Kawża C-353/16

MP

vs

Secretary of State for the Home Department

(talba għal deċiżjoni preliminari, imressqa mis-Supreme Court of the United Kingdom)

“Rinviju għal deċiżjoni preliminari – Politika tal-ażil – Karta tad-drittijiet fundamentali tal-Unjoni Ewropea – Artikolu 4 – Direttiva 2004/83/KE – Artikolu 2(e) – Kundizzjonijiet sabiex wieħed ikun jista’ jibbenefika mill-protezzjoni sussidjarja – Artikolu 15(b) – Riskju ta’ perikolu serju għas-saħħa psikoloġika tal-applikant fil-każ li jintbagħat lura lejn il-pajjiż ta’ oriġini tiegħu – Persuna li ġiet issuġġettata għal tortura fil-pajjiż ta’ oriġini tagħha”

Sommarju – Sentenza tal-Qorti tal-Ġustizzja (Awla Manja) tal‑24 ta’ April 2018

Kontrolli fil-fruntieri, ażil u immigrazzjoni – Politika tal-ażil – Status ta’ refuġjat jew status mogħti mill-protezzjoni sussidjarja – Direttiva 2004/83 – Deċiżjoni tal-Parlament Ewropew dwar l-irkupru ta’ allowances indebitament imħallsa lil wieħed mill-membri tiegħu – Artikoli 2(e) u 15(b) – Tortura jew trattamenti inumani jew degradanti – Kunċett – Riskju ta’ perikolu serju għas-saħħa fiżika u psikoloġika ta’ ċittadin ta’ pajjiż terz fil-każ li jintbagħat lura lejn il-pajjiż ta’ oriġini tiegħu, minħabba trawma li tirriżulta minn atti ta’ tortura mġarrba fil-passat – Inklużjoni – Kundizzjoni – Ċaħda ta’ kura imposta intenzjonalment fil-pajjiż ta’ oriġini – Verifika mill-qorti nazzjonali

(Karta tad-Drittijiet Fundamentali tal-Unjoni Ewropea, Artikolu 4, Direttiva tal-Kunsill 2004/83, Artikoli 2(e) u 15(b))

L-Artikolu 2(e) u l-Artikolu 15(b) tad-Direttiva tal-Kunsill 2004/83/KE tad-29 ta’ April 2004 dwar livelli stabbiliti minimi għall-kwalifika u l-istat ta’ ċittadini nazzjonali ta’ pajjiżi terzi jew persuni mingħajr stat bħala refuġjati jew bħala persuni li nkella jeħtieġu protezzjoni internazzjonali u l-kontenut tal-protezzjoni mogħtija, moqrija fid-dawl tal-Artikolu 4 tal-Karta tad-Drittijiet Fundamentali tal-Unjoni Ewropea, għandhom jiġu interpretati fis-sens li ċ-ċittadin ta’ pajjiż terz li kien ġie ttorturat, fil-passat, mill-awtoritajiet tal-pajjiż ta’ oriġini tiegħu u li ma huwiex espost iktar għal riskju ta’ tortura fil-każ li jintbagħat lura f’dan il-pajjiż iżda fejn l-istat tas-saħħa fiżika u psikoloġika tiegħu jistgħu, f’każ bħal dan, jiddeterjoraw gravement, bir-riskju serju li dan iċ-ċittadin iwettaq suwiċidju, minħabba trawma li tirriżulta mill-atti ta’ tortura li kien il-vittma tagħhom, huwa eliġibbli għall-istatus ta’ protezzjoni sussidjarja jekk jeżisti riskju reali ta’ ċaħda ta’ kura adattata għat-trattament tal-konsegwenzi fiżiċi jew mentali ta’ dawn l-atti ta’ tortura, ikkawżati intenzjonalment fuq l-imsemmi ċittadin tal-imsemmi pajjiż, liema fatt għandu jiġi vverifikat mill-qorti nazzjonali.

B’hekk il-kawża preżenti ma tirrigwardax il-protezzjoni kontra t-tkeċċija li tirriżulta, skont l-Artikolu 3 tal-KEDB, mill-projbizzjoni li persuna tiġi esposta għal trattamenti inumani jew degradanti, iżda l-kwistjoni distinta dwar jekk l-Istat Membru ospitanti għandux jagħti l-istatus ta’ protezzjoni sussidjarja skont id-Direttiva 2004/83 lil ċittadin ta’ pajjiż terz li ġie ttorturat mill-awtoritajiet tal-pajjiż ta’ oriġini tiegħu u fejn il-konsegwenzi psikoloġiċi serji jkunu jistgħu jaggravaw b’mod sostanzjali, b’riskju serju ta’ suwiċidju, fil-każ li jintbagħat lura fl-imsemmi pajjiż.

F’dan ir-rigward, għandu jitfakkar li, skont l-Artikolu 2(e) ta’ din id-direttiva, ċittadin ta’ pajjiż terz jista’ jibbenefika mill-protezzjoni sussidjarja jekk jeżistu raġunijiet serji u fondati li, fil-każ li jintbagħat lura lejn il-pajjiż ta’ oriġini tiegħu, l-applikant jgħaddi minn riskju reali li jġarrab wieħed mit-tliet tipi ta’ perikoli serji ddefiniti fl-Artikolu 15 tal-imsemmija direttiva (ara, f’dan is-sens, is-sentenza tat-18 ta’ Diċembru 2014, M’Bodj, C‑542/13, EU:C:2014:2452, punt 30 u l-ġurisprudenza ċċitata). Fost il-perikoli serji ddefiniti mill-Artikolu 15 tad-Direttiva 2004/83, jinsabu, fil-punt b) ta’ dan l-artikolu, it-tortura jew trattament jew kastigi inumani jew degradanti ta’ applikant fil-pajjiż ta’ oriġini tiegħu.

F’dan il-kuntest, għandu jiġi rrilevat, fl-ewwel lok, li ċ-ċirkustanza li l-persuna kkonċernata kienet il-vittma, fil-passat, ta’ atti ta’ tortura kkawżati mill-awtoritajiet tal-pajjiż ta’ oriġini tagħha ma hijiex biżżejjed sabiex tiġġustifika, waħedha, li din tibbenefika mill-protezzjoni sussidjarja f’mument fejn ma jeżistix iktar riskju reali li tali atti ta’ tortura jirrepetu ruħhom fil-każ li tintbagħat lura f’dan il-pajjiż.

Madankollu, fit-tieni lok, għandu jiġi rrilevat li t-talba għal deċiżjoni preliminari tirrigwarda, skont l-indikazzjonijiet li jinsabu fil-proċess sottomess lill-Qorti tal-Ġustizzja, ċittadin ta’ pajjiż terz li mhux biss kien il-vittma, fil-passat, ta’ atti ta’ tortura min-naħa tal-awtoritajiet tal-pajjiż ta’ oriġini tiegħu, iżda li, barra minn hekk, anki jekk ma għandux riskju li jerġa’ jġarrab tali atti fil-każ li jintbagħat lura f’dan il-pajjiż, għadu jbati attwalment minn konsegwenzi psikoloġiċi serji bħala riżultat ta’ dawn l-atti ta’ tortura passati, li, skont konstatazzjonijiet mediċi debitament stabbiliti, huma sostanzjalment aggravati, b’riskju serju li dan iċ-ċittadin iwettaq suwiċidju li kieku kellu jintbagħat lura hemmhekk. Madankollu, tali aggravazzjoni sotanzjali ma tistax titqies, bħala tali, bħala trattament inuman jew degradanti kkawżat lill-imsemmi ċittadin fil-pajjiż ta’ oriġini tiegħu, fis-sens tal-Artikolu 15(b) tal-imsemmija direttiva.

F’dan ir-rigward, għandu jiġi eżaminat, kif tistieden id-deċiżjoni tar-rinviju, l-impatt li jista’ jkollha l-assenza, fil-pajjiż ta’ oriġini tal-persuna kkonċernata, ta’ infrastruttura ta’ kura adattata għat-trattament tal-konsegwenzi fiżiċi jew mentali li jirriżultaw minn atti ta’ tortura mwettqa mill-awtoritajiet ta’ dan il-pajjiż. F’dan il-kuntest, hemm lok li jitfakkar li l-Qorti tal-Ġustizzja diġà ddeċidiet li l-perikoli serji msemmija fl-Artikolu 15(b) tad-Direttiva 2004/83 ma jistgħux sempliċement jirriżultaw min-nuqqasijiet ġenerali tas-sistema ta’ saħħa tal-pajjiż ta’ oriġini. Ir-riskju ta’ deterjorament tal-istat ta’ saħħa ta’ ċittadin ta’ pajjiż terz li jsofri minn marda gravi li tirriżulta min-nuqqas ta’ trattament adegwat fil-pajjiż ta’ oriġini tiegħu, mingħajr ma tkun inkwistjoni sitwazzjoni ta’ ċaħda ta’ kura imposta intenzjonalment fuq dan iċ-ċittadin, ma hijiex biżżejjed sabiex din il-persuna tingħata protezzjoni sussidjarja (ara, f’dan is-sens, is-sentenza tat‑18 ta’ Diċembru 2014, M’Bodj, C‑542/13, EU:C:2014:2452, punti 35 u 36).

(ara l-punti 28-30, 35, 45, 49-51, 58 u d-dispożittiv)