—

għal Arcor AG & Co. KG, minn T. Bosch u D. Herrmann, Rechtsanwälte,

—

għal Communication Services TELE2 GmbH, minn P. Rädler, Rechtsanwalt,

—

għal Firma 01051 Telekom GmbH, minn M. Schütze u M. Salevic, Rechtsanwälte,

—

għall-Gvern Ġermaniż, minn J. Scherer u J. Hagelberg, Rechtsanwälte,

—

għal Deutsche Telekom AG, minnT. Mayen u U. Karpenstein, Rechtsanwälte,

—

għall-Gvern tar-Renju Unit, minn V. Jackson u M. Hoskins, bħala aġenti,

—

għall-Kummissjoni tal-Komunitajiet Ewropej, minn G. Braun u K. Mojzesowicz, bħala aġenti,

1

Id-domandi għal deċiżjoni preliminari jirrigwardaw l-interpretazzjoni, minn naħa, tad-Direttiva tal-Kummissjoni 90/388/KEE, tat-28 ta’ Ġunju 1990, dwar il-kompetizzjoni fis-swieq tas-servizzi ta’ telekomunikazzjonijiet [traduzzjoni mhux uffiċjali] (ĠU L 192, p. 10), kif emendata bid-Direttiva tal-Kummissjoni 96/19/KE, tat-13 ta’ Marzu 1996 (ĠU L 74, p. 13, iktar ’il quddiem id-Direttiva 90/388), u, min-naħa l-oħra, tad-Direttiva 97/33/KE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill, tat-30 ta’ Ġunju 1997, dwar interkonnessjoni fit-telekomunikazzjonijiet fir-rigward tal-assigurazzjoni ta’ servizz universali u interoperabbiltà permezz tal-applikazzjoni tal-prinċipji ta’ provvista ta’ netwerk miftuħ (ONP) [traduzzjoni mhux uffiċjali] (ĠU L 199, p. 32), kif emendata bid-Direttiva 98/61/KE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill, tal-24 ta’ Settembru 1998 (ĠU L 268, p. 37, iktar ’il quddiem, id-“Direttiva 97/33”).

2

Dawn id-domandi ġew ippreżentati fil-kuntest ta’ tliet appelli fuq punt ta’ liġi (‘Revision’) f’proċeduri bejn, rispettivament, Arcor AG & Co. KG (iktar ’il quddiem “Arcor”), Communication Services TELE2 GmbH (iktar ’il quddiem “TELE2”) u Firma 01051 Telekom GmbH (iktar ’il quddiem “01051 Telekom”), operaturi ta’ netwerks pubbliċi ta’ telekomunikazzjonijiet, u l-Bundesrepublik Deutschland, irrappreżentata mill-Bundesnetzagentur für Elektrizität, Gas, Telekommunikation, Post und Eisenbahnen (Aġenzija federali għan-netwerks tal-elettriku, tal-gass, tat-telekomunikazzjonijiet, tal-posta u tal-ferroviji, iktar ’il quddiem l-“awtorità regolatorja”)., fil-preżenza ta’ Deutsche Telekom AG (iktar ’il quddiem “Deutsche Telekom”), fir-rigward ta’ deċiżjoni tal-awotrità regolatorja tad-29 ta’ April 2003 li permezz tagħha l-imsemmija awtorità awtorizzat, mill-1 ta’ Lulju 2003, kontribuzzjoni għall-konnessjoni ta’ EUR 0,004 għal kull minuta fuq il-prezz tat-telefonati biex jiġu pprovduti konnessjonijiet min-netwerk telefoniku nazzjonali tat-telekomunikazzjonijiet għal partner ta’ interkonnessjoni bħala operatur tan-netwerk ta’ konnessjonijiet għat-telefonati lokali [iktar ’il quddiem is-“servizz Telekom-B2 (lokali)”].

3

Il-ħames premessa tad-Direttiva 96/19 tistipula:

“[…] sabiex l-organizzazzjonijiet tat-telekomunikazzjonijiet jkunu jistgħu jlestu ruħhom għall-kompetizzjoni u b’mod partikolari sabiex ikunu jistgħu jkomplu jibbilanċjaw it-tariffi tagħhom kif meħtieġ, l-Istati Membri jistgħu jżommu d-drittijiet esklużivi u speċjali attwali relattivi għat-telefonija bil-leħen sa mhux iktar tard mill-1 ta’ Jannar 1998; […] l-Isati Membri li għandhom netwerks inqas żviluppati jew netwerks żgħar ħafna għandhom ikunu jistgħu jibbenefikaw minn eċċezzjoni temporanja meta din tkun iġġustifikata mill-ħtieġa li jsiru aġġustamenti strutturali, iżda biss għall-perijodu neċessarju għal dawn l-aġġustamenti; […] għandu jingħata lil dawn l-Istati Membri terminu addizzjonali rispettivament ta’ mhux iktar minn ħames snin jew minn sentejn, fuq talba tagħhom, sakemm dan it-terminu jintalab sabiex jiġu kkompletati l-aġġustamenti strutturali meħtieġa; […] l-Istati Membri li jistgħu jitolbu sabiex jibbenefikaw minn din il-possibbiltà huma Spanja, l-Irlanda, il-Greċja u l-Portugall għal dak li jirrigwarda n-netwerks inqas żviluppati u l-Lussemburgu għal dak li jirrigwarda n-netwerks żgħar ħafna; […]” [traduzzjoni mhux uffiċjali].

4

Skont il-premessa għoxrin tad-Direttiva 96/19:

“[…] l-Istati Membri għandhom, fl-iqsar żmien possibbli, jeliminaw gradwalment ir-restrizzjonijiet mhux ġustifikati għall-ibbilanċjar mill-ġdid tat-tariffi min-naħa tal-organizzazzjonijiet ta’ telekomunikazzjonijiet, u b’mod partikolari dawk li jostakolaw l-adattament tat-tariffi li mhumiex marbutin ma’ l-ispejjeż u li jżidu l-ispejjeż għall-provvista tas-servizz universali; […]” [traduzzjoni mhux uffiċjali]

5

It-tielet paragrafu tal-Artikolu 4c tad-Direttiva 90/388, introdott mill-Artikolu 1(6) tad-Direttiva 96/19 jiddisponi:

“L-Istati Membri għandhom jawtorizzaw lill-organizzazzjonijiet ta’ telekomunikazzjonijiet tagħhom sabiex jibbilanċjaw mill-ġdid it-tariffi tagħhom billi jieħdu inkunsiderazzjoni l-kundizzjonijiet speċifiċi tas-suq u l-ħtieġa li jiġi assigurat servizz universali bi prezz li n-nies ikunu jifilħu jħallsu, u b’mod partikolari għandhom jawtorizzawhom sabiex jadattaw it-tariffi attwali li mhumiex marbutin ma’ l-ispejjeż u li jżidu l-ispejjeż għall-provvista tas-servizz universali, sabiex it-tariffi jkunu bbażati fuq l-ispejjeż reali. Meta dan l-ibbilanċjar mill-ġdid ma jkunx jista’ jinkiseb qabel l-1 ta’ Jannar 1998, l-Istati Membri kkonċernati għandhom jinfurmaw lill-Kummissjoni dwar l-eliminazzjoni gradwali tal-iżbilanċi rimanenti fit-tariffi. Dan ir-rapport għandu jinkludi pjan dettaljat dwar iż-żminijiet għall-implementazzjoni” [traduzzjoni mhux uffiċjali].

6

L-Artikolu 7(2) tad-Direttiva 97/33 jistipula kif ġej:

“Il-kontribuzzjonijiet mitluba għall-interkonnessjoni għandhom jirrispettaw il-prinċipji tat-trasparenza u tal-orjentazzjoni ma’ l-ispejjeż. L-oneru tal-prova li l-kontribuzzjonijiet mitluba huma stabbiliti abbażi tal-ispejjeż reali, inkluż qligħ raġonevoli fuq l-investimenti, għandu jkun fuq l-organizzazzjoni li tipprovdi l-interkonnessjoni ma’ l-installazzjonijiet tagħha. L-awtoritajiet regolatorji nazzjonali jistgħu jitolbu lil organizzazzjoni sabiex tiġġustifika totalment il-kontribuzzjonijiet mitluba għall-interkonnessjoni u, jekk jinħass il-bżonn, jeżiġu l-aġġustament tagħhom. Dan il-paragrafu japplika anki għall-organizzazzjonijiet li jissemmew fil-parti 3 tal-Anness I, li ġew innotifikati mill-awtoritajiet regolatorji bħala li jkollhom sehem sinjifikanti mis-suq nazzjonali tal-interkonnessjoni” [traduzzjoni mhux uffiċjali].

7

Skont l-Artikolu 12(7) tad-Direttiva 97/33, li ġie miżjud bid-Direttiva 98/61:

“L-awtoritajiet regolatorji nazzjonali għandhom jeżiġu għall-inqas mill-organizzazzjonijiet tan-netwerks pubbliċi ta’ telekomunikazzjonijiet imsemmija fl-ewwel parti tal-Anness I u nnotifikati mill-awtoritajiet regolatorji nazzjonali bħala li huma organizzazzjonijiet b’saħħithom fis-suq, li jippermettu lill-abbonati tagħhom, inklużi dawk li jużaw l-ISDN [netwerk diġitali għal servizzi integrati], jaċċedu għas-servizzi skambjati ta’ kwalunkwe forntiur interkonness ta’ servizzi ta’ telekomunikazzjonijiet aċċessibbli għall-pubbliku. Għal dan il-għan, għandhom jiġu stabbiliti faċilitajiet sa mhux iktar tard mill-1 ta’ Jannar 2000 jew, fil-pajjiżi li jibbenefikaw minn perijodu tranżitorju addizzjonali, malajr kemm jista’ jkun wara din id-data, iżda mhux iktar minn sentejn wara kwalunkwe data ulterjuri miftiehma għal-liberalizzazzjoni sħiħa tas-servizzi tat-telefonija bil-leħen, sabiex l-abbonat ikun jista’ jagħżel dawn is-servizzi permezz ta’ preselezzjoni u ta’ sistema li tippermettilu jelimina, f’kull telefonata, kwalunkwe preselezzjoni magħmula billi jiddajilja prefiss qasir.

L-awtoritajiet regolatorji nazzjonali għandhom jassiguraw li l-prezzijiet għall-interkonnessjoni marbutin mal-provvista ta’ dan is-servizz jiġu ddeterminati skont l-ispejjeż u li, jekk ikun hemm bżonn, il-kontribuzzjonijiet mitluba mill-konsumatur ma jneħħux kull inċentiv li jintuża dan is-servizz” [traduzzjoni mhux uffiċjali].

8

L-Artikolu 43(6) tal-Liġi dwar it-telekomunikazzjonijiet (Telekommunikationsgesetz), tal-25 ta’ Lulju 1996 (BGBl. 1996 I, p. 1120, iktar ’il quddiem it-“TKG 1996”) kif emendata mill-Ewwel Liġi li emendat il-Liġi dwar it-telekomunikazzjonijiet (Erste Gesetz zur Änderung des Telekommunikationsgesetzes), tal-21 ta’ Ottubru 2002 (BGBl. 2002 I, p. 4186), jiddisponi:

“L-operaturi ta’ netwerks pubbliċi ta’ telekomunikazzjonijiet li jkollhom pożizzjoni dominanti fis-sens tal-Artikolu 19 tal-Liġi dwar ir-restrizzjoni tal-kompetizzjoni [(Gesetz gegen Wettbewerbsbeschränkungen)] għandhom, skont it-tielet sentenza, jiggarantixxu fuq in-netwerks tagħhom li kull utenet ikollu l-possibbiltà jagħżel is-servizzi ta’ telekomunikazzjonijiet tal-operaturi kollha ta’ netwerks pubbliċi ta’ telekomunikazzjonijiet li huma interkonnessi direttament, u dan jew billi l-operatur jintgħażel skont proċedura ta’ għażla individwali billi jiġi ddajiljat prefiss partikolari jew permezz ta’ preselezzjoni tal-operatur, iżda, fil-każ imsemmi l-aħħar, għandu jkun hemm il-possibbiltà, għal kull telefonata, li l-preselezzjoni magħmula tiġi eliminata billi jiġi ddajiljat prefiss ta’ operatur ieħor. L-utent għandu jkun jista’ jagħmel ukoll settings differenti għat-telefonati lokali u mhux lokali. Fil-kuntest tal-implementazzjoni tal-interkonnessjoni tan-netwerks li għandha ssir sabiex dan l-obbligu jiġi eżegwit, għandu jiġi żgurat, meta jiġu adottati deċiżjonijiet skont it-tielet, ir-raba’ u s-sitt partijiet ta’ dn il-Liġi, li ma jkunx hemm diżinċentiv għall-investiment effettiv fl-infrastruttura li tiggarantixxi kompetizzjoni akbar u fit-tul u għandu jiġi żgurat ukoll li n-netwerk eżistenti jintuża b’mod effettiv permezz ta’ konnessjoni fil-viċin. Meta jsir hekk, b’mod partikolari għandu jiġi żgurat li l-operatur tan-netwerk magħżul mill-utent jipparteċipa b’mod xieraq fl-ispejjeż tal-konnessjoni pprovduta lill-utent. L-awtorità regolatorja tista’ tissospendi, totalment jew parzjalment, l-obbligu previst fl-ewwel sentenza sakemm u safejn dan ikun teknikament ġustifikat. Fir-rigward tal-operaturi ta’ netwerks ta’ telefonija ċellulari, l-obbligu li tingħata għażla jew li ssir preselezzjoni tal-operatur hu sospiż. Dan l-obbligu għandu jerġa’ jiġi eżaminat fil-kuntest tat-traspożizzjoni tar-rekwiżiti tal-Artikolu 19(2) tad-Direttiva 2002/22/KE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill, tas-7 ta’ Marzu 2002, dwar servizz universali u d-drittijiet tal-utenti li jirrelataw ma’ networks u servizzi ta’ komunikazzjonijiet elettroniċi [(id-direttiva ‘servizz universali’)] (ĠU L 108, p. 51).”

9

Mid-deċiżjonijiet tar-rinviju jirriżulta li, fuq talba ta’ Deutsche Telekom, l-awtorità regolatorja, permezz ta’ deċiżjoni tad-29 ta’ April 2003, awtorizzat, mill-1 ta’ Lulju 2003 sat-30 ta’ Novembru 2003, kontribuzzjoni għall-konnessjoni ta’ EUR 0.004 għal kull minuta fuq il-prezz tat-telefonati għas-servizz Telekom-B2 (lokali). Din l-awtorizzazzjoni kienet testendi għall-interkonnessjonijiet kollha miftiehma jew imposti sas-7 ta’ Mejju 2003. Din id-deċiżjoni, li ttieħdet abbażi tar-raba’ sentenza tal-Artikolu 43(6) tat-TKG 1996, kienet immotivata mill-fatt li l-ispejjeż tal-konnessjoni man-netwerk lokali ma kinux koperti mid-dħul miksub mill-attivazzjoni ta’ din il-konnessjoni, b’mod li kien ikun hemm telf.

10

L-awtorità regolatorja, permezz ta’ deċiżjoni tat-23 ta’ Settembru 2003, ħassret id-deċiżjoni tad-29 ta’ April 2003, għar-raġuni li Deutsche Telekom ma kinitx għadha qed tbati telf marbut mal-forniment tal-konnessjoni, peress li fil-frattemp, kienet ġiet awtorizzata żieda fil-prezz imħallas mill-klijent finali għall-attivazzjoni tal-konnessjoni man-netwerk lokali.

11

Arcor, TELE2 u 01051 Telekom ippreżentaw rikors kontra d-deċiżjoni tad-29 ta’ April 2003 quddiem il-Verwaltungsgericht Köln (Qorti Amministrattiva ta’ Cologne).

12

Permezz ta’ sentenzi tat-3 ta’ Novembru 2005, l-imsemmija qorti annullat din id-deċiżjoni.

13

Il-partijiet kollha fil-kawża prinċipali C-152/07 u l-konvenuti u intervenjenti fil-kawżi prinċipali C-153/07 u C-154/07 appellaw fuq punt ta’ liġi (‘Revision’) kontra dawn is-sentenzi quddiem il-Bundesverwaltungsgericht (Qorti Federali Amministrattiva).

14

F’dawn iċ-ċirkustanzi, il-Bundesverwaltungsgericht iddeċidiet, fit-tliet kawżi prinċipali, li tissospendi l-proċeduri u li tagħmel lill-Qorti tal-Ġustizzja d-domandi preliminari li ġejjin:

15

Permezz ta’ digriet tal-1 ta’ Ġunju 2007, il-President tal-Qorti tal-Ġustizzja ordna li jingħaqdu l-kawżi C-152/07 sa C-154/07 għall-finijiet tal-proċeduri bil-miktub u orali kif ukoll għall-finijiet tas-sentenza.

16

Permezz tal-ewwel domanda tagħha, il-qorti tar-rinviju tistaqsi essenzjalment jekk id-Direttivi 90/388 u 97/33 jipprekludux lil awtorità regolatorja nazzjonali milli tobbliga lil operatur ta’ netwerk ta’ konnessjoni interkonness ma’ netwerk lokali pubbliku jħallas lill-operatur tan-netwerk lokali li jinsab f’pożizzjoni dominanti, kontribuzzjoni sabiex jiġi kkumpensat it-telf ikkawżat lil dan l-operatur tal-aħħar minħabba t-tqegħid għad-dispożizzjoni ta’ dan in-netwerk.

17

Huwa paċifiku li l-kontribuzzjoni għall-konnessjoni inkwistjoni fil-kawżi prinċipali, stabbilita skont ir-raba’ paragrafu tal-Artikolu 43(6) tat-TKG 1996, hija differenti minn u titħallas b’mod addizzjonali għat-tariffa għall-interkonnessjoni, li hija bbażata fuq dispożizzjoni oħra tat-TKG 1996, jiġifieri l-Artikolu 39 tagħha. Il-prinċipju ta’ din il-kontribuzzjoni għall-konnessjoni ġie introdott meta ġiet trasposta d-Direttiva 98/61 fid-dritt Ġermaniż. L-ammont ta’ din il-kontribuzzjoni għall-konnessjoni hu kkalkulat skont it-telf sostnut minn Deutsche Telekom minħabba li d-dħul miksub minħabba t-tqegħid għad-dispożizzjoni tan-netwerks lokali ma jkoprix l-ispejjeż marbutin mat-tqegħid għad-dispożizzjoni effettiv tal-imsemmija netwerks.

18

Skont il-qorti tar-rinviju, l-obbligu ta’ parteċipazzjoni fl-ispejjeż tal-konnessjoni jaqa’ fuq l-operatur tan-netwerk ta’ konnessjoni magħżul mill-abbonat permezz ta’ għażla diretta jew ta’ preselezzjoni. Madankollu, dan l-obbligu huwa pperċepit bħala kumpens għat-telf relattiv għall-ispejjeż ta’ konnessjoni ta’ Deutsche Telekom, operatur tan-netwerk lokali li jinsab f’pożizzjoni dominanti, u mhux bħala l-korrispettiv għal servizz fornut mill-operatur imsemmi l-aħħar lill-operatur tan-netwerk ta’ konnessjoni.

19

Għaldaqstant, l-għan tal-kontribuzzjoni għall-konnessjoni inkwistjoni fil-kawżi prinċipali hu li tiġi pprovduta remunerazzjoni addizzjonali bħala parteċipazzjoni fl-ispejjeż tal-konnessjoni man-netwerk lokali li mhumiex koperti mill-kontribuzzjonijiet “klijent”. Hija hi dovuta biss mill-operaturi ta’ netwerks ta’ konnessjoni li jkunu kkonkludew ftehim ta’ interkonnessjoni ma’ Deutsche Telekom fir-rigward tas-servizzi ta’ għażla diretta jew ta’ preselezzjoni tal-operatur fuq in-netwerks lokali.

20

Mill-Artikolu 12(7) tad-Direttiva 97/33 jirriżulta li l-awtoritajiet regolatorji nazzjonali għandhom jassiguraw li l-prezzijiet għall-interkonnessjoni marbutin mal-provvista tas-servizzi tat-telefonija bil-leħen li joffru lill-abbonat il-possibbiltà li jagħżel dawn is-servizzi permezz ta’ preselezzjoni u ta’ sistema li tippermettilu jelimina, f’kull telefonata, kwalunkwe preselezzjoni magħmula billi jiddajilja prefiss qasir, jiġu ddeterminati skont l-ispejjeż u li l-kontribuzzjonijiet mitluba mill-konsumatur ma jneħħux kull inċentiv għalih biex juża dan is-servizz.

21

Għandu jiġi kkonstatat li l-kontribuzzjoni għall-konnessjoni inkwistjoni fil-kawżi prinċipali, li hija suġġetta għall-eżistenza ta’ ftehim ta’ interkonnessjoni għas-servizzi ta’ preselezzjoni ta’ operatur, titħallas mill-operaturi ta’ netwerks ta’ konnessjoni u li ġiet introdotta fi żmien ta’ liberalizzazzjoni akbar tas-suq tat-telekomunikazzjonijiet.

22

Minn dan isegwi li l-imsemmija kontribuzzjoni tidħol fil-kamp ta’ applikazzjoni tal-Artikolu 12(7) tad-Direttiva 97/33 u għalhekk għandha tiġi ffissata billi jiġu osservati l-istess kundizzjonijiet li hi suġġetta għalihom il-kontribuzzjoni għall-interkonnessjoni stricto sensu, jiġifieri l-osservanza tal-prinċipju tal-orjentazzjoni tat-tariffi ma’ l-ispejjeż.

23

Dan il-prinċipju, li jinsab fl-Artikolu 7(2) tad-Direttiva 97/33, jeżiġi li l-kontribuzzjoni tiġi ddeterminata skont l-ispejjeż reali.

24

Barra minn hekk, għandu jiġi kkonstatat li l-Artikolu 12(7) tad-Direttiva 97/33 ma jippermettix lil awtorità regolatorja nazzjonali tawtorizza kontribuzzjoni għall-konnessjoni li l-ammont tagħha ma jkunx iddeterminat skont l-ispejjeż, meta jkollha l-istess karatteristiċi bħala kontribuzzjoni għall-interkonnessjoni u tinġabar b’mod addizzjonali għal din il-kontribuzzjoni.

25

Minbarra dan, huwa paċifiku wkoll li l-ibbilanċjar mill-ġdid tat-tariffi ta’ Deutsche Telekom, sabiex it-tariffi ta’ dan l-operatur jiġu adattati għall-ispejjeż reali u sabiex jintemm il-metodu ta’ sussidjar trażversali tal-ħlas għall-kiri ta’ netwerks lokali, li ssemmi l-qorti tar-rinviju u li jseħħ permezz tal-fatt li parti mill-ħlasijiet magħmula mill-klijenti finali għas-servizz ta’ konnessjoni tintuża biex jiġi kkumpensat it-telf relattiv għall-ispejjeż tal-konnessjoni, ġie introdott fl-1996, iżda ġie kkompletat biss fl-2002.

26

Barra minn hekk, lanqas ma huwa kkontestat li l-obbligi ta’ servizz universali ma ġewx iddefiniti fil-Ġermanja u għalhekk ma ġewx imposti fuq Deutsche Telekom, inkwantu l-bżonnijiet li dawn għandhom jissodisfaw ġew issodisfati permezz tal-forzi tas-suq.

27

Madankollu, sabiex dawn il-bżonnijiet jibqgħu jiġu ssodisfati permezz tal-forzi tas-suq, għandu jiġi assigurat li r-regoli tal-kompetizzjoni jibqgħu eżistenti u jibqgħu jiġu ggarantiti.

28

Għandu jiġi kkonstatat, minn naħa, li l-eżistenza ta’ kontribuzzjoni għall-konnessjoni bħal dik inkwistjoni fil-kawżi prinċipali tippermetti fir-realtà li t-telf tal-operatur tan-netwerk lokali li jinsab f’pożizzjoni dominanti jiġi ffinanzjat mill-abbonati tal-operaturi tan-netwerks interkonnessi l-oħra u, min-naħa l-oħra, li dan il-finanzjament, li huwa separat mill-finanzjament tal-obbligi ta’ servizz universali, imur kontra l-prinċipju ta’ kompetizzjoni libera.

29

F’dan ir-rigward, għall-kuntrarju ta’ dak li ssostni Deutsche Telekom, ma jidhirx li din il-kontribuzzjoni għandha l-għan li tipprevjeni distorsjonijiet tal-kompetizzjoni bejn l-operaturi li investew f’netwerk ta’ telekomunikazzjonijiet u l-operaturi l-oħra, li bdew joperaw fis-suq lokali reċentement. Fil-fatt, mhuwiex ikkontestat li l-kontribuzzjoni għall-konnessjoni inkwistjoni fil-kawżi prinċipali għandha bħala effett biss li tipproteġi lill-operatur tan-netwerk lokali li jinsab f’pożizzjoni dominanti fis-suq billi tippermettilu jżomm l-ispejjeż tat-telefonati tal-abbonati tiegħu iktar baxxi mill-ispejjeż reali u, b’hekk, jiffinanzja t-telf tiegħu.

30

Barra minn hekk, għandu jiġi rrilevat li għalkemm l-Artikolu 4c tad-Direttiva 90/388 ma jipprovdix terminu sa meta għandu jiġi ssodisfat l-obbligu tal-ibbilanċjar mill-ġdid tat-tariffi, jibqa’ l-fatt li diversi punti tad-Direttiva 96/19 jindikaw li dan l-ibbilanċjar mill-ġdid kellu jinkiseb pjuttost malajr, sabiex jiġi ffaċilitat il-ftuħ għall-kompetizzjoni tas-suq tat-telekomunikazzjonijiet. Fil-fatt, jirriżulta minn qari tal-ħames u l-għorin premessi tad-Direttiva 96/19, kif ukoll tal-Artikolu 4c tad-Direttiva 90/388 li l-Istati Membri kienu marbutin jeliminaw l-ostakoli għall-ibbilanċjar mill-ġdid fl-iqsar żmien possibbli mid-dħul fis-seħħ tad-Direttiva 96/19 u dan sa mhux iktar tard mill-1 ta’ Jannar 1998 (ara s-sentenza tas-7 ta’ Jannar 2004, Il-Kummissjoni vs Spanja, C-500/01, Ġabra p. I-583, punt 32). F’każ li dan l-ibbilanċjar mill-ġdid ma jinkisibx qabel l-1 ta’ Jannar 1998, l-Istati Membri kienu marbutin jibagħtu rapport lill-Kummissjoni dwar il-pjanijiet intiżi biex l-iżbilanċi rimanenti fit-tariffi jiġu eliminati gradwalment, rapport li kellu jinkludi pjan dettaljat dwar iż-żminijiet li fihom kellhom jiġu implementati dawn il-pjanijiet. Din il-fażi kellha tiġi kkompletata qabel l-1 ta’ Jannar 2000.

31

Għandu jiġi kkonstatat li l-Artikolu 43(6) tat-TKG 1996, fil-verżjoni tagħha li daħlet fis-seħħ fl-1 ta’ Diċembru 2002, daħal fis-seħħ wara l-1 ta’ Jannar 2000, li kienet id-data aħħarija għall-ikkompletar tal-imsemmi bbilanċjar mill-ġdid tat-tariffi, peress li r-Repubblika Federali tal-Ġermanja ma ppreżentatx il-pjan tal-ibbilanċjar mill-ġdid lill-Kummissjoni. Fi kwalunkwe każ, dispożizzjoni bħal dik li tinsab fir-raba’ sentenza tal-imsemmi Artikolu 43(6), ma tinkoraġġixxix lill-operatur tan-netwerk lokali li jirċievi l-kontribuzzjoni ta’ konnessjoni sabiex jieħu passi biex jelimina t-telf li jsofri billi jirrettifika t-tariffi tiegħu.

32

Minn dan isegwi li d-Direttiva 90/388 ma tippermettix lil awtorità regolatorja nazzjonali tawtorizza lil operatur tan-netwerk lokali li jinsab f’pożizzjoni dominanti fis-suq, jirċievi kontribuzzjoni għall-konnessjoni b’mod addizzjonali għall-kontribuzzjoni għall-interkonnessjoni għas-sena 2003.

33

Minn dak kollu li ngħad jirriżulta li r-risposta li għandha tingħata għall-ewwel domanda magħmula hi li l-Artikolu 12(7) tad-Direttiva 97/33 u l-Artikolu 4c tad-Direttiva 90/388, moqri flimkien mal-ħames u l-għoxrin premessi tad-Direttiva 96/19, għandhom jiġu interpretati fis-sens li awtorità regolatorja nazzjonali ma tistax tobbliga lil operatur ta’ netwerk ta’ konnessjoni interkonness ma’ netwerk lokali pubbliku jħallas lill-operatur tan-netwerk lokali li jinsab f’pożizzjoni dominanti, kontribuzzjoni għall-konnessjoni b’mod addizzjonali għal kontribuzzjoni għall-interkonnessjoni, sabiex jiġi kkumpensat it-telf ikkawżat lil dan l-operatur imsemmi l-aħħar minħabba t-tqegħid għad-dispożizzjoni tan-netwerk lokali għas-sena 2003.

34

Fid-dawl tat-tweġiba li ngħatat għall-ewwel domanda, għandha tingħata risposta lit-tieni domanda, li permezz tagħha l-qorti tar-rinviju qed tistaqsi essenzjalment jekk, f’ċirkustanzi bħal dawk tal-kawżi prinċipali, persuna tistax tinvoka quddiemha l-Artikoli 4c tad-Direttiva 90/388 u 12(7) tad-Direttiva 97/33.

35

F’dan ir-rigward, għandu jiġi mfakkar li, skont ġurisprudenza stabbilita, direttiva ma tistax, minnha nfisha, toħloq obbligi fil-konfront ta’ individwu, iżda biss drittijiet. Konsegwentement, individwu ma jistax jinvoka direttiva kontra Stat Membru meta jkun hemm involut obbligu tal-Istat li hu marbut direttament ma’ l-eżekuzzjoni ta’ obbligu ieħor impost, skont din id-direttiva, fuq terz (ara s-sentenza tas-7 ta’ Jannar 2004, Wells, C-201/02, Ġabra p. I-723, punt 56 u l-ġurisprudenza ċċitata).

36

Min-naħa l-oħra, sempliċi riperkussjonijiet negattivi fuq id-drittijiet ta’ terzi, anki jekk ikunu ċerti, ma jiġġustifikawx li tiġi rrifjutata lil individwu l-opportunità li jinvoka d-dispożizzjonijiet ta’ direttiva kontra l-Istat Membru kkonċernat (ara s-sentenza Wells, iċċitata iktar ’il fuq, punt 57 u l-ġurisprudenza ċċitata).

37

Fil-kawżi prinċipali, hekk kif irrileva l-Avukat Ġenerali fil-punt 104 tal-konklużjonijiet tiegħu, il-kawżi li ġiet adita bihom il-qorti tar-rinviju ġew ippreżentati minn persuni privati kontra l-Istat Membru kkonċernat, irrappreżentat mill-awtorità regolatorja nazzjonali li adottat id-deċiżjoni kkontestata u li hi l-unika entità kompetenti biex tiddetermina t-tariffi tal-kontribuzzjoni għall-konnessjoni inkwistjoni fil-kawżi prinċipali u tal-kontribuzzjoni għall-interkonnessjoni li tiżdied magħha.

38

Għandu jiġi kkonstatat ukoll li Deutsche Telekom hi parti terza fil-konfront tal-kawżi miġjuba quddiem il-qorti tar-rinviju u tista’ tissubixxi biss riperkussjonijiet negattivi minħabba l-fatt li dan l-operatur irċieva l-kontribuzzjoni għall-konnessjoni inkwistjoni fil-kawżi prinċipali u li, f’każ li din il-kontribuzzjoni tiġi eliminata, huwa jkollu jgħolli t-tariffi tal-abbonati tiegħu. Din l-eliminazzjoni ta’ vantaġġi ma tistax tiġi kkunsidrata bħala obbligu impost fuq terz minħabba d-direttivi invokati quddiem il-qorti tar-rinviju mir-rikorrenti fil-kawżi prinċipali.

39

Fid-dawl ta’ dak li ngħad, għandu jiġi eżaminat jekk l-Artikoli 4c tad-Direttiva 90/388 u 12(7) tad-Direttiva 97/33 jissodisfawx il-kundizzjonijiet meħtieġa biex ikun hemm effett dirett.

40

F’dan ir-rigward, minn ġurisprudenza stabbilita jirriżulta li, fil-każijiet kollha fejn id-dispożizzjonijiet ta’ direttiva jidhru, mill-aspett tal-kontenut tagħhom, inkundizzjonati u preċiżi biżżejjed, l-individwi jistgħu jinvokawhom quddiem il-qrati nazzjonali kontra l-Istat Membru, meta dan ikun ittrasponiha b’mod inkorrett (ara s-sentenza tal-5 ta’ Ottubru 2004, Pfeiffer et, C-397/01 sa C-403/01, Ġabra p. I-8835, punt 103 u l-ġurisprudenza ċċitata).

41

Minn naħa, it-tielet paragrafu tal-Artikolu 4c tad-Direttiva 90/388 jissodisfa dawn il-kritejri, peress li jistipula b’mod ċar li l-ibbilanċjar mill-ġdid tat-tariffi għandu, bħala regola, jiġi kkompletat qabel l-1 ta’ Jannar 1998 jew mhux iktar tard mill-1 ta’ Jannar 2000, u li dan l-obbligu ma fih ebda kundizzjoni addizzjonali.

42

Min-naħa l-oħra, l-istess japplika għall-Artikolu 12(7) tad-Direttiva 97/33, peress li din id-dispożizzjoni tiddefinixxi l-limiti li għandhom jiġu rispettati minn kontribuzzjonijiet bħal dawk inkwistjoni fil-kawżi prinċipali.

43

Konsegwentement, id-dispożizzjonijeit tal-Artikoli 4c tad-Direttiva 90/388 u 12(7) tad-Direttiva 97/33 jissodisfaw il-kundizzjonijiet kollha meħtieġa biex ikun hemm effett dirett.

44

Minn dak kollu li ngħad iktar ’il fuq, ir-risposta għat-tieni domanda magħmula għandha tkun li l-Artikoli 4c tad-Direttiva 90/388 u 12(7) tad-Direttiva 97/33 għandhom effett dirett u jistgħu jiġu invokati direttament quddiem qorti nazzjonali minn individwi sabiex jikkontestaw deċiżjoni tal-awtorità regolatorja nazzjonali.

45

Peress li l-proċedura għandha, fir-rigward tal-partijiet fil-kawżi prinċipali, in-natura ta’ kwistjoni mqajma quddiem il-qorti tar-rinviju, hija din il-qorti li tiddeċiedi fuq l-ispejjeż. L-ispejjeż sostnuti għas-sottomissjoni tal-osservazzjonijiet lill-Qorti tal-Ġustizzja, barra dawk tal-imsemmija partijiet, ma jistgħux jitħallsu lura.

Għal dawn il-motivi, Il-Qorti tal-Ġustizzja (Awla Manja) taqta’ u tiddeċiedi: