(1)

Huwa objettiv tal-Unjoni li ssaħħaħ il-bażijiet xjentifiċi u teknoloġiċi tagħha billi ssaħħaħ iż-żona Ewropea tar-riċerka (ŻER) fejn ir-riċerkaturi, l-għarfien xjentifiku u t-teknoloġija jiċċirkolaw liberament u tħeġġeġ l-iżvilupp tal-kompetittività tagħha, inkluż fl-industrija tagħha, filwaqt li tippromwovi l-attivitajiet kollha ta' riċerka u innovazzjoni (R&I) biex jinkisbu l-prijoritajiet strateġiċi tal-Unjoni, li fl-aħħar mill-aħħar għandhom l-għan biex jippromwovu l-paċi, il-valuri tal-Unjoni u l-benesseri tal-popli tagħha.

(2)

Sabiex jitħalla impatt xjentifiku, teknoloġiku, ekonomiku, ambjentali u soċjetali fil-kisba ta' dan l-objettiv ġenerali u sabiex jiġi massimizzat il-valur miżjud tal-investimenti tal-Unjoni fir-R&I, l-Unjoni jenħtieġ li tinvesti fir-R&I permezz tal-Orizzont Ewropa - Il-Programm Qafas għar-Riċerka u l-Innovazzjoni 2021–2027 (il-"Programm"). Il-Programm jenħtieġ li jappoġġa l-ħolqien, id-diffużjoni aħjar u t-trasferiment ta' għarfien ta' kwalità għolja u eċċellenti u ta' teknoloġiji ta' kwalità għolja fl-Unjoni, jattira t-talent f'kull livell u jikkontribwixxi għall-involviment sħiħ tar-riżerva ta' talenti tal-Unjoni, jiffaċilita rabtiet kollaborattivi u jsaħħaħ l-impatt tar-R&I fl-iżvilupp, l-appoġġ u l-implimentazzjoni tal-politiki tal-Unjoni, jappoġġa u jsaħħaħ l-adozzjoni u l-użu ta' soluzzjonijiet innovattivi u sostenibbli fl-ekonomija tal-Unjoni, b'mod partikolari fl-intrapriżi żgħar u ta' daqs medju (SMEs, small and medium-sized enterprises), u fis-soċjetà, jindirizza l-isfidi globali, inkluż it-tibdil fil-klima u l-Għanijiet ta' Żvilupp Sostenibbli (SDGs, Sustainable Development Goals) tan-Nazzjonijiet Uniti, joħloq l-impjiegi, jagħti spinta lit-tkabbir ekonomiku, jippromwovi l-kompetittività industrijali u jagħti spinta lill-attraenza tal-Unjoni fil-qasam tar-R&I. Il-Programm jenħtieġ li jrawwem kull forma ta' innovazzjoni, inkluża l-innovazzjoni rivoluzzjonarja, u jrawwem l-użu fis-suq ta' soluzzjonijiet innovattiva, u jottimizza r-riżultati ta' tali investiment għal impatt akbar fi ħdan ŻER imsaħħa.

(3)

Il-Programm jenħtieġ li jiġi stabbilit għad-durata tal-qafas finanzjarju pluriennali (QFP) 2021-2027 kif stipulat fir-Regolament tal-Kunsill (UE, Euratom) 2020/2093 (4), mingħajr preġudizzju għal-limiti ta’ żmien stabbiliti fir-Regolament tal-Kunsill (UE) 2020/2094 (5).

(4)

Il-Programm jenħtieġ li jikkontribwixxi biex jiżdied l-investiment pubbliku u privat fir-R&I fl-Istati Membri, u b'hekk jgħin biex tintlaħaq il-mira ta' investiment globali ta' mill-inqas 3 % tal-prodott domestiku gross (PDG) tal-Unjoni fir-riċerka u l-iżvilupp. Biex tintlaħaq dik il-mira jkun meħtieġ li l-Istati Membri u s-settur privat jikkomplementaw il-Programm bl-azzjonijiet ta' investiment imsaħħa tagħhom stess fir-riċerka, l-iżvilupp u l-innovazzjoni.

(5)

Bil-għan li jintlaħqu l-objettivi tal-Programm u filwaqt li jiġi rispettat il-prinċipju ta' eċċellenza, il-Programm jenħtieġ li jkollu l-għan li jsaħħaħ, inter alia, ir-rabtiet kollaborattivi fl-Ewropa, biex b'hekk jikkontribwixxi għat-tnaqqis tad-distakk fir-R&I.

(6)

Bħala għajnuna biex jintlaħqu l-objettivi tal-politika tal-Unjoni, jenħtieġ li l-attivitajiet appoġġati taħt dan il-Programm, fejn rilevanti, jispiraw u jieħdu vantaġġ minn regolamentazzjoni favorevoli għall-innovazzjoni, f'konformità mal-prinċipju ta' innovazzjoni , biex jappoġġaw it-trasformazzjoni aktar rapida u aktar intensiva tal-assi sostanzjali ta' għarfien tal-Unjoni fl-innovazzjoni.

(7)

Il-kunċetti ta' 'xjenza miftuħa', 'innovazzjoni miftuħa' u 'miftuħin għad-dinja' jenħtieġ li jiżguraw l-eċċellenza u l-impatt tal-investiment tal-Unjoni fir-R&I, filwaqt li jiġu salvagwardati l-interessi tal-Unjoni.

(8)

Ix-xjenza miftuħa, inkluż l-aċċess miftuħ għal pubblikazzjonijiet xjentifiċi u data tar-riċerka, kif ukoll l-aqwa disseminazzjoni u sfruttament tal-għarfien, għandhom il-potenzjal li jżidu l-kwalità, l-impatt u l-benefiċċji tax-xjenza. Għandhom ukoll il-potenzjal li jaċċelleraw l-avvanz tal-għarfien billi jagħmluh aktar affidabbli, aktar effiċjenti u preċiż, jinftiehem aħjar mis-soċjetà u kapaċi jwieġeb għall-isfidi tas-soċjetà. Jenħtieġ li jiġu stabbiliti dispożizzjonijiet li jiżguraw li l-benefiċjarji jipprovdu aċċess miftuħ għall-pubblikazzjonijiet xjentifiċi evalwati bejn il-pari. Bl-istess mod, jenħtieġ li jiġi żgurat li l-benefiċjarji jipprovdu aċċess miftuħ għad-data tar-riċerka skont il-prinċipju "miftuħ kemm jista' jkun, magħluq kemm meħtieġ" filwaqt li għal raġunijiet validi jiġu permessi eċċezzjonijiet relatati mar-regoli dwar il-protezzjoni tad-data u l-interessi ta' sigurtà kif ukoll id-drittijiet tal-proprjetà intellettwali, il-kompetittività ekonomika globali tal-Unjoni Ewropea u interessi leġittimi oħra. B'mod partikolari jenħtieġ li tingħata aktar enfasi lill-ġestjoni responsabbli tad-data tar-riċerka, li jenħtieġ li tikkonforma mal-prinċipji ta' "traċċabilità" (findability), "aċċessibilità" (accessibility), "interoperabilità" (interoperability) u "riutilizzabilità" (reusability) (‘il-prinċipji FAIR’), , b'mod partikolari permezz tal-integrazzjoni ta' pjanijiet tal-ġestjoni tad-data. Fejn ikun il-każ, jenħtieġ li l-benefiċjarji jagħmlu użu mill-possibbiltajiet offruti mill-Cloud Ewropew tax-Xjenza Miftuħa (EOSC, European Open Science Cloud) u jaderixxu ma' prinċipji u prattiki oħra relatati max-xjenza miftuħa. Ir-reċiproċità fix-xjenza miftuħa jenħtieġ li tiġi mħeġġa fil-ftehimiet kollha ta' assoċjazzjoni u kooperazzjoni ma' pajjiżi terzi.

(9)

Jenħtieġ li l-benefiċjarji tal-Programm, speċjalment l-SMEs, ikunu mħeġġa jagħmlu użu mill-istrumenti eżistenti rilevanti tal-Unjoni, bħall-Helpdesk Ewropew tal-Proprjetà Intellettwali (PI) li jappoġġa lill-SMEs u parteċipanti oħra fil-Programm kemm fil-protezzjoni kif ukoll fl-infurzar tad-drittijiet tal-proprjetà intellettwali (PI) tagħhom.

(10)

Il-konċepiment u t-tfassil tal-Programm jenħtieġ li jwieġbu għall-ħtieġa li tiġi stabbilita massa kritika ta' attivitajiet appoġġati fl-UE kollha, jinkoraġġixxu l-parteċipazzjoni, ibbażata fuq l-eċċellenza tal-Istati Membri kollha, u permezz ta' kooperazzjoni internazzjonali, f'konformità mal-Aġenda 2030 għall-Iżvilupp Sostenibbli (l-‘Aġenda 2030’ ), l-SDGs tagħha u l-Ftehim ta' Pariġi adottat skont il-Konvenzjoni Qafas tan-Nazzjonijiet Uniti dwar it-Tibdil fil-Klima (6) (il- “Ftehim ta’ Pariġi”).. L-implimentazzjoni tal-programm jenħtieġ li ssaħħaħ l-insegwiment ta' l-SDGs u l-impenn tal-Unjoni u tal-Istati Membri tagħha li jimplimentaw l-Aġenda 2030 u li jiksbu t-tliet dimensjonijiet tagħha – ekonomika, soċjali u ambjentali – b'mod koerenti u integrat.

(11)

L-attivitajiet appoġġati taħt il-Programm jenħtieġ li jikkontribwixxu għat-twettiq tal-objettivi, il-prijoritajiet u l-impenji internazzjonali tal-Unjoni.

(12)

Il-Programm jenħtieġ li jibbenefika mill-komplementarjetà mal-pjanijiet direzzjonali u l-istrateġiji Ewropej rilevanti eżistenti fir-R&I, kif ukoll ma' proġetti importanti ta' interess Ewropew komuni (IPCEIs, important projects of common European interest), fejn rilevanti, dment li l-ħtiġijiet relatati tar-R&I jiġu identifikati fl-ippjanar strateġiku tal-Programm.

(13)

Il-Programm jenħtieġ li jiżgura t-trasparenza u r-responsabbilizzazzjoni tal-finanzjament pubbliku fi proġetti tar-R&I, biex b'hekk jitħares l-interess pubbliku.

(14)

Il-Programm jenħtieġ li jappoġġa attivitajiet tar-R&I fil-qasam tax-xjenzi soċjali u umanistiċi (SSH, Social sciences and humanities). Dan jinvolvi l-avvanz fl-għarfien xjentifiku f'dak il-qasam, u l-użu ta' għarfien u progress mill-SSH biex jiżdied l-impatt ekonomiku u soċjetali tal-Programm. Taħt il-pilastru "Sfidi Globali u Kompetittività Industrijali Ewropea", l-SSH jenħtieġ li jiġu integrati b'mod sħiħ fir-raggruppamenti kollha. Lil hinn mill-promozzjoni tal-SSH fi proġetti, l-integrazzjoni tax-xjenzi soċjali u umanistiċi jenħtieġ li tiġi appoġġata wkoll permezz tal-inklużjoni, kull meta jkun il-każ, ta' esperti esterni indipendenti mill-oqsma tal-SSH f'kumitati esperti u f'panels ta' evalwazzjoni, u permezz tal-monitoraġġ u r-rappurtar f'waqthom tal-SSH f'azzjonijiet ta' riċerka ffinanzjati. B'mod partikolari, il-livell ta' integrazzjoni tal-SSH ser jiġi mmonitorjat fil-Programm kollu.

(15)

Il-Programm jenħtieġ li jżomm approċċ bilanċjat bejn ir-riċerka, fuq naħa waħda, u l-innovazzjoni, fuq in-naħa l-oħra, kif ukoll bejn il-finanzjament minn isfel għal fuq (xprunat mill-investigaturi jew l-innovaturi) u l-finanzjament minn fuq għal isfel (determinat minn prijoritajiet definiti strateġikament), b'referenza għan-natura tal-komunitajiet tar-R&I li huma involuti fl-Unjoni kollha, it-tipi u l-iskop tal-attivitajiet imwettqa u l-impatti mixtieqa. It-taħlita ta' dawk il-fatturi jenħtieġ li tiddetermina l-għażla tal-approċċ għall-partijiet rilevanti tal-Programm, li kull waħda minnhom tikkontribwixxi għall-objettivi ġenerali u speċifiċi kollha tal-Programm.

(16)

Il-baġit globali għall-komponent "twessigħ tal-parteċipazzjoni u tixrid tal-eċċellenza" tal-parti "Twessigħ tal-Parteċipazzjoni u Tisħiħ taż-ŻER" tal-Programm jenħtieġ li jkun mill-inqas 3.3 % tal-baġit globali tal-Programm u jenħtieġ li prinċipalment ikun ta' benefiċċju għall-entitajiet ġuridiċi stabbiliti fil-pajjiżi li jħejju għat-twessigħ tal-parteċipazzjoni.

(17)

L-inizjattivi ta' eċċellenza jenħtieġ li jkollhom l-għan li jsaħħu l-eċċellenza fir-R&I fil-pajjiżi eliġibbli, inkluż li jappoġġaw it-taħriġ biex jittejbu l-ħiliet maniġerjali tar-R&I, il-premjijiet, it-tisħiħ tal-ekosistemi tal-innovazzjoni kif ukoll il-ħolqien ta' netwerks tar-R&I, inkluż abbażi ta' infrastrutturi tar-riċerka ffinanzjati mill-Unjoni. L-applikanti jeħtieġ li juru b'mod ċar li l-proġetti jkunu marbuta ma' strateġiji nazzjonali u/jew reġjonali fir-rigward tar-R&I biex ikunu eliġibbli biex japplikaw għal fondi taħt il-komponent "twessigħ tal-parteċipazzjoni u tixrid tal-eċċellenza" tal-parti "Twessigħ tal-Parteċipazzjoni u Tisħiħ taż-ŻER" tal-Programm.

(18)

Jenħtieġ li tkun tista' tiġi applikata proċedura ta' rotta rapida lejn ir-R&I (il-proċedura FTRI, Fast Track to Research and Innovation), fejn iż-żmien għall-għotja jenħtieġ li ma jaqbiżx sitt xhur, biex il-konsorzji kollaborattivi żgħar li jwettqu azzjonijiet li jvarjaw mir-riċerka fundamentali sal-applikazzjoni tas-suq ikollhom aċċess aktar rapidu u minn isfel għal fuq għall-finanzjament.

(19)

Il-Programm jenħtieġ li jappoġġa l-istadji kollha tar-R&I speċjalment fi ħdan proġetti kollaborattivi u f'missjonijiet u Sħubiji Ewropej, skont il-każ. Ir-riċerka fundamentali hija assi essenzjali ta’ u kundizzjoni importanti biex tiżdied l-abbiltà tal-Unjoni li tattira l-aqwa xjenzati sabiex issir ċentru globali ta' eċċellenza. jenħtieġ li jiġi żgurat bilanċ fil-Programm bejn ir-riċerka bażika u dik applikata. Flimkien mal-innovazzjoni, dak il-bilanċ ser jappoġġa l-kompetittività ekonomika, it-tkabbir u l-impjiegi tal-Unjoni.

(20)

L-evidenza turi li t-tħaddin tad-diversità, f'kull sens, huwa essenzjali għal xjenza tajba, peress li x-xjenza tibbenefika mid-diversità. Id-diversità u l-inklussività jikkontribwixxu għall-eċċellenza fil-qasam kollaborattiv tar-R&I: il-kollaborazzjoni bejn id-dixxiplini, is-setturi u fiż-ŻER kollha twassal għal riċerka aħjar u għal proposti ta' proġetti ta' kwalità superjuri, tista' twassal għal rati ogħla ta' implimentazzjoni fis-soċjetà, u tista' trawwem il-benefiċċji tal-innovazzjoni, biex b'hekk l-Ewropa tavvanza aktar.

(21)

Sabiex jiġi massimizzat l-impatt tal-Programm, jenħtieġ li tingħata kunsiderazzjoni partikolari lill-approċċi multidixxiplinari, interdixxiplinari u transdixxiplinari bħala elementi ewlenin għal progress xjentifiku kbir.

(22)

L-attivitajiet ta' riċerka mwettqa taħt il-pilastru "Xjenza Eċċellenti" jenħtieġ li jiġu determinati skont il-ħtiġijiet u l-opportunitajiet tax-xjenza u jenħtieġ li jippromwovu l-eċċellenza xjentifika. L-aġenda tar-riċerka jenħtieġ li tiġi stabbilita f'kollaborazzjoni mill-qrib mal-komunità xjentifika u tinkludi enfasi fuq il-kapaċità li jiġu attirati talenti ġodda fil-qasam tar-R&I, riċerkaturi fi stadju bikri tal-karriera, filwaqt li tissaħħaħ iż-ŻER, jiġi evitat l-eżodu ta' mħuħ u tiġi promossa ċ-ċirkolazzjoni tal-imħuħ.

(23)

Il-Programm jenħtieġ li jappoġġa lill-Unjoni u lill-Istati Membri tagħha billi jiġu attirati l-aqwa talenti u ħiliet, filwaqt li jittieħed kont tar-realtà ta' kompetizzjoni internazzjonali qawwija ħafna.

(24)

Il-pilastru "Sfidi Globali u Kompetittività Industrijali Ewropea" jenħtieġ li jiġi stabbilit permezz ta' raggruppamenti ta' attivitajiet ta' R&I, sabiex tiġi massimizzata l-integrazzjoni fost l-oqsma tematiċi rispettivi filwaqt li jiġu żgurati livelli għoljin u sostenibbli ta' eċċellenza u impatt fir-rigward tar-riżorsi użati. Dan iħeġġeġ kollaborazzjoni transdixxiplinarja, transettorjali, transpolitika u transfruntiera fit-twettiq tal-SDGs billi jsegwi l-prinċipji tal-Aġenda 2030, tal-Ftehim ta' Pariġi u tal-kompetittività tal-industriji tal-Unjoni. L-organizzazzjoni ta' inizjattivi ambizzjużi ħafna u b'firxa wiesgħa fil-forma ta' missjonijiet ta' R&I tagħmilha possibbli li l-Programm jikseb impatt trasformattiv u sistemiku għas-soċjetà b'appoġġ għall-SDGs, anki permezz ta' kooperazzjoni internazzjonali u diplomazija fil-qasam tax-xjenza. L-attivitajiet taħt dak il-pilastru jenħtieġ li jkopru l-firxa kollha tal-attivitajiet tar-R&I sabiex ikun żgurat li l-Unjoni tibqa' innovattiva fir-rigward tal-prijoritajiet definiti strateġikament.

(25)

Ir-raggruppament "Kultura, Kreattività u Soċjetà Inklużiva" jenħtieġ li jikkontribwixxi b'mod sostanzjali għar-riċerka dwar is-setturi kulturali u kreattivi, inkluż dwar il-wirt kulturali tal-Unjoni, u b'mod partikolari jippermetti l-istabbiliment ta' spazju kollaborattiv tal-wirt kulturali Ewropew.

(26)

L-involviment sħiħ u f'waqtu ta' kull tip fl-industrija fil-Programm, mill-intraprendituri individwali u SMEs sa intrapriżi ta' skala kbira, jikkontribwixxi b'mod sostanzjali sabiex jitwettqu l-objettivi tal-Programm u b'mod speċifiku sabiex jinħolqu impjiegi u tkabbir sostenibbli fl-Unjoni. Tali involviment mill-industrija jenħtieġ li jinkludi l-parteċipazzjoni tagħha fl-azzjonijiet appoġġati f'livelli minn tal-inqas paragunabbli ma' dawk taħt il-programm qafas, Orizzont 2020, stabbilit bir-Regolament (UE) Nru 1291/2013 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (7) (Orizzont 2020).

(27)

L-azzjonijiet taħt il-Programm jikkontribwixxu b'mod sostanzjali sabiex ikun jista' jiġi sfruttat il-potenzjal tas-setturi strateġiċi tal-Unjoni, inklużi teknoloġiji abilitanti essenzjali li jirriflettu l-objettivi tal-istrateġija tal-politika industrijali tal-Unjoni.

(28)

Il-konsultazzjonijiet ma’ bosta partijiet ikkonċernati, inklużi dawk mas-soċjetà ċivili u l-industrija, jenħtieġ li jikkontribwixxu għall-perspettivi u l-prijoritajiet stabbiliti permezz tal-ippjanar strateġiku. Jenħtieġ li dan jirriżulta fi pjanijiet strateġiċi perijodiċi ta' R&I adottati permezz ta' atti implimentattivi għat-tħejjija tal-kontenut tal-programmi ta' ħidma.

(29)

Sabiex azzjoni partikolari tiġi ffinanzjata, il-programm ta' ħidma jenħtieġ li jqis l-eżitu ta' proġetti preċedenti speċifiċi kif ukoll l-istat tax-xjenza, it-teknoloġija u l-innovazzjoni fil-livell nazzjonali, fil-livell tal-Unjoni u f'dak internazzjonali u tal-iżviluppi rilevanti tal-politika, tas-suq u tas-soċjetà.

(30)

Huwa importanti li l-industrija tal-Unjoni tiġi appoġġata biex tibqa' jew biex issir minn ta' quddiem fid-dinja fl-innovazzjoni, fid-diġitizzazzjoni u fin-newtralità klimatika, partikolarment permezz ta' investimenti fit-teknoloġiji abilitanti ewlenin li ser isostnu n-negozji tal-ġejjieni. L-azzjonijiet tal-Programm jenħtieġ li jindirizzaw fallimenti tas-suq jew sitwazzjonijiet ta' investiment subottimali, jagħtu spinta lill-investimenti b'mod proporzjonat u trasparenti, bla ma jiġi duplikat jew eskluż il-finanzjament privat u jkollhom valur miżjud Ewropew ċar u redditu pubbliku fuq l-investimenti. Dan ser jiżgura l-konsistenza bejn l-azzjonijiet tal-Programm u r-regoli tal-Unjoni dwar l-għajnuna mill-Istat, filwaqt li jiġu evitati distorsjonijiet mhux dovuti tal-kompetizzjoni fis-suq intern.

(31)

Il-Programm jenħtieġ li jappoġġa r-R&I b'mod integrat, filwaqt li jirrispetta d-dispożizzjonijiet rilevanti kollha fil-qafas tal-Organizzazzjoni Dinjija tal-Kummerċ. Il-kunċett tar-riċerka, inkluż l-iżvilupp sperimentali, jenħtieġ li jintuża f'konformità mal-Manwal ta' Frascati żviluppat mill-Organizzazzjoni għall-Kooperazzjoni u l-Iżvilupp Ekonomiċi (OECD, Organisation for Economic Co-operation and Development), filwaqt li l-kunċett tal-innovazzjoni jenħtieġ li jintuża skont il-Manwal ta' Oslo żviluppat mill-OECD u l-Eurostat, skont approċċ wiesa' li jkopri l-innovazzjoni u t-tfassil soċjali. Jenħtieġ li, bħal fl-Orizzont 2020, jibqa' jittieħed kont tad-definizzjonijiet tal-OECD rigward il-livell ta' tħejjija teknoloġika (TRLs, Technology Readiness Level) fil-klassifikazzjoni tar-riċerka teknoloġika, fl-iżvilupp ta' prodotti u fl-attivitajiet ta' dimostrazzjoni, u fid-definizzjoni ta' tipi ta' azzjoni disponibbli f'sejħiet għal proposti. Jenħtieġ li ma jingħatawx għotjiet għal azzjonijiet fejn l-attivitajiet jaqbżu TRL 8. Jenħtieġ li jkun possibbli li l-programm ta' ħidma jippermetti għotjiet għal validazzjoni ta' prodotti u replikazzjoni fis-suq fuq skala kbira għal sejħa partikolari taħt il-pilastru "Sfidi Globali u Kompetittività Industrijali Ewropea".

(32)

Il-Programm jenħtieġ li jikkontribwixxi għall-objettivi tal-ispazju f'livell ta' nfiq li huwa mill-inqas proporzjonalment paragunabbli ma' dak taħt l-Orizzont 2020.

(33)

Il-komunikazzjoni tal-Kummissjoni tal-11 ta' Jannar 2018 intitolata "Evalwazzjoni interim ta' Orizzont 2020: il-massimizzazzjoni tal-impatt tal-programmi tar-riċerka u l-innovazzjoni tal-UE", ir-Riżoluzzjoni tal-Parlament Ewropew tat-13 ta’ Ġunju 2017 dwar il-valutazzjoni tal-implimentazzjoni tal-Orizzont 2020 fid-dawl tal-evalwazzjoni interim tiegħu u tal-proposta għad-9 Programm Qafas (8) u l-Konklużjonijiet tal-Kunsill tal-1 ta' Diċembru 2017 intitolati "Mill-evalwazzjoni interim tal-Orizzont 2020 lejn id-disa' Programm Qafas" ipprovdew sett ta' rakkomandazzjonijiet għall-Programm, inkluż għar-regoli tiegħu tal-parteċipazzjoni u d-disseminazzjoni. Dawk ir-rakkomandazzjonijiet jibnu fuq il-lezzjonijiet meħuda mill-Orizzont 2020 kif ukoll fuq il-kontribut tal-istituzzjonijiet tal-Unjoni u l-partijiet ikkonċernati. Dawk ir-rakkomandazzjonijiet jinkludu l-proposta ta' miżuri biex tiġi promossa ċ-ċirkolazzjoni tal-imħuħ u biex jiġi faċilitat il-ftuħ tan-netwerks tar-R&I, li jsir investiment b'mod aktar ambizzjuż sabiex tintlaħaq massa kritika u jiġi massimizzat l-impatt; li jingħata appoġġ lill-innovazzjoni rivoluzzjonarja; li tingħata prijorità lill-investimenti tal-Unjoni fir-R&I f'oqsma ta' valur miżjud għoli, partikolarment permezz ta' orjentazzjoni tal-missjonijiet, involviment sħiħ, infurmat sew, f'waqtu taċ-ċittadini u komunikazzjoni wiesgħa; li jiġi razzjonalizzat ix-xenarju tal-finanzjament mill-Unjoni sabiex jintuża bis-sħiħ il-potenzjal ta' R&I, inkluż billi tiġi simplifikata l-firxa ta' inizjattivi tas-Sħubiji Ewropej u ta' skemi ta' kofinanzjament; li jiġu żviluppati aktar sinerġiji konkreti bejn strumenti ta' finanzjament differenti mill-Unjoni, b'mod partikolari billi jingħelbu loġiċi ta' intervent mhux komplementari u l-kumplessità regolamenti differenti ta' finanzjament u oħrajn anke bil-għan li tingħata għajnuna biex jiġi mobilizzat il-potenzjal mhux sfruttat biżżejjed tar-R&I madwar l-Unjoni; li tissaħħaħ il-kooperazzjoni internazzjonali u li tissaħħaħ l-aċċettazzjoni tal-parteċipazzjoni minn pajjiżi terzi; u li tkompli s-simplifikazzjoni bbażata fuq l-esperjenzi ta' implimentazzjoni tal-Orizzont 2020.

(34)

Minħabba l-attenzjoni speċjali li jeħtieġ tingħata lill-koordinazzjoni u l-komplementarjetà bejn politiki differenti tal-Unjoni, il-Programm jenħtieġ li jfittex sinerġiji ma' programmi oħra tal-Unjoni, mit-tfassil u l-ippjanar strateġiku tagħhom, sal-għażla tal-proġetti, il-ġestjoni, il-komunikazzjoni, id-disseminazzjoni u l-isfruttament tar-riżultati, sal-monitoraġġ, l-awditjar u l-governanza. Fir-rigward tal-finanzjament għall-attivitajiet tar-R&I, is-sinerġiji jenħtieġ li jħallu lok għall-armonizzazzjoni tar-regoli, inkluż, kemm jista' jkun, l-eliġibbiltà tal-ispejjeż. Bil-ħsieb li jiġu evitati d-duplikazzjoni jew is-sovrapożizzjonijiet, li jiżdied ir-rinforz finanzjarju (leverage) tal-finanzjament tal-Unjoni u li jitnaqqas il-piż amministrattiv għal applikanti u benefiċjarji, jenħtieġ li jkunu jistgħu jiġu promossi sinerġiji, b'mod partikolari permezz ta' finanzjament alternattiv, ikkombinat u kumulattiv u ta' trasferimenti tar-riżorsi.

(35)

F'konformità mar-Regolament (UE) 2020/2094 u fil-limiti tar-riżorsi allokati fih, jenħtieġ li jitwettqu miżuri ta’ rkupru u ta’ reżiljenza taħt il-Programm sabiex jiġu indirizzati l-konsegwenzi mingħajr preċedent tal-kriżi tal-COVID-19. Tali riżorsi addizzjonali jenħtieġ li jintużaw b’mod li jiżguraw konformità mal-limiti ta’ żmien previsti fir-Regolament (UE) 2020/2094. Tali ammonti addizzjonali jenħtieġ li jiġu allokati esklużivament għal azzjonijiet għar-R&I li jkunu mmirati biex jindirizzaw il-konsegwenzi tal-kriżi tal-COVID-19 u b'mod partikolari l-konsegwenzi ekonomiċi, soċjali u soċjetali tagħha.

(36)

Bil-għan li tal-finanzjament tal-Unjoni jikseb l-ikbar impatt possibbli u jagħmel l-iżjed kontribut effettiv lejn l-objettivi ta' politika u l-impenji tal-Unjoni, jenħtieġ li jkun possibbli għall-Unjoni li tidħol fi Sħubiji Ewropej ma' sħab mis-settur pubbliku u/jew privat. Tali msieħba jinkludu l-industrija, l-SMEs, universitajiet, organizzazzjonijiet tar-riċerka, partijiet ikkonċernati tal-R&I, korpi b'missjoni ta' servizz pubbliku fil-livell lokali, reġjonali, nazzjonali jew internazzjonali jew organizzazzjonijiet tas-soċjetà ċivili inklużi fondazzjonijiet u organizzazzjonijiet mhux governattivi (NGOs) li jappoġġaw u/jew iwettqu R&I, dment li l-impatti mixtieqa jistgħu jinkisbu b'mod aktar effettiv fi sħubija milli mill-Unjoni waħedha.

(37)

Jenħtieġ li jkun possibbli, skont id-deċiżjoni tal-Istat Membru, li l-kontribuzzjonijiet mill-programmi kofinanzjati mill-Fond Ewropew għall-Iżvilupp Reġjonali (FEŻR), il-Fond Soċjali Ewropew Plus (FSE+), il-Fond Ewropew għall-Affarijiet Marittimi, is-Sajd u l-Akkwakultura (FEMSA) u l-Fond Agrikolu Ewropew għall-Iżvilupp Rurali (FAEŻR) jitqiesu bħala kontribuzzjoni tal-Istat Membru parteċipanti għas-Sħubiji Ewropej taħt il-Programm. Madankollu, jenħtieġ li dik il-possibbiltà tkun mingħajr preġudizzju għal-ħtieġa ta' konformità mad-dispożizzjonijiet kollha applikabbli għal dawk il-kontribuzzjonijiet kif stabbilit f’Regolament tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill li jistabbilixxi dispożizzjonijiet komuni dwar il-Fond Ewropew għall-Iżvilupp Reġjonali, il-Fond Soċjali Ewropew Plus, il-Fond ta’ Koeżjoni, il-Fond għal Tranżizzjoni Ġusta u l-Fond Ewropew għall-Affarijiet Marittimi, is-Sajd u l-Akkwakultura u r-regoli finanzjarji għalihom u għall-Fond għall-Ażil, il-Migrazzjoni u l-Integrazzjoni, il-Fond għas-Sigurtà Interna u l-Istrument għal Appoġġ Finanzjarju għall-Ġestjoni tal-Fruntieri u l-Politika tal-Viżi (ir-"Regolament dwar id-Dispożizzjonijiet Komuni għall-2021-2027") u r-regolamenti speċifiċi għall-fondi.

(38)

Il-Programm jenħtieġ li jsaħħaħ il-kooperazzjoni bejn is-Sħubiji Ewropej u s-sħab mis-settur privat u/jew mis-settur pubbliku fil-livell internazzjonali, inkluż billi jingħaqdu programmi ta' R&I ma' investiment transfruntier fir-R&I li jġibu benefiċċji reċiproċi lin-nies u n-negozji filwaqt li jiżguraw li l-Unjoni tkun tista' tiddefendi l-interessi tagħha f'oqsma strateġiċi.

(39)

L-Inizjattivi Ewlenin tat-Teknoloġiji Futuri u Emerġenti (FET, Future and Emerging Technologies) urew li huma strument effettiv u effiċjenti, li joffru benefiċċji għas-soċjetà bi sforz konġunt u koordinat mill-Unjoni u l-Istati Membri tagħha. L-attivitajiet imwettqa fl-Inizjattivi Ewlenin tal-FET dwar il-Graphene, il-"Human Brain Project" u l-"Quantum Technology", li huma appoġġati taħt l-Orizzont 2020, ser ikomplu jiġu appoġġati taħt il-Programm permezz ta' sejħiet għal proposti inklużi fil-programm ta' ħidma. L-azzjonijiet preparatorji appoġġati taħt l-Inizjattivi Ewlenin tal-FET li jagħmlu parti mill-Orizzont 2020 ser jikkontribwixxu għall-ippjanar strateġiku taħt il-Programm u jinformaw il-ħidma f'missjonijiet, Sħubiji Ewropej kofinanzjati u/jew koprogrammati u sejħiet regolari għal proposti.

(40)

Iċ-Ċentru Konġunt tar-Riċerka (JRC, Joint Research Centre) jenħtieġ li jkompli jipprovdi evidenza xjentifika xprunata mill-klijent u li tkun indipendenti u appoġġ tekniku għall-politiki tal-Unjoni, matul iċ-ċiklu ta' politika kollu. L-azzjonijiet diretti tal-JRC jenħtieġ li jkunu implimentati b'mod flessibbli, effiċjenti u trasparenti, b'kont meħud tal-ħtiġijiet tal-politiki tal-Unjoni u tal-ħtiġijiet rilevanti tal-utenti tal-JRC, filwaqt li tiġi żgurata l-protezzjoni tal-interessi finanzjarji tal-Unjoni. Jenħtieġ li l-JRC ikompli jiġġenera riżorsi addizzjonali.

(41)

Il-pilastru "Ewropa Innovazzjoni Miftuħa" jenħtieġ li jistabbilixxi sensiela ta' miżuri għall-għoti ta' appoġġ integrat bħala rispons għall-ħtiġijiet tal-intraprendituri u tal-intraprenditorija bl-għan li titwettaq u titħaffef l-innovazzjoni rivoluzzjonarja għal tkabbir mgħaġġel tas-suq kif ukoll li tiġi promossa l-awtonomija strateġika tal-Unjoni filwaqt li tinżamm ekonomija miftuħa. Jenħtieġ li jipprovdi "punt uniku ta' servizz" biex jattira u jappoġġa kull tip ta' innovaturi u kumpanniji innovattivi, bħal SMEs, inklużi negozji ġodda, u, f'każijiet eċċezzjonali, mid-caps żgħar, b'potenzjal ta' espansjoni fil-livell tal-Unjoni u fil-livell internazzjonali. Il-pilastru jenħtieġ li joffri għotjiet u koinvestimenti rapidi u flessibbli, inkluż ma' investituri privati. Dawn l-objettivi jenħtieġ li jiġu miksuba permezz tal-ħolqien ta' Kunsill Ewropew tal-Innovazzjoni (EIC, European Innovation Council). Il-pilastru jenħtieġ ukoll li jappoġġa lill-Istitut Ewropew tal-Innovazzjoni u t-Teknoloġija (EIT, European Institute of Innovation and Technology) u lill-ekosistemi ta' innovazzjoni Ewropea b'mod ġenerali, b'mod partikolari permezz tal-kofinanzjament ta' Sħubiji Ewropej ma' atturi nazzjonali u reġjonali ta' appoġġ għall-innovazzjoni.

(42)

Għall-finijiet ta’ dan ir-Regolament u b'mod partikolari għall-attivitajiet imwettqa taħt tal-EIC, "negozju ġdid" jenħtieġ li jinftiehem bħala SME fl-istadju bikri fiċ-ċiklu tal-ħajja tagħha, inklużi dawkli huma mibdija bħala spin-offs minn attivitajiet universitarji ta' riċerka, li jkollha l-għan li ssib soluzzjonijiet innovattivi u mudelli kummerċjali li jistgħu jikbru, u li tkun awtonoma fis-sens tal-Artikolu 3 tal-Anness tar-Rakkomandazzjoni tal-Kummissjoni 2003/361/KE (9); u "mid-cap" jenħtieġ li tinftiehem bħala intrapriża li ma tkunx SME u li jkollha bejn il-250 u t-3 000 impjegati fejn l-għadd totali ta' persunal huwa kkalkulat skont l-Artikoli 3 sa 6 tat-Titolu I tal-Anness ta' dik ir-Rakkomandazzjoni; u jenħtieġ li "mid-cap żgħira" tkun tinftiehem bħala mid-cap li jkollha sa 499 impjegati.

(43)

L-objettivi ta' politika tal-Programm għandhom jiġu indirizzati wkoll permezz ta' strumenti finanzjarji u garanzija baġitarja tal-Programm InvestEU, biex b'hekk jiġu promossi s-sinerġiji bejn iż-żewġ programmi.

(44)

L-EIC, flimkien ma' komponenti oħra tal-Programm, jenħtieġ li jistimola l-forom kollha ta' innovazzjoni li jvarjaw mill-innovazzjoni inkrimentali għal dik rivoluzzjonarja u interruttiva, filwaqt li b'mod speċjali jimmira lejn l-innovazzjoni li toħloq is-swieq. Permezz tal-istrumenti tiegħu, il-Pathfinder u l-Aċċeleratur, l-EIC jenħtieġ li jkollu l-għan li jidentifika, jiżviluppa u juża innovazzjonijiet b'riskju għoli ta' kull tip, inklużi innovazzjonijiet inkrimentali b'enfasi prinċipali fuq innovazzjonijiet rivoluzzjonarji, interruttivi u teknoloġikament avvanzati li jkollhom il-potenzjal li jsiru innovazzjonijiet li joħolqu s-swieq. Permezz ta' appoġġ koerenti u simplifikat , l-EIC jenħtieġ li jimla l-vojt attwali fl-appoġġ pubbliku u fl-investiment privat għall-innovazzjoni rivoluzzjonarja. L-istrumenti tal-EIC jirrikjedu aspetti ġuridiċi u ta' ġestjoni li jkunu speċjalizzati biex ikunu riflessi l-objettivi tiegħu, b'mod partikolari l-azzjoni ta' użu fis-suq.

(45)

L-Aċċeleratur huwa maħsub li jiffaċilita l-passaġġ minn stadju riskjuż, u jevita "wied tal-mewt", bejn ir-riċerka, il-prekummerċjalizzazzjoni tal-massa u l-espansjoni tal-kumpanniji. L-Aċċeleratur ser jipprovdi appoġġ lil operazzjonijiet b'potenzjal għoli li jippreżentaw tali riskji teknoloġiċi, xjentifiċi, finanzjarji, ta' ġestjoni jew tas-suq u li għadhom mhumiex ikkunsidrati bħala bankabbli u għalhekk ma jistgħux jiġġeneraw investimenti sinifikanti mis-suq, u b'hekk jikkomplementaw il-Programm InvestEU.

(46)

F'sinerġija mill-qrib mal-Programm InvestEU, l-Aċċeleratur, fil-forom tiegħu ta' appoġġ finanzjarju permezz ta' finanzjament imħallat u ta' ishma, jenħtieġ li jiffinanzja proġetti mmexxija minn SMEs, inklużi negozji ġodda, u, f'każijiet eċċezzjonali, minn mid-caps żgħar, li jew għadhom ma jistgħux jiġġeneraw dħul, jew għadhom ma jħallux qligħ, jew li għadhom mhux kapaċi jattiraw investiment suffiċjenti biex jimplimentaw bis-sħiħ il-pjan kummerċjali tal-proġetti tagħhom. Tali entitajiet eliġibbli jenħtieġ li jitqiesu bħala mhux bankabbli, filwaqt li parti mill-ħtiġijiet ta' investiment tagħhom setgħu jew jistgħu jiġu pprovduti minn investitur wieħed jew minn diversi investituri, bħal bank privat jew pubbliku, family office, fond ta' kapital ta' riskju jew investitur informali. B'dak il-mod, l-Aċċeleratur huwa maħsub li jegħleb falliment tas-suq u jiffinanzja entitajiet promettenti iżda li għadhom mhumiex bankabbli li jkunu involuti f'proġetti ta' innovazzjoni rivoluzzjonarja li joħolqu s-swieq. Ladarba jsiru bankabbli, dawk il-proġetti jistgħu jiġu ffinanzjati taħt il-Programm InvestEU.

(47)

Filwaqt li l-baġit tal-Aċċeleratur jenħtieġ li prinċipalment jiġi distribwit permezz tal-finanzjament imħallat, għall-fini tal-Artikolu 48, jenħtieġ li l-appoġġ minnu permezz ta' għotjiet biss lill-SMEs, inklużi negozji ġodda, jikkorrispondi għal dak taħt il-baġit tal-istrument tal-SMEs tal-Orizzont 2020.

(48)

L-EIT, primarjament permezz tal-Komunitajiet ta' Konoxxenza u Innovazzjoni (KKI) tiegħu ubilli jespandi l-Iskema tiegħu ta' Innovazzjoni Reġjonali, jenħtieġ li jimmira lejn it-tisħiħ tal-ekosistemi tal-innovazzjoni li jindirizzaw l-isfidi globali. Dan jenħtieġ li jinkiseb billi titrawwem l-integrazzjoni tal-innovazzjoni, ir-riċerka, l-edukazzjoni ogħla u l-intraprenditorija. F'konformità ma’ Regolament tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill dwar l-Istitut Ewropew tal-Innovazzjoni u t-Teknoloġija (ir-“Regolament dwar l-EIT u l-Aġenda Strateġika ta' Innovazzjoni tiegħu li hija msemmija f’Deċiżjoni tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill dwar l-Aġenda Strateġika ta’ Innovazzjoni tal-Istitut Ewropew tal-Innovazzjoni u t-Teknoloġija (EIT) 2021-2027, l-EIT jenħtieġ li jrawwem l-innovazzjoni permezz tal-attivitajiet tiegħu u jenħtieġ li jżid b'mod sinifikanti l-appoġġ tiegħu għall-integrazzjoni tal-edukazzjoni ogħla fi ħdan l-ekosistema tal-innovazzjoni, b'mod partikolari jistimola l-edukazzjoni intraprenditorjali, irawwem kollaborazzjoni mhux dixxiplinari b'saħħitha bejn l-industrija u l-academia, u jidentifika ħiliet prospettivi għall-innovaturi tal-futur biex jindirizzaw l-isfidi globali, li jinkludu ħiliet diġitali u ta' innovazzjoni avvanzati. L-iskemi ta' appoġġ ipprovduti mill-EIT jenħtieġ li jkunu ta' benefiċċju għall-benefiċjarji tal-EIC, filwaqt li negozji ġodda li jirriżultaw mill-KKI tal-EIT’s jenħtieġ li jkollhom aċċess għall-azzjonijiet tal-EIC. Filwaqt li l-enfasi tal-EIT fuq l-ekosistemi tal-innovazzjoni suppost ipoġġuh b'mod naturali fi ħdan il-pilastru "Ewropa Innovattiva", jenħtieġ ukoll li l-EIT jappoġġa wkoll il-pilastri l-oħra, skont il-każ. Id-duplikazzjoni bla bżonn bejn il-KKI u strumenti oħra fl-istess qasam, b'mod partikolari Sħubiji Ewropej oħra, jenħtieġ li tiġi evitata.

(49)

Jenħtieġ li jkunu żgurati u jinżammu kundizzjonijiet ekwivalenti ta' kompetizzjoni għal kumpanniji li jikkompetu f'suq partikolari, billi dawn huma rekwiżit essenzjali għall-avvanz ta' kull tip ta' innovazzjoni, inkluża l-innovazzjoni rivoluzzjonarja, interruttiva u inkrementali, u b'hekk tagħmilha possibbli biex b'mod partikolari għadd kbir ta' innovaturi żgħar u ta' daqs medju jibnu l-kapaċitajiet tar-R&I tagħhom, jiksbu l-benefiċċji tal-investiment tagħhom u jkollhom sehem mis-suq.

(50)

Il-Programm jenħtieġ li jippromwovi u jintegra l-kooperazzjoni ma' pajjiżi terzi u ma' organizzazzjonijiet u inizjattivi internazzjonali abbażi tal-interessi tal-Unjoni, il-benefiċċji reċiproċi, l-impenji internazzjonali, id-diplomazija xjentifika u, sa fejn possibbli, ir-reċiproċità. Il-kooperazzjoni internazzjonali jenħtieġ li timmira li ssaħħaħ l-eċċellenza tal-Unjoni fir-R&I, fl-attrattività, fil-kapaċità li żżomm l-aqwa talenti u fil-kompetittività ekonomika u industrijali, biex jiġu indirizzati l-isfidi globali, inklużi l-SDGs billi jiġu segwiti l-prinċipji tal-Aġenda 2030 u tal-Ftehim ta' Pariġi, u biex jiġu appoġġati l-politiki esterni tal-Unjoni. Jenħtieġ li jiġi segwit approċċ ta’ ftuħ ġenerali għall-parteċipazzjoni internazzjonali u azzjonijiet ta’ kooperazzjoni internazzjonali mmirati, inkluż permezz ta’ eliġibbiltà adatta għall-finanzjament ta’ entitajiet stabbiliti f'pajjiżi bi dħul baxx sa medju. L-Unjoni jenħtieġ li timmira li tikkonkludi ftehimiet ta' kooperazzjoni internazzjonali fil-qasam tar-R&I ma' pajjiżi terzi. Fl-istess ħin, jenħtieġ li tiġi promossa l-assoċjazzjoni ta’ pajjiżi terzi, b’mod partikolari l-partijiet kollaborattivi għall-Programm, f’konformità mal-ftehimiet ta’ assoċjazzjoni u b’enfasi fuq il-valur miżjud għall-Unjoni. Meta talloka kontribuzzjonijiet finanzjarji tal-pajjiżi assoċjati għall-Programm, jenħtieġ li l-Kummissjoni tqis il-livell ta’ parteċipazzjoni tal-entitajiet ġuridiċi ta’ dawk il-pajjiżi terzi fil-partijiet differenti tal-Programm.

(51)

Bil-għan li tiġi approfondita r-relazzjoni bejn ix-xjenza u s-soċjetà u jiġu massimizzati l-benefiċċji tal-interazzjonijiet tagħhom, il-Programm jenħtieġ li jimpenja u jinvolvi liċ-ċittadini u lill-organizzazzjonijiet tas-soċjetà ċivili, fit-tfassil konġunt u l-ħolqien konġunt ta' aġendi responsabbli fir-rigward tar-riċerka u l-innovazzjoni (RRI, responsible research and innovation), ta' kontenut u f'kull parti tal-proċessi li jindirizzaw it-tħassib, il-ħtiġijiet u l-aspettattivi taċ-ċittadini u tas-soċjetà ċivili, fil-promozzjoni tal-edukazzjoni fix-xjenza, f'ħidma li tagħmel l-għarfien xjentifiku pubblikament aċċessibbli, u fl-iffaċilitar tal-parteċipazzjoni taċ-ċittadini u tal-organizzazzjonijiet tas-soċjetà ċivili fl-attivitajiet tiegħu. Dan jenħtieġ li jsir fil-Programm kollu u permezz ta' attivitajiet ddedikati fil-parti "Twessigħ tal-Parteċipazzjoni u Tisħiħ taż-ŻER". L-involviment taċ-ċittadini u tas-soċjetà ċivili fir-R&I jenħtieġ li jsir flimkien ma' attivitajiet ta' sensibilizzazzjoni tal-pubbliku biex jiġi ġġenerat u sostnut l-appoġġ pubbliku għall-Programm. Il-Programm jenħtieġ ukoll li jkollu l-għan li jneħħi l-ostakli u li jagħti spinta lis-sinerġiji bejn ix-xjenza, it-teknoloġija, il-kultura u l-arti biex tinkiseb kwalità ġdida ta' innovazzjoni sostenibbli. Il-miżuri meħuda biex jitjieb l-involviment taċ-ċittadini u tas-soċjetà ċivili fil-proġetti appoġġati jenħtieġ li jiġu mmonitorjati.

(52)

Fejn ikun il-każ, il-Programm jenħtieġ li jqis il-karatteristiċi speċifiċi tar-reġjuni ultraperiferiċi kif identifikati fl-Artikolu 349 tat-Trattat dwar il-Funzjonament tal-Unjoni Ewropea (TFUE) u f'konformità mal-Komunikazzjoni tal-Kummissjoni tal-24 ta' Ottubru 2017 intitolata "Sħubija strateġika aktar b'saħħitha u mġedda mar-reġjuni ultraperiferiċi tal-UE", kif approvata mill-Kunsill.

(53)

L-attivitajiet żviluppati taħt il-Programm jenħtieġ li jimmiraw lejn l-eliminazzjoni tal-inugwaljanzi bejn is-sessi, filwaqt li jtejbu l-bilanċ bejn ix-xogħol u l-ħajja privata u jippromwovu l-ugwaljanza bejn in-nisa u l-irġiel fir-R&I, inkluż il-prinċipju ta' ħlas indaqs mingħajr diskriminazzjoni abbażi tas-sess, f'konformità mal-Artikoli 2 u 3 tat-Trattat dwar l-Unjoni Ewropea (TUE) u l-Artikolu 8 u 157 TFUE. Id-dimensjoni tal-ugwaljanza bejn is-sessi jenħtieġ li tiġi integrata fil-kontenut tar-R&I u implimentata fl-istadji kollha taċ-ċiklu tar-riċerka. Barra minn hekk, l-attivitajiet taħt il-Programm jenħtieġ li jimmiraw lejn l-eliminazzjoni tal-inugwaljanzi u jippromwovu l-ugwaljanza u d-diversità fl-aspetti kollha tar-R&I fir-rigward tal-età, id-diżabbiltà, ir-razza u l-etniċità, ir-reliġjon jew it-twemmin, u l-orjentazzjoni sesswali.

(54)

Fid-dawl tal-ispeċifiċitajiet tas-settur tal-industrija tad-difiża, id-dispożizzjonijiet dettaljati għall-finanzjament tal-Unjoni għal proġetti ta' riċerka tad-difiża jenħtieġ li jiġu stabbiliti mar-Regolament (UE) 2021/697 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (10) (il-"Fond Ewropew għad-Difiża") li jiddefinixxi r-regoli ta' parteċipazzjoni fil-qasam tar-riċerka tad-difiża. L-attivitajiet li għandhom jitwettqu taħt il-Fond Ewropew għad-Difiża jenħtieġ li jkollhom fokus esklużiv fuq ir-riċerka u l-iżvilupp tad-difiża, filwaqt li l-attivitajiet imwettqa taħt il-programm speċifiku stabbilit mid-Deċiżjoni tal-Kunsill (UE) 2021/764 (11), (il-"programm speċifiku") u l-EIT jenħtieġ li jkollhom fokus esklużiv fuq l-applikazzjonijiet ċivili. Jenħtieġ li tiġi evitata d-duplikazzjoni bla bżonn.

(55)

Dan ir-Regolament jistabbilixxi pakkett finanzjarju għat-tul kollu tal-Programm, li għandu jikkostitwixxi l-ammont ta' referenza primarja, fis-sens tal-punt 18 tal-Ftehim Interistituzzjonali tas-16 ta’ Diċembru 2020 bejn il-Parlament Ewropew, il-Kunsill tal-Unjoni Ewropea u l-Kummissjoni Ewropea dwar dixxiplina baġitarja, dwar kooperazzjoni f’materji baġitarji u dwar ġestjoni finanzjarja tajba, kif ukoll dwar riżorsi proprji ġodda, inkluż pjan direzzjonali lejn l-introduzzjoni ta' riżorsi proprji ġodda (12), għall-Parlament Ewropew u l-Kunsill matul il-proċedura baġitarja annwali. Dak il-pakkett finanzjarju jinkludi ammont ta' EUR 580 000 000 fi prezzijiet attwali għall-programm speċifiku stabbilit mid-Deċiżjoni (UE) 2021/764, u għall-EIT, skont id-dikjarazzjoni konġunta mill-Parlament Ewropew, il-Kunsill u l-Kummissjoni tas-16 ta' Diċembru 2020 dwar it-tisħiħ ta' programmi speċifiċi u l-adattament tal-atti bażiċi (13).

(56)

Ir-Regolament (UE, Euratom) 2018/1046 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (14) (ir-"Regolament Finanzjarju") japplika għal dan il-Programm. Ir-Regolament Finanzjarju jistabbilixxi regoli dwar l-implimentazzjoni tal-baġit tal-Unjoni, inkluż ir-regoli dwar għotjiet, premjijiet, akkwist, ġestjoni indiretta, strumenti finanzjarji, garanziji baġitarji, assistenza finanzjarja u r-rimborż ta' esperti esterni.

(57)

F'konformità mal-Artikolu 193(2) tar-Regolament Finanzjarju, tista' tingħata għotja għal azzjoni li tkun diġà bdiet, dment li l-applikant ikun jista' juri l-ħtieġa li jibda l-azzjoni qabel il-firma tal-ftehim ta' għotja. Madankollu, l-ispejjeż imġarrba qabel id-data tas-sottomissjoni tal-applikazzjoni għal għotja mhumiex eliġibbli, ħlief f'każijiet eċċezzjonali debitament ġustifikati. Sabiex jiġi evitat kwalunkwe tfixkil fl-appoġġ tal-Unjoni li jista' jkun ta' preġudizzju għall-interessi tal-Unjoni, jenħtieġ li jkun possibbli li fid-deċiżjoni ta' finanzjament, matul perijodu limitat ta' żmien fil-bidu tal-QFP 2021-2027, u f'każijiet debitament ġustifikati biss, tkun prevista l-eliġibbiltà tal-attivitajiet u l-ispejjeż mill-bidu tas-sena finanzjarja 2021, anki jekk dawn ġew implimentati u mġarrba qabel ma ġiet ippreżentata l-applikazzjoni għal għotja.

(58)

Jenħtieġ li kontinwament tul il-Programm kollu tipprova tinkiseb simplifikazzjoni amministrattiva, b'mod partikolari tnaqqis tal-piż amministrattiv għall-benefiċjarji. Il-Kummissjoni jenħtieġ li tissimplifika ulterjorment l-għodod u l-gwida tagħha b'tali mod li jimponu piż minimu fuq il-benefiċjarji. B'mod partikolari, il-Kummissjoni jenħtieġ li tqis li toħroġ verżjoni fil-qosor tal-gwida.

(59)

It-tlestija tas-Suq Uniku Diġitali u l-opportunitajiet li qed jikbru mill-konverġenza tat-teknoloġiji diġitali u fiżiċi jirrikjedu żieda fl-investimenti. Il-Programm jenħtieġ li jikkontribwixxi għal dawk l-isforzi b'żieda sostanzjali ta' nfiq fuq l-attivitajiet tar-R&I diġitali prinċipali meta mqabbla mal-Orizzont 2020 (15). Dan jenħtieġ li jiżgura li l-Ewropa tibqa' minn ta' quddiem fir-R&I globali fil-qasam diġitali.

(60)

Ir-riċerka tal-kwantum taħt ir-raggruppament ''Diġitali, Industrija u Spazju'' taħt il-Pilastru II jenħtieġ li tingħata prijorità, minħabba r-rwol kruċjali tagħha fit-tranżizzjoni diġitali, b'mod partikolari bl-espansjoni tat-tmexxija u l-eċċellenza xjentifika Ewropea fit-teknoloġiji tal-kwantum, u b'hekk ikun jista' jitwettaq il-baġit previst stabbilit fl-2018.

(61)

F'konformità mar- Regolament Finanzjarju, ir-Regolament (UE, Euratom) Nru 883/2013 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (16) u r-Regolamenti tal-Kunsill (Euratom, KE) Nru 2988/95 (17), (Euratom, KE) Nru 2185/96 (18) u (UE) 2017/1939 (19), l-interessi finanzjarji tal-Unjoni għandhom jiġu protetti permezz ta' miżuri proporzjonati, inklużi l-prevenzjoni, l-identifikazzjoni, il-korrezzjoni u l-investigazzjoni ta' irregolaritajiet, inkluża l-frodi, l-irkupru ta' fondi mitlufa, imħallsa bi żball jew użati b'mod mhux korrett u, fejn xieraq, l-impożizzjoni ta' penali amministrattivi.

B'mod partikolari, f'konformità mar-Regolamenti (Euratom, KE) Nru 2185/96 u (UE, Euratom) Nru 883/2013, l-Uffiċċju Ewropew Kontra l-Frodi (OLAF) għandu s-setgħa li jwettaq investigazzjonijiet amministrattivi, inkluż kontrolli u spezzjonijiet fuq il-post, bil-għan li jiġi stabbilit jekk kienx hemm frodi, korruzzjoni jew kwalunkwe attività illegali oħra li taffettwa l-interessi finanzjarji tal-Unjoni. L-Uffiċċju tal-Prosekutur Pubbliku Ewropew (UPPE) għandu s-setgħa, skont ir-Regolament (UE) 2017/1939, li jinvestiga u jressaq għall-prosekuzzjoni reati kriminali li jaffettwaw l-interessi finanzjarji tal-Unjoni kif previst fid-Direttiva (UE) 2017/1371 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (20). F'konformità mar-Regolament Finanzjarju, kwalunkwe persuna jew entità li tirċievi fondi mill-Unjoni trid tikkoopera bis-sħiħ fil-protezzjoni tal-interessi finanzjarji tal-Unjoni, tagħti d-drittijiet u l-aċċess neċessarji lill-Kummissjoni, lill-OLAF, lill-Qorti tal-Awdituri u, fir-rigward ta' dawk l-Istati Membri li jipparteċipaw fil-kooperazzjoni msaħħa skont ir-Regolament (UE) 2017/1939, lill-UPPE, u tiżgura li kwalunkwe parti terza involuta fl-implimentazzjoni ta' fondi tal-Unjoni tagħti drittijiet ekwivalenti.

(62)

Il-pajjiżi terzi li huma membri taż-Żona Ekonomika Ewropea (ŻEE) jistgħu jipparteċipaw fi programmi tal-Unjoni fil-qafas tal-kooperazzjoni stabbilita taħt il-Ftehim dwar iż-Żona Ekonomika Ewropea (21), li jipprevedi l-implimentazzjoni tal-programmi permezz ta' deċiżjoni taħt dak il-Ftehim. Il-pajjiżi terzi jistgħu wkoll jipparteċipaw fuq il-bażi ta' strumenti legali oħra. F'dan ir-Regolament jenħtieġ li tiġi introdotta dispożizzjoni speċifika li tirrikjedi li pajjiżi terzi jagħtu d-drittijiet u l-aċċess neċessarji meħtieġa biex l-uffiċjal awtorizzanti responsabbli, l-OLAF u l-Qorti tal-Awdituri jeżerċitaw il-kompetenzi rispettivi tagħhom b'mod komprensiv

(63)

Skont l-Artikolu 94 tad-Deċiżjoni tal-Kunsill 2013/755/UE (22), persuni u entitajiet stabbiliti f'pajjiżi jew territorji extra-Ewropej huma eliġibbli għal finanzjament soġġett għar-regoli u l-objettivi tal-Programm u għal arranġamenti possibbli applikabbli għall-Istat Membru li miegħu jkun marbut il-pajjiż jew territorju extra-Ewropew rilevanti.

(64)

Skont il-paragrafi 22 u 23 tal-Ftehim Interistituzzjonali tat-13 ta' April 2016 dwar it-Tfassil Aħjar tal-Liġijiet (23), jenħtieġ li dan il-Programm jiġi evalwat abbażi tal-informazzjoni miġbura f'konformità ma' rekwiżiti speċifiċi ta' rappurtar u monitoraġġ, filwaqt li jiġu evitati r-regolamentazzjoni żejda u l-piżijiet amministrattivi, b'mod partikolari fuq l-Istati Membri u l-benefiċjarji tal-Programm. Dawk ir-rekwiżiti, fejn xieraq, jenħtieġ li jinkludu indikaturi li jistgħu jitkejlu, bħala bażi għall-evalwazzjoni, fuq il-post, tal-effetti tal-Programm.

(65)

Sabiex tiġi żgurata l-valutazzjoni effettiva tal-progress tal-Programm biex jintlaħqu l-għanijiet tiegħu, jenħtieġ li s-setgħa ta' adozzjoni ta' atti skont l-Artikolu 290 tat-Trattat dwar il-Funzjonament tal-Unjoni Ewropea tiġi delegata lill-Kummissjoni fir-rigward tal-emendar tal-Anness V fir-rigward tal-indikaturi tad-direzzjoni tal-impatt, fejn meqjus li hu meħtieġ, u biex jiġu stabbiliti linji bażi u miri kif ukoll biex dan ir-Regolament jiġi ssupplimentat b'dispożizzjonijiet dwar l-istabbiliment ta' qafas ta' monitoraġġ u ta' evalwazzjoni. Huwa partikolarment importanti li l-Kummissjoni jkollha konsultazzjonijiet adegwati matul ix-xogħol tagħha ta' tħejjija, ukoll fil-livell ta' esperti, u li dawk il-konsultazzjonijiet isiru f'konformità mal-prinċipji stipulati fil-Ftehim Interistituzzjonali tat-13 ta' April 2016 dwar it-Tfassil Aħjar tal-Liġijiet3. B'mod partikolari, biex tiġi żgurata parteċipazzjoni ugwali fit-tħejjija ta' atti delegati, il-Parlament Ewropew u l-Kunsill jirċievu d-dokumenti kollha fl-istess ħin li jirċevuhom l-esperti tal-Istati Membri, u l-esperti tagħhom ikollhom aċċess sistematiku għal-laqgħat tal-gruppi tal-esperti tal-Kummissjoni li jittrattaw it-tħejjija ta' atti delegati.

(66)

Il-koerenza u s-sinerġiji bejn il-Programm u l-Programm Spazjali tal-Unjoni ser irawmu settur spazjali Ewropew globalment kompetittiv u innovattiva, isaħħu l-awtonomija tal-Ewropa fl-aċċess u fl-użu tal-ispazju f'ambjent mingħajr periklu u sikur, u jsaħħu r-rwol tal-Ewropa bħala attur globali. L-eċċellenza fir-riċerka, is-soluzzjonijiet rivoluzzjonarji u l-utenti downstream fil-Programm ser ikunu appoġġati minn data u servizzi li jsiru disponibbli permezz tal-Programm Spazjali tal-Unjoni.

(67)

Il-koerenza u s-sinerġiji bejn il-Programm u l-Erasmus+ ser irawmu l-użu tar-riżultati tar-riċerka permezz ta' attivitajiet ta' taħriġ, diffużjoni ta' spirtu ta' innovazzjoni fis-sistema tal-edukazzjoni u jiżguraw li l-attivitajiet ta' edukazzjoni u ta' taħriġ jiddependu fuq l-aktar attivitajiet aġġornati ta' riċerka u innovazzjoni. F'dak ir-rigward, wara l-azzjonijiet pilota mnedija taħt Erasmus+ 2014-2020 dwar l-Universitajiet Ewropej, fejn xieraq, il-Programm ser jikkomplementa b'mod sinerġetiku l-appoġġ provdut mill-Erasmus+ lill-Universitajiet Ewropej.

(68)

Sabiex jiżdied l-impatt tal-Programm fl-indirizzar tal-prijoritajiet tal-Unjoni, jenħtieġ li jiġu mħeġġa u mfittxija sinerġiji mal-programmi u l-istrumenti li għandhom l-għan li jwieġbu għall-ħtiġijiet emerġenti tal-Unjoni, inkluż mal-Mekkaniżmu għal Tranżizzjoni Ġusta, il-Faċilità għall-Irkupru u r-Reżiljenza u l-Programm l-UE għas-Saħħa.

(69)

Jenħtieġ li r-regoli għall-parteċipazzjoni u d-disseminazzjoni jirriflettu b'mod adegwat il-ħtiġijiet tal-Programm b'kont meħud tat-tħassib imqajjem u r-rakkomandazzjonijiet magħmula minn diversi partijiet ikkonċernati, kif ukoll fl-evalwazzjoni interim tal-Orizzont 2020 imwettqa bl-assistenza ta' esperti esterni indipendenti

(70)

Ir-regoli komuni fil-Programm kollu jenħtieġ li jiżguraw qafas koerenti li jiffaċilita l-parteċipazzjoni fil-programmi appoġġati finanzjarjament mill-baġit tal-Programm, inklużi l-parteċipazzjoni fil-programmi ġestiti minn korpi ta' finanzjament bħall-EIT, impriżi konġunti jew kwalunkwe struttura oħra taħt l-Artikolu 187 TFUE, u l-parteċipazzjoni fi programmi mwettqa mill-Istati Membri taħt l-Artikolu 185 TFUE. L-adozzjoni ta' regoli speċifiċi jenħtieġ li tkun possibbli, iżda tali eċċezzjonijiet għandhom ikunu limitati għal meta strettament meħtieġa u ġustifikati debitament.

(71)

L-azzjonijiet li jaqgħu fil-kamp ta' applikazzjoni tal-Programm jenħtieġ li jirrispettaw id-drittijiet fundamentali u josservaw il-prinċipji rikonoxxuti b'mod partikolari mill-Karta tad-Drittijiet Fundamentali tal-Unjoni Ewropea (il-‘Karta’). Tali azzjonijiet jenħtieġ li jkunu f'konformità ma' kwalunkwe obbligu ġuridiku inkluża l-liġi internazzjonali u ma' kwalunkwe deċiżjoni rilevanti tal-Kummissjoni bħall-avviż tal-Kummissjoni tat-28 ta' Ġunju 2013 (24), kif ukoll ma' prinċipji etiċi, li jinkludu l-evitar ta' kwalunkwe ksur tal-integrità tar-riċerka. Jenħtieġ li jitqiesu l-opinjonijiet tal-Grupp Ewropew dwar l-Etika fix-Xjenza u t-Teknoloġiji l-Ġodda, l-Aġenzija tal-Unjoni Ewropea għad-Drittijiet Fundamentali u l-Kontrollur Ewropew għall-Protezzjoni tad-Data, fejn xieraq. Fl-attivitajiet ta' riċerka jenħtieġ li jittieħed kont ukoll tal-Artikolu 13 TFUE, u jenħtieġ li jitnaqqas l-użu tal-annimali fir-riċerka u l-ittestjar, bil-ħsieb li finalment l-użu tagħhom jiġi sostitwit.

(72)

Sabiex tiġi garantita l-eċċellenza xjentifika, u f’konformità mal-Artikolu 13 tal-Karta, jenħtieġ li l-Programm jippromwovi r-rispett għal-libertà akkademika fil-pajjiżi kollha li jibbenefikaw mill-fondi tiegħu.

(73)

F'konformità mal-objettivi tal-kooperazzjoni internazzjonali kif stabbiliti fl-Artikoli 180 u 186 TFUE, il-parteċipazzjoni ta' entitajiet ġuridiċi stabbiliti f'pajjiżi terzi u ta' organizzazzjonijiet internazzjonali jenħtieġ li tiġi promossa, abbażi tal-benefiċċji reċiproċi u l-interessi tal-Unjoni. L-implimentazzjoni tal-Programm jenħtieġ li tkun f’konformità mal-miżuri adottati skont l-Artikoli 75 u 215 TFUE u jenħtieġ li tkun f’konformità mal-liġi internazzjonali. Għal azzjonijiet relatati mal-assi strateġiċi, l-interessi, l-awtonomija jew is-sigurtà tal-Unjoni, jenħtieġ li jkun possibbli li l-parteċipazzjoni f’azzjonijiet speċifiċi tal-Programm tkun limitata għal entitajiet ġuridiċi stabbiliti fi Stati Membri biss, jew għal entitajiet ġuridiċi stabbiliti f’pajjiżi assoċjati jew pajjiżi terzi oħra speċifikati minbarra l-Istati Membri. Kwalunkwe esklużjoni ta’ entitajiet ġuridiċi stabbiliti fl-Unjoni jew f’pajjiżi assoċjati direttament jew indirettament ikkontrollati minn pajjiżi terzi mhux assoċjati jew minn entitajiet ġuridiċi ta’ pajjiżi terzi mhux assoċjati għandha tqis ir-riskji li l-inklużjoni ta’ tali entitajiet tirrappreżenta, minn naħa waħda, u l-benefiċċji li l-parteċipazzjoni tagħhom tiġġenera, min-naħa l-oħra.

(74)

Il-Programm jirrikonoxxi t-tibdil fil-klima bħala waħda mill-akbar sfidi globali u soċjetali u jirrifletti l-importanza li t-tibdil fil-klima jiġi indirizzat f'konformità mal-impenji tal-Unjoni li timplimenta l-Ftehim ta' Pariġi u l-SDGs. Għaldaqstant, jenħtieġ li l-Programm jikkontribwixxi lejn l-integrazzjoni ta' azzjonijiet klimatiċi u lejn il-kisba ta' mira ġenerali ta' 30 % tal-infiq tal-baġit tal-Unjoni li jappoġġa l-objettivi relatati mal-klima. Jenħtieġ li l-integrazzjoni tal-azzjoni klimatika tkun adegwatament integrata fil-kontenut tar-R&I u tiġi applikata fl-istadji kollha taċ-ċiklu ta' riċerka.

(75)

Fil-kuntest tad-direzzjoni tal-impatt relatata mal-klima, jenħtieġ li l-Kummissjoni tirrapporta dwar ir-riżultati, l-innovazzjonijiet u l-effetti stmati aggregati ta' proġetti li huma rilevanti għall-klima, inkluż skont il-parti tal-Programm u skont il-mod ta' implimentazzjoni. Fit-twettiq tal-analiżi tagħha, il-Kummissjoni jenħtieġ li tqis il-kostijiet u l-benefiċċji ekonomiċi, soċjetali u ambjentali fit-tul għaċ-ċittadini tal-Unjoni tal-attivitajiet taħt il-Programm, inklużi l-adozzjoni ta' soluzzjonijiet innovattivi ta' mitigazzjoni tat-tibdil fil-klima u ta' adattament għalih, l-impatt stmat fuq l-impjiegi u l-ħolqien ta' kumpanniji, it-tkabbir ekonomiku u l-kompetittività, l-enerġija nadifa, is-saħħa u l-benesseri, inkluża l-kwalità tal-arja, tal-ħamrija u tal-ilma. Ir-riżultati ta' dik l-analiżi tal-impatt jenħtieġ li jsiru pubbliċi, jenħtieġ li valutati fil-kuntest tal-għanijiet tal-Unjoni fir-rigward tal-klima u l-enerġija u jenħtieġ li jikkontribwixxu fl-ippjanar strateġiku sussegwenti u fil-programmi ta' ħidma fil-futur.

(76)

Bħala riflessjoni tal-importanza li jiġi indirizzat it-telf drammatiku tal-bijodiversità, l-attivitajiet ta' R&I taħt il-Programm jenħtieġ li jikkontribwixxi għall-preservazzjoni u r-restawr tal-bijodiversità u għall-kisba tal-ambizzjoni ġenerali li jiġi pprovdut 7,5 % tal-infiq annwali taħt il-QFP għall-objettivi tal-bijodiversità fl-2024 u 10 % tal-infiq annwali taħt il-QFP għall-objettivi tal-bijodiversità fl-2026 u l-2027, filwaqt li jitqiesu d-duplikazzjonijiet eżistenti bejn l-għanijiet klimatiċi u tal-bijodiversità f'konformità mal-Ftehim Interistituzzjonali tas-16 ta' Diċembru 2020 bejn il-Parlament Ewropew, il-Kunsill tal-Unjoni Ewropea u l-Kummissjoni Ewropea dwar dixxiplina baġitarja, dwar kooperazzjoni f'materji ta' baġit u dwar ġestjoni finanzjarja tajba, kif ukoll dwar riżorsi proprji ġodda, inkluż pjan direzzjonali lejn l-introduzzjoni ta' riżorsi proprji ġodda.

(77)

Ir-regoli finanzjarji orizzontali adottati mill-Parlament Ewropew u mill-Kunsill fuq il-bażi tal-Artikolu 322 TFUE japplikaw għal dan ir-Regolament. Dawk ir-regoli huma stipulati fir-Regolament Finanzjarju u b'mod partikolari jiddeterminaw il-proċedura għall-istabbiliment u l-implimentazzjoni tal-baġit permezz ta' għotjiet, akkwist, premjijiet u implimentazzjoni indiretta, u jipprevedu kontrolli dwar ir-responsabbiltà tal-atturi finanzjarji. Ir-regoli adottati abbażi tal-Artikolu 322 TFUE jinkludu ukoll reġim ġenerali ta' kundizzjonalità għall-protezzjoni tal-baġit tal-Unjoni.

(78)

Huwa possibbli li l-użu ta' informazzjoni eżistenti sensittiva jew l-aċċess minn individwi mhux awtorizzati għal riżultati sensittivi jkollu impatt negattiv fuq l-interessi tal-Unjoni jew fuq l-interessi ta' Stat Membru wieħed jew aktar. Għaldaqstant it-trattament ta' data kunfidenzjali u ta' informazzjoni klassifikata jenħtieġ li jkun regolat mil-liġi tal-Unjoni rilevanti kollha, inklużi r-regoli interni tal-Istituzzjonijiet, bħad-Deċiżjoni tal-Kummissjoni (UE, Euratom) 2015/444 (25).

(79)

Jeħtieġ li jiġu stabbiliti l-kundizzjonijiet minimi għall-parteċipazzjoni, kemm bħala regola ġenerali fejn konsorzju jenħtieġ li jinkludi mill-inqas entità ġuridika waħda minn Stat Membru, u fir-rigward tal-ispeċifiċitajiet ta’ tipi partikolari ta' azzjoni taħt il-Programm.

(80)

Huwa meħtieġ li jiġu stabbiliti t-termini u l-kundizzjonijiet sabiex jiġi pprovdut il-finanzjament tal-Unjoni lil parteċipanti f'azzjonijiet taħt il-Programm. L-għotjiet jenħtieġ li jkunu l-forma ewlenija ta' appoġġ fil-Programm. Dawn jenħtieġ li jiġu implimentati b'kont meħud tal-forom kollha ta' kontribuzzjoni stabbiliti fir-Regolament Finanzjarju, inklużi somom f'daqqa, rati fissi jew kostijiet unitarji, bil-għan li jkun hemm aktar simplifikazzjoni. Il-ftehim ta’ għotja jenħtieġ li jistabbilixxi d-drittijiet u l-obbligi tal-benefiċjarji, inkluż ir-rwol u l-kompiti tal-koordinatur fejn applikabbli. Jenħtieġ li tiġi żgurata kooperazzjoni mill-qrib mal-esperti tal-Istati Membri fit-tfassil tal-mudelli ta' ftehimiet ta' għotja u fi kwalunkwe emenda sostanzjali fihom bil-ħsieb, inter alia, ta' aktar simplifikazzjoni għall-benefiċjarji.

(81)

Ir-rati ta' finanzjament f'dan ir-Regolament huma indikati bħala massimi sabiex ikun hemm konformità mal-prinċipju ta' kofinanzjament.

(82)

F'konformità mar-Regolament Finanzjarju, il-Programm jenħtieġ li jipprovdi l-bażi għal aċċettazzjoni usa' tal-prattiki abitwali ta' kontabbiltà tal-kost tal-benefiċjarji fir-rigward tal-kostijiet tal-persunal u kostijiet unitarji għal oġġetti u servizzi fatturati internament, inkluż għal infrastrutturi tar-riċerka kbar fis-sens tal-Orizzont 2020. L-użu ta' kostijiet unitarji għal oġġetti u servizzi fatturati internament ikkalkulati f'konformità mal-prattiki kontabilistiċi abitwali tal-benefiċjarji li jiġbru flimkien kostijiet diretti u kostijiet indiretti reali jenħtieġ li jkun opzjoni li jistgħu jagħżlu l-benefiċjarji kollha. F'dak ir-rigward, il-benefiċjarji jenħtieġ li jkunu jistgħu jinkludu l-kostijiet indiretti reali kkalkulati abbażi ta' skemi ta' kontribuzzjoni f'tali kostijiet unitarji għal oġġetti u servizzi fatturati internament.

(83)

Is-sistema kurrenti ta' rimborż tal-kostijiet reali relatati mal-persunal jenħtieġ tiġi simplifikata ulterjorment abbażi tal-approċċ ta' remunerazzjoni bbażata fuq il-proġetti żviluppati taħt l-Orizzont 2020, u allinjata ulterjorment mar-Regolament Finanzjarju, bil-għan li jitnaqqas id-distakk fir-remunerazzjoni bejn ir-riċerkaturi tal-Unjoni involuti fil-Programm.

(84)

Il-Fond ta’ Garanzija tal-Parteċipanti stabbilit taħt l-Orizzont 2020 u ġestit mill-Kummissjoni wera li huwa mekkaniżmu ta’ salvagwardja importanti li jtaffi r-riskji assoċjati mal-ammonti dovuti u mhux rimborżati minn parteċipanti f'kontumaċja. Għaldaqstant, il-Fond ta' Garanzija tal-Parteċipanti, li t-titlu tiegħu inbidel għal mekkaniżmu ta' assigurazzjoni reċiproka (il-"Mekkaniżmu") jenħtieġ jitkompla u jitwessa' biex jilqa' korpi ta' finanzjament oħra b’mod partikolari inizjattivi skont l-Artikolu 185 TFUE. Jenħtieġ li jkun possibbli li l-Mekkaniżmu jiġi estiż għall-benefiċjarji ta' kwalunkwe programm ieħor direttament ġestit mill-Unjoni. Abbażi ta' monitoraġġ mill-qrib tar-redditi negattivi possibbli fuq l-investimenti magħmula mill-Mekkaniżmu, jenħtieġ li l-Kummissjoni tieħu l-miżuri ta' mitigazzjoni xierqa sabiex tippermetti lill-Mekkaniżmu jkompli l-interventi tiegħu għall-protezzjoni tal-interessi finanzjarji tal-Unjoni u jirritorna kontribuzzjonijiet lill-benefiċjarji mal-pagament tal-bilanċ.

(85)

Jenħtieġ li jiġu stabbiliti regoli li jirregolaw id-disseminazzjoni u l-isfruttament tar-riżultati biex jiġi żgurat li l-benefiċjarji jipproteġu, jisfruttaw, jiddisseminaw u jagħtu aċċess għal dawk ir-riżultati skont il-każ. Jenħtieġ li ssir aktar enfasi fuq l-isfruttament ta' dawk ir-riżultati, u l-Kummissjoni jenħtieġ li tidentifika u tgħin biex jiġu massimizzati l-opportunitajiet għall-benefiċjarji biex jisfruttaw ir-riżultati, b'mod partikolari fl-Unjoni. L-isfruttament tar-riżultati jenħtieġ li jqis il-prinċipji ta' dan il-programm, inklużi l-promozzjoni tal-innovazzjoni fl-Unjoni u t-tisħiħ taż-ŻER.

(86)

Jenħtieġ li jinżammu l-elementi ewlenin tas-sistema ta' valutazzjoni u l-għażla tal-proposta tal-Orizzont 2020 bl-enfasi partikolari fuq l-eċċellenza u, fejn applikabbli, fuq "impatt" u "kwalità u effiċjenza tal-implimentazzjoni". Jenħtieġ li l-proposti jibqgħu jiġu magħżula fuq il-bażi tal-evalwazzjoni magħmula minn esperti esterni indipendenti. Il-proċess ta' evalwazzjoni jenħtieġ li jiġi mfassal biex jevita konflitti ta' interess u preġudizzju. Il-possibbiltà ta' proċedura ta' sottomissjoni f'żewġ stadji jenħtieġ li jittieħed kont tagħha, u fejn xieraq, proposti anonimizzati jistgħu jiġu evalwati matul l-ewwel stadju ta' evalwazzjoni. Il-Kummissjoni jenħtieġ li tkompli tinvolvi lill-osservaturi indipendenti fil-proċess ta' evalwazzjoni, fejn applikabbli. Għall-attivitajiet tal-Pathfinder, il-missjonijiet u f'każijiet oħra debitament ġustifikati kif stabbilit fil-programm ta’ ħidma, jista' jittieħed kont tan-neċessità li tiġi żgurata l-koerenza globali tal-portafoll ta' proġetti, dment li l-proposti jkunu qabżu l-limiti applikabbli. L-objettivi u l-proċeduri biex isir dan jenħtieġ jiġu ppubblikati minn qabel. F'konformità mal-Artikolu 200(7) tar-Regolament Finanzjarju, l-applikanti jenħtieġ li jirċievu feedback dwar l-evalwazzjoni tal-proposta tagħhom b'mod partikolari, inklużi, fejn applikabbli, ir-raġunijiet għaċ-ċaħda.

(87)

Dipendenza reċiproka sistematika fuq valutazzjonijiet u awditi ma' programmi oħra tal-Unjoni jenħtieġ li tiġi implimentata f'konformità mal-Artikoli 126 u 127 tar-Regolament Finanzjarju għall-partijiet kollha tal-Programm, fejn possibbli, sabiex jitnaqqas il-piż amministrattiv għall-benefiċjarji ta' fondi tal-Unjoni. Id-dipendenza reċiproka jenħtieġ tkun espliċitament prevista billi jiġu kkunsidrati wkoll elementi oħra ta' assigurazzjoni bħal awditi ta' sistemi u ta' proċessi.

(88)

L-isfidi speċifiċi fl-oqsma tar-R&I jenħtieġ li jiġu indirizzati permezz ta' premjijiet, inklużi premjijiet komuni jew konġunti fejn ikun il-każ, organizzati mill-Kummissjoni jew mill-korp ta' finanzjament rilevanti ma' entitajiet oħra tal-Unjoni, pajjiżi assoċjati, pajjiżi terzi oħra, organizzazzjonijiet internazzjonali jew entitajiet ġuridiċi mingħajr skop ta' qligħ. Il-premjijiet jenħtieġ li jappoġġaw il-kisba tal-objettivi tal-Programm.

(89)

It-tipi ta' finanzjament u l-metodi ta' implimentazzjoni skont dan ir-Regolament jenħtieġ li jintgħażlu abbażi tal-abbiltà tagħhom li jilħqu l-objettivi speċifiċi tal-azzjonijiet u jwasslu għal riżultati, filwaqt li jitqiesu, b'mod partikolari, il-kostijiet tal-kontrolli, il-piż amministrattiv u r-riskju mistenni tan-nuqqas ta' konformità. Dan jenħtieġ li jinkludi l-kunsiderazzjoni tal-użu ta' somom f'daqqa, rati fissi u skali ta' kostijiet unitarji.

(90)

Sabiex tiġi żgurata l-kontinwità fl-għoti ta' appoġġ fil-qasam ta' politika rilevanti u biex tkun tista' tibda ssir l-implimentazzjoni mill-bidu tal-QFP 2021-2027, jenħtieġ li dan ir-Regolament jidħol fis-seħħ b'urġenza u li japplika, b'effett retroattiv, mill-1 ta’ Jannar 2021.

(91)

Minħabba li l-għanijiet ta' dan ir-Regolament ma jistgħux jinkisbu b'mod suffiċjenti mill-Istati Membri iżda jistgħu pjuttost, sabiex jiġu evitati duplikazzjonijiet, tintlaħaq massa kritika u jiġi massimizzat il-valur miżjud tal-Unjoni, jinkisbu aħjar fil-livell tal-Unjoni, l-Unjoni tista' tadotta miżuri, f'konformità mal-prinċipju ta' sussidjarjetà kif stabbilit fl-Artikolu 5 TUE. Konformement mal-prinċipju ta' proporzjonalità, kif stabbilit f'dak l-Artikolu, dan ir-Regolament ma jmurx lil hinn minn dak li huwa meħtieġ sabiex jinkisbu dawk l-għanijiet.

(92)

Għalhekk jenħtieġ li jitħassru r-Regolament (UE) Nru 1290/2013 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (26) u r-Regolament (UE) Nru 1291/2013,

(1)

It-teknoloġija, id-data u s-servizzi spazjali saru indispensabbli fil-ħajja ta' kuljum taċ-ċittadini Ewropej u jaqdu rwol essenzjali biex jiġu mħarsa ħafna interessi strateġiċi. L-industrija spazjali tal-Unjoni diġà hija waħda mill-iktar kompetittivi fid-dinja. Madankollu, il-fatt li qegħdin jitfaċċaw atturi ġodda u l-fatt li qegħdin jiġu żviluppati teknoloġiji ġodda qegħdin jirrivoluzzjonaw il-mudelli industrijali tradizzjonali. Għalhekk, sabiex l-Unjoni tibqa' attur internazzjonali ewlieni b'libertà estensiva ta' azzjoni fil-qasam tal-ispazju, huwa kruċjali li hija tħeġġeġ il-progress xjentifiku u tekniku, u toffri sostenn għall-kompetittività u għall-kapaċità ta' innovazzjoni tal-industriji tas-settur spazjali fl-Unjoni, b'mod partikolari l-impriżi żgħar u ta' daqs medju (SMEs)., in-negozji ġodda u n-negozji innovattivi.

(2)

Il-possibbiltajiet li joffri l-ispazju għas-sigurtà tal-Unjoni u l-Istati Membri tagħha jenħtieġ li jiġu sfruttati kif imsemmi b'mod partikolari fl-Istrateġija Globali għall-Politika Estera u ta' Sigurtà tal-Unjoni Ewropea ta' Ġunju 2016, filwaqt li tinżamm in-natura ċivili tal-Programm Spazjali tal-Unjoni (“il-Programm”) u tiġi rispettata n-newtralità possibbli jew id-dispożizzjonijiet mhux ta' allinjament stipulati fil-liġi kostituzzjonali tal-Istati Membri. Storikament, l-iżvilupp tas-settur spazjali kien marbut mas-sigurtà. F'ħafna każijiet, it-tagħmir, il-komponenti u l-istrumenti użati fis-settur spazjali kif ukoll id-data u s-servizzi dwar l-ispazju huma oġġetti b'użu doppju. Madankollu, il-politika ta' sigurtà u ta' difiża tal-Unjoni hija determinata fi ħdan il-qafas tal-Politika Estera u ta' Sigurtà Komuni, b'konformità mat-Titolu V tat-Trattat dwar l-Unjoni Ewropea (TUE).

(3)

L-Unjoni ilha tiżviluppa l-inizjattivi u l-programmi spazjali tagħha stess sa minn tmiem id-Disgħinijiet, b'mod partikolari s-Sistema Ewropea ta' Navigazzjoni b'Kopertura Ġeostazzjonarja (EGNOS) u mbagħad Galileo u Copernicus, li jirrispondu għall-ħtiġijiet taċ-ċittadini tal-Unjoni u għar-rekwiżiti tal-politiki pubbliċi. Il-kontinwità ta' dawk l-inizjattivi u tal-programmi jenħtieġ li tiġi żgurata u s-servizzi li dawn jipprovdu jenħtieġ li jiġu mtejba sabiex jissodisfaw il-ħtiġijiet il-ġodda tal-utenti, jibqgħu minn ta' quddiem fid-dawl tal-iżviluppi ġodda fit-teknoloġija u tat-trasformazzjonijiet fl-oqsma diġitali u tat-teknoloġiji tal-informazzjoni u tal-komunikazzjoni, u sabiex ikunu jistgħu jissodisfaw il-prijoritajiet politiċi bħat-tibdil fil-klima, inkluż il-monitoraġġ tat-tibdil fir-reġjun polari, it-trasport, is-sigurtà u d-difiża.

(4)

Huwa neċessarju li jkunu sfruttati s-sinerġiji bejn il-ħtiġijiet tas-setturi tat-trasport, tal-ispazju u dawk diġitali sabiex jitrawwem l-użu usa' ta' teknoloġiji ġodda, bħall-e-call, it-takografija diġitali, is-superviżjoni u l-ġestjoni tat-traffiku, is-sewqan awtonomu u l-inġenji mingħajr bdot u d-droni, u biex jiġu trattat il-bżonn ta' konnettività sigura u bla xkiel, il-pożizzjonament b'saħħtu, l-intermodalità u l-interoperabbiltà. Tali sfruttament ta’ sinerġiji jsaħħaħ il-kompetittività tas-servizzi u tal-industrija tat-trasport.

(5)

Sabiex ikunu sfruttati l-aktar benefiċċji possibbli tal-Programm, fl-Istati Membri kollha u miċ-ċittadini kollha tagħhom, huwa wkoll essenzjali li jiġu promossi l-użu u l-applikazzjoni tad-data, l-informazzjoni u s-servizzi pprovduti, kif ukoll l-appoġġ għall-iżvilupp ta' applikazzjonijiet downstream ibbażati fuq dik id-data, l-informazzjoni u s-servizzi. Għal dak il-għan, l-Istati Membri, il-Kummissjoni u l-entitajiet responsabbli jistgħu, b'mod partikolari, imexxu perjodikament kampanji ta' informazzjoni dwar il-benefiċċji tal-Programm.

(6)

Biex jinkisbu l-għanijiet tal-libertà ta' azzjoni, l-indipendenza u s-sigurtà, huwa essenzjali li l-Unjoni tibbenefika minn aċċess awtonomu għall-ispazju u tista' tużah mingħajr periklu. Għalhekk, huwa essenzjali li l-Unjoni tappoġġa aċċess spazjali awtonomu, affidabbli u kosteffettiv, speċjalment fir-rigward tal-infrastruttura u t-teknoloġija kritiċi, is-sigurtà pubblika u s-sigurtà tal-Unjoni u tal-Istati Membri tagħha. Għalhekk, jenħtieġ li l-Kummissjoni jkollha l-possibbiltà li taggrega s-servizzi tal-illanċjar fil-livell Ewropew, kemm għall-ħtiġijiet tagħha stess u kemm għal dawk ta' entitajiet oħra, fuq talba tagħhom, inklużi l-Istati Membri, f'konformità mal-Artikolu 189(2) tat-Trattat dwar il-Funzjonament tal-Unjoni Ewropea (TFUE). Biex tibqa' kompetittiva f'suq li jevolvi malajr, huwa kruċjali wkoll li l-Unjoni tkompli jkollha aċċess għal faċilitajiet infrastrutturali ta' llanċjar moderni, effiċjenti u flessibbli u tibbenefika minn sistemi ta' llanċjar xierqa. Għalhekk, mingħajr preġudizzju għall-miżuri meħuda mill-Istati Membri jew mill-Aġenzija Spazjali Ewropea (ESA), jenħtieġ li jkun possibbli li l-Programm ikun jista' jappoġġa adattamenti għall-infrastruttura tal-art tal-ispazju, inkluż żviluppi ġodda, li huma meħtieġa għall-implimentazzjoni tal-Programm u l-adattamenti, inkluż l-iżvilupp tat-teknoloġija, għas-sistemi ta' llanċjar fl-ispazju li huma meħtieġa għall-illanċjar ta' satelliti, inklużi teknoloġiji alternattivi u sistemi innovattivi, għall-implimentazzjoni tal-komponenti tal-Programm. Dawk l-attivitajiet jenħtieġ li jiġu implimentati f'konformità mar-Regolament (UE, Euratom) 2018/1046 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (2) (ir-'Regolament Finanzjarju') u bil-għan li tinkiseb kosteffiċjenza aħjar għall-Programm. Minħabba li ser ikun hemm l-ebda baġit dedikat, l-azzjonijiet ta' appoġġ għall-aċċess għall-ispazju jenħtieġ li jkunu mingħajr preġudizzju għall-implimentazzjoni tal-komponenti tal-Programm.

(7)

Sabiex issaħħaħ il-kompetittività tal-industrija spazjali tal-Unjoni u żżid il-kapaċità fid-disinn, fil-bini u fit-tħaddim tas-sistemi tagħha stess, jenħtieġ li l-Unjoni tagħti sostenn għall-ħolqien, għat-tkabbir u għall-iżvilupp tal-industrija spazjali kollha. Jenħtieġ li l-ħolqien ta' mudell li jiffavorixxi n-negozju u l-innovazzjoni jingħata sostenn fil-livelli Ewropej, reġjonali u nazzjonali permezz ta' inizjattivi bħal ċentri spazjali li jġibu flimkien is-setturi spazjali, diġitali u setturi oħra, kif ukoll l-utenti. Dawk iċ-ċentri spazjali jenħtieġ li jkollhom l-għan li jrawmu l-intraprenditorija u l-ħiliet filwaqt li jfittxu sinerġiji maċ-ċentri tal-innovazzjoni diġitali. Jenħtieġ li l-Unjoni trawwem il-ħolqien u l-espansjoni ta' kumpaniji spazjali bbażati fl-Unjoni biex tgħinhom jirnexxu, inkluż billi tagħtihom sostenn fl-aċċess għall-finanzjament tar-riskju fid-dawl tan-nuqqas ta' aċċess xieraq, fi ħdan l-Unjoni, għall-ekwità privata għan-negozji ġodda tal-qasam spazjali u billi tħeġġeġ id-domanda, magħruf bħala l-approċċ tal-ewwel kuntratt.

(8)

Il-katina tal-valur spazjali ġeneralment hi mqassma bejn attivitajiet upstream u attivitajiet downstream. L-attivitajiet upstream jinkludu li jwasslu għal sistema spazjali operazzjonali, inklużi l-attivitajiet ta' żvilupp, manifattura u llanċjar u l-operazzjonijiet ta' tali sistema. L-attivitajiet downstream jinkludu dawk li jkopru l-provvista ta' servizzi relatati mal-ispazju, u prodotti għall-utenti. Il-pjattaformi diġitali huma wkoll element importanti li jappoġġa l-iżvilupp tas-settur spazjali. Huma jippermettu aċċess għal data u prodotti kif ukoll settijiet ta' għodod, ħżin u faċilitajiet ta' kompjuters.

(9)

Fil-qasam tal-ispazju, l-Unjoni teżerċita l-kompetenzi tagħha b'konformità mal-Artikolu 4(3) TFUE. Il-Kummissjoni jenħtieġ li tiżgura l-koerenza tal-attivitajiet imwettqa fil-kuntest tal-Programm.

(10)

Billi għadd ta' Stati Membri għandhom tradizzjoni ta' industriji attivi relatati mal-ispazju, jenħtieġ li tiġi rikonoxxuta l-ħtieġa li l-industriji spazjali jiġu żviluppati u maturati fl-Istati Membri b'kapaċitajiet emerġenti kif ukoll il-ħtieġa li jiġu indirizzati l-isfidi li qed jiffaċċjaw l-industriji spazjali tradizzjonali maħluqa mill-"iSpazju Ġdid". Jenħtieġ li jiġu promossi azzjonijiet biex tiġi żviluppata l-kapaċità tal-industrija spazjali madwar l-Unjoni u tiġi ffaċilitata l-kollaborazzjoni attiva fost l-industrija spazjali fl-Istati Membri kollha.

(11)

L-azzjonijiet taħt il-Programm jenħtieġ li jibnu fuq u jibbenefikaw minn kapaċitajiet nazzjonali u Ewropej li jkunu jeżistu fiż-żmien meta l-azzjoni tkun qed titwettaq.

(12)

Minħabba l-kopertura tal-Programm u l-potenzjal tiegħu li jgħinu biex jissolvew l-isfidi globali, attivitajiet spazjali tal-Unjoni għandhom dimensjoni internazzjonali qawwija. F'koordinazzjoni mill-qrib mal-Istati Membri, u bi qbil magħhom, il-korpi rilevanti tal-Programm jistgħu jipparteċipaw fi kwistjonijiet relatati mal-Programm, f'kooperazzjoni internazzjonali u jikkollaboraw f'korpi settorjali rilevanti tan-Nazzjonijiet Uniti (NU) . Għal kwistjonijiet relatati mal-Programm , il-Kummissjoni tista' tikkoordina, f'isem l-Unjoni, u fil-qasam tal-kompetenza tagħha, l-attivitajiet fix-xena internazzjonali, b'mod partikolari biex tiddefendi l-interessi tal-Unjoni u l-Istati Membri tagħha f'fora internazzjonali, inkluż fil-qasam tal-frekwenzi fir-rigward tal-Programm, mingħajr preġudizzju għall-kompetenza tal-Istati Membri f'dan il-qasam. Huwa partikolarment importanti għall-Unjoni, irrappreżentata mill-Kummissjoni, li tikkollabora fil-korpi tal-Programm Internazzjonali Cospas-Sarsat.

(13)

Il-kooperazzjoni internazzjonali hija ta' importanza kbira għall-promozzjoni tar-rwol tal-Unjoni bħala attur globali fis-settur spazjali u fit-teknoloġija u l-industrija tal-Unjoni, filwaqt li trawwem kompetizzjoni ġusta fil-livell internazzjonali, u żżomm f'moħħha l-ħtieġa li tiġi żgurata r-reċiproċità tad-drittijiet u l-obbligi tal-partijiet, u li tħeġġeġ il-kooperazzjoni fil-qasam tat-taħriġ. Il-kooperazzjoni internazzjonali hija element ewlieni tal-Istrateġija Spazjali għall-Ewropa, kif stabbilita mill-Kummissjoni fil-Kommuniukazzjoni tagħha tas-26 ta’ Ottubru 2016. Jenħtieġ li l-Kummissjoni tuża l-Programm biex tikkontribwixxi għal u tibbenefika minn sforzi internazzjonali permezz ta' inizjattivi, biex tippromwovi t-teknoloġija u l-industrija Ewropea fuq livell internazzjonali (pereżempju djalogi bilaterali, workshops tal-industrija, sostenn għall-internazzjonalizzazzjoni tal-SMEs), u biex tiffaċilita l-aċċess għal swieq internazzjonali u tħeġġeġ kompetizzjoni ġusta, kif ukoll tistimola l-inizjattivi ta' diplomazija ekonomika. L-inizjattivi diplomatiċi spazjali Ewropej jenħtieġ li jkunu koerenti u komplementari bis-sħiħ mal-politiki, il-prijoritajiet u l-istrumenti eżistenti tal-Unjoni, filwaqt li l-Unjoni għandha rwol ewlieni x'taqdi flimkien mal-Istati Membri biex tibqa' fuq quddiem nett fix-xena internazzjonali.

(14)

Mingħajr preġudizzju għall-kompetenza tal-Istati Membri, jenħtieġ li l-Kummissjoni tippromwovi, flimkien mar-Rappreżentant Għoli tal-Unjoni għall-Affarijiet Barranin u l-Politika ta’ Sigurtà ("ir-Rappreżentant Għoli") u f'koordinazzjoni mill-qrib mal-Istati Membri, imġiba responsabbli fl-ispazju meta timplimenta l-Programm, inkluż tnaqqis fil-proliferazzjoni tar-residwi spazjali. Jenħtieġ li l-Kummissjoni tesplora wkoll il-possibbiltà li l-Unjoni taċċetta d-drittijiet u l-obbligi previsti fit-Trattati u l-Konvenzjonijiet rilevanti tan-NU u, jekk meħtieġ, tressaq proposti xierqa.

(15)

Il-Programm għandu għanijiet simili bħal ta' programmi oħra tal-Unjoni, b'mod partikolari Orizzont Ewropa stabbilit bir-Regolament (UE) 2021/695 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (3), il-Programm InvestEU stabbilit bir-Regolament (UE) 2021/523 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (4), il-Fond Ewropew għad-Difiża stabbilit bir-Regolament (UE) 2021/697 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (5) u l-Fondi skont Regolament li jistabbilixxi dispożizzjonijiet komuni dwar il-Fond Ewropew għall-Iżvilupp Reġjonali, il-Fond Soċjali Ewropew Plus, il-Fond għall-Koeżjoni, il-Fond għal Tranżizzjoni Ġusta, il-Fond Ewropew għall-Affarijiet Marittimi, is-Sajd u l-Akkwakultura u r-regoli finanzjari għal dawk u għall-Fond għall-Asil, il-Migrazzjoni u l-Integrazzjoni, il-Fond għas-Sigurtà Interna u l-Istrument għall-Appoġġ Finanzjarju għall-Ġestjoni tal-Fruntieri u l-Politika tal-Viżi (ir-“Regolament dwar id-Dispożizzjonijiet Komuni”). Għalhekk, jenħtieġ li jiġi previst il-finanzjament kumulattiv minn dawk il-programmi, dment li ma jkoprux l-istess elementi tal-kostijiet, b'mod partikolari permezz ta' arranġamenti għal finanzjament kumplementari mill-programmi tal-Unjoni fejn il-modalitajiet ta' ġestjoni jippermettu f'sekwenza, b'mod alternanti, jew permezz ta' kombinazzjoni tal-fondi, inkluż għall-finanzjament konġunt tal-azzjonijiet, li jippermettu, fejn ikun possibbli, li jkun hemm sħubijiet għall-innovazzjoni u operazzjonijiet ta' taħlit. Għaldaqstant, matul l-implimentazzjoni tal-Programm, jenħtieġ li l-Kummissjoni tippromwovi sinerġiji ma' programmi u strumenti finanzjarji oħra relatati tal-Unjoni li jippermettu, fejn ikun possibbli, l-użu ta' aċċess għall-finanzjament tar-riskju, għas-sħubijiet għall-innovazzjoni, u għall-finanzjament kumulattiv jew imħallat. Jenħtieġ li l-Kummissjoni tiżgura wkoll sinerġiji u koerenza bejn is-soluzzjonijiet żviluppati taħt dawk il-programmi, b'mod partikolari Orizzont Ewropa, u s-soluzzjonijiet żviluppati skont il-Programm

(16)

F'konformità mal-Artikolu 191(3) tar-Regolament Finanzjarju, fl-ebda ċirkostanza ma għandhom jiġu ffinanzjati darbtejn l-istess kostijiet mill-baġit tal-Unjoni.

(17)

L-għanijiet ta' politika ta' dan il-Programm jiġu indirizzati wkoll bħala oqsma eliġibbli għall-operazzjonijiet ta' finanzjament u ta' investiment permezz tal-istrumenti finanzjarji u l-garanzija baġitarja tal-Programm InvestEU, b'mod partikolari fil-qafas tal-aspetti ta' politika tiegħu dwar l-infrastruttura sostenibbli u dwar ir-riċerka, l-innovazzjoni u diġitalizzazzjoni. Is-sostenn finanzjarju jenħtieġ li jintuża biex jiġu indirizzati b'mod proporzjonat il-fallimenti tas-suq jew is-sitwazzjonijiet ta' investiment subottimali, u jenħtieġ li l-azzjonijiet ma jidduplikawx jew ma jeskludux il-finanzjament privat jew joħolqu distorsjoni fil-kompetizzjoni tas-suq intern. Jenħtieġ li l-azzjonijiet ikollhom valur miżjud Ewropew ċar.

(18)

Il-koerenza u s-sinerġiji bejn Orizzont Ewropa u l-Programm jenħtieġ li jrawmu settur spazjali Ewropew kompetittiv u innovattiv; se jsaħħu l-awtonomija tal-Ewropa fl-aċċess u fl-użu tal-ispazju f'ambjent sigur u sikur; u se jsaħħu r-rwol tal-Ewropa bħala attur globali. Soluzzjonijiet rivoluzzjonarji f'Orizzont Ewropa jingħataw sostenn permezz tad-data u tas-servizzi disponibbli bis-saħħa tal-Programm għall-komunità tar-riċerka u tal-innovazzjoni.

(19)

Biex jiġi massimizzat ir-ritorn soċjoekonomiku mill-Programm, huwa essenzjali li jinżammu sistemi tal-ogħla livell, li jiġu aġġornati biex jissodisfaw il-ħtiġijiet li qed jevolvu tal-utenti u li jseħħu żviluppi ġodda fis-settur tal-applikazzjonijiet downstream li jkunu jistgħu jsiru fl-ispazju. Jenħtieġ li l-Unjoni ssostni attivitajiet relatati mar-riċerka u l-iżvilupp teknoloġiku, jew il-fażijiet bikrija tal-evoluzzjoni marbuta mal-infrastrutturi stabbiliti taħt il-Programm, kif ukoll l-attivitajiet ta' riċerka u żvilupp relatati mal-applikazzjonijiet u s-servizzi bbażati fuq is-sistemi stabbiliti taħt il-programm, biex b'hekk tistimola l-attivitajiet ekonomiċi upstream u downstream. L-istrument xieraq fil-livell tal-Unjoni għall-finanzjament ta' dawk l-attivitajiet ta' riċerka u innovazzjoni huwa Orizzont Ewropa. Madankollu, parti speċifika ħafna tal-attivitajiet ta' żvilupp jenħtieġ li tkun iffinanzjata mill-baġit allokat lill-programmi Galileo u EGNOS taħt dan ir-Regolament, l-aktar fejn tali attivitajiet jikkonċernaw elementi fundamentali bħal chipsets u riċevituri kompatibbli ma' Galileo, li jiffaċilitaw l-iżvilupp ta' applikazzjonijiet fost is-setturi differenti tal-ekonomija. Minkejja dan, tali finanzjament jenħtieġ li ma jpoġġix f'riskju l-iskjerament jew l-esplojtazzjoni tal-infrastrutturi stabbiliti skont il-Programmi.

(20)

Sabiex tiġi żgurata l-kompetittività tal-industrija spazjali Ewropea fil-futur, il-Programm jenħtieġ li jagħti sostenn lill-iżvilupp ta' ħiliet avvanzati f'oqsma relatati mal-ispazju u jagħti sostenn lill-attivitajiet ta' edukazzjoni u taħriġ, jippromwovi opportunitajiet ugwali, inkluż l-ugwaljanza bejn il-ġeneri, sabiex jintlaħaq il-potenzjal sħiħ taċ-ċittadini tal-Unjoni f'dak il-qasam.

(21)

L-infrastruttura ddedikata għall-Programm tista’ tirrikjedi riċerka u innovazzjoni addizzjonali, li jistgħu jingħataw sostenn fil-qafas ta' Orizzont Ewropa, bil-għan li jkun hemm koerenza mal-attivitajiet f'dan il-qasam mill-ESA. Jenħtieġ li s-sinerġiji ma' Orizzont Ewropa jiżguraw li l-ħtiġijiet ta' riċerka u ta' innovazzjoni tas-settur spazjali jiġu identifikati u stabbiliti bħala parti mill-proċess ta' ppjanar strateġiku għar-riċerka u għall-innovazzjoni. Id-data u s-servizzi spazjali li jkunu disponibbli mingħajr ħlas bis-saħħa tal-Programm jintużaw biex jiġu żviluppati soluzzjoni rivoluzzjonarji permezz tar-riċerka u tal-innovazzjoni, inkluż f'Orizzont Ewropa, b'sostenn għall-prijoritajiet tal-politiki tal-Unjoni. Il-proċess tal-ippjanar strateġiku fil-qafas ta' Orizzont Ewropa jidentifika l-attivitajiet tar-riċerka u tal-innovazzjoni li jenħtieġ li jużaw infrastrutturi bi sjieda tal-Unjoni bħal Galileo, EGNOS u Copernicus. L-infrastrutturi tar-riċerka, b'mod partikolari n-networks tal-osservazzjoni fil-post jikkostitwixxu elementi essenzjali tal-infrastruttura tal-osservazzjoni fil-post li tippermetti t-twassil tas-Servizzi ta' Copernicus.

(22)

Huwa importanti li l-Unjoni jkollha s-sjieda tal-assi tanġibbli u intanġibbli kollha li jinħolqu jew li jiġu żviluppati permezz tal-akkwist pubbliku li tiffinanzja bħala parti mill-Programm. Sabiex tiġi żgurata konformità sħiħa ma' kwalunkwe dritt fundamentali marbut mas-sjieda, jenħtieġ li jsiru l-arranġamenti meħtieġa mas-sidien eżistenti. Jenħtieġ li tali sjieda tal-Unjoni tkun mingħajr preġudizzju għall-possibbiltà li l-Unjoni, skont dan ir-Regolament u fejn jitqies li jkun xieraq abbażi ta' valutazzjoni każ b'każ, dawk l-assi tagħmilhom disponibbli għal partijiet terzi jew tiddisponi minnhom.

(23)

Sabiex jitħeġġeġ l-iżjed użu wiesa' possibbli tas-servizzi offruti mill-Programm, ikun utli li jiġi enfasizzat li d-data, l-informazzjoni u s-servizzi jiġu pprovduti mingħajr garanzija u mingħajr preġudizzju għall-obbligi imposti minn dispożizzjonijiet legalment vinkolanti.

(24)

Il-Kummissjoni, meta twettaq uħud mill-kompiti tagħha ta' natura mhux regolatorja, jenħtieġ li tkun tista' tirrikorri, kif ikun meħtieġ u kemm ikun hemm bżonn, għall-assistenza teknika ta' ċerti partijiet esterni. Entitajiet oħra involuti fil-governanza pubblika tal-Programm jistgħu ukoll jużaw l-istess assistenza teknika fit-twettiq tal-kompiti iddelegati lilhom skont dan ir-Regolament.

(25)

Dan ir-Regolament jistabbilixxi pakkett finanzjarju għat-tul kollu tal-Programm li jrid jikkostitwixxi l-ammont ta' referenza primarja, skont it-tifsira tal-punt 18 tal-Ftehim Interistituzzjonali tas-16 ta’ Diċembru 2020 bejn il-Parlament Ewropew, il-Kunsill tal-Unjoni Ewropea u l-Kummissjoni Ewropea dwar dixxiplina baġitarja, dwar kooperazzjoni f'materji ta' baġit u dwar ġestjoni finanzjarja tajba, kif ukoll dwar riżorsi proprja ġodda, inkluż pjan direzzjonali għall-introduzzjoni ta' riżorsi proprja ġodda (6), għall-Parlament Ewropew u għall-Kunsill matul il-proċedura baġitarja annwali.

(26)

Filwaqt li jirrifletti l-importanza tal-indirizzar tat-tibdil fil-klima f'konformità mal-impenji tal-Unjoni rigward l-implimentazzjoni tal-Ftehim ta' Pariġi adottat skont il-Konvenzjoni Qafas tan-Nazzjonijiet Uniti dwar it-Tibdil fil-Klima (7)u l-impenji għall-Għanijiet ta' Żvilupp Sostenibbli tan-NU, l-azzjonijiet skont dan il-Programm jenħtieġ li jikkontribwixxu lejn l-integrazzjoni ta' azzjonijiet klimatiċi u lejn il-kisba ta' mira ġenerali fejn mill-inqas 30 % tal-infiq tal-baġit tal-Unjoni jsostni l-għanijiet relatati mal-klima. Matul it-tħejjija u l-implimentazzjoni tal-Programm jenħtieġ li jiġu identifikati azzjonijiet rilevanti, li se jiġu vvalutati mill-ġdid fil-kuntest tal-proċessi rilevanti ta' evalwazzjoni u ta' rieżami. Il-Parlament Ewropew, il-Kunsill u l-Kummissjoni ser jikkooperaw fuq metodoloġija effettiva, trasparenti u komprensiva, li għandha tiġi stabbilita mill-Kummissjoni, sabiex jiġi vvalutat l-infiq taħt il-programmi kollha tal-qafas finanzjarju pluriennali għall-objettivi tal-bijodiversità, filwaqt li jitqiesu d-duplikazzjonijiet eżistenti bejn l-objettivi tal-klima u tal-bijodiversità.

(27)

Jenħtieġ li d-dħul iġġenerat mill-komponenti tal-Programm imur għall-Unjoni sabiex jikkumpensa parzjalment l-investimenti li diġà tkun għamlet, u jenħtieġ li dak id-dħul jintuża biex jingħata sostenn lill-kisba tal-għanijiet tal-Programm. Għall-istess raġuni, jenħtieġ li jkun possibbli li jkun previst mekkaniżmu ta' kondiviżjoni tad-dħul fil-kuntratti konklużi ma' entitajiet tas-settur privat.

(28)

Ir-Regolament Finanzjarju japplika għall-Programm. Ir-Regolament Finanzjarju jistabbilixxi regoli dwar l-implimentazzjoni tal-baġit tal-Unjoni, inkluż ir-regoli dwar għotjiet, premjijiet, akkwist pubbliku, ġestjoni indiretta, strumenti finanzjarji, garanziji baġitarji, assistenza finanzjarja u r-rimborż ta’ esperti esterni.

(29)

Peress li l-Programm huwa, fil-prinċipju, iffinanzjat mill-Unjoni, jenħtieġ li l-kuntratti tal-akkwist konklużi fil-qafas tal-Programm għal attivitajiet finanzjati mill-Programm jikkonformaw mar-regoli tal-Unjoni. F'dak il-kuntest, jenħtieġ li l-Unjoni tkun responsabbli wkoll għad-definizzjoni tal-għanijiet li jridu jintlaħqu fir-rigward tal-akkwist pubbliku. Ir-Regolament Finanzjarju jipprevedi li, abbażi tar-riżultati ta' valutazzjoni ex ante, il-Kummissjoni tista' tiddependi fuq is-sistemi u l-proċeduri tal-persuni jew l-entitajiet li jimplimentaw il-fondi tal-Unjoni. L-aġġustamenti speċifiċi meħtieġa għal dawn is-sistemi u proċeduri, kif ukoll l-arranġamenti biex jittawlu l-kuntratti eżistenti, jenħtieġ li jkunu definiti fil-ftehim qafas ta' sħubija finanzjarja (FFPA) jew fil-ftehim ta' kontribuzzjoni korrispondenti.

(30)

Il-Programm jiddependi fuq teknoloġiji kumplessi u li jinbidlu b'mod kostanti. Id-dipendenza fuq tali teknoloġiji tirriżulta f'inċertezza u f'riskji għall-kuntratti pubbliċi konklużi fil-qafas ta' dan il-programm, peress li dawk il-kuntratti jinvolvu impenji fit-tul għat-tagħmir jew għas-servizzi. Għalhekk, minbarra r-regoli stabbiliti fir-Regolament Finanzjarju, huma meħtieġa miżuri speċifiċi li jikkonċernaw il-kuntratti pubbliċi. Għaldaqstant, jenħtieġ li jkun possibbli li jingħata kuntratt fil-forma ta' kuntratt kondizzjonali b'pagamenti fi stadji, tiddaħħal emenda, taħt ċerti kondizzjonijiet, fil-kuntest tal-prestazzjoni tiegħu, jew jiġi impost livell minimu ta' sottokuntrattar, b’mod partikolari sabiex l-SME’s u n-negozji ġodda jkunu jistgħu jipparteċipaw. Fl-aħħar nett, minħabba l-inċertezzi teknoloġiċi li jikkaratterizzaw il-komponenti tal-Programm, il-prezzijiet tal-kuntratti mhux dejjem jistgħu jitbassru b'mod preċiż u għalhekk jenħtieġ li jkun possibbli li jiġu konklużi kuntratti mingħajr ma jiġi stipulat prezz fiss riġidu u li jiġu inklużi klawżoli li jissalvagwardjaw l-interessi finanzjarji tal-Unjoni.

(31)

Sabiex titħeġġeġ id-domanda pubblika u l-innovazzjoni fis-settur pubbliku, il-Programm jenħtieġ li jippromwovi l-użu ta' data, informazzjoni u servizzi biex jiġi sostnut l-iżvilupp ta' soluzzjonijiet personalizzati mill-industrija u l-SMEs fil-livelli reġjonali u lokali permezz ta' sħubiji għall-innovazzjoni marbuta mal-ispazju, kif imsemmi fil-punt 7 tal-Anness 1 għar-Regolament Finanzjarju, li jippermetti li l-istadji kollha mill-iżvilupp sal-introduzzjoni u l-akkwist ta' soluzzjonijiet spazjali interoperabbli personalizzati għas-servizzi pubbliċi jiġu koperti.

(32)

Sabiex jintlaħqu l-għanijiet tal-Programm, huwa importanti li, fejn ikun xieraq, wieħed ikun jista' jserraħ fuq il-kapaċitajiet offruti mill-entitajiet pubbliċi u privati tal-Unjoni li huma attivi fil-qasam spazjali u li jkun jista' jaħdem ukoll fil-livell internazzjonali ma' pajjiżi terzi jew ma' organizzazzjonijiet internazzjonali. Għal dik ir-raġuni, jenħtieġ li jkun hemm lok għall-possibbiltà li jintużaw l-għodod u l-metodi ta' ġestjoni rilevanti kollha li huma previsti mit-TFUE u mir-Regolament Finanzjarju u proċeduri konġunti tal-akkwist.

(33)

Fir-rigward tal-għotjiet b'mod iktar speċifiku, l-esperjenza wriet li l-adozzjoni mill-utenti u d-dħul fis-suq u s-sensibilizzazzjoni ġenerali jaħdmu aħjar b'mod deċentralizzat milli b'approċċ minn fuq għal isfel mill-Kummissjoni. Il-vawċers, li huma forma ta' sostenn finanzjarju minn benefiċjarju ta' għotja lil partijiet terzi, kienu fost l-azzjonijiet bl-ogħla rata ta' suċċess għall-entranti ġodda u għall-SMEs. Madankollu, dawn ġew imxekkla mil-limitu massimu fuq is-sostenn finanzjarju impost bir-Regolament Finanzjarju. Għalhekk, jenħtieġ li dak il-limitu massimu jogħla għall-Programm sabiex iżomm mal-andament tal-potenzjal dejjem jikber tal-applikazzjonijiet tas-suq fis-settur spazjali.

(34)

Jenħtieġ li l-forom ta' finanzjament u l-metodi ta' implimentazzjoni skont dan ir-Regolament jintgħażlu abbażi ta' kemm ikunu jistgħu jilħqu l-għanijiet speċifiċi tal-azzjonijiet u jwasslu r-riżultati, filwaqt li jitqiesu, b'mod partikolari, il-kostijiet tal-kontrolli, il-piż amministrattiv, u r-riskju mistenni tan-nuqqas ta' konformità. Jenħtieġ li dan jinkludi l-kunsiderazzjoni tal-użu ta' somma f'daqqa, ta' rati fissi u ta' kostijiet unitarji, kif ukoll il-finanzjament mhux marbut mal-kostijiet imsemmija fl-Artikolu 125(1) tar-Regolament Finanzjarju.

(35)

Skont id-Deċiżjoni tal-Kunsill 2013/755/UE (8)persuni u entitajiet stabbiliti f'pajjiżi jew territorji extra-Ewropej huma eliġibbli għal finanzjament soġġett għar-regoli u għall-għanijiet tal-Programm u għall-arranġamenti possibbli applikabbli għall-Istat Membru li miegħu il-pajjiż jew territorju extra-Ewropew rilevanti huwa marbut.

(36)

Ir-regoli finanzjarji orizzontali adottati mill-Parlament Ewropew u mill-Kunsill fuq il-bażi tal-Artikolu 322 TFUE japplikaw għal dan ir-Regolament. Dawk ir-regoli huma stipulati fir-Regolament Finanzjarju u b'mod partikolari jiddeterminaw il-proċedura għall-istabbiliment u l-implimentazzjoni tal-baġit permezz ta' għotjiet, akkwist, premjijiet u implimentazzjoni indiretta, u jipprevedu kontrolli dwar ir-responsabbiltà tal-atturi finanzjarji. Ir-regoli adottati abbażi tal-Artikolu 322 TFUE jinkludu wkoll reġim ġenerali ta' kondizzjonalità għall-protezzjoni tal-baġit tal-Unjoni.

(37)

F'konformità mar-Regolament Finanzjarju, ir-Regolament (UE, Euratom) Nru 883/2013 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (9) u r-Regolamenti tal-Kunsill (KE/Euratom), Nru 2988/95 (10) , (Euratom, KE) Nru 2185/96 (11) u (UE) 2017/1939 (12) l-interessi finanzjarji tal-Unjoni jridu jiġu protetti permezz ta' miżuri proporzjonati, inkluż miżuri relatati mal-prevenzjoni, id-detezzjoni, il-korrezzjoni u l-investigazzjoni ta' irregolaritajiet inkluż frodi, mal-irkupru ta' fondi mitlufa, imħallsa bi żball jew użati b'mod skorrett u fejn xieraq, mal-impożizzjoni ta' penali amministrattivi. B'mod partikolari, skont ir-Regolamenti (UE, Euratom) Nru 2185/96 u (UE/Euratom) Nru 883/2013 l-Uffiċċju Ewropew Kontra l-Frodi (OLAF) għandu s-setgħa li jwettaq investigazzjonijiet amministrattivi, inklużi kontrolli u spezzjonijiet fuq il-post, bil-ħsieb li jistabbilixxi jekk kienx hemm frodi, korruzzjoni jew kwalunkwe attività illegali oħra li taffettwa l-interessi finanzjarji tal-Unjoni. Skont ir-Regolament (UE) 2017/1939, l-Uffiċċju tal-Prosekutur Pubbliku Ewropew ("l-UPPE") huwa mogħti s-setgħa, f’konformità mar-Regolament (UE) 2017/1939, li jinvestiga u jressaq każijiet u reati kriminali li jaffettwaw l-interessi finanzjarji tal-Unjoni, kif previst fid-Direttiva (UE) 2017/1371 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (13). Skont ir-Regolament Finanzjarju, kull persuna jew entità li tirċievi fondi mill-Unjoni trid tikkoopera bis-sħiħ fil-protezzjoni tal-interessi finanzjarji tal-Unjoni, tagħti d-drittijiet u l-aċċess meħtieġa lill-Kummissjoni, lill-OLAF, lill-Qorti tal-Awdituri u, fir-rigward ta’ dawk l-Istati Membri li jipparteċipaw f’kooperazzjoni msaħħa skont ir-Regolament (UE) 2017/1939, lill-UPPE u tiżgura li kwalunkwe parti terza involuta fl-implimentazzjoni tal-fondi mill-Unjoni tagħti drittijiet ekwivalenti.

(38)

Il-membri tal-Assoċjazzjoni Ewropea tal-Kummerċ Ħieles (EFTA) li huma membri taż-Żona Ekonomika Ewropea (ŻEE), pajjiżi aderenti, pajjiżi kandidati u kandidati potenzjali kif ukoll il-pajjiżi tal-Politika Ewropea tal-Viċinat jistgħu jipparteċipaw fil-Programm, bl-eċċezzjoni ta' Galileo, EGNOS, GOVSATCOM u s-subkomponent tal-SST f'konformità mal-ftehimiet rispettivi tagħhom. Pajjiżi terzi oħra jistgħu jipparteċipaw ukoll fil-Programm bl-eċċezzjoni ta' Galileo, EGNOS, GOVSATCOM u s-subkomponent tal-SST, abbażi ta' ftehim li għandu jiġi konkluż f'konformità mal-Artikolu 218 TFUE. Galileo u EGNOS jenħtieġ li jkunu miftuħa għall-parteċipazzjoni tal-membri tal-EFTA li huma membri taż- ŻEE, f'konformità mal-kondizzjonijiet stabbiliti fil-Ftehim taż-Żona Ekonomika Ewropea (14).Pajjiżi terzi oħra jistgħu jipparteċipaw f’Galileo u EGNOS abbażi ta' ftehim li għandu jiġi konkluż skont l-Artikolu 218 TFUE. Jenħtieġ li GOVSATCOM tkun miftuħa għal kwalunkwe pajjiż terz biss abbażi ta' ftehim li għandu jiġi konkluż f'konformità mal-Artikolu 218 TFUE.

(39)

Jenħtieġ li tiġi introdotta dispożizzjoni speċifika f'dan ir-Regolament li teżiġi li pajjiżi terzijagħtu d-drittijiet neċessarji u l-aċċess meħtieġ biex l-uffiċjal awtorizzanti responsabbli, l-OLAF u il-Qorti tal-Awdituri jeżerċitaw b'mod komprensiv il-kompetenzi rispettivi tagħhom.

(40)

L-organizzazzjonijiet internazzjonali li ma għandhomx il-kwartieri ġenerali tagħhom fl-Unjoni u li jkunu jixtiequ jaċċessaw is-servizzi tal-SST li mhumiex disponibbli għall-pubbliku jenħtieġ li jkunu meħtieġa jikkonkludu ftehim f’konformità mal-Artikolu 218 TFUE. L-organizzazzjonijiet internazzjonali li għandhom il-kwartieri ġenerali tagħhom fl-Unjoni u li huma sidien u operaturi pubbliċi tal-inġenji spazjali jenħtieġ li jitqiesu bħala utenti ewlenin tal-SST.

(41)

L-informazzjoni disponibbli pubblikament għas-servizzi tal-SST jenħtieġ li tinftiehem li tfisser kwalunkwe informazzjoni li għaliha utent ikollu bażi raġonevoli biex isib aċċess b'mod legali. Is-servizzi tal-SST għall-evitar tal-kolliżjonijiet, id-dħul mill-ġdid u l-frammentazzjoni huma bbażati fuq informazzjoni esterna tal-SST aċċessibbli għall-pubbliku li tkun disponibbli wara talba għal aċċess. Konsegwentement, is-servizzi tal-SST għall-evitar tal-kolliżjonijiet, id-dħul mill-ġdid u l-frammentazzjoni jenħtieġ li jinftiehmu li huma servizzi disponibbli għall-pubbliku u jenħtieġ li ma jirrikjedux il-konklużjoni ta’ ftehim f’konformità mal-Artikolu 218 TFUE. L-aċċess għal dawk is-servizzi jenħtieġ li jkun disponibli fuq talba mill-utent potenzjali.

(42)

Governanza pubblika tajba tal-Programm tirrikjedi d-distribuzzjoni ċara tar-responsabbiltajiet u tal-kompiti fost id-diversi entitajiet involuti sabiex tiġi evitata duplikazzjoni bla ħtieġa u sabiex jitnaqqsu l-kostijiet lipermezz tagħhom jinqabeż il-baġit u d-dewmien. L-atturi kollha tal-governanza jenħtieġ li jsostnu, fil-qasam ta' kompetenza tagħhom u skont ir-responsabbiltajiet tagħhom, il-kisba tal-għanijiet tal-Programm.

(43)

L-Istati Membri ilhom ħafna attivi fil-qasam tal-ispazju. Għandhom sistemi, infrastruttura, aġenziji u korpi nazzjonali marbuta mal-ispazju. Għalhekk, jistgħu jagħtu kontribut kbir għall-Programm, speċjalment għall-implimentazzjoni tiegħu. Huma jistgħu jikkooperaw mal-Unjoni biex jippromwovu s-servizzi u l-applikazzjonijiet tal-Programm. Il-Kummissjoni tista' timmobilizza l-mezzi għad-dispożizzjoni tal-Istati Membri, tibbenefika mill-assistenza tagħhom u, soġġett għal kondizzjonijiet maqbula reċiprokament, tiddelega lill-Istati Membri b'kompiti mhux regolatorji fl-implimentazzjoni tal-Programm. Barra minn hekk, l-Istati Membri kkonċernati jenħtieġ li jieħdu l-miżuri kollha meħtieġa biex jiżguraw il-protezzjoni tal-istazzjonijiet fuq l-art stabbiliti fit-territorji tagħhom. Minbarra dan, jenħtieġ li l-Istati Membri u l-Kummissjoni jaħdmu flimkien u ma' korpi internazzjonali u ma' awtoritajiet regolatorji xierqa biex jiżguraw li l-frekwenzi meħtieġa għall-Programm ikunu disponibbli u protetti fil-livell adegwat sabiex ikun hemm lok għall-iżvilupp u għall-implimentazzjoni bis-sħiħ tal-applikazzjonijiet abbażi tas-servizzi offruti, b'konformità mad-Deċiżjoni Nru 243/2012/UE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (15).

(44)

Bħala promotur tal-interess ġenerali tal-Unjoni, hija r-responsabbiltà tal-Kummissjoni li timplimenta l-Programm, tassumi responsabbiltà ġenerali u tippromwovi l-użu tiegħu. Sabiex tottimizza r-riżorsi u l-kompetenzi tad-diversi partijiet ikkonċernati, jenħtieġ li l-Kummissjoni tkun tista' tiddelega ċerti kompiti lil entitajiet oħra f'ċirkostanzi ġustifikabbli. Ladarba għandha r-responsabbiltà sħiħa tal-Programm, il-Kummissjoni jeħtieġ li tistabbilixxi r-rekwiżiti tekniċi u operazzjonali prinċipali meħtieġa biex tiġi implimentata l-evoluzzjoni tas-sistemi u tas-servizzi. Għandha tagħmel dan wara li tkun ikkonsultat lill-esperti tal-Istati Membri, lill-utenti u lil partijiet ikkonċernati rilevanti oħra. Fl-aħħar nett, filwaqt li tinnota li fil-qasam tal-ispazju, f'konformità mal-Artikolu 4(3) TFUE, l-eżerċizzju ta' kompetenza mill-Unjoni ma jwassalx biex l-Istati Membri jiġu mċaħħda milli jeżerċitaw il-kompetenza tagħhom, il-Kummissjoni jeħtieġ li tiżgura l-koerenza tal-attivitajiet imwettqa fil-kuntest tal-programm.

(45)

Il-missjoni tal-Aġenzija tal-Unjoni Ewropea għall-Programm Spazjali ("l-Aġenzija"), li tissostitwixxi u tissuċċedi lill-Aġenzija tal-GNSS Ewropea stabbilita bir-Regolament (UE) Nru 912/2010 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (16), hija li tagħti kontribut lill-Programm, b'mod partikolari fir-rigward tal-akkreditazzjoni tas-sigurtà[...] kif ukoll l-iżvilupp ta' applikazzjonijiet tas-suq u downstream. Għalhekk, jenħtieġ li ċerti kompiti marbuta ma' dawk l-oqsma jiġu assenjati lill-Aġenzija. Fir-rigward tas-sigurtà b'mod partikolari, u minħabba l-esperjenza tagħha f'dan il-qasam, jenħtieġ li l-Aġenzija tkun responsabbli għall-kompiti ta' akkreditazzjoni tas-sigurtà għall-azzjonijiet kollha tal-Unjoni fis-settur spazjali. Filwaqt li tibni fuq ir-rekord pożittiv tagħha fil-promozzjoni tal-adozzjoni mill-utent u mis-suq ta' Galileo u ta' EGNOS, jenħtieġ li l-Aġenzija tiġi inkarigata wkoll b'attivitajiet ta' adozzjoni mill-utenti relatati mal-komponenti tal-Programm minbarra Galileo u EGNOS, kif ukoll attivitajiet ta' żvilupp tal-applikazzjoni downstream għall-komponenti kollha tal-Programm. Dan jippermetti li l-Aġenzija tieħu benefiċċju mill-ekonomiji ta' skala u tiġi pprovduta opportunità għall-iżvilupp ta' applikazzjonijiet ibbażati fuq diversi komponenti tal-Programm (applikazzjonijiet integrati). Madankollu, dawk l-attivitajiet jenħtieġ li ma jippreġudikawx is-servizz u l-attivitajiet ta' adozzjoni mill-utenti inkarigati mill-Kummissjoni lill-entitajiet inkarigati ta' Copernicus. Jenħtieġ li l-inkarigu tal-iżvilupp ta' applikazzjonijiet downstream lill-Aġenzija ma jipprevjenix lil entitajiet inkarigati oħrajn milli jiżviluppaw applikazzjonijiet downstream. Barra minn hekk, jenħtieġ li l-Aġenzija twettaq il-kompiti li l-Kummissjoni tikkonferilha permezz ta' ftehim ta' FFPA li jkopri kompiti speċifiċi oħra assoċjati mal-Programm. Meta tinkariga kompiti lill-Aġenzija, jenħtieġ li jkunu disponibbli riżorsi umani, amministrattivi u finanzjarji adegwati.

(46)

F'ċerti ċirkostanzi debitament ġustifikati, jenħtieġ li l-Aġenzija tkun tista' tiddelega kompiti speċifiċi lil Stati Membri jew grupp ta' Stati Membri. Din id-delega jenħtieġ li jkun limitata għall-attivitajiet li l-Aġenzija ma għandhiex il-kapaċità li teżegwixxi hi stess u jenħtieġ li ma tippreġudikax il-governanza tal-Programm u l-allokazzjoni tal-kompiti kif definit f'dan ir-Regolament.

(47)

Galileo u EGNOS huma sistemi kumplessi li jirrikjedu koordinazzjoni intensiva. Peress li huma komponenti tal-Programm, dik il-koordinazzjoni jenħtieġ li titwettaq minn istituzzjoni jew korp tal-Unjoni. Filwaqt li tibni fuq l-għarfien espert li ġie żviluppat fis-snin li għaddew, l-Aġenzija hija l-aktar entità xierqa biex tikkoordina l-kompiti operazzjonali kollha relatati mal-esplojtazzjoni ta' dawk is-sistemi, ħlief għall-kooperazzjoni internazzjonali. L-Aġenzija jenħtieġ li għalhekk tiġi inkarigata bil-ġestjoni tal-esplojtazzjoni ta' EGNOS u Galileo. Madankollu, dan ma jfissirx li jenħtieġ li l-Aġenzija twettaq weħidha l-kompiti kollha relatati mal-esplojtazzjoni ta' dawk i-sistemi. Hija tista' sserraħ fuq l-għarfien espert ta' entitajiet oħra, b'mod partikolari l-ESA. Dan jenħtieġ li jinkludi l-attivitajiet dwar l-evoluzzjoni tas-sistemi, it-tfassil u l-iżvilupp ta' partijiet mis-segment fuq l-art u s-satelliti li jenħtieġ li jiġu inkarigati lill-ESA. L-allokazzjoni ta' kompiti lil entitajiet oħra tibni fuq il-kompetenza ta' entitajiet bħal dawn u jenħtieġ li tevita x-xogħol doppju.

(48)

L-ESA hija organizzazzjoni internazzjonali b'għarfien espert estensiv fil-qasam spazjali u kkonkludiet Ftehim Qafas mal-Komunità Ewropea fl-2004 (“Ftehim Qafas tal-2004”) (17). Għalhekk, hija sieħba importanti fl-implimentazzjoni tal-Programm, li magħha jenħtieġ li tiġi stabbilita kwalunkwe relazzjoni xierqa. F'dak ir-rigward, u f'konformità mar-Regolament Finanzjarju, jenħtieġ li l-Kummissjoni tikkonkludi FFPA mal-ESA u l-Aġenzija li tirregola r-relazzjonijiet finanzjarji kollha bejn il-Kummissjoni, l-Aġenzija u l-ESA, jiżgura l-konsistenza tagħhom u jikkonforma mal-Ftehim Qafas tal-2004, b'mod partikolari mal-Artikoli 2 u 5 tiegħu. Madankollu, peress li l-ESA mhijiex korp tal-Unjoni u mhijiex soġġetta għal-liġi tal-Unjoni, huwa essenzjali li tali ftehim jipprevedi li l-ESA tieħu miżuri xierqa biex tiżgura l-protezzjoni tal-interessi tal-Unjoni u tal-Istati Membri tagħha u, fir-rigward tal-implimentazzjoni tal-baġit, li ll-kompiti mogħtija lilha jikkonformaw mad-deċiżjonijiet meħuda mill-Kummissjoni. Jenħtieġ li l-ftehim ikun fih ukoll il-klawżoli kollha meħtieġa biex jiġu ssalvagwardjati l-interessi finanzjarji tal-Unjoni.

(49)

Il-funzjonament taċ-Ċentru Satellitari tal-Unjoni Ewropea (SATCEN) bħala kapaċità awtonoma Ewropea li tipprovdi aċċess għal informazzjoni u servizzi li jirriżultaw mill-isfruttar ta' assi spazjali rilevanti u ta' data kollaterali kienet diġà rikonoxxuta fl-implimentazzjoni tad-Deċiżjoni 541/2014/UE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (18).

(50)

Sabiex ir-rappreżentazzjoni tal-utenti tiġi inkorporata b'mod strutturali fil-governanza ta' GOVSATCOM u sabiex il-ħtiġijiet u r-rekwiżiti tal-utenti jiġu aggregati tul il-konfini nazzjonali u ċivili-militari, l-entitajiet rilevanti tal-Unjoni b'rabtiet iktar mill-qrib mal-utenti, bħall-Aġenzija Ewropea għad-Difiża, l-Aġenzija Ewropea għall-Gwardja tal-Fruntiera u tal-Kosta (Frontex),, l-Aġenzija Ewropea għas-Sigurtà Marittima, l-Aġenzija Ewropea għall-Kontroll tas-Sajd, l-Aġenzija tal-Unjoni Ewropea għall-Kooperazzjoni fl-Infurzar tal-Liġi, il-Kapaċità Militari ta' Ppjanar u ta' Kondotta/il-Kapaċità Ċivili ta' Ppjanar u ta' Kondotta u ċ-Ċentru ta' Koordinazzjoni għal Rispons ta' Emerġenza jista' jkollhom rwoli ta' koordinazzjoni għal gruppi speċifiċi ta' utenti. F'livell aggregat, jenħtieġ li l-Aġenzija tikkoordina l-aspetti relatati mal-utenti għall-komunitajiet tal-utenti ċivili u tista' timmonitorja l-użu operazzjonali, id-domanda, il-konformità mar-rekwiżiti u l-ħtiġijiet u r-rekwiżiti li qed jevolvu.

(51)

Minħabba l-importanza tal-attivitajiet marbuta mal-ispazju għall-ekonomija tal-Unjoni u għall-ħajja taċ-ċittadini tal-Unjoni u n-natura tal-użu doppju tas-sistemi u tal-applikazzjonijiet ibbażati fuq dawk is-sistemi, jenħtieġ li l-ksib u ż-żamma ta' livell għoli ta' sigurtà jkunu prijorità ewlenija għall-Programm, b'mod partikolari sabiex jiġu ssalvagwardjati l-interessi tal-Unjoni u tal-Istati Membri tagħha, inkluż fir-rigward ta' informazzjoni klassifikata u fir-rigward ta' informazzjoni sensittiva oħra mhux klassifikata.

(52)

Mingħajr preġudizzju għall-prerogattivi tal-Istati Membri fil-qasam tas-sigurtà nazzjonali, il-Kummissjoni u r-Rappreżentant Għoli, it-tnejn li huma fil-qasam rispettiv ta' kompetenza tagħhom, jenħtieġ li jiżguraw is-sigurtà tal-Programm, b'konformità ma' dan ir-Regolament u, fejn ikun rilevanti, mad-Deċiżjoni tal-Kunsill (PESK) 2021/698 (19).

(53)

Minħabba l-għarfien espert speċifiku tas-Servizz Ewropew għall-Azzjoni Esterna (SEAE) u l-kuntatt regolari tiegħu mal-awtoritajiet ta' pajjiżi terzi u organizzazzjonijiet internazzjonali, is-SEAE jista' jgħin lill-Kummissjoni fit-twettiq ta' wħud mill-kompiti tagħha marbuta mas-sigurtà tas-sistemi tal-Programm fil-qasam tar-relazzjonijiet esterni, b'konformità mad-Deċiżjoni tal-Kunsill 2010/427/UE (20).

(54)

Mingħajr preġudizzju għar-responsabbiltà esklużiva tal-Istati Membri fil-qasam tas-sigurtà nazzjonali, kif previst fl-Artikolu 4(2) TUE, u għad-dritt tal-Istati Membri li jipproteġu l-interessi essenzjali tas-sigurtà tagħhom b'konformità mal-Artikolu 346 TFUE, jenħtieġ li tiġi stabbilita governanza speċifika ta' sigurtà li tiżgura implimentazzjoni bla xkiel tal-Programm. Jenħtieġ li dik il-governanza tkun ibbażata fuq tliet prinċipji ewlenin. L-ewwel nett, huwa importanti li l-esperjenza unika u estensiva tal-Istati Membri fi kwistjonijiet ta' sigurtà titqies kemm jista' jkun. It-tieni nett, sabiex ikun hemm prevenzjoni tal-kunflitti ta' interess u ta' kwalunkwe nuqqas fl-applikazzjoni tar-regoli dwar is-sigurtà, jenħtieġ li l-funzjonijiet operazzjonali jkunu segregati mill-funzjonijiet ta' akkreditazzjoni tas-sigurtà. It-tielet nett, l-entità responsabbli għall-ġestjoni tal-komponenti kollha tal-Programm jew ta' parti minnhom hija wkoll dik li tinsab fl-aqwa pożizzjoni li tiġġestixxi s-sigurtà tal-kompiti inkarigati lilha. Is-sigurtà tal-Programm tibni fuq l-esperjenza miksuba fl-implimentazzjoni ta' Galileo, ta' EGNOS u ta' Copernicus matul is-snin li għaddew. Governanza tajba tas-sigurtà tirrikjedi wkoll li r-rwoli jiġu distribwiti b'mod xieraq fost id-diversi atturi. Peress li hija responsabbli għall-Programm, jenħtieġ li l-Kummissjoni, mingħajr preġudizzju għall-prerogattivi tal-Istati Membri fil-qasam tas-sigurtà nazzjonali, tistabbilixxi r-rekwiżiti ġenerali tas-sigurtà applikabbli għal kull wieħed mill-komponenti tal-Programm.

(55)

Iċ-ċibersigurtà tal-infrastrutturi spazjali Ewropej, kemm ta' fuq l-art kif ukoll fl-ispazju, hija essenzjali biex tiżgura l-kontinwità tal-operazzjonijiet tas-sistemi u tas-servizzi. Il-ħtieġa li jiġu protetti s-sistemi u s-servizzi tagħhom kontra l-attakki ċibernetiċi, inkluż permezz tal-użu ta' teknoloġiji ġodda, jenħtieġ li għalhekk titqies b'mod xieraq meta jiġu stabbiliti r-rekwiżiti tas-sigurtà.

(56)

Jenħtieġ li tkun identifikata struttura ta' monitoraġġ tas-sigurtà mill-Kummissjoni meta jkun xieraq wara l-analiżi tar-riskju u tat-theddid. Dan il-korp ta' monitoraġġ tas-sigurtà jenħtieġ li jkun l-entità li twieġeb għall-istruzzjonijiet żviluppati fl-ambitu tad-Deċiżjoni (PESK) 2021/698. Għal Galileo, dak il-korp jenħtieġ li jkun iċ-Ċentru ta' Monitoraġġ tas-Sigurtà Galileo. Fir-rigward tal-implimentazzjoni tad-Deċiżjoni PESK 2021/698 + , ir-rwol tal-Bord għall-Akkreditazzjoni tas-Sigurtà jenħtieġ li jkun limitat li jipprovdi lill-Kunsill u/jew lir-Rappreżentant Għoli b'inputs marbuta mal-akkreditazzjoni tas-sigurtà tas-sistema.

(57)

Fid-dawl ta' kemm huwa uniku u kumpless il-Programm u r-rabta tiegħu mas-sigurtà, jenħtieġ li għall-akkreditazzjoni tas-sigurtà jiġu segwiti prinċipji rikonoxxuti u stabbiliti ferm. Għalhekk, huwa indispensabbli li jkun hemm proċedura fis-seħħ għall-monitoraġġ tar-riskji permanenti u li l-attivitajiet ta' akkreditazzjoni tas-sigurtà jitwettqu abbażi ta' responsabbiltà kollettiva għas-sigurtà tal-Unjoni u tal-Istati Membri tagħha, billi kull attur jagħmel l-almu tiegħu biex jibni kunsens u billi jiġu involuti dawk kollha kkonċernati bil-kwistjoni tas-sigurtà. Huwa importanti wkoll li l-attivitajiet tekniċi ta' akkreditazzjoni tas-sigurtà jiġu inkarigati lil professjonisti li jkunu kkwalifikati kif suppost fil-qasam tal-akkreditazzjoni ta' sistemi kumplessi u li jkollhom livell adegwat ta' approvazzjoni tas-sigurtà.

(58)

L-informazzjoni klassifikata tal-UE (IKUE) għandha tiġi ttrattata b'konformità mar-regoli ta' sigurtà kif stabbiliti fid- Deċiżjoni tal-Kunsill 2013/488/UE (21) u fid-Deċiżjoni tal-Kummissjoni (UE, Euratom) 2015/444 (22) . B'konformità mad-Deċiżjoni 2013/488/UE, l-Istati Membri għandhom jirrispettaw il-prinċipji u l-istandards minimi stabbiliti fihom, sabiex jiżguraw li jingħata livell ekwivalenti ta' protezzjoni lill-IKUE.

(59)

Sabiex jiġi żgurat l-iskambju sigur ta' informazzjoni, jenħtieġ li jiġu stabbiliti ftehimiet xierqa biex jiżguraw il-protezzjoni tal-IKUE provduta lil pajjiżi terzi u organizzazzjonijiet internazzjonali fil-kuntest tal-Programm.

(60)

Objettiv importanti tal-Programm huwa li jiżgura s-sigurtà tiegħu u li jsaħħaħ l-awtonomija strateġika fit-teknoloġiji ewlenin u l-ktajjen tal-valur kollha, filwaqt li tiġi preservata ekonomija miftuħa inkluż kummerċ ħieles u ġust, u filwaqt li tieħu vantaġġ mill-possibbiltajiet li joffri l-ispazju għas-sigurtà tal-Unjoni u tal-Istati Membri tagħha. F'każijiet speċifiċi, dak l-objettiv jeħtieġ li jiġu stabbiliti l-kondizzjonijiet ta' eliġibbiltà u parteċipazzjoni meħtieġa biex tiġi żgurata l-protezzjoni tal-integrità, is-sigurtà u r-reżiljenza tas-sistemi operazzjonali tal-Unjoni. Dan jenħtieġ li ma jdgħajjifx il-ħtieġa tal-kompetittività u l-kosteffettività. Fl-evalwazzjoni tal-entitajiet legali soġġetti għall-kontroll minn pajjiż terz jew entità ta' pajjiż terz, jenħtieġ li l-Kummissjoni tqis il-prinċipji u l-kriterji previsti fir-Regolament (UE) 2019/452 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (23).

(61)

Fil-kuntest tal-Programm, hemm xi informazzjoni li, għalkemm mhijiex klassifikata, għandha tiġi ttrattata skont atti legali tal-Unjoni diġà fis-seħħ jew liġijiet, regoli u regolamenti nazzjonali, inkluż permezz ta' limitazzjonijiet ta' distribuzzjoni.

(62)

Għadd dejjem akbar ta' setturi ekonomiċi ewlenin, b'mod partikolari t-trasport, it-telekomunikazzjonijiet, l-agrikoltura u l-enerġija, qegħdin jużaw dejjem aktar is-sistemi ta' navigazzjoni bis-satellita u ta' osservazzjoni tad-dinja. Il-Programm jenħtieġ li jisfrutta s-sinerġiji bejn dawk is-setturi, filwaqt li jqis il-benefiċċji li t-teknoloġiji spazjali jġibu lil dawk is-setturi, jsostni l-iżvilupp ta' tagħmir kompatibbli u jippromwovi l-iżvilupp ta' standards u ċertifikazzjonijiet rilevanti. Is-sinerġiji bejn l-attivitajiet spazjali u l-attivitajiet marbuta mas-sigurtà u d-difiża tal-Unjoni u l-Istati Membri tagħha qed jiżdiedu wkoll. Għalhekk, jenħtieġ li l-kontroll sħiħ tan-navigazzjoni bis-satellita jiggarantixxi l-indipendenza teknoloġika tal-Unjoni, inkluż iktar fit-tul għall-komponenti tat-tagħmir infrastrutturali, u jiżgura l-awtonomija strateġika tagħha.

(63)

L-għan ta' Galileo huwa li jistabbilixxi u jħaddem l-ewwel infrastruttura globali ta' navigazzjoni u ta' pożizzjonament bis-satellita, maħsuba speċifikament għal skopijiet ċivili, li tista' tintuża minn sensiela ta' atturi pubbliċi u privati fl-Ewropa u fid-dinja kollha. Galileo jiffunzjona indipendentement minn sistemi eżistenti jew potenzjali oħra, u għaldaqstant jagħti kontribut fost affarijiet oħra għall-awtonomija strateġika tal-Unjoni. Jenħtieġ li t-tieni ġenerazzjoni ta’Galileo tiddaħħal b'mod progressiv qabel l-2030, inizjalment b'kapaċità operazzjonali mnaqqsa.

(64)

L-għan ta' EGNOS huwa li ttejjeb il-kwalità tas-sinjali miftuħa mis-sistemi globali eżistenti tan-navigazzjoni bis-satellita, b'mod partikolari dawk li jiġu emessi minn Galileo. Is-servizzi pprovduti mill-programm EGNOS jenħtieġ li jkopru, bħala prijorità, it-territorji tal-Istati Membri li qegħdin ġeografikament fl-Ewropa, inkluż għal dak l-iskop Ċipru, l-Azores, il-Gżejjer Kanarji u Madeira sa tmiem l-2026. Fil-qasam tal-avjazzjoni, dawk it-territorji kollha jenħtieġ li jibbenefikaw minn EGNOS għas-servizzi tan-navigazzjoni bl-ajru għal-livelli kollha ta' prestazzjoni sostnuti minn EGNOS. Soġġett għall-fattibbiltà teknika u, għas-sikurezza tal-ħajja, abbażi ta' ftehimiet internazzjonali, il-kopertura ġeografika tas-servizzi pprovduti minn EGNOS tista' tiġi estiża għal reġjuni oħra tad-dinja. Mingħajr preġudizzju għar-Regolament (UE) 2018/1139 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (24) u għall-monitoraġġ meħtieġ tal-kwalità tas-servizz ta' Galileo għal skopijiet tal-avjazzjoni, jenħtieġ li jiġi nnutat li filwaqt li s-sinjali emessi minn Galileo jistgħu jintużaw effettivament biex jiffaċilitaw il-pożizzjonament tal-inġenji tal-ajru, fil-fażijiet kollha tat-titjira, permezz tas-sistema neċessarja ta' awmentazzjoni, inkluż avjonika reġjonali, lokali u abbord, huma biss sistemi ta' awmentazzjoni reġjonali jew lokali bħall-EGNOS li fl-Ewropa jistgħu jikkostitwixxu servizzi ta' ġestjoni tat-traffiku tal-ajru (ATM) u servizzi tan-navigazzjoni bl-ajru (ANS). Is-servizz ta' sikurezza tal-ħajja ta' EGNOS jenħtieġ li jiġi pprovdut b'konformità mal-istandards tal-Organizzazzjoni tal-Avjazzjoni Ċivili Internazzjonali ("standards ICAO") applikabbli.

(65)

Huwa importanti ħafna li tiġi żgurata s-sostenibbiltà Galileo u EGNOS u l-kontinwità, id-disponibbiltà, l-akkuratezza, l-affidabbiltà u s-sigurtà tas-servizzi tagħhom. F'ambjent li qed jinbidel u f'suq li qed jiżviluppa b'mod rapidu, jenħtieġ li l-iżvilupp tagħhom ikompli u jenħtieġ li jitħejjew ġenerazzjonijiet ġodda ta' dawn is-sistemi, inkluż evoluzzjoni tas-segment assoċjat tal-spazju u tal-art.

(66)

It-terminu "servizz kummerċjali" li ntuża fir-Regolament (UE) Nru 1285/2013 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (25) ma għadux adattat fid-dawl tal-evoluzzjoni ta' dak is-servizz. Minflok, ġew identifikati żewġ servizzi separati fid-Deċiżjoni ta' Implimentazzjoni tal-Kummissjoni (UE) 2017/224 (26), jiġifieri s-servizz ta' akkuratezza għolja u s-servizz ta' awtentikazzjoni.

(67)

Sabiex jiġi ottimizzat l-użu tas-servizzi pprovduti, jenħtieġ li s-servizzi pprovduti minn Galileo u minn EGNOS ikunu kompatibbli u interoperabbli ma' xulxin, inkluż fil-livell tal-utenti, u, kemm jista' jkun, ma' sistemi oħra tan-navigazzjoni bis-satellita u ma' mezzi konvenzjonali tar-radjunavigazzjoni fejn tali kompatibbiltà u interoperabbiltà jkunu stipulati fi ftehim internazzjonali, mingħajr preġudizzju għall-għan tal-awtonomija strateġika tal-Unjoni.

(68)

Fid-dawl tal-importanza għal Galileo u għal EGNOS tal-infrastruttura ta' fuq l-art tagħhom u tal-impatt tagħha fuq is-sigurtà tagħhom, jenħtieġ li tkun il-Kummissjoni li tistabbilixxi l-post fejn tinsab l-infrastruttura. Jenħtieġ li l-iskjerament tal-infrastruttura ta' fuq l-art tas-sistemi jkompli biex isegwi proċess miftuħ u trasparenti, li jista' jinvolvi lill-Aġenzija fejn xieraq abbażi tal-qasam ta' kompetenza tagħha.

(69)

Sabiex jiġu mmassimizzati l-benefiċċji soċjoekonomiċi ta' Galileo u ta' EGNOS, filwaqt li jingħata kontribut lill-awtonomija strateġika tal-Unjoni, b'mod partikolari f'setturi sensittivi u fil-qasam tas-sikurezza u s-sigurtà, jenħtieġ li l-użu tas-servizzi provduti minn EGNOS u minn Galileo f'politiki oħra tal-Unjoni jiġi promoss ukoll b'mezzi regolatorji fejn dan ikun iġġustifikat u ta' benefiċċju. Il-miżuri li jinkoraġġixxu l-użu ta' dawk is-servizzi fl-Istati Membri kollha huma wkoll parti importanti tal-proċess.

(70)

Jenħtieġ li Copernicus jiżgura aċċess awtonomu għall-għarfien ambjentali u għat-teknoloġiji ewlenin għas-servizzi tal-osservazzjoni tad-dinja u tal-ġeoinformazzjoni, sabiex b'hekk jagħti sostenn lill-Unjoni biex tkun tista' tikseb teħid tad-deċiżjonijiet u azzjonijiet indipendenti fl-oqsma ta’, inter alia, l-ambjent, it-tibdil fil-klima, l-iżvilupp tal-baħar, marittimu, agrikolu u rurali, il-preservazzjoni tal-wirt kulturali, il-protezzjoni ċivili, is-sorveljanza tal-art u tal-infrastruttura, is-sigurtà, kif ukoll l-ekonomija diġitali.

(71)

Jenħtieġ li l-komponenti tal-Programm jistimulaw l-applikazzjoni tat-teknoloġija diġitali fis-sistemi spazjali, id-distribuzzjoni tad-data u tas-servizzi, u l-iżvilupp downstream. F'dak il-kuntest jenħtieġ li tingħata attenzjoni partikolari lill-inizjattivi u l-azzjonijiet proposti mill-Kummissjoni fil-Komunikazzjoni tagħha tal-14 ta' Settembru 2016 bit-titolu "Konnettività għal Suq Uniku Diġitali Kompetittiv – Lejn Soċjetà Ewropea tal-Gigabits" tal-14 ta' Settembru 2016 bit-titolu "5G għall-Ewropa: Pjan ta' Azzjoni".

(72)

Jenħtieġ li Copernicus jkompli jibni fuq, jiżgura u jsaħħaħ il-kontinwità mal-attivitajiet u mal-kisbiet fil-qafas tar-Regolament (UE) Nru 377/2014 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (27) li jistabbilixxi l-programm tal-Unjoni ta' osservazzjoni u ta' monitoraġġ tad-dinja (Copernicus) kif ukoll tar-Regolament (UE) Nru 911/2010 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (28) li jistabbilixxu l-programm predeċessur tal-Monitoraġġ Globali għall-Ambjent u għas-Sigurtà (GMES) u r-regoli għall-implimentazzjoni tal-operazzjonijiet inizjali tiegħu, filwaqt li jitqiesu x-xejriet reċenti fir-riċerka, fl-avvanzi teknoloġiċi u fl-innovazzjonijiet li jkollhom impatt fuq il-qasam tal-osservazzjoni tad-dinja, kif ukoll l-iżviluppi fl-analitika tal-big data u fl-Intelliġenza Artifiċjali, u l-istrateġiji u l-inizjattivi relatati fil-livell tal-Unjoni kif deskritt mill-Kummissjoni fil-White Paper dwar l-Intelliġenza Artifiċjali tad-19 ta’ Frar 2020 intitolata “Approċċ Ewropew għall-eċċellenza u għall-fiduċja” u l-Kominikazzjoni tagħha tad-19 ta’ Frar 2020 intitolata “Strateġija Ewropea għad-data.” . Għall-iżvilupp ta' assi ġodda, il-Kummissjoni jenħtieġ li taħdem mill-qrib mal-Istati Membri, l-ESA, l-Organizzazzjoni Ewropea għall-Esplojtazzjoni ta' Satelliti Meteoroloġiċi (EUMETSAT) u, fejn applikabbli, entitajiet oħra proprjetarji ta' spazju rilevanti u assi fil-post. Kemm jista' jkun, jenħtieġ li Copernicus juża l-kapaċitajiet għall-osservazzjonijiet spazjali tad-Dinja tal-Istati Membri, tal-ESA, ta' EUMETSAT kif ukoll ta' entitajiet oħra, inklużi l-inizjattivi kummerċjali fl-Unjoni, u b'hekk jagħti kontribut ukoll għall-iżvilupp ta' settur spazjali kummerċjali vijabbli fl-Ewropa. Fejn ikun fattibbli u xieraq, jenħtieġ li Copernicus juża wkoll id-data fil-post u anċillari disponibbli pprovduta b'mod prinċipali mill-Istati Membri b'konformità mad-Direttiva 2007/2/KE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (29). Jenħtieġ li l-Kummissjoni taħdem flimkien mal-Istati Membri u mal-Aġenzija Ewropea għall-Ambjent biex tiżgura aċċess u użu effiċjenti tas-settijiet tad-data fil-post għal Copernicus.

(73)

Jenħtieġ li Copernicus jiġi implimentat ukoll skont l-għanijiet tad-Direttiva 2003/98/KE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (30), b'mod partikolari t-trasparenza, il-ħolqien ta' kondizzjonijiet li jħeġġu l-iżvilupp tas-servizzi u li jagħtu kontribut għat-tkabbir ekonomiku u għall-ħolqien tal-impjiegi fl-Unjoni. Jenħtieġ li d-data u l-informazzjoni ta' Copernicus ikunu disponibbli mingħajr ħlas u b'mod miftuħ.

(74)

Il-potenzjal sħiħ ta' Copernicus għas-soċjetà u l-ekonomija tal-Unjoni jenħtieġ li jiġi sfruttat kompletament lil hinn mill-benefiċjarji diretti billi jiġu intensifikati l-miżuri tal-użu min-naħa tal-utenti, u dan jirrikjedi azzjoni ulterjuri sabiex id-data tkun tista' tintuża minn persuni mhux speċjalisti u b'hekk jiġu stimolati t-tkabbir, il-ħolqien tal-impjiegi u t-trasferimenti tal-għarfien.

(75)

Copernicus huwa programm iffokat fuq l-utenti. Għalhekk, jenħtieġ li l-evoluzzjoni tiegħu tkun ibbażata fuq ir-rekwiżiti li qed jevolvu tal-utenti ewlenin ta' Copernicus, filwaqt li tirrikonoxxi wkoll li qed jitfaċċaw komunitajiet ġodda tal-utenti li jkunu pubbliċi jew privati. Jenħtieġ li Copernicus ikun ibbażat fuq analiżi ta' alternattivi biex jiġu ssodisfati l-ħtiġijiet tal-utenti li qed jevolvu, inklużi dawk marbuta mal-implimentazzjoni u mal-monitoraġġ tal-politiki tal-Unjoni, li jirrikjedu l-involviment kontinwu u effettiv tal-utenti, b'mod partikolari rigward id-definizzjoni u l-validazzjoni tar-rekwiżiti.

(76)

Copernicus diġà huwa operattiv. Għalhekk, huwa importanti li tiġi żgurata l-kontinwità tal-infrastruttura u tas-servizzi li diġà qegħdin fis-seħħ, filwaqt li jkun hemm adattament għat-tibdil tal-ħtiġijiet tal-utenti fl-ambjent tas-suq, b'mod partikolari l-emerġenza ta’ arruti privati fl-ispazju u l-iżviluppi soċjopolitiċi li jeħtieġu rispons rapidu. Dan jirrikjedi evoluzzjoni mill-ġdid tal-istruttura funzjonali ta' Copernicus biex tiġi riflessa aħjar it-tranżizzjoni mill-ewwel stadju ta' servizzi operazzjonali għall-forniment ta' servizzi avvanzati u iktar immirati lejn il komunitajiet ġodda tal-utenti, u t-trawwim ta' swieq downstream b'valur miżjud. Għal dan l-għan, jenħtieġ li l-implimentazzjoni ulterjuri tiegħu tadotta approċċ li jsegwi l-katina tal-valur tad-data, jiġifieri l-akkwiżizzjoni tad-data, l-ipproċessar tad-data u tal-informazzjoni, id-distribuzzjoni u l-esplojtazzjoni, l-attivitajiet tad-dħul fis-suq tal-utenti u t-tisħiħ tal-kapaċitajiet, filwaqt li l-proċess tal-ippjanar strateġiku fil-qafas ta' Orizzont Ewropa jidentifika l-attivitajiet tar-riċerka u tal-innovazzjoni li jenħtieġ li jużaw is-servizzi ta' Copernicus.

(77)

Fir-rigward tal-akkwiżizzjoni tad-data, jenħtieġ li l-attivitajiet fil-qafas ta' Copernicus ikollhom l-għan li jlestu u jżommu l-infrastrutturi spazjali eżistenti, iħejju s-sostituzzjoni fit-tul tas-satelliti fi tmiem iċ-ċiklu tal-ħajja tagħhom, kif ukoll jagħtu bidu għal missjonijiet ġodda li jindirizzaw b'mod partikolari sistemi ġodda ta' osservazzjoni biex jingħata sostenn għall-issodisfar tal-isfida tat-tibdil fil-klima globali bħall-monitoraġġ tal-emissjonijiet antropoġeniċi ta' CO2 u ta' emissjonijiet oħra tal-gassijiet b'effett ta' serra). Jenħtieġ li l-attivitajiet fil-qafas ta' Copernicus jespandu l-kopertura globali tal-monitoraġġ fuq ir-reġjuni polari u jagħtu sostenn għall-aċċertament tal-konformità ambjentali, għall-monitoraġġ u għar-rapportar ambjentali statutorji, u għall-applikazzjonijiet ambjentali innovattivi fil-wirt kulturali u l-ġestjoni tar-riżorsi fl-agrikoltura, il-foresti, l-ilma u l-baħar eż. għall-monitoraġġ tal-għelejjel, għall-ġestjoni tal-ilma u għall-monitoraġġ imtejjeb tan-nirien). B'dan il-mod, jenħtieġ li Copernicus jingrana u jieħu vantaġġ massimu mill-investimenti li jkunu saru fil-qafas tal-perjodu ta' finanzjament preċedenti (2014-2020), inkluż dawk magħmula mill-Istati Membri, l-ESA u l-EUMETSAT, filwaqt li jesplora mudelli operazzjonali u ta' negozju ġodda biex jikkumplementaw ulterjorment il-kapaċitajiet ta' Copernicus. Copernicus ukoll jista' jissejjes fuq sħubijiet ta' suċċess mal-Istati Membri biex ikompli jiżviluppa d-dimensjoni tas-sigurtà tiegħu fil-qafas ta' mekkaniżmi xierqa ta' governanza, sabiex iwieġeb għall-ħtiġijiet tal-utenti li qed jevolvu.

(78)

Bħala parti mill-funzjoni tal-ipproċessar tad-data u tal-informazzjoni, jenħtieġ li Copernicus jiżgura s-sostenibbiltà fit-tul u l-iżvilupp ulterjuri tas-Servizzi ta' Copernicus, filwaqt li jipprovdi l-informazzjoni sabiex jiġu ssodisfati l-ħtiġijiet tas-settur pubbliku u dawk li jirriżultaw mill-impenji internazzjonali tal-Unjoni, u sabiex jiġu mmassimizzati l-opportunitajiet għal esplojtazzjoni kummerċjali. B'mod partikolari, jenħtieġ li Copernicus iwassal informazzjoni dwar il-kompożizzjoni tal-atmosfera u tal-kwalità tal-arja fuq skala Ewropea, nazzjonali, lokali u globali, informazzjoni dwar l-istat u d-dinamika tal-oċeani; informazzjoni b'sostenn għall-monitoraġġ tal-art u s-silġ li jappoġġa l-implimentazzjoni ta' politiki tal-Unjoni, nazzjonali u lokali; informazzjoni b'sostenn għall-adattament u għall-mitigazzjoni tat-tibdil fil-klima; informazzjoni ġeospazjali b'sostenn għall-ġestjoni tal-emerġenzi, inkluż permezz ta' attivitajiet ta' prevenzjoni, għall-aċċertament tal-konformità ambjentali, kif ukoll għas-sigurtà ċivili inkluż is-sostenn għall-azzjoni esterna tal-Unjoni. Jenħtieġ li l-Kummissjoni tidentifika arranġamenti kuntrattwali xierqa favur is-sostenibbiltà tal-forniment tas-servizzi.

(79)

Fl-implimentazzjoni tas-Servizzi ta' Copernicus, il-Kummissjoni jenħtieġ li tiddependi fuq entitajiet kompetenti, aġenziji rilevanti tal-Unjoni, raggruppamenti jew konsorzji ta' korpi nazzjonali, jew kwalunkwe korp rilevanti li jkun eliġibbli potenzjalment għal konklużjoni ta’ ftehim ta' kontribuzzjoni. Fl-għażla ta' dawn l-entitajiet, jenħtieġ li l-Kummissjoni tiżgura li ma jkun hemm l-ebda tfixkil fl-operazzjonijiet u fil-forniment tas-servizzi u li, fir-rigward tad-data sensittiva dwar is-sigurtà, l-entitajiet ikkonċernati jkollhom kapaċitajiet ta' twissija bikrija u ta' monitoraġġ tal-kriżijiet fil-kuntest tal-Politika Estera u ta' Sigurtà Komuni u, b'mod partikolari, tal-Politika ta' Sigurtà u ta' Difiża Komuni. B'konformità mal-Artikolu 154(2) tar-Regolament Finanzjarju, persuni u entitajiet inkarigati bl-implimentazzjoni tal-fondi tal-Unjoni huma obbligati li jkunu konformi mal-prinċipju ta' nondiskriminazzjoni fil-konfront tal-Istati Membri kollha. Il-konformità ma’ dak il-prinċipju jenħtieġ li tiġi żgurata permezz tal-ftehimiet ta' kontribuzzjoni rilevanti relatati mal-forniment tas-Servizzi ta' Copernicus.

(80)

L-implimentazzjoni tas-sSrvizzi ta' Copernicus jenħtieġ li tiffaċilita l-adozzjoni pubblika tas-servizzi peress li l-utenti jkunu jistgħu jantiċipaw id-disponibbiltà u l-evoluzzjoni tas-servizzi kif ukoll il-kooperazzjoni mal-Istati Membri u ma' partijiet oħra. Għal dan l-għan, jenħtieġ li l-Kummissjoni u l-entitajiet inkarigati tagħha li jipprovdu s-servizzi jinvolvu ruħhom mill-qrib ma' komunitajiet ewlenin tal-utenti ta’ Copernicus mill-Ewropa kollha fl-iżvilupp ulterjuri tal-portafoll tas-Servizzi u tal-informazzjoni ta' Copernicus sabiex jiżguraw li jiġu ssodisfati l-ħtiġijiet ta' politika u dawk tas-settur pubbliku li qed jevolvu u għaldaqstant tkun tista' jiġi mmassimizzata l-adozzjoni tad-data tal-osservazzjoni tad-dinja. Jenħtieġ li l-Kummissjoni taħdem flimkien mal-Istati Membri biex jiġi żviluppat il-komponent fil-post ta' Copernicus u biex tiġi ffaċilitata l-integrazzjoni tad-data fil-post ta’ Copernicus mas-settijiet tad-data spazjali għas-Servizzi aġġornati ta' Copernicus.

(81)

Il-politika ta' data bla ħlas, totali u miftuħa ta' Copernicus ġiet evalwata bħala wieħed mill-aktar elementi ta' suċċess tal-implimentazzjoni ta' Copernicus u kienet strumentali biex tixpruna d-domanda qawwija għad-data u l-informazzjoni tagħha, billi stabbiliet Copernicus bħala wieħed mill-akbar fornituri fid-dinja ta' data tal-Osservazzjoni tad-Dinja. Hemm ħtieġa ċara li tiġi ggarantita l-kontinwità fit-tul u sigura tal-forniment bla ħlas, totali u miftuħ tad-data u l-aċċess jenħtieġ li jiġi salvagwardjat sabiex jintlaħqu l-għanijiet ambizzjużi kif stabbilit fl-Istrateġija Spazjali għall-Ewropa (2016). Id-data ta' Copernicus tinħoloq primarjament għall-benefiċċju tal- Ewropej, u billi dik id-data ssir disponibbli b'mod liberu l-opportunitajiet ta' kollaborazzjoni madwar id-dinja kollha huma massimizzati għan-negozji u l-akkademiċi tal-Unjoni u jikkontribwixxu għal ekosistema spazjali Ewropea effettiva. Jekk titqiegħed xi limitazzjoni fuq l-aċċess għal data ta’ Copernicus u informazzjoni ta' Copernicus, jenħtieġ li tkun konformi mal-politika tad-data ta' Copernicus kif stabbilita f'dan ir-Regolament u fir-Regolament Delegat tal-Kummissjoni (UE) Nru 1159/2013 (31).

(82)

Jenħtieġ li d-data u l-informazzjoni prodotti fil-qafas ta' Copernicus ikunu disponibbli b'mod sħiħ, miftuħ u mingħajr ħlas, soġġett għal kondizzjonijiet u għal limitazzjonijiet xierqa, sabiex jiġu promossi l-użu u l-kondiviżjoni tagħhom, u sabiex jissaħħu s-swieq Ewropej tal-osservazzjoni tad-dinja, b'mod partikolari s-settur downstream, sabiex b'hekk titwitta t-triq għat-tkabbir u għall-ħolqien tal-impjiegi fl-Unjoni. B'hekk jenħtieġ li d-data u l-informazzjoni jibqgħu jiġu pprovduti b'livelli għoljin ta' konsistenza, ta' kontinwità, ta' affidabbiltà u ta' kwalità. Sabiex dan iseħħ irid ikun hemm aċċess fuq skala kbira u aċċess faċli għall-utenti għall-ipproċessar u għall-esplojtazzjoni tad-data ta’ Copernicus u tal-informazzjoni ta' Copernicus, f'diversi livelli ta' tempestività, u għalhekk il-Kummissjoni jenħtieġ li tkompli b'approċċ integrat, kemm fil-livell tal-Unjoni u kemm fil-livell tal-Istati Membri, favur l-integrazzjoni wkoll ma' sorsi oħra ta' data u ta' informazzjoni. Għalhekk il-Kummissjoni jenħtieġ li tieħu l-miżuri meħtieġa biex tiżgura li d-data ta’ Copernicus u l-informazzjoni ta' Copernicus tkun aċċessibbli u utilizzabbli b'mod faċli u effiċjenti, b'mod partikolari billi tippromwovi s-Servizzi ta' Aċċess għad-Data u l-Informazzjoni (DIAS) fi ħdan l-Istati Membri u meta jkun possibbli tħeġġeġ l-interoperabbiltà bejn l-infrastrutturi Ewropej tad-data eżistenti tal-Osservazzjoni tad-Dinja biex jiġu stabbiliti sinerġiji ma' dawn l-assi sabiex jimmassimizzaw u jsaħħu d-dħul fis-suq tad-data ta’ Copernicus u l-informazzjoni ta' Copernicus.

(83)

Il-Kummissjoni għandha taħdem mal-fornituri tad-data biex jaqblu dwar il-kondizzjonijiet tal-liċenzja għad-data ta' partijiet terzi biex jiġi ffaċilitat l-użu ta' din f'Copernicus, f'konformità ma' dan ir-Regolament u d-drittijiet applikabbli tal-partijiet terzi. Peress li xi data u xi informazzjoni ta' Copernicus, inklużi l-immaġnijiet b'riżoluzzjoni għolja, jaf ikollhom impatt fuq is-sigurtà tal-Unjoni jew tal-Istati Membri, f'każijiet iġġustifikati debitament, jistgħu jiġu adottati miżuri sabiex jiġu indirizzati r-riskji u t-theddidiet għas-sigurtà tal-Unjoni u tal-Istati Membri.

(84)

Sabiex jippromwovu u jiffaċilitaw l-użu tad-data u tat-teknoloġiji tal-osservazzjoni tad-dinja mill-awtoritajiet nazzjonali, reġjonali u lokali, SMEs, xjentisti u riċerkaturi, jenħtieġ li permezz ta' attivitajiet ta' adozzjoni mill-utenti, jiġu promossi networks dedikati għad-distribuzzjoni tad-data ta' Copernicus, li jinkludu l-korpi nazzjonali u reġjonali bħar-Relays Copernicus u Copernicus Academies. Għal dak l-għan, jenħtieġ li l-Kummissjoni u l-Istati Membri jagħmlu l-almu tagħhom biex jistabbilixxu rabtiet iktar mill-qrib bejn Copernicus u l-politiki nazzjonali u tal-Unjoni sabiex jagħtu spinta lid-domanda għall-applikazzjonijiet u għas-servizzi kummerċjali u jippermettu lill-impriżi, b'mod partikolari l-SMESs u n-negozji ġodda, jiżviluppaw applikazzjonijiet ibbażati fuq id-data ta’ Copernicus u l-informazzjoni ta' Copernicus, bil-għan li fl-Ewropa tiġi żviluppata ekosistema tad-data tal-osservazzjoni tad-dinja li tkun kompetittiva.

(85)

Fil-qasam internazzjonali, jenħtieġ li Copernicus jipprovdi informazzjoni akkurata u affidabbli għall-kooperazzjoni ma' pajjiżi terzi u ma' organizzazzjonijiet internazzjonali u b'sostenn għall-politiki esterni u ta' kooperazzjoni għall-iżvilupp tal-Unjoni. Jenħtieġ li Copernicus jitqies bħala kontribut Ewropew għas-Sistema tas-Sistemi għall-Osservazzjoni Globali tad-Dinja , għall-Kumitat dwar is-Satelliti tal-Osservazzjoni tad-Dinja ), għall-Konferenza tal-Partijiet għall-Konvenzjoni Qafas tan-NU tal-1992 dwar it-Tibdil fil-Klima , il-ksib tal-Għanijiet ta' Żvilupp Sostenibbli tan-Nazzjonijiet Uniti u għall-Qafas ta' Sendai għat-Tnaqqis tar-Riskju ta' Diżastri. Jenħtieġ li l-Kummissjoni tistabbilixxi jew issostni kooperazzjoni xierqa mal-korpi settorjali rilevanti tan-NU u tal-Organizzazzjoni Meteoroloġika Dinjija.

(86)

Fl-implimentazzjoni ta' Copernicus, jenħtieġ li l-Kummissjoni tiddependi, fejn ikun xieraq, fuq organizzazzjonijiet internazzjonali Ewropej li tkun diġà stabbiliet sħubijiet magħhom, b'mod partikolari l-ESA għall-iżvilupp, il-koordinazzjoni, l-implimentazzjoni u l-evoluzzjoni tal-komponenti tal-ispazju, l-aċċess għal data ta' partijiet terzi fejn xieraq u, meta din ma tkunx ittieħdet minn entitajiet oħra, it-tħaddim ta' missjonijiet dedikati. Barra minn hekk, jenħtieġ li l-Kummissjoni tiddependi fuq l-EUMETSAT għat-tħaddim ta' missjonijiet dedikati jew partijiet minnhom u, fejn xieraq, aċċess għal data ta' missjonijiet ta' kontribuzzjoni skont l-għarfien espert u l-mandat tagħha.

(87)

Fil-qasam tas-servizzi, jenħtieġ li l-Kummissjoni tibbenefika b'mod xieraqmill-kapaċitajiet speċifiċi pprovduti mill-aġenziji tal-Unjoni bħall-Aġenzija Ambjentali Ewropea, l-Aġenzija Ewropea tas-Sigurtà Marittima, il-FRONTEX , SATCEN, kif ukoll iċ-Ċentru Ewropew intergovernattiv għall-Previżjonijiet Meteoroloġiċi fuq Perjodu Medju u l-investimenti Ewropej li diġà saru fis-servizzi ta' monitoraġġ tal-ambjent tal-baħar permezz ta' Mercator Ocean. Fir-rigward tas-sigurtà, jiġi mfittex approċċ komprensiv fil-livell tal-Unjoni flimkien mar-Rappreżentant Għoli. Iċ-Ċentru Konġunt tar-Riċerka (JRC) tal-Kummissjoni kien involut b'mod attiv mill-bidu tal-inizjattiva tal-GMES u offra sostenn għall-iżviluppi għal Galileo u s-subkomponent SWE. Skont ir-Regolament (UE) Nru 377/2014; il-JRC qed jiġġestixxi s-servizz ta' ġestjoni tal-emerġenzi ta' Copernicus u l-komponent globali tas-servizz ta' monitoraġġ tal-art ta' Copernicus; qed jagħti kontribut għar-rieżami tal-kwalità u tal-idoneità tad-data u tal-informazzjoni, u għall-evoluzzjoni fil-ġejjieni. Jenħtieġ li l-Kummissjoni tkompli tiddependi fuq il-pariri xjentifiċi u tekniċi tal-JRC għall-implimentazzjoni tal-Programm.

(88)

Wara t-talbiet tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill, l-Unjoni stabbiliet qafas għall-appoġġ tas-sorveljanza u l-insegwiment fl-ispazju (SST) permezz tad-Deċiżjoni Nru 541/2014/UE. Ir-residwi spazjali saru theddida serja għas-sigurtà, għas-sikurezza u għas-sostenibbiltà tal-attivitajiet spazjali. Għalhekk, us-subkomponent SST huwa primordjali sabiex tiġi kkonservata l-kontinwità tal-komponenti tal-Programm u tal-kontribuzzjonijiet tagħhom għall-politiki tal-Unjoni. Billi jipprova jipprevjeni l-proliferazzjoni tar-residwi spazjali, is-subkomponent SST jagħti kontribut għall-iżgurar ta' aċċess sostenibbli u garantit għall-ispazju u għall-użu tiegħu, bħala għan komuni globali. F'dak il-kuntest, jista' jappoġġa t-tħejjija ta' proġetti Ewropej ta' "tindif" tal-orbita madwar id-dinja.

(89)

Jenħtieġ li l-prestazzjoni u l-awtonomija tal-kapaċitajiet taħt is-subkomponent SST ikompli jiżviluppa . Għal dak l-għan, jenħtieġ li subkomponent SST iwassal għall-istabbiliment ta' katalogu Ewropew awtonomu tal-oġġetti spazjali, imsejjes fuq id-data min-network ta' sensuri tal-SST. Fejn xieraq, l-Unjoni tista' tikkunsidra li tagħmel parti mid-data tagħha disponibbli għal finijiet kummerċjali, mhux kummerċjali u ta' riċerka. Jenħtieġ ukoll li s-subkomponent SST ikompli jagħti sostenn għat-tħaddim u għall-forniment tas-servizzi tal-SST. Peress li s-servizzi tal-SST huma ffokati fuq l-utenti, jenħtieġ li jkun hemm fis-seħħ mekkaniżmi xierqa għall-ġbir tar-rekwiżiti tal-utenti, inkluż dawk marbuta mas-sigurtà u t-trażmissjoni ta' informazzjoni rilevanti lil u minn istituzzjonijiet pubbliċi biex tittejjeb l-effettività tas-sistema, filwaqt li jiġu rispettati l-politiki ta' sikurezza u sigurtà nazzjonali.

(90)

Jenħtieġ li l-forniment tas-servizzi tal-SST ikun ibbażat fuq il-kooperazzjoni bejn l-Unjoni u l-Istati Membri u fuq l-użu tal-għarfien espert u l-assi nazzjonali eżistenti kif ukoll tal-ġejjieni, inklużi dawk żviluppati permezz tal-ESA jew mill-Unjoni. Jenħtieġ li jkun possibbli li jiġi pprovdut sostenn finanzjarju għall-iżvilupp ta' sensuri ġodda tal-SST. Fid-dawl tan-natura sensittiva tal-SST, jenħtieġ li l-kontroll fuq is-sensuri nazzjonali kif ukoll fuq l-operazzjonijiet tagħhom, u fuq il-manutenzjoni, it-tiġdid u l-ipproċessar tad-data li twassal għall-forniment ta' servizzi tal-SST jibqa' f'idejn l-Istati Membri li jipparteċipaw fis-subkomponent SST.

(91)

Jenħtieġ li l-Istati Membri bi sjieda jew b'aċċess għall-kapaċitajiet adegwati disponibbli għas-subkomponent SST ikunu jistgħu jipparteċipaw fil-forniment tas-servizzi tal-SST. L-Istati Membri parteċipanti fil-Konsorzju stabbilit skont id-Deċiżjoni Nru 541/2014/UE jenħtieġ li jitqiesu li għandhom is-sjieda jew l-aċċess għal kapaċitajiet adegwati disponibbli għas-subkomponent SST. L-Istati Membri li jixtiequ jipparteċipaw fil-forniment ta’ servizzi SST jenħtieġ li jippreżentaw proposta konġunta unika u juru konformità ma' elementi ulterjuri marbuta mal-qafas operazzjonali. Jenħtieġ li jiġu stabbiliti regoli xierqa għall-għażla u għall-organizzazzjoni ta' dawk l-Istati Membri .

(92)

Sabiex jiġu żgurati kundizzjonijiet uniformi għall-implimentazzjoni ta’ dan ir-Regolament, jenħtieġ li jingħataw setgħat ta' implimentazzjoni lill-Kummissjoni relatati mal-adozzjoni ta l-proċeduri u l-elementi dettaljati għall-istabbiliment tal-parteċipazzjoni tal-Istati Membri fil-forniment ta’ servizzi tal-SST. Fejn ma tkun ġiet mressqa l-ebda proposta konġunta tal-Istati Membri li jixtiequ ,lipparteċupaw fil-forniment ta’ servizzi tal-SST jew meta l-Kummissjoni tqis li tali proposta ma tikkonformax mal-kriterji stabbiliti, jenħtieġ li l-Kummissjoni tkun tista' tniedi t-tieni pass biex tistabbilixxi l-parteċipazzjoni tal-Istati Membri fil-forniment ta’ servizzi tal-SST. Il-proċeduri u l-elementi għal dak it-tieni stadju jenħtieġ li jiddefinixxu l-orbiti li jridu jiġu koperti, u jqisu l-ħtieġa li tiġi mmassimizzata l-parteċipazzjoni tal-Istati Membri fil-forniment tas-servizzi tal-SST. Fejn dawk il-proċeduri u l-elementi jipprevedu l-possibbiltà għall-Kummissjoni li tagħżel diversi proposti biex tkopri l-orbiti kollha, jenħtieġ li jiġu pprovduti wkoll mekkaniżmi ta' koordinazzjoni xierqa bejn il-gruppi tal-Istati Membri u soluzzjoni effiċjenti li tkopri s-servizzi kollha tal-SST. Dawk is-setgħat jenħtieġ li jiġu eħerċitati g’konformita mar-Regolament (UE) Nru 182.2011 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (32)

(93)

Ladarba s-subkomponent tal-SST jiġi stabbilit, jenħtieġ li jirrispetta l-prinċipji tal-kumplementarjetà tal-attivitajiet u tal-kontinwità tas-servizzi tal-SST ta' kwalità għolja ffokati fuq l-utenti, u jkun ibbażat fuq l-aqwa għarfien espert. Għalhekk, jenħtieġ li s-subkomponent tal-SST jevita d-duplikazzjoni bla bżonn. Il-kapaċitajiet żejda jenħtieġ li jiżguraw il-kontinwità, il-kwalità u r-robustezza tas-servizzi tal-SST. L-attivitajiet tat-Timijiet ta' Esperti jenħtieġ li jgħinu biex jiġu evitati tali duplikazzjonijiet bla bżonn.

(94)

Barra minn hekk, jenħtieġ li s-subkomponent tal-SST jiffaċilita l-miżuri ta' mitigazzjoni eżistenti, bħal pereżempju l-Linji Gwida dwar il-Mitigazzjoni tat-Tifrik Spazjali COPUOS u l-Linji Gwida għas-Sostenibbiltà fit-Tul tal-Attivitajiet Spazjali lil Hinn mill-Atmosfera, jew inizjattivi oħra, sabiex jiġu żgurati s-sikurezza, is-sigurtà u s-sostenibbiltà tal-attivitajiet spazjali lil hinn mill-atmosfera. Bil-ħsieb li jitnaqqsu r-riskji ta' kolliżjoni, is-subkomponent tal-SST jista' wkoll ifittex sinerġiji ma' inizjattivi ta' tneħħija attiva u ma' miżuri ta' passivazzjoni tar-residwi spazjali. Jenħtieġ li s-subkomponent tal-SST jagħti kontribut għall-iżgurar tal-użu u tal-esplorazzjoni tal-ispazju b'mod paċifiku lil hinn mill-atmosfera. Iż-żieda ta' attivitajiet spazjali jaf ikollha implikazzjoni fuq l-inizjattivi internazzjonali fil-qasam tal-ġestjoni tat-traffiku spazjali. Jenħtieġ li l-Unjoni timmonitorja dawk l-iżviluppi u tista' tqishom fil-kuntest tar-rieżami ta' nofs it-terminu tal-qafas finanzjarju pluriennali attwali.

(95)

Jenħtieġ li l-attivitajiet taħt is-subkomponent tal-SST, SWE u NEO jikkunsidraw il-kooperazzjoni mas-sħab internazzjonali, b'mod partikolari l-Istati Uniti, l-organizzazzjonijiet internazzjonali u partijiet terzi oħra, partikolarment għall-evitar tal-kolliżjonijiet fl-ispazju, għall-prevenzjoni tal-proliferazzjoni tar-residwi spazjali u għat-titjib tal-istat ta' tħejjija għall-effetti tal-avvenimenti estremi meteoroloġiċi spazjali u tal-NEO.

(96)

Il-Kumitat tas-Sigurtà tal-Kunsill irrakkomanda l-ħolqien ta' struttura għall-ġestjoni tar-riskji sabiex jiġi żgurat li l-problemi marbuta mas-sigurtà tad-data jitqiesu kif suppost fl-implimentazzjoni tad-Deċiżjoni Nru 541/2014/UE. Għal dak l-għan u filwaqt li titqies il-ħidma li diġà tkun saret, jenħtieġ li l-istrutturi u l-proċeduri xierqa għall-ġestjoni tar-riskji jiġu stabbiliti mill-Istati Membri li jipparteċipaw fis-subkomponent tal-SST.

(97)

L-avvenimenti estremi u maġġuri meteoroloġiċi spazjali (SWE) jistgħu jheddu s-sikurezza taċ-ċittadini u jfixklu l-operazzjonijiet tal-infrastruttura spazjali u ta' fuq l-art. Għalhekk, jenħtieġ li jiġi stabbilit subkomponenSWE bħala parti mill-Programm bil-għan li jiġu vvalutati r-riskji meteoroloġiċi spazjali u l-ħtiġijiet korrispondenti tal-utenti, titqajjem kuxjenza dwar ir-riskji meteoroloġiċi spazjali, jiġi żgurat il-forniment tas-servizzi meteoroloġiċi spazjali ffokati fuq l-utenti, u jittejbu l-kapaċitajiet tal-Istati Membri li jipprovdu SWE. Jenħtieġ li l-Kummissjoni tagħti prijorità lil dawk is-setturi li jridu jiġu pprovduti b'servizzi operazzjonali meteoroloġiċi spazjali filwaqt li jitqiesu l-ħtiġijiet tal-utenti, ir-riskji u l-istat ta' tħejjija teknoloġika. Fit-tul, jistgħu jiġu indirizzati l-ħtiġijiet ta' setturi oħra. Il-forniment ta' servizzi fil-livell tal-Unjoni skont il-ħtiġijiet tal-utenti jkun jirrikjedi attivitajiet ta' riċerka u ta' żvilupp immirati, ikkoordinati u kontinwi biex jagħtu sostenn għall-evoluzzjoni tas-SWE. Jenħtieġ li l-forniment ta' SWE jissejjes fuq il-kapaċitajiet eżistenti nazzjonali u tal-Unjoni u jippermetti l-parteċipazzjoni wiesgħa tal-Istati Membri, tal-organizzazzjonijiet Ewropej u internazzjonali u l-involviment tas-settur privat.

(98)

Il-White Paper tal-Kummissjoni tal-1 ta’ Marzu 2017 dwar il-Ġejjieni tal-Ewropa, id-Dikjarazzjoni ta' Ruma tal-Kapijiet ta' Stat u ta' Gvern ta' 27 Stat Membru tal-UE tal-25 ta’ Marzu 2017 u diversi riżoluzzjonijiet tal-Parlament Ewropew, ifakkru li l-Unjoni għandha rwol maġġuri x'taqdi biex tiżgura Ewropa sikura, sigura u reżiljenti li tkun kapaċi tindirizza sfidi bħall-kunflitti reġjonali, it-terroriżmu, it-theddidiet ċibernetiċi, u ż-żieda fil-pressjonijiet migratorji. L-aċċess sigur u ggarantit għall-komunikazzjoni bis-satellita huwa għodda indispensabbli għall-atturi tas-sigurtà, u l-akkomunament u l-kondiviżjoni ta' dik ir-riżorsa ewlenija tas-sigurtà fil-livell tal-Unjoni jsaħħaħ l-Unjoni li tipproteġi liċ-ċittadini tagħha.

(99)

Il-konklużjonijiet tal-Kunsill Ewropew tad-19 u l-20 ta Diċembru 2013 laqgħu t-tħejjijiet għall-ġenerazzjoni li jmiss ta' Komunikazzjoni Governattiva bis-Satellita (GOVSATCOM) permezz ta' kooperazzjoni mill-qrib bejn l-Istati Membri, il-Kummissjoni u l-ESA. GOVSATCOM ġiet identifikata wkoll bħala wieħed mill-elementi tal-Istrateġija Globali għall-Politika Estera u ta' Sigurtà tal-Unjoni Ewropea ta' Ġunju 2016. Jenħtieġ li GOVSATCOM tagħti kontribut għar-rispons tal-UE għat-Theddidiet Ibridi u tipprovdi sostenn għall-Istrateġija tas-Sigurtà Marittima tal-UE u għall-politika tal-UE dwar l-Artiku.

(100)

GOVSATCOM hija programm iffokat fuq l-utenti, b'dimensjoni ta' sigurtà qawwija. Il-każijiet tal-użu tal-GOVSATCOM jenħtieġ li jkunu jistgħu jiġu analizzati mill-atturi rilevanti għal tliet familji prinċipali: il-ġestjoni tar-riskju, li tista' tinkludi missjonijiet u operazzjonijiet ċivili u militari ta' Sigurtà u ta' Difiża Komuni, diżastri naturali u kkawżati mill-bniedem, kriżijiet umanitarji, u emerġenzi marittimi; is-sorveljanza, li tista' tinkludi s-sorveljanza tal-fruntieri, is-sorveljanza ta' qabel il-fruntieri, is-sorveljanza tal-fruntieri fil-baħar, is-sorveljanza marittima u s-sorveljanza tat-traffikar illegali; u l-infrastrutturi ewlenin, li jistgħu jinkludu n-netwerk diplomatiku, il-komunikazzjoni tal-pulizija, l-infrastruttura diġitali bħaċ- ċentri tad-data, servers, l-infrastrutturi kritiċi bħall-enerġija, it-trasport u l-ilqugħ tal-ilma, bħal digi, u l-infrastrutturi spazjali.

(101)

Il-kapaċità u s-servizzi ta' GOVSATCOM jenħtieġ li jintużaw f'missjonijiet u f'operazzjonijiet kritiċi għas-sigurtà u s-sikurezza mill-atturi tal-Unjoni u tal-Istati Membri. Għalhekk huwa meħtieġ livell xieraq ta' nondipendenza minn partijiet terzi (pajjiżi terzi u entitajiet minn pajjiżi terzi), li jkopri l-elementi kollha ta' GOVSATCOM, bħalma huma t-teknoloġiji tal-ispazju u tal-art fil-livell tal-komponent, tas-sottosistema u tas-sistema, l-industriji tal-manifattura, is-sidien u l-operaturi tas-sistemi spazjali, u l-post fiżiku tal-komponenti tas-sistema tal-art.

(102)

Il-komunikazzjoni bis-satellita mhijiex riżorsa infinita u hija limitata mill-kapaċità satellitari, mill-frekwenza u mill-kopertura ġeografika. Għalhekk, sabiex tkun kosteffettiva u tieħu vantaġġ mill-ekonomiji ta' skala, hemm bżonn li GOVSATCOM tottimizza l-konkordanza bejn id-domanda mill-utenti ta’ GOVSATCOM, u l-provvista skont il-kuntratti għall-kapaċitajiet u għas-servizzi ta’ GOVSATCOM. Billi kemm id-domanda u kemm il-provvista potenzjali jinbidlu biż-żmien, jeħtieġ li jkun hemm monitoraġġ kostanti u flessibbiltà sabiex jiġu aġġustati s-servizzi ta' GOVSATCOM.

(103)

Ir-rekwiżiti operazzjonali jenħtieġ li jkunu bbażati fuq l-analiżi tal-każijiet tal-użu. Minn dawk ir-rekwiżiti operazzjonali, flimkien mar-rekwiżiti tas-sigurtà, jenħtieġ li jiġi żviluppat il-portafoll tas-servizzi. Il-portafoll tas-servizzi jenħtieġ li jistabbilixxi l-bażi applikabbli għas-servizzi ta' GOVSATCOM.. Sabiex tinżamm l-aqwa konkordanza possibbli bejn id-domanda u s-servizzi pprovduti, jenħtieġ li l-portafoll tas-servizzi għas-servizzi ta’ GOVSATCOM ikun jista’ jiġi aġġornat regolarment.

(104)

Fl-ewwel fażi ta' GOVSATCOM (bejn wieħed u ieħor sal-2025), tintuża l-kapaċità eżistenti. F'dak il-kuntest, il-Kummissjoni jenħtieġ li takkwista kapaċitajiet ta' GOVSATCOM mill-Istati Membri b'sistemi nazzjonali u kapaċitajiet spazjali u minn komunikazzjoni bis-satellita kummerċjali jew mill-fornituri tas-servizzi, filwaqt li jitqiesu l-interessi essenzjali tas-sigurtà tal-Unjoni. F'dik l-ewwel fażi, is-servizzi ta’ GOVSATCOM jiġu introdotti b'approċċ gradwali. Jekk matul l-ewwel fażi, analiżi dettaljata tal-provvista u tad-domanda fil-ġejjieni tiżvela li dan l-approċċ ma jkunx biżżejjed biex ikopri d-domanda li tkun qed tevolvi, jenħtieġ li jkun possibbli li tittieħed deċiżjoni li nimxu għat-tieni fażi u jiġu żviluppati infrastrutturi jew kapaċitajiet spazjali addizzjonali apposta permezz ta' sħubija pubblika-privata waħda jew iktar, eż. mal-operaturi satellitari tal-Unjoni.

(105)

Sabiex jiġu ottimizzati r-riżorsi disponibbli ta' komunikazzjoni bis-satellita, sabiex jiġi ggarantit l-aċċess f'sitwazzjonijiet mhux prevedibbli, bħad-diżastri naturali, sabiex tiġi żgurata l-effiċjenza operazzjonali u sabiex jiġu żgurati ħinijiet qosra ta' pproċessar, hu meħtieġ is-segment tal-art neċessarju. bħal Ċentri ta’ GOVSATCOM u elementi oħra potenzjali tal-art. Jenħtieġ li dan jiġi disinjat abbażi tar-rekwiżiti operazzjonali u tas-sigurtà. Sabiex jittaffew ir-riskji, Ċentru ta’ GOVSATCOM jista' jikkonsisti minn diversi siti fiżiċi. Jaf ikunu meħtieġa elementi oħra tas-segment tal-art, bħal pereżempju stazzjonijiet ta' ankraġġ.

(106)

Għall-utenti tal-komunikazzjoni bis-satellita, it-tagħmir tal-utenti huwa l-iktar interfaċċa operazzjonali importanti. L-approċċ għall-GOVSATCOM jenħtieġ li jagħmilha possibbli għall-biċċa l-kbira tal-utenti li jkomplu jużaw it-tagħmir eżistenti tagħhom għas-servizzi ta' GOVSATCOM.

(107)

Fl-interess tal-effiċjenza operazzjonali, l-utenti indikaw li huwa importanti li wieħed jimmira għall-interoperabbiltà tat-tagħmir tal-utenti, u għal tagħmir tal-utenti li jkun jista' juża sistemi satellitari differenti. F'dan il-qasam jaf ikunu meħtieġa r-riċerka u l-iżvilupp.

(108)

Fil-livell ta' implimentazzjoni, jenħtieġ li l-kompiti u r-responsabbiltajiet jiġu ddistribwiti fost l-entitajiet speċjalizzati, bħall-EDA, is-SEAE, l-ESA, l-Aġenzija, u aġenziji oħra tal-Unjoni, b'tali mod li jiġi żgurat li dawn jallinjaw mar-rwol prinċipali tagħhom, speċjalment għal aspetti marbuta mal-utenti.

(109)

L-awtorità kompetenti ta' GOVSATCOM għandha r-rwol importanti f’termini ta’ monitoraġġ jekk l-utenti, u entitajiet nazzjonali oħra li jaqdu rwol f'GOVSATCOM, jikkonformaw mar-regoli dwar il-kondiviżjoni u l-prijoritizzazzjoni u mal-proċeduri tas-sigurtà kif stabbiliti fir-rekwiżiti tas-sigurtà. Stat Membru li ma jkunx ħatar awtorità kompetenti ta' GOVSATCOM, jenħtieġ li xorta waħda jaħtar punt ta' kuntatt għall-ġestjoni ta' kwalunkwe tħarbit li jiġi identifikat li jaffettwa lil GOVSATCOM.

(110)

L-Istati Membri, il-Kunsill, il-Kummissjoni u s-SEAE jenħtieġ li jkunu jistgħu jsiru parteċipanti ta' GOVSATCOM, sakemm dawn jagħżlu li jawtorizzaw lill-utenti ta' GOVSATCOM jew li jipprovdu kapaċitajiet, siti jew faċilitajiet. Meta wieħed iqis li hija l-għażla ta' Stat Membru li jiddeċiedi jekk jawtorizzax l-utenti ta' GOVSATCOM jew jipprovdix kapaċitajiet, siti jew faċilitajiet, l-Istati Membri ma jistgħux jiġu obbligati li jsiru parteċipanti ta' GOVSATCOM jew li jospitaw infrastruttura ta' GOVSATCOM. Għalhekk, il-komponent ta' GOVSATCOM ikun mingħajr preġudizzju għad-dritt tal-Istati Membri li ma jipparteċipawx f'GOVSATCOM, inkluż b'konformità mal-liġi nazzjonali jew mar-rekwiżiti kostituzzjonali tagħhom fir-rigward ta' politiki li jikkonċernaw in-nuqqas ta' allinjament u n-nonparteċipazzjoni f'alleanzi militari.

(111)

Sabiex ikunu żgurati kondizzjonijiet uniformi għall-implimentazzjoni ta' dan ir-Regolament, jenħtieġ li jiġu kkonferiti lill-Kummissjoni setgħat ta' implimentazzjoni relatati mal-adozzjoni tar-rekwiżiti operazzjonali għal servizzi ta' GOVSATCOM u tal-portafoll tas-servizzi għas-servizzi ta’ GOVSATCOM.Jenħtieġ li dawk is-setgħat jiġu eżerċitati b'konformità mar-Regolament (UE) Nru 182/2011.

(112)

Sabiex ikunu żgurati kondizzjonijiet uniformi għall-implimentazzjoni ta' dan ir-Regolament, jenħtieġ li jiġu kkonferiti lill-Kummissjoni setgħat ta' implimentazzjoni relatati mal-adozzjoni tar-regoli dettaljati dwar il-kondiviżjoni u l-prijoritizzazzjoni għall-użu ta' kapaċitajiet akkomunati ta' komunikazzjoni bis-satellita ta' GOVSATCOM. Meta tiddefinixxi r-regoli dettaljati dwar kondiviżjoni u prijoritizzazzjoni, il-Kummissjoni jenħtieġ li tqis ir-rekwiżiti operazzjonali u tas-sigurtà kif ukoll analiżi tar-riskji u tad-domanda mistennija mill-parteċipanti ta' GOVSATCOM. Għalkemm is-servizzi ta' GOVSATCOM jenħtieġ li fil-prinċipju jiġu pprovduti bla ħlas lill-utenti ta' GOVSATCOM, jekk dik l-analiżi tikkonkludi li hemm nuqqas ta' kapaċitajiet u sabiex tiġi evitata distorsjoni tas-suq, tista' tiġi żviluppata politika tal-ipprezzar bħala parti minn dawk ir-regoli dettaljati dwar il-kondiviżjoni u l-prijoritizzazzjoni. Jenħtieġ li dawk is-setgħat jiġu eżerċitati b'konformità mar-Regolament (UE) Nru 182/2011.

(113)

Sabiex ikunu żgurati kondizzjonijiet uniformi għall-implimentazzjoni ta' dan ir-Regolament, jenħtieġ li jiġu kkonferiti lill-Kummissjoni setgħat ta' implimentazzjoni relatati mal-post fejn tkun tinsab l-infrastruttura tas-segment tal-art għal GOVSATCOM. Għall-għażla ta’ tali postijiet, jenħtieġ li l-Kummissjoni tkun tista’ tqis ir-rekwiżiti operazzjonali u tas-sigurtà, kif ukoll l-infrastruttura eżistenti. Jenħtieġ li dawk is-setgħat jiġu eżerċitati f'konformità mar-Regolament (UE) Nru 182/2011.

(114)

Ir-Regolament (UE) Nru 912/2010 stabbilixxa Aġenzija tal-Unjoni, imsejħa l-Aġenzija tal-GNSS Ewropea, sabiex tiġġestixxi ċerti aspetti tal-programmi tan-navigazzjoni bis-satellita Galileo u EGNOS. Dan ir-Regolament jinkariga lill-Aġenzija tal-GNSS Ewropea kompiti ġodda, speċjalment l-akkreditazzjoni tas-sigurtà, mhux biss fir-rigward ta' Galileo u ta' EGNOS iżda wkoll fir-rigward ta’ komponenti oħra tal-Programm. Għalhekk, jenħtieġ li l-isem, il-kompiti u l-aspetti organizzattivi tal-Aġenzija tal-GNSS Ewropea jiġu adattati skont dan.

(115)

F’konformità mad-Deċiżjoni 2010/803/UE (33), is-sede tal-Aġenzija tinsab fi Praga. Għall-implimentazzjoni tal-kompiti tal-Aġenzija, il-persunal tal-Aġenzija jista' jkun lokalizzat f'wieħed miċ-ċentri bbażati fuq l-art ta' Galileo jew ta' EGNOS imsemmi fid-Deċiżjoni ta' Implimentazzjoni tal-Kummissjoni (UE) 2016/413 (34) biex iwettaq l-attivitajiet tal-Programm previsti fil-ftehim rilevanti. Barra minn hekk, biex l-Aġenzija topera bl-aktar mod effiċjenti u effettiv, għadd limitat ta' persunal jista' jiġi assenjat lil uffiċċji lokali fi Stat Membru wieħed jew aktar. Tali assenjazzjoni ta’ persunal barra mis-sede tal-Aġenzija jew miċ-ċentri terrestri ta’ Galileo u EGNOS jenħtieġ li ma jwassalx għat-trasferiment tal-attivitajiet ewlenin tal-Aġenzija lejn dawn l-uffiċċji lokali.

(116)

Fid-dawl tal-ambitu estiż tagħha, li jenħtieġ li ma jibqax limitat għal Galileo u għal EGNOS, jenħtieġ li l-isem tal-Aġenzija tal-GNSS Ewropea jinbidel. Madankollu, il-kontinwità tal-attivitajiet tal-Aġenzija tal-GNSS Ewropea, inkluż il-kontinwità fir-rigward tad-drittijiet u tal-obbligi, il-persunal u l-validità ta' kwalunkwe deċiżjoni meħuda, jenħtieġ li tiġi żgurata fil-qafas tal-Aġenzija.

(117)

Minħabba l-mandat tal-Aġenzija u r-rwol tal-Kummissjoni fl-implimentazzjoni tal-Programm, jixraq li jkun previst li uħud mid-deċiżjonijiet meħuda mill-Bord Amministrattiv jenħtieġ li ma jiġux adottati mingħajr il-vot favorevoli tar-rappreżentanti tal-Kummissjoni.

(118)

Mingħajr preġudizzju għas-setgħat tal-Kummissjoni, il-Bord Amministrattiv, il-Bord għall-Akkreditazzjoni tas-Sigurtà u d-Direttur Eżekuttiv jenħtieġ li jkunu indipendenti fit-twettiq ta' dmirijiethom u jenħtieġ li jaġixxu fl-interess pubbliku.

(119)

Huwa possibbli, u tabilħaqq probabbli, li xi komponenti tal-Programm ikunu bbażati fuq l-użu ta' infrastruttura nazzjonali sensittiva jew marbuta mas-sigurtà. F'tali każijiet, għal raġunijiet ta' sigurtà nazzjonali, ikun neċessarju li jiġi stipulat li l-laqgħat tal-Bord Amministrattiv u tal-Bord għall-Akkreditazzjoni tas-Sigurtà jkunu jistgħu jattenduhom ir-rappreżentanti tal-Istati Membri u r-rappreżentanti tal-Kummissjoni, skont il-ħtieġa tal-informazzjoni. Fil-Bord Amministrattiv, huma biss dawk ir-rappreżentanti tal-Istati Membri li għandhom tali infrastruttura u rappreżentant tal-Kummissjoni li jieħdu sehem fil-votazzjoni. Ir-regoli ta' proċedura tal-Bord Amministrattiv u tal-Bord għall-Akkreditazzjoni tas-Sigurtà jenħtieġ li jistabbilixxu s-sitwazzjonijiet li fihom trid tapplika dik il-proċedura.

(120)

Skont il-paragrafi 22 u 23 tal-Ftehim Interistituzzjonali tat-13 ta' April 2016 dwar it-Tfassil Aħjar tal-Liġijiet (35), jeħtieġ li dan il-Programm jiġi evalwat abbażi tal-informazzjoni miġbura f’konformità ma’ rekwiżiti speċifiċi ta' monitoraġġ, filwaqt li jiġi evitat piż amministrattiv, b'mod partikolari fuq l-Istati Membri, kif ukoll ir-regolamentazzjoni żejda. Fejn ikun xieraq, dawk ir-rekwiżiti jenħtieġ li jinkludu indikaturi li jistgħu jitkejlu, bħala bażi għall-evalwazzjoni tal-effetti tal-Programm fuq il-post.

(121)

L-użu ta' servizzi bbażati fuq Copernicus u Galileo huwa previst li jħalli impatt kbir fuq l-ekonomija Ewropea b'mod ġenerali. Madankollu, il-kejl u l-istudji tal-każijiet ad hoc jidhru li jiddominaw ix-xena llum. Jenħtieġ li l-Kummissjoni (Eurostat) tiddefinixxi kejl statistiku u indikaturi rilevanti li jiffurmaw il-bażi għall-monitoraġġ tal-impatt tal-attivitajiet spazjali tal-Unjoni b'mod sistematiku u awtorevoli.

(122)

Jenħteiġ li l-Parlament Ewropew u l-Kunsill jiġu infurmati fil-pront dwar il-programmi ta' ħidma.

(123

Sabiex ikunu żgurati l-istess kondizzjonijiet għall-implimentazzjoni ta' dan ir-Regolament, għandhom ikunu kkonferiti fuq il-Kummissjoni setgħat tal-implimentazzjoni relatati mar-riallokazzjoni ta’ fondi bejn il-kategoriji ta’ nfiq tal-baġit tal-Programm, l-adozzjoni ta’ deċiżjonijiet dwar il-kontribuzzjonijiet fir rigward tal-ftehimiet dwar kontribuzzjonijiet, filwat li jiġu ddeterminat ir-rekwiżiti tekniċi u operazzjonali meħtieġa għall-implimentazzjoni u l-evoluzzjoni tal-komponenti tal-Programm u tas-servizzi li jipprovdu filwat li tittieħed deċiżjoni dwar l-FPPA, l-adozzjoni tal-miżuri meħtieġa għall-funzjonament bla xkiel ta’ Galileo u EGNOS u l-adozzjoni tagħhom mis-suq, l-adozzjoni tad-dispożizzjonijiet detataljati li jikkonċernaw l-aċċess għak servizzi ta’ SST u l-proċeduri rilevanti, l-adozzjoni tal-pjan pluriennali u l-indikaturi ewlenin dwar il-prestazzjoni għall-iżvilupp tas-servizzi tal-SST tal-Unjoni, l-adozzjoni ta’ regoli dettaljati dwar il-funzjonament tal-qafas organizazzjonali tal-parteċipazzjoni tal-Istati Membri fir-subkomponent tal-SST, l-għażla ta’ servizzi SWE, u l-adozzjoni tal-programmi ta’ ħidma. Jenħtieġ li dawk is-setgħat jiġu eżerċitati b'konformità mar-Regolament (UE) Nru 182/2011. Jenħtieġ li l-Kummissjoni tkun assistita mill-kumitat tal-Programm, li jenħtieġ li jiltaqa' f'konfigurazzjoni speċifika.

(124)

Peress li l-komponenti ta' Copernicus huma ffokati fuq l-utent, huma jeħtieġu l-involviment kontinwu u effettiv tal-utenti għall-implimentazzjoni u l-iżvilupp tagħhom, b'mod partikolari rigward id-definizzjoni u l-validazzjoni ta' rekwiżiti tas-servizz. Sabiex jiżdied il-valur għall-utenti, il-kontribut tagħhom jenħtieġ li jiġi mfittex attivament permezz ta' konsultazzjoni regolari mal-utenti finali mis-setturi pubbliċi u privati tal-Istati Membri u meta xieraq mal-organizzazzjonijiet internazzjonali. Għal dak il-għan, jenħtieġ li jitwaqqaf grupp ta' ħidma ("Forum tal-Utenti") biex jassisti lill-kumitat tal-Programm fl-identifikazzjoni tal-ħtiġijiet tal-utenti u l-verifika tal-konformità tas-servizz, kif ukoll l-identifikazzjoni ta' lakuni fis-servizzi pprovduti. Ir-regoli ta' proċedura tal-kumitat tal-Programm jenħtieġ li jistabbilixxu l-organizzazzjoni tal-Forum tal-Utenti biex jitqiesu l-ispeċifiċitajiet ta' kull wieħed mill-komponenti tal-Programm u ta' kull servizz fil-komponenti. Kull meta jkun possibbli, l-Istati Membri jenħtieġ li jikkontribwixxu għall-Forum tal-Utenti abbażi ta' konsultazzjoni sistematika u koordinata tal-utenti fil-livell nazzjonali.

(125)

Peress li l-governanza pubblika tajba tirrikjedi ġestjoni uniformi tal-Programm, teħid iktar rapidu tad-deċiżjonijiet u aċċess ugwali għall-informazzjoni, jenħtieġ li r-rappreżentanti tal-entitajiet iddelegati b'kompiti marbuta mal-Programm ikunu jistgħu jieħdu sehem bħala osservaturi fil-ħidma tal-kumitat tal-Programm stabbilit bl-applikazzjoni tar-Regolament (UE) Nru 182/2011. Għall-istess raġunijiet, jenħtieġ li r-rappreżentanti ta' pajjiżi terzi u ta' organizzazzjonijiet internazzjonali li jkunu kkonkludew ftehim internazzjonali mal-Unjoni, relatat mal-Programm jew il-komponenti jew is-subkomponenti tiegħu, ikunu jistgħu jieħdu sehem fil-ħidma tal-kumitat tal-Programm, soġġett għall-obbligi ta' sigurtà u kif previst fit-termini ta' tali ftehim. Ir-rappreżentanti ta' entitajiet iddelegati b'kompiti marbuta mal-Programm, ta' pajjiżi terzi u ta' organizzazzjonijiet internazzjonali jenħtieġ li ma jkunux intitolati jieħdu sehem fil-proċeduri tal-votazzjoni tal-kumitat tal-Programm. Il-kondizzjonijiet għall-parteċipazzjoni ta' osservaturi u parteċipanti ad hoc jenħtieġ li jkunu stabbiliti fir-regoli ta' proċedura tal-kumitati tal-Programm.

(126)

Sabiex tiġi żgurata valutazzjoni effettiva tal-progress tal-Programm biex jintlaħqu l-għanijiet tiegħu, jenħtieġ li s-setgħa ta' adozzjoni ta' atti skont l-Artikolu 290 tat-TFUE tiġi ddelegata lill-Kummissjoni fir-rigward tal-issupplimentar tad-dispożizzjonijiet tad-data ta’ Copernicus u tal-informazzjoni ta’ Copernicus li trid tingħata lill-utenti ta’ Copernicus fir-rigward tal-ispeċifikazzjonijiet u l-kundizzjonijiet u l-proċeduri għall-aċċess għal tali data u tali informazzjoni u għall-użu tagħhom, tal-emendar tal-Anness għal dan ir-Regolament fir-rigward tal-indikaturi fejn meħtieġ u biex dan ir-Regolament jiġi ssupplimentat b'dispożizzjonijiet dwar l-istabbiliment ta' qafas ta' monitoraġġ u ta' evalwazzjoni. Hu partikolarment importanti li matul il-ħidma ta' tħejjija tagħha, il-Kummissjoni twettaq konsultazzjonijiet xierqa, inkluż fil-livell ta' esperti, u li dawk il-konsultazzjonijiet jitwettqu b'konformità mal-prinċipji stabbiliti fil-Ftehim Interistituzzjonali tat-13 ta' April 2016 dwar it-Tfassil Aħjar tal-Liġijiet. B'mod partikolari, biex tiġi żgurata parteċipazzjoni ugwali fit-tħejjija tal-atti delegati, il-Parlament Ewropew u l-Kunsill jirċievu d-dokumenti kollha fl-istess ħin li jirċievuhom l-esperti tal-Istati Membri, u l-esperti tagħhom ikollhom aċċess sistematiku għal-laqgħat tal-gruppi tal-esperti tal-Kummissjoni li jkunu qed jittrattaw it-tħejjija tal-atti delegati.

(127)

Ladarba l-għan ta' dan ir-Regolament ma jistax jintlaħaq b'mod suffiċjenti mill-Istati Membri iżda pjuttost, minħabba l-iskala u l-effetti tal-azzjoni li tmur lil hinn mill-kapaċitajiet finanzjarji u tekniċi ta kwalunkwe Stat Membru uniku, jista' jintlaħaq aħjar fil-livell tal-Unjoni, l-Unjoni tista' tadotta l-miżuri skont il-prinċipju tas-sussidjarjetà kif stabbilit fl-Artikolu 5 TUE. B'konformità mal-prinċipju tal-proporzjonalità, kif stabbilit f'dak l-Artikolu, dan ir-Regolament ma jmurx lil hinn minn dak li huwa meħtieġ sabiex dak l-għan jintlaħaq.

(128)

Biex ikunu żgurati kondizzjonijiet uniformi għall-implimentazzjoni tar-rekwiżiti tas-sigurtà tal-Programm, jenħtieġ li l-Kummissjoni tingħata setgħat ta' implimentazzjoni. Jenħtieġ li dawk is-setgħat jiġu eżerċitati b'konformità mar-Regolament (UE) Nru 182/2011. L-Istati Membri jenħtieġ li jkunu jistgħu jeżerċitaw kontroll massimu fuq ir-rekwiżiti tas-sigurtà tal-programm. Meta tadotta atti ta' implimentazzjoni fil-qasam tas-sigurtà tal-Programm, il-Kummissjoni jenħtieġ li tkun assistita minn kumitat tal-Programm. Minħabba s-sensittività ta' kwistjonijiet ta' sigurtà, jenħtieġ li l-presidenza tal-kumitat tal-Programm tagħmel ħilitha biex issib soluzzjonijiet li jkunu jgawdu l-akbar appoġġ possibbli fi ħdan il-kumitat. Il-Kummissjoni jenħtieġ li ma tadottax atti ta' implimentazzjoni li jiddeterminaw ir-rekwiżiti tas-sigurtà ġenerali tal-Programm f'każijiet fejn il-kumitat tal-Programm ma jagħti l-ebda opinjoni.

(129)

Jenħtieġ li l-Programm jiġi stabbilit għal perijodu ta' seba' snin biex id-durata tiegħu tiġi allinjata ma' dik tal-qafas finanzjarju pluriennali għas-snin 2021 sa 2027 stabbilit fir-Regolament tal-Kunsill (UE, Euratom) 2020/2093 (36)( il-“QFP 2021-2027”). L-Aġenzija li twettaq il-kompiti tagħha stess, jenħtieġ li ma tiġix soġġetta għal dik il-limitazzjoni ta' żmien.

(130)

Sabiex tiġi żgurata l-kontinwità fl-għoti ta' appoġġ fil-qasam ta' politika rilevanti u biex l-implimentazzjoni tkun tista’ tibda mill-bidu tal-QFP 2021-2027, jenħtieġ li dan ir-Regolament jidħol fis-seħħ b’urġenza u jenħtieġ li japplika, b’effett retroattiv, mill-1 ta’ Jannar 2021.

(131)

Għaldaqstant ir-Regolamenti (UE) Nru 912/2010, (UE) Nru 1285/2013 u (UE) Nru 377/2014 u d-Deċiżjoni Nru 541/2014/UE jenħtieġ li jitħassru,