This document is an excerpt from the EUR-Lex website
Document 62013CJ0542
Judgment of the Court (Grand Chamber), 18 December 2014.#Mohamed M’Bodj v État belge.#Request for a preliminary ruling from the Cour constitutionnelle (Belgium).#Reference for a preliminary ruling — Charter of Fundamental Rights of the European Union — Article 19(2) — Directive 2004/83/EC –– Minimum standards for determining who qualifies for refugee status or subsidiary protection status — Person eligible for subsidiary protection — Article 15(b) — Torture or inhuman or degrading treatment or punishment of an applicant in the country of origin — Article 3 — More favourable standards — Applicant suffering from a serious illness — No appropriate treatment available in the country of origin — Article 28 — Social protection — Article 29 — Health care.#Case C‑542/13.
Sentenza tal-Qorti tal-Ġustizzja (Awla Manja) tat-18 ta’ Diċembru 2014.
Mohamed M’Bodj vs L-Istat Belġjan.
Talba għal deċiżjoni preliminari mressqa mill-Cour constitutionnelle (il-Belġju).
Rinviju għal deċiżjoni preliminari — Karta tad-Drittijiet Fundamentali tal-Unjoni Ewropea — Artikolu 19(2) — Direttiva 2004/83/KE — Livelli minimi dwar il-kundizzjonijiet għall-għoti tal-istatus ta’ refuġjat jew tal-istatus mogħti permezz tal-protezzjoni sussidjarja — Persuna li tista’ tibbenefika mill-protezzjoni sussidjarja — Artikolu 15(b) — Tortura jew trattament jew sanzjonijiet inumani jew degradanti imposti fuq applikant fil-pajjiż tal-oriġini tiegħu — Artikolu 3 — Regoli iktar favorevoli — Applikant li jbati minn marda serja — Assenza ta’ trattament adatt disponibbli fil-pajjiż ta’ oriġini — Artikolu 28 — Protezzjoni soċjali — Artikolu 29 — Kura tas-saħħa.
Kawża C‑542/13.
Sentenza tal-Qorti tal-Ġustizzja (Awla Manja) tat-18 ta’ Diċembru 2014.
Mohamed M’Bodj vs L-Istat Belġjan.
Talba għal deċiżjoni preliminari mressqa mill-Cour constitutionnelle (il-Belġju).
Rinviju għal deċiżjoni preliminari — Karta tad-Drittijiet Fundamentali tal-Unjoni Ewropea — Artikolu 19(2) — Direttiva 2004/83/KE — Livelli minimi dwar il-kundizzjonijiet għall-għoti tal-istatus ta’ refuġjat jew tal-istatus mogħti permezz tal-protezzjoni sussidjarja — Persuna li tista’ tibbenefika mill-protezzjoni sussidjarja — Artikolu 15(b) — Tortura jew trattament jew sanzjonijiet inumani jew degradanti imposti fuq applikant fil-pajjiż tal-oriġini tiegħu — Artikolu 3 — Regoli iktar favorevoli — Applikant li jbati minn marda serja — Assenza ta’ trattament adatt disponibbli fil-pajjiż ta’ oriġini — Artikolu 28 — Protezzjoni soċjali — Artikolu 29 — Kura tas-saħħa.
Kawża C‑542/13.
Court reports – general
ECLI identifier: ECLI:EU:C:2014:2452
SENTENZA TAL-QORTI TAL-ĠUSTIZZJA (Awla Manja)
18 ta’ Diċembru 2014 ( *1 )
“Rinviju għal deċiżjoni preliminari — Karta tad-Drittijiet Fundamentali tal-Unjoni Ewropea — Artikolu 19(2) — Direttiva 2004/83/KE — Livelli minimi dwar il-kundizzjonijiet għall-għoti tal-istatus ta’ refuġjat jew tal-istatus mogħti permezz tal-protezzjoni sussidjarja — Persuna li tista’ tibbenefika mill-protezzjoni sussidjarja — Artikolu 15(b) — Tortura jew trattament jew sanzjonijiet inumani jew degradanti imposti fuq applikant fil-pajjiż tal-oriġini tiegħu — Artikolu 3 — Regoli iktar favorevoli — Applikant li jbati minn marda serja — Assenza ta’ trattament adatt disponibbli fil-pajjiż ta’ oriġini — Artikolu 28 — Protezzjoni soċjali — Artikolu 29 — Kura tas-saħħa”
Fil-Kawża C‑542/13,
li għandha bħala suġġett talba għal deċiżjoni preliminari skont l-Artikolu 267 TFUE, imressqa mill-Cour constitutionnelle (il-Belġju), permezz ta’ deċiżjoni tas-26 ta’ Settembru 2013, li waslet fil-Qorti tal-Ġustizzja fis-17 ta’ Ottubru 2013, fil-proċedura
Mohamed M’Bodj
vs
État belge,
IL-QORTI TAL-ĠUSTIZZJA (Awla Manja),
komposta minn V. Skouris, President, K. Lenaerts, Viċi President, M. Ilešič, L. Bay Larsen (Relatur), T. von Danwitz, J.-C. Bonichot u K. Jürimäe, Presidenti ta’ Awla, A. Rosas, E. Juhász, A. Arabadjiev, C. Toader, M. Safjan, D. Šváby, M. Berger u A. Prechal, Imħallfin,
Avukat Ġenerali: Y. Bot,
Reġistratur: V. Tourrès, Amministratur,
wara li rat il-proċedura bil-miktub u wara s-seduta tal-24 ta’ Ġunju 2014,
wara li kkunsidrat l-osservazzjonijiet ippreżentati:
— |
għal M. M’Bodj, minn S. Benkhelifa, avukat, |
— |
għall-Gvern Belġjan, minn C. Pochet u T. Materne, bħala aġenti, assistiti minn J.-J. Masquelin, D. Matray, J. Matray, C. Piront u N. Schynts, avukati, |
— |
għall-Gvern Ġermaniż, minn T. Henze u B. Beutler, bħala aġenti, |
— |
għall-Gvern Grieg, minn M. Michelogiannaki, bħala aġent, |
— |
għall-Gvern Franċiż, minn F.-X. Bréchot u D. Colas, bħala aġenti, |
— |
għall-Gvern tar-Renju Unit, minn C. Banner, barrister, |
— |
għall-Kummissjoni Ewropea, minn M. Condou-Durande u R. Troosters, bħala aġenti, |
wara li semgħet il-konklużjonijiet tal-Avukat Ġenerali, ippreżentati fis-seduta tas-17 ta’ Lulju 2014,
tagħti l-preżenti
Sentenza
1 |
It-talba għal deċiżjoni preliminari tirrigwarda l-interpretazzjoni tal-Artikoli 2(e) u (f), 15, 18, 20(3), 28 u 29 tad-Direttiva tal-Kunsill 2004/83/KE, tad-29 ta’ April 2004, dwar livelli stabbiliti minimi għall-kwalifika u l-istat ta’ ċittadini nazzjonali ta’ pajjiżi terzi jew persuni mingħajr stat bħala refuġjati jew bħala persuni li nkella jeħtieġu protezzjoni internazzjonali u l-kontenut tal-protezzjoni mogħtija (ĠU Edizzjoni Speċjali bil-Malti, Kapitolu 19, Vol. 7, p. 96, u rettifiki ĠU 2005, L 204, p. 24 u ĠU 2011, L 278, p. 13). |
2 |
Din it-talba ġiet ippreżentata fil-kuntest ta’ kawża bejn M. M’Bodj, ċittadin tal-Mawritanja u l-État belge, dwar iċ-ċaħda mid-Dipartiment Federali Pubbliku tas-Sigurtà Soċjali tat-talba tiegħu intiża għall-allowances ta’ kumpens għat-telf ta’ dħul u ta’ integrazzjoni. |
Il-kuntest ġuridiku
Il-Konvenzjoni Ewropea għall-Protezzjoni tad-Drittijiet tal-Bniedem u tal-Libertajiet Fundamentali
3 |
Il-Konvenzjoni Ewropea għall-Protezzjoni tad-Drittijiet tal-Bniedem u tal-Libertajiet Fundamentali, iffirmata f’Ruma fl-4 ta’ Novembru 1950 (iktar ’il quddiem il-“KEDB”), tipprevedi, fl-Artikolu 3 tagħha, intitolat “Il-projbizzjoni tat-tortura”: “Ħadd ma għandu jkun assoġġettat għal tortura jew piena inumana jew degradanti.” |
Id-dritt tal-Unjoni
4 |
Il-premessi 5, 6, 9, 10, 24 u 26 tad-Direttiva 2004/83 huma fformulati kif ġej:
[...]
[...]
[...]
|
5 |
L-Artikolu 2(a), (ċ), (e), (f) u (g) ta’ din id-direttiva jipprovdi: “Għall-għanijiet ta’ din id-Direttiva:
[...]
[...]
|
6 |
L-Artikolu 3 tal-imsemmija direttiva jipprovdi: “L-Istati Membri jistgħu jdaħħlu jew jżommu livelli stabbiliti aktar favorevoli biex jistabbilixxu min jikkwalifika bħala refuġjat jew bħala persuna eliġibbli għal protezzjoni sussidjarja, u biex jistabbilixxu l-kontenut ta’ protezzjoni internazzjonali, sakemm u safejn dawk il-livelli stabbiliti huma kompatibbli ma’ din id-Direttiva.” |
7 |
L-Artikolu 6 tal-istess direttiva huwa fformulat kif ġej: “Atturi ta’ persekuzzjoni jew periklu serju jinkludu:
|
8 |
L-Artikolu 15 tad-Direttiva 2004/83, li jinsab fil-Kapitolu V, intitolat “Kwalifika għal protezzjoni sussidjarja”, jipprovdi fit-titolu “Periklu serju”: “Periklu serju jikkonsisti minn:
|
9 |
Skont l-Artikolu 18 ta’ din id-direttiva: “L-Istati Membri għandhom jagħtu stat ta’ protezzjoni sussidjarja lil ċittadin nazzjonali ta’ pajjiż terz jew persuna eliġibbli għal protezzjoni sussidjarja bi qbil mal-Kapitoli II u V.” |
10 |
L-Artikolu 20(3) tal-imsemmija direttiva jippreċiża: “Fl-implimentazzjoni [tal-Kapitolu VII], l-Istati Membri għandhom iqisu s-sitwazzjoni speċifika ta’ persuni vulnerabbli bħal ma huma minuri, minuri mhux akkompanjati, persuni b’disabbilita, persuni anzjani, nisa tqal, ġenitur wieħed bi tfal minuri u persuni li jkunu ġew suġġetti għal tortura, stupru, jew forom oħra serji ta’ vjolenza psikoloġika, fiżika jew sesswali.” |
11 |
L-Artikoli 28 u 29 tal-istess direttiva, li jinsabu fil-Kapitolu VII, jipprevedu l-għoti ta’ benefiċċji ta’ assistenza soċjali u aċċess għall-kura tas-saħħa lill-benefiċjarji tal-istatus ta’ refuġjati jew tal-istatus mogħti permezz tal-protezzjoni sussidjarja. |
Id-dritt Belġjan
12 |
L-Artikolu 9b(1) tal-Liġi tal-15 ta’ Diċembru 1980 dwar l-aċċess fit-territorju, ir-residenza, l-istabbiliment u t-tneħħija tal-barranin, fil-verżjoni applikabbli għall-fatti tal-kawża (iktar ’il quddiem il-“Liġi tal-15 ta’ Diċembru 1980”), jgħid: “Il-barrani li jirrisjedi fil-Belġju li jipprova l-identità tiegħu skont il-paragrafu 2 u li għandu marda li toħloq riskju reali għal ħajtu jew għall-integrità fiżika tiegħu jew riskju reali ta’ trattament inuman jew degradanti meta ma jkun hemm ebda kura adatta fil-pajjiż ta’ oriġini tiegħu jew fil-pajjiż fejn jirrisjedi, jista’ jitlob l-awtorizzazzjoni ta’ residenza fir-Renju tal-Belġju mill-Ministru jew mid-delegat tiegħu.” |
13 |
L-Artikolu 48/4 tal-Liġi tal-15 ta’ Diċembru 1980 huwa fformulat kif ġej: “L-istatus ta’ protezzjoni sussidjarja jingħata lill-barrani li ma jistax jitqies li huwa refuġjat u li ma jkunx jista’ jibbenefika mill-Artikolu 9b, u li fir-rigward tiegħu jeżistu motivi serji li wieħed jemmen li, jekk jintbagħat lura lejn il-pajjiż ta’ oriġini tiegħu jew, fil-każ ta’ persuna mingħajr Stat, fil-pajjiż li fih kellu r-residenza abitwali tiegħu, huwa jaffaċċja r-riskju reali li jiltaqa’ mal-perikli serji msemmija fil-paragrafu (2) u li ma jkunx jista’ jew, fid-dawl ta’ dan ir-riskju, ma jixtieqx jinvoka l-protezzjoni ta’ dan il-pajjiż u dan, sakemm ma jkunx kopert mill-klawżoli ta’ esklużjoni msemmija fl-Artikolu 55/4. § 2. Għandhom jitqiesu li huma perikli serji:
|
14 |
L-Artikolu 4 tal-Liġi tas-27 ta’ Frar 1987 dwar l-allowances għall-persuni b’diżabbiltà (iktar ’il quddiem il-“Liġi tas-27 ta’ Frar 1987”) jgħid: “§ 1L-allowances imsemmija fl-Artikolu 1 jistgħu jingħataw biss lil persuna li jkollha r-residenza reali tagħha fil-Belġju u li tkun:
[...]
[...] § 2. Permezz ta’ digriet iddeliberat fil-Kunsill tal-Ministri, ir-Re jista’, skont kundizzjonijiet stabbiliti minnu, jestendi l-applikazzjoni ta’ din il-liġi għal kategoriji oħra ta’ persuni bħal dawk imsemmija fl-ewwel paragrafu u li jkollhom ir-residenza reali tagħhom fil-Belġju. [...]” |
15 |
Permezz tad-Digriet Irjali tad-9 ta’ Frar 2009, li emenda d-Digriet Irjali tas-17 ta’ Lulju 2006 dwar l-eżekuzzjoni tal-Artikolu 4(2) tal-Liġi tas-27 ta’ Frar 1987 dwar l-allowances għall-persuni b’diżabbiltà, ir-Re estenda l-applikazzjoni tal-liġi għall-barranin li huma inklużi fir-reġistru tal-popolazzjoni, b’effett mit-12 ta’ Diċembru 2007. |
Il-kawża prinċipali u d-domandi preliminari
16 |
M. M’Bodj wasal il-Belġju fit-3 ta’ Jannar 2006. Huwa ressaq applikazzjoni għall-ażil, u sussegwentement applikazzjoni għall-awtorizzazzjoni ta’ soġġorn għal raġunijiet mediċi, li ġew miċħuda t-tnejn, u ppreżenta diversi appelli kontra dawn id-deċiżjonijiet ta’ ċaħda, iżda dawn ma kellhomx eżitu pożittiv. |
17 |
Fis-27 ta’ Mejju 2008, M. M’Bodj ippreżenta, abbażi tal-Artikolu 9(b) tal-Liġi tal-15 ta’ Diċembru 1980, applikazzjoni ġdida għall-awtorizzazzjoni ta’ soġġorn għal raġunijiet mediċi, motivata bil-konsegwenzi serji li kien qiegħed ibati minnhom wara aggressjoni li huwa ġarrab fil-Belġju. Din l-applikazzjoni ntlaqgħet fid-19 ta’ Settembru 2008, u konsegwentement, M. M’Bodj tniżżel fir-reġistru tal-barranin. |
18 |
Wara li rċieva ċertifikat ġenerali li jirrikonoxxi tnaqqis tal-kapaċità ta’ dħul u ta’ telf ta’ awtonomija, M. M’Bodj applika, fil-21 ta’ April 2009, għal allowance ta’ kumpens għat-telf ta’ dħul u ta’ integrazzjoni. |
19 |
Fil-5 ta’ Ottubru 2009, din l-applikazzjoni ġiet miċħuda mid-Dipartiment federali pubbliku tas-Sigurtà Soċjali abbażi tal-fatt li M. M’Bodj ma kienx jissodisfa l-kundizzjonijiet ta’ nazzjonalità previsti fl-Artikolu 4(1) tal-Liġi tas-27 ta’ Frar 1987. Barra minn hekk, dan l-organu kkonstata li M. M’Bodj kien imniżżel fir-reġistru tal-barranin u għalhekk ma kellux id-dritt jistabbilixxi ruħu fil-Belġju. |
20 |
Fil-31 ta’ Diċembru 2009, M. M’Bodj ippreżenta rikors kontra d-deċiżjoni li ċaħdet din it-talba, quddiem it-Tribunal tax-xogħol ta’ Liège. |
21 |
Indipendentement minn dan ir-rikors, M. M’Bodj ġie awtorizzat, fis-17 ta’ Mejju 2010, jibqa’ fil-Belġju għal terminu indeterminat, minħabba l-istat ta’ saħħa tiegħu. |
22 |
Permezz ta’ sentenza tat-8 ta’ Novembru 2012, it-Tribunal tax-xogħol ta’ Liège ddeċieda li jagħmel domanda preliminari lill-Cour constitutionnelle (Qorti Kostituzzjonali) intiża, essenzjalment, sabiex jiġi ddeterminat jekk l-Artikolu 4 tal-Liġi tas-27 ta’ Frar 1987 jiksirx ċerti dispożizzjonijiet tal-Kostituzzjoni Belġjana, moqrija flimkien mal-Artikolu 28(2) tad-Direttiva 2004/83, sa fejn jeskludi l-għoti ta’ allowances lil persuni b’diżabbiltà li jirrisjedu fil-Belġju abbażi tal-Artikolu 9b tal-Liġi tal-15 ta’ Diċembru 1980 u li jibbenefikaw minn protezzjoni internazzjonali, prevista f’din id-direttiva, filwaqt li jippermetti l-ħlas ta’ dawn l-allowances lir-refuġjati, li, skont din il-qorti, jibbenefikaw mill-istess protezzjoni internazzjonali. |
23 |
Fid-digriet tar-rinviju tagħha, il-Cour constitutionnelle tikkonstata li, filwaqt li diġà ddeċidiet dwar domanda preliminari li tikkonċerna din id-differenza fit-trattament bejn dawn iż-żewġ kategoriji ta’ barranin, din id-domanda ma kinitx teħtieġ li hija tieħu inkunsiderazzjoni d-Direttiva 2004/83. |
24 |
F’dawn iċ-ċirkustanzi, il-Cour constitutionnelle ddeċidiet li tissospendi l-kawża quddiemha u li tagħmel id-domandi preliminari li ġejjin lill-Qorti tal-Ġustizzja:
|
Fuq id-domandi preliminari
Fuq l-ewwel domanda
25 |
Permezz tal-ewwel domanda tagħha, il-qorti tar-rinviju essenzjalment tistaqsi jekk l-Artikoli 28 u 29 tad-Direttiva 2004/83, moqrija flimkien mal-Artikoli 2(e), 3, 15 u 18 tagħha, għandhomx jiġu interpretati fis-sens li Stat Membru huwa marbut jipprovdi l-protezzjoni soċjali u l-kura tas-saħħa, previsti f’dawn l-artikoli, lil ċittadin ta’ pajjiż terz awtorizzat jirrisjedi fit-territorju ta’ dan l-Istat Membru, abbażi ta’ leġiżlazzjoni nazzjonali bħal dik inkwistjoni fil-kawża prinċipali, li tawtorizza r-residenza, fl-imsemmi Stat Membru, ta’ barrani li jsofri minn marda li timplika riskju serju għall-ħajja tiegħu jew għall-integrità fiżika tiegħu jew riskju serju ta’ trattament inuman jew degradanti, meta ma jkun jeżisti ebda trattament adatt fil-pajjiż ta’ oriġini ta’ dan il-barrani jew fil-pajjiż terz fejn kien jirrisjedi qabel. |
26 |
Mill-Artikoli 28 u 29 tad-Direttiva 2004/83 jirriżulta li dawn id-dispożizzjonijiet huma applikabbli għall-benefiċjarji tal-istatus ta’ refuġjat jew tal-istatus ta’ protezzjoni sussidjarja. |
27 |
Issa, huwa paċifiku, minn naħa, li l-leġiżlazzjoni nazzjonali inkwistjoni fil-kawża prinċipali ma tirregolax l-awtorizzazzjoni ta’ residenza ta’ ċittadini ta’ pajjiżi terzi li jkollhom biża fondata li jiġu ppersegwitati, fis-sens tal-Artikolu 2(ċ) tad-Direttiva 2004/83 u, min-naħa l-oħra, ma għandhiex l-għan li tagħti l-istatus ta’ refuġjat lil ċittadini ta’ pajjiż terz li r-residenza tagħhom tkun awtorizzata fuq din il-bażi. |
28 |
Isegwi li, skont l-Artikoli 28 u 29 ta’ din id-direttiva, ir-Renju tal-Belġju jkun marbut jagħti l-allowances, previsti f’dawn l-artikoli, lil ċittadini ta’ pajjiżi terzi li jkunu awtorizzati jirrisjedu fil-Belġju abbażi tal-leġiżlazzjoni nazzjonali inkwistjoni fil-kawża prinċipali biss jekk l-awtorizzazzjoni ta’ residenza tagħhom titqies li tikkonferixxi l-istatus mogħti mill-protezzjoni sussidjarja. |
29 |
Bis-saħħa tal-Artikolu 18 tal-imsemmija direttiva, l-Istati Membri għandhom jagħtu dan l-istatus lil ċittadin ta’ pajjiż terz li jissodisfa l-kundizzjonijiet sabiex jitqies li huwa persuna li jista’ jibbenefika mill-protezzjoni sussidjarja. |
30 |
F’dan ir-rigward, għandu jitfakkar li t-tliet tipi ta’ perikolu serju ddefiniti fl-Artikolu 15 tad-Direttiva 2004/83 jikkostitwixxu l-kundizzjonijiet li għandhom jiġu ssodisfatti sabiex persuna tkun tista’ titqies li tibbenefika mill-protezzjoni sussidjarja, meta, skont l-Artikolu 2(e) ta’ din id-direttiva, ikun hemm raġunijiet sostanzjali u fondati għalfejn l-applikant ikollu riskju serju li jġarrab tali perikolu fil-każ li jintbagħat lura lejn il-pajjiż ta’ oriġini kkonċernat (sentenzi Elgafaji, C‑465/07, EU:C:2009:94, punt 31, u Diakité, C‑285/12, EU:C:2014:39, punt 18). |
31 |
Ir-riskji li jkollu ċittadin ta’ pajjiż terz li l-istat ta’ saħħa tiegħu jiddeterjora, li ma jirriżultax mill-fatt li din il-persuna tiċċaħħad intenzjonalment mill-kura, u li fir-rigward tagħhom il-leġiżlazzjoni nazzjonali inkwistjoni tipprovdi protezzjoni, ma humiex koperti mill-Artikolu 15(a) u (ċ) tal-imsemmija direttiva, peress li r-riskji serji ddefiniti f’dawn id-dispożizzjonijiet jikkonsistu fil-piena tal-mewt jew l-eżekuzzjoni u f’theddid serju u individwali għall-ħajja jew għall-persuna ta’ ċivili minħabba vjolenza indiskriminata fil-każ ta’ kunflitt bl-armi nazzjonali jew internazzjonali, rispettivament. |
32 |
L-Artikolu 15(b) tad-Direttiva 2004/83 jiddefinixxi perikolu serju bħala tortura jew trattament inuman jew degradanti jew sanzjonijiet fil-konfront ta’ ċittadin ta’ pajjiż terz fil-pajjiż ta’ oriġini tiegħu. |
33 |
Minn din id-dispożizzjoni jirriżulta b’mod ċar li din tapplika biss għal trattament inuman jew degradanti ta’ applikant fil-pajjiż ta’ oriġini tiegħu. Minn dan jirriżulta li l-leġiżlatur tal-Unjoni ppreveda l-għoti tal-benefiċċju tal-protezzjoni sussidjarja biss fil-każijiet fejn dan it-trattament ikun seħħ fil-pajjiż ta’ oriġini tal-applikant. |
34 |
Ċerti fatturi li huma speċifiċi għall-kuntest tal-Artikolu 15(b) tad-Direttiva 2004/83 għandhom, barra minn hekk, bl-istess mod bħall-għanijiet ta’ din id-direttiva, jittieħdu inkunsiderazzjoni għall-finijiet ta’ interpretazzjoni ta’ din id-dispożizzjoni (ara, f’dan is-sens, is-sentenza Maatschap L.A. en D.A.B. Langestraat en P. Langestraat-Troost, C‑11/12, EU:C:2012:808, punt 27 u l-ġurisprudenza ċċitata). |
35 |
Għaldaqstant, l-Artikolu 6 ta’ din id-direttiva jinkludi lista ta’ persuni meqjusa responsabbli għall-perikoli serji, li tikkorrobora l-idea li tali perikoli għandhom jitwettqu bl-aġir ta’ terz u għalhekk ma jistgħux sempliċement jirriżultaw min-nuqqasijiet ġenerali ta’ sistema ta’ saħħa tal-pajjiż tal-oriġini. |
36 |
Bl-istess mod, il-premessa 26 tal-imsemmija direttiva tippreċiża li r-riskji li għalihom hija ġeneralment esposta l-popolazzjoni ta’ pajjiż jew parti minn din il-popolazzjoni normalment ma jikkostitwixxux fihom infushom theddid individwali li jiġi kklassifikat bħala perikolu serju. Isegwi li r-riskju ta’ deterjorament tal-istat ta’ saħħa ta’ ċittadin ta’ pajjiż terz li jsofri minn marda serja li tirriżulta min-nuqqas ta’ trattament adatt fil-pajjiż ta’ oriġini tiegħu, sakemm dan iċ-ċittadin ta’ pajjiż terz ma jiċċaħħadx intenzjonalment mill-kura, ma hijiex biżżejjed sabiex din il-persuna tingħata protezzjoni sussidjarja. |
37 |
Barra minn hekk, din l-interpretazzjoni hija kkorroborata mill-premessi 5, 6, 9 u 24 tad-Direttiva 2004/83, li minnhom jirriżulta li, filwaqt li din id-direttiva hija intiża li tikkompleta, permezz tal-protezzjoni sussidjarja, il-protezzjoni tar-refuġjati stabbilita bil-Konvenzjoni dwar l-istatus tar-refuġjati, iffirmata f’Ġinevra fit-28 ta’ Lulju 1951, permezz tal-identifikazzjoni tal-persuni li għandhom ġenwinament bżonn ta’ protezzjoni internazzjonali (ara, f’dan is-sens, is-sentenza Diakité, EU:C:2014:39, punt 33), il-kamp ta’ applikazzjoni ma jestendix għal persuni awtorizzati jirrisjedu fit-territorju tal-Istati Membri għal raġunijiet oħra, jiġifieri fuq bażi diskrezzjonarja u b’kumpassjoni jew għal raġunijiet umanitarji. |
38 |
L-obbligu li l-Artikolu 15(b) tad-Direttiva 2004/83 jiġi interpretat b’osservanza tal-Artikolu 19(2) tal-Karta (ara, f’dan is-sens, is-sentenza Abed El Karem El Kott et, C‑364/11, EU:C:2012:826, punt 43 u l-ġurisprudenza ċċitata), li jipprovdi li ħadd ma għandu jitneħħa mit-territorju lejn Stat fejn hemm riskju serju li jkun suġġett għal trattament inuman jew degradanti, u fid-dawl tal-Artikolu 3 tal-KEDB, li essenzjalment jikkorrispondi għalih (sentenza Elgafaji, EU:C:2009:94, punt 28), ma jistax jikkonfuta din l-interpretazzjoni. |
39 |
F’dan ir-rigward, għandu jiġi rrilevat li, ċertament mill-ġurisprudenza tal-Qorti Ewropea tad-Drittijiet tal-Bniedem jirriżulta li, filwaqt li persuni li ma għandhomx in-nazzjonalità li huma suġġetti għal deċiżjoni li tawtorizza t-tneħħija tagħhom mit-territorju ma jistgħux, fil-prinċipju, jinvokaw dritt li jibqgħu fit-territorju ta’ Stat Membru u jkomplu jibbenefikaw mill-assistenza u mis-servizzi mediċi, soċjali jew oħrajn ipprovduti minn dan l-Istat, id-deċiżjoni li jitneħħa mit-territorju barrani li jsofri minn marda fiżika jew mentali serja lejn pajjiż fejn il-faċilitajiet ta’ trattament ta’ din il-marda huma inferjuri għal dawk disponibbli fl-imsemmi Stat tista’ tqajjem kwistjoni taħt l-Artikolu 3 tal-KEDB, f’każijiet eċċezzjonali ħafna, meta l-kunsiderazzjonijiet umanitarji li jimmilitaw kontra l-imsemmija tkeċċija jkunu imperattivi (ara, b’mod partikolari, Il-Qorti Ewropea tad-Drittijiet tal-Bniedem, sentenza tas-27 ta’ Mejju 2008, punt 42). |
40 |
Minkejja dan, il-fatt li ċittadin ta’ pajjiż terz li jsofri minn marda serja ma jistax, skont l-Artikolu 3 tal-KEDB, kif interpretat mill-Qorti Ewropea tad-Drittijiet tal-Bniedem, f’każijiet eċċezzjonali ħafna, jitneħħa mit-territorju lejn pajjiż li fih ma hemmx l-istess trattament adatt, ma jimplikax li għandu jingħata awtorizzazzjoni ta’ residenza fl-Istat Membru minħabba l-protezzjoni sussidjarja bis-saħħa tad-Direttiva 2004/83. |
41 |
Fid-dawl ta’ dak li ntqal, l-Artikolu 15(b) tad-Direttiva 2004/83 għandu jiġi interpretat fis-sens li l-perikolu serju, kif deskritt fl-imsemmi artikolu, ma jkoprix sitwazzjoni li fiha trattament inuman jew degradanti, bħal dak li hemm riferiment għalih fil-leġiżlazzjoni inkwistjoni fil-kawża prinċipali, li jista’ jkun suġġett għalih applikant li jsofri minn marda serja fil-każ ta’ ritorn lejn il-pajjiż ta’ oriġini tiegħu, jirriżulta min-nuqqas ta’ trattament adatt f’dan il-pajjiż, sakemm dan l-applikant ma jiċċaħħadx intenzjonalment mill-kura. |
42 |
Madankollu, l-Artikolu 3 ta’ din id-direttiva jippermetti lill-Istati Membri jadottaw jew iżommu fis-seħħ regoli iktar favorevoli sabiex jiddeċiedu, b’mod partikolari, liema huma l-persuni li jissodisfaw il-kundizzjonijiet ta’ għoti tal-istatus ta’ persuna li tista’ tibbenefika mill-protezzjoni sussidjarja, sa fejn, madankollu, dawn ir-regoli jkunu kompatibbli mal-imsemmija direttiva (ara, f’dan is-sens, is-sentenza B u D, C-57/09 u C‑101/09, EU:C:2010:661, punt 114). |
43 |
Issa, ir-riżerva inkluża fl-Artikolu 3 tad-Direttiva 2004/83 tipprekludi li Stat Membru jadotta jew iżomm fis-seħħ dispożizzjonijiet li jagħtu l-istatus ta’ persuna li tista’ tibbenefika mill-protezzjoni sussidjarja, prevista fl-imsemmija direttiva, lil ċittadin terz li jsofri minn marda serja, minħabba riskju ta’ deterjorament tal-istat ta’ saħħa tiegħu li jirriżulta min-nuqqas ta’ trattament adatt fil-pajjiż ta’ oriġini tiegħu, peress li tali dispożizzjonijiet ma humiex kompatibbli ma’ din id-direttiva. |
44 |
Fil-fatt, fid-dawl tal-kunsiderazzjonijiet li saru fil-punti 35 sa 37 tas-sentenza preżenti, l-għoti tal-istatus, previsti fid-Direttiva 2004/83, lil ċittadini ta’ pajjiżi terzi li jinsabu f’sitwazzjonijiet li ma jkollhom ebda rabta mal-loġika tal-protezzjoni internazzjonali, imur kontra l-istruttura ġenerali u l-għanijiet tal-imsemmija direttiva. |
45 |
Isegwi li leġiżlazzjoni bħal dik inkwistjoni fil-kawża prinċipali ma tistax titqies, għall-finijiet tal-Artikolu 3 ta’ din id-direttiva, li hija regola iktar favorevoli sabiex jiġi deċiż liema huma l-persuni li jistgħu jibbenefikaw mill-protezzjoni sussidjarja. Għaldaqstant, iċ-ċittadini ta’ pajjiżi terzi li ngħataw awtorizzazzjoni ta’ residenza bis-saħħa ta’ tali leġiżlazzjoni ma humiex benefiċjarji tal-istatus mogħti permezz tal-protezzjoni sussidjarja, li fir-rigward tagħhom ikunu japplikaw l-Artikoli 28 u 29 tal-imsemmija direttiva. |
46 |
Barra minn hekk, l-għoti minn Stat Membru ta’ dan l-istatus ta’ protezzjoni nazzjonali, għal raġunijiet oħra għajr il-bżonn ta’ protezzjoni internazzjonali, fis-sens tal-Artikolu 2(a) ta’ din id-direttiva, jiġifieri fuq bażi diskrezzjonarja u b’kumpassjoni jew għal raġunijiet umanitarji, ma jaqax fil-kamp ta’ applikazzjoni ta’ din id-direttiva, kif stabbilit fil-premessa 9 tal-imsemmija direttiva (sentenza B u D, EU:C:2010:661, punt 118). |
47 |
Fid-dawl tal-kunsiderazzjonijiet kollha preċedenti, ir-risposta li għandha tingħata għall-ewwel domanda għandha tkun li l-Artikoli 28 u 29 tad-Direttiva 2004/83, moqrija flimkien mal-Artikoli 2(e), 3, 15 u 18 tagħha, għandhom jiġu interpretati fis-sens li Stat Membru ma huwiex marbut jipprovdi l-protezzjoni soċjali u l-kura tas-saħħa, previsti f’dawn l-artikoli, lil ċittadin ta’ pajjiż terz li huwa awtorizzat jirrisjedi fit-territorju ta’ dan l-Istat Membru, bis-saħħa ta’ leġiżlazzjoni nazzjonali bħal dik fil-kawża prinċipali, li tipprevedi l-awtorizzazzjoni ta’ residenza, fl-imsemmi Stat Membru, ta’ barrani li jsofri minn marda li timplika riskju serju għall-ħajja tiegħu jew għall-integrità fiżika tiegħu jew għal trattament inuman jew degradanti, meta ma jkun jeżisti ebda trattament adatt fil-pajjiż tal-oriġini ta’ dan il-barrani jew fil-pajjiż terz fejn kien jirrisjedi qabel, sakemm l-imsemmi barrani ma jiċċaħħadx intenzjonalment mill-kura f’dan il-pajjiż. |
Fuq it-tieni domanda
48 |
Fid-dawl tar-risposta mogħtija għall-ewwel domanda, ma hemmx lok li tingħata risposta għat-tieni domanda. |
Fuq l-ispejjeż
49 |
Peress li l-proċedura għandha, fir-rigward tal-partijiet fil-kawża prinċipali, in-natura ta’ kwistjoni mqajma quddiem il-qorti tar-rinviju, hija din il-qorti li tiddeċiedi fuq l-ispejjeż. L-ispejjeż sostnuti għas-sottomissjoni tal-osservazzjonijiet lill-Qorti tal-Ġustizzja, minbarra dawk tal-imsemmija partijiet, ma jistgħux jitħallsu lura. |
Għal dawn il-motivi, Il-Qorti tal-Ġustizzja (Awla Manja) taqta’ u tiddeċiedi: |
L-Artikoli 28 u 29 tad-Direttiva tal-Kunsill 2004/83/KE, tad-29 ta’ April 2004, dwar livelli stabbiliti minimi għall-kwalifika u l-istat ta’ ċittadini nazzjonali ta’ pajjiżi terzi jew persuni mingħajr stat bħala refuġjati jew bħala persuni li nkella jeħtieġu protezzjoni internazzjonali u l-kontenut tal-protezzjoni mogħtija, moqrija flimkien mal-Artikoli 2(e), 3, 15 u 18 tagħha, għandhom jiġu interpretati fis-sens li Stat Membru ma huwiex marbut jipprovdi l-protezzjoni soċjali u l-kura tas-saħħa, previsti f’dawn l-artikoli, lil ċittadin ta’ pajjiż terz li huwa awtorizzat jirrisjedi fit-territorju ta’ dan l-Istat Membru, abbażi ta’ leġiżlazzjoni nazzjonali bħal dik fil-kawża prinċipali, li tipprevedi l-awtorizzazzjoni ta’ residenza, fl-imsemmi Stat Membru, ta’ barrani li jsofri minn marda li timplika riskju serju għall-ħajja tiegħu jew għall-integrità fiżika tiegħu jew għal trattament inuman jew degradanti, meta ma jkun jeżisti ebda trattament adatt fil-pajjiż tal-oriġini ta’ dan il-barrani jew fil-pajjiż terz fejn kien jirrisjedi qabel, sakemm l-imsemmi barrani ma jiċċaħħadx intenzjonalment mill-kura f’dan il-pajjiż. |
Firem |
( *1 ) Lingwa tal-kawża: il-Franċiż.