23.12.2009   

NL

Publicatieblad van de Europese Unie

C 318/15

1.1

Het verzoek van het Zweedse voorzitterschap om het verband tussen gendergelijkheid, economische groei en arbeidsparticipatie te analyseren heeft als verdienste dat hiermee een zekere afstand tot de thematiek kan worden genomen, om deze beter te kunnen beoordelen. Het thema gendergelijkheid is immers al behandeld in tal van rapporten en studies en is onderwerp van richtlijnen, wetten, aanbevelingen en overeenkomsten. Toch blijven de ongelijkheden in werkelijkheid hardnekkig voortbestaan. Zij zijn een erfenis uit de vorige eeuwen; pas sinds 50 jaar wordt getracht de ongelijkheden te bestrijden. Hoewel de gelijkheid van mannen en vrouwen nu door wetten wordt beschermd, moeten de mentaliteit en het gedrag van individuen en de samenleving als geheel nog een verandering ondergaan. In het onderhavige advies worden veranderingen voorgesteld op drie gebieden: de organisatie van tijd, de erkenning van kwalificaties voor banen in de persoonsgebonden dienstverlening en de m/v-verhouding, zowel in beroepssectoren als op besluitvormingsniveau.

1.2

De aanbevelingen van het EESC zijn dus gericht tot de lidstaten, de Commissie en de sociale partners, maar ook tot alle andere actoren van de samenleving.

Aan het adres van de lidstaten:

1.3

De groei wordt afgemeten aan de toename van het BBP. Deze indicator is echter ontoereikend om de economische bijdrage van vrouwen weer te geven. Om het verband tussen gendergelijkheid en groei te bestuderen, moet de berekeningsmethode worden herzien.

1.4

Bevordering van de gendergelijkheid moet worden beschouwd als een middel om:

Aan het adres van de Commissie:

1.5

De Commissie wordt verzocht de inspanningen van de lidstaten voor de toepassing van de routekaart voor gelijkheid tussen vrouwen en mannen te controleren en beoordelen, en een platform te bieden voor de uitwisseling van goede praktijken en ervaringen.

Aan het adres van de sociale partners:

1.6

De sociale partners worden verzocht om zich bij hun gemeenschappelijke acties op het gebied van gendergelijkheid te concentreren op rollenpatronen, bevordering van de rol van vrouwen in het besluitvormingsproces, ondersteuning van een evenwichtige combinatie van werk en privéleven en terugdringing van de beloningsverschillen;

1.7

om te zorgen voor een verbetering van de kennis en de instrumenten ter bestrijding van de segregatie van de arbeidsmarkt en ter bevordering van een evenwichtiger m/v-verhouding;

1.8

om beroepen in de persoonsgebonden dienstverlening te professionaliseren door te zorgen voor een betere erkenning van de vereiste vaardigheden.

Aan het adres van alle actoren van het maatschappelijk middenveld en van beleidsmakers:

2.1

De noodzaak van maatregelen om de arbeidsparticipatie van vrouwen te verbeteren, maakt onlosmakelijk deel uit van de Lissabonstrategie, die van de EU een concurrentiële kenniseconomie moet maken.

2.2

De Commissie schreef in haar verslag van 2008 over de gelijkheid tussen mannen en vrouwen (1) het volgende: „De arbeidsparticipatie van vrouwen heeft de voorbije jaren de grootste bijdrage geleverd tot de voortdurende groei van de werkgelegenheid in de EU. Tussen 2000 en 2006 is de werkgelegenheid in de EU-27 gestegen met meer dan 12 miljoen personen, waaronder 7,5 miljoen vrouwen (…). Zo bedraagt de arbeidsparticipatie van vrouwen met jonge kinderen slechts 62,4 % tegenover 91,4 % bij de mannen. Dit wil zeggen dat er een verschil van 29 % bestaat. Meer dan driekwart van de deeltijdse werknemers zijn vrouwen (76,5 %), hetgeen neerkomt op één op drie vrouwen tegenover minder dan één op tien mannen.”

2.3

In het verslag van 2009 (2) wordt de arbeidsparticipatie van vrouwen geraamd op 58,3 %, tegenover 72,5 % voor mannen, en het percentage parttime werkende vrouwelijke werknemers op 31,2 %, tegenover 7,7 % voor mannen. Verder wordt erop gewezen dat vrouwen overwegend werkzaam zijn in sectoren waar het werk minder goed wordt betaald, en dat de verdeling wat betreft hoge functies in instellingen en ondernemingen nog steeds ongelijk is.

2.4

Hoewel gendergelijkheid nog geen realiteit is, behoort de situatie van werkende vrouwen in Europa tot de beste van de wereld; de Europese Unie kan zich erop voorstaan dat zij zich van meet af aan voor deze kwestie heeft ingezet en dat zij hiervoor statistieken en wetgeving in het leven heeft geroepen en onderzoeken en analyses heeft gedaan.

2.5

Ondanks de geboekte vooruitgang en positieve resultaten blijft het economisch potentieel van vrouwen onderbenut. Bovendien zal de ongekende economische en financiële crisis waarschijnlijk een andere impact op vrouwen hebben dan op mannen, gezien hun verschillende posities in de economische, sociale en gezinssfeer.

2.6

Aangezien er op dit gebied al zeer veel werk is verricht en er al aanbevelingen zijn geformuleerd en besluiten zijn genomen door de Europese instellingen en de Europese sociale partners – zo heeft het Comité in negen jaar tijd 14 adviezen (3) uitgebracht over thema's die verband houden met gendergelijkheid – zal het onderhavige advies zich beperken tot het verband tussen gendergelijkheid, economische groei en arbeidsparticipatie, tegen de achtergrond van de doelstellingen van de Lissabonstrategie om de arbeidsparticipatie van vrouwen te bevorderen (4).

3.1.1

Sinds de jaren ′60 is de arbeidsparticipatie van vrouwen continu gestegen. In de jaren ′70 hebben vrouwen massaal de stap naar de arbeidsmarkt gezet, waarmee de gendergelijkheid een grote stap dichterbij is gekomen. Zodra zij de mogelijkheid hadden om zelf te beslissen over moederschap en/of om verder te leren, hebben zij, net als mannen, hun vaardigheden willen inzetten ten dienste van de samenleving en niet alleen van hun gezin, en financiële onafhankelijkheid willen verwerven. Betaalde arbeid biedt een persoonlijk inkomen, betere garanties op het gebied van sociale zekerheid en pensioen en een bescherming tegen armoede in geval van (echt)scheiding of weduwschap.

3.1.2

De toetreding van vrouwen tot de arbeidsmarkt heeft nieuwe behoeften gecreëerd, waaraan de markt heeft moeten voldoen. Tot dan toe werkten vrouwen thuis, wat niet meetelde voor het bruto binnenlands product. Toen vrouwen de huiselijke kring zijn gaan verlaten, moesten banen worden gecreëerd om de taken die zij thuis verrichtten over te nemen. Men denke aan kinderoppassen en huishoudelijke hulpen, maar ook aan andere beroepen.

3.1.3

Het werk van vrouwen heeft behoeften gecreëerd die hebben bijgedragen tot de economische ontwikkeling. Toen vrouwen betaalde banen kregen zijn gezinnen overgegaan tot de aanschaf van elektrische huishoudapparaten, een tweede auto en kant-en-klare maaltijden; kinderen en ouders zijn meer buiten de deur gaan eten en gezinnen zijn een beroep gaan doen op diensten en opvangmogelijkheden voor zieken, gehandicapten en ouderen – die tot dan toe meestal door huisvrouwen werden verzorgd – en op buitenschoolse kinderopvang. Met twee salarissen konden gezinnen een huis kopen, culturele activiteiten ontplooien, reizen… Zo is werkgelegenheid gecreëerd in de industrie (elektrische huishoudapparatuur, auto's en levensmiddelen), in de bedrijfscatering, in de gezondheids- en sociale sector, in de buitenschoolse opvang, op kinderdagverblijven en in het onderwijs, in de bouwsector en in de sectoren toerisme, vrijetijdsbesteding, cultuur, personenvervoer, enz.

3.1.4

De afgelopen veertig jaar is deze transformatie van huishoudelijk onbetaald werk in betaalde banen een motor van groei geweest. Maar is hier echt sprake van groei, of is alleen de berekeningswijze veranderd? De economie houdt geen rekening met huishoudelijk werk, dat echter noodzakelijk is voor de werking van de samenleving. Daarom rijpt de vraag hoe de groei moet worden berekend.

3.2.1

Volgens een analyse van de EU (5) moet de bijdrage van de gendergelijkheid aan de economie niet alleen worden afgemeten aan de grotere winstgevendheid van ondernemingen. Zich inzetten voor gendergelijkheid is een productieve investering die bijdraagt tot de algemene economische vooruitgang, groei en werkgelegenheid. Gendergelijkheid kan bijdragen tot de ontwikkeling, dankzij: 1) een grotere arbeidsparticipatie van vrouwen, oftewel een betere benutting van de investeringen in hun onderwijs en opleiding, 2) meer economische onafhankelijkheid voor vrouwen, 3) een betere integratie van vrouwen in het belastingstelsel, waarmee zij bijdragen tot het collectief welzijn.

3.2.2

Alhoewel de bijdrage van gendergelijkheid aan de economie het engere verband van bedrijfsvoering en diversiteitsmanagement in een bedrijf overschrijdt, zijn er toch ook indicaties dat gendergelijkheid economische voordelen oplevert binnen de bedrijven zelf. Naarmate bedrijven meer vrouwen in hun directie hebben, worden ze winstgevender.

3.2.3

Beleid voor gendergelijkheid kan worden gezien als een goede investering in menselijk kapitaal (zelfs als met economische ontwikkeling niet meer dan economische groei wordt beoogd) waar mensen, bedrijven, regio's en landen voordeel van kunnen hebben. Een doelmatigere benutting van het potentieel van hoog opgeleide vrouwen bergt ook economische voordelen in zich.

3.2.4

Naarmate vrouwen meer economische onafhankelijkheid verwerven, gaan zij meer goederen en diensten verbruiken en krijgen gezinshuishoudingen meer koopkracht, wat goed is voor de economie. Bij de uitstippeling van nationaal, regionaal en lokaal economisch beleid zou meer rekening moeten worden gehouden met de bijdrage die vrouwen aan de economie leveren.

3.3.1

Nu de economische en ecologische crisis de vraag doet rijzen welk soort ontwikkeling wenselijk is, gaan er stemmen op om het BBP als enige indicator van groei ter discussie te stellen. Overwogen moet worden om daar andere indicatoren aan toe te voegen (6).

3.3.2

Welke indicatoren er ook worden gebruikt: vrouwen bevinden zich nog altijd in een ongelijke positie, en de samenleving draait voor de kosten daarvan op. Het is niet logisch dat de lidstaten evenveel investeren in het onderwijs van jongens als in dat van meisjes – zes op de tien afgestudeerden met een Europees universitair diploma is vrouw – maar dat zij vervolgens niet méér doen om vrouwen te steunen op de arbeidsmarkt. Gelijke overheidsuitgaven voor het onderwijs van beide geslachten zouden vrouwen in staat moeten stellen dezelfde verantwoordelijkheids- en salarisniveaus te bereiken als mannen. Vrouwen moeten de huidige veranderingen aangrijpen om de nieuwe vaardigheden te verwerven die nodig zijn voor de nieuwe beroepen. De bijdrage van vrouwen aan de samenleving, hun hoge mate van geschooldheid en al hun mogelijkheden om in de toekomst aan de behoeften van de arbeidsmarkt tegemoet te komen, krijgen nog steeds te weinig waardering en erkenning.

3.3.3

Het bestrijden van de ongelijkheid van vrouwen en mannen is niet alleen een ethische kwestie, maar houdt ook verband met een beter humanresourcesmanagement. Naarmate er meer vrouwen werken, wordt er meer welvaart gegenereerd, worden er meer goederen en diensten verbruikt en nemen de belastinginkomsten toe. Een gemengd personeelsbestand verbetert het innovatiepotentieel. Door koppels de middelen te geven hun kinderwens te verwezenlijken en ouders in staat te stellen hun baan te behouden, wordt de demografische achterstand tegengegaan. Als Europa wenst te investeren in mensen, dan moet zij allereerst de struikelblokken voor vrouwen aanpakken (7).

3.3.4

Het ontwikkelingspotentieel van vrouwen wordt vooral afgeremd door:

3.3.5

Door de inspanningen erop te richten dat vrouwen gemakkelijker toegang krijgen tot de arbeidsmarkt en op de arbeidsmarkt kunnen blijven en door het loonverschil tussen mannen en vrouwen aan te pakken, kan voor meer groei en betere banen worden gezorgd, kan armoede worden voorkómen en zullen er minder vrouwen een beroep doen op sociale voorzieningen, met alle kosten van dien. De armoede is in Europa vooral te vinden in de categorie alleenstaande vrouwen met kinderen (9).

3.3.6

Bij de vroegere verdeling van de taken verdiende de man een inkomen, waarmee de gezins-, sociale en huishoudelijke taken van zijn echtgenote werden gefinancierd. In het geval van tweeverdieners is het niet zo dat een van de twee salarissen opgaat aan de financiering van diensten die in de plaats komen van het werk dat eerst door de huisvrouw werd verricht; het extra geld wordt gebruikt voor de aanschaf van materiële goederen.

3.3.7

Op het werk van de huisvrouw zit geen prijskaartje, maar door de transformatie in betaald werk heeft het een prijs gekregen die de gebruikers niet willen of kunnen betalen. Kinderoppassen, gezinshulpen en huishoudelijke hulpen krijgen de laagste salarissen betaald, werken in deeltijd en hebben meerdere werkgevers (particulieren die een paar uur per week de rol van werkgever hebben), waarbij het vaak ook nog om zwartwerk gaat. Huishoudelijke arbeid vormt de hoofdmoot van het zwartwerk in Europa.

3.3.8

Ouders vertrouwen dat wat hen het meest dierbaar is, hun baby, toe aan personen die ruim onder modaal verdienen, terwijl zij wel een hoog vaardigheidsniveau verwachten. Een huishoudelijke hulp krijgt wél de sleutel van de woning, maar niet een salaris waarin dat vertrouwen wordt weerspiegeld. Het niveau van de vaardigheden is moeilijk in te schatten, omdat gezinnen een taak die zij ook zelf kunnen uitvoeren als „gemakkelijk” beschouwen. Alleen is de verzorging van eigen kinderen weliswaar geen beroep, maar is de verzorging van andermans kinderen dat wel (dit vergt kennis van psychologie, voedingsleer en hygiëne, concentratie, luistervaardigheid, aandacht, voortdurende waakzaamheid, enz.). De vereiste vaardigheden, die vaak worden beschouwd als vaardigheden die vrouwen „van nature” bezitten en die dus niet als „professioneel” worden aangemerkt, worden vaker van ouders op kinderen doorgegeven dan op school aangeleerd.

—

de participatiegraad van vrouwen kan stijgen, waardoor er een extra behoefte aan diensten wordt gecreëerd;

—

de lonen van vrouwen kunnen worden opgewaardeerd, waardoor meer koopkracht wordt gecreëerd, naast extra consumptiecapaciteit en belastinginkomsten;

—

vrouwen meer politieke posten en functies waar besluiten worden genomen, kunnen gaan bekleden, wat een positief effect heeft op de prestaties van ondernemingen en openbare instellingen;

—

meer vrouwelijke ondernemers meerwaarde opleveren en voor de economie inkomen genereren in de vorm van meer banen en meer innovatie.

4.2.1.1

De grootste hindernis voor gendergelijkheid is momenteel de seksesegregatie op de arbeidsmarkt. Er zijn „mannelijke” en „vrouwelijke” beroepen. De lonen van „vrouwelijke” beroepen zijn vaak lager. Onvrijwillige deeltijdarbeid en onzekere arbeidsbetrekkingen komen vaker voor onder vrouwen.

4.2.1.2

Zolang bepaalde beroepen nog vooral door vrouwen of vooral door mannen worden uitgeoefend, zullen daar nog stereotype labels op worden geplakt. Bewezen is dat zowel mannen als vrouwen alle beroepen kunnen uitoefenen. We zien dat beroepen die lange tijd door mannen werden gedomineerd (onderwijzer, rechter, huisarts) nu door vrouwen worden gedomineerd. Waarom is het zo moeilijk om een evenwichtige m/v-verhouding te bereiken? Het is zaak de kennis hierover te vergroten om de segregatie van de arbeidsmarkt aan te pakken en de gemengdheid te bevorderen. Zo kan tevens worden voorkomen dat tekorten op de arbeidsmarkt ontstaan, waarvan sommige sectoren de dupe dreigen te worden.

4.2.1.3

De belemmeringen voor gemengde beroepen en functies houden verband met onbewuste denkbeelden en percepties. Zij zijn geworteld in het onderwijsstelsel en houden verband met de andere beroepskeuzen van meisjes en van jongens. Ouders en onderwijzers moeten zich meer bewust worden van de gevolgen van de beroepskeuze die op jonge leeftijd wordt gemaakt. Werkgevers- en vakbondsvertegenwoordigers, die een rangorde van beroepskwalificaties vaststellen tijdens loononderhandelingen, spelen een cruciale rol, waarvoor het nodig is dat zij de waarde van in huishoudelijk en gezinsverband opgedane vaardigheden kennen. Ook leidinggevende functies zijn niet gemengd. Er moeten maatregelen worden genomen om de gemengdheid in grote ondernemingen en bij de overheid te bevorderen.

4.2.2.1

Banen in de persoonsgebonden dienstverlening moeten echte beroepen worden, met erkende beroepskwalificaties, eigen opleidingen en diploma's, en een carrièreopbouw. Om de exclusieve relatie tussen particuliere werkgever en gezinshulp te doorbreken, moeten bedrijven en overheidsdiensten in de sector persoonsgebonden dienstverlening worden opgericht. Gezinnen moeten geen werkgevers meer zijn maar klanten of gebruikers, die een x -aantal uren huishoudelijke arbeid, bejaardenzorg of kinderoppas, bijles voor schoolgaande kinderen enz. kopen of krijgen. In sommige Europese landen bestaat al een systeem waarbij de werkverschaffende onderneming of overheidsdienst verantwoordelijk is voor de veiligheid van goederen en personen en nagaat of de personen die de diensten aan huis komen verrichten, over de juiste kwalificaties beschikken. Zo hebben de werknemers slechts één werkgever, wordt hun reistijd vergoed en hebben zij toegang tot beroepsopleiding en alle collectieve voorzieningen. Dit systeem zou moeten worden veralgemeniseerd. Ook dient een Europees referentiekader te worden uitgewerkt voor banen in de dienstverlening aan huis, waarin zowel psychologische aspecten (vertrouwen, empathie, aandacht, luistervaardigheid, waakzaamheid, enz.) aan bod komen als de vereiste kennis (voedingsleer, gevolgen van gebruikte producten voor gezondheid en milieu, enz.), naast de materiële en technische aspecten van huishoudelijke arbeid.

4.2.2.2

Als voor dit werk een erkende beroepskwalificatie nodig wordt, zullen deze diensten, die de meeste gezinnen zich nu al niet kunnen veroorloven, nog duurder worden. Een financiële bijdrage van de overheid en van ondernemingen – voor zover daarover bedrijfsafspraken zijn gemaakt – kan tot gevolg hebben dat deze diensten voor iedereen betaalbaarder worden.

4.2.2.3

De professionalisering van de persoonsgebonden dienstverlening en de betere beloning zullen ervoor zorgen dat deze beroepen een betere m/v-verhouding gaan kennen. Als mannen eenmaal bereid worden om te werken als huishoudelijke hulpen, kinderoppassen en gezinshulpen zal de gendergelijkheid een grote sprong voorwaarts hebben gemaakt.

4.2.3.1

Vaders besteden minder tijd aan gezins- en huishoudelijke taken dan moeders. Vaders bewust maken van de belangrijke rol die zij spelen ten aanzien van hun kinderen en mannen aanmoedigen om hun verantwoordelijkheid voor de verzorging van hun bejaarde ouders of zieke gezinsleden niet uit de weg te gaan, zijn voorwaarden voor gelijkheid.

4.2.4.1

De uitbouw van kinderopvang moet niet als een kostenpost worden beschouwd, maar als een investering. Volgens Gösta Esping-Andersen (10) verdienen werkende moeders de ontvangen subsidies op lange termijn terug dankzij de toename van hun inkomen gedurende hun werkende leven en de belasting die zij betalen. Die extra belastingsinkomsten compenseren de oorspronkelijke overheidssteun, met positieve gevolgen voor de kinderen die naar de opvang gaan. Bovendien helpt deze investering de bevolkingsafname in Europa af te remmen.

4.2.5.1

De ontwikkeling van deze diensten vraagt om een systeem van „wederzijdse financiering” (door de overheid, ondernemingen en klanten) (11). In sommige recente bedrijfsakkoorden worden persoonsgebonden diensten aangeboden als alternatief voor loonsverhogingen. Het aanbieden van diensten waarmee werk en privéleven beter kunnen worden gecombineerd, maakt deel uit van de maatschappelijke verantwoordelijkheid van ondernemingen.

4.2.6.1

Het hierboven bedoelde dienstenaanbod alléén is niet voldoende om werk en gezinsleven te combineren. Het grootbrengen en opvoeden van kinderen vraagt gedurende een periode van het leven om tijd. De vrijwillige keuze voor deeltijdwerk kan helpen om het beroeps-, gezins- en privéleven beter met elkaar te verzoenen, maar mag de positie van vrouwen op de arbeidsmarkt niet verzwakken, vooral wanneer zij kostwinner zijn, en mag vaders er niet van weerhouden zich met hun gezin bezig te houden. Beide ouders moeten voor hun kinderen kunnen zorgen.

4.2.6.2

Naast kinderen zijn er nog andere familieleden die om tijd vragen: mensen aan het einde van hun leven, zieken, bejaarde ouders. Nu alle pensioenstelsels worden hervormd, moet worden afgestapt van de visie volgens welke het leven in drie periodes wordt ingedeeld: studie, werk en pensioen. Iedereen moet zijn leven lang kunnen leren en over een voldoende aantal jaren „tijdskrediet” kunnen beschikken voor gezinsactiviteiten, sociale bezigheden, verenigingsleven, politieke of burgeractiviteiten. Het zou mogelijk moeten zijn om de pensioenleeftijd uit te stellen als een werknemer ervoor kiest om tijdens zijn of haar loopbaan daar verlof voor op te nemen (met een financiering volgens de pensioenregeling).

4.2.7.1

Vrouwen zijn ondervertegenwoordigd in alle leidinggevende functies, politieke posten, hogere bestuursfuncties en directies van grote ondernemingen, terwijl ondernemingen die relatief veel vrouwen tellen in hun directiecomité juist de beste financiële prestaties laten zien. Vrouwen richten minder vaak bedrijven op en zijn minder vaak zelf ondernemer. Mannen zijn ondervertegenwoordigd in de familiale sfeer, en nemen minder vaak ouderschapsverlof op.

4.2.7.2

Vrouwen die een positie hebben veroverd in een typisch mannelijke omgeving zouden vrouwen die dat ook ambiëren, kunnen helpen (mentoraat). Wellicht is dwang noodzakelijk: grote openbare instellingen en grote particuliere ondernemingen zouden maatregelen moeten nemen om te zorgen voor een voldoende aantal vrouwen in leidinggevende functies.

—

24 maart 2009 over het „Voorstel voor een richtlijn van het Europees Parlement en de Raad betreffende de toepassing van het beginsel van gelijke behandeling van zelfstandig werkzame mannen en vrouwen en tot intrekking van Richtlijn 86/613/EEG”, rapporteur: SHARMA, (PB C 228 van 22-9-2009)

—

13 mei 2009 over het „Voorstel voor een richtlijn van het Europees Parlement en de Raad tot wijziging van Richtlijn 92/85/EEG van de Raad inzake de tenuitvoerlegging van maatregelen ter bevordering van de verbetering van de veiligheid en de gezondheid op het werk van werkneemsters tijdens de zwangerschap, na de bevalling en tijdens de lactatie”, rapporteur: HERCZOG, CESE 882/2009 (PB C 277 van 17.11.2009)

—

22 april 2008 over de „Mededeling van de Commissie aan de Raad, het Europees Parlement, het Economisch en Sociaal Comité en het Comité van de Regio's — Bestrijding van de beloningsverschillen tussen vrouwen en mannen”, rapporteur: KÖSSLER (PB C 211 van 19-08-2008)

—

11 juli 2007 over „Inzetbaarheid en ondernemingszin – rol van het maatschappelijk middenveld, de sociale partners en de decentrale overheden rekening houdend met de genderproblematiek”, rapporteur: PARIZA CASTAÑOS (PB C 256 van 27-10-2007)

—

11 juli 2007 over de „Rol van de sociale partners bij het combineren van beroeps-, gezins- en privéleven”, rapporteur: CLEVER (PB C 256 van 27.10.2007)

—

12 juli 2007 over „Arbeidskansen voor prioritaire categorieën (Lissabonstrategie)”, rapporteur: GREIF (PB C 256 van 27-10-2007)

—

13 september 2006 over de „Mededeling van de Commissie aan de Raad, het Europees Parlement, het Economisch en Sociaal Comité en het Comité van de Regio's — routekaart voor de gelijkheid van vrouwen en mannen 2006-2010”, rapporteur: ATTARD (PB C 318 van 23-12-2006)

—

14 februari 2006 over „De vertegenwoordiging van vrouwen in besluitvormingsorganen van de sociaal-economische belangenorganisaties in de Europese Unie”, rapporteur: ETTY (PB C 88 van 11-04-2006)

—

14 december 2005 over het „Voorstel voor een besluit van het Europees Parlement en de Raad betreffende het Europees Jaar van gelijke kansen voor iedereen (2007) - Voor een rechtvaardige samenleving”, rapporteur: HERCZOG (PB C 65 van 17-03-2006)

—

29 september 2005 over „Armoede onder vrouwen in Europa”, rapporteur: KING (PB C 24 van 31-01-2006)

—

28 september 2005 over het „Voorstel voor een verordening van het Europees Parlement en de Raad tot oprichting van een Europees Genderinstituut”, rapporteur: ŠTECHOVÁ (PB C 24 van 31-01-2006)

—

15 december 2004 over het „Voorstel voor een richtlijn van het Europees Parlement en de Raad betreffende de toepassing van het beginsel van gelijke kansen en gelijke behandeling van mannen en vrouwen in werkgelegenheid en beroep”, rapporteur: SHARMA (PB C 157 van 28-06-2005)

—

3 juni 2004 over het „Voorstel voor een richtlijn van de Raad tot uitvoering van het beginsel van gelijke behandeling van vrouwen en mannen bij de toegang tot en de levering van goederen en diensten”, rapporteur: CAROLL (PB C 241 van 28-09-2004)

—

25 januari 2001 over het „Voorstel voor een richtlijn van het Europees Parlement en de Raad tot wijziging van Richtlijn 76/207/EEG betreffende de tenuitvoerlegging van het beginsel van gelijke behandeling van mannen en vrouwen ten aanzien van de toegang tot het arbeidsproces, de beroepsopleiding en de promotiekansen, en ten aanzien van de arbeidsvoorwaarden”, rapporteur: WAHROLIN (PB C 123 van 25-4-2001).