7.6.2014   

NL

Publicatieblad van de Europese Unie

L 169/14

(1)

In haar mededeling van 3 maart 2010, getiteld „Europa 2020 — Een strategie voor slimme, duurzame en inclusieve groei” (de „Europa 2020-strategie”), onderstreepte de Commissie de noodzaak van het scheppen van gunstige voorwaarden voor investering in kennis en innovatie teneinde slimme, duurzame en inclusieve groei te verwezenlijken in de Unie. Deze strategie is zowel door het Europees Parlement als door de Raad onderschreven.

(2)

Bij Verordening (EU) nr. 1291/2013 van het Europees Parlement en de Raad (3) werd Horizon 2020 — Het kaderprogramma voor onderzoek en innovatie (2014-2020) („Horizon 2020”), ingesteld. Horizon 2020 is erop gericht een groter effect op onderzoek en innovatie te bewerkstelligen door bij te dragen tot de versterking van publiek-publieke partnerschappen, onder meer door deelneming van de Unie aan door verscheidene lidstaten overeenkomstig artikel 185 van het Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie opgezette programma's.

(3)

Publiek-publieke partnerschappen dienen als doel te hebben grotere synergie tot stand te brengen, de coördinatie te intensiveren en overlapping met uniale, internationale, nationale en regionale onderzoeksprogramma's te voorkomen, en dienen de algemene beginselen van Horizon 2020, in het bijzonder de beginselen in verband met openheid en transparantie, na te leven. Bovendien moet de vrije toegang tot wetenschappelijke publicaties worden gewaarborgd.

(4)

Beschikking nr. 742/2008/EG van het Europees Parlement en de Raad (4) voorziet in een financiële bijdrage van de Gemeenschap aan het gezamenlijke onderzoeks- en ontwikkelingsprogramma voor Omgevingsondersteund leven (Ambient Assisted Living Joint Programme (AAL)) („het gezamenlijke AAL-programma”) die overeenkomt met die van de lidstaten, maar niet meer dan 150 000 000 EUR bedraagt voor de duur van het zevende kaderprogramma van de Europese Gemeenschap voor activiteiten op het gebied van onderzoek, technologische ontwikkeling en demonstratie (2007-2013), vastgelegd bij Besluit nr. 1982/2006/EG van het Europees Parlement en de Raad (5).

(5)

In december 2012 heeft de Commissie aan het Europees Parlement en de Raad een verslag van de tussentijdse evaluatie van het gezamenlijke AAL-programma voorgelegd. Deze evaluatie is uitgevoerd door een groep deskundigen. Hun algemene bevinding was dat met het gezamenlijke AAL-programma opmerkelijke resultaten zijn behaald, dat aanzienlijke vooruitgang is geboekt met de verwezenlijking van de doelstellingen, en dat het programma na de huidige financieringsperiode voortgezet zou moeten worden. De groep deskundigen wees echter ook op enkele tekortkomingen, in het bijzonder op de noodzaak de gebruiker meer bij projecten te betrekken, al van in de vroegst mogelijke fase, en op de noodzaak van verdere verbeteringen van de operationele prestaties als het gaat om de contracteringstermijn en de betalingstermijn.

(6)

Uit de tussentijdse evaluatie van 2010 en het raadplegingsproces van 2012 bleek dat er uiteenlopende financieringsinstrumenten, subsidiabiliteitsregels en terugbetalingsstelsels bestaan. De deelnemende staten zouden hier via de algemene vergadering van het AAL-programma over kunnen reflecteren en de uitwisseling van goede praktijken kunnen bevorderen.

(7)

In haar mededeling van 12 oktober 2006 met de titel „De demografische toekomst van Europa: probleem of uitdaging?” benadrukte de Commissie dat vergrijzing voor alle lidstaten een van de belangrijkste uitdagingen is, en dat intensiever gebruik van nieuwe technologieën de kosten beter beheersbaar kan maken, het welzijn van ouderen en hun actieve deelname aan de samenleving kan bevorderen en het concurrentievermogen van de economie van de Unie kan verbeteren.

(8)

De Commissie heeft uit hoofde van het vlaggenschipinitiatief „Innovatie-Unie” van de Europa 2020-strategie de vergrijzing van de bevolking aangemerkt als een van de maatschappelijke uitdagingen waarbij innovatieve doorbraken een belangrijke rol kunnen spelen. Hierdoor krijgt het concurrentievermogen een impuls, worden Europese ondernemingen in staat gesteld het voortouw te nemen bij de ontwikkeling van nieuwe technologieën, te groeien en op nieuwe groeimarkten wereldleider te zijn, verbetert de kwaliteit en efficiëntie van overheidsdiensten en wordt zodoende bijgedragen tot het scheppen van grote aantallen nieuwe, hoogwaardige banen.

(9)

In de Unie hebben ongeveer 20 miljoen mensen een baan in de gezondheidszorg of de sociale dienstverlening („white-coat”-banen), een cijfer dat in de komende jaren waarschijnlijk nog zal stijgen ten gevolge van de vergrijzing. Opleiding en een leven lang leren in deze gevoelige sector moeten een prioriteit zijn. Daarom moet de behoefte aan banen in deze sector en investeringen in moderne vaardigheden, zoals het gebruik van informatietechnologie, nader worden beoordeeld.

(10)

In haar mededeling van 19 mei 2010 met als titel „Een digitale agenda voor Europa” stelt de Commissie voor het gezamenlijke AAL-programma te versterken om eraan bij te dragen de uitdaging van de vergrijzing van de bevolking het hoofd te bieden.

(11)

In haar mededeling van 29 februari 2012 met als titel „Verdere ontwikkeling van het strategische uitvoeringsplan van het Europees innovatiepartnerschap voor actief en gezond ouder worden” stelt de Commissie voor, rekening te houden met de desbetreffende prioriteiten van het strategisch uitvoeringsplan voor toekomstige programma's en instrumenten voor onderzoek en innovatie die onderdeel zijn van Horizon 2020. De Commissie heeft eveneens voorgesteld rekening te houden met de bijdragen die het gezamenlijke AAL-programma kan leveren aan het Europees innovatiepartnerschap voor actief en gezond ouder worden.

(12)

In het Europees innovatiepartnerschap op het gebied van actief en gezond ouder worden, vastgesteld op grond van de Innovatie-Unie, staat dat voor innovatieve, op informatie- en communicatietechnologie (ICT) gebaseerde oplossingen naar verwachting een belangrijke rol zal zijn weggelegd bij het realiseren van de doelstelling om tegen 2020 twee extra gezonde levensjaren te winnen en de levenskwaliteit voor burgers en de efficiëntie van de zorgstelsels in de Unie te verbeteren. In het strategische uitvoeringsplan zijn voor drie gebieden prioriteiten vastgesteld om de innovatie op het gebied van actief en gezond ouder worden te versnellen en uit te breiden: preventie en gezondheidsbevordering, zorg en behandeling, en zelfstandig leven en sociale inclusie.

(13)

Aangezien ICT-systemen een grote hoeveelheid persoonsgegevens en persoonlijke profielen verwerken en in real-time communiceren, waardoor het risico op inbreuken op de gegevensbeveiliging erg groot is, dient rekening te worden gehouden met gegevensbeschermingsaspecten. Daarenboven dient het recht op privacy te worden geëerbiedigd.

(14)

Het onderzoeks- en ontwikkelingsprogramma Actief en ondersteund leven („het AAL-programma”) moet voortbouwen op de verworvenheden van het vorige programma en de tekortkomingen ervan verhelpen door de gebruiker van in de vroegste fase voldoende nauw bij alle projecten te betrekken teneinde ervoor te zorgen dat de ontwikkelde oplossingen aanvaardbaar zijn en aansluiten op specifieke behoeften, alsmede door het AAL-programma beter uit te voeren.

(15)

De uitvoering van het AAL-programma dient uit te gaan van een brede definitie van innovatie, die ook organisatorische, zakelijke, technologische, maatschappelijke en milieuaspecten dient te omvatten. Deze definitie moet een multidisciplinaire aanpak garanderen en ervoor zorgen dat de sociale en menswetenschappen in het AAL-programma worden geïntegreerd.

(16)

De activiteiten onder het AAL-programma moeten in overeenstemming zijn met de doelstellingen en de prioriteiten inzake onderzoek en innovatie van Horizon 2020, en met de in artikel 26 van Verordening (EU) nr. 1291/2013 vastgelegde algemene beginselen en voorwaarden.

(17)

Er moet een plafond worden vastgesteld voor de financiële deelname van de Unie aan het AAL-programma voor de duur van Horizon 2020. De financiële deelname van de Unie aan het AAL-programma mag de financiële bijdrage van de deelnemende staten voor de duur van Horizon 2020 niet overtreffen, om de hefboomwerking te versterken en ervoor te zorgen dat de deelnemende staten actief betrokken zijn bij de verwezenlijking van de AAL-programmadoelstellingen.

(18)

Teneinde rekening te houden met de looptijd van Horizon 2020 moeten oproepen tot het indienen van voorstellen in het kader van het AAL-programma uiterlijk op 31 december 2020 worden gedaan. In met redenen omklede gevallen kunnen oproepen tot het indienen van voorstellen worden gedaan tot en met 31 december 2021.

(19)

Overeenkomstig de doelstellingen van Verordening (EU) nr. 1291/2013, hebben elke lidstaat die en elk land dat bij Horizon 2020 is betrokken, het recht om op elk gepast tijdstip aan het AAL-programma deel te nemen.

(20)

Om ervoor te zorgen dat de financiële toezegging van de Unie overeenkomt met die van de deelnemende staten, dient de financiële bijdrage van de Unie afhankelijk te worden gemaakt van de formele toezeggingen van de deelnemende staten voordat het AAL-programma van start gaat, en van de garantie dat deze toezeggingen ook worden nagekomen. De bijdrage van de deelnemende staten aan het AAL-programma is inclusief de administratieve kosten die op nationaal niveau worden gemaakt om het AAL-programma doeltreffend uit te voeren.

(21)

De gezamenlijke uitvoering van het AAL-programma vergt een uitvoeringsstructuur. De deelnemende staten hebben overeenstemming bereikt over de uitvoeringsstructuur voor het AAL-programma en hebben in 2007 de ivzw „Omgevingsondersteund leven” („Ambient Assisted Living ivzw”) opgericht, een internationale non-profitvereniging met rechtspersoonlijkheid naar Belgisch recht („AALA”). Aangezien de bestaande bestuursstructuur van het gezamenlijke AAL-programma volgens de tussentijdse evaluatie doeltreffend en van goede kwaliteit is, dient de AALA als uitvoeringsstructuur te worden gebruikt en als toewijzende en controlerende instantie van het AAL-programma te fungeren. De AALA dient de financiële bijdrage van de Unie te beheren en een doeltreffende uitvoering van het AAL-programma te garanderen.

(22)

Om de doelstellingen van het AAL-programma te verwezenlijken, dient de AALA de financiële steun voornamelijk te verlenen in de vorm van subsidies voor de deelnemers aan de door de AALA geselecteerde maatregelen. Deze activiteiten dienen te worden geselecteerd op basis van oproepen tot het indienen van voorstellen onder verantwoordelijkheid van de AALA, die daarbij door onafhankelijke externe deskundigen moet worden bijgestaan. De rangorde dient bindend te zijn wat betreft de selectie van de voorstellen en de toewijzing van middelen uit de financiële bijdrage van de Unie en de nationale begrotingen voor de projecten van het AAL-programma.

(23)

De financiële bijdrage van de Unie dient te worden beheerd overeenkomstig het beginsel van goed financieel beheer en de regels betreffende indirect beheer zoals vastgesteld in Verordening (EU, Euratom) nr. 966/2012 van het Europees Parlement en de Raad (6) en Gedelegeerde Verordening (EU) nr. 1268/2012 van de Commissie (7).

(24)

Met het oog op de bescherming van de financiële belangen van de Unie dient de Commissie door middel van evenredige maatregelen het recht te hebben om de financiële bijdrage van de Unie te verlagen, in te houden of te beëindigen als het AAL-programma ontoereikend, gedeeltelijk of laattijdig wordt uitgevoerd, of als de deelnemende staten niet, gedeeltelijk of laattijdig bijdragen aan de financiering van het AAL-programma. Deze rechten moeten in de tussen de Unie en de AALA te sluiten delegatieovereenkomst worden vermeld.

(25)

Ten behoeve van de vereenvoudiging dienen de administratieve lasten voor alle betrokken partijen te worden verminderd. Overlappende controles en onevenredige documentatie en verslaglegging moeten worden vermeden. Bij het uitvoeren van controles moet, in voorkomend geval, rekening worden gehouden met de specifieke kenmerken van nationale programma's.

(26)

Voor deelname aan acties onder contract die in het kader van het AAL-programma worden gefinancierd, geldt het bepaalde in Verordening (EU) nr. 1290/2013 van het Europees Parlement en de Raad (8). Vanwege specifieke operationele behoeften van het AAL-programma is het echter noodzakelijk te voorzien in afwijkingen van die verordening overeenkomstig artikel 1, lid 3, van die verordening.

(27)

Oproepen tot het indienen van voorstellen door de AALA moeten worden bekendgemaakt op het gemeenschappelijk deelnemersportaal, alsmede via andere door de Commissie beheerde elektronische verspreidingsmiddelen van Horizon 2020.

(28)

Specifieke afwijkingen van Verordening (EU) nr. 1290/2013 zijn gerechtvaardigd omdat het AAL-programma is bedoeld als een marktgericht onderzoeks- en innovatieprogramma waarin veel verschillende nationale financieringsstromen samenkomen (zoals financieringsprogramma's op het gebied van onderzoeksinnovatie, gezondheid en het bedrijfsleven). Omdat deze nationale programma's naar hun aard uiteenlopende regels voor deelname hebben, mag niet worden verwacht dat zij volledig op Verordening (EU) nr. 1290/2013 zijn afgestemd. Daarnaast richt het AAL-programma zich met name op het midden- en kleinbedrijf en op gebruikersorganisaties die doorgaans niet aan onderzoeks- en innovatieactiviteiten van de Unie deelnemen. Om de deelname van deze ondernemingen en organisaties te vergemakkelijken, wordt de financiële bijdrage van de Unie verstrekt in overeenstemming met de gebruikelijke regels van de nationale financieringsprogramma's, via één subsidie waarin de financiering van de Unie met de bijbehorende nationale financiering wordt gecombineerd.

(29)

De financiële belangen van de Unie dienen te worden beschermd door gedurende de gehele uitgavencyclus evenredige maatregelen te nemen, onder meer op het gebied van preventie, opsporing en onderzoek van onregelmatigheden, de terugvordering van verloren gegane middelen, ten onrechte betaalde of onjuist bestede middelen en waar nodig de toepassing van administratieve en financiële sancties overeenkomstig Verordening (EU, Euratom) nr. 966/2012.

(30)

De Commissie dient, met de hulp van onafhankelijke deskundigen, een tussentijdse evaluatie uit te voeren waarin met name een oordeel wordt gegeven over de kwaliteit en de doelmatigheid van het AAL-programma en de mate waarin vooruitgang wordt geboekt ten aanzien van de gestelde doelen, en voorts een slotevaluatie te maken en een verslag van deze evaluaties op te stellen.

(31)

De evaluatie dient op nauwkeurige en actuele informatie gebaseerd te zijn. Op verzoek van de Commissie dienen de AALA en de deelnemende staten daarom alle informatie te overleggen die de Commissie nodig heeft voor de verslagen over de evaluatie van het AAL-programma.

(32)

De in het kader van het AAL-programma geplande acties moeten de Europese openbare stelsels voor gezondheidszorg en zorg helpen onderbouwen, omdat zij een essentieel instrument zijn voor het behoud van het maatschappelijk welzijn en het dichten van de welvaartskloof tussen regio's en bevolkingsgroepen, die steeds alarmerender proporties aanneemt als gevolg van de heersende economische en sociale crisis.

(33)

Het AAL-programma dient te zorgen voor de daadwerkelijke bevordering van gendergelijkheid zoals neergelegd in Horizon 2020. Het AAL-programma dient de gendergelijkheid en de genderdimensie in onderzoeks- en innovatieonderwerpen te bevorderen. Bijzondere aandacht moet uitgaan naar het genderevenwicht, afhankelijk van de plaatselijke situatie, in evaluatiepanels en in organen zoals adviesgroepen en deskundigengroepen. De genderdimensie moet naar behoren worden geïntegreerd in onderzoek en innovatie in het kader van strategieën, programma's en projecten, en in alle fasen van de onderzoekscyclus worden doorgevoerd.

(34)

Het AAL-programma dient in overeenstemming te zijn met de in Horizon 2020 neergelegde ethische beginselen. Bijzondere aandacht dient te worden geschonken aan het beginsel van evenredigheid, het recht op privacy, het recht op bescherming van persoonsgegevens, het recht op lichamelijke en geestelijke integriteit, het recht op non-discriminatie en de noodzaak om een hoog niveau van bescherming van de menselijke gezondheid te verzekeren.

(35)

Daar de deelnemende staten besloten hebben het AAL-programma voort te zetten en daar de doelstellingen van dit besluit, namelijk het beleid van de Unie op het gebied van het actief en gezond ouder worden rechtstreeks te ondersteunen en aan te vullen, onvoldoende door de afzonderlijke lidstaten maar vanwege de omvang van het optreden beter op het niveau van de Unie kunnen worden verwezenlijkt, kan de Unie, overeenkomstig het in artikel 5 van het Verdrag betreffende de Europese Unie neergelegde subsidiariteitsbeginsel, maatregelen nemen. Overeenkomstig het in hetzelfde artikel neergelegde evenredigheidsbeginsel gaat dit besluit niet verder dan nodig is om deze doelstellingen te verwezenlijken,

a)

het bewijs van de deelnemende staten dat het AAL-programma in overeenstemming met de bijlagen I en II is opgezet;

b)

de aanwijzing door de deelnemende staten of door de deelnemende staten aangewezen organisaties, van de AALA, als verantwoordelijke structuur voor de uitvoering van het AAL-programma en voor de toewijzing van en de controle op de financiële bijdrage van de Unie;

c)

een toezegging van elke deelnemende staat om bij te dragen aan de financiering van het AAL-programma;

d)

door de AALA te leveren bewijs dat deze in staat is om het AAL-programma uit te voeren, inclusief het toewijzen van en het toezicht houden op de bijdrage van de Unie in het kader van indirect beheer van de begroting van de Unie overeenkomstig de artikelen 58, 60 en 61 van Verordening (EU, Euratom) nr. 966/2012; en

e)

het opzetten van een bestuursstructuur voor het AAL-programma in overeenstemming met bijlage III.

a)

de uitvoering door de AALA van de in bijlage I opgenomen doelstellingen en de in bijlage II bij dit besluit opgenomen activiteiten van het AAL-programma in overeenstemming met Verordening (EU) nr. 1290/2013, met inachtneming van artikel 5 van dit besluit;

b)

het handhaven van een passend en doelmatig governancemodel in overeenstemming met bijlage III;

c)

de naleving door de AALA van de verslagleggingsvereisten die zijn vastgelegd in artikel 60, lid 5, van Verordening (EU, Euratom) nr. 966/2012; en

d)

het nakomen door elke deelnemende staat van de toezegging bedoeld in lid 1, onder c), en het nakomen van de jaarlijkse verplichtingen om bij te dragen aan de financiering van het AAL-programma.

a)

financiële bijdragen aan de op grond van het AAL-programma ondersteunde acties onder contract in overeenstemming met bijlage II;

b)

bijdragen in natura die overeenkomen met de administratieve kosten die de nationale overheden hebben gemaakt voor een effectieve uitvoering van het AAL-programma in overeenstemming met bijlage II.

a)

de eisen met betrekking tot de bijdrage van de AALA aangaande de relevante prestatie-indicatoren in bijlage II bij Besluit 2013/743/EU;

b)

de eisen met betrekking tot de bijdrage van de AALA aan de controle als bedoeld in Besluit 2013/743/EU;

c)

de specifieke prestatie-indicatoren die nodig zijn voor de controle op het functioneren van de AALA overeenkomstig artikel 3, lid 2;

d)

de regelingen met betrekking tot het verstrekken van de informatie en gegevens die noodzakelijk zijn om te waarborgen dat de Commissie aan haar verspreidings- en verslagleggingsverplichtingen kan voldoen;

e)

bepalingen inzake de bekendmaking van oproepen tot het indienen van voorstellen door de AALA, in het bijzonder op het gemeenschappelijk deelnemersportaal, alsmede via andere door de Commissie beheerde elektronische verspreidingsmiddelen van Horizon 2020.