9.3.2016   

MT

Il-Ġurnal Uffiċjali tal-Unjoni Ewropea

C 93/1

9.3.2016   

MT

Il-Ġurnal Uffiċjali tal-Unjoni Ewropea

C 93/2

—

wara li kkunsidra l-komunikazzjoni tal-Kummissjoni bit-titolu “Riċerka u innovazzjoni b'appoġġ għall-poltika tat-trasport – Żvilupp ta’ strateġija Ewropea għat-trasport u t-teknoloġija” (COM(2012)0501),

—

wara li kkunsidra l-komunikazzjoni tal-Kummissjoni bit-titolu “Il-Programm Qafas għar-Riċerka u l-Innovazzjoni – Orizzont 2020” (COM(2011)0808),

—

wara li kkunsidra l-White Paper tal-Kummissjoni tal-2011 bit-titolu “Pjan direzzjonali għal Żona Unika Ewropea tat-Trasport – Lejn sistema tat-trasport kompetittiva u li tuża r-riżorsi b'mod effiċjenti”(COM(2011)0144),

—

wara li kkunsidra l-komunikazzjoni mill-Kummissjoni bit-titolu “Ewropa 2020 – Strateġija għal tkabbir intelliġenti, sostenibbli u inklussiv” (COM(2010)2020),

—

wara li kkunsidra r-riżoluzzjoni tiegħu tas-27 ta' Settembru 2011 dwar is-sikurezza fit-toroq 2011-2020 (1),

—

wara li kkunsidra l-Artikolu 48 tar-Regoli ta' Proċedura tiegħu,

—

wara li kkunsidra r-rapport tal-Kumitat għat-Trasport u t-Turiżmu u l-opinjoni tal-Kumitat għall-Iżvilupp Reġjonali (A7-0241/2013),

A.

billi l-Kummissjoni identifikat in-nuqqasijiet tas-sistema tal-innovazzjoni tat-trasport Ewropea;

B.

billi l-investiment fir-riċerka u l-innovazzjoni fis-settur tat-trasport ifissru wkoll investiment fl-ekonomija u l-ħolqien ta’ postijiet tax-xogħol, u għaldaqstant jista’ jkollhom impatt triplu;

C.

billi l-innovazzjoni hi essenzjali biex tinħoloq sistema tat-trasport aktar smart, aktar sikura u aktar intelliġenti għall-pubbliku, biex jiġu ffaċċati l-isfidi ambjentali li qed iħabbat wiċċu magħhom is-settur tat-trasport u biex tinkiseb ekonomija b'livell baxx ta' emissjonijiet tal-karbonju;

D.

billi fl-istrateġija Ewropa 2020 il-miri relatati mat-tibdil fil-klima u mal-enerġija huma marbuta mill-qrib mal-innovazzjoni fit-trasport: 20 % inqas emissjonijiet ta’ gassijiet b’effett ta’ serra b'paragun mal-1990, 20 % tal-enerġija minn sorsi rinnovabbli u żieda ta’ 20 % fl-effiċjenza enerġetika, kif ukoll il-miri ta’ 50 % inqas imwiet mill-inċidenti tat-traffiku b’paragun mal-2001;

E.

billi se jkun hemm bżonn ta’ bidla reali fl-attitudnijiet tal-utenti, u fl-istandards li dawn jitolbu, biex għadd kbir ta’ negozji u fornituri ta’ servizzi jiġi konvinti jibdlu l-paradigmi tagħhom u biex jiġu sfruttati l-opportunitajiet ta’ innovazzjoni offruti mill-konverġenza kreattiva u l-ħsibijiet atipiċi deskritti fil-punt 5.3 tal-komunikazzjoni tal-Kummissjoni (COM(2012)0501);

F.

billi l-inizjattivi msemmija fil-White Paper dwar it-trasport huma milqugħa pożittivament, b’mod partikolari dawk imsemmija fit-taqsima 3.2 (bit-titlu “L-innovazzjoni għall-ġejjieni – it-teknoloġija u l-imġiba”), flimkien mal-inizjattivi 7 (“Trasport multimodali ta’ merkanzija: e-freight”) u 22 (“Mobilità konsistenti 'bieb bieb”);

G.

billi l-istrateġija Ewropea għandha tiżgura ekwilibriju bejn l-isforzi għat-tnaqqis tal-impronta ambjentali tat-trasport u sforzi biex tkun żgurata l-libertà ta’ ċirkolazzjoni fl-Unjoni Ewropea, biex naslu għall-kisba ta’ żona unika Ewropea tat-trasport li tkun intermodali, interkonnessa, integrata u effikaċi fl-użu tar-riżorsi;

H.

billi fis-sena 2012 inqatlu iktar minn 31 000 persuna u ndarbu ’l fuq minn 1 500 000 persuna, uħud minn serjament, f’inċidenti tat-traffiku fl-Unjoni Ewropea;

I.

billi diġà jeżistu teknoloġiji li jikkontribwixxu biex jintlaħqu l-objettivi ta’ “Żona Ewropea ta’ Trasport Sikur”, iżda dawn għadhom ma tqegħdux fis-suq;

1.

Jenfasizza li strateġija Ewropea tat-teknoloġija tat-trasport għall-mobilità sostenibbli ġejjiena tal-Ewropa għandha tippromwovi l-ewwel u qabel kollox il-kwalità tas-servizz, il-kumdità tal-passiġġieri u l-impriżi, u l-mobilità sostenibbli, u li din għandha tkun ibbażata fuq il-miri u l-leġiżlazzjoni tal-Unjoni li jirrigwardaw it-tnaqqis fil-konsum tal-enerġija, fl-istorbju tat-traffiku, fl-elementi li jniġġsu l-arja, fil-materji primi u fl-emissjonijiet ta’ gassijiet b’effett ta’ serra sal-2020, l-2030 u l-2050, kif ukoll it-titjib tas-saħħa u l-kwalità tal-ħajja, it-titjib fil-kwalità tas-servizzi, il-provvediment ta’ soluzzjonijiet dejjem aktar speċifiċi u mmirati aktar mill-qrib lejn il-ħtiġijiet tal-utenti, u t-titjib tas-sikurezza u s-sigurtà;

2.

Jistieden lill-Kummissjoni u l-Kunsill, fid-dawl tal-importanza tar-riċerka u l-innovazzjoni għall-ekonomija Ewropea kollha, jirrikonoxxu l-importanza tal-inizjattiva Orizzont 2020 u jiggarantixxu finanzjament adegwat għaliha;

3.

Jikkonferma l-objettiv tal-Kummissjoni għal allinjament aħjar tar-riċerka u l-innovazzjoni fit-trasport mal-għanijiet u l-pjanijiet direzzjonali tal-politika tat-trasport Ewropea għal kull qasam, iżda jemmen li l-approċċ propost fil-komunikazzjoni tal-Kummissjoni jeħtieġ jiġi aġġustat skont il-prijoritajiet definiti hawn taħt;

4.

Jemmen li strateġija Ewropea tajba fil-qasam tat-teknoloġiji tat-trasport għandha tkopri r-reġjuni kollha tal-UE biex tiżgura ċ-ċirkolazzjoni effiċjenti tal-persuni u l-merkanzija, u l-ħolqien ta’ suq uniku Ewropew ta’ veru;

5.

Jemmen li użu aktar effiċjenti, koerenti u mmirat tar-riċerka u l-iżvilupp fit-tfassil u fl-implimentazzjoni tal-politika tat-trasport huwa kruċjali għal rispons għar-realtajiet ġodda, b’separazzjoni mill-modi tal-ħsieb konvenzjonali u b’enfasi fuq ideat innovattivi, u għaldaqstant biex l-utenti jingħataw soluzzjonijiet innovattivi tat-trasport li jwieġbu għall-ħtiġijiet u jissodisfaw ir-rekwiżiti ta’ disponibilità, profitabilità, kredibilità, kwalità u kontinwità;

6.

Jinkoraġġixxi lill-Kummissjoni biex toħloq qafas favorevoli għar-riċerka u l-innovazzjoni billi tistabbilixxi sistemi ta’ pprezzar ġusti, effiċjenti u innovattivi għall-modi kollha ta’ mobilità u trasport, partikolarment permezz tal-internalizzazzjoni tal-kostijiet esterni, filwaqt li jiġu kkunsidrati l-prinċipji ta’ “min iniġġes iħallas” u ta’ “l-utent iħallas”;

7.

Jinnota s-siwi tas-Sistema ta’ Monitoraġġ u Informazzjoni dwar ir-Riċerka u l-Innovazzjoni fit-Trasport (TRIMIS) proposta mill-Kummissjoni u jsostni li din għandha tinkorpora fiha l-perspettiva tal-utent, għax dan joffri mezz ideali biex jiġu identifikati l-ostakli għall-innovazzjoni maħluqa minħabba l-abitudini, biex jiġu identifikati l-opportunitajiet u biex jiġi mħeġġeġ it-tixrid ta’ possibilitajiet ta’ servizz ġodda biex jiffavorixxu u jippromwovu tibdil fl-attitudnijiet soċjali lejn it-trasport sostenibbli;

8.

Jisħaq li l-imblokk teknoloġiku jostakola t-twettiq tal-potenzjal kollha ta’ innovazzjoni fit-trasport, u jista’ jistakola l-iżvilupp ta’ ideat ġodda u innovattivi; iqis, għaldaqstant, li l-politiki tal-Unjoni għandhom ikunu teknomoloġikament newtrali fir-rigward ta’ teknoloġiji alternattivi għat-trasport(“newtralità tat-teknoloġija”), filwaqt li d-deċiżjonijiet dwar prijoritajiet u finanzjament għandhom isiru abbażi tar-riżultati tul iċ-ċiklu kollu tal-ħajja tat-teknoloġiċi użati f’oqsma speċifiċi tat-trasport, u li l-isforzi fir-rigward tal-armonizzazzjoni ma jridux ikunu ta’ ostaklu għall-iżvilupp ta’ soluzzjonijiet innovattivi u alternattivi fil-qasam tat-trasport, għad-diversità tat-taħlita ta’ enerġija u għat-tħejjija għall-użu ta’ teknoloġiji tal-komunikazzjoni smart;

9.

Jenfasizza li biex in-negozji u l-korpi pubbliċi jiġu megħjuna jassorbu soluzzjonijiet ġodda u teknoloġiji innovattivi, jeħtieġ ikun hemm aktar effiċjenza fil-katina tal-innovazzjoni, kif ukoll aktar investiment f’miżuri bħal inċentivi ekonomiċi biex jiġu megħluba l-ostakoli għat-tħejjija għall-użu u għat-tpoġġija fis-suq (“impenji taċ-ċiklu sħiħ”); iħeġġeġ għalhekk lill-Kummissjoni biex taġixxi fuq l-idea tagħha li biex jiġi żviluppat il-potenzjal innovattiv sħiħ tas-settur tat-trasport u biex jiġu appoġġjati l-impriżi innovattivi, is-sussidji għandhom jintużaw ukoll biex jgħinu l-introduzzjoni, id-dimostrazzjoni u l-implimentazzjoni sħiħa ta’ soluzzjonijiet ġodda fis-suq, u li strumenti xierqa ta’ ġestjoni u ffinanzjar jistgħu jiggarantixxu l-implimentazzjoni b’ħeffa tar-riżultati tar-riċerka;

10.

Jemmen li r-reġjuni Ewropej kollha, u l-forzi ta' ħidma rispettivi tagħhom, għandhom jieħdu vantaġġ minn tali strateġija, u jenfasizza l-bżonn li jitqiesu l-ispeċifiċitajiet u l-potenzjal reġjonali, speċjalment meta jiġu żviluppati mezzi ta' trasport iktar nadif; jistieden lill-awtoritajiet f’livelli sussidjarji biex joħolqu, flimkien mal-partijiet konċernati, sħubiji għall-innovazzjoni fil-qasam tal-mobilità sostenibbli;

11.

Jitlob biex ikun hemm aktar għall-attivitajiet tar-riċerka u l-iżvilupp tal-impriżi żgħar u ta’ daqs medju (SMEs), b’mod partikolari permezz ta’ aċċess aktar faċli għall-fondi tal-UE u ta’ tnaqqis tal-piżijiet amministrattivi, u jenfasizza l-importanza tal-ħolqien u ż-żamma tal-impjiegi u t-tkabbir sostenibbli permezz tar-riċerka u l-iżvilupp;

12.

Isostni li l-investimenti taħt il-Fondi Strutturali tal-UE u l-fondi ta' investiment jistgħu jkunu ta' għajnuna biex ikabbru l-prospetti fir-reġjuni Ewropej biex tiġi żviluppata speċjalizzazzjoni smart fil-qasam tal-mobilità sostenibbli;

13.

Iħeġġeġ lill-awtoritajiet nazzjonali u reġjonali biex ifasslu strateġiji fil-qasam tar-riċerka u l-innovazzjoni msejsa fuq il-kunċett ta’ speċjalizzazzjoni smart, bl-għan li jkun hemm użu aktar effikaċi tal-fondi strutturali u li jissaħħu s-sinerġiji bejn l-investiment tas-settur pubbliku u dak privat;

14.

Ifakkar, f'dan ir-rigward, li għandha titfassal strateġija għal teknoloġija innovattiva maħsuba fuq il-bażi tal-karatteristiċi tat-territorji konċernati u tal-fatturi li jiddistingwuhom. Dan ifisser li l-approċċ ta' soluzzjoni waħda li tapplika għal kulħadd b'mod ugwali mhix biżżejjed; iqis, pereżempju, li r-reġjuni b’limitazzjonijiet territorjali speċifiċi, bħall-ġżejjer u r-reġjuni muntanjużii, ultraperiferiċi u dawk b'densità ta’ popolazzjoni baxxa, għandhom tipi speċifiċi ta' potenzjal ekonomiku u potenzjal ieħor li, biex jiġu sfruttat bis-sħiħ, jirrikjedi soluzzjonijiet tal-mobilità xierqa u innovattivi; jiindika, f'dan il-kuntest, il-ħtieġa li jiġu allokati riżorsi adegwati għall-infrastruttura tat-trasport sostenibbli;

15.

Jisħaq fuq il-ħtieġa li jiġu simplifikati aktar il-proċeduri amministrattivi għall-għoti tal-fondi għar-riċerka u l-innovazzjoni fil-livell Ewropew, nazzjonali, reġjonali, lokali u dak transkonfinali, sabiex jiġi stabbilit qafas legali ċar u trasparenti;

16.

Jenfasizza li l-isforzi biex jonqos l-għadd ta’ persuni maqtula jew midruba fit-toroq ma għandhomx jiġu ttraskurati; iħeġġeġ lill-Kummissjoni tqis u timplimenta dawl il-proposti għat-titjib fis-sikurezza tat-toroq li l-Parlament adottata b’maġġoranza kbira;

17.

Huwa tal-fehma li bidla fit-teknoloġija tat-trasport hija ħaġa tajba u importanti; jenfasizza, madankollu, li din il-bidla trid isseħħ mhux permezz ta’ projbizzjonijiet iżda permezz ta’ inċentivi biex jintużaw it-teknoloġiji ġodda b’użu baxx tar-riżorsi;

18.

Jenfasizza li ma għandux ikun hemm projbizzjonijiet għall-pjanijiet soluzzjonijiet tat-trasport ġodda u innovattivi jew għall-introduzzjoni ta’ proċeduri li diġà taw prova tal-effikaċja tagħhom f’kombinazzjonijiet ġodda;

19.

Jemmen li r-riċerka u l-iżvilupp fil-qasam tal-mobilità sostenibbli għandhom ikunu bbażati fuq il-prinċipju tal-integrazzjoni, b’mod partikolari billi jiġi trattat in-nuqqas ta’ konnessjonijiet transkonfinali (interkonnessjonijiet), billi tiżdied il-kompatibilità bejn u fi ħdan is-sistemi (interoperabbiltà) kif ukoll permezz tal-objettivi li jkun hemm bidla fid-direzzjoni lejn taħlita tal-aktar mezz tat-trasport xieraq u sostenibbli għal rotta partikolari (inter- u ko-modalità);

20.

Ifakkar fil-bżonn li l-UE tiżviluppa politika komuni tat-trasport ġenwina, filwaqt li tiżgura r-relevanza tat-trasport adegwati fi ħdan ir-reġjuni Ewropej u bejniethom u l-koerenza tiegħu fil-livelli lokali, reġjonali, nazzjonali u Ewropew; jistieden lill-Istati Membri u lir-reġjuni jiżguraw li t-taħlita ta’ mezzi tat-trasport tiżgura enfasi ikbar fuq mobilità ġenwinament sostenibbli;

21.

Jenfasizza li din l-istrateġija trid tkun ibbażata fuq mudell integrattiv li fih il-konnessjonijiet interreġjonali u dawk transkonfinali neqsin jingħataw l-ikbar importanza, anke fir-reġjuni frammentati ġeografikament, u li s-soluzzjonijiet innovattivi għat-trasport multimodali jistgħu jnaqqsu d-disparitajiet reġjonali, jistimulaw il-mobilità tax-xogħol u jtejbu l-koeżjoni territorjali; hu konxju tal-fatt li bħalissa hemm differenzi konsiderevoli bejn ir-reġjuni fir-rigward tan-netwerks ta' trasport, u jiġbed l-attenzjoni fuq il-ħtieġa li jsir investiment fit-teknoloġiji u soluzzjonijiet tat-trasport sostenibbli fir-reġjuni bi żvantaġġi speċifiċi, filwaqt li jitqies ukoll il-potenzjal tal-Faċilità Nikkollegaw l-Ewropa;

22.

Jisħaq li r-riċerka u l-innovazzjoni għandha tiffoka fuq l-iżvilupp ta’ elementi ta’ infrastruttura sostenibbli li jappoġġaw it-trasport ta’ prodotti primarji rinnovabbli bħall-injam jew materjal imħallat bħall-komponenti tal-infrastruttura tal-ferroviji (pereżempji arbli għal sistemi katernarji u s-sinjalizzazzjoni, mataterjali tal-bini għall-pjattaformi u l-pontijiet); jindika li dan jinkludi wkoll l-attivitajiet tar-riċerka u l-innovazzjoni għall-iżvilupp ta’ sustanza ta’ mili (impregnation) għat-travi tal-injam (sleepers) li tista’ sservi bħala alternattiva għall-kreożot, li skont il-leġiżlazzjoni tal-UE se jiġi abolit fl-2018;

23.

Jenfasizza l-fatt li approċċi ġodda għall-mobilità ma jistgħux jiġu imposti u li biex tiġi promossa mġiba aktar sostenibbli huma meħtieġa sforzi akbar tar-riċerka fl-oqsma tal-għarfien ekosoċjali u l-ippjanar urban u spazjali, u f’teknoloġiji fl-oqsma tad-domanda tal-mobilità u bidla fl-imġiba bl-għan li jkunu kontrollati aħjar il-flussi tat-trasport, permezz ta’, fost l-oħrajn, strumenti innovattivi tal-ġestjoni tal-mobilità, ktajjen tal-mobilità mingħajr intoppi mill-punt tat-tluq sal-wasla fid-destinazzjoni li jissodisfaw i-rrekwiżiti tal-utenti, sistemi tas-sewqan ekoloġiċi u intelliġenti, u l-użu ta’ teknoloġiji tal-informatika u tal-komunikazzjoni b’informazzjoni fil-ħin reali;

24.

Huwa tal-fehma li huwa indispensabbli li l-awtoritajiet lokali u reġjonali jkunu involuti fil-governanza tal-politika ta’ innovazzjoni Ewropea fil-qasam tat-trasport u l-mobilità; jinnota li tali awtoritajiet pubbliċi jistgħu jużaw l-esperjenza u l-għarfien espert tagħhom kemm fl-integrazzjoni tat-teknoloġiji, l-infrastruttura, il-vetturi u l-passiġġieri u fit-trawwim ta’ abitudnijiet soċjali ġodda għal dak li jirrigwarda l-mobilità; jinnota li l-awtoritajiet lokali u reġjonali jistgħu jidentifikaw, u għandhom il-kompitu li jiġġestixxu, l-aktar problemi akuti tal-mobilità, li huma kontinwament jittestjaw u jinawguraw prattiki tajba u ideat innovattivi, u li, minħabba l-varjetà ta’ sitwazzjonijiet li jkollhom jikkonfrontaw, huma partikolarment familjari mal-innovazzjoni;

25.

Jenfasizza l-ħtieġa għal riċerka dwar kompetizzjoni ġusta intramodali u intermodali fis-settur tat-trasport, u dwar l-ostakli li jinħolqu minħabba l-interessi marbuta mal-mudelli tan-negozju attwali, fosthom, b’mod partikolari, riċerka dwar l-għodod teknoloġiċi meħtieġa biex jitjieb l-infurzar konsistenti u effettiv, kif ukoll il-kontrolli, tar-regoli dwar l-kabotaġġ, il-kundizzjonijiet soċjali fit-trasport bit-toroq u l-kundizzjonijiet tax-xogħol tal-persuni impjegati fis-settur;

26.

Jenfasizza l-fatt li soluzzjonijiet innovattivi biex jonqsu l-ħsejjes fil-modi kollha tat-trasport, b'mod partikolari fis-sors, huma meħtieġa urġentement biex tiġi protetta s-saħħa u l-kwalità tal-ħajja taċ-ċittadini tal-UE u tiġi żgurata l-aċċettazzjoni fost il-popolazzjoni; ifakkar b’enfasi, f’dan ir-rigward, ir-riżoluzzjoni tiegħu dwar Żona Unika Ewropea tat-Trasport, li talbet li jkun hemm tnaqqis, sal-2020, ta’ 20 % tal-ħsejjes u l-vibrazzjonijiet mill- vetturi ferrovjarji u tal-konsum tal-enerġija tagħhom meta mqabbla mal-valuri ta’ referenza għall-2010, u jenfasizza għal darba oħra li l-emissjonijiet ta’ ħsejjes għandhom sa mill-bidu nett jingħataw rwol importanti fl-iżvilupp ta’ teknoloġiji ġodda, strateġiji u infrastrutturi fil-qasam tat-trasport;

27.

Jinsab konvint li teknoloġiji innovattivi li jindirizzaw l-interazzjoni bejn l-infrastruttura u l-vetturi jista’ jkollhom rwol sinifikanti biex jonqsu l-inċidenti, l-istorbju u l-vibrazzjonijiet, il-konsum tal-enerġija, l-emissjonijiet ta’ gassijiet u l-impatt klimatiku;

28.

Jikkonferma li l-isforzi għall-kisba ta’ enerġija iktar nadifa għat-teknoloġiji tat-trasport u l-mobilità għandhom ikunu marbuta ma’ kunċetti aktar effiċjenti u ma’ tfassil aħjar tal-vetturi; jenfasizza l-potenzjal ta’ tfaddil enerġetiku innovattiv permezz tal-użu ta’ ideat innovattivi, bħala miżuri tal-ġbir tal-enerġija li jisfruttaw l-opportunitajiet li joffru l-enerġiji rinnovabbli u l-użu ta’ fjuwils alternattivi;

29.

Jenfasizza l-ħtieġa li naħsbu mhux biss dwar il-bini ta’ infrastruttura ġdida tat-trasport iżda wkoll li fl-istrateġiji tar-riċerka u l-iżvilupp jitqiesu espliċitament l-aspetti tat-tiswija, il-manutenzjoni u r-rivalutazzjoni (pereżempju billi tiġi mgħammra b’komponenti għall-ġestjoni intelliġenti tat-traffiku u teknoloġija “car to infrastructure”);

30.

Jistieden lill-Istati Membri u lill-Kummissjoni jinvestu fir-riċerka dwar Sistemi Intelliġenti tat-Trasport (ITS) u jaraw li din ir-riċerka titwettaq, biex b’hekk jikkontribwixxu biex tonqos il-konġestjoni tat-traffiku, tiżdied l-ekoeffiċjenza Ewropea tat-trasport u jitjiebu l-istandards tas-sikurezza;

31.

Jistieden lill-Kummissjoni tistudja l-armonizzazzjoni tal-containers u ta’ kontenituri oħra tat-trasport, u d-dimensjonijiet tal-vetturi fil-mezzi kollha tat-trasport, biex ikun promoss l-objettiv tal-interoperabilità u l-intermodalità;

32.

Jistieden lill-Kummissjoni tagħti lill-Istati Membri manwal bi prattiki li taw prova ta’ suċċess biex jinżammu l-valuri ta’ limitu previsti fid-Direttiva dwar il-Kwalità tal-Arja;

33.

Jirrikonoxxi l-importanza tar-riċerka u l-iżvilupp fil-qasam tal-mobilità individwali u jenfasizza li l-imġiba tal-utenti tat-trasport hija deċiżiva; jitlob li jitfasslu inċentivi biex jintgħażlu mezzi tat-trasport u l-mobilità sostenibbli, fiżikament attivi, sikuri u sani, biex jiġu żviluppati approċċi innovattivi li jippromwovu t-trasport pubbliku li jiffavorixxi l-ambjent, il-mixi u l-użu tar-roti, filwaqt li jitqiesu l-ħtiġijiet u l-ispeċifiċitajiet ta’ żoni urbani, peri-urbani, interurbani u dawk rurali; iqis li huwa importanti li titjieb l-interoperabilità bejn is-servizzi tat-trasport, u jemmen li l-awtoritajiet ta’ approvazzjoni se jkollhom ikunu partikolarment attenti fir-rigward ta’ kwalunkwe problema teknika u amministrattiva li tista’ tinqala’, u li jitrattawha b'urġenza, sabiex ikunu jistgħu jiġu introdotti fis-suq mezzi tat-trasport ġodda bil-karatteristiċi msemmija hawn fuq;

34.

Jenfasizza l-ħtieġa li l-istituzzjonijiet tal-UE jagħtu eżempju ta’ prattika tajba fis-servizzi tal-ġestjoni tal-mobilità tagħhom stess, u li jiġġestixxu l-isforz meħtieġ u l-frott tiegħu b’mod trasparenti, filwaqt li dan isir karatteristika li jintgħarfu minnha;

35.

Jenfasizza l-bżonn li jiġu promossi prattiki li jkollhom suċċess fil-qasam tat-trasport sostenibbli u li jiżdiedu l-kooperazzjoni u l-iskambju ta' prattiki tajbin bejn ir-reġjuni b'potenzjali simili ta' żvilupp; jirrakkomanda li l-awtoritajiet lokali ikomplu jibnu fuq l-eżempji ta’ prattiki tajbin billi jiżviluppaw pjanijiet ta’ mobilità urbana sostenibbli b’konsultazzjoni mill-qrib mas-soċjetà ċivili;

36.

Jemmen li sistemi ta’ navigazzjoni bis-satellita Ewropej bħall-Galileo għandhom ikunu pilastru ewlieni għall-iżvilupp ta' trasport intelliġenti u effiċjenti fl-Ewropa;

37.

Jappoġġa r-riċerka u l-innovazzjoni li tista’ tikkontribwixxi għal bidla minn sjieda ta' vetturi għal imġiba mhux konvenzjonali tal-utenti u forom ġodda ta’ servizzi relatati mat-trasport, bħall-użu kondiviż tal-karozzi u tar-rot; iħeġġeġ lill-Kummissjoni tintensifika l-promozzjoni tagħha ta’ forom kollettivi ta’ mobilità individwali u ta’ sistemi individwalizzati tat-trasport pubbliku u kollettiv;

38.

Iħeġġeġ biex, bl-istess mod, ir-riċerka tiġi estiża għall-isfera fiskali u amministrattiva sabiex titwitta t-triq għal inċentivi kreattivi f’termini ta’ taxxi, miżati u tariffi pubbliċi, immirati kemm lejn individwi privati kif ukoll lejn il-manifatturi jew fornituri ta’ prodotti, servizzi, u/jew kontenut, bil-ħsieb li jiġu inkuraġġiti l-użu tar-roti u l-mixi, fejn possibbli kkombinati mat-trasport pubbliku u forom oħra ta’ mobilità sostenibbli;

39.

Jenfasizza għal darb’oħra l-ħtieġa ta’ titjib u promozzjoni ta’ trasport multimodali permezz ta’ skemi ta’ informazzjoni u ta’ biljetti integrati u elettroniċi, imsejsa fuq soluzzjonijiet “open-data”; jinnota li r-riċerka u l-innovazzjoni f’dan il-qasam, għandhom ikunu indirizzati partikolarment lejn il-ħelsien mill-ostakli, l-interopabilità, prezzijiet li jintlaħqu, trasparenza tal-prezzijiet, sistemi li jiffavorixxu l-utent, u l-effiċjenza;

40.

Jisħaq fuq il-ħtieġa li jkunu żviluppati soluzzjonijiet tal-infrastruttura innovattivi u dejjiema – fosthom żvilupp ulterjuri tas-sistemi tal-informazzjoni, ħlas u riżervazzjoni – li jikkunsidraw b’mod partikolari l-aċċessibilità mingħajr ostakoli għall-passiġġieri kollha, u speċifikament għall-persuni b’diżabilità u għall-persuni b’mobilità mnaqqsa (PRMs), bħal utenti b’siġġijiet tar-roti, “pushchairs”, roti jew bagalji tqal;

41.

Jiffavorixxi l-idea li d-dejta dwar l-iskedi tal-ħinijiet u dwar dewmien fit-trasport pubbliku jiġu magħmula liberamentdisponibbli, biex partijiet terzi jingħataw lok jiżviluppaw applikazzjonijiet telematiċi li jistgħu joffru aktar kumdità lill-passiġġieri, bħal informazzjoni fil-ħin reali dwar kif wieħed jasal f’destinazzjoni speċifika permezz ta’ mezzi ta' trasport differenti jew tqabbil tal-impronta ekoloġika ta’ mezzi differenti tat-trasport waqt l-ivjaġġar lejn destinazzjoni speċifika;

42.

Jisħaq li fir-rigward tal-iżvilupp tal-innovazzjoni għat-trasport u l-mobilità f’żoni urbani u residenzjali, l-enfasi għandu jitpoġġa fuq is-saħħa u l-kwalità tal-ħajja, inkluż sehem ġust ta’ spazju għall-kulħadd, inqas storbju u arja aktar nadifa;

43.

Ifakkar lill-Kummissjoni dwar il-ħtieġa urġenti li titjieb is-sikurezza għall-utenti kollha tat-toroq, b’mod partikolari l-aktar utenti vulnerabbli, bħat-tfal, l-anzjani, il-persuni mexjin u ċ-ċiklisti jew il-persuni b’diżabilità u mobilità ristretta; japprova l-proġetti tar-riċerka u l-innovazzjoni li jinvolvu taħlita ta’ soluzzjonijiet teknoloġiċi u sewwieqa intelliġenti u l-approċċi relatati mal-imġiba tagħhom;

44.

Jemmen li biex tonqos il-konġestjoni tat-toroq fiż-żoni urbani u fir-reġjuni ta’ agglomerazzjoni kbira, u għal aktar effiċjenza fil-mezzi tat-trasport li diġà jeżistu, huma importanti wkoll l-avvanzi teknoloġiċi li jagħtu lok li jinstabu soluzzjonijiet alternattivi tat-trasport u jħeġġu l-użu tagħhom;

45.

Iħeġġeġ lill-Kummissjoni biex tippromwovi bil-qawwa l-innovazzjoni fil-qasam ta’ bastimenti mingħajr emissjonijiet, b’mod partikolari l-ferries, il-bastimenti tal-kruċieri u l-bastimenti tal-baħar miftuħ, abbażi tal-użu ta’ forom ta’ enerġija rinnovabbli mir-riħ, mix-xemx u mill-mewġ, u dawk marbuta ma’ teknoloġiji taċ-ċelluli tal-fjuwil;

46.

Jistieden lill-Kummissjoni tiffoka l-isforzi tar-riċerka għal tnaqqis ulterjuri tal-impatt fuq is-saħħa u l-klima tal-emissjonijiet mill-mezzi kollha tat-trasport;

47.

Iqis li strateġija Ewropea dwar it-teknoloġija tat-trasport għandha tkun konformi mal-Istrateġija Ewropa 2020 (COM(2010)2020) u l-miri ta' tnaqqis tal-1990, kif ukoll għandha tosserva b'mod sħiħ il-White Paper tal-Kummissjoni tal-2011 bl-isem “Pjan direzzjonali għal Żona Unika Ewropea tat-Trasport – Lejn sistema tat-trasport kompetittiva u li tuża r-riżorsi b'mod effiċjenti”(COM(2011)0144), f'dak li għandu x'jaqsam mal-koeżjoni territorjali u l-iżvilupp ibbilanċjat; jemmen li din għandha tippermetti tnaqqis fil-konsum tal-enerġija, l-istorbju tat-traffiku, il-bżonnijiet tat-traffiku, l-elementi li jniġġsu l-arja u l-emissjonijiet ta’ gassijiet b’effett ta’ serra; jinsisti fuq il-ħtieġa li sabiex tilħaq dawk l-objettivi l-UE se jkollha bżonn tistabbilixxi miri fermi għall-2020, l-2030 u l-2050;

48.

Jenfasizza l-ħtieġa li jissaħħu r-riċerka u l-innovazzjoni fil-qasam tan-navigazzjoni interna, speċifikament biex jiġu żviluppati bastimenti u teknoloġiji nodfa adattati għan-navigazzjoni f’livell baxx ta’ sajd (low draught), bħall-Bastimenti Adattati għax-Xmajjar għal Navigazzjoni Interna Sostenibbli (River Adapted Ships for Sustainable Inland Navigation – RASSIN), li jagħtu lok ta’ ffrankar fl-infrastruttura tal-passaġġi interni tal-ilma;

49.

Jilqa' l-proposta tal-Kummissjoni għall-istabbiliment tar-Riċerka dwar it-Trasport u l-Monitoraġġ tal-Innovazzjoni u s-Sistemi tal-Informazzjoni (TRIMIS); jenfasizza l-importanza li tiġi provduta informazzjoni regolari, libera, aċċessibbli faċilment u affidabbli għal dawk li jagħmlu l-politiki; jiddispjaċih dwar il-fatt li s'issa għadu diffiċli ħafna li wieħed jaċċessa l-informazzjoni dwar il-fondi tal-UE għall-proġetti tat-trasport;

50.

Jirrakkomanda li l-Kummissjoni tiżviluppa inizjattivi li jidentifikaw u jippremjaw programmi ta’ żvilupp urban sostenibbli, tal-istess tip bħall-premjijiet RegioStars;

51.

Jenfasizza li strateġija Ewropea komprensiva trid tkun appoġġata minn isfel għal fuq permezz ta' strateġiji integrati tat-trasport li jkunu preparati sew min-naħa tal-awtoritajiet lokali u reġjonali u l-gvernijiet nazzjonali; hu tal-fehma li t-tfassil ta' tali strateġiji għandu jkun appoġġat mill-fondi Ewropej;

52.

Jemmen li meta tinkiseb għajnuna pubblika, jeħtieġ tiġi rispettata l-leġiżlazzjoni Ewropea fis-seħħ relatata mal-għajnuna tal-Istat, inklużi d-dispożizzjonijiet li jirregolaw l-attivitajiet ta’ riċerka, żvilupp u innovazzjoni, kif ukoll il-finanzjment ta’ attivitajiet tat-trasport u ta’ infrastruttura; hu tal-fehma, madankollu, li r-regoli Ewropej fir-rigward tal-għajnuna tal-Istat għandhom iqisu l-iżvantaġġi partikulari ta’ ċerti reġjuni.

53.

Jenfasizza l-ħtieġa li l-Kummissjoni ttejjeb l-attivitajiet tagħha fit-trasferiment tal-għarfien li jirriżulta minn attivitajiet tar-riċerka u l-innovazzjoni lil utenti interessati (bħall-SMEs jew l-istituti tar-riċerka) billi tinħoloq bażi ta’ dejta akkumulata li tipprovdi ħarsa ġenerali kategorizzata tal-proġetti kollha ta’ riċerka u innovazzjoni ffinanzjati mill-UE;

54.

Jenfasizza l-importanza ta’ inizjattivi ġodda, bħall-pooling tal-kapaċitajiet tat-trasport u l-loġistika bil-ħsieb ta’ trasport tal-merkanzija aktar effiċjenti; jistieden lill-Kummissjoni tindirizza l-ostakli potenzjali għal tali inizjattivi;

55.

Jenfasizza l-importanza ta’ standards ta’ emissjonijiet għal ċerti mezzi tat-trasport, bħal pereżempju l-karozzi; hu tal-fehma li approċċ simili għandu jiġi riċerkat fil-qasam tal-avjazzjoni u l-bastimenti;

56.

Jappoġġa aktar riċerka u innovazzjoni fil-qasam tas-soluzzjonijiet tas-sigurtà għas-settur tat-trasport, sakemm jiġu rrispettati l-prinċipji tal-proporzjonalità, in-nondiskriminazzjoni u l-protezzjoni tad-dejta;

57.

Jendorsja u jappoġġja l-kunċett propost mill-Kummissjoni bil-miżuri tiegħu għal strateġija Ewropea għat-teknoloġija tat-trasport; jenfasizza, madankollu, li dan ma jipprovdix bażi ġuridika għal atti legali delegati jew atti simili, iżda li l-Kummissjoni għandha tipproponi miżuri għall-adozzjoni permezz ta’ kodeċiżjoni;

58.

Jistieden lill-Kummissjoni tqis il-prijoritajiet imsemmija f’dan ir-rapport meta tħejji l-pjan strateġiku Ewropew tat-teknoloġija tat-trasport u l-għażliet għal azzjoni ulterjuri;

59.

Jagħti istruzzjonijiet lill-President tiegħu sabiex jgħaddi din ir-riżoluzzjoni lill-Kunsill u lill-Kummissjoni.

9.3.2016   

MT

Il-Ġurnal Uffiċjali tal-Unjoni Ewropea

C 93/8

—

wara li kkunsidra l-Komunikazzjoni tal-Kummissjoni intitolata “Lejn Suq Intern tal-Enerġija Effiċjenti” u d-dokumenti ta' ħidma li jakkumpanjawha (COM(2012)0663),

—

wara li kkunsidra l-pożizzjoni tiegħu tat-12 ta' Marzu 2013 dwar il-proposta għal regolament tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill dwar linji gwida għall-infrastruttura tal-enerġija trans-Ewropea u li jħassar id-Deċiżjoni Nru 1364/2006/KE (1),

—

wara li kkunsidra r-Regolament (UE) Nru 994/2010 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tal-20 ta' Ottubru 2010 dwar miżuri li jissalvagwardaw is-sigurtà tal-provvista tal-gass u li jħassar id-Direttiva tal-Kunsill 2004/67/KE (2),

—

wara li kkunsidra r-Regolament (UE) Nru.1227/2011 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tal-25 ta' Ottubru 2011 dwar l-integrità u t-trasparenza tas-swieq tal-enerġija bl-ingrossa (3),

—

wara li kkunsidra d-Direttiva 2009/73/KE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tat-13 ta' Lulju 2009 dwar ir-regoli komuni għas-suq intern tal-gass naturali (4),

—

wara li kkunsidra d-Direttiva 2009/72/KE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tat-13 ta’ Lulju 2009 dwar ir-regoli komuni għas-suq intern fil-qasam tal-elettriku (5) u li temenda d-Direttiva 2003/54/KE,

—

wara li kkunsidra r-Regolament (KE) Nru 714/2009 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tat-13 ta' Lulju 2009 dwar kondizzjonijiet għall-aċċess għan-netwerks għall-bdil bejn il-fruntieri fl-elettriku u li jħassar ir-Regolament (KE) Nru 1228/2003,

—

wara li kkunsidra r-Regolament (KE) Nru 715/2009 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tat-13 ta' Lulju 2009 dwar il-kondizzjonijiet għall-aċċess għan-netwerks ta' trażmissjoni tal-gass naturali u li jħassar ir-Regolament (KE) Nru 1775/2005,

—

wara li kkunsidra d-Direttiva 2012/27/UE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tal-25 ta’ Ottubru 2012 dwar l-Effiċjenza fl-Enerġija (6),

—

wara li kkunsidra d-Direttiva tal-Kunsill 2009/71/Euratom tal-25 ta’ Ġunju 2009 li tistabbilixxi qafas Komunitarju għas-sikurezza tal-installazzjonijiet nukleari (7),

—

wara li kkunsidra l-komunikazzjoni tal-Kummissjoni tat-3 ta’ Marzu 2010 bit-titolu: “Europa 2020 – Strateġija għal tkabbir intelliġenti, sostenibbli u inklussiv” (COM(2010)2020),

—

wara li kkunsidra d-Deċiżjoni Nru 994/2012/UE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tal-25 ta' Ottubru 2012 li tistabbilixxi mekkaniżmu ta' skambju ta' informazzjoni fir-rigward tal-ftehimiet intergovernattivi bejn l-Istati Membri u pajjiżi terzi fil-qasam tal-enerġija (8),

—

wara li kkunsidra l-komunikazzjoni tal-Kummissjoni tal-15 ta’ Diċembru 2011 bit-titolu “Pjan Direzzjonali għall-Enerġija 2050” (COM(2011)0885),

—

wara li kkunsidra l-komunikazzjoni tal-Kummissjoni tat-3 ta’ Ottubru 2012 bit-titolu “Att dwar is-Suq Uniku II Flimkien għal Tkabbir Ġdid” (COM(2012)0573),

—

wara li kkunsidra l-komunikazzjoni tal-Kummissjoni tas-6 ta' Ġunju 2012 bit-titolu “L-Enerġija Rinnovabbli: attur ewlieni fis-suq Ewropew tal-enerġija” (COM(2012)0271),

—

wara li kkunsidra r-riżoluzzjoni tiegħu tal-25 ta’ Novembru 2010 intitolata “Lejn Strateġija ġdida dwar l-Enerġija għall-Ewropa 2011-2020” (9),

—

wara li kkunsidra r-riżoluzzjoni tiegħu tat-12 ta' Ġunju 2012 dwar il-Kooperazzjoni fil-qasam tal-politika dwar l-enerġija ma' pajjiżi lil hinn mill-fruntieri tagħna. Approċċ strateġiku għal provvista sikura, sostenibbli u kompetittiva tal-enerġija  (10),

—

wara li kkunsidra r-riżoluzzjoni tiegħu tat-13 ta' Diċembru 2012 dwar l-industrija tal-azzar tal-UE (11),

—

wara li kkunsidra r-rakkomandazzjonijiet maħruġa fit-12 ta' Frar 2013 mir-Round Table ta' Livell Għoli dwar il-futur tal-industrija tal-azzar Ewropea,

—

wara li kkunsidra r-riżoluzzjoni tiegħu tal-15 ta’ Marzu 2012 dwar Pjan direzzjonali għal ekonomija kompetittiva b'livell baxx ta' emissjonijiet tal-karbonju fl-2050 (12),

—

wara li kkunsidra r-riżoluzzjoni tiegħu tal-14 ta' Marzu 2013 dwar il-pjan direzzjonali għall-Enerġija 2050, futur b'enerġija (13),

—

wara li kkunsidra r-riżoluzzjoni tiegħu dwar l-aspetti industrijali, tal-enerġija u aspetti oħra tal-gass u ż-żejt tax-shale (14) u r-riżoluzzjoni tiegħu dwar l-impatti ambjentali tal-attivitajiet ta' estrazzjoni ta' gass tax-shale u żejt tax-shale (15), it-tnejn adottati fil-21 ta' Novembru 2012,

—

wara li kkunsidra l-Artikolu 48 tar-Regoli ta' Proċedura tiegħu,

—

wara li kkunsidra r-rapport tal-Kumitat għall-Industrija, ir-Riċerka u l-Enerġija u l-opinjoni tal-Kumitat għas-Suq Intern u l-Ħarsien tal-Konsumatur (A7-0262/2013),

A.

billi l-Istati Membri impenjaw ruħhom għal skadenzi ċari għat-tlestija tas-suq intern tal-enerġija sal-2014 u għall-eliminazzjoni tal-'gżejjer ta' enerġija' tal-UE sal-2015;

B.

billi suq intern tal-enerġija komplut huwa indispensabbli għas-sigurtà u s-sostenibilità tal-enerġija globali tal-Unjoni, u huwa ta' valur essenzjali għall-kompetittività globali, it-tkabbir ekonomiku u l-ħolqien ta' impjiegi ġodda tal-Unjoni kif rikonoxxut fis-Suq Uniku Att II u l-istrateġija Ewropa 2020;

C.

billi l-istrateġija Enerġija 2020 tal-Kummissjoni tibni fuq il-kalkoli li l-bżonnijiet ta' investiment meħtieġa fis-settur tal-enerġija li jammontaw għal EUR 1 triljun sal-2020, li minnu EUR 540 biljun huma għall-ġenerazzjoni tal-enerġija u EUR 210 biljun huma għal netwerks tal-elettriku u tal-gass ta' importanza Ewropea;

D.

billi l-Pjan Direzzjonali tal-Enerġija 2050 jenfasizza li l-integrazzjoni sħiħa tan-netwerks tal-enerġija Ewropej u l-ftuħ tas-swieq huma kritiċi biex jinżamm bilanċ bejn is-sigurtà tal-enerġija, il-kompetittività, il-kosteffiċjenza, ekonomija sostenibbli u l-interessi tal-konsumaturi; billi l-Pjan Direzzjonali tal-Enerġija 2050 isostni li l-effiċjenza enerġetika, l-enerġija rinnovabbli u l-infrastrutturi tal-enerġija huma l-għażliet “mingħajr dispjaċir”;

E.

billi s-sehem tas-sorsi ta' enerġija rinnovabbli (SER) fit-taħlita enerġetika tal-Ewropa qed jikber fiż-żmien qasir, medju u fit-tul; billi l-integrazzjoni fuq skala kbira tas-SER tipprevedi adattament tal-grilja u flessibilità akbar;

F.

billi suq tal-enerġija uniku jagħti s-setgħa lill-Unjoni li titkellem b'vuċi waħda fir-rigward tas-sħab esterni u jiżgura kundizzjonijiet ekwi għall-kumpaniji kollha tal-UE u mhux tal-UE, filwaqt li jiggarantixxi wkoll standards soċjali u ambjentali u jaħdem lejn reċiproċità f'pajjiżi terzi;

G.

billi hemm bżonn li tiġi stabbilita sistema li tippermetti lill-Istati Membri li joffru skambju tal-informazzjoni dwar ftehimiet fuq il-provvista tal-enerġija ma' pajjiżi terzi;

H.

billi suq intern tal-enerġija Ewropew u s-swieq tal-enerġija nazzjonali rispettivi tiegħu jridu jkunu kompetittivi u joffru għażla reali u informazzjoni trasparenti lill-konsumaturi kollha, li għandhom rwol ċentrali fis-suq tal-enerġija; billi t-tlestija tas-suq intern tal-enerġija hija essenzjali biex twaqqa' l-ispejjeż u l-prezzijiet tal-enerġija għal livelli kompetittivi u li wieħed jista' jaffordja fi żmien qasir, medju u twil; billi prezzijiet imnaqqsa fuq is-swieq tal-enerġija sikwit ma jiġux mgħoddija lill-konsumaturi;

I.

billi l-Komunità tal-Enerġija Ewropea, li tapplika l-metodu tal-Komunità, trid tkun ibbażata fuq suq tal-enerġija komuni b'saħħtu, il-koordinazzjoni tax-xiri tal-enerġija barra mill-UE u l-finanzjament Ewropew komuni ta' teknoloġiji tal-enerġija sostenibbli ġodda, b'mod partikolari fl-oqsma tar-riċerka u l-innovazzjoni;

J.

billi sar ċertu progress lejn il-kooperazzjoni transkonfinali miżjuda, l-eliminazzjoni parzjali tal-gżejjer ta' enerġija u l-prevenzjoni tan-nuqqasijiet fil-provvisti;

1.

Jilqa', b'mod ġenerali, il-Komunikazzjoni u l-Pjan ta' Azzjoni li takkumpanjaha, li jagħmlu sommarju tal-progress li ntlaħaq s'issa u l-isfidi futuri għat-tlestija tas-suq intern tal-enerġija;

2.

Jirrikonoxxi li t-tendenza li jiżdiedu l-prezzijiet tal-enerġija se tkompli, minħabba l-fatt li dawn il-prezzijiet jinsabu attwalment marbutin – fil-każ tal-gass – mal-prezzijiet taż-żejt għal kull barmil, u – fil-każ tal-elettriku – mal-prezzijiet volatili tal-fjuwil, u huma affettwati aktar mid-dipendenza tal-Ewropa fuq l-importazzjonijiet taż-żejt u tal-gass, minħabba l-impatt tal-miżuri li jintervjenu, l-azzjonijiet insuffiċjenti biex titħeġġeġ l-effiċjenza tal-enerġija, u minħabba n-nuqqas ta' investimenti meħtieġa biex is-sistemi tal-enerġija jkunu mantnuti u modernizzati (inklużi l-flussi inversi u interkonnetturi) bil-għan li jiġu ggarantiti livelli għoljin ta' sigurtà tal-provvista u tiġi ffaċilitata l-integrazzjoni tas-SER; Għalhekk huwa favur is-separazzjoni tal-mekkaniżmu tal-ipprezzar tal-gass mill-indiċizzazzjoni tal-prezzijiet taż-żejt għal alternattivi iktar flessibbli filwaqt li tiġi rrispettata l-libertà tal-iskambju kummerċjali;

3.

Jenfasizza li l-iżvilupp ta' riżorsi indiġeni jwassal għall-bidu ta' ċentri ta' kummerċ ġodda fl-UE u ta' swieq immedjati ġodda għall-gass u l-elettriku, u b'hekk jippreżenta opportunità reali għall-UE u l-Istati Membri biex jiddeterminaw il-prezzijiet tal-enerġija tagħhom stess, inkluż f'livell reġjonali u lokali;

4.

Jirrikonoxxi l-valur miżjud Ewropew li jkun hemm koordinazzjoni u kooperazzjoni aħjar tal-politiki tal-enerġija fost l-Istati Membri, fi spirtu ta' solidarjetà, u li jinħolqu sistemi tal-enerġija transkonfinali effiċjenti u sikuri, b'hekk jinħolqu s-sinerġiji permezz ta' mmaniġġjar aħjar tal-provvista u d-domanda tal-enerġija, iffaċilitati permezz ta' teknoloġiji intelliġenti fil-livell tas-sistema ta' distribuzzjoni;

5.

Jinnota l-importanza ta’ swieq reġjonali u ta' kooperazzjoni bejn l-Istati Membri fir-rigward tat-tneħħija tal-ostakli, it-tħaffif tal-proċess ta’ integrazzjoni u t-titjib tal-effiċjenza tan-netwerk;

6.

Ifakkar l-appoġġ tiegħu għall-ħolqien ta' Komunità tal-Enerġija Ewropea bejn l-Istati Membri u jitlob lill-Kummissjoni u lill-Kunsill Ewropew jirrapportaw dwar il-progress lejn il-ħolqien tagħha;

7.

Jenfasizza li konsumaturi tal-enerġija aħħarin – kemm l-individwi, l-SMEs kif ukoll l-industrija – huma fil-qalba tas-suq intern tal-enerġija trasparenti u li huwa faċli għall-utenti; jinnota li, bħala tali, huma jridu jiġu protetti kif suppost, u infurmati b'mod preċiż b'aċċess faċli għall-informazzjoni, sabiex ikunu jistgħu jeżerċitaw għal kollox id-drittijiet tagħhom, filwaqt li jiġu mħeġġa jieħdu rwol aktar attiv biex jistimulaw il-kompetizzjoni tas-suq, billi jersqu minn reċipjenti tas-servizzi passivi għal konsumaturi u “prosumers” informati u attivi;

8.

Jenfasizza l-importanza li jiġi żgurat suq tal-enerġija kompetittiv, faċilment immaniġġjat u trasparenti li joffri għażla reali u prezzijiet kompetittivi lill-konsumaturi kif ukoll li jipprovdi lill-konsumaturi tal-enerġija kollha tal-UE b'enerġija sikura, affidabbli u li wieħed ikun jista' jaffordja;

9.

Huwa tal-opinjoni li parteċipazzjoni akbar min-naħa tal-konsumaturi tiġi ffaċilitata mill-kooperattivi lokali għall-enerġija rinnovabbli, inizjattivi ta' qlib kollettiv u aggregaturi, jew faċilitaturi oħra, bħall-ħżin deċentralizzat u apparat elettrodomestiku; jemmen li tali faċilitaturi għandhom jgħinu lill-konsumaturi jifhmu u jimmaniġġjaw aħjar il-konsum tal-enerġija tagħhom u għalhekk jistgħu jsiru aktar flessibbli u reattivi (kemm mil-lat ta' domanda kif ukoll mil-lat ta' provvista), u li jistgħu jsaħħu l-aċċess għall-enerġija rinnovabbli u jiġġeneraw l-investimenti finanzjarji neċessarji;

10.

Jiġbed l-attenzjoni għall-vantaġġ tal-applikazzjoni ta’ tariffi għall-użu ta’ netwerk varjabbli sabiex il-konsumaturi jitħeġġu jikkunsmaw enerġija barra mill-perjodi intensi, fl-interess tat-tħeġġiġ tal-użu sostenibbli tal-enerġija;

11.

Jemmen li t-teknoloġiji intelliġenti jridu jipprovdu informazzjoni preċiża, li tinftiehem u faċli għall-konsumaturi, u jridu jingħataw is-setgħa biex jimmaniġġjaw il-konsum u l-produzzjoni tal-enerġija tagħhom; għalhekk jemmen li t-teknoloġiji intelliġenti jridu jiġu kompluti b'immaniġġjar tal-grilja tat-trażmissjoni u d-distribuzzjoni dinamiku u onlajn li jinkorporaw servizzi bħal servizzi tal-appoġġ tal-grilja, rispons volontarju mil-lat ta' domanda, servizzi ta' effiċjenza enerġetika, mikroġenerazzjoni u soluzzjonijiet ta' ħżin, u intermedjarji lokali jew tad-domiċilju; jirrimarka, madankollu, li l-livelli tal-konsum tal-enerġija meħtieġa biex l-arloġġi intelliġenti jipprovdu vantaġġi ekonomiċi jridu jiġu analizzati bir-reqqa u li l-konsumaturi ta' volumi tal-enerġija taħt dawk il-livelli m'għandhomx jiġu obbligati li jinvestu fihom;

12.

Jesprimi tħassib dwar żviluppi li jħeġġu kumpaniji tat-telekomunikazzjoni biex jimmaniġġjaw id-data tal-grilja tad-distribuzzjoni, billi tali responsabilità mill-parti tagħhom tqajjem mistoqsijiet serji dwar il-protezzjoni tad-data kif ukoll ir-riskju li l-operaturi jkollhom biex jixtru d-data teknika li għandhom bżonn biex jissodisfaw il-funzjonijiet tagħhom bħala operaturi tan-netwerk ta’ distribuzzjoni;

13.

Jirrikonoxxi li l-faqar enerġetiku jippreżenta sfidi konsiderevoli fl-Istati Membri; jinnota li l-approċċ universali ma jqisx id-diversità tar-realtajiet nazzjonali; għalhekk iqis li l-konsumaturi vulnerabbli jeħtieġu protezzjoni speċjali u effettiva, u li, għal dak il-għan, iridu jitwaqqfu mekkaniżmi xierqa, filwaqt li jiġu evitati d-distorsjonijiet tas-suq; jenfasizza li diġà jeżistu miżuri speċifiċi kif inhu meħtieġ mit-Tielet Pakkett tal-Enerġija;

14.

Jieħu nota tal-fatt li r-rivoluzzjoni tal-gass tax-shale fl-Istati Uniti naqqset l-emissjonijiet tas-CO2 filwaqt li ħolqot vantaġġ kompetittiv sinifikanti għall-industrija tal-Istati Uniti;

15.

Jenfasizza li s-suq intern tal-enerġija għadu ma tlestiex u li s-swieq nazzjonali tal-enerġija ma jirnexxilhomx jissodisfaw għal kollox il-bżonnijiet u l-aspettattivi tal-konsumaturi għax f'ċerti Stati Membri jkomplu jaffaċċjaw prezzijiet għoljin, għażla limitata ta' fornituri, produtturi u tariffi; kwalità globalment baxxa tas-servizzi; ħarsien tal-konsumatur li ta' spiss mhux b’saħħtu u diffikultajiet biex ibiddlu l-fornitur; għalhekk jisħaq fuq il-bżonn li jinbena suq aktar faċli għall-utenti fejn il-konsumaturi jista’ jkollhom rwol attiv u jsiru “prosumers” f'suq mal-UE kollha li fih ikunu infurmati dwar it-termini offruti minn fornituri individwali b'tali mod li jiffaċilita t-tqabbil; Jinnota, f’dan ir-rigward, tar-rwol ta’ qlib kollettiv fl-għoti tas-setgħa lill-konsumaturi u għal kontijiet tal-enerġija iktar baxxi;

16.

Jemmen li n-nuqqas ta' implimentazzjoni sħiħa tal-leġiżlazzjoni tas-suq intern tal-enerġija jibqa' wieħed mill-ostakli ewlenin għat-tlestija ta' dan is-suq; jemmen li l-konsolidazzjoni neċessarja tas-suq intern tinkludi t-tkabbir tal-infrastruttura tagħha filwaqt li tiġi implimentata l-liġi dwar is-suq intern u jiġu infurzati r-regoli dwar il-kompetizzjoni;

17.

Jenfasizza li l-modernizzazzjoni tal-infrastruttura tal-enerġija eżistenti, u l-bini ta' infrastruttura ġdida għall-ġenerazzjoni, it-trażmissjoni (speċjalment interkonnetturi tal-gass u l-elettriku), il-ħżin u d-distribuzzjoni huwa essenzjali għal suq tal-enerġija stabbli, integrat sew u konness sew, fejn jiġi evitat kwalunkwe effett negattiv, bħall-flussi tal-enerġija mhux ippjanati, fejn tkun żgurata l-provvista bi prezzijiet kompetittivi u li wieħed jaffordja, fejn ikunu għal kollox sfruttati l-potenzjal sħiħ tas-sorsi tal-enerġija sostenibbli kollha, u tal-mikroġenerazzjoni, tal-koġenerazzjoni u l-effiċjenza, l-immaniġġjar u l-ħżin mil-lat ta’ domanda, u fejn, sal-2015, l-ebda Stat Membru ma jibqa' iżolat minn netwerks tal-gass u tal-elettriku Ewropej, li jrid jintlaħaq, jiġifieri, permezz tal-integrazzjoni sinkronika tas-sistemi tal-enerġija iżolati fin-netwerks kontinentali Ewropej; jenfasizza li l-investimenti fuq skala kbira għandhom isiru b’mod parallel b'investimenti fin-netwerks reġjonali jew saħansitra lokali, peress li l-ġenerazzjoni tal-enerġija dejjem qed issir iktar fil-livell reġjonali/lokali;

18.

Jinnota, f’dan ir-rigward, li provvista tal-enerġija rinnovabbli diċentralizzata tnaqqas il-ħtieġa li jinbndew linji ta’ trażmissjoni ġodda – u b’hekk l-ispejjeż assoċjati – bħal teknoloġiji diċentralizzati – li jistgħu jiġu integrati direttament fid-djar, il-bliet u ż-żoni remoti – huma ħafna eqreb il-konsumatur finali;

19.

Jirrikonoxxi li l-fatt li l-produzzjoni tal-elettriku rinnovabbli titħalla tikber mingħajr żvilupp proporzjonali tal-infrastruttura meħtieġa tista’ twassal għal flussi (loop-flows) transkonfinali mhux ikkoordinati u konsegwentement prezzijiet tal-enerġija subottimi;

20.

Ifakkar li l-mira tal-Istati Membri biex jilħqu livell ta' interkonnessjonijiet tal-elettriku u tal-gass ekwivalenti ma' tal-inqas 10 % tal-kapaċità tal-produzzjoni installata, kif kien hemm qbil dwarha waqt is-samits tal-Kunsill Ewropew fl-2002 u l-2007, għadha ma ntlaħqitx;

21.

Jilqa’ l-enfasi tal-Kummissjoni fuq il-fatt li s-sistemi tal-enerġija futuri tal-Ewropa se jkunu karatterizzati mill-flessibbiltà; jinnota li, fl-iskedi taż-żmien kollha, swieq bl-ingrossa transkonfinali li jaħdmu sew ikunu sorsi aċċessibbli faċilment ta' flessibbiltà; jitlob għal iktar sforzi biex jiġi stimulat l-użu futur tat-teknoloġiji ta’ ħżin tal-enerġija u r-reazzjoni min-naħa tad-domanda, li kollha huma sorsi addizzjonali ta’ flessibbiltà;

22.

Jemmen li l-effiċjenza enerġetika hija waħda mill-metodi l-iktar sostenibbli u kosteffikaċi għat-tnaqqis tal-kontijiet tal-enerġija, għat-titjib tas-sigurtà tal-provvista, għat-tnaqqis tal-bżonn ta’ importazzjoni tal-fjuwils fossili u għall-evitar tal-emissjonijiet tal-karbonju; Jagħraf li kwalunkwe miżura li tippromwovi l-effiċjenza enerġetika għandha tkun xierqa għall-bżonnijiet tal-konsumaturi, tkun kosteffikaċi u appoġġata mill-inċentivi t-tajbin;

23.

Jenfasizza li skont is-sejbiet tal-Aġenzija Internazzjonali tal-Enerġija, azzjoni iktar b'saħħitha dwar l-effiċjenza enerġetika tista’ tnaqqas l-importazzjonijiet tal-gass tal-UE b’terz fl-2035 li jikkorrispondi għal 100bmk ta’ gass;

24.

Ifakkar li s-sinerġiji bejn l-iżvilupp, l-implimentazzjoni u l-manutenzjoni tal-infrastruttura tat-telekomunikazzjoni u tal-enerġija għandu jkollhom rwol ewlieni xi jwettqu fl-objettivi tal-Unjoni Ewropea għall-effiċjenza enerġetika;

25.

Jenfasizza l-ħtieġa li titkompla s-separazzjoni tas-swieq Ewropej tal-enerġija sabiex tiġi assigurata l-kompetizzjoni u tiġi żgurata l-provvista tal-elettriku bl-irħas prezz possibbli;

26.

Jemmen li l-investiment fl-infrastruttura għandu bżonn jitħeġġeġ permezz ta' oqfsa regolatorji stabbli, prevedibbli u favur l-innovazzjoni li ma jfixkilx il-funzjonament tas-suq intern, u li l-fondi tal-pensjonijiet u l-investituri istituzzjonali għandhom ikunu permessi jinvestu fit-trażmissjoni, billi jiġi rikonoxxut li dan ma jistax jintlaħaq sakemm ma jkunx immexxi mis-suq; fl-istess ħin jirrikonoxxi, madankollu, li f'ċerti każijiet speċifiċi, it-transformazzjonijiet tal-infrastruttura ma tantx jistgħu jintlaħqu jekk ma jkunx provdut l-iffinanzjar biex jappoġġja proġetti ewlenin tal-infrastruttura li jafu ma jkunux vijabbli f'termini kummerċjali; jenfasizza f’dan ir-rigward, l-importanza tal-Faċilità Nikkollegaw l-Ewropa, u jiddispjaċih li s-sehem li għandu dan il-mekkaniżmu fil-baġit tal-enerġija huwa inqas mill-ammont propost mill-Kummissjoni;

27.

Jitlob biex isiru studji li jesploraw il-possibilità li jitwaqqaf fond Ewropew għall-investiment fin-netwerks tal-enerġija;

28.

Jenfasizza li l-integrazzjoni ta’ proċeduri ta’ awtorizzazzjoni fl-Istati Membri se tikkontribwixxi għall-iżvilupp ta’ netwerks tal-infrastruttura u tagħti lok għal investimenti; jenfasizza li l-awtoritajiet lokali u reġjonali għandu jkollhom rwol importanti f’dan ir-rigward billi jissimplifikaw il-proċeduri tal-ippjanar u jintegraw l-infrastruttura tal-enerġija fl-iskemi tal-ippjanar lokali u reġjonali tagħhom;

29.

Jinnota li n-nuqqas ta' aċċess miftuħ u mhux diskriminatorju għall-infrastruttura tat-trażmissjoni jkompli, f'ċerti każijiet, ifixkel lil dawk li jidħlu ġodda milli jingħaqdu ma' netwerk, jew anki, jikkompetu fis-suq b'mod ġust kontra l-kumpaniji stabbiliti; jenfasizza l-ħtieġa li jiġu indirizzati d-distorsjonijiet tas-suq li jwasslu għal-livell għoli ta' konċentrazzjoni eżistenti f'ħafna Stati Membri;

30.

Jenfasizza, f’dan ir-rigward, li r-regoli dwar it-tielet pakkett tal-enerġija għandhom jiġu applikati b’mod sħiħ kemm għall-kumpaniji Ewropej kif ukoll għal dawk barranin; jemmen li kwalunkwe eżenzjoni minn dawn ir-regoli li tingħata mill-Kummissjoni għandha tkun limitata fil-kamp ta’ applikazzjoni tagħha u fit-tul ta’ żmien tal-applikazzjoni u tkun soġġetta għal rieżami mill-Parlament u l-Kunsill;

31.

Jenfasizza li n-nuqqas ta’ trasparenza u l-eżistenza ta’ prattiki kontra l-kompetizzjoni fis-swieq tal-enerġija bl-ingrossa jipperikolaw il-fiduċja tal-konsumatur; jemmen li hemm ħtieġa urġenti li tiġi mifhuma l-formazzjoni tal-ispejjeż fis-swieq bl-ingrossa kif ukoll l-impatt fuq il-kontijiet tal-konsumaturi;

32.

Jappoġġa bis-sħiħ miżuri meħuda biex jintroduċu kundizzjonijiet ekwi billi joħolqu mudelli tas-suq iktar deċentralizzati u kompetittivi, peress li joħolqu iktar opportunitajiet għall-produtturi tal-enerġija lokali u għal atturi industrijali ġodda;

33.

Ifakkar li sabiex fornituri stabbiliti u dominanti ma jitħallewx jostakolaw il-ftuħ tas-suq, huwa importanti li jkunu jistgħu jiġu żviluppati mudelli ta' negozji ġodda, bħall-possibilità li jsiru kuntratti simultanjament ma' diversi fornituri;

34.

Jinnota li qafas regolatorju stabbli – għal produtturi, regolaturi, operaturi tan-netwerks, fornituri tal-enerġija, fornituri tas-servizzi relatati mad-domanda u, l-aktar importanti, konsumaturi u “prosumers” aħħarin – huwa essenzjali għal suq intern li jiffunzjona sew u biex jiġbed investiment fuq tul ta' żmien twil fl-iżvilupp tal-infrastruttura; jenfasizza li l-iżvilupp ta' kodiċi tan-netwerks li jkopru regoli sodi, non-diskriminatorji u bbilanċjati sew, għandu jwassal għall-armonizzazzjoni tal-ġestjoni tal-grilji, id-disinn tas-suq u l-interoperabilità; jenfasizza li hu kruċjali li l-ftehimiet dwar is-separazzjoni ta’ netwerks ta’ trażmissjoni u l-produzzjoni u l-kunsinna jiġu rrispettati madwar l-UE, inklużi l-ftehimiet dwar il-pożizzjoni indipendenti tar-regolaturi tal-enerġija u dwar ir-rekwiżiti għall-ħarsien tal-konsumatur; jenfasizza għalhekk il-bżonn li jiġi appoġġat u żviluppat iktar ir-rwol tal-Aġenzija għall-Kooperazzjoni tar-Regolaturi tal-Enerġija (ACER) tal-UE, b’mod partikolari l-kapaċità tagħha biex tiskrutinizza deċiżjonijiet regolatorji nazzjonali u ssolvi t-tilwim;

35.

Jinnota li jeżisti tħassib dwar il-fatt li ċerti Stati Membri diġà implimentaw jew ippjanaw li jimplimentaw mekkaniżmi nazzjonali ta’ remunerazzjoni skont il-kapaċità (CRMs) sabiex jiżguraw il-provvista tal-elettriku mingħajr ma jesploraw kif suppost is-soluzzjonijiet alternattivi potenzjali kollha, b'mod partikolari f'termini ta' soluzzjonijiet transkonfinali u riżorsi ta' flessibilità; jirrikonoxxi li għalkemm f'ċerti ċirkustanzi dawn il-mekkaniżmi huma neċessarji, jistgħu joħolqu interferenza u distorsjoni tad-disinn tas-suq bl-ingrossa u, jekk ikun iddisinjat ħażin, potenzjalment jistgħu joħolqu effetti “lock-in”; jistieden lill-Kummissjoni biex tiżgura approċċ aktar ikkoordinat fil-livell tal-UE biex tiggarantixxi li kwalunkwe CRMs bħal dawn ikunu bżonnjużi, effiċjenti, trasparenti, teknoloġikament newtrali u mhux diskriminatorji;

36.

Jiddispjaċih li, sa issa, il-mekkaniżmi ta’ kooperazzjoni introdotti mid-Direttiva 2009/28/KE dwar il-promozzjoni tal-użu tal-enerġija minn sorsi rinnovabbli għadhom ma ġewx utilizzati; jirrimarka li l-Kummissjoni rriżultalha li utilizzazzjoni aħjar tal-mekkaniżmi ta’ kooperazzjoni eżistenti tista’ tħalli benefiċċji konsiderevoli, bħal pereżempju tagħti spinta lill-kummerċ; għalhekk jistieden lill-Istati Membri biex jagħmlu użu aħjar mill-mekkaniżmi ta’ kooperazzjoni, fejn dan ikun f’loku, u biex iżidu l-komunikazzjoni bejniethom;

37.

Jirrikonoxxi li, mingħajr ħsara la għad-dritt tal-Istati Membri li jagħżlu t-taħlita tal-enerġija tagħhom u lanqas għall-bżonn ta’ koordinazzjoni aħjar mal-UE kollha, l-UE fis-sħuħija tagħha trid tagħmel użu sħiħ tal-potenzjal tas-sorsi tal-enerġija sostenibbli kollha li huma għad-dispożizzjoni tal-Istati Membri, b'rispett sħiħ tal-objettivi maqsuma fi tlieta tal-politika tal-enerġija tal-UE fis-sħuħija tagħha, b'mod partikolari l-kompetittività, is-sostenibbiltà u s-sigurtà tal-provvista;

38.

Jinnota li xi Stati Membri, billi huma “gżejjer ta’ enerġija”, għadhom totalment iżolati min-netwerks Ewropej tal-gass u tal-elettriku u jkomplu jħallsu prezz ogħla għar-riżorsi tal-enerġija, li jbiddel il-kompetittività tagħhom; jinnota li mingħajr investiment sostanzjali fl-infrastruttura, dawk l-Istati Membri mhux se jkunu kapaċi jilħqu l-impenn imtenni mill-Kunsill Ewropew li sal-2015 l-ebda Stat Membru ma għandu jibqa' iżolat min-netwerks tal-UE; jemmen li l-Kummissjoni għandha, fuq talba ta' dawk l-Istati Membri, tieħu sehem fin-negozjati ma' fornituri tal-enerġija mhux tal-UE dwar is-suġġett tal-prezzijiet tal-enerġija, per eżempju fejn ikun ikkonċernat ix-xiri tal-gass;

39.

Jisħaq fuq il-fatt li s-solidarjetà bejn l-Istati Membri, mitluba mit-Trattat dwar l-UE, għandha tapplika kemm għall-attivitajiet ta' kuljum, kif ukoll għall-ġestjoni tal-kriżijiet tal-politika interna u esterna dwar l-enerġija; jistieden lill-Kummissjoni tagħti definizzjoni ċara ta’ “solidarjetà tal-enerġija” sabiex tiżgura li din tiġi rispettata mill-Istati Membri kollha;

40.

Jenfasizza l-ħtieġa li jiġi indirizzat it-tkabbir antiċipat tal-importazzjonijiet tal-gass u l-elettriku minn pajjiżi terzi lejn l-UE fit-terminu qasir u medju bil-għan tas-sigurtà tal-provvista tal-enerġija, il-qsim tal-piżijiet u l-funzjonament ġust tas-suq intern; itenni li, għal xi Stati Membri, din l-isfida hija marbuta mill-qrib ma’ dipendenza fuq l-importazzjonijiet tal-gass u taż-żejt minn pajjiż terz wieħed u li biex tintlaħaq jeħtieġ li jsiru azzjonijiet orjentati lejn id-diversifikazzjoni tal-portafoll tal-fornituri, ir-rotot u s-sorsi tal-enerġija; jirrikonoxxi li, objettivi strateġiċi f’dan ir-rigward, huma r-realizzazzjoni ta’ Kuritur tal-Gass tan-Nofsinhar, inkluż il-pipeline Nabucco u l-linja potenzjali tiegħu lejn pajjiżi tal-Ewropa Ċentrali u tal-Lvant, u l-kisba tar-rotta ta’ provvista lejn l-UE, li kapaċi tipprovdi madwar 10-20 % tad-domanda għall-gass tal-UE sal-2020, bil-għan li kull reġjun Ewropew ikollu aċċess fiżiku għal tal-inqas żewġ sorsi ta’ gass differenti;

41.

Jemmen li suq intern miftuħ u trasparenti, fejn il-kumpaniji kollha tal-UE u ta’ pajjiżi terzi jirrispettaw l-acquis communautaire fil-qasam tal-enerġija, jista’ jgħin biex isaħħaħ il-pożizzjoni ta’ negozjar tal-fornituri tal-enerġija tal-UE fir-rigward tal-kompetituri esterni, li hija partikolarment importanti għall-potenzjal li jiġi kkoordinat aktar ix-xiri tal-enerġija esterna fil-livell tal-UE; jistieden lill-UE biex tikkunsidra l-istabbiliment ta’ aġenzija għax-xiri konġunt tal-gass, u l-mekkaniżmi meħtieġa għal dan, sabiex tikkontrobilanċja l-pożizzjoni monopolistika tal-fornituri esterni dominanti; jinnota li l-prinċipju tar-reċiproċità jrid jintuża biex jiggwida r-relazzjonijiet mal-fornituri tal-enerġija tal-UE u tal-pajjiżi terzi; jinsisti fuq il-ħtieġa li l-Kummissjoni, fir-relazzjonijiet tagħha mal-fornituri tal-enerġija ta’ pajjiżi terzi, tieħu inkunsiderazzjoni u titkellem dwar il-konsegwenzi tad-deċiżjonijiet tagħhom fuq il-prezz għall-konsumaturi;

42.

Huwa konvint li l-Kummissjoni għandha tingħata mandati biex twettaq negozjati dwar proġetti tal-infrastruttura ta’ importanza strateġika li jaffettwaw is-sigurtà tal-provvista għall-UE fis-sħuħija tagħha, u li dawk il-mandati għandhom jiġu kkunsidrati wkoll fil-każijiet ta’ ftehimiet intergovernattivi oħrajn meqjusa li jkollhom impatt sinifikanti fuq l-għanijiet fit-tul tal-politika tal-enerġija tal-UE, b’mod partikolari l-indipendenza enerġetika tagħha; jilqa' f'dan ir-rigward il-progress miksub fin-negozjati mmexxija mill-Kummissjoni dwar it-trattat bejn l-UE, l-Ażerbajġan u t-Turkmenistan biex tinbena Sistema ta' Pajpijiet Trans-Kaspika;

43.

Jenfasizza li l-konverġenza progressiva tal-inċentivi relatati mal-fjuwils rinnovabbli u mal-effiċjenza, u tal-ispejjeż tal-enerġija awżiljarja mal-Istati Membri kollha ta' wara l-2020, hija essenzjali għal suq intern tal-enerġija effiċjenti u li jiffunzjona sew, kemm fil-livell ta’ ingrossa kif ukoll ta’ imnut, u biex jinħolqu kundizzjonijiet favorevoli għall-iżvilupp fuq tul ta’ żmien twil, u għall-użu fuq skala kbira, tas-sorsi tal-enerġija rinnovabbli;

44.

Jemmen li, fi żmien qasir, raggruppamenti reġjonali ta’ Stati Membri ġirien għandhom jiġu inkoraġġuti biex jimxu lil hinn minn pjanijiet nazzjonali u lejn skema ta’ appoġġ reġjonali armonizzata jew unika għall-enerġija rinnovabbli;

45.

Jinkoraġġixxi lill-Istati Membri jirrevedu regolarment it-tariffi feed-in jew ta’ appoġġ oħra tagħhom b’mod trasparenti li jippermetti l-aġġustament tagħhom skont it-tnaqqis fl-ispejjeż teknoloġiċi u ta’ provvista;

46.

Jirrikonoxxi li l-proġetti tar-riċerka konġunti tal-UE appoġġjati mill-programmi ta’ qafas u inizjattivi bħall-Pjan SET ma ntużawx biżżejjed fl-iżvilupp ta' teknoloġiji ġodda li jippermettu t-titjib fl-effiċjenza, l-enerġija rinnovabbli, is-sikurezza u s-sigurtà tal-impjanti tal-enerġija nukleari, l-użu b’emissjonijiet baxxi tal-fjuwils fossili, u netwerks intelliġenti, li huma kollha oqsma importanti għas-suq tal-enerġija;

47.

Jemmen li huwa importanti li jsir aktar progress fuq l-awtostradi tal-elettriku tal-futur u b’mod partikolari s-“South Eastern – North Electricity Highway” (SENEH) li tgħin ukoll fl-akkomodazzjoni tat-trasferiment tal-enerġija prodotta minn parks fotovoltajċi, bħall-proġett Helios, mix-Xlokk tal-Ewropa sat-Tramuntana u l-Punent;

48.

Jistieden lill-Istati Membri biex jittrasponu u jimplimentaw għal kollox il-leġiżlazzjoni relevanti kollha tal-UE, partikolarment it-tielet pakkett tal-enerġija, b’mod urġenti; iħeġġeġ lill-Kummissjoni biex tieħu azzjoni kontra dawk l-Istati Membri li fihom l-implimentazzjoni kienet imdewma bla bżonn; jilqa' l-fatt li l-Kummissjoni diġà bdiet proċeduri formali biex tinvestiga l-ksur tar-regoli tal-UE;

49.

Jenfasizza l-bżonn li jiġu ttrattati d-distorsjonijiet tas-suq strutturali, u n-nuqqas ta' trasparenza fis-swieq; jistieden lill-Kummissjoni żżid l-isforzi tagħha biex tinforza l-implimentazzjoni tat-tielet pakkett tal-enerġija;

50.

Jitlob lill-Kummissjoni biex timmonitorja mill-qrib l-implimentazzjoni effettiva tal-leġiżlazzjoni tal-enerġija tal-UE, b’mod partikolari d-dispożizzjonijiet li joħolqu drittijiet tal-konsumaturi essenzjali, kif ukoll dawk li jirrigwardaw l-operaturi tas-sistemi, l-awtoritajiet regolatorji nazzjonali u r-regoli tal-kompetizzjoni u tal-għajnuna statali, u dawk li jfittxu li jnaqqsu l-fenomenu tal-flussi (loop flows) fis-suq intern tal-elettriku, b’dan tal-aħħar li jikkostitwixxi sfida sinifikanti, għalkemm tista' tiġi mmaniġġjata, għas-suq intern tal-enerġija għax idgħajjef is-sigurtà tas-sistema tal-enerġija billi jnaqqas l-għażliet tal-ħżin u l-kapaċità tan-netwerk; iħeġġeġ lill-Kummissjoni biex tuża l-mezzi l-aktar xierqa għad-dispożizzjoni tagħha biex tindirizza kwalunkwe nuqqas ta’ konformità kontinwu mal-leġiżlazzjoni relevanti tal-UE;

51.

Jinnota li kwalunkwe qtugħ fl-elettriku s’issa kien riżultat tan-nuqqasijiet operattivi, mhux tan-nuqqas tal-kapaċità; jirrikonoxxi li bħala riżultat tar-riċessjoni ekonomika, il-prezzijiet għoljin tal-gass naturali u s-sehem li dejjem jikber tal-produzzjoni intermittenti tal-elettriku rinnovabbli, l-investituri fl-UE jaffaċċjaw inċertezza konsiderevoli meta jiżviluppaw kapaċitajiet flessibbli ta’ ġenerazzjoni tal-elettriku; jistieden lill-Kummissjoni biex twettaq valutazzjoni komprensiva dwar l-adegwatezza tal-ġenerazzjoni ibbażata fuq metodoloġija armonizzata u biex tipprovdi gwida dwar kif tiġi msaħħa l-flessibilità u tinżamm il-provvista;

52.

Iħeġġeġ lill-Kummissjoni u l-Istati Membri biex jikkoordinaw proġetti tal-infrastruttura b’mod aħjar u biex jippjanaw b'mod konġunt l-iżvilupp, b’hekk jiġu żgurati l-konnettività u l-kosteffettività sħaħ tas-sistema mal-UE kollha billi jittieħed vantaġġ mis-sinerġiji transkonfinali u netwerk tal-infrastruttura tal-enerġija aktar effiċjenti; jinnota li għandu jitħeġġeġ approċċ integrat li jinkludi l-operaturi tad-distribuzzjoni; iħeġġeġ, għal dak il-għan, lill-Kummissjoni u l-Istati Membri biex jiżguraw il-valutazzjoni rapida, l-għażla, il-permess u l-implimentazzjoni tal-proġetti ta’ interess Ewropew komuni, speċjalment fir-rigward tal-interkonnetturi transkonfinali tal-elettriku u tal-gass, inklużi l-mekkaniżmi ta’ inverżjoni tal-fluss, il-gass naturali likwifikat, l-infrastruttura għall-ħżin tal-enerġija u netwerks intelliġenti ta’ trażmissjoni u distribuzzjoni, li huma vitali għal suq tal-enerġija integrat sew u li jiffunzjona sew;

53.

Jirrakkomanda li, fl-implimentazzjoni tal-baġit tal-enerġija tal-Faċilità “Nikkollegaw l-Ewropa”, il-Kummissjoni tagħti prijorità lil proġetti li għandhom l-akbar impatt fuq il-funzjonament tas-suq intern, biex b'hekk tingħata spinta lill-kompetizzjoni, titħaffef il-penetrazzjoni fis-suq tas-sorsi tal-enerġija rinovabbli, jinħolqu l-interkonnessjonijiet transfruntieri neċessarji, u tissaħħaħ is-sigurtà tal-provvista;

54.

Jistieden lill-Kummissjoni biex twettaq reviżjoni ġdida ta’ pjanijiet eżistenti għall-proġetti tal-enerġija, speċjalment għall-bini ta’ stazzjonijiet ta’ gass naturali likwifikat ġodda skedati li jieħdu aktar minn 10 snin biex jitlestew, biex jiġi vvalutat il-benefiċċju ekonomiku – b’kunsiderazzjoni tal-istazzjonijiet ta’ gass naturali likwifikat li diġa’ qed jinbnew jew qegħdin fl-istadju ta’ ppjanar fi Stati Membri individwali u li, fil-futur qrib, se jikkontribwixxu għas-sikurezza tal-provvista tal-enerġija fi Stati Membri klassifikati bħala “gżejjer ta’ enerġija” – u biex jikkontribwixxu għall-iffinanzjar ta’ proġetti bħal dawn;

55.

Iħeġġeġ lill-Kummissjoni u lill-Istati Membri biex iwaqqfu sistema effiċjenti ta’ mmaniġġjar tal-konġestjoni sabiex irawmu l-użu effiċjenti tal-kapaċità eżistenti tat-trażmissjoni tal-gass u tal-elettriku, filwaqt li titnaqqas l-ispiża tal-estensjoni tal-kapaċitajiet tan-netwerk, u jiffaċilitaw il-konnessjoni akbar ta’ sorsi ta’ ġenerazzjoni rinnovabbli man-netwerk tal-elettriku;

56.

Jistieden lill-Istati Membri biex jieqfu, kemm jista' jkun malajr, milli jużaw limiti fuq il-prezzijiet jew prezzijiet tal-enerġija bl-imnut irregolati stabbiliti, fil-livell nazzjonali, b'mod aktar baxx mill-ispiża li tkun saret, billi tali miżuri jistgħu joħolqu distorsjoni tal-kompetizzjoni u jheddu serjament l-investimenti futuri fil-kapaċità u l-infrastruttura fis-settur tal-enerġija; madankollu jenfasizza li politiki f'dan ir-rigward għandhom iqisu l-interessi leġittimi tal-konsumaturi vulnerabbli li mhux dejjem ikunu jistgħu jibbenefikaw minn kompetizzjoni reali fis-swieq tal-enerġija;

57.

Jilqa’ d-determinazzjoni tal-Kummissjoni biex tinfurza r-regoli tal-antitrust u tal-għajnuna statali vis-à-vis l-impriżi kollha tas-settur tal-enerġija u s-sussidjarji tagħhom li joperaw fit-territorju tal-Unjoni Ewropea, li jiżguraw li jiġu stabbiliti kundizzjonijiet ekwi b’kundizzjonijiet ugwali ta’ aċċess għall-parteċipanti kollha tas-suq; jistieden lill-Kummissjoni biex toħroġ linji gwida dwar kif tivvaluta l-abbuż ta' pożizzjoni dominanti minn kwalunkwe kumpanija fis-swieq tal-gass u l-elettriku, kif ukoll biex tipprovdi gwida dwar l-aħjar prattiki u dwar l-esperjenzi akkwistati mill-iskemi ta' appoġġ tal-enerġija rinnovabbli;

58.

Jistieden lill-Kummissjoni biex tirrevedi r-regoli tal-għajnuna statali fir-rigward ta’ miżuri nazzjonali għall-effiċjenza tal-enerġija, kif ukoll proġetti ta’ enerġija kofinanzjati taħt il-politika ta’ koeżjoni, sabiex jiġi żgurat li aktar minn dawn l-azzjonijiet ikunu eliġibbli għal finanzjament mill-istat, li jwassal għal aktar proġetti kompluti;

59.

Jirrakkomanda li l-Kummissjoni tuża s-setgħat ta’ skrutinju tal-għajnuna mill-istat tagħha biex tħeġġeġ l-iżvilupp ta’ infrastruttura transkonfinali; jemmen li dawn l-interkonnetturi għandhom rwol vitali meta jiġu għaż-żieda fil-kapaċità li jintużaw il-provvisti tal-viċinat f’każ ta’ emerġenza jew żbilanċ ta’ enerġija u għat-tnaqqis tas-sussidji tul iż-żmien;

60.

Jappoġġja bis-sħiħ l-isforzi tal-Kummissjoni, abbażi tal-ħidma kkoordinata żviluppata mill-ENTSOs, biex tintroduċi l-kodiċi tan-netwerks armonizzati sal-2014 u r-regoli bi qbil mal-pjan, u biex tiżgura l-istabilità u f’kemm dan ikun favur l-innovazzjoni b'mod miżjud tal-qafas regolatorju tas-suq intern tal-enerġija;

61.

Jappoġġja bis-sħiħ il-miżuri regolatorji mwettqa mill-ACER u l-awtoritajiet regolatorji nazzjonali biex jitħeġġeġ, jitjieb u jiġi ssimplifikat il-kummerċ tal-enerġija transkonfinali, inklużi fi swieq ta’ bbilanċjar fl-istess jum u ta’ jum bil-quddiem, u biex jitnaqqas id-distakk bejn is-sistemi tal-enerġija fi Stati Membri differenti billi jitħeġġeġ l-użu trasparenti tal-interkonnetturi; jenfasizza l-bżonn ta' numri xierqa ta' staff – bi kwalifiki, esperjenza u kompetenza neċessarji – fl-ACER u l-awtoritajiet regolatorji nazzjonali biex iwettqu l-ħidmiet relatati mal-monitoraġġ tat-tranżazzjonijiet bl-ingrossa u l-identifikazzjoni ta’ prattiki ta’ abbuż fil-kummerċ minn informazzjoni privileġġata u tentattivi ta’ manipulazzjoni tas-suq;

62.

Fir-rigward tas-suq tal-elettriku intern, jistieden lill-Kummissjoni biex tipprovdi b'mod urġenti analiżi dettaljata tal-adegwatezza tas-sistema u l-flessibilità tal-kapaċitajiet tal-ġenerazzjoni nazzjonali fuq tul ta’ żmien qasir u twil, filwaqt li jitqies b’mod sħiħ il-kontribut potenzjali tal-miżuri flessibbli kollha, bħal rispons għad-domanda, ħżin tal-enerġija u interkonnessjoni, u biex tirrapporta fuq l-impatt tal-miżuri nazzjonali applikati relatati mal-valutazzjoni tal-kapaċità u l-ippjanar tal-iżvilupp għas-suq intern tal-enerġija u r-regoli tal-kompetizzjoni, filwaqt li jitqiesu l-konsegwenzi f'termini kemm ta' sigurtà tal-provvista kif ukoll ta' aspetti transkonfinali ta’ din il-politika kumplimentarja tad-disinn tas-suq; jitlob, f’dan ir-rigward, biex isiru aktar sforzi fuq l-użu futur ta’ teknoloġiji ta’ ħżin tal-enerġija u rispons mil-lat ta’ domanda, li huma kollha sorsi addizzjonali ta’ flessibilità;

63.

Jistieden lill-Kummissjoni biex tipprepara gwida dwar l-użu u l-varar ta’ riżorsi ta’ flessibilità – bħall-immaniġġjar mil-lat ta’ domanda, il-ħżin u l-infrastrutturi fiżiċi, inklużi dawk transkonfinali – sabiex l-Istati Membri jkunu jistgħu jippreparaw u jimplimentaw strateġiji nazzjonali biex ivaraw riżorsi ta’ flessibilità fit-territorji tagħhom;

64.

Jistieden lill-Kummissjoni u lill-ENTSO-E biex jiżviluppaw metodoloġija koerenti u allinjata li tiżgura l-adegwatezza tal-ġenerazzjoni fl-Ewropa, inkluż il-kontribut pożittiv ta’ sorsi tal-enerġija rinnovabbli u b’mod partikolari enerġija rinnovabbli varjabbli;

65.

Jistieden lill-Kummissjoni biex tesplora forom futuri ta’ swieq tal-enerġija li, għall-kuntrarju tal-mekkaniżmi nazzjonali preżenti tal-kapaċità, jistgħu jipprovdu flussi ta’ dħul nondiskriminatorji addizzjonali għall-investituri fil-forom kollha ta’ ġenerazzjoni tal-enerġija u tiżgura l-provvista kosteffettiva ta’ servizzi ta’ flessibilità fis-settur tal-enerġija;

66.

Jistieden lill-Kummissjoni biex twaqqaf regoli li jippromwovu l-iżvilupp ulterjuri ta’ suq għas-servizzi anċillari miftuħ għall-parteċipazzjoni tas-sorsi kollha tal-enerġija, inkluża l-enerġija rinnovabbli;

67.

Jistieden lill-Kummissjoni, l-Istati Membri u l-partijiet interessati relevanti biex jipprovdu inċentivi u biex jappoġġjaw inizjattivi u sħubijiet reġjonali, bil-għan li jkun hemm integrazzjoni tas-suq aktar mill-qrib, permezz tat-twaqqif ta' skambji tal-enerġija reġjonali u ċentri ta’ kummerċ tal-gass, u permezz ta' regoli aktar armonizzati għall-kummerċ tal-gass u mekkaniżmi tal-akkoppjament tas-swieq fil-limiti taż-żmien kollha u permezz tal-użu ta’ livell adegwat ta’ likwidità u trasparenza tas-suq;

68.

Jenfasizza li l-miżuri tas-suq intern għandhom jippromwovu d-diversifikazzjoni tas-sorsi tal-enerġija, kemm indiġeni kif ukoll esterni, u m’għandhomx jiffokaw primarjament fuq l-iżvilupp jew it-tkabbir ulterjuri ta’ rotot u provvisti attwali;

69.

Jiġbed l-attenzjoni lejn id-dimensjoni esterna tas-suq tal-enerġija, li hu maħsub biex jiffaċilita lill-Istati Membri kollha biex jaċċessaw is-sorsi differenti tal-enerġija; Jistieden lill-Kummissjoni biex, f'koordinazzjoni mas-SEAE, tuża l-istrumenti tal-politika barranija tagħha ħalli tħeġġeġ ir-regoli u l-istandards tas-suq intern tal-enerġija fir-rigward ta’ pajjiżi terzi u, speċjalment, fil-viċinat tal-UE; iħeġġeġ lill-Kummissjoni biex issolvi, fi djalogi bilaterali mal-pajjiżi terzi relevanti, il-kwistjoni tar-regoli ċari tal-immaniġġjar tal-konġestjoni f’konnessjonijiet tal-elettriku u tal-gass transkonfinali u aċċess minn partijiet terzi għan-netwerks ta’ trażmissjoni; iħeġġeġ bis-sħiħ lill-Kummissjoni biex tieħu miżuri biex tipprevjeni prattiki antikompetittivi min-naħa ta’ kumpaniji ta’ pajjiżi terzi li jistgħu jwasslu għal restrizzjoni tal-kompetizzjoni, prezzijiet aktar għoljin jew tnaqqis fis-sigurtà tal-provvista tal-enerġija; jistieden lill-Kummissjoni biex tiżgura, fir-relazzjonijiet tagħha mas-sħab esterni, li l-kumpaniji tal-UE jkunu kapaċi jikkompetu fuq l-istess livell b’mod globali; iħeġġeġ lill-Kummissjoni biex issaħħaħ il-kooperazzjoni mal-pajjiżi tal-viċinat tal-UE dwar is-sikurezza nukleari; jistieden lill-Kummissjoni biex tkun trasparenti dwar il-fatturi kollha li għadhom qed jikkawżaw il-problemi fir-rigward tal-implimentazzjoni tat-tielet pakkett dwar l-enerġija, u biex tippreżenta ċifri ċari dwar l-impatt tagħhom fuq il-prezzijiet għall-konsumaturi;

70.

Jitlob lill-Istati Membri u lill-Kummissjoni biex iżidu l-appoġġ politiku u finanzjarju lill-Komunità tal-Enerġija u biex iwettqu aktar miżuri biex jappoġġjaw l-estensjoni ta' regoli tas-suq intern għall-Ewropa tax-Xlokk u tal-Lvant;

71.

Jistieden lill-Kummissjoni u l-Istati Membri, fid-dawl tal-ħolqien ta’ mekkaniżmu ta’ skambju ta’ informazzjoni għall-ftehimiet intergovernattivi bejn l-Istati Membri tal-UE u pajjiżi terzi dwar politika tal-enerġija, biex juru aktar ambizzjoni fl-iżgurar li l-ftehimiet li jmorru kontra l-leġiżlazzjoni tas-suq intern ma jidħlux fis-seħħ; huwa tal-opinjoni li l-Kummissjoni għandha tkun tista’ teżamina abbozzi ta’ ftehimiet għall-kompatibbiltà tagħhom mal-acquis communautaire u tipparteċipa fin-negozjati kull meta jkun rilevanti;

72.

Ifakkar lill-Kummissjoni li s-suq intern mhuwiex indipendenti mis-suq globali; jitlob lill-Kummissjoni biex tqis b’mod sħiħ ir-rakkomandazzjonijiet tal-Parlament dwar id-dimensjoni esterna tal-politika tal-enerġija (16) meta tippjana l-azzjonijiet tas-suq intern tagħha; jikkonferma l-appoġġ tiegħu għall-idea li huwa biss suq intern li jiffunzjona bis-sħiħ li jippermetti lill-UE titkellem b’vuċi waħda globalment; jitlob lill-Kummissjoni biex tiżviluppa aktar azzjonijiet addizzjonali fil-qasam tal-politika esterna tal-enerġija;

73.

Jemmen li l-Ftehim futur tal-Kummerċ Ħieles bejn l-UE u l-Istati Uniti għandu jinkludi kapitolu li jiffoka biss fuq kwistjonijiet tal-enerġija bħal dawn li jistgħu jaffettwaw is-suq intern, inkluż, fost l-oħrajn: kummerċ tal-enerġija bl-ingrossa, kummerċ tal-komoditajiet, regoli marittimi tat-trasport tal-enerġija, skemi kummerċjali tal-emissjonijiet, standards ta’ sikurezza tal-fjuwil, prattiki tal-kontabilità, sussidji ta’ enerġija mill-Istat u t-trasferiment tal-proprjetà intellettwali fir-rigward tal-esplorazzjoni, il-produzzjoni u t-trasformazzjoni tal-energija u t-tmiem ta’ ċiklu tal-ħajja tal-prodotti;

74.

Jappoġġja l-mandat mogħti mill-Kunsill Ewropew lill-Kummissjoni biex tippreżenta analiżi tal-kompożizzjoni u l-fatturi tal-prezzijiet tal-enerġija u l-ispejjeż fl-Istati Membri individwali qabel tmiem l-2013, b'fokus partikolari fuq l-impatt fuq id-djar, l-SMEs u l-industriji intensivi f'termini ta' enerġija, u b'mod aktar wiesa' fuq il-kompetittività tal-UE fir-rigward tal-kontropartijiet ekonomiċi globali; Jistieden ukoll lill-Kummissjoni timmonitorja kontinwament il-prezzijiet u l-ispejjeż tal-enerġija fl-Istati Membri;

75.

Fir-rigward tas-suq intern tal-gass, jistieden lill-Kummissjoni u lill-Istati Membri biex jirrevedu l-kuntratti kollha tal-gass ibbażati fuq mekkaniżmi tal-ipprezzar skaduti – partikolarment fuq il-prinċipju tal-indiċjar taż-żejt – li jimponu prezzijiet għoljin fuq il-konsumaturi u jħeġġeġ lill-Kummissjoni biex tassisti fl-esplorazzjoni tal-possibbiltajiet tan-negozjar mill-ġdid ta’ dawn il-kuntratti, mhux biss fil-kuntest tat-tiġdid tagħhom; jenfasizza l-ħtieġa li l-prodotti u l-mekkaniżmi kollha mmirati lejn it-tisħiħ tal-kapaċitajiet tal-kummerċ tal-gass għal żmien qasir jiġu żviluppati u appoġġjati; jenfasizza li l-miżuri msemmija qabel huma kruċjali biex tiġi żgurata l-kompetittività reali fir-rigward tal-prezz tal-provvisti tal-gass lill-konsumaturi kollha fis-suq intern tal-gass.

76.

Jistieden lill-Kummissjoni, l-Istati Membri u l-partijiet interessati relevanti biex itejbu l-kwalità u d-disponibilità tal-informazzjoni offruta lill-konsumaturi, biex jiġu pprovduti b’metodi ta’ ffatturar ċari u trasparenti, biex jistabbilixxu għodod għat-tqabbil tal-prezzijiet li jippermettuhom jagħmlu l-aktar għażliet infurmati, u li jagħmluhom konxji dwar modi ta’ kif jikkontrollaw il-konsum tal-possibilitajiet għall-iffrankar tal-enerġija, l-effiċjenza enerġetika u l-produzzjoni fuq skala żgħira; iħeġġeġ lill-Istati Membri biex jimplimentaw id-Direttiva dwar is-Soluzzjoni Alternattiva tat-Tilwim u r-Regolament dwar is-Soluzzjoni Onlajn għat-Tilwim tal-Konsumaturi; jilqa' l-proposta tal-Kummissjoni biex tiġi stabbilita pjattaforma tal-informazzjoni dwar id-drittijiet tal-konsumaturi; jirrakkomanda li l-Kummissjoni u l-Istati Membri jwettqu kampanji ta’ informazzjoni adattati għall-konsumaturi fejn il-gvernijiet u l-organizzazzjonijiet tas-soċjetà ċivili għandhom jieħdu sehem attiv;

77.

Jirrimarka li għalkemm il-prezzijiet tal-enerġija fuq swieq tal-enerġija bl-ingrossa niżlu globalment, il-konsumaturi għadhom iħallsu prezzijiet għoljin; jistieden lill-Kummissjoni u l-Istati Membri, u lir-regolaturi tal-Istati Membri, biex jiżguraw li l-konsumaturi jibbenefikaw b'mod dirett u adegwat mill-iżviluppi fil-prezzijiet fis-suq bl-ingrossa;

78.

Jistieden lill-Istati Membri u l-Kummissjoni biex jiżviluppaw strateġija komprensiva li tfittex li tħeġġeġ lill-konsumaturi u l-“prosumers” biex jipparteċipaw attivament fis-suq tal-enerġija, fost l-oħrajn bl-inklużjoni permezz tal-leġiżlazzjoni eżistenti kif ukoll permezz tal-implimentazzjoni tad-dispożizzjonijiet relevanti tad-Direttiva dwar l-Effiċjenza fl-Enerġija; iħeġġeġ li jiġi aġġustat b’mod regolari s-sinjal tal-prezz tal-użu tan-netwerks biex l-utenti eżistenti iżda wkoll dawk futuri jiġu ggwidati kif suppost u b’hekk tiġi żgurata l-koerenza tan-netwerks u d-deċiżjonijiet individwali.

79.

Jistieden lill-Kummissjoni biex tħeġġeġ aktar kooperazzjoni bejn is-setturi tal-enerġija u tal-informazzjoni u tat-teknoloġija tal-komunikazzjoni (ICT), u biex tagħmel rieżami tal-oqfsa regolatorji eżistenti biex ikunu mħeġġa l-innovazzjonijiet relatati mal-enerġija, li jkunu ta’ benefiċċju għall-konsumaturi kollha, u li jiffaċilitaw il-varar ta’ grids intelliġenti b’mod li jkunu faċli biex jintużaw, sikuri u affidabbli, b'mod li ma jitfgħux piż finanzjarju fuq il-konsumaturi u li jqisu l-privatezza tad-dejta tagħhom; jitlob kooperazzjoni fl-iżvilupp ta’ grids intelliġenti fil-livell Ewropew, nazzjonali u reġjonali u fl-iżvilupp ta’ standards Ewropej għall-grids intelliġenti;

80.

Iħeġġeġ lill-Istati Membri, u l-awtoritajiet reġjonali u lokali, biex jinkorporaw u joħolqu inċentivi finanzjarji għall-investimenti f'soluzzjonijiet tal-ICTs fi grids intelliġenti, u biex jimmiraw lejn suq ta’ prosumers, li jwasslu għal aktar flessibilità, l-effiċjenza/frankar tal-enerġija u l-parteċipazzjoni mil-lat ta’ domanda;

81.

Jinsab ħerqan dwar il-linji gwida tal-Kummissjoni li jgħinu biex jitwaqqfu objettivi ta’ politika ambizzjużi fir-rigward ta’ konsumaturi vulnerabbli, li se jgħinu lill-Istati Membri biex jiddefinixxu aħjar l-approċċ tagħhom għal din il-kategorija ta’ konsumaturi; jistieden lill-Kummissjoni biex tipprepara dawn il-linji gwida, filwaqt li tqis il-mekkaniżmi u l-istrumenti nazzjonali eżistenti għall-protezzjoni ta’ tali konsumaturi, bil-għan li jinkiseb approċċ aktar koerenti u komprensiv fil-livell tal-UE, filwaqt li l-Istati Membri jitħallew fil-libertà li jagħżlu l-istrumenti l-aktar xierqa biex jipprovdu tali appoġġ; iżid li servizzi konsultattivi komprensivi għal din il-kategorija ta' konsumaturi, u l-iskambju tal-aħjar prattiki, jista' jkollhom rwol importanti;

82.

Jilqa’ l-analiżi imminenti tal-Kummissjoni dwar il-faqar enerġetiku fl-UE; jemmen li, bħala parti mill-analiżi tagħha, il-Kummissjoni għandha tagħmel sforzi biex tiżgura li l-ġlieda kontra l-faqar enerġetiku ssir parti mill-basket tas-servizzi soċjali għall-Ewropa, eż. permezz tal-fondi soċjali u ta’ koeżjoni; jistipula li l-programmi eżistenti u ġodda tal-effiċjenza enerġetika għandhom dejjem jinkludu enfasi mmirata fuq il-gruppi bi dħul baxx;

83.

Iħeġġeġ lill-Kummissjoni tiżviluppa u tirrakkomanda disinn xieraq tas-suq bl-imnut li jiffoka fuq il-fornituri biex jiġu armonizzati s-swieq bl-imnut Ewropej u b’hekk itaffu l-piż amministrattiv fuq il-konsumaturi billi l-fornituri jitħallew jimponu t-taxxi kollha direttament fuq il-kont tad-dawl.

84.

Jistieden lill-Istati Membri, il-Kummissjoni u l-partijiet interessati relevanti biex jaqilbu l-iskemi ta' appoġġ neċessarji għall-ġeneraturi kollha tal-enerġija f'mekkaniżmi trasparenti, prevedibbli, konverġenti u mmexxija mis-suq, hekk kif ikun fattibbli, sabiex jinħoloq suq komuni għal fatturi ta' appoġġ rikjesti – bħall-effiċjenza fl-enerġija, il-prosumers, il-koġenerazzjoni, il-flessibilità, l-enerġija rinnovabbli u s-servizzi tal-appoġġ tal-grilja – b'mod li jiżgura l-kompatibilità tagħhom u li jevita kwalunkwe rduppjar; jistieden lill-Kummissjoni biex tippreżenta gwida dwar l-iskemi ta' appoġġ effiċjenti u kosteffettivi għall-enerġija rinnovabbli;

85.

Jistieden lill-Kummissjoni, l-Istati Membri u l-awtoritajiet regolatorji nazzjonali biex jirrevedu l-indikaturi użati biex ikejlu l-grad ta’ kompetizzjoni fis-swieq tal-enerġija u jinkludu indikaturi bħall-proporzjon tal-konsumaturi fuq l-irħas tariffi, il-kapaċità li għandhom il-kumpaniji ġodda biex jidħlu fis-suq u l-livelli ta’ servizz tal-klijent u innovazzjoni, li kollha se jgħinu sabiex tkun ipprovduta stampa reali dwar il-livell tal-kompetizzjoni fis-suq;

86.

Fir-rigward tas-suq intern tal-elettriku, jistieden lill-Kummissjoni biex teżamina fid-dettall l-implikazzjonijiet li jiġu integrati s-sehem dejjem jikber tal-enerġija rinnovabbli, fi grilji tal-enerġija fir-rigward tal-appoġġ finanzjarju, ir-rekwiżiti tekniċi mas-sistema kollha u d-disinn tas-suq; tenfasizza li n-nuqqas ta’ approċċ ikkoordinat favur dawn is-sorsi, s’issa kkomplika l-integrazzjoni tagħhom fis-sistemi tal-enerġija Ewropej; jenfasizza l-fatt li l-grilja tal-enerġija Ewropea attwali u l-infrastrutturi tal-ħżin għandhom jiġu adattati għall-kontribut tal-ġenerazzjoni distribwita mill-enerġija rinnovabbli; jisħaq fuq l-importanza tal-gass bħala fjuwil alternattiv biex ikampa bil-varjabilità tal-produzzjoni tal-elettriku rinnovabbli, u jitlob lill-Kummissjoni biex tivvaluta l-livell neċessarju ta' flessibilità fis-sistema tal-enerġija (grilja intelliġenti, l-immaniġġjar u l-ħżin mil-lat ta’ domanda u l-kapaċità alternattiva flessibbli); jemmen li ħżin ippumpjat għandu rwol kbir fil-ħżin tal-elettriku;

87.

Jitlob lill-Kummissjoni biex tkompli tuża l-fond għall-iżvilupp reġjonali, il-fond ta’ koeżjoni u fondi strutturali oħra tal-UE biex tappoġġja l-ħolqien ta’ grilji intelliġenti tal-gass u tal-enerġija fil-perjodu li jmiss sabiex jiġu assorbiti aħjar tipi u sorsi ġodda ta’ enerġija u għall-modernizzazzjoni tar-reġjuni kollha tal-Ewropa; jemmen li l-operaturi tan-netwerk ta’ distribuzzjoni għandhom jiġu mħeġġa wkoll biex jaċċettaw adattamenti għan-netwerks tagħhom;

88.

Jistieden lill-Kummissjoni u l-Istati Membri biex jippromwovu inċentivi li jiftħu l-possibilitajiet mhux sfruttati tal-mikroġenerazzjoni u biex joqogħdu attenti għall-bżonn li jiżviluppaw aktar il-koġenerazzjoni billi hija waħda mill-aktar mezzi effiċjenti ta’ produzzjoni tal-enerġija elettrika u tas-sħana, u biex din l-għażla tkun ibbażata fuq l-implimentazzjoni wiesgħa tat-tisħin u t-tkessiħ distrettwali effiċjenti;

89.

Jenfasizza l-potenzjal ta’ sħana u elettriku kkombinati/tisħin u tkessiħ distrettwali biex jiġi akkomodat is-sehem li dejjem jikber tal-enerġija intermittenti billi tiżdied il-flessibilità u r-reżistenza għas-suq tal-enerġija u jiġi pprovdut ħżin ekonomiku tal-enerġija għall-elettriku żejjed. jistieden lill-Kummissjoni biex tindirizza u tippremja din il-kapaċità fl-inizjattiva li jmiss tagħha dwar is-CRMs u biex tappoġġja dan it-tip ta’ integrazzjoni transettorjali u bbilanċjar taħt l-“Orizzont 2020”.

90.

Jistieden lill-Kummissjoni biex tvara studju li janalizza disinni ta’ swieq ġodda u kosteffiċjenti għas-suq Ewropew tal-elettriku bil-għan li jiġi żgurat li l-konsumaturi jirċievu elettriku bi prezz raġjonevoli, u biex tiġi evitata t-tnixxija tal-karbonju;

91.

Jilqa’ l-ħidma li saret biex tagħmel din ir-riċerka fil-qasam tal-enerġija prijorità tal-programm Orizzont 2020 u jistieden lill-Istati Membri biex japprofittaw bis-sħiħ minn dan il-qasam ta’ programmazzjoni; iħeġġeġ lill-Kummissjoni u l-Istati Membri biex jappoġġjaw ir-riċerka dwar it-teknoloġiji tal-enerġija innovattivi, u l-iżvilupp tagħhom, u biex itejbu t-teknoloġiji eżistenti li jaqgħu barra mill-qafas tal-proġetti Orizzont 2020 u Istitut Ewropew tal-Innovazzjoni u t-Teknoloġija (EIT); iħeġġeġ lill-Istati Membri biex joħolqu sinerġiji bejn programmi ta' riċerka tal-UE u dawk nazzjonali, bħala rikonoxximent tal-fatt li r-riċerka hija l-unika mod progressiv biex jitnaqqsu l-emissjonijiet, titjieb is-sigurtà tal-enerġija, tikber il-pożizzjoni kompetittiva tal-industrija tal-UE fis-suq globali, tinżamm it-tmexxija teknoloġika tal-UE, u jingħata kontribut għall-aġenda Ewropew għat-tkabbir u l-impjiegi; jenfasizza fuq il-bżonn li tkun offruta ċertezza leġiżlattiva tal-industrija tul medda ta’ żmien li testendi wara l-2020;

92.

Iħeġġeġ lill-Kummissjoni biex tagħmel biżżejjed fondi disponibbli għall-iżvilupp ta’ grids ta’ distribuzzjoni intelliġenti, li huma l-aktar mod kosteffiċjenti għall-penetrazzjoni fuq skala kbira ta’ ġenerazzjoni distribwita minn sorsi tal-enerġija rinnovabbli filwaqt li jiżguraw is-sigurtà tal-provvista u jisfruttaw bl-aħjar mod mill-potenzjali għall-iffrankar tal-enerġija;

93.

Jinnota li s-sistema attwali, ikkaratterizzata mis-suq intern frammentat, toħloq sfidi għall-istabilità fit-tul tal-kumpaniji u l-investituri, li tista’ twassal għall-għeluq ta’ impjanti u inċertezzi fir-rigward tal-impjieg u l-kapaċità; jitlob lill-Kummissjoni biex tagħmel evalwazzjoni indipendenti tal-futur tas-suq intern għall-elettriku u l-gass li fiha, il-kwistjonijiet li għandhom x'jaqsmu mal-investimenti, l-impjiegi fis-settur, l-ambjent u l-protezzjoni tal-konsumaturi, ikollhom rwol ċentrali; jitlob biex din l-evalwazzjoni tkun lesta sa Marzu 2014, u li tkun inklużiva billi tqis l-opinjonijiet ta’ partijiet interessati bħas-sħab soċjali, ir-rappreżentanti ta’ familji bi dħul baxx, l-organizzazzjonijiet ambjentali u l-SMEs;

94.

Jagħti istruzzjonijiet lill-President tiegħu biex jgħaddi din ir-riżoluzzjoni lill-Kunsill u lill-Kummissjoni.

9.3.2016   

MT

Il-Ġurnal Uffiċjali tal-Unjoni Ewropea

C 93/21

—

wara li kkunsidra l-Artikolu 194 tat-TFUE,

—

wara li kkunsidra l-Artikolu 37 tal-Karta tad-Drittijiet Fundamentali tal-UE,

—

wara li kkunsidra l-Artikolu 3 tat-TUE,

—

wara li kkunsidra r-Regolament tal-Kunsill (KE) Nru 1083/2006 tal-11 ta' Lulju 2006 li jistabbilixxi d-dispożizzjonijiet ġenerali dwar il-Fond Ewropew għall-Iżvilupp Reġjonali, il-Fond Soċjali Ewropew u l-Fond ta' Koeżjoni u li jħassar ir-Regolament (KE) Nru 1260/1999,

—

wara li kkunsidra r-Regolament (KE) Nru 1080/2006 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tal-5 ta' Lulju 2006 dwar il-Fond Ewropew għall-Iżvilupp Reġjonali u li jħassar ir-Regolament (KE) Nru 1783/1999,

—

wara li kkunsidra r-Regolament tal-Kunsill (KE) Nru 1084/2006 tal-11 ta’ Lulju 2006 li jistabbilixxi Fond ta’ Koeżjoni u li jħassar ir-Regolament (KE) Nru 1164/94,

—

wara li kkunsidra d-Direttiva 2012/27/UE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tal-25 ta’ Ottubru 2012 dwar l-effiċjenza fl-enerġija, li temenda d-Direttivi 2009/125/KE u 2010/30/UE u li tħassar id-Direttivi 2004/8/KE u 2006/32/KE,

—

wara li kkunsidra d-Direttiva 2010/31/UE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tad-19 ta’ Mejju 2010 dwar ir-rendiment tal-bini fl-użu tal-enerġija,

—

wara li kkunsidra l-komunikazzjoni tal-Kummissjoni tat-3 ta’ Marzu 2010 bit-titolu: “Ewropa 2020 – Strateġija għal tkabbir intelliġenti, sostenibbli u inklussiv” (COM(2010)2020),

—

wara li kkunsidra r-rapport tal-Kummissjoni tat-18 ta' April 2013 bl-isem “L-appoġġ finanzjarju għall-effiċjenza enerġetika fil-bini” (COM(2013)0225),

—

wara li kkunsidra l-kapitolu 5 (“The European divide in clean energy and fuel poverty”) tar-rapport tal-Istitut Trejdjunjonistiku Ewropew (ETUI) “Benchmarking Working Europe 2013”, Brussell 2013,

—

wara li kkunsidra d-Direttiva 2006/32/KE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tal-5 ta’ April 2006 dwar effiċjenza fl-użu finali tal-enerġija u dwar servizzi ta' enerġija u li tħassar id-Direttiva tal-Kunsill 93/76/KEE,

—

wara li kkunsidra r-rapport tiegħu tat-11 ta' Ġunju 2013 dwar l-akkomodazzjoni soċjali fl-Unjoni Ewropea (1),

—

wara li kkunsidra r-Rapport tal-Kunsill tal-4 ta' Marzu 2013, Implimentazzjoni tas-Semestru Ewropew – Rapport ta' Sinteżi (6754/13),

—

wara li kkunsidra l-Komunikazzjoni tal-Kummissjoni tas-26 ta' Jannar 2011 bl-isem “Politika reġjonali li tikkontribwixxi għat-tkabbir sostenibbli fl-Ewropa 2020” (COM(2011)0017),

—

wara li kkunsidra il-manwal statistiku tal-Kummissjoni tal-2012 bl-isem “EU energy in figures” (2),

—

wara li kkunsidra l-Komunikazzjoni tal-Kummissjoni tas-16 ta' Diċembru 2008 bl-isem “Il-Politika ta' Koeżjoni: ninvestu fl-ekonomija reali” (COM(2008)0876),

—

wara li kkunsidra l-Komunikazzjoni tal-Kummissjoni tad-19 ta' Ottubru 2006 dwar pjan ta' azzjoni għall-effiċjenza fl-enerġija: twettiq tal-potenzjal (COM(2006)0545),

—

wara li kkunsidra r-Rapport Speċjali Nru 21/2012 tal-Qorti tal-Awdituri bl-isem 'Il-kosteffettività tal-Investimenti tal-Politika ta' Koeżjoni fl-Effiċjenza Enerġetika',

—

wara li kkunsidra r-riżoluzzjoni tiegħu tal-11 ta' Marzu 2009 dwar Pjan Ewropew għall-Irkupru Ekonomiku (3),

—

wara li kkunsidra r-rapport tal-KfW Research bl-isem “Impact on public budgets of KfW promotional programmes in the field of Energy-efficient building and rehabilitation” (4),

—

wara li kkunsidra r-riżoluzzjoni tiegħu tas-16 ta' Jannar 2013 dwar ir-rwol tal-politika ta’ koeżjoni tal-UE u tal-atturi tagħha fl-implimentazzjoni tal-politika Ewropea l-ġdida dwar l-enerġija (5),

—

wara li kkunsidra l-Komunikazzjoni tal-Kummissjoni tat-8 ta’ Marzu 2011 bl-isem “Pjan direzzjonali għal ekonomija kompetittiva b’livell baxx ta’ emissjonijiet tal-karbonju fl-2050” (COM(2011)0112),

—

wara li kkunsidra r-riżoluzzjoni tiegħu tal-24 ta’ Mejju 2012 dwar Ewropa li tuża r-riżorsi b’effiċjenza (6),

—

wara li kkunsidra r-rapport tal-Kummissjoni tat-18 ta' April 2013 bl-isem “Il-politika ta' koeżjoni: Rapport strateġiku tal-2013 dwar l-implimentazzjoni tal-programm għal bejn l-2007 u l-2013” (COM(2013)0210),

—

wara li kkunsidra l-opinjoni tal-Kumitat tar-Reġjuni tal-4 ta' Mejju 2012 bl-isem “Effiċjenza fl-enerġija fil-bliet u r-reġjuni – enfasi fuq id-differenzi bejn id-distretti rurali u l-bliet” (7),

—

wara li kkunsidra l-opinjoni tal-Kumitat tar-Reġjuni tal-14 ta' Diċembru 2011 bl-isem 'L-effiċjenza enerġetika' (8),

—

wara li kkunsidra l-opinjoni tal-Kumitat Ekonomiku u Soċjali Ewropew (KESE) dwar “Il-proposta għal Direttiva tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill dwar l-effiċjenza enerġetika” (9),

—

wara li kkunsidra d-dokument ta' politika MARIE/ELIH-MED bl-isem “Improving MED transnational cooperation answers to energy efficiency challenges in buildings”,

—

wara li kkunsidra l-Komunikazzjoni mill-Kummissjoni tat-8 ta’ Marzu 2011 bl-isem “Pjan Ewropew għall-Effiċjenza Enerġetika 2011” (COM(2011)0109),

—

wara li kkunsidra r-rakkomandazzjonijiet tal-Fondi Strutturali u ta' Koeżjoni għall-Investimenti f'Enerġija Sostenibbli (SF Energy Invest) bl-isem “Practical recommendations to increase the share of sustainable energy investments in the upcoming SCF programming period 2014-2020” (10),

—

wara li kkunsidra r-rapport imressaq minn Ismeri Europa lill-Kummissjoni bl-isem “Expert evaluation network delivering policy analysis on the performance of Cohesion policy 2007-2013 – Synthesis of national reports 2011 – renewable energy and energy efficiency of housing”,

—

wara li kkunsidra l-Green Paper tal-Kummissjoni tas-27 ta' Marzu 2013 bl-isem 'Qafas għall-politiki dwar il-klima u l-enerġija sal-2030' (COM(2013)0169),

—

wara li kkunsidra l-istudju ta' Copenhagen Economics bl-isem “Multiple benefits of investing in energy efficient renovation of buildings” (11),

—

wara li kkunsidra l-kontribut tal-Kummissjoni lill-Kunsill tal-Ewropa tat-22 ta’ Mejju 2013 dwar l-isfidi u l-politika dwar l-enerġija,

—

wara li kkunsidra l-Artikolu 48 tar-Regoli ta' Proċedura tiegħu,

—

wara li kkunsidra r-rapport tal-Kumitat għall-Iżvilupp Reġjonali u l-opinjoni tal-Kumitat għall-Industrija, ir-Riċerka u l-Enerġija (A7-0271/2013),

A.

billi effiċjenza enerġetika mtejba tfisser l-użu ta' inqas input enerġetiku għal livell ekwivalenti ta' attività ekonomika jew servizz (12);

B.

billi l-promozzjoni tal-effiċjenza enerġetika hija stabbilita mill-Artikolu 194(1) tat-Trattat dwar il-Funzjonament tal-Unjoni Ewropea (TFUE) fil-kuntest tal-istabbiliment u l-funzjonament tas-suq intern u l-ħtieġa għall-konservazzjoni u t-titjib tal-ambjent;

C.

billi l-kisba tal-effiċjenza enerġetika hija prijorità ewlenija għall-Kummissjoni u l-Istati Membri, kif jidher minn wieħed mill-objettivi tal-UE 2020 sabiex l-effiċjenza enerġetika tiżdied b'20 %;

D.

billi t-tnaqqis fil-konsum permezz tal-effiċjenza enerġetika hu l-iktar mod sostenibbli kif titnaqqas id-dipendenza fuq il-karburanti fossili, li jwassal għal tnaqqis ta’ madwar 25 % fl-importazzjonijiet;

E.

billi parti kbira mill-enerġija għadha tiġi mill-idrokarburi li, matul il-kombustjoni, jirrilaxxaw gassijiet b’effett serra;

F.

billi l-investiment fl-effiċjenza enerġetika jista’ jġib miegħu benefiċċji ekonomiċi, soċjali u ambjentali għar-reġjuni Ewropej;

G.

billi implimentazzjoni f’waqtha u kosteffikaċi tad-Direttiva dwar l-Effiċjenza Enerġetika għandha l-potenzjal li tnaqqas b’mod sinifikanti l-konsum tal-enerġija, tnaqqas id-dipendenza fuq l-importazzjonijiet ta’ karburanti fossili, toħloq impjiegi ġodda, tipprovdi l-ħarsien soċjali u teqred il-faqar fl-enerġija;

H.

billi fil-perjodu ta’ programmazzjoni attwali 2007-2013, ġew allokati EUR 5,5 biljun għall-effiċjenza enerġetika, il-koġenerazzjoni u l-ġestjoni tal-enerġija fi ħdan il-baġit tal-Politika ta’ Koeżjoni;

I.

billi l-aktar rapport reċenti tal-Kummissjoni (13) jikkonkludi li sal-aħħar tal-2011, kważi EUR 3,8 biljun ġew allokati għal proġetti speċifiċi fil-qasam tal-effiċjenza enerġetika, inklużi fondi li jistgħu jerġgħu jintużaw (revolving funds) li jirrappreżentaw rata ta' implimentazzjoni ta' 68 %; billi r-rapport innota wkoll li din ir-rata ta’ implimentazzjoni ma kinitx uniformi madwar l-Unjoni;

J.

billi l-Kunsill, fir-Rapport ta' Sinteżi tiegħu ta' Marzu 2013 (14), identifika fost il-fatturi li qed jaffettwaw ħażin l-iżvilupp fl-effiċjenza enerġetika, in-nuqqas ta' informazzjoni adegwata u inċentivi finanzjarji, il-profil baxx tal-miżuri ta' effiċjenza enerġetika u l-implimentazzjoni inadegwata tal-leġiżlazzjoni eżistenti, filwaqt li nnota li dawn il-fatturi huma aktar prattiċi milli regolatorji;

K.

billi l-ammont minimu ta’ finanzjament għall-proġetti disponibbli mill-faċilità Assistenza Ewropea għall-Enerġija Lokali (ELENA) huwa ta’ EUR 50 miljun, u mill-Programm Enerġija Intelliġenti l-minimu jaqbeż EUR 6 miljun, li huwa aktar minn dak għal ħafna proġetti f'komunitajiet żgħar u rurali;

1.

Jenfasizza li fil-perjodu attwali ta’ kriżi u filwaqt li l-Unjoni timporta aktar minn 50 % tal-ħtiġijiet tal-enerġija tagħha, it-titjib fl-effiċjenza enerġetika b’mod kosteffiċjenti jista’ jirrappreżenta mezz importanti għall-istimolu tal-kompetittività tal-UE, il-ħolqien tal-impjiegi u t-tkabbir fil-livell lokali u reġjonali, u jirrappreżenta għażla favorevoli fil-ġlieda kontra t-tibdil fil-klima u l-ispejjeż għoljin fl-enerġija;

2.

Jappoġġa l-impenn tal-UE li tikseb l-objettiv li żżid l-effiċjenza enerġetika b’20 % sal-2020; jenfasizza, li implimentazzjoni f’waqtha u adegwata tad-Direttiva dwar l-Effiċjenza Enerġetika u l-istrumenti tagħha, f’konformità maċ-ċirkostanzi nazzjonali individwali ġġib lura lill-Istati Membri fi triqithom lejn l-ilħuq tal-mira ta’ 20 %; iħeġġeġ lill-Istati Membri f’dan ir-rigward, jagħmlu sforzi ulterjuri għall-ilħuq tal-objettiv UE2020, u jwittu t-triq għal aktar iffrankar lil hinn minn din id-data;

3.

Jinnota li l-Fondi Strutturali u ta’ Investiment Ewropej jistgħu jgħinu biex jipprovdu inċentivi għall-investiment privat fi prodotti, mezzi ta’ trasport, bini, industrija, xogħlijiet u servizzi li huma effiċjenti fl-enerġija, inklużi servizzi effiċjenti fl-enerġija, u jistgħu jgħinu jnaqqsu n-nefqa pubblika fuq il-kontijiet tal-enerġija, u b’hekk jingħata valur imtejjeb għall-flejjes pubbliċi; jilqa’ l-prijoritizzazzjoni ssuġġerita tal-effiċjenza enerġetika fi ħdan il-kapitolu tar-riċerka dwar l-enerġija ta’ Orizzont 2020;

4.

Jenfasizza l-esperjenza tal-perjodu ta’ finanzjament attwali li turi li l-fondi mwarrba mill-Fondi Strutturali u ta’ Investiment Ewropej għall-effiċjenza enerġetika ma jistgħux jiġu sfruttati bis-sħiħ; jenfasizza għalhekk, li fil-qafas finanzjarju għall-2014-2020, fejn il-parti ta' finanzjament li twarrbet għall-effiċjenza enerġetika hija ikbar minn qabel, għandha tingħata attenzjoni sabiex jiġi ffaċilitat l-aċċess tal-awtoritajiet lokali u reġjonali għal dawn il-fondi;

5.

Jenfasizza li l-Istati Membri għandhom jużaw il-Fondi Strutturali u ta’ Investiment Ewropej għall-effiċjenza enerġetika bħala opportunità ta’ investiment b’effett ta’ ingranaġġ għoli u mhux bħala nefqa; jistieden lill-Kummissjoni tirrevedi aktar ir-regoli dwar l-Għajnuniet Statali sabiex jiġi permess finanzjament nazzjonali akbar għall-effiċjenza enerġetika flimkien mal-investimenti Ewropej;

6.

Jenfasizza l-importanza tal-Politika ta’ Koeżjoni, u tar-riżorsi finanzjarji allokati għaliha, għall-iżvilupp sħiħ ta’ grids u netwerks intelliġenti li jirriżultaw f’sistemi ta’ enerġija aktar effiċjenti madwar ir-reġjuni, u b’hekk jitnaqqsu l-konsum tal-enerġija u t-telf tal-enerġija;

7.

Jenfasizza li l-awtoritajiet lokali u reġjonali jrid ikollhom kompetenzi u responsabbiltajiet adegwati mhux biss fir-rigward tal-provvista u l-użu tal-enerġija iżda wkoll għall-ilħuq tal-objettivi tal-effiċjenza enerġetika;

8.

Jistieden lill-Kummissjoni ttejjeb iċ-ċertezza ġuridika fir-rigward tar-regoli għall-għajnuna reġjonali mill-istat (RSA) għall-kostruzzjoni ta’ akkomodazzjoni soċjali li tikkonforma mal-istandards tal-effiċjenza enerġetika u l-investiment f’bini u f’enerġija sostenibbli;

9.

Ifakkar li, skont xi riċerka akkademika, madwar 9 % taċ-ċittadini mill-UE, in-Norveġja u l-Isvizzera (52,08 miljun persuna) fl-2010 ma setgħux isaħħnu darhom b’mod adegwat; jinnota li l-faqar fil-fjuwil huwa partikolarment intens fl-Istati Membri ġodda u li dan fil-maġġorparti tal-każijiet huwa riżultat ta’ djar b’iżolament minimu; jistieden lill-Kummissjoni teżamina fid-dettall ir-rabta bejn il-promozzjoni tal-effiċjenza enerġetika, il-faqar fil-fjuwil u l-konsumaturi vulnerabbli; jenfasizza li l-iffrankar li jkun sar permezz ta’ miżuri fil-qasam tal-effiċjenza enerġetika jrid jiġi mgħoddi lill-konsumaturi bit-tnaqqis fil-kontijiet tagħhom;

10.

Jenfasizza li l-potenzjal tal-effiċjenza enerġetika għadu ma ntlaħaqx b’mod effettiv f’ċerti setturi ekonomiċi bħal dak tal-bini u tat-trasport u li l-allokazzjonijiet mill-Fond Strutturali jew il-Fond ta’ Koeżjoni, jew forom oħra ta’ investiment biex tittejjeb l-effiċjenza enerġetika għandhom jgħinu sabiex jiżdiedu l-opportunitajiet tax-xogħol f’dan is-settur;

11.

Jenfasizza l-ħtieġa li jiġi żgurat li l-kostruzzjoni u r-restawr tal-akkomodazzjoni soċjali jitwettqu bil-ħsieb li jinkisbu objettivi u standards tal-effiċjenza enerġetika; filwaqt li jiġi rispettat il-prinċipju tas-sussidjarjetà, jitlob lill-Istati Membri u lill-partijiet interessati kollha jikkunsidraw l-akkomodazzjoni soċjali fil-programmi nazzjonali ta’ riforma tagħhom u fit-tiswir ta’ prijoritajiet strateġiċi taħt il-ftehimiet ta’ sħubija fil-perjodu ta’ programmazzjoni 2014-2020 li jmiss; ifakkar lill-Istati Membri f’dan il-kuntest, fid-dispożizzjoniiet stabbiliti fl-Artikolu 20 tad-Direttiva 2012/27/UE dwar l-Effiċjenza Enerġetika;

12.

Jirrikonoxxi li wieħed mill-akbar ostakli biex jinkiseb iffrankar tal-enerġija fil-livell lokali u reġjonali huwa l-ħtieġa ta’ investimenti bil-quddiem; jinsab konvint li kull miżura meħuda fil-livell tal-UE għandha tqis l-implikazzjonijiet għall-muniċipalitajiet u r-reġjuni, kif ukoll ir-restrizzjonijiet baġitarji tagħhom; jirrakkomanda, għalhekk, li r-rappreżentanti lokali u reġjonali jiġu kkonsultati meta jkunu qed jiġu stabbiliti linji gwida ta’ żvilupp fil-qasam tal-enerġija, u li l-appoġġ finanzjarju jiġi pprovdut għal programmi fil-livell lokali u reġjonali għall-użu tar-riżorsi tal-enerġija eżistenti;

13.

Ifakkar li l-Parlament diġà adotta r-rapport dwar ir-rwol tal-Politika ta’ Koeżjoni tal-UE u l-atturi tagħha fl-implimentazzjoni tal-politika Ewropea l-ġdida dwar l-enerġija, u li dan ir-rapport ikopri wkoll kwistjonijiet dwar l-effiċjenza enerġetika;

14.

Jinnota li l-objettiv primarju tal-Politika ta’ Koeżjoni jibqa’ t-tnaqqis fid-diskrepanzi ekonomiċi, soċjali u territorjali bejn ir-reġjuni, u jikkunsidra li l-politiki dwar l-effiċjenza enerġetika m’għandhomx jinterferixxu ma’ dan l-objettiv; jenfasizza li wħud mill-iktar reġjuni fqar tal-UE jaf ikollhom prijoritajiet differenti u l-ewwel nett ikunu jirrikjedu investiment f’oqsma oħrajn; jenfasizza li l-qawwa tal-Politika ta’ Koeżjoni tinsab fil-flessibbiltà tagħha u l-amministrazzjoni deċentralizzata ta’ fondi fil-livell lokali;

15.

Ifakkar fl-emenda għar-regolament fl-2009 tal-Fond Ewropew għall-Iżvilupp Reġjonali (FEŻR) b’rabta mal-effiċjenza enerġetika, biex b’hekk l-akkomodazzjoni fil-partijiet kollha tal-UE saret eliġibbli, b’limitu massimu ta’ 4 %; jinnota li, b’riżultat ta’ bidla tardiva fid-dispożizzjonijiet, jiġifieri modifika tal-programmi operazzjonali magħmula matul il-perjodu ta’ programmazzjoni, din l-azzjoni politika f’bosta Stati Membri ma rriżultatx f’żieda sostanzjali ta’ fondi diretti lejn dan l-objettiv; jinnota li minħabba li din il-bidla ma ġietx akkumpanjata minn finanzjament addizzjonali ġdid tal-UE, uħud mill-Istati Membri rrifjutaw din l-opportunità filwaqt li f’oħrajn instabet korrelazzjoni sinifikanti bejn l-assorbiment baxx tal-fondi u funzjonijiet amministrattivi dgħajfin; jindika l-importanza taċ-ċarezza ġuridika b’rabta mal-miżuri ta’ effiċjenza enerġetika qabel u matul il-perjodu ta’ programmazzjoni 2014-2020;

16.

Jilqa’ l-fatt li fil-perjodu ta’ programmazzjoni 2014-2020, il-FEŻR u l-Fond ta’ Koeżjoni joffru opportunitajiet ġodda u ngħatalhom rwol aktar importanti fil-kisba tal-objettivi b’rabta mal-effiċjenza enerġetika; jappoġġa b’mod partikolari r-rwol futur tal-fondi tal-Politika ta’ Koeżjoni fis-settur kollu tal-bini, inkluż tal-akkomodazzjoni;

17.

Iħeġġeġ lill-Istati Membri sabiex jintroduċu fi ħdan il-programmi operazzjonali tagħhom, proċeduri sempliċi u mhux burokratiċi għall-użu ta’ fondi allokati għat-titjib tal-effiċjenza enerġetika fid-djar;

18.

Iħeġġeġ lill-Istati Membri jiżguraw li l-arranġamenti ta’ deċentralizzazzjoni jagħtu lill-awtoritajiet muniċipali aċċess dirett għall-finanzjament tal-effiċjenza enerġetika fid-djar;

19.

Jilqa’ r-riżultat tan-negozjati dwar ir-regolament tal-FEŻR b’rabta mar-rati perċentwali minimi allokati sabiex jintużaw għall-objettivi tematiċi speċifiċi għal kull kategorija ta’ reġjuni, li jippermettu żieda fl-allokazzjonijiet għall-effiċjenza enerġetika u r-riżorsi tal-enerġija rinnovabbli; ifakkar li ishma minimi ambizzjużi huma kruċjali sabiex ikun hemm mobilizzazzjoni aktar faċli tal-atturi lokali u jgħinu fil-ħolqien ta’ programmi stabbli u fit-tul;

20.

Jilqa’ l-proposta tal-Kummissjoni li għall-objettivi tematiċi kollha, inkluża l-effiċjenza enerġetika jiġi estiż l-użu ta’ strumenti finanzjarji innovattivi fi ħdan il-perjodu ta’ programmazzjoni 2014-2020;

21.

Japprova l-proposti tal-Kummissjoni għas-simplifikazzjoni tal-Fondi Strutturali u ta’ Investiment Ewropej fil-perjodu ta’ programmazzjoni 2014-2020; jemmen li l-konklużjoni tan-negozjati b’rabta mar-Regolament dwar id-dispożizzjonijiet komuni (CPR) għandu jwassal għal implimentazzjoni b’suċċess tal-użu ta’ fondi multipli, b’benefiċċju kbir għal proġetti fil-qasam tal-effiċjenza enerġetika;

22.

Jilqa’ l-progress li nkiseb fin-negozjati CPR fir-rigward tal-ftehimiet ta’ sħubija; jistieden f’dan ir-rigward lill-Istati Membri u lill-Awtoritajiet ta’ Ġestjoni jaħdmu ma’ esperti mill-qasam tal-effiċjenza enerġetika sabiex jagħmlu użu tajjeb minn dan il-mekkaniżmu waqt it-tħejjija għall-programmi operazzjonali (OPs);

23.

Iħeġġeġ lill-Istati Membri jsaħħu r-relazzjonijiet bejn il-Pjanijiet ta’ Azzjoni Nazzjonali għall-Effiċjenza Enerġetika rispettivi tagħhom u l-OPs bil-ħsieb li jkun żgurat li l-Fondi Strutturali u ta’ Investiment Ewropej se jkunu parti mill-istrateġija koerenti filwaqt li jiġu indirizzati fl-istess waqt il-ħtiġijiet territorjali; jenfasizza li l-objettiv prinċipali tal-effiċjenza enerġetika għandu jkun l-awtonomija tal-enerġija fil-livell reġjonali u lokali;

24.

Jemmen li l-miżuri tal-UE għandhom jappoġġaw l-effiċjenza enerġetika fil-fażijiet ta’ produzzjoni, distribuzzjoni u konsum tal-enerġija; jinnota li filwaqt li l-finanzjament għall-enerġija mill-Politika ta’ Koeżjoni bħalissa qed jintefaq l-aktar fuq sorsi rinnovabbli (15), għandu jintlaħaq bilanċ aħjar billi perċentwal ogħla ta’ finanzjament ikun immirat lejn proġetti fl-effiċjenza enerġetika;

25.

Jenfasizza li speċifikazzjoni u miri vinkolanti eċċessivi fir-rigward tal-implimentazzjoni tal-objettivi tal-effiċjenza enerġetika jistgħu jżidu n-nefqa tal-awtoritajiet reġjonali u lokali fuq l-implimentazzjoni ta’ dawn il-miżuri u jimponu spejjeż addizzjonali għall-klijenti;

26.

Jenfasizza l-importanza li tiġi integrata dimensjoni tal-effiċjenza enerġetika fl-istrateġiji ta’ riċerka u innovazzjoni għall-ispeċjalizzazzjoni intelliġenti li l-Istati Membri u r-reġjuni se jkollhom ifasslu sabiex ikollhom aċċess għall-finanzjament tal-innovazzjoni skont il-Politika ta’ Koeżjoni futura;

27.

Ifakkar lill-Istati Membri għal darb’oħra fl-importanza ta’ baġit iffinanzjat tajjeb għall-qafas finanzjarju pluriennali 2014-2020, fejn il-Politika ta’ Koeżjoni tista’ u għandha taġixxi bħala xprun tal-irkupru;

28.

Jistieden lill-Kummissjoni ttejjeb il-kwalità u t-tixrid ta’ informazzjoni prattika dwar kwistjonijiet b’rabta mal-effiċjenza enerġetika disponibbli lill-awtoritajiet lokali u reġjonali, b’mod partikolari fir-rigward tal-benefiċċji li għandhom jinkisbu mill-investiment fl-effiċjenza enerġetika, l-aħjar metodoloġiji, standards u inċentivi finanzjarji, u l-fornituri ta’ servizzi relevanti, inkluż l-ikkuntrattar għall-prestazzjoni tal-enerġija; jinnota li n-nuqqas ta’ kumpaniji fis-servizz tal-enerġija f’bosta reġjuni u bosta Stati Membri, jista’ jaffettwa l-adozzjoni tal-finanzjament tal-effiċjenza enerġetika;

29.

Jenfasizza li n-nuqqas ta' informazzjoni dettaljata dwar il-karatteristiċi tal-istokk tal-bini fil-livell reġjonali jippreżenta ostaklu ewlieni għall-awtoritajiet nazzjonali u reġjonali meta jifformulaw strateġiji u pjanijiet; jinnota r-rekwiżiti għall-elenkar ta’ tali informazzjoni kif previst fid-Direttiva 2012/27/UE u jitlob li din titlesta fil-livell reġjonali wkoll u ssir disponibbli għall-pubbliku;

30.

Jinkoraġġixxi lill-Awtoritajiet ta’ Ġestjoni jtejbu l-viżibilità tal-OPs u l-opportunitajiet għal benefiċjarji potenzjali ta’ proġetti tal-enerġija sostenibbli offruti; jissuġġerixxi li dan isir bil-ħolqien ta' websajts, pjattaformi jew bażijiet ta' data nazzjonali għal benefiċjarji u partijiet interessati potenzjali, l-organizzazzjoni ta' workshops u avvenimenti sabiex jiġu infurmati gruppi mmirati, u miżuri sabiex tittejjeb il-viżibilità u l-aċċessibilità tar-riżorsi onlajn eżistenti (bħall-portal onlajn Build Up u l-Manwal SF Energy Invest);

31.

Iħeġġeġ lill-Awtoritajiet ta’ Ġestjoni sabiex fil-perjodu ta’ programmazzjoni 2014-2020, jippromwovu proġetti integrati billi jadottaw approċċ olistiku għall-effiċjenza enerġetika fil-livell territorjali, b’mod partikolari billi jagħmlu użu mill-istrumenti ġodda ta’ programmar strateġiku, bħall-Investiment Territorjali Integrat, u billi jinvolvu inizjattivi eżistenti, bħall-Patt tas-Sindki, bħala għajnuna fl-iżvilupp ta’ pjanijiet integrati; iħeġġeġ lill-Kummissjoni u lill-Istati Membri japplikaw approċċ “rapidu” biex jiġu ffinanzjati applikazzjonijiet minn awtoritajiet li huma firmatarji fil-Patt tas-Sindki u li qed jimplimentaw għalkollox ir-rekwiżiti tiegħu;

32.

Jilqa’ l-konferenza annwali tal-“Open Days” u n-numru ta’ bordijiet iddedikati għal proġetti fl-effiċjenza enerġetika lokali u reġjonali; jissuġġerixxi li l-Kummissjoni, l-Istati Membri u l-Awtoritajiet ta’ Ġestjoni jibnu fuq dan l-avveniment bil-ħsieb li titwaqqaf pjattaforma ta’ skambju ta’ informazzjoni, bil-ħsieb li jiġi promoss id-djalogu tant meħtieġ u skambju tal-aħjar prattiki għall-implimentazzjoni u l-ġestjoni tal-proġetti fil-qasam tal-effiċjenza enerġetika ffinanzjati mill-Fondi Strutturali u ta’ Investiment Ewropej;

33.

Jistieden lill-Istati Membri jagħtu segwitu lir-rakkomandazzjonijiet tal-Kummissjoni (16) u jżidu l-bini tal-kapaċità, bl-użu ta’ baġits għall-għajnuna teknika, bil-ħsieb li tissaħħaħ il-parteċipazzjoni effettiva tal-atturi lokali, reġjonali u tas-soċjetà ċivili fit-tfassil ta' strateġiji reġjonali u lokali tal-enerġija;

34.

Jirrikonoxxi li t-tranżizzjoni għal teknoloġiji effiċjenti fl-enerġija tirrikjedi ħiliet ġodda, edukazzjoni vokazzjonali li tqis l-ambjent u taħriġ speċifiku fis-settur tal-kostruzzjoni u f’setturi oħra; jinkoraġġixxi lill-Istati Membri f’dan ir-rigward ikomplu jużaw il-fondi biex jipprovdu għajnuna teknika fil-livelli kollha (pereżempju permezz tal-faċilità ELENA); jistieden barra minn hekk lill-Istati Membri jagħmlu użu mill-Fondi Strutturali u ta’ Investiment Ewropej biex iħarrġu mill-ġdid u jtejbu l-ħiliet tal-ħaddiema għal impjiegi emerġenti ġodda fl-ekonomija b’livell baxx ta’ karbonju, u jevitaw in-nuqqas ta’ riżorsi umani kwalifikati f’dan is-settur;

35.

Jenfasizza l-benefiċċji potenzjali disponibbli skont l-inizjattivi JESSICA (Appoġġ Konġunt Ewropew għall-Investiment Sostenibbli fiż-Żoni tal-Ibliet) u ELENA għall-investiment fl-enerġija sostenibbli fil-livell lokali, bil-għan li tingħata għajnuna lil bliet u reġjuni sabiex iniedu proġetti ta’ investiment vijabbli fl-oqsma tal-effiċjenza enerġetika, u jitlob il-promozzjoni ta’ dawn l-inizjattivi;

36.

Iħeġġeġ ulterjorment l-appoġġ amministrattiv lill-awtoritajiet lokali u reġjonali bil-ħsieb li jiġu megħjuna joħolqu gruppi ta' proġetti żgħar u ta' daqs medju għall-effiċjenza enerġetika li waħedhom ikunu aktar baxxi mil-livell limitu finanzjarju minimu għall-aċċess għal ELENA, JESSICA u l-finanzjament għall-Enerġija Intelliġenti; jiġbed l-attenzjoni tal-Istati Membri u l-Kummissjoni għall-fatt li bliet u komunitajiet rurali żgħar u ta’ daqs medju ħafna drabi ma jkollhomx il-kapaċità amministrattiva meħtieġa biex jużaw b’mod sħiħ strumenti finanzjarji ġodda;

37.

Jenfasizza li l-burokrazija u n-nuqqas ta’ ċarezza proċedurali għamlu l-aċċess għall-Fondi Strutturali u għall-Fond ta’ Koeżjoni diffiċli u qatgħu qalb dawk l-atturi li għandhom l-aktar bżonn tali finanzjament milli japplikaw; jappoġġa, għalhekk, is-simplifikazzjoni tar-regoli u l-proċeduri, it-tneħħija tal-burokrazija, u ż-żieda fil-flessibbiltà fl-allokazzjoni ta’ dawn il-fondi kemm fil-livell tal-UE u kemm dak nazzjonali; jemmen li s-simplifikazzjoni se tikkontribwixxi għall-allokazzjoni effiċjenti tal-fondi, rati ogħla ta’ assorbiment, anqas żbalji u perjodi aktar qosra ta’ ħlas, u se tippermetti lill-ifqar Stati Membri u reġjuni jieħdu vantaġġ sħiħ mill-istrumenti finanzjarji maħsuba biex jitnaqqsu d-diskrepanzi reġjonali u interstatali; iqis li jrid jinstab bilanċ bejn is-simplifikazzjoni u l-istabilità tar-regoli u l-proċeduri;

38.

Jenfasizza li taħlita ta’ għotjiet u strumenti finanzjarji tista’ sservi bħala approċċ ta’ suċċess u innovattiv għall-ingranaġġ ta’ fondi privati, il-ħolqien ta’ mudelli ġodda ta’ sħubijiet privati pubbliċi u t-tisħiħ tal-innovazzjoni; jenfasizza l-importanza li jiġi attirat investiment privat fl-effiċjenza enerġetika kemm mill-UE u kemm minn pajjiżi terzi;

39.

Jindika li l-isforzi sabiex jinkiseb finanzjament għall-investiment fi proġetti effiċjenti fl-enerġija spiss huma mfixkla minn ostakli fis-suq, ostakli regolatorji u tal-fiduċja, bħal spejjeż inizjali għoljin għall-investituri u diffikultajiet fil-previżjoni tal-potenzjal eżatt ta’ ffrankar fl-enerġija; iħeġġeġ lill-Istati Membri jsibu mezzi xierqa biex jinkoraġġixxu l-investiment fl-effiċjenza enerġetika fid-djar;

40.

Jenfasizza bi tħassib li l-kriżi ekonomika u finanzjarja attwali għamlitha aktar diffiċli għall-Istati Membri sabiex isibu l-fondi meħtieġa sabiex jikkofinanzjaw il-programmi tal-Politika ta’ Koeżjoni relatati mal-effiċjenza enerġetika; huwa tal-fehma f’dan ir-rigward, li hu essenzjali li jinstabu modi innovattivi ġodda ta’ finanzjament, anke mis-settur privat, tal-proġetti fil-qasam tal-effiċjenza enerġetika;

41.

Jirrikonoxxi l-appoġġ tal-Kummissjoni għar-rwol imsaħħaħ tal-istrumenti finanzjarji ġodda u innovattivi fil-perjodu ta’ programmazzjoni 2014-2020; jenfasizza li n-nuqqas ta' implimentazzjoni f'waqtha u ta' ċarezza ġuridika tirrappreżenta diffikultà sinifikanti kemm għall-Istati Membri u kemm għal partijiet interessati oħrajn inklużi fil-ġestjoni ta' tali strumenti; iħeġġeġ lill-Kummissjoni tippreżenta mingħajr dewmien proposti għal strumenti finanzjarji direttament disponibbli għall-appoġġ tal-miżuri b'rabta mal-effiċjenza enerġetika;

42.

Jistieden lill-Istati Membri jikkondividu l-aħjar prattiki fit-tfassil ta’ fondi nazzjonali għall-effiċjenza enerġetika, fejn Fondi Strutturali u ta’ Investiment Ewropej jistgħu jintużaw bħala kontribuzzjonijiet tal-ekwità, jew simili, u jistgħu jiġu allinjati ma’ sorsi ta’ finanzjament addizzjonali mis-settur privat;

43.

Jistieden lill-Kummissjoni ttejjeb aktar l-appoġġ finanzjarju immirat tal-Bank Ewropew tal-Investiment (BEI), il-Bank Ewropew għar-Rikostruzzjoni u l-Iżvilupp (BERŻ), il-Bank ta’ Żvilupp tal-Kunsill tal-Ewropa (CEB) u l-Fond Ewropew għall-Effiċjenza Enerġetika (EEEF) għall-proġetti fil-qasam tal-effiċjenza enerġetika; jistieden lill-BEI, lis-CEB u lill-BERŻ jiffurmaw grupp ta' ħidma konġunt biex jiġu eżaminati l-alternattivi għal strument finanzjarju ġdid, li jista' jsir disponibbli lill-Istati Membri flimkien ma' jew permezz tal-Fondi Nazzjonali tagħhom għall-Effiċjenza Enerġetika biex jiġi stimolat investiment addizzjonali fis-settur privat;

44.

Jenfasizza li l-allokazzjoni ta’ fondi għandha tkun ibbażata fuq il-prinċipji ta’ proporzjonalità, kosteffettività u effettività ekonomika u li m’għandhiex iżżid piżijiet amministrattivi;

45.

Jenfasizza l-importanza li jiġi vvalutat b’mod regolari jekk il-miżuri u r-rekwiżiti tal-effiċjenza enerġetika għadhomx adegwati fir-rigward kemm tar-realtajiet klimatiċi, l-impatti tal-kompetittività fuq l-industrija u l-SMEs kif ukoll l-implikazzjonijiet tal-prezz tal-enerġija fl-Istati Membri u r-reġjuni differenti; jistieden lill-Kummissjoni tqis dan bir-reqqa fit-tħejjija ta’ sett ta’ indikaturi tal-prestazzjoni;

46.

Jenfasizza l-ħtieġa li jitqiesu wkoll il-karatteristiċi ġeografiċi speċifiċi tar-reġjuni ultraperiferiċi fir-rigward tal-effiċjenza enerġetika, bil-ħsieb li jsir użu aħjar tal-vantaġġi naturali marbuta mal-istatus tagħhom ta’ gżira (enerġija ġeotermali, solari, mir-riħ u mill-baħar);

47.

Jappoġġa l-progress tal-programm MARIE fl-istabbiliment ta’ Strateġija għat-Titjib fl-Effiċjenza Enerġetika tal-Bini fil-Mediterran; jistieden f’dan ir-rigward lill-Istati Membri fiż-żona tal-Mediterran jaqsmu l-aħjar prattiki bil-ħsieb li jinħoloq mudell ottimali fir-rigward tal-ispejjeż għan-Nofsinhar tal-Ewropa; jitlob il-ħolqien ta’ programmi simili f’reġjuni Ewropej oħra speċjalment fl-Ewropa Ċentrali; jemmen li strateġija simili tista’ tiġi implimentata fir-reġjuni ultraperiferiċi, b’mod partikolari billi l-maġġorparti tagħhom (għalkemm mhux kollha), jinsabu fit-tropiċi;

48.

Jistieden lill-Istati Membri jiffissaw objettivi impenjattivi sabiex ikun żgurat li l-bini pubbliku u l-bini li jservi għal skopijiet oħra, ikun jilħaq l-ogħla standards fejn tidħol l-effiċjenza enerġetika previsti fid-Direttiva 2010/31/UE, u li jkun suġġett għal ċertifikazzjoni tal-enerġija fuq bażi regolari;

49.

Jistieden lill-Kummissjoni tiċċara l-indikaturi komuni għall-effiċjenza enerġetika fil-Politika ta’ Koeżjoni li għandhom jiġu applikati u użati mill-Istati Membri fil-perjodu ta’ programmazzjoni 2014-2020;

50.

Jistieden lill-Kummissjoni tqis kif xieraq is-sitwazzjoni ekonomika, ġeografika u soċjali meta tiddetermina għal kull Stat Membru jew reġjun, l-ispejjeż tal-investiment b’rabta mal-kisba ta’ ffrankar ta’ kWh wieħed;

51.

Jistieden lill-Kummissjoni tiżviluppa mingħajr dewmien u f'konsultazzjoni mill-qrib mal-Istati Membri u r-reġjuni, linji gwida għall-valutazzjoni tal-proġetti b’rabta mal-effiċjenza enerġetika, li jistgħu jservu bħala bażi sabiex jiġi stabbilit mekkaniżmu ta’ evalwazzjoni, monitoraġġ u verifika tal-proġetti u sabiex tiġi aċċertata l-kosteffettività;

52.

Jistieden lill-Istati Membri japplikaw indikaturi tar-riżultati kif definit fl-Anness għar-Regolament dwar il-FEŻR, u jużaw kriterji għall-għażla trasparenti tal-proġetti u spejjeż standard ta’ investimenti għal kull unità ta’ enerġija li tiġi ffrankata, filwaqt li jiġi speċifikat il-perjodu ta’ ħlas lura massimu sempliċi u aċċettabbli għall-proġetti fil-qasam tal-effiċjenza enerġetika;

53.

Jieħu nota tal-aktar rapport reċenti tal-Qorti tal-Awdituri dwar il-kosteffettività tal-investimenti tal-Politika ta’ Koeżjoni fl-effiċjenza enerġetika; jenfasizza r-rakkomandazzjoni tal-Qorti li jintużaw kriterji tal-għażla trasparenti u iżjed stretti għall-proġetti kemm fil-livell tal-UE u kemm fil-livell tal-Istati Membri; jaqbel mal-konklużjoni tal-Qorti li l-kriterji ta' valutazzjoni li jintużaw sabiex tittieħed deċiżjoni dwar l-investiment għandhom ikunu aktar ċari u preċiżi fir-rigward ta' kif għandhom jiġu kkunsidrati l-aspetti tal-effiċjenza enerġetika;

54.

Jinnota madankollu, li l-valutazzjoni tal-Qorti hija kemmxejn restrittiva f'dak li huwa perjodu ta' ttestjar u ħlas lura; jenfasizza li l-Politika ta’ Koeżjoni hija politika integrata u li għaldaqstant, għandu jiġi adottat approċċ komprensiv ibbażat fuq analiżi tal-ispejjeż taċ-ċiklu tal-ħajja meta jitwettqu l-valutazzjonijiet tal-proġetti;

55.

Jindika li fl-2010, il-konsum tal-enerġija fil-bini kkostitwixxa l-akbar parti, 40 %, mill-konsum totali finali tal-enerġija fl-UE u li 26,7 % minnu kien ġej minn unitajiet domestiċi, u li dan il-konsum kien jikkostitwixxi 36 % tal-emissjonijiet tad-diossidu tal-karbonju fl-Unjoni; jiddispjaċih li l-maġġorparti tal-Istati Membri jonqsu milli jagħmlu użu sħiħ mill-potenzjal ta’ ffrankar fl-enerġija li għandu l-bini; jistieden lill-Kummissjoni ssib mezzi għat-tħeġġiġ ta’ sforzi sabiex l-akbar potenzjal ta’ ffrankar fl-enerġija ma jibqax mhux sfruttat, billi tippreżenta proposti għal objettivi ċari fir-rigward tal-konsum tal-enerġija tal-bini fl-Istati Membri;

56.

Ifakkar li l-bini għandu ċiklu ta’ rinnovazzjoni naturali ta’ 40 sena u li tteknoloġiji tal-iffrankar tal-enerġija f’dan is-settur huma żviluppati sew, u għalhekk il-maġġoranza tal-ostakli li jimpedixxu l-użu sħiħ tal-potenzjal tal-iffrankar tal-enerġija huma ta’ natura mhux teknika; jindika li minħabba n-natura tal-proġetti ta’ rinnovazzjoni fil-qasam tal-effiċjenza enerġetika, li spiss huma inqas viżibbli, iżgħar u aktar diffiċli biex jiġu aggregati, il-Fondi Strutturali u ta’ Investiment Ewropej għandhom ukoll rwol kruċjali fil-forniment tal-finanzjament meħtieġ biex jiġu megħluba dawn l-ostakli;

57.

Jinnota li l-potenzjal ta’ ffrankar fl-enerġija, li jiddependi l-aktar mill-kundizzjoni tal-istokk ta’ bini eżistenti, mhuwiex mifrux b’mod ugwali fost l-Istati Membri u r-reġjuni; jitlob lill-Istati Membri jirfinaw id-definizzjoni tagħhom ta’ “akkomodazzjoni deċenti” biex tinkludi l-istandards dwar l-effiċjenza enerġetika;

58.

Jenfasizza li l-investiment pubbliku fl-effiċjenza enerġetika fil-bini huwa meħtieġ b’mod partikolari fir-reġjuni l-inqas żviluppati u fl-Istati Membri li jibbenefikaw mill-fond ta’ Politika ta’ Koeżjoni, fejn hemm potenzjal sinifikanti għat-tnaqqis fil-konsum tal-enerġija permezz ta’ miżuri kosteffettivi;

59.

Jinkoraġġixxi lill-Istati Membri jimmassimizzaw l-użu ta’ programmi nazzjonali u reġjonali sabiex ikun żgurat li jkun imfassal grad ogħli ta' effiċjenza enerġetika fil-bini l-ġdid u li jiġi implimentat fl-istokk ta' bini eżistenti (retrofitting), inkluż fil-każ ta' bini residenzjali għal unitajiet domestiċi bi dħul baxx;

60.

Jinnota li żoni rurali u remoti għandhom kundizzjonijiet ideali għall-użu ta’ forom effiċjenti tal-produzzjoni tal-enerġija deċentralizzata li permezz tagħhom jitnaqqas it-telf fl-enerġija assoċjat ma’ trasportazzjoni tal-elettriku fuq distanza twila;

61.

Jistieden lill-awtoritajiet pubbliċi relevanti jħaffu r-rinnovazzjoni tal-bini li għandhom, bl-użu tal-fondi tal-Politika ta' Koeżjoni biex jiġi pprovdut l-ingranaġġ meħtieġ u tinħoloq eżemplarità;

62.

Jistieden lill-Istati Membri jagħtu attenzjoni speċjali lid-diffikultajiet iffaċċjati mis-sjieda konġunta ta’ bini ta’ appartamenti b’ħafna familji, li jirrappreżentaw problema ta’ opportuniżmu (free-rider);

63.

Jistieden lill-Kummissjoni ssawwar is-sensibilizzazzjoni madwar il-potenzjal reali ta’ rinnovazzjoni profonda u rinnovazzjoni profonda fi stadji tal-istokk tal-bini, billi tappoġġa lill-Istati Membri u lir-reġjuni fit-tħejjija tal-istrateġiji tagħhom għar-rinnovazzjoni; jirrakkomanda li dawn l-istrateġiji jiġu żviluppati b’mod parallel mal-proposti għall-OPs, u li dawn jiffukaw fuq l-inkorporazzjoni tal-użu ta’ strumenti finanzjarji innovattivi u jinkludu stadji importanti indikattivi għall-bini tal-fiduċja tal-investituri;

64.

Jagħti istruzzjonijiet lill-President tiegħu biex jgħaddi din ir-riżoluzzjoni lill-Kunsill, lill-Kummissjoni u lill-Kumitat tar-Reġjuni.

9.3.2016   

MT

Il-Ġurnal Uffiċjali tal-Unjoni Ewropea

C 93/31

—

wara li kkunsidra t-Trattat dwar il-Funzjonament tal-Unjoni Ewropea (TFUE),

—

wara li kkunsidra l-komunikazzjoni tal-Kummissjoni bit-titolu “Strateġija marittima għall-Baħar Adrijatiku u l-Baħar Jonju” (COM(2012)0713),

—

wara li kkunsidra r-Regolament tal-Kunsill (KE) Nru 1967/2006 tal-21 ta' Diċembru 2006 dwar miżuri ta' ġestjoni għall-isfruttament sostenibbli ta' riżorsi tas-sajd fil-Baħar Mediterran u li jemenda r-Regolament (KEE) Nru 2847/93 u jħassar ir-Regolament (KE) Nru 1626/94 (1), kif sussegwentement emendat (ir-Regolament dwar il-Mediterran),

—

wara li kkunsidra r-riżoluzzjoni tiegħu tas-6 ta’ Frar 2013 dwar il-politika komuni tas-sajd (2),

—

wara li kkunsidra r-riżoluzzjoni tiegħu tal-22 ta' Novembru 2012 dwar id-dimensjoni esterna tal-Politika Komuni tas-Sajd (3),

—

wara li kkunsidra d-Direttiva 2008/56/KE u l-obbligu tal-Istati Membri li jieħdu l-miżuri meħtieġa biex jinkiseb jew jinżamm status ambjentali tajjeb fl-ambjent marin sa mhux aktar tard mis-sena 2020,

—

wara li kkunsidra r-riżoluzzjoni tiegħu tat-3 ta' Lulju 2012 dwar l-evoluzzjoni tal-istrateġiji makroreġjonali tal-UE: prassi attwali u prospettivi futuri, b’mod partikolari fil-Mediterran (4),

—

wara li kkunsidra l-pożizzjoni tiegħu tat-8 ta' Marzu 2011 dwar il-proposta għal regolament tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill dwar ċerti dispożizzjonijiet għas-sajd fiż-Żona tal-Ftehim tal-GFCM (Kummissjoni Ġenerali tas-Sajd għall-Baħar Mediterran) (5),

—

wara li kkunsidra r-riżoluzzjoni tiegħu tal-21 ta' Ottubru 2010 dwar il-Politika Marittima Integrata (IMP) – Evalwazzjoni tal-progress li sar u sfidi ġodda (6),

—

wara li kkunsidra l-proposta tal-Kummissjoni għal direttiva li tistabbilixxi qafas għall-ippjanar spazjali marittimu u għall-ġestjoni integrata tal-kosta (COM(2013)0133 finali),

—

wara li kkunsidra r-riżoluzzjoni tiegħu tas-17 ta' Ġunju 2010 dwar spinta ġdida għall-Istrateġija għall-Iżvilupp Sostenibbli tal-Akkwakultura Ewropea (7),

—

wara li kkunsidra d-Direttiva dwar il-Ħabitats (8),

—

wara li kkunsidra d-dikjarazzjoni tas-7 ta' Ottubru 2012 tal-Ministri Ewropej responsabbli mill-politika marittima integrata, u tal-Kummissjoni, dwar Aġenda dwar il-Baħar u Marittima għat-tkabbir u l-impjiegi (id-Dikjarazzjoni ta' Limassol),

—

wara li kkunsidra l-komunikazzjoni tal-Kummissjoni bit-titolu “It-Tkabbir Blu: opportunitajiet għal tkabbir sostenibbli fis-settur tal-baħar u dak marittimu” (COM(2012)0494),

—

wara li kkunsidra l-konklużjonijiet tal-Kunsill Ewropew tat-23 u l-24 ta' Ġunju 2011,

—

wara li kkunsidra l-Konvenzjoni għall-Protezzjoni tal-Baħar Mediterran mit-Tniġġis u l-protokolli tagħha (9),

—

wara li kkunsidra l-komunikazzjoni tal-Kummissjoni bit-titolu “Ewropa 2020 – Strateġija għal tkabbir intelliġenti, sostenibbli u inklussiv” (COM(2010)2020),

—

wara li kkunsidra l-opinjoni fuq inizjattiva proprja tal-Kumitat tar-Reġjuni tat-12 ta' Ottubru 2011 b'appoġġ għall-iżvilupp ta' makroreġjun Adrijatiku-Jonju ġdid (10),

—

wara li kkunsidra d-Dikjarazzjoni ta' Ancona, adottata fil-5 ta' Mejju 2010 waqt it-12-il laqgħa tal-Kunsill Jonju,

—

wara li kkunsidra l-Konvenzjoni tan-Nazzjonijiet Uniti dwar id-Dritt tal-Baħar (UNCLOS) tal-10 ta' Diċembru 1982,

—

wara li kkunsidra l-Kodiċi ta' Kondotta għas-Sajd Responsabbli tal-FAO, adottat fil-31 ta’ Ottubru 1995,

—

wara li kkunsidra r-Rakkomandazzjoni 199 tal-Organizzazzjoni Internazzjonali tax-Xogħol (ILO) dwar ix-xogħol fis-settur tas-sajd,

—

wara li kkunsidra l-Artikolu 48 tar-Regoli ta' Proċedura tiegħu,

—

wara li kkunsidra r-rapport tal-Kumitat għas-Sajd (A7-0234/2013),

A.

billi seba' pajjiżi jiżbukkaw fuq il-Baħar Adrijatiku u fuq il-Baħar Jonju (11), li erbgħa minnhom huma Stati Membri (l-Italja, il-Greċja u s-Slovenja), wieħed huwa Stat Membru futur (il-Kroazja), wieħed huwa pajjiż kandidat (il-Montenegro) u żewġ pajjiżi huma kandidati potenzjali (l-Albanija u l-Bosnja u Ħerzegovina);

B.

billi l-kooperazzjoni transkonfinali hija essenzjali bil-għan li jiġu stabbiliti arranġamenti għall-ġestjoni konġunta tal-attivitajiet tas-sajd u jiġi żgurat sfruttament sostenibbli tal-istokkijiet tal-ħut;

C.

billi, minkejja li ċerti pajjiżi Adrijatiċi stabbilixxew żoni speċjali, proporzjon sostanzjali tal-ilmijiet tal-Baħar Adrijatiku u tal-Baħar Jonju għadu tikkostitwixxi ilmijiet internazzjonali;

D.

billi, fir-riżoluzzjoni reċenti tiegħu dwar l-evoluzzjoni tal-istrateġiji makroreġjonali tal-UE, il-Parlament enfasizza li l-istrateġija makroreġjonali Adrijatiku-Jonju tikkostitwixxi fattur sinifikanti fl-isforzi biex tintlaħaq ir-rikonċiljazzjoni bejn il-pajjiżi fil-Balkani tal-Punent, u tista' tgħin l-isforzi li jagħmlu dawk il-pajjiżi biex jingħaqdu fl-UE, u b'hekk tkun tippermetti li titwettaq politika globali għall-baċir kollu tal-Mediterran;

E.

billi l-istati firmatarji tad-Dikjarazzjoni ta' Ancona stiednu lill-Kummissjoni tistabbilixxi strateġija makroreġjonali għar-reġjun Adrijatiku-Jonju, fuq il-linji tal-istrateġiji makroreġjonali li diġa’ pproponiet għall-Baltiku (2009), għad-Danubju (2010) u għall-Oċean Atlantiku (2011) (12);

F.

billi, fir-riżoluzzjoni tiegħu tat-23-24 ta' Ġunju 2011 il-Kunsill Ewropew stieden lill-Istati Membri “[j]komplu x-xogħlijiet, f'kooperazzjoni mal-Kummissjoni, dwar strateġiji makroreġjonali futuri possibbli, b'mod partikolari f'dak li jikkonċerna r-reġjun tal-Adrijatiku u l-Jonju”;

G.

billi, f'opinjoni reċenti tiegħu, il-Kumitat tar-Reġjuni stieden lill-Parlament isostni l-ħolqien ta' strateġija tal-UE għal makroreġjun Adrijatiku-Jonju li tqis l-isfidi maġġuri li dan il-baċir qiegħed iħabbat wiċċu magħhom, u partikolarment fir-rigward tas-setturi tas-sajd u tal-akkwakultura;

H.

billi s-sajd tradizzjonalment kien industrija importanti fil-parti l-kbira tar-reġjuni li jħarsu fuq il-Baħar Adrijatiku u fuq il-Baħar Jonju, u billi l-attivitajiet tas-sajd ta' din iż-żona attwalment huma ġestiti mill-Kummissjoni Ġenerali għas-Sajd fil-Mediterran (GFCM) u l-Kummissjoni Internazzjonali għall-Konservazzjoni tat-Tonn tal-Atlantiku (ICCAT);

I.

billi l-konformazzjoni ġeofiżika tal-baċir tal-baħar Adrijatiku, b’mod speċjali fil-parti tat-Tramuntana, hija kkostitwita prinċipalment minn qiegħ tal-baħar baxx u bir-ramel, li jilħaq fond ogħla biss wara ħafna mili bogħod mill-kosta, billi l-karatteristiċi ġeofiżiċi tal-baċir Jonju huma simili għal dawk tal-bqija tal-Mediterran li hu ħafna aktar fond, b’mod partikolari fil-GSAs (Sotto-Żoni Ġeografiċi tal-GFCM) 18 u 19, li għandhom fond li jilħaq sal-2 000 metru;

J.

billi s-sajd fil-baċir Adrijatiku-Jonju huwa sajd ta’ ħafna speċijiet ikkaratterizzat minn attivitajiet tas-sajd li jsiru bl-użu ta' diversi tipi ta' rkaptu, mis-sajd artiġjanali fuq skala żgħira sas-sajd bit-tkarkir demersali u mis-sajd pelaġiku bix-xibka tat-tkarkir sas-sajd rikreattiv;

K.

billi l-Adrijatiku huwa l-ħabitat fejn jgħixu għadd kbir ta’ speċijiet ta’ ħut endemiċi; billi, madankollu, żieda fl-isforz tas-sajd u/jew livelli ogħla ta' tniġġis wasslu għal problemi maġġuri għall-istokkijiet tal-ħut u għall-industrija tas-sajd inġenerali, speċjalment fuq in-naħa Taljana tal-Baħar Adrijatiku tan-Nofsinhar;

L.

billi, barra minn hekk, tul dawn l-aħħar snin kien hemm żieda konsiderevoli fl-akkwakultura fiż-żona Adrijatika-Jonja, minkejja li hemm restrizzjonijiet maġġuri mil-lat ta' ambjent u mil-lat ta’ spazju, u għalkemm mhux iż-żoni kollha huma adattati għall-installazzjoni ta’ faċilitajiet tat-trobbija tal-ħut lil hinn mill-kosta u, fejn dawn iż-żoni huma adattati, tali faċilitajiet mhux dejjem huma kompatibbli ma’ attivitajiet oħra;

M.

billi diġà hemm għaddejjin għadd ta’ skemi reġjonali siewja għall-promozzjoni tal-kooperazzjoni xjentifika immirati biex jiżguraw sajd responsabbli fil-Baħar Adrijatiku, bħal pereżempju ADRIAMED (13);

N.

billi ħafna Stati Membri m’għandhomx pjanijiet ta’ żvilupp nazzjonali jew reġjonali speċifiċi li jirregolaw l-installazzjonijiet f'żoni tal-kosta u marini u li jiddefinixxi b'mod ċar iż-żoni disponibbli għall-impjanti tal-akkwakultura, bil-għan li jiġu pprevenuti l-kunflitti ta' interess faċilment prevedibbli ma' setturi ekonomiċi oħra bħalma huma t-turiżmu, l-agrikoltura u s-sajd mal-kosta;

O.

b’kunsiderazzjoni tan-netwerk taż-żoni protetti kostali u marini tal-Baħar Adrijatiku (AdriaPAN), inizjattiva mmirata biex ittejjeb l-effikaċja tal-ġestjoni u l-kapaċità proġettwali ta’ dawk iż-żoni permezz tas-sħubija;

P.

billi l-iżvilupp ta’ approċċ integrat għall-politiki marittimi relatati mal-Baħar Adrijatiku u mal-Baħar Jonju jeħtieġ ikun akkumpanjat minn proċess ta' djalogu u sħubija mal-istati kollha tal-kosta, minħabba n-natura transkonfinali tal-attivitajiet tal-baħar u r-riżorsi kondiviżi;

1.

Jindika li, bid-dħul fis-seħħ tat-Trattat ta' Lisbona, il-Parlament issa għandu setgħat koleġiżlattivi sħaħ fis-setturi tas-sajd u tal-akkwakultura u bi ħsiebu għalhekk jiżvolġi r-rwol tiegħu totalment fit-tiswir tal-politika tas-sajd f'livell tal-UE, kif ukoll f'livell reġjonali u transreġjonali;

2.

Jemmen li strateġija għall-Baħar Adrijatiku u għall-Baħar Jonju għandha tagħmel referenza partikolari għall-iżvilupp u t-tkabbir sostenibbli tas-settur tas-sajd u l-akkwakultura, fosthom l-impjiegi;

3.

Jemmen li strateġija għall-Baħar Adrijatiku u għall-Baħar Jonju għandha tfittex li tiżgura l-preservazzjoni u l-protezzjoni tal-ambjent;

4.

Jifraħ lill-Kummissjoni talli adottat il-komunikazzjoni tat-3 ta' Diċembru 2012 bħala pass importanti għall-adozzjoni ta' qafas leġiżlattiv li jagħmilha ta' katalizzatur għal kooperazzjoni aktar intensa bejn il-pajjiżi u r-reġjuni li jħarsu fuq il-Baħar Adrijatiku u fuq il-Baħar Jonju bil-ħsieb li jiġ żgurat li s-sajd isir b’mod responsabbli u jkun ekonomikament vijabbli għall-komunitajiet ta' mal-kosta;

5.

Jemmen, f’dan il-kuntest, li l-Politika Marittima Integrata (MPI) għandha tiżvolġi rwol vitali fl-iżvilupp ta’ politika strateġika fit-tul fll-Baħar Adrijatiku u fil-Baħar Jonju, bil-għan ta’ tkabbir sostenibbli marin u marittimu u ta’ preservazzjoni tal-ekosistemi marini għall-ġenerazzjonijiet ġejjiena;

6.

Jemmen ukoll li l-ippjanar tal-ispazji marittimi bħal pereżempju l-proċess pubbliku għall-analizzar u l-ippjanar tat-tqassim spazjali u temporali tal-attivitajiet tal-bniedem fil-Baħar Adrijatiku u fil-Baħar Jonju – b'mod partikolari fit-Tramuntana tal-Baħar Adrijatiku – huwa vitali għall-ġejjieni sostenibbli tas-settur tas-sajd f’relazzjoni ma’ attivitajiet relatati oħra;

7.

Itenni l-impenn tiegħu favur l-introduzzjoni ta' strateġija makroreġjonali għal dan il-baċir marittimu importanti, bil-għan li jingħelbu l-isfidi u l-problemi komuni li jkollhom iħabbtu wiċċhom magħhom iċ-ċittadini fir-reġjuni tal-kosta kkonċernati u bil-għan li jiġu promossi l-iżvilupp ekonomiku u l-integrazzjoni Ewropea fiż-żona;

8.

Iqis li l-programmi u l-istrumenti kollha ta' finanzjament (14) tal-UE, kif ukoll l-istrumenti ta' assistenza ta' qabel l-adeżjoni (IPA), li jikkonċernaw ir-reġjuni tal-baċir Adrijatiku-Jonju għandhom ikunu kompatibbli u użati bil-mod l-aktar effikaċi possibbli, biex iġibu valur miżjud reali lill-operaturi u lill-impriżi tal-katina tas-sajd preżenti fit-territorju;

9.

Jesprimi l-konvinzjoni qawwija li full sforz favur sajd responsabbli u sostenibbli ġewwa l-baċir Adrijatiku-Jonju jista' jagħmilha ta' katalizzatur għall-iżvilupp taż-żoni tal-kosta u rurali tal-pajjiżi kkonċernati, u jikkontribwixxi għall-iżvilupp ta' attivitajiet produttivi integrattivi, bħal pereżempju t-turiżmu tas-sajd, imwettaq minn sajjieda professjonali, li jikkonsisti mill-imbark, fuq laneċ tas-sajd, ta' persuni għal skopijiet turistiċi u rikreattivi jew ta' studju, iżda jibqgħu dejjem f'sintonija sħiħa mal-prinċipji ta' sajd sostenibbli li jirrispetta bis-sħiħ l-ekoloġija u l-bijodiversità tal-baċir stess;

10.

Iqis li l-Konvenzjoni ta’ Barċellona dwar il-Ġestjoni Integrata taż-Żona Kostali u l-Protokoll tagħha, li daħlu fis-seħħ f’Marzu 2011, għandhom iservu ta’ mudell biex issir obbligatorja politika integrata għall-Istati Membri li jmissu mal-Baħar Adrijatiku u mal-Baħar Jonju;

11.

Iqis li l-informazzjoni disponibbli rigward l-istokkijiet tal-ħut fil-baċir Adrijatiku-Jonju, il-moviment u d-distribuzzjoni tagħha, kif ukoll dwar l-attività tas-sajd rikreattiv, mhijiex sodisfaċenti, u jistieden, għalhekk, lill-awtoritajiet u lill-istituti ta' riċerka kompetenti jattivaw ruħhom fil-pront biex jimlew il-lakuni eżistenti;

12.

Jistieden lill-Kummissjoni tieħu miżuri ulterjuri biex tippromwovi programmi ta’ riċerka relatati mal-ambjent tal-baħar u mas-sajd, u biex tħeġġeġ l-użu u t-tixrid tas-sejbiet ta’ din ir-riċerka;

13.

Iqis li, fil-qasam kummerċjali, eżempji validi ta' kooperazzjoni bejn korpi amministrattivi ta' diversi reġjuni (15), jistgħu jassumu rwol ta' “prattika tajba” u jkunu estiżi għal kampijiet ta' applikazzjoni oħrajn biex jiġi garantiti traċċabilità, profittabilità u kummerċjalizzazzjoni aħjar tal-prodotti tas-sajd u tal-akkwakultura, u partikolarment tal-prodott lokali;

14.

Japprova l-parteċipazzjoni tal-partijiet ikkonċernati kollha għall-iżvilupp ta’ settur tas-sajd sostenibbli u produttiv f’dan ir-reġjun;

15.

Iqis li huwa indispensabbli, għal żvilupp sostenibbli tas-settur tas-sajd u tal-akkwakultura fil-baċir Adrijatiku-Jonju kollu, kif ukoll għal żieda fl-impjiegi fil-komunitajiet ta' mal-kosta, li jiġi valorizzat ix-xogħol importanti immens tan-nisa fil-katina tas-sajd, jiġuhom faċilitati l-kwalifika professjonali u l-inklużjoni fil-gruppi ta' azzjoni tal-kosta u fl-organizzazzjoni tal-produtturi;

16.

Jitlob li jiġu offruti inċentivi li jkunu kapaċi jattiraw liż-żgħażagħ lejn is-setturi tas-sajd u l-akkwakultura f'din iż-żona u jħeġġiġhom jinvolvu rwieħhom f'dawn l-attivitajiet;

17.

Josserva li l-Parlament diġà fil-passat ġibed l-attenzjoni għall-bżonn ta' leġiżlazzjoni dwar l-akkwakultura aktar sempliċi, koerenti u trasparenti, li tneħħi l-ostakli li xekklu s'issa l- iżvilupp tal-potenzjal sħiħ tas-settur tal-akkwakultura tal-UE, li għandha bżonn regoli tal-UE u nazzjonali ċari u mhux kontradittorji, kif ukoll pjanijiet ta’ żvilupp tal-baħar u tal-kosta definiti sew mill-Istati Membri, konformement mal-indikazzjonijiet adottati dan l-aħħar fi ħdan il-GFCM (16);

18.

Ifakkar li l-iżvilupp immirat tas-settur tal-akkwakultura jaf joffri lir-reġjuni tal-kosta tal-baċir Adrijatiku-Jonju, b'potenzjal turistiku sajfi qawwi, impjiegi mhux suġġetti għall-fluttwazzjonijiet staġjonali, u għalhekk kontribut sinifikanti għall-impjiegi;

19.

Jisħaq li l-espansjoni tal-attivitajiet tal-akkwakultura m’għandhiex tipperikola l-kisba ta’ status ambjentali tajjeb skont id-Direttiva 2008/56/KE, u għandha ssir b’konformità sħiħa mal-leġiżlazzjoni ambjentali relevanti kollha tal-Unjoni;

20.

Ifakkar li l-protezzjoni tal-istokkijiet tal-ħut u tal-ambjent tal-baħar mit-tniġġis u mis-sajd eċċessiv u/jew illegali hija possibbli biss permezz tal-ħolqien ta' netwerk integrat ta' sistemi ta' informazzjoni u sorveljanza tal-attivitajiet marittimi, f'kollaborazzjoni stretta mal-istati u r-reġjuni tal-kosta kkonċernati;

21.

Iħeġġeġ lill-pajjiżi tal-kosta tal-baċir tal-baħar Adrijatiku-Jonju biex jikkoperaw fit-tfassil ta’ ħarsa ġenerali globali tal-karatteristiċi ġeofiżiċi u batimetriċi speċifiċi taż-żona, il-preżenza u d-distribuzzjoni tad-diversi speċijiet tal-baħar u tat-tekniki ta' sajd differenti, biex tinkiseb perspettiva ġenerali li sservi ta’ bażi għal ġestjoni tas-sajd aħjar u tgħin biex tissaħħaħ l-attività tas-sajd fl-ambitu ta' kwalunkwe strateġija makroreġjonali ġejjiena;

22.

Iħeġġeġ għalhekk lill-Kummissjoni tadotta mill-aktar fis possibbli u sa mhux aktar tard sal-2013, il-pjan ta' azzjoni relatat għall-applikazzjoni konkreta tal-istrateġija marittima fuq bażi makroreġjonali għall-Baħar Adrijatiku u l-Baħar Jonju, billi tindika kif is-settur tas-sajd għandu jkun waħda mill-prijoritajiet fi ħdan din l-istrateġija, filwaqt li jitqiesu l-karatteristiċi ġeofiżiċi speċifiċi u filwaqt li dan il-pjan ta’ azzjoni jintrabat mal-politika reġjonali, mal-politika marittima integrata tal-Unjoni u mal-Faċilità Nikkollegaw l-Ewropa, sabiex l-effett ta’ lieva tiegħu jiġi massimizzat;

23.

Jistieden lill-Kummissjoni tippreżenta, mill-aktar fis possibbli, proposta għal regolament li jiddefinixxi miżuri tekniċi komuni fil-qasam tas-sajd fil-baċir Adrijatiku-Jonju, l-isforz tas-sajd, il-perjodi tas-sajd u l-irkaptu ammessi għall-attività tas-sajd fil-baċir Adrijatiku-Jonju u miżuri ta’ ġestjoni oħra relevanti.

24.

Jiddispjaċih għall-fatt li l-Istati Membri m’għamlux aktar użu minn dawn il-pjanijiet ta’ ġestjoni individwali, li jippermettu li ċerti regoli jiġu sospiżi biex ikunu jistgħu jitqiesu karatteristiċi speċifiċi; iqis li dan kien jiffaċilità b’mod konsiderevoli l-ġestjoni lokali u kien jipprovdi data siewja dwar is-sitwazzjoni taż-żoni differenti, filwaqt li jagħmilha possibbli li jsiru l-bidliet meħtieġa; jistieden, għaldaqstant, lill-Istati Membri kostali biex jikkollaboraw b’mod kostruttiv ma’ xulxin u mal-Kummissjoni fl-aġġornament u fl-adattament kontinwu tal-miżuri tal-ġestjoni tas-sajd;

25.

Jistieden lill-Kummissjoni tistabbilixxi djalogu permanenti mal-pajjiżi terzi tal-baċir Adrijatiku-Jonju, bil-ħsieb li tikkonkludi ftehimiet bilaterali jew multilaterali bil-għan li jsir progress lejn armonizzazzjoni u standardizzazzjoni tar-regoli għall-ġestjoni tas-sajd, ħalli jintlaħqu l-objettivi tal-Politika Komuni tas-Sajd (PKS) tal-UE fil-Mediterran filwaqt li jittieħed vantaġġ sħiħ tal-qafas għall-kollaborazzjoni li jipprovdu l-organizzazzjonijiet tas-sajd internazzjonali u reġjonali; jindika li strateġija għall-Baħar Adrijatiku u għall-Baħar Jonju tista’ tkun ta’ valur miżjud biss sakemm jitqiesu l-pajjiżi kollha li jmissu ma’ dawn l-ibħra, kemm dawk tal-UE kif ukoll dawk li mhumiex;

26.

Jistieden lill-Kummissjoni tippromwovi l-objettivi tal-PKS, b’mod partikolari l-għan li jintlaħaq rendiment ’il fuq mir-rendiment massimu sostenibbli (MSY) għall-istokkijiet kollha tal-ħut sa mhux aktar tard mill-2020, u sabiex tħeġġeġ l-użu ta’ approċċ imsejjes fuq l-ekosistemi fir-rigward ta’ pajjiżi li ma jagħmlux parti mill-UE;

27.

Jistieden lill-Kummissjoni tintensifika, mal-Istati tal-kosta, l-iskambju ta' prattiki tajba ta' konservazzjoni u tippromwovi l-ħolqien ta' żoni tal-baħar protetti (“recovery areas”) bil-għan ta' rkupru tal-ispeċijiet l-aktar mhedda;

28.

Jistieden lill-Kummissjoni tippromwovi l-għanijiet tad-Direttiva Kwadru dwar l-Istrateġija Marina (DKSM) fir-rigward ta’ pajjiżi li ma jagħmlux parti mill-UE li jmissu mal-Baħar Adrijatiku u mal-Baħar Jonju, jiġifieri biex jintlaħaq jew jinżamm status ambjentali tajjeb fl-ambjent tal-baħar sa mhux aktar tard mis-sena 2020;

29.

Jistieden, f’dan ir-rigward, lill-Kummissjoni tħeġġeġ lil dawk l-Istati Membri li jmissu mal-Baħar Adrijatiku u mal-Baħar Jonju jiżviluppaw u jimplimentaw strateġiji marini li jieħdu approċċ ibbażat fuq l-ekosistemi u li jiżguraw l-integrazzjoni tal-interessi ambjentali fil-politiki differenti li għandhom impatt fuq l-ambjent tal-baħar, filwaqt li jqisu l-effetti transkonfinali fuq il-kwalità tal-ilmijiet tal-baħar tal-pajjiżi terzi ġirien;

30.

Ifakkar li jeżisti finanzjament, kemm mill-Fond Ewropew Marittimu u tas-Sajd (FEMS) futur, permezz tal-programmi tiegħu ta’ ġbir ta’ data, kif ukoll fl-ambitu tad-diversi programmi ta’ riċerka tal-Unjoni, għal titjieb tal-għarfien tal-ambjent marittimu, fosthom l-ispeċijiet tal-ħut, u għall-introduzzjoni ta’ aktar innovazzjoni u prattiki aqwa fl-attivitajiet tas-sajd; jistieden, għaldaqstant, lill-Istati Membri jressqu proġetti f’dawn l-oqsma u jqisu li kooperazzjoni avvanzata fost id-diversi pajjiżi kostali, kemm dawk tal-UE kif ukoll dawk li mhumiex, tista’ twassal għal inizjattivi interessanti ħafna li jista' jgawdi minnhom il-baċir Adrijatiku-Jonju kollu kemm hu, permezz ta’ proġetti ppreżentati mill-Istati Membri;

31.

Jitlob lill-Kummissjoni tivvaluta l-opportunità li toħloq, flimkien mal-Bank Ewropew tal-Investiment (BEI) u fuq l-esperjenza meħuda permezz tal-FEMIP (17), linja ta' finanzjament ad hoc għall-implimentazzjoni tal-miżuri u tal-objettivi ta' din l-istrateġija, biex ikunu evitati aktar kumplikazzjonijiet bl-adozzjoni ta’ strumenti baġitarji ġodda; jistieden lill-Kummissjoni tikkunsidra wkoll il-possibilità li tuża bonds tal-proġetti u sħubiji pubbliċi-privati bħala strumenti ta’ finanzjament adattati ħafna;

32.

Jistieden lill-Kummissjoni tipproponi l-istabbiliment, fi ħdan il-Kunsill Konsultattiv Reġjonali li diġà huwa stabbilit għall-Mediterran, korpi konsultattivi speċifiċi, kemm għall-Baħar Adrijatiku kif ukoll għall-Baħar Jonju, abbażi tal-esperjenzi pożittivi tad-“distretti tal-baħar” stabbiliti fl-ilmijiet Taljani (18) (bħad-distrett tas-sajd tat-Tramuntana tal-Adrijatiku, stabbilit fl-2012 għall-ġestjoni komuni u flimkien tas-settur tas-sajd tat-Tramuntana tal-Adrijatiku mil-lat politiku, ekonomiku, soċjali u ambjentali);

33.

Jistieden lill-Kummissjoni tinkludi, fil-proposta leġiżlattiva futura dwar l-ippjanar tal-ispazju marittimu, dispożizzjonijiet li jobbligaw lill-Istati Membri marittimi jagħmlu inventarji tar-regoli fis-seħħ dwar il-protezzjoni tal-ambjent u tat-turiżmu fit-territorji nazzjonali rispettivi tagħhom u – għaż-żoni mhux suġġetti għal restrizzjonijiet – tadotta pjanijiet ta’ żvilupp marin u kostali li jistabbilixxu l-ammissibilità u l-kompatibilità tal-użu u tal-okkupazzjoni ta’ dawn iż-żoni, bil-għan li jiġi ffaċilitat l-aċċess għal żoni xierqa għall-istabbiliment ta' impriżi tal-akkwakultura;

34.

Jistieden lill-Kummissjoni tistabbilixxi Pjan ta’ Ħidma speċifiku għall-Baħar Adrijatiku u għall-Baħar Jonju, li fih jiġu spjegati l-objettivi ġejjiena f’dak ir-reġjun bħalma qed isir attwalment fil-Baħar Mediterran (il-proġett IMP-MED); jenfasizza li dan il-Pjan ta’ Ħidma għandu jitqies bħala proġett eleġibbli għall-finanzjament taħt il-Fond Ewropew Marittimu u s-Sajd (FEMS);

35.

Iħeġġeġ lill-Kummissjoni tfassal sensiela ta’ miżuri ta’ sanzjoni biex ikun żgurat li Stat Membru li ma jissodisfax l-obbligi tiegħu ta’ ġbir u trażmissjoni ta’ dejta jew li ma jkunx kapaċi jindirizza b’mod determinat il-problemi bis-sajd illegali, mhux rappurtat u mhux regolat (IUU) fl-ilmijiet tiegħu jew mill-flotta tas-sajd tiegħu, ikun jista’ jiġi sanzjonat.

36.

Jagħti struzzjonijiet lill-President tiegħu biex jgħaddi din ir-riżoluzzjoni lill-Kunsill u lill-Kummissjoni.

9.3.2016   

MT

Il-Ġurnal Uffiċjali tal-Unjoni Ewropea

C 93/37

—

wara li kkunsidra l-Artikolu 286 tat-Trattat dwar il-Funzjonament tal-Unjoni Ewropea,

—

wara li kkunsidra r-riżoluzzjoni tiegħu tal-5 ta' Settembru 2006 dwar ir-Rapport Speċjali tal-Qorti Ewropea tal-Awdituri Nru 5/2005: L-infiq fuq l-interpretazzjoni magħmul mill-Parlament, il-Kummissjoni u l-Kunsill (1),

—

wara li kkunsidra r-Rapport Speċjali tal-Qorti Ewropea tal-Awdituri Nru 5/2005 bit-titolu “L-infiq fuq l-interpretazzjoni magħmul mill-Parlament, il-Kummissjoni u l-Kunsill” flimkien mar-risposti tal-istituzzjonijiet (2),

—

wara li kkunsidra n-nota lill-membri tal-Bureau bit-titolu “Il-Multilingwiżmu komplet billi r-riżorsi jintużaw b’mod aktar effiċjenti fl-interpretazzjoni – implimentazzjoni tad-deċiżjoni dwar il-baġit tal-Parlament Ewropew għall-2012”,

—

wara li kkunsidra r-rapport tas-Segretarju Ġenerali tal-Parlament Ewropew tad-9 ta' April 2013 bit-titolu “Tħejjija għall-Kumplessità: Il-Parlament Ewropew fl-2025 – It-Tweġibiet”,

—

wara li kkunsidra l-Artikolu 48 tar-Regoli ta’ Proċedura tiegħu,

—

wara li kkunsidra r-rapport tal-Kumitat għall-Kontroll tal-Baġit (A7-0233/2013),

A.

billi l-multilingwiżmu huwa wieħed mill-elementi ewlenin tal-Parlament Ewropew, u tal-Unjoni kollha kemm hi, u billi jiżgura r-rispett għad-diversità kulturali u lingwistika kif ukoll it-trattament ugwali ta’ ċittadini tal-UE b'oriġini u minn sfondi differenti;

B.

billi l-prinċipju tal-multilingwiżmu fil-Parlament Ewropew jikkostitwixxi l-pedament tal-ħidma politika, koleġiżlattiva u komunikattiva tal-istituzzjoni;

C.

billi l-prinċipju tal-multilingwiżmu fil-Parlament Ewropew jiddefendi kontra t-tfixkil mingħajr bżonn tad-dritt taċ-ċittadini Ewropej li joħorġu għall-elezzjonijiet tal-Parlament Ewropew;

D.

billi l-multilingwiżmu jiggarantixxi d-dritt taċ-ċittadini li jikkomunikaw mal-Parlament fi kwalunkwe waħda mil-lingwi uffiċjali tal-UE, u b’hekk jippermettilhom li jeżerċitaw id-dritt tagħhom ta’ skrutinju demokratiku;

E.

billi s-servizzi lingwistiċi tal-Parlament jiffaċilitaw il-komunikazzjoni u, b'dan il-mod, jiżguraw li l-Parlament jibqa' miftuħ għaċ-ċittadini kollha tal-Ewropa, billi jiżguraw it-trasparenza fl-istruttura multilingwa unika tal-Unjoni bbażata fuq 24 lingwa uffiċjali;

F.

billi r-Regoli ta' Proċedura tal-Parlament jistipulaw li l-Membri jistgħu jitkellmu bil-lingwa uffiċjali tal-għażla tagħhom u li tkun provduta interpretazzjoni fil-lingwi uffiċjali l-oħra, biex b'hekk jiġi rispettat id-dritt demokratiku li dak li jkun jiġi elett fil-Parlament Ewropew irrispettivament mill-ħiliet lingwistiċi tiegħu;

G.

billi, b’konsegwenza ta' perjodi ta’ tkabbir suċċessivi, l-isfida tal-multilingwiżmu laħqet dimensjoni kompletament ġdida f'termini ta' daqs, kumplessità u rilevanza politika, u billi multilingwiżmu estensiv jissarraf, naturalment, fi spejjeż kbar u li qed jiżdiedu għall-Parlament u għalhekk għaċ-ċittadini tal-Unjoni;

H.

billi, fir-rigward tal-baġit tal-Parlament għall-2012, kien neċessarju li jsir iffrankar konsiderevoli, inkluż tnaqqis ta' EUR 10 miljun fis-sena fl-ispejjeż għas-servizzi ta' interpretazzjoni, biex jiġi limitat it-tkabbir tal-baġit għal 1,9 % meta mqabbel mas-sena ta’ qabel

1.

Jirrikonoxxi li l-Unjoni Ewropea hija l-unika entità fid-dinja li topera b'politika uffiċjali ta' multilingwiżmu bbażat fuq 24 lingwa uffiċjali, b'total ta' 552 kombinazzjoni lingwistika li jridu jiġu koperti; jilqa', b'rabta ma' dan, il-kwalità għolja ħafna tas-servizzi ta' interpretazzjoni tal-Parlament, iżda jemmen li wieħed għandu jfittex modi kif inaqqas il-piż li ġġib magħha l-istruttura kumplessa tal-multilingwiżmu u l-ispejjeż konsiderevoli u li qed jiżdiedu tagħha;

2.

Jinnota li, mil-lingwi kollha mitkellma fil-plenarja fi Strasburgu u fi Brussell minn Settembru 2009 sa Frar 2013, l-Ingliż intuża għal 26 979 minuta (29,1 %), il-Ġermaniż għal 12 556 minuta (13,6 %), il-Franċiż għal 8 841 minuta (9,5 %), l-Estonjan għal 109 minuti (0,1 %) u l-Malti għal 195 minuta (0,2 %);

3.

Jenfasizza li kemm is-seduti plenarji kif ukoll il-laqgħat tal-kumitati jistgħu jiġu aċċessati pubblikament minn kulħadd permezz tal-webstreaming u tal-video-on-demand – midja ġodda li qed iżidu t-trasparenza tal-attivitajiet tal-Parlament Ewropew għaċ-ċittadini tal-UE – u li d-disponibilità tagħhom fil-lingwi uffiċjali kollha tisħaq fuq in-natura demokratika u multikulturali tal-Parlament;

4.

Jinnota li xi entitajiet multinazzjonali, bħan-Nazzjonijiet Uniti u l-Organizzazzjoni tat-Trattat tal-Atlantiku tat-Tramuntana, joperaw biss fil-livell intergovernattiv bl-ebda funzjoni leġiżlattiva; jiġbed l-attenzjoni lejn il-fatt li b'rabta ma' dan in-NU, b'192 membru, għandha sistema lingwistika b'sitt lingwi uffiċjali, u li n-NATO, bi 28 membru, tuża prinċipalment l-Ingliż, minkejja li għandha żewġ lingwi uffiċjali;

5.

Jenfasizza, madankollu, li l-Parlament huwa korp politiku elett demokratikament, li l-Membri tiegħu huma eletti irrispettivament mill-ħiliet lingwistiċi tagħhom; itenni, għalhekk, id-dritt ta' kull Membru li jitkellem bil-lingwa uffiċjali tal-għażla tiegħu, bħala prinċipju ewlieni tal-arranġamenti operattivi tal-Parlament;

6.

Jinnota li l-implikazzjonijiet prattiċi tal-użu tal-lingwi uffiċjali fil-Parlament Ewropew huma stipulati fil-Kodiċi ta' Kondotta dwar il-Multilingwiżmu tiegħu, li ġie aġġornat fl-2008; jinnota l-fatt li l-kunċett ta' “multilingwiżmu sħiħ ikkontrollat” stipulat f'dak il-Kodiċi jippreserva l-ugwaljanza fost il-Membri u ċ-ċittadini; jiġbed l-attenzjoni lejn il-fatt li l-implimentazzjoni ta' multilingwiżmu sħiħ, filwaqt li hija bbażata fuq il-prinċipju ta' “interpretazzjoni fuq talba”, fuq perjodu ta’ żmien twil se tkun tiddependi fuq l-iżgurar li l-utenti tas-servizzi lingwistiċi jkunu konxji għalkollox tal-ispejjeż tal-provvista ta' dawk is-servizzi u, b'hekk, tar-responsabbiltà tagħhom li jagħmlu l-aħjar użu possibbli minnhom;

7.

Jemmen li l-prinċipju ta' ġestjoni finanzjarja tajba jeħtieġ li jkun japplika għall-interpretazzjoni wkoll, u li bil-ħsieb li jiġi żgurat l-aħjar valur għall-flus għall-kontribwenti Ewropej, għandha titwettaq analiżi kritika kontinwament biex tevalwa fejn u kif tista' tittejjeb l-effiċjenza u kif jistgħu jiġu kkontrollati jew limitati l-ispejjeż;

8.

Jinnota d-deċiżjoni dwar “Multilingwiżmu komplet billi r-riżorsi jintużaw b’mod aktar effiċjenti fl-interpretazzjoni” meħuda mill-Bureau tal-Parlament fl-2011, li żżid l-effiċjenza tas-servizzi ta' interpretazzjoni u tnaqqas l-ispejjeż strutturali tagħhom b'dawn il-modi:

9.

Jilqa' l-fatt li b’konsegwenza ta’ dan, ir-riżorsi baġitarji ddedikati għas-servizzi tal-interpretazzjoni fil-Parlament bdew jonqsu; jirrimarka li fl-2010 ċ-ċifra tal-eżitu tal-baġit kienet EUR 54 990 000, li fl-2011 kienet EUR 56 964 283 u li bħalissa tammonta għal EUR 47 000 000 għall-2012, għalkemm l-eżitu finali għall-2012 mhux se jkun magħruf qabel il-31 ta' Diċembru 2013 u jista' jkun ogħla;

10.

Jinnota li l-baġit stmat għall-2013 jammonta għal ċifra ta’ EUR 58 000 000 għad-DĠ Interpretazzjoni, li minnhom EUR 53 000 000 huma konnessi direttament mas-servizzi ta' interpretazzjoni; jitlob li jkun informat fid-dettall u fuq bażi regolari dwar ir-riżultati konkreti tal-inizjattiva “Multilingwiżmu komplet billi r-riżorsi jintużaw b’mod aktar effiċjenti” fir-rigward tal-baġit 2013, b'mod partikolari f'termini ta' tnaqqis jew żidiet mistennija fl-ispejjeż;

11.

Jinnota, barra minn hekk, li filwaqt li s-servizzi ta' interpretazzjoni tal-Parlament swew EUR 157 954 283 fil-perjodu ta' tliet snin sal-aħħar tal-2012, inkiseb tnaqqis ta' 17 % meta jitqabblu ċ-ċifri tal-eżitu tal-baġit għall-2010 u l-2012; jinnota li l-iffrankar intelliġenti miksub fis-servizzi ta' interpretazzjoni ma pperikolax il-prinċipju tal-multilingwiżmu u jinsisti li jeħtieġ li jiġi żgurat aċċess ugwali għas-servizzi lingwistiċi għall-Membri u li jeħtieġ li jinżammu kundizzjonijiet ta' xogħol xierqa għas-servizzi kkonċernati;

12.

Jilqa' l-fatt li l-istimi tal-Parlament tad-dħul u l-infiq għas-sena finanzjarja 2014 jipproponu li jitnaqqsu l-ispejjeż tal-interpretazzjoni bi 23 % matul sena tal-elezzjonijiet, meta mqabbla maċ-ċifra tal-baġit tal-2013 ta’ EUR 58 000 000; jitlob informazzjoni dettaljata li tagħti prova li t-tnaqqis propost huwa fattibbli u li tista' tinżamm il-kwalità eċċellenti tal-interpretazzjoni;

13.

Jenfasizza l-fatt li l-implimentazzjoni ta' “multilingwiżmu komplet billi r-riżorsi jintużaw b’mod aktar effiċjenti” wasslet sabiex jinkisbu gwadanji konsiderevoli permezz ta' tqassim aktar ibbilanċjat tal-laqgħat tal-kumitati matul il-ġimgħa, mingħajr l-ebda tnaqqis fin-numru globali tal-laqgħat tal-kumitati; jinnota li, b’konsegwenza ta' dan, in-numru totali ta' ġranet ta' interpreti naqas minn 105 258 (EUR 107 047 386) fl-2011 għal 97 793 (EUR 100 237 825) fl-2012, u dan wassal għal iffrankar ta' EUR 6 809 561;

14.

Jinnota bi tħassib li, skont ir-rapporti dwar il-Kodiċi ta' Kondotta dwar il-Multilingwiżmu, it-talbiet għal servizzi ta' interpretazzjoni li joriġinaw mill-kumitati, mid-delegazzjonijiet u mill-gruppi politiċi xorta kienu għadhom affettwati minn livell għoli u li qed jikber ta' kanċellazzjonijiet tard, kif muri minn dawn iċ-ċifri:

15.

Jinnota bi tħassib li l-ispejjeż potenzjali b’konsegwenza ta’ dawn il-kanċellazzjonijiet tard jirrappreżentaw, mingħajr assenjazzjoni mill-ġdid tal-aħħar minuta ta' ċerti interpreti, proporzjon sostanzjali tal-baġit globali għall-interpretazzjoni; jinnota f’dan ir-rigward li fl-2011 EUR 4 350 000 (7,6 % tal-baġit għall-interpretazzjoni), u fl-2012 EUR 5 480 000 (11,9 % tal-baġit għall-interpretazzjoni), ikunu ntnefqu fuq is-servizzi tal-interpretazzjoni li kienu disponibbli u mbagħad ikkanċellati wara l-iskadenzi previsti fil-Kodiċi ta' Kondotta dwar il-Multilingwiżmu; jistieden lill-Bureau biex jipprovdi lill-Kumitat għall-Kontroll tal-Baġit analiżi dettaljata tat-tendenza li qed tikber fir-rigward tal-kanċellazzjonijiet tard u biex idaħħal mekkaniżmu biex tiżdied il-kuxjenza dwar ir-riżorsi mitlufa minħabba kanċellazzjonijiet tard u biex inaqqas b'mod sinifikanti n-numru u l-perċentwal ta' dawn il-kanċellazzjonijiet;

16.

Itenni li, filwaqt li jinżamm standard għoli ta' ħidma, huwa neċessarju wkoll li jsir użu aktar effiċjenti tar-riżorsi lingwistiċi u li jiġu kkontrollati l-ispejjeż tagħhom billi jitqies l-ammont ta' xogħol għal kull taqsima lingwistika u billi jiġi żgurat li jitnaqqsu l-ispejjeż iġġenerati bil-kanċellazzjoni tard ta' talbiet għal laqgħat u żjarat ta' delegazzjonijiet b'servizzi ta’ interpretazzjoni, bi ksur tal-iskadenzi stipulati fil-Kodiċi ta' Kondotta; jinsisti li l-kumitati, id-delegazzjonijiet u l-gruppi politiċi għandhom ikunu konxji mir-regoli stipulati fil-Kodiċi ta' Kondotta;

17.

Jistieden lill-Bureau biex jiżviluppa sistema b'miżuri ulterjuri sabiex ikunu jistgħu jiġu miġġielda l-kanċellazzjonijiet tard tal-prenotazzjonijiet tal-interpreti;

18.

Jistieden lill-amministrazzjoni tagħmel użu sħiħ u effiċjenti mill-profili lingwistiċi aġġornati tal-Membri meta tagħmel l-arranġamenti lingwistiċi għall-kumitati, għad-delegazzjonjiet u għall-gruppi politiċi kemm fil-postijiet tax-xogħol kif ukoll barra minnhom; jinsisti li l-profili lingwistiċi tal-Membri kollha għandhom jiġu aġġornati kull sena; jirrimarka, barra minn hekk, li kopja tal-profili aġġornati għandha tintbagħat lis-segretarjati tal-kumitati, tad-delegazzjonijiet, tal-gruppi politiċi u tal-gruppi ta' ħidma;

19.

Jinsisti li, b'kunsiderazzjoni xierqa tad-deċiżjoni tal-Bureau tal-Parlament ta' Diċembru 2011 dwar “Multilingwiżmu komplet billi r-riżorsi jintużaw b’mod aktar effiċjenti”, l-interpretazzjoni f’lingwa uffiċjali waqt żjara ta’ delegazzjoni għandha tiġi pprovduta biss fuq it-talba bil-miktub espliċita ta’ Membru parteċipanti tal-Parlament Ewropew; jenfasizza li matul żjara ta' delegazzjoni, in-numru ta' interpreti għandu jinżamm għal minimu assolut f'konformità mar-regoli applikabbli;

20.

Ifakkar fil-proposta tas-Segretarju Ġenerali li jintroduċi miżuri li jqajmu l-kuxjenza fost l-utenti tas-servizzi ta' interpretazzjoni, inklużi l-kumitati, id-delegazzjonijiet u l-gruppi politiċi, u jistenna aktar proposti dettaljati biex titjieb il-kuxjenza dwar l-ispiża ta' kanċellazzjonijiet tard;

21.

Jistieden lill-amministrazzjoni biex tkompli bil-proċedura fejn il-kap tat-tim tal-interpreti jfassal lista ta' faċilitajiet ta' interpretazzjoni mitluba iżda mhux użati fi tmiem kull laqgħa u bi qbil mas-segretarjat ta' dik il-laqgħa; jinnota li kopja ta' dik il-lista għandha tiġi ppreżentata lis-segretarjat tal-laqgħa kkonċernata; iqis li l-lista għandha tqis ukoll l-utenti tal-webstreaming jew tal-vidjow fuq talba;

22.

Jieħu nota tas-servizz il-ġdid ta' Interpretazzjoni ad personam (IAP) offrut lill-Membri u stabbilit wara l-proġett pilota li beda fl-2010; jinnota li dan is-servizz ġdid involva spejjeż ta' EUR 157 000 fl-2011 u EUR 115 000 fl-2012; jemmen li s-servizz għandu jiġi rivedut biex jiġu esplorati modi kif jittejjeb;

23.

Jilqa' l-fatt li s-servizzi tal-interpretazzjoni kisbu gwadanji fl-effiċjenza u tnaqqis fl-ispejjeż fi snin riċenti, filwaqt li żammu kwalità eċċellenti ta' xogħol; jenfasizza l-fatt li l-infiq fuq l-interpretazzjoni u t-traduzzjoni għadu jieħu proporzjon sinifikanti tal-baġit tal-Parlament u għalhekk jemmen li l-isfida tal-multilingwiżmu bi spejjeż raġonevoli tirrikjedi l-attenzjoni kontinwa tal-Parlament;

24.

Jemmen li l-Kumitat għall-Kontroll tal-Baġit għandu jiġi infurmat regolarment dwar il-bidliet fl-ispiża tal-interpretazzjoni; jitlob li r-rapport annwali dwar il-Kodiċi ta' Kondotta mħejji mis-servizzi tal-interpretazzjoni u mibgħut lis-Segretarju Ġenerali jitqiegħed għad-dispożizzjoni tal-membri tal-kumitat;

25.

Huwa tal-fehma li sitwazzjonijiet li fihom l-interpretazzjoni f'ċerti lingwi tiġi offruta mingħajr ma tintuża għandhom jiġu evitati kemm jista' jkun; jenfasizza l-ħtieġa ta' miżuri biex jitnaqqsu l-ispejjeż ta' interpretazzjoni mhux meħtieġa fil-laqgħat, u għalhekk jitlob li tiġi żviluppata u implimentata b'mod urġenti sistema li tevita sitwazzjonijiet li fihom l-interpretazzjoni tkun disponibbli f'lingwi li ma jiġux mitkellma waqt laqgħa partikolari jew li ma jintalbux minn utenti tal-webstreaming;

26.

Jistenna li s-Segretarju Ġenerali jippreżenta, sal-aħħar tas-sena, analiżi dettaljata tal-lingwi ta' interpretazzjoni provduti fil-laqgħat kollha tal-gruppi (ta' ħidma), tal-kumitati u tad-delegazzjonijiet u l-lingwi li fil-fatt jiġu mitkellma waqt dawn il-laqgħat, kif ukoll ħarsa ġenerali lejn id-derogi mir-regoli ġenerali tal-interpretazzjoni adottati mill-Bureau fit-12 ta' Marzu 2012 (3) mitluba miż-żjarat tad-delegazzjonijiet u mogħtija lilhom;

27.

Jistieden lill-Bureau jadotta deċiżjoni oħra dwar il-multilingwiżmu sal-aħħar tas-sena, li tittratta speċifikatament xenarji possibbli għal “interpretazzjoni fuq talba” u l-gwadanji fl-effiċjenza li mistennija jintlaħqu bħala riżultat tagħha;

28.

Jitlob lill-Qorti tal-Awdituri, għalhekk, tipprovdi lill-Parlament, f'perjodu ta' żmien raġonevoli u mhux aktar tard minn Marzu 2014, b’rapport speċjali dwar in-nefqa fuq l-interpretazzjoni u t-traduzzjoni li għamlu l-Parlament, il-Kummissjoni u l-Kunsill, u li jivvaluta l-adegwatezza tal-ġestjoni finanzjarja involuta u jaġġorna s-sejbiet magħmula fir-Rapport Speċjali tagħha Nru 5/2005; jinnota, barra minn hekk, li dan ir-rapport jista' jsir perjodikament u jintuża għall-proċedura tal-kwittanza; itenni li r-rapport għandu jipprovdi informazzjoni dwar jekk l-istituzzjonijiet involuti għandhomx għodod u proċeduri adegwati biex jiżguraw li:

29.

Jinnota wkoll li dan ir-rapport ta' segwitu għandu jqabbel b'attenzjoni l-kosteffettività tas-servizzi ta' interpretazzjoni tal-Parlament ma' dik tas-servizzi ta’ interpretazzjoni pprovduti mill-Kunsill u l-Kummissjoni, u jqabbel l-ispejjeż attwali tas-servizzi ta' interpretazzjoni tat-tliet istituzzjonijiet ma' dawk irreġistrati fil-perjodu ta' referenza tal-awditjar;

30.

Jinsisti, barra minn hekk, li l-Parlament għandu jindirizza, bħala prijorità, l-għadd konsiderevoli ta' kanċellazzjonijiet tard u jistieden lill-Bureau jippreżenta pjan ta' azzjoni dettaljat biex inaqqsu;

31.

Itenni li l-kooperazzjoni interistituzzjonali hija essenzjali biex jiġu skambjati l-aħjar prattiki li jippromwovu l-effikaċja u jagħmlu possibbli l-iffrankar; iqis li l-kooperazzjoni interistituzzjonali għandha tittejjeb fir-rigward tal-interpretazzjoni; jitlob li jitwettaq rieżami dettaljat, li jagħti prijorità lill-kondiviżjoni aktar effikaċi tar-riżorsi disponibbli fost l-istituzzjonijiet kollha u miżuri konkreti fil-qasam tal-interpretazzjoni freelance;

32.

Jenfasizza l-importanza tal-applikazzjonijiet tas-softwer bħala strumenti ta' ġestjoni u jinsisti li għandu jiġi allokat aktar finanzjament għal dan l-iskop fil-baġit tas-sena d-dieħla; jinnota li jista' jinkiseb livell ogħla ta' effiċjenza jekk is-servizzi amministrattivi tal-Parlament jingħataw informazzjoni adegwata dwar il-ġestjoni; iqis li huwa diżappuntanti li ċerti DĠ għadhom lura f'termini tal-applikazzjonijiet tas-softwer disponibbli minkejja t-titjib fis-settur tat-teknoloġija tal-informatika mill-2010 'l hawn;

33.

Jistieden lis-servizzi rilevanti tiegħu jivvalutaw jekk il-gwadanji konsiderevoli fl-effiċjenza li saru fil-qasam tal-interpretazzjoni jistgħux iservu bħala eżempju għal titjib f'DĠ oħra;

34.

Jagħti istruzzjonijiet lill-President tiegħu sabiex jgħaddi din ir-riżoluzzjoni lill-Kunsill u lill-Kummissjoni.

9.3.2016   

MT

Il-Ġurnal Uffiċjali tal-Unjoni Ewropea

C 93/42

—

wara li kkunsidra l-Komunikazzjoni mill-Kummissjoni tat-23 ta' Ottubru 2012 bit-titolu “Lejn qafas Ewropew komprensiv għal-logħob tal-azzard online”, (COM(2012)0596),

—

wara li kkunsidra l-komunikazzjoni tal-Kummissjoni tat-18 ta’ Jannar 2011 bit-titolu “L-Iżvilupp tad-Dimensjoni Ewropea fl-Isport” (COM(2011)0012),

—

wara li kkunsidra r-riżoluzzjoni tiegħu tal-14 ta’ Marzu 2013 dwar il-logħob mixtri u l-korruzzjoni fl-isport (1),

—

wara li kkunsidra r-riżoluzzjoni tiegħu tat-2 ta' Frar 2012 dwar id-dimensjoni Ewropea fl-isport (2),

—

wara li kkunsidra r-riżoluzzjoni tiegħu tal-15 ta' Novembru 2011 dwar il-logħob tal-azzard onlajn fis-suq intern (3),

—

wara li kkunsidra r-riżoluzzjoni tiegħu tal-10 ta' Marzu 2009 dwar l-integrità tal-logħob tal-azzard fuq l-internet (4),

—

wara li kkunsidra d-Dikjarazzjoni ta’ Nikosija dwar il-Ġlieda kontra x-Xiri tal-Logħob tal-20 ta’ Settembru 2012,

—

wara li kkunsidra l-konklużjonijiet tal-Kunsill tal-10 ta’ Diċembru 2010 u r-rapporti dwar il-progress tal-Presidenzi ta’ Franza, l-Isvezja, Spanja u l-Ungerija dwar il-qafas tal-logħob tal-azzard u l-imħatri fl-Istati Membri tal-UE,

—

wara li kkunsidra l-azzjoni preparatorja dwar Sħubijiet Ewropej fl-Isport u b’mod partikolari, it-tlaqqigħ tal-proġetti ffukati fuq il-prevenzjoni tal-inċidenti tal-logħob mixtri billi tingħata edukazzjoni u informazzjoni lill-partijiet interessati rilevanti,

—

wara li kkunsidra l-Artikoli 51, 52 u 56 tat-Trattat dwar il-Funzjonament tal-Unjoni Ewropea (TFUE),

—

wara li kkunsidra l-Protokoll dwar l-applikazzjoni tal-prinċipji tas-sussidjarjetà u l-proporzjonalità mehmuża mat-TFUE,

—

wara li kkunsidra l-każistika żviluppata mill-Qorti tal-Ġustizzja tal-Unjoni Ewropea, fejn fil-qasam speċifiku tal-organizzazzjoni tal-logħob bix-xorti, il-Qorti tirrikonoxxi partikolarment il-protezzjoni tal-konsumatur, il-prevenzjoni kemm tal-frodi kif ukoll l-inċitament għall-infiq eċċessiv fuq il-logħob, kif ukoll il-ħtieġa ġenerali li tiġi mħarsa l-ordni pubblika bħala raġunijiet ta’ interess ġenerali prevalenti li jistgħu jiġġustifikaw ir-restrizzjonijiet fuq il-libertà li jiġu pprovduti servizzi (5),

—

wara li kkunsidra l-opinjoni tal-Kumitat Ekonomiku u Soċjali Ewropew tat-22 ta’ Mejju 2012,

—

wara li kkunsidra l-Artikolu 48 tar-Regoli ta' Proċedura tiegħu,

—

wara li kkunsidra r-rapport tal-Kumitat għas-Suq Intern u l-Ħarsien tal-Konsumatur u l-opinjonijiet tal-Kumitat għall-Kultura u l-Edukazzjoni u l-Kumitat għall-Affarijiet Legali (A7-0218/2013),

A.

billi l-logħob tal-azzard mhuwiex attività ekonomika ordinarja minħabba l-impatti soċjali u fuq is-saħħa potenzjalment negattivi tiegħu, li jinkludu; logħob tal-azzard koerċittiv, li l-konsegwenzi u l-ispejjeż li jġib miegħu huma diffiċli li jiġu stmati; il-kriminalità organizzata; il-ħasil tal-flus; u l-logħob mixtri; billi l-logħob tal-azzard onlajn jista' jinvolvi riskju akbar ta' dipendenza minn logħob tradizzjonali tal-azzard mhux onlajn, fost l-oħrajn minħabba l-faċilità akbar ta' aċċess u nuqqas ta' kontroll soċjali, iżda huma meħtieġa riċerka u data addizzjonali f'dan ir-rigward; jinnota li, abbażi ta' dan, ċerti regoli interni tas-suq – inkluża l-libertà ta' stabbiliment, il-libertà ta' forniment ta' servizzi u l-prinċipju tar-rikonoxximent reċiproku – ma jwaqqfux lill-Istati Membri milli jiddeterminaw il-miżuri addizzjonali tagħhom stess għall-ħarsien tal-lagħba;

B.

billi l-Artikolu 35 tal-Karta tad-Drittijiet Fundamentali tal-Unjoni Ewropea jistabbilixxi l-obbligu tal-ħarsien tas-saħħa tal-bniedem fid-definizzjoni u l-implimentazzjoni tal-politiki u l-attivitajiet kollha tal-Unjoni;

C.

billi l-Artikolu 169 tat-TFUE jobbliga lill-UE tiżgura livell għoli ta' ħarsien tal-konsumatur;

D.

billi, fid-dawl tan-natura speċjali tas-settur tal-logħob tal-azzard onlajn, il-ħarsien tas-saħħa tal-bniedem u tal-konsumaturi għandu jkun il-prinċipju ta’ gwida ewlieni meta jitfasslu r-rakkomandazzjonijiet fil-livell tal-UE u l-leġiżlazzjoni nazzjonali;

E.

billi, b’kunsiderazzjoni dovuta tal-prinċipju tas-sussidjarjetà, l-Istati Membri għandhom id-dritt li jiddeterminaw kif l-offerta ta’ servizzi tal-logħob tal-azzard onlajn tiġi organizzata u rregolata skont il-valuri tagħhom stess u l-objettivi segwiti ta’ interess ġenerali, filwaqt li tiġi rispettata l-liġi tal-Unjoni;

F.

billi, minħabba n-natura speċifika tagħha u bl-applikazzjoni tal-prinċipju tas-sussidjarjetà, il-provvista ta' servizzi tal-logħob tal-azzard onlajn mhijiex suġġetta għal regolamentazzjoni speċifika għas-settur fil-livell tal-UE u hija eżentata mid-direttivi dwar is-servizzi u d-drittijiet tal-konsumatur, filwaqt li tibqa' madankollu, suġġetta għal numru ta' atti leġiżlattivi sekondarji tal-UE, bħad-direttiva dwar il-ħarsien tad-data, id-direttiva dwar il-privatezza u l-komunikazzjoni elettronika u d-direttiva dwar il-prattiki kummerċjali inġusti;

G.

billi s-settur tal-logħob tal-azzard onlajn huwa differenti minn swieq oħrajn minħabba r-riskji involuti f'dak li huma l-ħarsien tal-konsumatur u l-ġlieda kontra l-kriminalità organizzata, kif rikonoxxut ripetutament mill-Qorti tal-Ġustizzja tal-Unjoni Ewropea;

H.

billi l-Qorti tal-Ġustizzja ikkonfermat li l-forniment ta' logħob bix-xorti jew logħob tal-azzard hu attività ekonomika ta’ natura speċjali, fejn ir-restrizzjonijiet jistgħu jiġu ġustifikati għal raġunijiet prevalenti ta’ interess pubbliku bħall-protezzjoni tal-konsumatur, il-prevenzjoni tal-frodi, il-ġlieda kontra l-ħasil tal-flus u ż-żamma tal-ordni pubblika u s-saħħa pubblika; billi r-restrizzjonijiet imposti fuqhom għandhom ikunu konformi ma' dawk previsti mit-TFUE, jiġifieri li dawn għandhom ikunu proporzjonati mal-objettivi segwiti u m'għandhomx ikunu diskriminatorji;

I.

billi, issa iktar minn qatt qabel, l-Istati Membri jikkondividu tħassib ġenerali komuni dwar l-impatt negattiv soċjali u ekonomiku tal-logħob tal-azzard onlajn illegali fil-livell nazzjonali, u l-objettivi prinċipali tagħhom huma li jħarsu lill-membri tas-soċjetà taħt l-età u dawk vulnerabbli u li jiġġieldu kontra d-dipendenza, il-kriminalità u l-evażjoni tat-taxxa;

J.

billi n-natura transkonfinali tal-logħob tal-azzard onlajn, kif ukoll ir-riskji involuti f'dak li huma l-protezzjoni tal-konsumatur, il-prevenzjoni tal-frodi u l-infurzar tal-liġi kontra attivitajiet illegali, bħall-ħasil tal-flus u l-logħob mixtri, kif ukoll il-ħtieġa li jiġu miġġielda l-attivitajiet illegali b'rabta mal-logħob tal-azzard, jitolbu azzjoni koordinata aħjar fost l-Istati Membri u fil-livell tal-UE;

K.

billi hu essenzjali li jiġu introdotti mekkaniżmi li jiskrutinizzaw il-kompetizzjonijiet sportivi u l-flussi finanzjarji, flimkien ma’ mekkaniżmi superviżorji;

L.

billi, attwalment hija meħtieġa viżjoni komprensiva tas-settur tal-logħob tal-azzard onlajn, f’dak li huma informazzjoni u data dwar l-offerta nazzjonali u transkonfinali, fi ħdan l-UE u globalment, awtorizzata u mhux awtorizzata;

M.

billi l-forma użata għar-reklamar tal-logħob tal-azzard onlajn tvarja bejn l-Istati Membri jew ma hija regolata xejn;

1.

Iqis li, sabiex ikun żgurat livell għoli ta' ħarsien tal-konsumatur, b'mod partikolari għal dawk il-konsumaturi li huma l-aktar vulnerabbli, offerta ġusta u legali tas-servizzi tal-logħob tal-azzard definita minn kull Stat Membru f'konformità mal-liġi tal-Unjoni, tista' tnaqqas l-ispejjeż soċjali u l-effetti dannużi tal-attivitajiet tal-logħob tal-azzard;

2.

Iwissi li l-logħob tal-azzard jista' jwassal għal dipendenza perikoluża, u li din hi kwistjoni li teħtieġ li tiġi indirizzata fi kwalunkwe proposta leġiżlattiva għall-benefiċċju tal-konsumaturi;

3.

Jistieden lill-Kummissjoni u lill-Istati Membri jieħdu azzjoni kontra logħob tal-azzard illegali offrut fi ħdan it-territorji tal-Istati Membri; iħeġġeġ lill-Kummissjoni, f'dan ir-rigward, tistieden lill-Istati Membri jieħdu miżuri ta' infurzar kontra offerti għal logħob tal-azzard illegali fir-rakkomandazzjonijiet ippjanati tagħha dwar il-ħarsien tal-konsumatur u r-reklamar;

4.

Jemmen li hemm rabta perikoluża bejn it-tbatija ekonomika ħarxa u livelli għoljin ta' logħob tal-azzard; jenfasizza li l-klima ekonomika u soċjali estremament ħarxa kienet strumentali għaż-żieda kbira fil-logħob tal-azzard, b'mod partikolari fost l-ifqar faxex tas-soċjetà, u li għaldaqstant hemm il-ħtieġa ta' livelli ta' monitoraġġ mill-qrib u kontinwi tad-dipendenza fuq il-logħob tal-azzard u l-logħob tal-azzard problematiku;

5.

Jafferma li l-logħob tal-azzard onlajn hu forma ta' użu kummerċjali tal-isport u li, għalkemm is-settur tal-logħob tal-azzard onlajn qed jikber b'mod kostanti billi jżomm aġġornat mal-innovazzjonijiet teknoloġiċi, l-Istati Membri qed jiffaċċjaw diffikultajiet biex jikkontrollawh minħabba n-natura speċifika tal-internet, li toħloq riskju ta' ksur tad-drittjiet tal-konsumaturi u li s-settur ikun suġġett għal investigazzjonijiet fil-kuntest tal-ġlieda kontra l-kriminalità organizzata;

6.

Jinsisti li, irrispettivament mill-mod kif l-Istati Membri jiddeċiedu li jorganizzaw u jirregolaw l-offerta ta' servizzi ta' logħob tal-azzard onlajn fil-livell nazzjonali, għandu jiġi żgurat livell għoli ta' ħarsien tas-saħħa tal-bniedem u tal-konsumaturi; jistieden lill-Kummissjoni tkompli tesplora miżuri fil-livell tal-UE biex tipproteġi konsumaturi vulnerabbli, inkluża kooperazzjoni formalizzata bejn l-awtoritajiet regolatorji fl-Istati Membri; jenfasizza li l-grupp ta' esperti għandu jiżgura li jkun impossibbli għall-minorenni jkollhom aċċess għas-servizzi tal-logħob tal-azzard onlajn; jistieden lill-Istati Membri jobbligaw lill-operaturi li jaħdmu b'liċenzja mill-Istati Membri, jesponu l-logo, marka ta' fiduċja tal-awtorità regolatorja f’pożizzjoni prominenti fuq il-websajt tagħhom;

7.

Jitlob lill-Kummissjoni tistudja x’jista’ jsir biex titwaqqaf il-prattika li xi kumpaniji bbażati fi Stat Membru wieħed jikkummerċjalizzaw servizzi tal-logħob tal-azzard onlajn, pereżempju permezz tat-televiżjoni bis-satellita jew b’kampanji ta’ reklamar, fi Stat Membru ieħor fejn mhumiex liċenzjati biex joffru tali servizzi;

8.

Jitlob li l-operaturi jkunu obbligati juru twissijiet ċari, prominenti u espliċiti lill-minorenni, li jiddikjaraw li l-logħob tal-azzard onlajn huwa illegali għall-minorenni;

9.

Jemmen li għandhom jittieħdu miżuri biex jiġi żgurat li l-membri l-aktar vulnerabbli tas-soċjetà ma jipperikolawx aktar il-mezzi tal-għajxien tagħhom minħabba l-logħob tal-azzard;

10.

Jemmen li huma meħtieġa riċerka u data addizzjonali sabiex jiġi kwantifikat il-logħob tal-azzard koerċittiv u r-riskji assoċjati ma’ forom differenti ta’ logħob tal-azzard; jistieden lill-Istati Membri kollha u lill-Kummissjoni jwettqu studji ulterjuri b'mod koordinat sabiex jifhmu aħjar il-logħob tal-azzard problematiku; jinnota li l-operaturi tal-logħob tal-azzard għandhom responsabbiltà jikkontribwixxu lejn il-prevenzjoni tad-dipendenza fuq il-logħob tal-azzard;

11.

Jistieden lill-Kummissjoni, f'kooperazzjoni mal-Istati Membri, fejn xieraq permezz tal-grupp ta' esperti, tesplora l-possibilità ta' interoperabbiltà madwar l-UE bejn ir-reġistri nazzjonali ta' awtoesklużjoni li jinkludu fost l-oħrajn, l-awtoesklużjoni, it-telf personali u limiti ta' żmien, u li huma aċċessibbli għall-awtoritajiet nazzjonali u operaturi tal-logħob tal-azzard liċenzjati, sabiex kull konsumatur li jeskludi awtomatikament lilu nnifsu jew li jisboq il-limiti tal-azzard tiegħu għand operatur tal-logħob tal-azzard wieħed, ikollu l-opportunità ta' awtoesklużjoni awtomatika mill-operaturi l-oħra kollha liċenzjati tal-logħob tal-azzard; jenfasizza l-fatt li kwalunkwe mekkaniżmu għall-iskambju tal-informazzjoni personali dwar il-lagħba tal-azzard problematiċi għandu jkun suġġett għal regoli stretti dwar il-ħarsien tad-data; jenfasizza l-importanza tal-grupp ta' esperti fil-ħidma lejn il-ħarsien taċ-ċittadini mid-dipendenza fuq il-logħob tal-azzard; jenfasizza li sabiex il-konsumaturi jkunu konxji dwar l-attività tal-logħob tal-azzard tagħhom stess, dan ir-reġistru għandu juri lill-konsumatur l-informazzjoni kollha relatata mal-istorja tiegħu tal-logħob tal-azzard fi kwalunkwe ħin li huwa jibda jilgħab;

12.

Jirrakkomanda li ssir distinzjoni ċara bejn l-attivitajiet tal-logħob tal-azzard u forom oħra ta’ divertiment onlajn; is-servizzi li jinvolvu karatteristiċi distintivi tas-settur tal-logħob tal-azzard għandhom jidħlu fl-ambitu ta’ leġiżlazzjoni xierqa dwar il-logħob tal-azzard u jirrispettaw bis-sħiħ il-mekkaniżmi li jivverifikaw l-età u l-identità;

13.

Jinnota li l-inizjattivi awtoregolatorji jistgħu jservu ta’ kontribut tajjeb biex jiġi identifikat il-kontenut tal-istandards komuni; jafferma mill-ġdid il-pożizzjoni tiegħu li, f’qasam daqstant sensittiv bħalma hu l-logħob tal-azzard, l-awtoregolamentazzjoni tista’ biss tikkomplimenta imma mhux tieħu post il-leġiżlazzjoni nazzjonali;

14.

Jistieden lill-Kummissjoni tqis l-implimentazzjoni ta’ kontroll ta’ identifikazzjoni obbligatorju minn parti terza biex teskludi minorenni jew persuni li jużaw identitajiet foloz mil-logħob; jissuġġerixxi li dan jista', fost l-oħrajn, ikun kontroll fuq in-numru tas-sigurtà soċjali, informazzjoni dwar il-kont tal-bank jew identifikatur uniku ieħor, filwaqt li jinnota li tali identifikazzjoni għandha titwettaq qabel kwalunkwe attività ta' logħob tal-azzard;

15.

Jemmen li s-softwer li jintuża għal-logħob tal-azzard onlajn għandu jkun iktar sikur u li għandhom jiġu stabbiliti rekwiżiti minimi u komuni ta' ċertifikazzjoni sabiex ikun żgurat l-użu ta' parametri u standards uniformi;

16.

Jiġbed l-attenzjoni lejn il-fatt li jeħtieġ li jitfasslu metodi effiċjenti ta' sorveljanza tal-imħatri, filwaqt li jitqies l-iżvilupp mgħaġġel tal-ambjent onlajn, iżda jenfasizza wkoll l-importanza li d-data personali tal-utenti tiġi mħarsa mill-abbuż;

17.

Huwa tal-fehma li standards komuni għal-logħob tal-azzard onlajn għandhom jindirizzaw id-drittijiet u l-obbligi kemm tal-fornitur tas-servizz u kemm tal-konsumatur, biex b'hekk ikun żgurat livell għoli ta’ ħarsien għaċ-ċittadini u l-konsumaturi, partikolarment il-minorenni u persuni vulnerabbli oħra, u l-prevenzjoni ta’ reklamar qarrieqi u eċċessiv; iħeġġeġ lill-assoċjazzjonijiet tal-operaturi tal-logħob tal-azzard Ewropej jiżviluppaw u jadottaw kodiċi ta' kondotta awtoregolatorji;

18.

Jistieden lill-Kummissjoni tinkludi fir-rakkomandazzjoni tagħha li l-operaturi tal-logħob tal-azzard għandhom ikunu obbligati jippromwovu b’mod attiv l-użu ta’ awtorestrizzjonijiet fil-ħin tar-reġistrazzjoni kif ukoll f'każijiet ta’ telf ripetut;

19.

Jirrakkomanda l-introduzzjoni ta’ standards ta' sigurtà komuni u uniformi pan Ewropej għall-identifikazzjoni elettronika u għal servizzi ta’ verifikazzjoni elettronika transkonfinali; jilqa’ l-proposta tal-Kummissjoni għal direttiva dwar l-identifikazzjoni elettronika u l-awtentikazzjoni, li se tippermetti l-interoperabbiltà tal-iskemi nazzjonali tal-identifikazzjoni elettronika fejn jeżistu; jitlob għaldaqstant, li l-proċeduri ta' reġistrazzjoni u identifikazzjoni jkunu semplifikati u li jsiru aktar effiċjenti, partikolarment sabiex ikunu żgurati mekkaniżmi ta' identifikazzjoni effiċjenti u jiġu evitati kontijiet multipli għal kull lagħab u aċċess min-naħa ta' minorenni għall-websajts tal-logħob tal-azzard onlajn; jirrakkomanda l-iskambju tal-aħjar prattiki bejn l-Istati Membri dwar miżuri ta' infurzar, pereżempju l-istabbiliment ta' listi bojod u suwed ta' websajts tal-logħob tal-azzard illegali għal dawn il-websajts, id-definizzjoni konġunta ta' soluzzjonijiet ta' pagament sikuri u traċċabbli, u l-kunsiderazzjoni tal-fattibilità li jiġu bblokkati tranżazzjonijiet finanzjarji, sabiex il-konsumaturi jitħarsu minn operaturi illegali;

20.

Jistieden lill-Istati Membri u lill-operaturi jippromwovu n-natura responsabbli tar-reklamar fir-rigward tal-logħob tal-azzard onlajn; jilqa’ l-inizjattiva tal-Kummissjoni li tadotta Rakkomandazzjoni dwar ir-reklamar responsabbli tal-logħob tal-azzard; jitlob lill-Kummissjoni tinkludi standards komuni minimi li jipprovdu biżżejjed ħarsien lill-konsumaturi vulnerabbli; jirrakkomanda li r-reklamar għandu jkun responsabbli, jinkludi twissijiet ċari dwar ir-riskji ta' dipendenza fuq il-logħob tal-azzard u li la jkun eċċessiv u lanqas ma jintwera fuq kontenut li huwa speċifikament immirat lejn il-minorenni jew fejn hemm riskju ogħla li jkun immirat lejn il-minorenni, bħal partikolarment fil-każ tar-reklamar tal-midja soċjali;

21.

Jitlob li jiġu mfassla u implimentati miżuri li jippermettu lit-tfal u liż-żgħażagħ jiksbu u jiżviluppaw iktar kompetenza diġitali; jemmen li l-introduzzjoni ta' korsijiet skolastiċi maħsuba biex jgħallmu liż-żgħażagħ dwar l-aħjar użi tal-internet tista' tagħti aktar ħila lill-utenti biex jipproteġu lilhom infushom kontra d-dipendenza fuq il-logħob tal-azzard onlajn;

22.

Jenfasizza r-rwol importanti tal-edukazzjoni, is-servizzi tal-pariri u l-ġenituri biex titqajjem kuxjenza dwar is-suġġett tal-logħob tal-azzard onlajn u l-konsegwenzi tiegħu fuq il-minorenni;

23.

Jistieden lill-Kummissjoni u lill-Istati Membri jintroduċu miżuri effikaċi li jżidu l-konoxxenza tar-riskji tad-dipendenza fuq il-logħob tal-azzard, immirati b’mod partikolari lejn iż-żgħażagħ;

24.

Jitlob li reklamar soċjalment responsabbli tal-logħob tal-azzard onlajn ikun permess biss għal prodotti tal-logħob tal-azzard li huma legali; jemmen li qatt m’għandu jkun permess li jsir reklamar għal servizzi ta’ logħob tal-azzard onlajn li jesaġera l-probabilità ta' rebħ, biex tingħata impressjoni falza li l-logħob tal-azzard hu strateġija raġonevoli biex wieħed itejjeb il-qagħda finanzjarja tiegħu; jemmen li r-reklamar għandu jinkludi informazzjoni ċara dwar il-konsegwenzi ta’ logħob tal-azzard koerċittiv;

25.

Jenfasizza li d-definizzjoni ta' format għar-reklamar li ma jagħmilx ħsara u r-regoli dwar it-tixrid tiegħu huma kruċjali biex iżommu lil persuni taħt it-18-il sena mil-logħob tal-azzard u għall-ġlieda kontra l-logħob tal-azzard problematiku u koerċittiv;

26.

Jenfasizza li l-miżuri ta' ħarsien tal-konsumatur għandhom ikunu akkumpanjati minn taħlita ta' miżuri ta' infurzar preventivi u ta' rispons biex jitnaqqas il-kuntatt taċ-ċittadini ma' operaturi mhux awtorizzati; jenfasizza l-importanza ta’ definizzjoni konġunta tal-kunċett ta’ operaturi legali tal-logħob tal-azzard sabiex l-Istati Membri, f'konformità mal-liġi tal-UE, jawtorizzaw biss lill-operaturi li jissodisfaw mill-inqas dawn ir-rekwiżiti li ġejjin u għalhekk jitqiesu li huma legali:

27.

Huwa tal-fehma li l-proċess ta’ reġistrazzjoni għandu jinkludi, bħala karatteristika obbligatorja, il-limiti tat-telf massimu stabbiliti u definiti mil-lagħab għal ċertu perjodu ta’ żmien; bħala livell minimu, din il-karatteristika għandha tkun preżenti fil-logħob prattikat bi frekwenza għolja;

28.

Jenfasizza li, min-naħa, il-fornituri tal-logħob tal-azzard onlajn għandhom fil-każijiet kollha jirrispettaw il-liġijiet nazzjonali tal-Istati Membri li joperaw fihom u, min-naħa l-oħra, li l-Istati Membri għandhom iżommu d-dritt li jimponu restrizzjonijiet li jħossu li huma meħtieġa u ġustifikati biex jindirizzaw il-logħob tal-azzard onlajn illegali sabiex jimplimentaw il-leġiżlazzjoni nazzjonali u jeskludu lill-fornituri illegali mill-aċċess għas-suq;

29.

Jirrikonoxxi li, fl-applikazzjoni tal-prinċipju tas-sussidjarjetà, l-Istati Membri għandhom id-dritt li jiddeterminaw kif l-offerta tas-servizzi tal-logħob tal-azzard onlajn għandha tiġi organizzata u regolata fil-livell nazzjonali kif ukoll id-dritt li jinfurzaw il-miżuri kollha li jqisu li huma neċessarji kontra s-servizzi ta’ logħob tal-azzard illegali, filwaqt li jirrispettaw il-prinċipji bażiċi tat-Trattat tal-UE; jirrikonoxxi li tali leġiżlazzjoni għandha tkun proporzjonata, konsistenti, trasparenti u nondiskriminatorja; jieħu nota tal-ħtieġa għal aktar politiki koerenti tal-UE bil-ħsieb li tiġi indirizzata n-natura transkonfinali tal-logħob tal-azzard;

30.

Jinnota li l-Kummissjoni bagħtet ittri lil għadd ta’ Stati Membri biex titlobhom informazzjoni dettaljata dwar il-leġiżlazzjoni attwali tagħhom b'rabta mal-logħob tal-azzard; jistieden lill-Kummissjoni tkompli bid-djalogu mal-Istati Membri; jieħu nota tal-ħidma tal-Kummissjoni dwar il-każijiet ta' ksur u dwar l-ilmenti mressqa kontra ċerti Stati Membri; jistieden lill-Kummissjoni tkompli timmonitorja u tinforza l-konformità ta’ liġijiet u prattiki nazzjonali mal-liġi tal-UE, f'kooperazzjoni mal-Istati Membri, u tniedi proċeduri ta' ksur kontra dawk l-Istati Membri li jidhru li qed jiksru l-liġi tal-UE; jirrispetta d-deċiżjoni meħuda mill-Istati Membri fir-rigward tal-istabbiliment ta' monopolji f'dan is-settur, bil-kundizzjoni li, f'konformità mal-każistika tal-Qorti tal-Ġustizzja, dawn huma suġġetti għal kontroll statali strett u jiżguraw livell partikolarment għoli ta' ħarsien tal-konsumatur, li l-attivitajiet tagħhom huma koerenti mal-objettivi ta' interess ġenerali u li dawn inaqqsu l-opportunitajiet ta' logħob tal-azzard b'mod konsistenti;

31.

Jistieden lill-Kummissjoni, lill-Istati Membri u lill-grupp ta’ esperti dwar is-servizzi ta’ logħob tal-azzard jiżviluppaw miżuri u strateġiji koordinati, inklużi skambji tal-aħjar prattika biex jistudjaw u jindirizzaw il-problema tal-evażjoni tat-taxxa min-naħa ta' operaturi awtorizzati li jipprovdu servizzi ta' logħob tal-azzard onlajn fis-suq tal-UE iżda għandhom l-uffiċċji rreġistrati tagħhom f’rifuġji fiskali ġewwa jew barra l-UE;

32.

Jieħu nota tar-riskji li jista' jippreżenta l-aċċess min-naħa tal-konsumaturi għal servizzi tal-logħob tal-azzard onlajn illegali; jistieden lill-Kummissjoni u lill-Istati Membri jiddiskutu, bħala parti mill-ħidma tal-grupp ta’ esperti dwar is-servizzi tal-logħob tal-azzard, il-piż finanzjarju soċjali li jġib miegħu l-permess għal attivitajiet ta’ logħob tal-azzard regolati fil-konfront tal-effetti dannużi fuq il-konsumaturi li jutilizzaw operaturi illegali;

33.

Jenfasizza li dawk l-Istati Membri li jagħżlu li jiftħu s-settur tagħhom tal-logħob tal-azzard onlajn għandhom jipprovdu proċedura għall-applikazzjoni ta' liċenzja trasparenti u b'ċertezza ġuridika bbażata fuq kriterji oġġettivi u mhux diskriminatorji, f’konformità sħiħa mal-liġi tal-UE u b'ħarsien suffiċjenti u strett taċ-ċittadini u tal-konsumaturi;

34.

Jistieden lill-grupp ta’ esperti dwar is-servizzi tal-logħob tal-azzard u lill-Kummissjoni jiffaċilitaw kemm jista’ jkun, il-fluss tad-data bejn ir-regolaturi fl-Istati Membri sabiex jaqsmu l-aħjar prattiki u l-informazzjoni biex jiġi ffaċilitat l-istabbiliment ta’ sistema komuni li tidentifika lil-lagħba, miżuri ta' infurzar kontra l-operaturi illegali, it-tisħiħ tal-ħarsien tal-konsumaturi, ir-reklamar responsabbli, l-istabbiliment ta’ listi bojod u suwed, il-prevenzjoni tal-logħob mixtri u mekkaniżmi ta' awtoesklużjoni li jinkludu fost l-oħrajn, il-limiti personali ta' ħin u ta' flus applikabbli madwar l-UE; jistieden lill-Kummissjoni tipprovdi sabiex il-grupp ta' esperti jibbenefika mill-għarfien espert l-aktar usa' possibbli fl-iżvilupp tax-xogħol tiegħu; iħeġġeġ lill-Istati Membri jniedu mill-ġdid id-djalogu dwar is-servizzi tal-logħob tal-azzard onlajn fil-forum tal-Grupp ta' Ħidma tal-Kunsill dwar l-istabbiliment u s-servizzi;

35.

Jistieden lill-Kummissjoni biex tinkludi dejjem esperti li huma speċjalizzati fil-logħob tal-azzard problematiku u patoloġiku fi gruppi ta’ esperti u konsultazzjonijiet;

36.

Huwa tal-opinjoni li l-kooperazzjoni u l-iskambju tal-aħjar prattiki bejn l-esperti nazzjonali mill-isferi soċjali u tas-saħħa li jispeċjalizzaw fil-logħob tal-azzard patoloġiku u problematiku għandhom jissaħħu fil-livell Ewropew;

37.

Jenfasizza li, filwaqt li l-iskambju effettiv ta' informazzjoni bejn l-entitajiet ta' investigazzjoni huwa importanti għall-infurzar b'suċċess tal-liġi, l-azzjoni sabiex jiġi miġġieled il-logħob mixtri trid tikkonforma mal-liġijiet u r-regolamenti tal-protezzjoni tad-data nazzjonali u dawk Ewropej;

38.

Jinkoraġġixxi lill-Istati Membri, fil-kuntest tal-grupp ta’ esperti, jaħdmu f’kooperazzjoni mill-qrib mal-Kummissjoni u bejniethom biex jikkoordinaw passi mmirati kontra l-provvista mhux awtorizzata ta’ servizzi transkonfinali ta’ logħob tal-azzard u biex jimplimentaw il-pjan ta’ azzjoni inkluż fil-komunikazzjoni tal-Kummissjoni dwar il-logħob tal-azzard onlajn;

39.

Jirrikonoxxi li l-kooperazzjoni bejn l-Istati Membri hi essenzjali imma jenfasizza li huwa importanti ħafna wkoll li l-grupp ta' esperti dwar il-logħob tal-azzard jaħdem f'kollaborazzjoni mill-qrib mal-partijiet interessati kollha, inklużi kemm l-industrija tal-logħob tal-azzard kif ukoll l-organizzazzjonijiet tal-konsumatur;

40.

Jenfasizza l-importanza li l-grupp ta’ esperti jaħdmu għat-tfassil ta' proċeduri aktar trasparenti u semplifikati li jneħħu piżijiet amministrattivi mhux meħtieġa fuq l-Istati Membri li jistgħu jżidu mingħajr ħtieġa l-ispejjeż għall-operaturi legali onlajn f'dawk il-pajjiżi li jagħżlu li jiftħu s-swieq tagħhom; jinnota li t-tneħħija ta' piżijiet amministrattivi m'għandhiex tikkomprometti l-ħarsien tal-konsumaturi;

41.

Jemmen li għandhom jittieħdu passi biex ir-reġimi nazzjonali tat-taxxa għas-servizzi tal-logħob tal-azzard ikunu allinjati ma' xulxin bil-ħsieb li jiġi evitat li l-konċessjonijiet fiskali sproporzjonati jiffavorixxu proliferazzjoni u konċentrazzjoni tas-servizzi tal-logħob tal-azzard onlajn;

42.

Iħeġġeġ lill-awtoritajiet regolatorji nazzjonali f'dawk l-Istati Membri li għażlu li jintroduċu sistemi ta' liċenzjar, jiskambjaw l-aħjar prattiki li jiffaċilitaw l-applikazzjoni ta’ liċenzji nazzjonali tal-logħob tal-azzard, inklużi standards tekniċi għall-apparat tal-logħob tal-azzard; iħeġġeġ lill-awtoritajiet regolatorji nazzjonali kompetenti jippermettu l-operat ta' kumpanija tal-logħob tal-azzard fi ħdan il-ġurisdizzjoni tagħhom biss meta tali kumpanija ma toperax f'kontravenzjoni tal-liġi fi Stat Membru ieħor li l-leġiżlazzjoni tiegħu ma tkunx ġiet iddikjarata bħala mhux konformi mill-Qorti tal-Ġustizzja;

43.

Jenfasizza l-fatt li l-logħob tal-azzard onlajn huwa ambjent mhux ibbażat fuq il-kontanti u li – minħabba d-dipendenza fuq fornituri ta' servizzi finanzjarji ta' partijiet terzi – jeħtieġu salvagwardji addizzjonali kontra l-ħasil tal-flus; jenfasizza l-ħtieġa għal kooperazzjoni mill-qrib bejn l-awtoritajiet nazzjonali tal-logħob tal-azzard, il-pulizija nazzjonali u l-awtoritajiet nazzjonali ta' infuzar għall-prevenzjoni ta' attività kriminali;

44.

Jistieden lill-Kummissjoni, l-Istati Membri u l-grupp ta’ esperti jieħdu azzjoni effettiva kontra l-ħasil tal-flus; jilqa' f'dan ir-rigward, il-proposta li jiġu estiżi d-dispożizzjonijiet tad-Direttiva dwar il-Ħasil tal-Flus biex tinkludi l-forom kollha ta' logħob tal-azzard, u jistieden lill-awtoritajiet nazzjonali kompetenti jiżguraw li kwalunkwe tranżazzjoni b’suspett li hija potenzjalment konnessa mal-ħasil tal-flus jew ma’ attività kriminali oħra tiġi rappurtata f’konformità mad-dispożizzjonijiet ta' din id-Direttiva;

45.

Jistieden lill-Kunsill jipproċedi b'ħeffa u b’ambizzjoni bin-negozjati dwar il-proposta tal-Kummissjoni għal Direttiva dwar il-prevenzjoni tal-użu tas-sistema finanzjarja għall-għanijiet ta' ħasil tal-flus u ta' finanzjament tat-terroriżmu (COM(2013)0045), u jindirizza kull tip ta’ logħob tal-azzard, fosthom il-logħob tal-azzard onlajn, għall-prevenzjoni tal-isfruttament tal-attivitajiet ta' mħatri sportivi onlajn minn interessi kriminali għal skopijiet ta’ ħasil tal-flus;

46.

Jenfasizza li s-sistemi sodi ta’ reġistrazzjoni u verifikazzjoni mhux ambigwa huma għodod ewlenin għall-prevenzjoni ta’ kwalunkwe użu ħażin tal-logħob tal-azzard onlajn, bħall-ħasil tal-flus; jinnota li, għal raġunijiet ta' verifikazzjoni tal-identità bħal dawn, jista' jinsilet vantaġġ minn strutturi onlajn li diġà jeżistu u li qed jiżviluppaw, bħal sistemi ta’ verifikazzjoni onlajn tal-bank u tal-karti tal-kreditu;

47.

Huwa tal-fehma li l-kumpaniji kollha tal-logħob tal-azzard onlajn li joperaw fiż-żona tal-UE għandhom ikunu rreġistrati bħala entitajiet leġittimi fl-UE;

48.

Jenfasizza li l-Istati Membri kollha għandhom jidentifikaw u jinnominaw l-awtorità pubblika responsabbli bl-inkarigu li timmonitorja l-logħob tal-azzard onlajn; jenfasizza li l-awtorità għandha tkun awtorizzata wkoll tintervjeni jekk jidher xi logħob tal-azzard onlajn suspettuż; il-kumpaniji tal-logħob għandhom jintalbu wkoll jinfurmaw lill-awtorità dwar kwalunkwe attività suspettuża relatata mal-logħob;

49.

Jenfasizza li, minħabba n-natura transnazzjonali tal-logħob mixtri, il-ġlieda kontrieh titlob kooperazzjoni aktar effettiva bejn il-partijiet interessati kollha, inklużi l-awtoritajiet pubbliċi, l-aġenziji tal-infurzar tal-liġi, l-industrija tal-isport, l-operaturi tal-logħob tal-azzard u r-regolaturi tal-logħob tal-azzard, l-atleti u l-partitarji, filwaqt li għandha ssir enfasi fuq l-edukazzjoni u l-azzjonijiet preventivi f'dan ir-rigward; jilqa’ f’dan ir-rigward l-Azzjoni Preparatorja reċenti tal-Kummissjoni tal-2012, li tappoġġa l-proġetti transnazzjonali tal-edukazzjoni fil-ġlieda kontra l-logħob mixtri; jinnota li l-logħob mixtri jsir kemm fis-swieq tal-logħob tal-azzard onlajn u kemm dawk mhux onlajn u li, fil-maġġoranza tal-każijiet, il-logħob mixtri relatat mal-imħatri onlajn isir permezz ta' operaturi tal-logħob tal-azzard stabbiliti fi swieq mhux regolati barra l-UE;

50.

Jitlob li jkun hemm kodiċi ta' kondotta, bħala parti minn inizjattiva awtoregolatorja li tipprevedi projbizzjoni ġenerali fuq il-persuni kollha (b’mod partikolari l-players, il-coaches, ir-referees, il-persunal mediku u tekniku, is-sidien u d-diriġenti tal-clubs) involuti f’avvenimenti sportivi u li jista' jkollhom influwenza diretta fuq ir-riżultat, milli jagħmlu mħatri fuq il-logħbiet jew l-avvenimenti tagħhom stess; jenfasizza wkoll f'dan il-kuntest, il-ħtieġa ta' sistemi ta' verifika tal-età u tal-identità stretti u affidabbli fil-livell tal-Istati Membri; jitlob lill-organizzazzjonijiet sportivi jużaw il-kampanji edukattivi u l-kodiċijiet ta' kondotta biex jedukaw, sa minn età bikrija, lill-isportivi, lir-referees u lill-uffiċjali dwar l-illegalità tal-manipulazzjoni tar-riżultati sportivi;

51.

Jirrikonoxxi li l-isforzi fil-ġlieda kontra l-involviment tal-organizzazzjonijiet sportivi f’attivitajiet korrotti bħal-logħob mixtri jew il-ħasil tal-flus, bħall-kodiċijiet ta' kondotta, jeħtieġ li jindirizzaw lill-gruppi kollha ta' partijiet interessati (l-uffiċjali, is-sidien, id-diriġenti, l-aġenti, il-players, ir-referees u l-partitarji) u lill-organizzazzjonijiet kollha (il-klabbs, leagues, federazzjonijiet, eċċ.);

52.

Jistieden lill-Istati Membri jżidu l-prijorità li tingħata għall-prevenzjoni tal-korruzzjoni fl-isport u jenfasizza l-ħtieġa ta' aktar enfasi fuq l-infurzar effiċjenti tal-liġi f'dan ir-rigward; jitlob l-adozzjoni fil-livell nazzjonali ta’ miżuri effettivi sabiex jiġu evitati l-kunflitti ta’ interess, partikolarment billi jiġu evitati wagers tal-partijiet interessati kollha mid-dinja sportiva fuq imħatri organizzati fuq kompetizzjonijiet li huma jkunu involuti fihom; jistieden lill-korpi kollha li jirregolaw l-isport jikkommettu ruħhom għal prattiki ta’ governanza tajba sabiex jitnaqqas ir-riskju li jkunu vittmi tal-logħob mixtri; jistieden lill-Kummissjoni f'dan ir-rigward, tqis il-ħidma tal-Kunsill tal-Ewropa dwar il-valutazzjoni tar-riskji ta' ċerti tipi ta' mħatri u tivvaluta r-riskji possibbli tal-imħatri fuq partijiet mil-logħba, fejn huwa possibbli li jsiru mħatri fuq ċertu avvenimenti matul kompetizzjoni u biex tittieħed azzjoni adegwata kif xieraq;

53.

Jistieden lill-federazzjonijiet sportivi u lill-operaturi tal-logħob tal-azzard jinkludu, f'kodiċi ta' kondotta, il-projbizzjoni ta' mħatri fuq avvenimenti hekk imsejħa negattivi, bħall-karti sofor, penalty kicks jew free kicks, waqt logħba jew avveniment; jistieden lill-Istati Membri u lill-operaturi tal-logħob tal-azzard jipprojbixxu kull forma ta' mħatri fuq l-avvenimenti sportivi live, minħabba li deher li dawn huma vulnerabbli ħafna għal-logħob mixtri, u għaldaqstant huma ta' riskju għall-integrità tal-isport;

54.

Jitlob li jkun hemm obbligu ta' kooperazzjoni u skambju ta' informazzjoni dwar attivitajiet suspettużi fil-livell nazzjonali kif ukoll f'dak Ewropew, bejn il-korpi sportivi, l-awtoritajiet pubbliċi, il-Europol u l-Eurojust, sabiex jiġu miġġielda attivitajiet kriminali transkonfinali fil-qasam tal-logħob tal-azzard onlajn;

55.

Jilqa’ l-intenzjoni tal-Kummissjoni li tippromwovi skambju aħjar ta’ prattiki tajbin fil-ġlieda kontra l-logħob mixtri; jenfasizza l-importanza tal-appoġġ tal-Unjoni Ewropea għall-ħidma kontinwa fil-Kunsill tal-Ewropa lejn in-negozjati ta’ konvenzjoni internazzjonali dwar il-ħarsien u l-promozzjoni tal-integrità tal-isport; jenfasizza li l-logħob mixtri mhux dejjem ikun relatat mal-imħatri, u li dan l-aspett mhux relatat mal-imħatri tal-logħob mixtri, li wkoll huwa ta’ problema għall-integrità tal-isport, jeħtieġ li jiġi indirizzat ukoll; jenfasizza l-ħtieġa għal kooperazzjoni msaħħa fil-livell tal-UE u dak globali fil-ġlieda kontra l-logħob mixtri; jistieden lill-Kummissjoni tkun hi li tmexxi l-ħolqien ta’ pjattaforma globali għall-iskambju tal-informazzjoni u l-aħjar prattiki u l-koordinazzjoni tal-prevenzjoni konġunta u l-azzjonijiet ta' infurzar bejn ir-regolaturi, l-organizzazzjonijiet sportivi, il-pulizija u l-awtoritajiet ġudizzjarji u l-operaturi tal-logħob tal-azzard;

56.

Iqis li politika konsistenti dwar sanzjonijiet kriminali hi essenzjali għal approċċ pan Ewropew li jirregola s-settur tal-logħob tal-azzard onlajn u, għal dan il-għan, iħeġġeġ lill-Istati Membri jiżguraw li l-manipulazzjoni frodulenti ta' riżultati biex jittieħed vantaġġ finanzjarju jew vantaġġ ieħor tiġi pprojbita billi kwalunkwe theddida għall-integrità ta' kompetizzjonijiet tiġi stabbilita bħala reat kriminali, inklużi dawk marbuta mal-operazzjonijiet tal-imħatri; iħeġġeġ lill-Kummissjoni tieħu azzjoni fil-livell tal-UE kontra logħob tal-azzard onlajn mhux regolat u ssostni l-ġlieda kontra l-logħob mixtri;

57.

Jirrikonoxxi li f'uħud mill-Istati Membri, l-introjtu mil-logħob tal-azzard u l-lotteriji jirrappreżentaw sors ta' dħul konsiderevoli li jista' jiġi kanalizzat lejn skopijiet karitatevoli u ta' benefiċċju pubbliku, xogħlijiet kulturali, sport popolari, it-tiġrijiet taż-żwiemel u s-settur ekwin; jenfasizza barra dan, is-sinifikat ta’ dan il-kontribut sostenibbli u r-rwol speċifiku li għandu jiġi rikonoxxut fid-diskussjonijiet fil-livell Ewropew; itenni għal darb'oħra l-pożizzjoni tiegħu li l-imħatri tal-isport huma forma ta' użu kummerċjali tal-kompetizzjonijiet sportivi; jirrakkomanda, filwaqt li jirrispetta bis-sħiħ il-kompetenza tal-Istati Membri f'din il-kwistjoni, li l-kompetizzjonijiet sportivi għandhom jitħarsu minn kull użu kummerċjali mhux awtorizzat, partikolarment billi jiġu rikonoxxuti d-drittijiet ta' proprjetà tal-organizzaturi tal-avveniment sportiv, mhux biss sabiex ikun żgurat dħul finanzjarju ġust għall-benefiċċju tal-livelli kollha ta' sport professjonali u dawk tad-dilettanti, iżda wkoll bħala mezz għat-tisħiħ tal-ġlieda kontra l-frodi fl-isport, partikolarment il-logħob mixtri;

58.

Jitlob iżjed kooperazzjoni fil-livell Ewropew, taħt il-koordinazzjoni tal-Kummissjoni, sabiex jiġu identifikati u pprojbiti l-operaturi tal-imħatri onlajn involuti f’attivitajiet illegali bħal, fost l-oħrajn, il-logħob mixtri jew l-imħatri fuq kompetizzjonijiet taż-żgħar li jinvolvu l-minorenni u jistenna li l-industrija tal-logħob tal-azzard tirrispetta din il-projbizzjoni permezz ta' awtoregolazzjoni;

59.

Jinkoraġġixxi lill-Istati Membri jqisu projbizzjoni tal-forom kollha ta' manipulazzjoni ta' parti mil-logħba, bħal-logħob tal-azzard fuq il-corner kicks, il-free kicks, it-throw-ins u l-karti sofor, peress li ntwera li dawn huma vulnerabbli ħafna għal-logħob mixtri;

60.

Jistieden lill-Kummissjoni tinstalla sistema Ewropea ta’ twissijiet għar-regolaturi tal-imħatri sabiex jiskambjaw l-informazzjoni malajr dwar l-avvenimenti sportivi mixtrijin;

61.

Jilqa’ l-proġetti edukattivi transnazzjonali sabiex jiġi miġġieled il-logħob mixtri fil-livell dinji;

62.

Jenfasizza l-fatt li l-atleti jeħtieġu mekkaniżmi ta' protezzjoni effettivi biex jopponu l-influwenzi li jikkorrompu, fosthom is-salvagwardja tal-integrità morali u fiżika tal-atleti, kundizzjonijiet tax-xogħol xierqa u s-salvagwardja tas-salarji jew ir-remunerazzjonijiet, inklużi projbizzjonijiet ta’ parteċipazzjoni f'livelli differenti tal-kompetizzjoni għall-organizzazzjonijiet sportivi li b’mod regolari ma jwettqux dawn l-obbligi lejn l-atleti tagħhom;

63.

Jenfasizza li allegazzjonijiet ta' logħob mixtri spiss jitressqu quddiem qrati pubbliċi kif ukoll dawk sportivi u li, taħt iż-żewġ proċeduri, għandhom jiġu rispettati l-istandards proċedurali minimi internazzjonali, kif stabbiliti fl-Artikolu 6 tal-Konvenzjoni Ewropea dwar id-Drittijiet tal-Bniedem;

64.

Jitlob għar-regolamentazzjoni stretta jew il-projbizzjoni, wara evalwazzjoni mwettqa fil-livell ta’ kull Stat Membru, ta’ forom perikolużi ta’ logħob tal-azzard;

65.

Jagħti istruzzjonijiet lill-President tiegħu biex jgħaddi din ir-riżoluzzjoni lill-Kunsill, lill-Kummissjoni, kif ukoll lill-gvernijiet u lill-parlamenti tal-Istati Membri.

9.3.2016   

MT

Il-Ġurnal Uffiċjali tal-Unjoni Ewropea

C 93/52

—

wara li kkunsidra l-Artikoli 2 u 3(3) tat-Trattat dwar l-Unjoni Ewropea,

—

wara li kkunsidra l-Artikoli 21(1) u 22 tal-Karta tad-Drittijiet Fundamentali,

—

wara li kkunsidra l-istudju EUROMOSAIC tal-Kummissjoni Ewropea li juri kif jisparixxu lingwi Ewropej minħabba li l-mekkaniżmi fis-seħħ ma jippermettux li jiġu salvagwardati,

—

wara li kkunsidra l-konvenzjoni tal-Unesco tas-17 ta’ Ottubru 2003 għas-salvagwardja tal-patrimonju kulturali immaterjali, li tinkludi t-tradizzjonijiet u l-forom ta' espressjoni orali, inkluża l-lingwa bħala mezz ta’ trażmissjoni tal-patrimonju kulturali immaterjali,

—

wara li kkunsidra l-Konvenzjoni tal-Unesco tal-20 ta’ Ottubru 2005 dwar il-Protezzjoni u l-Promozzjoni tad-Diversità tal-Espressjonijiet Kulturali,

—

wara li kkunsidra l-Atlas tal-Lingwi fil-Periklu madwar id-Dinja tal-Unesco,

—

wara li kkunsidra r-riżoluzzjoni tal-Kungress tal-Awtoritajiet Lokali u Reġjonali tal-Kunsill tal-Ewropa tat-18 ta’ Marzu 2010 bit-titolu “Il-lingwi minoritarji: vantaġġ għall-iżvilupp reġjonali” (301/2010) (1),

—

wara li kkunsidra r-Rapport 12423/2010, ir-Riżoluzzjoni 1769/2010 u r-Rakkomandazzjoni 1944/2010 tal-Kunsill tal-Ewropa,

—

wara li kkunsidra l-komunikazzjoni tal-Kummissjoni tat-18 ta’ Settembru 2008 bit-titolu “Il-multilingwiżmu: vantaġġ għall-Ewropa u impenn komuni” (COM(2008)0566),

—

wara li kkunsidra r-rakkomandazzjoni tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tat-18 ta' Diċembru 2006 dwar il-kompetenzi ewlenin għat-tagħlim tul il-ħajja (2),

—

wara li kkunsidra l-opinjoni tal-Kumitat tar-Reġjuni dwar il-ħarsien u l-iżvilupp tal-minoranzi lingwistiċi storiċi fil-qafas tat-Trattat ta’ Lisbona (3),

—

wara li kkunsidra r-riżoluzzjoni tal-Kunsill tal-21 ta’ Novembru 2008 dwar strateġija Ewropea għall-multilingwiżmu (4),

—

wara li kkunsidra l-Karta Ewropea għal-Lingwi Reġjonali jew Minoritarji tal-5 ta’ Novembru 1992 tal-Kunsill tal-Ewropa,

—

wara li kkunsidra d-Dikjarazzjoni Universali tad-Drittijiet Lingwistiċi (1996),

—

wara li kkunsidra l-Konvenzjoni Qafas għall-Ħarsien tal-Minoranzi Nazzjonali (1995),

—

wara li kkunsidra r-riżoluzzjoni tiegħu tal-14 ta’ Jannar 2004 dwar il-preservazzjoni u l-promozzjoni tad-diversità kulturali: ir-rwol tar-reġjuni Ewropej u tal-organizzazzjonijiet internazzjonali bħall-Unesco u l-Kunsill tal-Ewropa (5), u r-riżoluzzjoni tiegħu tal-4 ta’ Settembru 2003 dwar l-ilsna reġjonali u dawk inqas użati Ewropej – il-lingwi ta’ minoranzi fl-UE – fil-kuntest tat-tkabbir u d-diversità kulturali (6),

—

wara li kkunsidra r-riżoluzzjoni tiegħu tal-14 ta' Jannar 2003 dwar ir-rwol tal-awtoritajiet reġjonali u lokali fl-integrazzjoni Ewropea (7), li tagħmel referenza għad-diversità lingwistika fl-Ewropa,

—

wara li kkunsidra r-riżoluzzjoni tiegħu tal-24 ta’ Marzu 2009 dwar il-multilingwiżmu: vantaġġ għall-Ewropa u impenn komuni (8),

—

wara li kkunsidra r-riżoluzzjoni tiegħu tal-25 ta’ Settembru 2008 dwar il-Midja Komunitarja fl-Ewropa (9),

—

wara li kkunsidra l-Artikolu 48 tar-Regoli ta’ Proċedura tiegħu,

—

wara li kkunsidra r-rapport tal-Kumitat għall-Kultura u l-Edukazzjoni (A7-0239/2013),

A.

billi t-Trattat ta’ Lisbona jagħti spinta lill-objettiv tas-salvagwardja u l-promozzjoni tal-patrimonju kulturali u lingwistiku tal-Unjoni Ewropea fid-diversità kollha tagħha;

B.

billi din id-diversità lingwistika u kulturali hija waħda mill-prinċipji fundamentali tal-Unjoni Ewropea, kif imniżżel fl-Artikolu 22 tal-Karta tad-Drittijiet Fundamentali, li jistipula: 'L-Unjoni tirrispetta d-diversità kulturali, reliġjuża u lingwistika';

C.

billi d-diversità lingwistika hija dritt rikonoxxut taċ-ċittadini fl-Artikoli 21 u 22 tal-Karta tad-Drittijiet Fundamentali, li jfisser li l-preservazzjoni ta’ lingwa hija restrizzjoni u ksur tal-valuri fundamentali tal-Unjoni;

D.

billi l-lingwi li jinsabu fil-periklu ta’ estinzjoni għandhom jitqiesu bħala parti mill-patrimonju kulturali Ewropew, u ma jġorrux aspirazzjonijiet politiċi, etniċi jew territorjali;

E.

billi l-lingwi kollha fl-Ewropa huma ugwali f’termini ta’ valur u dinjità, jiffurmaw parti integrali mill-kulturi u ċ-ċivilizzazzjonijiet tagħha u jikkontribwixxu għall-arrikkiment tal-umanità;