(1)

Le Treoir (AE) 2018/2001 bunaítear ceanglais le haghaidh breoslaí áirithe, eadhon bithbhreoslaí, bithleachtanna, breoslaí bithmhaise, breoslaí leachtacha agus gásacha in-athnuaite de thionscnamh neamh-bhitheolaíoch agus breoslaí carbóin athchúrsáilte, chun a áirithiú nach féidir iad a áireamh mar chuid de na spriocanna a leagtar amach sa Treoir ach amháin más rud é gur táirgeadh go hinbhuanaithe iad agus go sábháiltear leo líon mór astaíochtaí gás ceaptha teasa i gcomparáid le breoslaí iontaise. Ar an gcéad dul síos, le hAirteagal 29 den Treoir leagtar síos critéir maidir le hinbhuanaitheacht agus maidir le laghdú ar astaíochtaí gás ceaptha teasa do bhithbhreoslaí, do bhithleachtanna agus do bhreoslaí bithmhaise, agus le hAirteagal 26 den Treoir agus Rialachán Tarmligthe (AE) 2019/807 (2), bunaítear na critéir chun a chinneadh cé na bunábhair le haghaidh bithbhreoslaí, bithleachtanna nó breoslaí bithmhaise lena ngabhann riosca ard maidir le hathrú indíreach ar thalamhúsáid, ar thaobh, agus cé na bithbhreoslaí, bithleachtanna nó breoslaí bithmhaise a chomhlíonann critéir áirithe ar féidir a dheimhniú ina leith go ngabhann riosca íseal leo maidir le hathrú indíreach ar thalamhúsáid, ar an taobh eile. Ar an dara dul síos, le hAirteagal 25(2) den Treoir leagtar síos critéir maidir le laghdú ar astaíochtaí gás ceaptha teasa le haghaidh breoslaí in-athnuaite leachtacha agus gásacha de thionscnamh neamh-bhitheolaíoch agus breoslaí carbóin athchúrsáilte a úsáidtear in earnáil an iompair. Ar an tríú dul síos, le hAirteagal 28(2) den Treoir, ceanglaítear ar oibreoirí eacnamaíocha faisnéis a iontráil i mbunachar sonraí de chuid an Aontais maidir leis na hidirbhearta a rinneadh agus maidir le hairíonna inbhuanaitheachta roinnt breoslaí in-athnuaite (bithbhreoslaí, bithghás agus breoslaí in-athnuaite leachtacha agus gásacha de thionscnamh neamh-bhitheolaíoch) agus breoslaí carbóin athchúrsáilte a úsáidtear in earnáil an iompair.

(2)

Déantar foráil sa Treoir freisin maidir le rialacha i ndáil leis an gcaoi a ríomhtar rannchuidiú an leictreachais in-athnuaite leis na spriocanna iompair. Go háirithe, foráiltear le hAirteagal 27(3) den Treoir rialacha chun sin a ríomh, nuair a úsáidtear an leictreachas go díreach chun feithiclí leictreacha a chumhachtú agus nuair a úsáidtear é chun breoslaí in-athnuaite leachtacha agus gásacha de thionscnamh neamh-bhitheolaíocha a tháirgeadh, ar breoslaí iad a úsáidtear in earnáil an iompair.

(3)

Chun a sheiceáil go gcomhlíontar na rialacha maidir le bithbhreoslaí, bithleachtanna, breoslaí bithmhaise, breoslaí leachtacha agus gásacha in-athnuaite de thionscnamh neamh-bhitheolaíoch agus breoslaí carbóin athchúrsáilte, féadfaidh na Ballstáit scéimeanna deonacha a úsáid. Bhí ról tábhachtach ag scéimeanna deonacha i dtaca le fianaise a sholáthar i leith chomhlíonadh na gcritéar maidir le hinbhuanaitheacht agus na gcritéar maidir le laghdú ar astaíochtaí gás ceaptha teasa le haghaidh bithbhreoslaí agus bithleachtanna faoi Threoir 2009/28/CE ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle (3). Faoi Threoir (AE) 2018/2001, leathnaíodh ról na scéimeanna deonacha. Ar an gcéad dul síos, is féidir iad a úsáid anois chun a dheimhniú go gcomhlíonann na breoslaí uile a tháirgtear ó bhithmhais, lena n-áirítear breoslaí gásacha agus soladacha, na critéir maidir le hinbhuanaitheacht a leagtar amach i dTreoir (AE) 2018/2001, agus is féidir sonraí cruinne a sholáthar leo maidir leis an laghdú ar astaíochtaí gás ceaptha teasa a bhaineann leis na breoslaí sin. Ar an dara dul síos, is féidir iad a úsáid chun a dheimhniú go gcomhlíonann breoslaí in-athnuaite iompair leachtacha agus gásacha de thionscnamh neamh-bhitheolaíoch agus breoslaí carbóin athchúrsáilte a gcritéir maidir le laghdú ar astaíochtaí gás ceaptha teasa. Ar an tríú dul síos, is féidir iad a úsáid chun comhlíonadh na rialacha a chruthú, ar rialacha iad a bhunaítear le hAirteagal 27(3) de Threoir (AE) 2018/2001 chun leictreachas in-athnuaite in earnáil an iompair a ríomh. Ar an gceathrú dul síos, is féidir iad a úsáid chun a chruthú go n-iontrálann oibreoirí eacnamaíocha faisnéis chruinn sa bhunachar sonraí de chuid an Aontais nó sa bhunachar sonraí náisiúnta maidir le breoslaí in-athnuaite agus breoslaí carbóin athchúrsáilte a úsáidtear in earnáil an iompair i gcomhréir le hAirteagal 28(4) de Threoir (AE) 2018/2001. Ar an gcúigiú dul síos, is féidir iad a úsáid chun bithbhreoslaí, bithleachtanna agus breoslaí bithmhaise lena ngabhann riosca íseal maidir le hathrú indíreach ar thalamhúsáid a dheimhniú. Féadfaidh an Coimisiún a chinneadh gur féidir na scéimeanna deonacha náisiúnta nó idirnáisiúnta a úsáid chun na gcríoch sin ar fad nó cuid díobh.

(4)

I gcás ina soláthróidh oibreoir eacnamaíoch cruthúnas nó sonraí i dtaca le comhlíonadh na gcritéar maidir le hinbhuanaitheacht agus na gcritéar maidir le laghdú ar astaíochtaí gás ceaptha teasa, ar cruthúnas nó sonraí iad a fhaightear i gcomhréir le scéim dheonach atá aitheanta ag an gCoimisiún, a mhéid a chumhdaítear leis an gcinneadh aitheantais, níor cheart do Bhallstát a cheangal ar an soláthraí tuilleadh fianaise a sholáthar.

(5)

An 28 Lúnasa 2020 a cuireadh an iarraidh ar aitheantas faoi Airteagal 30(4) den Treoir i leith na scéime deonaí ‘KZR INiG’ faoi bhráid an Choimisiúin. De thoradh na hiarrata sin rinne an Coimisiún measúnú ar an scéim, measúnú inar sainaithníodh roinnt saincheisteanna a raibh modhnú ag teastáil ina leith. San athiarraidh an 25 Meitheamh 2021, tugadh aghaidh mar ba cheart ar na saincheisteanna sin leis an scéim. Cumhdaítear leis an scéim na bunábhair uile, lena n-áirítear dramhaíl, iarmhair agus an líne chúraim ar fad (le haghaidh bithmheatáin, suas go dtí an t-aonad táirgthe).

(6)

cumhdaítear léi go leormhaith na critéir maidir le hinbhuanaitheacht a leagtar síos in Airteagal 29(2) go (5) de Threoir (AE) 2018/2001, agus san am céanna soláthraítear léi sonraí cruinne faoi laghduithe ar astaíochtaí gás ceaptha teasa chun críoch Airteagal 29(10) de Threoir (AE) 2018/2001 agus cuirtear modheolaíocht maidir le cothromaíocht mhaise i bhfeidhm léi i gcomhréir le ceanglais Airteagal 30(1) agus (2) de Threoir (AE) 2018/2001. Ní chuirtear san áireamh leis an measúnú sin an gníomh cur chun feidhme atá le teacht agus atá le glacadh i gcomhréir le hAirteagal 30(8) de Threoir (AE) 2018/2001, ar gníomh é a bhaineann le rialacha lena bhfíoraítear critéir maidir le hinbhuanaitheacht, maidir le laghdú ar astaíochtaí gás ceaptha teasa agus critéir i ndáil le riosca íseal maidir le hathrú indíreach ar thalamhúsáid agus ní chuirtear san áireamh leis ach oiread na gníomhartha tarmligthe atá le glacadh i gcomhréir le hAirteagal 28(5) de Threoir (AE) 2018/2001. Dá bhrí sin, déanfar athmheasúnú ar an scéim dheonach ‘KZR INiG’, nuair a ghlacfar na gníomhartha cur chun feidhme agus tarmligthe sin.

(7)

Sa mheasúnú ar an scéim dheonach ‘KZR INiG’, fuarthas amach go gcomhlíonann sí caighdeáin leordhóthanacha iontaofachta, trédhearcachta agus iniúchóireachta neamhspleáiche agus na ceanglais mhodheolaíocha a leagtar amach in Iarscríbhinní V agus VI a ghabhann le Treoir (AE) 2018/2001.

(8)

Ba cheart an scéim aitheanta a chur ar fáil sa roinn atá dírithe ar scéimeanna deonacha ar shuíomh gréasáin EUROPA an Choimisiúin.

(9)

Na bearta dá bhforáiltear sa Chinneadh seo, tá siad i gcomhréir leis an tuairim ón gCoiste um Inbhuanaitheacht Bithbhreoslaí, Bithleachtanna agus Breoslaí Bithmhaise.

(a)

comhlíontacht na gcoinsíneachtaí bithbhreoslaí, bithleachtanna agus breoslaí bithmhaise leis na critéir maidir le hinbhuanaitheacht a leagtar síos in Airteagal 29(2) go (5) agus (10) de Threoir (AE) 2018/2001;

(b)

comhlíontacht na n-oibreoirí eacnamaíocha leis an oibleagáid faisnéis chruinn a iontráil sa bhunachar sonraí de chuid an Aontais nó sa bhunachar sonraí náisiúnta maidir le breoslaí in-athnuaite agus breoslaí carbóin athchúrsáilte a úsáidtear in earnáil an iompair i gcomhréir le hAirteagal 28(4) de Threoir (AE) 2018/2001.

(a)

má léirítear go soiléir nach bhfuil eilimintí curtha chun feidhme leis an scéim, arb eilimintí iad a mheastar a bheith tábhachtach don Chinneadh seo nó má dhéantar sárú tromchúiseach agus struchtúrach ar na heilimintí sin;

(b)

mura gcuireann an scéim tuarascálacha bliantúla faoi bhráid an Choimisiúin de bhun Airteagal 30(5) de Threoir (AE) 2018/2001;

(c)

mura gcuirtear chun feidhme leis an scéim na caighdeáin iniúchóireachta neamhspleáiche agus ceanglais eile a shonraítear sna gníomhartha cur chun feidhme dá dtagraítear in Airteagal 30(8) de Threoir (AE) 2018/2001 nó mura gcuirtear chun feidhme léi feabhsuithe ar eilimintí eile den scéim a mheastar a bheith tábhachtach maidir le haitheantas leanúnach.