6.6.2013   

NL

Publicatieblad van de Europese Unie

C 161/64

1.1

Het voorstel voor een verordening betreft de verlenging in 2014-2020 van het in 2009 door de Commissie vastgestelde programma ter financiering van de organen die actief zijn op het vlak van financiële verslaggeving en controle van jaarrekeningen. Van de start van het programma tot de dag van vandaag heeft de sector verschillende veranderingen meegemaakt. Het aantal organen is momenteel beperkt tot drie: de International Financial Reporting Standards Foundation (IFRS), de European Financial Reporting Advisory Group (EFRAG) en de Public Interest Oversight Board (PIOB).

1.2

Het EESC schaart zich achter de wezenlijke inhoud van het programma, aangezien financiële verslaggeving en controle van jaarrekeningen een fundamentele rol vervullen binnen een sterke en transparante markt. Anderzijds beschikt het EESC niet over voldoende elementen om zich uit te spreken over de gepastheid van de bedragen die voor elk programma worden uitgetrokken. Evenmin kan het oordelen of het "product" van elk individueel orgaan beantwoordt aan de behoeften van de gebruikers, die overigens erg tevreden lijken te zijn.

1.3

De financiële crisis, waarmee de markt nog altijd te kampen heeft, heeft geleid tot een grotere behoefte aan nauwkeurigere informatie en steeds doeltreffendere controlestandaarden. Dergelijke instrumenten hebben echter geen zin als hun "gebruikers" niet in staat zijn ze ten volle te benutten. Het is bijgevolg noodzakelijk om binnen de openbare en de particuliere sector deskundigen van hoog niveau op te leiden: dit is een opdracht waar de EU, de lidstaten en de bedrijfswereld zich op alle mogelijke manieren moeten voor inzetten en waarvoor ze passende middelen moeten uittrekken.

2.1

Op 19 december 2012 heeft de Commissie een voorstel gepubliceerd voor een verordening van het Europees Parlement en de Raad, bedoeld om in de periode van 1 januari 2014 tot 31 december 2020 de activiteiten te ondersteunen van de instanties die beginselen en standaarden uitwerken inzake financiële informatie en controle van jaarrekeningen. De eerste versie van het programma, die van 2009 dateert, loopt op 31 december 2013 ten einde. Een aantal organen die in het eerste programma opgenomen waren, zijn nu onder andere organen ondergebracht. In dit voorstel gaat het dus louter over de resterende begunstigden, met name de IFRS Foundation (rechtsopvolger van de IASCF), de EFRAG en de PIOB. Enkel de particuliere sector wordt hier behandeld. De openbare sector valt onder Verordening (EG) nr. 2223/96 van de Raad van 25 juni 1996 inzake het Europees systeem van nationale en regionale rekeningen in de Gemeenschap (SEC 95), dat de principes voor het opstellen van overheidsbegrotingen vastlegt.

2.2

Zowel het voorstel als de bijhorende toelichting bevatten dermate veel letterwoorden dat het moeilijk wordt om in het woud van afkortingen en verbanden het noorden niet te verliezen en de verschillende in de tekst vermelde instanties van elkaar te onderscheiden. Ten behoeve van de leesbaarheid is er dus een wegwijzer bij de letterwoorden en organogrammen nodig: hoewel in de documenten een nauwkeurige technische terminologie wordt gevolgd, is het hoegenaamd niet eenvoudig ze te begrijpen, zelfs niet voor wie beroepshalve op dit terrein actief is.

2.3

Een dergelijke wegwijzer zou in heel eenvoudige bewoordingen toelichting moeten geven bij de volgende begunstigde organen:

2.4

De instellingen die omvangrijke financiering zouden ontvangen, hebben een erg technische materie te behandelen, die moeilijk toegankelijk is voor niet-specialisten. De Commissie heeft zich er dan ook toe beperkt zonder externe raadplegingen de gepastheid van de bijdragen te beoordelen op basis van haar eigen kennis en ervaring. In de impactstudie is vastgesteld dat het financieringsprogramma aan de verwachtingen beantwoordt en dat de vooropgestelde doelen zijn bereikt.

3.1

Het EESC heeft zich reeds eerder uitgesproken over het oorspronkelijke programma (2): het schaarde zich achter de Commissievoorstellen en formuleerde er een aantal voorbehouden en voorstellen bij die hier – waar nodig – zullen worden herhaald. Net zoals in het verleden kan enkel worden onderschreven dat het nodig is middelen uit te trekken voor instellingen die zeer gevoelige en uiterst gewichtige taken vervullen. Het is echter niet mogelijk om een gefundeerd oordeel te vellen over de omvang van deze financiering: slechts een beperkt aantal deskundigen beschikt over de uitgebreide kennis die daarvoor nodig is.

3.2

Toen het programma in 2009 werd opgestart, was de financiële crisis al uitgebroken. Toch was het toen wellicht te vroeg om omvattende analyses uit te voeren waarin ook rekening werd gehouden met de minder zichtbare aspecten van de oorzaken – of liever de meespelende factoren – van wat er is gebeurd. Nu er wat tijd is over gegaan en in de tussentijd nog andere gebeurtenissen zich hebben voorgedaan, zijn nadere overwegingen mogelijk.

3.3

Financiële verslaggeving en boekhoudkundige technieken zijn duur, a fortiori als ze het werk zijn van deskundigen die niet gemakkelijk op de markt te vinden zijn en die na hun universitaire opleiding enkel in de praktijk vaardigheden van een hoog niveau hebben kunnen verwerven. Dat is echter niet alles: de betrokken deskundigen dienen ook over hoge morele kwaliteiten beschikken, teneinde de vertrouwelijkheid van de informatie en de neutraliteit van hun analyses te garanderen. Financiering van operationele eenheden is dus zeker nuttig, maar er is ook behoefte aan opleiding van deskundigen, die op een passende wijze dienen te worden vergoed en gestimuleerd.

3.3.1

Bij "deskundigen" wordt gewoonlijk gedacht aan degenen die aan de basis liggen van de verslaggeving en de standaarden, maar ook de gebruikers ervan dienen deskundigen te zijn, aangezien de informatie voor hen een werkinstrument is en de standaarden een leidraad vormen. De beschikbaarheid van degelijk opgeleid personeel is dus duidelijk een prioriteit, niet enkel voor wie de informatie produceert, maar ook voor wie ze gebruikt: regelgevende en toezichthoudende overheden, wetgevers, bedrijven en onderzoeksinstituten.

3.4

Van de opleiding hangt ook de kwaliteit van de informatie af. In paragraaf 3.1 is reeds gesteld dat het moeilijk is uitspraak te doen over de omvang van de voorgestelde financiering. Nog moeilijker en willekeuriger zou een oordeel zijn over de toegevoegde waarde hiervan voor de gebruikers. Er kan dus wel met het Commissievoorstel worden ingestemd wat de omvang van de bijdragen betreft, maar louter op basis van de bestaande vertrouwensrelatie en een beoordeling van de beweegredenen.

3.5

In zijn bij de lancering van het programma in 2009 uitgebrachte advies (3) had het EESC aanbevolen bijzondere aandacht te besteden aan het vermijden van ongepaste beïnvloeding en inmenging op de effectenmarkt  (4), waar de IASCF- en EFRAG-normen van toepassing zijn. De Commissie, die hier zelf al op gewezen had, had om Europees optreden verzocht teneinde "ongepaste beïnvloeding vanwege partijen die [hierbij] belang hebben" te vermijden. Aangezien dit belangrijke en gevoelige punt in het nieuwe voorstel voor een verordening volledig verdwenen is, vraagt het EESC dat de Commissie bevestigt het volste vertrouwen te behouden in de onafhankelijkheid van de betrokken organen. Hetzelfde geldt voor de PIOB  (5).

3.6

De EFRAG wordt door de Commissie namens de kleinere lidstaten medegefinancierd (terwijl de grotere lidstaten rechtstreekse bijdragen leveren). Wellicht zou de bijdrage van de Commissie niet wezenlijk verschillen als alle lidstaten een – zelfs slechts symbolische – duit in het zakje deden. Toch zou dit erop wijzen dat de hele Europese ploeg zich verantwoordelijk en betrokken voelt bij organen van gemeenschappelijk belang, ongeacht de grootte van ieder lid.

3.7

Met de IFRS-normen wordt een bedrijfsboekhouding aan marktprijzen (marked-to-market) beoogd. Tijdens de financiële crisis werd erop gewezen dat deze normen een procyclisch kortetermijneffect hebben. Het EESC raadt dan ook aan voor deze normen een kosten-batenbeoordeling uit te voeren, bijvoorbeeld binnen het hier besproken programma.

3.8

Tot slot zou het EESC nog willen benadrukken dat het niet alleen belangrijk is gegevens te verzamelen en te verwerken, maar ook nodig ze correct te interpreteren en te gebruiken. Hoewel de "leveranciers" erg professioneel zijn, is er nog heel wat werk aan de winkel wat betreft de erg heterogene groep gebruikers: hier zijn opleiding en bijscholing van degelijk personeel nodig.