(1)

Krachtens artikel 11 van Verordening (EG) nr. 549/2004 moet een prestatieregeling voor luchtvaartnavigatiediensten en netwerkfuncties worden vastgesteld. Bovendien moeten de lidstaten krachtens artikel 10 van Uitvoeringsverordening (EU) 2019/317, op nationaal niveau of op het niveau van functionele luchtruimblokken (FAB’s), bindende prestatiedoelstellingen vaststellen voor elke referentieperiode van de prestatieregeling voor luchtvaartnavigatiediensten en netwerkfuncties. Die prestatiedoelstellingen moeten verenigbaar zijn met de Uniewijde prestatiedoelstellingen die door de Commissie zijn vastgesteld voor de desbetreffende referentieperiode. Het is de verantwoordelijkheid van de Commissie om, aan de hand van de in bijlage IV bij Uitvoeringsverordening (EU) 2019/317 uiteengezette criteria, te beoordelen of de in de ontwerpprestatieplannen van de lidstaten voorgestelde prestatiedoelstellingen verenigbaar zijn met de Uniewijde prestatiedoelstellingen.

(2)

De uitbraak van de COVID-19-pandemie heeft sinds het eerste kwartaal van het kalenderjaar 2020 aanzienlijke gevolgen gehad voor de luchtvaartsector: door de maatregelen die de lidstaten en derde landen hebben genomen om de pandemie in te dammen, is het luchtverkeer aanzienlijk afgenomen in vergelijking met het niveau van vóór de pandemie.

(3)

De Uniewijde prestatiedoelstellingen voor de derde referentieperiode (RP3) zijn aanvankelijk vastgesteld in Uitvoeringsbesluit (EU) 2019/903 van de Commissie (3). Aangezien die Uniewijde prestatiedoelstellingen en de vervolgens door de lidstaten ingediende ontwerpprestatieplannen voor RP3 werden opgesteld vóór de uitbraak van de COVID-19-pandemie, kon daarin geen rekening worden gehouden met de sterk gewijzigde omstandigheden voor het luchtvervoer.

(4)

Als reactie op de impact van de COVID-19-pandemie op de verlening van luchtvaartnavigatiediensten zijn in Uitvoeringsverordening (EU) 2020/1627 van de Commissie (4) uitzonderlijke maatregelen voor RP3 vastgesteld, die afwijken van de bepalingen van Uitvoeringsverordening (EU) 2019/317. Krachtens artikel 2, lid 1, van Uitvoeringsverordening (EU) 2020/1627 heeft de Commissie op 2 juni 2021 Uitvoeringsbesluit (EU) 2021/891 (5) vastgesteld, waarin herziene Uniewijde prestatiedoelstellingen voor RP3 worden vastgesteld.

(5)

De Commissie neemt er nota van dat de Statistics and Forecast Service van Eurocontrol (Statfor) in zijn basisverkeersprognose van oktober 2021 verwacht dat het luchtverkeer in de Unie in de loop van 2023 het niveau van vóór de pandemie zal bereiken en dat niveau in 2024 zal overstijgen. De onzekerheid over de ontwikkeling van het verkeer blijft echter bijzonder groot vanwege de risico’s in verband met de ontwikkeling van de COVID-19-epidemie. De Commissie neemt er ook nota van dat het herstel van het verkeer naar verwachting ongelijk zal verlopen in de lidstaten.

(6)

Alle lidstaten hebben ontwerpprestatieplannen met herziene lokale prestatiedoelstellingen voor RP3 opgesteld en vastgesteld; die werden uiterlijk op 1 oktober 2021 ter beoordeling bij de Commissie ingediend. Na controle van de volledigheid van die ontwerpprestatieplannen heeft de Commissie de lidstaten verzocht om uiterlijk op 17 november 2021 geactualiseerde ontwerpprestatieplannen in te dienen. De in dit besluit gepresenteerde beoordeling van de Commissie is gebaseerd op het geactualiseerde ontwerpprestatieplan dat door Slowakije is ingediend.

(7)

Het prestatiebeoordelingsorgaan, dat de Commissie bijstaat bij de uitvoering van de prestatieregeling overeenkomstig artikel 11, lid 2, van Verordening (EG) nr. 549/2004, heeft een verslag met zijn beoordeling van de ontwerpprestatieplannen voor RP3 bij de Commissie ingediend.

(8)

Overeenkomstig artikel 14, lid 1, van Uitvoeringsverordening (EU) 2019/317 heeft de Commissie de verenigbaarheid van de door Slowakije voorgestelde lokale prestatiedoelstellingen beoordeeld op basis van de criteria die zijn vastgesteld in punt 1 van bijlage IV bij die Uitvoeringsverordening, en rekening houdend met lokale omstandigheden. De Commissie heeft de beoordeling voor elk prestatiekerngebied en de bijbehorende prestatiedoelstellingen voltooid door de ontwerpprestatieplannen te toetsen aan de elementen van punt 2 van bijlage IV bij die Uitvoeringsverordening.

(9)

Aangezien Slowakije geen luchthaven heeft die met betrekking tot RP3 binnen het toepassingsgebied van Uitvoeringsverordening (EU) 2019/317 valt, zijn er geen lokale prestatiedoelstellingen voor terminalluchtvaartnavigatiediensten opgenomen in het ontwerpprestatieplan voor RP3. De bevindingen in dit besluit hebben derhalve alleen betrekking op en-routeluchtvaartnavigatiediensten.

(10)

Wat het prestatiekerngebied veiligheid betreft, heeft de Commissie de verenigbaarheid beoordeeld van de door Slowakije ingediende doelstellingen inzake de effectiviteit van het veiligheidsbeheer van verleners van luchtvaartnavigatiediensten, op basis van het criterium dat is vastgesteld in punt 1.1 van bijlage IV bij Uitvoeringsverordening (EU) 2019/317. Bij die beoordeling werd rekening gehouden met lokale omstandigheden; ze werd aangevuld met de beoordeling van de geplande maatregelen om de veiligheidsdoelstellingen te bereiken met betrekking tot de in punt 2.1, a), van bijlage IV bij Uitvoeringsverordening (EU) 2019/317 uiteengezette elementen.

(11)

De door Slowakije voorgestelde ontwerpprestatiedoelstellingen voor het prestatiekerngebied veiligheid met betrekking tot de effectiviteit van het veiligheidsbeheer, opgesplitst per doelstelling van het veiligheidsbeheer en uitgedrukt als een niveau van uitvoering:

(12)

Met betrekking tot de door Slowakije voorgestelde ontwerpveiligheidsdoelstellingen voor de verlener van luchtvaartnavigatiediensten (LPS SR) stelt de Commissie met betrekking tot de doelstelling “bevordering van de veiligheid” vast dat de lokale prestatiedoelstellingen voor elk kalenderjaar van 2021 tot en met 2024 voldoen aan het niveau van de Uniewijde prestatiedoelstelling. Wat “veiligheidsborging” betreft, zijn de lokale doelstellingen vanaf 2022 afgestemd op de Uniewijde prestatiedoelstelling, terwijl op het gebied van “veiligheidsbeleid en -doelstellingen” en “veiligheidscultuur” de Uniewijde doelstelling naar verwachting zal worden bereikt vanaf 2023. De doelstelling voor het “beheer van veiligheidsrisico’s” zal naar verwachting verenigbaar zijn met de Uniewijde prestatiedoelstelling in 2024.

(13)

De Commissie merkt op dat het door Slowakije ingediende ontwerpprestatieplan maatregelen voor LPS SR bevat om de lokale veiligheidsdoelstellingen te verwezenlijken, zoals activiteiten voor de bevordering van een “cultuur van billijkheid”, de versterking van noodresponsprocedures en acties voor de opleiding van personeel op het gebied van veiligheidsbeheer.

(14)

Op basis van de bevindingen in de overwegingen 12 en 13 en gezien het feit dat de in Uitvoeringsbesluit (EU) 2021/891 vastgestelde Uniewijde veiligheidsprestatiedoelstellingen in het laatste jaar van RP3 (2024) moeten zijn verwezenlijkt, moeten de ontwerpdoelstellingen in het ontwerpprestatieplan van Slowakije worden beoordeeld als zijnde verenigbaar met de Uniewijde prestatiedoelstellingen voor het prestatiekerngebied veiligheid.

(15)

Wat het prestatiekerngebied milieu betreft, is de verenigbaarheid van de door Slowakije ingediende doelstellingen inzake de gemiddelde horizontale en-routevluchtefficiëntie van het werkelijke traject beoordeeld op basis van het criterium van punt 1.2 van bijlage IV bij Uitvoeringsverordening (EU) 2019/317. De in het ontwerpprestatieplan van Slowakije voorgestelde doelstellingen zijn vergeleken met de relevante referentiewaarden voor horizontale en-routevluchtefficiëntie die zijn uiteengezet in het plan voor de verbetering van het Europese routenetwerk (Ernip) en die beschikbaar waren op het moment dat de herziene Uniewijde prestatiedoelstellingen voor RP3 werden vastgesteld, namelijk 2 juni 2021. Bij die beoordeling werd rekening gehouden met lokale omstandigheden; ze werd aangevuld met de beoordeling van de geplande maatregelen om de veiligheidsdoelstellingen te bereiken van punt 2.1, a), van bijlage IV bij Uitvoeringsverordening (EU) 2019/317.

(16)

Voor het kalenderjaar 2020 is de Uniewijde prestatiedoelstelling voor RP3 voor het prestatiekerngebied milieu, die oorspronkelijk was vastgesteld in Uitvoeringsbesluit (EU) 2019/903, niet herzien bij Uitvoeringsbesluit (EU) 2021/891 omdat de termijn voor de toepassing van die doelstelling was verstreken en de uitvoering ervan dus definitief was geworden, waardoor er geen mogelijkheid was om ze retroactief aan te passen. De lidstaten werd dan ook niet verzocht om, in de ontwerpprestatieplannen die uiterlijk op 1 oktober 2021 moesten worden ingediend, hun lokale prestatiedoelstellingen voor het kalenderjaar 2020 voor het prestatiekerngebied milieu te herzien. Derhalve werd de verenigbaarheid van de lokale milieuprestatiedoelstellingen met de overeenkomstige Uniewijde prestatiedoelstellingen beoordeeld voor de kalenderjaren 2021, 2022, 2023 en 2024.

(17)

De door Slowakije voorgestelde ontwerpprestatiedoelstellingen voor het prestatiekerngebied milieu en de overeenkomstige nationale referentiewaarden voor RP3 in het Ernip, uitgedrukt als de gemiddelde horizontale en-routevluchtefficiëntie van het werkelijke traject:

(18)

De Commissie merkt op dat de door Slowakije voorgestelde ontwerpmilieudoelstellingen gelijk zijn aan de overeenkomstige nationale referentiewaarden voor elk kalenderjaar van 2021 tot en met 2024.

(19)

Met betrekking tot punt 2.1, a), van bijlage IV bij Uitvoeringsverordening (EU) 2019/317 merkt de Commissie op dat Slowakije in het ontwerpprestatieplan verschillende maatregelen heeft gepresenteerd voor de verwezenlijking van de lokale milieudoelstellingen, waaronder verdere vooruitgang bij de invoering van de vrije luchtcorridor Zuidoost-Europa (SEE FRA), intensere grensoverschrijdende samenwerking en de herverdeling in sectoren van het luchtruim van het luchtverkeersleidingscentrum van Bratislava.

(20)

Voorts merkt de Commissie op dat Slowakije reeds een 24-uurs vrije luchtcorridor heeft ingevoerd.

(21)

Op basis van de bevindingen in de overwegingen 18 tot en met 20 moeten de ontwerpdoelstellingen in het ontwerpprestatieplan van Slowakije worden beoordeeld als verenigbaar met de Uniewijde prestatiedoelstellingen voor het prestatiekerngebied milieu.

(22)

Wat het prestatiekerngebied capaciteit betreft, is de verenigbaarheid van de door Slowakije ingediende doelstellingen inzake gemiddelde en-route-ATFM-vertraging per vlucht beoordeeld op basis van het criterium van punt 1.3 van bijlage IV bij Uitvoeringsverordening (EU) 2019/317. De in het ontwerpprestatieplan van Slowakije voorgestelde doelstellingen zijn vergeleken met de relevante referentiewaarden die zijn uiteengezet in het operationeel netwerkplan en die beschikbaar waren op het moment dat de herziene Uniewijde prestatiedoelstellingen voor RP3 werden vastgesteld, namelijk 2 juni 2021. Bij die beoordeling werd rekening gehouden met lokale omstandigheden; ze werd aangevuld met de beoordeling van de geplande maatregelen om de capaciteitsdoelstellingen te bereiken van punt 2.1, a), van bijlage IV bij Uitvoeringsverordening (EU) 2019/317.

(23)

Voor het kalenderjaar 2020 is de Uniewijde prestatiedoelstelling voor RP3 voor het prestatiekerngebied capaciteit, die oorspronkelijk was vastgesteld in Uitvoeringsbesluit (EU) 2019/903, niet herzien bij Uitvoeringsbesluit (EU) 2021/891 omdat de termijn voor de toepassing van die doelstelling was verstreken en de uitvoering ervan dus definitief was geworden, waardoor er geen mogelijkheid was om ze retroactief aan te passen. De lidstaten werd dan ook niet verzocht om, in de ontwerpprestatieplannen die uiterlijk op 1 oktober 2021 moesten worden ingediend, hun lokale prestatiedoelstellingen voor het kalenderjaar 2020 voor het prestatiekerngebied capaciteit te herzien. Derhalve werd de verenigbaarheid van de lokale capaciteitsprestatiedoelstellingen met de overeenkomstige Uniewijde prestatiedoelstellingen beoordeeld voor de kalenderjaren 2021, 2022, 2023 en 2024.

(24)

De door Slowakije voor RP3 voorgestelde ontwerpdoelstellingen voor en-routecapaciteit, uitgedrukt in minuten ATFM-vertraging per vlucht, en de overeenkomstige referentiewaarden in het operationeel netwerkplan:

(25)

De Commissie merkt op dat de door Slowakije voorgestelde ontwerpcapaciteitsdoelstellingen gelijk zijn aan de overeenkomstige nationale referentiewaarden voor elk kalenderjaar van 2021 tot en met 2024.

(26)

Met betrekking tot punt 2.1, a), van bijlage IV bij Uitvoeringsverordening (EU) 2019/317 merkt de Commissie op dat Slowakije in het ontwerpprestatieplan een reeks maatregelen heeft gepresenteerd om de lokale en-routecapaciteitsdoelstellingen te halen. Die maatregelen omvatten een upgrade van het systeem voor luchtverkeersbeheer (ATM), de invoering van een lucht-gronddatalink, de herbeoordeling en uitbreiding van sectorcapaciteit, deelname aan het SEE FRA-project, verbeterde technieken voor luchtverkeersstroom- en capaciteitsbeheer, en de extra aanwerving van luchtverkeersleiders die tegen het einde van RP3 moet leiden tot een algemene toename van het aantal VTE’s.

(27)

Op basis van de bevindingen in de overwegingen 25 en 26 moeten de ontwerpdoelstellingen in het ontwerpprestatieplan van Slowakije worden beoordeeld als verenigbaar met de Uniewijde prestatiedoelstellingen voor het prestatiekerngebied capaciteit.

(28)

Wat het prestatiekerngebied kostenefficiëntie betreft, is de verenigbaarheid van de door Slowakije ingediende doelstellingen inzake de bepaalde eenheidskosten voor en-routeluchtvaartnavigatiediensten beoordeeld op basis van de criteria van punt 1.4, a), b) en c), van bijlage IV bij Uitvoeringsverordening (EU) 2019/317. Die criteria bestaan uit de tendens van de bepaalde eenheidskosten in de loop van RP3, de langetermijntendens van de bepaalde eenheidskosten in de loop van RP2 en RP3 (2015-2024) en de basiswaarde voor de bepaalde eenheidskosten op het niveau van de heffingszone in vergelijking met de gemiddelde waarde van de heffingszones waarin het operationeel en economisch klimaat voor de verleners van luchtvaartnavigatiediensten vergelijkbaar is.

(29)

Bij de beoordeling van doelstellingen voor en-routekostenefficiëntie werd rekening gehouden met lokale omstandigheden. De beoordeling werd aangevuld met de evaluatie van de belangrijkste factoren en parameters die aan de doelstellingen ten grondslag liggen, zoals gespecificeerd in punt 2.1, d), van bijlage IV bij Uitvoeringsverordening (EU) 2019/317.

(30)

De door Slowakije voorgestelde ontwerpdoelstellingen inzake en-routekostenefficiëntie voor RP3:

(31)

Wat betreft het criterium dat is vastgesteld in punt 1.4, a), van bijlage IV bij Uitvoeringsverordening (EU) 2019/317, merkt de Commissie op dat in Slowakije de tendens van de bepaalde en-route-eenheidskosten op het niveau van de heffingszone, namelijk +2,4 % per jaar in de loop van RP3, slechter is dan de Uniewijde tendens van +1,0 % in diezelfde periode.

(32)

Wat betreft het criterium dat is vastgesteld in punt 1.4, b), van bijlage IV bij Uitvoeringsverordening (EU) 2019/317, merkt de Commissie op dat in Slowakije de langetermijntendens van de bepaalde en-route-eenheidskosten op het niveau van de heffingszone, namelijk –1,1 % per jaar in de loop van RP2 en RP3, slechter is dan de Uniewijde langetermijntendens van –1,3 % in diezelfde periode.

(33)

Bij de vergelijking van de in de overwegingen 31 en 32 bedoelde lokale en Uniewijde tendensen van de bepaalde eenheidskosten moet echter rekening worden gehouden met het feit dat de door Statfor voorspelde groei van het en-routeverkeer tijdens RP3 in Slowakije waarschijnlijk aanzienlijk lager zal liggen dan gemiddeld in de Unie. Daarom is het voor Slowakije moeilijker om de Uniewijde tendensen van de bepaalde eenheidskosten te volgen.

(34)

Wat betreft het criterium dat is vastgesteld in punt 1.4, c), van bijlage IV bij Uitvoeringsverordening (EU) 2019/317, merkt de Commissie op dat in Slowakije de basiswaarde voor de bepaalde eenheidskosten van 47,18 EUR, uitgedrukt in reële termen in prijzen van 2017 (EUR2017), 23,5 % hoger ligt dan de gemiddelde basiswaarde van de vergelijkingsgroep (38,19 EUR in EUR2017). De Commissie merkt op dat het verschil nog groter wordt tijdens RP3: de bepaalde en-route-eenheidskosten van Slowakije voor 2024 liggen 28,9 % boven het gemiddelde van de vergelijkingsgroep.

(35)

De Commissie heeft verder onderzocht of de in de overwegingen 31, 32 en 34 waargenomen afwijkingen noodzakelijk en evenredig kunnen worden geacht overeenkomstig punt 1.4, d), van bijlage IV bij Uitvoeringsverordening (EU) 2019/317, op voorwaarde dat de waargenomen afwijkingen van de Uniewijde tendens en langetermijntendens van de bepaalde eenheidskosten uitsluitend te wijten zijn aan extra bepaalde kosten in verband met de nodige maatregelen om de prestatiedoelstellingen op het prestatiekerngebied capaciteit te bereiken of aan herstructureringsmaatregelen in de zin van artikel 2, punt 18, van Uitvoeringsverordening (EU) 2019/317.

(36)

Wat betreft het criterium van punt 1.4, d), i), van bijlage IV bij Uitvoeringsverordening (EU) 2019/317, merkt de Commissie op dat Slowakije in zijn ontwerpprestatieplan maatregelen en investeringen presenteert die door de verlener van luchtvaartnavigatiediensten (LPS SR) moeten worden uitgevoerd om de lokale capaciteitsdoelstellingen te verwezenlijken.

(37)

Slowakije plant met name een aanzienlijke toename in voltijdequivalenten van het aantal actieve luchtverkeersleiders tegen het einde van RP3. Zoals Slowakije heeft uitgelegd, moest LPS SR zijn luchtverkeersleiders heel wat overuren laten presteren om in pre-covidomstandigheden tegemoet te komen aan de verkeersvraag. Het is te begrijpen dat dit op langere termijn operationeel noch financieel houdbaar is en dat LPS SR daarom van plan is extra luchtverkeersleiders aan te werven en op te leiden om in te spelen op de in de toekomst verwachte verkeersvraag. De capaciteit zal verder worden opgetrokken door upgrades van het ATM-systeem, waaronder de invoering van een lucht-gronddatalink en een “complexiteitsinstrument” dat een geavanceerder beheer van de luchtverkeersleidingscapaciteit mogelijk maakt.

(38)

Op basis van de gedetailleerde analyse van het prestatiebeoordelingsorgaan is de Commissie van mening dat de maatregelen in het ontwerpprestatieplan van Slowakije inderdaad noodzakelijk zijn om de lokale capaciteitsdoelstellingen te halen. Gelet op de evaluatie van het prestatiebeoordelingsorgaan kan bovendien worden geconcludeerd dat de extra kosten van die maatregelen hoger zijn dan de afwijkingen van de Uniewijde tendens en langetermijntendens van de bepaalde eenheidskosten als bedoeld in de overwegingen 31 en 32.

(39)

In het licht van de overwegingen 36, 37 en 38 is de Commissie derhalve van mening dat Slowakije voldoet aan het criterium van punt 1.4, d), i).

(40)

Uit de voorgaande opmerkingen volgt dat het niet nodig is om verder te onderzoeken of Slowakije voldoet aan het criterium van punt 1.4, d), ii).

(41)

Op basis van de bevindingen die zijn uiteengezet in de overwegingen 28 tot en met 40, moeten de ontwerpdoelstellingen in het ontwerpprestatieplan van Slowakije worden beoordeeld als verenigbaar met de Uniewijde prestatiedoelstellingen voor het prestatiekerngebied kostenefficiëntie.

(42)

Op basis van de in de overwegingen 10 tot en met 41 uiteengezette beoordeling heeft de Commissie vastgesteld dat de prestatiedoelstellingen in het door Slowakije ingediende ontwerpprestatieplan verenigbaar zijn met de Uniewijde prestatiedoelstellingen.

(43)

De Commissie merkt op dat sommige lidstaten hun voornemen hebben bekendgemaakt om kostenposten in verband met de detectie van drones op luchthavens op te nemen in hun RP3-kostenbasis. Het was niet mogelijk om op basis van de elementen in de ontwerpprestatieplannen nauwkeurig vast te stellen in welke mate lidstaten die bepaalde kosten in hun RP3-kostenbasis hebben opgenomen en, indien zij dat hebben gedaan, in welke mate die kosten zijn gemaakt in verband met de verlening van luchtvaartnavigatiediensten en dus in aanmerking kunnen komen voor de prestatie- en heffingsregeling. De diensten van de Commissie hebben een ad-hocverzoek om informatie naar alle lidstaten gestuurd, en zullen de gerapporteerde kosten voor de detectie van drones op luchthavens verder onderzoeken in het kader van de controle op de verenigbaarheid van het eenheidstarief. Dit besluit laat de bevindingen en conclusies van de Commissie over de kosten voor de detectie van drones onverlet.

(44)

In antwoord op de militaire agressie van Rusland tegen Oekraïne, die op 24 februari 2022 begon, heeft de Unie beperkende maatregelen vastgesteld waarbij Russische luchtvaartmaatschappijen, alle in Rusland geregistreerde luchtvaartuigen en alle niet in Rusland geregistreerde luchtvaartuigen die eigendom zijn van, worden gecharterd door of anderszins onder zeggenschap staan van Russische natuurlijke of rechtspersonen, entiteiten of organen het verbod krijgen opgelegd om in de Unie te landen of op te stijgen of de Unie te overvliegen. Die maatregelen leiden tot een afname van het luchtverkeer boven het grondgebied van de Unie. De gevolgen op het niveau van de Unie zullen echter niet vergelijkbaar zijn met de afname van het luchtverkeer ten gevolge van de uitbraak van de COVID-19-pandemie in maart 2020. Het is dan ook passend de bestaande maatregelen en processen voor de toepassing van de prestatie- en heffingsregeling in RP3 te handhaven,