(1)

I gcomhréir le hAirteagail 120 agus 121 den Chonradh ar Fheidhmiú an Aontais Eorpaigh (CFAE), tá sé de cheangal ar na Ballstáit a mbeartais eacnamaíocha a sheoladh d’fhonn rannchuidiú le cuspóirí an Aontais a ghnóthú, agus i gcomhthéacs na mór-threoirlínte a cheapann an Chomhairle. Le hAirteagal 148 CFAE, ceanglaítear ar na Ballstáit beartais fostaíochta a chur chun feidhme a chuirfidh na treoirlínte le haghaidh fostaíochta arna dtarraingt suas ag an gComhairle san áireamh. Mar sin, is ábhar leasa choitinn é beartais eacnamaíocha na mBallstát a chomhordú.

(2)

Le hAirteagal 175 CFAE, ceanglaítear ar na Ballstáit a mbeartais eacnamaíocha, inter alia, a chomhordú ar bhealach a dhéanfadh na cuspóirí maidir le comhtháthú eacnamaíoch, sóisialta agus críochach a leagtar amach in Airteagal 174 de a bhaint amach.

(3)

Le ráig COVID-19 go luath in 2020, rinneadh athrú ar an ionchas eacnamaíoch agus sóisialta le haghaidh na mblianta atá le teacht san Aontas agus ar domhan. San Aontas, tá tosaíochtaí nua tagtha chun cinn, atá nasctha leis an ngéarchéim, lena ndírítear go sonrach ar an téarnamh agus an athléimneacht. Éilítear leis na tosaíochtaí sin freagairt phráinneach agus chomhordaithe ón Aontas chun dul i ngleic leis na hiarmhairtí eacnamaíocha, sóisialta agus sláinte atá ann do na Ballstáit agus chun na drochthorthaí sóisialta agus eacnamaíocha a thiocfaidh as an ráig a mhaolú freisin. Buaileadh mná, ach go háirithe, go mór le hiarmhairtí eacnamaíocha ghéarchéim COVID-19. Léiríodh le géarchéim COVID-19, chomh maith leis an ngéarchéim eacnamaíoch agus airgeadais a bhí ann roimhe seo, go gcuidítear le Ballstáit freagairt níos éifeachtúla do thurraingí agus téarnamh uathu ar bhealach níos tapa má fhorbraíonn siad geilleagair agus córais airgeadais atá iontaofa agus athléimneach agus atá tógtha ar struchtúir láidre agus inbhuanaithe eacnamaíocha agus shóisialta. Léiríodh go soiléir freisin go raibh gá le hullmhacht na gcóras sláinte, na seirbhísí poiblí riachtanacha agus na sásraí éifeachtacha cosanta sóisialta. Dá bhrí sin beidh sé riachtanach go mbeidh athchóirithe agus infheistíochtaí a fheabhsóidh an fás, atá inbhuanaithe, cliste agus freagrach ó thaobh na sochaí de, agus go mbeidh beartais fhioscacha fhónta agus poist ardcháilíochta á gcruthú chun freagairt do na dúshláin nua, chun aghaidh a thabhairt ar laigí struchtúracha eacnamaíocha agus chun athléimneacht a neartú, ionas go gcuirfear an geilleagar agus an tsochaí ar ais ar chonair téarnaimh inbhuanaithe agus chun go sárófar na héagsúlachtaí eacnamaíocha, sóisialta agus críochacha san Aontas. Bá cheart é sin a dhéanamh ar mhaithe le folláine shaoránaigh an Aontais agus i gcomhréir le prionsabail ábhartha na gceart bunúsach.

(4)

Bunaíodh an Clár Tacaíochta um Athchóiriú Struchtúrach don tréimhse 2017 go 2020 le Rialachán (AE) 2017/825 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle (4), agus buiséad EUR 142 800 000 ag gabháil leis, an tráth a glacadh é. Bunaíodh an Clár Tacaíochta um Athchóiriú Struchtúrach chun neartú a dhéanamh ar an gcumas atá ag na Ballstáit athchóirithe riaracháin agus struchtúracha fáschothaitheacha a ullmhú agus a chur chun feidhme, lena n-áirítear cúnamh a chur ar fáil chun cistí an Aontais a úsáid go héifeachtach agus go héifeachtúil. Is é an Coimisiún a chuireann tacaíocht theicniúil ar fáil faoin gClár Tacaíochta um Athchóiriú Struchtúrach, ar iarraidh ó Bhallstát, agus féadfar raon leathan de réimsí beartais a chumhdach leis an tacaíocht sin. Ceapadh an Rialachán seo ionas go leanfar den chlár sin, a bhfuil glactha leis go fonnmhar ag Ballstáit, agus na coigeartuithe ábhartha á n-ionchorprú.

(5)

Tá méadú leanúnach tagtha ar a mhéid atá na Ballstát ag glacadh le tacaíocht theicniúil faoin gClár Tacaíochta um Athchóiriú Struchtúrach. Dá bhrí sin, leis an Rialachán seo, ba cheart ionstraim um thacaíocht theicniúil a bhunú d’fhonn leanúint de thacaíocht a thabhairt do na Ballstáit i gcur chun feidhme athchóirithe agus d’fhonn an tacaíocht sin a fheabhsú (an “ionstraim”).

(6)

Ar leibhéal an Aontais, is é an Seimeastar Eorpach um chomhordú an bheartais eacnamaíoch an creat lena ndéantar dúshláin agus tosaíochtaí náisiúnta um athchóiriú a shainaithint agus lena ndéantar faireachán ar chur chun feidhme na dtosaíochtaí sin. Forbraíonn na Ballstáit a gcuid straitéisí infheistíochta ilbhliantúla féin freisin chun tacú leis na tosaíochtaí um athchóiriú i gcomhthéacs an tSeimeastair Eorpaigh. Cuirtear na straitéisí sin i láthair in éineacht leis na Cláir Náisiúnta bhliantúla um Athchóiriú mar bhealach chun tosaíochtaí a leagan amach agus a chomhordú, ar tosaíochtaí iad a dtabharfar tacaíocht dóibh le cistiú náisiúnta nó le cistiú ón Aontas. Ba cheart dóibh feidhmiú mar mhodh freisin chun úsáid a bhaint as cistiú ón Aontas ar shlí chomhleanúnach agus chun breisluach na tacaíochta airgeadais atá le fáil a uasmhéadú, go háirithe an tacaíocht atá le fáil ó chláir a fhaigheann tacaíocht ón Aontas faoi na cistí struchtúracha agus na cistí comhtháthaithe agus ó chláir eile. Maidir leis na dúshláin a sainaithníodh i gcomhthéacs an tSeimeastair Eorpaigh, bheadh breisluach soiléir ag an ionstraim maidir le cuidiú leis na Ballstáit feabhas a chur ar a gcumas aghaidh a thabhairt go héifeachtach ar na moltaí tír-shonracha.

(7)

Mar léiriú ar sheasamh an Chomhaontaithe Ghlais don Eoraip mar straitéis fáis an Aontais, agus mar léiriú go bhfuiltear á cur i ngníomh de réir ghealltanais an Aontais i dtaobh Comhaontú Pháras maidir leis an athrú aeráide agus Spriocanna Forbartha Inbhuanaithe na Náisiún Aontaithe a chur chun feidhme, leis an ionstraim, rannchuidítear le cur chun feidhme an Chomhaontaithe Ghlais don Eoraip, lena ndéanfar gníomhaíochtaí ar son na haeráide a phríomhshruthú agus le gnóthú na sprice foriomláine 30 % de chaiteachas bhuiséad an Aontais a bheith ag tacú le cuspóirí aeráide agus uaillmhian 7,5 % den chaiteachas bliantúil faoin gCreat Airgeadais Ilbhliantúil a chur ar fáil do chuspóirí bithéagsúlachta ó 2024 agus 10 % in 2026 agus 2027, agus ag an am céanna aon fhorluí atá ann cheana idir cuspóirí aeráide agus bithéagsúlachta á mheas. Ba cheart gníomhaíochtaí ábhartha a shainaithint nuair a bheidh an ionstraim á hullmhú agus á cur chun feidhme agus déanfar iad a athmheas i gcomhthéacs na meastóireachtaí ábhartha agus na bpróiseas athbhreithnithe. Leis an ionstraim, ba cheart dul i ngleic freisin le dúshláin shóisialta agus chomhshaoil níos leithne laistigh den Aontas, dúshláin lena n-áirítear caipiteal nádúrtha a chosaint, bithéagsúlacht a chaomhnú agus tacú leis an ngeilleagar ciorclach agus leis an aistriú fuinnimh, i gcomhréir le Clár Oibre 2030 don Fhorbairt Inbhuanaithe. Leis an ionstraim, ba cheart tacú leis an aistriú digiteach agus rannchuidiú le Margadh Aonair Digiteach a chruthú.

(8)

Ba cheart gurb é cuspóir ginearálta na hionstraime comhtháthú eacnamaíoch, sóisialta agus críochach an Aontais a chur chun cinn trí thacú le hiarrachtaí na mBallstát athchóirithe a chur chun feidhme. Tá gá leis sin chun infheistíochtaí poiblí agus príobháideacha a spreagadh, chun tacú le téarnamh agus cóineasú eacnamaíoch agus sóisialta atá inbhuanaithe agus cothrom, chun athléimneacht a ghnóthú, chun bochtaineacht agus neamh-chomhionannas a laghdú, chun comhionannas inscne a chur chun cinn, chun iomaíochas a mhéadú, chun aghaidh a thabhairt go héifeachtach ar na dúshláin arna sainaithint sna moltaí tír-shonracha faoi leith agus chun dlí an Aontais a chur chun feidhme. Tá gá leis sin freisin chun tacú le hiarrachtaí na mBallstát a n-acmhainneacht institiúideach agus riaracháin agus a gcreat breithiúnach a neartú, lena n-áirítear ar an leibhéal réigiúnach agus áitiúil, agus a n-iarrachtaí chun cuspóirí beartais a chur chun feidhme chun aistrithe atá cuimsitheach go sóisialta, glas agus digiteach a éascú, i gcomhréir le Comhaontú Pháras maidir leis an athrú aeráide, le spriocanna aeráide agus fuinnimh an Aontais do 2030 agus leis an sprioc maidir leis an neodracht aeráide faoi 2050, le Spriocanna Forbartha Inbhuanaithe na Náisiún Aontaithe agus le Colún Eorpach na gCeart Sóisialta.

(9)

Ba cheart gurb iad cuspóirí sonracha na hionstraime cabhrú leis na húdaráis náisiúnta agus iad ag iarraidh athchóirithe a cheapadh, a fhorbairt agus a chur chun feidhme agus pleananna téarnaimh agus athléimneachta a ullmhú, a leasú, a chur chun feidhme agus a athbhreithniú de bhun Rialachán (AE) 2021/241 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle (5), lena n-áirítear trí mhalartú dea-chleachtas, próiseas agus modheolaíochtaí iomchuí, rannpháirtíocht geallsealbhóirí, i gcás inarb iomchuí, agus bainistiú acmhainní daonna atá níos éifeachtaí agus níos éifeachtúla.

(10)

D’fhonn cuidiú leis na Ballstáit athchóirithe a cheapadh, a fhorbairt agus a chur chun feidhme i ngach ceann de na príomhréimsí eacnamaíocha agus sochaíocha, ba cheart don Choimisiún leanúint den tacaíocht theicniúil a chur ar fáil, ar iarraidh ó Bhallstát, i raon leathan réimsí beartais, lena n-áirítear réimsí a bhaineann le bainistiú airgeadais phoiblí agus bainistiú sócmhainní, athchóiriú institiúideach agus riaracháin, athchóiriú breithiúnach, an timpeallacht ghnó, an earnáil airgeadais agus litearthacht airgeadais a fheabhsú, margaí le haghaidh táirgí, seirbhísí agus saothair, oideachas agus oiliúint, comhionannas inscne, forbairt inbhuanaithe, sláinte phoiblí, leas sóisialta agus cúram sóisialta, chomh maith le hacmhainneachtaí luathbhraite agus freagartha comhordaithe. Ba cheart béim ar leith a leagan ar na gníomhaíochtaí lena gcothaítear na haistrithe glasa agus digiteacha. Ba cheart go dtacódh an ionstraim freisin leis an ullmhúchán do bhallraíocht sa limistéar euro.

(11)

Leagtar síos leis an Rialachán seo imchlúdach airgeadais don ionstraim, arb éard a bheidh ann an príomh-mhéid tagartha, de réir bhrí an Chomhaontaithe Idirinstitiúidigh an 16 Nollaig 2020 idir Parlaimint na hEorpa, Comhairle an Aontais Eorpaigh agus an Coimisiún Eorpach maidir leis an smacht buiséadach, maidir le comhar in ábhair bhuiséadacha agus maidir le bainistíocht fhónta airgeadais, chomh maith le maidir le hachmainní dílse nua (6), lena n-áirítear treochlár chun acmhainní dílse nua a thabhairt isteach do Pharlaimint na hEorpa agus don Chomhairle le linn an nós imeachta bhuiséadaigh bhliantúil. Ba cheart do Pharlaimint na hEorpa agus don Chomhairle na leithreasaí bliantúla a údarú faoi chuimsiú an nós imeachta bhuiséadaigh bhliantúil, laistigh de theorainneacha an Chreata Airgeadais Ilbhliantúil agus an t-éileamh ar an ionstraim á chur san áireamh.

(12)

Chun freastal ar riachtanais bhreise faoin ionstraim, ba cheart an fhéidearthacht a bheith ag na Ballstáit acmhainní atá clársceidealaithe i mbainistíocht chomhroinnte faoi chistí an Aontais a aistriú chuig buiséad na hionstraime, agus acmhainní nár gealladh a aistriú ar ais, i gcomhréir le Rialachán lena leagtar síos forálacha coiteanna maidir le Ciste Forbraíochta Réigiúnaí na hEorpa, Ciste Sóisialta na hEorpa Plus, an Ciste Comhtháthaithe, an Ciste um Aistriú Cóir agus an Ciste Eorpach Muirí, Iascaigh agus Dobharshaothraithe agus rialacha airgeadais maidir leo agus maidir leis an gCiste Tearmainn agus Imirce, an Ciste Slándála Inmheánaí agus an Ionstraim um Bainistiú Teorainneacha agus Víosaí. Ba cheart na hacmhainní aistrithe a chur chun feidhme i gcomhréir le rialacha na hionstraime agus ba cheart iad a úsáid go heisiach chun tairbhe an Bhallstáit lena mbaineann. Ba cheart don Choimisiún aiseolas a sholáthar don Bhallstát sin maidir le húsáid na n-acmhainní aistrithe.

(13)

Chun freastal ar riachtanais bhreise faoin ionstraim, ba cheart do Bhallstát a bheith in ann tacaíocht theicniúil bhreise a iarraidh agus ba cheart dó íoc as costais a bhaineann le tacaíocht bhreise den sórt sin. Ba cheart gur ioncam sannta seachtrach a bheadh sna híocaíochtaí sin i gcomhréir le Rialachán (AE, Euratom) 2018/1046 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle (7) (an “Rialachán Airgeadais”) agus ba cheart iad a úsáid go heisiach chun tairbhe an Bhallstáit sin.

(14)

Ba cheart tacaíocht theicniúil a sholáthar arna iarraidh sin, chun tacú le cur chun feidhme na n-athchóirithe arna nglacadh ar thionscnamh na mBallstát, athchóirithe i gcomhthéacs na bpróiseas rialachais eacnamaíoch, go háirithe na hathchóirithe sin lena dtugtar aghaidh go héifeachtach ar na moltaí tír-shonracha nó bearta a bhaineann le dlí an Aontais a chur chun feidhme, agus athchóirithe a bhaineann le cur chun feidhme na gclár um choigeartú eacnamaíoch. Ba cheart don ionstraim freisin tacaíocht theicniúil a sholáthar chun pleananna téarnaimh agus athléimneachta a ghlacfar de bhun Rialachán (AE) 2021/241 a ullmhú, a leasú, a chur chun feidhme agus a athbhreithniú.

(15)

I gcomhréir leis na rialacha agus leis an gcleachtas atá ann cheana féin faoin gClár Tacaíochta um Athchóiriú Struchtúrach, ba cheart próiseas éadrom a bhunú chun iarrataí ar thacaíocht theicniúil a thíolacadh. Ar an gcúis sin, ba cheart iarrataí ó Bhallstáit a bheith curtha isteach faoin 31 Deireadh Fómhair mura sonraítear a mhalairt sna glaonna tiomnaithe breise ar iarrataí. Agus an prionsabal uileghabhálach i ndáil le cóir chomhionann, le bainistíocht fhónta airgeadais agus le trédhearcacht á urramú, ba cheart critéir iomchuí a leagan síos chun anailís a dhéanamh ar na hiarrataí a thíolacann na Ballstáit. Ba cheart na critéir sin a bheith bunaithe ar phráinn, ar dhéine agus ar fhairsinge na bhfadhbanna, agus ar na riachtanais i gcomhair tacaíochta arna sainaithint i dtaca leis na réimsí beartais ina bhfuil tacaíocht theicniúil beartaithe. Ba cheart don Choimisiún glaonna tiomnaithe breise a eagrú mar fhreagairt ar riachtanais shonracha na mBallstát atá ag teacht chun cinn, lena n-áirítear, mar ábhar tosaíochta, chun pleananna téarnaimh agus athléimneachta de bhun Rialachán (AE) 2021/241 a ullmhú, a leasú, a chur chun feidhme agus a athbhreithniú.

(16)

Ba cheart go mbeadh na Ballstáit in ann, roimh dóibh tacaíocht theicniúil a iarraidh, dul i gcomhairle, i gcás inarb iomchuí, le geallsealbhóirí ábhartha amhail údaráis áitiúla agus réigiúnacha, comhpháirtithe sóisialta agus an tsochaí shibhialta i gcomhréir leis an dlí náisiúnta agus cleachtais náisiúnta.

(17)

Ba cheart ábhar na bpleananna comhair agus tacaíochta ina mionsonraítear na bearta chun tacaíocht theicniúil a sholáthar do na Ballstáit a shonrú freisin. Chuige sin, ba cheart a chur san áireamh sna bearta tacaíochta teicniúla atá beartaithe agus sa ranníocaíocht airgeadais dhomhanda measta atá gaolmhar leo, na bearta agus na gníomhaíochtaí arna maoiniú ag cistí an Aontais nó ag cláir an Aontais.

(18)

Ar mhaithe le cuntasacht agus le trédhearcacht, agus chun infheictheacht bheart an Aontais a áirithiú, faoi réir coinníollacha áirithe lena dtugtar cosaint d’fhaisnéis íogair, ba cheart don Choimisiún na pleananna comhair agus tacaíochta a tharchur go comhuaineach chuig Parlaimint na hEorpa agus chuig an gComhairle. Ba cheart don Choimisiún a bheith in ann tabhairt faoi ghníomhaíochtaí cumarsáide. Ba cheart don Choimisiún liosta de na hiarrataí ar thacaíocht theicniúil atá formheasta a fhoilsiú ar a shuíomh gréasáin.

(19)

Chun níos mó trédhearcachta a áirithiú i dtaca le hionchur teicniúil sa phróiseas cinnteoireachta náisiúnta, ba cheart don Choimisiún stór poiblí amháin ar líne a bhunú trínar cheart dó, faoi réir na rialacha is infheidhme agus ar bhonn comhairliúcháin leis na Ballstáit lena mbaineann, staidéir nó tuarascálacha críochnaitheacha a chur ar fáil mar chuid de ghníomhaíochtaí incháilithe. Chun faisnéis íogair agus rúnda a bhaineann lena leasanna poiblí a chosaint, ba cheart do na Ballstáit a bheith in ann a iarraidh, i gcás ina bhfuil údar maith leis, nach ndéanfadh an Coimisiún na doiciméid sin a nochtadh gan a gcomhaontú a fháil roimh ré.

(20)

Ba cheart forálacha a leagan síos maidir le cur chun feidhme na hionstraime, go háirithe na modhanna bainistíochta, na cineálacha cistiúcháin do na bearta tacaíochta teicniúla agus inneachar na gclár oibre, ar cheart iad a ghlacadh trí bhíthin gníomhartha cur chun feidhme. I bhfianaise a thábhachtaí agus atá sé tacú le hiarrachtaí na n-údarás náisiúnta agus iad ag saothrú athchóirithe agus á gcur chun feidhme, is gá ráta cómhaoinithe do dheontais suas go dtí 100 % de na costais incháilithe a cheadú. Chun go bhféadfar tacaíocht theicniúil a shlógadh go tapa i gcás práinne, ba cheart foráil do ghlacadh bearta speisialta ar feadh tréimhse theoranta. Chuige sin, ba cheart méid teoranta den bhuiséad laistigh de chlár oibre na hionstraime, nach airde ná 30 % den leithdháileadh bliantúil, a chur i leataobh i gcomhair bearta speisialta.

(21)

Chun leithdháileadh éifeachtúil agus comhleanúnach na gcistí ó bhuiséad an Aontais a áirithiú agus chun prionsabal an bhainistithe fhónta airgeadais a urramú, ba cheart do na gníomhaíochtaí a dhéanfar faoin Rialachán seo a bheith comhsheasmhach leis na cláir leanúnacha de chuid an Aontais agus go mbeidís mar chomhlánú orthu. Ba cheart cistiú dúbailte don chaiteachas céanna a sheachaint, áfach. Go háirithe agus, chun dúbailt nó forluí a sheachaint, ba cheart don Choimisiún agus d’údaráis náisiúnta comhordú éifeachtach a áirithiú, ag gach céim den phróiseas, chun comhsheasmhacht, comhleanúnachas, comhlántacht agus sineirgíocht idir foinsí cistithe a choimirciú, lena n-áirítear cúnamh teicniúil a mhaoiniú.

(22)

De bhun mhíreanna 22 agus 23 den Chomhaontú Idirinstitiúideach an 13 Aibreán 2016 maidir le Reachtóireacht Níos Fearr (8), ba cheart meastóireacht a dhéanamh ar an ionstraim ar bhonn na faisnéise arna bailiú i gcomhréir le ceanglais faireacháin shonracha, agus ag an am céanna ualach riaracháin, go háirithe ar na Ballstáit, agus ró-rialáil, á seachaint. Ar na ceanglais sin, ba cheart a áireamh, i gcás inarb iomchuí, táscairí intomhaiste mar bhonn chun meastóireacht a dhéanamh ar éifeachtaí na hionstraime ar an talamh.

(23)

Ba cheart don Choimisiún tuarascáil bhliantúil a chur ar fáil go comhuaineach do Pharlaimint na hEorpa agus don Chomhairle maidir le cur chun feidhme an Rialacháin seo. Sa bhreis air sin, ba cheart meastóireacht neamhspleách mheántéarmach a dhéanamh, ag féachaint ar ghnóthú chuspóirí na hionstraime, ar éifeachtúlacht úsáid acmhainní na hionstraime agus ar a breisluach. Sa chomhthéacs sin, ba cheart do Pharlaimint na hEorpa a bheith in ann iarraidh ar an gCoimisiún páirt a ghlacadh i malartú tuairimí le coiste inniúil Pharlaimint na hEorpa chun an tuarascáil bhliantúil agus cur chun feidhme na hionstraime a phlé. Sa bhreis air sin, ba cheart do mheastóireacht neamhspleách ex-post déileáil le tionchar fadtéarmach na hionstraime.

(24)

Ba cheart na cláir oibre le haghaidh chur chun feidhme na tacaíochta teicniúla a bhunú. Chun coinníollacha aonfhoirmeacha a áirithiú maidir leis an Rialachán seo a chur chun feidhme, ba cheart cumhachtaí cur chun feidhme a thabhairt don Choimisiún. Tá feidhm ag rialacha cothrománacha airgeadais arna nglacadh ag Parlaimint na hEorpa agus ag an gComhairle ar bhonn Airteagal 322 CFAE maidir leis an Rialachán seo. Leagtar síos na rialacha sin sa Rialachán Airgeadais. Cinntear leo go háirithe an nós imeachta maidir leis an mbuiséad a bhunú agus a chur chun feidhme trí dheontais, trí sholáthar, trí dhuaiseanna agus trí chur chun feidhme indíreach agus déantar foráil iontu i gcomhair seiceálacha ar fhreagracht gníomhaithe airgeadais. Áirítear ar na rialacha a ghlactar ar bhonn Airteagal 322 CFAE freisin córas ginearálta coinníollacha chun buiséad an Aontais a chosaint.

(25)

I gcomhréir leis an Rialachán Airgeadais, Rialachán (AE, Euratom) Uimh. 883/2013 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle (9), agus Rialacháin (CE, Euratom) Uimh. 2988/95 (10), (Euratom, CE) Uimh. 2185/96 (11), agus (AE) 2017/1939 (12) ón gComhairle, tá leasanna airgeadais an Aontais le cosaint trí bhíthin bearta comhréireacha, lena n-áirítear bearta a bhaineann le neamhrialtachtaí, calaois san áireamh, a chosc, a bhrath, a cheartú agus a fhiosrú, cistí a cailleadh, a íocadh go mícheart nó a úsáideadh go mícheart a ghnóthú agus, i gcás inarb iomchuí, pionóis riaracháin a fhorchur. Go háirithe, i gcomhréir le Rialacháin (Euratom, CE) Uimh. 2185/96 agus (AE, Euratom) Uimh. 883/2013, tá an chumhacht ag an Oifig Eorpach Frith-Chalaoise (OLAF) imscrúduithe riaracháin a dhéanamh, lena n-áirítear seiceálacha agus cigireachtaí ar an láthair, d’fhonn a shuí ar tharla calaois, éilliú nó aon ghníomhaíocht neamhdhleathach eile a dhéanann difear do leasanna airgeadais an Aontais. Tá sé de chumhacht ag Oifig an Ionchúisitheora Phoiblí Eorpaigh (OIPE), i gcomhréir le Rialachán (AE) 2017/1939, ciontaí coiriúla a fhiosrú a dhéanann difear do leasanna airgeadais an Aontais mar a fhoráiltear dóibh i dTreoir (AE) 2017/1371 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle (13). I gcomhréir leis an Rialachán Airgeadais, tá aon duine nó eintiteas a fhaigheann cistí an Aontais le comhoibriú go hiomlán i gcosaint leasanna airgeadais an Aontais, leis na cearta agus an rochtain is gá a dheonú don Choimisiún, do OLAF agus don Chúirt Iniúchóirí, agus, i dtaca leis na Ballstáit sin atá rannpháirteach sa chomhar feabhsaithe de bhun Rialachán (AE) 2017/1939, do OIPE, agus lena áirithiú go ndéanfaidh aon tríú páirtí a mbeidh baint aige le cur chun feidhme chistí an Aontais cearta coibhéiseacha a dheonú.

(26)

Ós rud é nach féidir leis na Ballstáit cuspóirí an Rialacháin seo a ghnóthú go leordhóthanach agus, de bharr fhairsinge agus éifeachtaí na ngníomhaíochta atá beartaithe, gur fearr is féidir iad a ghnóthú ar leibhéal an Aontais, féadfaidh an tAontas bearta a ghlacadh, i gcomhréir le prionsabal na coimhdeachta a leagtar amach in Airteagal 5 den Chonradh ar an Aontas Eorpach. I gcomhréir le prionsabal na comhréireachta, a leagtar amach san Airteagal sin, ní théann an Rialachán seo thar a bhfuil riachtanach chun na cuspóirí sin a ghnóthú.

(27)

Níor cheart tionchar a bheith ag an Rialachán seo ar leanúint de bhearta tacaíochta agus iad a mhodhnú arna bhformheas ag an gCoimisiún faoin 31 Nollaig 2020 ar bhonn Rialachán (AE) 2017/825 nó aon ghníomh eile de chuid an Aontais a mbeidh feidhm aige maidir leis an gcúnamh sin. Ba cheart, mar sin, na bearta arna bhformheas faoi Rialachán (AE) 2017/825 a bheith bailí go fóill. Chuige sin, ba cheart foráil idirthréimhseach a leagan síos freisin.

(28)

Ionas go bhféadfar na bearta dá bhforáiltear sa Rialachán seo a chur i bhfeidhm go pras, ba cheart an Rialachán seo teacht i bhfeidhm an lá tar éis lá a fhoilsithe in Iris Oifigiúil an Aontais Eorpaigh,

(1)

I gcomhréir le hAirteagail 120 agus 121 den Chonradh ar Fheidhmiú an Aontais Eorpaigh (CFAE), tá sé de cheangal ar na Ballstáit a mbeartais eacnamaíocha a sheoladh d’fhonn rannchuidiú le cuspóirí an Aontais a ghnóthú, agus i gcomhthéacs na mór-threoirlínte a cheapfaidh an Chomhairle. Foráiltear le hAirteagal 148 CFAE go bhfuil na Ballstáit le beartais fostaíochta a chur chun feidhme ina gcuirtear na treoirlínte maidir le fostaíocht san áireamh. Dá bhrí sin, is ábhar leasa choitinn é beartais eacnamaíocha na mBallstát a chomhordú.

(2)

Déantar foráil in Airteagal 175 CFAE, inter alia, go bhfuil ar na Ballstáit a mbeartais eacnamaíocha a chomhordú ar bhealach a dhéanfadh na cuspóirí maidir le comhtháthú eacnamaíoch, sóisialta agus críochach a leagtar amach in Airteagal 174 CFAE a bhaint amach.

(3)

In Airteagal 174 CFAE foráiltear go bhfuil ar an Aontas, chun a fhorbairt chomhchuí i gcoitinne a chur chun cinn, a chuid gníomhaíochtaí a fhorbairt agus a shaothrú ar mhaithe lena chomhtháthú eacnamaíoch, sóisialta agus críochach a neartú . Foráiltear thairis sin, go bhféachfaidh an tAontas, go háirithe, leis na héagothromaíochtaí idir leibhéil forbartha na réigiún éagsúil agus cúlmhaireacht na réigiún is mídheisiúla a laghdú. Ba cheart go rachadh na hiarrachtaí chun éagothromaíochtaí a laghdú go háirithe chun tairbhe na n-oileán agus na réigiún is forimeallaí. Ba cheart túsphointe agus sainiúlachtaí éagsúla na Réigiún a chur san áireamh i gcur chun feidhme bheartais an Aontais.

(4)

Ar leibhéal an Aontais, is é an seimeastar Eorpach um chomhordú an bheartais eacnamaíoch (an Seimeastar Eorpach), lena n-áirítear prionsabail Cholún Eorpach na gCeart Sóisialta, an creat chun tosaíochtaí náisiúnta um athchóiriú a shainaithint agus chun faireachán a dhéanamh ar a gcur chun feidhme. Sa bhreis ar bhearta chun an t-iomaíochas, acmhainneacht fáis agus airgeadas poiblí inbhuanaithe a neartú, ba cheart athchóirithe atá bunaithe ar an dlúthpháirtíocht, ar an gcomhthathú, ar an gceartas sóisialta agus ar dháileadh cóir an rachmais a thabhairt isteach, a bhfuil d’aidhm leo fostaíocht ardcháilíochta agus fás inbhuanaithe a chruthú, comhionannas deiseanna, agus rochtain orthu, agus cosaint shóisialta a áirithiú, grúpaí leochaileacha a chosaint agus caighdeáin mhaireachtála shaoránaigh uile an Aontais a fheabhsú. I dtacú leis na hathchóirithe sin, tá na Ballstáit lena gcuid straitéisí infheistíochta ilbhliantúla náisiúnta féin a fhorbairt, agus aird á tabhairt ar Chomhaontú Pháras arna ghlacadh faoi Chreat-Choinbhinsiún na Náisiún Aontaithe ar Athrú Aeráide (4) (‘Comhaontú Pháras’), ar na Pleananna Náisiúnta Fuinnimh agus Aeráide arna nglacadh faoi chuimsiú Rialachas an Aontais Fuinnimh agus na Gníomhaithe Aeráide a bunaíodh le Rialachán (AE) 2018/1999 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle (5)), ar na pleananna um aistriú cóir agus ar na pleananna maidir leis an Ráthaíocht don Aos Óg a chur chun feidhme, mar aon le Spriocanna Forbartha Inbhuanaithe NA. Ba cheart na straitéisí sin a thíolacadh, i gcás inarb ábhartha, in éineacht leis na Cláir Náisiúnta bhliantúla um Athchóiriú mar bhealach chun tionscadail infheistíochta a bhfuil tosaíocht acu a leagan amach agus a chomhordú, ar cláir iad a dtabharfar tacaíocht dóibh le cistiú náisiúnta agus/nó le cistiú ón Aontas.

(5)

Leag an Coimisiún amach i Straitéis Bhliantúil maidir le Fás Inbhuanaithe 2020 agus i bPacáiste an tSeimeastair Eorpaigh le haghaidh Earrach agus Shamhradh 2020, gur cheart don Seimeastar Eorpach a bheith ina chuidiú le cur chun feidhme an Chomhaontaithe Ghlais don Eoraip, le Colún Eorpach na gCeart Sóisialta agus le Spriocanna Forbartha Inbhuanaithe NA a bhaint amach.

(6)

De dheasca ráig phaindéim COVID-19 go luath sa bhliain 2020, tá athrú tagtha ar an ionchas eacnamaíoch, sóisialta agus buiséadach san Aontas agus ar fud an domhain, agus tá freagairt phráinneach, éifeachtúil agus chomhordaithe ag teastáil ar leibhéal an Aontais agus ar an leibhéal náisiúnta araon chun déileáil leis na hiarmhairtí tubaisteacha eacnamaíocha agus sóisialta mar aon leis na héifeachtaí neamhshiméadracha atá ann do na Ballstáit. Léiríodh le géarchéim COVID-19 chomh maith leis an ngéarchéim eacnamaíoch agus airgeadais roimhe sin go gcabhraítear leis na Ballstáit freagairt níos éifeachtúla agus ar bhealach níos cothroime agus níos cuimsithí do shuaití agus téarnamh uathu ar bhealach níos mire trí fhorbairt a dhéanamh ar gheilleagair agus ar chórais airgeadais agus leasa shóisialta atá fónta, inbhuanaithe agus athléimneach agus atá tógtha ar struchtúir láidre eacnamaíocha agus shóisialta. Is féidir freisin le heaspa athléimneachta a bheith ina siocair le héifeachtaí díobhálacha iarmharta a bheith ann i gcás suaití idir na Ballstáit nó laistigh den Aontas ina iomláine, lena gcruthaítear dúshláin don chóineasú agus don chomhtháthú san Aontas.Féadfaidh an laghdú ar chaiteachas ar earnálacha amhail earnáil an oideachais, earnáil an chultúir agus earnáil na cruthaitheachta agus ar an gcúram sláinte a bheith fritorthúil ó thaobh téarnamh mear de a bhaint amach. Braithfidh iarmhairtí meántéarmacha agus fadtéarmacha ghéarchéim COVID-19 ar a thapa a thiocfaidh geilleagair agus sochaithe na mBallstát slán as an ngéarchéim, rud a bhraithfidh ar an spás fioscach a bhaineann leis na Ballstáit atá ar fáil maidir le bearta a dhéanamh chun tionchar sóisialta agus eacnamaíoch na géarchéime a mhaolú, agus ar athléimneacht a ngeilleagar agus a struchtúr sóisialta. Beidh sé riachtanach, dá bhrí sin, go mbeidhathchóirithe agus infheistíochtaí inbhuanaithe ann lena spreagfar fás chun aghaidh a thabhairt ar laigí struchtúracha i ngeilleagair na mBallstát, lena neartófar an athléimneacht, lena ndéanfar táirgiúlacht a mhéadú agus a mbeidh iomaíochas níos géire sna Ballstáit mar thoradh air, chun na geilleagair sin a chur ar bhealach a leasa, agus chun laghdú a dhéanamh ar éagothromaíochtaí agus ar dhibhéirseachtaí san Aontas.

(7)

Is léir ón am atá thart go ngearrtar siar go mór ar infheistíocht le linn géarchéimeanna. Tá sé riachtanach, áfach, tacú le hinfheistíocht sa chás áirithe seo chun dlús a chur leis an téarnamh agus an acmhainneacht fáis fhadtéarmach a neartú. Tá tábhacht le margadh inmheánach dea-fheidhmiúil a bheith ann, le hinfheistíocht a dhéanamh sna teicneolaíochtaí glasa agus digiteacha, mar aon le nuálaíocht agus taighde, lena n-áirítear geilleagar eolasbhunaithe, aistriú chuig fuinneamh glan, agus le borradh a chur faoin éifeachtúlacht fuinnimh i dtithíocht agus in earnálacha lárnacha eile den gheilleagar chun fás cothrom, cuimsitheach agus inbhuanaithe a bhaint amach, chun cabhrú le poist a chruthú, agus aeráidneodracht a bhaint amach in AE faoi 2050.

(8)

I gcomhthéacs ghéarchéim COVID-19, ní foláir an creat reatha chun tacaíocht a sholáthar do na Ballstáit a neartú agus tacaíocht dhíreach airgeadais a sholáthar do na Ballstáit trí uirlis uathúil nuálach. Chuige sin, ba cheart saoráid téarnaimh agus athléimneachta (‘an tSaoráid’) a chur ar bun faoin Rialachán seo chun tacaíocht airgeadais éifeachtach shuntasach a sholáthar chun dlús a chur le cur chun feidhme athchóirithe inbhuanaithe agus infheistíochtaí poiblí agus príobháideacha gaolmhara sna Ballstáit. Ba cheart a bheith i gceist leis an Saoráid ionstraim thiomnaithe atá ceaptha dul i ngleic le héifeachtaí agus iarmhairtí díobhálacha ghéarchéim COVID-19 san Aontas. Ba cheart go mbeadh sé cuimsitheach agus ba cheart go rachadh an taithí a fuair an Coimisiún agus na Ballstáit as úsáid a bhaint as ionstraimí agus as cláir eile roimhe seo chun tairbhe di. D'fhéadfaí infheistíochtaí príobháideacha a dhreasú freisin trí scéimeanna infheistíochta poiblí, lena n-áirítear ionstraimí airgeadais, fóirdheontais agus ionstraimí eile, ar choinníoll go gcomhlíonfar na rialacha maidir le Státchabhair.

(9)

Leis na hathchóirithe agus infheistíochtaí a dhéanfar faoin tSaoráid, ba cheart go gcabhrófar leis an Aontas a bheith níos athléimní agus níos neamhspleáiche trí phríomhshlabhraí soláthair a éagsúlú agus neartú á dhéanamh, dá bhrí sin, ar uathriail straitéiseach an Aontais in éineacht le geilleagar oscailte. Ba cheart go ndéanfar breisluach Eorpach a ghiniúint freisin leis na hathchóirithe agus na hinfheistíochtaí faoin tSaoráid.

(10)

Ba cheart an téarnamh a bhaint amach agus athléimneacht an Aontais agus a Bhallstát a fheabhsú tríd an tacaíocht a thabharfar do bhearta lena dtagraítear do na réimsí beartais a bhfuil ábharthacht Eorpach ag baint leo agus atá struchtúrtha i sé cholún (na ‘sé cholún’), eadhon: an t-aistriú glas; an claochlú digiteach; fás cliste, inbhuanaithe agus cuimsitheach, lena n-áirítear comhtháthú eacnamaíoch, poist, táirgiúlacht, iomaíochas, taighde, forbairt agus nuálaíocht, agus margadh inmheanach dea-fheidhmiúil le fiontair bheaga agus mheánmhéide (FBManna) láidre; comhtháthú sóisialta agus críochach; athléimneacht sláinte, eacnamaíoch, shóisialta agus institiúideach, agus é mar aidhm leo, inter alia, an acmhainneacht um ullmhacht i gcomhair géarchéimeanna agus um fhreagairt géarchéime a mhéadú; agus beartais don chéad ghlúin eile, do leanaí agus don óige, amhail an t-oideachas agus scileanna.

(11)

Ba cheart tacú leis an aistriú glas trí athchóirithe agus infheistíochtaí a dhéanamh i dteicneolaíochtaí agus in acmhainneachtaí glasa, lena n-áirítear i mbithéagsúlacht, éifeachtúlacht fuinnimh, athchóiriú foirgneamh agus an geilleagar ciorclach, agus rannchuidiú á dhéanamh le spriocanna aeráide an Aontais ag an am céanna, lena ndéanfar fás inbhuanaithe a chothú, poist a chruthú agus an tslándáil fuinnimh a chaomhnú.

(12)

Méadófar ar iomaíochas an Aontais ar an leibhéal domhanda trí athchóirithe agus infheistíochtaí a dhéanamh i dteicneolaíochtaí, i mbonneagar agus i bpróisis dhigiteacha agus cabhróidh sé freisin leis an Aontas a dhéanamh níos athléimní, níos nuálaí agus níos neamhspleáiche trí shlabhraí soláthair príomha a éagsúlú. Leis na hathchóirithe agus na hinfheistíochtaí, ba cheart go gcuirfí chun cinn go háirithe digitiú seirbhísí, an fhorbairt ar bhonneagar digiteach agus sonraí, ar bhraislí agus mol nuálaíochta digití agus réitigh dhigiteacha oscailte. Ba cheart go ndéanfadh an t-aistriú digiteach digitiú FBManna a spreagadh freisin. Ba cheart do na hinfheistíochtaí sna teicneolaíochtaí digiteacha prionsabail na hidir-inoibritheachta, na héifeachtúlachta fuinnimh agus na cosanta sonraí pearsanta a urramú, lamháil do rannpháirtíocht FBManna agus gnólachtaí nuathionscanta agus an úsáid a bhainfear as réitigh foinse oscailte a chur chun cinn.

(13)

Leis na hathchóirithe agus na hinfheistíochtaí i bhfás cliste, inbhuanaithe agus cuimsitheach, lena n-áirítear comhtháthú eacnamaíoch, poist, táirgiúlacht, iomaíochas, taighde, forbairt agus nuálaíocht, agus margadh inmheánach dea-fheidhmiúil le FBManna láidre, ba cheart go mbeadh sé mar aidhm leo an acmhainneacht fáis a fheabhsú agus téarnamh inbhuanaithe gheilleagar an Aontais a chumasú. Leis na hathchóirithe agus na hinfheistíochtaí sin, ba cheart an fhiontraíocht, an geilleagar sóisialta, forbairt an bhonneagair agus an iompair inbhuanaithe agus an tionsclaithe agus an ationsclaithe a chur chun cinn freisin, agus maolú a dhéanamh ar thionchar ghéarchéim COVID-19 ar an ngeilleagar.

(14)

Ba cheart d’athchóirithe agus d’infheistíochtaí i gcomhtháthú sóisialta agus críochach rannchuidiú a dhéanamh freisin leis an mbochtaineacht a chomhrac agus le dul i ngleic leis an dífhostaíocht chun a chur ar chumas ár gheilleagar na mBallstát téarnamh a dhéanamh agus gan aon duine a fhágáil chun deiridh. Ba cheart, leis na hathchóirithe agus na hinfheistíochtaí sin, go gcruthófaí poist ardcháilíochta agus sheasmhacha, go ndéanfaí na grúpaí atá faoi mhíbhuntáiste a ionchuimsiú agus a lánpháirtiú, agus go gcumasófaí an t-idirphlé sóisialta, an bonneagar sóisialta agus na seirbhísí sóisialta, mar aon leis na córais cosanta sóisialta agus leasa shóisialta a neartú.

(15)

Le géarchéim COVID-19 tá sé tugtha chun suntais freisin a thábhachtaí atá athchóirithe agus infheistíochtaí sa tsláinte agus san athléimneacht eacnamaíoch, shóisialta agus institiúideach, a bhfuil sé mar aidhm leo, inter alia, an acmhainneacht ullmhachta agus freagartha géarchéime a mhéadú, go háirithe trí fheabhas a chur ar leanúnachas gnó agus seirbhísí poiblí, ar inrochtaineacht agus acmhainneacht na gcóras sláinte agus cúraim, ar éifeachtacht an riaracháin phoiblí agus na gcóras náisiúnta, lena n-áirítear an t-ualach riaracháin a íoslaghdú, agus ar éifeachtacht na gcóras breithiúnach mar aon le calaois a chosc agus maoirseacht a dhéanamh ar an gcomhrac i gcoinne sciúradh airgid.

(16)

Tá bunriachtanas le hathchóirithe agus le hinfheistíochtaí sa chéad ghlúin eile, i leanaí agus san óige chun an t-oideachas agus scileanna a chur chun cinn, lena n-áirítear scileanna digiteacha, uas-sciliú, athsciliú agus athcháiliú an luchta saothair ghníomhaigh, clár lánpháirtithe do dhaoine dífhostaithe, beartais i dtaca le hinfheistiú i rochtain agus i ndeiseanna do leanaí agus don óige maidir leis an oideachas, an tsláinte, cothú, poist agus tithíocht, agus i mbeartais a mhaolaíonn an dealú idir glúine i gcomhréir le cuspóirí na Ráthaíochta do Leanaí agus na Ráthaíochta don Aos Óg. Ba cheart go n-áiritheofaí leis na gníomhaíochtaí sin nach ndéanfaidh géarchéim COVID-19 difear buan don chéad ghlúin eile d’Eorpaigh agus nach méadófar tuilleadh ar an dealú idir glúine.

(17)

Níl aon ionstraim ann faoi láthair, lena ndéantar foráil do thacaíocht dhíreach airgeadais atá ceangailte le torthaí a ghnóthú agus le cur chun feidhme athchóirithe agus infheistíochtaí poiblí a dhéanann na Ballstáit i bhfreagairt do dhúshláin a shainaithnítear i gcomhthéacs an tSeimeastair Eorpaigh, lena n-áirítear prionsabail Cholún Eorpach na gCeart Sóisialta agus Spriocanna Forbartha Inbhuanaithe NA, agus d’fhonn tionchar fadtéarmach a imirt ar tháirgiúlacht agus ar athléimneacht eacnamaíoch, shóisialta agus institiúideach na mBallstát.

(18)

Ba cheart na cineálacha maoinithe agus na modhanna cur chun feidhme faoin Rialachán seo a roghnú bunaithe ar an gcumas atá acu cuspóirí sonracha na mbeart a ghnóthú agus torthaí a sholáthar agus, go háirithe, na costais a bhaineann le rialuithe, an t-ualach riaracháin, agus an baol a bhaineann le neamhchomhlíonadh a bhfuiltear ag dréim leis á gcur san áireamh. Ba cheart tacaíocht airgeadais neamh-in-aisíoctha faoin tSaoráid a bheith i bhfoirm ranníocaíochta sui generis ón Aontas a chinnfear ar bhonn ranníocaíochta uasta airgeadais a ríomhfar le haghaidh gach Ballstáit agus costais iomlána mheasta an phlean téarnaimh agus athléimneachta á gcur san áireamh, agus ba cheart í a íoc ar bhonn na dtorthaí a bhainfear amach, trí thagairt a dhéanamh do chlocha míle agus spriocanna an phlean téarnaimh agus athléimneachta. Dá bhrí sin, ba cheart an ranníocaíocht sin a bhunú i gcomhréir leis na rialacha earnáilsonracha dá bhforáiltear sa Rialachán seo, de bhun na rialacha maidir le simpliú a bhaineann le maoiniú nach bhfuil baint aige le costais a leagtar síos sa Rialachán Airgeadais faoi Airteagal 125(1) de Rialachán (AE, Euratom) 2018/1046 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle (6) (an ‘Rialachán Airgeadais’). Ba cheart, dá bhrí sin, rialacha sonracha agus nósanna imeachta sonracha a leagan síos sa Rialachán seo, faoi réir phrionsabail ghinearálta na bainistíochta buiséadaí faoin Rialachán Airgeadais, a mhéid a bhaineann le leithdháileadh, cur chun feidhme agus rialú na tacaíochta neamh-in-aisíoctha faoin Rialachán seo. Maidir le maoiniú nach mbaineann le costais, ba cheart feidhm a bheith aige ar leibhéal na n-íocaíochtaí ón gCoimisiún chuig na Ballstáit mar thairbhithe, gan beann ar an aisíocaíocht d’aon chineál ranníocaíochtaí airgeadais ó na Ballstáit chuig na faighteoirí deiridh. Ba cheart go mbeadh na Ballstáit in ann gach cineál ranníocaíochtaí airgeadais a úsáid, lena n-áirítear roghanna costais simplithe. Gan dochar don cheart atá ag an gCoimisiún gníomh a dhéanamh i gcás calaoise, éillithe, coinbhleacht leasa, nó cistiú dúbailte ón Saoráid nó ó chláir eile de chuid an Aontais, níor cheart íocaíochtaí a bheith faoi réir rialuithe ar na costais arna dtabhú go hiarbhír ag an tairbhí.

(19)

I gcomhréir le Rialachán (AE) 2020/2094 (7) agus laistigh de theorainneacha na n-acmhainní a leithdháiltear ann, ba cheart bearta téarnaimh agus athléimneachta faoin tSaoráid a dhéanamh chun aghaidh a thabhairt ar thionchar ghéarchéim COVID-19, ar géarchéim í nach bhfacthas a leithéid cheana. Ba cheart na hacmhainní breise sin a úsáid ar bhealach lena n-áiritheofar go gcomhlíonfar na tréimhsí ama dá bhforáiltear i Rialachán (AE) 2020/2094.

(20)

Ba cheart don tSaoráid tacú le tionscadail a thugann urraim do phrionsabal na breisíochta maidir le cistiú an Aontais. Níor cheart don tSaoráid, ach amháin i gcásanna a bhfuil údar cuí leo, ionad an chaiteachais náisiúnta athfhilltigh a ghlacadh.

(21)

Tá an ráthaíocht a thugtar i leith ardleibhéal cibearshlándála agus iontaoibhe as teicneolaíochtaí a bheith ann ina réamhriachtanas don rath a bheidh ar chlaochlú digiteach na hEorpa. Sna conclúidí uaithi an 1 agus 2 Deireadh Fómhair 2020, d’iarr an Chomhairle Eorpach ar an Aontas agus ar a Bhallstáit lánúsáid a bhaint as teaglaim uirlisí cibearshlándála 5G, a glacadh an 29 Eanáir 2020, agus go háirithe na srianta ábhartha ar sholáthraithe ardriosca a chur i bhfeidhm i gcás príomhshócmhainní a shainítear a bheith criticiúil agus íogair i measúnuithe riosca comhordaithe an Aontais. Chuir an Chomhairle Eorpach i bhfios go láidir nach foláir soláthraithe féideartha 5G a mheasúnú ar bhonn critéir choiteanna, oibiachtúla.

(22)

Chun cothú a dhéanamh ar shineirgí idir an tSaoráid, Clár InvestEU (an ‘Clár InvestEU’) a bunaíodh le Rialachán ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle lena mbunaítear Clár InvestEU agus lena leasaítear Rialachán (AE) 2015/1017 (‘Rialachán InvestEU’) agus an Ionstraim um Thacaíocht Theicniúil (an ‘Ionstraim um Thacaíocht Theicniúil’) a bunaíodh le Rialachán (AE) 2021/240 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle (8), d’fhéadfadh sé go n-áireofaí ar na pleananna téarnaimh agus athléimneachta, laistigh d’uasteorainn áirithe, ranníocaíochtaí le hurranna na mBallstát faoi Chlár InvestEU agus leis an Ionstraim um Thacaíocht Theicniúil, i gcomhréir leis an Rialachán seo.

(23)

Mar léiriú ar Chomhaontú Glas don Eoraip mar straitéis fáis inbhuanaithe na hEorpa agus ar an tábhacht a bhaineann le dul i ngleic leis an athrú aeráide i gcomhréir le gealltanais an Aontais i leith Comhaontú Pháras agus Spriocanna na Náisiún Aontaithe um Fhorbairt Inbhuanaithe a chur chun feidhme, tá an tSaoráid arna bunú leis an Rialachán seo le rannchuidiú le bearta aeráide agus inbhuanaitheacht comhshaoil a phríomhshruthú agus leis an sprioc foriomlán a ghnóthú, arb é sin go mbeidh 30 % den chaiteachas i mbuiséad an Aontais ag tacú le cuspóirí aeráide. Chuige sin, ba cheart do na bearta a fhaigheann tacaíocht ón tSaoráid agus a áirítear i bpleananna téarnaimh agus athléimneachta na mBallstát aonair rannchuidiú a dhéanamh leis an aistriú glas, lena n-áirítear an bhithéagsúlacht, nó le haghaidh a thabhairt ar na dúshláin a eascraíonn as, agus ba cheart gurbh ionann an méid atá i gceist leo agus 37 % ar a laghad de leithdháileadh iomlán an phlean théarnaimh agus athléimneachta atá bunaithe ar an modheolaíocht le haghaidh rianú aeráide a leagtar amach in iarscríbhinn a ghabhann leis an Rialachán seo. Ba cheart an mhodheolaíocht a úsáid dá réir sin i gcás beart nach féidir a shannadh go díreach do réimse idirghabhála atá liostaithe san iarscríbhinn a ghabhann leis an Rialachán seo. Má aontaíonn an Ballstát lena mbaineann agus an Coimisiún, ba cheart go mbeadh sé indéanta na comhéifeachtaí don tacaíocht do na cuspóirí aeráide a mhéadú go dtí 40 nó 100 % i gcomhair infheistíochtaí aonair, de réir mar a mhínítear iad sa phlean téarnaimh agus athléimneachta, chun bearta tionlacain athchóirithe a mhéadaíonn go hinchreidte a dtionchar ar na cuspóirí aeráide a chur san áireamh. Chuige sin, ba cheart go mbeadh sé indéanta na comhéifeachtaí don tacaíocht do na cuspóirí aeráide a mhéadú suas le méid iomlán arb ionann é agus 3 % de leithdháileadh an phlean téarnaimh agus athléimneachta i gcás infheistíochtaí aonair. Ba cheart don tSaoráid tacú le gníomhaíochtaí lena n-urramófar go hiomlán caighdeáin agus tosaíochtaí an Aontais ó thaobh na haeráide agus an chomhshaoil de agus an prionsabal ‘gan dochar suntasach a dhéanamh’ de réir bhrí Airteagal 17 de Rialachán (AE) 2020/852 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle (9) (an prionsabal ‘gan dochar suntasach a dhéanamh’).

(24)

Agus léiriú á thabhairt ar a thábhachtaí atá sé dul i ngleic le caillteanas suntasach na bithéagsúlachta, ba cheart don Rialachán seo rannchuidiú a dhéanamh le bearta bithéagsúlachta a phríomhshruthú i mbeartais an Aontais.

(25)

Ba cheart do na Ballstáit a áirithiú go gcomhlíonfaidh na bearta a áirítear ina bpleananna téarnaimh agus athléimneachta an prionsabal ‘gan dochar suntasach a dhéanamh’ de réir bhrí Airteagal 17 de Rialachán (AE) 2020/852. Ba cheart don Choimisiún treoir theicniúil a sholáthar chuige sin. Níor cheart do na gníomhartha tarmligthe dá dtagraítear i bpointe(d) d’Airteagal 3 de Rialachán (AE) 2020/852 difear a dhéanamh don treoir sin.

(26)

Ba cheart freisin gurb é a bheadh sna bearta a fhaigheann tacaíocht ón tSaoráid agus a áirítear i bpleananna téarnaimh agus athléimneachta na mBallstát aonair méid arb ionann é agus 20 % ar a laghad de leithdháileadh an phlean téarnaimh agus athléimneachta do chaiteachas digiteach. Chuige sin, ba cheart do na Ballstáit na comhéifeachtaí don tacaíocht do na cuspóirí digiteacha a ríomhbunaithe ar mhodheolaíocht, lena léirítear a mhéid a rannchuidíonn tacaíocht faoin Saoráid leis na cuspóirí digiteacha. Ba cheart na comhéifeachtaí do bhearta aonair a chinneadh ar bhonn na diminsean agus na réimsí idirghabhála a bhunaítear in iarscríbhinn a ghabhann leis an Rialachán seo. Ba cheart an mhodheolaíocht a úsáid dá réir sin i gcás beart nach féidir a shannadh go díreach do réimse idirghabhála. Má aontaíonn an Ballstát lena mbaineann agus an Coimisiún, ba cheart go mbeifear in ann na comhéifeachtaí sin a mhéadú go dtí 40 nó 100% i gcomhair infheistíochtaí aonair chun athchóirithe tionlacain a mhéadaíonn tionchar na mbeart ar na cuspóirí digiteacha a chur san áireamh.

(27)

Chun críoch rannchuidiú na mbeart ábhartha faoi na pleananna téarnaimh agus athléimneachta leis na spriocanna aeráide agus digiteacha a chinneadh, ba cheart go mbeifear in ann na bearta sin a áireamh faoin dá chuspóir i gcomhréir lna modheolaíochtaí faoi seach.

(28)

Is iad na mná go háirithe atá buailte ag géarchéim COVID-19, ós rud é gurb ionann iad agus tromlach na n-oibrithe sláinte ar fud an Aontais, agus go mb’éigean dóibh cothromaíocht a aimsiú idir obair chúraim gan phá agus a ndualgais oibre. Tá cúrsaí thar a bheith deacair do thuismitheoirí aonair, ar mná iad 85 % díobh. Ba cheart comhionannas inscne agus comhionannas deiseanna do chách, agus príomhshruthú na gcuspóirí sin a chur san áireamh agus a chur chun cinn agus na pleananna téarnaimh agus athléimneachta arna dtíolacadh de bhun an Rialacháin seo á n-ullmhú agus á gcur chun feidhme. Tá an infheistíocht i mbonneagar cúraim láidir riachtanach freisin chun an comhionannas inscne agus cumhachtú eacnamaíoch na mban a áirithiú, chun sochaithe athléimneacha a thógáil, dul i ngleic le dálaí neamhbhuana in earnáil atá faoi cheannas na mban, borradh a chur faoi chruthú post agus an bhochtaineacht agus an t-eisiamh sóisialta a chosc, aguschun go mbeadh éifeacht dhearfach ag an infheistíocht sin ar an Olltáirgeacht Intíre (OTI) ós rud é gur féidir le níos mó ban a bheith rannpháirteach in obair ar íocaíocht dá barr.

(29)

Ba cheart sásra a chur ar bun chun an nasc idir an tSaoráid agus rialachas eacnamaíoch fónta a áirithiú, lena lamhálfar don Choimisiún togra a chur faoi bhráid na Comhairle maidir leis na gealltanais nó íocaíochtaí uile nó cuid díobh a fhionraí faoin tSaoráid. Ba cheart an oibleagáid atá ar an gCoimisiún i leith fionraí a mholadh a chur ar fionraí nuair a bheidh an ‘clásal ginearálta éalaithe’, mar a thugtar air, faoin gComhshocrú Cobhsaíochta agus Fáis curtha i ngníomh, agus fad a bheidh sé curtha i ngníomh. Chun cur chur chun feidhme aonfhoirmeach a áirithiú agus i bhfianaise a thábhachtaí atá éifeachtaí airgeadais na mbeart atá á bhforchur, ba cheart cumhachtaí cur chun feidhme a thabhairt don Chomhairle agus ba cheart di gníomhú ar bhonn togra ón gCoimisiún. Chun éascú a dhéanamh ar chinntí a ghlacadh, ar cinntí iad a bhfuil gá leo chun gníomhaíocht éifeachtach a áirithiú i gcomhthéacs chreat an rialachais eacnamaíoch, ba cheart vótáil trí thromlach cáilithe aisiompaithe a úsáid chun na gealltanais a fhionraí. Ba cheart go bhféadfadh coiste inniúil Pharlaimint na hEorpa cuireadh a thabhairt don Choimisiún plé a dhéanamh ar chur i bhfeidhm an tsásra sin i gcomhthéacs idirphlé struchtúrtha chun deis a thabhairt do Pharlaimint na hEorpa a tuairimí a chur in iúl. Chun go dtabharfaidh an Coimisiún aird chuí ar na tuairimí a chuirfidh Parlaimint na hEorpa in iúl, ba cheart go dtarlódh an t-idirphlé struchtúrtha sin laistigh de cheithre seachtaine tar éis don Choimisiún Parlaimint na hEorpa a chur ar an eolas maidir le cur i bhfeidhm an tsásra sin.

(30)

Ba cheart gurb é cuspóir sonrach na Saoráide tacaíocht airgeadais a sholáthar d’fhonn na clocha míle agus sna priocanna athchóirithe agus infheistíochta a leagtar amach sna pleananna téarnaimh agus athléimneachta a ghnóthú. Ba cheart an cuspóir sin a shaothrú i ndlúthchomhar leis na Ballstáit lena mbaineann.

(31)

Faoin 31 Iúil 2022, ba cheart don Choimisiún tuarascáil athbhreithnithe ar chur chun feidhme na Saoráide a chur faoi bhráid Pharlaimint na hEorpa agus na Comhairle. Chun na críche sin, ba cheart don Choimisiún na táscairí coiteanna agus an scórchlár téarnaimh agus athléimneachta dá bhforáiltear faoin Rialachán seo mar aon le faisnéis ábhartha eile atá ar fáil a chur san áireamh. D’fhéadfadh coiste inniúil Pharlaimint na hEorpa a iarraidh ar an gCoimisiún na príomhthátail óna thuarascáil athbhreithnithe a thíolacadh i gcomhthéacs an idirphlé téarnaimh agus athléimneachta a bhunaítear faoin Rialachán seo.

(32)

Chun a rannchuidiú le cuspóirí na Saoráide a áirithiú, ba cheart bearta le haghaidh cur chun feidhme na n-athchóirithe agus na dtionscadal infheistíochta poiblí trí phacáiste comhleanúnach a bheith sna pleananna téarnaimh agus athléimneachta. Ba cheart do na bearta ar cuireadh tús leo ón 1 Feabhra 2020 ar aghaidh a bheith incháilithe. Ba cheart do phleananna téarnaimh agus athléimneachta a bheith comhsheasmhach leis na dúshláin agus na tosaíochtaí tírshonracha ábhartha arna sainaithint i gcomhthéacs an tSeimeastair Eorpaigh, mar aon leis na dúshláin agus na tosaíochtaí a sainaithníodh sa mholadh is déanaí ón gComhairle maidir le beartas eacnamaíoch an limistéir euro i gcás na mBallstát sin a bhfuil an euro mar airgeadra acu. Ba cheart do phleananna téarnaimh agus athléimneachta a bheith comhsheasmhach freisin le Cláir Náisiúnta um Athchóiriú, Pleananna Náisiúnta Fuinnimh agus Aeráide, pleananna um aistriú cóir, Plean Cur Chun Feidhme na Ráthaíochta don Aos Óg agus na comhaontuithe comhpháirtíochta agus na cláir oibríochtúla arna nglacadh faoi chistí an Aontais. Chun borradh a chur faoi ghníomhaíochtaí a thagann faoi thosaíochtaí an Chomhaontaithe Ghlais don Eoraip agus an Chláir Oibre Dhigitigh, ba cheart freisin go leagfar amach bearta sna pleananna téarnaimh agus athléimneachta atá ábhartha maidir leis na haistrithe glasa agus digiteacha. Leis na bearta sin ba cheart go bhféadfaí spriocanna, cuspóirí agus rannchuidithe a leagtar amach sna Pleananna Náisiúnta Fuinnimh agus Aeráide, agus nuashonruithe de, a sheachadadh go gasta. Ba cheart caighdeáin agus tosaíochtaí aeráide agus comhshaoil an Aontais a urramú go hiomlán agus gach gníomhaíocht dá dtugtar tacaíocht á saothrú. Ba cheart freisin do phleananna téarnaimh agus athléimneachta prionsabail chothrománacha na Saoráide seo a urramú.

(33)

Níor cheart do phleananna náisiúnta téarnaimh agus athléimneachta difear a dhéanamh don cheart comhaontuithe comhchoiteanna a thabhairt i gcrích nó a fhorfheidhmiú nó gníomhaíocht chomhchoiteann a dhéanamh i gcomhréir le Cairt um Chearta Bunúsacha an Aontais Eorpaigh agus i gcomhréir le dlí agus cleachtais an Aontais agus an dlí agus na cleachtais náisiúnta.

(34)

Féadfar na húdaráis réigiúnacha agus áitiúla a mheas mar chomhpháirtithe tábhachtacha i gcur chun feidhme na n-athchóirithe agus na n-infheistíochtaí. Ba cheart, ina leith sin, go rachfaí i gcomhairle leo agus go mbeidís rannpháirteach ar bhonn iomchuí, i gcomhréir leis an gcreat dlíthiúil náisiúnta.

(35)

I gcás ina mbeidh Ballstát díolmhaithe ón bhfaireachán agus measúnú arna ndéanamh i gcomhthéacs an tSeimeastair Eorpaigh de bhun Airteagal 12 de Rialachán (AE) Uimh. 472/2013 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle (10), nó i gcás ina mbeidh sé faoi réir faireachas faoi Rialachán (CE) Uimh. 332/2002 ón gComhairle (11), ba cheart go bhféadfaí an rialacháin seo a chur i bhfeidhm ar an mBallstát lena mbaineann i ndáil leis na dúshláin agus na tosaíochtaí arna sainaithint ag na Rialacháin sin.

(36)

Chun an t-ullmhúchán agus an cur chun feidhme atá á dhéanamh ag na Ballstáit ar na pleananna téarnaimh agus athléimneachta, ba cheart go mbeadh an Chomhairle in ann plé a dhéanamh, i gcomhthéacs an tSeimeastair Eorpaigh, ar staid an téarnaimh, na hathléimneachta agus na hacmhainne coigeartaithe san Aontas. Ba cheart go mbeadh an plé sin bunaithe ar an bhfhaisnéis straitéiseach agus anailíseach atá ar fáil don Choimisiún i gcomhthéacs an tSeimeastair Eorpaigh agus, más ann di, ar bonn na faisnéise maidir le cur chun feidhme na bpleananna téarnaimh agus athléimneachta sna blianta roimhe sin.

(37)

Chun ranníocaíocht fhiúntach airgeadais atá i gcomhréir le riachtanais iarbhír na mBallstáit a áirithiú chun tabhairt faoi na hathchóirithe agus na hinfheistíochtaí a áirítear sa phlean téarnaimh agus athléimneachta agus chun iad a thabhairt i gcrích, is iomchuí go mbunófar ranníocaíocht uasta a bheidh ar fáil dóibh faoin tSaoráid mar thacaíocht airgeadais neamh-in-aisíoctha). Ba cheart 70% den ranníocaíocht uasta airgeadais sin a ríomh ar bhonn an daonra, inbhéartach OTI per capita agus an ráta choibhneasta dífhostaíochta i ngach Ballstát, 30% den ranníocaíocht uasta airgeadais a ríomh ar bhonn an daonra, inbhéartach OTI per capita, agus, i gcion comhionann, ar bhonn an athraithe ar fhíor-OTI in 2020 agus an athraithe comhiomlánaithe ar fhíor-OTI le linn na tréimhse 2020 - 2021 bunaithe ar réamhaisnéisí an Choimisiún d’Fhómhar 2020 i gcás sonraí nach mbeidh ar fáil tráth a bheidh an ríomh á dhéanamh.

(38)

Is gá próiseas a bhunú chun tograí maidir le pleananna téarnaimh agus athléimneachta ó na Ballstáit a thíolacadh, mar aon leis an ábhar atá iontu. Ba cheart do Bhallstát a bpleananna téarnaimh agus athléimneachta a thíolacadh ar bhonn oifigiúil, de ghnáth, faoin 30 Aibreán, agus d’fhéadfaí é sin a dhéanamh in éineacht lena gClár Náisiúnta um Athchóiriú. Chun cur chun feidhme gasta na Saoráide a áirithiú, ba cheart go bhféadfadh na Ballstáit dréachtphlean téarnaimh agus athléimneachta a thíolacadh ag tosú ón 15 Deireadh Fómhair den bhliain roimhe sin.

(39)

Chun úinéireacht náisiúnta na n-athchóirithe agus na n-infheistíochtaí ábhartha agus aird orthu sin a áirithiú, ba cheart do na Ballstáit ar mhian leo tacaíocht a fháil plean téarnaimh agus athléimneachta a chur faoi bhráid an Choimisiúin a bhfuil réasúnú agus bunús cuí leis. Ba cheart go sonrófaí sa Phlean sin an chaoi a mbeidh sé, agus na bearta a áirítear ann á gcur san áireamh, ina fhreagairt chuimsitheach chothromaithe ar staid eacnamaíoch agus shóisialta an Bhallstáit lena mbaineann, lena rannchuideofar go hiomchuí, dá bhrí sin, leis na sé cholún , agus dúshláin shonracha an Bhallstáit lena mbaineann á gcur san áireamh. Ba cheart go leagfaí amach sa phlean téarnaimh agus athléimneachta an tacar mionsonraithe de bhearta maidir lena fhaireachán agus cur chun feidhme, lena n-áirítear spriocanna agus clocha míle agus costais mheasta, mar aon le tionchar ionchasach an phlean téarnaimh agus athléimneachta ar acmhainneacht fáis, ar chruthú post agus ar athléimneacht eacnamaíoch, shóisialta agus institiúideach, lena n-áirítear trí bheartais a chur chun cinn maidir le leanaí agus an óige, agus maidir le maolú a dhéanamh ar thionchar eacnamaíoch agus sóisialta ghéarchéim COVID-19, lena rannchuideofar le cur chun feidhme Cholún Eorpach na gCeart Sóisialta, lena bhfeabhsófar, dá bhrí sin, an comhtháthú agus an cóineasú eacnamaíoch, sóisialta agus críochach laistigh den Aontas. Ba cheart a bheith ar áireamh ann freisin bearta atá ábhartha maidir leis an aistriú glas, lena n-áirítear an bhithéagsúlacht, agus an t-aistriú digiteach; ba cheart a bheith ar áireamh ann freisin míniú ar conas a rannchuideoidh sé le haghaidh a thabhairt go héifeachtach ar na dúshláin agus tosaíochtaí tírshonracha ábhartha a sainaithníodh i gcomhthéacs an tSeimeastair Eorpaigh, lena n-áirítear gnéithe fioscacha agus moltaí a rinneadh de bhun Airteagal 6 de Rialachán (AE) Uimh. 1176/2011 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle (12). Ba cheart a bheith ar áireamh ann freisin míniú ar conas a áirithítear leis an bplean téarnaimh agus athléimneachta nach ndéanfaidh aon bheart le haghaidh cur chun feidhme athchóirithe agus infheistíochtaí a áirítear sa phlean dochar suntasach do chuspóirí comhshaoil de réir bhrí Airteagal 17 de Rialachán (AE) 2020/852 (an prionsabal ‘gan dochar suntasach a dhéanamh’). Ba cheart go leagfaí amach sa phlean téarnaimh agus athléimneachta an rannchuidiú a bhfuiltear ag dréim leis ó thaobh comhionannas inscne agus comhionannas deiseanna de do chách mar aon le hachoimre ar an bpróiseas comhairliúcháin a ndeachthas ina bhun le geallsealbhóirí náisiúnta ábhartha.

Ba cheart go dtabharfaí míniú sa phlean téarnaimh agus athléimneachta ar phleananna, córais agus bearta nithiúla na mBallstát chun coinbhleachtaí leasa, éilliú agus calaois a chosc, a bhrath agus a cheartú, agus chun cistiú dúbailte ón tSaoráid agus ó chláir eile de chuid an Aontais a sheachaint. D’fhéadfadh sé go n-áiritheofaí freisin leis an bplean téarnaimh agus athléimneachta tionscadail trasteorann nó tionscadail iltíre. Ba cheart go n-iarrfaí go mbeadh dlúthchomhar ann idir an Coimisiún agus na Ballstáit agus go mbainfí amach é le linn an phróisis.

(40)

Ba cheart cur chun feidhme na saoráide a dhéanamh i gcomhréir le prionsabal na bainistíochta fónta airgeadais, lena n-áirítear calaois a chosc agus a ionchúiseamh go héifeachtach, lena n-áirítear calaois chánach, imghabháil cánach, éilliú agus coinbhleachtaí leasa.

(41)

Ba cheart don Choimisiún measúnú a dhéanamh ar na pleananna téarnaimh agus athléimneachta arna moladh ag gach Ballstát agus ba cheart dó gníomhú i ndlúthchomhar leis an mBallstát lena mbaineann. Ba cheart don Choimisiún úinéireacht náisiúnta an phlean a lánurramú agus ba cheart dó, dá bhrí sin, na réasúnuithe agus na gnéithe arna soláthar ag na Ballstáit lena mbaineann a chur san áireamh. Ba cheart don Choimisiún measúnú a dhéanamh ar ábharthacht, éifeachtacht, éifeachtúlacht agus comhleanúnachas an phlean téarnaimh agus athléimneachta bunaithe ar liosta critéar a leagtar amach sa Rialachán seo. Ba cheart don Choimisiún measúnú a dhéanamh ar na pleananna téarnaimh agus athléimneachta atá molta, agus, i gcás inarb infheidhme, ar na nuashonruithe a bhaineann leo, laistigh de dhá mhí ó thíolacadh oifigiúil na bpleananna téarnaimh agus athléimneachta. Ba cheart don Ballstát lena mbaineann agus an Coimisiún a bheith in ann a chomhaontú síneadh a chur leis an sprioc-am sin ar feadh tréimhse réasúnta más gá.

(42)

Ba cheart treoirlínte iomchuí a leagan amach in iarscríbhinn a ghabhann leis an Rialachán seo chun feidhmiú mar bhonn don Choimisiún chun measúnú a dhéanamh ar bhealach atá trédhearcach agus cóir ar na pleananna téarnaimh agus athléimneachta agus chun an ranníocaíocht airgeadais a chinneadh i gcomhréir leis na cuspóirí agus aon cheanglais ábhartha eile a leagtar síos sa Rialachán seo. Ar mhaithe le trédhearcacht agus éifeachtúlacht, ba cheart córas rátála a bhunú chuige sin chun measúnú a dhéanamh ar na tograí le haghaidh pleananna téarnaimh agus athléimneachta. Maidir leis na critéir a bhaineann leis na moltaí tírshonracha, leis an acmhainneacht fáis, cruthú fostaíochta agus athléimneacht eacnamaíoch, shóisialta agus institiúideach a neartú, agus lena rannchuideofar le cur chun feidhme Cholún Eorpach na gCeart Sóisialta, ba cheart go dteastódh ó na critéir sin an scór is airde den mheasúnú a bhaint amach. Ba cheart rannchuidiú éifeachtach leis an aistriú glas agus an aistriú digiteach a bheith ina réamhriachtanas freisin le haghaidh measúnú dearfach.

(43)

Chun rannchuidiú le pleananna ardcháilíochta téarnaimh agus athléimneachta a ullmhú agus chun cuidiú leis an gCoimisiún sa mheasúnú ar na pleananna téarnaimh agus athléimneachta arna dtíolacadh ag na Ballstáit agus sa mheasúnú ar an méid a baineadh amach leo, ba cheart foráil a dhéanamh maidir le húsáid a bhaint as comhairle ó shaineolaithe agus, arna iarraidh sin don Bhallstát lena mbaineann, piarchomhairleoireacht agus tacaíocht theicniúil. Féadfaidh na Ballstáit freisin tacaíocht a iarraidh faoin Ionstraim um Thacaíocht Theicniúil, i gcomhréir le forálacha an Rialacháin maidir le hIonstraim um Thacaíocht Theicniúil. Ba cheart na Ballstáit a spreagadh chun sineirgí a chothú idir pleananna téarnaimh agus athléimneachta na mBallstát eile.

(44)

Chun simpliú a dhéanamh, ba cheart go leanfaí critéir shimplí nuair a bheidh an ranníocaíocht á cinneadh. Ba cheart an ranníocaíocht a chinneadh ar bhonn chostais mheasta iomlána an phlean téarnaimh agus athléimneachta arna moladh ag an mBallstát lena mbaineann.

(45)

Ba cheart don Chomhairle an measúnú a dhéanfar ar na pleananna téarnaimh agus athléimneachta a fhormheas trí bhíthin cinneadh cur chun feidhme, bunaithe ar thogra ón gCoimisiún, ar cinneadh é ar cheart di féachaint lena ghlacadh laistigh de cheithre seachtaine ó ghlacadh an togra sin. Ar choinníoll go dtugtar aghaidh go sásúil leis an bplean téarnaimh agus athléimneachta ar na critéir mheasúnaithe, ba cheart an ranníocaíocht uasta airgeadais a leithdháileadh ar an mBallstát lena mbaineann i gcás ina bhfuil costais iomlána mheasta na n-athchóirithe agus na n-infheistíochtaí a áirítear sa phlean téarnaimh agus athléimneachta comhionann le méid na ranníocaíochta uasta féin nó níos airde ná é. Ba cheart, ina ionad sin, méid a leithdháileadh ar an mBallstát lena mbaineann a bheidh comhionann le costais iomlána mheasta an phlean téarnaimh agus athléimneachta i gcás inar lú na costais iomlána mheasta sin ná an ranníocaíocht uasta airgeadais féin. Níor cheart aon ranníocaíocht airgeadais a dhámhachtain don Bhallstát mura dtugann an plean téarnaimh agus athléimneachta aghaidh ar na critéir mheasúnaithe ar bhealach sásúil. Ba cheart an cinneadh cur chun feidhme ón gComhairle a leasú, ar thogra ón gCoimisiún, chun an ranníocaíocht uasta airgeadais nuashonraithe, arna ríomh ar bhonn torthaí iarbhír i mí an Mheithimh 2022 a áireamh. Ba cheart don Chomhairle an cinneadh leasaitheach ábhartha a ghlacadh gan moill mhíchuí.

(46)

Chun a áirithiú go dtabharfar tús áite don tacaíocht airgeadais sna blianta tosaigh tar éis ghéarchéim COVID-19, agus chun a áirithiú go bhfuil sé comhoiriúnach leis an gcistiú atá ar fáil don tSaoráíd, ba cheart go mbeadh na cistí ar fáil go dtí an 31 Nollaig 2023. Chuige sin, ba cheart go mbeadh sé indéanta 70 % den mhéid a bheidh ar fáil don tacaíocht neamh-in-aisíoctha airgeadais a bheith geallta go dlíthiúil faoin 31 Nollaig 2022 agus 30% idir 1 Eanáir 2023 agus 31 Nollaig 2023. Faoin 31 Nollaig 2021, arna iarraidh sin do Bhallstát, iarraidh atá le tíolacadh in éineacht leis an bplean téarnaimh agus athléimneachta, is féidir méid suas le 13% den ranníocaíocht airgeadais agus, i gcás inarb infheidhme, suas le 13% de iasacht an Bhallstáit lena mbaineann a íoc i bhfoirm réamh-mhaoiniúcháin, a mhéid is féidir, laistigh de dhá mhí tar éis don Choimisiún na gealltanais dhlíthiúla a ghlacadh.

(47)

Ba cheart go mbeadh sé indéanta tacaíocht airgeadais le haghaidh plean téarnaimh agus athléimneachta atá ag Ballstát a fháil i bhfoirm iasachta, faoi réir comhaontú iasachta leis an gCoimisiún a thabhairt i gcrích, ar bhonn iarratas cuí-réasúnaithe a fháil ón mBallstát lena mbaineann. Ba cheart iasachtaí atá ag tacú le cur chun feidhme pleananna náisiúnta téarnaimh agus athléimneachta a chur ar fáil go dtí an 31 Nollaig 2023 agus ba cheart iad a sholáthar ag aibíochtaí lena léirítear an caiteachas níos fadtéarmaí sin. De bhun Airteagal 5(2) de Chinneadh (AE, Euratom) 2020/2053 ón gComhairle (13)maidir le córas um Acmhainní Dílse an Aontais Eorpaigh, ba cheart aisíocaíochtaí a sceidealú, i gcomhréir le prionsabal na bainistíochta fónta airgeadais ar bhealach lena n-áirithítear laghdú seasta agus intuartha ar dhliteanais. D’fhéadfadh na haibíochtaí sin imeacht ó aibíochtaí na gcistí a fhaigheann an tAontas ar iasacht chun na hiasachtaí ar na margaí caipitil a mhaoiniú. Dá bhrí sin, ní mór foráil a dhéanamh go bhféadfaí maolú ón bprionsabal a leagtar amach in Airteagal 220(2) den Rialachán Airgeadais, nár cheart, dá réir sin, aibíochtaí na n-iasachtaí le haghaidh tacaíocht airgeadais a chlaochlú.

(48)

Ba cheart údar cuí a bheith leis an iarraidh ar thacaíocht iasachta i ngeall ar na riachtanais airgeadais ar bhonn níos airde atá ceangailte leis na hathchóirithe agus infheistíochtaí breise a áirítear sa phlean téarnaimh agus athléimneachta, atá go háirithe ábhartha do na haistrithe glasa agus digiteacha, agus i ngeall ar chostas níos airde den phlean téarnaimh agus athléimneachta ná an ranníocaíocht uasta airgeadais a leithdháiltear tríd an ranníocaíocht neamh-inaisíoctha. Ba cheart go bhféadfaí an iarraidh ar thacaíocht iasachta agus an plean téarnaimh agus athléimneachta a thíolacadh in éindí. I gcás go ndéanfar an iarraidh ar thacaíocht iasachta ag am éagsúil, ba cheart go mbeadh plean téarnaimh agus athléimneachta athbhreithnithe ina bhfuil clocha míle agus spriocanna breise ag gabháil léi. Chun tús-ualú acmhainní a áirithiú, ba cheart do na Ballstáit tacaíocht iasachta a iarraidh faoin 31 Lúnasa 2023. Chun críoch bainistíochta fónta airgeadais, ní mór uasteorainn a chur le méid iomlán na n-iasachtaí arna ndeonú faoin Rialachán seo. Sa bhreis air sin, níor cheart d’uasmhéid na hiasachta do gach Ballstát a bheith níos airde ná 6,8 % dá Ollioncam Náisiúnta (OIN) in 2019, de réir shonraí Eurostat ag a bhfuil data scoir arb é Mí na Bealtaine 2020. In imthosca eisceachtúla, ba cheart go bhféadfaí cur leis an méid uasteoranta, faoi réir infhaighteacht acmhainní. Ar na cúiseanna céanna, ba cheart go bhféadfaí an iasacht a íoc amach i dtráthchodanna in aghaidh chomhlíonadh na dtorthaí. Ba cheart don Choimisiún measúnú a dhéanamh ar an iarraidh ar thacaíocht iasachta laistigh de dhá mhí. Ag gníomhú dó ar thogra ón gComhairle, ba cheart go mbeadh an Chomhairle in ann an measúnú sin a fhormheas le tromlach cáilithe ar thogra ón gCoimisiún trí chinneadh cur chun feidhme, ar cinneadh é ar cheart don Chomhairle féachaint lena ghlacadh laistigh de cheithre seachtaine tar éis ghlacadh an togra sin ón gCoimisiún.

(49)

Ba cheart go mbeadh sé indéanta ag Ballstát iarratas réasúnaithe a dhéanamh ar an bplean téarnaimh agus athléimneachta a leasú laistigh den tréimhse cur chun feidhme, i gcás ina bhfuil údar cuí le beart den sórt sin i ngeall ar imthosca oibiachtúla. I gcás ina measann an Coimisiún go bhfuil údar cuí ann le leasú den sórt sin i ngeall ar na cúiseanna atá curtha in iúl ag an mBallstát lena mbaineann, ba cheart dó measúnú a dhéanamh ar an bplean téarnaimh agus athléimneachta nua laistigh de dhá mhí. Ba cheart go mbeadh an Ballstát lena mbaineann agus an Coimisiún a bheith in ann a chomhaontú síneadh a chur leis an sprioc-am sin ar feadh tréimhse réasúnta más gá. Ba cheart don Chomhairle an measúnú a dhéanfar ar an bplean téarnaimh agus athléimneachta nua a fhormheas trí bhíthin cinneadh cur chun feidhme, bunaithe ar thogra ón gCoimisiún, ar cheart di féachaint lena ghlacadh laistigh de cheithre seachtaine tar éis glacadh an togra.

(50)

Ba cheart d’institiúidí an Aontais a lándícheall a dhéanamh an t-am próiseála a laghdú chun cur chun feidhme réidh agus mear na Saoráide a áirithiú.

(51)

Ar chúiseanna na héifeachtúlachta agus an tsimplithe maidir le bainistiú airgeadais na Saoráide, ba cheart tacaíocht airgeadais an Aontais do phleananna téarnaimh agus athléimneachta a bheith ina maoiniú atá bunaithe ar ghnóthú na dtorthaí arna dtomhas trí thagairt do chlocha míle agus spriocanna a léirítear sna pleananna téarnaimh agus athléimneachta arna bhformheas. Chuige sin, ba cheart an tacaíocht iasachta breise a bheith nasctha leis na clocha míle agus spriocanna breise i gcomparáid leo siúd atá ábhartha maidir leis an tacaíocht airgeadais (is é sin, an tacaíocht airgeadais neamh-inaisíoctha).

(52)

Braitheann scaoileadh na gcistí faoin tSaoráid ar na clocha míle agus na spriocanna ábhartha a bheith á gcomhlíonadh ar bhealach sásúil ag na Ballstáit, de réir mar a leagtar amach iad sna pleananna téarnaimh agus athléimneachta, agus an mheastóireacht ar phleananna den sórt sin a bheith faofa ag an gComhairle. Sula nglacfaidh an Coimisiún cinneadh lena n-údarófar an ranníocaíocht airgeadais agus, i gcás inarb infheidhme, an iasacht a leithdháileadh, ba cheart dó iarraidh ar an gCoiste Eacnamaíoch agus Airgeadais a thuairim a thabhairt i ndáil leis na clocha míle agus na spriocanna ábhartha a bheith á gcomhlíonadh ar bhealach sásúil ag na Ballstáit ar bhonn réamh-mheasúnú ón gCoimisiún. Ionas go gcuirfidh an Coimisiún tuairim an Choiste Eacnamaíoch agus Airgeadais san áireamh agus measúnú á dhéanamh aige, ba cheart dó a thuairim a thabhairt laistigh de cheithre seachtaine tar éis dó an réamh-mheasúnú ón gCoimisiún a fháil. Le linn a phléití, déanfaidh an Coiste Eacnamaíoch agus Airgeadais a dhícheall teacht ar chomhthoil. Más rud é, i gcásanna eisceachtúla, go measann Ballstát amháin nó níos mó gurb ann do dhiallais thromchúiseacha ó chomhlíonadh sásúil na gcloch míle agus na spriocanna ábhartha, féadfaidh siad a iarraidh ar Uachtarán na Comhairle Eorpaí an t-ábhar a tharchur chuig an gcéad Chomhairle Eorpach eile. Ba cheart freisin do na Ballstáit faoi seach an Chomhairle a chur ar an eolas gan mhoill mhíchuí, agus ba cheart don Chomhairle, ar a uain, é sin a chur in iúl do Pharlaimint na hEorpa gan mhoill . In imthosca eisceachtúla den sórt sin, níor cheart aon chinneadh maidir leis an ranníocaíocht airgeadais agus, i gcás inarb infheidhme, an tacaíocht iasachta a eisíoc a dhéanamh go dtí go mbeidh plé iomlán déanta ar an ábhar ag an gcéad Chomhairle Eorpach eile. De ghnáth, níor cheart don phróiseas sin a bheith níos faide ná trí mhí tar éis don Choimisiún tuairim a iarraidh ar an gCoiste Eacnamaíoch agus Airgeadais.

(53)

Ar mhaithe le bainistíocht fhónta airgeadais, agus cineál feidhmíochtbhunaithe na Saoráide á urramú ag an am céanna, ba cheart rialacha sonracha a leagan síos i dtaca le gealltanais bhuiséadacha, íocaíochtaí, fionraí, agus cistí a aisghabháil mar aon le comhaontuithe a bhaineann le tacaíocht airgeadais a fhoirceannadh. Chun intuarthacht a áirithiú ba cheart go mbeadh na Ballstáit in ann iarrataí ar íocaíochtaí a thíolacadh dhá uair sa bhliain. Ba cheart go ndéanfar na híocaíochtaí ina dtráthchodanna agus go mbeidís bunaithe ar mheasúnú dearfach ag an gCoimisiún ar chur chun feidhme an phlean téarnaimh agus athléimneachta ag an mBallstát. lena nmbaineann. Ba cheart do na Ballstáit bearta iomchuí a ghlacadh chun a áirithiú go gcomhlíonfaidh an úsáid a bhainfear as cistí i ndáil le bearta a dtacaíonn an tSaoráid leo dlí an Aontais agus dlí náisiúnta is infheidhme. Go háirithe, ba cheart dóibh a áirithiú go ndéanfar calaois, éilliú agus coinbhleacht leasa a chosc, a bhrath agus a cheartú, agus go ndéanfar cistiú dúbailte ón tSaoráid agus ó chláir eile de chuid an Aontais a sheachaint. I gcás nach bhfuil an plean téarnaimh agus athléimneachta curtha chun feidhme ar bhealach sásúil ag an mBallstát lena mbaineann, nó i gcás neamhrialtachtaí tromchúiseacha, a chiallaíonn calaois, éilliú agus coinbhleacht leasa maidir leis na bearta arna dtacú leis an tSaoráid, nó i gcás sárú tromchúiseach ar oibleagáidí faoi na comhaontuithe a bhaineann le tacaíocht airgeadais, ba cheart go mbeadh sé indéanta na comhaontuithe a bhaineann le tacaíocht airgeadais a chur ar fionraí agus a fhoirceannadh, mar aon leis an ranníocaíocht airgeadais a laghdú agus a aisghabháil. Ba cheart aisghabháil a áirithiú, i gcás inar féidir, trí íocaíochtaí atá fós gan íoc faoin tSaoráid a fhritháireamh . Ba cheart nósanna imeachta bréagnaitheacha iomchuí a bhunú lena áirithiú go n-urramófar, le cinneadh ón gCoimisiún i ndáil leis na méideanna a íocadh a chur ar fionraí agus a aisghabháil mar aon leis na comhaontuithe a bhaineann le tacaíocht airgeadais a fhoirceannadh, an ceart atá ag na Ballstáit barúlacha a thíolacadh. Ba cheart gach íocaíocht de ranníocaíochtaí airgeadais le Ballstáit a dhéanamh faoin 31 Nollaig 2026, cé is moite de bhearta dá dtagraítear sa dara habairt d’Airteagal 1(3) de Rialachán (EU) 2020/2094 agus i gcásanna, cé gur cuireadh isteach an gealltanas dlíthiúil, nó gur glacadh an cinneadh, i gcomhlíonadh na spriocdhátaí dá dtagraítear in Airteagal 3 den Rialachán sin, nach foláir don Aontas a bheith in ann a oibleagáidí i leith na mBallstát a chomhlíonadh, lena n-áirítear mar thoradh ar bhreithiúnas cinntitheach i gcoinne an Aontais.

(54)

Ba cheart don Choimisiún a áirithiú go ndéanfar leasanna airgeadais an Aontais a chosaint go héifeachtach. Cé gurb é an Ballstát féin atá freagrach go príomha as a áirithiú go gcuirfear an tSaoráid chun feidhme i gcomhréir le dlí ábhartha an Aontais agus leis an dlí náisiúnta, ba cheart go mbeadh an Coimisiún in ann ráthaíocht leordhóthanach a fháil ó na Ballstáit ina leith sin. Chuige sin, agus an tSaoráid á cur chun feidhme, ba cheart do na Ballstáit feidhmiú córais rialaithe inmheánaigh a bheidh éifeachtach agus éifeachtúil a áirithiú agus ba cheart dóibh méideanna a íocadh go míchuí nó a mí-úsáideadh a aisghabháil. Ba cheart na Ballstáit, ina leith sin, a bheith in ann brath ar a gcórais rialta bainistíochta buiséid náisiúnta. Ba cheart do Bhallstáit catagóirí caighdeánaithe de shonraí agus d’fhaisnéis a bhailiú lena lamhálfar do neamhrialtachtaí tromchúiseacha a chosc, a bhrath agus a cheartú, eadhon calaois, éilliú, agus coinbhleacht leasa maidir leis na bearta arna dtacú leis an tSaoráid. Ba cheart don Choimisiún córas faisnéise agus faireacháin a chur ar fáil, lena n-áirítear aon uirlis mianadóireachta sonraí agus scórála riosca amháin, chun rochtain a fháil ar na sonraí agus an fhaisnéis sin agus anailís a dhéanamh orthu, d’fhonn iarratas ginearálaithe a bheith ag na Ballstáit.

(55)

Ba cheart go bhféadfaidh an Coimisiún, an Oifig Eorpach Fhrith-Chalaoise (OLAF), an Chúirt Iniúchóirí agus, i gcás inarb infheidhme, Oifig an Ionchúisitheora Phoiblí Eorpaigh (OIPE), úsáid a bhaint as an gcóras faisnéise agus faireacháin de réir a n-inniúlachtaí agus a gceart féin.

(56)

Chun cur chun feidhme shocruithe an Bhallstáit a éascú, arb é is aidhm dóibh cistiú dúbailte ón tSaoráid agus ó chláir eile de chuid an Aontais a sheachaint, ba cheart don Choimisiún faisnéis a chur ar fáil maidir leis na faighteoirí cistí arna maoiniú ó bhuiséad an Aontais, i gcomhréir le hAirteagal 38(1) den Rialachán Airgeadais.

(57)

Níor cheart cead a thabhairt do na Ballstáit ná don Choimisiún sonraí pearsanta a phróiseáil ach amháin nuair is gá chun a áirithiú go ndéanfar iniúchadh agus rialú ar úsáid cistí i ndáil le bearta chun athchóirithe agus tionscadail infheistíochta faoin bplean téarnaimh agus athléimneachta a chur chun feidhme. Ba cheart sonraí pearsanta a phróiseáil i gcomhréir le Rialachán (AE) Uimh. 2016/679 (14) nó (AE) 2018/1725 (15) ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle, cibé ceann de dá Rialachán is infheidhme.

(58)

Ar mhaithe le faireachán éifeachtach ar chur chun feidhme a dhéanamh, ba cheart do na Ballstáit tuairisciú faoi dhó sa bhliain i gcomhthéacs an tSeimeastair Eorpaigh ar an dul chun cinn atá déanta maidir leis an bplean téarnaimh agus athléimneachta a bhaint amach. Ba cheart go ndéanfaí na tuarascálacha sin arna n-ullmhú ag na Ballstáit lena mbaineann a léiriú go hiomchuí sna Cláir Náisiúnta um Athchóiriú, agus ba cheart iad a úsáid mar uirlis don tuairisciú ar dhul chun cinn maidir le bailchríoch a chur ar phleananna téarnaimh agus athléimneachta.

(59)

Ba cheart na Ballstáit a spreagadh tuairim a lorg óna mboird náisiúnta táirgiúlachta agus óna n-institiúidí neamhspleácha fioscacha maidir lena bpleananna téarnaimh agus athléimneachta, lena n-áirítear bailíochtú a d’fhéadfadh a bheith ann ar ghnéithe dá bplean téarnaimh agus athléimneachta.

(60)

Chun trédhearcacht agus cuntasacht a áirithiú i gcur chun feidhme na Saoráide, ba cheart don Choimisiún, faoi réir imréiteach faisnéise íogaire nó rúnda, nó faoi réir socruithe iomchuí rúndachta más gá, doiciméid ábhartha agus faisnéis ábhartha a tharchur go comhuaineach agus ar théarmaí comhionanna chuig Parlaimint na hEorpa agus chuig an gComhairle agus, amhail na pleananna téarnaimh agus athléimneachta, nó leasuithe orthu, arna dtíolacadh ag na Ballstáit, agus na tograí le haghaidh cinntí cur chun feidhme ón gComhairle arna gcur ar fáil go poiblí ag an gCoimisiún.

(61)

D’fhéadfadh coiste inniúil Pharlaimint na hEorpa a iarraidh ar an gCoimisiún gach dhá mhí ábhair a bhaineann le cur chun feidhme na Saoráide a phlé in Idirphlé Téarnaimh agus Athléimneachta, amhail pleananna téarnaimh agus athléimneachta na mBallstát; an measúnú ón gCoimisiún; príomhthátail ón tuarascáil athbhreithnithe; an stádas maidir le comhlíonadh na gcloch mhíle agus na spriocanna; nósanna imeachta a bhaineann le híocaíocht agus le fionraí; agus aon fhaisnéis agus doiciméadacht ábhartha eile arna soláthar ag an gCoimisiún i ndáil le cur chun feidhme na Saoráide. Ba cheart don Choimisiún aird a thabhairt ar na gnéithe a eascraíonn as na tuairimí a cuireadh in iúl tríd an idirphlé maidir le téarnamh agus athléimneacht, lena n-áirítear na rúin ó Pharlaimint na hEorpa, má fhoráiltear dóibh.

(62)

Chun leithdháileadh éifeachtúil agus comhleanúnach cistí a áirithiú agus chun prionsabal an bhainistithe fhónta airgeadais a urramú, ba cheart do na gníomhaíochtaí a dhéanfar faoin Rialachán seo a bheith comhsheasmhach leis na cláir leanúnacha de chuid an Aontais agus go mbeidís mar chomhlánú orthu, agus san am céanna, ba cheart cistiú dúbailte ón tSaoráid nó ó chláir eile de chuid an Aontais don chaiteachas céanna a sheachaint. Go háirithe, ba cheart don Choimisiún agus don Bhallstát comhordú éifeachtach a áirithiú, ag gach céim den phróiseas, chun comhsheasmhacht, comhleanúnachas, comhlántacht agus sineirgíocht i measc foinsí cistithe a choimirciú. Chuige sin, ba cheart ceangal a bheith ar na Ballstáit an fhaisnéis ábhartha maidir le maoiniú reatha nó beartaithe an Aontais a chur ar fáil agus a bpleananna téarnaimh agus athléimneachta á gcur faoi bhráid an Choimisiúin. Ba cheart go mbeadh tacaíocht airgeadais faoin tSaoráid sa bhreis ar an tacaíocht a sholáthraítear faoi chláir agus ionstraimí eile de chuid an Aontais, lena n-áirítear clár InvestEU. Ba cheart go mbeadh tionscadail athchóirithe agus infheistíochta arna maoiniú faoin tSaoráid in ann maoiniú a fháil ó chláir agus ionstraimí eile de chuid an Aontais ar choinníoll nach gcumhdaíonn an tacaíocht sin an costas céanna.

(63)

Ba cheart don Choimisiún cur chun feidhme na Saoráide a fhaire agus gnóthú na gcuspóirí faoin Rialachán seo a thomhas ar bhealach spriocdhírithe comhréireach. Agus faireachán á dhéanamh ar chur chun feidhme na Saoráide, ba cheart don Choimisiún a áirithiú go mbaileofar na sonraí is gá chun faireachán a dhéanamh ar chur chun feidhme na ngníomhaíochtaí ar dhóigh atá éifeachtúil, éifeachtach agus tráthúil. Chuige sin, ba cheart ceanglais chomhréireacha tuairiscithe a fhorchur ar fhaighteoirí cistiúcháin ón Aontas. Trí bhíthin gníomhartha tarmligthe, ba cheart don Choimisiún na táscairí coiteanna a leagan amach a bheidh le húsáid chun tuairisciú a dhéanamh ar dhul chun cinn agus chun faireachán agus meastóireacht a dhéanamh ar an tSaoráid agus modheolaíocht a shainiú chun caiteachas sóisialta, lena n-áirítear ar leanaí agus an óige, a thuairisciú faoin tSaoráid.

(64)

De bhun mhíreanna 22 agus 23 den Chomhaontú Idirinstitiúideach an 13 Aibreán 2016 maidir le Reachtóireacht Níos Fearr (16), ba cheart meastóireacht a dhéanamh ar an tSaoráid ar bhonn na faisnéise arna bailiú trí cheanglais faireacháin ar leith, agus ag an am ualach riaracháin, go háirithe ar na Ballstáit, agus ró-rialáil, a sheachaint. Ar na ceanglais sin ba cheart a áireamh, i gcás inarb iomchuí, táscairí intomhaiste mar bhonn chun meastóireacht a dhéanamh ar éifeachtaí na Saoráide ar an talamh.

(65)

Ba cheart scórchlár tiomnaithe a bhunú trí bhíthin gníomh tarmligthe chun go bhfeicfear an dul chun cinn i dtaca le cur chun feidhme phleananna téarnaimh agus athléimneachta na mBallstát i ngach ceann de na sé cholún agus an dul chun cinn atá déanta a mhéid a bhaineann le cur chun feidhme na bpleananna téarnaimh agus athléimneachta i ndáil le táscairí coiteanna na Saoráide. Ba cheart an Scórchlár a bheith ag feidhmiú faoi mhí na Nollag 2021 agus ba cheart don Choimisiún é a nuashonrú faoi dhó sa bhliain.

(66)

Chun a áirithiú go ndéanfar tuairisciú iomchuí ar fheidhmíocht agus go ndéanfar faireachán ar chur chun feidhme na Saoráide, lena n-áirítear maidir le caiteachas sóisialta, ba cheart an chumhacht chun gníomhartha a ghlacadh i gcomhréir le hAirteagal 290 CFAE a tharmligean chuig an gCoimisiún i ndáil leis an scórchlár tiomnaithe ina léirítear an dul chun cinn ar an gcur chun feidhme agus na táscairí coiteanna atá le húsáid mar aon leis an modheolaíocht chun caiteachas sóisialta, lena n-áirítear ar leanaí agus daoine óga, a thuairisciú. Tá sé tábhachtach, go háirithe, go rachadh an Coimisiún i mbun comhairliúcháin iomchuí le linn a chuid oibre ullmhúcháin, lena n-áirítear ar leibhéal na saineolaithe, agus go ndéanfaí na comhairliúcháin sin i gcomhréir leis na prionsabail a leagtar síos i gComhaontú Idirinstitiúideach an 13 Aibreán 2016 maidir le Reachtóireacht Níos Fearr. Go sonrach, chun rannpháirtíocht chomhionann in ullmhú na ngníomhartha tarmligthe a áirithiú, faigheann Parlaimint na hEorpa agus an Chomhairle na doiciméid uile ag an am céanna le saineolaithe na mBallstát, agus bíonn rochtain chórasach ag a gcuid saineolaithe ar chruinnithe ghrúpaí saineolaithe an Choimisiúin a bhíonn ag déileáil le hullmhú na ngníomhartha tarmligthe.

(67)

Ba cheart don Choimisiún tuarascáil bhliantúil a sholáthar do Pharlaimint na hEorpa agus don Chomhairle maidir le cur chun feidhme na Saoráide. Ba cheart a bheith san áireamh sa tuarascáil sin faisnéis maidir leis an dul chun cinn arna dhéanamh ag na Ballstáit faoi na pleananna téarnaimh agus athléimneachta arna bhformheas. Ba cheart faisnéis a bheith san áireamh ann maidir le cur chun feidhme na gcloch míle agus na spriocanna, íocaíochtaí agus fionraíochtaí, chomh maith le rannchuidiú na saoráide leis na spriocanna aeráide agus digiteacha, táscairí coiteanna agus caiteachas arna mhaoiniú faoi na sé cholún.

(68)

Ba cheart meastóireacht neamhspleách a dhéanamh, ag féachaint ar ghnóthú chuspóirí na Saoráide, ar éifeachtúlacht úsáid acmhainní na Saoráide agus ar a breisluach. I gcás inarb iomchuí, ba cheart togra maidir le leasuithe ar an Rialachán seo a bheith ag gabháil leis an meastóireacht sin. Sa bhreis air sin, ba cheart go ndéileálfadh meastóireacht neamhspleách ex-post le tionchar fadtéarmach na Saoráide sin.

(69)

Ba cheart don Chomhairle an measúnú ar na pleananna téarnaimh agus athléimneachta atá le cur chun feidhme ag na Ballstáit agus an tacaíocht chomhfhreagrach airgeadais a ghlacadh trí ghníomh cur chun feidhme, ar thogra ón gCoimisiún. Chuige sin, agus chun coinníollacha aonfhoirmeacha a áirithiú maidir leis an Rialachán seo a chur chun feidhme, ba cheart cumhachtaí cur chun feidhme a thabhairt don Chomhairle. Ba cheart na cumhachtaí cur chun feidhme sin maidir leis an tacaíocht airgeadais a íoc ar chomhlíonadh na gcloch míle agus na spriocanna ábhartha a thabhairt don Choimisiún, agus ba cheart don Choimisiún iad a fheidhmiú, i gcomhréir le nós imeacht scrúdúcháin Rialachán (AE) Uimh. 182/2011 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle (17). Agus aird á tabhairt ar an ngá a d’fhéadfadh a bheith ann tacaíocht airgeadais a íoc go pras faoin tSaoráid, i gcomhréir le forálacha ábhartha Rialachán (AE) Uimh. 182/2011, ba cheart do Chathaoirleach an choiste de réir bhrí an Rialacháin sin a mheas an bhféadfaí, i gcás aon dréachtghnímh cur chun feidhme, giorrú a dhéanamh ar an teorainn ama chun an coiste a chomóradh agus ar an teorainn ama atá ann don choiste a thuairim a thabhairt uaidh.

(70)

Tar éis cinneadh cur chun feidhme a ghlacadh, ba cheart go bhféadfadh an Ballstát lena mbaineann agus an Coimisiún teacht ar chomhaontú maidir le socruithe oibríochtúla áirithe de chineál teicniúil, ina dtugtar mionsonraí ar ghnéithe den chur chun feidhme maidir le hamlínte, táscairí le haghaidh clocha míle agus spriocanna, agus rochtain ar na sonraí foluiteacha. Chun ábharthacht leanúnach na socruithe oibríochtúla a áirithiú i ndáil leis na dálaí atá ann faoi láthair le linn chur chun feidhme an phlean téarnaimh agus athléimneachta, ba cheart go mbeadh sé indéanta gnéithe na socruithe oibríochtúla sin a mhodhnú de chomhthoil.

(71)

Tá feidhm maidir leis an Rialachán seo ag rialacha airgeadais cothrománacha a ghlac Parlaimint na hEorpa agus an Chomhairle de bhun Airteagal 322 CFAE. Leagtar síos na rialacha sin sa Rialachán Airgeadais agus socraítear leo go háirithe an nós imeachta maidir leis an mbuiséad a bhunú agus a chur chun feidhme le deontais, soláthar, duaiseanna agus cur chun feidhme indíreach, agus déantar foráil maidir le seiceálacha i dtaobh freagracht gníomhairí airgeadais. Áirítear freisin leis na rialacha a ghlactar de bhun Airteagal 322 CFAE córas ginearálta coinníollachta chun buiséad an Aontais a chosaint.

(72)

I gcomhréir leis an Rialachán Airgeadais, Rialachán (AE, Euratom) Uimh. 883/2013 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle (18), Rialachán (Euratom, CE) Uimh. 2988/95 ón gComhairle (19), Rialachán (Euratom, CE) Uimh. 2185/96 ón gComhairle (20) agus Rialachán (AE) 2017/1939 ón gComhairle (21), táthar chun leasanna airgeadais an Aontais a chosaint trí bhithín bhearta comhréireacha, lena n-áirítear bearta a bhaineann le chalaois, éilliú agus coinbhleachtaí leasa a chosc, a bhrath, a cheartú agus a fhiosrú, agus, i gcás inarb iomchuí, smachtbhannaí riaracháin a fhorchur. Go háirithe, i gcomhréir le Rialachán (AE, Euratom) Uimh. 883/2013 agus Rialachán (Euratom, CE) Uimh. 2185/96, tá an chumhacht ag OLAF imscrúduithe riaracháin a dhéanamh, lena n-áirítear seiceálacha agus cigireachtaí ar an láthair, d’fhonn a shuí ar tharla calaois, éilliú, coinbhleacht leasa nó aon ghníomhaíocht neamhdhleathach eile a dhéanann difear do leasanna airgeadais an Aontais. Tugtar de chumhacht do OIPE, i gcomhréir le Rialachán (AE) 2017/1939calaois, éilliú agus coinbhleacht leasa agus ciontaí coiriúla eile a dhéanann difear do leasanna airgeadais an Aontais dá bhforáiltear i dTreoir (AE) 2017/1371 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle (22) a imscrúdú agus a ionchúiseamh. I gcomhréir leis an Rialachán Airgeadais, ní mór d’aon duine nó d’aon eintiteas a fhaigheann cistí de chuid an Aontais comhoibriú go hiomlán maidir le cosaint leasanna airgeadais an Aontais, na cearta agus an rochtain is gá a thabhairt don Choimisiún, do OLAF, do Chúirt Iniúchóirí na hEorpa agus, i leith na mBallstát sin atá rannpháirteach sa chomhar feabhsaithe de bhun Rialachán 2017/1939, do OIPE, agus chun a áirithiú go dtabharfaidh aon tríú páirtithe a bheidh páirteach i gcur chun feidhme cistí de chuid an Aontais cearta coibhéiseacha.

(73)

Ba cheart go mbeadh sé indéanta don Choimisiún dul i mbun gníomhaíochtaí cumarsáide chun infheictheacht mhaoiniú an Aontais a chinntiú agus, de réir mar is iomchuí, a áirithiú go ndéanfar an tacaíocht faoin tSaoráid a chur in iúl agus a aithint trí ráiteas cistiúcháin.

(74)

Ós rud é nach féidir leis na Ballstáit cuspóirí an Rialacháin seo a ghnóthú go leordhóthanach agus gur fearr is féidir iad a ghnóthú ar leibhéal an Aontais, féadfaidh an tAontas bearta a ghlacadh, i gcomhréir le prionsabal na coimhdeachta a leagtar amach in Airteagal 5 den Chonradh ar an Aontas Eorpach. I gcomhréir le prionsabal na comhréireachta, a leagtar amach san Airteagal sin, ní théann an Rialachán seo thar a bhfuil riachtanach chun na cuspóirí sin a ghnóthú.

(75)

Ionas go bhféadfar na bearta dá bhforáiltear sa Rialachán seo a chur i bhfeidhm go pras, ba cheart dó teacht i bhfeidhm an lá tar éis lá a fhoilsithe in Iris Oifigiúil an Aontais Eorpaigh,