“14   GĦAJNUNA TAL-ISTAT GĦAR-RIĊERKA U L-IŻVILUPP U L-INNOVAZZJONI

1   Introduzzjoni

1.1   L-Għanijiet tal-Għajnuna tal-Istat għar-Riċerka u l-Iżvilupp u l-Innovazzjoni

Il-promozzjoni tar-Riċerka u l-Iżvilupp u l-Innovazzjoni (minn hawn ’il quddiem: R&D&I – Research & Development & Innovation) huwa għan importanti u ta’ interess komuni fi ħdan iż-Żona Ekonomika Ewropea (1). L-Artikolu 163 tat-Trattat KE jistipula li ‘Il-Komunità għandha taħdem bil-għan li ssaħħaħ il-bażi xjentifiċi u teknoloġiċi tal-industrija tal-Komunità u tħeġġiha biex issir aktar kompetittiva fuq livell internazzjonali, waqt li tippromwovi l-attività ta’ riċerka meħtieġa …’. L-Artikoli 164 sa 173 tat-Trattat KE jiddeterminaw l-attivitajiet li għandhom jitwettqu f’dan ir-rigward u l-ambitu u l-implimentazzjoni tal-programm qafas multi-annwali.

L-Artikolu 78 tal-Ftehim ŻEE jipprovdi li l-Partijiet Kontraenti għandhom isaħħu u jwessgħu l-kooperazzjoni fil-qafas tal-attivitajiet Komunitarji fl-oqsma tar-riċerka u l-iżvilupp teknoloġiku. L-Artikolu 80 tal-Ftehim ŻEE jispeċifika ulterjorment li l-kooperazzjoni msemmija fl-Artikolu 78 tal-Ftehim ŻEE għandha tieħu l-forma ta’ parteċipazzjoni mill-Istati EFTA fil-programmi Qafas tal-KE, fi programmi speċifiċi, fi proġetti u f’azzjonijiet oħra. Finalment, il-Protokoll 31 tal-Ftehim ŻEE dwar il-kooperazzjoni f'oqsma speċifiċi ’l barra mill-erba’ libertajiet tipprovdi għall-parteċipazzjoni u l-kooperazzjoni tal-Istati EFTA fil-qasam tar-riċerka u l-iżvilupp teknoloġiku.

Meta ltaqa’ f’Barċellona f’Marzu 2002, il-Kunsill Ewropew adotta miri ċari għall-iżvilupp futur tal-infiq għar-riċerka. Qabel li l-infiq totali fuq ir-Riċerka u l-Iżvilupp (minn hawn ’il quddiem: R&D – Research & Development) u l-innovazzjoni fil-Komunità għandu jiżdied bl-għan li joqrob it-3 % tal-prodott gross domestiku sal-2010. Iċċara wkoll li żewġ terzi ta’ dan l-investiment ġdid għandhom jiġu mis-settur privat. Biex jintlaħqu dawn il-miri, l-investiment fir-riċerka għandu jikber b’medja ta’ 8 % kull sena, maqsuma bejn rata ta’ tkabbir ta’ 6 % għall-infiq pubbliku (2) u rata ta’ tkabbir annwali ta’ 9 % għall-investiment privat (3).

L-għan huwa li permezz tal-għajnuna tal-istat tissaħħaħ l-effiċjenza ekonomika (4) u b’hekk ikun hemm kontribut għat-tkabbir sostenibbli u għall-impjiegi. Għaldaqstant, l-għajnuna tal-istat għall-R&D&I għandha tkun kompatibbli jekk l-għajnuna tkun mistennija li twassal għal R&D&I addizzjonali u jekk it-tfixkil tal-kompetizzjoni ma jkunx meqjus bħala kuntrarju għall-interess komuni, li għall-għanijiet ta’ dan il-kapitolu l-Awtorità tidentifika mal-effiċjenza ekonomika. L-għan ta’ dan il-kapitolu huwa li jiżgura dan l-objettiv u, b’mod partikolari, li jagħmilha aktar faċli għall-Istati EFTA sabiex jimmiraw aħjar l-għajnuna għall-fallimenti rilevanti tas-suq (5).

L-Artikolu 61(1) tal-Ftehim ŻEE jistabbilixxi l-prinċipju li l-għajnuna tal-istat hija projbita. F’ċertu każi, madankollu, din l-għajnuna tista’ tkun kompatibbli mal-funzjoni tal-Ftehim ŻEE fuq il-bażi tal-Artikolu 61(2) u (3). L-għajnuna għall-R&D&I se tkun primarjament ġustifikata fuq il-bażi tal-Artikolu 61(3)(b) u 61(3)(c) tiegħu. F’dan il-kapitolu l-Awtorità tistabbilixxi regoli li hi se tapplika fil-valutazzjoni tal-għajnuna notifikata lilha, u b’hekk se teżerċita d-diskrezzjoni u ċ-ċertezza legali u t-trasparenza tagħha fit-teħid tad-deċiżjonijiet tagħha.

1.2   Il-politika tal-għajnuna tal-istat u l-R&D&I

Fil-kuntest tal-istrateġija ta’ Liżbona, il-livell ta’ R&D&I huwa meqjus bħala li m’huwiex ottimali għall-ekonomija fil-Komunità, u dan jimplika li żieda fil-livell ta’ R&D&I għandha twassal għal iktar tkabbir fil-Komunità. L-Awtorità, b’mod konformi mal-iżviluppi fil-Komunità, tqis li r-regoli eżistenti għall-għajnuna tal-istat għall-R&D jridu jiġu modernizzati u msaħħa biex jegħlbu din l-isfida.

L-ewwel nett, l-Awtorità, f’dan il-kapitolu, tespandi l-possibilitajiet eżistenti ta’ għajnuna għall-R&D għal attivitajiet ġodda li jappoġġjaw l-innovazzjoni. L-innovazzjoni hija marbuta ma’ proċess li jgħaqqad l-għarfien u t-teknoloġija mal-isfruttament tal-opportunitajiet tas-suq għal prodotti, servizzi u proċessi ta’ negozju ġodda jew imtejba meta mqabbla ma’ dawk li huma diġà disponibbli fis-suq komuni, u li jinkludu ċertu livell ta’ riskju. Għall-fini tar-regoli ta’ għajnuna tal-istat, l-Awtorità madankollu tqis li l-għajnuna tal-istat għall-innovazzjoni għandha tkun awtorizzata mhux fuq il-bażi ta’ definizzjoni astratta ta’ innovazzjoni iżda biss sal-livell li din għandha x’taqsam mal-attivitajiet preċiżi, li jindirizzaw b’mod ċar in-nuqqasijiet tas-suq li qed ifixklu l-innovazzjoni u li għalihom il-benefiċċji tal-għajnuna tal-istat aktarx se jkunu iktar importanti minn kwalunkwe ħsara possibbli għall-kompetizzjoni u l-kummerċ.

It-tieni, l-Awtorità għandha l-għan li tappoġġja amministrazzjoni aħjar tal-għajnuna tal-istat għall-R&D&I. Hemm pjanijiet imminenti għall-estensjoni tal-ambitu tal-eżenzjoni sħiħa għall-R&D, li hija preżentement limitata għal għajnuna lil intrapriżi żgħar u medji (minn hawn ’il quddiem: SMEs) (6). Regolament ġenerali futur ta’ eżenzjoni sħiħa (minn hawn ’il quddiem: BER) se jkopri l-miżuri l-inqas problematiċi ta’ għajnuna fil-qasam tal-R&D&I. Dan il-kapitolu se jkompli japplika għall-miżuri kollha notifikati lill-Awtorità kemm jekk il-miżura ma tkunx koperta mill-BER inkorporat fil-Ftehim ŻEE, kemm minħabba obligazzjoni fil-BER li l-għajnuna tkun notifikata b’mod individwali, jew minħabba li l-Istat EFTA jiddeċiedi li jinnotifika miżura li fil-prinċipju tkun setgħet ġiet eżentata taħt il-BER, kif ukoll għall-valutazzjoni ta’ kull għajnuna mhux notifikata.

It-tielet, sabiex l-iskrutinju tal-Awtorità jkun iktar fokalizzat, dan il-kapitolu jipprovdi għall-valutazzjoni ta’ miżuri li jaqgħu taħt l-ambitu tagħha, mhux biss regoli dwar il-kompatibilità ta’ ċerti miżuri ta’ għajnuna (it-Taqsima 5 ta’ hawn taħt) iżda wkoll, minħabba r-riskju li qed jiżdied ta’ ċertu miżuri ta’ għajnuna li qed jfixklu l-kompetizzjoni u l-kummerċ, ta’ elementi oħra li jikkonċernaw l-analiżi tal-effett tal-inċentiv u l-ħtieġa tal-għajnuna (it-Taqsima 6 ta’ hawn taħt) u ta’ metodoloġija addizzjonali li għandha tkun applikata f’każ ta’ valutazzjoni dettaljata (it-Taqsima 7 ta’ hawn taħt).

F’dan il-kuntest l-Awtorità tenfasizza li s-swieq kompetittivi għandhom fil-prinċipju, u waħedhom, iwasslu għall-iżjed riżultat effiċjenti f’termini ta’ R&D&I. Madankollu, dan jista’ ma jkunx dejjem il-każ fil-qasam tal-R&D&I u l-intervent tal-gvern jista’ mbagħad itejjeb ir-riżultat. L-intrapriżi jinvestu iktar fir-riċerka sal-livell li fih ikunu jistgħu jieħdu benefiċċji kummerċjali konkreti mir-riżultati u huma stess huma konxji tal-possibilitajiet li jagħmlu dan. Hemm ħafna raġunijiet għal-livelli baxxi ta’ R&D&I li huma parzjalment dovuti għal ostakli strutturali u parzjalment għall-preżenza ta’ fallimenti tas-suq. L-ostakli strutturali għandhom preferibbilment ikunu trattati b’miżuri strutturali (7), filwaqt li l-għajnuna tal-istat jista’ jkollha rwol biex tibbilanċja l-ineffiċjenzi dovuti għall-fallimenti tas-suq. Barra minn hekk, evidenza empirika turi li biex l-għajnuna tal-istat tkun effiċjenti għandha tkun akkumpanjata b’kondizzjonijiet ta’ qafas favorevoli, bħal sistemi adegwati ta’ drittijiet ta’ proprjetà intellettwali, ambjent kompetittiv b’regolamenti aċċessibbli ta’ riċerka u innovazzjoni u swieq finanzjarji li jipprovdu appoġġ.

Madankollu, l-għajnuna tal-istat tfixkel il-kompetizzjoni wkoll, u l-kompetizzjoni qawwija hija fl-istess ħin fattur kruċjali għat-tqanqil tal-investiment fl-R&D&I permezz tas-suq. Għaldaqstant, il-miżuri tal-għajnuna tal-istat għandhom ikunu mfassla b’attenzjoni kbira sabiex ikun limitat it-tfixkil. Inkella, l-għajnuna tal-istat tista’ ssir kontro-produċenti u tnaqqas il-livell ġenerali ta’ R&D&I u t-tkabbir ekonomiku.

L-ikbar problema relatata mal-għajnuna tal-R&D&I għall-intrapriżi hija dik li l-inċentivi dinamiċi ta’ intrapriżi rivali għall-investiment ikunu mfixkla u possibilment imnaqqsa. Meta intrapriża tirċievi għajnuna, din ġeneralment issaħħaħ il-pożizzjoni tagħha fis-suq u tnaqqas il-qligħ fuq l-investiment għal intrapriżi oħra. Meta t-tnaqqis ikun sinifikanti biżżejjed, huwa possibbli li r-rivali jnaqqsu mill-attività ta’ R&D&I tagħhom. Barra minn hekk, meta l-għajnuna tirriżulta f’soft budget constraint (il-finanzjament mill-ġdid ta’ intrapriżi li jkunu bit-telf) għall-benefiċjarju, din tista’ tnaqqas ukoll l-inċentiv għall-innovazzjoni fil-livell tal-benefiċjarju. Iktar minn hekk, l-għajnuna tista’ tappoġġja intrapriżi ineffiċjenti jew tippermetti lill-benefiċjarju li jsaħħaħ il-prattiċi esklużjonarji jew is-setgħa tas-suq.

1.3.   It-test tal-ibbilanċjar u l-applikazzjoni tiegħu għall-għajnuna għar-Riċerka u l-Iżvilupp u l-Innovazzjoni

1.3.1.   Il-Pjan ta’ Azzjoni dwar l-Għajnuna tal-Istat: inqas għajnuna u iktar immirata, it-test tal-ibbilanċjar għall-valutazzjoni tal-għajnuna

Fil-Pjan ta’ Azzjoni tagħha dwar l-Għajnuna tal-Istat (8), il-Kummissjoni ħabbret li ‘biex tikkontribwixxi bl-aħjar mod għall-Istrateġija ta’ Liżbona mnedija mill-ġdid għat-tkabbir u l-impjiegi, il-Kummissjoni, meta rilevanti, se ssaħħaħ l-approċċ ekonomiku tagħha għall-analiżi tal-għajnuna tal-Istat. Approċċ ekonomiku huwa strument biex l-għajnuna tal-Istat tkun iffukata u mmirata aħjar lejn l-għanijiet tal-Istrateġija ta’ Liżbona mnedija mill-ġdid’.

Fil-valutazzjoni ta’ jekk miżura ta’ għajnuna tistax titqies bħala kompatibbli mal-funzjoni tal-Ftehim ŻEE, l-Awtorità, filwaqt li tadotta l-istess metodu bħal dak tal-Kummissjoni, tibbilanċja l-impatt pożittiv ta’ miżura ta’ għajnuna fil-ksib ta’ għan ta’ interess komuni fil-konfront tal-effetti potenzjalment negattivi bħat-tfixkil tal-kummerċ u l-kompetizzjoni. Il-Pjan ta’ Azzjoni tal-Kummissjoni dwar l-Għajnuna tal-Istat, li jkompli jiżviluppa fuq il-prattika eżistenti, ifformalizza dan l-eżerċizzju ta’ bilanċ f’dak li qed jissejjaħ ‘test tal-ibbilanċjar’ (9). Dan jaħdem fi tliet stadji sabiex tittieħed deċiżjoni dwar l-approvazzjoni ta’ miżura ta’ għajnuna tal-istat; l-ewwel żewġ stadji huma li jkunu indirizzati l-effetti pożittivi ta’ għajnuna tal-istat u t-tielet wieħed huwa li jkunu indirizzati l-effetti negattivi u l-bilanċ li jirriżulta mill-effetti pożittivi u negattivi:

(1)	Il-miżura ta’ għajnuna hija mmirata biex tilħaq għan speċifikat tajjeb ta’ interess komuni (eż. it-tkabbir, l-impjiegi, il-koeżjoni, l-ambjent)?

(2)

L-għajnuna hija mfassla tajjeb biex twettaq l-għan ta’ interess komuni, jiġifieri l-għajnuna proposta tindirizza l-falliment tas-suq jew xi għan ieħor? (i) L-għajnuna tal-istat hija l-istrument ta’ politika xierqa? (ii) Hemm effett ta’ inċentiv, jiġifieri l-għajnuna se tbiddel l-imġiba tal-kumpaniji? (iii) Il-miżura ta’ għajnuna hija proporzjonali, jiġifieri l-istess bidla fl-imġiba tista’ tinkiseb b’inqas għajnuna?

(3)	It-tfixkil tal-kompetizzjoni u l-effett fuq il-kummerċ huma limitati, b’tali mod li l-bilanċ totali jkun pożittiv?

Dan it-test tal-ibbilanċjar huwa applikabbli għat-tfassil ta’ regoli ta’ għajnuna tal-istat kif ukoll għall-valutazzjoni tal-każijiet.

Għal regolament ta’ eżenzjoni sħiħa, l-għajnuna tal-istat tkun kompatibbli jekk il-kondizzjonijiet stabbiliti jkunu sodisfatti. L-istess japplika b’mod ġenerali għall-maġġoranza tal-każi indirizzati f’dan il-kapitolu.

Madankollu, għall-miżuri ta’ għajnuna individwali li jista’ jkollhom potenzjal għoli ta’ tfixkil dovut għal ammonti kbar ta’ għajnuna, l-Awtorità se tagħmel valutazzjoni ġenerali tal-effetti pożittivi u negattivi tal-għajnuna fuq il-bażi tal-prinċipju ta’ proporzjonalità.

1.3.2   L-għan ta’ interess komuni indirizzat minn dan il-kapitolu

Dan il-kapitolu jindirizza l-għan ta’ interess komuni li jippromwovi r-Riċerka u l-Iżvilupp u l-Innovazzjoni. Għandu l-iskop li jsaħħaħ l-effiċjenza ekonomika billi jittratta fallimenti speċifikati tajjeb tas-suq, li ma jippermettux lill-ekonomija fiż-ŻEE li tilħaq l-aħjar livell ta’ R&D&I.

Sabiex ikunu stabbiliti regoli li jiżguraw li l-miżuri tal-għajnuna jilħqu dan l-għan, huwa, l-ewwel nett, neċessarju li jkunu identifikati l-fallimenti tas-suq li jfixklu l-R&D&I. L-R&D&I jitwettaq permezz ta’ serje ta’ attvitajiet, li huma relatati ma’ numru ta’ swieq ta’ prodotti, u li jisfruttaw il-kapaċitajiet disponibbli ta’ R&D&I għall-iżvilupp ta’ prodotti (10) u proċessi ġodda jew imtejba f’dawn is-swieq ta’ prodotti, u li b’hekk irawmu t-tkabbir fl-ekonomija. Madankollu, minħabba l-kapaċitajiet disponibbli ta’ R&D&I, il-fallimenti tas-suq jistgħu jipprevjenu lis-suq milli jilħaq l-aħjar riżultat u jwasslu għal riżultat ineffiċjenti minħabba r-raġunijiet li ġejjin:

—

Esternalitajiet pożittivi/tixrid sekondarju ta’ għarfien: L-R&D&I ta’ spiss tiġġenera benefiċċji għas-soċjetà f’għamla ta’ tixrid sekondarju ta’ għarfien. Madankollu, meta jitħallew f'idejn is-suq, numru ta’ proġetti jista’ jkollhom rata ta’ qligħ mhux attraenti mill-perspettiva privata, anki jekk il-proġetti jkunu ta’ benefiċċju għas-soċjetà. Dan għaliex l-intrapriżi li jfittxu l-profitt ma jagħtux kas tal-effetti esterni tal-azzjonijiet tagħhom meta jiddeċiedu dwar kemm R&D&I għandhom iwettqu. B’konsegwenza ta’ dan xi proġetti ta’ interess komuni jistgħu ma jitwettqux jekk il-gvern ma jintervjenix,

—

Il-ġid pubbliku/tixrid sekondarju ta’ għarfien: Għall-ħolqien ta’ għarfien ġenerali, bħar-riċerka fundamentali, huwa impossibbli li wieħed ma jippermettix lill-oħrajn milli jużaw l-għarfien (ġid pubbliku), filwaqt li għarfien li jkun iktar speċifiku u relatat mal-produzzjoni jista’ jiġi protett, pereżempju permezz ta’ brevetti li jippermettu lill-inventur li jkollu qligħ ogħla fuq l-invenzjoni tiegħu. Sabiex tinstab il-politika adegwata biex issostni l-R&D&I, huwa importanti li ssir distinzjoni bejn il-ħolqien ta’ għarfien ġenerali u l-għarfien li jista’ jiġi protett. L-intrapriżi għandhom it-tendenza li jużaw liberament l-għarfien ġenerali maħluq minn oħrajn, u dan iwassal biex l-intrapriżi ma jkunux imħeġġa biex joħolqu l-għarfien huma stess. Fil-fatt, is-suq jista’ ma jkunx biss ineffiċjenti iżda totalment assenti. Kieku kellu jiġi prodott aktar għarfien ġenerali, is-soċjetà kollha tkun tista’ tibbenefika mit-tixrid sekondarju ta’ għarfien fi ħdan l-ekonomija. Għal dan il-għan, il-gvernijiet jista’ jkollhom jappoġġjaw il-ħolqien ta’ għarfien min-naħa tal-intrapriżi. Fil-każ tar-riċerka fundamentali, huma jista’ jkollhom iħallsu b’mod sħiħ għall-isforzi tal-kumpaniji għat-twettiq tar-riċerka fundamentali,

—

Informazzjoni mhux perfetta jew asimmetrika: L-R&D&I huma karatterizzati minn livell għoli ta’ riskju u nuqqas ta’ ċertezza. Minħabba informazzjoni mhux perfetta u/jew asimmetrika, l-investituri privati jistgħu ma jkunux imħeġġa biex jiffinanzjaw proġetti ta’ valur; ħaddiema bi kwalifiki għoljin jistgħu ma jkunux konxji tal-possibilitajiet ta’ reklutaġġ f’intrapriżi innovattivi. B’riżultat ta’ dan, l-allokazzjoni ta’ riżorsi umani u riżorsi finanzjarji tista’ ma tkunx adegwata f’dawn is-swieq u xi proġetti ta’ valur għall-ekonomija jistgħu ma jitwettqux,

—

Nuqqas ta’ koordinament u ta’ netwerk: Il-ħila tal-intrapriżi li jikkoordinaw flimkien jew li għall-inqas jinteraġixxu, u konsegwentement iwettqu l-R&D&I tista’ tiġi mfixkla. Jistgħu jinqalgħu xi problemi għal diversi raġunijiet, li jinkludu d-diffikultajiet fil-koordinament tal-R&D u biex jinstabu l-imsieħba adegwati.

1.3.3   L-istrument xieraq

Huwa importanti li wieħed jiftakar li jista’ jkun hemm strumenti oħra, u aħjar, biex jiżdied il-livell ta’ R&D&I fl-ekonomija, pereżempju ir-regolamentazzjoni, iż-żieda fil-fondi tal-universitajiet u miżuri ġenerali ta’ taxxa favur l-R&D&I (11). L-adegwatezza ta’ strument ta’ politika f’sitwazzjoni partikolari tkun normalment relatata mar-raġunijiet ewlenin tal-problema. It-tnaqqis tal-ostakli għas-suq jista’ jkun aktar adegwat mill-għajnuna tal-istat biex jitratta d-diffikultà ta’ imsieħeb ġdid għar-riżultati xierqa ta’ R&D&I. Iż-żieda fl-investiment fl-universitajiet tista’ tkun aktar xierqa biex titratta n-nuqqas ta’ ħaddiema kwalifikati fl-R&D&I milli l-għoti ta’ għajnuna tal-istat għal proġetti ta’ R&D&I. L-Istati tal-EFTA għandhom għalhekk jagħżlu l-għajnuna tal-istat meta din tkun l-istrument xieraq fuq il-bażi tal-problema li jkunu qed jipprovaw jindirizzaw. Dan ifisser li huwa neċessarju li jkun identifikat b’mod ċar il-falliment tas-suq li huma jkunu jixtiequ jindirizzaw bl-għajnuna tal-istat.

1.3.4   L-effett tal-inċentiv u l-ħtieġa ta’ għajnuna

L-għajnuna tal-istat għall-R&D&I għandha twassal biex min jirċievi l-għajnuna jibdel l-imġiba tiegħu b’tali mod li jżid il-livell ta’ attività ta’ R&D&I u ta’ proġetti ta’ R&D&I tiegħu jew ta’ attivitajiet li kieku ma kinux jitwettqu, jew kienu jitwettqu b’mod iktar limitat. L-Awtorità tqis li b’riżultat tal-għajnuna, l-attività tal-R&D&I għandha tiżdied fil-kobor, fl-ambitu, fl-ammont li jintnefaq jew fil-veloċità. L-effett tal-inċentiv huwa identifikat bl-analiżi kontra-fattwali, bit-tqabbil tal-livelli ta’ attività maħsuba bl-għajnuna u mingħajr għajnuna. L-Istati EFTA għandhom juru b’mod ċar kif beħsiebhom jiżguraw li l-effett tal-inċentiv ikun preżenti.

1.3.5   Il-proporzjonalità tal-għajnuna

L-għajnuna titqies bħala proporzjonali biss jekk l-istess riżultat ma jkunx jista’ jintlaħaq b’miżura ta’ għajnuna li tkun ta’ inqas tfixkil. B’mod partikolari, l-ammont u l-intensità tal-għajnuna għandhom ikunu limitati għall-minimu meħtieġ sabiex titwettaq l-attività ta’ R&D&I mgħejjuna.

1.3.6   L-effetti negattivi tal-għajnuna għall-R&D&I għandhom ikunu limitati b’tali mod li l-bilanċ totali jkun pożittiv

It-tfixkil possibbli tal-kompetizzjoni li jirriżulta mill-għajnuna tal-istat għall-R&D&I jista’ jiġi kategorizzat bħala:

—	li jfixkel l-inċentivi dinamiċi tal-intrapriżi u jaqlagħhom ’il barra,

—	li jappoġġja l-produzzjoni ineffiċjenti,

—	il-prattiċi li jeskludu u t-tisħiħ tas-setgħa tas-suq,

—	l-effetti fuq il-lokalizzazzjoni tal-attivitajiet ekonomiċi madwar l-Istati taż-ŻEE,

—	l-effetti fuq il-flussi tal-kummerċ fi ħdan is-suq intern.

L-effetti negattivi huma normalment ogħla għal ammonti ogħla ta’ għajnuna u għal għajnuna mogħtija lil attivitajiet li jixbhu l-kummerċ tal-prodott jew tas-servizz. Għaldaqstant l-intensitajiet tal-għajnuna normalment ikunu inqas fir-rigward ta’ attivitajiet relatati mal-iżvilupp u l-innovazzjoni milli għal attivitajiet relatati mar-riċerka. Barra minn hekk, fid-definizzjoni tal-ispejjeż eliġibbli huwa importanti li jkun żgurat li l-ispejjeż li jistgħu jitqiesu bħala li jkopru attivitajiet ta’ rutina tal-kumpanija ma jkunux eliġibbli għall-għajnuna. Aktar minn hekk, il-karatteristiċi tal-benefiċjarji u s-swieq relevanti jinfluwenzaw il-livell tat-tfixkil. Dawn l-aspetti se jkunu kkunsidrati f’aktar dettall għall-każijiet li ssirilhom valutazzjoni dettaljata.

1.4.   L-implimentazzjoni tat-test tal-ibbilanċjar: il-preżunzjonijiet legali u l-ħtieġa ta’ valutazzjoni aktar speċifika

Dan il-kapitolu se jintuża għall-valutazzjoni tal-għajnuna għar-riċerka u l-iżvilupp u l-innovazzjoni li tkun notifikata lill-Awtorità. Il-valutazzjoni ta’ kompatibilità tal-Awtorità se titwettaq fuq il-bażi tat-test tal-ibbilanċjar ippreżentat fit-Taqsima 1. B’konsegwenza ta’ dan, miżura se tkun approvata biss jekk, wara konsiderazzjoni ta’ kull element fit-test tal-ibbilanċjar, din twassal għal valutazzjoni li tkun pożittiva b’mod ġenerali. Madankollu, il-valutazzjoni tal-Awtorità tista’ tvarja fil-mod li fih titwettaq din il-valutazzjoni, peress li r-riskji għall-kompetizzjoni u l-kummerċ assoċjati ma’ ċertu tipi ta’ miżuri jistgħu ivarjaw f’kull każ. Mingħajr preġudizzju għall-Artikoli 4 sa 7 fil-Parti II tal-Protokoll 3 tal-Ftehim bejn l-Istati EFTA dwar it-Twaqqif ta’ Awtorità ta’ Sorveljanza u Qorti tal-Ġustizzja (12), l-Awtorità tapplika preżunzjonijiet legali differenti skont it-tip ta’ miżura ta’ għajnuna tal-istat notifikata.

Kull għajnuna notifikata se tiġi l-ewwel valutata taħt id-dispożizzjonijiet tat-Taqsima 5. F’dik it-taqsima, l-Awtorità identifikat serje ta’ miżuri li għalihom a priori tqis li għajnuna tal-istat mmirata għal dawn il-miżuri se tindirizza falliment speċifiku tas-suq li jfixkel l-R&D&I. Barra minn hekk, l-Awtorità elaborat serje ta’ kondizzjonijiet u parametri li għandhom l-għan li jiżguraw li għajnuna tal-istat immirata għal dawn il-miżuri effettivament tippreżenta effett ta’ inċentiv, hija proporzjonata u għandha impatt negattiv limitat fuq il-kompetizzjoni u l-kummerċ. It-Taqsima 5 għalhekk tinkludi parametri fir-rigward tal-attività mgħejjuna, l-intensitajiet tal-għajnuna u l-kondizzjonijiet marbuta mal-kompatibilità. Bħala prinċipju, il-miżuri li jissodisfaw il-kriterji speċifikati fit-Taqsima 5 biss huma eliġibbli għall-kompatibilità taħt l-Artikolu 61(3)(c) tal-Ftehim ŻEE fuq il-bażi ta’ dan il-kapitolu.

Fit-Taqsima 6, l-Awtorità tippreżenta b’mod aktar speċifiku kif se tivvaluta l-ħtieġa u l-effett tal-inċentiv tal-għajnuna.

Fit-Taqsima 7, l-Awtorità tippreżenta b’mod aktar speċifiku f’liema każi u kif se twettaq valutazzjoni dettaljata.

Dan jirriżulta f’livelli differenti ta’ valutazzjoni li huma deskritti f’aktar dettall hawn taħt. Għall-ewwel livell, l-Awtorità tqis li fil-prinċipju huwa biżżejjed li l-miżuri konċernati jkunu skont il-kondizzjonijiet deskritti fit-Taqsima 5, kemm-il darba jkunu sodisfatti l-kondizzjonijiet tat-Taqsima 6 li jippreżumu l-effett tal-inċentiv. Għall-miżuri l-oħra kollha, l-Awtorità tqis li huwa meħtieġ skrutinju addizzjonali, minħabba r-riskji ogħla għall-kompetizzjoni u l-kummerċ dovuti għall-attività, l-ammont tal-għajnuna jew it-tip ta’ benefiċjarju. L-iskrutinju addizzjonali ġeneralment se jkun jikkonsisti f’analiżi fattwali ulterjuri u aktar dettaljata tal-każ skont id-dispożizzjonijiet stabbiliti fit-Taqsima 6 fir-rigward tal-ħtieġa u l-effett tal-inċentiv jew fit-Taqsima 7 fir-rigward tal-valutazzjoni għal għajnuna li teċċedi l-limitu stabbilit fit-Taqsima 7.1 ta' dan il-kapitolu. Bħala riżultat ta' dan l-iskrutinju addizzjonali, l-Awtorità tista’ tapprova l-għajnuna, tiddikjara li hija inkompatibbli mal-funzjonament tal-Ftehim taż-ŻEE jew tiddikjara li hija kompatibbli mal-funzjonament tal-Ftehim taż-ŻEE soġġetta għal ċertu kondizzjonijiet.

L-ewwel nett, l-Awtorità tqis li għal ċertu miżuri ta’ għajnuna, it-twettiq tad-dispożizzjonijiet stabbiliti fit-Taqsimiet 5 u 6 normalment għandu jkun biżżejjed biex jiżgura l-kompatibilità, peress li wieħed jippreżumi li għal tali miżura r-riżultat tal-applikazzjoni tat-test tal-ibbilanċjar se jkun pożittiv. Jekk miżura tidħolx taħt din il-kategorija jiddependi mit-tip ta’ benefiċjarju, l-attività mgħejjuna u l-ammont ta’ għajnuna mogħtija. L-Awtorità tqis li l-miżuri li ġejjin se jkunu dikjarati bħala kompatibbli fuq il-bażi tat-Taqsimiet 5 u 6 jekk (i) jissodisfaw il-kondizzjonijiet u l-parametri kollha msemmija fit-Taqsima 5 u (ii) l-għajnuna tingħata biss wara li tkun saret l-applikazzjoni għall-għajnuna lill-awtoritajiet nazzjonali:

—	għajnuna tal-proġett u studji dwar il-fattibilità fejn il-benefiċjarju tal-għajnuna jkun SME u fejn l-ammont tal-għajnuna jkun inqas minn 7,5 miljun EUR għal kull SME għal proġett (l-għajnuna tal-proġett flimkien mal-għajnuna għall-istudju dwar il-fattibilità),

—	għajnuna għall-ispejjeż tad-drittijiet ta’ proprjetà industrijali għall-SMEs,

—	għajnuna għal intrapriżi ġodda u innovattivi,

—	għajnuna għal servizzi ta’ konsulenza ta’ innovazzjoni; għajnuna għal servizzi ta’ appoġġ ta’ innovazzjoni,

—	għajnuna għas-self ta’ ħaddiema kwalifikati ħafna.

Għall-miżuri elenkati hawn fuq, it-Taqsima 6 tagħmilha ċara li l-effett tal-inċentiv huwa mistenni li jkun preżenti jekk tkun sodisfatta l-kondizzjoni msemmija fil-punt (ii) ta’ hawn fuq.

It-tieni, għal għajnuna notifikata li tkun taħt il-livelli stabbiliti fit-Taqsima 7.1 ta’ dan il-kapitolu, l-iskrutinju addizzjonali jikkonsisti f’dimostrazzjoni tal-effett tal-inċentiv u l-ħtieġa kif stabbilit fit-Taqsima 6. Miżuri bħal dawn għalhekk se jkunu dikjarati bħala kompatibbli fuq il-bażi tat-Taqsima 5 u t-Taqsima 6 biss jekk (i) jissodisfaw il-kondizzjonijiet u l-parametri kollha msemmija fit-Taqsima 5 u (ii) l-effett tal-inċentiv u l-ħtieġa jkun ġie dimostrat skont it-Taqsima 6.

It-tielet, għal għajnuna notifikata li tkun ’il fuq mil-livelli stabbiliti fit-Taqsima 7.1 ta’ dan il-kapitolu, l-iskrutinju addizzjonali jikkonsisti f’valutazzjoni dettaljata skont it-Taqsima 7. Dawn il-miżuri għalhekk se jkunu dikjarati bħala kompatibbli fuq il-bażi tat-Taqsimiet 5, 6 u 7 biss jekk (i) jissodisfaw il-kondizzjonijiet u l-parametri kollha msemmija fit-Taqsima 5 u (ii) it-test tal-ibbilanċjar imsemmi fit-Taqsima 7 jirriżulta f’valutazzjoni ġeneralment pożittiva.

1.5.   Ir-raġuni għal miżuri speċifiċi koperti minn dan il-kapitolu

Fl-applikazzjoni ta’ dawn il-kriterji għall-R&D&I, l-Awtorità identifikat serje ta’ miżuri li għalihom l-għajnuna tal-istat tista’, taħt kondizzjonijiet speċifiċi, tkun kompatibbli mal-Artikolu 61(3)(c) tal-Ftehim ŻEE.

—

L-għajnuna għal proġetti li jkopru riċerka fundamentali u industrijali u żvilupp sperimentali hija mmirata b’mod partikolari għall-falliment tas-suq relatat mal-estarnalitajiet pożittivi (tixrid sekondarju ta’ għarfien), inkluż il-ġid pubbliku. L-Awtorità tqis li huwa utli li jinżammu kategoriji differenti ta’ attivitajiet ta’ R&D&I irrispettivament mill-fatt li l-attivitajiet jistgħu jsegwu mudell interattiv ta’ innovazzjoni pjuttost milli mudell lineari. Intensitajiet differenti ta’ għajnuna jirriflettu qies differenti ta’ fallimenti tas-suq u jirriflettu kemm l-attività tkun qrib il-kummerċ. Barra minn hekk, meta mqabbla mar-regoli preċedenti ta’ għajnuna tal-istat f’dan il-qasam, ċertu attivitajiet ta’ innovazzjoni ġew inklużi fl-iżvilupp sperimentali. Iktar minn hekk, is-sistema tal-bonus ġiet semplifikata. Minħabba l-implikazzjonijiet li mistennija jikbru tal-fallimenti tas-suq u ż-żieda mistennija fl-esternalitajiet pożittivi, il-bonuses jidhru ġustifikati għall-SMEs, għall-kollaborazzjoni mill-SMEs u l-kollaborazzjoni magħhom, il-kollaborazzjoni bejn il-fruntieri kif ukoll għall-isħubiji bejn il-pubbliku u l-privat (kollaborazzjonijiet ta’ intrapriżi ma’ organizzazzjonijiet ta’ riċerka pubblika).

—

L-għajnuna għal studji tekniċi ta’ fattibilità relatati ma’ proġetti ta’ R&D&I għandha l-għan li tegħleb il-falliment tas-suq marbut mal-informazzjoni mhux perfetta jew asimmetrika. Dawn l-istudji huma meqjusa bħala aktar imbiegħda mis-suq milli l-proġett innifsu, u għalhekk intensitajiet relattivament għolja ta’ għajnuna jistgħu jiġu aċċettati.

—

L-għajnuna għal spejjeż tad-drittijiet ta’ proprjetà industrijali għall-SMEs hija mmirata għall-falliment tas-suq relatat mal-esternalitajiet pożittivi (tixrid sekondarju ta’ għarfien). L-għan huwa li jiżdiedu l-possibilitajiet għall-SMEs biex dawn jiksbu qligħ suffiċjentement xieraq, u li b’hekk jagħtihom inċentiv akbar biex iwettqu l-R&D&I.

—

L-għajnuna għal intrapriżi ġodda u innovattivi ġiet introdotta biex titratta l-fallimenti tas-suq marbuta mal-informazzjoni mhux perfetta u asimmetrika, li jfixklu lil dawn l-intrapriżi b’mod partikolarment qawwi billi jfixklu l-kapaċità tagħhom li jirċievu fondi xierqa għal riskji kummerċjali innovattivi.

—

L-għajnuna għall-innovazzjoni tal-proċess u l-innovazzjoni organizzattiva fis-servizzi hija mmirata għall-fallimenti tas-suq marbuta mal-informazzjoni mhux perfetta u l-esternalitajiet pożittivi. Hija maħsuba biex titratta l-problema li l-innovazzjoni fl-attivijitajiet tas-servizzi tista’ ma tidħolx taħt il-kategoriji ta’ R&D. L-innovazzjoni fl-attivitajiet tas-servizzi normalment tirriżulta minn interazzjonijiet mal-klijenti u l-konfrontazzjoni mas-suq, iktar milli mill-isfruttament u l-użu ta’ għarfien xjentifiku, teknoloġiku jew kummerċjali eżistenti. Barra minn hekk, l-innovazzjoni fl-attivitajiet tas-servizzi għandha t-tendenza li tkun ibbażata fuq organizzazzjoni u proċessi ġodda aktar milli fuq l-iżvilupp teknoloġiku. F’dak is-sens, l-innovazzjoni tal-proċess u l-innovazzjoni organizzattiva fis-servizzi m’hix koperta b’mod xieraq mill-għajnuna tal-proġett R&D u teħtieġ miżura ta’ għajnuna addizzjonali u speċifika biex tindirizza l-fallimenti tas-suq li jfixkluha.

—

L-għajnuna għal servizzi ta’ konsulenza u servizzi ta’ appoġġ ta’ innovazzjoni, provduti mill-intermedjarji tal-innovazzjoni, hija mmirata għall-fallimenti tas-suq marbuta ma’ tixrid mhux suffiċjenti ta’ informazzjoni, esternalitajiet u nuqqas ta’ koordinament. L-għajnuna tal-istat hija s-soluzzjoni xierqa biex tibdel l-inċentivi għall-SMEs biex jixtru servizzi bħal dawn u biex iżidu l-provvista u d-domanda tas-servizzi provduti mill-intermedjarji tal-innovazzjoni.

—

L-għajnuna għas-self ta’ ħaddiema kwalifikati ħafna tindirizza l-falliment tas-suq marbut ma’ informazzjoni mhux perfetta fis-suq tax-xogħol fiż-ŻEE. Il-ħaddiema kwalifikati ħafna fiż-ŻEE aktarx li jiġu reklutati minn intrapriżi kbar għaliex dawn għandhom it-tendenza li jaħsbu li intrapriżi kbar joffru kondizzjonijiet ta’ xogħol li jkunu aħjar, iktar fiż-żgur u karrieri aktar attraenti. Min-naħa l-oħra, l-SMEs ikunu jistgħu jibbenefikaw mit-trasferiment ta’ għarfien importanti u minn żieda fil-kapaċitajiet ta’ innovazzjoni, kieku jkunu jistgħu jirreklutaw ħaddiema kwalifikati ħafna biex iwettqu l-attivitajiet ta’ R&D&I. Il-ħolqien ta’ pontijiet bejn intrapriżi kbar jew universitajiet u l-SMEs jista’ wkoll jikkontribwixxi biex jindirizza l-koordinament tal-fallimenti tas-suq u jappoġġja l-għaqda fi gruppi.

—

L-għajnuna għall-gruppi ta’ innovazzjoni għandha l-għan li tindirizza l-fallimenti tas-suq marbuta mal-problemi ta’ koordinament li jfixklu l-iżvilupp tal-gruppi, jew li jillimitaw l-interazzjoni u l-fluss tal-għarfien fi ħdan il-gruppi. L-għajnuna tal-istat tista’ tikkontribwixxi f’żewġ modi għal din il-problema: l-ewwel, billi tappoġġja l-investiment f’infrastrutturi miftuħa jew maqsuma għall-gruppi ta’ innovazzjoni, u t-tieni billi tapppoġġja t-tqanqil tal-gruppi sabiex tissaħħaħ il-kollaborazzjoni, in-netwerking u t-tagħlim.

2.   L-ambitu tal-applikazzjoni u d-definizzjonijiet

2.1.   L-ambitu tal-applikazzjoni ta’ dan il-kapitolu

Skont il-prinċipji ġenerali tal-Ftehim ŻEE, l-għajnuna tal-istat ma tistax tiġi approvata jekk il-miżura tal-għajnuna tkun diskriminatorja b’livell li ma jkunx ġustifikat mill-karatteristika tal-għajnuna tal-istat tagħha. Fir-rigward tal-R&D&I, għandu jkun partikolarment enfasizzat li l-Awtorità mhux se tapprova miżura ta’ għajnuna li teskludi l-possibilità ta’ sfruttament tar-riżultati ta’ R&D&I fi Stati oħra taż-ŻEE.

L-awtoritajiet pubbliċi jistgħu jikkommissjonaw l-R&D mill-kumpaniji jew jixtru r-riżultati ta’ R&D mingħandhom. Jekk dan l-R&D ma jinkisibx bil-prezz tas-suq, dan normalment għandu jinvolvi għajnuna tal-istat fi ħdan it-tifsira tal-Artikolu 61(1) tal-Ftehim ŻEE. Jekk, min-naħa l-oħra, dawn il-kuntratti jingħataw skont il-kondizzjonijiet tas-suq, li indikazzjoni tagħhom jista’ jkun il-fatt li tkun twettqet proċedura ta’ offerta skont id-direttivi applikabbli dwar l-akkwist pubbliku, b’mod partikolari d-Direttiva 2004/17/KE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tal-31 ta’ Marzu 2004 li tikkoordina l-proċeduri ta' akkwisti ta' entitajiet li joperaw fis-setturi tas-servizzi tal-ilma, l-enerġija, t-trasport u postali (13), inkluża fil-Ftehim ŻEE permezz tal-Anness XVI punt 4 bid-deċiżjoni tal-Kumitat Konġunt ŻEE Nru 68/2006 (ĠU Nru L 245, 7.9.2006, p. 22 u s-Suppliment ŻEE Nru 44, 7.9.2006, p. 18), u d-Direttiva 2004/18/KE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tal-31 ta’ Marzu 2004 fuq kordinazzjoni ta' proċeduri għall-għoti ta' kuntratti għal xogħlijiet pubbliċi, kuntratti għal provvisti pubbliċi u kuntratti għal servizzi pubbliċi (14), inkluża fil-Ftehim ŻEE permezz tal-Anness XVI punt 2 bid-deċiżjoni tal-Kumitat Konġunt ŻEE Nru 68/2006 (ĠU Nru L 245, 7.9.2006, p. 22 u s-Suppliment ŻEE Nru 44, 7.9.2006, p. 18), l-Awtorità normalment se tqis li ma tkun involuta ebda għajnuna tal-istat fi ħdan it-tifsira tal-Artikolu 61(1) tal-Ftehim ŻEE.

Dan il-kapitolu japplika għal għajnuna li tappoġġja r-riċerka u l-iżvilupp u l-innovazzjoni fis-setturi kollha regolati mill-Ftehim ŻEE. Japplika wkoll għal dawk is-setturi li huma suġġetti għal regoli speċifiċi dwar l-għajnuna tal-istat, jekk kemm-il darba dawn ir-regoli ma jipprovdux mod ieħor.

Dan il-kapitolu japplika għal għajnuna tal-istat għall-R&D&I fil-qasam ambjentali (15), peress li hemm ħafna sinerġiji x’wieħed jisfrutta bejn l-innovazzjoni għall-kwalità u r-rendiment u l-innovazzjoni għall-aħjar użu ta’ enerġija, skart u sigurtà.

Wara d-dħul fis-seħħ tar-Regolament tal-Kummissjoni (KE) Nru 364/2004 tal-25 ta’ Frar 2004 li jemenda r-Regolament (KE) Nru 70/2001 fir-rigward tal-estensjoni tal-applikabilità tiegħu illi jinkludi l-għajnuna għar-riċerka u l-iżvilupp (16), inkluż fil-Ftehim ŻEE permezz tal-Anness XV, punt 1.f bid-deċiżjoni tal-Kumitat Konġunt ŻEE Nru131/2004 (ĠU Nru L 64, 10.3.2005, p.67 u s-Suppliment ŻEE Nru 12, 10.3.2005, p.49), l-għajnuna għar-riċerka u l-iżvilupp għall-SMEs hija eżentata mir-rekwiżit tan-notifikazzjoni taħt il-kondizzjonijiet stipulati fir-Regolament tal-Kummissjoni (KE) Nru 70/2001 tat-12 ta’ Jannar 2001 dwar l-applikazzjoni tal-Artikoli 87 u 88 tat-Trattat tal-KE għall-għajnuna tal-Istat lill-impriżi żgħar u ta’ daqs medju (17), inkluż fil-Ftehim ŻEE permezz tal-Anness XV, punt 1.f. Madankollu l-Istati EFTA jibqgħu liberi li jinnotifikaw tali għajnuna. Jekk jiddeċiedu li jagħmlu hekk, dan il-kapitolu se jkompli jintuża għall-valutazzjoni ta’ għajnuna tali notifikata.

Filwaqt li l-ispejjeż għall-ħaddiema huma eliġibbli f’ħafna mill-miżuri koperti minn dan il-kapitolu u li ġiet introdotta miżura fuq l-għajnuna għas-self ta’ ħaddiema kwalifikati ħafna, l-għajnuna għall-impjiegi ġenerali u għat-taħriġ għar-riċerkaturi għadhom jaqgħu taħt l-istrumenti speċifiċi ta’ għajnuna tal-istat għall-għajnuna tal-impjiegi u t-taħriġ, preżentement ir-Regolament tal-Kummissjoni (KE) Nru 68/2001 tat-12 ta’ Jannar 2001 dwar it-tħaddim tal-Artikoli 87 u 88 tat-Trattat tal-UE dwar l-għajnuna għat-taħriġ (18), inkluż fil-Ftehim ŻEE permezz tal-Anness XV punt 1.d bid-deċiżjoni tal-Kumitat Konġunt ŻEE Nru 88/2002 (ĠU L 266, 3.10.2002, p.37 u s-Suppliment ŻEE Nru 49, 3.10.2002, p.13), u r-Regolament tal-Kummissjoni (KE) Nru 2204/2002 tat-12 ta’ Diċembru 2002 dwar l-applikazzjoni tal-Artikoli 87 u 88 tat-Trattat KE dwar għajnuna mill-Istat għax-xogħol (19), inkluż fil-Ftehim ŻEE permezz tal-Anness XV punt 1.g bid-deċiżjoni tal-Kumitat Konġunt Nru 83/2003.

L-għajnuna għar-riċerka u l-iżvilupp u l-innovazzjoni għal intrapriżi f’diffikultà fi ħdan it-tifsira tal-Kapitolu 16 tal-Linji ta’ Gwida dwar l-Għajnuna tal-Istat, Għajnuna għas-Salvataġġ u r-Ristrutturar ta’ kumpaniji f’diffikultà (20) hija eskluża mill-ambitu ta’ dan il-kapitolu.

2.2.   Id-definizzjonijiet

Għall-fini ta’ dan il-kapitolu, id-definizzjonijiet li ġejjin japplikaw:

(a)	‘intrapriżi żgħar u medji’, jew “SMEs”, ‘intrapriżi żgħar’ u ‘intrapriżi ta’ daqs medju’ jfissru intrapriżi tali bħat-tifsira tar-Regolament (KE) Nru 70/2001, inkluż fil-Ftehim ŻEE permezz tal-Anness XV punt 1.f, jew ta’ kwalunkwe att li jieħu post dak l-att;

(b)	‘intrapriżi kbar’ tfisser intrapriżi li ma jidħlux taħt id-definizzjoni ta’ intrapriżi żgħar u ta’ daqs medju;

(c)

‘intensità tal-għajnuna’ tfisser l-ammont totali ta’ għajnuna espress bħala persentaġġ tal-ispejjeż eliġibbli tal-proġett. Il-figuri kollha użati għandhom jittieħdu qabel kwalunkwe tnaqqis ta’ taxxa jew ħlas ieħor. Fejn l-għajnuna tingħata f’forma oħra li m’hix konċessjoni, l-ammont tal-għajnuna għandu jkun l-ekwivalenti għall-konċessjoni tal-għajnuna. L-għajnuna li titħallas f’diversi rati għandha titnaqqas għall-valur tagħha fil-mument tal-konċessjoni. Ir-rata ta’ interess li għandha tintuża għall-għanijiet ta’ tnaqqis u għall-kalkolu tal-ammont tal-għajnuna f’self b’imgħax baxx għandha tkun ir-rata ta’ referenza applikabbli fiż-żmien tal-konċessjoni. L-intensità tal-għajnuna hija kalkolata għal kull benefiċjarju;

(d)

‘organizzazzjoni ta’ riċerka’ tfisser entità, bħal università jew istitut ta’ riċerka, irrispettivament mill-istat legali tiegħu (organizzat taħt liġi pubblika jew privata) jew mill-mod ta’ finanzjar, li l-għan ewlieni tiegħu huwa li jwettaq riċerka fundamentali, riċerka industrijali jew żvilupp sperimentali u li jxerred ir-riżultati tagħhom permezz tat-tagħlim, tal-pubblikazzjonijiet jew tat-trasferiment tat-teknoloġija; il-qligħ kollu jkun investit mill-ġdid f’dawn l-attivitajiet, fit-tixrid tar-riżultati tagħhom jew fit-tagħlim; l-intrapriżi li jistgħu jeżerċitaw influwenza fuq tali entità, permezz, pereżempju, ta’ partijiet interessati jew membri, m’għandu jkollhom l-ebda aċċess preferenzjali għall-kapaċitajiet ta’ riċerka ta’ tali entità jew għar-riżultati ta’ riċerka ġenerati minnha;

(e)	‘riċerka fundamentali’ tfisser xogħol sperimentali jew teoretiku mwettaq primarjament biex jinkiseb tagħrif ġdid dwar il-prinċipji bażiċi ta’ fenomeni u fatti li jistgħu jiġu osservati, mingħajr il-ħsieb tal-ebda applikazzjoni jew użu prattiku dirett;

(f)

‘riċerka industrijali’ tfisser riċerka ppjanata jew investigazzjoni kritika li għandha l-għan li tikseb għarfien u ħiliet ġodda għall-iżvilupp ta’ prodotti, proċessi jew servizzi ġodda jew biex iġġib titjib sinifikanti fil-prodotti, proċessi jew servizzi eżistenti. Tinkludi l-ħolqien ta’ komponenti ta’ sistemi kumplessi, li huwa neċessarju għar-riċerka industrijali, b’mod partikolari għat-tisħiħ tat-teknoloġija ġenerika, bl-esklużjoni ta’ prototipi bħal dawk koperti minn punt (g);

(g)

‘żvilupp sperimentali’ tfisser il-ksib, it-taħlit, l-iffurmar u l-użu ta’ għarfien u ħiliet xjentifiċi, teknoloġiċi, kummerċjali u għarfien u ħiliet relevanti oħra bl-iskop li jkunu prodotti pjanijiet u arranġamenti jew disinji għal prodotti, proċessi jew servizzi ġodda, mibdula jew imtejba. Dawn, pereżempju, jistgħu jinkludu wkoll attivitajiet oħra mmirati għad-definizzjoni kunċettwali, l-ippjanar u d-dokumentazzjoni ta’ prodotti, proċessi u servizzi ġodda. L-attivitajiet jistgħu jinkludu l-produzzjoni ta’ abbozzi, disinji, pjanijiet u dokumentazzjoni oħra, bil-kondizzjoni li dawn ma jkunux maħsuba għall-użu kummerċjali. 1.1.1. L-iżvilupp ta’ prototipi u proġetti pilota li jistgħu jintużaw kummerċjalment huwa inkluż ukoll fejn il-prototip ikun neċessarjament il-prodott kummerċjali finali u fejn ikun għali wisq biex jiġi prodott sabiex jintuża biss għal skopijiet ta’ dimostrazzjoni u tisħiħ. F’każ li l-proġett ta’ dimostrazzjoni jew il-proġett pilota sussegwentement jintuża għal użu kummerċjali, kwalunkwe dħul ġenerat minn tali użu għandu jitnaqqas mill-ispejjeż eliġibbli. 1.1.2. Il-produzzjoni u l-ittestjar sperimentali tal-prodotti, proċessi u servizzi hija wkoll eliġibbli, bil-kondizzjoni li dawn ma jistgħux jiġu użati jew mibdula biex jiġu użati f’applikazzjonijiet industrijali jew kummerċjalment. 1.1.3. L-iżvilupp sperimentali ma jinkludix it-tibdiliet ta’ rutina jew perjodiċi li jsiru lill-prodotti, il-linji ta’ produzzjoni, il-proċessi ta’ manifattura, is-servizzi eżistenti u operazzjonijiet oħra fi progress, anki jekk dawn it-tibdiliet jistgħu jirrapreżentaw xi titjib;

(h)	‘self antiċipat li jitħallas lura’ tfisser self għal proġett li jitħallas f’rata waħda jew iktar u li l-kondizzjonijiet tar-rimborż tiegħu jiddependu mir-riżultat tal-proġett ta’ R&D&I;

(i)

‘innovazzjoni tal-proċess’ (21) tfisser l-implimentazzjoni ta’ metodu ta’ produzzjoni jew ta’ twettiq li jkun ġdid jew imtejjeb b’mod sinifikanti (inkluż tibdiliet sinifikanti fil-metodi tekniċi, fit-tagħmir u/jew fis-software). It-tibdil jew it-titjib żgħir, iż-żieda fil-kapaċitajiet ta’ produzzjoni jew ta’ servizzi permezz ta’ sistemi ta’ manifattura jew loġistika li huma simili ħafna għal dawk diġà użati, it-twaqqif ta’ użu ta’ proċess, it-tibdil jew l-estensjoni sempliċi ta’ kapital, it-tibdiliet li jirriżultaw purament mill-bidliet fil-prezzijiet tal-fatturi, it-tibdliet skont ix-xewqa tax-xerrej, it-tibdiliet regolari u ċikliċi tal-istaġun, il-kummerċ ta’ prodotti ġodda jew imtejba b’mod sinfikanti m’humiex meqjusa bħala innovazzjonijiet;

(j)

‘innovazzjoni organizzattiva’ (22) tfisser l-implimentazzjoni ta’ metodu organizzattiv ġdid fil-prattiċi tan-negozju tal-intrapriża, fl-organizzazzjoni tal-post tax-xogħol jew fir-relazzjonijiet esterni. It-tibdiliet fil-prattiċi tan-negozju, fl-organizzazzjoni tal-post tax-xogħol jew fir-relazzjonijiet esterni li jkunu bbażati fuq metodi organizzattivi li jkunu diġà qed jintużaw fl-intrapriża, it-tibdiliet fl-istrateġija tal-amministrazzjoni, l-amalgamazzjonijiet u l-akkwiżizzjonijiet, it-twaqqif ta’ użu ta’ proċess, it-tibdil jew l-estensjoni sempliċi ta’ kapital, it-tibdiliet li jirriżultaw purament mill-bidliet fil-prezzijiet tal-fatturi, it-tibdliet skont ix-xewqa tax-xerrej, it-tibdiliet regolari u ċikliċi tal-istaġun, il-kummerċ ta’ prodotti ġodda jew imtejba b’mod sinfikanti m’humiex meqjusa bħala innovazzjonijiet;

(k)	‘ħaddiema kwalifikati ħafna’ tfisser riċerkaturi, inġiniera, disinjaturi u maniġers tal-marketing bi grad ta’ edukazzjoni terzjarja u mill-inqas ħames snin ta’ esperjenza professjonali rilevanti. It-taħriġ fid-dottorat jista’ jgħodd bħala esperjenza professjonali rilevanti;

(l)	‘sekondar’ tfisser impjieg temporanju ta’ ħaddiema min-naħa ta’ benefiċjarju matul perjodu ta’ żmien, li warajh il-ħaddiem ikollu d-dritt li jmur lura għand min kien jimpjegah qabel;

(m)

‘gruppi ta’ innovazzjoni’ tfisser gruppi ta’ intrapriżi indipendenti – intrapriżi innovattivi ġodda, żgħar, medji u kbar kif ukoll organizzazzjonijiet ta’ riċerka – li joperaw f’settur u reġjun partikolari u li jkunu maħsuba biex jistimolaw l-attività innovattiva billi jippromwovu interazzjonijiet intensivi, skambju ta’ faċilitajiet u skambju ta’ għarfien u esperjenza u billi jikkontribwixxu b’mod effettiv għat-trasferiment tat-teknoloġija, in-netwerking u t-tixrid tal-informazzjoni fost l-intrapriżi li jkunu fil-grupp. Preferibbilment, l-Istat tal-EFTA għandu jkollu l-intenzjoni li joħloq bilanċ tajjeb bejn l-SMEs u l-intrapriżi l-kbar fil-grupp, sabiex tintlaħaq ċertu massa kritika, b’mod partikolari permezz tal-ispeċjalizzazzjoni f’ċertu qasam ta’ R&D&I u filwaqt li jkunu kkunsidrati gruppi eżistenti fl-Istat tal-EFTA u fil-livell taż-ŻEE.

3.   L-għajnuna tal-Istat fi ħdan it-tifsira tal-Artikolu 61(1) tal-Ftehim ŻEE

B’mod ġenerali, kwalunkwe finanzjar li jissodisfa l-kriterji ta’ 61(1) tal-Ftehim ŻEE se jkun meqjus bħala għajnuna tal-istat. Sabiex tkun provduta gwida ulterjuri, is-sitwazzjonijiet li tipikament jirriżultaw fil-qasam tal-attivitajiet ta’ Riċerka, Żvilupp u Innovazzjoni huma kkunsidrati hawn taħt.

3.1.   L-organizzazzjonijiet ta’ riċerka u l-intermedjarji tal-innovazzjoni bħala dawk li jirċievu l-għajnuna tal-istat fi ħdan it-tifsira tal-Artikolu 61(1) tal-Ftehim ŻEE

Il-kwistjoni dwar jekk organizzazzjonijiet ta’ riċerka humiex riċevituri ta’ għajnuna tal-istat trid tiġi mwieġba skont il-prinċipji ġenerali tal-għajnuna tal-istat.

Skont l-Artikolu 61(1) tal-Ftehim ŻEE u l-ġurisprudenza tal-Qorti EFTA u l-Qrati tal-Komunità, l-iffinanzjar pubbliku ta’ attivitajiet tal-R&D&I minn organizzazzjonijiet ta’ riċerka għandu jikkwalifika bħala għajnuna tal-istat, jekk il-kondizzjonijiet kollha tal-Artikolu 61(1) tal-Ftehim ŻEE ikunu sodisfatti. Skont il-ġurisprudenza, dan jitlob inter alia li l-organizzazzjoni ta’ riċerka tikkwalifika bħala intrapriża fi ħdan it-tifsira tal-Artikolu 61(1) tal-Ftehim ŻEE. Dan ma jiddependix mill-istat legali tagħha (organizzata taħt il-liġi pubblika jew privata) jew min-natura ekonomika (jiġifieri jekk tagħmilx qligħ jew le). Dak li huwa deċisiv għall-kwalifika tagħha bħala intrapriża huwa jekk l-organizzazzjoni tar-riċerka twettaqx attività ekonomika, li hija attività li tikkonsisti fl-offerta ta’ oġġetti u/jew servizzi f’suq partikolari (23). Minħabba f’hekk, kwalunkwe finanzjar pubbliku ta’ attivitajiet ekonomiċi jaqa’ taħt l-Artikolu 61(1) tal-Fteim ŻEE, jekk il-kondizzjonijiet kollha jkunu sodisfatti.

3.1.1.   Il-finanzjar pubbliku ta’ attivitajiet mhux ekonomiċi

Jekk l-istess entità twettaq attivitajiet ta’ natura kemm ekonomika u kemm mhux ekonomika, sabiex ikun evitat is-sussidju bejn iż-żewġ taqsimiet tal-attività ekonomika, l-iffinanzjar pubbliku tal-attivitajiet mhux ekonomiċi mhux se jidħol taħt l-Artikolu 61(1) tal-Ftehim ŻEE, jekk iż-żewġ tipi ta’ attivitajiet u l-ispejjeż u l-finanzjar tagħhom jista’ jkun separat b’mod ċar (24). Evidenza li l-ispejjeż ġew allokati b’mod korrett tista’ tkun tikkonsisti f’dikjarazzjonijiet finanzjarji annwali tal-universitajiet u l-organizzazzjonijiet ta’ riċerka.

L-Awtorità madankollu tqis li l-attivitajiet ewlenin tal-organizzazzjonijiet ta’ riċerka normalment huma ta’ tip mhux ekonomiku, b’mod partikolari:

—	edukazzjoni għal iktar riżorsi umani u b’ħiliet aħjar,

—	it-twettiq ta’ R&D indipendenti għal iktar tagħrif u fehim aħjar, inkluż R&D kollaborattiv,

—	it-tixrid tar-riżultati tar-riċerka.

Barra minn hekk, l-Awtorità tqis li l-attivitajiet ta’ trasferiment tat-teknoloġija (liċenzjar, ħolqien ta’ derivati jew forom oħra ta’ amministrazzjoni tal-għarfien maħluq mill-organizzazzjoni ta’ riċerka) huma tat-tip mhux ekonomiku jekk dawn l-attivitajiet ikunu ta’ natura interna (25) u d-dħul kollu minn dawn l-attivitajiet ikun investit mill-ġdid fl-attivitajiet ewlenin tal-organizzazzjonijiet ta’ riċerka (26).

3.1.2.   L-iffinanzjar pubbliku ta’ attivitajiet ekonomiċi

Jekk organizzazzjonijiet ta’ riċerka jew intermedjarji oħra tal-innovazzjoni li ma jaħdmux għall-qligħ (per eżempju, ċentri ta’ teknoloġija, inkubaturi, kmamar tal-kummerċ) iwettqu attivitajiet ekonomiċi, bħall-kiri ta’ infrastrutturi, il-forniment ta’ servizzi lil intrapriżi tan-negozju jew iwettqu riċerka taħt kuntratt, dan għandu jsir bil-kondizzjonijiet normali tas-suq, u l-iffinanzjar pubbliku ta’ dawn l-attivitajiet ekonomiċi ġeneralment għandu jinvolvi l-għajnuna tal-istat.

Madankollu, jekk l-organizzazzjoni ta’ riċerka jew l-intermedjarju tal-innovazzjoni li ma jaħdimx għall-qligħ ikun jista’ juri li t-totalità sħiħa tal-iffinanzjar tal-istat li jkun irċieva biex jipprovdi ċertu servizzi tkun ġiet mgħoddija lir-riċevitur finali, u li m’hemm l-ebda vantaġġ mogħti lill-intermedjarju, l-organizzazzjoni intermedjarja tista ma tirċeviex l-għajnuna tal-istat.

Għall-għajnuna għar-riċevituri finali, japplikaw ir-regoli normali tal-għajnuna tal-istat.

3.2.   Għajnuna tal-Istat indiretta lill-intrapriżi fi ħdan it-tifsira tal-Artikolu 61(1) tal-Ftehim ŻEE permezz ta’ organizzazzjonijiet ta’ riċerka ffinanzjati b’mod pubbliku

Din it-taqsima hija maħsuba biex tiċċara taħt liema kondizzjonijiet l-intrapriżi jiksbu vantaġġ fi ħdan it-tifsira tal-Artikolu 61(1) tal-Ftehim ŻEE f’każi ta’ riċerka b’kuntratt min-naħa ta’ organizzazzjoni ta’ riċerka jew ta’ kollaborazzjoni ma’ organizzazzjoni ta’ riċerka. F’dak li jirrigwardja l-elementi l-oħra tal-Artikolu 61(1) tal-Ftehim ŻEE, japplikaw ir-regoli normali. B’mod partikolari, irid jiġi valutat skont il-ġurisprudenza relevanti jekk l-imġiba tal-organizzazzjoni ta’ riċerka tistax tiġi attribwita għall-Istat (27).

3.2.1.   Ir-Riċerka f’isem l-intrapriżi (Riċerka b’kuntratt jew servizzi ta’ riċerka)

Dan il-punt jikkonċerna s-sitwazzjoni li fiha jitwettaq proġett minn organizzazzjoni ta’ riċerka f’isem intrapriża. L-organizzazzjoni ta’ riċerka, li taġixxi bħala aġent, tipprovdi servizz lill-intrapriżi waqt li taġixxi bħala prinċipal f’sitwazzjonijiet fejn (i) l-aġent jirċievi ħlas ta’ rimunerazzjoni xierqa għas-servizzi tiegħu u (ii) il-prinċipal jispeċifika t-termini u l-kondizzjonijiet ta’ dan is-servizz. Tipikament, il-prinċipal ikollu r-riżultati tal-proġett u jġorr ir-riskju tal-falliment. Meta organizzazzjoni ta’ riċerka twettaq tali kuntratt, normalment ma jkunx hemm għajnuna tal-istat li tgħaddi lill-intrapriża permezz tal-organizzazzjoni ta’ riċerka, jekk tkun sodisfatta waħda mill-kondizzjonijiet li ġejjin:

(1)	l-organizzazzjoni ta’ riċerka tipprovdi s-servizzi tagħha bi prezz tas-suq; jew

(2)	jekk ma jkunx hemm prezz tas-suq, l-organizzazzjoni ta’ riċerka tipprovdi s-servizzi tagħha bi prezz li jirrifletti l-ispejjeż kollha tagħha flimkien ma’ marġni raġonevoli.

3.2.2.   Il-kollaborazzjoni tal-intrapriżi u l-organizzazzjonijiet ta’ riċerka

Fi proġett ta’ kollaborazzjoni, jipparteċipaw mill-inqas żewġ imsieħba fid-disinn tal-proġett, jikkontribwixxu għall-implimentazzjoni tiegħu u jaqsmu r-riskju u r-riżultat tal-proġett.

Fil-każ ta’ proġetti ta’ kollaborazzjoni mwettqa b’mod konġunt minn intrapriżi u organizzazzjonijiet ta’ riċerka, l-Awtorità tqis li ma tingħata l-ebda għajnuna tal-istat indiretta lill-imsieħeb industrijali permezz ta’ organizzazzjoni ta’ riċerka dovuta għall-kondizzjonijiet favorevoli tal-kollaborazzjoni jekk waħda mill-kondizzjonijiet li ġejjin tkun sodisfatta:

(1)	l-intrapriżi li jipparteċipaw iġorru l-ispiża sħiħa tal-proġett.

(2)

Ir-riżultati li ma jwasslux għal drittijiet ta’ proprjetà intellettwali jistgħu jiġu mifruxa b’mod wiesgħa u kwalunkwe dritt ta’ proprjetà intellettwali għar-riżultati tal-R&D&I li jirriżulta mill-attività tal-organizzazzjoni ta’ riċerka ikun allokat b’mod sħiħ (28) għall-organizzazzjoni ta’ riċerka.

(3)

L-organizzazzjoni ta’ riċerka tirċievi mingħand l-intrapriżi li jipparteċipaw kumpens li jkun ekwivalenti għall-prezz tas-suq tad-drittijiet ta’ proprjetà intellettwali (29) li jirriżultaw mill-attività tal-organizzazzjoni ta’ riċerka mwettqa fil-proġett u li jkunu trasferiti lill-intrapriżi li jipparteċipaw. Kwalunkwe kontribuzzjoni tal-intrapriżi li jipparteċipaw għall-ispejjeż tal-organizzazzjoni ta’ riċerka għandhom jitnaqqsu minn dan il-kumpens.

Jekk l-ebda waħda mill-kondizzjonijiet preċedenti ma tkun sodisfatta, l-Istat EFTA jista’ joqgħod fuq valutazzjoni individwali tal-proġett tal-kollaborazzjoni (30). Jista’ wkoll ma jkunx hemm għajnuna tal-istat fejn il-valutazzjoni tal-ftehim kuntrattwali bejn l-imsieħba twassal għall-konklużjoni li jirriżultaw xi drittijiet ta’ proprjetà intellettwali għall-R&D&I kif ukoll ikunu allokati xi drittijiet ta’ aċċess għar-riżultati lill-imsieħba differenti tal-kollaborazzjoni u li b’mod adegwat jirriflettu l-interessi rispettivi tagħhom, il-pakketti ta’ ħidma, u l-kontribuzzjonijiet finanzjarji u kontribuzzjonijiet oħra għall-proġett. Jekk il-kondizzjonijiet (1), (2) u (3) ma jkunux sodisfatti u l-valutazzjoni individwali tal-proġett ta’ kollaborazzjoni ma twassalx għall-konklużjoni li m’hemmx għajnuna tal-istat, l-Awtorità se tqis il-valur sħiħ tal-kontribuzzjoni tal-organizzazzjoni ta’ riċerka għall-proġett bħala għajnuna lill-intrapriżi.

4.   Il-kompatibilità tal-għajnuna taħt l-Artikolu 61(3)(b) tal-Ftehim ŻEE

L-għajnuna għall-R&D&I biex ikun imħeġġeġ it-twettiq ta’ proġett importanti ta’ interss komuni Ewropew tista’ titqies bħala kompatibbli mal-funzjoni tal-Ftehim ŻEE skont l-Artikolu 61(3)(b) tal-Ftehim ŻEE.

L-Awtorità se tikkonkludi li l-Artikolu 61(3)(b) tal-Ftehim ŻEE japplika, jekk il-kondizzjonijiet kumulattivi li ġejjin ikunu sodisfatti:

(1)	il-proposta tal-għajnuna tikkonċerna proġett li jkun definit b’mod ċar fir-rigward tat-termini tal-implimentazzjoni tiegħu inkluż il-parteċipanti tiegħu kif ukoll l-għanijiet tiegħu. L-Awtorità tista’ wkoll tikkunsidra grupp ta’ proġetti li flimkien jikkostitwixxu proġett.

(2)

il-proġett għandu jkun ta’ interess komuni Ewropew: il-proġett għandu jikkontribwixxi b’mod konkret, ċar u identifikabbli għall-interess Ewropew. Il-vantaġġ miksub mill-għan tal-proġett m’għandux ikun limitat għal Stat EFTA wieħed jew għall-Istati EFTA li jimplimentawh, iżda għandu jestendi għat-territorju kollu kopert mill-Ftehim ŻEE. Il-proġett għandu jirrapreżenta qabża kbira ’l quddiem għall-għanijiet Ewropej, per eżempju billi jkun ta’ importanza kbira għaż-Żona Ewropea ta’ Riċerka jew ikun proġett mexxej għall-industrija Ewropea. Il-fatt li l-proġett ikun imwettaq minn intrapriżi f’pajjiżi differenti m’huwiex biżżejjed. L-effetti pożittivi tal-għajnuna jistgħu jintwerew per eżempju b’tixrid sekondarju importanti għas-soċjetà, permezz tal-kontribuzzjoni tal-miżura għat-titjib tas-sitwazzjoni Ewropea fir-rigward tal-R&D&I fil-kuntest internazzjonali, permezz tal-ħolqien ta’ swieq ġodda jew tal-iżvilupp ta’ teknoloġiji ġodda. Il-benefiċċji tal-proġett m’għandhomx ikunu limitati għall-industrija konċernata direttament iżda r-riżultati tiegħu għandhom ikunu ta’ rilevanza u applikazzjoni akbar għall-ekonomija fi ħdan iż-ŻEE (swieq li sejrin tajjeb jew li sejrin ħażin, użi alternattivi f’setturi oħra, eċċ.).

(3)

l-għajnuna tkun neċessarja biex jinkiseb l-għan definit ta’ interess komuni u tkun tippreżenta inċentiv għat-twettiq tal-proġett, li għandu jinvolvi wkoll livell għoli ta’ riskju. Dan jista’ jiġi evidenzjat billi tingħata daqqa t’għajn lejn il-livell ta’ qligħ tal-proġett, l-ammont ta’ investiment u t-tul ta’ żmien taċ-ċaqliq tal-flus kif ukoll lejn l-istudji ta’ fattibilità, il-valutazzjonijiet tar-riskju u l-opinjonijiet tal-esperti.

(4)	il-proġett ikun ta’ importanza kbira fir-rigward tal-karatteristika u l-volum tiegħu: għandu jkun proġett li jkollu tifsira f’dak li għandu x’jaqsam mal-għan tiegħu u għandu jkun proġett ta’ daqs sostanzjali.

L-Awtorità se tqis b’mod iktar favorevoli l-proġetti notifikati li jkunu jinkludu kontribuzzjoni sinifikanti mill-benefiċjarju stess tal-proġett. Se tikkunsidra bl-istess mod favorevoli wkoll il-proġetti notifikati li jinvolvu intrapriżi jew entitajiet ta’ riċerka minn numru sinifikanti ta’ Stati taż-ŻEE.

Sabiex ikun permess li l-Awtorità tevalwa b’mod xieraq il-każ, l-interess komuni Ewropew għandu jkun evidenzjat f’termini prattiċi: per eżempju, għandu jiġi muri li l-proġett jippermetti li jsir progress sinifikanti lejn il-kisba ta’ għanijiet speċifiċi Ewropej.

5.   Il-kompatibilità tal-għajnuna taħt l-Artikolu 61(3)(c) tal-Ftehim ŻEE

L-għajnuna tal-istat għar-riċerka u l-iżvilupp u l-innovazzjoni għandha tkun kompatibbli mal-funzjoni tal-Ftehim ŻEE fi ħdan it-tifsira tal-Artikolu 61(3)(c) tal-Ftehim ŻEE, jekk, fuq il-bażi tat-test tal-ibbilanċjar, din twassal għal żieda fl-attivitajiet ta’ R&D&I mingħajr ma taffettwa ħażin il-kondizzjonijiet tan-negozju sa livell li jkun kuntrarju għall-interess komuni. L-Awtorità se tikkunsidra b’mod favorevoli n-notifikazzjonijiet ta’ miżuri ta’ għajnuna li jkunu appoġġjati b’evalwazzjonijiet rigorużi ta’ miżuri simili ta’ għajnuna fil-passat li juru l-effett ta’ inċentiv tal-għajnuna. Il-miżuri li ġejjin huma eliġibbli għall-kompatibilità taħt l-Artikolu 61(3)(c) tal-Ftehim ŻEE.

5.1.   L-għajnuna għal proġetti ta’ R&D

L-għajnuna għal proġetti ta’ R&D se titqies bħala kompatibbli mal-funzjoni tal-Ftehim ŻEE fi ħdan it-tifsira tal-Artikolu 61(3)(c) tal-Ftehim ŻEE kemm-il darba l-kondizzjonijiet stabbiliti f’din it-taqsima jkunu sodisfatti.

5.1.1.   Il-kategoriji ta’ riċerka

Il-parti mgħejjuna tal-proġett ta’ riċerka għandu jidħol kompletament fi ħdan waħda jew iktar mill-kategoriji ta’ riċerka li ġejjin: riċerka fundamentali, riċerka industrijali, żvilupp sperimentali.

Meta tkun qed tikklassifika attivitajiet differenti, l-Awtorità se tirreferi għall-prattika tagħha stess kif ukoll għall-eżempji u l-ispjegazzjonijiet speċifiċi provduti fil-Manwal ta’ Frascati dwar il-Kejl tal-Attivitajiet Xjentifiċi u Teknoloġiċi, il-Prattika Standard Proposta għal Stħarriġ dwar ir-Riċerka u l-Iżvilupp Sperimentali (31).

Meta proġett ikun jinkludi diversi kompiti, kull kompitu għandu jkun kwalifikat bħala li jidħol taħt il-kategoriji ta’ riċerka fundamentali, riċerka industrijali jew żvilupp speimentali jew li ma jidħolx taħt l-ebda waħda minn dawn il-kategoriji.

Din il-kwalifika m’hemmx għalfejn li ssegwi metodu kronoloġiku, li jimxi b’sekwenza maż-żmien mir-riċerka fundamentali għall-attivitajiet li huma eqreb għas-suq. B’konsegwenza ta’ dan, xejn m’hu se jżomm lill-Awtorità milli tikkwalifika xi kompitu li jitwettaq fi stadju aktar tard ta’ proġett bħala riċerka industrijali, filwaqt li ssib li attività mwettqa fi stadju aktar bikri tal-proġett tikkostitwixxi żvilupp sperimentali jew li m’hix riċerka.

5.1.2.   L-intensitajiet bażiċi tal-għajnuna

L-intensità tal-għajnuna, kif kalkolata fuq il-bażi tal-ispejjeż eliġibbli tal-proġett, m’għandhiex taqbeż:

(a)	100 % għal riċerka fundamentali;

(b)	50 % għal riċerka industrijali;

(c)	25 % għal żvilupp sperimentali.

L-intensità tal-għajnuna għandha tkun stabbilita għal kull benefiċjarju tal-għajnuna, inkluż f’każ ta’ proġett ta’ kollaborazzjoni.

Fil-każ ta’ għajnuna tal-istat għal proġett ta’ R&D li jkun qed jitwettaq f’kollaborazzjoni bejn organizzjonijiet u intrapriżi ta’ riċerka, l-għajnuna kombinata li tkun ġejja minn sostenn dirett tal-gvern għal proġett speċifiku ta’ riċerka u l-kontribuzzjonijiet minn organizzazzjonijiet ta’ riċerka għal dak il-proġett, fejn dawn jikkostitwixxu għajnuna (ara t-Taqsima 3.2), ma jistgħux jaqbżu l-intensitajiet applikabbli ta’ għajnuna għal kull intrapriża li tibbenefika.

5.1.3.   Il-Bonuses

Il-limiti stabbiliti għar-riċerka industrijali u l-iżvilupp sperimentali jistgħu jiżdiedu kif ġej:

(a)	fejn l-għajnuna tkun trid tingħata lill-SMEs, l-intensità tal-għajnuna tista’ tiżdied b’10 punti perċentwali għal intrapriżi ta’ daqs medju u b’20 punt perċentwali għal intrapriżi żgħar;

(b)

sa intensità ta’ għajnuna massima ta’ 80 %, jista’ jiżdied bonus ta’ 15-il punt perċentwali jekk (32): (i) il-proġett jinvolvi kollaborazzjoni effettiva bejn mill-inqas żewġ intrapriżi li jkunu indipendenti minn xulxin u fejn ikunu sodisfatti l-kondizzjonijiet li ġejjin: — l-ebda intrapriża waħedha m’għandha ġġorr iktar minn 70 % tal-ispejjeż eliġibbli tal-proġett ta’ kollaborazzjoni, — il-proġett għandu jinvolvi kollaborazzjoni ma’ mill-inqas SME waħda jew għandu jkun bejn il-fruntieri, jiġifieri, l-attivitajiet ta’ riċerka u żvilupp jitwettqu f’mill-inqas żewġ Stati differenti taż-ŻEE. (ii) il-proġett jinvolvi kollaborazzjoni effettiva bejn intrapriża u organizzazzjoni ta’ riċerka, b’mod partikolari fil-kuntest ta’ koordinazzjoni ta’ strateġiji politiċi nazzjonali ta’ R&D, u fejn ikunu sodisfatti l-kondizzjonijiet li ġejjin: — l-organizzazzjoni ta’ riċerka ġġorr mill-inqas 10 % tal-ispejjeż eliġibbli tal-proġett, — l-organizzazzjoni ta’ riċerka għandha d-dritt li tippubblika r-riżultati tal-proġetti ta’ riċerka kemm-il darba dawn ikunu ġejjin minn riċerka implimentata minn dik l-organizzazzjoni. (iii) fil-każ ta’ riċerka industrijali biss, jekk ir-riżultati tal-proġett ikunu mxerrda b’mod mifrux permezz ta’ konferenzi tekniċi u xjentifiċi jew pubblikati f’ġurnali xjentifiċi jew tekniċi jew f’imħażen b’aċċess liberu (databases ta’ data ta’ riċerka mhux proċessata li kulħadd ikollu aċċess għaliha), jew permezz ta’ software liberu jew b’sors miftuħ. Għall-fini tal-punti (i) u (ii) is-sotto-kuntrattar m’huwiex meqjus bħala kollaborazzjoni effettiva. F’każ ta’ kollaborazzjoni bejn intrapriża u organizzazzjoni ta’ riċerka, l-intensitajiet u l-bonuses massimi ta’ għajnuna speċifikati f’dan il-kapitolu ma japplikawx għall-organizzazzjoni ta’ riċerka.

Tabella li turi l-intensitajiet tal-għajnuna:

	Intrapriża Żgħira	Intrapriża ta’ daqs medju	Intrapriża kbira
Riċerka fundamentali	100  %	100  %	100  %
Riċerka industrijali	70  %	60  %	50  %
Riċerka industrijali soġġetta għal: — kollaborazzjoni bejn l-intrapriżi; għal intrapriżi kbar: bejn il-fruntieri jew b’mill-inqas SME waħda jew — kollaborazzjoni ta’ intrapriża ma’ organizzazzjoni ta’ riċerka jew — tixrid ta’ riżultati	80  %	75  %	65  %
Żvilupp sperimentali	45  %	35  %	25  %
Żvilupp sperimentali soġġett għal: — kollaborazzjoni bejn l-intrapriżi; għal intrapriżi kbar: bejn il-fruntieri jew b’mill-inqas SME waħda jew — kollaborazzjoni ta’ intrapriża ma’ organizzazzjoni ta’ riċerka	60  %	50  %	40  %

5.1.4   L-ispejjeż eliġibbli

L-intensità tal-għajnuna se tkun kalkolata fuq il-bażi tal-ispejjeż tal-proġett ta’ riċerka sal-livell li fih jistgħu jitqiesu bħala eliġibbli. L-ispejjeż kollha eliġibbli għandhom ikunu allokati għal kategorija speċifika ta’ R&D.

L-ispejjeż li ġejjin għandhom ikunu eliġibbli:

(a)	spejjeż għall-personal (riċerkaturi, tekniċi u ħaddiema oħra mħaddma fil-proġett ta’ riċerka);

(b)

spejjeż ta’ strumenti u tagħmir għall-proġett ta’ riċerka u għall-użu matul il-perjodu tal-proġett ta’ riċerka. Jekk dawn l-istrumenti u dan it-tagħmir ma jkunx użat b’mod sħiħ tul il-proġett ta’ riċerka, l-ispejjeż ta’ deprezzament li jikkorrispondu għaż-żmien tal-proġett ta’ riċerka biss, kif kalkolat fuq il-bażi ta’ prattika tajba ta’ kontijiet, jitqiesu bħala eliġibbli;

(c)

spejjeż għall-bini u l-art, għall-miżura u għall-użu matul il-proġett ta’ riċerka. Fir-rigward tal-bini, l-ispejjeż ta’ deprezzament li jikkorrispondu għaż-żmien tal-proġett ta’ riċerka biss, kif kalkolat fuq il-bażi ta’ prattika tajba ta’ kontijiet, jitqiesu bħala eliġibbli. Għall-art, l-ispejjeż ta’ trasferiment kummerċjali jew l-ispejjeż ta’ kapital attwalment minfuqa huma eliġibbli;

(d)

spejjeż ta’ riċerka b’kuntratt, għarfien tekniku u brevetti mixtrija jew liċenzjati minn sorsi esterni bi prezzijiet tas-suq, fejn it-transazzjoni tkun twettqet direttament u fejn ma jkun hemm l-ebda element ta’ kollużjoni involut, kif ukoll spejjeż ta’ servizzi ta’ konsultazzjoni u servizzi ekwivalenti użati esklussivament għall-attività ta’ riċerka;

(e)	spejjeż regolari addizzjonali minfuqa direttament bħala riżultat tal-proġett ta’ riċerka;

(f)	infiq operattiv ieħor, inkluż spejjeż ta’ materjali, provvisti u prodotti simili minfuqa direttament bħala riżultat tal-attività ta’ riċerka.

5.1.5.   Is-self antiċipat li jitħallas lura

Jekk Stat EFTA jagħti self antiċipat li jitħallas lura li jikkwalifika bħala għajnuna tal-istat fi ħdan it-tifsira tal-Artikolu 61(1) tal-Ftehim ŻEE, għandhom japplikaw ir-regoli li ġejjin.

Fejn Stat EFTA ikun jista’ juri, fuq il-bażi ta’ metodoloġija valida bbażata fuq data verifikata biżżejjed, li huwa possibbli li jiġi kkalkolat l-ekwivalenti tal-għotja sħiħa ta’ tali għajnuna mogħtija fil-forma ta’ self antiċipat li jitħallas lura u li b’konsegwenza ta’ dan jista’ jistabbilixxi skema fejn l-ekwivalenti ta’ din l-għotja sħiħa tissodisfa l-kondizzjonijiet dwar l-intensitajiet massimi f’din it-taqsima, dan jista’ jinnotifika lill-Awtorità b’din l-iskema u bil-metodoloġija assoċjata. Jekk l-Awtorità taċċetta l-metodoloġija u tikkunsidra l-iskema bħala kompatibbli, l-għajnuna tista’ tingħata fuq il-bażi tal-ekwivalenti tal-għotja sħiħa tas-self antiċipat li jitħallas lura, sal-intensitajiet tal-għajnuna permessi taħt din it-taqsima.

Fil-każi l-oħra kollha, is-self antiċipat li jitħallas lura jkun espress bħala persentaġġ tal-ispejjeż eliġibbli; jista’ mbagħad jaqbeż ir-rati indikati f’din it-taqsima bil-kondizzjoni li r-regoli li ġejjin ikunu sodisfatti.

Sabiex ikun permess li l-Awtorità tevalwa l-miżura, il-miżura għandha tipprovdi dispożizzjonijiet dettaljati dwar il-ħlas lura f’każ ta’ suċċess u għandha tiddefinixxi b’mod ċar dak li se jitqies bħala riżultat ta’ suċċess tal-attivitajiet ta’ riċerka. Dawn l-elementi kollha għandhom ikunu notifikati lill-Awtorità. L-Awtorità se teżamina li d-definizzjoni ta’ riżultat ta’ suċċess tkun ġiet stabbilita fuq il-bażi ta’ ipoteżi raġonevoli u prudenti.

F’każ ta’ riżultat ta’ suċċess, il-miżura għandha tipprovdi li s-self jitħallas lura b’rata ta’ interess li tkun mill-inqas ugwali għar-rata applikabbli li tirriżulta mill-applikazzjoni tal-Kapitolu 34 tal-Linji ta’ Gwida dwar l-Għajnuna tal-Istat, ir-rati ta’ referenza u ta’ roħs u r-rati ta’ interess li għandhom ikunu applikati għall-ġbir lura ta’ għajnuna illegali (33).

F’każ ta’ suċċess li jaqbeż ir-riżultat definit bħala ta’ suċċess, l-Istat EFTA konċernat għandu jkunu intitolat li jitlob ħlas lilhinn mill-ħlas lura tal-ammont tas-self inkluż l-interess skont ir-rata ta’ referenza prevista mill-Awtorità.

F’każ li l-proġett ifalli, is-self m’għandux għalfejn jitħallas lura b’mod sħiħ. F’każ ta’ suċċess parzjali, l-Awtorità normalment titlob li l-ħlas lura jkun proporzjonali għall-grad ta’ suċċess miksub.

Is-self jista’ jkopri sa massimu ta’ 40 % tal-ispejjeż eliġibbli għall-fażi ta’ żvilupp sperimentali tal-proġett u sa 60 % għall-fażi ta’ riċerka industrijali, li magħha jistgħu jiżdiedu l-bonuses.

5.1.6.   Il-miżuri fiskali

Fuq il-bażi ta’ studji ta’ evalwazzjoni (34) provduti mill-Istati EFTA fin-notifikazzjoni, l-Awtorità se tqis li l-iskemi ta’ għajnuna fiskali tal-R&D&I għandhom effett ta’ inċentiv peress li jistimolaw iktar infiq fl-R&D&I mill-intrapriżi.

L-intensità tal-għajnuna ta’ miżura ta’ għajnuna fiskali tal-istat fir-rigward tal-R&D&I tista’ tiġi kalkolata jew fuq il-bażi ta’ proġetti individwali ta’ R&D&I jew, fuq livell ta’ intrapriża, bħala l-proporzjon bejn l-eżenzjoni totali tat-taxxa u s-somma tal-ispejjeż eliġibbli kollha ta’ R&D&I minfuqa f’perjodu li ma jaqbiżx it-tlett snin fiskali konsekuttivi. F’dan l-aħħar każ, il-miżura ta’ għajnuna fiskali tal-istat fir-rigward tal-R&D&I tista’ tapplika mingħajr distinzjoni għall-attivitajiet kollha eliġibbli ta’ R&D&I; l-intensità ta’ għajnuna applikabbli għall-iżvilupp sperimentali m’għandhiex tinqabeż (35).

Fiż-żmien tan-notifika, l-Istat EFTA għandu jipprovdi stima tan-numru ta’ benefiċjarji.

5.1.7.   Il-klawżola ta’ tqabbil

Sabiex ikun indirizzat it-tfixkil attwali jew potenzjali dirett jew indirett tal-kummerċ internazzjonali, jistgħu jiġu awtorizzati intensitajiet aktar għolja minn dawk ġeneralment permessi taħt din it-taqsima jekk – direttament jew indirettament – kompetituri stabbiliti barra t-territorju kopert mill-Ftehim ŻEE ikunu rċevew (fl-aħħar tlett snin) jew ikunu se jirċievu, għajnuna ta’ intensità ekwivalenti għal proġetti, programmi, riċerka, żvilupp jew teknoloġija simili. Madankollu, fejn it-tfixkil tal-kummerċ internazzjonali ikun aktarx li se jseħħ wara iktar minn tlett snin, fid-dawl tan-natura partikolari tas-settur konċernat, il-perjodu ta’ referenza jista’ jiġi estiż kif xieraq.

Jekk ikun possibbli, l-Istat EFTA konċernat għandu jipprovdi lill-Awtorità b’informazzjoni biżżejjed biex jippermettilha tevalwa s-sitwazzjoni, b’mod partikolari fir-rigward tal-ħtieġa li tikkunsidra l-vantaġġ kompetittiv miksub minn kompetitur ta’ pajjiż terz. Jekk l-Awtorità ma jkollhiex evidenza dwar l-għajnuna mogħtija jew proposta, tista’ wkoll tibbaża d-deċiżjoni tagħha fuq evidenza ċirkostanzjali.

5.2.   L-għajnuna għal studji tekniċi ta’ fattibilità

L-għajnuna għal studji tekniċi ta’ fattibilità li jippreparaw għal attivitajiet ta’ riċerka industrijali jew żvilupp sperimentali għandha tkun kompatibbli mal-funzjoni tal-Ftehim ŻEE fi ħdan it-tifsira tal-Artikolu 61(3)(c) tal-Ftehim ŻEE bil-kondizzjoni li l-intensità tal-għajnuna, hekk kif kalkolata fuq il-bażi tal-ispejjeż tal-istudju, ma taqbiżx l-intensitajiet ta’ għajnuna li ġejjin:

(a)	għall-SMEs, 75 % għal studji li jippreparaw għal attivitajiet ta’ riċerka industrijali u 50 % għal studji li jippreparaw għal attivitajiet ta’ żvilupp sperimentali,

(b)	għal intrapriżi kbar, 65 % għal studji li jippreparaw għal attivitajiet ta’ riċerka industrijali u 40 % għal studji li jippreparaw għal attivitajiet ta’ żvilupp sperimentali.

5.3.   L-għajnuna għal spejjeż ta’ drittijiet ta’ proprjetà industrijali għall-SMEs

L-għajnuna għall-SMEs għall-ispejjeż assoċjati mal-ksib u l-validazzjoni ta’ brevetti u drittijiet ta’ proprjetà industrijali oħra għandhom ikunu kompatibbli mal-funzjoni tal-Ftehim ŻEE fi ħdan it-tifsira tal-Artikolu 61(3)(c) tal-Ftehim ŻEE sal-istess livell ta’ għajnuna bħalma kienet tkun tikkwalifika għajnuna ta’ R&D fir-rigward tal-attivitajiet ta’ riċerka li għall-ewwel wasslu għad-drittijiet ta’ proprjetà industrijali konċernati.

L-ispejjeż eliġibbli huma:

(a)	l-ispejjeż kollha li jippreċedu l-għoti tad-dritt fl-ewwel ġurisdizzjoni legali, inkluż l-ispejjeż relatati mal-preparazzjoni, il-mili u l-prosekuzzjoni tal-applikazzjoni kif ukoll l-ispejjeż imġarrba fit-tiġdid tal-applikazzjoni qabel ma jkun ingħata d-dritt;

(b)	spejjeż ta’ traduzzjoni u spejjeż oħra mġarrba sabiex jinkiseb id-dritt jew il-validazzjoni tad-dritt f’ġurisdizzjonijiet legali oħra;

(c)	spejjeż imġarrba fid-difiża tal-validità tad-dritt matul il-prosekuzzjoni uffiċjali tal-applikazzjoni u l-proċeduri ta’ oppożizzjoni possibbli, anki jekk dawn l-ispejjeż iseħħu wara li d-dritt jingħata.

5.4.   L-għajnuna għal intrapriżi ġodda u innovattivi

L-għajnuna għal intrapriżi ġodda u innovattivi għandha tkun kompatibbli mas-suq komuni fi ħdan it-tifsira tal-Artikolu 61(3)(c) tal-Ftehim ŻEE jekk il-kondizzjonijiet li ġejjin ikunu sodisfatti (36):

(a)	il-benefiċjarju tkun intrapriża żgħira li tkun ilha teżisti inqas minn sitt snin fiż-żmien li fiha tingħata l-għajnuna u

(b)

il-benefiċjarju tkun intrapriża innovattiva, fuq il-bażi li: (i) l-Istat EFTA ikun jista’ juri, permezz ta’ evalwazzjoni mwettqa minn espert barrani, b’mod partikolari fuq il-bażi ta’ pjan ta’ negozju, li l-benefiċjarju fil-ġejjieni previst se jiżviluppa prodotti, servizzi jew proċessi li jkunu teknoloġikament ġodda jew sostanzjalment imtejba meta mqabbla mal-industrija moderna fit-territorju kopert mill-Ftehim ŻEE, u li għandhom riskju ta’ falliment teknoloġiku jew industrijali, jew (ii) l-ispejjeż ta’ R&D tal-benefiċjarju jkunu jirrapreżentaw mill-inqas 15 % tal-ispejjeż operattivi totali tiegħu f’mill-inqas waħda mit-tlett snin preċedenti għall-għoti tal-għajnuna jew fil-każ ta’ intrapriża li għadha tibda u mingħajr l-ebda storja finanzjarja, fil-verifika tal-kontijiet tal-perjodu fiskali kurrenti tagħha, skont hekk kif ċertifikat minn awditur barrani.

(c)	l-għajnuna ma tkunx taqbeż il-miljun EUR. Din l-għajnuna m’għandhiex taqbeż il-1,25 miljun EUR f’reġjuni eliġibbli għad-deroga fl-Artikolu 61(3)(c) tal-Ftehim ŻEE.

Il-benefiċjarju jista’ jirċievi l-għajnuna darba biss matul il-perjodu li fih jikkwalifika bħala intrapriża ġdida u innovattiva. Din l-għajnuna tista’ tkun akkumulata ma’ għajnuna oħra taħt dan il-kapitolu, ma’ għajnuna għar-riċerka u l-iżvilupp u l-innovazzjoni eżentata mir-Regolament (KE) Nru 364/2004, inkluż fil-Ftehim ŻEE permezz tal-Anness XV, punt 1.f, jew kwalunkwe regolament suċċessiv u ma’ għajnuna approvata mill-Awtorità taħt il-linji ta’ gwida tal-kapital ta’ riskju.

Il-benefiċjarju jista’ jirċievi għajnuna tal-istat li ma tkunx l-għajnuna tal-R&D&I u l-għajnuna tal-kapital ta’ riskju biss tlett snin wara l-għoti tal-għajnuna għal intrapriżi ġodda u innovattivi.

5.5.   L-għajnuna għall-innovazzjoni tal-proċess u l-innovazzjoni organizzattiva fis-servizzi

L-innovazzjoni fis-servizzi mhux dejjem tista’ tidħol fi ħdan il-kategoriji ta’ riċerka definiti fit-Taqsima 5.1 iżda tipikament hija inqas sistematika u tirriżulta b’mod frekwenti mill-interazzjoni tal-klijent, id-domanda tas-suq, l-adozzjoni ta’ negozju u l-mudelli u l-prattiċi organizzattivi min-naħa ta’ setturi aktar innovattivi jew minn sorsi oħra simili.

L-għajnuna għall-innovazzjoni tal-proċess u l-innovazzjoni organizzattiva fis-servizzi għandha tkun kompatibbli mal-funzjoni tal-Ftehim ŻEE fi ħdan it-tifsira tal-Artikolu 61(3)(c) tal-Ftehim ŻEE b’intensità massima ta’ għajnuna ta’ 15 % għall-intrapriżi l-kbar, 25 % għall-intrapriżi medji u 35 % għall-intrapriżi ż-żgħar. L-intrapriżi l-kbar huma eliġibbli għal tali għajnuna biss jekk jikkollaboraw mal-SMEs fl-attività mgħejjuna, u fejn l-SMEs li jikkollaboraw jridu jġarrbu mill-inqas 30 % tal-ispejjeż totali eliġibbli.

Il-bidliet ta’ rutina jew il-bidliet perjodiċi magħmula lill-prodotti, fil-linji tal-produzzjoni, fil-proċessi ta’ manifattura, lis-servizzi eżistenti u lil operazzjonijiet oħra li jkunu qed isiru, ma jikkwalifikawx għall-għajnuna tal-istat, anki jekk dawn il-bidliet jistgħu jirrapreżentaw titjib.

Il-kondizzjonijiet li ġejjin għandhom jiġu sodisfatti:

(a)	l-innovazzjoni organizzattiva għandha dejjem tkun relatata mal-użu u l-isfruttament tat-Teknoloġiji tal-Informazzjoni u l-Komunikazzjoni (ICT) għall-bidla tal-organizzazzjoni;

(b)	l-innovazzjoni għandha ssir bħala proġett b’maniġer identifikat u kwalifikat għall-proġett, kif ukoll bi spejjeż identifikati għall-proġett;

(c)	ir-riżultat tal-proġett mgħejjun għandu jkun l-iżvilupp ta’ standard, ta’ mudell ta’ negozju, ta’ metodoloġija jew ta’ kunċett, li jkun jista’ jiġi riprodott b’mod sistematiku, u possibilment ċertifikat u brevettat;

(d)

l-innovazzjoni tal-proċess jew l-innovazzjoni organizzattiva għandha tkun ġdida jew mtejba b’mod sostanzjali meta mqabbla mal-industrija moderna tagħha fit-territorju kopert mill-Ftehim ŻEE. In-novità tista’, per eżempju, tiġi murija mill-Istati EFTA permezz ta’ deskrizzjoni preċiża tal-innovazzjoni, fejn din tiġi mqabbla mat-tekniċi l-aktar moderni ta’ proċess jew ta’ organizzazzjoni użati minn intrapriżi oħra fl-istess industrija;

(e)

il-proġett tal-innovazzjoni tal-proċess jew tal-innovazzjoni organizzattiva għandu jinvolvi grad ċar ta’ riskju. Ir-riskju jista’, per eżempju, jiġi dimostrat mill-Istati EFTA f’termini ta’: spejjeż tal-proġett fil-konfront tal-qligħ tal-kumpanija, iż-żmien meħtieġ biex ikun żviluppat il-proċess il-ġdid, qligħ mistenni mill-proċess ta’ innovazzjoni meta mqabbel mal-ispejjeż tal-proġett, il-probabilità ta’ falliment.

L-ispejjeż eliġibbli huma l-istess bħal dawk għall-għajnuna għall-proġetti ta’ R&D (cf. it-Taqsima 5.1). Madakollu, f’każ ta’ innovazzjoni organizzattiva, l-ispejjeż tal-istrumenti u l-apparat ikopru biss l-ispejjeż tal-istrumenti u l-apparat tal-ICT.

5.6.   L-għajnuna għal servizzi ta’ konsulenza ta’ innovazzjoni u għal servizzi ta’ appoġġ ta’ innovazzjoni

L-għajnuna għal servizzi ta’ konsulenza ta’ innovazzjoni u għal servizzi ta’ appoġġ ta’ innovazzjoni għandhom ikunu kompatibbli mal-funzjoni tal-Ftehim ŻEE fi ħdan it-tifsira tal-Artikolu 61 (3)(c) tal-Ftehim ŻEE jekk kull waħda minn dawn il-kondizzjonijiet tkun imħarsa:

(1)	il-benefiċjarju jkun SME;

(2)	l-għajnuna ma taqbiżx il-massimu ta’ 200 000 EUR għal kull benefiċjarju fi ħdan kwalunkwe perjodu ta’ tlett snin (37);

(3)	il-fornitur tas-servizz jibbenefika minn ċertifikazzjoni nazzjonali jew Ewropea. Jekk il-fornitur tas-servizz ma jibbenefikax minn ċertifikazzjoni nazzjonali jew Ewropea, l-għajnuna m’għandhiex tkopri iktar minn 75 % tal-ispejjeż eliġibbli;

(4)	il-benefiċjarju għandu juża l-għajnuna tal-istat biex jixtri s-servizzi bil-prezz tas-suq (jew jekk il-fornitur tas-servizz ma jkunx entità li taħdem għall-qligħ, bi prezz li jirrifletti l-ispejjeż kollha tagħhom flimkien ma’ marġni raġonevoli).

L-ispejjeż li ġejjin għandhom ikunu eliġibbli:

—

fir-rigward tas-servizzi ta’ konsulenza ta’ innovazzjoni, l-ispejjeż li ġejjin: il-konsultazzjoni tal-amministrazzjoni; l-għajnuna teknoloġika; is-servizzi ta’ trasferiment teknoloġiku; it-taħriġ; il-konsultazzjoni għall-akwiżizzjoni; il-protezzjoni u n-negozju fid-Drittijiet ta’ Proprjetà Intellettwali u għall-ftehimiet għal-liċenzjar; il-konsultazzjoni dwar l-użu tal-istandards;

—	fir-rigward tas-servizzi ta’ appoġġ ta’ innovazzjoni, l-ispejjeż li ġejjin: l-ispazju tal-uffiċċju; il-banek tad-data; il-libreriji tekniċi; ir-riċerka tas-suq; l-użu tal-laboratorju; l-immarkar, l-ittestjar u ċ-ċertifikazzjoni ta’ kwalità.

Jekk il-fornitur tas-servizz ikun entità li ma taħdimx għall-qligħ, l-għajnuna tista’ tingħata fil-forma ta’ prezz imnaqqas, bħala d-differenza bejn il-prezz imħallas u l-prezz tas-suq (jew prezz li jirrifletti l-ispejjeż sħaħ flimkien ma’ marġin raġonevoli). F’dan il-każ, l-Istati EFTA għandhom jistabbilixxu sistema li tiżgura trasparenza dwar l-ispejjeż sħaħ tas-servizzi ta’ konsulenza ta’ innovazzjoni u tas-servizzi ta’ appoġġ ta’ innovazzjoni provduti, kif ukoll dwar il-prezz imħallas mill-benefiċjarju, sabiex l-għajnuna riċevuta tkun tista’ tiġi mkejla u monitorata.

5.7.   L-għajnuna għas-self ta’ ħaddiema bi kwalifiki għoljin

L-għajnuna għas-self ta’ ħaddiema bi kwalifiki għoljin li jgħaddu minn organizzazzjoni ta’ riċerka jew minn intrapriża kbira lil xi SME għandha tkun kompatibbli mal-funzjoni tal-Ftehim ŻEE fi ħdan it-tifsira tal-Artikolu 61(3)(c) tal-Ftehim ŻEE, jekk il-kondizzjonijiet li ġejjin ikunu sodisfatti:

Il-ħaddiema li jgħaddu minn post għall-ieħor m’għandhomx ikunu qed jieħdu l-post ta’ ħaddiema oħra, iżda għandhom ikunu impjegati f’funzjoni ġdida maħluqa fi ħdan l-intrapriża benefiċjarja u għandhom ikunu ġew impjegati għal mill-inqas sentejn fl-organizzazzjoni ta’ riċerka jew l-intrapriża l-kbira, li tkun qed tibgħat il-ħaddiema. Dawn il-ħaddiema għandhom jaħdmu f’attivitajiet ta’ R&D&I fi ħdan l-SME li tirċievi l-għajnuna.

L-ispejjeż eliġibbli huma l-ispejjeż kollha tal-ħaddiema għas-self u l-impjegar ta’ ħaddiema bi kwalifiki għoljin, inklużi l-ispejjeż għall-użu ta’ aġenzija ta’ reklutaġġ, kif ukoll bħala konċessjoni ta’ mobilità għall-ħaddiema li jgħaddu minn post għall-ieħor. L-intensità massima ta’ għajnuna għandha tkun ta’ 50 % tal-ispejjeż eliġibbli, għal massimu ta’ tlett snin għal kull intrapriża u għal kull persuna mislufa.

Din id-dispożizzjoni ma tippermettiex li jkunu koperti l-ispejjeż ta’ konsultazzjoni (il-ħlas tas-servizz imwettaq mill-espert, mingħajr ma l-espert ikun impjegat fl-intrapriża), li huma koperti taħt ir-regoli għall-għajnuna għall-SME (38).

5.8.   L-għajnuna għall-gruppi ta’ innovazzjoni

L-għajnuna għall-investiment tista’ tingħata għat-twaqqif, espansjoni jew animazzjoni ta’ gruppi ta’ innovazzjoni esklussivament lill-entità legali li topera l-grupp ta’ innovazzjoni. Din l-entità għandu jkollha l-kontroll tal-amministrazzjoni tal-parteċipazzjoni u l-aċċess għall-bini, il-faċilitajiet u l-attivitajiet tal-gruppi ta’ innovazzjoni. L-aċċess għall-bini, faċilitajiet u attivitajiet tal-grupp m’għandhomx ikunu ristretti u l-ħlasijiet mitluba għall-użu tal-faċilitajiet tal-grupp u għall-parteċipazzjoni fl-attivitajiet tal-grupp għandhom jirriflettu l-ispejjeż tagħhom.

Tali għajnuna tista’ tingħata għall-faċilitajiet li ġejjin:

—	faċilitajiet għaċ-ċentru ta’ taħriġ u riċerka,

—	infrastrutturi ta’ riċerka b’aċċess liberu: laboratorju, faċilità għall-ittestjar,

—	infrastrutturi ta’ netwerk ta’ broadband.

L-intensità massima ta’ għajnuna hija ta’ 15 %.

Fil-każ ta’ għajnuna li tingħata lil SME, l-intensitajiet massimi ta’ għajnuna għandhom jiġu miżjuda b’20 punt perċentwali għal għajnuna mogħtija lil intrapriża żgħira u b’10 punti perċentwali għal għajnuna mogħtija lil intrapriża ta’ daqs medju.

L-ispejjeż eliġibbli għandhom ikunu l-ispejjeż relatati mal-investiment f’art, bini, makkinarju u apparat.

L-għajnuna operattiva għall-animazzjoni tal-grupp tista’ tingħata lill-entità legali li topera l-grupp ta’ innovazzjoni. Din l-għajnuna għandha tkun temporanja u, bħala regola ġenerali, għandha tintemm wara ċertu żmien, sabiex tipprovdi inċentiv biex il-prezzijiet jirriflettu l-ispejjeż b’mod raġjonevolment rapidu.

Tali għajnuna tista’ tingħata għal tul ta’ żmien limitat ta’ ħames snin fejn l-għajnuna tkun digressiva. L-intensità tagħha tista’ tammonta għal 100 % fl-ewwel sena iżda għandha tkun niżlet b’mod lineari sa żero sal-aħħar tal-ħames sena. F’każ ta’ għajnuna mhux digressiva, it-tul ta’ żmien tagħha jkun limitat għal ħames snin u l-intensità tagħha m’għandhiex taqbeż il-50 % tal-ispejjeż eliġibbli. F’każijiet ġustifikati b’mod korrett, u fuq il-bażi ta’ evidenza konvinċenti provduta mill-Istat EFTA li jinnotifika, l-għajnuna għall-animazzjoni tal-grupp tista’ tingħata għal perjodu itwal ta’ żmien, li ma jaqbiżx l-għaxar snin.

L-ispejjeż eliġibbli għandhom ikunu l-ispejjeż tal-ħaddiema u l-ispejjeż amministrattivi relatati mal-attivitajiet li ġejjin:

—	il-marketing tal-grupp għar-reklutaġġ ta’ kumpaniji ġodda biex jieħdu sehem fil-grupp,

—	l-amministrazzjoni tal-faċilitajiet b’aċċess liberu tal-grupp,

—	l-organizzazzjoni ta’ programmi ta’ taħriġ, workshops u konferenzi biex jappoġġjaw l-iskambju tal-għarfien u n-netwerking bejn il-membri tal-grupp.

Meta jinnotifika għajnuna għall-investiment jew għajnuna għall-animazzjoni tal-grupp, l-Istat EFTA għandu jipprovdi analiżi tal-ispeċjalizzazzjoni teknoloġika tal-grupp ta’ innovazzjoni, il-potenzjal reġjonali eżistenti, il-kapaċità ta’ riċerka eżistenti, il-preżenza ta’ gruppi b’għanijiet simili fit-territorju kopert mill-Ftehim ŻEE u l-volumi potenzjali ta’ suq għall-attivitajiet tal-grupp.

Il-każijiet fejn infrastruttura ta’ innovazzjoni finanzjata mill-Istati EFTA li tkun trid tiġi operata fuq bażi ta’ aċċess liberu fi ħdan organizzazzjonijiet ta’ riċerka mingħajr skop ta’ qligħ għandhom ikunu valutati bl-użu tad-dispożizzjonijiet stabbiliti fit-Taqsima 3.1.

6.   L-effett tal-inċentiv u l-ħtieġa għall-għajnuna

L-għajnuna tal-istat għandu jkollha effett ta’ inċentiv, jiġifieri li tirriżulta fil-bidla tal-imġiba ta’ min jirċievi l-għajnuna b’tali mod li dan iżid il-livell tiegħu ta’ attività ta’ R&D&I. B’riżultat tal-għajnuna, l-attività ta’ R&D&I għandha tiżdied fid-daqs, l-ambitu, l-ammont minfuq jew il-veloċità.

L-Awtorità tqis li l-għajnuna ma tippreżentax inċentiv għall-benefiċjarju fil-każijiet kollha fejn l-attività ta’ R&D&I (39) tkun diġà bdiet qabel l-applikazzjoni tal-għajnuna mill-benefiċjarju lill-awtoritajiet nazzjonali.

Jekk il-proġett ta’ R&D&I mgħejjun ma jkunx beda qabel l-applikazzjoni, l-Awtorità tqis li l-effett tal-inċentiv ikun awtomatikament intlaħaq għall-miżuri tal-għajnuna li ġejjin:

—	għajnuna għall-proġett u studji ta’ fattibilità fejn il-benefiċjarju tal-għajnuna jkun SME u fejn l-ammont ta’ għajnuna jkun taħt is-7.5 miljun EUR għal proġett għal kull SME,

—	għajnuna għal spejjeż ta’ drittijiet ta’ proprjetà industrijali għall-SMEs,

—	għajnuna għal intrapriżi ġodda u innovattivi,

—	għajnuna għal servizzi ta’ konsulenza ta’ innovazzjoni u servizzi ta’ appoġġ ta’ innovazzjoni,

—	għajnuna għas-self ta’ ħaddiema bi kwalifiki għoljin.

Għall-miżuri l-oħra kollha (40), l-Awtorità se titlob li jkun dimostrat l-effett ta’ inċentiv billi tinnotifika lill-Istati EFTA.

Sabiex jivverifikaw jekk l-għajnuna ppjanata hux se ġġiegħel lil min jirċievi l-għajnuna jibdel l-imġiba tiegħu b’tali mod li jżid il-livell ta’ attività ta’ R&D&I tiegħu, l-Istati EFTA għandhom jipprovdu valutazzjoni ex ante taż-żieda fl-attività ta’ R&D&I għall-miżuri individwali kollha valutati mill-Awtorità, fuq il-bażi ta’ analiżi li tqabbel sitwazzjoni mingħajr għajnuna ma’ sitwazzjoni fejn l-għajnuna tkun ġiet mogħtija. Jistgħu jintużaw il-kriterji li ġejjin, flimkien ma’ fatturi kwanitattivi u/jew kwalitattivi oħra rilevanti mressqa mill-Istat EFTA li jkun wettaq in-notifika:

—	iż-żieda fil-kobor tal-proġett: żieda fl-ispejjeż totali tal-proġett (mingħajr tnaqqis fl-infiq mill-benefiċjarju tal-għajnuna meta mqabbel ma’ sitwazzjoni mingħajr għajnuna); żieda fin-numru ta’ persuni assenjati għall-attivitajiet ta’ R&D&I,

—

iż-żieda fl-ambitu: żieda fin-numru ta’ riżultati mistennija mill-proġett; proġett aktar ambizzjuż li jidher mill-probabilità aktar għolja ta’ suċċess xjentifiku jew teknoloġiku jew minn riskju għola ta’ falliment (b’mod speċjali marbut ma’ riskju għola involut fil-proġett ta’ riċerka, man-natura tal-perjodu twil ta’ żmien involut għall-proġett u man-nuqqas ta’ ċertezza dwar ir-riżultati tiegħu),

—	żieda fil-veloċità: inqas żmien għat-tlestija tal-proġett meta mqabbel mat-twettiq tal-proġett mingħajr l-għajnuna,

—

żieda fl-ammont totali minfuq fuq R&D&I: żieda fit-total ta’ nfiq għal R&D&I mill-benefiċjarju tal-għajnuna; bidliet fil-baġit maħsub għall-proġett (mingħajr tnaqqis korrispondenti fil-baġit ta’ proġetti oħra); żieda fl-infiq għal R&D&I mill-benefiċjarju tal-għajnuna bħala proporzjon tal-qligħ totali.

Jekk ikun jista’ jiġi dimostrat effett sinifikanti fuq mill-inqas wieħed minn dawn l-elementi, filwaqt li tkun ikkunsidrata l-imġiba normali ta’ intrapriża fis-settur rispettiv, l-Awtorità normalment għandha tikkonkludi li l-proposta tal-għajnuna għandha effett ta’ inċentiv.

Jekk l-Awtorità twettaq valutazzjoni dettaljata ta’ miżura individwali, dawn l-indikaturi m’għandhomx jitqiesu bħala dimostrazzjoni suffiċjenti ta’ effett ta’ inċentiv, u l-Awtorità tista’ teħtieġ li tkun provduta b’evidenza komplimentari.

Meta tiġi valutata skema ta’ għajnuna, il-kondizzjonijiet relatati mal-effett tal-inċentiv għandhom jitqiesu bħala sodisfatti jekk l-Istat EFTA jkun impenja ruħu li jagħti għajnuna individwali taħt l-iskema ta’ għajnuna approvata biss wara li jkun ivverifika li jeżisti effett ta’ inċentiv u li jissottometti rapporti annwali dwar l-implimentazzjoni tal-iskema ta’ għajnuna approvata. Fir-rapporti annwali, l-Istat EFTA għandu juri kif ivvaluta l-effett tal-għajnuna, qabel ipprovda l-għajnuna, permezz tal-użu ta’ indikaturi kwantitattivi u kwalitattivi msemmija fuq.

7.   Il-kompatibilità tal-għajnuna soġġetta għal valutazzjoni dettaljata

L-Awtorità tqis li żieda fil-livell ta’ attività ta’ R&D&I fit-territorju kopert mill-Ftehim ŻEE hija fl-interess komuni peress li hija mistennija li tikkontribwixxi b’mod sinifikanti għat-tkabbir, il-prosperità u l-iżvilupp sostenibbli. F’dan il-kuntest, l-Awtorità tirrikonoxxi li l-għajnuna tal-istat għandha rwol pożittiv x’toffri meta tkun immirata sew u toħloq l-inċentivi tajbin għall-intrapriżi sabiex dawn iżidu r-R&D&I. Minkejja dan, l-għajnuna tal-istat tista’ twassal ukoll għal tfixkil sinifikanti tal-kompetizzjoni u dan għandu jiġi kkunsidrat.

7.1.   Il-miżuri soġġetti għal valutazzjoni dettaljata

Għall-miżuri li ġejjin, minħabba r-riskju għola ta’ tfixkil tal-kompetizzjoni, l-Awtorità se twettaq valutazzjoni aktar dettaljata.

Għall-miżuri koperti minn BER

—	għall-każijiet kollha notifikati lill-Awtorità wara d-dmir li l-għajnuna tkun notifikata individwalment kif preskritt fil-BER.

Għall-miżuri koperti minn dan il-kapitolu:

Fejn l-ammont ta’ għajnuna jaqbeż:

—

għall-għajnuna tal-proġett (  (41) u l-istudji ta’ fattibilità: — jekk il-proġett ikollu predominanza ta’ riċerka fundamentali (42), EUR 20 miljun għal kull intrapriża, għal kull proġett/studju ta’ fattibilità; — jekk il-proġett ikollu predominanza ta’ riċerka industrijali (43), EUR 10 miljun għal kull intrapriża, għal kull proġett/studju ta’ fattibilità; — għall-proġetti l-oħra kollha, EUR 7,5 miljun għal kull intrapriża, għal kull proġett/studju ta’ fattibilità.

—	għal innovazzjoni ta’ proċess jew innovazzjoni organizzattiva f’attivitajiet ta’ servizzi, EUR 5 miljun għal kull proġett għal kull intrapriża;

—	għal gruppi ta’ innovazzjoni (għal kull grupp), EUR 5 miljun.

L-għan ta’ din il-valutazzjoni dettaljata huwa li jkun żgurat li ammonti għoljin ta’ għajnuna għal R&D&I ma jfixklux il-kompetizzjoni sa livell li jkun kuntrarju għall-interess komuni, iżda effettivament jikkontribwixxu għall-interess komuni. Dan jiġri meta l-benefiċċji tal-għajnuna tal-istat f’termini ta’ R&D&I addizzjonali jegħlbu l-ħsara għall-kompetizzjoni u l-kummerċ.

Il-valutazzjoni dettaljata hija valutazzjoni proporzjonali, li tiddependi fuq it-tfixkil potenzjali tal-każ. B’konsegwenza ta’ dan, il-fatt li titwettaq valutazzjoni dettaljata ma jimplikax neċessarjament il-ħtieġa li tinbeda proċedura formali ta’ investigazzjoni, għalkemm dan jista’ jkun il-każ għal ċerti miżuri.

Sakemm l-Istati EFTA jiżguraw kooperazzjoni sħiħa u jipprovdu informazzjoni adegwata f’qasir żmien, l-Awtorità se tagħmel l-aħjar sforz biex twettaq investigazzjoni f’qasir żmien.

7.2.   Il-metodoloġija ta’ valutazzjoni dettaljata: il-kriterji ta’ R&D&I għal valutazzjoni ekonomika ta’ ċertu każi individwali

Hawn taħt, l-Awtorità tippreżenta gwida dwar l-informazzjoni li tista’ titlob u l-metodoloġija li se ssegwi fir-rigward ta’ miżuri soġġetti għal valutazzjoni dettaljata. Din il-gwida għandha l-intenzjoni li tipprovdi iktar trasparenza u prevedibbiltà lid-deċiżjonijiet tal-Awtorità sabiex tinħoloq iktar predikabilità u ċertezza legali.

Il-valutazzjoni dettaljata se titwettaq fuq il-bażi tal-elementi pożittivi u negattivi li ġejjin, li se japplikaw flimkien mal-kriterji stabbiliti fit-Taqsima 5. F’xi każi, l-applikabilità u l-piż mogħti lil dawn l-elementi jista’ jiddependi fuq il-forma jew l-għan tal-għajnuna. Il-livell tal-valutazzjoni tal-Awtorità se jkun proporzjonali għar-riskju ta’ tfixkil tal-kompetizzjoni. Dan ifisser li l-ambitu tal-analiżi se jkun jiddependi fuq in-natura tal-każ. Għalhekk, għajnuna tal-istat għal attivitajiet li huma mbiegħda mis-suq aktarx li se ġġib skrutinju inqas estensiv.

L-Istati EFTA huma mistiedna jipprovdu l-elementi kollha li huma jqisu bħala utli għall-valutazzjoni tal-każ. L-Istati EFTA huma, b’mod partikolari, mistiedna biex joqogħdu fuq evalwazzjonijiet preċedenti ta’ skemi jew miżuri ta’ għajnuna, fuq valutazzjonijiet tal-impatt imwettqa mill-awtorità li tat l-għajnuna, fuq valutazzjonijiet tar-riskju, fuq rapporti finanzjarji, fuq pjanijiet interni tan-negozju li kull kumpanija għandha twettaq għal proġetti importanti, fuq l-opinjonijiet tal-esperti u fuq studji oħra relatati mar-R&D&I.

7.3.   L-effetti pożittivi tal-għajnuna

Il-fatt li l-għajnuna ġġiegħel lill-intrapriżi biex jaħdmu favur ir-R&D&I fit-territorju kopert mill-Ftehim ŻEE, ħaġa li kieku ma kinux jagħmlu, jikkostitwixxi l-element pożittiv ewlieni li jrid jiġi kkunsidrat meta tkun valutata l-kompatibilità tal-għajnuna.

F’dan il-kuntest, l-Awtorità se tagħti attenzjoni partikolari għall-elementi li ġejjin:

—	iż-żieda netta ta’ R&D&I imwettqa mill-intrapriża,

—	il-kontribuzzjoni tal-miżura għat-titjib globali tas-settur konċernat fir-rigward tal-livell ta’ R&D&I,

—	il-kontribuzzjoni tal-miżura għat-titjib tas-sitwazzjoni fit-territorju kopert mill-Ftehim ŻEE fir-rigward tar-R&D&I fil-kuntest internazzjonali.

7.3.1.   L-eżistenza ta’ falliment tas-suq

Kif indikat fit-Taqsima 1, l-għajnuna tal-istat tista’ tkun neċessarja biex jiżdied ir-R&D&I fl-ekonomija sal-punt biss li s-suq, waħdu, jonqos milli jipprovdi riżultat ottimali. Huwa magħruf li ċertu fallimenti tas-suq ifixklu l-livell globali ta’ R&D&I fit-territorju kopert mill-Ftehim ŻEE. Madankollu, mhux l-intrapriżi u s-setturi kollha fl-ekonomija huma ffaċċjati b’dawn il-fallimenti tas-suq bl-istess livell. B’konsegwenza ta’ dan, fir-rigward tal-miżuri soġġetti għall-valutazzjoni dettaljata, l-Istat EFTA għandu jipprovdi informazzjoni adegwata dwar jekk l-għajnuna tirreferix għal falliment ġenerali tas-suq li jirrigwardja r-R&D&I fit-territorju kopert mill-Ftehim ŻEE, jew għal falliment speċifiku tas-suq.

Skont x’ikun il-falliment speċifiku tas-suq indirizzat, l-Awtorità se tikkunsidra l-elementi li ġejjin:

—	It-tixrid sekondarju ta’ għarfien: il-livell previst ta’ tixrid ta’ informazzjoni; l-ispeċifiċità tal-għarfien prodott; id-disponibilità tal-protezzjoni IPR.

—	Informazzjoni mhux perfetta u asimmetrika: il-livell ta’ riskju u l-kumplessità tar-riċerka; il-ħtieġa ta’ finanzi esterni; il-karatteristiċi tal-benefiċjarju tal-għajnuna biex jirċievi finanzi esterni.

—	Il-fallimenti fil-koordinazzjoni: in-numru ta’ intrapriżi li jikkollaboraw; l-intensità tal-kollaborazzjoni; l-interessi differenti bejn l-imsieħba li jikkollaboraw; il-problemi fit-tfassil tal-kuntratti; il-problemi tal-partijiet terzi biex jikkoordinaw il-kollaborazzjoni.

Għal għajnuna tal-istat li għandha bħala mira proġetti jew attivitajiet ta’ R&D&I imwettqa f’żoni assistiti, l-Awtorità se tikkunsidra: (i) l-iżvantaġġi kkawżati mill-periferalità u l-ispeċifitajiet reġjonali oħra, (ii) id-data ekonomika lokali speċifika, ir-raġunijiet soċjali u/jew storiċi għal-livell baxx ta’ attività ta’ R&D&I meta mqabbla mad-data medja rilevanti u/jew is-sitwazzjoni fuq livell nazzjonali u/jew ta’ ŻEE skont kif xieraq; u (iii) kwalunkwe indikatur ieħor li juri livell ta’ żieda tal-falliment tas-suq.

7.3.2.   L-Istrument xieraq

L-għajnuna tal-istat għal R&D&I tista’ tiġi awtorizzata taħt l-Artikolu 61(3)(c) tal-Ftehim ŻEE meta jkun meħtieġ li jintlaħaq għan ta’ interess komuni, bħala eċċezzjoni għall-projbizzjoni ġenerali tal-għajnuna tal-istat. Element importanti fit-test tal-ibbilanċjar huwa jekk u sa liema livell l-għajnuna tal-istat għal R&D&I tista’ titqies bħala strument xieraq sabiex jiżdiedu l-attivitajiet ta’ R&D&I, peress li strumenti oħra li huma inqas ta’ tfixkil jistgħu jiksbu l-istess riżultati.

Fl-analiżi tagħha tal-kompatibilità, l-Awtorità se tqis b’mod partikolari kwalunkwe valutazzjoni tal-impatt li l-Istat EFTA jkun għamel dwar il-miżura proposta. Il-miżuri li għalihom l-Istat EFTA jkun ikkunsidra għażliet ta’ strateġiji politiċi oħra u li għalihom il-vantaġġi tal-użu ta’ strument selettiv bħalma hi l-għajnuna tal-istat jiġu stabbiliti u mressqa lill-Awtorità, jiġu meqjusa li jikkostitwixxu strument xieraq.

7.3.3.   L-effett ta’ inċentiv u l-ħtieġa tal-għajnuna

L-analiżi tal-effett ta’ inċentiv ta’ miżura ta’ għajnuna hija l-kondizzjoni l-aktar importanti fl-analiżi ta’ għajnuna tal-istat għal R&D&I. L-identifikazzjoni tal-effett ta’ inċentiv hija tradotta fil-valutazzjoni ta’ jekk l-għajnuna ppjanata hux se ġġiegħel lill-intrapriżi jaħdmu favur ir-R&D&I, ħaġa li kieku ma kinux jagħmlu.

It-Taqsima 6 tipprovdi serje ta’ indikaturi li jistgħu jintużaw mill-Istati EFTA biex juru effett ta’ inċentiv. Madankollu, meta miżura tgħaddi minn valutazzjoni dettaljata, l-Awtorità titlob li l-effett ta’ inċentiv tal-għajnuna jkun sostanzjat b’mod aktar preċiż, sabiex jiġi evitat kwalunkwe tfixkil mhux xieraq tal-kompetizzjoni.

Fl-analiżi tagħha, l-Awtorità, minbarra l-indikaturi msemmija fit-Taqsima 6, se tikkunsidra l-elementi li ġejjin:

—	L-ispeċifikazzjoni tal-bidla intenzjonata: il-bidla intenzjonata fl-imġiba li tkun il-mira tal-għajnuna tal-istat fil-każ notifikat għandha tkun speċifikata sew (il-proġett il-ġdid mibdi, il-kobor, l-ambitu jew il-veloċità ta’ xi proġett imsaħħaħ).

—	L-analiżi kontra-fattwali: il-bidla fl-imġiba trid tiġi identifikata permezz ta’ analiżi kontra-fattwali: x’kien ikun il-livell tal-attività intenzjonata bl-għajnuna u mingħajrha? Id-differenza bejn iż-żewġ xenarji titqies bħala l-impatt tal-miżura tal-għajnuna u tiddeskrivi l-effett ta’ inċentiv.

—

Il-livell ta’ profitt: jekk proġett, fih innifsu, ma jkunx ta’ profitt għal intrapriża privata, iżda jkun jiġġenera benefiċċji importanti għas-soċjetà, hemm iktar ċans li l-għajnuna jkollha effett ta’ inċentiv. Sabiex ikun valutat il-profitt totali (jew in-nuqqas tiegħu) ta’ proġett, jistgħu jintużaw metodoloġiji ta’ valutazzjoni li jkunu ta’ prattika standard fl-industrija partikolari konċernata (44).

—	L-ammont ta’ investiment u t-tul ta’ żmien taċ-ċaqliq tal-flus: Investiment għoli għall-bidu, livell baxx ta’ ċaqliq ta’ flus approprjabbli u frazzjoni sinifikanti ta’ ċaqliq ta’ flus li jiżdiedu fil-futur imbiegħed se jkunu meqjusa bħala elementi pożittivi fil-valutazzjoni tal-effett ta’ inċentiv.

—

Il-livell ta’ riskju involut fil-proġett ta’ riċerka: Fuq il-bażi ta’ eż. studji ta’ fattibilità, valutazzjonijiet ta’ riskju u opinjonijiet ta’ esperti, il-valutazzjoni tar-riskju se tikkunsidra b’mod partikolari l-irriversibilità tal-investiment, il-probabilità ta’ falliment tas-suq, ir-riskju li l-proġett ikun inqas produttiv milli mistenni, ir-riskju li t-twettiq tal-proġett jista’ jtellef attivitajiet oħra u r-riskju li l-ispejjeż tal-proġett ifixklu l-vijabbiltà finanzjarja tal-intrapriża. Għal għajnuna tal-istat li għandha bħala mira proġetti jew attivitajiet ta’ R&D&I imwettqa f’żoni assistiti, l-Awtorità se tikkunsidra l-iżvantaġġi kkawżati mill-periferalità u l-ispeċifitajiet reġjonali oħra, li jkollhom impatt negattiv fuq il-livell ta’ riskju fil-proġett ta’ riċerka.

—

Il-valutazzjoni kontinwa: miżuri li għalihom ikunu previsti proġetti pilota (fuq skala żgħira), jew li jiddefinixxu avvenimenti importanti speċifikati tajjeb li jirriżultaw fit-tmiem tal-proġett f’każ ta’ falliment u fejn ikun previst ex post ta’ monitoraġġ disponibbli pubblikament, se jitqiesu b’mod aktar pożittiv fir-rigward tal-valutazzjoni tal-effett ta’ inċentiv.

7.3.4.   Il-proporzjonalità tal-għajnuna

Minbarra l-kriterji msemmija fit-Taqsima 5, l-Istat EFTA konċernat għandu jipprovdi l-informazzjoni addizzjonali li ġejja:

—

Proċess ta’ selezzjoni miftuħa: Fejn ikun hemm iktar minn kandidat (potenzjali) wieħed għat-twettiq ta’ proġett ta’ R&D&I fi Stat EFTA, hemm iktar ċans li r-rekwiżit ta’ proporzjonalità jintlaħaq jekk il-proġett ikun ġie allokat fuq il-bażi ta’ kriterji trasparenti, oġġettivi u mhux diskriminatorji.

—	Minimu ta’ għajnuna: L-Istati EFTA għandhom jispjegaw kif ġie kalkolat l-ammont sabiex ikun żgurat li dan l-ammont huwa limitat għall-minimu neċessarju.

7.4.   L-analiżi tat-tfixkil tal-kompetizzjoni u l-kummerċ

L-għajnuna tal-istat għal R&D&I jista’ jkollha impatt fuq il-kompetizzjoni fuq żewġ livelli: (i) kompetizzjoni fil-proċess ta’ innovazzjoni, jiġifieri kompetizzjoni f’termini ta’ R&D&I li sseħħ qrib is-swieq tal-prodott u (ii) kompetizzjoni fis-swieq tal-prodott fejn ir-riżultati tal-attivitajiet ta’ R&D&I ikunu sfruttati.

Fil-valutazzjoni tal-effetti negattivi tal-miżura ta’ għajnuna, l-Awtorità se tiffoka l-analiżi tagħha tat-tfixkil tal-kompetizzjoni fuq l-impatt previst li l-għajnuna ta’ R&D&I jista’ jkollha fuq il-kompetizzjoni bejn intrapriżi fis-swieq tal-prodott konċernat. L-Awtorità se tagħti aktar valur lir-riskji għall-kompetizzjoni u l-kummerċ li jistgħu jirriżultaw fil-futur prevedibbli u b’possibilità partikolari.

L-impatt fuq il-kompetizzjoni fil-proċess ta’ innovazzjoni se jkun rilevanti kemm-il darba dan ikollu impatt previst fuq ir-riżultat tal-kompetizzjoni ġejjiena tas-suq tal-prodott. F’ċerti każi ir-riżultati stess ta’ R&D&I, per eżempju, fl-għamla ta’ drittijiet ta’ proprjetà intellettwali, ikunu kummerċjalizzati fl-hekk imsejħa swieq teknoloġiċi, per eżempju permezz ta’ liċenzjar ta’ brevetti. F’dawn il-każi, l-Awtorità tista’ wkoll tqis l-effett tal-għajnuna fuq il-kompetizzjoni fis-swieq teknoloġiċi.

L-impatt ta’ R&D&I fuq is-swieq tal-prodotti huwa dinamiku ħafna u għalhekk l-analiżi se tkun ta’ natura li tħares ’il quddiem. B’mod frekwenti, l-istess attività innovattiva tkun assoċjata ma’ ħafna swieq tal-prodotti tal-ġejjieni. Jekk dan ikun il-każ, l-impatt tal-għajnuna tal-istat irid jiġi valutat għall-grupp ta’ swieq konċernati.

Hemm tliet modi differenti li bihom l-għajnuna ta’ R&D&I tista’ tfixkel il-kompetizzjoni fis-swieq tal-prodott:

(1)	l-għajnuna ta’ R&D&I tista’ tfixkel l-inċentivi dinamiċi tal-atturi tas-suq biex jinvestu (l-effett ta’ qlugħ ’il barra mis-suq);

(2)	l-għajnuna ta’ R&D&I tista’ toħloq jew iżżomm pożizzjonijiet ta’ setgħa fis-suq;

(3)	l-għajnuna ta’ R&D&I tista’ żżomm struttura ineffiċjenti tas-suq.

L-għajnuna tal-istat jista’ wkoll ikollha effett negattiv fuq il-kummerċ fis-suq kopert mill-Ftehim ŻEE. B’mod partikolari, fejn l-għajnuna ta’ R&D&I twassal għall-qlugħ ’il barra tal-kompetituri, il-miżuri tal-għajnuna jistgħu essenzjalment jirriżultaw f’bidla fil-flussi tal-kummerċ u fil-lokazzjoni tal-attività ekonomika.

7.4.1   It-tfixkil tal-inċentivi dinamiċi

L-akbar problema relatata mal-għajnuna ta’ R&D&I lill-intrapriżi hija dik li l-inċentivi dinamiċi tal-kompetituri sabiex jinvestu jiġu mfixkla. Meta intrapriża tirċievi għajnuna, dan ġeneralment iżid il-probabilità ta’ R&D&I ta’ suċċess min-naħa ta’ din l-intrapriża li konsegwentement iwassal għal preżenza akbar tal-intrapriża fis-suq/swieq tal-prodott fil-futur. Din iż-żieda fil-preżenza tista’ twassal lill-kompetituri biex inaqqsu l-ambitu tal-pjanijiet oriġinali tal-investiment tagħhom (l-effett ta’ qlugħ ’il barra mis-suq).

Fl-analiżi tagħha, l-Awtorità se tikkunsidra l-elementi li ġejjin:

—

L-ammont tal-għajnuna: Il-miżuri ta’ għajnuna li jinvolvu ammonti sinifikanti ta’ għajnuna għandhom iktar ċans li jwasslu għal effetti sinifikanti ta’ qlugħ ’il barra mis-suq. Is-sinifikanza tal-ammont tal-għajnuna se jkun imkejjel b’referenza għall-infiq privat totali ta’ R&D fis-settur, u għall-ammont minfuq mill-atturi ewlenin.

—	Il-qrubija għas-suq/kategorija tal-għajnuna: Iktar mal-miżura tal-għajnuna tkun immirata għal attività ta’ R&D&I li tkun qrib is-suq, iktar hemm ċans li tkun responsabbli għall-iżvilupp ta’ effetti sinifikanti ta’ qlugħ ’il barra mis-suq.

—	Il-proċess ta’ selezzjoni miftuħa: Fejn l-għotja tingħata fuq il-bażi ta’ kriterji oġġettivi u mhux diskriminatorji, l-Awtorità se tieħu pożizzjoni aktar pożittiva.

—

Il-barrieri li jikkontrollaw il-ħruġ: Hemm iktar ċans li l-kompetituri jżommu (jew saħansitra jżidu) il-pjanijiet ta’ investiment tagħhom meta jkun hemm livell għoli ta’ barrieri li jikkontrollaw il-ħruġ fil-proċess ta’ innovazzjoni. Dan jista’ jkun il-każ meta ħafna mill-investimenti tal-passat tal-kompetituri jkunu marbuta f’trajettorja partikolari ta’ R&D&I.

—

L-inċentivi għal kompetizzjoni għal suq ġejjieni: L-għajnuna ta’ R&D&I tista’ twassal għal sitwazzjoni fejn il-kompetituri ta’ benefiċjarju ta’ għajnuna jirrinunzjaw li jikkompetu għal suq ġejjieni, peress li l-vantaġġ provdut mill-għajnuna (f’termini tal-grad ta’ avvanz teknoloġiku jew f’termini ta’ żmien) inaqqas il-possibilità tagħhom li jidħlu fis-suq ġejjieni u jagħmlu profitt.

—

Id-differenzjar tal-prodott u l-intensità tal-kompetizzjoni: Fejn l-innovazzjoni tal-prodott tkun iktar marbuta mal-iżvilupp ta’ prodotti differenzjati (relatati, per eżempju, ma’ ditti, standards, teknoloġiji, gruppi ta’ klijenti differenti) hemm inqas ċans li l-kompetituri jkunu effettwati. L-istess jgħodd jekk ikun hemm ħafna kompetituri effettivi fis-suq.

7.4.2   Il-ħolqien ta’ setgħa tas-suq

L-għajnuna bħala appoġġ għall-R&D&I jista’ jkollha effetti ta’ tfixkil f’termini ta’ żieda jew żamma tal-livell ta’ setgħa tas-suq fis-swieq tal-prodott. Is-setgħa tas-suq hija s-setgħa li wieħed jinfluwenza l-prezzijiet tas-suq, ir-riżultati, il-varjetà jew il-kwalità tal-oġġetti u s-servizzi, jew parametri oħra tal-kompetizzjoni fis-suq għal perjodu sinifikanti ta’ żmien, għad-detriment tal-konsumaturi. L-Awtorità se tevalwa s-setgħa tas-suq qabel ma tingħata l-għajnuna, kif ukoll il-bidla fis-setgħa tas-suq, li tista’ tkun mistennija b’riżultat tal-għajnuna.

L-Awtorità hija konċernata b’mod partikolari dwar dawk il-miżuri ta’ R&D&I li jippermettu lill-benefiċjarju tal-għajnuna li jittrasferixxi jew isaħħaħ is-setgħa tas-suq li jkollu fuq swieq eżistenti tal-prodott għal swieq futuri tal-prodott. Għalhekk huwa diffiċli li l-Awtorità tidentifika problemi ta’ kompetizzjoni relatati mas-setgħa tas-suq fejn kull benefiċjarju tal-għajnuna jkollu sehem tas-suq li jkun taħt il-25 % u fi swieq li jkollhom konċentrazzjoni ta’ bejgħ taħt l-2000 skont l-Indiċi Herfindahl-Hirschman (HHI).

Fl-analiżi tagħha, l-Awtorità se tikkunsidra l-elementi li ġejjin:

—

Is-setgħa tas-suq tal-benefiċjarju tal-għajnuna u l-istruttura tas-suq: Fejn min jirċievi l-għajnuna jkun diġà dominanti fis-suq tal-prodott, il-miżura tal-għajnuna tista’ tkompli ssaħħaħ din id-dominanza billi ddgħajjef iktar l-isforz kompetittiv li l-kompetituri jistgħu jeżerċitaw fuq l-intrapriża li tirċievi l-għajnuna. Bl-istess mod, il-miżuri ta’ għajnuna tal-istat jista’ jkollhom impatt sinifikanti fi swieq oligopolistiċi fejn ikunu attivi biss ftit atturi.

—

Il-livell tal-barrieri li jikkontrollaw id-dħul: Fil-qasam ta’ R&D&I, jista’ jkun hemm barrieri sinifikanti li jikkontrollaw id-dħul għal intrapriżi ġodda. Dawn il-barrieri jinkludu barrieri legali tad-dħul (b’mod partikolari id-drittijiet tal-proprjetà intellettwali), l-ekonomiji ta’ skala u ta’ ambitu, il-barrieri ta’ aċċess għal netwerks u intrastrutturi, u barrieri oħra strateġiċi għad-dħul jew għall-espansjoni.

—

Is-setgħa tax-xerrej: Is-setgħa tas-suq ta’ intrapriża tista’ wkoll tkun limitata mill-pożizzjoni tas-suq tax-xerrejja. Il-preżenza ta’ xerrejja b’saħħithom tista’ sservi biex tegħleb is-sejba ta’ pożizzjoni qawwija tas-suq jekk ikun probabbli li x-xerrejja se jfittxu li jippreservaw biżżejjed kompetizzjoni fis-suq.

—

Il-proċess tal-għażla: Il-miżuri ta’ għajnuna li jippermettu lill-intrapriżi b’pożizzjoni qawwija fis-suq li jinfluwenzaw il-proċess tal-għażla, per eżempju, billi jkollhom id-dritt li jirrakkomandaw l-intrapriżi fil-proċess tal-għażla jew jinfluwenzaw il-proċess ta’ riċerka b’mod li jisfavorixxi proċessi oħra mingħajr raġunijiet ġustifikati, se jiġbdu l-interess tal-Awtorità.

7.4.3   Iż-żamma ta’ strutturi mhux effiċjenti tas-suq

L-għajnuna ta’ R&D&I tista’, jekk ma tkunx immirata b’mod korrett, tappoġġja intrapriżi mhux effiċjenti u b’konsegwenza ta’ dan twassal għal strutturi tas-suq fejn ħafna atturi tas-suq joperaw b’mod sinifikanti taħt l-iskala ta’ effiċjenza. Fl-analiżi tagħha, l-Awtorità se tikkunsidra jekk l-għajnuna tiġix mogħtija fi swieq li għandhom kapaċità produttiva ogħla minn dak li hu meħtieġ, f’industriji li qabdu t-triq tan-niżla jew f’setturi sensittivi. Hemm inqas ċans ta’ problemi f’sitwazzjonijiet fejn l-għajnuna tal-istat għall-R&D&I ikollha l-għan li tibdel id-dinamiċi ta’ tkabbir tas-settur, b’mod partikolari billi tintroduċi teknoloġiji ġodda.

7.5.   L-ibbilanċjar u d-deċiżjoni

Fid-dawl ta’ dawn l-elementi pożittivi u negattivi, l-Awtorità tibbilanċja l-effetti tal-miżura u tiddetermina jekk it-tfixkil li jirriżulta jaffettwax ħażin il-kondizzjonijiet tal-kummerċ sa livell li jkun kuntrarju għall-interess komuni. Din l-analiżi f’kull każ partikolari se tkun ibbażata fuq valutazzjoni globali tal-impatti pożittivi u negattivi prevedibbli tal-għajnuna tal-istat. Għal dan l-iskop, l-Awtorità mhux se tuża l-kriterji stabbiliti fit-Taqsimiet 7.3 u 7.4 b’mod mekkaniku iżda se tagħmel valutazzjoni globali ibbażata fuq il-prinċipju tal-proporzjonalità.

L-Awtorità ma tista’ tqajjem l-ebda oġġezzjoni għall-miżura ta’ għajnuna notifikata mingħajr ma tidħol fil-proċedura ta’ investigazzjoni formali jew, wara l-proċedura ta’ investigazzjoni formali stabbilita fl-Artikolu 6 fil-Parti II tal-Protokoll 3 tal-Ftehim ta’ Sorveljanza u tal-Qorti, tiddeċiedi li tagħlaq il-proċedura b’deċiżjoni skont l-Artikolu 7 ta’ dak il-Protokoll. Jekk tieħu deċiżjoni kondizzjonali fi ħdan it-tifsira tal-Artikolu 7(4) fil-Parti II tal-Protokoll 3, l-Awtorità tista’ b’mod partikolari tikkunsidra li tehmeż il-kondizzjonijiet li ġejjin, li għandhom inaqqsu t-tfixkil jew l-effett li jirriżulta fuq il-kummerċ u għandha tkun proporzjonali:

—	intensitajiet aktar baxxi ta’ għajnuna mill-intensitajiet massimi permessi fit-Taqsima 5, inkluż mekkaniżmi ta’ teħid lura tal-għajnuniet u kondizzjonijiet differenti għall-ħlas lura ta’ self rimborsabbli,

—	it-tixrid tar-riżultati, kollaborazzjoni u impenji oħra ta’ imġiba,

—	is-separazzjoni tal-kontijiet sabiex ikun evitat t-tixrid ta’ sussidju minn suq għall-ieħor, meta l-benefiċjarju jkun attiv f’iktar minn suq wieħed,

—	l-ebda diskriminazzjoni kontra benefiċjarji potenzjali oħra (tonqos is-selettività).

8.   L-akkumulazzjoni

Fir-rigward tal-akkumulazzjoni, il-limiti ta’ għajnuna stabbiliti taħt dan il-kapitolu għandhom japplikaw irrispettivament minn jekk l-appoġġ għall-proġett mgħejjun ikunx finanzjat b’mod sħiħ mir-riżorsi tal-Istat jew jekk ikunx parzjalment finanzjat mill-Komunità, ħlief fil-kuntest speċifiku u limitat tal-kondizzjonijiet stabbiliti għall-finanzjar tal-Komunità taħt il-Programmi Qafas RTD, adottati skont it-Titolu XVIII tat-Trattat KE jew it-Titolu II tat-Trattat Euratom rispettivament.

Fejn l-ispiża eliġibbli għall-għajnuna għal R&D&I tkun eliġibbli b’mod sħiħ jew parzjali għal skopijiet oħra, il-parti komuni se tkun soġġetta għal-limitu l-aktar favorevoli taħt ir-regoli applikabbli. Din il-limitazzjoni ma tapplikax għal għajnuna mogħtija skont il-Kapitolu 10.B tal-Linji ta’ Gwida tal-Għajnuna tal-Istat, L-Għajnuna tal-Istat għall-promozzjoni ta’ investimenti ta’ kapital ta’ riskju f’intrapriżi żgħar u medji (45).

L-għajnuna għal R&D&I m’għandhiex tkun akkumulata b’appoġġ de minimis fir-rigward tal-istess spejjeż eliġibbli sabiex ikunu evitati l-intensitajiet massimi ta’ għajnuna stabbiliti f’dan il-kapitolu.

9.   Id-dispożizzjonijiet finali

9.1.   Ir-rapportaġġ u l-monitoraġġ

9.1.1.   Ir-rapporti annwali

Skont ir-rekwiżiti tal-Artikolu 21(1) fil-Parti II tal-Protokoll 3 tal-Ftehim ta’ Sorveljanza u l-Qorti u l-Artikolu 5 tad-Deċiżjoni tal-Awtorità tas-Surveljanza tal-EFTA Nru 195/04/COL (46), l-Istati EFTA għandhom jissottomettu rapporti annwali lill-Awtorità.

Minbarra r-rekwiżiti stipulati f’dawk id-dispożizzjonijiet, ir-rapporti annwali għall-miżuri ta’ għajnuna għal R&D&I għal kull miżura, inkluż l-għoti ta’ għajnuna taħt skema approvata, għandhom jinkludu l-informazzjoni li ġejja:

—	l-isem tal-benefiċjarju,

—	l-ammont ta’ għajnuna għal kull benefiċjarju,

—	l-intensità tal-għajnuna,

—	is-setturi ta’ attività fejn ikunu mwettqa l-proġetti mgħejjuna.

F’każ ta’ għajnuna fiskali, l-Istat EFTA għandu jipprovdi biss lista ta’ dawk il-benefiċjarji li jkunu rċevew eżenzjoni annwali mit-taxxa li taqbeż l-200 000 EUR.

F’każ ta’ gruppi, ir-rapport għandu jinkludi wkoll deskrizzjoni qasira tal-attività tal-grupp u l-effettività tiegħu fl-attrazzjoni ta’ attivitajiet ta’ R&D&I. L-Awtorità tista’ titlob informazzjoni addizzjonali dwar l-għajnuna mogħtija, sabiex tiċċekkja jekk il-kondizzjonijiet tad-deċiżjoni tal-Awtorità li tapprova l-miżura ta’ għajnuna ġewx imħarsa.

Ir-rapporti annwali se jkunu pubblikati fuq il-websajt tal-Awtorità.

Għal kull għajnuna mogħtija taħt skema approvata lil intrapriżi kbar, l-Istati EFTA għandhom ukoll jispjegaw fir-rapport annwali kif ġie mħares l-effett tal-inċentiv għal għajnuna mogħtija lil tali intrapriżi, b’mod partikolari bl-użu tal-indikaturi u l-kriterji msemmija fit-Taqsima 6 ta’ hawn fuq.

9.1.2   L-aċċess għal test sħiħ tal-iskemi

L-Awtorità tqis li huma neċessarji miżuri ulterjuri sabiex tkun imtejba t-trasparenza tal-għajnuna tal-istat fil-Komunità. B’mod partikolari, jidher li hu meħtieġ li jkun żgurat li l-Istati EFTA, l-operaturi ekonomiċi, il-partijiet interessati u l-Awtorità nnifisha jkollhom aċċess faċli għat-test sħiħ tal-iskemi kollha applikabbli ta’ għajnuna għal R&D&I.

Dan jista’ jinkiseb b’mod faċli permezz tat-twaqqif ta’ websajts li jkunu konnessi ma’ xulxin. Għal din ir-raġuni, meta teżamina l-iskemi tal-għajnuna għal R&D&I, l-Awtorità se titlob sistematikament lill-Istat EFTA konċernat biex jippubblika test sħiħ tal-iskemi finali kollha tal-għajnuna fuq l-internet u li jikkomunika lill-Awtorità l-indirizz tal-internet tal-pubblikazzjoni. L-iskema m’għandhiex tiġi applikata qabel ma l-informazzjoni tkun pubblikata fuq l-internet.

9.1.3   Karti ta’ informazzjoni

Minbarra dan, kull meta tingħata għajnuna għal R&D&I fuq il-bażi ta’ skemi ta’ għajnuna mingħajr ma taqa’ taħt id-dmir ta’ notifikazzjoni individwali, u taqbeż it-3 miljun EUR, l-Istati EFTA għandhom, fi żmien 20 jum ta’ ħidma li jibdew mill-għoti tal-għajnuna mill-awtorità kompetenti, jipprovdu lill-Awtorità bl-informazzjoni meħtieġa fil-formola standard stabbilita fl-Anness ta’ dan il-kapitolu. L-Awtorità se tipprovdi informazzjoni sommarja u tagħmilha disponibbli għall-pubbliku permezz tal-websajt tagħha (http://www.eftasurv.int/fieldsofwork/fieldstateaid/).

L-Istati EFTA għandhom jiżguraw li r-rekords dettaljati li jirrigwardjaw l-għoti tal-għajnuna għall-miżuri kollha ta’ R&D&I jiġu miżmuma. Dawn ir-rekords, li għandhom jinkludu l-informazzjoni kollha neċessarja biex jistabbilixxu li l-ispejjeż eliġibbli u l-intensità massima ta’ għajnuna permessa ġew imħarsa, għandhom jinżammu għal għaxar snin mid-data li fiha tkun ingħatat l-għajnuna.

L-Awtorità se titlob lill-Istati EFTA biex jipprovdu din l-informazzjoni sabiex twettaq valutazzjoni tal-impatt ta’ dan il-kapitolu tliet snin wara d-dħul fis-seħħ tiegħu (47).

9.2.   Il-Miżuri Xierqa

L-Awtorità hawnhekk tipproponi lill-Istati EFTA, fuq il-bażi tal-Artikolu 1(1) fil-Parti I tal-Protokoll 3 tal-Ftehim ta’ Sorveljanza u l-Qorti, il-miżuri xierqa li ġejjin li jikkonċernaw l-iskemi ta’ għajnuna eżistenti u rispettivi tagħhom ta’ riċerka u żvilupp:

Sabiex ikunu konformi mad-dispożizzjonijiet ta’ dan il-kapitolu, l-Istati EFTA għandhom jemendaw, fejn xieraq, dawn l-iskemi sabiex iġibuhom konformi ma’ dan il-kapitolu fi żmien tnax-il xahar mid-dħul fis-seħħ tiegħu, bl-eċċezzjonijiet li ġejjin:

—	l-Istati EFTA għandhom erbgħa u għoxrin xahar biex jintroduċu emendi li għandhom x’jaqsmu mad-dispożizzjonijiet koperti fil-punt 3.1.1 ta’ dan il-kapitolu,

—	il-limitu l-ġdid għal proġetti individwali kbar se japplikaw mid-dħul fis-seħħ ta’ dan il-kapitolu,

—	id-dmir li jipprovdu aktar rapporti annwali dettaljati skont il-punt 9.1.1 u d-dmir li jissottomettu karti ta’ informazzjoni skont il-punt 9.1.3 se japplika għal skemi ta’ għajnuna eżistenti sitt xhur wara d-dħul fis-seħħ ta’ dan il-kapitolu.

L-Istati EFTA huma mistiedna li jagħtu l-ftehim espliċitu u mingħajr kondizzjonijiet tagħhom għal dawn il-miżuri proposti xierqa fi żmien xahrejn mid-data tal-pubblikazzjoni ta’ dan il-kapitolu. Fin-nuqqas ta’ tweġibiet, l-Awtorità se tassumi li l-Istat EFTA konċernat ma jaqbilx mal-miżuri proposti.

9.3.   Id-dħul fis-seħħ, il-validità u r-reviżjoni

Dan il-kapitolu se jidħol fis-seħħ fid-data tal-adozzjoni (48).

Dan il-kapitolu se jkun applikabbli sal-31 ta’ Diċembru 2013. Wara li tikkonsulta lill-Istati EFTA, l-Awtorità tista’ temendah qabel dik id-data fuq il-bażi ta’ strateġiji politiċi importanti ta’ kompetizzjoni jew konsiderazzjonijiet ta’ politika ta’ riċerka jew sabiex jiġu kkunsidrati strateġiji politiċi oħra tal-Komunità jew impenji internazzjonali. L-Awtorità għandha l-ħsieb li twettaq reviżjoni tal-kapitolu tliet snin wara d-dħul fis-seħħ tiegħu.

L-Awtorità se tapplika dan il-kapitolu għall-proġetti notifikati kollha ta’ għajnuna li fir-rigward tagħhom tkun imsejħa li tieħu deċiżjoni wara li jkun adottat il-kapitolu, anki fejn il-proġetti jkunu ġew notifikati qabel l-adozzjoni tiegħu. Dan jinkludi għajnuna individwali mogħtija taħt skemi ta’ għajnuna approvati u notifikata lill-Awtorità wara obbligu li tali għajnuna tkun notifikata individwalment.

Skont l-avviż tal-Kummissjoni dwar id-determinazzjoni tar-regoli applikabbli għall-valutazzjoni ta’ għajnuna tal-Istat illegali (49), fil-każ ta’ għajnuna mhux notifikata l-Awtorità se tapplika,

—	dan il-kapitolu jekk l-għajnuna tkun ġiet mogħtija wara d-dħul fis-seħħ tiegħu,

—	il-kapitolu li kien fis-seħħ meta ġiet mogħtija l-għajnuna, fil-każi kollha l-oħra.

”