This document is an excerpt from the EUR-Lex website
Document 62013CJ0671
Judgment of the Court (Second Chamber) of 25 June 2015.#Proceedings brought by VĮ „Indėlių ir investicijų draudimas“ and Virgilijus Vidutis Nemaniūnas.#Requesst for a preliminary ruling from the Lietuvos Aukščiausiasis Teismas.#Reference for a preliminary ruling — Directives 94/19/EC and 97/9/EC — Deposit-guarantee schemes and investor-compensation schemes — Savings and investment instruments — Financial instrument within the meaning of Directive 2004/39/EC — Exclusion of the guarantee — Direct effect — Conditions to be met in order to benefit from Directive 97/9/EC.#Case C-671/13.
Sentenza tal-Qorti tal-Ġustizzja (It-Tieni Awla) tal-25 ta’ Ġunju 2015.
Kawża mressqa minn VĮ „Indėlių ir investicijų draudimas“ u Virgilijus Vidutis Nemaniūnas.
Talba għal deċiżjoni preliminari mressqa mil-Lietuvos Aukščiausiasis Teismas.
Rinviju għal deċiżjoni preliminari — Direttivi 94/19/KE u 97/9/KE — Skemi ta’ garanzija għal depożiti u ta’ kumpens għall-investituri — Strumenti ta’ tfaddil u ta’ investiment — Strument finanzjarju fis-sens tad-Direttiva 2004/39/KE — Esklużjoni tal-garanzija — Effett dirett — Kundizzjonijiet sabiex wieħed jibbenefika mid-Direttiva 97/9/KE.
Kawża C-671/13.
Sentenza tal-Qorti tal-Ġustizzja (It-Tieni Awla) tal-25 ta’ Ġunju 2015.
Kawża mressqa minn VĮ „Indėlių ir investicijų draudimas“ u Virgilijus Vidutis Nemaniūnas.
Talba għal deċiżjoni preliminari mressqa mil-Lietuvos Aukščiausiasis Teismas.
Rinviju għal deċiżjoni preliminari — Direttivi 94/19/KE u 97/9/KE — Skemi ta’ garanzija għal depożiti u ta’ kumpens għall-investituri — Strumenti ta’ tfaddil u ta’ investiment — Strument finanzjarju fis-sens tad-Direttiva 2004/39/KE — Esklużjoni tal-garanzija — Effett dirett — Kundizzjonijiet sabiex wieħed jibbenefika mid-Direttiva 97/9/KE.
Kawża C-671/13.
Court reports – general
ECLI identifier: ECLI:EU:C:2015:418
SENTENZA TAL-QORTI TAL-ĠUSTIZZJA (It-Tieni Awla)
25 ta’ Ġunju 2015 ( *1 )
“Rinviju għal deċiżjoni preliminari — Direttivi 94/19/KE u 97/9/KE — Skemi ta’ garanzija għal depożiti u ta’ kumpens għall-investituri — Strumenti ta’ tfaddil u ta’ investiment — Strument finanzjarju fis-sens tad-Direttiva 2004/39/KE — Esklużjoni tal-garanzija — Effett dirett — Kundizzjonijiet sabiex wieħed jibbenefika mid-Direttiva 97/9/KE”
Fil-Kawża C‑671/13,
li għandha bħala suġġett talba għal deċiżjoni preliminari skont l-Artikolu 267 TFUE, imressqa mil-Lietuvos Aukščiausiasis Teismas (Il-Litwanja), permezz ta’ deċiżjoni tas-16 ta’ Diċembru 2013, li waslet fil-Qorti tal-Ġustizzja fis-17 ta’ Diċembru 2013, fil-proċeduri mressqa minn
“Indėlių ir investicijų draudimas” VI,
Virgilijus Vidutis Nemaniūnas,
fil-preżenza ta’:
Vitoldas Guliavičius,
bankas “Snoras” AB, fi stralċ,
IL-QORTI TAL-ĠUSTIZZJA (It-Tieni Awla),
komposta minn R. Silva de Lapuerta, President tal-Awla, K. Lenaerts, Viċi President tal-Qorti tal-Ġustizzja, aġent Imħallef tat-Tieni Awla, J.‑C. Bonichot, A. Arabadjiev u J. L. da Cruz Vilaça (Relatur), Imħallfin,
Avukat Ġenerali: P. Cruz Villalón,
Reġistratur: M. Aleksejev, Amministratur,
wara li rat il-proċedura bil-miktub u wara s-seduta tal-20 ta’ Novembru 2014,
wara li kkunsidrat l-osservazzjonijiet ippreżentati:
— |
għal “Indėlių ir investicijų draudimas” VI, minn A. Mažintienė, assistita minn V. Drizga u A. Šekštelo, avukati, |
— |
għal V. Guliavičius, minn G. Subačiūtė u A. Milinis, avukati, |
— |
għal bankas “Snoras” AB, fi stralċ minn K. Švirinas u I. Dargužas, avukati, |
— |
għall-Gvern Litwan, minn V. Kazlauskaitė-Švenčionienė u D. Kriaučiūnas, bħala aġenti, |
— |
għall-Kummissjoni Ewropea, minn K.-P. Wojcik u A. Steiblytė, bħala aġenti, |
wara li semgħet il-konklużjonijiet tal-Avukat Ġenerali, ippreżentati fis-seduta tas-26 ta’ Frar 2015,
tagħti l-preżenti
Sentenza
1 |
It-talba għal deċiżjoni preliminari tirrigwarda l-interpretazzjoni tal-Artikoli 1 (1), 3(1) u 7(1) u (2) tad-Direttiva 94/19/KE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill, tat-30 ta’ Mejju 1994, dwar skemi ta’ garanzija għal depożiti (ĠU Edizzjoni Speċjali bil-Malti, Kapitolu 6, Vol. 2, p. 252), kif emendata bid-Direttiva 2009/14/KE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill, tal-11 ta’ Marzu 2009 (ĠU L 68, p. 3, iktar ’il quddiem id-“Direttiva 94/19”), tal-punt 12 tal-Anness I tad-Direttiva 94/19, kif ukoll l-Artikoli 2(2) u (3) u 4(1) u (2) tad-Direttiva 97/9/KE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill, tat-3 ta’ Marzu 1997, dwar skemi ta’ kumpens għall-investitur (ĠU Edizzjoni Speċjali bil-Malti, Kapitolu 6 Vol. 2, p. 311). |
2 |
Din it-talba tressqet fil-kuntest ta’ kawża bejn “Indėlių ir investicijų draudimas” VI (iktar ’il quddiem “IID”) u V.V. Nemaniūnas dwar il-validità ta’ kuntratt ta’ ksib taċ-ċertifikat tad-depożitu u diversi kuntratti ta’ sottoskrizzjoni ta’ bonds. |
Il-kuntest ġuridiku
Id-dritt tal-Unjoni
3 |
L-Artikolu 20(1) tad-Direttiva tal-Kunsill 86/635/KEE, tat-8 ta’ Diċembru 1986, dwar il-kontijiet annwali u l-kontijiet konsolidati ta’ banek u istituzzjonijiet finanzjarji oħrajn (ĠU Edizzjoni Speċjali bil-Malti, Kapitolu 6, Vol. 1, p. 157), jipprevedi, fir-rigward tal-Punt 3 dwar id-djun awtentikati b’ ċertifikat: “Dan il-punt għandu jinkludi kemm it-titoli ta’ djun u wkoll djun li għalihom inħarġu ċertifikati negozjabbli, b’mod partikolari rċevuti ta’ depożitu, “bons de caisse” [ċertifikati ta’ depożitu] u passiv li joriġinaw minn aċċettazzjonijiet proprji u minn noti promissorji.” |
4 |
Is-sittax u t-tmintax-il premessa tad-Direttiva 94/19 jistabbilixxu li: “[...] [i]l-livell minimu ta’ garanzija preskritt f’din id-Direttiva m’għandux iħalli proporzjon kbir ta’ depożiti mingħajr protezzjoni fl-interess kemm tal-protezzjoni tal-konsumatur u l-istabbilità tas-sistema finanzjarja; [...] [...] [b]illi Stat Membru għandu jkun jista’ jeskludi ċerti kategoriji ta’ depożiti jew depożitaturi speċifikament imniżla, jekk huma ma jħossux li dawn ikunu jeħtieġu protezzjoni speċjali, mill-garanzija mogħtija bi skemi ta’ garanzija ta’ depożiti”. |
5 |
L-Artikolu 1(1) tal-imsemmija direttiva hija redatta kif ġej: “Għall-finijiet ta’ din id-Direttiva:
[...]” |
6 |
l-Artikolu 3(1) tal-istess direttiva jipprevedi: “Kull Stat Membru għandu jiżgura li fit-territorju tiegħu, waħda jew aktar skemi ta’ garanzija tad-depożitiu jkunu introdotti u uffiċjalment rikonoxxuti. Ħlief f’ċirkostanzi maħsuba fit-tieni sub-paragrafu u l-paragrafu 4, l-ebda istituzzjoni ta’ kreditu awtorizzata f’dak l-Istat Membru bis-saħħa ta’ l-Artikolu 3 tad-Direttiva 77/780/EEC ma tista’ tieħu depożiti sakemm ma tkunx membru ta’ skema bħal dik. [...]” |
7 |
L-Artikoli 7 (1) u (2) tad-Direttiva 94/19 jipprevedi: “1. L-Istati Membri għandhom jiżguraw li l-kopertura għad-depożiti aggregati ta’ kull depożitant għandha tkun ta’ mill-anqas EUR 50000 fil-każ li d-depożiti ma jkunux disponibbli. [...] 2. L-Istati Membri jistgħu jipprovdu li ċerti depożitaturi jew depożiti għandhom ikunu esklużi mill-garanzija jew għandhom jingħataw livell anqas ta’ garanzija. Dawk l-esklużjonijiet huma mniżżla fl-Anness I.” |
8 |
L-Anness I tal-imsemmija direttiva, intitolat “Il-Lista ta’ esklużjonijiet li hemm referenza għaliha fl-Artikolu 7(2)”, jipprovdi fil-punt 12 tiegħu: “Is-sigurtajiet ta’ dejn maħruġa mill-istess istituzzjoni u responsabbiltajiet li joriġinaw mill-aċċettazzjonijiet tagħha ta’ noti ta’ promessa.” |
9 |
Il-premessa 9 tad-Direttiva 97/9 tipprevedi: “Billi d-definizzjoni ta’ ditta ta’ l-investiment tinkludi istituzzjonijiet ta’ kreditu li huma awtorizzati li jipprovdu servizzi ta’ l-investiment; billi kull istituzzjoni ta’ kreditu bħal din għandha wkoll tkun meħtieġa li tappartjeni għal skema ta’ kumpens għall-investitur li tkopri n-negozju tagħha ta’ l-investiment; billi, madankollu, m’hemmx bżonn li jkun meħtieġ li l-istituzzjoni ta’ kreditu bħal din tkun tappartjeni għal żewġ skemi separati meta skema waħda tilħaq il-ħtiġijiet kemm ta’ din id-Direttiva kif ukoll tad-Direttiva 94/19/KE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tat-30 ta’ Mejju 1994 dwar skemi ta’ garanzija ta’ depożiti, billi, madankollu, fil-każ ta’ ditti ta’ l-investiment li huma l-istituzzjonijiet ta’ kreditu tista’ f’ċerti każi tkun diffiċli biex tiddistingwixxi bejn depożiti koperti bid-Direttiva 94/19/KE u flus miżmuma b’konnessjoni man-negozju ta’ l-investiment; billi l-Istati Membri għandhom jitħallew li jiddeterminaw liema Direttiva għandha tkun applikabbli għal dawn il-pretensjonijiet”. |
10 |
L-Artikolu 1(3) tad-Direttiva 97/9 jipprevedi li għandhom jiġu kkunsidrati bħala “strumenti” għall-finijiet ta’ din id-direttiva dawk elenkati fit-Taqsima B tal-Anness tad-Direttiva tal-Kunsill 93/22/KEE tal-10 ta’ Mejju 1993 dwar servizzi ta’ investiment fil-qasam ta’ titoli (ĠU Edizzjoni Speċjali bil-Malti, Kapitolu 6, Vol. 2, p. 43). |
11 |
L-Artikolu 1(4) tad-Direttiva 97/9 tiddefinixxi li t-terminu investitur “għandu jfisser xi persuna li tkun fdat il-flus jew strumenti lid-ditta ta’ l-investiment b’konnessjoni ma’ negozju ta’ l-investiment”. |
12 |
L-Artikolu 2(2) u (3) tal-imsemmija direttiva tipprevedi: “2. Skema għandha tipprovdi koperta[ura] għall-investituri bi qbil ma’ l-Artikolu 4 meta jew:
liema minnhom tkun l-aktar kmieni. Koperta għandha tkun ipprovduta għal talbiet li joriġinaw min-nuqqas tad-ditta ta’ l-investiment li tkun tista:
bi qbil mal-kondizzjonijiet legali u kontrattwali kif applikabbli. 3. [Id-dejn kollu tat-tip imsemmi fi]l-paragrafu 2 fuq l-istituzzjoni ta’ kreditu li, f’dak l-Istat Membru partikolari, tkun suġġetta kemm għal din id-Direttiva kif ukoll għad-Direttiva 94/19/KE għandha tkun indirizzata minn dak l-Istat Membru lejn skema permezz ta’ waħda jew oħra minn dawk id-Direttivi bħal ma dak l-Istat Membru jħoss li jkun xieraq. L-ebda talba m’għandha tkun eliġibli għal kumpens għal aktar minn darba skond dawk id-Direttivi.” |
13 |
L-Artikolu 4(1) u (2) tad-Direttiva 97/9/KEE jipprevedi: “1. L-Istati Membri għandhom jassiguraw li l-iskemi jipprovdu kopert[ura] ta’ mhux anqas minn ECU 20000 għal kull investitur fir-rigward ta’ talbiet li hemm referenza għalihom fl-Artikolu 2(2). Sal-31 ta’ Diċembru 1999 l-Istati Membri li fihom, meta din id-Direttiva tkun addottata, il-koperta tkun ta’ anqas minn [EUR] 20000, jistgħu iżommu dik il-koperta aktar baxxa, basta li din ma tkunx ta’ anqas minn [EUR] 15000. Dik l-għażla għandha wkoll tkun disponibbli għall-Istati Membri li dwarhom id-dispożizzjonijiet transizzjonali tat-tieni subparagrafu ta’ l-Artikolu 7(1) tad-Direttiva 94/19/KE ikunu applikabbli. 2. Stat Membru jista’ jipprovdi li ċerti investituri jkunu esklużi mill-koperta minn skemi jew li jingħataw koperta aktar baxxa. Dawk l-esklużjonijiet huma mniżżla fl-Anness I.” |
14 |
L-Anness I, Taqsima Ċ tad-Direttiva 2004/39/KE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tal-21 ta’ April 2004 dwar is-swieq fl-istrumenti finanzjarji li temenda d-Direttivi tal-Kunsill 85/611/KEE u 93/6/KEE u d-Direttiva 2000/12/KE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill u li tħassar id-Direttiva tal-Kunsill 93/22/KEE (ĠU Edizzjoni Speċjali bil-Malti, Kapitolu 6, Vol. 7, p. 263), telenka l-lista ta’ strumenti finanzjarji msemmija minn din id-direttiva. Il-punt 2 ta’ din it-taqsima jinkludi l-istrumenti tas-suq monetarju fil-kunċett ta’ strumenti finanzjarji. |
15 |
Għalhekk, l-Artikolu 4(1)(19) tad-Direttiva 2004/39 jiddefinixxi l-istrumenti tas-suq monetarju: “‘Strumenti tas-suq tal-flus’ ifissru dawk il-klassijiet ta’ strumenti li jiġu normalment ikkummerċjati fis-suq tal-flus, bħalma huma l-kambjali tat-teżor, iċ-ċertifikati tad-depożitu u studji kummerċjali u strumenti li jeskludu l-ħlas”. |
Id-dritt Litwan
16 |
L-Artikolu 2(3) tal-Liġi Nru IX-975, tal-20 ta’ Ġunju 2002, dwar il-garanzija ta’ depożiti u ta’ bonds fir-rigward tal-investituri (Žin., 2002, no 65-2635, iktar ’il quddiem il-“liġi dwar il-garanzija ta’ depożiti”), li titrasponi fid-dritt tar-Repubblika tal-Litwanja d-Direttivi 94/19 u 97/9, jipprovdi: “depożitatur” tfisser persuna fiżika jew ġuridika, li għandha depożitu f’bank, f’fergħa ta’ bank jew f’kooperattiva bankarja, bl-eċċezzjoni ta’ dawk il-persuni li d-depożiti tagħhom ma jistgħux jiġu assigurati taħt l-istess Liġi. [...]” |
17 |
L-Artikolu 3(1), (2) u (4) tal-liġi dwar il-garanzija ta’ depożiti: “1. Għandhom ikunu koperti mill-garanzija ta’ depożiti, id-depożiti tad-depożitaturi f’Litas u fil-muniti barranin: fid-Dollari tal-Istati Uniti tal-Amerika, fil-Euros u l-muniti nazzjonali (iktar ’il quddiem il- ‘muniti barranin’) tal-Istati Membri tal-Unjoni Ewropea u tal-Istati Membri tal-Żona Ekonomika Ewropea [...]. 2. Għandhom ikunu suġġetti għall-garanzija tal-bonds fir-rigward tal-investituri, l-obbligi dwar ir-restituzzjoni lill-investituri ta’ titoli (irrispettivament mill-muniti li fihom huma ddenominati) jew ta’ fondi, f’Litas jew muniti barranin. [...] 4. L-istrumenti tad-dejn (ċertifikati ta’ depożitu) maħruġa mill-assigurat innifsu, id-djun li jirriżultaw minn noti ta’ promessa aċċettati mill-imsemmi assigurat u ta’ noti ta’ promessa kif ukoll il-bonds ipotekarji maħruġa konformement mal-liġi Litwana fuq il-bonds ipotekarji u l-kreditu ipotekarju [...] ma jistgħux ikunu koperti mill-assigurazzjoni.” |
18 |
L-Artikolu 9(1) tal-liġi dwar il-garanzija ta’ depożiti huwa redatt kif ġej: “Id-dritt għal kumpens li jirriżulta favur id-depożitatur fil-jum li jseħħ il-fatt assigurat. Id-dritt għal kumpens għall-garanzija għandu jibda favur l-investitur fil-jum li fih iseħħ il-fatt assigurat biss jekk il-persuna assigurata tkun ittrasferiet jew użat il-valuri u (jew) il-fondi tal-investitur mingħajr il-kunsens ta’ dan tal-aħħar. Meta jiġi kkalkulat il-kumpens dovut skont il-bonds fir-rigward tal-investituri, dawn tal-aħħar jinkludu biss it-titoli u l-fondi tal-investitur li l-persuna assigurata ma tkunx f’qagħda li tħallas lura lill-investitur.” |
Il-kawżi prinċipali u d-domandi preliminari
19 |
Fis-17 ta’ Jannar 2011, V. Guliavičius ikkonkluda kuntratt ta’ ksib taċ-ċertifikat tad-depożitu indiċjat għall-inflazzjoni, ma’ bankas “Snoras” AB (iktar ’il quddiem “Snoras”). |
20 |
Fid-9 ta’ Marzu, l-14 ta’ Lulju, is-26 ta’ Lulju, is-26 ta’ Settembru u s-6 ta’ Ottubru 2011, V.V. Nemaniūnas ikkonkluda kuntratti ta’ sottoskrizzjoni ta’ bonds ma’ Snoras. |
21 |
Permezz ta’ deċiżjoni tal-Gvern Litwan tas-16 ta’ Novembru 2011, l-attivitajiet ta’ Snoras ġew sospiżi. Fl-24 ta’ Novembru 2011, il-Bank Ċentrali tal-Litwanja ressaq azzjoni bil-għan li tinfetaħ proċedura ta’ falliment kontra Snoras. |
22 |
V. Guliavičius u V.V. Nemaniūnas ressqu azzjoni sabiex jinvokaw in-nullità tal-kuntratti li kkonkludew ma’ Snoras, essenzjalment, minħabba li dan il-bank ipprovdilhom informazzjoni qarrieqa u mhux eżawrjenti, minn naħa waħda, fir-rigward tal-applikazzjoni tal-garanzija għall-istrumenti miksuba u, min-naħa l-oħra, is-sitwazzjoni finanzjarja ta’ Snoras. |
23 |
Permezz ta’ digriet tas-6 ta’ Mejju 2013, il-Vilniaus apygardos teismas ċaħdet ir-rikors ta’ V. Guliavičius. Permezz ta’ digriet tad-29 ta’ Lulju 2013, il-Lietuvos apeliacinis teismas laqgħet l-appell ippreżentat minn dan tal-aħħar, u invalidat id-digriet tal-qorti tal-ewwel istanza u annullat il-kuntratt ta’ ksib taċ-ċertifikat tad-depożitu konkluż mill-persuna kkonċernata. |
24 |
IID hija kumpannija b’responsabbiltà limitata li l-għan tagħha huwa l-protezzjoni tad-depożiti u tal-investimenti fil-każ ta’ insolvenza tal-istituzzjonijiet finanzjarji. Permezz tal-appell ta’ kassazzjoni tagħha quddiem il-qorti tar-rinviju, fil-proċedura mibdija minn V. Guliavičius, din il-kumpannija titlob l-annullament tad-Digriet tad-ta’ Lulju 2013 tal-Lietuvos apeliacinis teismas. |
25 |
Permezz ta’ digriet tas-7 ta’ Diċembru 2012, il-Vilniaus apygardos teismas ċaħdet ir-rikors ta’ V.V. Nemaniūnas. Fuq l-appell ippreżentat minn dan tal-aħħar, il-Lietuvos apeliacinis teismas ikkonfermat id-digriet tal-qorti tal-ewwel istanza. Permezz tal-appell tiegħu ta’ kassazzjoni quddiem il-qorti tar-rinviju, V.V. Nemaniūnas talab l-annullament tas-sentenza tal-qorti tal-appell. |
26 |
Il-Lietuvos Aukščiausiasis Teismas tqis li l-kawżi li tressqu quddiemha għandhom jiġu deċiżi taħt il-leġiżlazzjoni tal-Unjoni dwar il-protezzjoni ġuridika ta’ V. Guliavičius u V.V. Nemaniūnas bħala depożitaturi jew investituri. |
27 |
F’dan ir-rigward, il-qorti tar-rinviju tistaqsi, l-ewwel nett, fuq il-protezzjoni li tibbenefika miċ-ċertifikat tad-depożitu miksub minn V. Guliavičius. Fil-fatt, minn naħa waħda, hija tosserva li r-Repubblika Litwana għażlet, permezz tal-Artikolu 3(4) tal-liġi dwar il-garanzija ta’ depożiti, li tinvoka l-eċċezzjoni prevista fl-Artikolu 7(2) tad-Direttiva 94/19 u fil-punt 12 tal-Anness I tagħha b’hekk jiġu esklużi mill-garanzija prevista mid-direttiva tat-titoli bħaċ-ċertifikat ta’ depożitu inkwistjoni fil-kawża prinċipali. Min-naħa l-oħra, hija tistaqsi ta’ jekk din l-esklużjoni tista’ tapplika biss għall-istrumenti tad-dejn maħruġa minn stabbiliment ta’ kreditu li juru, konkretament, il-karatteristiċi prinċipali ta’ strument finanzjarju skont id-Direttivi 97/9 u 2004/39. |
28 |
It-tieni nett, il-Lietuvos Aukščiausiasis Teismas tistaqsi dwar it-traspożizzjoni korretta tad-direttivi inkwistjoni. Fil-fatt, hija tirrileva, essenzjalment, li, skont riferimenti għad-Direttiva 94/19 previsti fil-premessa 9 u fl-Artikolu 2(3) tad-Direttiva97/9, il-leġiżlatur tal-Unjoni ħoloq skema li fiha d-detenturi ta’ strumenti bħaċ-ċertifikati ta’ depożitu u ta’ bonds li huma s-suġġett tal-kawżi prinċipali għandhom neċessarjament jiġu protetti minn waħda jew l-oħra ta’ dawn id-direttivi. Min-naħa l-oħra, id-dritt Litwan sempliċiment jistabbilixxi, fl-Artikolu 3(4) tal-liġi dwar il-garanzija ta’ depożiti, esklużjoni ġenerali tal-istrumenti tad-dejn kollha, inklużi, konsegwentement, iċ-ċertifikati ta’ depożitu u l-bonds, tal-iskema ta’ garanzija, mingħajr ma jipprevedi il-modalitajiet alternattivi ta’ protezzjoni. Madankollu, din l-esklużjoni ġġeneralizzata tħalli lid-detenturi ta’ titoli bħalma huma dawk inkwistjoni fil-kawża prinċipali mingħajr protezzjoni. |
29 |
It-tielet nett, il-Lietuvos Aukščiausiasis Teismas kellha dubji fuq it-traspożizzjoni korretta tad-Direttiva 97/9 sa fejn l-Artikolu 9(1) tal-liġi dwar il-garanzija ta’ depożiti, jipprevedi kundizzjoni addizzjonali, meta mqabbel ma’ din id-direttiva, sabiex tkun tista’ tiġi invokata l-garanzija prevista minn din id-dispożizzjoni, jiġifieri li l- kumpens għall-garanzija stabbilit fir-rigward tal-investitur biss fil-każ fejn l-impriża ta’ investiment titrasferixxi jew tuża t-titoli u/jew il-fondi tal-investitur mingħajr il-kunsens ta’ dan tal-aħħar. |
30 |
F’dawn iċ-ċirkustanzi, il-Lietuvos Aukščiausiasis Teismas iddeċidiet li tissospendi l-proċeduri u tagħmel id-domandi preliminari segwenti lill-Qorti tal-Ġustizzja:
|
31 |
Permezz ta’ digriet tal-President tal-Qorti tal-Ġustizzja Indėlių ir investicijų draudimas u Nemaniūnas (C‑671/13, EU:C:2014:225), it-talba tal-qorti tar-rinviju li dan ir-rinviju għal deċiżjoni preliminari jiġi suġġett għall-proċedura mħaffa prevista fl-Artikolu 105 tar-Regoli tal-Proċedura tal-Qorti tal-Ġustizzja ġiet miċħuda. |
Fuq id-domandi preliminari
Fuq l-ewwel domanda
32 |
Permezz tal-ewwel domanda tagħha, il-qorti tar-rinviju tistaqsi, essenzjalment, jekk l-Artikolu 7(2) tad-Direttiva 94/19 u l-punt 12 tal-Anness I tagħha għandhomx jiġu interpretati fis-sens li l-Istati Membri, meta jeskludu ċ-ċertifikati ta’ depożitu maħruġa minn stabbiliment ta’ kreditu mill-garanzija prevista minn din id-direttiva, jistgħux jillimitaw din l-esklużjoni biss għaċ-ċertifikati li għandhom il-karatteristiċi ta’ strument finanzjarju skont id-Direttiva 2004/39. |
33 |
F’dan ir-rigward, mill-bidu nett, għandu jiġi rrilevat li la l-Artikolu 7(2) tad-Direttiva 94/19 u lanqas il-punt 12 tal-Anness I tagħha ma jipprevedu li, għall-finijiet tal-esklużjoni tal-garanzija ta’ depożiti, l-istrumenti inkwistjoni għandhom ikollhom il-karatteristiċi kollha ta’ strument finanzjarju skont id-Direttiva 2004/39. |
34 |
Madankollu, għandu jiġi ppreċiżat li, fir-rigward tar-rekwiżiti tad-Direttiva 94/19, li l-istrumenti li jsemmu l-esklużjoni li għaliha jirrikorru l-Istati Membri huma fost dawk li jaqgħu fil-kamp ta’ applikazzjoni tad-Direttiva 94/19. |
35 |
Skont l-Artikolu 1(1) tad-Direttiva 94/19 id-definizzjoni tat-terminu “depożitu” għall-finijiet ta’ din id-direttiva tinkludi, minn naħa waħda, kull “bilanċ ta’ kreditu li jirriżulta minn fondi li jitħallew f’kont jew minn sitwazzjonijiet temporanji li joħorġu minn transazzjonijiet bankarji normali” u, min-naħa l-oħra, “dejn b’xhieda ta’ ċertifikat maħruġ mill-istituzzjoni ta’ kreditu”. |
36 |
Għalhekk, mill-kliem ta’ din id-dispożizzjoni jirriżulta li l-kunċett ta’ “depożitu”, għall-finijiet tad-Direttiva 94/19, ma huwiex iddefinit b’riferiment għall-karatteristiċi ta’ strument finanzjarju, fis-sens tad-Direttiva 2004/39. Bl-istess mod, jirriżulta b’mod ċar mill-imsemmija dispożizzjoni li dak li jikkaratterizza t-tieni tip ta’ depożitu huwa l-fatt li huwa rrappreżentat minn titolu li jista’ jiġi ttrasferit, li jippermetti għalhekk iċ-ċirkulazzjoni tad-dritt ta’ kreditu inkorporat. |
37 |
Din l-aħħar konstatazzjoni hija kkorroborata mill-analiżi tal-Proposta tal-Kummissjoni tad-Direttiva 94/19 [Com (92) 188 finali, tal-4 ta’ Ġunju 1992, ĠU C 163, p. 6] li, fl-Artikolu 1 tagħha, tagħmel riferiment espliċitu għad-“djun irrappreżentati minn titoli negozjabbli”. F’dan ir-rigward, għandu jiġi rrilevat ukoll li l-Artikolu 20 tad-Direttiva 86/635, li għalih tagħmel riferiment id-Direttiva 94/19, jispeċifika li d-djun irrappreżentati minn titolu huma “kemm it-titoli ta’ djun u wkoll djun li għalihom inħarġu ċertifikati negozjabbli, b’mod partikolari ċertifikati ta’ depożitu” (traduzzjoni mhux uffiċjali). |
38 |
Għaldaqstant id-dispożizzjoni magħquda tal-Artikolu 7(2) tad-Direttiva 94/19 u tal-punt 12 tal-Anness I tagħha ma jipprekludux li leġiżlazzjoni nazzjonali bħall-Artikolu 3(4) tal-liġi dwar il-garanzija ta’ depożiti, li teskludi mill-garanzija ta’ depożiti l-istrumenti tad-dejn (ċertifikati ta’ depożitu) maħruġa mill-persuna assigurata nnifisha”, bil-kundizzjoni li dawn it-titoli huma trasferibbli. |
39 |
Hija l-qorti tar-rinviju li għandha tivverifika jekk, f’dan il-każ, iċ-ċertifikat ta’ depożitu fil-pussess ta’ V. Guliavičius jippreżentax tali karatteristika. |
40 |
Fid-dawl tal-kunsiderazzjonijiet preċedenti, ir-risposta għall-ewwel domanda għandha tkun li l-Artikolu 7(2) tad-Direttiva 94/19 u l-punt 12 tal-Anness I tagħha għandhom jiġu interpretati fis-sens li l-Istati Membri jistgħu jeskludu mill-garanzija prevista minn din id-direttiva ċ-ċertifikati ta’ depożitu maħruġa minn stabbiliment ta’ kreditu, jekk ikollhom in-natura ta’ titoli negozjabbli, fatt li għandu jiġi ddeterminat mill-qorti tar-rinviju, mingħajr ma huwa neċessarju li jiġi żgurat li dawn iċ-ċertifikati jkollhom il-karatteristiċi kollha ta’ strument finanzjarju fis-sens tad-Direttiva 2004/39. |
Fuq it-tieni domanda
41 |
Permezz tat-tieni domanda, il-qorti tar-rinviju tistaqsi, essenzjalment, jekk id-Direttivi 94/19 u 97/9 għandhomx jiġu interpretati fis-sens li l-istrumenti tad-dejn maħruġa minn stabbiliment ta’ kreditu, b’mod partikolari ċ-ċertifikati ta’ depożitu u l-bonds, jistgħu ma jkunux koperti mill-ebda waħda mill-iskemi ta’ garanzija previsti minn dawn id-direttivi. |
42 |
Din it-tieni domanda hija bbażata fuq l-ipoteżi li ċ-ċertifikati ta’ depożitu inkwistjoni fil-kawża prinċipali jaqgħu taħt l-esklużjoni tal-iskema ta’ garanzija prevista mid-Direttiva 94/19, deċiża mil-leġiżlatur Litwan abbażi tal-punt 12 tal-Anness I ta’ din id-direttiva. F’din l-ipoteżi, il-qorti tar-rinviju trid tiddetermina jekk, leġiżlazzjoni nazzjonali li, bħalma hija l-leġiżlazzjoni Litwana, tittrasponi konġuntament id-Direttivi 94/19 u 97/9, u teskludi, b’mod ġenerali, tali ċertifikati kemm minn waħda u kif ukoll mill-oħra tal-iskemi ta’ garanzija previsti minn dawn iż-żewġ direttivi, filwaqt li tħalli lid-detenturi tagħhom mingħajr protezzjoni, hijiex konformi mad-dritt tal-Unjoni. |
43 |
F’dan ir-rigward, għandu jiġi nnutat li, inkunsiderazzjoni tad-definizzjonijiet tal-kunċetti ta’ “depożitu” u ta’ “strument” kontenzjużi, rispettivament, fid-Direttivi 94/19 u 97/9, l-istess titolu ta’ kreditu, kif jirriżulta mit-talba għal deċiżjoni preliminari, jista’ jaqa’ simultanjament taħt wieħed jew ieħor minn dawn il-kunċetti u, għaldaqstant, fil-kamp ta’ applikazzjoni ta’ dawn iż-żewġ direttivi. |
44 |
Madankollu, għandu jiġi rrilevat li l-iskemi ta’ garanzija previsti minn dawn iż-żewġ direttivi jissodisfaw kundizzjonijiet distinti, b’mod partikolari f’termini ta’ esklużjoni. Fil-fatt, filwaqt li l-Artikolu 7(2) u l-Anness I tad-Direttiva 94/19 jipprevedu l-esklużjonijiet bbażati, jew fuq it-tip ta’ depożitaturi, jew fuq it-tip ta’ depożiti, l-Artikolu 4(2) tad-Direttiva 97/9 jistabbilixxi esklużjonijiet ibbażati biss fuq it-tip ta’ investituri. |
45 |
F’dawn iċ-ċirkustanzi, għalkemm id-dritt tal-Unjoni ċertament ma jipprekludix li Stat Membru jagħżel li jittrasponi d-Direttivi 94/19 u 97/9 permezz tal-istess att leġiżlattiv, madankollu, kif enfasizzat ukoll fil-premessa 9 tad-Direttiva 97/9, l-iskema stabbilita minn dan l-att għandha tissodisfa r-rekwiżiti taż-żewġ direttivi. |
46 |
Konsegwentement, meta, bħal fil-kawżi prinċipali, il-leġiżlatur nazzjonali juża l-possibbiltà mogħtija mill-punt 12 tal-Anness I tad-Direttiva 94/19 li jeskludi t-tip ta’ dejn inkwistjoni mil-kamp ta’ applikazzjoni tal-iskema ta’ garanzija prevista minn din id-direttiva, il-fatt li l-leġiżlatur ittraspona l-imsemmija direttiva u d-Direttiva 97/9 fl-istess att leġiżlattiv ma għandux bħala konsegwenza li dan it-tip ta’ dejn jiġi eskluż ukoll mill-iskema ta’ protezzjoni prevista mid-Direttiva 97/9, lil hinn mill-kundizzjonijiet imsemmija mill-Artikolu 4(2) ta’ din tal-aħħar. |
47 |
Mill-kunsiderazzjonijiet preċedenti, ir-risposta għat-tieni domanda għandha tkun li d-Direttivi 94/19 u 97/9 għandhom jiġu interpretati fis-sens li meta d-djun fil-konfront ta’ stabbiliment ta’ kreditu jistgħu fl-istess ħin jaqgħu taħt il-kunċett ta’ “depożitu”, skont id-Direttiva 94/19, u taħt “strument” skont id-Direttiva 97/9, iżda l-leġiżlatur nazzjonali jkun għamel użu mill-possibbiltà prevista fil-punt 12 tal-Anness I tad-Direttiva 94/19 li dawn id-djun jiġu esklużi mill-iskema ta’ protezzjoni prevista minn din l-aħħar direttiva, din l-esklużjoni ma għandux ikollha bħala konsegwenza li l-imsemmija djun jiġu esklużi wkoll mill-iskema ta’ protezzjoni prevista mid-Direttiva 97/9, lil hinn mill-kundizzjonijiet imsemmija fl-Artikolu 4(2) ta’ din tal-aħħar. |
Fuq ir-raba ’ domanda
48 |
Permezz tar-raba’ domanda tagħha, il-qorti tar-rinviju tistaqsi, essenzjalment, jekk l-Artikoli 2(2) u 4(2) tad-Direttiva 97/9 għandhom jiġu interpretati fis-sens li jipprekludu leġiżlazzjoni nazzjonali, bħal dik inkwistjoni fil-kawża prinċipali, li tissuġġetta l-possibbiltà ta’ benefiċċju mill-iskema ta’ kumpens prevista minn din id-direttiva fuq il-fatt li l-istabbiliment ta’ kreditu kkonċernat ittrasferixxa jew uża l-fondi jew it-titoli inkwistjoni mingħajr il-kunsens tal-investitur. |
49 |
Fir-rigward tal-kundizzjoni stabbilita fl-Artikolu 9(1) tal-liġi dwar il-garanzija ta’ depożiti, mill-analiżi tad-Direttiva 97/9 jirriżulta li, sabiex jibbenefikaw mill-benefiċċju tal-garanzija prevista minnhom, id-djun tal-investituri għandhom jissodisfaw il-kundizzjonijiet stabbiliti fl-Artikolu 2(2) ta’ din id-direttiva. Barra dan, l-Anness I tal-imsemmija direttiva jistabbilixxi l-lista ta’ investituri li, konformement mal-Artikolu 4(2) tal-istess direttiva, jistgħu jiġu esklużi mill-kopertura tal-iskema jew li jkunu suġġetti għal kopertura iktar baxxa. |
50 |
Madankollu, mid-deċiżjoni ta’ rinviju jirriżulta li d-detenturi tal-bonds maħruġa minn stabbiliment ta’ kreditu jistgħu jibbenefikaw mill-garanzija prevista mid-Direttiva 97/9 biss jekk tiġi ssodisfatta l-kundizzjoni tal-assenza ta’ kunsens prevista fl-Artikolu 9(1) tal-liġi dwar il-garanzija ta’ depożiti. |
51 |
F’dan ir-rigward, għandu jiġi rrilevat li tali kundizzjoni ma hijiex meħtieġa mid-Direttiva 97/9 sabiex l-investituri jkunu jistgħu jibbenefikaw mill-iskema ta’ protezzjoni prevista minnha. Barra minn hekk, l-investituri detenturi ta’ dawn l-istrumenti, bħalma hu V.V. Nemaniūnas f’waħda mill-kawżi prinċipali, ma humiex imsemmija, skont l-Anness I tad-Direttiva 97/9, fost dawk li jistgħu jiġu esklużi minn din l-iskema. |
52 |
Mill-kunsiderazzjonijiet preċedenti, ir-risposta għar-raba’ domanda għandha tkun li l-Artikoli 2(2) u 4(2) tad-Direttiva 97/9 għandhom jiġu interpretati fis-sens li jipprekludu leġiżlazzjoni nazzjonali, bħal dik inkwistjoni fil-kawża prinċipali, li tissuġġetta l-possibbiltà ta’ benefiċċju mill-iskema ta’ kumpens prevista minn din id-direttiva fuq il-fatt li l-istabbiliment ta’ kreditu kkonċernat ittrasferixxa jew uża l-fondi jew it-titoli inkwistjoni mingħajr il-kunsens tal-investitur. |
Fuq it-tielet domanda
53 |
Permezz tat-tielet domanda tagħha, il-qorti tar-rinviju tistaqsi, essenzjalment, jekk id-Direttivi 94/19 u 97/9 għandhom jiġu interpretati fis-sens li hija ma għandhiex tapplika leġiżlazzjoni nazzjonali li teskludi, b’mod illegali, id-detenturi ta’ ċerti strumenti tad-dejn ta’ skemi ta’ garanzija stabbiliti minn dawn id-direttivi, b’mod partikolari f’dak li l-imsemmija leġiżlazzjoni tissuġġetta l-possibbiltà tal-benefiċċju tal-iskema ta’ kumpens tal-investituri fuq il-fatt li l-istabbiliment ta’ kreditu kkonċernat ittrasferixxa jew uża l-fondi jew it-titoli mingħajr il-kunsens tal-investituri. |
54 |
Sa fejn l-esklużjoni tal-garanzija prevista mid-Direttiva 94/19 ġiet leġittimament implementata mil-leġiżlatur Litwan fir-rigward taċ-ċertifikati ta’ depożitu trasferibbli, kif ġie kkonstatat ukoll fil-punt [36a] ta’ din is-sentenza, it-tielet domanda għandha tinftiehem bħala li tirreferi biss għad-Direttiva 97/9. |
55 |
Kif jirriżulta mill-punti [56 u 57] ta’ din is-sentenza, għandha tiġi kkunsidrata bħala inkompatibbli mal-Artikoli 2(2) u 4(2) tad-Direttiva 97/9, leġiżlazzjoni nazzjonali bħal dik inkwistjoni fil-kawża prinċipali, li tissuġġetta l-possibbiltà tal-benefiċċju tal-iskema ta’ kumpens prevista minn din id-direttiva fuq il-fatt li l-istabbiliment ta’ kreditu kkonċernat ittrasferixxa jew uża l-fondi jew it-titoli mingħajr il-kunsens tal-investituri. |
56 |
F’dan ir-rigward, skont ġurisprudenza stabbilita, bl-applikazzjoni tad-dritt nazzjonali, il-qorti nazzjonali filwaqt li hija adita sabiex tinterpretahom hija marbuta li tagħmel dan fid-dawl tat-test u tal-għan tad-direttiva inkwistjoni sabiex jintlaħaq ir-riżultat previst minnha u li għalhekk tikkonforma ruħha mat-tielet subparagrafu tal-Artikolu 288 TFUE (is-sentenza Marleasing, C‑106/89, EU:C:1990:395, punt 8). |
57 |
Fl-ipoteżi fejn tali interpretazzjoni konformi ma tkunx possibbli, għandu jiġi enfasizzat li, fil-każijiet kollha fejn id-dispożizzjonijiet ta’ direttiva jidhru, mill-perspettiva tal-kontenut tagħhom, inkundizzjonati u suffiċjentement preċiżi, l-individwi jistgħu jinvokawhom quddiem il-qrati nazzjonali kontra l-Istat, meta dan ikun naqas li jittrasponi d-direttiva fid-dritt nazzjonali fit-termini previsti jew meta dan jittrasponiha b’mod inkorrett (is-sentenza Dominguez, C‑282/10, EU:C:2012:33, punt 33). |
58 |
F’dan il-każ, kif irrileva wkoll l-Avukat Ġenerali fil-punt 86 tal-konklużjonijiet tiegħu, id-Direttiva 97/9 hija, sa fejn tirrigwarda d-determinazzjoni tal-każijiet protetti, suffiċjentement ċara, preċiża u inkundizzjonata biex tkun tista’ tiġi invokata direttament mill-individwi. |
59 |
Barra minn hekk, għandu jitfakkar li fost in-numru ta’ entitajiet li fil-konfront tagħhom jistgħu jiġu invokati d-dispożizzjonijiet ta’ direttiva li jistgħu jkollhom effetti diretti, hemm inkluż ukoll organu li, tkun xi tkun il-forma ġuridika tiegħu, ikun ġie inkarigat, bis-saħħa ta’ att tal-awtorità pubblika, iwettaq, taħt il-kontroll tagħha, servizz ta’ interess pubbliku u li jkun jiddisponi, għal dan l-għan, minn setgħat eżorbitanti b’relazzjoni mar-regoli applikabbli fir-relazzjonijiet bejn l-individwi (is-sentenza Dominguez, C‑282/10, EU:C:2012:33, punt 39). Hija l-qorti tar-rinviju li għandha tivverifika jekk IID, fejn huwa stabbilit li din għandha l-għan li tiggarantixxi l-protezzjoni tad-depożiti u tal-investimenti fir-rigward tal-investituri f’każ ta’ falliment tal-istituzzjonijiet finanzjarji, issodisfatx dawn il-kundizzjonijiet. |
60 |
Jekk dan huwa l-każ, id-Direttiva 97/9 tissodisfa, bħala tali, tirrigwarda d-determinazzjoni tal-każijiet protetti, il-kundizzjonijiet meħtieġa sabiex jipproteġi effett dirett, il-qorti nazzjonali għandha tinjora kwalunkwe dispożizzjoni nazzjonali kuntrarja u, sussegwentement, ma tapplikax il-kundizzjoni tal-użu ta’ fondi mingħajr kunsens tal-investitur, meta sseħħ id-determinazzjoni tal-kuntest tal-investimenti li jaqgħu taħt l-iskema ta’ protezzjoni prevista minn din id-direttiva. |
61 |
Għaldaqstant, ir-risposta għat-tielet domanda għandha tkun li d-Direttiva 97/9 għandha tiġi interpretata fis-sens li l-qorti tar-rinviju, sakemm hija tqis li fil-kawża prinċipali din id-direttiva qed tiġi invokata kontra organu li jissodisfa l-kundizzjonijiet sabiex jipprekludi d-dispożizzjonijiet tal-imsemmija direttiva, ma għandhiex tapplika dispożizzjoni nazzjonali, bħal dik inkwistjoni fil-kawża prinċipali, li tissuġġetta l-possibbiltà ta’ benefiċċju tal-iskema ta’ kumpens prevista minn din id-direttiva għall-fatt li l-istabbiliment ta’ kreditu kkonċernat ittrasferixxa jew uża l-fondi jew t-titoli inkwistjoni mingħajr il-kunsens tal-investitur. |
Fuq l-ispejjeż
62 |
Peress li l-proċedura għandha, fir-rigward tal-partijiet fil-kawża prinċipali, in-natura ta’ kwistjoni mqajma quddiem il-qorti tar-rinviju, hija din il-qorti li tiddeċiedi fuq l-ispejjeż. L-ispejjeż sostnuti għas-sottomissjoni tal-osservazzjonijiet lill-Qorti tal-Ġustizzja, barra dawk tal-imsemmija partijiet, ma jistgħux jitħallsu lura. |
Għal dawn il-motivi, Il-Qorti tal-Ġustizzja (It-Tieni Awla) taqta’ u tiddeċiedi: |
|
|
|
|
Firem |
( *1 ) Lingwa tal-kawża: il-Litwan.