15.1.2016   

MT

Il-Ġurnal Uffiċjali tal-Unjoni Ewropea

C 13/63

Relatur:

is-Sur Filip HAMRO-DROTZ

Korelatur:

is-Sur Pierre GENDRE

1.1.

L-UE għandha tiżviluppa mill-aktar fis possibbli strateġija komprensiva u koerenti fuq perjodu ta’ ħames snin kontra l-korruzzjoni, li tinkludi pjan ta’ azzjoni, approvata mill-presidenti tal-Kummissjoni Ewropea, tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill Ewropew. Il-presidenzi tal-UE u l-istituzzjonijiet tal-UE għandhom jieħdu l-impenn li jinkludu objettivi ċari kontra l-korruzzjoni fil-programmi tagħhom, kif ukoll fil-kooperazzjoni interistituzzjonali. Għandu jkollhom aġenda li tħares ‘il quddiem u għandhom jiffokaw fuq kwistjonijiet trasversali kontra l-korruzzjoni fi ħdan l-UE u fir-relazzjonijiet esterni tal-UE, fuq żieda fl-appoġġ lill-Istati Membri u kooperazzjoni transnazzjonali msaħħa kif ukoll fuq it-titjib tal-integrità tal-istituzzjonijiet u fuq il-protezzjoni tal-interessi finanzjarji tal-UE. Il-promozzjoni tat-trasparenza u l-prevenzjoni tal-korruzzjoni għandhom ikunu objettivi ewlenin tal-politiki kollha tal-UE. L-istrateġija għandha tqis ir-rakkomandazzjonijiet li saru f’din l-opinjoni.

1.1.1.

L-ewwel prijorità għandha tkun li l-Istati Membri jiġu appoġġati fl-isforzi tagħhom biex jimplimentaw u jinfurzaw strumenti nazzjonali, internazzjonali u Ewropej eżistenti.

1.1.2.

Il-progress relatat mal-istrateġija għandu jiġi rivedut bħala parti mill-eżerċizzju tas-Semestru Ewropew, waqt li jitqiesu r-rapporti kontra l-korruzzjoni u l-istħarriġ regolari tal-Kummissjoni. Il-prevalenza tal-korruzzjoni għandha titqies ukoll fil-monitoraġġ tal-UE dwar kif l-istat tad-dritt jiġi rispettat fl-Istati Membri, u indirizzat b’mod speċifiku bħala parti mill-kondizzjonalità tal-programmi ta’ appoġġ ekonomiku miftiehma mal-Istati Membri u l-pajjiżi terzi.

1.2.

Il-kooperazzjoni transnazzjonali msaħħa u inklużiva kontra l-korruzzjoni għandha tkun il-kunċett ewlieni tal-istrateġija:

1.2.1.

Il-Kummissjoni Ewropea u l-Istati Membri tal-UE għandhom isaħħu l-kooperazzjoni transnazzjonali kontra l-korruzzjoni fil-kuntest tal-Istrateġija Ewropea ta’ Sigurtà Interna 2015-2020 imġedda, COM(2015)185, isaħħu l-koordinazzjoni fost il-korpi rilevanti (OLAF, Eurojust, Europol, l-Ombudsman, il-Qorti tal-Awdituri) u jiżguraw ġestjoni effettiva tan-Netwerk Ewropew Kontra l-Korruzzjoni (EACN). Huma għandhom jespandu l-iskambju tal-aħjar prattiki u jsaħħu l-koordinazzjoni u l-kooperazzjoni bejn il-prosekuturi pubbliċi nazzjonali fil-każijiet kriminali transkonfinali, pereżempju fl-irkupru u r-ripatrijazzjoni tal-assi kriminali.

1.2.2.

Il-Kunsill Ewropew għandu rwol prinċipali ta’ tmexxija u jista’ jixpruna l-ġlieda kontra l-korruzzjoni billi:

1.2.3.

Is-Summit Soċjali Tripartitiku għandu, abbażi tal-Artikoli 152-155 tat-TFUE, iqis kif id-djalogu soċjali kemm fil-livell orizzontali kif ukoll f’dak settorjali jista’ jikkontribwixxi għall-isforzi ta’ prevenzjoni u l-ġlieda kontra l-korruzzjoni.

1.2.4.

Għandhom jissaħħu l-konsultazzjoni u l-involviment tas-soċjetà ċivili, abbażi tal-Artikolu 11 tat-TFUE, kif ukoll tal-Kumitat Ekonomiku u Soċjali Ewropew u tal-Kumitat Ewropew tar-Reġjuni, fir-rigward tal-inizjattivi tal-UE kontra l-korruzzjoni.

1.2.5.

L-istituzzjonijiet tal-UE u l-korpi rilevanti għandhom, f’kooperazzjoni mal-Istati Membri, jintensifikaw l-azzjonijiet biex iqajmu kuxjenza fost il-pubbliku dwar kif iċ-ċittadini jistgħu jiġu involuti fil-ġlieda kontra l-korruzzjoni, waqt li jiġu enfasizzati d-drittijiet u r-rimedji disponibbli taħt il-liġi tal-UE. Tkun meħtieġa kampanja ta’ informazzjoni mmirata lejn il-midja tal-massa, pereżempju biex jiġu ċċarati l-mezzi disponibbli għaċ-ċittadini biex jiġu rrappurtati s-suspett ta’ korruzzjoni u l-użu ħażin tal-fondi tal-UE. Dan għandu jmur id f’id ma’ trasparenza akbar dwar kif qed jintefqu l-fondi.

1.3.

L-UE għandha, minbarra l-miżuri leġiżlattivi, tniedi u tappoġġja miżuri alternattivi biex jiġu promossi l-adozzjoni u l-implimentazzjoni ta’ konformità, kif ukoll kodiċijiet u standards kontra t-tixħim u l-korruzzjoni f’kumpaniji individwali, f’konformità ma’ strumenti u linji gwida internazzjonali, settorjali u Ewropej. Il-kunċett ta’ involviment trasparenti u inklużiv tal-partijiet interessati rilevanti, inklużi l-impjegati, jista’ jkun parti mill-implimentazzjoni ta’ kodiċi ta’ etika (li jinkludi wkoll dispożizzjonijiet dwar żvelar ta’ informazzjoni protetta) mill-kumpanija individwali. Il-kumpaniji madwar id-dinja għandhom ikunu obbligati jkollhom sistema ta’ ġestjoni kontra l-korruzzjoni li għandha tintgħażel għall-proġetti li jkunu rċevew fondi tal-UE.

1.3.1.

L-UE għandha tuża wkoll it-tiġdid tal-Istrateġija tal-UE dwar ir-Responsabbiltà Korporattiva sabiex, bl-għajnuna tal-assoċjazzjonijiet tan-negozji, l-imsieħba soċjali u dawk kummerċjali, teżamina kif jistgħu jinxterdu b’mod wiesa’ l-aħjar prattiki dwar il-governanza u l-etika korporattivi.

1.3.2.

Il-Kumitat jilqa’ d-direttiva reċenti dwar ir-rappurtar mhux finanzjarju, li tobbliga lill-kumpaniji kbar tal-UE li jħejju rapporti dwar l-istandards tagħhom ta’ konformità u dawk etiċi. Din għandha tħeġġeġ lill-kumpaniji biex jiżguraw li l-istandards kontra l-korruzzjoni, inklużi mekkaniżmi ta’ twissija adegwati, jkunu mħarsa tul il-katina tal-provvista tagħhom u li anke l-intrapriżi ż-żgħar u ta’ daqs medju jadottaw miżuri proporzjonati.

1.3.2.1.

Dan jikkonċerna b’mod partikolari l-provvista ta’ riżorsi naturali li ħafna drabi jkunu sors ta’ vulnerabbiltà għall-korruzzjoni. L-UE tista’ tibni fuq l-aħjar prattiki fis-settur tal-forestrija u l-approċċi regolatorji għall-minerali ta’ kunflitt fl-Istati Uniti. F’dan il-kuntest, il-Kummissjoni Ewropea għandha tiżgura approċċ konsistenti fir-reviżjoni tal-istrateġija tagħha dwar il-materja prima. Għandha taħdem ukoll ma’ rappreżentanti tan-negozju fil-livell Ewropew biex tiżviluppa approċċ koerenti u konsistenti sabiex tinqered il-korruzzjoni fil-katina tal-provvista.

1.4.

Il-Kummissjoni Ewropea għandha terġa’ teżamina d-direttivi dwar l-akkwist pubbliku, speċifikament biex tara kif jistgħu jittejbu t-trasparenza u l-affidabilità tal-proċeduri. Għandha tissorvelja b’mod proattiv kif l-Istati Membri (anke fil-livell reġjonali u lokali) jimplimentaw id-dispożizzjonijiet eżistenti dwar il-prevenzjoni tal-kunflitti ta’ interess u favoritiżmu u tipprovdi linji gwida aktar dettaljati fejn meħtieġ. Ir-regoli dwar l-akkwist pubbliku għandhom ikopru l-kumpaniji kollha, irrispettivament mill-oriġini.

1.4.1.

Il-Kummissjoni Ewropea għandha tiżgura li jkun hemm mezzi xierqa sabiex tiġi rrapportata l-korruzzjoni fil-proċeduri tal-akkwist pubbliku fil-livell nazzjonali u lokali, u li jkun hemm possibbiltajiet aħjar għal rimedju – inkluż minn partijiet oħra apparti dawk li huma direttament affettwati. L-UE u l-Istati Membri għandhom jippromovu livell għoli ta’ trasparenza f’dawn il-proċeduri. Huwa apprezzat li l-akkwist elettroniku ser isir standard; Għandu jitqajjem għarfien dwar il-fatt li l-informazzjoni dwar il-proċess tal-offerta u l-kuntratti rebbieħa hija disponibbli fuq il-pjattaforma elettronika tal-UE, TED (Tenders Electronic Daily), f’formati li jistgħu jiġu aċċessati u analizzati faċilment.

1.4.2.

Il-kumpaniji li jagħmlu offerti għal kuntratti ta’ akkwist pubbliku għandhom jipprovdu informazzjoni dwar is-sjieda tagħhom, inkluż is-sid benefiċjarju tal-kumpanija. Il-kumpaniji l-kbar li jagħmlu offerti għal kuntratti għandu jkollhom kodiċi soda kontra t-tixħim u kontra l-korruzzjoni (f’konformità mal-istrumenti/linji gwida internazzjonali, Ewropej u settorjali). L-iżvelar tal-informazzjoni għandu jirrispetta l-protezzjoni tas-sigrieti kummerċjali (ara l-Opinjoni tal-KESE INT/145) u m’għandhux jiġi mfixkel minn differenzi fil-leġislazzjoni nazzjonali dwar il-protezzjoni tad-data.

1.4.3.

L-UE għandha tħeġġeġ l-użu ta’ sanzjonijiet, u bħala rikors għal sanzjoni finali, l-esklużjoni minn offerti ta’ akkwist pubbliku, għal tul ta’ żmien proporzjonat, kif ukoll miżuri ekwivalenti għal persuni fis-settur pubbliku, bħala deterrent kontra l-korruzzjoni. Il-Kummissjoni Ewropea, il-Bank Ewropew tal-Investiment u l-Istati Membri tal-UE għandhom joħolqu sistema mifruxa mal-UE ta’ esklużjoni reċiproka li tintegra sistemi ta’ esklużjoni fil-livell Ewropew u dak nazzjonali u li tiżgura li persuni korrotti jiġu pprojbiti milli jipparteċipaw f’offerti pubbliċi fl-UE, kif jipprevedu d-direttivi ta’ akkwist ġodda tal-UE (2014/24 and 25). Il-persuni fis-settur pubbliku għandhom jiffaċċjaw konsegwenzi ekwivalenti. Din l-esklużjoni għandha fuq kollox tiġi kkunsidrata f’każijiet meta kumpanija tkun ġiet kundannata għal għemil ħażin, jew tkun naqset milli tistabbilixxi miżuri preventivi kontra l-korruzzjoni. Is-sistema għandha tagħmel konċessjonijiet għal kumpaniji li jkunu wettqu riformi u ħadu passi xierqa sabiex jipprevjenu milli jseħħu atti korrotti (“awtopulitura”). Għandu jiġi promoss l-użu ta’ “patti tal-integrità” – impenji mill-awtoritajiet pubbliċi u negozji għal standards ogħla ta’ trasparenza u integrità fl-akkwist pubbliku. Jeħtieġ li tingħata attenzjoni aktar stretta lill-imġiba etika u l-obbedjenza f’kumpaniji li huma proprjetà tal-Istat u tal-amministrazzjoni pubblika, kemm fil-livell nazzjonali kif ukoll fil-livell reġjonali/lokali.

1.5.

L-UE għandha ttejjeb it-trasparenza tal-flussi finanzjarji madwar l-UE. Il-leġislazzjoni reċenti biex tittejjeb it-trasparenza tas-sjieda korporattiva bħala parti mir-raba’ Direttiva Kontra l-Ħasil tal-Flus hija pass milqugħ, iżda hemm bżonn ta’ informazzjoni pubblika dwar is-sidien li jibbenefikaw minn trusts u strutturi korporattivi oħrajn. It-trasparenza tal-flussi finanzjarji internazzjonali tittejjeb fuq kollox permezz ta’ rappurtar korporattiv imsaħħaħ, abbażi tal-linji gwida settorjali u internazzjonali u l-leġislazzjoni rilevanti tal-UE li tkun teħtieġ lill-kumpaniji multinazzjonali jirrappurtaw data finanzjarja ewlenija fil-pajjiżi fejn joperaw.

1.5.1.

Il-konformità tal-banek mal-leġislazzjoni applikabbli tal-UE għandha tittejjeb. F’dan il-kuntest, il-Kummissjoni Ewropea u l-Awtorità Bankarja Ewropea għandhom jieħdu rwol aktar attiv biex jiżguraw li n-nuqqasijiet fl-implimentazzjoni tar-regoli fi Stat Membru partikolari ma jdgħajfux is-sistema globali. Il-Kummissjoni Ewropea għandha wkoll tuża l-kompetenzi tagħha biex tarmonizza s-sanzjonijiet kriminali f’dan il-qasam biex jiġi żgurat li jkun hemm sanzjonijiet dissważivi adegwati fil-ġurisdizzjonijiet kollha tal-UE. L-Istati Membri għandhom jiġu ggwidati wkoll biex jistabbilixxu offiża kriminali għall-arrikkiment illeċitumwettaq intenzjonalment minn uffiċjal pubbliku, kif iddikjarat fl-Artikolu 20 tal-UNCAC.”

1.6.

F’ħafna każijiet, l-espożizzjoni tal-korruzzjoni tiddependi fuq ir-rieda tal-informaturi biex jikxfu s-sitwazzjoni, sakemm dan isir b’intenzjoni tajba u b’raġunijiet raġonevoli. Il-Kummissjoni Ewropea għandha tfittex modi alternattivi biex tiġi promossal-protezzjoni tal-informaturi, twettaq studju dwar il-fattibbiltà ta’ strumenti fil-livell tal-UE, possibbilment regolament jew direttiva, filwaqt li jitqiesu l-linji gwida settorjali u internazzjonali u r-riżoluzzjonijiet rilevanti tal-Parlament Ewropew. Ir-rispett tal-privatezza u s-sigrieti kummerċjali ma' għandux iżomm lura l-espożizzjoni ta’ korruzzjoni (id-Direttiva 2013/36 (CRD IV)). Għandhom jiġu stabbiliti dispożizzjonijiet ta’ salvagwardja adatti biex jipproteġu lill-partijiet rilevanti minn żvelar ħażin ta’ informazzjoni protetta.

1.7.

Id-distribuzzjoni u l-infiq tal-flus tal-kontribwenti tal-UE permezz tal-fondi strutturali u ta’ investiment tal-UE (inkluż il-FEIS) jippreżentaw riskji għall-użu ħażin, kif juru l-esperjenza u r-riċerka. Il-frodi ta’ spiss hi marbuta mal-korruzzjoni iżda l-investigazzjoni tiġi mfixkla mid-dgħufijiet fil-kooperazzjoni bejn l-UE u l-awtoritajiet nazzjonali. L-UE għandha tieħu rwol aktar prominenti fil-monitoraġġ/l-awditjar tal-użu tal-finanzjament abbażi tal-kunċett li l-korruzzjoni u l-frodi ma jiġux tollerati. L-Uffiċċju tal-Prosekutur Pubbliku Ewropew (UPPO) għandu jiġi stabbilit bħala uffiċċju indipendenti u effiċjenti Ewropew li jkollu riżorsi adegwati sabiex jinvestiga u jipprosekwixxi mhux biss ir-reati li jolqtu l-finanzi tal-UE, iżda wkoll l-offiżi transkonfinali serji bħall-korruzzjoni, kif stabbilit fit-Trattat ta’ Lisbona. Għandhom jissaħħu wkoll il-kapaċitajiet tal-Eurojust peress li xi drabi jiġu involuti wkoll pajjiżi terzi li mhumiex koperti mill-UPPO.

1.8.

L-UE għandha tintensifika l-parteċipazzjoni tagħha fl-isforzi kontra l-korruzzjoni fix-xena globali. Din għandha tinkludi dispożizzjonijiet b’saħħithom kontra l-korruzzjoni fil-ftehimiet mal-pajjiżi terzi. Għandu jkun hemm dispożizzjonijiet stretti ta’ kundizzjonalità fil-programmi ta’ finanzjament (qabel l-adeżjoni, viċinat, fondi ta’ kooperazzjoni għall-iżvilupp u għajnuna barranija, eċċ.) fir-rigward tal-ġlieda u l-prevenzjoni kontra l-korruzjoni (anke għall-protezzjoni tal-fondi stess). Iridu jiġu implimentati mekkaniżmi robusti sabiex jiġu mmonitorjati l-implimentazzjoni u l-effettività.

1.8.1.

Għandhom jittieħdu miżuri biex kemm fis-Suq Intern kif ukoll fix-xena internazzjonali jiġu protetti b’mod effiċjenti l-kumpaniji tal-UE li josservaw l-istandards etiċi kontra kompetituri minn pajjiżi terzi, li jinjoraw tali dispożizzjonijiet. Wieħed mill-elementi ta’ protezzjoni għandu jkun li “l-kundizzjonijiet tal-kuntratti għandhom jiġu abbozzati b’mod li jallokaw b’mod ġust ir-riskji assoċjati mal-kuntratt” (il-premessa 65 tar-Regolament CEF 1316/2013). Dan il-prinċipju għandu jiġi inkluż fit-test tal-istrumenti kollha tal-UE li jittrattaw il-fondi tal-UE.

1.8.2.

L-UE għandha wkoll issaħħaħ l-isforzi sabiex tipprevjeni li s-sistema finanzjarja tagħha ssir rifuġju sigur għall-flus miksuba b’mod illegali. Pereżempju l-ġrajjiet fl-Afrika, fil-Lvant Nofsani u fl-Ukraina f’dawn l-aħħar snin urew li l-approċċi bilaterali għall-irkupru u r-ripatrijazzjoni tal-assi misruqa mhumiex adegwati. Il-Kummissjoni Ewropea għandha tieħu rwol aktar attiv fl-għoti ta’ assistenza u fil-koordinazzjoni biex dawn l-assi misruqa jiġu ritornati lejn dawn il-pajjiżi.

1.9.

L-istituzzjonijiet tal-UE nfushom iridu jiżguraw li dawn huma x-xempju ta’ trasparenza, integrità u governanza tajba b’mod li jistabbilixxi standard għall-Istati Membri. Huwa biss b’dan il-mod li l-istituzzjonijiet tal-UE jkollhom l-awtorità u l-kredibbiltà li jibdew, jiggwidaw u jimplimentaw il-miżuri stabbiliti hawn fuq. Għal dan il-għan, l-istituzzjonijiet għandhom jimmiraw għal livell massimu ta’ obbligu ta’ rendikont u trasparenza fil-proċess tat-teħid ta’ deċiżjonijiet, li jkun jinkludi l-ħolqien ta’ “marka leġislattiva” għal-leġislazzjoni u l-politiki tal-UE – jiġifieri rekord pubbliku u f’waqtu ta’ interazzjoni bejn l-istituzzjonijiet tal-UE, l-Istati Membri u dawk li jagħmlu l-lobbying – kif ukoll leġislazzjoni dwar ir-reġistrazzjoni obbligatorja ta’ lobbying fl-UE.

1.9.1.

L-UE għandha tkun ukoll konsistenti u proattiva fil-monitoraġġ u l-prevenzjoni tal-kunflitti ta’ interess, peress li dawn jistgħu jinfluwenzaw it-teħid tad-deċiżjonijiet. Għandhom jiġu stabbiliti kumitati tal-etika indipendenti bis-setgħa li joħorġu rakkomandazzjonijiet u sanzjonijiet vinkolanti. Fil-pjan ta’ azzjoni ta’ ħames snin imsemmi fir-Rakkomandazzjoni (1) għandhom jiġu inklużi aktar riformi, filwaqt li jitqiesu l-konklużjonijiet tar-rapporti tal-Kummissjoni u tal-OLAF kontra l-korruzzjoni.

1.10.

Il-KESE għandu jieħu azzjonijiet bi skop sabiex jikkontribwixxi għall-ġlieda kontra l-korruzzjoni fl-UE:

2.1.

2.2.

Il-korruzzjoni hija mifruxa globalment. Il-korruzzjoni fl-Ewropa hija stmata li tiswa lill-kontribwenti tal-UE madwar EUR 120 biljun kull sena (minbarra frodi tal-fondi pubbliċi tal-UE) li kważi tiswa daqs il-baġit annwali ġenerali tal-UE, ammont li jirrappreżenta wieħed fil-mija tal-PDG tal-UE. Hemm differenzi sinifikanti fil-korruzzjoni bejn l-Istati Membri. F’ħafna minnhom il-korruzzjoni tippenetra l-livelli kollha tal-ħajja pubblika u privata. Fl-introduzzjoni għar-Rapport tal-UE tal-2014 Kontra l-Korruzzjoni, il-Kummissjoni Ewropea tgħid li “Il-korruzzjoni hi ta’ dannu gravi għall-ekonomija u s-soċjetà kollha kemm hi … L-Istati Membri tal-UE mhumiex immuni għal din ir-realtà. Il-korruzzjoni … taffettwa l-governanza tajba, il-ġestjoni tajba tal-fondi pubbliċi, u s-swieq kompetittivi. F’każijiet estremi, hija timmina l-fiduċja taċ-ċittadini fl-istituzzjonijiet u fil-proċessi demokratiċi.”

2.3.

Il-korruzzjoni għandha ħafna uċuħ. Tista’ tiġi kklassifikata bħala korruzzjoni fis-settur pubbliku, korruzzjoni fis-settur privat u korruzzjoni politika, skont is-settur fejn din isseħħ. Il-korruzzjoni dejjem tinvolvi mill-inqas żewġ partijiet konsenswali fl-att illegali.

2.3.1.

Eżempji tipiċi ta’ korruzzjoni huma atti ta’ tixħim, kemm fil-forma attiva kif ukoll f’dik passiva, inklużi l-offerta, l-għoti u l-aċċettazzjoni jew is-solleċitazzjoni ta’ vantaġġ bħala inċentiv għal azzjoni legali, illegali jew mhux etika, li tista’ tkun f’forma ta’ rigali, self, miżati, faċilitazzjoni tal-pagamenti (“minn taħt”), benefiċċji (“kick-backs”) u vantaġġi oħra bħal tnaqqis fit-tassazzjoni, viżi, servizzi, sponsorizzazzjoni u donazzjonijiet. Il-korruzzjoni f’ħafna każijiet hija marbuta wkoll ma’ prattiki illegali oħra, bħall-iffissar tal-prezzijiet, l-immanuvrar tal-offerti, il-ħasil ta’ flus, l-arrikkiment illegali, ir-rikatti u l-frodi. Hija preżenti wkoll fi tranżazzjonijiet inqas tanġibbli bħall-favoritiżmu u n-nepotiżmu fil-ħatra ta’ uffiċjali pubbliċi, l-eżerċitar ta’ influwenza u l-iskambju ta’ favuri, il-klijenteliżmu, l-immunità mhux etika, l-amnestija u prattiki ta’ privatizzazzjoni, it-tixħim tal-awtoritajiet ġudizzjarji u tal-pulizija, il-finanzjament tal-partiti politiċi u l-immanuvrar tal-kampanji elettorali. Kunflitti ta’ interess mhux regolati jew ġestiti ħażin jistgħu jwasslu għall-korruzzjoni, pereżempju meta pożizzjonijiet profitabbli f’kumpaniji jiġu offruti mingħajr perjodu ta’ preklużjoni lill-eksuffiċjali pubbliċi (“revolving doors”).

2.3.2.

Din l-attività mhux etika u illegali kollha hija ffaċilitata minn għadd ta’ fatturi. Din tinkludi impedimenti legali (immunitajiet għall-uffiċjali eletti u statuti ta’ limitazzjonijiet); in-nuqqas ta’ standards internazzjonali, kodiċijiet ta’ kondotta, u linji gwida etiċi u mekkaniżmi ta’ twissija adegwati; in-nuqqas ta’ trasparenza fit-teħid tad-deċiżjonijiet pubbliċi u kif dan jiġi influwenzat, pereżempju n-nuqqas ta’ żvelar minn uffiċjali pubbliċi eletti jew maħtura tad-dħul finanzjarju u attivitajiet barranin, jew il-laqgħat mhux trasparenti ma’ persuni li għandhom l-intenzjoni li jinfluwenzaw tali deċiżjonijiet.

2.3.3.

Il-korruzzjoni ta’ spiss hija marbuta mal-ekonomija informali u mal-kriminalità organizzata. Fil-Valutazzjoni tat-Theddid Gravi tal-Kriminalità Organizzata tal-2013, l-Europol jidentifika madwar 3 600 grupp u netwerk ta’ kriminalità organizzata li bħalissa qed joperaw fi ħdan il-fruntieri tal-UE u qed jinfiltraw dejjem iktar l-aspetti kollha tal-ekonomija.

2.4.

Il-korruzzjoni hija perċepita bħala problema transnazzjonali kbira u dejjem tiżdied madwar l-UE u internazzjonalment. Il-korruzzjoni ma tiqafx fil-fruntieri nazzjonali.

2.5.

F’Ġunju 2011, il-Kummissjoni Ewropea ħadet pass importanti biex tindirizza u tiġġieled il-korruzzjoni fl-Ewropa permezz tal-adozzjoni ta’ pakkett komprensiv kontra l-korruzzjoni. Dan stabbilixxa mekkaniżmu tal-UE għar-rappurtar kontra l-korruzzjoni. Fi Frar 2014, ġie ppubblikat l-ewwel Rapport tal-UE Kontra l-Korruzzjoni – COM(2014) 38 final. Hemm il-ħsieb li jinħarġu rapporti addizzjonali kull sentejn. Dan l-ewwel rapport għandu l-għan li jniedi dibattitu wiesa’ mal-partijiet interessati, inkluża s-soċjetà ċivili, biex jiġu appoġġati l-isforzi kontra l-korruzzjoni u jiġu identifkati modi kif l-istituzzjonijiet Ewropej jistgħu jgħinu biex tiġi indirizzata l-korruzzjoni. Il-kunċett ta’ “parteċipazzjoni tas-soċjetà” huwa ispirat mill-Artikolu 13 tal-UNCAC.

2.5.1.

Ir-rapport jindirizza problemi ta’ korruzzjoni speċifiċi għall-Istati Membri individwali u b’mod ġenerali jenfasizza li l-Istati Membri għandhom isaħħu l-isforzi tagħhom sabiex jindirizzaw il-korruzzjoni, peress li dawn jittrasponu, jimplimentaw u jinfurzaw b’mod insuffiċjenti d-dispożizzjonijiet ta’ strumenti rilevanti internazzjonali u Ewropej.

2.5.2.

Żewġ stħarriġiet tal-perċezzjoni tal-Ewrobarometru ġew ippubblikati flimkien mar-rapport: a) il-Barometru Speċjali dwar il-Korruzzjoni u b) l-“Istħarriġ Flash” iffokat fuq in-negozju.

2.5.2.1.

Dawn huma l-punti prinċipali tal-istħarriġiet, fejn il-proporzjonijiet kollha jirreferu għan-numru ta’ ċittadini/kumpaniji tal-UE li wieġbu għall-istħarriġ:

2.6.

Rapport tal-OECD f’Diċembru 2014 juri li l-iskala tat-tixħim barrani għadha għolja b’mod inaċċettabbli. Dan ir-rapport jiddeskrivi aktar minn 400 każ ta’ tixħim tal-uffiċjali pubbliċi barranin bejn l-2009 u l-2014. Bħala medja, it-tixħim kien jirrappreżenta 11 % tal-valur totali tat-tranżazzjoni u f’ħafna każijiet marbut mal-akkwist pubbliku. Żewġ terzi tal-każijiet seħħew f’erba’ setturi: l-industriji estrattivi, il-kostruzzjoni, it-trasport u l-ħżin, u s-settur tal-informazzjoni u l-komunikazzjoni.

2.7.

Fir-rigward tal-isforzi biex jiġu protetti l-interessi finanzjarji tal-UE (il-flus tal-kontribwenti ġestiti mill-UE), fl-2013 kien hemm 16 000 każ ta’ irregolaritajiet irrappurtati (madwar EUR 2 biljun) fl-użu tal-fondi tal-UE, li minnhom kien hemm 1 600 każ frodulenti (EUR 350 miljun). Sa mill-2009, l-għadd ta’ irregolaritajiet irrappurtati żdiedu bi 22 % u l-valur bi 48 %. Il-falsifikazzjoni tad-dokumenti (probabbli ħafna drabi marbuta mal-korruzzjoni) kienet is-sors ewlieni ta’ din l-imġiba. Il-Qorti Ewropea tal-Awdituri tal-UE nnotat fir-Rapport Annwali tagħha għall-2013 użu ħażin jew żbalji ta’ madwar 5 % tal-fondi mogħtija mill-UE, l-iktar fil-qasam tal-politika reġjonali, l-enerġija u t-trasport, l-agrikoltura, l-ambjent, is-sajd u s-saħħa.

3.1.

Apparti l-leġislazzjoni nazzjonali tagħhom kontra l-korruzzjoni u kontra t-tixħim, l-Istati Membri tal-UE huma parti f’għadd ta’ konvenzjonijiet u trattati internazzjonali, u huma konformi mal-leġislazzjoni rilevanti tal-UE. Kull waħda minn dawn il-konvenzjonijiet għandha l-proċeduri ta’ monitoraġġ tagħha stess, li normalment jinvolvu xi forma ta’ reviżjoni bejn il-pari.

3.2.

L-aktar strumenti u mekkaniżmi internazzjonali importanti għall-ġlieda kontra l-korruzzjoni huma:

3.3.

L-istrumenti legali l-aktar importanti tal-UE kontra l-korruzzjoni huma:

3.4.

Il-Konvenzjoni tan-NU kontra l-Korruzzjoni (UNCAC) hija l-aktar konvenzjoni internazzjonali komprensiva. L-Istati Membri kollha tal-UE rratifikaw il-Konvenzjoni, u l-UE hija firmatarja wkoll.

3.5.

L-UE adottat direttivi, komunikazzjonijiet u deċiżjonijiet qafas li prinċipalment jistabbilixxu standards minimi u jindirizzaw kwistjonijiet li jirrelataw mal-ġlieda kontra l-korruzzjoni u l-frodi: il-frodi fiskali u l-evażjoni fiskali, il-ħasil tal-flus, ir-responsabbiltà soċjali korporattiva, ir-rappurtar dwar tranżazzjonijiet mhux finanzjarji, il-governanza korporattiva, l-akkwist pubbliku u l-awditjar. Il-KESE ħareġ opinjonijiet dwar dawn l-inizjattivi tal-UE fuq bażi regolari.

3.6.

L-UE introduċiet ukoll dispożizzjonijiet kontra l-korruzzjoni u l-frodi fil-programmi tagħha ta’ finanzjament – kemm interni kif ukoll esterni (inklużi l-politiki ta’ koeżjoni, reġjonali, tal-agrikoltura, tat-tkabbir, tal-viċinat u tal-iżvilupp).

3.7.

Bħala l-ewwel miżura biex jitħarsu l-kumpaniji tal-UE li josservaw il-liġi u li jaħdmu fis-swieq ta’ pajjiżi terzi, il-prinċipji li jinsabu fil-premessa 65 tar-Regolament 1316/2013 dwar il-Faċilità Nikkollegaw l-Ewropa (CEF) u fir-Regola 3.24 tal-BERŻ “Politiki Regoli tal-Akkwist”, li titlob għal allokazzjoni ġusta tar-riskji assoċjati mal-kuntratt, għandhom jiġu inklużi fit-test tal-istrumenti kollha tal-UE li jittrattaw il-fondi tal-UE.

3.8.

Mill-2011 ‘l hawn, il-Kummissjoni Ewropea implimentat, abbażi tal-Artikolu 325 tat-TFUE, strateġija komprensiva kontra l-frodi CAFS (COM(2011) 376) sabiex ittejjeb iċ-ċiklu kollu kontra l-frodi – il-prevenzjoni, l-identifikazzjoni u l-kundizzjonijiet għall-investigazzjonijiet tal-frodi u sabiex tikseb ripatrijazzjoni adegwata u deterrent, b’sanzjonijiet dissważivi. Is-servizzi tal-Kummissjoni żviluppaw strateġiji settorjali kontra l-frodi. L-abbozz ta’ Direttiva (COM(2012) 363) dwar il-ġlieda kontra l-frodi li taffettwa l-interessi finanzjarji tal-UE permezz tal-liġi kriminali (PIF) huwa wkoll rilevanti.

4.1.

L-awtoregolazzjoni għandha rwol importanti fil-ġlieda kontra l-korruzzjoni u t-tixħim. Kulma jmur, il-kumpaniji qegħdin jinkludu dejjem iktar ir-responsabbiltà korporattiva, il-konformità u l-prevenzjoni tal-korruzzjoni bħala parti mill-politika u l-ġestjoni ġenerali tagħhom. Il-kodiċijiet tal-etika ta’ kumpaniji individwali huma bbażati prinċipalment fuq linji gwida internazzjonali u settorjali u huma wkoll mistennija li jimplimentaw standards tal-UE relatati (rappurtar dwar informazzjoni mhux finanzjarja, ir-responsabbiltà soċjali korporattiva, eċċ.). L-għan ewlieni ta’ kodiċi tal-kumpanija huwa li tiġi promossal-imġiba etika fl-attivitajiet kollha tal-kumpanija, li l-partijiet interessati kollha jimpenjaw ruħhom u li tiġi implimentata b’mod trasparenti u inklużiv, filwaqt li jiġi indirizzat ukoll fil-kuntest tad-djalogu soċjali.

4.2.

Il-linji gwida u mekkaniżmi internazzjonali ewlenin, li jiddeskrivu l-prinċipji għall-kumpaniji biex tiġi evitata l-korruzzjoni u t-tixħim u jixprunaw l-imġiba etika u t-trasparenza huma:

Il-linji gwida skont l-industrija fil-livell tal-UE, pereżempju l-industrija Ewropea tal-bini (www.fiec.org, inklużi l-linji gwida rilevanti u dikjarazzjonijiet konġunti), l-industriji estrattivi (www.eiti.org), huma ta’ rilevanza ewlenija fis-setturi kkonċernati. L-istess jgħodd għal-linji gwida nazzjonali (pereżempju l-Kodiċi Ġermaniż għas-Sostenibbiltà, il-Linji Gwida għall-Industrija Daniża) li jitqiesu li għandhom rwol sostanzjali sabiex jiggwidaw l-imġiba tal-kumpaniji.

4.3.

Il-Parlament Ewropew u l-Kummissjoni adottaw il-linji gwida tal-etika interni tagħhom stess biex jikkumplementaw l-obbligi tal-impjegati ċivili b’segwitu għar-Regolamenti tal-Persunal tal-UE, inklużi l-kodiċi ta’ kondotta għall-Kummissarji Ewropej u kodiċi ta’ kondotta għall-Membri tal-Parlament Ewropew li jipprovdu linji gwida dwar kif għandhom jiġu ttrattati r-rigali u d-donazzjonijiet, interessi finanzjarji oħra u kunflitti ta’ interess. Il-KESE adotta kodiċijiet simili.

5.1.

Is-sitwazzjoni fir-rigward tal-korruzzjoni u l-frodi tal-fondi pubbliċi fi ħdan l-UE hija inaċċettabbli. Il-konsegwenzi jinħassu ferm mis-soċjetà ċivili u n-negozju. Il-korruzzjoni tinvolvi spejjeż addizzjonali għall-konsumaturi u ambjent inċert għall-kumpaniji li josservaw standards tal-etika. Il-KESE jinnota b’dispjaċir li l-korruzzjoni u l-frodi huma mifruxa sew fl-Istati Membri tal-UE, kif ukoll l-impenn politiku huwa dgħajjef wisq min-naħa tal-gvernijiet u l-awtoritajiet lokali biex jiġġieldu b’mod effettiv il-korruzzjoni, inklużi l-implimentazzjoni u l-infurzar insuffiċjenti tal-istrumenti eżistenti internazzjonali, Ewropej u nazzjonali.

5.1.1.

Iċ-ċittadini, l-atturi soċjali u ekonomiċi, irrispettivament minn fejn jgħixu fl-Ewropa, huma intitolati li jgħixu f’soċjetà ggvernata b’mod trasparenti u ġust abbażi tal-istat tad-dritt. Il-kriżi finanzjarja u tal-euro wasslet għal kritika dejjem akbar fost iċ-ċittadini ta’ korruzzjoni flagranti u ta’ fiduċja li qed tonqos u telf ta’ fiduċja taċ-ċittadini fil-governanza demokratika fil-livell tal-UE, u b’hekk qed jinfirex l-Ewroxettiċiżmu. Is-soċjetà ċivili tistenna li l-UE u l-Istati Membri jżidu l-isforzi tagħhom fil-ġlieda kontra l-korruzzjoni u l-frodi. Dawk li jieħdu d-deċiżjonijiet iridu jkunu konvinċenti li qed jaġixxu fl-interess pubbliku.

5.2.

Għal dawn ir-raġunijiet il-KESE jimpenja ruħu fl-isforzi biex tiġi indirizzata l-problema. Huwa jissodisfa x-xewqa tal-Kummissjoni Ewropea li s-soċjetà ċivili tkun involuta fil-ġlieda kontra l-korruzzjoni; l-Opinjoni għandha l-għan prinċipali li tikkontribwixxi għar-rapport li jmiss tal-Kummissjoni kontra l-korruzzjoni (fl-2016) kif ukoll li jkollha sehem fis-sensibilizzazzjoni, ixxerred l-informazzjoni u tippromovi t-trasparenza.

5.3.

Il-korruzzjoni mhijiex biss kwistjoni ta’ integrità u etika iżda wkoll ta’ ekonomija, peress li tagħmel ħsara lill-ekonomija leċita – ċirkostanzi u kundizzjonijiet ġusti għall-kummerċ, l-investiment u l-kompetizzjoni – u b’hekk taffettwa t-tkabbir u l-kompetittività. Id-data mill-Bank Dinji u l-Forum Ekonomiku Dinji turi li l-kompetittività ekonomika hija korrelatata mill-qrib mal-ħila tal-gvern li jikkontrolla l-korruzzjoni. Studji wrew li l-kontroll tal-korruzzjoni fl-UE huwa korrelatat sew mal-mod faċli li bih isir in-negozju, kif ukoll mal-impatt negattiv tal-korruzzjoni fuq l-investiment privat.

5.3.1.

Il-korruzzjoni żżid l-ispejjeż għan-negozji peress li l-kumpaniji “nodfa” jirriskjaw li jitilfu kuntratti f’ambjent korrott. Din ixxekkel l-effiċjenza tas-suq intern u b’hekk jista’ jkollha impatt negattiv fuq l-isforzi sabiex jintlaħqu l-miri tal-istrateġija għat-tkabbir 2020 u biex tittejjeb il-kompetittività globali tal-Ewropa – u b’hekk iddgħajjef il-possibbiltajiet biex jittejbu l-impjiegi u l-benesseri fl-Ewropa, kif ukoll il-kompetittività tal-kumpaniji tal-UE li joperaw barra mill-Ewropa.

5.3.2.

Il-kumpaniji b’kondotta tajba kontra l-korruzzjoni jattiraw l-investituri. L-immaġni tad-dinja korporattiva hija wkoll fil-periklu meta kumpanija tinstab ħatja ta’ tixħim u korruzzjoni. Dan mhux biss jagħmel ħsara lir-reputazzjoni tagħha stess iżda jitfa’ dawl negattiv ukoll fuq in-negozju kollu kemm hu. Il-piż amministrattiv u finanzjarju għan-negozji, partikolarment għall-SMEs għandu, madankollu, jitqies ukoll fid-dispożizzjonijiet dwar il-konformità mal-leġislazzjoni kontra l-korruzzjoni u r-rekwiżiti ta’ rappurtar.

5.4.

Il-midja tirrapporta regolarment dwar il-korruzzjoni fl-ogħla livell f’ħafna Stati Membri, bħal f’partijiet oħra fid-dinja. Il-korruzzjoni politika (pereżempju b’rabta ma’ ħatriet, tixħim u l-finanzjament ta’ partiti politiċi u kampanji elettorali, l-immanuvrar ta’ avvenimenti sportivi), l-aktar meta jkunu involuti awtoritajiet ġudizzjarji u tal-pulizija, hija perċepita fost iċ-ċittadini bħala li tikkawża ħsara serja ħafna għas-soċjetà. Iridu jintemmu kemm din il-prattika kif ukoll il-prattika mifruxa ta’ pagamenti “minn taħt” f’ħafna Stati Membri li jaffettwaw il-ħajja ta’ kuljum taċ-ċittadini. Dawn il-fenomeni fis-soċjetà jidhru li huma bbażati fuq bidla fil-perċezzjoni tal-legalità. Dan għandu jiġi indirizzat: iċ-ċittadini għandhom id-dritt għal stat tad-dritt, governanza u servizzi pubbliċi tajba, li jkunu ħielsa mill-korruzzjoni. Hemm bżonn ta’ bidla fl-attitudni u l-kultura ta’ trasparenza għandha tieħu post il-kultura ta’ korruzzjoni fejn din tkun teżisti. Din għandha essenzjalment tiġi indirizzata mil-leġislazzjoni u tagħmel parti mit-trawwim u l-edukazzjoni.

5.5.

Il-KESE jappoġġja l-miżuri u r-rakkomandazzjonijiet dwar il-ġlieda kontra l-korruzzjoni mill-Kummissjoni Ewropea, l-isforzi tal-UE kontra l-frodi, kif ukoll l-azzjonijiet tal-Parlament Ewropew, b’mod partikolari l-Pjan ta’ Azzjoni 2014-2019 biex jiġu miġġielda l-kriminalità organizzata, il-korruzzjoni u l-ħasil tal-flus. Barra minn hekk, ir-rakkomandazzjonijiet fir-rapporti mfassla mill-Grupp ta’ Stati kontra l-Korruzzjoni tal-Kunsill tal-Ewropa (GRECO), in-NU, l-OECD u minn ICC huma indispensabbli u għandhom jiġu kkunsidrati sabiex jissaħħu l-politiki u l-attivitajiet kontra l-korruzzjoni tal-UE u tal-Istati Membri tagħha.

5.6.

In-nisġa qawwija tal-ekonomiji tal-Istati Membri u l-iskala u l-veloċità dejjem jiżdiedu tal-flussi monetarji transkonfinali jżidu r-riskju tal-korruzzjoni li qed tinfirex fi ħdan l-UE. Il-korruzzjoni saret fenomenu transnazzjonali u ma tistax tibqa’ titqies bħala kwistjoni ta’ liġi kriminali nazzjonali. Tista’ titqabbel ma’ marda infettiva li ħadd ma jista’ jitqies bħala li għandu immunità awtomatika; teħtieġ kura tas-saħħa bi skop. L-approċċ frammentat tal-lum irid jinbidel b’approċċ aktar koerenti biex jinkiseb progress sinifikanti. Ir-rapporti tal-Kummissjoni għandhom jindirizzaw din id-dimensjoni b’mod adatt: il-miżuri kontra l-korruzzjoni jridu jitfasslu u jiġu implimentati fil-kuntest ta’ Ewropa dejjem aktar integrata u ekonomija dejjem iktar globalizzata.

5.6.1.

Il-ġlieda kontra l-korruzzjoni għandha għalhekk tingħata post iktar importanti fuq l-aġenda tal-UE; l-UE għandha tieħu rwol aktar prominenti sabiex tippromovi t-trasparenza u tissalvagwardja l-integrità tas-suq intern, ir-relazzjonijiet esterni u l-istituzzjonijiet tal-UE kif ukoll l-infiq. Għandha titpoġġa enfasi aktar b’saħħitha kontra l-korruzzjoni u l-frodi fil-politiki rilevanti kollha tal-UE, kemm dawk interni kif ukoll dawk esterni. In-negozju u s-soċjetà ċivili qed jistennew dan l-iżvilupp u l-Opinjoni tiġbed l-attenzjoni fuq il-ħtieġa għal tmexxija effettiva u koordinazzjoni mill-UE. L-UE għandha l-potenzjal li tuża l-piż politiku tagħha biex tippromovi żona fil-livell tal-UE bbażata fuq l-integrità u standards għoljin kontra l-korruzzjoni.

5.7.

Mhu meħtieġ xejn inqas minn impenn espliċitu – patt Ewropew kontra l-korruzzjoni sabiex tinkiseb strateġija kredibbli u komprensiva. Din l-istrateġija trid tiġi ġestita “minn fuq” u f’dan l-isforz hemm bżonn l-involviment tal-partijiet interessati kollha fil-livell tal-UE, dak nazzjonali u dak lokali.

5.8.

L-Istati Membri jinsabu fuq quddiem nett fil-ġlieda kontra l-korruzzjoni u l-frodi. L-implimentazzjoni ta’ miżuri b’saħħithom kontra l-korruzzjoni hija r-responsabbiltà tagħhom (fuq kollox leġislazzjoni b’saħħitha u awtorità li tiffunzjona kontra l-korruzzjoni għall-ġlieda kontra l-korruzzjoni fil-governanza politika u ġudizzjarja, u l-kriminalità organizzata), kif ukoll il-parteċipazzjoni proattiva fil-kooperazzjoni transnazzjonali u fis-sensibilizzazzjoni tal-pubbliku dwar il-ġlieda kontra l-korruzzjoni u l-frodi.

5.8.1.

L-involviment tas-soċjetà ċivili, inklużi l-assoċjazzjonijiet tan-negozju u l-imsieħba soċjali fl-isforzi nazzjonali kontra l-korruzzjoni huwa importanti, fuq kollox bil-għan li titqajjem kuxjenza u tiġi offruta gwida dwar kif jiġu evitati l-korruzzjoni, il-frodi u t-tixħim. F’dan il-kuntest l-imġiba tal-kumpaniji individwali u tal-awtoritajiet għandha rilevanza sinifikanti. Pjattaformi nazzjonali, pereżempju l-Punti ta’ Kuntatt Nazzjonali tal-OECD u ċ-ċentri ta’ avukatura u parir legali ta’ Transparency International (ALACs), jaqdu wkoll rwol sinifikanti fl-isforzi nazzjonali kontra l-korruzzjoni. Il-midja għandha tirrikonoxxi r-rwol u r-responsabbiltà kbira tagħha biex il-pubbliku jiġi ssensibilizzat dwar il-korruzzjoni u l-isforzi kontra l-korruzzjoni fl-Istati Membri.