίας, με τη διατήρηση μιας σωστής ισορροπίας μεταξύ των δύο. |
1.13 |
Κρίθηκε σκόπιμο να υπενθυμιστούν εν συντομία οι ορισμοί της αρχής της προφύλαξης και της αρχής της αειφόρου ανάπτυξης, εφόσον οι αρχές αυτές εκ των πραγμάτων θεωρούνται συνδεδεμένες με την ορθή εφαρμογή της συνύπαρξης των γεωργικών συστημάτων. |
1.14 |
Ο κανονισμός για τους ενιαίους δείκτες (5), η απόφαση για τα μητρώα (6), ο κανονισμός εφαρμογής του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1829/2003 ανοίγουν τον δρόμο για τη σωστή πρακτική εφαρμογή του κριτηρίου της συνύπαρξης των γεωργικών συστημάτων, της ασφάλειας, της διαφάνειας και της ανιχνευσιμότητας. |
1.15 |
Προς επίρρωση και συμπλήρωση της νομοθεσίας, προβλέφθηκε η υποχρέωση επισήμανσης και ανιχνευσιμότητας των προϊόντων και των ζωοτροφών που περιέχουν ΓΤΟ πάνω από το επιτρεπόμενο όριο, σε περίπτωση τυχαίας σύμμειξης τεχνικά αναπόφευκτης. |
1.16 |
Παρέχεται συνεπώς ένα σημείο προφύλαξης, με εντολή προσεκτικών αξιολογήσεων και ελέγχων των κινδύνων, πριν αναληφθούν οι δραστηριότητες έρευνας, παραγωγής, και εμπορίας των προϊόντων τα οποία έχουν παραχθεί βάσει ΓΤΟ. |
1.17 |
Δεν αποσιωπάται ο κίνδυνος για την υγεία των ανθρώπων και των ζώων και για το περιβάλλον, πράγμα που επισημαίνεται συστηματικά στις αιτιολογικές σκέψεις κάθε κοινοτικής νομοθετικής πράξης. |
1.18 |
Για να καταστεί δυνατή η εμπορία των νέων γενετικά τροποποιημένων προϊόντων στην επικράτεια της Ένωσης, πρέπει να αντιμετωπιστούν και να ληφθούν υπόψη ο κίνδυνος της τυχαίας γενετικής μόλυνσης στη γεωργία, καθώς και ο οικονομικός αντίκτυπος της σύμμειξης γενετικά τροποποιημένων και μη καλλιεργειών. |
1.19 |
Η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει μέχρι σήμερα επιτρέψει και επιβάλει την εισαγωγή περιορισμένου αριθμού ποικιλιών ΓΤΟ σε κάθε κράτος μέλος. |
1.20 |
Τούτο νομιμοποίησε εκ των πραγμάτων τη σταδιακή υιοθέτηση της γενετικά τροποποιημένης καλλιέργειας στην Ευρώπη και προκάλεσε δριμείες κριτικές που είχαν σχέση με το γεγονός ότι η συμβατότητα της εν λόγω καλλιέργειας με τις διάφορες καλλιέργειες είναι ανεπαρκής, και ότι δεν έχει αποδειχθεί ότι οι ΓΤΟ είναι αβλαβείς τόσο για το περιβάλλον, το οποίο νοείται ως διαφοροποιημένη γενετική κληρονομιά, όσο και για την ανθρώπινη υγεία. |
1.21 |
Η κοινοτική νομοθεσία διακρίνει τον κίνδυνο της τυχαίας μόλυνσης: έχει αναγνωριστεί ότι η τυχαία παρείσφρηση ΓΤΟ στη βιολογική ή τη συμβατική καλλιέργεια είναι «τεχνικά αναπόφευκτη» και ότι συνεπώς δεν είναι δυνατό να υιοθετηθεί μια πολιτική «μηδενικής ανοχής» στον τομέα αυτό. |
1.22 |
Η τυχαία μόλυνση συνεπάγεται για τους συμβατικούς και βιολογικούς καλλιεργητές πρόσθετο κόστος για τη λήψη κατάλληλων μέτρων για την αποφυγή της, καθώς και την εγκατάλειψη της βιολογικής καλλιέργειας, η οποία διακρίνεται για την καθαρότητα της μεθόδου και των αποτελεσμάτων. |
1.23 |
Πρέπει να προστατευθεί η αρχή της ελευθερίας οικονομικής πρωτοβουλίας κάθε κατόχου γεωργικής εκμετάλλευσης, η οποία υλοποιείται όχι μόνο με την ελευθερία επιλογής του πλέον ευνοϊκού, από οικονομική άποψη, συστήματος παραγωγής, αλλά και από την ανάγκη διαχωρισμού των επιλεγεισών καλλιεργειών για να αποφευχθεί η αμοιβαία μόλυνση. |
1.24 |
Από την άλλη πλευρά, πρέπει να προστατευθεί η ελευθερία επιλογής του καταναλωτή όσον αφορά το προϊόν που θα αγοράσει, με τη διαφύλαξη της ακεραιότητάς του, τόσο κατά τη φάση διάθεσης στην αγορά, όσο και κατά την φάση που προηγείται της καλλιέργειας, μέσω της ανιχνευσιμότητας και της μη μόλυνσης των αλυσίδων γεωργικής παραγωγής. |
1.25 |
Στην Ευρωπαϊκή Ένωση οι ΓΤΟ μπορούν να καλλιεργηθούν ή να διατεθούν στην αγορά μόνον εάν έχει χορηγηθεί η σχετική άδεια και οι υγειονομικές και περιβαλλοντικές πτυχές διέπονται από την οδηγία 2001/18/ΕΚ για τη σκόπιμη ελευθέρωση γενετικώς τροποποιημένων οργανισμών στο περιβάλλον και από τον κανονισμό αριθ. 1829/2003/ΕΚ σχετικά με τα γενετικώς τροποποιημένα τρόφιμα και ζωοτροφές. |
1.26 |
Το άρθρο 26α της οδηγίας 2001/18/ΕΚ, που περιλαμβάνεται στον κανονισμό τροποποίησης αριθ. 1829/2003/ΕΚ, καλεί τα κράτη μέλη να λαμβάνουν κατάλληλα μέτρα για τη συνύπαρξη, με σκοπό την πρόληψη της ακούσιας παρουσίας ΓΤΟ σε άλλα προϊόντα, χωρίς όμως να επιβάλει σχετική υποχρέωση στα κράτη μέλη. |
1.27 |
Το άρθρο 22 της οδηγίας 2001/18/ΕΚ, ορίζει ότι τα κράτη μέλη δεν μπορούν, γενικά, να απαγορεύουν, να περιορίζουν ή να εμποδίζουν τη διάθεση στην αγορά εγκεκριμένων ΓΤΟ. |
1.28 |
Με τη σύσταση της Επιτροπής 2003/556/ΕΚ της 23ης Ιουλίου 2003 θεσπίστηκαν κατευθύνσεις θεμελιώδους σημασίας. Στις αιτιολογικές σκέψεις της εν λόγω σύστασης, η Επιτροπή:
|
1.29 |
Αποκλείεται συνεπώς, ως ανεφάρμοστη, η υπόθεση του «μηδενικού ορίου επισήμανσης»· ωστόσο η συνύπαρξη πρέπει να εφαρμόζεται με σύνεση μέσω των «βέλτιστων πρακτικών», προκειμένου να αποφευχθούν «μη αναστρέψιμα αποτελέσματα». |
Κατά την 67η σύνοδο ολομέλειάς της, της 6ης Δεκεμβρίου 2006, υιοθέτησε την ακόλουθη γνωμοδότηση
2. Η θέση της Επιτροπής των Περιφερειών
Η Επιτροπή των Περιφερειών
2.1 Αρχικά ζητήματα
Προβάλλει τα ακόλουθα προβλήματα, που προέχουν της ορθής εφαρμογής της συνύπαρξης των γεωργικών συστημάτων και της προστασίας της γεωργικής βιοποικιλότητας:
2.1.1 Ανεπάρκεια των ελέγχων
α) |
θεωρεί ανεπαρκές των υφιστάμενο σύστημα ελέγχων και υπενθυμίζει τα αποτελέσματα της συζήτησης που πραγματοποιήθηκε στα πλαίσια του Συμβουλίου της 9ης Μαρτίου 2006, κατά τη διάρκεια της οποίας τα περισσότερα κράτη μέλη ζήτησαν να βελτιωθεί το σύστημα επιστημονικών αξιολογήσεων της ΕΑΑΤ κατά τις διαδικασίες έγκρισης των ΓΤΟ, εκφράζοντας τη λύπη της για την ανεπάρκεια των παρεμβάσεων της ΕΑΑΤ και για το γεγονός ότι στις αποφάσεις δεν λαμβάνονται υπόψη οι επιστημονικές αξιολογήσεις των κρατών μελών. |
2.1.2 Ανεπάρκεια της διαδικασίας αξιολόγησης του κινδύνου
α) |
επισημαίνει ότι η εκτίμηση του κινδύνου που προβλέπεται στην οδηγία 2001/18/ΕΚ πραγματοποιείται από τον ίδιο τον φορέα που ενδιαφέρεται για την εμπορία του ΓΤ προϊόντος, και ζητά από τις αρμόδιες αρχές των κρατών μελών και την Ευρωπαϊκή Αρχή για την Ασφάλεια των Τροφίμων (EAAT) να αναλάβουν το καθήκον της αξιολόγησης της ορθότητας των στοιχείων που υποβάλλονται· |
β) |
προτείνει να καταστεί απλούστερη και αυστηρότερη η διαδικασία τροποποίησης ή ανάκλησης της άδειας ΓΤΟ σε περίπτωση εκδήλωσης κινδύνων, ούτως ώστε να αποφευχθεί η διατήρηση της σκόπιμης ελευθέρωσης για εμπορικούς λόγους ή για περιορισμένη χρήση, εν αναμονή της απόσυρσης ή της τροποποίησης της άδειας· |
γ) |
προτείνει ένα διαφορετικό σύστημα παρακολούθησης καθ' όλη τη διάρκεια της φάσης διάθεσης και εμπορίας του προϊόντος, στο οποίο να προβλέπεται διπλή διαδικασία ελέγχου και μείωση των περιπτώσεων για τις οποίες εφαρμόζεται η «απλοποιημένη διαδικασία» σύμφωνα με τις διατάξεις της οδηγίας 2001/18/ΕΚ. |
2.1.3 Ανεπάρκεια των κανόνων που αφορούν τους σπόρους προς σπορά
α) |
εκτιμά ότι βασικό στοιχείο της συζήτησης πρέπει να είναι ο καθορισμός ενός ορίου για τους σπόρους προς σπορά και ότι η μέθοδος της συνύπαρξης των γεωργικών συστημάτων δεν μπορεί να λειτουργήσει εάν οι χρησιμοποιούμενοι σπόροι δεν είναι καθαροί· |
β) |
θεωρεί παράλληλα, τη συνύπαρξη ως τη μέθοδο που σέβεται κάθε είδους γεωργία, και της οποίας η αξία ενδέχεται να υπονομευθεί εξαρχής, εάν επιτραπεί η σύμμειξη μη καθαρών σπόρων στις καλλιέργειες. |
2.1.4 Ανεπάρκεια της προστασίας του ορίου 0,9 για τις συμβατικές και βιολογικές καλλιέργειες
α) |
θεωρεί ότι το ποσοστιαίο όριο σύμμειξης 0,9 ακυρώνει την καθαρότητα της βιολογικής μεθόδου· |
β) |
εκτιμά, με την προϋπόθεση αυτή, ότι, εάν δεν εφαρμοστεί το μηδενικό όριο επισήμανσης, το ποσοστιαίο όριο για τη βιολογική καλλιέργεια θα πρέπει να αγγίζει το μηδέν, μειώνοντας την παρουσία ΓΤΟ στο τεχνικά αναπόφευκτο επίπεδο με την υιοθέτηση κατάλληλων μέτρων, ώστε να εμποδιστεί η τυχαία σύμμειξη· |
γ) |
θεωρεί υπερβολικό το όριο του 0,9 για τη συμβατική γεωργία, δεδομένου ότι, σε περίπτωση επανειλημμένης μόλυνσης επί σειρά ετών, μπορεί γρήγορα να επιφέρει εκτεταμένη ρύπανση του περιβάλλοντος και της αλυσίδας παραγωγής τροφίμων. |
2.1.5 Ανεπάρκεια της ρήτρας διασφάλισης ως μοναδικής μεθόδου αντιμετώπισης κινδύνων για την υγεία και το περιβάλλον:
α) |
υπενθυμίζει ότι η ευρωπαϊκή νομοθεσία προβλέπει, στο άρθρο 23 της οδηγίας 2001/18/ΕΚ, τη ρήτρα διασφάλισης ως μέθοδο άμεσης εφαρμογής της αρχής της προφύλαξης, η οποία βασίζεται στις αιτιολογικές σκέψεις 4, 5, 6, 8, 16, 19, 20, 22, 56 που περιλαμβάνονται στο προοίμιο της ίδιας οδηγίας· |
β) |
εκφράζει τη λύπη της για την πολυπλοκότητα της διαδικασίας και την ευχή να επεκταθεί η δυνατότητα επίκλησης της ρήτρας διασφάλισης, που σήμερα παρέχεται αποκλειστικά στα κράτη μέλη, και στις τοπικές και περιφερειακές αρχές μέσω μιας αποκεντρωμένης ή εξουσιοδοτημένης μεθόδου δράσης βάσει των εθνικών κανόνων |
γ) |
επισημαίνει ότι στο άρθρο 95, παράγραφος 5, της Συνθήκης ΕΚ προβλέπονται σαφώς περαιτέρω μέτρα προστασίας και εκφράζει τη λύπη της για την περιοριστική πρακτική που εφαρμόζει η Επιτροπή στη λήψη των αποφάσεων έναντι μέτρων που λαμβάνουν τα κράτη μέλη, τα οποία επικαλούνται τη διάταξη αυτή. |
2.2 Γενικές παρατηρήσεις για την ανακοίνωση της Επιτροπής
2.2.1 |
υπογραμμίζει τη σημασία της στενής συνεργασίας των κρατών μελών, καθώς και της ανταλλαγής των αποτελεσμάτων που έχουν προκύψει από την έρευνα για τη συνύπαρξη· |
2.2.2 |
θεωρεί απαραίτητο, να επιτρέπουν τα μέτρα συνύπαρξης τη διατήρηση της ποικιλομορφίας και των τύπων και των τρόπων γεωργικής εκμετάλλευσης, και κατά συνέπεια την ελευθερία επιλογής για τους γεωργούς και τους καταναλωτές· |
2.2.3 |
υπογραμμίζει την ανάγκη παροχής στους ενδιαφερόμενους φορείς και στους πολίτες πλήρους και αντικειμενικής ενημέρωσης σχετικά με τους ΓΤΟ και την συνύπαρξη· |
2.2.4 |
επισημαίνει το γεγονός ότι στην ΕΕ είναι πολύ περιορισμένη η εμπειρία γενετικά τροποποιημένων καλλιεργειών· |
2.2.5 |
υποστηρίζει την πρόθεση της Επιτροπής να συγκεντρώσει περισσότερες πληροφορίες σχετικά με εθνικά συστήματα αστικής ευθύνης και τη σχέση τους με τους κανόνες συνύπαρξης· |
2.2.6 |
επισημαίνει το γεγονός ότι σε τέσσερα κράτη μέλη η αρμοδιότητα νομοθέτησης για τη συνύπαρξη ανήκει και στις περιφέρειες, ενώ σε άλλες περιπτώσεις οι τοπικές και οι περιφερειακές αρχές είναι υπεύθυνες για την εφαρμογή των μέτρων συνύπαρξης· |
2.2.7 |
υπενθυμίζει και υποστηρίζει την άποψη της Ευρωπαϊκής Οικονομικής και Κοινωνικής Επιτροπής, η οποία στη γνωμοδότησή της με θέμα τη συνύπαρξη, εντόπισε την ανάγκη ρύθμισης των μέτρων για την προστασία της φύσης σύμφωνα με τις διατάξεις της οδηγίας Fauna-flora-habitat 92/43/ΕΟΚ και της οδηγίας για την προστασία των πτηνών 79/40923/ΕΟΚ, και άλλων οικολογικά ευαίσθητων ζωνών, σε τοπικό και σε εθνικό επίπεδο· |
2.2.8 |
τονίζει ότι δημόσιες μελέτες που πραγματοποιήθηκαν σε εδάφη του Lazio για πειράματα ΓΤΟ κατέδειξαν την πιθανότητα μόνιμης παρουσίας των γενετικά τροποποιημένων οργανισμών στο έδαφος, ειδικότερα υπό συγκεκριμένες εδαφολογικές συνθήκες, με πιθανότητα μεταβίβασής τους από το έδαφος στο νερό· |
2.2.9 |
εκτιμά ότι μία πραγματικά εμβριθής και ανεξάρτητη εκτίμηση των κινδύνων που συνδέονται με την καλλιέργεια ενός συγκεκριμένου ΓΤΟ μπορεί να πραγματοποιηθεί μόνο σε τοπική βάση μέσω ειδικών μελετών· |
2.2.10 |
υπογραμμίζει το γεγονός ότι πολλές τοπικές και περιφερειακές αρχές έχουν ταχθεί κατά των ΓΤ καλλιεργειών στα εδάφη τους, δηλώνοντάς τες ως «ζώνες ελεύθερες από ΓΤΟ» ή «ζώνες OGM-free», και ότι έχουν δημιουργηθεί δίκτυα απαρτιζόμενα από τις αρχές αυτές όπως λόγου χάρη το δίκτυο των 40 ελεύθερων από ΓΤΟ περιφερειών και τοπικών αρχών. Ορισμένες περιφερειακές αρχές έχουν επίσης καταβάλει προσπάθειες να κατοχυρώσουν νομικά το καθεστώς τους ως «ζωνών ελεύθερων από ΓΤΟ». Η αποδοχή ενός τέτοιου μέτρου αποτελεί επί του παρόντος αντικείμενο διαφοράς μεταξύ της Επιτροπής και του ομόσπονδου κράτους της Άνω Αυστρίας ενώπιον του Δικαστηρίου των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων. |
2.3 Όσον αφορά τη χρησιμοποίηση των υφιστάμενων μεθόδων και πρακτικών διαχωρισμού
2.3.1 |
τονίζει ότι στην ανακοίνωσή της η Επιτροπή επισημαίνει ότι «η κτηθείσα πρακτική πείρα από τις ΓΤ καλλιέργειες είναι περιορισμένη»· |
2.3.2 |
υπογραμμίζει, συνεπώς, ότι δεν υπάρχουν «υφιστάμενες» πρακτικές και μέθοδοι διαχωρισμού κατ' απόλυτο τρόπο, στις οποίες να βασιστεί η εφαρμογή της συνύπαρξης χωρίς κινδύνους. |
2.4 Όσον αφορά την αναλογικότητα
2.4.1 |
επισημαίνει ότι η σύσταση 2003/556/ΕΚ της Επιτροπής εισάγει την παράμετρο της «αναλογικότητας», ως αρχής σύμφωνα με την οποία τα μέτρα σχετικά με τη συνύπαρξη πρέπει να ανταποκρίνονται στα κριτήρια της οικονομικής απόδοσης και αποτελεσματικότητας και να είναι αναλογικά· |
2.4.2 |
παρατηρεί, ωστόσο, ότι τα «τεχνικά αναπόφευκτα» όρια επισήμανσης της σύμμειξης που επιβάλλει ο κανονισμός ισχύουν μόνον για τον καθορισμό του ορίου πέραν του οποίου παύει η υποχρέωση επισήμανσης, και δεν προκύπτει ότι τα όρια αυτά έχουν τεθεί με στόχο την υπαγόρευση ορίου για τη συνύπαρξη· |
2.5 Όσον αφορά την ενδεδειγμένη κλίμακα
2.5.1 |
επισημαίνει ότι όσον αφορά το επίπεδο εφαρμογής της συνύπαρξης, στην Έκθεση αναφέρεται ότι οι προσεγγίσεις των κρατών μελών για το θέμα αυτό είχαν κυρίως ως αντικείμενο μεμονωμένες εκμεταλλεύσεις και τη χρήση των μέτρων σε μη περιφερειακή κλίμακα, και ότι στην ουσία αφορούν τη ρύθμιση γειτονικών εκμεταλλεύσεων· |
2.5.2 |
εκτιμά, συνεπώς, ότι είναι ακόμη πολύ μακριά η υπόθεση επιλογής, σε επίπεδο εφαρμογής, μέτρων που έχουν ελάχιστα δοκιμαστεί σε ευρεία κλίμακα και για μεγάλη χρονική περίοδο· |
2.5.3 |
υπογραμμίζει ότι, υπό το φως της τρέχουσας επιστημονικής έρευνας και του ισχύοντος νομοθετικού πλαισίου, η πλέον ενδεδειγμένη βαθμίδα για την εφαρμογή της συνύπαρξης δεν είναι η μεμονωμένη γεωργική εκμετάλλευση, αλλά η περιφέρεια ή η τοπική αρχή. |
2.6 Όσον αφορά τους κανόνες για την ευθύνη
2.6.1 |
λαμβάνει γνώση της διαπίστωσης της Επιτροπής σύμφωνα με την οποία η γενική τάση πολλών κρατών μελών είναι η συνεκτίμηση όσον αφορά την αστική ευθύνη της οικονομικής ζημίας που μπορεί να προκύψει από τυχαία σύμμειξη των ΓΤΟ· |
2.6.2 |
υπογραμμίζει ωστόσο ότι αυτή η κατεύθυνση δεν είναι η μοναδική ακολουθητέα λύση δεδομένου ότι η σύσταση παρέχει σε κάθε κράτος μέλος την επιλογή σχετικά με το θέμα αυτό και ότι ενδέχεται να εφαρμοστούν ρυθμίσεις που αφορούν την ποινική ή τη διοικητική ευθύνη· |
2.6.3 |
εκφράζει επίσης δυσαρέσκεια για το γεγονός ότι η οδηγία 2001/18/ΕΚ δεν επιτρέπει να θίγονται οι εθνικές νομοθεσίες των κρατών μελών όσον αφορά την περιβαλλοντική ευθύνη. |
2.7 Όσον αφορά την παρακολούθηση και την αξιολόγηση
2.7.1 |
επισημαίνει ότι στη σύσταση της Επιτροπής προβάλλεται η ανάγκη συνεχούς παρακολούθησης και αξιολόγησης των μέτρων διαχείρισης και των μέσων που έχουν υιοθετηθεί για τη συνύπαρξη, και επιβάλλεται εκ των πραγμάτων στα κράτη μέλη η ευθύνη της θέσπισης των κατάλληλων συστημάτων ελέγχου και επιθεώρησης· |
2.7.2 |
λαμβάνει γνώση, όπως επισημαίνει και η Επιτροπή, του γεγονότος ότι πολλά κράτη μέλη, λόγω του μικρού μεγέθους των ΓΤ καλλιεργειών, δεν έχουν ακόμη εκπονήσει προγράμματα παρακολούθησης και αξιολόγησης· |
2.7.3 |
επισημαίνει με ανησυχία ότι, στα κράτη μέλη που προσπαθούν να διαχωρίσουν τις ΓΤ και μη ζωοτροφές όσον αφορά τη διαφορετική αγοραστική αξία και/ή όπου η ιδιαιτερότητα των προϊόντων ή η προστατευόμενη ονομασία προελεύσεως αποτελεί εθνική υπερηφάνεια ή παρέχει προστιθέμενη αξία, η αναγνώριση ΓΤ και μη ΓΤ αγορών ενδέχεται να οδηγήσει σε μείωση της αποδοχής εκ μέρους των καταναλωτών και κατά συνέπεια της τιμής αγοράς, με σοβαρές ενδεχομένως οικονομικές συνέπειες· |
2.8 Όσον αφορά τη βιολογική παραγωγή
2.8.1 |
διαπιστώνει αλλά δεν συμμερίζεται την άποψη ότι τα όρια επισήμανσης της κοινοτικής νομοθεσίας για τα προϊόντα που περιέχουν ΓΤΟ εφαρμόζονται αδιακρίτως στα συμβατικά γεωργικά προϊόντα και στα βιολογικά προϊόντα· |
2.8.2 |
υπογραμμίζει ότι ο κανονισμός σχετικά με τη μέθοδο βιολογικής παραγωγής υπονοεί την απαγόρευση χρήσης ΓΤΟ σε αυτή την παραγωγή και ότι, συνεπώς δεν μπορούν χρησιμοποιηθούν στην παραγωγική διαδικασία υλικά, συμπεριλαμβανομένων των σπόρων προς σπορά, στην ετικέτα των οποίων υπάρχει η ένδειξη παρουσίας ΓΤΟ· |
2.8.3 |
προσθέτει ότι η Επιτροπή δεν αναφέρεται καθόλου στη βιολογική παραγωγή· |
2.8.4 |
τονίζει όμως την ανάγκη εφαρμογής ενός ορίου όσο το δυνατόν πλησιέστερα στο μηδενικό όριο επισήμανσης για τη βιολογική παραγωγή· |
2.9 Όσον αφορά τους κανόνες καθαρότητας των σπόρων προς σπορά
2.9.1 |
επισημαίνει ότι οι σπόροι προς σπορά είναι ένα μέσο διάδοσης, κατά το μάλλον ή ήττον εκούσιο, των βιοτεχνολογικών καινοτομιών στις καλλιέργειες και στο περιβάλλον και αποτελούν συνεπώς θεμελιώδη μεταβλητή της συνύπαρξης· |
2.9.2 |
υπενθυμίζει τη θέση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου στο ψήφισμά του 2003/2098(INI) σύμφωνα με το οποίο οι πληροφορίες παρουσίας ΓΤΟ στους σπόρους προς σπορά αποτελούν την προϋπόθεση για την κανονική εφαρμογή της οδηγίας 2001/18/ΕΚ, ειδικότερα όσον αφορά την παρακολούθηση των αρνητικών συνεπειών των ΓΤΟ στην ανθρώπινη υγεία και στο περιβάλλον, την ανιχνευσιμότητα και τα μέτρα έκτακτης ανάγκης· |
2.10 Όσον αφορά την επιλογή των μέτρων
2.10.1 |
υποστηρίζει την ανάγκη λήψης καταλληλότερων μέτρων συνύπαρξης με ελάχιστα ποσοστά κινδύνου ή τουλάχιστον όσο το δυνατόν χαμηλότερα· |
2.10.2 |
υπογραμμίζει ότι οι «βέλτιστες πρακτικές» μπορούν να οριστούν ως οι μέθοδοι χωριστής καλλιέργειας που σέβονται ουσιαστικώς τη συνύπαρξη· |
2.10.3 |
συμφωνεί με τη διαπίστωση ότι, όσον αφορά την αναγνώριση και την εφαρμογή των βέλτιστων πρακτικών και μέτρων, οι επιστημονικές γνώσεις και οι πρακτικές εμπειρίες είναι περιορισμένες και, ότι, κατά συνέπεια, τα μέτρα πρέπει να είναι περιοριστικά και ειδικά· |
2.10.4 |
επισημαίνει ότι η σαφής σύσταση της Επιτροπής για τα μέτρα που πρέπει να υιοθετηθούν, ώστε να μην υπονομευθεί η αρχή της προφύλαξης κατά την εφαρμογή της συνύπαρξης, αφήνει να εννοηθεί ότι αυτό το στοιχειώδες επίπεδο θα εμποδίσει σε ορισμένες περιπτώσεις την εφαρμογή της συνύπαρξης ή θα την καταστήσει τόσο δύσκολη και δαπανηρή που θα είναι πλέον αντιοικονομική· |
2.10.5 |
υπενθυμίζει ότι στην προαναφερθείσα γνωμοδότηση για τη συνύπαρξη, η Ευρωπαϊκή Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή είχε συστήσει να απαγορεύεται η καλλιέργεια ΓΤΟ, όταν καθίσταται αδύνατη ή υπερβολικά δύσκολη η συμβατική παραγωγή φυτών της ίδιας ή συγγενούς καλλιέργειας· |
2.10.6 |
συμφωνεί με τη θέση που εκφράζεται στο ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου 2003/2098(INI) σύμφωνα με το οποίο η εκούσια ή περιορισμένη άρνηση σε περιφερειακό επίπεδο καλλιεργειών ΓΤΟ μπορεί να αποτελέσει το αποτελεσματικότερο και οικονομικότερο μέτρο για τη διασφάλιση της συνύπαρξης· |
2.10.7 |
θεωρεί ότι η προσέγγιση της Επιτροπής είναι πιο περιορισμένη σε σύγκριση με τη σύσταση 2003/556/ΕΚ, λαμβανομένου υπόψη ειδικότερα ότι από το 2003 έως σήμερα, η επιστημονική έρευνα δεν έχει δώσει πολλά νέα αποτελέσματα και ότι οι περιπτώσεις εφαρμογής της συνύπαρξης είναι περιθωριακές· εκτιμά συνεπώς ότι πρέπει να μεσολαβήσει το απαραίτητο χρονικό διάστημα έως ότου υπάρξουν σημαντικότερα επιστημονικά αποτελέσματα σε μεσοπρόθεσμη και μακροπρόθεσμη βάση, δεδομένου ότι σε πολλά κράτη μέλη έχουν σταματήσει οι δοκιμές· |
2.10.8 |
υποστηρίζει εν προκειμένω ότι είναι απαραίτητο να ορισθούν από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή ειδικά μέσα για τη χρηματοδότηση της έρευνας, ούτως ώστε να καταστεί δυνατή η αξιολόγηση του κοινωνικού και οικονομικού αντίκτυπου των ΓΤΟ σε τοπική και περιφερειακή κλίμακα· |
2.10.9 |
υπογραμμίζει ότι οι τοπικές και περιφερειακές αρχές, ως ομοιογενείς διοικητικές περιφέρειες, είναι η καταλληλότερη βαθμίδα για την αξιολόγηση του αντίκτυπου της εισαγωγής των ΓΤΟ καλλιεργειών σε οιονδήποτε τύπο εδάφους, για τον καθορισμό των μέτρων συνύπαρξης που να είναι συμβατά με την αειφόρο ανάπτυξη, καθώς και για την προσαρμογή στα τοπικά συμφέροντα και για τη διαχείριση των πιθανών λύσεων. |
2.11 Όσον αφορά τη διαχείριση των κινδύνων
2.11.1 |
λαμβάνει γνώση του γεγονότος ότι τα επιτρεπόμενα ΓΤ προϊόντα μπορούν να απαγορευτούν μόνο βάσει του άρθρου 23 της οδηγίας 2001/18/ΕΚ ή του άρθρου 95, παρ. 4 ή 5 της ΣΕΚ, αλλά πρέπει να συμμορφώνονται στις αρχές της σύνεσης που πρέπει να διέπουν την ορθή εφαρμογή της συνύπαρξης· |
2.11.2 |
υπενθυμίζει ότι, μόλις εμφανιστεί κίνδυνος για την υγεία ή για το περιβάλλον μετά τη χορήγηση αδείας, μπορεί να ξεκινήσει διαδικασία ανάκλησης της άδειας ή τροποποίησης των όρων χορήγησης και υπογραμμίζει ότι, δεδομένης της συνεχούς προόδου της επιστημονικής έρευνας, είναι πιθανόν να εντοπιστούν στο μέλλον κίνδυνοι που σήμερα δεν μπορούν να αποδειχτούν επιστημονικά· |
2.11.3 |
θεωρεί υπερβολικά χρονοβόρα και πολύπλοκη τη διαδικασία ανάκλησης ή τροποποίησης της άδειας σε περίπτωση εμφάνισης κινδύνων και ανεπαρκές το ισχύον σύστημα ελέγχου· εφιστά την προσοχή στους κινδύνους που συνδέονται με τη διατήρηση της σκόπιμης ελευθέρωσης για εμπορικούς λόγους ή για περιορισμένη χρήση εν αναμονή της απόσυρσης ή της τροποποίησης της άδειας· |
2.11.4 |
επισημαίνει την τάση που παρατηρείται σε ορισμένες χώρες, οι οποίες τα τελευταία χρόνια υιοθέτησαν την καλλιέργεια ΓΤ φυτών και σήμερα επανεξετάζουν την θέση τους, προκειμένου να αποκαταστήσουν την ισορροπία συγκεκριμένων περιβαλλόντων και καλλιεργειών οι οποίες κινδυνεύουν πλέον εξαιτίας της παρουσίας παρασίτων που παρουσιάζουν ορισμένες μορφές αντίστασης στις γενετικές τροποποιήσεις. |
3. Συστάσεις της Επιτροπής των Περιφερειών
Η Επιτροπή των Περιφερειών
3.1 |
ζητεί πριν απ' όλα να αποσαφηνιστούν τα θέματα που αναφέρονται στο σημείο 2.1. Οι νέες διαδικασίες για τους ελέγχους, τις αξιολογήσεις των κινδύνων για την υγεία και το περιβάλλον, η καθαρότητα των σπόρων προς σπορά, η εκχώρηση της ρήτρας διασφάλισης, η δυνατότητα εφαρμογής των «βέλτιστων πρακτικών» ως αποτέλεσμα μεσοπρόθεσμων και μακροπρόθεσμων επιστημονικών ερευνών και ο επαναπροσδιορισμός των ποσοστιαίων ορίων επισήμανσης αποτελούν το πρώτο βήμα για την ορθή εφαρμογή της συνύπαρξης των γεωργικών συστημάτων· έως ότου τεθούν σε εφαρμογή αυτά τα διορθωτικά μέτρα, εξακολουθούν να ισχύουν οι απαγορεύσεις που έχουν επιβάλει τα κράτη-μέλη για ορισμένα προϊόντα που περιέχουν ΓΤΟ, κατ' εφαρμογή της αρχής της προφύλαξης· |
3.2 |
υποστηρίζει την ανάγκη ρύθμισης των μέτρων προστασίας των ζωνών που προστατεύονται ή των άλλων οικολογικά ευαίσθητων ζωνών σε τοπικό και σε εθνικό επίπεδο, όπως αναφέρει η ΕΟΚΕ στη γνωμοδότησή της για τη συνύπαρξη (CESE 1656/2004)· |
3.3 |
θεωρεί απαραίτητη τη στενότερη συνεργασία μεταξύ της ΕΑΑΤ και των αρμόδιων εθνικών αρχών για τη συνύπαρξη και καλεί την Επιτροπή να ακολουθήσει την ίδια κατεύθυνση· |
3.4 |
συμφωνεί με την ανάγκη ενεργού συμμετοχής των τοπικών και των περιφερειακών αρχών στη διαδικασία διαβούλευσης για τη συνύπαρξη και ζητεί από την Επιτροπή να λάβει συστηματικότερα κα πληρέστερα υπόψη την τοπική και περιφερειακή διάσταση στην έκθεση για τη συνύπαρξη που θα υποβάλει το 2008· |
3.5 |
ζητεί να συμμετέχει στην επεξεργασία των κοινοτικών κανόνων που συμβάλλουν στην επίλυση των θεμάτων που προηγούνται της εφαρμογής της συνύπαρξης προκειμένου να επιτευχθούν αυτόνομες αλλά εναρμονισμένες θέσεις και να αποφευχθεί η δημιουργία καταστάσεων με εμφανείς κανονιστικές ανισότητες που ενδέχεται να προκαλέσουν ροές επενδυτικών κεφαλαίων σε τόπους όπου η νομοθεσία παρέχει περισσότερα κίνητρα· |
3.6 |
καλεί τα κράτη μέλη να εκπονήσουν κατάλληλα προγράμματα παρακολούθησης και αξιολόγησης των μέτρων διαχείρισης και των μέσων που πρέπει να υιοθετηθούν· |
3.7 |
ζητεί, για την εισαγωγή ΓΤΟ σε μια συγκεκριμένη περιοχή, να προηγούνται ειδικές μελέτες, και καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να ορίσουν τους απαραίτητους πόρους και προγράμματα για την παροχή τεχνικής και οικονομικής ενίσχυσης της επιστημονικής έρευνας ακόμη και σε τοπικό και περιφερειακό επίπεδο· |
3.8 |
επισημαίνει ότι στην εθνική και περιφερειακή νομοθεσία για τη συνύπαρξη πρέπει να αναφέρεται ρητά η αρχή της προφύλαξης· |
3.9 |
ζητεί από την Επιτροπή, κατά τη διατύπωση των νομοθετικών προτάσεων να λάβει σοβαρά υπόψη τα εξής:
|
3.10 |
καλεί τα κράτη μέλη και τις περιφέρειες να διασφαλίσουν τη διασυνοριακή συνεργασία με τις γειτονικές περιοχές προκειμένου να εξασφαλιστεί η αποτελεσματική εφαρμογή των μέτρων συνύπαρξης στις όμορες περιοχές. |
3.11 |
συνιστά στην Επιτροπή να δημιουργήσει σχετική σελίδα στο διαδίκτυο η οποία να περιέχει συνδέσμους προς τα υφιστάμενα εθνικά μητρώα ΓΤ καλλιεργειών των κρατών μελών. |
Βρυξέλλες, 6 Δεκεμβρίου 2006.
Ο Πρόεδρος
της Επιτροπής των Περιφερειών
Michel DELEBARRE
(4) CESE 1656/2004.
(5) Κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 65/2004 της Επιτροπής, της 14ης Ιανουαρίου 2004, για την καθιέρωση συστήματος σχηματισμού και απόδοσης αποκλειστικών αναγνωριστικών κωδικών για τους γενετικά τροποποιημένους οργανισμούς, ΕΕ L 10 της 16.1.2004.
(6) Οδηγία 2001/18/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 12ης Μαρτίου 2001, για τη σκόπιμη ελευθέρωση γενετικώς τροποποιημένων οργανισμών στο περιβάλλον και την κατάργηση της οδηγίας 90/220/ΕΟΚ του Συμβουλίου, ΕΕ L 106 της 17.4.2001.
10.3.2007 |
EL |
Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης |
C 57/18 |
Γνωμοδότηση της Επιτροπής των Περιφερειών της 6ης Δεκεμβρίου 2006 με θέμα «Ο ρόλος των αγροτικών κοινοτήτων στην αξιοποίηση των ευρωπαϊκών εδαφών»
(2007/C 57/04)
Η ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΤΩΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΩΝ,
ΕΧΟΝΤΑΣ ΥΠΟΨΗ την απόφαση του Προεδρείου της τής 25ης Απριλίου 2006, να αναθέσει στην επιτροπή «Βιώσιμη ανάπτυξη» (DEVE) την επεξεργασία γνωμοδότησης πρωτοβουλίας με θέμα «Ο ρόλος των αγροτικών κοινοτήτων στην αξιοποίηση των ευρωπαϊκών εδαφών», σύμφωνα με το άρθρο 265, πέμπτο εδάφιο, της συνθήκης περί ιδρύσεως της Ευρωπαϊκής Κοινότητας,
ΕΧΟΝΤΑΣ ΥΠΟΨΗ το πρόγραμμα εργασίας της επιτροπής «Βιώσιμη ανάπτυξη» για το 2006 (1) στο οποίο υπογραμμίζεται ο ρόλος των αγροτικών κοινοτήτων οι οποίες διατηρούν την ισορροπία μεταξύ των εδαφών, διαφοροποιώντας τις οικονομικές δραστηριότητες και εξασφαλίζοντας την παροχή υπηρεσιών προς τους πολίτες, και στο οποίο ζητείται να δοθεί ιδιαίτερη προσοχή στη σχέση πόλης-υπαίθρου,
ΕΧΟΝΤΑΣ ΥΠΟΨΗ την ευρωπαϊκή σύμβαση για το τοπίο του Συμβουλίου της Ευρώπης (2),
ΕΧΟΝΤΑΣ ΥΠΟΨΗ την έκθεση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου για την αγροτική πολυλειτουργικότητα και την μεταρρύθμιση της ΚΓΠ της 22ας Μαΐου 2003 (3),
ΕΧΟΝΤΑΣ ΥΠΟΨΗ τα συμπεράσματα της Διάσκεψης του Σάλτσμπουργκ του Νοεμβρίου 2003,
ΕΧΟΝΤΑΣ ΥΠΟΨΗ τη γνωμοδότησή της, της 23ης Φεβρουαρίου 2005, με θέμα την «Πρόταση κανονισμού του Συμβουλίου για τη στήριξη της αγροτικής ανάπτυξης από το Ευρωπαϊκό Γεωργικό Ταμείο Αγροτικής Ανάπτυξης» (ΕΓΤΑΑ),
ΕΧΟΝΤΑΣ ΥΠΟΨΗ τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 1698/2005 του Συμβουλίου, της 20ής Σεπτεμβρίου 2005, για τη στήριξη της αγροτικής ανάπτυξης από το Ευρωπαϊκό Γεωργικό Ταμείο Αγροτικής Ανάπτυξης (ΕΓΤΑΑ) (4),
ΕΧΟΝΤΑΣ ΥΠΟΨΗ την απόφαση του Συμβουλίου της 20ής Φεβρουαρίου 2006 σχετικά με τους ευρωπαϊκούς στρατηγικούς προσανατολισμούς για την αγροτική ανάπτυξη (προγραμματική περίοδος 2007-2013) (2006/144/CE),
ΕΧΟΝΤΑΣ ΥΠΟΨΗ την ανακοίνωση της Επιτροπής στο Συμβούλιο, στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, στην Ευρωπαϊκή Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή και στην Επιτροπή των Περιφερειών:«Η γεφύρωση του ευρυζωνικού φάσματος» (5),
ΕΧΟΝΤΑΣ ΥΠΟΨΗ τη γνωμοδότηση πρωτοβουλίας της ΕΟΚΕ, της 15ης Μαρτίου 2006, με θέμα «Τουρισμός και πολιτισμός: δύο δυνάμεις στην υπηρεσία της ανάπτυξης», (CESE 400/2006),
ΕΧΟΝΤΑΣ ΥΠΟΨΗ την τελική δήλωση που υιοθετήθηκε στο τέλος του σεμιναρίου της επιτροπής «Βιώσιμη ανάπτυξη» στην Αλεξανδρούπολη, στις 26 Ιουνίου 2006, με θέμα «Ανάπτυξη των αγροτικών περιοχών και Στρατηγική της Λισσαβώνας» (6),
ΕΧΟΝΤΑΣ ΥΠΟΨΗ το σχέδιο πρότασης απόφασης του Συμβουλίου για τις στρατηγικές κατευθυντήριες γραμμές της Κοινότητας για τη συνοχή (7),
ΕΧΟΝΤΑΣ ΥΠΟΨΗ το σχέδιο γνωμοδότησης πρωτοβουλίας (CdR 259/2006 rev. 1) που υιοθέτησε η επιτροπή «Βιώσιμη ανάπτυξη» στις 6 Οκτωβρίου 2006 με βάση εισηγητική έκθεση του κ. SANTARELLA, Δημάρχου Candela (IT/UEN-AE),
ΕΚΤΙΜΩΝΤΑΣ ότι:
Α. |
Οι αγροτικές κοινότητες αποτελούν την πραγματικότητα που κυριαρχεί σε τεράστιες περιοχές των κρατών μελών της Ευρωπαϊκής Κοινότητας. Μετά την τελευταία διεύρυνση, ο αριθμός των αγροτικών κοινοτήτων αυξήθηκε και πρόκειται να αυξηθεί ακόμη περισσότερο με τη μελλοντική διεύρυνση της ΕΕ προς την Βουλγαρία και την Ρουμανία. Για τον λόγο αυτό αξίζει να δίδεται ολοένα και μεγαλύτερη προσοχή στις πολιτικές που αποσκοπούν στην ανάπτυξη των αγροτικών περιοχών, και μάλιστα όχι μόνο σε εθνικό επίπεδο, αλλά και σε κοινοτικό. |
Β. |
Τα ευρωπαϊκά όργανα αντιμετωπίζουν σήμερα με ιδιαίτερη σοβαρότητα το θέμα της προσέγγισης των κοινοτικών πολιτικών προς τα πραγματικά συμφέροντα των πολιτών. Στο πλαίσιο αυτά η ΕΕ είναι σκόπιμο να λάβει περισσότερο υπόψη τα συμφέροντα των πολλών τοπικών κοινοτήτων από τις οποίες αποτελείται, συμπεριλαμβανομένων και των πιο μικρών από δημογραφική και οικονομική άποψη. |
Γ. |
Στη σημερινή οικονομική φάση, η οποία χαρακτηρίζεται από υψηλή ανταγωνιστικότητα τόσο μεταξύ των παραγωγικών συστημάτων όσο και μεταξύ των εδαφών, οι αγροτικές κοινότητες και οι πληθυσμοί τους είναι πιο ευάλωτοι και κινδυνεύουν να παραμείνουν στα μετόπισθεν ως προς τις προκλήσεις της ανταγωνιστικότητας. |
Δ. |
Οι αγροτικές κοινότητες επιτελούν σημαντική λειτουργία σε ό,τι αφορά την προστασία του εδάφους, καθώς αντιστέκονται στο φαινόμενο της εγκατάλειψης των αγροτικών περιοχών και των εδαφών με γεωγραφικά μειονεκτήματα και περιορίζουν τον κίνδυνο υδρογεωλογικής καταστροφής. |
Ε. |
Οι αγροτικές κοινότητες μπορούν να συμβάλουν σε σημαντικό βαθμό στην καλύτερη αξιοποίηση των πόρων του εδάφους, προστατεύοντας και προωθώντας το σύνολο των πολιτιστικών αξιών, των παραδόσεων και των ιδιαίτερων τοπικών χαρακτηριστικών, με την θέση σε εφαρμογή παραγωγικών και οικονομικών πρωτοβουλιών που είναι σε θέση να τονίσουν τα τοπικά χαρακτηριστικά και ταυτόχρονα να ευνοήσουν την οικονομική ανάπτυξη και την απασχόληση. |
ΣΤ. |
Οι αγροτικές κοινότητες, για να αντιμετωπίσουν τα προβλήματα που συνδέονται με τους γλίσχρους πόρους των τοπικών διοικήσεων των ολιγοπληθών κοινοτήτων, προώθησαν μορφές οργάνωσης, διαχείρισης, εταιρικών σχέσεων και διακοινοτικής συνεργασίας που αξίζει να υποστηριχθούν και να διαδοθούν με τα κατάλληλα νομοθετικά και χρηματοδοτικά μέσα. |
Ζ. |
Η επικράτηση της έννοιας «Βιώσιμη κοινότητα» (8) βρίσκεται σήμερα στο επίκεντρο ενός νέου προβληματισμού σε ό,τι αφορά τους στρατηγικούς στόχους για μια ισορροπημένη και διαρκή οικονομική και κοινωνική μεγέθυνση σε αγροτικό περιβάλλον. Η έννοια αυτή μπορεί να αναπτυχθεί πλήρως σε αγροτικό κυρίως περιβάλλον. |
υιοθέτησε ομόφωνα κατά την 67η σύνοδο ολομέλειάς της, της 6ης και 7ης Δεκεμβρίου 2006 (συνεδρίαση της 6ης Δεκεμβρίου 2006), την ακόλουθη γνωμοδότηση.
1. Οι απόψεις της Επιτροπής των Περιφερειών
Η Επιτροπή των Περιφερειών
1.1 Γενικές παρατηρήσεις
1.1.1 |
Σημειώνει τις δυσκολίες που ενυπάρχουν στον ορισμό της αγροτικής περιοχής και της αγροτικής κοινότητας και τονίζει ότι σε κάθε κράτος μέλος χρησιμοποιούνται διαφορετικοί ορισμοί που συχνά έχουν ως κοινό στοιχείο μόνο την αντίθεσή προς την αστική περιοχή ή το ότι θεωρούν ως αντικειμενικό κριτήριο μια συγκεκριμένη πυκνότητα πληθυσμού ή ένα συγκεκριμένο ποσοστό οικονομικής δραστηριότητας της γεωργίας σε μια συγκεκριμένη περιοχή |
1.1.2 |
υπενθυμίζει τον ορισμό της αγροτικής περιοχής που περιλαμβάνεται σε προηγούμενη γνωμοδότησή της (9) η οποία παραπέμπει στον ευρωπαϊκό χάρτη των αγροτικών περιοχών: «Με τον όρο αγροτική περιοχή νοείται ένα τμήμα της ενδοχώρας ή μια αγροτική παράκτια περιοχή, που περιλαμβάνει κωμοπόλεις ή χωριά, αλλά της οποίας το μεγαλύτερο τμήμα χρησιμοποιείται για γεωργία, δασοκομία, υδατοκαλλιέργεια και αλιεία»· «τα αγροτικά και τα μη αγροτικά τμήματα των υπαίθριων περιοχών συναπαρτίζουν ένα σύνολο που διακρίνεται από τις αστικές περιοχές, οι οποίες χαρακτηρίζονται από πληθυσμιακή πυκνότητα και συγκεκριμένες κάθετες και οριζόντιες δομές»· |
1.1.3 |
σημειώνει το γεγονός ότι η Ε.Ε. χρησιμοποιεί το κριτήριο που έθεσε ο ΟΟΣΑ για να ορίσει τις αγροτικές κοινότητες, τις οποίες ορίζει ως τις κοινότητες με λιγότερους από 150 κατοίκους ανά τετραγωνικό χιλιόμετρο. Ωστόσο, ο ορισμός αυτός δεν καλύπτει τις πιο πυκνοκατοικημένες περιαστικές περιοχές· |
1.1.4 |
σημειώνει ότι έχει την πρόθεση να λάβει υπόψη στην παρούσα γνωμοδότηση τις αγροτικές περιοχές με την ευρύτερη έννοια του όρου, περιλαμβάνοντας και τις περιαστικές περιοχές στις οποίες κυριαρχεί η αγροτική οικονομία· |
1.1.5 |
τονίζει ότι σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή οι αγροτικές ζώνες αντιπροσωπεύουν το 90 % περίπου του εδάφους της Ε.Ε. και το 25 % του ευρωπαϊκού πληθυσμού. Εξάλλου, στα νέα κράτη μέλη, το ποσοστό απασχόλησης στον τομέα της γεωργίας είναι τρεις φορές υψηλότερο σε σχέση τα παλαιότερα 15 κράτη μέλη, ενώ είναι ακόμα υψηλότερο στις υποψήφιες για προσχώρηση χώρες· |
1.1.6 |
τονίζει ωστόσο ότι στις περιοχές αυτές το κατά κεφαλήν εισόδημα είναι κατά το ένα τρίτο χαμηλότερο από τον ευρωπαϊκό μέσο, οι υπηρεσίες είναι λιγότερο ανεπτυγμένες και υπογραμμίζει σχετικά ότι πολλές αγροτικές κοινότητες χαρακτηρίζονται από υψηλό επίπεδο διαρθρωτικής ανεργίας, χαμηλό κατά κεφαλήν εισόδημα, υψηλή ερήμωση και χαμηλό επίπεδο ανάπτυξης στους τομείς του εμπορίου, της βιομηχανίας και του τουρισμού· |
1.1.7 |
πιστεύει ότι, αν και από πλευράς ΑΕΠ οι αγροτικές κοινότητες εμφανίζονται αδύναμες, ωστόσο το δυνατό σημείο των οικονομιών τους έγκειται στο γεγονός ότι οι κοινότητες αυτές επιτυγχάνουν να διατηρούν μία ποιότητα ζωής, να προσελκύουν επενδύσεις και τουρισμό και να αναλαμβάνουν πρωτοβουλίες για τη διατήρηση και την προστασία του εδάφους· |
1.1.8 |
υπογραμμίζει ότι τα αγροτικά εδάφη της Ε.Ε. δέχονται μεγάλες πιέσεις να αλλάξουν: η παγκοσμιοποίηση και η επακόλουθη εξέλιξη των συμφωνιών στο πλαίσιο του Παγκόσμιου Οργανισμού Εμπορίου θα οδηγήσει, εκ των πραγμάτων, σε σημαντική και προοδευτική μείωση των επιδοτήσεων στον γεωργικό τομέα, καθιστώντας ακατάλληλο το σύνολο της ΚΓΠ στην σημερινή της μορφή· |
1.1.9 |
εκφράζει εξάλλου το φόβο ότι, στο πλαίσιο του διεθνούς ανταγωνισμού, οι επενδυτές θα έχουν την τάση να επενδύουν τους πόρους τους σε περιοχές από τις οποίες θα αναμένουν μεγαλύτερη κερδοφορία· αυτό σημαίνει ότι θα ευνοήσουν κυρίως τις περιοχές με υψηλή πυκνότητα πληθυσμού και τις αστικές ζώνες, σε βάρος των αγροτικών περιοχών. |
2. Οι προκλήσεις των αγροτικών κοινοτήτων
Η Επιτροπή των Περιφερειών
2.1 Δημόσιο αγαθό
2.1.1 |
πιστεύει ότι η επένδυση στην αγροτική ανάπτυξη δεν σημαίνει απλά την επίτευξη άμεσου κέρδους σε οικονομικούς όρους, αλλά την απόκτηση ενός «δημόσιου αγαθού» του οποίου η αξία δεν υπολογίζεται από οικονομική άποψη, αλλά συνίσταται στην αξιοποίηση της ιστορικής και πολιτιστικής κληρονομιάς, στην διατήρηση του τοπίου και της βιοποικιλότητας και στην διασφάλιση της καλής υγείας της πανίδας και της χλωρίδας· |
2.1.2 |
πιστεύει ότι, με την προοπτική αυτή, η διατήρηση της κοινωνικής υποδομής των αγροτικών κέντρων είναι απαραίτητη για να μην απολεσθεί η πολιτιστική κληρονομιά, να αξιοποιηθεί και να μεταβιβαστεί στις νέες γενεές· |
2.2 Απασχόληση
2.2.1 |
τονίζει ότι η προώθηση επιχειρηματικής δράσης που να ανταποκρίνεται στις ανάγκες των αγροτικών περιοχών και να μην οδηγεί, μακροπρόθεσμα, στην αστικοποίηση των περιαστικών ζωνών, έχει ζωτική σημασία προκειμένου να αποφευχθεί η ερήμωση της υπαίθρου και να στηριχθεί η ανάπτυξή της· |
2.2.2 |
τονίζει ότι για να αντισταθμιστεί η γήρανση του αγροτικού εργατικού δυναμικού με τη δημιουργία νέων ευκαιριών και θέσεων επί τόπου εργασίας για τους νέους και για να αποφευχθεί η ερήμωση και η εγκατάλειψη των αγροτικών περιοχών είναι απαραίτητο να υποστηριχθούν η κατάρτιση, η ενημέρωση και η επαγγελματική ειδίκευση στους επιμέρους τόπους, καθώς και η διαφοροποίηση των δραστηριοτήτων ανάλογα με το τοπικό δυναμικό· |
2.3 Ανταγωνιστικότητα
2.3.1 |
θεωρεί ότι βελτίωση της ανταγωνιστικότητας των αγροτικών περιοχών σημαίνει επενδύσεις στον εκσυγχρονισμό και στην προώθηση της ποιότητας και ταυτόχρονα προστασία του περιβάλλοντος και της πολιτιστικής και αρχιτεκτονικής κληρονομιάς, κατά τρόπο που να συμπληρώνεται η αστική ανάπτυξη· |
2.3.2 |
υπογραμμίζει ότι για την οικονομική ανάπτυξη των αγροτικών περιοχών απαιτούνται επενδύσεις στην έρευνα και ανάπτυξη, με σκοπό την θέση σε εφαρμογή νέων τεχνολογιών και νέων διαδικασιών, καθώς επίσης και η δικτύωση των θετικών εμπειριών· |
2.3.3 |
θεωρεί απαραίτητο, για να συμβάλουν και οι αγροτικές περιοχές στην επίτευξη των στόχων της στρατηγικής της Λισαβόνας, να προωθηθεί η καινοτομία στις μικρομεσαίες επιχειρήσεις, με επενδύσεις σε εξοπλισμό, μηχανές και κατάρτιση, πράγμα που θα οδηγήσει στον εκσυγχρονισμό ολόκληρης της αλυσίδας παραγωγής, αλλά και θα φέρει επίσης πολλαπλασιαστικά αποτελέσματα· |
2.3.4 |
θεωρεί, εξάλλου, σκόπιμο να συνεχιστεί ο δρόμος που άνοιξε η προσέγγιση του προγράμματος Leader, το οποίο επέτρεψε τη συνεργασία μεταξύ δημόσιου και ιδιωτικού τομέα για την τοπική ανάπτυξη των αγροτικών περιοχών· |
2.3.5 |
κρίνει απαραίτητο να στηρίζουν οι αγροτικές κοινότητες την επιτόπια επιχειρηματική δράση, η οποία προωθεί την ανάπτυξη της υπαίθρου μακροπρόθεσμα χωρίς όμως να οδηγεί σε αστικοποίηση· |
2.4 Πολυλειτουργικότητα της γεωργίας
2.4.1 |
τονίζει ότι είναι χρήσιμο να αναπτυχθεί μια τοπική οικονομία ευρέως διαφοροποιημένη· |
2.4.2 |
θεωρεί, προς τούτο, απαραίτητο να ενθαρρυνθούν οι γεωργοί να υιοθετήσουν συστήματα διαχείρισης που θα τους επιτρέπουν να ανταποκρίνονται καλύτερα στις τάσεις της αγοράς· να υποστηριχθεί το επιχειρηματικό πνεύμα· να καταστούν οι γεωργικές επιχειρήσεις και όσες συνδέονται με αυτές πιο δυναμικές, με την κατάστρωση νέων εμπορικών στρατηγικών που θα ευνοούν τη δικτύωση των καλών πρακτικών και θα προωθούν δράσεις επαγγελματικής αρωγής και συγκριτικής αξιολόγησης· |
2.4.3 |
θεωρεί ουσιαστικό να διευκολυνθεί η πρόσβαση των γεωργικών επιχειρήσεων σε πιστώσεις και μέσω, μεταξύ άλλων, των κατάλληλων κεφαλαίων κίνησης· |
2.5 Ποιότητα των τροφίμων
2.5.1 |
θεωρεί την ποιότητα των τροφίμων σημαντικό παράγοντα για τη δημιουργία απασχόλησης, δεδομένου του υψηλού αναπτυξιακού δυναμικού των γεωργικών προϊόντων και των μεταποιημένων γεωργικών προϊόντων υψηλής ποιότητας· |
2.5.2 |
θεωρεί ότι, για να μπορέσει ο γεωργικός τομέας προϊόντων διατροφής να εκμεταλλευτεί τις δυνατότητες ανάπτυξης που παρέχουν οι νέες τεχνολογίες, είναι απαραίτητο να βελτιωθεί η ενημέρωση σχετικά με την ποιότητα των προϊόντων και να πραγματοποιηθούν επενδύσεις σε σήματα ποιότητας, στην βιολογική γεωργία και σε παραγωγικές μεθόδους που σέβονται το περιβάλλον και τις απαιτήσεις καλής μεταχείρισης των ζώων· |
2.5.3 |
αναγνωρίζει ότι η βιολογική γεωργία αποτελεί ένα από τους πιο δυναμικούς τομείς της κοινοτικής γεωργίας και ότι όλο και περισσότερες γεωργικές εκμεταλλεύσεις υιοθετούν προγράμματα που προάγουν την μετατροπή τους σε γεωργικές εκμεταλλεύσεις βιολογικής παραγωγής και, κατά συνέπεια, κρίνεται σκόπιμη η ενθάρρυνση αυτής της μορφής γεωργίας· |
2.5.4 |
πιστεύει ότι πρέπει να προστατευθούν και να προαχθούν οι παραδοσιακές καλλιέργειες και να ισχυροποιηθούν οι πηγές εισοδήματος, με τη αξιοποίηση των ιδιαίτερων τοπικών χαρακτηριστικών για την παραγωγή και εμπορία προϊόντων ποιότητας· |
2.5.5 |
τονίζει ότι οι αγροτικές κοινότητες μπορούν να συμβάλλουν σημαντικά στην αξιοποίηση των τυπικών προϊόντων, με την προώθηση πρωτοβουλιών και εκδηλώσεων που υποστηρίζουν την ποιότητα των προϊόντων και τη διάδοσή τους στις αγορές, αρχίζοντας από τις τοπικές και τις περιφερειακές· |
2.6 Τεχνολογία πληροφοριών και επικοινωνιών
2.6.1 |
πιστεύει ότι οι νέες τεχνολογίες πρέπει να αποτελέσουν μέσο για την ανάπτυξη των αγροτικών περιοχών· |
2.6.2 |
τονίζει ότι, πράγματι, οι τεχνολογίες αυτές χρησιμοποιούνται ακόμα ελάχιστα στις αγροτικές κοινότητες, τόσο από τη δημόσια διοίκηση όσο και από τους οικονομικούς φορείς· |
2.6.3 |
διαπιστώνει ότι οι ιδιωτικοί φορείς, αποθαρρυμένοι από το γεγονός ότι η μικρή πυκνότητα πληθυσμού των περιοχών αυτών μπορεί να καταστήσει, βραχυπρόθεσμα και μεσοπρόθεσμα, μία επένδυση ελάχιστα επικερδή, δεν έχουν την τάση, στις αγροτικές περιοχές, να επενδύουν σε προηγμένες τεχνολογίες· |
2.6.4 |
κρίνει απαραίτητο, για τους λόγους αυτούς, να καταρτιστούν, αφενός, κοινοτικές πολιτικές που θα κατευθύνουν και, αφετέρου, εθνικές και περιφερειακές πολιτικές που θα υποστηρίζουν τη διάδοση σύγχρονων τεχνολογιών επικοινωνίας που μπορούν να συμβάλουν στην προσέγγιση των πιο απομακρυσμένων εδαφών προς το υπόλοιπο οικονομικό σύστημα· |
2.6.5 |
θεωρεί, συνεπώς, αναγκαίο να πραγματοποιηθούν επενδύσεις που θα επιτρέψουν, με τον καλύτερο δυνατό τρόπο, την επέκταση της ευρυζωνικής κάλυψης, την διάθεση στον αγροτικό πληθυσμό εξοπλισμών και υλικού πληροφορικής, καθώς και την εξασφάλιση της κατάρτισης που απαιτείται για τη χρήση τους, και εκτιμά ότι οι τεχνολογίες των πληροφοριών θα μπορέσουν να διευκολύνουν την διεξαγωγή τοπικών εμπορικών αναλύσεων, την άνθηση νέων επιχειρηματικών δραστηριοτήτων και την εμπορία των αγροτικών προϊόντων εξ αποστάσεως· |
2.7 Ανανεώσιμες ενέργειες
2.7.1 |
γνωρίζει ότι η διατήρηση των φυσικών πόρων, καθώς και η ορθή τους αξιοποίηση και επαναχρησιμοποίηση, μπορούν να αποτελέσουν σημαντικούς παράγοντες που θα συμβάλουν στην ανάπτυξη των αγροτικών περιοχών· |
2.7.2 |
πιστεύει σχετικά ότι το νερό, η αιολική ενέργεια και η βιομάζα αποτελούν πόρους στρατηγικής σημασίας και ότι η προσφυγή σε εναλλακτικά προς τα ορυκτά καύσιμα συστήματα ενεργειακού εφοδιασμού μπορεί να αποτελέσει μία ευκαιρία για πολλές δημόσιες διοικήσεις που έχουν την ευθύνη της διαχείρισης και της παροχής των ενεργειακών πόρων είτε ως άμεσοι διαχειριστές των εγκαταστάσεων είτε ως συνδιαχειριστές, στο πλαίσιο εταιρικών σχέσεων· |
2.7.3 |
τονίζει ότι η αξιοποίηση τοπικών ενεργειακών πόρων θα καταστήσει τις τοπικές κοινότητες πιο αυτάρκεις και ασφαλείς από την άποψη του ενεργειακού εφοδιασμού· |
2.7.4 |
υπογραμμίζει ότι είναι απόλυτη ανάγκη να εξετάσουν οι αγροτικές περιοχές σοβαρά αυτά τα ζητήματα, τα οποία μπορούν να οδηγήσουν σε καινοτόμες μορφές ανάπτυξης σε ό,τι αφορά την προστασία του περιβάλλοντος, την αξιοποίηση και επαναξιοποίηση των γεωργικών αποβλήτων και την δημιουργία νέων θέσεων εργασίας· |
2.7.5 |
εφιστά την προσοχή στο γεγονός ότι πρόσφατες μελέτες έδειξαν ότι, εκτός από τα παραδοσιακά πλέον εναλλακτικά καύσιμα που προέρχονται από την άμεση καλλιέργεια προϊόντων όπως η κράμβη ή το καλαμπόκι, μπορεί να είναι κερδοφόρος και η παραγωγή καυσίμων που προέρχονται από γεωργικά απόβλητα, την δασοκομία και άλλες ενεργειακές καλλιέργειες και υπογραμμίζει ότι η μέγιστη αξιοποίηση ενός κλάδου αυτού του είδους, από πλευράς οικονομικών και κοινωνικών επιπτώσεων, επιτυγχάνεται όταν οι δραστηριότητες της συλλογής, μεταποίησης και αξιοποίησης διατηρούνται επί τόπου· |
2.8 Προστασία του τοπίου και του εδάφους
2.8.1 |
επικαλείται την Ευρωπαϊκή Σύμβαση του Τοπίου για να επιβεβαιώσει ότι το αγροτικό τοπίο αποτελεί θεμελιώδες στοιχείο της κληρονομιάς της Ευρωπαϊκής Ένωσης· |
2.8.2 |
υπενθυμίζει ότι η εν λόγω σύμβαση έχει θέσει ως στόχο να προαγάγει την προστασία, την διαχείριση και τον σχεδιασμό των επιμέρους τοπίων και να οργανώσει την ευρωπαϊκή συνεργασία στο πεδίο αυτό προκειμένου να επιτύχει μία βιώσιμη ανάπτυξη που να στηρίζεται σε μία ισορροπία μεταξύ των κοινωνικών αναγκών, της οικονομικής δραστηριότητας και του περιβάλλοντος· |
2.8.3 |
υπογραμμίζει ότι το τοπίο δεν αποτελεί απλώς μέρος της τοπικής πολιτιστικής πραγματικότητας, αλλά αντιπροσωπεύει σημαντικό οικονομικό πόρο που συμβάλλει στη δημιουργία θέσεων εργασίας, χάρη στο γεγονός ότι οι φυσικοί και πολιτιστικοί πόλοι ενδιαφέροντος μπορούν να προωθηθούν μέσω δραστηριοτήτων που αναπτύσσουν τον βιώσιμο τουρισμό· |
2.8.4 |
επιβεβαιώνει το ρόλο που οι τοπικές κοινότητες διαδραματίζουν σε ό,τι αφορά την προστασία του εδάφους και την πρόληψη κινδύνων υδρογεωλογικής καταστροφής και υπογραμμίζει ότι για τη διαχείριση του εδάφους είναι ανάγκη να επικρατήσει ένα προορατικό πνεύμα με επίγνωση των πιθανών κινδύνων· |
2.8.5 |
πιστεύει ότι, καθώς αυξάνεται συνεχώς η σημασία των πρωτοβουλιών που σχετίζονται με την αξιοποίηση του τοπίου και του εδάφους και που αποβλέπουν στην υποστήριξη ολόκληρου του τομέα του αγροτικού τουρισμού και του αγροτουρισμού — όπως επισημαίνεται στη γνωμοδότηση της ΕΟΚΕ «Τουρισμός και πολιτισμός: δύο δυνάμεις στην υπηρεσία της ανάπτυξης» — οι κοινότητες μπορούν να αναπτύξουν εκστρατείες προώθησης των περιοχών τους, ενθαρρύνοντας την ανάπτυξη του βιώσιμου τουρισμού ως πόρου που είναι σε θέση να ισχυροποιήσει την εδαφική οικονομία και ταυτόχρονα να διαφυλάσσει το περιβάλλον· |
2.8.6 |
θεωρεί σκόπιμο να παρασχεθούν κίνητρα για την αναπροσαρμογή των εγκαταλελειμμένων κτηρίων. Το φαινόμενο της εγκατάλειψης οδήγησε, κατά τις τελευταίες δεκαετίες, στην ερήμωση ολόκληρων μικρών κέντρων οικισμών τα οποία, προκειμένου να κατοικηθούν εκ νέου και να αποκτήσουν ζωή, χρειάζονται μαζική ανασυγκρότηση των κατοικιών τους και των ιστορικών κτηρίων τους· |
2.9 Κοινωφελείς υπηρεσίες σε τοπικό επίπεδο
2.9.1 |
σημειώνει ότι με τη μείωση του πληθυσμού είναι δύσκολο να διατηρηθεί η προσφορά επαρκών υπηρεσιών σε ορισμένες αγροτικές κοινότητες. Ιδιαίτερα το δίκτυο υδροδότησης, αλλά και διάθεσης και ανακύκλωσης των αποβλήτων και των δημόσιων μεταφορών απαιτούν αρκετά μεγάλο αριθμό χρηστών. Σε περίπτωση μείωσης του πληθυσμού είναι πιθανό να μειωθεί η ζήτηση και να αυξηθεί το κόστος για τους χρήστες. Για να διατηρηθούν οι αγροτικές περιοχές ως χώροι διαβίωσης και εργασίας, πρέπει να αναζητηθούν πρακτικές λύσεις, σύμφωνες με την αρχή της επικουρικότητας· |
2.9.2 |
τονίζει ότι οι δημόσιες-ιδιωτικές συμπράξεις μεταξύ των τοπικών οργανισμών και των οικονομικών φορέων θα μπορούσαν να συμβάλουν στην ανάπτυξη των υποδομών και τη σύνδεση με τα ενεργειακά δίκτυα και τα δίκτυα πληροφοριών με αποτέλεσμα την άνοδο του βιοτικού επιπέδου των αγροτικών κοινοτήτων· |
2.9.3 |
εκτιμά ότι η παροχή επαρκών δημόσιων και κοινωνικών υπηρεσιών και υπηρεσιών εγγύτητας μπορεί να ωθήσει νέες οικογένειες που εργάζονται στην πόλη να εγκατασταθούν στην ύπαιθρο, πράγμα που θα αντιστρέψει το φαινόμενο της εγκατάλειψης των εδαφών το οποίο συνόδευσε την προοδευτική μείωση ορισμένων ουσιαστικών υπηρεσιών, όπως είναι οι υπηρεσίες που παρέχουν τα σχολεία, τα ταχυδρομεία και τα ιατρεία· |
2.9.4 |
εφιστά την προσοχή στον θεμελιώδη ρόλο της εκπαίδευσης και υπογραμμίζει ότι η παρουσία ποιοτικού ανθρώπινου κεφαλαίου, δυναμικό το οποίο συνήθως δεν εκτιμάται όσο θα έπρεπε στις αγροτικές περιοχές, αποτελεί απαραίτητη προϋπόθεση για την ανάπτυξη. Για το λόγο αυτό, θεωρεί απαραίτητο να διατηρηθούν τα επί τόπου σχολεία και τα γυμνάσια και να διευκολυνθεί η πρόσβαση σε εκείνα που βρίσκονται μακριά από τον τόπο κατοικίας των μαθητών· |
2.9.5 |
κρίνει ουσιαστικής σημασίας την ανάπτυξη υπηρεσιών για τα παιδιά: η έλλειψη υποδομών για τη φροντίδα των παιδιών στις αγροτικές περιοχές μπορεί να αποτελέσει τροχοπέδη στην είσοδο των γυναικών στον παραγωγικό κόσμο και να οδηγήσει σε ελλιπή ανάπτυξη της αγοράς εργασίας στις αγροτικές περιοχές· |
2.9.6 |
φρονεί ότι οι τοπικές δημόσιες μεταφορές έχουν στρατηγική σημασία: αγροτικές εγκαταστάσεις που είναι εξοπλισμένες και εξυπηρετούνται από αποτελεσματικές δημόσιες μεταφορές προς και από τις κοντινές αστικές περιοχές μπορούν να εμποδίσουν την εγκατάλειψη της υπαίθρου και ίσως μάλιστα να προκαλέσουν την εμφάνιση του αντίθετου φαινομένου· |
2.9.7 |
υποστηρίζει ότι η παροχή υπηρεσιών προς τους ηλικιωμένους είναι αποφασιστικής σημασίας για να μπορέσει να σημειωθεί μετακίνηση των συνταξιούχων προς την ύπαιθρο — στην οποία μπορούν να βρουν καλύτερες συνθήκες διαβίωσης και υγιεινής — και, κατ'επέκταση, να αυξηθεί το εισόδημα των αγροτικών περιοχών και πιστεύει ότι η διαμονή ατόμων μεγαλύτερης ηλικίας στις αγροτικές κοινότητες πρέπει να υποστηριχθεί με την ανάπτυξη υποδομών όπως κέντρα υγείας, τόποι συναντήσεων και αναψυχής και υπηρεσίες αρωγής· |
2.9.8 |
θεωρεί αναγκαία τη αξιοποίηση όλων των μέσων που απαιτούνται για την ανάπτυξη των αγροτικών κοινοτήτων και την πρόσβασή τους στον πολιτισμό· |
2.10 Νέα διακυβέρνηση σε αγροτικό περιβάλλον
2.10.1 |
θεωρεί σκόπιμο να αναπτυχθεί προβληματισμός ως προς την εξέλιξη των τοπικών κυβερνήσεων στο αγροτικό περιβάλλον· |
2.10.2 |
τονίζει ότι, κατά τις τελευταίες δεκαετίες, σε πολλά κράτη μέλη σημειώθηκαν εξελίξεις στην οργανωτική μορφή των τοπικών αυτοδιοικήσεων, με σκοπό να αποκτήσουν μεγαλύτερη δύναμη και ικανότητα διακυβέρνησης οι τοπικές διοικήσεις που συνήθως διαθέτουν πενιχρές διαρθρώσεις και περιορισμένο πληθυσμό, κυρίως μέσω διαφόρων μορφών διακοινοτικών ενώσεων· θεωρεί, επίσης, ότι το φαινόμενο αυτό, το οποίο ειδικότερα σε θεσμικό επίπεδο σημαίνει διοικητική αποκέντρωση, χρήζει εμπεριστατωμένης και διαρκούς παρακολούθησης, σε συνεργασία με τις εθνικές ενώσεις τοπικής αυτοδιοίκησης· |
2.10.3 |
υπενθυμίζει ότι το φαινόμενο αυτό οδήγησε στην ανάπτυξη τόσο διοικητικών όσο και διαχειριστικών λύσεων σύμπραξης και διακοινοτικής συνεργασίας. Μεταξύ αυτών συγκαταλέγονται συμπράξεις δήμων, ενώσεις, εταιρικές σχέσεις και άλλες μορφές θεματικών δραστηριοτήτων σε δίκτυο· |
2.10.4 |
υπογραμμίζει ότι η υιοθέτηση λύσεων αυτής της μορφής μπορεί, σε ορισμένες περιπτώσεις, να εξασφαλίσει την παροχή βασικών υπηρεσιών ποιότητας: πράγματι οι νέες εταιρικές οργανώσεις δημιουργούν τις συνθήκες για τη βέλτιστη και οικονομική διαχείριση πόρων και υπηρεσιών που προηγουμένως εξασφάλιζαν διαφορετικοί οργανισμοί· |
2.10.5 |
τονίζει ότι σε όλα σχεδόν τα κράτη μέλη υπάρχουν ήδη νέες ενώσεις, είτε δημόσιες είτε σε εταιρική σχέση με ιδιωτικές δομές, που δημιουργήθηκαν με σκοπό την κοινή διαχείριση κοινωφελών υπηρεσιών στο πλαίσιο της παροχής ενέργειας ή νερού, των μεταφορών, των αποβλήτων, της διαχείρισης των κοινωνικών δομών και των δομών υγείας, της περιβαλλοντικής προστασίας ή της διαχείρισης αθλητικών υποδομών ή ελέγχου του εδάφους· |
2.10.6 |
επισημαίνει ακόμη τη σύσταση οργανώσεων που βασίζονται στην αμοιβαία χρήση των μέσων, την αλληλεγγύη και τη διακοινοτική συνεργασία, στο πλαίσιο μίας εδαφικής δυναμικής, και ενθαρρύνει αυτές τις (διακοινοτικές) μορφές συνεργασίας μέσω κυρίως κοινοτικών προγραμμάτων και πρωτοβουλιών συγκριτικής ανάλυσης· |
3. Συστάσεις της Επιτροπής των Περιφερειών
3.1 |
θεωρεί ότι η ίδρυση του Ευρωπαϊκού Γεωργικού Ταμείου Αγροτικής Ανάπτυξης (ΕΓΤΑΑ) αποτελεί ιδιαίτερα θετικό γεγονός για τη μελλοντική ανάπτυξη των αγροτικών περιοχών και ιδιαίτερα των αγροτικών κοινοτήτων, μολονότι οι χρηματοδοτικοί πόροι παρέμειναν σε επίπεδο κατά πολύ χαμηλότερο του προσδοκώμενου, αλλά δεν θεωρεί ότι αποτελεί οριστική λύση για τη διαμόρφωση της πολιτικής αγροτικής ανάπτυξης στην Ε.Ε. Για την επίτευξη συγκεκριμένων και μονίμων αποτελεσμάτων, ζητά από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να συνοδεύσει την στρατηγική για την αγροτική ανάπτυξη και με επενδύσεις στην έρευνα, στο πολιτισμικό πλαίσιο και στο περιβάλλον της υπαίθρου, που ήδη υποστηρίζονται από άλλα διαρθρωτικά ταμεία και από άλλες κοινοτικές πολιτικές· ζητά, τέλος, να δοθεί μεγαλύτερη έμφαση στο ΕΚΤ, την εκπαίδευση και απασχόληση· |
3.2 |
συνιστά όπως οι παρεμβάσεις της πολιτικής για τη συνοχή συμπληρώνουν τις δράσεις που υποστηρίζονται από το ΕΓΤΑΑ, ιδιαίτερα σε ό,τι αφορά τον τρίτο άξονα που αφορά την ποιότητα ζωής και την οικονομική διαφοροποίηση και τον άξονα Leader. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει πράγματι προβλέψει ώστε τα κράτη μέλη και οι περιφέρειες να διασφαλίζουν την συνοχή μεταξύ των παρεμβάσεων των Διαρθρωτικών Ταμείων και των παρεμβάσεων των τριών αξόνων και του ΕΓΤΑΑ. Όλες οι κοινοτικές, εθνικές και περιφερειακές χρηματοδοτήσεις θα πρέπει να παρέχουν στις αγροτικές κοινότητες, που έχουν λίγους πόρους και περιορισμένο αριθμό υπαλλήλων, οικονομικά μέσα και παρεμβάσεις που να συμβάλλουν στην επιβίωσή τους και στην μελλοντική τους ανάπτυξη· |
3.3 |
εύχεται να διασφαλιστεί η ύπαρξη μεγαλύτερης συνεργασίας μεταξύ των δύο Γενικών Διευθύνσεων της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, που είναι αρμόδιες για την περιφερειακή πολιτική και την γεωργική πολιτική αντιστοίχως, προκειμένου να βελτιστοποιηθεί το αποτέλεσμα των χρηματοδοτικών παρεμβάσεων της Ενώσεως σε ό,τι αφορά την ανάπτυξη των αγροτικών κέντρων και περιοχών. Όπως ήδη τονίστηκε ανωτέρω, από μόνο του το ΕΓΤΑΑ δεν μπορεί να προσφέρει λύση σε όλα τα προβλήματα των αγροτικών περιοχών· είναι συνεπώς απαραίτητο να προβλεφθεί η παρέμβαση περισσότερων ταμείων· |
3.4 |
εύχεται να απλοποιηθεί περαιτέρω ο τρόπος χορήγησης αγροτικών χρηματοδοτήσεων· |
3.5 |
ζητά από την Επιτροπή να αναγνωρίσει τις εθνικές ενώσεις των κοινοτήτων ως συνομιλητές που είναι σε θέση να παρέμβουν στον καθορισμό των νέων προτεραιοτήτων, να καταστήσει ευρύτερα γνωστά τα προγράμματα του ΕΓΤΑΑ και των διαρθρωτικών ταμείων και να συμβάλει στην λειτουργική εφαρμογή τους και στις αγροτικές περιοχές, συμπεριλαμβανομένων και των απομεμακρυσμένων καθώς και εκείνων που χαρακτηρίζονται από χαμηλή πυκνότητα πληθυσμού· |
3.6 |
εύχεται η γνωμοδότηση να συμβάλει στη χάραξη μιας στρατηγικής που θα μετατρέψει τις αγροτικές κοινότητες της Ευρώπης σε σύγχρονες «βιώσιμες κοινότητες». Με τον τρόπο αυτό, οι κοινότητες θα επιτύχουν την κατάλληλη προβολή τους και την αναγνώριση του ρόλου τους στον ευρωπαϊκό χώρο, καθώς και την υποστήριξη της ανάπτυξής τους. Μία προσέγγιση αυτού του είδους, δεν συμβάλλει μόνον στην προστασία του τοπικού περιβάλλοντος και την δημιουργία ευημερίας, χάρη στην αύξηση της απασχόλησης και των επιχειρηματικών ευκαιριών στην ύπαιθρο, αλλά επιτρέπει και την ενίσχυση του συνόλου των πολιτισμικών αξιών, των παραδόσεων και των τοπικών χαρακτηριστικών των κοινοτήτων αυτών, καθώς και την διαφύλαξη πιο υγιεινών τρόπων ζωής· |
3.7 |
υπενθυμίζει ότι η Ε.Ε., που στηρίζει την δράση της στην αρχή της εδαφικής και κοινωνικής συνοχής, δεν μπορεί να αγνοήσει τις προκλήσεις που καλούνται να αντιμετωπίσουν οι μικρές κοινότητες για να διασφαλίσουν στους πολίτες τους, αφενός, κατάλληλα επίπεδα εισοδήματος και να τους συγκρατήσουν, μαζί με τις νέες γενεές, στο έδαφός τους, και, αφετέρου, κατάλληλες υπηρεσίες· |
3.8 |
παρατηρεί ότι υπάρχει σημαντική διαφορά ως προς την οικονομική ευημερία και μεταξύ των ίδιων των αγροτικών κοινοτήτων και θεωρεί απαραίτητο να επιδιώκεται, με τους χορηγούμενους πόρους, η μέγιστη προστιθέμενη αξία προκειμένου να βελτιωθούν οι συνθήκες διαβίωσης των πολιτών στις αγροτικές περιοχές· |
3.9 |
εύχεται, για μια πιο αποκεντρωμένη εφαρμογή της στρατηγικής της Λισσαβώνας, να λαμβάνονται περισσότερο υπόψη οι ανάγκες των αγροτικών περιοχών ώστε, κατά την κατάρτιση των μελλοντικών προγραμμάτων που τις αφορούν, να υιοθετούνται πολιτικές όπου η σχέση μεταξύ αστικών και αγροτικών περιοχών να είναι πιο ισόρροπη (10)· |
3.10 |
τονίζει ότι οι περιαστικές ζώνες στην Ευρώπη ασκούν υπερβολική πίεση στις αγροτικές περιοχές και εύχεται να επιτευχθεί ισορροπία μεταξύ της βιώσιμης γεωργίας και των οικονομικών δυναμικών των πόλεων· |
3.11 |
εύχεται να καθοριστούν μέσα και τρόποι σύγκρισης και συνεργασίας μεταξύ των μικρών κοινοτήτων και των πρωτευουσών ώστε να εξευρίσκονται αποδεκτές λύσεις για την ρύθμιση των σχέσεων μεταξύ των επιμέρους περιφερειών, ιδιαίτερα στις μητροπολιτικές περιοχές, και ταυτόχρονα να ενισχύονται τα δίκτυα των μικρών αστικών κέντρων που διαρθρώνουν τον αγροτικό κόσμο· |
3.12 |
θεωρεί σκόπιμο, εξάλλου, να βελτιωθούν όλες οι συνδέσεις μεταξύ των αστικών κέντρων και των γύρω περιοχών κατά τρόπο που να ευνοείται η αποσυμφόρηση των μεγάλων κέντρων και να καθίσταται δυνατή η επιλογή κατοικίας και εκτός των αστικών κέντρων και να προωθηθεί η διάθεση των προϊόντων των αγροτικών ζωνών στις αγορές· |
3.13 |
επαναλαμβάνει την ανάγκη διεξαγωγής διαλόγου εφ' όλης της ύλης μεταξύ των πρωταγωνιστών του αγροτικού κόσμου σε ό,τι αφορά την κατάρτιση, την εφαρμογή, τον έλεγχο και την αξιολόγηση των προγραμμάτων και θεωρεί απαραίτητο να ενισχυθεί η συμμετοχή των τοπικών αρχών στη διαμόρφωση της διαρθρωτικής πολιτικής, δεδομένου ότι οι αρχές αυτές βρίσκονται στην καλύτερη θέση για να επισημαίνουν και να αξιολογούν τα προβλήματα και τις προοπτικές της περιοχής τους· |
3.14 |
πιστεύει ότι οι αγροτικές κοινότητες πρέπει να συμμετέχουν ενεργά στις εταιρικές σχέσεις που αναπτύσσονται σε τοπικό επίπεδο τόσο από τα κράτη μέλη όσο και από τις περιφέρειες με σκοπό τον καθορισμό των εθνικών στρατηγικών σχεδίων και των εθνικών σχεδίων αγροτικής ανάπτυξης. Θεωρεί, συνεπώς, απαραίτητο να υιοθετηθεί μια προσέγγιση εκ των κάτω προς τα άνω που θα επιτρέπει σε όλους τους εμπλεκόμενους φορείς να συμβάλλουν ενεργά στην κατάρτισή τους· |
3.15 |
εύχεται να αυξάνονται ολοένα περισσότερο οι ανταλλαγές και αδελφοποιήσεις μεταξύ των αγροτικών εδαφών των ευρωπαϊκών κρατών· οι πρωτοβουλίες αυτές θα αποτελέσουν σημαντική ευκαιρία για την απόκτηση νέων γνώσεων, την ανταλλαγή βέλτιστων πρακτικών και εμπειριών και την επίτευξη μεγαλύτερης πολιτιστικής ολοκλήρωσης. Είναι απαραίτητο να ενισχυθεί ο πολιτιστικός τουρισμός στις αγροτικές περιφέρειες, αφενός, μέσω της βελτίωσης των ικανοτήτων του τοπικού πληθυσμού για την προώθηση του τουρισμού και, αφετέρου, προβάλλοντας τα μοναδικά αξιοθέατα της περιοχής σε όλη την ΕΕ |
3.16 |
τονίζει ότι πολλά κοινοτικά προγράμματα συνεργασίας ήταν προσανατολισμένα μέχρι σήμερα προς τις αστικές περιοχές και εύχεται όπως οι περιφέρειες και οι τοπικές οργανώσεις ευνοήσουν τη δημιουργία περισσότερων αγροτικών συμπράξεων κατά τρόπον ώστε να υπάρξουν περισσότερες καινοτόμες εμπειρίες συνεργασίας που να αφορούν και τις αγροτικές περιοχές· |
3.17 |
παρατηρεί ότι οι αγροτικές κοινότητες αποτελούν τον πιο κατάλληλο τόπο για τον πειραματισμό με καινοτόμους ενεργειακές πολιτικές οι οποίες θα εστιάζονται στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και εύχεται να εξεύρουν οι αγροτικές κοινότητες χρηματοδοτήσεις και παρεμβάσεις που θα τις καταστήσουν ικανές να επενδύσουν σε τομείς όπως οι ανανεώσιμες ενέργειες και, πιο συγκεκριμένα, στους ηλιακούς θερμοσίφωνες, στη βιομάζα και στην αιολική ενέργεια, με στόχο την επίτευξη ενεργειακής αυτάρκειας και την αύξηση του εισοδήματος του πληθυσμού των αγροτικών ζωνών |
3.18 |
εύχεται να προωθήσει η Επιτροπή ένα πρόγραμμα για την ανταλλαγή, μεταξύ των αγροτικών κοινοτήτων της ΕΕ, των καλύτερων καινοτόμων πρακτικών που έχουν υιοθετήσει οι διάφοροι οικονομικοί τομείς· |
3.19 |
ζητά να μην επιβληθούν, μέσω των κοινοτικών πολιτικών, πρότυπα για τις τυπικές τοπικές παραγωγές προς τα οποία δεν θα μπορούν να συμμορφωθούν οι βιοτέχνες και οι μικροί επιχειρηματίες· |
3.20 |
καλεί την Ευρωπαϊκή Ένωση να υποστηρίξει τη δημιουργία και την ανάπτυξη πολύ μικρών επιχειρήσεων που θα αξιοποιούν τις παραδοσιακές παραγωγές και θα ευνοούν την ισότητα μεταξύ των δύο φύλων, καθώς και την ένταξη των νέων στον κόσμο της εργασίας· |
3.21 |
θεωρεί το 2008 κρίσιμο χρόνο λόγω των αποφάσεων που θα ληφθούν για το μέλλον της κοινής γεωργικής πολιτικής, ειδικότερα δε σχετικά με τη μεταβίβαση των πόρων από τον πρώτο πυλώνα στο δεύτερο· καλεί, συνεπώς την Επιτροπή, το Συμβούλιο και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο να εξετάσουν τις ανάγκες των αγροτικών περιοχών κατά τη διαμόρφωση των μελλοντικών τους προτάσεων· |
3.22 |
ζητά από την Επιτροπή να υποστηρίξει, με την κατάστρωση κατάλληλων πολιτικών, τις αγροτικές ζώνες στις προσπάθειές τους να συμβιβάσουν μεγέθυνση και βιωσιμότητα και να αναπτύξουν δυνάμεις που θα τους επιτρέψουν να δημιουργήσουν ένα αυτόνομο σύστημα ανάπτυξης, ώστε η εξέλιξή τους να μην εξαρτάται από αυτήν των αστικών περιοχών· |
3.23 |
ευελπιστεί ότι το μέλλον των αγροτικών περιοχών θα εξεταστεί με ιδιαίτερη προσοχή κατά τις συζητήσεις που διεξάγονται στο πλαίσιο της κατάρτισης του εδαφικού προγράμματος της Ένωσης, ειδικότερα δε μέσω μιας ανάλυσης της εταιρικής σχέσης μεταξύ αγροτικού και αστικού κόσμου, που θα λαμβάνει υπόψη τον εξισορροπητικό ρόλο των μικρών κέντρων. |
Βρυξέλλες, 6 Δεκεμβρίου 2006.
Ο Πρόεδρος
της Επιτροπής των Περιφερειών
Michel DELEBARRE
(1) CdR 54/2006.
(2) Φλωρεντία, 20.10.2000, CETS no 176.
(3) PE 322.192 A5-0189/2003.
(4) CdR 255/2004.
(5) COM(2006) 129 τελικό.
(6) CdR 209/2006.
(7) COM(2006) 386 τελικό.
(8) Συμφωνία του Μπρίστολ για τις «Βιώσιμες κοινότητες», Μπρίστολ 12.12.2005.
(9) CdR 389/96 τελικό.
(10) CdR 11/2006, σελ. 4.
10.3.2007 |
EL |
Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης |
C 57/25 |
Γνωμοδότηση της Επιτροπής των Περιφερειών της 6ης Δεκεμβρίου 2006 για τις Ανακοινώσεις της Επιτροπής προς το Συμβούλιο και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο
|
Εφαρμογή του προγράμματος της Χάγης: η μελλοντική πορεία |
|
Αξιολόγηση των πολιτικών της Ευρωπαϊκής Ένωσης στο χώρο ελευθερίας, ασφάλειας και δικαιοσύνης και |
|
Έκθεση για την εφαρμογή του προγράμματος της Χάγης για το 2005 |
(2007/C 57/05)
Η ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΤΩΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΩΝ,
ΕΧΟΝΤΑΣ ΥΠΟΨΗ την ανακοίνωση της Επιτροπής προς το Συμβούλιο και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο της 28ης Ιουνίου 2006«Εφαρμογή του προγράμματος της Χάγης: η μελλοντική πορεία» (COM(2006) 331 τελικό),
ΕΧΟΝΤΑΣ ΥΠΟΨΗ την ανακοίνωση της Επιτροπής προς το Συμβούλιο και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο της 28ης Ιουνίου 2006«Αξιολόγηση των πολιτικών της Ευρωπαϊκής Ένωσης στο χώρο ελευθερίας, ασφάλειας και δικαιοσύνης» (COM(2006) 332 τελικό),
ΕΧΟΝΤΑΣ ΥΠΟΨΗ την ανακοίνωση της Επιτροπής προς το Συμβούλιο και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο της 28ης Ιουνίου 2006«Έκθεση για την εφαρμογή του προγράμματος της Χάγης για το 2005» (COM (2006) 333τελικό ),
ΕΧΟΝΤΑΣ ΥΠΟΨΗ την απόφαση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, της 28ης Ιουνίου 2006, να ζητήσει τη γνωμοδότηση της ΕΤΠ επί των θεμάτων αυτών, σύμφωνα με το άρθρο 265, παράγραφος 1, της Συνθήκης περί ιδρύσεως της Ευρωπαϊκής Κοινότητας,
ΕΧΟΝΤΑΣ ΥΠΟΨΗ την απόφαση που έλαβε το Προεδρείο της στις 25 Απριλίου 2006, να αναθέσει στην επιτροπή «Συνταγματικά θέματα και ευρωπαϊκή διακυβέρνηση» τις προπαρασκευαστικές εργασίες για την εκπόνηση γνωμοδότησης επί των προτάσεων αυτών,
ΕΧΟΝΤΑΣ ΥΠΟΨΗ την ανακοίνωση της Επιτροπής προς το Συμβούλιο και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο «Το πρόγραμμα της Χάγης: Δέκα προτεραιότητες για την επόμενη πενταετία — Η εταιρική σχέση για την ανανέωση της Ευρώπης στον τομέα της ελευθερίας, της ασφάλειας και της δικαιοσύνης» (COM(2005) 184 τελικό),
ΕΧΟΝΤΑΣ ΥΠΟΨΗ τη γνωμοδότηση που υιοθέτησε στις 16 Φεβρουαρίου 2006 σχετικά με ένα συνεκτικό σύνολο προτάσεων και μέτρων στο χώρο της ελευθερίας, ασφάλειας και δικαιοσύνης CdR 122/2005 (1),
ΕΧΟΝΤΑΣ ΥΠΟΨΗ το σχέδιο γνωμοδότησης (CdR.234/2006) που υιοθετήθηκε από την επιτροπή «Συνταγματικά θέματα και ευρωπαϊκή διακυβέρνηση» στις 17 Οκτωβρίου 2006 (εισηγητής: ο κ. Opstelten, Δήμαρχος του Ρότερνταμ),
ΕΚΤΙΜΩΝΤΑΣ ότι:
1. |
η κρίση που θα εκφέρουν οι ευρωπαίοι πολίτες σχετικά με την προστιθέμενη αξία της ΕΕ θα εξαρτηθεί αποφασιστικά από την επιτυχία της ευρωπαϊκής πολιτικής στο χώρο της ελευθερίας, ασφάλειας και δικαιοσύνης κατά τα επόμενα χρόνια, |
2. |
οι τοπικές και περιφερειακές αρχές διαθέτουν αρμοδιότητες στο χώρο της δημόσιας τάξης και της ασφάλειας και ότι, για το λόγο αυτό, η συμμετοχή τους καθορίζει σε μεγάλο βαθμό την αποτελεσματικότητα και την αποδοτικότητα της πολιτικής της ΕΕ· |
3. |
η πολιτική στο χώρο της ελευθερίας, ασφάλειας και δικαιοσύνης έχει αρχίσει να ωριμάζει, γεγονός το οποίο προσφέρει κατ' εξοχήν μια ευκαιρία για την βελτίωση της σχέσης με το ρόλο που διαδραματίζουν οι τοπικές και περιφερειακές αρχές· |
υιοθέτησε κατά την 67η σύνοδο ολομελείας της, της 6ης και 7ης Δεκεμβρίου 2006 (συνεδρίαση της 6ης Δεκεμβρίου), την ακόλουθη γνωμοδότηση.
1. Οι απόψεις της Επιτροπής των Περιφερειών
Η Επιτροπή των Περιφερειών,
1.1 |
είναι της άποψης ότι οι τοπικές και περιφερειακές αρχές διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο στο χώρο της ελευθερίας, ασφάλειας και δικαιοσύνης και υπενθυμίζει ότι, σε προηγούμενη γνωμοδότησή της (CdR 122/2005), υπέβαλε συγκεκριμένες συστάσεις με σκοπό τη βελτίωση της αποτελεσματικότητας και της αποδοτικότητας της ευρωπαϊκής πολιτικής στο χώρο αυτό, συστάσεις με τις οποίες προτείνεται να συνεκτιμώνται περισσότερο οι εμπειρίες των τοπικών και περιφερειακών αρχών κατά την προετοιμασία, την εφαρμογή και την αξιολόγηση της εν λόγω πολιτικής· |
1.2 |
εκτιμά ιδιαίτερα τις προσπάθειες που καταβάλλει η Επιτροπή στο χώρο της ελευθερίας, ασφάλειας και δικαιοσύνης. Οι υπό εξέταση ανακοινώσεις που αποτελούν αντικείμενο της παρούσας γνωμοδότησης αποκαλύπτουν τη φιλοδοξία και την τόλμη που χρειάζονται για την επίτευξη των στόχων αυτών. Παράλληλα όμως, εκφράζει τις ανησυχίες της για τις σημαντικές διαφορές που παρατηρούνται σε επίπεδο κρατών μελών σε σχέση με την εφαρμογή των μέτρων που περιλαμβάνονται στο πρόγραμμα της Χάγης· |
1.3 |
έχοντας υπόψη την πολυπλοκότητα του συγκεκριμένου πολιτικού χώρου και την πίεση χρόνου υπό την οποία έπρεπε να καταρτισθούν οι προαναφερθείσες ανακοινώσεις, αντιλαμβάνεται ότι δεν είναι εύκολο να υπάρξει μέριμνα για αμεσότερη συμμετοχή των τοπικών και περιφερειακών αρχών. Παρόλα αυτά, εκφράζει την απογοήτευσή της για το γεγονός ότι στις ανακοινώσεις δεν αντανακλάται η πρόθεση της Επιτροπής να αναπτύξει σύντομα μια μέθοδο εργασίας στην οποία θα λαμβάνονται υπόψη οι συστάσεις της Επιτροπής των Περιφερειών· |
1.4 |
αναμένει ότι η εν λόγω μέθοδος εργασίας μπορεί να αναπτυχθεί και ότι είναι δυνατή η περαιτέρω ανάπτυξη της, μεταξύ άλλων με βάση τη συζήτηση που ανακοινώθηκε από την Επιτροπή στα συμπεράσματα της ανακοίνωσης COM(2006) 331. |
1.5 |
συμφωνεί με την επιλογή των πολιτικών τομέων στους οποίους πρέπει να δοθεί περισσότερη προσοχή κατά τη διάρκεια του προγράμματος της Χάγης και εκτιμά την δέσμευση της Επιτροπής να εξορθολογίσει και να επιταχύνει, όσο το δυνατόν, τη διαδικασία λήψης αποφάσεων με την προσφυγή σε νομικές κατασκευές που θα βασίζονται στις υφιστάμενες ευρωπαϊκές Συνθήκες· |
1.6 |
εκφράζει τη λύπη της που για άλλη μια φορά δεν υπάρχει επαρκές έρεισμα για την εφαρμογή μιας πραγματικά καλύτερης μεθόδου στο εγγύς μέλλον· |
1.7 |
επιδοκιμάζει την ανάγκη βελτίωσης των μηχανισμών παρακολούθησης και αξιολόγησης, και παρατηρεί ότι οι συστάσεις της Επιτροπής των Περιφερειών έχουν ληφθεί υπόψη στις προτάσεις της Επιτροπής. Αυτό αποτελεί θετική εξέλιξη για μια περισσότερο συστηματική, διαρθρωμένη και ολοκληρωμένη προσέγγιση, πράγμα που θα επιτρέψει τη βελτίωση της διαφάνειας της πολιτικής σχετικά με την αναγνωρισιμότητα και την εφαρμοσιμότητα. Με την αξιοποίηση της γνώσης και της πείρας των εθνικών, των περιφερειακών και των τοπικών αρχών, μπορεί να αναπτυχθεί ένα συνεκτικό σύνολο ενδεδειγμένων δεικτών, το οποίο 8α παρέχει πολύτιμες πληροφορίες και θα αποτρέπει τις περιττές επικαλύψεις· |
1.8 |
επιθυμεί να αναλάβει τη δέσμευση για στενότερη συμμετοχή των τοπικών και περιφερειακών αρχών στον σχεδιασμό και τη διενέργεια των αξιολογήσεων και υποστηρίζει την πρόταση να οριστεί στα όργανα της ΕΕ σημείο επαφής για τον διάλογο με την Επιτροπή, για να διασφαλισθεί η ποιότητα και η αποτελεσματικότητα των εκθέσεων αξιολόγησης· |
1.9 |
υπογραμμίζει ότι είναι σημαντικό να διενεργούνται εμπεριστατωμένες αξιολογήσεις των στρατηγικών πολιτικών σε επιλεγμένους τομείς. Στο πλαίσιο αυτό, προσδοκεί ότι θα συνεκτιμηθούν περισσότερο οι συνέπειες για την πρακτική εφαρμογή της πολιτικής σε τοπικό και περιφερειακό επίπεδο. |
2. Οι συστάσεις της Επιτροπής των Περιφερειών
Η Επιτροπή των Περιφερειών,
2.1 |
τάσσεται υπέρ της μεγαλύτερης διαφάνειας στη συνεργασία των ευρωπαϊκών θεσμικών οργάνων με τις τοπικές και περιφερειακές αρχές στον τομέα της ελευθερίας, ασφάλειας και δικαιοσύνης· |
2.2 |
ζητεί να καταστεί σύντομα σαφές με ποιον τρόπο λαμβάνονται υπόψη οι προτάσεις που είχε υποβάλει στο παρελθόν κατά την επεξεργασία των υπό συζήτηση ανακοινώσεων· |
2.3 |
συνιστά επειγόντως να αναζητηθούν σύντομα από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο συγκεκριμένες, εφικτές και πρακτικές λύσεις για τις ελλείψεις που έχουν σημειωθεί κατά τη μεταφορά των μέσων του τίτλου VI της ΣΕΚ στη νομοθεσία των κρατών μελών· |
2.4 |
σε συμφωνία με την προηγούμενη γνωμοδότησή της, ζητεί πιο άμεση συμμετοχή των τοπικών και περιφερειακών αρχών στην κατάρτιση του ετήσιου πίνακα επιδόσεων, για παράδειγμα με την διεξαγωγή διαβουλεύσεων με ομάδες εμπειρογνωμόνων. Δεν αρκεί να υπάρχει ενδιαφέρον για την υλοποίηση της πολιτικής μόνο στα χαρτιά· πρέπει να υπάρχει ενδιαφέρον κυρίως για τις πρακτικές συνέπειες της πολιτικής, κατάσταση η οποία έχει στενή σχέση με το θέμα της ανάπτυξης μηχανισμών παρακολούθησης και αξιολόγησης· |
2.5 |
από τις αξιολογήσεις προκύπτει σαφώς ότι έχει πραγματοποιηθεί ελάχιστη πρόοδος όσον αφορά την καταπολέμηση της παράνομης μετανάστευσης. Ζητεί, επομένως, από την ΕΕ να προβεί με τη δέουσα αποφασιστικότητα στην ανάπτυξη μιας κοινής πολιτικής για τη μετανάστευση, προκειμένου να αντιμετωπίσει το σύνθετο ζήτημα των παράνομων μεταναστών· |
2.6 |
ζητεί να προσδιοριστούν σύντομα κοινές βασικές αρχές για ένα συνεκτικό ευρωπαϊκό πλαίσιο για την ενσωμάτωση, οι οποίες θα δημιουργήσουν μια πρακτική «δέσμη εργαλείων» για τις τοπικές και περιφερειακές αρχές, με στόχο να δοθεί περαιτέρω ώθηση και επαγγελματικός χαρακτήρας στις διεργασίες ένταξης σε τοπικό και περιφερειακό επίπεδο· |
2.7 |
προτείνει, σε συμφωνία με την προηγούμενη γνωμοδότησή της, να υπάρξει μέριμνα ώστε να ενταχθεί και η διαδικασία ένταξης με διαφανή τρόπο στις διάφορες πτυχές της δημόσιας πολιτικής σε τοπική κλίμακα· |
2.7 |
επιμένει στη συμμετοχή των τοπικών και περιφερειακών αρχών στην εκπόνηση νομοσχεδίου για τη δημιουργία δικτύου προειδοποίησης και πληροφόρησης για τις κρίσιμης σημασίας υποδομές· |
2.9 |
προτείνει στην Επιτροπή να προβλέψει επίσης, αφενός, τη δυνατότητα να συμμετέχουν άμεσα οι τοπικές και περιφερειακές αρχές, οι ΜΚΟ και κυρίως οι επιχειρήσεις στον διάλογο σχετικά με τη βελτίωση της αποτελεσματικότητας της κοινοτικής πολιτικής στο χώρο ελευθερίας, ασφάλειας και δικαιοσύνης και, αφετέρου, με ποιο τρόπο θα ανταποκριθεί (καλύτερα) στις προσδοκίες που δημιουργεί στους πολίτες η πολιτική αυτή· |
2.10 |
συνιστά στην Επιτροπή να είναι ιδιαίτερα προσεκτική ώστε να μην καταλήξει σε μεγαλύτερη γραφειοκρατία η εφαρμογή των προτεινόμενων μηχανισμών παρακολούθησης και αξιολόγησης, αλλά να είναι προσανατολισμένη προς την πράξη· |
2.11 |
ζητεί να αναγνωρισθεί ο σημαντικός ρόλος που μπορούν να διαδραματίσουν οι γνώσεις και η πείρα των τοπικών και περιφερειακών αρχών κατά την υλοποίηση των στόχων σχετικά με την πληροφόρηση όλων των ενδιαφερομένων· |
2.12 |
καλεί την Επιτροπή να συνεκτιμήσει και τις προηγούμενες συστάσεις της ΕΤΠ κατά την εφαρμογή των προτάσεων που σχετίζονται με τους μηχανισμούς υποβολής εκθέσεων από τις εθνικές αρχές. Στις εκθέσεις αυτές πρέπει κατά κανόνα να αναφέρεται με σαφήνεια με ποιο τρόπο συμμετείχαν οι τοπικές και περιφερειακές αρχές στην εφαρμογή της πολιτικής, διότι δεν αρκεί η απλή διαπίστωση της ύπαρξης ενός τακτικού, κατά κάποιο τρόπο, διαλόγου. |
Βρυξέλλες, 6 Δεκεμβρίου 2006.
Ο Πρόεδρος
της Επιτροπής των Περιφερειών
Michel DELEBARRE
10.3.2007 |
EL |
Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης |
C 57/27 |
Γνωμοδότηση της Επιτροπής των Περιφερειών της 6ης Δεκεμβρίου 2006 σχετικά με την Έκθεση της Επιτροπής — Η στρατηγική για τη μεγέθυνση και την απασχόληση και η μεταρρύθμιση της ευρωπαϊκής πολιτικής συνοχής — Τέταρτη έκθεση προόδου για τη συνοχή
(2007/C 57/06)
Η ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΤΩΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΩΝ,
ΕΧΟΝΤΑΣ ΥΠΟΨΗ την Έκθεση της Επιτροπής — Η στρατηγική για τη μεγέθυνση και την απασχόληση και η μεταρρύθμιση της ευρωπαϊκής πολιτικής συνοχής — Τέταρτη έκθεση προόδου για τη συνοχή — COM (2006) 281 τελικό, SEC(2006)726·
ΕΧΟΝΤΑΣ ΥΠΟΨΗ την απόφαση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής της 17ης Μαΐου 2005 να ζητήσει, σύμφωνα με το άρθρο 256, πρώτη παράγραφος, της Συνθήκης περί Ιδρύσεως της Ευρωπαϊκής 'Ενωσης, τη γνωμοδότηση της ΕΤΠ επί του θέματος αυτού·
ΕΧΟΝΤΑΣ ΥΠΟΨΗ την απόφαση του Προέδρου της, στις 23 Ιουνίου 2006, να αναθέσει την κατάρτιση σχετικής γνωμοδότησης στην επιτροπή «Πολιτική εδαφικής συνοχής»·
ΕΧΟΝΤΑΣ ΥΠΟΨΗ τη γνωμοδότησή της με θέμα την «Τρίτη Έκθεση για την οικονομική και κοινωνική συνοχή» (CdR 120/2004 fin)·
ΕΧΟΝΤΑΣ ΥΠΟΨΗ τα συμπεράσματα της συνεδρίασης του Άτυπου Συμβουλίου Υπουργών σχετικά με τις βιώσιμες κοινότητες. Bristol, 6 — 7 Δεκεμβρίου 2005·
ΕΧΟΝΤΑΣ ΥΠΟΨΗ τη γνωμοδότησή της για την Ανακοίνωση της Επιτροπής στο Συμβούλιο και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο με θέμα «Η οικοδόμηση του κοινού μας μέλλοντος — Προκλήσεις πολιτικής και δημοσιονομικά μέσα της διευρυμένης Ένωσης 2007-2013 COM (2004) 101 τελικό» (CdR 162/2004 fin) (1)·
ΕΧΟΝΤΑΣ ΥΠΟΨΗ τη γνωμοδότησή της σχετικά με την Πρόταση κανονισμού του Συμβουλίου περί θέσπισης γενικών διατάξεων για το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης, το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο και το Ταμείο Συνοχής COM(2004) 492 τελικό — 2004/0163 (AVC), (CdR 232/2004 fin) (2)·
ΕΧΟΝΤΑΣ ΥΠΟΨΗ τη γνωμοδότησή της για την Ανακοίνωση της Επιτροπής με θέμα «Η πολιτική συνοχής υπέρ της ανάπτυξης και της απασχόλησης: κοινοτικές στρατηγικές και κατευθυντήριες γραμμές, 2007-2013» COM(2005) 299 τελικό, (CdR 140/2005 fin)·
ΕΧΟΝΤΑΣ ΥΠΟΨΗ τη γνωμοδότησή της για την Ανακοίνωση της Επιτροπής με θέμα «Τρίτη έκθεση προόδου σχετικά με τη συνοχή: προς μια νέα εταιρική σχέση για την ανάπτυξη, την απασχόληση και τη συνοχή» COM(2005) 192 τελικό, (CdR 141/2005 fin)·
ΕΧΟΝΤΑΣ ΥΠΟΨΗ το σχέδιο γνωμοδότησής της (CdR 249/2006) που υιοθετήθηκε στις 19 Οκτωβρίου 2006 από την επιτροπή «Πολιτική Εδαφικής Συνοχής», με βάση την εισηγητική έκθεση του κ. William John Williams (UK/UEN-EA), μέλους του Συμβουλίου της Κομητείας του Isle of Anglesey·
Εκτιμώντας ότι η περιφερειακή πολιτική έγκειται στη μείωση των περιφερειακών διαφορών, όπως ορίζεται στο Άρθρο 158 της Συνθήκης·
υιοθέτησε κατά την 67η σύνοδο ολομέλειάς της, της 6ης και 7ης Δεκεμβρίου 2006 (συνεδρίαση της 6ης Δεκεμβρίου 2006), την ακόλουθη γνωμοδότηση.
1. Οικονομικές και κοινωνικές ανισότητες στη διευρυμένη ΕΕ
Η Επιτροπή των Περιφερειών
1.1 |
σημειώνει ότι, παρά το γεγονός ότι οι ρυθμοί μεγέθυνσης ήταν βραδύτεροι σε ολόκληρη την ΕΕ κατά το 2005, η ύπαρξη προγραμμάτων σύγκλισης αποδείχθηκε ευεργετική για τις ενδιαφερόμενες περιφέρειες από πλευράς πολλαπλασιαστικών αποτελεσμάτων και προσθετικότητας· |
1.2 |
επιδοκιμάζει, συνεπώς, τη διαπίστωση της Επιτροπής σύμφωνα με την οποία το υφιστάμενο επίπεδο ανισοτήτων σε ολόκληρη την επικράτεια της ΕΕ καθιστά προφανή την ανάγκη καθιέρωσης μιας περιφερειακής πολιτικής απανταχού της ΕΕ, με στόχο την προώθηση της μεγέθυνσης και τη μείωση των διαφορών ανά την Ευρωπαϊκή Ένωση· |
1.3 |
υπογραμμίζει ότι η πολιτική συνοχής διαδραματίζει καίριο ρόλο σε όλες τις περιφέρειες της ΕΕ, λαμβανομένης υπόψη της σημασίας του πολυετούς προγραμματισμού των Διαρθρωτικών Ταμείων για τη διατήρηση των δημοσίων επενδύσεων στα προβλεπόμενα επίπεδα, καθ' όλη τη διάρκεια των περιόδων οικονομικής ύφεσης στα κράτη μέλη. Επιπλέον, η χρηματοδότηση εκ μέρους της ΕΕ εξασφαλίζει μια σταθερή διαδικασία προγραμματισμού, προσδίδει μια εξωτερική ώθηση και επιφέρει πολλαπλασιαστικά αποτελέσματα που είναι ζωτικής σημασίας για τη βιώσιμη περιφερειακή ανάπτυξη· |
1.4 |
επικροτεί το γεγονός ότι οι τελικοί κανονισμοί επιτρέπουν τη συγχρηματοδότηση των δαπανών των Διαρθρωτικών Ταμείων με ιδιωτικά κεφάλαια, προκειμένου να αποφεύγεται η περαιτέρω επιβάρυνση των περιφερειακών και των τοπικών προϋπολογισμών. |
2. Πρόσφατες εξελίξεις στην πολιτική συνοχής της ΕΕ
Η Επιτροπή των Περιφερειών
2.1 |
χαιρετίζει την επίδοση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής ως προς την εκτέλεση του προϋπολογισμού κατά το 2005· |
2.2 |
υποστηρίζει την στρατηγικότερη προσέγγιση που υιοθετείται από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή μέσω των Κοινοτικών Στρατηγικών Κατευθυντηρίων Γραμμών· |
2.3 |
υπογραμμίζει ότι το Εθνικό Στρατηγικό Πλαίσιο Αναφοράς (ΕΣΠΑ) και η διαμόρφωση των Επιχειρησιακών Προγραμμάτων θα πρέπει να καθοδηγούνται από την προσέγγιση της εταιρικής σχέσης, όπως αυτή ορίζεται στο Γενικό Κανονισμό για τα Διαρθρωτικά Ταμεία. Η αρχή της εταιρικής σχέσης είναι ουσιώδης για την αποτελεσματικότητα και την επιτυχία της πολιτικής συνοχής· |
2.4 |
τονίζει εκ νέου τη σημασία της συμμετοχής του τοπικού και περιφερειακού επιπέδου κατά την εκπόνηση των Εθνικών Στρατηγικών Πλαισίων Αναφοράς και των Επιχειρησιακών Προγραμμάτων. Η διαδικασία αυτή θα πρέπει να καθοδηγείται από τις χρηστές αρχές της «πολυεπίπεδης διακυβέρνησης» της πολιτικής συνοχής, με τη συμμετοχή των τοπικών και περιφερειακών αρχών, καθώς και των οικονομικών και κοινωνικών φορέων· |
2.5 |
θεωρεί ότι, για την αντιμετώπιση των σημαντικών διακυμάνσεων που παρουσιάζουν οι ρυθμοί μεγέθυνσης μεταξύ των περιφερειών, απαιτείται να υπάρξει μεγαλύτερη αναφορά της έκθεσης στο νέο στόχο «Εδαφική Συνεργασία», λαμβανομένης δε υπόψη της προστιθέμενης αξίας που μπορεί να προσδώσει συνολικά στην πολιτική συνοχής η ανταλλαγή βέλτιστων πρακτικών μεταξύ των περιφερειών που έχουν ικανοποιητικές επιδόσεις και εκείνων που εμφανίζουν χαμηλότερους ρυθμούς μεγέθυνσης· |
2.6 |
διατηρεί ορισμένες ανησυχίες όσον αφορά το γεγονός ότι ο στόχος των 24 εκατομμυρίων νέων θέσεων εργασίας που απαιτούνται προκειμένου να υλοποιήσει η ΕΕ τον στόχο της Λισσαβώνας για ποσοστό απασχόλησης της τάξεως του 70 % έως το 2010 δεν πρόκειται να επιτευχθεί παρά μόνον εάν τα κράτη μέλη καταβάλουν σημαντικές προσπάθειες για την αύξηση της απασχόλησης· |
2.7 |
αναγνωρίζει ότι είναι αναγκαίο να επιτύχει η πολιτική συνοχής τη βελτίωση της μεγέθυνσης και την αύξηση της απασχόλησης μέσω της «Διαδικασίας Earmarking» (διάθεση πόρων με συγκεκριμένο σκοπό). Η ΕΤΠ επιδοκιμάζει τον τελικό περιεκτικό κατάλογο ο οποίος θα διευκολύνει ένα ευρύτερο φάσμα βασικών ενεργειών, όπως οι μεταφορές, οι τηλεπικοινωνίες, η κοινωνική ένταξη, που ενδιαφέρουν τις τοπικές και περιφερειακές αρχές οι οποίες έχουν ως πρώτιστο μέλημα τη μείωση των περιφερειακών ανισοτήτων· |
2.8 |
επισημαίνει ότι η διαδικασία earmarking θα επιφέρει ουσιαστικές αλλαγές για όλες τις περιφέρειες της Ε.Ε.-15 όπου το earmarking είναι υποχρεωτικό. Ως εκ τούτου, η διαδικασία Earmarking πρέπει να λάβει υπόψη τις ιδιαίτερες ανάγκες και καταστάσεις που προκύπτουν στις περιφέρειες της ΕΕ· |
2.9 |
εκτιμά ότι απαιτείται σαφώς ο σχεδιασμός των στρατηγικών μεγέθυνσης και απασχόλησης που υποστηρίζονται από τα Διαρθρωτικά Ταμεία με μεγαλύτερη συμβολή εκ μέρους των τοπικών και περιφερειακών αρχών. Η επιτυχής προετοιμασία των Εθνικών Προγραμμάτων Μεταρρυθμίσεων (ΕΠΜ) και της νέας γενιάς προγραμμάτων που αφορούν την πολιτική συνοχής για την περίοδο 2007-2013 εξαρτάται σε πολύ μεγάλο βαθμό από την επίτευξη αποτελεσματικού συντονισμού μεταξύ των κρατών μελών και του τοπικού και περιφερειακού επιπέδου· |
2.10 |
επισημαίνει την πολιτική που καθορίζεται στην Ετήσια Έκθεση Προόδου (ΕΕΠ) για τη Στρατηγική της Λισσαβώνας με στόχο την ανάπτυξη πιο ισχυρών και συστηματικών μηχανισμών συντονισμού μεταξύ των υπευθύνων για τα εθνικά προγράμματα μεταρρυθμίσεων και εκείνων που προετοιμάζουν τα προγράμματα της πολιτικής συνοχής για την περίοδο 2007-2013· |
2.11 |
υπογραμμίζει τη σημαντική συμβολή που μπορούν να έχουν οι τοπικές και περιφερειακές αρχές στη διαδικασία της Λισσαβώνας μέσω των προγραμμάτων δράσης τους στον τομέα της εκπαίδευσης και της ανάπτυξης δεξιοτήτων, λαμβανομένης δε υπόψη της σημασίας που έχει η βελτίωση του επιπέδου των δεξιοτήτων ως τμήμα της οικονομικής ανάπτυξης· |
2.12 |
έχει επίγνωση του γεγονότος ότι η ευθυγράμμιση της περιφερειακής χρηματοδότησης της ΕΕ με την εγχώρια χρηματοδότηση μπορεί να αποδειχθεί επωφελής από πλευράς πολλαπλασιαστικών αποτελεσμάτων και αποτελεσματικότητας, αλλά προτρέπει εντούτοις την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να εξακολουθήσει να επαγρυπνά — παρά τον νέο ορισμό της αρχής της προσθετικότητας — προκειμένου να εξασφαλιστεί ότι η δράση των Διαρθρωτικών Ταμείων θα εξακολουθήσει να γίνεται αισθητή σε τοπικό και περιφερειακό επίπεδο· |
2.13 |
χαιρετίζει την πρωτοβουλία που ανέλαβε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή σε συνεργασία με την ΕΤΕπ για την υποστήριξη της καινοτομίας και της αειφορίας στο πλαίσιο της περιφερειακής πολιτικής, συμπεριλαμβανομένων και πιο καινοτόμων μορφών χρηματοοικονομικής τεχνικής (financial engineering) για τις περιφέρειες, όπως οι πρωτοβουλίες JESSICA (Joint European Support for Sustainable Investment in City Areas — Κοινή Ευρωπαϊκή Υποστήριξη για Βιώσιμες Επενδύσεις στις Αστικές Περιοχές) και JEREMIE (Joint European Resources for Micro to Medium Enterprises — Κοινοί Ευρωπαϊκοί Πόροι για τις Μικροεπιχειρήσεις και τις Μεσαίες Επιχειρήσεις)· |
2.14 |
καλεί τις τοπικές και περιφερειακές αρχές, από κοινού με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, να προσδιορίσουν και να σταθμίσουν τις ανάγκες όσον αφορά την ανάπτυξη πρόσθετης παραγωγικής ικανότητας (capacity building) στο τοπικό και περιφερειακό επίπεδο, λαμβάνοντας υπόψη την πρόοδο που σημειώθηκε στο πλαίσιο προηγούμενων προγραμμάτων· |
2.15 |
υπογραμμίζει την ουσιαστική αλληλεξάρτηση που υφίσταται μεταξύ αστικών και αγροτικών περιφερειών σε ολόκληρη την επικράτεια της Ευρωπαϊκής Ένωσης και εκφράζει την ανησυχία της όσον αφορά την έλλειψη σύμπραξης και οριοθέτησης που εξακολουθεί να παρατηρείται στα νέα προγράμματα που εκπονήθηκαν, τόσο στον διαρθρωτικό τομέα όσο και στον τομέα της αγροτικής ανάπτυξης και της αλιείας, για την περίοδο 2007-2013· |
2.16 |
προσβλέπει, ως φορέας εκπροσώπησης των τοπικών και περιφερειακών διοικήσεων, στη διεξαγωγή εποικοδομητικού διαλόγου με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή σχετικά με την Τέταρτη Έκθεση Προόδου για τη Συνοχή που αναμένεται την άνοιξη του 2007. |
Βρυξέλλες, 6 Δεκεμβρίου 2006.
Ο Πρόεδρος
της Επιτροπής των Περιφερειών
Michel DELEBARRE
(1) ΕΕ C 164 της 05.07.05, σελ. 4.
(2) ΕΕ C 231 της 20.09.05, σελ. 1.
10.3.2007 |
EL |
Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης |
C 57/29 |
Γνωμοδότηση της Επιτροπής των Περιφερειών της 6ης Δεκεμβρίου 2006 για την Ανακοίνωση της Επιτροπής στο Συμβούλιο, στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, στην Ευρωπαϊκή Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή και στην Επιτροπή των Περιφερειών Χάρτης πορείας για την ισότητα μεταξύ γυναικών και ανδρών 2006-2010
(2007/C 57/07)
Η ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΤΩΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΩΝ,
Έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής στο Συμβούλιο, στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, στην Ευρωπαϊκή Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή και στην Επιτροπή των Περιφερειών: Χάρτης πορείας για την ισότητα μεταξύ γυναικών και ανδρών 2006-2010, COM(2006) 92 τελικό,
Έχοντας υπόψη την απόφαση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής της 1ης Μαρτίου 2006 να ζητήσει τη γνωμοδότησή της επί του θέματος, σύμφωνα με το άρθρο 265, παράγραφος 1, της Συνθήκης περί ιδρύσεως της Ευρωπαϊκής Κοινότητας,
Έχοντας υπόψη την απόφαση του Προεδρείου της ΕΤΠ της 25ης Απριλίου 2006 να αναθέσει στην επιτροπή «Οικονομική και κοινωνική πολιτική» την κατάρτιση σχετικής γνωμοδότησης,
Έχοντας υπόψη τη γνωμοδότησή της με θέμα «Οι γυναίκες και η φτώχεια στην Ευρωπαϊκή Ένωση» (CdR 151/2005 fin),
Έχοντας υπόψη τη γνωμοδότησή της με θέμα «Εκσυγχρονισμός της κοινωνικής προστασίας για περισσότερες και καλύτερες θέσεις εργασίας — μια εκτενής προσέγγιση για την ανταμοιβή της εργασίας» (CdR 94/2004 fin),
Έχοντας υπόψη τη γνωμοδότησή της σχετικά με την πρόταση οδηγίας του Συμβουλίου για την εφαρμογή της αρχής της ίσης μεταχείρισης στην πρόσβαση σε αγαθά και υπηρεσίες και την παροχή αυτών (CdR 19/2004 fin),
Έχοντας υπόψη τη γνωμοδότησή της με θέμα «Η διαδικασία σύνταξης Χάρτη Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης» (CdR 327/99 fin),
Έχοντας υπόψη τη βούληση που εξέφρασε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή σχετικά με την προώθηση της ισότητας των φύλων βάσει του χάρτη πορείας για την ισότητα των φύλων και την επιθυμία της ΕΤΠ να δώσει πρακτικό περιεχόμενο στις αξίες και τους στόχους αυτού του χάρτη πορείας και λαμβανομένου υπόψη του γεγονότος ότι το 2007 έχει ανακηρυχθεί σε Ευρωπαϊκό Έτος Ίσων Ευκαιριών για Όλους,
Έχοντας υπόψη το σχέδιο γνωμοδότησής της, CdR 138/2006 rev. 2, που υιοθετήθηκε στις 20 Οκτωβρίου 2006 από την επιτροπή «Οικονομική και κοινωνική πολιτική» με βάση εισηγητική έκθεση της κ. Claudette Abela Baldacchino, αντιδημάρχου και μέλους του δημοτικού συμβουλίου του Qrendi (MT/PES),
κατά την 67η σύνοδο ολομέλειάς της, της 6ης και 7ης Δεκεμβρίου 2006 (συνεδρίαση της 6ης Δεκεμβρίου 2006), υιοθέτησε ομόφωνα την ακόλουθη γνωμοδότηση
1. Οι απόψεις της Επιτροπής των Περιφερειών
Προτεραιότητες της Επιτροπής των Περιφερειών
1.1 |
Η Επιτροπή των Περιφερειών έχει συμπεριλάβει το θέμα της ισότητας των φύλων μεταξύ των υψηλών προτεραιοτήτων της για το 2006. Η έκδοση ενός χάρτη πορείας για την ισότητα των φύλων αφορά τη βάση του ευρωπαϊκού κοινωνικού προτύπου. Η προώθηση της ισότητας των ευκαιριών και η καταπολέμηση όλων των μορφών διακρίσεων αποτελούν μια από τις κύριες πολιτικές προτεραιότητες της ΕΤΠ. |
1.2 |
Τώρα πρέπει να ακολουθήσουν συγκεκριμένες προτάσεις σχετικά με το πώς μπορεί να επιτευχθεί η ισότητα των φύλων και να βελτιωθεί η κατάσταση, κυρίως των γυναικών, στα κράτη μέλη και ειδικά στο πλαίσιο του έτους ίσων ευκαιριών για όλους, το 2007. Το σύμφωνο για την ισότητα των φύλων, το οποίο αποφασίστηκε από τις κυβερνήσεις πολλών κρατών μελών, όπως και ο χάρτης πορείας για την ισότητα των φύλων, θέτει μια σειρά από στόχους και επιδιώξεις, ωστόσο, αυτό που επειγόντως απαιτείται αυτή τη στιγμή είναι συγκεκριμένες προτάσεις σχετικά με τους τρόπους εφαρμογής αυτών των πολιτικών. Εντούτοις, από τη φύση τους και τον αντίκτυπό τους, τα μέτρα πρέπει να είναι βιώσιμα και εφαρμόσιμα για σχετικά μακρά περίοδο για να είναι δυνατή η εφαρμογή τους στο πλαίσιο του χάρτη πορείας για την ισότητα μεταξύ ανδρών και γυναικών 2006-2010. |
Στόχοι για την Επιτροπή των Περιφερειών
1.3 |
Η ισότητα των φύλων πρέπει να γίνει καθολικά αποδεκτή ως επιδιωκόμενος στόχος για τους πολίτες που επωφελούνται των υπηρεσιών που παρέχουν οι τοπικές και περιφερειακές αρχές και κεντρικός πυλώνας των πολιτικών για τις κυβερνήσεις και τους πολιτικούς όλων των πεποιθήσεων. Οι περιφερειακές και τοπικές αρχές μπορούν να διαδραματίσουν μείζονα ρόλο ως προς αυτό διότι βρίσκονται πλησιέστερα στους πολίτες και στα ζητήματα που τους αφορούν. Ως εκ τούτου, οι τοπικές και περιφερειακές αρχές πρέπει να συμβάλλουν ώστε να δοθεί ένα θετικό παράδειγμα όσον αφορά την αποτροπή των διακρίσεων, ιδίως στο πλαίσιο του ρόλου τους ως βασικών παρόχων υπηρεσιών οι οποίες έχουν άμεσο αντίκτυπο στην ισότητα των φύλων (βλέπε παρακάτω). |
1.4 |
Συνεπώς, οι τοπικές και περιφερειακές αρχές πρέπει να δράσουν ως καταλύτες και ως όργανα στήριξης και διευκόλυνσης. Πρωταρχικός στόχος τους πρέπει να είναι η επίτευξη ισορροπίας μεταξύ των δύο φύλων. Ως εκ τούτου, όλοι που έχουν ανάγκη πρέπει να υποστηριχθούν με τα απαραίτητα μέσα προκειμένου να ενισχυθεί η θέση τους στην κοινωνία και να βελτιωθεί η πρόσβασή τους στην αγορά εργασίας. |
1.5 |
Προκειμένου να συμβάλει σε αυτό, η ΕΤΠ πρέπει να διαβεβαιωθεί ότι θα αναληφθεί πολιτική δέσμευση για την:
Η Επιτροπή των Περιφερειών και οι τοπικές και περιφερειακές αρχές που εκπροσωπεί διατίθενται να συμβάλουν στην υλοποίηση αυτών των στόχων μέσω συγκεκριμένων δράσεων Τούτο εντάσσεται εντός της οπτικής του έτους για την ισότητα των ευκαιριών 2007. Ωστόσο, από τη φύση τους και τον αντίκτυπό τους, τα μέτρα πρέπει να είναι βιώσιμα και εφαρμόσιμα για σχετικά μακρά περίοδο για να είναι δυνατή η εφαρμογή τους στο πλαίσιο του χάρτη πορείας για την ισότητα μεταξύ ανδρών και γυναικών 2006-2010. Η Επιτροπή των Περιφερειών και οι τοπικές και περιφερειακές αρχές που εκπροσωπεί διατίθενται να συμβάλουν στην υλοποίηση αυτών των στόχων μέσω συγκεκριμένων δράσεων, κυρίως στο πλαίσιο του έτους ίσων ευκαιριών για όλους, όπως έχει ανακηρυχθεί το 2007. |
Γενικές παρατηρήσεις για τις έξι προτεραιότητες του Χάρτη Πορείας
1.6 |
Η ΕΤΠ επικροτεί την πρωτοβουλία της Επιτροπής για την έκδοση ενός νέου χάρτη πορείας για την ισότητα των φύλων της οποίας προηγήθηκε σειρά άλλων εγγράφων, στα οποία καθορίζονται οι γενικοί στόχοι της ευρωπαϊκής πολιτικής για την επίτευξη της ισότητας των φύλων. Σε προηγούμενη γνωμοδότησή της (1), η ΕΤΠ εξέφρασε την ανάγκη για συνεκτική και ολοκληρωμένη στρατηγική για την καταπολέμηση των ανισοτήτων μεταξύ των φύλων σε όλη την ΕΕ. Η ισότητα των φύλων αποτελεί θεμελιώδες δικαίωμα και κοινή αξία και δεν υπόκειται σε διαπραγματεύσεις ή περιορισμούς. Ωστόσο, για το σκοπό αυτό, απαιτείται η ανάληψη συγκεκριμένης πολιτικής δράσης σε όλα τα επίπεδα διακυβέρνησης. |
1.7 |
Είναι γενικά αποδεκτό από τα ευρωπαϊκά θεσμικά όργανα ότι η επιτυχία του ευρωπαϊκού σχεδίου εξαρτάται από την ικανότητα της ΕΕ και των οργάνων της να αντιμετωπίσουν τα προβλήματα απλών πολιτών. Ούτως, η επιτυχία του χάρτη πορείας εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από την ικανότητα των οργάνων της ΕΕ να αξιοποιήσουν τις εμπειρίες και τους πόρους της περιφερειακής και τοπικής αυτοδιοίκησης για την εφαρμογή του. Υπάρχει πληθώρα ορθών παραδειγμάτων επιτυχούς εργασίας σχετικά με την ισότητα, σε τοπικό και περιφερειακό επίπεδο, που η διάδοσή τους θα είναι πολύτιμη. Το στοιχείο αυτό φαίνεται να απουσιάζει από τη στρατηγική του τρέχοντος χάρτη πορείας. |
Βελτίωση της διακυβέρνησης για την ισότητα των φύλων
1.8 |
Η ΕΤΠ επικροτεί την πρόταση που περιλαμβάνεται στο χάρτη πορείας για την ενίσχυση του Ευρωπαϊκού Ινστιτούτου για την Ισότητα των Φύλων. Η ΕΤΠ επιθυμεί να παρακολουθήσει τη συζήτηση σχετικά με την ακριβή εντολή του νέου οργανισμού αυτού και τον τρόπο με τον οποίο προτίθεται να μετατρέψει τους γενικούς στόχους πολιτικής σε συγκεκριμένες δράσεις. Η Επιτροπή των Περιφερειών υπογραμμίζει την ανάγκη συγκέντρωσης αξιόπιστων και συγκρίσιμων επιστημονικών δεδομένων σχετικά με την κατάσταση όσον αφορά την ισότητα των φύλων στα διάφορα επίπεδα διακυβέρνησης και πιστεύει ότι το Ινστιτούτο για την Ισότητα των Φύλων θα διαδραματίσει σημαντικό ρόλο ως εργαλείο δημιουργίας δικτύων για τη συλλογή και ανταλλαγή αυτών των δεδομένων. Πιστεύει, επίσης, ότι μια άλλη σημαντική αποστολή του εν λόγω ινστιτούτου είναι η παρακολούθηση των πολιτικών και πρακτικών που εφαρμόζονται σε όλη την ΕΕ στον τομέα της εκπαίδευσης για την ισότητα των φύλων και η διατύπωση συστάσεων και προτάσεων βελτίωσης. |
1.9 |
Η ΕΤΠ υποστηρίζει ότι στο πλαίσιο αυτών των προσπαθειών πρέπει να δοθεί ισχυρή έμφαση στη συμμετοχή του περιφερειακού και τοπικού επιπέδου. Η παρακολούθηση των εξελίξεων στα επίπεδα που βρίσκονται εγγύτερα στους πολίτες και η ανταλλαγή βέλτιστων πρακτικών είναι ζωτικής σημασίας για τη μεγιστοποίηση του αντίκτυπου του ανωτέρου ινστιτούτου. Για το σκοπό αυτό, το Ινστιτούτο για την ισότητα των φύλων θα πρέπει να αναζητήσει τρόπους αποκέντρωσης των δραστηριοτήτων του και είναι απαραίτητο να του διατεθούν τα αναγκαία μέσα για την επίτευξη του στόχου αυτού. |
1.10 |
Άλλη βασική πτυχή σε ό,τι αφορά την ενίσχυση της πολιτικής για την ισότητα των φύλων σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Ένωσης είναι η ανάγκη βελτίωσης της διακυβέρνησης των κοινοτικών θεσμικών οργάνων που δραστηριοποιούνται στο συγκεκριμένο τομέα. Αυτό αφορά κυρίως τη βελτίωση του συντονισμού των διαφόρων τμημάτων της Επιτροπής, προκειμένου να ενισχυθεί η εφαρμογή της ένταξης της διάστασης του φύλου σε όλους τομείς των πολιτικών. Είναι, επίσης, απαραίτητο να καταβληθούν προσπάθειες για τη βελτίωση της κατάρτισης και εκπαίδευσης των υπαλλήλων καθώς και των εκπαιδευτών και διδασκόντων σε όλα τα επίπεδα με στόχο την ευαισθητοποίηση σε θέματα ισότητας των φύλων. Μεταξύ αυτών συμπεριλαμβάνεται η γλώσσα που χρησιμοποιείται σε όλα τα έγγραφα, κυρίως όταν γίνονται αναφορές στις γυναίκες ως μειονότητες, ώστε τα εν λόγω έγγραφα να αντανακλούν περισσότερο ένα ουδέτερο όσον αφορά το φύλο καθεστώς. |
Αποκέντρωση των στόχων του Χάρτη Πορείας
1.11 |
Πρέπει να επανεξεταστεί η ιεράρχηση των τομέων προτεραιότητας, όπως αυτή ορίζεται από την Επιτροπή. Ένας αποτελεσματικός χάρτης πορείας θα πρέπει να εστιάζεται τόσο στην οικονομική όσο και στην κοινωνική ισότητα για την αντιμετώπιση των οφθαλμοφανών ανισοτήτων που εξακολουθούν να υφίστανται όσον αφορά τη συμμετοχή των φύλων στη λήψη αποφάσεων και τον πολιτικό βίο εν γένει. Παρατηρείται αυξανόμενη κατανόηση σε όλη την Ευρώπη όσον αφορά την άποψη ότι η ισότητα των φύλων είναι ζωτικής σημασίας για την οικονομική ευμάρεια της Ευρώπης, καθώς και ότι αυτή από μόνη της αποτελεί σημαντικό στόχο. Για παράδειγμα, παρά το γεγονός ότι η Ευρώπη μπορεί να επιδείξει σήμερα ένα βιοτικό επίπεδο το οποίο συνιστά πρότυπο για τον υπόλοιπο κόσμο, εντούτοις διαπιστώνεται ότι η οικονομική ευμάρεια δεν ισοδυναμεί σε ολόκληρη την Ευρωπαϊκή Ένωση με ισότητα των φύλων ή ενίσχυση της ευημερίας των γυναικών. Για το λόγο αυτό είναι σημαντικό να υπογραμμιστεί ότι η οικονομική ευμάρεια δεν συνεπάγεται αυτομάτως ισότητα των φύλων. Απαιτείται ανάληψη άμεσης δράσης, εάν η Ευρώπη επιθυμεί να επιτύχει τον τελικό στόχο της ισότητας των φύλων. Επίσης, πρέπει να χρησιμοποιηθούν τα μέσα που είναι κατάλληλα για την υλοποίησή του. |
1.12 |
Δεδομένου ότι η περιφερειακή και τοπική αυτοδιοίκηση είναι πλησιέστερα στους πολίτες και είναι υπεύθυνη για τις σημαντικότερες κοινωνικές, εκπαιδευτικές και κοινωνικές πτυχές της καθημερινής ζωής τους, έχει τη δυνατότητα να μετατρέψει τις εγγενείς αξίες και δομές του χάρτη πορείας σε πράξη, ενώ άλλα όργανα της ΕΕ δεν είναι σε θέση να επιτύχουν κάτι ανάλογο. Οι αξίες του χάρτη πορείας πρέπει να καταστούν αναπόσπαστο μέρος των πολιτικών που εφαρμόζονται στο τοπικό και περιφερειακό επίπεδο. Ο στόχος της εξάλειψης των στερεοτύπων στην εκπαίδευση, την κατάρτιση και τον πολιτισμό, καθώς και η ενίσχυση της διακυβέρνησης για την ισότητα των φύλων μπορούν να αποβούν τόσο περισσότερο επιτυχείς σε αυτό το επίπεδο όσο καλύτερα αξιολογείται η αποτελεσματική παρακολούθησή τους. |
1.13 |
Υπάρχει η τάση στα όργανα της ΕΕ, αλλά και στο εθνικό, περιφερειακό και τοπικό επίπεδο, να συζητούνται τα θέματα τα σχετιζόμενα με τα φύλα μόνο με στατιστικούς όρους. Αν και τα αξιόπιστα και συγκρίσιμα στατιστικά στοιχεία είναι χρήσιμα και αναγκαία για την κατανόηση της σημερινής κατάστασης, υπάρχει εντούτοις ο κίνδυνος αυτά να χρησιμοποιηθούν για την αιτιολόγηση πολιτικών απλώς για προσχηματικούς λόγους. Συνεπώς, είναι αναγκαίο να διασφαλιστεί η ορθή ερμηνεία των στατιστικών στοιχείων, προκειμένου να μετατραπούν σε δέουσες συγκεκριμένες δράσεις. Η διαφοροποίηση των στατιστικών στοιχείων με βάση το φύλο επιτρέπει καλύτερη αξιολόγηση των δεδομένων και της επίδρασης που έχουν ή δεν έχουν οι ειδικές πολιτικές για τα ζητήματα του φύλου που εφαρμόζονται σε ολόκληρη την Ευρωπαϊκή Ένωση και σε επίπεδο περιφερειακής και τοπικής αυτοδιοίκησης. |
Δημιουργία των συνθηκών για τη συμφιλίωση της οικογένειας και των επαγγελματικών υποχρεώσεων
1.14 |
Φαίνεται ακόμη ότι στο περιφερειακό και τοπικό επίπεδο είναι εκεί που μπορούν να χρησιμοποιηθούν αποτελεσματικότερα τα νέα κονδύλια και οι λοιπές πρωτοβουλίες για την εφαρμογή των αξιών και την παροχή των απαιτούμενων για την υλοποίηση του χάρτη πορείας δομών. Η ανάπτυξη κοινωνικών κοινοτικών σχεδίων μπορεί να καταστεί μέσο διαχείρισης, το οποίο μπορεί να βοηθήσει τις περιφερειακές και τοπικές αρχές στην εξέταση των αναγκών στοχευόμενων μειονεκτικών ομάδων. |
1.15 |
Είναι σαφές ότι για την επίτευξη των στόχων της Λισαβόνας απαιτείται η συμβολή και των δύο φύλων, κυρίως των γυναικών. Είναι, συνεπώς, απαραίτητο να διασφαλιστεί η συμμετοχή τους στην αγορά εργασίας, μεγαλύτερη συμμετοχή των ανδρών στις οικογενειακές, και η δυνατότητα συμφιλίωσης της οικογένειας και των επαγγελματικών υποχρεώσεων τόσο για τους άνδρες όσο και για τις γυναίκες, παράγοντες που πιθανώς να επηρεάσουν καθοριστικά τη μελλοντική δημογραφική εξέλιξη στην ΕΕ. |
1.16 |
Για την επίτευξη αυτού του στόχου, απαιτούνται αποτελεσματικά μέσα με σκοπό να ενθαρρυνθεί η ισόρροπη συμμετοχή των ανδρών στις οικογενειακές υποχρεώσεις, καλύτερες και περισσότερες υπηρεσίες παιδικής μέριμνας οι οποίες να είναι προσβάσιμες και οικονομικά προσιτές για τα άτομα που τις έχουν ανάγκη. Στο σημείο αυτό, πολλά κράτη μέλη της ΕΕ πρέπει να καταβάλουν μεγαλύτερες προσπάθειες να υλοποιήσουν τους στόχους που τέθηκαν στη Βαρκελώνη το 2002 και να συνεργαστούν πιο στενά με τις συναφείς τοπικές και περιφερειακές αρχές για την επίτευξη αυτού του στόχου. |
1.17 |
Η αξία των μακροπρόθεσμων πολιτικών στόχων εξαρτάται από τη χάραξη συγκεκριμένων πολιτικών οι οποίες, με επαρκή χρηματοδότηση, θα λαμβάνουν υπόψη κάθε μέλος των τοπικών κοινοτήτων και θα είναι επωφελείς για όλους. Παράλληλα, πρέπει να προωθηθούν και να ενθαρρυνθούν νέες πρωτοβουλίες οι οποίες εξαλείφουν τα γυναικεία και ανδρικά στερεότυπα των φύλων τόσο στον επαγγελματικό και στον ιδιωτικό βίο όσο και στην πολιτική. |
1.18 |
Η ΕΤΠ φρονεί ότι θεμελιώδης στόχος είναι να διασφαλιστεί ότι παρέχονται συγκεκριμένες ευκαιρίες οι οποίες θα καταστήσουν την ισότητα των φύλων πραγματικότητα. Σε τελευταία ανάλυση, η ύπαρξη ευκαιριών είναι εκείνη που θα δημιουργήσει τη διαφορά. Μέλημα της αγοράς είναι το κέρδος και οι τιμολογιακές πολιτικές αλλά και η ποιότητα των παρεχόμενων υπηρεσιών. Η ισότητα των φύλων μπορεί να επιτευχθεί μόνον εφόσον οι βασικές υπηρεσίες, δηλαδή υπηρεσίες καλής ποιότητας, καταστούν διαθέσιμες σε όλους τους πολίτες. Το σχέδιο κοινωνικής δράσης της ΕΕ θα πρέπει να εξετάσει τις πτυχές αυτές. |
Πρόβλεψη ενός στέρεου και πλήρως εφαρμοζόμενου νομικού πλαισίου
1.19 |
Πριν από αρκετές δεκαετίες η Ευρώπη νομοθέτησε υπέρ της ισότητας των αποδοχών, αλλά ακόμα και σήμερα απέχουμε πολύ από αυτό το στόχο (2). Πρέπει να αναληφθεί ισχυρή πολιτική δέσμευση από τα όργανα της ΕΕ για την επιβολή της ισχύουσας νομοθεσίας και των οδηγιών, ακόμη και με την προσφυγή στη δικαιοσύνη εναντίον των κρατών μελών που συνεχίζουν να αγνοούν την ισχύουσα και μελλοντική νομοθεσία και τις οδηγίες. Η ΕΕ θα πρέπει να λάβει υπόψη της τις τρέχουσες συνθήκες και τις εργασίες τις προερχόμενες από την ισχυρή δέσμευση των κρατών μελών υπέρ της ισότητας των φύλων. Η ισότητα των φύλων πρέπει να αποτελέσει πραγματική προτεραιότητα σε όλα τα κράτη μέλη. Έτσι, θα μπορούσε, επίσης, να ενισχυθεί η θέση της ΕΕ όταν εξετάζονται θέματα σχετικά με την ισότητα των φύλων. |
1.20 |
Το ίδιο ισχύει και για την επείγουσα ανάγκη ενίσχυσης της δράσης για την εξάλειψη της εμπορίας ανθρώπων. Οι περιφερειακές και τοπικές αρχές πρέπει να υποστηριχθούν στην καταπολέμηση της μάστιγας της εμπορίας ανθρώπων και της οικονομικής εκμετάλλευσης των παράνομων μεταναστών. Το πρόβλημα της εμπορίας ανθρώπων έχει λάβει πλέον τεράστιες διαστάσεις και πρέπει να αντιμετωπιστεί το ταχύτερο δυνατόν. Επίσης, πρέπει να δοθεί προσοχή προκειμένου να διασφαλιστεί ο σεβασμός της αξιοπρέπειας και των δικαιωμάτων των παράνομων μεταναστών και ειδικά των γυναικών και των παιδιών που υποβάλλονται σε κράτηση. Η Επιτροπή των Περιφερειών θα καταβάλλει εντατικές προσπάθειες με στόχο την ενθάρρυνση και ενίσχυση της συνεργασίας των μελών της για την καταπολέμηση αυτών των καταχρήσεων. Αυτό θα αυξήσει την αποτελεσματικότητα της συνεργασίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης στην καταπολέμηση αυτών των σοβαρών εγκληματικών πράξεων οι οποίες επιφέρουν μεγάλα δεινά και εξαθλίωση και συνιστούν προσβολή της ανθρώπινης αξιοπρέπειας. Επίσης, θα παράσχει μια ισχυρότερη βάση για διεθνή συνεργασία σε όλα τα επίπεδα διακυβέρνησης, η οποία θα πρέπει να ενισχυθεί. |
1.21 |
Η βία η οποία συνδέεται με τα φύλα πρόκειται συνήθως για άσκηση βίας από άνδρες σε βάρος γυναικών. Πρόκειται για σοβαρό κοινωνικό πρόβλημα και απειλή για την υγεία, την ευημερία, και τη ζωή των γυναικών και των παιδιών. Πρόκειται για παραβίαση του θεμελιώδους δικαιώματος στη ζωή, την ασφάλεια, την ελευθερία, την αξιοπρέπεια και τη φυσική και συναισθηματική ακεραιότητα. Η σημαντικότερη προληπτική δράση είναι η διάδοση γνώσεων και η δραστήρια εργασία με εκτιμήσεις και συμπεριφορές. Μέσω της ενεργού δέσμευσης για μεγαλύτερη ισότητα μπορούμε να δημιουργήσουμε μια κοινωνία όπου οι νέες και οι νέοι θα έχουν τις ίδιες προϋποθέσεις και τα ίδια δικαιώματα, μια κοινωνία όπου οι νέες και οι γυναίκες δεν θα υφίστανται τη βία των ανδρών. Οι τοπικές και περιφερειακές αρχές, οι οποίες βρίσκονται πλησιέστερα στους πολίτες έχουν μεγάλη ευθύνη για αυτά τα θέματα αλλά και πολλές εμπειρίες, ορθά παραδείγματα και προγράμματα που απευθύνονται τόσο στα θύματα όσο και στους ενόχους. |
Ισότητα των φύλων στη λήψη αποφάσεων
1.22 |
Για να επιτευχθεί πραγματική ισότητα μεταξύ ανδρών και γυναικών, πρέπει να αντιμετωπιστεί το πρόβλημα της υποεκπροσώπησης των γυναικών στη λήψη αποφάσεων στον πολιτικό και οικονομικό τομέα. Ως προς αυτό, οι τοπικές και περιφερειακές αρχές μπορούν να διαδραματίσουν καθοριστικό ρόλο διότι, όσον αφορά τη συμμετοχή στην πολιτική και οικονομική ζωή, η ισότητα ανδρών και γυναικών πρέπει να οικοδομηθεί από τη βάση προς την κορυφή. Στο πλαίσιο αυτό, η ΕΤΠ προτείνει να συζητηθεί η ιδέα των συστημάτων ποσοστώσεων στα διάφορα επίπεδα διακυβέρνησης. Ωστόσο, οι ποσοστώσεις από μόνες τους δεν μπορούν να λύσουν το πρόβλημα της ανισότητας και των διακρίσεων, αλλά μπορούν να αποτελέσουν ένα από τα στοιχεία μιας ευρύτερης και ολοκληρωμένης στρατηγικής για την εξάλειψη των υφιστάμενων δομών οι οποίες αποκλείουν επί του παρόντος τις γυναίκες από τη διαδικασία λήψης αποφάσεων. |
1.23 |
Λαμβάνοντας υπόψη ότι το προσεχές έτος είναι αφιερωμένο στις «Ίσες Ευκαιρίες για Όλους», η ΕΤΠ οφείλει να προτρέψει τα κράτη μέλη να εκπληρώσουν την υποχρέωσή τους όσον αφορά τη διασφάλιση της ίσης εκπροσώπησης στις εθνικές αντιπροσωπείες που εκπροσωπούνται στην ΕΤΠ. |
1.24 |
Οι πολιτικές ομάδες της ΕΤΠ ενθαρρύνονται να συμμετάσχουν ενεργά στη συζήτηση για την ισότητα των φύλων. Ως τμήμα της δέσμευσής της έναντι του «Έτους», θα πρέπει η ίδια η ΕΤΠ να διαμορφώσει μια στρατηγική διευκρινίζοντας κατά ποιον τρόπο οι εθνικές αντιπροσωπείες και οι πολιτικές ομάδες θα πρέπει να αντιμετωπίσουν το ζήτημα της μη ισόρροπης εκπροσώπησης των φύλων στην περίπτωση των μελών της ΕΤΠ. |
1.25 |
Η ΕΤΠ πρέπει, επίσης, να δεσμευτεί μέσω των επιτροπών της και να διασφαλίσει ότι οι μελλοντικές γνωμοδοτήσεις της θα βασίζονται σε ισότιμες συμβολές και στην ισότιμη συμμετοχή γυναικών και ανδρών, καθώς και ότι η επίτευξη ίσης εκπροσώπησης στο σύνολο των εργασιών της Επιτροπής των Περιφερειών θα καταστεί ο στόχος της. |
Αλλαγή των πολιτιστικών προτύπων — Ισότητα με ουδέτερο τρόπο όσον αφορά τα φύλα
1.26 |
Οι τοπικές και περιφερειακές αρχές σε όλα τα κράτη μέλη ποικίλλουν όσον αφορά το μέγεθος και την ημερομηνία εγκαθίδρυσής τους, αλλά όχι όσον αφορά την αποστολή τους ή τις αρχές τους. Αποτελούν κυρίως έναν εναλλακτικό παράγοντα, επειδή έχουν γνώση των τοπικών και περιφερειακών αναγκών και βρίσκονται στην κατάλληλη θέση ώστε να διασφαλίζουν ότι οι προσφερόμενες υπηρεσίες ανταποκρίνονται στις ανάγκες βελτίωσης της ευημερίας των κοινοτήτων τους. |
1.27 |
Βασική πρόκληση αποτελούν η διοργάνωση ανοικτής συζήτησης για όλους τους πολίτες και η ανάληψη συγκεκριμένων δράσεων για την ισότητα των φύλων. |
1.28 |
Από τη δική τους πλευρά, οι τοπικές και περιφερειακές αρχές πρέπει να επιδιώξουν την προώθηση της ισότητας μεταξύ γυναικών και ανδρών μέσω έργων που χρηματοδοτούν οι ίδιες ή που χρηματοδοτούνται από κοινοτικούς πόρους στις πρώτες ήδη τάξεις του δημοτικού σχολείου, ακόμη και μέσω της ανταλλαγής επιτυχών εμπειριών μεταξύ των διαφόρων χωρών. |
1.29 |
Οι πολιτικές αρχές σε όλα τα επίπεδα διαθέτουν τα μέσα για να αλλάξουν την επικρατούσα αντίληψη και, κατά συνέπεια, τα πολιτιστικά πρότυπα. Αυτό θα μπορούσε να επιτευχθεί με στρατηγικές βασιζόμενες στις τοπικές κοινότητες με τη βοήθεια εκπαιδευτικών, εργοδοτών και εργαζομένων, εθνικών και διεθνών οργάνων και, κυρίως, των μέσων μαζικής ενημέρωσης για την αποτελεσματικότερη υλοποίηση της ισότητας των φύλων στην πράξη. Συγκεκριμένα, αυτό σημαίνει για τις τοπικές και περιφερειακές αρχές, αλλά και για τα εθνικά και κοινοτικά όργανα, ότι οφείλουν να συμπεριλάβουν την ισότητα των φύλων στο σύνολο της επικοινωνίας τους με τους πολίτες. Για το σκοπό αυτό, απαιτείται κατάλληλη εκπαίδευση και κατάρτιση των αρμόδιων ατόμων στα εν λόγω όργανα, αλλά επίσης και των εκπροσώπων των μέσων ενημέρωσης, προκειμένου να ευαισθητοποιηθούν όσον αφορά τα θέματα ισότητας των φύλων. Στο πλαίσιο της τρέχουσας συζήτησης για το μέλλον της Ευρώπης βάσει του Σχεδίου «Δ» της Επιτροπής για δημοκρατία, διάλογο και δημόσια συζήτηση, στο οποίο η Επιτροπή των Περιφερειών επιθυμεί να προσθέσει ένα τέταρτο «Δ» για τη διάσταση της αποκέντρωσης, τα ζητήματα ισότητας των φύλων πρέπει να συμπεριληφθούν ως βασικό στοιχείο προκειμένου να προσεγγίσει η Ευρώπη περισσότερο τους πολίτες της. |
2. Οι συστάσεις της Επιτροπής των Περιφερειών
2.1 |
Κατά συνέπεια, πέραν της διερεύνησης των εκπαιδευτικών, οικονομικών και κοινωνικών παραγόντων, η ΕΕ πρέπει να συνεργαστεί στενά με τα μέσα μαζικής ενημέρωσης και να επιδείξει βούληση για τη θέσπιση κωδίκων συμπεριφοράς, οι οποίοι, χωρίς να θίγουν τις κεκτημένες ελευθερίες και δημιουργικότητα, θα συμβάλλουν στην εκρίζωση των στοιχείων εκείνων που ανατρέπουν τις προτεραιότητες του χάρτη πορείας. Τα μέσα μαζικής ενημέρωσης θα μπορούσαν να αποτελέσουν ένα από τα μέσα διάδοσης των αξιών του χάρτη πορείας, αλλά τα περιχαρακωμένα κατεστημένα συμφέροντα διαθέτουν το δυναμικό να θέτουν κρυφά εμπόδια σε αυτήν την πορεία. Ούτως, η επίτευξη των στόχων του χάρτη πορείας μπορεί, σε τελευταία ανάλυση, να αποτελέσει δοκιμασία όσον αφορά την ικανότητα της ΕΕ να δημιουργήσει μια κοινωνία, η οποία καταβάλλει πραγματικές και όχι προσχηματικές προσπάθειες όσον αφορά την ισότητα των φύλων. |
2.2 |
Η δημοκρατία, προκειμένου να είναι ουσιαστική και αποτελεσματική, πρέπει να διασφαλίζει τη δυνατότητα πλήρους συμμετοχής των πολιτών στη λήψη των τελικών δεσμευτικών αποφάσεων που επηρεάζουν την καθημερινή τους ζωή. Ενόσω η ανισότητα των φύλων εξακολουθεί να υφίσταται στη διαδικασία λήψης των αποφάσεων, η δημοκρατία θα συνεχίσει επίσης να είναι ανολοκλήρωτη σε ολόκληρη την ΕΕ. Η ΕΤΠ και τα θεσμικά όργανα της ΕΕ πρέπει να συνεργαστούν και να επισπεύσουν τη μεταρρύθμιση των δημοκρατικών διαδικασιών στα κράτη μέλη, προτείνοντας τα δεοντολογικά πρότυπα της πολιτικής διακυβέρνησης ενός ολοένα και περισσότερο παγκοσμιοποιημένου κόσμου. Η ισότητα των φύλων συνιστά ένα τέτοιο δεοντολογικό πρότυπο. |
2.3 |
Το θέμα της οικογενειακής βίας και ιδιαίτερα η βία που ασκούν οι άνδρες σε βάρος των γυναικών πρέπει να εξεταστεί και σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Επιτροπής, δεδομένου ότι η ενίσχυση της συνεργασίας των μελών θα διευκολύνει τη δίωξη προσώπων που κατηγορούνται για άσκηση οικογενειακής βίας, ακόμη και εάν έχουν αλλάξει χώρα διαμονής. |
2.4 |
Πιθανότατα, η ισότητα των φύλων να είναι δύσκολο να επιτευχθεί έως ότου καταστούν ευρέως προσβάσιμες οι υπηρεσίες που αποδίδουν στις γυναίκες τη θέση που τους αξίζει στις δομές λήψης των αποφάσεων. Με την επίτευξη των στόχων του χάρτη πορείας αυξάνονται οι δυνατότητες των γυναικών να εισέλθουν στην αγορά εργασίας και ενισχύονται οι ευκαιρίες τους για οικονομική ανεξαρτησία. |
2.5 |
Οι περιφερειακές και τοπικές αρχές, ως βασικοί εργοδότες, πρέπει να αναλάβουν καθοδηγητικό ρόλο θέτοντας υψηλά πρότυπα σε ό,τι αφορά την ισότητα των φύλων. Αυτό σε πολλές περιπτώσεις θα επιτευχθεί μέσω της διασφάλισης της ισότητας των φύλων στις επιτροπές πρόσληψης προσωπικού. Αυτή η συνιστώσα συχνά αγνοείται ως ζωτικό στοιχείο στη λήψη των αποφάσεων. |
2.6 |
Ως περαιτέρω βήμα προς αυτήν την κατεύθυνση, πρέπει να επιδιωχθεί να λειτουργήσει η ΕΤΠ ως πρότυπο απέναντι στους τοπικούς, περιφερειακούς, εθνικούς και ευρωπαϊκούς θεσμούς και να διασφαλίσει ότι στις πολιτικές πρόσληψης προσωπικού αναγνωρίζεται πλήρως η κατανόηση των θεμάτων ισότητας των φύλων από τους μελλοντικούς υποψηφίους και ότι οι εν ενεργεία υπάλληλοι ευαισθητοποιούνται για το συγκεκριμένο ζήτημα μέσω της κατάρτισης και της επανεκπαίδευσης. |
2.7 |
Η ΕΤΠ δεν διαθέτει ισόρροπη εκπροσώπηση των φύλων μεταξύ των μελών της και, επομένως, δεν μπορεί να εκληφθεί ως πρότυπο ορθής πρακτικής για την τοπική και την περιφερειακή διακυβέρνηση στην ΕΕ. Το «Ευρωπαϊκό Έτος Ίσων Ευκαιριών για Όλους» θα πρέπει να λειτουργήσει ως καταλύτης έναντι των εθνικών αντιπροσωπειών και των πολιτικών ομάδων που εκπροσωπούνται στην ΕΤΠ για τη διαμόρφωση μιας στρατηγικής όσον αφορά τον τρόπο με τον οποίο θα επιδιωχθεί η ισότητα των φύλων, καθώς και για τη δημοσίευση της εν λόγω στρατηγικής κατά το 2007. |
2.8 |
Πρέπει να αντιμετωπιστούν με θάρρος άλλοι τομείς στους οποίους οι ανισότητες μεταξύ των φύλων δυσχεραίνουν την επίτευξη των συμφωνημένων στόχων λόγω της τάσης τους να καθυστερούν ή να παρακωλύουν την πλήρη και ισότιμη συμμετοχή των γυναικών σε όλους τους τομείς ζωής. Χαρακτηριστικά παραδείγματα είναι δυνατόν να εντοπιστούν σε πολλούς τομείς της κοινωνικής πολιτικής, στην οποία συμπεριλαμβάνονται τα συστήματα υγειονομικής περίθαλψης, εκπαίδευσης, κοινωνικής ασφάλισης, στέγασης, κλπ., τα οποία δεν είναι επαρκώς ευαισθητοποιημένα σε ό,τι αφορά τις διαφορές μεταξύ των δυο φύλων. |
2.9 |
Για την εφαρμογή περισσότερων φιλικών προς την οικογένεια μέτρων, τα οποία διασφαλίζουν σε γυναίκες και άνδρες ίση πρόσβαση στην αμειβόμενη απασχόληση και στις υπηρεσίες, οι τοπικές και περιφερειακές αρχές μπορούν να επιδιώξουν την ανάληψη πρωτοβουλιών συνεργασίας με ιδιωτικές και δημόσιες οντότητες, στόχο των οποίων να αποτελεί η ενίσχυση της πρόσβασης σε υπηρεσίες παιδικής μέριμνας, η χρηματοδότηση των οποίων μπορεί να υλοποιηθεί μέσω των διαρθρωτικών ταμείων ή/και του νέου προγράμματος Progress. Η Επιτροπή των Περιφερειών πρέπει να λειτουργήσει ως πρότυπο τόσο για τις πολιτικές της δομές, όσο και για τους υπαλλήλους της. Προκειμένου να επιτευχθεί αυτός ο στόχος, η ΕΤΠ πρέπει να αναλάβει ηγετικό ρόλο σε ό,τι αφορά την παροχή υπηρεσιών παιδικής μέριμνας, δεδομένου ότι οι κτιριακές της εγκαταστάσεις χρησιμοποιούνται διαρκώς από τους υπαλλήλους της, από διάφορες ενώσεις και πολιτικές προσωπικότητες. |
2.10 |
Για όλους αυτούς τους λόγους, θα πρέπει να ληφθεί σοβαρά υπόψη το δυναμικό των τοπικών και περιφερειακών αρχών, δεδομένου ότι αυτές βρίσκονται σε καλύτερη θέση για την εφαρμογή του χάρτη πορείας με την πλήρη γνώση του πολιτιστικού και κοινωνικοοικονομικού περιβάλλοντος εντός του οποίου αυτός πρέπει να εφαρμοστεί. Στην παρούσα γνωμοδότηση διατυπώνεται η άποψη ότι οι στόχοι του χάρτη πορείας μπορούν να υλοποιηθούν μόνο εάν η διαδικασία για την επίτευξη της ισότητας των φύλων στηριχθεί σε μια προσέγγιση από τη βάση προς την κορυφή με την πλήρη συμμετοχή των πολιτών σε τοπικό και περιφερειακό επίπεδο. Σ' αυτό το πλαίσιο, εξαιρετικά χρήσιμη αναφορά αποτελεί ο «Ευρωπαϊκός Χάρτης για την Ισότητα των Φύλων στις Τοπικές Κοινωνίες» του ΣΚΠΕ, ο οποίος αντικατοπτρίζει συνολικά τους στόχους του χάρτη πορείας, ανάλογα με τις αρμοδιότητες των τοπικών αρχών. Πράγματι, η περιφερειακή και τοπική διοίκηση πρέπει να συμμετάσχουν άμεσα μέσω ενός αποκεντρωμένου χάρτη πορείας. Η ΕΤΠ και τα μέλη της πρέπει να προωθήσουν και να υποστηρίξουν την ισότητα των δύο φύλων και να δράσουν ως θεματοφύλακές της. |
2.11 |
Με την έγκριση των δημοσιονομικών αρχών της ΕΤΠ, η Επιτροπή των Περιφερειών πρέπει να διοργανώνει ένα ετήσιο φόρουμ για την ισότητα, το οποίο θα έχει ως στόχο να συγκεντρώνει τις τοπικές και περιφερειακές, τις δημόσιες, τις ιδιωτικές και τις μη κερδοσκοπικές δυνάμεις για ανταλλαγή μεθόδων, γνώσεων και εμπειριών. Για να επιτευχθεί ευρεία συμμετοχή πρέπει το κόστος να είναι χαμηλό. |
Βρυξέλλες, 6 Δεκεμβρίου 2006.
Ο Πρόεδρος
της Επιτροπής των Περιφερειών
Michel DELEBARRE
(1) Γνωμοδότηση με θέμα «Οι γυναίκες και η φτώχεια στην Ευρωπαϊκή Ένωση», CdR 151/2005 fin.
(2) Gurmai, Z. (2006). Roadmap has no fast lane. Έγγραφο θέσης PES.
10.3.2007 |
EL |
Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης |
C 57/34 |
Γνωμοδότηση της Επιτροπής των Περιφερειών της 6ης Δεκεμβρίου 2006 για την Ανακοίνωση της Επιτροπής «Εφαρμογή του κοινοτικού προγράμματος της Λισσαβώνας: κοινωνικές υπηρεσίες κοινής ωφελείας στην Ευρωπαϊκή Ένωση»
(2007/C 57/08)
Η ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΤΩΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΩΝ,
ΕΧΟΝΤΑΣ ΥΠΟΨΗ την Ανακοίνωση της Επιτροπής « Εφαρμογή του κοινοτικού προγράμματος της Λισσαβώνας:κοινωνικές υπηρεσίες κοινής ωφελείας στην Ευρωπαϊκή Ένωση » COM(2006) 177 τελικό
ΕΧΟΝΤΑΣ ΥΠΟΨΗ την απόφαση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής της 26ης Απριλίου 2006 να ζητήσει τη γνωμοδότηση της ΕΤΠ για το θέμα αυτό, σύμφωνα με το άρθρο 265, παράγραφος 1, της συνθήκης περί ιδρύσεως της Ευρωπαϊκής Κοινότητας
ΕΧΟΝΤΑΣ ΥΠΟΨΗ την απόφαση του Προεδρείου της 13ης Ιουνίου 2006 να αναθέσει στην επιτροπή Οικονομική και Κοινωνική Πολιτική να εκπονήσει τη σχετική γνωμοδότηση
ΕΧΟΝΤΑΣ ΥΠΟΨΗ το άρθρο 16 της συνθήκης περί ιδρύσεως της Ευρωπαϊκής Κοινότητας, σχετικά με τις οικονομικές υπηρεσίες κοινής ωφελείας, καθώς και τα άρθρα 2, 5, 73, 81, 86, 87, 88, και 295 της Ε.Κ
ΕΧΟΝΤΑΣ ΥΠΟΨΗ το άρθρο 36 του Ευρωπαϊκού Χάρτη Θεμελιωδών Δικαιωμάτων όσον αφορά την πρόσβαση στις οικονομικές υπηρεσίες κοινής ωφέλειας
ΕΧΟΝΤΑΣ ΥΠΟΨΗ το άρθρο ΙΙΙ-122 της συνθήκης για τη θέσπιση συντάγματος για την Ευρώπη που υπεγράφη από τους αρχηγούς κρατών και κυβερνήσεων στις 29 Οκτωβρίου 2004 στη Ρώμη
ΕΧΟΝΤΑΣ ΥΠΟΨΗ τη γνωμοδότησή της με θέμα «Το Πράσινο Βιβλίο για τις υπηρεσίες κοινής ωφέλειας στην Ευρώπη» (CdR 149/2003 fin) (1)
ΕΧΟΝΤΑΣ ΥΠΟΨΗ τη γνωμοδότησή της για την «Ανακοίνωση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για τις υπηρεσίες κοινής ωφέλειας στην Ευρώπη» (CdR 470/2000 fin) (2)
ΕΧΟΝΤΑΣ ΥΠΟΨΗ τη γνωμοδότησή της για το «Σχέδιο απόφασης της Επιτροπής για την εφαρμογή των διατάξεων του άρθρου 86 της περί ιδρύσεως της Ευρωπαϊκής Κοινότητας στις κρατικές ενισχύσεις υπό μορφή αντιστάθμισης για την παροχή δημόσιας υπηρεσίας, καθώς και για σχέδιο οδηγίας για την τροποποίηση της οδηγίας 80/723/ΕΟΚ της Επιτροπής περί της διαφάνειας των οικονομικών σχέσεων μεταξύ των κρατών μελών και των δημοσίων επιχειρήσεων και για σχέδιο κοινοτικής πλαισίωσης των κρατικών ενισχύσεων υπό μορφή αντιστάθμισης για την παροχή δημόσιας υπηρεσίας» (CdR 155/2004 fin) (3)
ΕΧΟΝΤΑΣ ΥΠΟΨΗ τη γνωμοδότησή της για την «Πρόταση για οδηγία του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου σχετικά με τις υπηρεσίες στην εσωτερική αγορά» (CdR 154/2004 fin) (4)
ΕΧΟΝΤΑΣ ΥΠΟΨΗ τη γνωμοδότηση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για το «Πράσινο Βιβλίο σχετικά με τις συμπράξεις δημόσιου και ιδιωτικού τομέα και το κοινοτικό δίκαιο των δημοσίων συμβάσεων και των συμβάσεων παραχώρησης» (CdR 239/2004 fin) (5)
ΕΧΟΝΤΑΣ ΥΠΟΨΗ τη γνωμοδότησή της για το «Λευκό Βιβλίο σχετικά με τις υπηρεσίες κοινής ωφέλειας» (CdR 327/2004) (6)
ΕΧΟΝΤΑΣ ΥΠΟΨΗ το σχέδιο γνωμοδότησή της (CdR 181/2006 rev.1), που υιοθετήθηκε από την επιτροπή «Οικονομική και Κοινωνική Πολιτική» στις 20 Οκτωβρίου 2006 (εισηγητής ο κ. Jean Louis Destans, Πρόεδρος του Γενικού Συμβουλίου του Eure (FR/PSE)
Εκτιμώντας ότι:
1. |
οι κοινωνικές υπηρεσίες κοινής ωφελείας (ΚΥΚΩ), μολονότι έχουν αναπτυχθεί διαφορετικά στα κράτη μέλη, αποτελούν ουσιαστικό στοιχείο του ευρωπαϊκού κοινωνικού προτύπου (7), |
2. |
είναι αναγκαίο να διασφαλιστεί σε κοινοτικό επίπεδο ένα σταθερό και διαφανές νομικό πλαίσιο για την ανάπτυξη των ΚΥΚΩ, με πλήρη σεβασμό της αρχής της επικουρικότητας και κυρίως των αρμοδιοτήτων των τοπικών και περιφερειακών αρχών όσον αφορά τους στόχους, τη διαχείριση και τη χρηματοδότησή τους, |
3. |
η ελευθερία της τοπικής διοίκησης και η αρχή της ελευθερίας όσον αφορά τους στόχους και την οργάνωση των ΚΥΚΩ από τα κράτη μέλη πρέπει να επαναβεβαιωθούν τόσο περισσότερο μάλιστα όταν οι τοπικές αρχές είναι πολύ συχνά οι κυρίως υπεύθυνες για τη διαχείριση των εν λόγω υπηρεσιών ως παράγοντες αλληλεγγύης στη ζωτική τους περιοχή, |
4. |
πρέπει να υπομνησθεί ότι οι ΚΥΚΩ αποτελούν αναπόσπαστο μέρος της οικογένειας των υπηρεσιών κοινής ωφέλειας (ΥΚΩ) και, συνεπώς, είναι υπεύθυνες για τη σημαντική λειτουργία αλληλεγγύης και προστασίας του ανθρώπινου και κοινωνικού ιστού σε ολόκληρη την επικράτεια της Ε.Ε, |
5. |
πρέπει να καθιερωθεί μια σχέση με το άρθρο 16 της συνθήκης περί ιδρύσεως της Ευρωπαϊκής Κοινότητας στο οποίο να τονίζεται κυρίως ο ρόλος που διαδραματίζουν οι υπηρεσίες γενικού οικονομικού ενδιαφέροντος (ΥΓΟΕ) όσον αφορά την βελτίωση της κοινωνικής και εδαφικής συνοχής της Ένωσης και ότι, στο μέλλον, το δικαίωμα των πολιτών να έχουν πρόσβαση στις ΚΥΚΩ πρέπει να αναγνωριστεί και να διασφαλιστεί ως θεμελιώδες δικαίωμα πρόσβασης στις ΥΓΟΕ το οποίο αναγνωρίζεται από το άρθρο 36 του Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ε.Ε, |
6. |
οι ΚΥΚΩ αποτελούν, άλλωστε, όπως και οι λοιπές ΥΓΟΕ, αποτελεσματικό όργανο εφαρμογής της στρατηγικής της Λισαβόνας προς όφελος της ανάπτυξης και της ανταγωνιστικότητας των περιφερειών της Ε.Ε, |
7. |
πρέπει, συνεπώς, να γίνει ευκρινέστερη διάκριση μεταξύ των εννοιών ΥΚΩ και ΥΓΟΕ προκειμένου να προσδιοριστούν οι ιδιαιτερότητες των ΚΥΚΩ με μεγαλύτερη ακρίβεια, |
8. |
χάρη στη διάκριση αυτή, θα καταστεί δυνατό να καταδειχθούν οι διαφορετικές νομικές συνέπειες αυτής της διαφοροποίησης και να διασφαλιστεί για τους τοπικούς παράγοντες η βέλτιστη ασφάλεια δικαίου και δημοσιονομική βεβαιότητα όσον αφορά την εφαρμογή του κοινοτικού δικαίου στις κοινωνικές υπηρεσίες κοινής ωφελείας και ένα ορισμένο περιθώριο ελιγμών. Με τον τρόπο αυτό, η Ένωση θα μπορέσει να ενισχύσει περισσότερο την αποστολή των τοπικών παραγόντων προς όφελος των ΚΥΚΩ, |
9. |
βάσει των ανωτέρω, η Επιτροπή οφείλει να καταβάλει προσπάθειες για να υποστηρίξει το εφαρμοστέο στις ΚΥΚΩ δίκαιο προκειμένου να αυξηθεί η διαφάνεια του τομέα των ΚΥΚΩ και να αποτραπεί η δημιουργία μας κατάστασης ανασφάλειας όσον αφορά το εφαρμοστέο κοινοτικό δίκαιο στον εν λόγω τομέα, |
10. |
πρέπει, τέλος, να προβλεφθεί η αναγκαία συνοχή των θέσεων που υιοθέτησε η Ε.Ε. στο πλαίσιο της νομοθεσίας που θα ισχύσει για τις ΚΥΚΩ με τις θέσεις που υιοθετεί ή θα υιοθετήσει στα πλαίσια των διαπραγματεύσεων με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Εμπορίου (ΠΟΕ), κυρίως με τις θέσεις που αφορούν την πτυχή «κοινωνικές υπηρεσίες και υγεία» της γενικής συμφωνίας για τις συναλλαγές στον τομέα των υπηρεσιών (GATS), |
κατά την 67η σύνοδο ολομέλειάς της, της 6ης και 7ης Δεκεμβρίου 2006 (συνεδρίαση της 6ης Δεκεμβρίου 2006), υιοθέτησε την ακόλουθη γνωμοδότηση.
1. Θέσεις της Επιτροπής των Περιφερειών
Η Επιτροπή των Περιφερειών
1.1 |
εκφράζει την ικανοποίησή της για την πρωτοβουλία της Επιτροπής στο πλαίσιο της εφαρμογής του Λευκού Βιβλίου για τις υπηρεσίες κοινής ωφέλειας το οποίο αναφέρεται σε μια πιο συστηματική και στοχοθετημένη προσέγγιση των ιδιαιτεροτήτων των κοινωνικών υπηρεσιών και των υπηρεσιών υγείας που είναι γενικού ενδιαφέροντος, προκειμένου να διευκρινιστεί το πλαίσιο εντός του οποίου λειτουργούν, |
1.2 |
επικροτεί την ένταξη της συγκεκριμένης ενέργειας στα πλαίσια της υλοποίησης των στόχων της στρατηγικής της Λισαβόνας και της κοινωνικής ατζέντας, δεδομένου ότι οι ΚΥΚΩ, όπως και οι ΥΓΟΕ, αποτελούν συγχρόνως πηγή αλληλεγγύης και ανταγωνιστικότητας για την οικονομία της Ε.Ε. αλλά και πρόσφορο έδαφος, ενδεχομένως, για τη δημιουργία τοπικών θέσεων απασχόλησης αλλά και συστατικό στοιχείο του ευρωπαϊκού κοινωνικού προτύπου και των εθνικών συστημάτων κοινωνικής πρόνοιας και ένταξης, |
1.3 |
υποστηρίζει το στόχο της ανακοίνωσης που αποσκοπεί στην αναγνώριση του χαρακτήρα της κοινής ωφέλειας των κοινωνικών υπηρεσιών. Πράγματι, οι ζωτικές αυτές υπηρεσίες διασφαλίζουν μια ειδική αποστολή κοινωνικής πρόνοιας και αλληλεγγύης και παρέχονται άμεσα από τις τοπικές και περιφερειακές αρχές ή έχουν ανατεθεί σε συγκεκριμένους φορείς οι οποίοι είναι υπεύθυνοι γι' αυτές. Εξαρτώνται, έτσι, από μια ρυθμιστική διαδικασία που αποφασίζουν τα κράτη μέλη έχοντας υπόψη τους στόχους των δημοσίων πολιτικών που τους έχουν ανατεθεί στον κοινωνικό τομέα. Η εφαρμογή της απαίτησης για την ορθή εκπλήρωση των στόχων τους, όπως αυτοί ορίζονται στα άρθρα 16 και 82, παράγραφος 2, της συνθήκης, αποτελεί εκ των προτέρων δεδομένη αρχή, |
1.4 |
επιθυμεί να επιβεβαιώσει ότι οι ΚΥΚΩ δεν μπορούν να θεωρηθούν ως υπολειμματική κατηγορία υπηρεσιών για τον πληθυσμό αλλά, αντίθετα, φορείς καθολικής πρόσβασης όλων των πολιτών σε κοινωνικές υπηρεσίες ποιότητας, |
1.5 |
υπενθυμίζει, πράγματι, ότι οι ΚΥΚΩ, αποβλέπουν στην διασφάλιση της υλοποίησης στόχων κοινωνικών πολιτικών που υπάγονται στην δικαιοδοσία των κρατών μελών όπως είναι η κοινωνική πρόνοια, η ικανοποίηση των βασικών κοινωνικών αναγκών, κυρίως της υγείας, της στέγασης, της εκπαίδευσης, της φροντίδας και της περίθαλψης των ηλικιωμένων ατόμων καθώς και των ατόμων με αναπηρίες, η κατάρτιση και η απασχόληση, καθώς και η αλληλεγγύη προς τα ευπαθή και τα χρήζοντα βοήθειας άτομα που εξαρτώνται περισσότερο από όλους από τις υπηρεσίες της κοινωνικής πρόνοιας, |
1.6 |
υπενθυμίζει ότι οι ΚΥΚΩ συμμετέχουν ενεργά στην αποτελεσματική εφαρμογή των δικαιωμάτων του ανθρώπου και στο σεβασμό της ανθρώπινης αξιοπρέπειας όπως αυτά ορίζονται στον Ευρωπαϊκό Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων και απορρέουν από την κοινή συνταγματική παράδοση των κρατών μελών και των διεθνών τους υποχρεώσεων μέσω κυρίως του αναθεωρημένου κοινωνικού χάρτη του Συμβουλίου της Ευρώπης και της Οικουμενικής Διακήρυξης των δικαιωμάτων του ανθρώπου, |
1.7 |
θεωρεί ότι οι ΚΥΚΩ συμμετέχουν στην υλοποίηση των στόχων της Κοινότητας, όπως αυτοί ορίζονται στα άρθρα 2 και 3 της συνθήκης, ιδίως για την επίτευξη ενός υψηλού επιπέδου κοινωνικής προστασίας, την άνοδο του βιοτικού επιπέδου, την επίτευξη ενός υψηλού επιπέδου προστασίας της υγείας και την ενίσχυση της οικονομικής και κοινωνικής συνοχής, |
1.8 |
επιβεβαιώνει ότι, για το λόγο αυτό, είναι προς το συμφέρον της Κοινότητας να αναπτυχθούν και να εκσυγχρονιστούν οι ΚΥΚΩ μέσα σε ένα σταθερό οικονομικό και νομικό πλαίσιο και να αποτελέσουν ρύθμισης από τις αρμόδιες δημόσιες αρχές σε τοπικό και περιφερειακό επίπεδο, |
1.9 |
επικροτεί την προσπάθεια της Επιτροπής να προσδιορίσει τα χαρακτηριστικά των ΚΥΚΩ καθώς και τα μέτρα εκσυγχρονισμού που επιβάλλεται να ληφθούν λόγω των προκλήσεων που συνδέονται με την ικανοποίηση των σημερινών κοινωνικών αναγκών και των μελλοντικών που οφείλονται κυρίως στη γήρανση του πληθυσμού και στις απαιτήσεις για συνοχή και κοινωνική ένταξη σε τοπικό και περιφερειακό επίπεδο, |
1.10 |
συμμερίζεται την ανάλυση της Επιτροπής όσον αφορά τα συγκεκριμένα χαρακτηριστικά των εν λόγω υπηρεσιών, κυρίως από απόψεως λειτουργίας σύμφωνα με την αρχή της αλληλεγγύης, της παροχής προσωπικών υπηρεσιών. Οι ιδιαιτερότητες αυτές πρέπει να λαμβάνονται υπόψη όσον αφορά τους όρους εφαρμογής του κοινοτικού δικαίου της εσωτερικής αγοράς και του ανταγωνισμού, λαμβανομένων υπόψη του ασθενούς τους αντίκτυπου στις ενδοκοινοτικές συναλλαγές και της ανάγκης ανάπτυξής τους προς το συμφέρον της Κοινότητας, |
1.11 |
έχει πειστεί ότι πρέπει να μετριαστεί η σημερινή έλλειψη ασφάλειας δικαίου όσον αφορά τους όρους εφαρμογής του κοινοτικού δικαίου και τους κανόνες υλοποίησης των ΚΥΚΩ. Ελλείψει ασφαλείας δικαίου, οι ΚΥΚΩ διέπονται καταχρηστικά από τους γενικούς κανόνες του ανταγωνισμού και της εσωτερικής αγοράς, πράγμα το οποίο δεν είναι ευκταίο λαμβανομένων υπόψη των συγκεκριμένων στόχων που τους έχουν ανατεθεί, ιδίως από τις τοπικές και περιφερειακές αρχές. Αυτή η έλλειψη ασφάλειας δικαίου κατέστη εμφανής κυρίως με την ευκαιρία της συζήτησης για την ένταξή τους ή όχι στην πρόταση οδηγίας για τις υπηρεσίες στην εσωτερική αγορά και οδήγησε στον αποκλεισμό τους από το πεδίο εφαρμογής της, |
1.12 |
εκφράζει την ιδιαίτερη ικανοποίησή της για την υπόμνηση που γίνεται σχετικά με την τήρηση της αρχής της επικουρικότητας που αναγνωρίζει στα κράτη μέλη και στις αρχές της τοπικής τους αυτοδιοίκησης ότι διαθέτουν την αποκλειστική αρμοδιότητα να ορίζουν την περίμετρο και τις αρχές οργάνωσης των ΚΥΚΩ καθώς και τον τρόπο χρηματοδότησης και ρύθμισής τους, |
1.13 |
φρονεί, εξάλλου, ότι οι ΚΥΚΩ πρέπει κατ' αρχήν να αναληφθούν από τους πλέον κατάλληλους παρόχους. Οι απαιτήσεις τους για καθολικότητα, πρόσβαση, ποιότητα και περιφερειακό προγραμματισμό δεν μπορούν να ικανοποιηθούν αυτόματα από την αγορά και απαιτούν δημόσια διαρθρωτική παρέμβαση, κυρίως για τα συστήματα προσφοράς και τιμολόγησης από τις τοπικές και περιφερειακές αρχές που βρίσκονται εγγύτερα στους πολίτες, |
1.14 |
φρονεί ότι ο χαρακτήρας των αναγκών επιβίωσης που πρέπει να ικανοποιηθούν (στέγαση, υγεία, απασχόληση), η ασυμμετρία πληροφόρηση μεταξύ των παρόχων και των αιτούντων τις υπηρεσίες ΚΥΚΩ και η ευπάθεια σημαντικού μέρους αυτών χρειάζονται και δικαιολογούν παρόμοια πλαισίωση της προσφοράς η οποία να αποκλίνει από τις «κανονικές» σχέσεις προμηθευτή/καταναλωτή, |
1.15 |
θεωρεί ότι δεν είναι θέμα αντιπαράθεσης των θεμελιωδών ελευθεριών της εσωτερικής αγοράς προς την υλοποίηση των θεμελιωδών δικαιωμάτων της Ε.Ε. ή ακόμη προς την απαίτηση για δέουσα εκπλήρωση των στόχων γενικού ενδιαφέροντος αλλά, αντίθετα, θέμα συμβιβασμού τους, μέσω ενός προσαρμοσμένου κοινοτικού πλαισίου, προς την ιδιαιτερότητα των εν λόγω υπηρεσιών, προς τους συγκεκριμένους στόχους που έχουν ανατεθεί στους δημόσιους και ιδιωτικούς φορείς, λαμβανομένου συγχρόνως, υπόψη του γενικότερα ασθενούς αντίκτυπου που έχουν οι εν λόγω υπηρεσίες εγγύτητας στις ενδοκοινοτικές συναλλαγές. Αυτό το πνεύμα συμβιβασμού πρέπει να ισχύει τόσο από πλευράς εσωτερικής αγοράς όσο και εξωτερικής πολιτικής της Ε.Ε., ιδίως όσον αφορά την πτυχή των κοινωνικών υπηρεσιών και των υπηρεσιών υγείας των διαπραγματεύσεων για τη Γενική Συμφωνία για τις συναλλαγές στον τομέα των υπηρεσιών (GATS), |
1.16 |
Θεωρεί ως δεδομένο ότι οι εν λόγω υπηρεσίες πρέπει να παραμείνουν στην αποκλειστική αρμοδιότητα των κρατών μελών και να παρέχονται εντός των κρατών μελών από τις αρμόδιες δημόσιες αρχές. Η ΕΤΠ φρονεί ότι πρέπει να διασαφηνιστούν οι προϋποθέσεις εφαρμογής του κοινοτικού δικαίου για τους συγκεκριμένους όρους εφαρμογής των ΚΥΚΩ, μεταξύ άλλων σχετικά με τους εξής τομείς:
Για τους λόγους αυτούς, η Επιτροπή των Περιφερειών υπενθυμίζει ότι η αποστολή των ΚΥΚΩ δεν πρέπει να παρακωλύεται από την εφαρμογή των κανόνων της συνθήκης. |
1.17 |
τονίζει ότι για την εφαρμογή των αρχών και των όρων διαχείρισης των ΚΥΚΩ, τα κράτη μέλη και οι αρχές της τοπικής τους αυτοδιοίκησης οφείλουν να τηρούν τις γενικές αρχές της συνθήκης περί ιδρύσεως της Ευρωπαϊκής Κοινότητας, μεταξύ των οποίων συγκαταλέγονται οι αρχές της ίσης μεταχείρισης, της ελεύθερης κυκλοφορίας, του ελεύθερου ανταγωνισμού και της διαφάνειας, |
1.18 |
παρατηρεί ότι η τήρηση της αρχής της επικουρικότητας δεν πρέπει να εμποδίζει την Ευρωπαϊκή Κοινότητα να ασκεί την αρμοδιότητα που μοιράζεται με τα κράτη μέλη, δηλαδή τη φροντίδα για την εύρυθμη λειτουργία των ΚΥΚΩ, σύμφωνα με το άρθρο 16 της συνθήκης, |
1.19 |
διερωτάται κατά πόσο είναι ορθό να μην συμπεριληφθεί στην ανακοίνωση ο τομέας των υπηρεσιών υγείας, λαμβανομένης υπόψη της πρόθεσης της Επιτροπής να αφιερώσει για τις υπηρεσίες υγείας χωριστή οδηγία, κρίνεται ήδη σκόπιμο στο μέλλον να προταθεί ένας σαφής διαχωρισμός αυτών των δύο εννοιών: κοινωνικές υπηρεσίες και υπηρεσίες ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης, |
1.20 |
εκφράζει τη λύπη της που η Επιτροπή αρκείται στην κατάρτιση καταλόγου με τα «χαρακτηριστικά οργάνωσης» των ΚΥΚΩ και δεν επωφελείται της ευκαιρίας να καθορίσει με μεγαλύτερη ακρίβεια τις υπό εξέταση έννοιες, ιδίως από απόψεως πολιτικών κατευθύνσεων που εμπεριέχονται στον ορισμό των υπηρεσιών αυτών στα κράτη μέλη, |
1.21 |
κρίνει, ωστόσο, ότι η εν λόγω κατάσταση με τα χαρακτηριστικά οργάνωσης δεν μπορεί να θεωρηθεί ως διεξοδική ή περιοριστική, εφόσον αναγνωρίζεται η ελευθερία των κρατών μελών και των αρχών της τοπικής τους αυτοδιοίκησης όσον αφορά ορισμό και την οργάνωση των ΚΥΚΩ, |
1.22 |
επικροτεί τη γενική απαίτηση για εκσυγχρονισμό και ποιότητα των ΚΥΚΩ, που ζητά η Επιτροπή, στην οποία συμμετέχει ιδίως το συνεχές κίνημα για την αποκέντρωση της οργάνωσης των εν λόγω υπηρεσιών στο περιφερειακό ή τοπικό επίπεδο, ειδικά όσον αφορά την ποιότητα, πρέπει να διασφαλιστεί και στο μέλλον ότι οι πάροχοι κοινωνικών υπηρεσιών υπόκεινται στα πρότυπα ποιότητας και στο νομικό πλαίσιο του κράτους μέλους στο οποίο παρέχουν τις υπηρεσίες τους, |
1.23 |
συμμερίζεται το μέλημα της Επιτροπής να οργανωθεί η παρακολούθηση της κατάστασης των ΚΥΚΩ στην Ε.Ε. και δηλώνει ότι ενδιαφέρεται να συμμετάσχει πλήρως στην εν λόγω παρακολούθηση, |
1.24 |
εκφράζει την ικανοποίησή της που η Επιτροπή καθιερώνει μια σχέση μεταξύ ΚΥΚΩ και εξέτασης των εθνικών σχεδίων δράσης για την κοινωνική ένταξη, διότι έχει υπόψη την τοπική διάσταση του εν λόγω στόχου (8). Ωστόσο, καλεί την Επιτροπή να είναι πιο ακριβής όσον αφορά την προσφυγή στην ανοικτή μέθοδο συντονισμού στην οποία προτίθεται να δώσει προτεραιότητα, στο πλαίσιο της παρακολούθησης της ανακοίνωσης, και να αναφέρει κυρίως το τι περιμένει από τα διάφορα μέρη που εμπλέκονται στην εν λόγω διαδικασία, |
1.25 |
υποστηρίζει τη δέσμευση που ανέλαβε η Επιτροπή να εξετάσει την ανάγκη και τη νομική δυνατότητα για την υποβολή νομοθετικής πρότασης στον τομέα των ΚΥΚΩ, επιδοκιμάζοντας, έτσι, την ευρύτερη θέση που υιοθέτησε η Επιτροπή των Περιφερειών υπέρ μιας «πρότασης για τη θέσπιση νόμου-πλαισίου με στόχο να διευκρινιστούν ορισμένες κοινές θετικές αρχές» για το σύνολο ΥΓΟΕ (9), επιβεβαιώνοντας συγχρόνως ότι οι δύο αυτές πρωτοβουλίες πρέπει να είναι συμπληρωματικές και συνεκτικές. |
2. Συστάσεις της Επιτροπής των Περιφερειών
Η Επιτροπή των Περιφερειών
2.1 |
καλεί την Επιτροπή να διευκρινίσει το ταχύτερο δυνατόν τη φύση των νομοθετικών προτάσεων που αφορούν τις ΚΥΚΩ και να θέσει σε κίνηση τη σημαντική διαδικασία παρακολούθησης και διαλόγου καθώς και τις εκθέσεις που προτείνεται να υποβάλλονται ανά διετία, |
2.2 |
καλεί την Επιτροπή να δώσει συνέχεια στην δέσμευση της, να εξετάσει δηλαδή την ανάγκη και την νομική δυνατότητα για την υποβολή νομοθετικής πρότασης με αντικείμενο τις ΚΥΚΩ, όταν λήξει η ανοικτή διαδικασία διαβούλευσης, |
2.3 |
καλεί επίσης την Επιτροπή (10) να προτείνει νομοθετική ρύθμιση που θα επιτρέψει τον καθορισμό ορισμένων κοινών θετικών αρχών για το σύνολο των ΥΓΕΟ, ως πρωτοβουλία «επιστέγασμα» άλλων συμπληρωματικών νομοθετικών προτάσεων, ιδίως για τις ΚΥΚΩ, λαμβανομένων υπόψη των ιδιαιτεροτήτων τους, προκειμένου να υπάρξει μεγαλύτερη νομική ασφάλεια για τις τοπικές και περιφερειακές αρχές και τους παρόχους, |
2.4 |
καλεί την Επιτροπή να προβεί σε μια πιο ακριβή και απαιτητική ταξινόμηση (ανά κατηγορία), να δώσει τον ορισμό «των εννοιών» των σχετικών ΚΥΚΩ, να λάβει υπόψη τις απαιτήσεις γενικού ενδιαφέροντος που καθορίζονται από τα κράτη μέλη και να τις αναγνωρίσει ως αναπόσπαστα στοιχεία του ορισμού των εν λόγω υπηρεσιών, |
2.5 |
ζητεί με βάση τα ανωτέρω από την Επιτροπή να μην κλείσει την κατάσταση των διαφόρων εννοιών, στόχων και χαρακτηριστικών οργάνωσης των ΚΥΚΩ, και να τηρήσει τις αρχές της επικουρικότητας και της ελευθερίας των κρατών μελών να καθορίζουν τις αρχές, τους στόχους, τους τρόπους χρηματοδότησης και οργάνωσης, |
2.6 |
προτείνει στην Επιτροπή να συμμετάσχει και η Επιτροπή των Περιφερειών στη διαρκή παρακολούθηση και αξιολόγηση των ΚΥΚΩ, (ιδίως όσον αφορά την τήρηση του δικαιώματος πρόσβασης για όλους στις υπηρεσίες αυτές, της οικονομικής βιωσιμότητας των υπηρεσιών που προσφέρονται και των επιδόσεων που επιτυγχάνονται σε σχέση με τους στόχους που έχουν οριστεί), |
2.7 |
επικροτεί τη δέσμευση της Επιτροπής να παρουσιάσει, από σήμερα και μέχρι τα μέσα του 2007 την πρώτη έκθεση, που θα υποβάλλεται ανά διετία, για τις ΚΥΚΩ με τη μορφή αποτελεσμάτων της μελέτης της όσον αφορά τη λειτουργία του τομέα, την κοινωνικοοικονομική σημασία της και τις συνέπειες του κοινοτικού δικαίου, |
2.8 |
απευθύνει, τέλος, έκκληση για συνοχή των προσανατολισμών της ανακοίνωσης με την εξωτερική πολιτική της Ε.Ε. που ακολουθείται όσον αφορά την πτυχή «κοινωνικές υπηρεσίες και υπηρεσίες υγείας» στις διαπραγματεύσεις για τη Γενική Συμφωνία για τις συναλλαγές στον τομέα των υπηρεσιών (GATS). |
Βρυξέλλες 6 Δεκεμβρίου 2006.
Ο Πρόεδρος
της Επιτροπής των Περιφερειών
Michel DELEBARRE
(1) Ε.Ε. αριθ. C 73 της 23.03.2004.
(2) Ε.Ε. αριθ. C 19 της 22.01.2002.
(3) Ε.Ε. αριθ. C 43 της 18.02.2005.
(4) Ε.Ε. αριθ. C 43 της 18.02.2005.
(5) Ε.Ε. αριθ. C 71 της 22.03.2005.
(6) Ε.Ε. αριθ. C 164 της 05.07.2005.
(7) Σχέδιο έκθεσης του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 13.7.2006 για το ευρωπαϊκό κοινωνικό πρότυπο στο μέλλον, ιδίως σημεία 23 και 24.
(8) Γνωμοδότηση της ΕΤΠ αριθ. ECOS-027 της 22.4.2004«Κοινή έκθεση για την κοινωνική ένταξη που συνοψίζει τα αποτελέσματα της εξέτασης των κοινών σχεδίων δράσης για την κοινωνική ένταξη (2003-2005)», ειδικά τα σημεία 2.5 και 2.6.
(9) Γνωμοδότηση της ΕΤΠ αριθ. ECOS/040 της 23.2.2005 Λευκό Βιβλίο της Επιτροπής σχετικά με τις υπηρεσίες κοινής ωφέλειας, ειδικά το σημείο 1.18.
(10) Γνωμοδότηση της ΕΤΠ αριθ. ECOS/040 της 23.2.2005 Λευκό Βιβλίο της Επιτροπής σχετικά με τις υπηρεσίες κοινής ωφέλειας, ιδίως το σημείο 1.18.
10.3.2007 |
EL |
Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης |
C 57/39 |
Ψήφισμα της Επιτροπής των περιφερειών για το νομοθετικό πρόγραμμα και το πρόγραμμα εργασίας της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και τις προτεραιότητες της Επιτροπής των περιφερειών για το 2007
(2007/C 57/09)
Η Επιτροπή των Περιφερειών,
ΕΧΟΝΤΑΣ ΥΠΟΨΗ το νομοθετικό πρόγραμμα και το πρόγραμμα εργασίας της Επιτροπής για το 2007 (COM(2006) 629 τελικό)·
ΕΧΟΝΤΑΣ ΥΠΟΨΗ τους στρατηγικούς στόχους 2005-2009 (COM(2005) 12 τελικό)·
ΕΧΟΝΤΑΣ ΥΠΟΨΗ το ψήφισμα της Επιτροπής των Περιφερειών σχετικά με τους πολιτικούς της στόχους για το διάστημα 2006-2008 (CdR 11/2006 fin)·
ΕΧΟΝΤΑΣ ΥΠΟΨΗ την ανακοίνωση της Επιτροπής με τίτλο «Η συμβολή της Επιτροπής κατά την περίοδο προβληματισμού και πέραν αυτής: Σχέδιο Δ για δημοκρατία, διάλογο και δημόσια συζήτηση» (COM(2005) 494 τελικό)·
ΕΧΟΝΤΑΣ ΥΠΟΨΗ την ανακοίνωση με τίτλο «Ένα πρόγραμμα δράσης με βάση τα αιτήματα των πολιτών: Παράγοντας αποτελέσματα για την Ευρώπη» (COM(2006) 211 τελικό)·
ΕΧΟΝΤΑΣ ΥΠΟΨΗ το πρωτόκολλο που αφορά τη συμφωνία συνεργασίας μεταξύ της ΕΤΠ και της Ευρωπαϊκής Επιτροπής (R/CdR 197/2005 pt. 11)·
υιοθέτησε, κατά την 67η σύνοδο ολομελείας της, που πραγματοποιήθηκε στις 6 και 7 Δεκεμβρίου 2006 (συνεδρίαση της 7ης Δεκεμβρίου 2006), το ακόλουθο ψήφισμα.
Η Επιτροπή των Περιφερειών,
επικροτεί την ένταξη της Ρουμανίας και της Βουλγαρίας στην ΕΕ την 1η Ιανουαρίου 2007 ως περαιτέρω βήμα προς την πολιτική σταθερότητα και ευημερία της Ευρώπης·
1. Συνέχιση της συνταγματικής διαδικασίας
1.1 |
σκοπεύει να επαναλάβει, στη σύνοδο ολομέλειας που θα πραγματοποιήσει στην ιταλική πρωτεύουσα στις 22 και 23 Μαρτίου 2007 με την ευκαιρία του εορτασμού της 50ής επετείου των Συνθηκών της Ρώμης, την αναγκαιότητα επανέναρξης της συνταγματικής διαδικασίας· |
1.2 |
αναμένει, κατά συνέπεια, από τη θεσμική συμφωνία να διατηρήσει τα κεκτημένα που κατοχυρώνονται στη Συνταγματική Συνθήκη, που υπεγράφη από τους αρχηγούς κρατών και κυβερνήσεων στις 29 Οκτωβρίου 2004, ιδίως όσον αφορά την εδαφική διάσταση της Ευρωπαϊκής Ένωσης· |
1.3 |
επαναλαμβάνει την επιθυμία της να συμμετάσχει, από κοινού με το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, τα εθνικά κοινοβούλια και τη γερμανική προεδρία, στην κατάρτιση της Δήλωσης του Βερολίνου του Μαρτίου του 2007, στην οποία προτίθεται να ανανεώσει τη δέσμευσή της υπέρ μιας διευρυμένης, βιώσιμης, ανοιχτής και ανταγωνιστικής Ευρώπης· |
1.4 |
έχει επίγνωση των προκλήσεων της κρίσιμης αυτής φάσης και των ευθυνών που επωμίζονται, μεταξύ των άλλων, και οι εκπρόσωποι των δήμων και των περιφερειών, συνεργάζεται στην εφαρμογή του Σχεδίου Δ για δημοκρατία, διάλογο και δημόσια συζήτηση, ιδίως στη διάστασή του της αποκέντρωσης, προκειμένου να προωθήσει στους δήμους και στις περιφέρειες της Ευρώπης έναν ανοιχτό και άμεσο διάλογο με τους πολίτες σχετικά με το μέλλον της Ευρωπαϊκής Ένωσης, και επιμένει στις αμοιβαίες δεσμεύσεις που θα αναληφθούν από την Επιτροπή των Περιφερειών και την Ευρωπαϊκή Επιτροπή όσον αφορά την καθιέρωση μιας πολιτικής αποκεντρωμένης επικοινωνίας· |
1.5 |
πιστεύει ότι η ανάλυση του κόστους της μη ύπαρξης Συντάγματος είναι σημαντική για την προαγωγή της συζήτησης, επειδή δείχνει στους πολίτες τα οφέλη του σχεδίου κειμένου, και είναι πρόθυμη να συμβάλει στη συζήτηση προσδιορίζοντας αυτό το κόστος από τη σκοπιά των τοπικών και περιφερειακών αρχών· |
2. Ευρωπαϊκή διακυβέρνηση
2.1 |
χαιρετίζει τη νέα στρατηγική της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για τους ευρωπαίους πολίτες, η οποία, βασιζόμενη στις αρχές της επικουρικότητας και της αναλογικότητας, προσπαθεί να παγιώσει την κοινοτική μέθοδο προωθώντας μιαν «Ευρώπη των σχεδίων και των αποτελεσμάτων», ιδίως ενόψει της πλήρους υλοποίησης μιας ανοιχτής και αποτελεσματικής ενιαίας αγοράς, της ενίσχυσης της αλληλεγγύης, της εφαρμογής της στρατηγικής για την αειφόρο ανάπτυξη και την εδραίωση της ασφάλειας· |
2.2 |
καλεί την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να ασκήσει πλήρως το ρόλο της ως κινητήριας δύναμης των διεργασιών για την ευρωπαϊκή ολοκλήρωση και ως θεματοφύλακα των συνθηκών, και υπενθυμίζει ότι η ύπαρξη ενός μακροπρόθεσμα συνεκτικού πολιτικού οράματος που να υλοποιείται σε συγκεκριμένη πολιτική δράση αποτελεί απαραίτητη προϋπόθεση για την «απλούστευση αλλά και τη βελτίωση της νομοθεσίας» |
2.3 |
επικροτεί τη δέσμευση της Επιτροπής να διεξάγει τακτικό διάλογο με τους νέους. Η ΕΕ πρέπει να ενθαρρύνει τους νέους να συμμετάσχουν στη διαμόρφωση του μέλλοντος της Ευρώπης. Η προαγωγή της δημιουργίας μιας Ευρώπης των πολιτών και η ενσωμάτωση των νέων στην κοινωνία παραμένουν προτεραιότητες για την ΕΤΠ· |
2.4 |
ζητεί να υποστηριχθεί η θέσπιση ευρωπαϊκών τοπικών συμφώνων, τα οποία, εν ονόματι της «αρχής της εταιρικής σχέσης», θα επιτρέψουν να αυξηθεί η εδαφική συνοχή και η ευελιξία των πολιτικών με έντονο εδαφικό αντίκτυπο χάρη σε μια διαρθρωμένη συνεργασία των διάφορων επιπέδων διακυβέρνησης· καλεί, συνεπώς, την Επιτροπή να δεσμευθεί ότι θα ξαναρχίσει τη δοκιμαστική φάση για το μέσο αυτό· |
2.5 |
είναι υπέρ της ενίσχυσης της συμμετοχής της Επιτροπής των Περιφερειών σε όλα τα στάδια της κοινοτικής διαδικασίας λήψης αποφάσεων και ιδίως στην αξιολόγηση του εδαφικού αντικτύπου των μεγάλων κοινοτικών πολιτικών· επιμένει, εξάλλου, στον καθοριστικό ρόλο που μπορούν να διαδραματίσουν οι περιφερειακές και τοπικές αρχές, εάν συμμετέχουν δεόντως στην επεξεργασία των νομοθετικών πράξεων, στη μεταφορά και την εφαρμογή τους· |
2.6 |
προβάλλει τις δυνατότητες που προσφέρει ο νέος κανονισμός για τον Ευρωπαϊκό Όμιλο Εδαφικής Συνεργασίας (ΕΟΕΣ) ως καινοτόμος νομικός μηχανισμός για την ανάπτυξη της εδαφικής συνεργασίας και προσδοκεί να συμβάλει στην εφαρμογή του επί τόπου, ενεργοποιώντας συγκεκριμένες συνεργασίες ιδίως βάσει της συμφωνίας συνεργασίας της με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή· |
2.7 |
πιστεύει ότι θα πρέπει να διεξάγεται συνεχής έλεγχος όσον αφορά την εξασφάλιση της δέουσας εφαρμογής των προτύπων και των αρχών της ΕΕ στις υποψήφιες και προ-υποψήφιες χώρες· τονίζει ότι θα πρέπει να δοθεί στενή προσοχή στη γνήσια αποκέντρωση, στον σεβασμό της πολιτιστικής και γλωσσικής πολυμορφίας και στην καθιέρωση σύγχρονης δημόσιας διοίκησης· |
3. Δημοσιονομική αναθεώρηση
3.1 |
επιβεβαιώνει τη δέσμευσή της να συμβάλει στην αναθεώρηση του δημοσιονομικού πλαισίου της ΕΕ· αναγγέλλει ότι έχει συσταθεί ομάδα εργασίας για τον σκοπό αυτό εντός του Προεδρείου της Επιτροπής των Περιφερειών· |
4. Ευημερία
4.1 |
υπογραμμίζει την ανάγκη συνεχούς εκσυγχρονισμού της ευρωπαϊκής οικονομίας και του ευρωπαϊκού κοινωνικού προτύπου μέσω της ανανεωμένης στρατηγικής της Λισαβόνας για την ανάπτυξη και την απασχόληση· |
4.2 |
τονίζει ότι τα αποτελέσματα της Πλατφόρμας Παρακολούθησης της στρατηγικής της Λισαβόνας (που συστάθηκε από την ΕΤΠ το 2006) δείχνουν ότι ο κύκλος διακυβέρνησης της Λισαβόνας πρέπει να ενθαρρύνει με πιο απτό τρόπο τη συμμετοχή και τη δέσμευση για την υλοποίηση της στρατηγικής σε όλους τους σχετικούς τομείς καθώς και την αυξημένη συμμετοχή των τοπικών και περιφερειακών αρχών· |
4.3 |
προτρέπει, συνεπώς, τα κράτη μέλη και την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να μεριμνήσουν για τη μεγαλύτερη συμμετοχή των τοπικών και περιφερειακών αρχών, διότι η στρατηγική της Λισαβόνας μπορεί να υλοποιηθεί επιτυχώς μόνο αν συμμετέχουν πλήρως όλοι οι ενδιαφερόμενοι παράγοντες στις διαδικασίες λήψης αποφάσεων, εφαρμογής και παρακολούθησης, και καλεί το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και τα κράτη μέλη να λάβουν μέρος στον «Εδαφικό διάλογο 2007» της ΕΤΠ, ο οποίος αφορά τη συμβολή των δήμων και των περιφερειών στην επιτυχημένη εφαρμογή της στρατηγικής για την ανάπτυξη και την απασχόληση· |
4.4 |
επαναλαμβάνει την σημασία που δίνει στον ρόλο των υπηρεσιών κοινής ωφελείας που είναι εγκατεστημένες στις περιφέρειες και στους δήμους στην επίτευξη των στόχων της στρατηγικής της Λισαβόνας· |
4.5 |
τονίζει, βάσει των αποτελεσμάτων της Πλατφόρμας Παρακολούθησης της Λισαβόνας, τη μεγάλη σημασία της πολιτικής για τη συνοχή σχετικά με τη χρηματοδότηση δράσεων στο τοπικό και το περιφερειακό επίπεδο στα πλαίσια της στρατηγικής της Λισαβόνας. Η μελέτη που διενεργήθηκε σε συνδυασμό με τη γνωμοδότηση προοπτικής«Το αποτέλεσμα μόχλευσης της ευρωπαϊκής πολιτικής για τη συνοχή, που εφαρμόζεται από τα διαρθρωτικά ταμεία», η οποία θα υιοθετηθεί από την ολομέλεια της ΕΤΠ το Φεβρουάριο του 2007, καταδεικνύει ότι, λόγω των ιδιαιτεροτήτων της (εταιρική σχέση, προσθετικότητα, στρατηγικός προγραμματισμός και πολυετής χρηματοδότηση), η πολιτική συνοχής της Ε.Ε. είχε σε αρκετές περιπτώσεις σημαντικό αντίκτυπο και λειτούργησε ως μοχλός σε τοπική και περιφερειακή κλίμακα. Η πολιτική αυτή είναι ορατή και οι ευρωπαίοι πολίτες την θεωρούν περιεκτική, επειδή συμβάλει στη βελτίωση της ποιότητας της ζωής τους· |
4.6 |
επικροτεί τη σχεδιαζόμενη πρωτοβουλία «Οι περιφέρειες και οι οικονομικές αλλαγές» ως ευκαιρία ανταλλαγής εμπειριών μεταξύ των περιφερειών, γεφύρωσης των προγραμμάτων εδαφικής συνεργασίας με τα καθεαυτού προγράμματα περιφερειακής ανάπτυξης και επίτευξης στενότερης συνεργασίας μεταξύ της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, των κρατών μελών και των δήμων και περιφερειών· καλεί την Επιτροπή να εξασφαλίσει την ενεργό συμμετοχή των τοπικών και περιφερειακών αρχών στη διαδικασία επιλογής των τομέων προτεραιότητας της πρωτοβουλίας και αναμένει να συμμετάσχει πλήρως και η ίδια στην ανάπτυξή της· |
4.7 |
επικροτεί την πρόθεση της Επιτροπής να προβεί σε έναν απολογισμό της ευρωπαϊκής κοινωνίας, όπως και σε μία επισκόπηση της ενιαίας αγοράς, στην οποία η Επιτροπή των Περιφερειών θα συμβάλει υιοθετώντας σχετική γνωμοδότηση προοπτικών· συμφωνεί με τη φιλοδοξία να καταργηθούν τα εμπόδια πρόσβασης στις ευκαιρίες που προσφέρει η ευρωπαϊκή ενιαία αγορά και να εξασφαλιστεί ότι οι πολίτες καρπούνται πραγματικά τα οφέλη· υπογραμμίζει, ωστόσο, ότι η αλληλεγγύη και η κοινωνική και εδαφική συνοχή πρέπει ταυτόχρονα να παραμείνουν στον πυρήνα της χάραξης των ευρωπαϊκών πολιτικών· |
4.8 |
επικροτεί τον στόχο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής να προβεί σε περαιτέρω ενέργειες για τη βελτίωση του Ευρωπαϊκού Χώρου Έρευνας και επισημαίνει ότι το ευρωπαϊκό δυναμικό έρευνας και καινοτομίας εξαρτάται από τις ικανότητες και την εξειδίκευση κάθε ευρωπαϊκής περιφέρειας· θα συνεχίσει να παρακολουθεί εκ του σύνεγγυς την ίδρυση του Ευρωπαϊκού Ινστιτούτου Τεχνολογίας, τονίζοντας τον αποφασιστικό ρόλο που διαδραματίζουν οι τοπικές και περιφερειακές αρχές, μέσω της δημιουργίας συγκεντρώσεων δραστηριοτήτων, στην προαγωγή της συνεργασίας πανεπιστημίων και επιχειρήσεων, ιδίως μικρών και μεσαίων, και επαναλαμβάνει ότι μία από τις απαραίτητες προϋποθέσεις για μια επιτυχημένη καινοτόμο Ευρώπη είναι η καθιέρωση κοινοτικού διπλώματος ευρεσιτεχνίας· |
4.9 |
τονίζει ότι η εκπαίδευση, η κατάρτιση και η διά βίου μάθηση είναι θεμελιώδεις για την αντιμετώπιση των προκλήσεων της παγκοσμιοποίησης, ιδίως με την προαγωγή ενός ειδικευμένου εργατικού δυναμικού υψηλού επιπέδου, ικανού να αντεπεξέρχεται στις συνεχώς μεταβαλλόμενες απαιτήσεις της αγοράς εργασίας της κοινωνίας της γνώσης· υπογραμμίζει την ανάγκη να αναγνωριστούν οι καίριες αρμοδιότητες των τοπικών και περιφερειακών αρχών στους τομείς αυτούς· |
4.10 |
πιστεύει ότι η Ευρώπη χρειάζεται επίσης ισχυρό επιχειρηματικό πνεύμα και θα συνεχίσει να ενθαρρύνει τις τοπικές και περιφερειακές αρχές να προωθούν την επιχειρηματικότητα στα σχολεία ως αξιόλογη επιλογή σταδιοδρομίας, που συμβάλλει στην ευημερία της Ευρώπης· προτρέπει την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να επαναλάβει το πρόγραμμά της για την καλλιέργεια του επιχειρηματικού πνεύματος στους νέους· |
4.11 |
επαναλαμβάνει τη σπουδαιότητα της προαγωγής των τεχνολογιών των πληροφοριών και των επικοινωνιών για την υποστήριξη μιας περιφερειακά και κοινωνικά ισότιμης κοινωνίας των πληροφοριών, η οποία να περιλαμβάνει όλους τους πολίτες και να τους εφοδιάζει με τις δεξιότητες που χρειάζονται για να ζήσουν και να εργαστούν στην κοινωνία της γνώσης· θα συνεχίσει να διασφαλίζει ότι αποδίδεται σημασία και στην περιφερειακή και τοπική διάσταση στο πλαίσιο της πρωτοβουλίας i2010· |
4.12 |
επικροτεί την πρόθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής να συνεχίσει, στο πλαίσιο της κατάρτισης της μελλοντικής ναυτιλιακής πολιτικής της Ευρωπαϊκής Ένωσης, την ανάπτυξη μιας πραγματικά ολοκληρωμένης προσέγγισης, η οποία θα λαμβάνει υπόψη όλες τις πολιτικές που επιδρούν στο θαλάσσιο περιβάλλον, συμπεριλαμβανομένων των απαραίτητων μέτρων για τη διασφάλιση της βιωσιμότητας του ευρωπαϊκού τομέα της αλιείας και ιδίως την ανακοίνωση σχετικά με την ευρωπαϊκή πολιτική για τους λιμένες· επαναλαμβάνει το ενδιαφέρον της να συμμετάσχει στη χάραξη αυτής της ολοκληρωμένης πολιτικής και στην εφαρμογή της· |
4.13 |
υπογραμμίζει τη σημασία της ενδιάμεσης αναθεώρησης της πολιτικής της ΕΕ για τις μεταφορές και εκφράζει την πρόθεσή της να υπογραμμίσει τις δεσμεύσεις αυτές που έχουν ήδη αναληφθεί από την Ε.Ε. στον τομέα αυτό με σκοπό την πλήρη υλοποίησή τους· εκφράζει δε την επιθυμία της να συμβάλει στη συζήτηση για τις πρωτοβουλίες που προτείνει η Επιτροπή σχετικά με τις αστικές μεταφορές, την πολιτική για τους λιμένες, τις αεροπορικές μεταφορές και τα διευρωπαϊκά δίκτυα μεταφορών κατά την περίοδο 2007-2013· |
4.14 |
φρονεί ότι πρέπει να αρχίσει ήδη από τώρα εις βάθος προβληματισμός για μια ποιοτική Κοινή Γεωργική Πολιτική και για τον ρόλο μιας ενισχυμένης πολιτικής για την ανάπτυξη της υπαίθρου μετά το 2013 και ζητεί να ξεκινήσει, ήδη από την έναρξη της νέας περιόδου προγραμματισμού το 2007, μια διαδικασία διαβούλευσης με κύριους άξονες την αειφόρο ανάπτυξη, την ανταγωνιστικότητα και την καινοτομία και με τη συμμετοχή των τοπικών και περιφερειακών αρχών· |
4.15 |
εκτιμά ότι ο συντονισμός μεταξύ της πολιτικής για την ανάπτυξη της υπαίθρου και της περιφερειακής πολιτικής στο περιφερειακό και το τοπικό επίπεδο είναι ουσιώδης για τη βέλτιστη χρήση των δημοσιονομικών πόρων που διατίθενται για τις πολιτικές αυτές και υπενθυμίζει σχετικά τη σημασία που αποδίδει στη συμμετοχή των τοπικών και περιφερειακών αρχών σε όλα τα στάδια της χάραξης και της εφαρμογής των προγραμμάτων ανάπτυξης της υπαίθρου· |
4.16 |
ενθαρρύνει την Επιτροπή να ξεκινήσει ανοιχτή συζήτηση σχετικά με τη συνύπαρξη των γενετικά τροποποιημένων καλλιεργειών με τις συμβατικές και τις βιολογικές καλλιέργειες και να προωθήσει, με σεβασμό των επιλογών που έχουν κάνει οι τοπικές και περιφερειακές αρχές και των αρμοδιοτήτων τους, διαφανείς λύσεις, οι οποίες να συμβιβάζουν τα συμφέροντα των καταναλωτών και των γεωργών, τον σεβασμό του περιβάλλοντος, την προστασία της υγείας και την προαγωγή της έρευνας και της ανταγωνιστικότητας· |
5. Αλληλεγγύη
5.1 |
αναγνωρίζει ότι η γήρανση του πληθυσμού είναι μία από τις σημαντικότερες προκλήσεις που θα αναγκαστεί να αντιμετωπίσει η Ευρωπαϊκή Ένωση κατά τα προσεχή έτη, υπογραμμίζει την ανάγκη να λαμβάνεται υπόψη το ζήτημα της γήρανσης σε όλους τους τομείς της πολιτικής και δηλώνει ότι χρειάζονται περιφερειακά διαφοροποιημένες προσεγγίσεις, καθότι τα χαρακτηριστικά της γήρανσης παρουσιάζουν σημαντικές διαφορές στις διάφορες τοπικές κλίμακες· |
5.2 |
επικροτεί την πρωτοβουλία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής να αναπτύξει ένα ευρωπαϊκό πλαίσιο για τους οικονομικούς μετανάστες, αποδίδοντας ιδιαίτερη προσοχή στους μετανάστες με υψηλού επιπέδου δεξιότητες ως μία από τις απαντήσεις στις αυξανόμενες δημογραφικές πιέσεις, χωρίς να υπονομεύει την ανάπτυξη των τρίτων χωρών· |
5.3 |
προτρέπει την Επιτροπή να δημοσιεύσει μία ανακοίνωση στην οποία να παρουσιάζει κοινές αρχές για τον ορισμό και την εξήγηση της έννοιας του «συνδυασμού ευελιξίας και ασφάλειας στην απασχόληση» (flexicurity), διευκρινίζοντας ιδίως πώς θα μπορούσε αυτή η προσέγγιση να συνδυάσει την ευελιξία και ασφάλεια της αγοράς εργασίας και την ανάπτυξη των δεξιοτήτων με μια ισχυρή κοινωνική προστασία, λαμβάνοντας ταυτόχρονα υπόψη τις ιδιαιτερότητες των διάφορων κρατών μελών και περιφερειών· |
5.4 |
επικροτεί το «Ευρωπαϊκό έτος ίσων ευκαιριών για όλους — 2007», όπως και τη φιλοδοξία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής να προβεί σε απογραφή της κοινωνικής κατάστασης στην Ευρωπαϊκή Ένωση, με ιδιαίτερη έμφαση στα θέματα της πρόσβασης και των ευκαιριών, προκειμένου να οικοδομηθεί μια νέα συναίνεση σχετικά με τις κοινωνικές προκλήσεις που αντιμετωπίζει η Ευρώπη· επαναλαμβάνει την ανάγκη για την καταπολέμηση των διακρίσεων για λόγους ηλικίας, φύλου, εθνικής προέλευσης, αναπηρίας, γενετήσιου προσανατολισμού, θρησκείας και πεποιθήσεων· |
5.5 |
επικροτεί την επικείμενη 4η έκθεση για την οικονομική και κοινωνική συνοχή σχετικά με την πρόοδο που έχει επιτευχθεί στον τομέα της οικονομικής, κοινωνικής και εδαφικής συνοχής και τη συμβολή των ευρωπαϊκών και εθνικών πολιτικών, καθώς και των διαρθρωτικών ταμείων, του Ταμείου Συνοχής, της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων και άλλων χρηματοπιστωτικών μέσων στον τομέα αυτό, και υπογραμμίζει τη σημαντική θέση της πολιτικής για τη συνοχή στην προσεχή ενδιάμεση αναθεώρηση του προϋπολογισμού της Κοινότητας· |
6. Ενέργεια και αλλαγή του κλίματος
6.1 |
αναμένει από τη στρατηγική επισκόπηση της ευρωπαϊκής ενεργειακής πολιτικής να δώσει νέα ώθηση για μια κοινή προσέγγιση της ανταγωνιστικότητας, της ασφάλειας του ενεργειακού εφοδιασμού και της αντιμετώπισης των κλιματικών μεταβολών· η τελευταία πρέπει να βασιστεί στην καινοτομία, στη χρήση των νέων τεχνολογιών, στις ανανεώσιμες πηγές και στην αποδοτική χρήση της ενέργειας με στόχο τη μείωση της εξάρτησης από τις εισαγωγές ενέργειας από τρίτες χώρες και την ολοκλήρωση της εσωτερικής αγοράς φυσικού αερίου και ηλεκτρικής ενέργειας· ζητεί, κατά συνέπεια, ενίσχυση του διαλόγου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής με τις περιφερειακές και τοπικές αρχές, οι οποίες συμμετέχουν πλήρως στην εφαρμογή των έργων που προωθούν την χρήση των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και την αποδοτική χρήση της ενέργειας· |
6.2 |
επαναλαμβάνει ότι υποστηρίζει την Ευρωπαϊκή Επιτροπή στη δέσμευσή της όσον αφορά την αλλαγή του κλίματος και θεωρεί απαραίτητο να προωθήσει φιλόδοξους στόχους στις διεθνείς διαπραγματεύσεις για την περίοδο μετά το 2012, οι οποίοι να περιλαμβάνουν τόσο τις κυριότερες χώρες παραγωγής αερίων του θερμοκηπίου όσο και τους κυριότερους τομείς που ευθύνονται για την αλλαγή του κλίματος· θα υποβάλει προτάσεις κατά τη διάρκεια του 2007 για την υλοποίηση των στόχων της περιόδου μετά το 2012 · |
6.3 |
επικροτεί την σημασία που δίνει τελευταία η Ευρωπαϊκή Επιτροπή στην προσαρμογή στις κλιματικές μεταβολές, καθώς ορισμένες επιπτώσεις της αλλαγής του κλίματος ήταν πλέον αναπόφευκτες· υπογραμμίζει την ανάγκη εξέτασης των κοινοτικών πολιτικών υπό το πρίσμα αυτών των μεταβολών· θεωρεί προτεραιότητα την ενίσχυση της έρευνας για τις οικονομικές, οικολογικές και κοινωνικές επιπτώσεις της αλλαγής του κλίματος στις διάφορες περιφέρειες και την ενημέρωση των πολιτών για τις επιπτώσεις αυτές και το κόστος τους και ζητεί από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να προωθήσει την ανταλλαγή ορθών πρακτικών σε σχέση με αυτό το θέμα, ώστε να μπορέσουν οι τοπικές και περιφερειακές αρχές να αναπτύξουν μεθόδους προσαρμογής οι οποίες να μπορούν να εφαρμοστούν στις διαφορετικές πραγματικότητες των πόλεων και των περιφερειών της Ευρώπης· |
7. Χώρος ελευθερίας, ασφάλειας και δικαιοσύνης
7.1 |
συνιστά να αναγνωριστεί μια κοινή ευρωπαϊκή πολιτική για τη μετανάστευση και το άσυλο, με άξονες τις εξής πέντε πτυχές: ενίσχυση της συνεργασίας των κρατών μελών με τις τρίτες χώρες, εξασφάλιση των εξωτερικών συνόρων, καταπολέμηση της σωματεμπορίας, ανάπτυξη συνεκτικών και αποτελεσματικών πολιτικών για την προστασία των ανηλίκων, πολιτική επιστροφής και ενσωμάτωση των μεταναστών στην κοινωνία. Η πολιτική αυτή πρέπει να λαμβάνει υπόψη τις αρμοδιότητες των τοπικών και περιφερειακών αρχών στην εφαρμογή των προτεραιοτήτων του προγράμματος της Χάγης, ιδίως όσον αφορά την πολιτική για την ενσωμάτωση, η οποία θα πρέπει να αποσκοπεί στη βελτίωση της πρόσβασης στην απασχόληση, στο δικαίωμα στην εκπαίδευση και την κατάρτιση, στην πρόσβαση στις κοινωνικές και υγειονομικές υπηρεσίες, στη συμμετοχή των μεταναστών στον κοινωνικό, πολιτιστικό και πολιτικό βίο και στην πρόσβαση σε προγράμματα εκμάθησης των επίσημων γλωσσών της χώρας υποδοχής· |
7.2 |
επικροτεί τη νέα πρωτοβουλία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής να διοργανώνει ετήσιες διασκέψεις με θέμα την ολοκλήρωση των πόλεων («Integrating Cities»), η πρώτη από τις οποίες πραγματοποιήθηκε στο Ρότερνταμ τον Οκτώβριο του 2006. Ανανεώνει τη δέσμευσή της να συνεχίσει να διαδραματίζει σημαντικό ρόλο στις μελλοντικές διασκέψεις, αρχίζοντας από τη διάσκεψη του 2007, που θα πραγματοποιηθεί στο Μιλάνο· |
7.3 |
ζητεί, κατά συνέπεια, να συμμετάσχει, προκειμένου να εγκαθιδρυθεί μια συστηματική και διαρθρωμένη διοργανική εταιρική σχέση, αφενός, στη φάση των διαβουλεύσεων για το θέμα της μετανάστευσης, οι οποίες θα ξεκινήσουν από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή στις αρχές του 2007, και, αφετέρου, στη νέα μέθοδο αξιολόγησης της εφαρμογής του προγράμματος της Χάγης, που παρουσιάστηκε από την Επιτροπή τον Ιούνιο του 2006· |
7.4 |
εκφράζει την ικανοποίησή της για την πρωτοβουλία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής να εκδώσει εντός του 2007 έναν Οδηγό για τη Μετανάστευση και την Ένταξη, τονίζει ότι η Επιτροπή των Περιφερειών, μέσω των μελών της, μπορεί να αποτελέσει πλούσια πηγή πληροφοριών και ορθών πρακτικών στο πεδίο αυτό, και, επομένως, καλεί την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να επιτρέψει την όσο το δυνατό μεγαλύτερη συμμετοχή της στην κατάρτιση του εν λόγω οδηγού· |
7.5 |
επισημαίνει ότι αρκετές περιφέρειες και πόλεις πλήττονται ιδιαίτερα από τη μετανάστευση και δεν διαθέτουν τα απαραίτητα μέσα για να προσφέρουν την κατάλληλη ανθρωπιστική φροντίδα στις μαζικές εισροές μεταναστών. Για το λόγο αυτό, ζητά να διαδραματίσει ο Frontex έναν ολοένα πιο σημαντικό ρόλο σε ό,τι αφορά το συντονισμό της παρεχόμενης βοήθειας στις εν λόγω περιφέρειες· |
7.6 |
υπενθυμίζει την ανάγκη να εξευρεθεί η λεπτή ισορροπία ανάμεσα στις ανάγκες ασφαλείας σε ένα παγκοσμιοποιημένο πλαίσιο και στα θεμελιώδη ατομικά δικαιώματα και ελευθερίες· |
8. Διεύρυνση
8.1 |
προτρέπει την Επιτροπή να αξιολογήσει την ικανότητα ολοκλήρωσης της ΕΕ σε συνεργασία με τα άλλα όργανα, συμπεριλαμβανομένης της ΕΤΠ· αναγνωρίζει ότι αυτόν τον καιρό πραγματοποιείται δημόσια συζήτηση για τις μελλοντικές διευρύνσεις και εκφράζει την ικανοποίησή της γι αυτό· |
8.2 |
υποστηρίζει τη διαδικασία διεύρυνσης της ΕΕ στην Κροατία, την Τουρκία και τα Δυτικά Βαλκάνια και δεσμεύεται να αναπτύξει τον διάλογο ανάμεσα στις τοπικές και περιφερειακές αρχές της ΕΕ και των υποψήφιων και δυνητικώς υποψήφιων για ένταξη χωρών· πιστεύει πως, ανεξάρτητα από το μελλοντικό καθεστώς της Τουρκίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση, είναι προς το συμφέρον της Ευρώπης να συνεχίσει να ενθαρρύνει την Τουρκία στην οδό της μεταρρύθμισης. Σκοπεύει να συνεχίσει την άμεση επαφή με τις τουρκικές τοπικές και περιφερειακές αρχές με στόχο τη σύσταση Κοινής Συμβουλευτικής Επιτροπής το συντομότερο δυνατό· |
9. Μια δυνατή φωνή στον κόσμο
9.1 |
επιθυμεί να συμβάλει στην εδραίωση της δημοκρατίας στις γειτονικές χώρες και στις χώρες των Δυτικών Βαλκανίων, συμμετέχοντας σε αποστολές παρατήρησης των τοπικών και περιφερειακών εκλογών και αναπτύσσοντας, για τον σκοπό αυτό, την κατάλληλη διοργανική συνεργασία σε κοινοτικό και ευρωπαϊκό επίπεδο· |
9.2 |
ενθαρρύνει τη διεξαγωγή της περιφερειακής διάσκεψης «Ευρωμεσογειακή εταιρική σχέση — Βαρκελώνη + 10» και υπενθυμίζει τη σημασία του θεσμικού διαλόγου μεταξύ των τοπικών και περιφερειακών αρχών της Ευρωπαϊκής Ένωσης και των τρίτων εταίρων χωρών της μεσογειακής λεκάνης (ΤΜΧ), προκειμένου να προαχθεί η ανταλλαγή ορθών πρακτικών σε θέματα περιφερειακής εταιρικής σχέσης, αποκεντρωμένης συνεργασίας, διαδικασίας αποκέντρωσης και χρηστής διακυβέρνησης στην ευρωμεσογειακή ζώνη· ζητεί να δημιουργηθεί για τον σκοπό αυτό ένα φόρουμ διαλόγου μεταξύ των περιφερειακών και τοπικών αρχών της ΕΕ και των ΤΜΧ· |
9.3 |
υπογραμμίζει την ανάγκη να καλλιεργηθούν εποικοδομητικές σχέσεις σε τοπικό και περιφερειακό επίπεδο με τις χώρες της Ευρωπαϊκής Πολιτικής Γειτονίας, ιδίως κατά μήκος των νέων ανατολικών συνόρων της Ευρωπαϊκής Ένωσης· |
9.4 |
τονίζει ότι θα πρέπει να αναπτυχθούν και να ενισχυθούν οι σχέσεις μέχρι του βαθμού της δημιουργίας στρατηγικών εταιρικών σχέσεων με τη Ρωσία και το νέο Πλαίσιο Πολιτικής για τη Βόρεια Διάσταση· |
9.5 |
υπογραμμίζει τη σημασία της χρηστής διακυβέρνησης για την εφαρμογή της ευρωπαϊκής συναίνεσης για την ανάπτυξη και θεωρεί ότι η εφαρμογή της αρχής της επικουρικότητας στο πλαίσιο της αποκεντρωμένης συνεργασίας αποτελεί βασικό στοιχείο της χρηστής διακυβέρνησης και της ευρωπαϊκής αναπτυξιακής πολιτικής· |
10. |
αναθέτει στον Πρόεδρό της να διαβιβάσει το παρόν ψήφισμα στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή, στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, στο Συμβούλιο και στις Προεδρίες της Ευρωπαϊκής Ένωσης κατά το 2007, ήτοι στη Γερμανική και στην Πορτογαλική Προεδρία. |
Βρυξέλλες, 7 Δεκεμβρίου 2006.
Ο Πρόεδρος
της Επιτροπής των Περιφερειών
Michel DELEBARRE