16.7.2014 |
MT |
Il-Ġurnal Uffiċjali tal-Unjoni Ewropea |
C 226/48 |
Opinjoni tal-Kumitat Ekonomiku u Soċjali Ewropew dwar il-Proposta għal Direttiva tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill dwar il-protezzjoni ta' informazzjoni ta' kompetenza u tan-negozju (sigrieti kummerċjali) kontra l-ksib, l-użu u l-iżvelar illegali tagħhom
COM(2013) 813 final – 2013/0402 (COD)
2014/C 226/09
Nhar id-9 ta' Diċembru 2013 u t-13 ta' Diċembru 2013, il-Parlament Ewropew u l-Kunsill rispettivament iddeċidew, b'konformità mal-Artikolu 114 tat-Trattat dwar il-Funzjonament tal-Unjoni Ewropea, li jikkonsultaw lill-Kumitat Ekonomiku u Soċjali Ewropew dwar
il-Proposta għal Direttiva tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill dwar il-protezzjoni ta' informazzjoni ta' kompetenza u tan-negozju (sigrieti kummerċjali) kontra l-ksib, l-użu u l-iżvelar illegali tagħhom
COM(2013) 813 final – 2013/0402 (COD).
Is-Sezzjoni Speċjalizzata għas-Suq Uniku, il-Produzzjoni u l-Konsum, inkarigata sabiex tipprepara l-ħidma tal-Kumitat dwar is-suġġett, adottat l-Opinjoni tagħha nhar il-11 ta' Marzu 2014.
Matul l-497 sessjoni plenarja tiegħu li saret fil-25 u s-26 ta' Marzu 2014 (seduta tal-25 ta' Marzu), il-Kumitat Ekonomiku u Soċjali Ewropew adotta din l-Opinjoni b'138 vot favur, 2 voti kontra u 3 astensjonijiet.
1. Konklużjonijiet u rakkomandazzjonijiet
1.1 |
Is-sigrieti kummerċjali jikkonċernaw fil-fatt kull informazzjoni (teknoloġija, dħul, data rigward kummerċjalizzazzjoni...) li għandha valur ekonomiku li għandha tiġi mħarsa l-kunfidenzjalità tagħha. F'dan ir-rigward, huma jagħmlu parti mill-assi intanġibbli tal-intrapriżi. |
1.2 |
Il-protezzjoni ta' dawn l-assi intanġibbli hija vitali għall-intrapriżi, speċjalment l-SMEs, daqs kemm hi għall-organizzazzjonijiet tar-riċerka mhux kummerċjali, u meħtieġa għall-kompetittività tal-Unjoni Ewropea, ser isservi biex trawwem l-innovazzjoni u t-tkabbir ta' modi ġodda ta' intraprenditorija u tħeġġeġ ir-riċerka kollaborattiva jew il-kooperazzjoni transkonfinali. |
1.3 |
Il-kunċett ta' sigrieti kummerċjali fl-UE m'għandu l-ebda definizzjoni konsistenti jew protezzjoni legali armonizzata. |
1.4 |
Il-Kumitat jappoġġja l-għan li qed timmira għalih il-Kummissjoni meta tipproponi li tarmonizza l-protezzjoni legali tal-għarfien u s-sigrieti kummerċjali minħabba li dawn huma elementi essenzjali biex jiġu promossi l-innovazzjoni tal-intrapriżi b'mod ġenerali kif ukoll il-kompetittività tagħhom, u b'mod partikolari dik tal-SMEs. |
1.5 |
Il-Kumitat jinnota li l-protezzjoni tas-sigrieti kummerċjali kontra l-kisba tagħhom u l-użu illeċitu tagħhom kif previst fil-proposta għal direttiva hija simili ħafna għal dik li ġiet stabbilita mid-Direttiva KE 2004/48 dwar l-infurzar tad-drittijiet tal-proprjetà intellettwali proprjetà intellettwali, bħad-drittijiet tal-awtur, il-marki kummerċjali, id-disinni jew il-privattivi, b'mod partikolari fejn ħeġġet lill-Istati Membri sabiex jipprevedu rimedju ċivili effettiv disponibbli għad-detentur leġittimu tas-sigriet kummerċjali. |
1.6 |
Il-Kumitat jilqa' b'sodisfazzjon il-bilanċ li fiha l-proposta għal direttiva peress li din timmira li tiżgura ċertezza legali akbar, ittejjeb il-valur tal-innovazzjonijiet li jinsabu fis-sigrieti kummerċjali permezz ta' konverġenza leġislattiva imsaħħa kompatibbli mal-liġi internazzjonali, inkluż b'mod speċjali l-Ftehim dwar l-aspetti tad-drittijiet tal-proprjetà intellettwali relatati mal-kummerċ (TRIPS). |
1.7 |
Id-definizzjoni ta' sigriet kummerċjali, minkejja li tikkonforma mal-Ftehim TRIPS, ma tidhirx fina biżżejjed biex tkopri l-kategoriji kollha ta' informazzjoni li għandha l-possibbiltà li tiġi protetta bħala sigriet kummerċjali. |
1.8 |
Il-Kumitat iqis li l-Kummissjoni tista' tispeċifika fi premessa li informazzjoni b'valur kummerċjali potenzjali tista' wkoll tiġi protetta bħala sigriet kummerċjali. |
1.9 |
Il-KESE jħeġġeġ lill-Kummissjoni sabiex din tieħu azzjoni dwar dan is-suġġett mingħajr aktar dewmien. |
2. Introduzzjoni
2.1 |
Il-protezzjoni tal-għarfien u s-sigrieti kummerċjali (informazzjoni kummerċjali mhux żvelata) hija essenzjali biex jiġu promossi l-innovazzjoni u l-kompetittività tal-intrapriżi. |
2.2 |
Is-sigrieti kummerċjali jikkonċernaw fil-fatt kull informazzjoni (teknoloġija, dħul, data rigward kummerċjalizzazzjoni...) li għandha valur ekonomiku li għandha tiġi mħarsa l-kunfidenzjalità tagħha. |
2.3 |
Dawn mhumiex titoli ta' proprjetà intellettwali esklużivi, iżda ħafna drabi huma dawk li jagħtu bidu. Għalhekk, għarfien jew sigrieti kummerċjali li jirriżultaw minn riċerka u żvilupp permezz ta' investimenti finanzjarji u umani sinifikanti huma ta' spiss l-oriġini ta' privattiva. |
2.4 |
Il-kunċett stess ta' sigriet kummerċjali mhuwiex uniformi fl-Unjoni Ewropea. L-unika definizzjoni armonizzata ta' sigrieti kummerċjali tinsab fil-Ftehim TRIPS rilevanti tal-Organizzazzjoni Dinjija tal-Kummerċ li tibbaża fuq tliet kundizzjonijiet kumulattivi:
|
2.5 |
Fin-nuqqas ta' interpretazzjoni uniformi tal-kunċett ta' sigrieti kummerċjali fl-Unjoni Ewropea, il-protezzjoni legali tagħha tinsab frammentata fid-diversi sistemi legali tal-Istati Membri. |
2.6 |
Madankollu, il-protezzjoni legali uniformi Ewropea tas-sigrieti kummerċjali tagħmel aktar sens fi żmien meta l-ispjunaġġ industrijali u r-riskji ta' piraterija informatika jkunu laħqu proporzjonijiet inkwetanti, partikolarment f'oqsma fejn ir-riċerka u l-iżvilupp u l-investiment finanzjarju għandhom rwol ewlieni (il-karozzi, it-telekomunikazzjonijiet, il-farmaċewtiċi...). |
2.7 |
Il-Kumitat kien ukoll appoġġja l-ħidma tal-Kummissjoni fir-rikors tagħha kontra l-piraterija u esprima l-ħsibijiet tiegħu dwar is-suġġett (1). |
3. Il-proposta tal-Kummissjoni
3.1 |
Din hija r-riżultat ta' konsultazzjoni li bħala segwitu l-Kummissjoni setgħet tinnota d-differenzi fil-liġijiet nazzjonali tal-Istati Membri, b'mod speċjali dwar id-definizzjoni tas-sigrieti kummerċjali u l-possibbiltajiet ta' rimedju għad-detentur ta' sigrieti kummerċjali. |
3.2 |
Il-proposta hija bbażata fuq żewġ assunzjonijiet: id-differenzi fil-leġislazzjoni nazzjonali huma ta' ostaklu għar-riċerka kollaborattiva transkonfinali u huma ta' ħsara għall-kompetittività tal-intrapriżi tagħhom fejn is-sigrieti kummerċjali tagħhom jistgħu jinsterqu fl-Istati Membri l-inqas protettivi. |
3.3 |
Għalhekk din għandha l-għan li tarmonizza l-protezzjoni ta' dawn l-assi intanġibbli li mhumiex ikkunsidrati bħala proprjetà intellettwali. |
3.4 Id-definizzjoni ta’ sigriet kummerċjali
3.4.1 |
Il-Kummissjoni tibbaża fuq id-definizzjoni ta' sigrieti kummerċjali li tinsab fil-Ftehim TRIPS u tipproponi li jiġu sodisfatti tliet kundizzjonijiet kumulattivi sabiex l-informazzjoni tkun “sigriet kummerċjali proteġġibbli”:
|
3.5 Il-kunċett ta' miżapproprjazzjoni
3.5.1 |
Minbarra l-aċċess mhux awtorizzat għal mezz li jiġbor fih l-aċċess sigriet, serq, tixħim, qerq, u ksur ta' ftehim ta' kunfidenzjalità, l-Artikolu 3 tal-proposta jżid: “kwalunkwe mġieba kuntrarja għall-prattika kummerċjali onesta”. |
3.5.2 |
Din tipprovdi wkoll li kwalunkwe użu jew divulgazzjoni sussegwenti jkunu illegali taħt l-istess ċirkostanzi jew meta fil-mument li persuna użat jew żvelat din l-informazzjoni, ma setgħetx tinjora li s-sors tagħha ta' informazzjoni kiseb is-sigriet b'mod illegali. |
3.6 L-akkwist, l-użu u l-iżvelar legali
3.6.1 |
L-Artikolu 4 tal-proposta għal direttiva jeskludi għadd ta' każijiet:
|
3.6.2 |
Dan jissalvagwardja l-innovazzjoni għaliex b’mod espliċitu jiċċara li sejbien indipendenti u l-inġinerija inversa huma mezzi leġittimi biex wieħed jikseb l-informazzjoni. |
3.7 Rimedju għad-detentur ta' sigriet kummerċjali
3.7.1 |
Huwa f'idejn l-Istati Membri li jipprovdu rimedju ċivili effettiv kontra approprjazzjonijiet illeċiti ta' sigrieti kummerċjali. |
3.7.2 |
B'konnessjoni mad-dibattiti rikurrenti dwar l-abbuż tal-proċess ta' qbid ta' prodotti ffalsifikati, il-proposta għal-direttiva tistieden ukoll lill-Istati Membri biex jikkastigaw l-abbuż sabiex l-aċċess għas-suq tal-konvenut jittardja jew jiġi ristrett b'mod inġust jew sabiex jintimidawh jew jiffastidjawh. |
3.7.3 |
L-Artikolu 8 tal-proposta għal Direttiva huwa ispirat ukoll mil-liġi tal-kompetizzjoni billi jistabbilixxi sensiela ta' salvagwardji li jipprevjenu kxif ta' sigrieti kummerċjali matul il-proċeduri ġudizzjarji: restrizzjoni tal-aċċess għad-dokument kollu jew parti minnu li jinkludi s-sigriet kummerċjali, jillimitaw l-aċċess għal seduti, tħassir ta' paragrafi li fihom sigrieti kummerċjali tal-verżjoni mhux kunfidenzjali tad-deċiżjoni ġudizzjarja. |
3.7.4 |
Permezz ta' miżuri provviżorji, id-detentur tas-sigriet kummerċjali li saritlu ħsara jrid jikseb il-projbizzjoni tal-iżvelar jew l-użu tas-sigriet kummerċjali, il-projbizzjoni tal-produzzjoni, il-kummerċjalizzazzjoni, l-użu tal-prodotti marbuta mal-infrazzjoni u l-qbid jew ir-ritorn ta' dawn il-prodotti. |
3.7.5 |
Il-proposta tipprovdi ħafna salvagwardji proċedurali oħra biex b'hekk, b'mod sussidjarju, il-qorti jkollha tordna lill-konvenut jipprovdi garanzija sabiex jiżgura kumpens lid-detentur. |
4. Kummenti ġenerali dwar il-proposta għal Direttiva
4.1 |
Il-proposta għal Direttiva tipprovdi definizzjoni ta' sigriet kummerċjali wiesgħa biżżejjed biex tkopri b'mod partikolari riċetta, riċerka jew studji li għadhom mhumiex is-suġġett ta' dritt ta' proprjetà intellettwali. |
4.2 |
Hija timmira li ssaħħaħ il-kompetittività tal-intrapriżi u l-korpi tar-riċerka Ewropej li jibbażaw fuq l-għarfien u s-sigrieti kummerċjali li ma jistgħux jiġu protetti mid-drittijiet tal-proprjetà intellettwali, minħabba li tkun impossibbli għad-detentur biex jikseb dritt esklużiv dwar dawn l-elementi. |
4.3 |
Tabilħaqq, id-drittijiet tradizzjonali tal-proprjetà industrijali bħall-privattivi, marki kummerċjali, id-disinni u l-mudelli ma jikkunsidrawx biċċa kbira mill-għarfien u l-informazzjoni li fil-fatt huma meħtieġa għat-tkabbir ekonomiku tal-intrapriżi. |
4.4 |
L-SMEs ta' spiss użaw ukoll sigrieti kummerċjali biex jipproteġu din l-informazzjoni vitali, fin-nuqqas ta' riżorsi umani speċjalizzati jew kapaċità finanzjarja suffiċjenti għall-ħżin, il-ġestjoni, il-protezzjoni u r-rispett tad-drittijiet tal-proprjetà intellettwali tagħhom. |
4.5 |
Sabiex jingħelbu dawn l-ostakli, il-kumpaniji ta' spiss jinkludu ftehimiet ta' kunfidenzjalità fil-kuntratti tagħhom mal-impjegati jew sottokuntratturi tagħhom. Ir-regoli intiżi li jħarsu s-sigrieti kummerċjali m'għandhomx jillimitaw il-libertà tal-espressjoni u l-possibbiltà ta' denunzja ta' irregolarità (whistleblowing) jew li l-impjegati ma jkunux jistgħu jibdlu l-post tax-xogħol u jibbenefikaw mill-ħiliet u l-esperjenzi ġenerali li jkunu kisbu. |
4.6 |
Il-proposta għalhekk tagħmel sens, speċjalment peress li l-inċentivi ekonomiċi attwali iħeġġu aktar spiss is-sottokuntrattar, li jimplika li l-fornituri tas-servizz jistgħu temporanjament ikollhom aċċess għal kull tip ta' informazzjoni sensittiva. |
4.7 |
Barra minn hekk, l-iżvilupp ta' sistemi tal-informatika u l-komunikazzjoni jiffaċilita l-piraterija, il-miżapproprjazzjoni u t-tixrid ta' sigrieti kummerċjali, li jżidu r-riskju li jiġu użati f'pajjiżi terzi biex dawn jipproduċu prodotti li ser jidħlu aktar tard fis-suq Ewropew f'kompetizzjoni ma' dawk tal-intrapriża vittma tal-miżapproprjazzjoni. |
4.8 |
Il-KESE jiġbed l-attenzjoni għall-fatt li l-eżiġenżi li qed ikomplu jiżdiedu fil-qasam tar-rappurtar għall-kumpaniji elenkati b'mod partikolari, jipperikola s-sigrieti kummerċjali. L-informazzjoni inkluża f'dawn ir-rapporti tispiċċa fil-pubbliku, aċċessibbli għall-investituri kollha li jistgħu jkunu kompetituri jew li jistgħu jsiru kompetituri. |
4.9 |
Il-KESE jqis li l-proposta għal Direttiva għandha tqis ukoll l-Artikolu 4 li jikkonċerna r-riskju tal-iżvelar ta' sigrieti kummerċjali marbut mal-obbligi tar-rappurtar tal-membri tal-bord tad-diretturi jew il-bord superviżorju tal-kumpaniji elenkati. |
5. Kummenti speċifiċi dwar il-proposta għal Direttiva
5.1 |
Il-proposta tipprovdi diversi garanziji proċedurali, li jinkludu miżuri provviżorji u protettivi, kif ukoll miżuri ta' rimedju u tiswija wara d-deċiżjoni ġudizzjarja rigward is-sustanza tal-ksur tas-sigriet kummerċjali, bħall-qerda tal-informazzjoni miżmuma mill-ħati, l-irtirar u l-qerda tal-prodotti kkonċernati, il-kalkolu tad-danni u l-interessi li għandhom jintegraw il-preġudizzju morali, u l-pubblikazzjoni tad-deċiżjoni. |
5.2 |
Il-kumpens għad-danni u l-interessi mogħtiji fuq talba lill-parti danneġġjata għandu jaqbel mad-danni realment imġarrba, b'kunsiderazzjoni tal-aspetti materjali u morali. |
5.3 |
L-imħallef jista', madankollu, jirrikorri għal somma f'daqqa “fejn ikun xieraq” li tkun ikkalkulata pereżempju fuq il-bażi ta' imposta jew ħlasijiet li kienu jkunu dovuti kieku l-użu kien awtorizzat. |
5.4 |
Il-Kumitat jenfasizza li l-kunċetti tal-liġi kriminali “serq”, “tixħim”, “qerq” li jinsabu fl-Artikolu 3 tal-proposta għal direttiva huma maħsuba biex jikkjarifikaw il-kunċett ta' “l-akkwist, l-użu u l-iżvelar illegali tas-sigrieti kummerċjali”. |
5.5 |
L-intenzjoni tal-Kummissjoni hija li toħloq armonizzazzjoni tar-rimedji ċivili biex il-kumpaniji innovattivi jkunu jistgħu jiddefendu b'mod effettiv is-sigrieti kummerċjali tagħhom fl-Unjoni kollha. L-Artikolu 5 “Obbligu Ġenerali” huwa kkunsidrat f'dan ir-rigward bħala elokwenti peress li jipprevedi li l-Istati Membri għandhom jipprovdu miżuri, proċeduri u rimedji sabiex (il-Kumitat jisħaq) ikun disponibbli rimedju ċivili. |
5.6 |
Jidher ukoll li l-proposta għal Direttiva tittratta s-sigriet kummerċjali bħala forma ta' proprjetà intellettwali, apparti n-natura esklużiva. Fil-fatt, il-protezzjoni li hemm implimentata hija viċin ħafna tal-proċeduri previsti fit-termini tad-Direttiva tal-KE 2004/48 dwar l-applikazzjoni tad-drittijiet tal-proprjetà intellettwali, bħad-drittijiet tal-awtur u d-drittijiet relatati, il-marki kummerċjali, id-disinni jew il-privattivi li ġiet adottata f'April 2004, li r-reviżjoni tagħha hija wkoll taħt konsiderazzjoni. Rigward l-Artikolu 4, il-KESE jemmen li huwa kruċjali li impjegat, mingħajr ir-riskju li jwettaq ksur f'dan ir-rigward, għandu jkun jista' jikkonsulta rappreżentant ta' trejdjunjin dwar l-iżvelar ta' nuqqas jew xi sitwazzjoni oħra fil-post tax-xogħol. Il-KESE jemmen li d-Direttiva għandha sservi ta' protezzjoni kontra ritaljazzjoni għall-impjegati li jużaw il-possibbiltajiet previsti fl-Artikolu 4. |
5.7 |
F'dan ir-rigward, il-Kumitat jinsab sodisfatt, b'rabta mad-dibattiti rikurrenti dwar l-abbuż tal-proċedura ta' qbid ta' ffalsifikar (2), proċedura mhux kuntradittorja, li l-proposta titbiegħed madankollu mid-Direttiva KE 2004/48, filwaqt li tenfasizza fl-Artikolu 10(2) li l-awtoritajiet ġudizzjarji tal-Istati Membri għandhom jivvalutaw il-proporzjonalità tal-miżuri provviżorji u kawtelatorji. |
5.8 |
L-assimilazzjoni tas-sigriet kummerċjali għal forma ta' proprjetà intellettwali testendi saħansitra tant li tinkorpora l-kunċett ta “prattiki kummerċjali onesti” fil-proposta Dan il-kunċett diġà jeżisti fil-Ftehim TRIPS. |
5.9 |
Il-Qorti tal-Ġustizzja tal-Unjoni Ewropea, min-naħa tagħha, kellha l-opportunità tinterpreta l-kunċett ta “użu onest” (3) meħud mid-Direttiva 89/104/KEE biex jiġu approssimati l-liġijiet tal-Istati Membri dwar il-marki kummerċjali. |
5.10 |
Minkejja l-avvanzi sinifikanti fil-proposta, l-adozzjoni tad-direttiva ma teħlisx lill-kumpanniji milli jimplimentaw il-miżuri preventivi kollha meħtieġa biex jipproteġu s-sigrieti kummerċjali tagħhom, kif ukoll il-miżuri tekniċi, organizzattivi u kuntrattwali. |
5.11 |
Għalhekk tidher simplistika wisq biex tillimita l-informazzjoni li tista' tidentifika s-sigrieti kummerċjali mill-informazzjoni li għandha valur kummerċjali immedjat, minħabba li xi informazzjoni ta' natura ekonomika, industrijali, teknika jew xjentifika jista' ma jkollhiex valur kummerċjali dirett iżda potenzjali, partikolarment meta din l-informazzjoni tħaddan data ta' riċerka u żvilupp tekniku jew xjentifiku. |
5.12 |
Il-KESE jipproponi li titkompla l-lista stabbilita f'Artikolu 4(1) billi jiżdied li l-ksib ta' sigriet kummerċjali huwa kkunsidrat legali meta jirriżulta minn:
|
5.13 |
Barra minn hekk il-KESE jipproponi li titkompla l-lista stabbilita f'Artikolu 4(2) billi magħha jiżdied li l-membri għandhom jiżguraw li l-miżuri, proċeduri u rimedji previsti f'din id-Direttiva ma japplikawx jekk il-ksib, l-użu u l-iżvelar allegat tas-sigrieti kummerċjali jseħħu f'waħda minn dawn iċ-ċirkustanzi:
|
Brussell, 25 ta' Marzu 2014
Il-President tal-Kumitat Ekonomiku u Soċjali Ewropew
Henri MALOSSE
(1) ĠU C 306, 16.12.2009, p. 7; ĠU C 18, 19.1.2011, p. 105.
(2) Qorti tal-Kassazzjoni, Ċivili, Kamra Kummerċjali, 12 ta' Frar 2013, 11-26,361 “il-Kumpanija internazzjonali Vetrotech Saint-Gobain”; it-3 kamra tat-TGI ta' Pariġi, 15 ta' Novembru 2011“il-Kumpaniji JCB” ikkummentat minn Laurent Labatte, Marks & Clerk Franza, Konsulenti dwar il-proprjetà industrijali.
(3) Ara b'mod partikolari d-Direttiva 89/104/KEE biex jiġu approssimati l-liġijiet tal-Istati Membri dwar il-marki kummerċjali u l-ġurisprudenza tal-Qorti tal-Ġustizzja tal-Unjoni Ewropea fuq l-interpretazzjoni tal-kunċett ta' “użu onest” QĠKE 15 ta' Marzu 2005, il-każ C 228/03 Gillette Company Gillette group Finland Oy kontra LA laboratories Oy.
ANNESS
għall-opinjoni tal-Kumitat Ekonomiku u Soċjali Ewropew
Dan il-punt tal-opinjoni tas-Sezzjoni Speċjalizzata ġie mmodifikat biex jirrifletti l-emenda adottata mill-Assemblea, iżda rċieva aktar minn kwart tal-voti (Artikolu 59(4) tar-Regoli ta’ Proċedura):
Punt 4.5
|
|
Riżultat tal-votazzjoni tal-emenda
Voti favur |
: |
80 |
Voti kontra |
: |
46 |
Astensjonijiet |
: |
10 |