9.5.2013   

MT

Il-Ġurnal Uffiċjali tal-Unjoni Ewropea

C 133/44

1.1

Il-KESE jilqa’ l-istabbiliment ta’ linji gwida ġenerali għall-politiki ekonomiċi tal-pajjiżi taż-żona tal-euro bħala qafas koerenti għall-integrazzjoni profonda meħtieġa kif ukoll għal koordinazzjoni aħjar u aktar effiċjenti.

1.2

Barra minn hekk, il-Kumitat jappoġġja l-formulazzjoni differenzjata tar-rakkomandazzjonijiet u l-valutazzjoni tal-implimentazzjoni skont il-pajjiż rispettiv. B’hekk ikunu jistgħu jiġu kkunsidrati d-differenzi fil-prestazzjoni ekonomika u l-kawżi differenti tal-kriżi skont il-pajjiż rispettiv.

1.3

Il-KESE, madankollu, jixtieq li juża r-rakkomandazzjoni għall-implimentazzjoni tal-linji gwida ġenerali għall-politiki ekonomiċi bħala opportunità sabiex jenfasizza l-bżonn ta’ riforma tal-approċċ lejn il-politika ekonomika b’mod partikolari b’rabta mat-tiġdid tal-linji gwida mistenni fl-2014. Il-KESE jqis li t-taħlita ta’ politiki makroekonomiċi attwali hija żbilanċjata minħabba li tinjora l-importanza tad-domanda u l-ġustizzja distributtiva. Bosta miżuri ta’ riforma qed juru li qed joħolqu stabbiltà tas-swieq finanzjarji u dan għandu jippermetti li l-approċċ attwali lejn il-politika ekonomika tpoġġi iktar enfasi fuq politiki ta’ tkabbir u l-ħolqien tal-impjiegi. Madankollu, il-kapaċità operattiva tas-settur bankarju u tas-swieq finanzjarji għadha ma ġietx irkuprata għalkollox.Il-politika ta’ awsterità lanqas ma ppermettiet programm ta’ espansjoni kredibbli sabiex jitnaqqsu d-dejn pubbliku u l-qgħad. Għall-kuntrarju, il-kriżi kompliet tiggrava u ż-żona tal-euro, minflok ma ħarġet mill-kriżi, daħlet f’‘double dip recession’ li m’għandhiex biss konsegwenzi ekonomiċi kbar iżda anki konsegwenzi soċjali. Fil-perjodu twil, jekk ninjoraw dawn il-konsegwenzi soċjali ser nispiċċaw noħolqu theddida ferm ikbar għat-tkabbir tal-ekonomija Ewropea.

1.4

L-isforzi lejn stabbilizzazzjoni tal-politiki nazzjonali ser ifallu, jekk dawn jiġu mminati mill-iżviluppi fis-swieq finanzjarji u mill-ispekulazzjoni. Għalhekk, il-Kumitat jitlob għal regolamentazzjoni aktar stretta tas-swieq finanzjarji bl-inklużjoni tas-sistema bankarja parallela, ikkoordinata fil-livell tal-G20, kif ukoll ristrutturar tas-sistema finanzjarja, li għandha terġa’ tiġi allinjata mal-ħtiġijiet tal-ekonomija reali. Il-KESE jsejjaħ għal “tiġdid ekonomiku reali” fl-Ewropa li jerġa’ jqiegħed l-attività intraprenditorjali fiċ-ċentru minflok motivi spekulattivi.

1.5

Xibka tas-sigurtà solidali u kredibbli mibnija fuq fiduċja mistħoqqa tista’ tiżgura li l-ispekulazzjoni fil-konfront ta’ pajjiżi f’diffikultà hija bla skop u b’hekk jitnaqqsu l-ispejjeż ta’ finanzjament tagħhom. Anke bonds komuni Ewropej u t-tnaqqis tad-dipendenza fuq l-aġenziji tal-klassifikazzjoni jistgħu jgħinu għat-tnaqqis tal-ispejjeż ta’ finanzjament tal-pajjiżi fi kriżi.

1.6

Il-miżuri ta’ konsolidazzjoni tal-finanzi pubbliċi, importanti għal bosta raġunijiet fosthom l-ispejjeż tas-sussidji bankarji, il-miżuri għall-istimolu ekonomiku, u f’xi pajjiżi l-falliment tas-settur tal-akkomodazzjoni u l-bżieżaq immobiljari, għandhom livelli differenti ta’ urġenza u għalhekk jeħtieġu perjodi ta’ żmien itwal u iktar flessibbli.Barra minn hekk dawn għandhom iqisu l-effetti fuq id-domanda u għandhom ikunu allinjati mal-objettivi tal-politiki soċjali u tal-impjieg tal-Istrateġija UE 2020. It-tkabbir u l-impjieg huma l-fatturi ewlenin tas-suċċess tal-konsolidazzjoni. Defiċit tal-baġit baxx huwa primarjament ir-riżultat ta’ żvilupp makroekonomiku favorevoli u ta’ governanza tajba u mhux rekwiżit tiegħu.

1.7

Konsolidazzjoni fiskali sostenibbli għandha tkun ibbilanċjata billi min-naħa tagħti attenzjoni lill-bilanċ bejn l-effetti tal-provvista u d-domanda, u min-naħa l-oħra tingħata kunsiderazzjoni b’mod simili tal-infiq u d-dħul. Il-Kumitat jisħaq li qafas baġitarju integrat (“unjoni fiskali”) ma jikkonċernax biss l-infiq pubbliku iżda jinkludi wkoll id-dħul tal-gvern. Il-Kumitat jitlob li b’mod ġenerali jerġgħu jitqiesu mill-ġdid mhux biss l-infiq iżda wkoll is-sistemi tat-taxxa, b’kunsiderazzjoni tal-ġustizzja distributtiva. Il-Kumitat jindika serje ta’ miżuri possibbli għat-tisħiħ tad-dħul mit-taxxa li jissalvagwardjaw il-finanzjament tal-livell mixtieq tas-sistemi soċjali u l-investiment għall-ġejjieni fis-settur pubbliku Hija mixtieqa l-armonizzazzjoni tal-bażi u s-sistemi fiskali abbażi ta’ analiżi dettaljta tal-bosta sistemi ekonomiċi fl-UE. Din tevita distorsjonijiet tal-kompetizzjoni fl-Unjoni, minflok ikompli t-tnaqqis fid-dħul pubbliku permezz ta’ tnaqqis fiskali kompetittiv.

1.8

Il-Kumitat iħeġġeġ evalwazzjoni ġdida tal-multiplikaturi fiskali fid-dawl tar-riċerka internazzjonali konsiderevoli li tissuġġerixxi li f’riċessjoni, il-multiplikaturi fiskali jvarjaw minn pajjiż għal ieħor u għandhom effett sinifikanti avvers fuq it-tkabbir ekonomiku u l-impjieg milli konna naħsbu qabel. Il-politika għandha tagħmel użu akbar tal-fatt li d-dħul negattiv u l-fatturi multiplikaturi tal-impjieg tal-miżuri relatati mad-dħul huma ġeneralment iktar limitati minn dawk tat-tnaqqis fl-infiq b’mod partikolari jekk dawn il-miżuri relatati mad-dħul jolqtu l-popolazzjoni b’tendenza iktar baxxa ta’ konsum. Dan jista’ joħloq possibbiltajiet għall-ħolqien tal-impjiegi u d-domanda li ma jaffettwawx il-bilanċ baġitarju billi jiġu rrilaxxati fondi għal miżuri espansivi, bħal dawk għall-programmi edukattivi u għall-ħolqien ta’ impjiegi, għall-investimenti fl-industrija, fir-riċerka u fil-qasam tas-servizzi soċjali. Dan min-naħa l-oħra jikkontribwixxi għall-bżonn urġenti tat-tisħiħ tal-kunfidenza fost in-negozji u l-konsumaturi.

1.9

B’mod partikolari, permezz ta’ dawn il-miżuri espansivi, fil-pajjiżi li għandhom bilanċ favorevoli tiġi stimulata wkoll l-importazzjoni. Il-koordinazzjoni fl-UE kollha ta’ dawn il-miżuri tkun saħansitra aktar effiċjenti, minħabba li l-kwota tal-importazzjoni taż-żona tal-euro b’kollox (jiġifieri meta mqabbla ma’ pajjiżi terzi) hija ferm inqas milli hi għal kull ekonomija nazzjonali individwali.

1.10

Fit-tnaqqis tal-iżbilanċi tal-ekonomija barranija sabiex tinħoloq is-simetrija meħtieġa, il-pajjiżi li għandhom bilanċ favorevoli huma meħtieġa jittrasferixxu l-profitti tagħhom mill-esportazzjonijiet f’benefiċċji soċjali għall-poplu inġenerali. Żieda bħal din fid-domanda domestika tikkontribwixxi wkoll għat-tnaqqis tad-“defiċits tal-importazzjoni” tagħhom.

1.11

Flimkien ma’ approċċ ġdid lejn it-taħlita ta’ politika makroekonomika, ir-riformi strutturali soċjalment aċċettabbli jistgħu jsaħħu wkoll id-domanda u jtejbu l-prestazzjoni ekonomika.

1.12

Inġenerali, l-enfasi fuq il-kompetittività tal-prezzijiet bħala mezz għat-tnaqqis tal-iżbilanċi tal-ekonomija esterna, ta’ spiss assoċjata mad-domanda għall-moderazzjoni tal-pagi, mhijiex effettiva. It-trażżin tal-pagi għall-promozzjoni tal-esportazzjonijiet fil-pajjiżi kollha taż-żona tal-euro fl-istess ħin m’għandux biss impatti ridistributtivi b’konsegwenzi serji, iżda jnaqqas id-domanda globali u jwassal għal rigress li minnu jitilfu l-pajjiżi kollha.

1.13

Il-Kumitat jisħaq mill-ġdid fuq it-talba tiegħu għal politika dwar il-pagi li tisfrutta l-marġni tal-produttività u jiċħad regolamenti u interventi mill-istat fil-politka awtonoma dwar in-negozjar ta’ ftehim kollettiv bħala kompletament inaċċettabbli.

1.14

Ħafna drabi, fatturi tan-nefqa aktar importanti minn dawk tal-pagi ma jingħatawx l-importanza tagħhom. L-importanza ta’ fatturi mhux relatati mal-prezzijiet għall-kompetittività tiġi injorata wkoll. L-Ewropa tista’ tikseb suċċess fil-kompetizzjoni globali biss permezz ta’ strateġija “high road” ta’ valur miżjud ta’ kwalità għolja. Strateġija “low road” tat-tnaqqis kompetittiv tal-prezzijiet ma’ reġjuni oħra tad-dinja hija destinata għall-falliment.

1.15

B’mod ġenerali, il-mudell soċjali Ewropew, permezz tal-istabbilizzaturi awtomatiċi tas-sistema tas-sigurtà soċjali għen l-indirizzar tal-kriżi billi appoġġja d-domanda u l-fiduċja. Jekk isir tnaqqis f’din is-sistema, ser jinħoloq ir-riskju ta’ dipressjoni kbira bħal dik tat-tletinijiet tas-seklu li għadda.

1.16

B’mod ġenerali, il-Kumitat isejjaħ għat-tisħiħ tar-rwol tal-imsieħba soċjali fil-livell nazzjonali u Ewropew u għal intensifikazzjoni tal-koordinazzjoni Ewropea tal-politika dwar il-pagi, pereżempju permezz tar-rivalutazzjoni tad-djalogu makroekonomiku, li għandu jiġu introdott fiż-żona tal-euro wkoll. Il-formulazzjoni mill-ġdid tal-linji gwida għandha tikkunsidra l-fatt li l-pajjiżi bi sħubija soċjali li tiffunzjona jistgħu jtaffu l-impatti tal-kriżi aħjar mill-pajjiżi l-oħra.

1.17

Barra minn hekk, il-Kumitat jitlob mill-ġdid l-inklużjoni mill-aktar kmieni possibbli u estensiva tal-imsieħba soċjali u organizzazzjonijiet oħra li jirrappreżentaw is-soċjetà ċivili fit-tfassil tal-politika. Il-bidliet u r-riformi jistgħu jkunu promettenti u jiġu aċċettati biss, jekk id-distribuzzjoni tal-piż tkun ġusta.

1.18

Fil-qosor, l-Ewropa għandha bżonn mudell ġdid għat-tkabbir magħmul minn miżuri li jindirizzaw il-livelli mhux aċċettabbli tal-qgħad u spazju biżżejjed għal invsetimenti futuri u investimenti soċjali u ambjentali li jiġġeneraw it-tkabbir u d-domanda. Abbażi tar-ristrutturar tal-politika baġitarja u l-miżurui li jiżguraw bażi ta’ dħul adegwata b’kunsiderazzjoni tal-ġustizzja distributtiva, is-sistemi soċjali għandhom jissaħħu bil-għan li tiżdied il-produttività u jiġu stabbilizzati d-domanda u l-fiduċja. Dan it-tip ta’ mudell ta’ tkabbir jiffaċilita wkoll it-tisħiħ sostenibbli tal-finanzi pubbliċi.

2.1

Fir-rakkomandazzjoni tal-Kunsill tat-13 ta’ Lulju 2010 dwar il-linji gwida ġenerali għall-politiki ekonomiċi tal-Istati Membri tal-Unjoni ġew stabbiliti dawn il-linji gwida li ġejjin, li ma jinbidlux sal-2014, sabiex l-enfasi jkun jista’ jitpoġġa fuq l-implimentazzjoni:

—   Linja gwida 1: L-iżgurar tal-kwalità u s-sostenibbiltà tal-finanzi pubbliċi

—   Linja gwida 2: L-indirizzar tal-iżbilanċi makroekonomiċi

—   Linja gwida 3: It-tnaqqis tal-iżbilanċi fiż-żona tal-euro

—   Linja gwida 4: L-aħjar użu mill-appoġġ għar-riċerka u l-iżvilupp u l-innovazzjoni, it-tisħiħ tat-trijanglu tal-konoxxenza u l-isfruttar tal-potenzjal tal-ekonomija diġitali

—   Linja gwida 5: It-titjib tal-użu effiċjenti tar-riżorsi u t-tnaqqis tal-gassijiet b’effett ta’ serra

—   Linja gwida 6: It-titjib tal-ambjent kummerċjali u tal-konsum, u l-immodernizzar u l-iżvilupp tal-bażi industrijali biex ikun żgurat il-funzjonament sħiħ tas-suq intern.

2.2

B’rabta ma’ dan, fit-30 ta’ Mejju 2012, il-Kummissjoni ppreżentat ir-“Rakkomandazzjoni għal Rakkomandazzjoni tal-Kunsill dwar l-implimentazzjoni tal-linji gwida ġenerali għall-politiki ekonomiċi tal-Istati Membri li l-munita tagħhom hija l-euro” li tinkludi l-aġġornament tar-rakkomandazzjonijiet dwar id-direzzjoni ġenerali tal-politika ekonomika fiż-żona tal-euro. Barra minn hekk, tfasslu rakkomandazzjonijiet speċifiċi għall-pajjiżi individwali għas-27 Stat Membru kollha tal-Unjoni. Fis-6 ta’ Lulju 2012 il-Kunsill tal-Unjoni Ewropea adotta d-dokumenti rilevanti.

3.1

Il-KESE jilqa’ l-isforzi tal-Kummissjoni lejn qafas koerenti għall-koordinazzjoni aħjar meħtieġa b’mod urġenti tal-politiki ekonomiċi Ewropej. Dan huwa essenzjali sabiex nerġgħu naqbdu t-triq sostenibbli lejn it-tkabbir u l-impjiegi. Jeżisti r-riskju li l-miżuri għat-tnaqqis tal-iżbilanċi f’pajjiż individwali ikunu tassew utli, madankollu, jkunu kontroproduttivi għall-bqija taż-żona tal-euro.

3.2

Għalhekk hemm bżonn approċċ Ewropew mifrux, ħsieb Ewropew u mentalità pro-Ewropa. Il-Kumitat jaqbel mal-pożizzjoni tal-Kummissjoni li kooperazzjoni ekonomika ġenwina, għall-inqas fil-grupp tal-euro, teħtieġ integrazzjoni iktar profonda kif ukoll koordinazzjoni aħjar u iżjed effiċjenti. F’dan ir-rigward, jeħtieġ li jitqiesu d-differenzi fil-prestazzjoni ekonomika tal-Istati Membri (il-livell u t-tkabbir tal-PDG, ir-rati u t-tendenzi tal-qgħad, il-livell u l-istruttura tad-defiċit tal-baġit u d-dejn, in-nefqa għar-riċerka u żvilupp, il-kontribuzzjonijiet tas-sigurtà soċjali, il-bilanċ tal-kontijiet kurrenti, il-provvista tal-enerġija eċċ.).

3.3

Il-kriżi, li ilha għaddejja mill-2008, bdiet fl-Istati Uniti u żviluppat fi kriżi globali. B’riżultat tal-kriżi ħareġ ċar li l-istruttura tal-unjoni monetarja poġġiet wisq fiduċja fil-forzi tas-suq u ma setgħetx tindirizza sew ir-riskju tal-iżbilanċi. Kif juri l-iżvilupp tal-finanzi pubbliċi fiż-żona tal-euro globalment sal-2008, in-nuqqas ta’ dixxiplina fiskali, b’mod ġenerali, ma kienx il-kawża tal-kriżi.

Ir-relazzjoni bejn id-dejn u l-PDG f’ % (Sors: AMECO 2012/11)

3.4

Fil-medja, fiż-żona tal-euro, iż-żieda fid-defiċits jew il-livelli tad-dejn seħħ biss wara l-użu kbir ta’ fondi pubbliċi sabiex tiġi salvata s-sistema finanzjarja (1) kif ukoll għall-appoġġ tad-domanda u s-suq tax-xogħol li fallew b’riżultat tal-kriżi finanzjarja, kif ukoll bit-tnaqqis mid-dħul statali, speċjalment abbażi tat-tnaqqis fl-impjiegi. Dan l-aspett huwa ta’ importanza partikolari għall-iżvilupp ta’ strateġiji ta’ politika ekonomika peress li dijanjożi żbaljata twassal għal trattament ħażin tal-problema. Għalhekk, il-Kumitat b’mod ġenerali jilqa’ d-differenzazzjoni speċifika għal kull pajjiż fil-valutazzjoni tal-implimentazzjoni tal-linji gwida.“One size does not fit all”, peress li l-kawżi tal-kriżijiet ivarjaw minn pajjiż għal ieħor.

3.5

Il-KESE, madankollu, jixtieq jieħu l-opportunità biex jiġbed l-attenzjoni għall-ħtieġa ta’ riforma tal-kunċett ekonomiku. Din tikkonċerna mhux biss il-verifiki annwali, iżda hija wkoll ta’ rilevanza partikolari għall-verżjoni li jmiss tal-linji gwida għall-politiki ekonomiċi fl-2014.

3.6

Fl-2012 l-Ewropa kienet tinsab fil-ħames sena tal-kriżi. Ftit wara l-istabbiliment tal-linji gwida attwali fit-tbassir tal-ħarifa tal-2010, il-Kummissjoni Ewropea saħansitra bassret tkabbir tal-PDG għaż-żona tal-euro ta’ 1.6 % u rata ta’ qgħad ta’ 9.6 % fl-2012. Fil-fatt, din is-sena ż-żona tal-euro kienet f’riċessjoni, u r-rata tal-qgħad żdiedet għal aktar minn 11 % f’xi pajjiżi saħansitra madwar 25 %.

3.7

Għall-kuntrarju, l-ekonomija Amerikana qed tikber b’mod moderat, iżda stabbli, b’rata ta’ madwar 2 % – appoġġjata minn politika monetarja espansiva b’saħħitha u kontinwa kif ukoll mill-politiki soċjali u fiskali tal-gvern. Il-konsum, l-investimenti u l-produzzjoni industrijali qed jiżviluppaw b’mod robust u għalhekk ir-rata tal-qgħad hija ferm anqas mill-ogħla livell li kienet f’Ottubru 2009 (2).

3.8

Filwaqt li l-Pjan Ewropew ta’ Rkupru Ekonomiku tal-2008, li kien influwenzat ħafna mill-kriżi ekonomika rapida wara l-falliment tal-Lehman Brothers, għaraf il-ħtieġa ta’ tisħiħ attiv tad-domanda domestika u r-regolazzjoni tas-swieq, il-politika ekonomika malajr reġgħet lura għall-orjentazzjoni tradizzjonali tagħha. Anke t-twissija ripetutament espressa mill-KESE li l-Ewropa trid toħroġ mill-kriżi u mhux li tiġi salvata mill-kriżi li jmiss, ma ngħatatx widen – u b’hekk id-“double dip recession” li kien hemm biża’ dwarha saret realtà.

3.9

L-ewwelnett, il-falliment tal-politika ekonomika Ewropea huwa relatat mal-istabbilizzazzjoni tas-swieq finanzjarji li ma rnexxietx. Il-volatilità għolja, il-firxiet għolja kif ukoll ir-rati ta’ interess eċċessivi fit-tul u l-formazzjoni tal-likwidità tal-banek juru li l-funzjonament tas-sistema finanzjarja għadu ma ġiex irkuprat kompletament minkejja l-passi importanti lejn l-Unjoni bankarja. L-inċertezza rispettiva tan-negozji u l-konsumaturi tkompli xxekkel l-opportunitajiet tat-tkabbir.

3.10

It-tieninett il-politika ekonomika ma rnexxilhiex tindirizza n-nuqqas ta’ domanda interna u esterna. Ir-rekwiżiti ħafna iktar stretti għall-politika baġitarja tal-Istati Membri u l-bidla għal politika fiskali restrittiva li saret wisq kmieni u kienet wisq radikali u li seħħet fil-pajjiżi kollha fl-istess ħin, wasslu għal telf tal-komponenti kollha ewlenin tad-domanda domestika. U li l-impetu għat-tkabbir permezz tad-domanda barranija jinżamm f’limiti stretti, huwa evidenti, meta l-imsieħba kummerċjali ewlenin – jiġifieri, l-Istati Membri l-oħra – jkunu fl-istess ħin qed isegwu politika ta’ awsterità. Għat-tnaqqis tad-domanda domestika hemm ukoll it-tnaqqis reċiproku tal-opportunitajiet ta’ esportazzjoni.

3.11

It-taħlita ta’ politiki makroekonomiċi attwali hija żbilanċjata minħabba li tinjora d-domanda kif ukoll l-aspetti tad-distribuzzjoni. Hija parti mill-istess politika li wasslet għall-falliment tal-Istrateġija ta’ Lisbona, peress li ma kkunsidratx in-nuqqas ta’ domanda domestika fl-Istati Membri l-kbar ewlenin u l-iżbilanċ tad-distribuzzjoni li dejjem qed jikber. Din tikkonċentra b’mod żbilanċjat fuq il-konsolidazzjoni fiskali kif ukoll fuq l-istrateġija tat-tnaqqis tal-ispejjeż biex tiżdied il-kompetittività tal-prezzijiet. Il-Kumitat tabilħaqq jilqa’ t-talba tal-Kummissjoni għal konsolidazzjoni fiskali orjentata lejn it-tkabbir li hija enfasizzata wkoll fid-dokumenti sussegwenti tal-Kummissjoni kif ukoll fir-rapport annwali tat-tkabbir tal-2013 (3). Dan, madankollu, jidher li jeżisti biss fuq il-karta, minħabba li l-evidenza empirika sa issa ma pprovdiet l-ebda evidenza għall-implimentazzjoni tagħha.

3.12

Il-politika ekonomika fil-livell Ewropew ma rnexxilhiex tieħu miżuri fil-qafas ta’ programm ta’ espansjoni kredibbli li jippermetti t-tnaqqis simultanju tad-dejn pubbliku u l-qgħad. It-tnaqqis sinifikanti fl-infiq pubbliku, speċjalment fil-qasam tal-istat soċjali, kif ukoll żidiet ta’ taxxi tal-massa qed iħallu effetti devastanti fl-ekonomiji li xorta qed jiċkienu. Id-dħul disponibbli qed jonqos u b’hekk anke d-domanda tal-konsum, il-produzzjoni u l-impjiegi. Dan ifisser li b’riżultat tal-politika ta’ awsterità, id-dħul mit-taxxa qed ikompli jonqos u dan iktar milli kien mistenni, kif kellu jammetti wkoll l-FMI fil-previżjonijiet reċenti tiegħu (4). B’hekk, ir-riċessjoni qed tkompli tiggrava u dan qed iwassal għal defiċits baġitarji aktar għoljin – ċirku vizzjuż mingħajr tmiem viżibbli. L-ispejjeż ekonomiċi u soċjali għoljin jinħassu fiż-żieda kbira fil-qgħad.

3.13

Huwa ċar li – speċjalment minħabba l-ispejjeż għall-appoġġ tal-banek, il-miżuri ta’ stimulu ekonomiku, u f’xi pajjiżi l-falliment tas-settur tal-akkomodazzjoni u l-bżieżaq immobiljari– hemm bżonn ta’ pjani speċifiċi ta’ tisħiħ għal kull pajjiż sabiex tiġi garantita s-sostenibbiltà tal-finanzi pubbliċi. Madankollu, il-KESE jindika li l-programmi għat-tnaqqis tad-dejn għandhom jiġu adattati għall-miri msemmija fl-Istrateġija Ewropa 2020 għall-irkupru ekonomiku kif ukoll għall-politika soċjali u tal-impjiegi ta’ din l-istrateġija. It-tkabbir u l-impjieg huma l-fatturi ewlenin ta’ tisħiħ li jkun ta’ suċċess, filwaqt li miżuri radikali ta’ awsterità jistgħu jżidu d-dejn kif ukoll joħolqu problemi soċjali kbar.

3.14

Minkejja li f’din l-opinjoni l-Kumitat jiffoka primarjament fuq aspetti tat-taħlita tal-politiki makroekonomiċi, dan m’għandux inaqqas mill-importanza tar-riformi strutturali. Riformi strutturali soċjalment aċċettabbli pereżempju, fl-oqsma tas-sistema tat-taxxa, il-provvista tal-enerġija, l-amministrazzjoni, l-edukazzjoni, is-saħħa, il-bini tal-akkomodazzjoni, it-trasport, u l-pensjonijiet għandhom isaħħu d-domanda u l-produzzjoni u hawnhekk għandhom jitqiesu d-differenzi fil-kompetittività ta’ bejn il-pajjiżi individwali.

3.15

Il-politika reġjonali u strutturali għandha tiffoka fuq iż-żieda tal-produttività, li tippermetti l-immodernizzar jew l-iżvilupp ta’ industrija sostenibbli u ekonomija bbażata fuq is-servizzi. B’mod ġenerali jista’ jintqal li l-pajjiżi b’ekonomiji nazzjonali li għandhom komponent industrijali b’saħħtu intlaqtu b’mod inqas sever mill-kriżi u dan jissuġġerixxi l-bżonn ta’ strateġiji adegwati ta’ industrijalizzazzjoni.

3.16

Madankollu, il-Kumitat jixtieq ikompli jiftaħ il-fehim spiss kemxejn ristrett tat-terminu “riforma strutturali”. Is-sejħa għar-riformi strutturali, għandha tiġbor fiha wkoll pereżempju l-istruttura tar-regolamentazzjoni tas-swieq finanzjarji, l-istruttura tal-koordinazzjoni tas-sistemi fiskali u l-istruttura tan-nefqa u d-dħul pubbliċi.

4.1.1

Il-KESE jaqbel mal-fehma tal-Kummissjoni li tenfasizza l-importanza tal-istabbiltà u l-funzjonament bla xkiel tas-sistema finanzjarja. Ir-rekwiżit bażiku ta’ kull attentat ta’ indirizzar u prevenzjoni effettivi tal-kriżi hu li l-lok għall-flessibbiltà tal-politika tal-ekonomija ma jisfax mhedded u ostakolat mill-ispekulazzjoni tas-swieq finanzjarji. Dan jirriżulta fil-ħtieġa ta’ sistema ta’ superviżjoni ċara u effiċjenti u regolamentazzjoni iktar stretta tas-swieq finanzjarji (inkluża s-sistema bankarja paralella), li minnhom joriġinaw riskji ta’ destabbilizzazzjoni akbar milli min-nuqqas ta’ kompetittività. Biex tiġi evitata l-evażjoni tar-regolamentazzjoni, il-passi xierqa għandhom jiġu koordinati fil-livell tal-G20. Is-swieq finanzjarji għandhom jitnaqqsu għal daqs raġonevoli. Huma għandhom jerġgħu jibdew jaqdu l-ħtiġijiet tal-ekonomija reali u m’għandhomx jispiċċaw f’kompetizzjoni magħha (5).

4.1.2

Sabiex jitnaqqsu l-ispejjeż tal-finanzjament tal-pajjiżi, li huma għolja b’mod artifiċjali, u li huma kawża tal-ispekulazzjoni, jeħtieġ li jsir sforz sabiex titnaqqas id-dipendenza fuq l-aġenziji tal-klassifikazzjoni privati. Min-naħa l-oħra, xibka tas-sigurtà solidali u kredibbli mibnija fuq fiduċja mistħoqqa tista’ tiżgura li kwalunkwe spekulazzjoni fil-konfront ta’ pajjiżi bi problemi tkun tidher inutli u b’hekk titrażżan. Reċentement, ittieħdu xi passi sinifikanti f’din id-direzzjoni (il-programm l-aktar reċenti tax-xiri tal-bonds tal-gvern mill-BĊE, id-dħul fis-seħħ definittiv u t-tħaddim tal-MES eċċ). Il-bonds komuni Ewropej, jekk jintużaw taħt kundizzjonijiet xierqa, jistgħu jikkontribwixxu għat-tnaqqis tal-pressjoni baġitarja tal-pajjiżi fi kriżi (6).

4.1.3

Il-Kumitat jiġbed l-attenzjoni għall-bżonn li tinkiser ir-rabta bejn il-banek kummerċjali u d-dejn pubbliku. Barra minn hekk, il-proċessi ta’ frammentazzjoni u r-rinazzjonalizzazzjoni tas-swieq finanzjarji għandhom jitreġġgħu lura permezz ta’ stabbilizzazzjoni tas-settur. Żieda fl-isforzi favur unjoni bankarja, ukoll tista’ tikkontribwixxi, flimkien mal-istrumenti effettivi għall-irkupru u r-riżoluzzjoni tal-istituzzjonijiet ta’ kreditu, għal stabilizzazzjoni fil-livell Ewropew u nazzjonali (7).

4.2.1

Konsolidazzjoni baġitarja sostenibbli għandha timmira li tiżgura bilanċ bejn l-effetti tal-provvista u tad-domanda u toħloq ukoll bilanċ bejn l-infiq u d-dħul. F’ħafna pajjiżi, qed jitpoġġa piż żejjed fuq il-fattur tax-xogħol. Hemm bżonn li jiġu kkunsidrati mill-ġdid mhux biss l-infiq iżda wkoll is-sistema fiskali kollha, b’attenzjoni għal kwistjonijiet relatati mal-ġustizzja distributtiva bejn tipi differenti ta’ dħul u ġid. Dan ifissser ukoll kontribut xieraq mingħand dawk li bbenefikaw l-iktar mill-iżbalji li saru fis-swieq finanzjarji u mill-pakketti ta’ salvagwardja l-banek bil-flus tal-kontribwenti.

4.2.2

Fir-rigward tad-dħul jeżistu numru ta’ approċċi li jiġġeneraw iż-żieda meħtieġa fid-dħul fiskali: it-taxxa fuq it-tranżazzjonijiet finanzjarji (li talab kemm-il darba l-Kumitat (8)), it-taxxi tal-enerġija u ambjentali, l-għeluq ta’ rifuġji fiskali (9), il-ġlieda kontra l-evażjoni tat-taxxa, it-tassazzjoni ta’ assi kbar, ta’ proprjetà u tal-wirt, it-tassazzjoni ta’ banek għall-internalizzazzjoni ta’ spejjeż esterni (10), l-armonizzazzjoni tal-bażi u sistema tat-tassazzjoni biex jiġu eliminati d-distorsjonijiet tal-kompetizzjoni fl-Unjoni, aktar milli jkompli jonqos id-dħul pubbliku minħabba tnaqqis fiskali kompetittiv. Ta’ spiss jiġi injorat, li qafas baġitarju integrat (“unjoni fiskali”) ma jikkonċernax biss l-infiq pubbliku iżda jinkludi wkoll id-dħul.

4.2.3

F’xi Stati Membri qed tintalab ukoll żieda kemxejn kbira fl-effiċjenza tas-sistema tal-ġbir ta’ taxxa.

4.2.4

L-approċċ tradizzjonali favur tisħiħ baġitarju dejjem kien tnaqqis fin-nefqa pubblika. Madanakollu l-idea li tnaqqis fl-infiq ser jagħmel iktar ġid minn żieda fid-dħul għadha domma li ma ġietx pruvata. L-evidenza empirika f’pajjiżi fi kriżi bħall-Greċja turi li t-tama tal-hekk imsejħa “non-Keynesian effects” kienet għalxejn. Meta d-domanda interna fl-unjoni monetarja kollha tkun dgħajfa b’riżultat ta’ politika ta’ awsterità, it-tnaqqis fl-infiq pubbliku ma jwassalx għal żieda fl-investimenti privati (crowding-in) bbażata fuq żieda fil-fiduċja. Barra minn hekk, it-tnaqqis fin-nefqa, bħal pereżempju fis-sistemi soċjali u s-servizzi pubbliċi, ġerneralment għandhom effett rigressiv li jżid l-inugwaljanza distributtiva u jnaqqas il-konsum. Madanakollu jeżisti lok għal tnaqqis ta’ spejjeż mhux produttivi bħal fil-qasam tal-armi.

4.2.5

Il-politika għandha pjuttost tisfrutta d-differenzi kbar bejn tal-multiplikaturi tad-dħul u tal-impjiegi ta’ miżuri differenti ta’ politika baġitarja. Skont l-istudji empiriċi kważi kollha, il-multiplikaturi tal-miżuri fiskali huma inqas minn dawk tal-miżuri tal-infiq. Politika li żżid b’mod immirat id-dħul tal-gvern tista’ għalhekk tirrilaxxa dawk ir-riżorsi li huma tant meħtieġa, pereżempju, għall-programmi għall-ħolqien ta’ impjiegi, b’mod partikolari għaż-żgħażagħ.

4.2.6

Din ir-ridistribuzzjoni li ma taffettwax il-bilanċ baġitarju toħloq immedjatament impjiegi u żżid id-domanda, mingħajr ma tpoġġi piż fuq il-fondi pubbliċi. Minbarra l-impatti pożittivi fuq l-ekonomija domestika, dawn il-miżuri jagħtu wkoll stimolu espansiv lill-Unjoni monetarja kollha kemm hi, b’mod partikolari minn pajjiżi li għandhom bilanċ favorevoli, permezz tal-istimulazzjoni tal-importazzjonijiet.

4.2.7

Il-koordinazzjoni fl-UE kollha ta’ dawn il-miżuri espansivi tkun saħansitra aktar effiċjenti, minħabba li r-rata tal-importazzjoni taż-żona tal-euro b’kollox (jiġifieri meta mqabbla ma’ -pajjiżi terzi) hija ferm inqas milli hi għal kull ekonomija nazzjonali individwali.

4.3.1

Huwa essenzjali l-monitoraġġ tal-iżvilupp tal-bilanċ ta’ kontijiet kurrenti u l-komponenti tiegħu fl-isfond tat-tnaqqis tal-produttività ta’ Stat Membru u l-problemi ta’ finanzjament pubbliku u privat li jirriżultaw minn dan, sabiex ikun jista’ jkun hemm (re)azzjoni fil-ħin. Madankollu, huma u jitnaqqsu l-iżbilanċi tan-negozju għandha tingħata attenzjoni s-simetrija: l-esportazzjonijiet ta’ pajjiż huma l-importazzjonijiet ta’ pajjiż ieħor. Konsegwentement, it-tnaqqis ma jistax iseħħ biss permezz ta’ tnaqqis fil-pajjiżi b’defiċit, iżda l-pajjiżi li għandhom bilanċ favorevoli huma wkoll mitluba jistimulaw l-importazzjonijiet permezz tat-tisħiħ tad-domanda domestika tagħhom, biex b’hekk ixolju id-“defiċits tal-importazzjoni” tagħhom.

4.3.2

Minn perspettiva Ewropea, is-settur tal-enerġija joħloq eċċezzjoni partikolari għax f’dan is-settur fil-fatt l-Istati Membri kollha għandhom defiċit kummerċjali kbir (11). Trasformazzjoni ekoloġika tas-suq uniku Ewropew għandha tnaqqas id-dipendenza fuq l-importazzjonijiet ta’ enerġija mill-karburanti fossili permezz tal-użu intern tar-riżorsi alternattivi tal-enerġija tal-Ewropa. Barra minn hekk, is-settur tal-enerġija solari fil-pajjiżi tal-periferija tan-Nofsinhar huwa opportunità ta’ titjib tal-iżbilanċi kummerċjali fl-Ewropa.

4.3.3

Fil-ġlieda kontra d-defiċits tal-kummerċ barrani normalment titpoġġa wisq enfasi fuq ir-rwol tal-kompetittività tal-prezzijiet. Huwa riskju li titpoġġa enfasi biss fuq il-kompetittività tal-prezzijiet. Il-“mudell Ġermaniż” (it-trażżin tal-pagi għall-promozzjoni tal-esportazzjonijiet jew għat-tnaqqis tal-importazzjonijiet) bħala riċetta simultanja għall-pajjiżi kollha tista’ twassal għal rigress (“race to the bottom”), fid-dawl tal-ammont għoli ta’ kummerċ intern fiż-żona tal-euro.

4.3.4

Ħafna drabi it-tendenzi differenti fejn jidħol kost ta’ unità lavorattiva huma meqjusa bħala waħda mill-kawżi prinċipali tal-kriżi u minnhom ġejja t-talba li titnaqqas l-ispiża tal-paga. Minbarra l-konsegwenzi ta’ ridistribuzzjoni serji tat-tnaqqis fl-ispiża tal-paga, li jnaqqsu d-domanda qed jiġu injorati wkoll fatturi oħra relatati mal-ispiża ( l-enerġija, il-materjal, l-ispejjeż tal-finanzjament) (12).

4.3.5

Pereżempju, qabel il-kriżi, bejn l-2000 u l-2007, il-kost reali ta’ unità lavorattiva fil-Portugall, Spanja u l-Greċja kien qed jonqos (13). Żidiet eċċessivi fil-profitt nominali wasslu għal żieda fil-prezzijiet hekk kif żdiedu l-pagi nominali.

4.3.6

L-istess bħal qabel, kważi 90 % tad-domanda totali tal-UE ġejja mill-Istati Membri tal-UE. Fir-rigward ta’ tendenzi relatati mal-pagi, il-KESE jisħaq għalhekk, fuq il-fehma li esprima fl-opinjoni tiegħu dwar l-Istħarriġ Annwali dwar it-Tkabbir 2011: “Il-politiki tal-pagi adegwati għandhom rwol ċentrali x’jaqdu fil-ġestjoni tal-kriżi.” Li l-pagi jiżdiedu bl-istess ritmu tat-tkabbir tal-produttività u b’mod immirat lejn l-ekonomija nazzjonali kollha ser jiżgura, mil-lat makroekonomiku, li jinsab bilanċ adatt bejn tkabbir suffiċjenti fid-domanda u l-kompetittività tal-prezzijiet. L-imsieħba soċjali, għalhekk, għandhom jaħdmu biex jevitaw it-tnaqqis fil-pagi b’politika tat-tip “beggar-thy-neighbour” u biex il-politika tal-pagi tkun immirata lejn il-produttività” (14).

4.3.7

Barra minn hekk, l-importanza ta’ fatturi mhux relatati mal-prezzijiet għall-kompetittività hija normalment sottovalutata (15). F’dan il-kuntest nirreferu għad-definizzjoni ta’ “kompetittività” tal-Kummissjoni Ewropea bħala “... il-ħila tal-ekonomija li tipprovdi lill-popolazzjoni tagħha b’livelli ta’ għajxien għolja u li qed jogħlew u rati għolja ta’ impjieg fuq bażi sostenibbli” (16).

4.3.8

Permezz tal-ħlasijiet tal-interess nazzjonali addizzjonali żdiedet b’mod qawwi l-importanza tal-bilanċ tal-introjtu mill-proprjetà fil-pajjiżi fi kriżi. L-analiżi tal-iżbilanċi m’għandhiex tkun limitata għall-iżvilupp tal-bilanċi tan-negozju.

4.4.1

Il-mudell soċjali Ewropew huwa vantaġġ komparattiv li għandha l-Ewropa fil-kompetizzjoni globali. L-istat soċjali jikkontribwixxi għas-suċċess ekonomiku meta l-prestazzjoni tal-ekonomija fuq naħa u l-ugwaljanza soċjali min-naħa l-oħra ma jitqisux bħala opposti, iżda jitqiesu komplementari.

4.4.2

L-istabbilizzaturi awtomatiċi ta’ sistemi tas-sigurtà soċjali tal-Ewropa għenu fil-ġestjoni tal-kriżi, appoġġjaw id-domanda u evitaw diġenerazzjoni f’dipressjoni bħal dik fit-tletinijiet. Anke mil-lat psikoloġiku, is-sistemi tas-sigurtà soċjali huma ta’ importanza kbira, minħabba li dawn inaqqsu r-riskju ta’ paniku u b’hekk jistabbilizzaw il-konsum.

4.4.3

F’ċerti pajjiżi fejn id-djalogu soċjali jaħdem tajjeb (pereżempju l-Awstrija, il-Ġermanja u l-Isvezja), l-imsieħba soċjali qdew rwol importanti fit-tnaqqis tar-riskju tal-qgħad li rriżulta minn tnaqqis fil-produzzjoni. Minbarra l-appoġġ tal-miżuri mill-qasam tal-politika ekonomika u soċjali, il-ftehimiet bejn l-imsieħba soċjali fil-livell industrijali u settorjali kkontribwixxew b’mod sinifikanti, sabiex jinżammu l-impjiegi eżistenti (pereżempju permezz ta’ perjodu qasir ta’ xogħol, it-tnaqqis tal-ammont ta’ sahra akkumulata, l-użu tal-btajjel għat-taħriġ eċċ.) Dawn l-esperjenzi għandhom jiġu kkunsidrati fil-formulazzjoni ġdida tal-linji gwida u fir-rapporti annwali tal-pajjiżi.

4.4.4

Il-gvernijiet Ewropej huma mitluba jsaħħu r-rwol tal-imsieħba soċjali fil-livell Ewropew u dak nazzjonali. Huma għandhom jiġu appoġġjati sabiex iżidu l-isforzi tagħhom biex isaħħu l-koordinazzjoni Ewropea tal-politika tal-pagi. Barra minn hekk, għandu jsir sforz sabiex jiżdied il-valur tad-djalogu makroekonomiku; dan id-djalogu għandu jiġi stabbilit ukoll għaż-żona tal-euro.

4.4.5

In-negozjar kollettiv ħieles għandu madankollu, jinżamm anke fil-kriżi: Il-politika tal-pagi għandha tiġi stabbilita fil-qafas tan-negozjar kolletiv ħieles u minn assoċjazzjonijiet kompetenti ta’ min iħaddem u l-ħaddiema. L-objettivi tal-gvern jew interventi bħat-tnaqqis tal-pagi ordnat mill-gvern għandhom jinċaħdu u mhumiex aċċettabbli (17).

4.4.6

Flimkien mar-rwol tal-partiti li jipparteċipaw fin-negozjar kollettiv, jeħtieġ li jingħaraf ukoll ir-rwol sinifikanti tal-organizzazzjonijiet l-oħra li jirrappeżentaw is-soċjetà ċivili bħall-organizzazzjonijiet tal-konsumatur. B’mod partikolari fi żmien ta’ kriżi dawn huma indispensabbli bħala l-vuċi taċ-ċittadini u msieħba fid-djalogu ċivili.

4.4.7

It-tibdiliet u r-riformi neċessarji jistgħu jkunu promettenti biss jekk ikun hemm relazzjoni bbilanċjata bejn il-miri ekonomiċi u dawk soċjali u l-qsim tal-piżijiet jitqies li jkun ġust (bejn il-pajjiżi, il-gruppi bi dħul, il-kapital u x-xogħol, is-setturi, gruppi differenti tal-popolazzjoni eċċ). Il-ġustizzja soċjali u l-bilanċ soċjali huma rekwiżit importanti ħafna sabiex il-pubbliku jkun jista’ jaċċetta l-miżuri ta’ tisħiħ inkella l-koeżjoni soċjali tkun mhedda, u l-populiżmu u s-sentiment kontra l-UE jesperjenza rkupru perikoluż. F’dan il-kuntest, il-Kumitat itenni r-rakkomandazzjoni urġenti tiegħu għall-involviment mill-aktar kmieni possibbli u estensiv tal-imsieħba soċjali u l-organizzazzjonijiet rappreżentattivi l-oħra tas-soċjetà ċivili fit-tfassil tal-politika.