30.4.2004   

NL

Publicatieblad van de Europese Unie

C 112/44

1.1

De markt voor levensmiddelen waaraan vitaminen, mineralen of andere stoffen zijn toegevoegd, is door de uiteenlopende nationale bepalingen in de afzonderlijke EU-lidstaten allesbehalve uniform. Hierdoor wordt het vrije verkeer van goederen belemmerd. Een uniforme Europese regeling zou derhalve zeer goed van pas komen, ook al ter bescherming van de consument.

1.2

In principe moet een uitgebalanceerde voeding alle essentiële vitaminen, mineralen en andere stoffen kunnen leveren. Om uiteenlopende redenen echter hebben niet alle bevolkingsgroepen in de EU een dergelijk evenwichtig voedingspatroon (1).

1.3

In dit verband kan de toevoeging van vitaminen, mineralen of andere stoffen aan levensmiddelen teneinde deze te verrijken, gezien worden als een van de vele maatregelen om de bevolking beter te voorzien van essentiële voedingsstoffen. Dit mag echter niet in de plaats komen van een evenwichtige en gevarieerde voeding.

1.4.1

In dit licht pleit het EESC voor de uitwerking van passende maatregelen om de bevolking een toereikende inname van foliumzuur te garanderen. Hiervoor zou gezorgd kunnen worden door in de gehele EU verplicht te stellen dat bepaalde levensmiddelen met foliumzuur worden verrijkt, of door doeltreffende nationale voorlichtingscampagnes te voeren.

1.5

Toevoeging van vitaminen en mineralen aan levensmiddelen teneinde deze te verrijken, mag geen standaardpraktijk worden. Niet-verrijkte levensmiddelen mogen niet worden benadeeld. Evenmin mag bij de consument de indruk ontstaan dat levensmiddelen waaraan met het oogmerk van verrijking vitaminen, mineralen of andere stoffen zijn toegevoegd, over het algemeen hoogwaardiger zijn dan niet-verrijkte.

2.1

Onderhavig voorstel voor een verordening betreffende de toevoeging van vitaminen, mineralen en bepaalde andere stoffen aan levensmiddelen is bedoeld ter harmonisering van de in de diverse EU-lidstaten geldende bepalingen voor het in de handel brengen van levensmiddelen waaraan vrijwillig vitaminen, mineralen of bepaalde andere stoffen zijn toegevoegd.

2.2

Met de voorgestelde verordening wordt dus niet beoogd de wettelijke voorschriften inzake verplichte toevoeging van vitaminen en mineralen aan levensmiddelen te harmoniseren. In sommige lidstaten bestaan reeds voorschriften inzake een dergelijke verplichte verrijking van sommige soorten levensmiddelen, om bekende regionale tekorten aan bepaalde nutriënten aan te vullen. Aangezien deze tekorten sterk afhankelijk zijn van regionale omstandigheden, zou het ook niet gepast zijn geweest om op dit gebied tot harmonisering over te gaan.

2.3

De toevoeging van vitaminen en mineralen en hun verbindingen aan levensmiddelen is beperkt tot die welke in de Bijlagen I en II worden vermeld. Zij mogen alleen worden toegevoegd om levensmiddelen te verrijken, om te zorgen voor gelijkwaardige voedingsfysiologische kenmerken als bij het levensmiddel dat als referentie dient, of om het gehalte aan stoffen die tijdens de normale vervaardiging, opslag of behandeling van levensmiddelen verloren gaan, weer op peil te brengen.

2.4

Verse, onverwerkte producten (o.a. fruit, groenten, vlees) en dranken met een alcoholgehalte van meer dan 1,2 volumeprocent mogen in algemene zin niet met vitaminen of mineralen worden verrijkt. Dit verbod kan in de toekomst worden uitgebreid tot andere (groepen) levensmiddelen.

2.5

Er worden specifieke etiketteringsvoorschriften voorgesteld voor levensmiddelen waaraan vitaminen en mineralen zijn toegevoegd.

2.6

Ook bevat de voorgestelde verordening bepalingen inzake de toevoeging van andere stoffen dan vitaminen en mineralen.

2.7

De toevoeging van bepaalde stoffen aan levensmiddelen kan verboden dan wel beperkt worden door ze in Bijlage III bij de verordening te vermelden. In geval van twijfel over de veiligheid van stoffen kan in deze bijlage worden vermeld dat ze worden onderzocht.

2.8

Om het toezicht te vergemakkelijken, kunnen de lidstaten een meldsysteem voor verrijkte levensmiddelen invoeren, waarbij de bevoegde autoriteit een model van het etiket van het levensmiddel moet worden verstrekt.

3.1

Het EESC is ingenomen met het voorstel van de Europese Commissie om de wettelijke voorschriften inzake de toevoeging van vitaminen, mineralen en bepaalde andere stoffen aan levensmiddelen te harmoniseren. De voorgestelde verordening komt zowel het vrije verkeer van goederen als de consumentenbescherming ten goede.

3.2

Het opstellen van voedingsprofielen, waarvan in het voorlopige voorstel gewag werd gemaakt, komt in het huidige voorstel niet meer ter sprake. Aangezien evenwel mag worden aangenomen dat stoffen alleen worden toegevoegd als zij ook aangeprezen kunnen worden, onderschrijft het EESC het door de Commissie in de inleiding verwoorde standpunt dat voorschriften inzake het opstellen van voedingsprofielen in het huidige voorstel niet uitdrukkelijk moeten worden gepland, daar deze reeds in het Commissievoorstel betreffende voedings- en gezondheidsclaims voor levensmiddelen zijn opgenomen.

3.3

Het EESC wil er in dit verband met klem op wijzen dat coördinatie met de regelingen die in het verordeningsvoorstel inzake voedings- en gezondheidsclaims voor levensmiddelen gepland zijn, absoluut noodzakelijk is.

3.4

Het EESC is zeer te spreken over het verbod op de toevoeging van vitaminen en mineralen aan dranken met een alcoholgehalte van meer dan 1,2 volumeprocent en aan verse, onverwerkte producten. Het staat buiten kijf dat alcohol verslavend kan zijn. Alcoholgebruik zou derhalve niet door toevoeging van vitaminen of mineralen moeten worden aangemoedigd.

3.5

Het EESC merkt op dat er aan afzonderlijke nationale regelingen kan worden vastgehouden zolang er geen geharmoniseerde uitvoeringsbepalingen bestaan. Dit betreft bv. ook de vaststelling van maximumhoeveelheden vitaminen en mineralen die aan een levensmiddel mogen worden toegevoegd. Het EESC zou echter graag zien dat een dergelijke bepaling preciezer geformuleerd wordt. De formulering in artikel 11 van Richtlijn 2002/46/EG inzake voedingssupplementen (2) zou in dezen als voorbeeld kunnen dienen.

4.1.1

Voorts zou de consument gewezen moeten worden op het belang van evenwichtige voeding en vooral op het feit dat de consumptie van levensmiddelen waaraan vitaminen, mineralen of andere stoffen zijn toegevoegd, slechts als onderdeel van een uitgebalanceerde voeding kan worden gezien en daarvan niet in de plaats kan komen. Een opmerking van deze strekking dient op het etiket te worden vermeld.

4.1.2

Soortgelijke bepalingen zijn in Richtlijn 2002/46/EG inzake voedingssupplementen (3) reeds vervat (4).

4.2

Artikel 8.3: Het EESC is van oordeel dat steeds als aan een levensmiddel vitaminen of mineralen zijn toegevoegd, dit op het etiket moet worden vermeld. Het EESC stelt m.a.w. voor, de vrijwillige etikettering te vervangen door verplichte etikettering. Iedere consument moet immers in één oogopslag onderscheid kunnen maken tussen verrijkte en niet-verrijkte levensmiddelen.

4.3

Hoofdstuk 3: Het EESC vindt dat de specifieke bepalingen inzake etikettering, presentatie en reclame (artikel 8) ook voor andere stoffen dan vitaminen en mineralen moeten gelden. Het gaat hierbij met name om de verplichte vermelding op het etiket welke stoffen zijn toegevoegd en in welke hoeveelheid het levensmiddel deze bevat.

5.1

Het EESC acht het voorstel door de bank genomen evenwichtig en weloverwogen.

5.2

Het recht van de consument op informatie is gediend bij verplichte vermelding op het etiket dat nutriënten aan het levensmiddel zijn toegevoegd.

5.3

Verder moeten passende maatregelen worden genomen om te vermijden dat het tot een overmatige inname van vitaminen, mineralen of andere stoffen komt. In dit verband is het ook belangrijk om op de betekenis van evenwichtige voeding te wijzen.

5.4

De specifieke etiketteringvoorschriften die in onderhavig Commissiedocument alleen worden voorgesteld voor met vitaminen en mineralen verrijkte levensmiddelen, zouden ook moeten gelden voor levensmiddelen waaraan andere stoffen zijn toegevoegd.