28.1.2012

MT

Il-Ġurnal Uffiċjali tal-Unjoni Ewropea

C 24/51

---

Opinjoni tal-Kumitat Ekonomiku u Soċjali Ewropew dwar “Ir-rwol tas-soċjetà ċivili fil-ftehim ta’ kummerċ ħieles bejn l-UE u l-Indja” (opinjoni fuq inizjattiva proprja)

2012/C 24/10

Relatur: is-Sinjura Madi SHARMA

Nhar l-14 ta’ Settembru 2010, il-Kumitat Ekonomiku u Soċjali Ewropew iddeċieda, b'konformità mal-Artikolu 29(2) tar-Regoli ta’ Proċedura tiegħu, li jfassal opinjoni fuq inizjattiva proprja dwar

Ir-rwol tas-soċjetà ċivili fil-ftehim ta’ kummerċ ħieles bejn l-UE u l-Indja

Is-Sezzjoni Speċjalizzata għar-Relazzjonijiet Esterni, inkarigata sabiex tipprepara l-ħidma tal-Kumitat dwar is-suġġett, adottat l-opinjoni tagħha nhar il-5 ta’ Ottubru 2011.

Matul l-475 sessjoni plenarja tiegħu li saret fis-26 u s-27 ta’ Ottubru 2011 (seduta tas-27 ta’ Ottubru), il-Kumitat Ekonomiku u Soċjali Ewropew adotta din l-opinjoni b'152 vot favur, 3 voti kontra u 5 astensjonijiet.

1.   Konklużjonijiet u rakkomandazzjonijiet

1.1   Il-Kumitat Ekonomiku u Soċjali Ewropew (KESE) jemmen li ftehim ta’ kummerċ ħieles bejn l-UE u l-Indja jista' jkun vantaġġjuż kemm għall-Ewropa kif ukoll għall-Indja, u jista' jwassal għal żjieda fl-iżvilupp, il-kompetittività, il-ġid u l-impjiegi. Il-kummerċ huwa mekkaniżmu importanti għall-appoġġ tal-iżvilupp u t-tnaqqis tal-faqar. Madankollu, l-impatti ekonomiċi, soċjali u ambjentali tiegħu jridu jiġu evalwati bir-reqqa, u b'mod trasparenti u komprensiv fl-interess tal-partijiet kollha. Is-soċjetà ċivili għandha rwol ta’ tmexxija x'taqdi f'dan il-kuntest.

1.2   Il-proċess għan-negozjar ta’ dan il-ftehim ta’ kummerċ ħieles, inkluż l-identifikazzjoni tal-impatti potenzjali tiegħu, għandu bosta nuqqasijiet li jridu jiġu indirizzati miż-żewġ naħat qabel ma jiġi finalizzat il-ftehim ta’ kummerċ ħieles. Id-dokument ta’ pożizzjoni tas-Servizzi tal-Kummissjoni jiddikjara li “għandha tingħata aktar attenzjoni lill-impatti fuq l-impjieg informali” u għandhom jiġu analizzati aktar l-effetti ta’ dan il-ftehim fuq iċ-ċaqliq tal-impjiegi, “li jwassal għal previżjonijiet aktar preċiżi fir-rigward ta’ impatti soċjali oħra bħall-impatt fuq il-faqar, is-saħħa u l-edukazzjoni” (1).

1.3   Il-KESE jfakkar li, skont l-Artikolu 207 tat-Trattat dwar il-Funzjonament tal-Unjoni Ewropea, il-politika kummerċjali komuni tal-UE “għandha titwettaq fil-kuntest tal-prinċipji u l-objettivi tal-azzjoni esterna tal-Unjoni”, u li, skont l-Artikolu 3 tat-Trattat dwar l-Unjoni Ewropea, għandha tikkontribwixxi, fost l-oħrajn, għall-iżvilupp sostenibbli, il-qerda tal-faqar u l-protezzjoni tad-drittijiet tal-bniedem. Il-kummerċ mhuwiex għan fih innifsu.

1.4   Il-KESE jirrakkomanda li jsiru immedjatament studji ġodda li jqisu b'mod dirett l-impatt reali tal-ftehim ta’ kummerċ ħieles fuq is-soċjetà ċivili tal-UE u dik Indjana (b'mod partikolari Mode 4, l-SMEs, id-drittijiet tal-ħaddiema, in-nisa, il-protezzjoni tal-konsumatur, l-ekonomija informali, l-agrikoltura, il-faqar u l-effetti fuq l-aċċessibilità ta’ prodotti bażiċi bħall-mediċini ta’ emerġenza li jsalvaw il-ħajja). Fl-interess tat-trasparenza, dawn l-istudji għandhom jitwettqu ma’ studji akkademiċi pubbliċi u workshops mas-soċjetà ċivili. B'hekk is-sejbiet jistgħu jitqiesu bħala parti min-negozjati, li issa waslu fl-aħħar stadji tagħhom.

1.5   Il-KESE jitlob lill-Kunsill, lill-Parlament u lill-Kummissjoni biex jiżguraw li, qabel ma tikkonkludi ftehim, l-UE:

—	tqis il-fehmiet u t-tħassib tas-soċjetà ċivili fl-UE;

—	tivvaluta l-impatt fuq ix-xenarji possibbli tal-Mode 4 li jkopru l-kwalità u l-kwantità tax-xogħol skont is-settur u l-Istat Membru, f'konsultazzjoni sħiħa mal-imsieħba soċjali;

—	tirrispetta l-obbligi legali tagħha biex tiżgura li l-ftehim ta’ kummerċ ħieles ma jżidx il-faqar;

u li l-ftehim:

—	ikun irregolat minn klawżola effettiva dwar id-drittijiet tal-bniedem b'konformità mal-prattika preċedenti u l-politika ddikjarata tal-UE;

—	jinkludi kapitolu ambizzjuż dwar l-iżvilupp sostenibbli li jinkludi dispożizzjonijiet dwar ix-xogħol u l-ambjent li jkunu jistgħu jiġu infurzati permezz ta’ proċeduri normali għas-soluzzjoni tat-tilwim, b'rimedji effettivi;

—	jibni b'mod partikolari qafas ibbażat fuq id-drittijiet tal-Organizzazzjoni Internazzjonali tax-Xogħol (ILO) għal dawk li huma attivi fl-ekonomija informali,

—	jinkludi klawżola bilaterali dwar salvagwardji soċjali li ma tikkunsidrax biss ir-riskji għall-industrija domestika kemm fl-UE kif ukoll fl-Indja, iżda tikkunsidra wkoll ir-riskji għas-soċjetà, inkluż iċ-ċaqliq tal-ħaddiema.

1.5.1   Il-KESE jirrakkomanda li jiġi stabbilit mekkaniżmu għall-monitoraġġ tas-soċjetà ċivili. Il-mekkaniżmu ta’ monitoraġġ għandu jiġi stabbilit bis-setgħa li jagħmel rakkomandazzjonijiet speċifikament dwar il-ħtieġa li tiġi attivata l-klawżola dwar is-salvagwardji soċjali li għaliha l-awtoritajiet rispettivi għandhom ikunu obbligati li jagħtu tweġiba raġonata. It-taħriġ u l-bini tal-kapaċità għas-soċjetà ċivili għandhom ikunu appoġġjati b'rabta ma’ dan il-monitoraġġ.

1.6   Il-kontenut tal-ftehim ta’ kummerċ ħieles bejn l-UE u l-Indja bħalissa għadu kunfidenzjali u għaldaqstant l-ispeċifiċitajiet tiegħu ma jistgħux jiġu diskussi f'din l-opinjoni.

2.   Daħla

2.1   Ftehim ta’ kummerċ ħieles bejn l-UE u l-Indja għandu jkopri iktar minn għoxrin fil-mija tal-popolazzjoni dinjija, u b'hekk ser ikun wieħed mill-iżjed ftehimiet ta’ kummerċ ħieles importanti fid-dinja. Għandu l-potenzjal li jġib miegħu benefiċċji sinifikanti għas-soċjetà tal-UE u tal-Indja.

2.2   Kemm l-UE, bil-popolazzjoni tagħha li qed tixjieħ u s-swieq saturati, kif ukoll l-Indja, bil-popolazzjoni enormi tagħha u ż-żjieda fl-urbanizzazzjoni, qed jiffaċċjaw sfidi ekonomiċi importanti. Il-liberalizzazzjoni u aktar ftuħ taż-żewġ swieq, fid-dawl tad-differenzi fl-iżvilupp taż-żewġ reġjuni, jistgħu jkunu ta’ benefiċċju għall-popolazzjonijiet taż-żewġ naħat.

2.3   L-organizzazzjonijiet kummerċjali tal-UE u dawk Indjani jirrikonoxxu li jista' jkun hemm xi effetti ta’ ċaqliq. Madankollu, b'iktar ftuħ taż-żewġ swieq u permezz tal-iżvilupp ta’ ħiliet, programmi ta’ taħriġ, it-trasferiment tal-għarfien b'mod reċiproku, l-iżvilupp tal-infrastruttura u dispożizzjonijiet tal-katina tal-provvista u l-kummerċ tal-intrapriżi konġunti bejn l-Indja u l-UE jista' jkun hemm tkabbir kontinwu, aktar kompetittività u aktar impjiegi fuq perjodu ta’ żmien twil. Iċ-Ċentru Ewropew għan-Negozju u t-Teknoloġija (EBTC), li ġie stabbilit biex jipprovdi soluzzjonijiet prattiċi għal negozji li jkunu deħlin fis-suq Indjan, ser jaqdi rwol ewlieni fl-indirizzar ta’ wħud mill-isfidi.

2.4   Il-promozzjoni tal-innovazzjoni permezz ta’ ftehim ta’ kummerċ ħieles tista' tiżgura l-kompetittività futura tal-kumpaniji. Il-kumpaniji Ewropej u Indjani qed jikkooperaw dejjem iżjed fi żviluppi teknoloġiċi f'firxa ta’ setturi. L-Indja għandha forza tax-xogħol irħisa, b'livell għoli ta’ edukazzjoni u b'kapaċità sostanzjali għal riċerka u żvilupp. Madankollu, iż-żewġ partijiet jeħtieġu ambjent li jista' jinkoraġġixxi investiment sostenibbli fl-innovazzjoni. L-esperjenza u l-għarfien espert ta’ kumpaniji tal-UE fl-Indja, u ta’ kumpaniji Indjani fl-UE, jistgħu jkunu ta’ kontribut importanti sabiex jiġu ssodisfati dawn il-ħtiġijiet.

2.5   Il-ftehim ta’ kummerċ ħieles għandu wkoll ramifikazzjonijiet importanti għall-investiment barrani. Mill-1991 'l hawn, l-Indja ilha tilliberalizza u tissemplifika r-reġim ta’ investiment dirett barrani sabiex tiġbed iktar investiment, u dan wassal għal flussi akbar ta’ investiment dirett barrani lejn il-pajjiż. Il-ftehim ta’ kummerċ ħieles għandu jibni fuq dan il-pedament billi jipprovdi lill-kumpaniji tal-UE aċċess għas-suq u sigurtà legali (2). Fil-kuntest ġdid maħluq mill-ftehimiet ta’ kummerċ ħieles jeħtieġ li jiġu valutati b'attenzjoni l-effetti fl-Indja tal-ftuħ għal investimenti barranin diretti u hemm bżonn li jiġi adottat approċċ gradwali għal dan.

2.6   Din l-opinjoni ma tħarisx lejn il-benefiċċji ekonomiċi potenzjali tal-ftehim ta’ kummerċ ħieles. L-opinjoni tikkonċerna l-effetti soċjali u ambjentali possibbli tiegħu fuq l-UE, speċjalment f'termini tal-Mode 4 u għall-ifqar gruppi tas-soċjetà Indjana. Dawn l-impatti huma element importanti tad-diliġenza dovuta u tal-protezzjoni tal-interessi tan-negozji tal-UE. Ir-responsabbiltà soċjali korporattiva u l-kwistjonijiet dwar ix-xogħol u d-drittijiet tal-ħaddiema jmorru lil hinn mill-fruntieri tal-Ewropa għall-kumpaniji tal-UE li jinnegozjaw barra minn pajjiżhom.

3.   Il-proċess tan-negozjar

3.1   In-negozjaturi kkonsultaw ma’ negozji kbar kemm fl-UE kif ukoll fl-Indja. Madankollu l-KESE, bħala l-korp konsultattiv għas-soċjetà ċivili kollha, jinsab imħasseb li n-negozjaturi mhumiex qed jikkonsultaw mal-partijiet interessati soċjetali kollha fuq bażi ugwali u jħeġġeġ lill-KE biex tikkunsidra bis-sħiħ l-opinjonijiet taż-żewġ naħat. Jitlob lill-KE biex tikkonsulta mal-SMEs dwar l-impatti potenzjali; mat-trejdjunjins dwar in-nuqqas ta’ ċarezza fir-rigward tal-garanziji tax-xogħol u l-Mode 4; mal-gruppi tal-konsumaturi u s-setturi agrikoli dwar is-sigurtà u s-sikurezza tal-ikel u l-ekonomija informali fl-Indja.

3.2   Ħafna NGOs u trejdjunjins, kemm mill-UE kif ukoll mill-Indja, flimkien ma’ Fondazzjonijiet tal-UE u negozji informali Indjani, esprimew it-tħassib tagħhom kemm dwar l-effetti potenzjalment negattivi li jistgħu jinħolqu mill-ftehimiet ta’ kummerċ ħieles kif ukoll mill-mod kif jitmexxew dawn in-negozjati (3). Filwaqt li jirrikonoxxi l-importanza tal-kunfidenzjalità f'negozjati kummerċjali, għal raġunijiet daqstant importanti ta’ trasparenza, il-KESE jħeġġeġ lill-KE biex tiċċara kwalunkwe ekwivoku, billi tippubblika l-proposti tagħha dwar dawn il-kwistjonijiet.

3.3   Il-KESE jemmen li l-kummerċ ma jistax ma jkunx wieħed mill-kompetenzi tas-Servizz Ewropew għall-Azzjoni Esterna. Il-koerenza tal-politika Ewropea hija essenzjali biex jinżammu l-valuri u l-prinċipji Ewropej. Il-Kumitat jirrakkomanda li d-Direttorati Ġenerali rilevanti kollha jinżammu infurmati matul in-negozjati.

4.   Valutazzjoni tal-impatt dwar is-sostenibbiltà

4.1   Il-KE kkummissjonat valutazzjoni tal-impatt dwar is-sostenibbiltà minn konsulenti indipendenti, li taw ir-rapporti tagħhom fl-2009 (4). Din il-valutazzjoni tal-impatt dwar is-sostenibbiltà stmat li, l-impatti soċjali tal-ftehim ta’ kummerċ ħieles ikunu negliġibbli għall-UE, bl-ebda impatt fuq il-pagi, u ftit li xejn ċaqliq tal-impjiegi (5), filwaqt li għall-Indja għandu jkun hemm żjieda ta’ 1,7 % fil-pagi ta’ ħaddiema b'ħiliet speċjalizzati u dawk mingħajr ħiliet fil-perjodu qasir, u żjieda ta’ 1,6 % fil-perjodu fit-tul, kif ukoll xi ċaqliq ta’ impjiegi fid-direzzjoni ta’ xogħlijiet imħallsin aħjar (6).

4.2   Il-KE tagħti importanza kbira lil din il-valutazzjoni hija u tenfasizza l-benefiċċji ġenerali tal-ftehim ta’ kummerċ ħieles (7). Madankollu huwa importanti li wieħed jinnota li l-istess valutazzjoni tal-impatt dwar is-sostenibbiltà twissi wkoll dwar ir-riskji soċjali u ambjentali potenzjali.

4.3   It-trejdjunjins tal-UE esprimew tħassib dwar id-drittjiet tax-xogħol fl-UE u jitolbu li ssir valutazzjoni tal-impatt dwar ix-xenarji possibbli tal-Mode 4 qabel ma jiġu konklużi n-negozjati. Tali valutazzjoni għandha tkopri l-impatt tal-kwalità u l-kwantità tax-xogħol skont is-settur u l-Istat Membru. Għandha ssir f'konsultazzjoni mal-imsieħba soċjali, titwettaq qabel u wara l-introduzzjoni tal-ftehim ta’ kummerċ ħieles u tipprovdi rakkomandazzjonijiet vinkolanti dwar il-prevenzjoni jew il-mitigazzjoni ta’ kwalunkwe impatti negattivi li jkunu ġew identifikati.

4.4   Il-valutazzjoni tal-impatt dwar is-sostenibbiltà tiddeskrivi l-effetti tal-fethim ta’ kummerċ ħieles fuq l-istandards u l-kundizzjonijiet tax-xogħol fl-Indja bħala “mhux ċerti”. Fil-każ tal-Indja, fejn, skont l-istatistika uffiċjali tal-gvern, madwar 90 % tal-ekonomija tal-pajjiż hija informali (jew mhux organizzata), ċifra li hija mistennija tibqa' ġeneralment stabbli fil-futur qarib (8). Skont iċ-ċifri tal-ILO/WTO, dawk fis-settur informali jgħixu b'inqas minn $ 2 kuljum (9). Il-maġġoranza tan-nisa (iktar minn 95 %) fil-forza tax-xogħol huma fis-settur informali u huma fir-riskju b'mod mhux proporzjonali.

4.5   Il-valutazzjoni tal-impatt dwar is-sostenibbiltà tenfasizza l-effetti potenzjalment negattivi fuq l-ambjent, u tinnota li aktarx ikun hemm effetti moderatament negattivi fuq l-atmosfera (10), il-kwalità tal-art (11), il-bijodiversità (12) u l-kwalità tal-ilma (13). Il-KESE jaħseb li għandu jingħata kas tat-twissijiet tal-valutazzjoni tal-impatt dwar is-sostenibbiltà.

4.6   Il-metodoloġija tal-valutazzjoni tal-impatt dwar is-sostenibbiltà mhijiex biżżejjed biex jiġu identifikati l-impatti reali. L-enfasi primarja tal-valutazzjoni tal-impatt dwar is-sostenibbiltà kienet fuq l-ekonomija formali, li għaliha l-mudellar ekonomiku huwa relattivament sempliċi (14). B'kuntrast ma’ dan, l-analiżi tagħha tal-effetti soċjali u ambjentali tal-ftehim ta’ kummerċ ħieles hija bbażata fuq metodoloġija kwalitattiva inqas trasparenti. Il-valutazzjoni tal-impatt dwar is-sostenibbiltà ma tanalizzax b'mod tajjeb l-impatt fuq l-emissjonijiet tal-karbonju, is-sigurtà tal-konsumatur jew is-sigurtà tal-ikel.

4.7   Skont id-dokument ta’ pożizzjoni tas-Servizzi tal-Kummissjoni, setgħet tingħata aktar attenzjoni lill-impatti tal-ftehim dwar ix-xogħol deċenti, l-impjieg informali u ċ-ċaqliq tal-impjiegi. Dan jippermetti “previżjonijiet aktar preċiżi dwar l-impatti soċjali bħall-impatti fuq il-faqar, is-saħħa u l-edukazzjoni” (15).

4.8   Sorprendentement, il-valutazzjoni tal-impatt dwar is-sostenibbiltà ma tindirizzax il-ħafna studji l-oħra li enfasizzaw il-konsegwenzi potenzjalment severi tal-ftehim ta’ kummerċ ħieles fl-Indja (16), wisq anqas it-tħassib tal-UE b'mod partikolari dwar il-konsegwenzi tal-Mode 4 fuq l-impjiegi fl-UE.

4.9   Reċentement il-KESE adotta opinjoni dwar il-valutazzjonijiet tal-impatt dwar is-sostenibbiltà li tistabbilixxi linji gwida għal metodoloġija tal-aqwa prattika li għandha tintuża fil-valutazzjoni tal-impatt sħiħ ta’ ftehim ta’ kummerċ ħieles (17).

4.10   Il-KESE jirrakkomanda li jsiru studji ġodda li jqisu b'mod dirett l-impatt tal-ftehim ta’ kummerċ ħieles fuq is-soċjetà Ewropea u dik Indjana, inkluż b'mod partikolari id-drittijiet tal-ħaddiema, il-Mode 4, in-nisa, il-protezzjoni tal-konsumatur, l-SMEs, l-ekonomija informali, l-ambjent, l-agrikoltura (inkluża s-sigurtà tal-ikel), il-faqar u t-tibdil fil-klima. Dawn l-istudji ġodda għandhom isiru ma’ studji akkademiċi pubbliċi indipendenti u workshops.

4.11   Xejn minn dan ma jfisser li l-ftehim ta’ kummerċ ħieles ser neċessarjament ikollu impatt negattiv. Iżda tal-inqas iressaq il-każ prima facie li x'aktarx il-ftehim ta’ kummerċ ħieles jista' jkollu dan l-impatt. Dan il-fatt waħdu huwa biżżejjed biex iwassal għal aktar studji mill-KE, b'mod partikolari meta wieħed iqis li, kif ser jiġi diskuss iktar 'il quddiem, l-UE għandha responsabbiltà legali li tevalwa l-impatti tal-politiki esterni tagħha f'darha stess, u fuq l-oħrajn.

5.   Ir-responsabbiltajiet tal-UE

5.1   Hija r-responsabbiltà ewlenija ta’ gvern li qed jinnegozja l-liberalizzazzjoni tal-kummerċ li jqis l-impatti ekonomiċi u soċjali tal-politiki tiegħu. M'hemm l-ebda dubju li l-Indja hija primarjament responsabbli għall-effetti tal-politiki tagħha fuq il-popolazzjoni tagħha. Il-KESE jirrikonoxxi l-isfidi li qed tiffaċċja l-KE fin-negozjati mal-Indja, li bir-raġun temmen li għandha tindirizza l-kwistjonijiet tad-drittijiet tal-bniedem, l-istandards tax-xogħol, l-iżvilupp sostenibbli u s-soċjetà ċivili tagħha bil-mod tagħha. Iżda dan ma jfissirx li l-UE m'għandhiex responsabbiltà indipendenti f'dan ir-rigward. Dan huwa tabilħaqq obbligu legali.

5.1.1   B'konformità mal-Artikolu 207 tat-Trattat dwar il-Funzjonament tal-Unjoni Ewropea (TFUE), il-politiki kummerċjali u tal-iżvilupp tal-UE għandhom jitwettqu fil-kuntest tal-prinċipji u l-objettivi tal-azzjoni esterna tal-Unjoni. Dawn huma stabbiliti fl-Artikolu 21 tat-TUE u jinkludu dan li ġej bħala prinċipji:

l-universalità u l-indiviżibbiltà tad-drittijiet tal-bniedem u l-libertajiet fundamentali, ir-rispett għad-dinjità tal-bniedem, il-prinċipji tal-ugwaljanza u s-solidarjetà, u r-rispett għall-prinċipji tal-Karta tan-Nazzjonijiet Uniti u tad-dritt internazzjonali.

u bħala objettivi:

tagħti appoġġ għall-iżvilupp sostenibbli fuq il-pjan ekonomiku, soċjali u ambjentali tal-pajjiżi li qed jiżviluppaw, bil-għan primarju li jinqered il-faqar.

5.2   Il-KESE jappella lill-KE biex tikkonforma mal-obbligi legali tagħha u tassigura li l-ftehim ta’ kummerċ ħieles bejn l-UE u l-Indja jkun konformi mad-drittijiet tal-bniedem u ma jdgħajjifx l-isforzi biex jitrawwem żvilupp ekonomiku, soċjali u ambjentali sostenibbli u biex jinqered il-faqar. Huwa jisħaq fuq l-importanza tal-ħolqien ta’ qafas tal-ILO imsejjes fuq id-drittijiet għal kull min huwa attiv fl-ekonomija informali.

6.   Il-monitoraġġ u l-aġġustament tal-ftehim ta’ kummerċ ħieles

6.1   L-UE trid tiżgura li l-politiki tagħha ma jkollhomx effetti negattivi fuq il-faqar u jikkontribwixxu għall-qerda tiegħu. Dan l-obbligu jista' jiġi ssodisfat billi jkun hemm klawżoli fil-ftehim ta’ kummerċ ħieles li taħthom il-liberalizzazzjoni tal-kummerċ ipprovduta fil-ftehim tkun tista' tiġi modifikata fil-każ li dawn l-effetti jibdew joħorġu fid-dieher, u billi jiġi stabbilit mekkaniżmu ta’ monitoraġġ effettiv li abbażi tiegħu dawn il-klawżoli jkunu jistgħu jiġu attivati.

6.2   Klawżola dwar id-drittijiet tal-bniedem

6.2.1   L-UE hija magħrufa li tinkludi dispożizzjonijiet fil-ftehimiet bilaterali tagħha biex tassigura li l-ftehimiet ma jdgħajjfux l-objettivi soċjali. Mill-1995 'l hawn l-UE kellha politika li tinkludi klawżola dwar id-drittijiet tal-bniedem f'kull ftehim ta’ kummerċ u ta’ kooperazzjoni ma’ pajjiżi terzi (18). Reċentement, ġiet żviluppata prattika li l-ftehimiet li jsiru wara jiġu soġġetti għal klawżoli tad-drittijiet tal-bniedem fi ftehimiet qafas eżistenti. Din il-prattika tista' tkun legalment effettiva, skont il-mod kif tkun miktuba l-klawżola oriġinali dwar id-drittijiet tal-bniedem, u kif tkun miktuba l-klawżola li “tgħaqqad” fl-aħħar ftehim.

6.2.2   Huwa essenzjali li dan il-ftehim ta’ kummerċ ħieles ikun soġġett għal klawżola effettiva dwar id-drittijiet tal-bniedem, indipendentement minn kif dan jinkiseb. Il-Ftehim ta’ Kooperazzjoni bejn il-KE u l-Indja tal-1994 jinkludi klawżola dwar id-drittijiet tal-bniedem, iżda din hija klawżola li kienet tintuża fil-bidu. Kif qalet il-Qorti tal-Ġustizzja tal-Unjoni Ewropea, il-funzjoni ta’ din il-klawżola hija li tippermetti s-sospenzjoni tal-Ftehim ta’ Kooperazzjoni (19). Ma tippermettix is-sospensjoni ta’ ftehimiet oħra, bħall-ftehim ta’ kummerċ ħieles (20). Huwa essenzjali li, kemm jekk permezz ta’ klawżola ġdida dwar id-drittijiet tal-bniedem jew permezz ta’ klawżola li tgħaqqad imfassla bir-reqqa, il-ftehim ta’ kummerċ ħieles ikun konformi mal-politika ddikjarata tal-UE dwar il-klawżoli dwar id-drittijiet tal-bniedem.

6.2.3   Il-KESE jenfasizza li huwa essenzjali li, kemm jekk permezz ta’ klawżola ġdida dwar id-drittijiet tal-bniedem jew permezz ta’ klawżola li tgħaqqad imfassla bir-reqqa, dan il-ftehim ta’ kummerċ ħieles ikun konformi mal-politika ddikjarata tal-UE dwar il-klawżoli dwar id-drittijiet tal-bniedem. Din il-pożizzjoni ġiet ukoll rakkomandata mill-Parlament Ewropew (21).

6.3   Dispożizzjonijiet dwar l-iżvilupp sostenibbli

6.3.1   Huwa tal-istess importanza li l-aqwa prattika tal-UE fir-rigward tal-inklużjoni tal-istandards ambjentali u tax-xogħol fil-ftehimiet ta’ kummerċ ħieles titkompla u tissaħħaħ. Kemm il-ftehim ta’ kummerċ ħieles bejn l-UE u l-Korea kif ukoll il-Ftehim ta’ Sħubija Ekonomika bejn il-Cariforum u l-UE jinkludu dispożizzjonijiet li jesiġu li l-partijiet jassiguraw li jiġu rrispettati l-istandards ewlenin tax-xogħol tal-ILO (standard assolut) u li ma jitnaqqsux il-livelli attwali ta’ ħarsien ambjentali u protezzjoni tal-impjiegi (standard relattiv), kif ukoll dispożizzjonijiet oħra relatati.

6.3.2   Il-KESE jilqa' l-impenn tal-Kummissarju de Gucht li esprima l-impenn li jrid jittieħed fir-rigward tal-kapitoli soċjali u ambjentali (22). Madankollu, jappella wkoll lill-KE biex tassigura li, b'differenza mid-dispożizzjonijiet fil-ftehimiet imsemmija hawn fuq, dawn id-dispożizzjonijiet jiġu akkumpanjati mill-istess miżuri ta’ infurzar b'saħħithom li huma disponibbli għal ksur ieħor f'partijiet oħra tal-ftehim ta’ kummerċ ħieles jew pereżempju dispożizzjonijiet ekwivalenti fil-ftehimiet ta’ kummerċ ħieles tal-Istati Uniti (23). Il-KESE jitlob ukoll lill-KE biex toħloq inċentivi permezz ta’ programmi ta’ kooperazzjoni jew mekkaniżmi simili, appoġġjati minn sistema ta’ multi effettivi għall-ksur ta’ dawn id-dispożizzjonijiet, kif ġie rrakkomandat mill-Parlament Ewropew (24).

6.4   Il-KE għandha tinkludi dispożizzjonijiet infurzabbli dwar l-impjiegi u l-ambjent fil-ftehim ta’ kummerċ ħieles bejn l-UE u l-Indja, li jkunu infurzabbli fuq iż-żewġ naħat permezz tal-proċeduri normali ta’ riżoluzzjoni tat-tilwim, b'rimedji li jinkludu s-sospensjoni tal-obbligi kummerċjali kif ukoll multi.

7.   Klawżola dwar is-salvagwardji soċjali

7.1   Il-ftehimiet ta’ kummerċ ħieles kollha jinkludu klawżoli ta’ salvagwardja li jippermettu li l-liberalizzazzjoni tal-kummerċ tiġi sospiża fil-każ ta’ ħsara jew xkiel għall-industrija domestika. Huwa mistenni li dan il-ftehim ta’ kummerċ ħieles jinkludi dispożizzjonijiet f'dan ir-rigward. Madankollu, dawn id-dispożizzjonijiet iridu jkunu immirati lejn ir-riskji inkwistjoni.

7.2   Il-KESE jitlob lill-KE biex tiżgura l-inklużjoni ta’ klawżola bilaterali dwar is-salvagwardji soċjali li tqis mhux biss ir-riskji għall-industrija domestika, kemm fl-UE kif ukoll fl-Indja, iżda wkoll ir-riskji għas-soċjetà, inkluż iċ-ċaqliq tal-impjiegi. Din il-klawżola għandha tkun imfassla fuq l-Artikolu 25(2)(b) tal-Ftehim ta’ Sħubija Ekonomika bejn il-il-Cariforum u l-UE li jiddikjara li tista' tittieħed miżura ta’ salvagwardja meta prodott ikun qed jiġi importat fit-territorju tal-Parti l-oħra fi kwantitajiet tant kbar u taħt kundizzjonijiet li jikkawżaw jew jheddu li jikkawżaw disturbi f'settur tal-ekonomija, .

8.   Mekkaniżmu ta’ monitoraġġ tas-soċjetà ċivili

8.1   Is-soċjetajiet ċivili tal-UE u tal-Indja huma organizzati ħafna u proattivi. Ikun ta’ vantaġġ għall-awtoritajiet taż-żewġ naħat li jiġi pprovdut mekkaniżmu biex jiżdiedu t-trasparenza u l-konsultazzjoni, u dan itaffi wkoll il-biża' billi jiżgura li s-soċjetà ċivili jkollha aċċess dirett għal dawk li jieħdu d-deċiżjonijiet.

8.2   Il-KESE jirrakkomanda li jiġi stabbilit mekkaniżmu ta’ monitoraġġ tas-soċjetà ċivili li jinkludi atturi min-negozji, mit-trejdjunjins, mill-NGOs, mid-dinja akkademika, u oħrajn, kif inhu rrakkomandat fil-valutazzjoni tal-impatt dwar is-sostenibbiltà. Il-KESE jista' jkun parti minn dan il-proċess (25). Dan jista' jiġi stabbilit fuq il-mudell tal-ftehim ta’ kummerċ ħieles bejn l-UE u l-Korea jew fuq il-Ftehim ta’ Sħubija Ekonomika bejn il-Cariforum u l-UE, li għandu firxa ta’ partijiet interessati mis-soċjetà ċivili, imħarrġa u ffinanzjati biex jipprovdu mekkaniżmu ta’ monitoraġġ effettiv (26).

8.3   Kemm il-valutazzjoni tal-impatt dwar is-sostenibbiltà kif ukoll id-dokument ta’ pożizzjoni tas-Servizzi tal-KE jirrakkomandaw mekkaniżmu ta’ monitoraġġ (27).

8.3.1   Mekkaniżmu ta’ monitoraġġ bħal dan għandu jkollu wkoll funzjoni konkreta f'relazzjoni mal-klawżola dwar is-salvagwardji soċjali. Normalment, l-applikazzjoni effettiva tal-klawżoli ta’ salvagwardja tiddependi minn ċertu ammont ta’ organizzazzjoni tal-industrija milquta. Ovvjament dan huwa ħafna iżjed diffiċli fil-każ tal-ekonomija informali.

8.3.2   Il-KESE jirrakkomanda li l-mekkaniżmu ta’ monitoraġġ tas-soċjetà ċivili jingħata s-setgħa li jagħmel rakkomandazzjonijiet speċifikament dwar il-ħtieġa li tiġi attivata l-klawżola dwar is-salvagwardji soċjali li dwarha l-awtoritajiet rispettivi għandhom ikunu obbligati jagħtu tweġiba raġonata.

---

(1)  Id-dokument ta’ pożizzjoni tas-Serizzi tal-KE – Valutazzjoni tal-impatt għas-sostenibbiltà ta’ ftehim ta’ kummerċ ħieles bejn l-UE u l-Indja, 31.5.2010.

(2)  ĠU C 318, 29.10.2011, p. 150.

(3)  L-istudji jenfasizzaw id-diffikultajiet li jirriżultaw mill-effetti tad-dispożizzjonijiet tat-TRIPS-plus IPR, il-liberalizzazzjoni u d-deregolazzjoni tas-servizzi finanzjarji, il-liberalizzazzjoni tal-kummerċ fil-merkanzija, fis-settur agrikolu, id-dħul ta’ katini kummerċjali maġġuri, il-liberalizzazzjoni tal-investiment u l-prattiki tal-akkwist tal-gvernijiet, il-projbizzjonijiet tar-restrizzjonijiet fuq l-esportazzjonijiet. Ara, pereżempju, S Polaski et al, India's Trade Policy Choices: Managing Diverse Challenges (Carnegie, 2009), S Powell, The EU India FTA: Initial Observations from a Development Perspective (Traidcraft, 2008), C Wichterich, Trade Liberalisation, Gender Equality, Policy Space: The Case of the Contested EU-India FTA (WIDE, 2009), K Singh, India-EU FTA: Should India Open Up Banking Sector? Special Report (Delhi, 2009), CEO/India FDI Watch, Trade Invaders: How Big Business is Driving the EU-India FTA Negotiations (2010).Special Report (Delhi, 2009), CEO/India FDI Watch, Trade Invaders: How Big Business is Driving the EU-India FTA Negotiations (2010).

(4)  ECORYS, CUTS, Centad, Trade SIA FTA EU and India – TRADE07/C1/C01, 18/05/2009.

(5)  ibid, p.17-18. Huwa stmat li jkun hemm ċaqliq tal-impjiegi ta’ madwar 250-360 għal kull 100 000.

(6)  ibid, iċ-ċaqliq tal-impjiegi huwa stmat li jilħaq bejn 1 830 u 2 650 għal kull 100 000.

(7)  Ittra tas-16 ta’ Frar 2011 tal-Kummissarju De Gucht lill-MEPs.

(8)  Kummisssjoni Nazzjonali għall-Intrapriżi fis-Settur Mhux Organizzat, The Challenge of Employment in India: An Informal Economy Perspective, Volume 1, Main Report (New Delhi, April 2009), p. 2.

(9)  Bacchetta et al, Globalization and Informal Jobs in Developing Countries (ILO/WTO: Geneva, 2009).

(10)  Ara nota 4 f'qiegħ il-paġna, p277 (VIS tal-2009 – ara nota 4 f'qiegħ il-paġna għaċ-ċitazzjoni kollha).

(11)  ibid, p. 278.

(12)  ibid, p. 279.

(13)  ibid, p. 280.

(14)  ibid, p. 51.

(15)  Ara nota 1 f'qiegħ il-paġna.

(16)  Ara nota 4 f'qiegħ il-paġna.

(17)  KESE, Valutazzjonijiet tal-impatt għas-sostenibbiltà (VIS) u l-politika kummerċjali tal-Unjoni Ewropea, 5/5/2011, ĠU C 218, 23.7.2011, p. 14.

(18)  Komunikazzjoni mill-KE dwar l-inklużjoni tar-rispett għall-prinċipji tad-demokrazija u d-drittijiet tal-bniedem fil-ftehimiet ta’ kummerċ ħieles bejn il-Komunità u pajjiżi terzi, COM(1995) 216 (mhux disponibbli bil-Malti).

(19)  Każ C-268/1994, Portugall v Kunsill [1996] ECR I-6177, para 27.

(20)  L Bartels, Human Rights Conditionality in the EU's International Agreements (Oxford: OUP, 2005), 255. Is-sitwazzjoni hija ovvjament differenti għall-ftehimiet li l-klawżola tal-elementi essenzjali hija akkumpanjata minn “klawżola ta’ non eżekuzzjoni” li tipprovdi għal “miżuri adatti”.

(21)  Ir-Riżoluzzjoni tal-PE tas-26 ta’ Marzu 2009, para. 43, li tenfasizza li “[i]d-drittijiet tal-bniedem u l-klawżoli tad-demokrazija jikkostitwixxu element essenzjali tal-FTA”. Ara wkoll il-politika ġenerali riflessa fir-Riżoluzzjoni tal-PE tal-11 ta’ Mejju 2011 li fiha l-PE “jappoġġa bil-qawwa l-prattika tal-inklużjoni ta’ klawżoli vinkolanti dwar id-drittijiet tal-bniedem fil-ftehimiet internazzjonali kollha tal-UE, b'mekkaniżmu ta’ konsultazzjoni ċar u preċiż imfassal fuq l-Artikolu 96 tal-Ftehim ta’ Cotonou” u r-Riżoluzzjoni tal-PE dwar id-drittijiet tal-bniedem u l-klawżola tad-demokrazija fil-ftehimiet tal-UE ((2005/2057(INI)).

(22)  Ara nota 7 f'qiegħ il-paġna.

(23)  Pereżempju Artikolu 17(2)(b) tal-ftehim ta’ kummerċ ħieles bejn l-Istati Uniti u l-Ġordan.

(24)  Riżoluzzjoni tal-PE tal-25 ta’ Novembru 2010 dwar id-drittijiet tal-bniedem u l-istandards soċjali u ambjentali fil-ftehimiet għall-kummerċ internazzjonali, para. 2.

(25)  Ara nota 3 f'qiegħ il-paġna, pp. 275-280.

(26)  Ara nota 18 f'qiegħ il-paġna.

(27)  Ara nota 4 f'qiegħ il-paġna, p.288; ara nota 1 f'qiegħ il-paġna, p. 2.

---