11.4.2018   

NL

Publicatieblad van de Europese Unie

C 129/76

Rapporteur:

Brenda KING

1.1.

De in Cotonou gesloten partnerschapsovereenkomst (Cotonou Partnership Agreement, CPA) tussen de Europese Unie (EU) en de groep van staten in Afrika, het Caribisch gebied en de Stille Oceaan (ACS) loopt in 2020 af. De CPA ligt ten grondslag aan samenwerking en overleg op het gebied van politiek, economie, handel en ontwikkelingshulp.

1.2.

De EU en de ACS hebben afzonderlijk discussies op gang gebracht om een raamwerk en een basis voor de toekomstige relaties te schetsen. Waarschijnlijk zal hierin prioritaire aandacht uitgaan naar armoedevermindering, handelsbetrekkingen, het beheer van migratiestromen en de strijd tegen de opwarming van de aarde. De discussies tussen de EU en de ACS zullen formeel niet later dan augustus 2018 van start gaan.

1.3.

De Europese Dienst voor extern optreden (EDEO) en de Europese Commissie hebben in 2015 een openbare raadpleging op touw gezet om het samenwerkingskader voor de periode na het verstrijken van de CPA voor te bereiden. Ze hebben in november 2016 een gezamenlijke mededeling uitgebracht ter ondersteuning van een overkoepelend kader waarin gemeenschappelijke waarden en belangen worden vastgesteld, binnen drie verschillende partnerschappen met elk van de drie regio’s.

1.4.

Het Europees Economisch en Sociaal Comité (EESC) kan zich vinden in de gezamenlijke mededeling en in de optie die de voorkeur van de Commissie heeft, nl. een juridisch bindende, overkoepelende overeenkomst met specifieke regionale prioriteiten. Volgens het EESC is er behoefte aan een nieuwe, geactualiseerde overeenkomst die rekening houdt met nieuwe omstandigheden zoals de zorgen van het Europese publiek over het toegenomen risico van terroristische aanslagen, het gevoel dat de migratiestromen onbeheersbaar zijn, het gevaar van klimaatvluchtelingen als gevolg van de sterke bevolkingsgroei in Afrika, de toenemende invloed van andere regionale grootmachten, en het onvoorspelbare optreden van de huidige president van de VS.

1.5.

Het EESC dringt er ook op aan dat het maatschappelijk middenveld meer bij het nieuwe kader wordt betrokken en dat het een grotere rol krijgt, die meer zou moeten behelzen dan louter raadpleging. Dit is belangrijk om te zorgen voor samenhang in het ontwikkelingsbeleid (inachtneming van het beginsel van Policy Coherence for Development, PCD).

1.6.

Het voornemen om verder werk te maken van de Agenda 2030 van de VN en de doelstellingen voor duurzame ontwikkeling (SDG’s), incl. specifieke aspecten van de Europese Ontwikkelingsfondsen, wordt door het EESC toegejuicht. Dit vormt een aanvulling op de „Europese consensus voor ontwikkeling”, die als hoofddoel heeft om armoede uit te bannen en daarbij ook de economische, sociale en milieudimensie van duurzame ontwikkeling in acht te nemen. Het EESC vindt het jammer dat de Agenda 2030 niet centraal wordt gesteld in de toekomstige overeenkomst. Dat zou immers nuttig zijn om belangrijke beginselen als universaliteit, goed bestuur en de onderlinge verwevenheid en de ondeelbaarheid van de SDG’s kracht bij te zetten.

1.7.

Naar het oordeel van het EESC moet een toekomstig partnerschap niet gebaseerd zijn op een donor-ontvangerrelatie, maar op politieke dialoog. Het EESC stelt vast dat de mededeling goed aansluit bij de integrale EU-strategie, maar beveelt aan om het toekomstige kader voor samenwerking tussen ACS en EU ook af te stemmen op de strategieën en doelstellingen van de ACS-partners.

1.8.

Verder zou het volgens het EESC goed zijn om de politieke dimensie te versterken en om te voorzien in een robuust monitoringmechanisme, waarin ook voor het maatschappelijk middenveld een rol moet zijn weggelegd. Het EU-acquis op het vlak van de participatie van maatschappelijke organisaties, ook uit de particuliere sector, in alle stadia van het toekomstige partnerschap zou behouden en versterkt moeten worden, waarbij maatschappelijke organisaties opgenomen worden in een geïnstitutionaliseerd kader binnen de politieke dialoog.

1.9.

Uit een enquête van het EESC onder sociaal-economische actoren in ACS-landen blijkt dat 82 % van hen voorstander is van deelname van niet-overheidsactoren aan parlementaire vergaderingen en dat 78 % voorstander is van deelname aan intergouvernementele vergaderingen, waar ze ook de mogelijkheid zouden moeten hebben om rapporten in te dienen en aanbevelingen te doen.

1.10.

Het EESC betreurt het dat de gezamenlijke mededeling geen recht doet aan het belang van maatschappelijke organisaties, noch op het niveau van de overkoepelende overeenkomst, noch op dat van de partnerschappen met de drie regio’s. Het toekomstige partnerschap zou een formeel mechanisme moeten omvatten om maatschappelijke organisaties te betrekken bij de opzet, implementatie, monitoring en evaluatie, alsook bij de aanstaande onderhandelingsfase. Het EESC staat klaar om daarbij een centrale rol te spelen.

1.11.

Het Europees Ontwikkelingsfonds (EOF) wordt nergens genoemd. Het EESC gaat ervan uit dat hierin verandering zal komen na de vaststelling van het meerjarig financieel kader (MFK) en het besluit over de budgettering van het EOF. Het EESC herhaalt zijn aanbeveling uit advies REX/455 dat alle vormen van ontwikkelingshulp van de EU aan derde landen onder hetzelfde wettelijke kader en dezelfde democratische controle van het Europees Parlement zouden moeten vallen, zonder dat wordt geraakt aan de positieve aspecten van het EOF. Verder is het EESC van mening dat de Vredesfaciliteit voor Afrika en de nieuwe projecten die met migratie samenhangen, buiten het EOF gefinancierd zouden moeten worden.

1.12.

Het EESC vindt het een goede zaak dat als specifieke prioriteit van het toekomstige partnerschap de nadruk wordt gelegd op menselijke ontwikkeling en vindt dat dit voor alle drie regio’s een prioriteit zou moeten zijn die gekoppeld wordt aan de SDG’s.

1.13.

Terecht wordt er in de mededeling op gewezen dat het zaak is om gendergelijkheid en de versterking van de positie van vrouwen en meisjes ten volle te beschermen, te bevorderen en te bewerkstelligen, en om te erkennen dat vrouwen en meisjes in belangrijke mate bijdragen aan vredes- en staatsopbouw, economische groei, technologische ontwikkeling, armoedevermindering, gezondheidszorg en welzijn, cultuur en menselijke ontwikkeling. Tot teleurstelling van het EESC wordt in de mededeling echter niet nader aangegeven hoe dit zal worden gefaciliteerd.

1.14.

Het EESC is ermee ingenomen dat handel en de economische partnerschapsovereenkomsten (EPO’s) volledig in het nieuwe partnerschap zullen worden geïntegreerd. Het is van mening dat handelsakkoorden, ook de EPO’s, zouden moeten uitgaan van de Agenda 2030 van de VN en de Klimaatovereenkomst van Parijs.

1.15.

EPO-onderhandelingen tussen de ACS en de EU zouden op transparante wijze gevoerd moeten worden, met betrokkenheid van het maatschappelijk middenveld. De EPO’s zouden een uitvoerbaar hoofdstuk over duurzame ontwikkeling moeten bevatten. Bij de implementatie, monitoring en evaluatie daarvan zou het maatschappelijk middenveld een actieve rol moeten krijgen.

1.16.

Het EESC juicht het toe dat klimaat als een van de topprioriteiten wordt aangemerkt, maar is wel bezorgd dat de klimaat- en milieuprioriteiten in de drie regio’s verschillen. Een punt van zorg voor het EESC is ook dat de nadruk ligt op maatregelen die door ACS-landen moeten worden genomen, waarbij is verzuimd te vermelden dat de EU eveneens een verantwoordelijkheid heeft waar het gaat om haar voetafdruk of impact op de natuurlijke hulpbronnen en ecosystemen in deze ontwikkelingslanden.

2.1.

De Europese Unie (EU) en de 79 landen van Afrika, het Caribisch gebied en de Stille Oceaan (ACS) hebben een alomvattende en juridisch bindende internationale overeenkomst waarbij meer dan de helft van de natiestaten in de wereld zijn betrokken. Het gaat om de partnerschapsovereenkomst van Cotonou (CPA), die in 2000 in Benin is ondertekend en gericht is op de versterking van de al lang bestaande samenwerking op het gebied van politiek, handel en ontwikkeling tussen de EU en de ACS-landen. Deze overeenkomst heeft geleid tot de oprichting van een breed scala aan instellingen ter bevordering van de ACS-EU-samenwerking tussen regeringen, ambtenaren, parlementsleden, plaatselijke autoriteiten en het maatschappelijk middenveld, met inbegrip van de particuliere sector. De CPA vloeit voort uit de historische betrekkingen tussen de EU en haar voormalige kolonies, waaruit een hele reeks overeenkomsten is ontstaan, van de associatieovereenkomsten Yaoundé I en II tussen de Europese Economische Gemeenschap en voormalige Franse kolonies in Afrika (1963-1975) tot de overeenkomsten van Lomé tussen de ACS en de EU (1975-2000) en de meest recente partnerschapsovereenkomst die in Cotonou werd ondertekend (2000).

2.2.

Met de overeenkomsten van Lomé hebben de ACS-landen rechtsstatus gekregen, waardoor ze een ontwikkelingsmodel konden creëren en aanspraak konden maken op bevoorrechte toegang tot de gemeenschappelijke markt. Dit kader gaf meer gewicht aan landen in het Caribisch gebied en de Stille Oceaan, die in bilaterale overeenkomsten anders weinig hadden kunnen profiteren van een dergelijk ontwikkelingsmodel. Hoewel de armoede afnam, daalde het aandeel van de ACS-landen in de interne markt van 6,7 % in 1976 naar 3 % in 1998.

2.3.

De Overeenkomst van Cotonou, bedoeld om het partnerschap te versterken, berust op drie pijlers, nl. voor politiek, handel en duurzame ontwikkeling. Het initiële oogmerk van deze alomvattende overeenkomst was om de ontwikkeling in de ACS-landen te bevorderen en hun economieën te helpen diversifiëren door een gunstig klimaat voor ondernemerschap en investeringen te scheppen.

3.1.

De CPA verstrijkt in 2020, reden waarom de Europese Commissie en de hoge vertegenwoordiger van de Unie voor Buitenlandse Zaken en Veiligheidsbeleid op 22 november 2016 een gezamenlijke mededeling hebben uitgebracht. Op basis van de uitkomsten van de op 6 oktober 2015 gelanceerde openbare raadpleging worden in deze mededeling drie opties gepresenteerd. De eerste optie is om de CPA met de ACS-landen te verlengen. Voordeel hiervan zou zijn dat aan de huidige ACS-formule wordt vastgehouden. Er zou dan echter geen overeenkomst uit de bus komen waarin de door de betrokken partijen vastgestelde specifieke prioriteiten centraal staan. Bovendien zou in dit scenario geen rekening worden gehouden met de belangrijke veranderingen die zich sinds 2000 hebben voorgedaan, zoals de uitbreiding van de EU, het uiteenlopen van de prioriteiten in de ACS-landen en het toenemende belang van regionale organisaties, bijv. de Afrikaanse Unie.

3.2.

De tweede optie betreft een volledige regionalisering van de betrekkingen tussen de EU en de ACS-landen. Hiermee zouden de verschillen tussen de drie regio’s wel in aanmerking worden genomen, maar zou worden voorbijgegaan aan de wens van de ACS-landen om verenigd te blijven, alsook aan het wederzijdse verlangen om de EU-ACS-formule te gebruiken om invloed uit te oefenen binnen internationale instellingen.

3.3.

De voorkeur wordt gegeven aan de derde optie, die op instemming van alle kanten lijkt te kunnen rekenen. Bij deze optie behelst de herziening dat er een gemeenschappelijke kaderovereenkomst wordt gesloten die op drie regionale pijlers stoelt. Het gaat hierbij om een overeenkomst tussen de partnerlanden die bestaat uit drie afzonderlijke regionale partnerschappen met Afrika, het Caribisch gebied en de Stille Oceaan, met de mogelijkheid om nauw met andere landen samen te werken binnen een overkoepelend kader. In dit kader worden gemeenschappelijke waarden, beginselen, essentiële elementen en belangen opgenomen die ten grondslag liggen aan de samenwerking tussen de partijen, voortbouwend op de resultaten die er sinds jaar en dag met het partnerschap zijn geboekt. Dit kader zou ook specifieke mechanismen voor samenwerking op het wereldtoneel bevatten. De drie regionale partners zouden de bestaande partnerschappen (bv. de gemeenschappelijke strategie van Afrika en de EU) gebruiken en integreren, en zouden prioriteiten en acties vaststellen die gericht zijn op de specifieke elementen in het partnerschapsprogramma in elk van de drie regio’s. Met deze door de Commissie voorgestelde institutionele regeling, bestaande uit drie aparte regionale partnerschappen met Afrika, het Caribisch gebied en de Stille Oceaan, in het kader van een overkoepelende overeenkomst, blijven de verwezenlijkingen en voordelen van de EU-ACS-formule behouden, terwijl het tegelijkertijd mogelijk wordt om gedifferentieerde ontwikkelingsinitiatieven te ontplooien naargelang van de regio. Bovendien kan er bij deze voorkeursoptie voorzien worden in toekomstige participatie van landen die niet tot de ACS-landen behoren, zoals andere minst ontwikkelde landen (MOL’s), of de landen in Noord-Afrika.

3.4.

Het EESC steunt het streven van de Europese Commissie om het partnerschap juridisch bindend te maken maar tegelijkertijd flexibel te houden, zodat het kan worden aangepast aan een voortdurend veranderende omgeving. Het EESC raadt aan om in de post-Cotonou-overeenkomst duidelijk te definiëren wat „juridisch bindend” inhoudt en ook procedures op te nemen voor raadpleging en sancties in geval van schendingen van mensenrechten, democratische beginselen en met name de rechtsstaat. Het EESC stelt vast dat de ACS-landen de bindende aard van de toekomstige overeenkomsten onderschrijven (1) en is van mening dat dit de voorspelbaarheid, transparantie en wederzijdse verantwoordelijkheid zal waarborgen.

3.5.

Recent overeengekomen kaders voor internationale samenwerking — de Agenda 2030 voor duurzame ontwikkeling, de klimaatveranderingsovereenkomst van Parijs, het actieplan van Addis Abeba, het kader van Sendai en de Stedelijke agenda van de VN — bieden de mogelijkheid om deze in een nieuwe overeenkomst op te nemen, teneinde te bewerkstelligen dat de partners bij de overeenkomst de weg inslaan naar duurzaamheid ter wille van de mensen, de welvaart en de planeet. Het toekomstige partnerschap zou moeten worden gebaseerd op deze internationale kaders en afspraken, die op geïntegreerde, inclusieve en duurzame wijze geïmplementeerd dienen te worden.

3.6.

Met het oog op de gevolgen die ACS-landen zullen ondervinden van de exponentiële bevolkingsgroei en de verstoring van het klimaat, zou met de toekomstige overeenkomst vooral moeten worden ingezet op menselijke ontwikkeling. Hierbij is het zaak om uitdagingen op het gebied van voeding, voedselzekerheid en milieubescherming het hoofd te bieden en te streven naar welvaart voor iedereen.

3.7.

Het PCD-beginsel, d.w.z. dat het ontwikkelingsbeleid samenhangend dient te zijn, zou in het toekomstige partnerschap een cruciale plaats moeten innemen, zodat alle interne en externe EU-beleidsmaatregelen de duurzame ontwikkeling in de EU en wereldwijd ten goede komen.

4.1.1.

Het EESC is ingenomen met het feit dat in artikel 6 van de CPA de betrokkenheid van niet-overheidsactoren wordt gesteund met de erkenning dat zij essentiële schakels in het partnerschap zijn. Het is echter teleurgesteld dat de samenwerking zo overheidsgericht is gebleven, ondanks de erkenning dat politieke dialoog belangrijk is voor de bevordering van de participatie van het maatschappelijk middenveld in het ontwikkelingsproces. Uitzonderingen zijn er wel, men denke maar aan de Paritaire Parlementaire Vergadering ACS-EU en de Parlementaire Vergadering Cariforum-EU, het Raadgevend Comité Cariforum-EU en het Handels- en ontwikkelingscomité Cariforum-EU. Deze zouden werkende weg verder versterkt kunnen worden.

4.1.2.

Het EESC wijst nog eens op de cruciale rol die niet-overheidsactoren in de ACS-EU-betrekkingen spelen bij het hele proces van duurzame ontwikkeling en bij het toezicht op de EPO’s. De rol van het maatschappelijk middenveld wordt in de Agenda 2030 van de VN erkend. Hierin staat namelijk dat de omvang en ambitie van de nieuwe Agenda een vernieuwd wereldwijd partnerschap vergt om de uitvoering ervan te waarborgen, en dat deze Agenda een grote mondiale inzet ter ondersteuning van de verwezenlijking van alle doelstellingen zal bevorderen, waarbij overheden, de particuliere sector, het maatschappelijk middenveld, het VN-systeem en andere actoren worden samengebracht en alle beschikbare middelen worden vrijgemaakt.

4.1.3.

Het EESC betreurt het dat een aantal ACS- en recent ook EU-landen restrictieve wetgeving invoeren die de werkzaamheden van niet-overheidsactoren aan banden legt, hetgeen in sommige gevallen schadelijke gevolgen heeft gehad voor de actieve deelname van maatschappelijke organisaties. Uit de duurzaamheidsindex voor maatschappelijke organisaties 2016 (2) blijkt dat vooral organisaties die zich bezighouden met belangenbehartiging en mensenrechten in veel landen in Afrika bezuiden de Sahara, in toenemende mate aan banden worden gelegd of dreigementen in die zin ontvangen.

4.1.4.

Belangrijk volgens het EESC is dat het nieuwe kader de legitimiteit van maatschappelijke organisaties in het bijzonder en niet-overheidsactoren in het algemeen versterkt, want zij zijn als stakeholders broodnodig in beleidsprocessen. Hiertoe moeten maatschappelijke organisaties uit zowel de ACS-landen als de EU bij de juridisch bindende beginselen van de overeenkomst worden betrokken. Dit zou ook een gestructureerd kader tussen maatschappelijke organisaties en alle gezamenlijke ACS-EU-instellingen moeten behelzen. Het EESC dringt daarom aan op verdergaande technische en financiële toezeggingen om de actieve deelname van maatschappelijke organisaties te stimuleren.

4.2.1.

Onder Lomé IV genoten ACS-landen niet-wederzijdse, eenzijdig door de EU verleende preferenties bij de uitvoer van hun producten naar de gemeenschappelijke markt. Ook was er een systeem om hen te compenseren voor verlies van exportopbrengsten als gevolg van wisselkoersschommelingen of natuurrampen. Deze regeling bleek strijdig met het beginsel van de „meest begunstigde natie” van de Wereldhandelsorganisatie. Om de nieuwe overeenkomst van Cotonou in overeenstemming te brengen met de WTO-regels zijn er economische partnerschapsovereenkomsten (EPO’s) opgezet, teneinde de ACS-landen in staat te stellen om te integreren in de wereldeconomie.

4.2.2.

Europa heeft onderhandeld over EPO’s met de zes regio’s die samen de 79 ACS-landen vormen, bedoeld om gezamenlijke partnerschappen te creëren op het gebied van handel en ontwikkeling, geschraagd door ontwikkelingshulp. Tussen 2000 en 2008 werd voor toegang tot de Europese markt gezorgd via niet-wederzijdse nationale preferentie, waarbij er ook een systeem van afwijkingen van de WTO-regels bestond. Sinds 2008 zijn er vrijhandelsovereenkomsten gesloten in het kader van de EPO’s, maar de vereiste handtekeningen en de daaropvolgende implementatie bleken tot nu toe een lastige klip. Er zijn dan wel zes EPO’s tot stand gebracht, het ratificatieproces voor de meeste daarvan is een stok in de wielen gestoken. In 2007 heeft Europa met 15 Caribische staten de eerste van deze overeenkomsten gesloten, die in december 2008 voorlopig in werking is getreden. Wat Afrika betreft zien we een meer gemengd beeld. In 2014 hebben 16 West-Afrikaanse landen en twee regionale organisaties, Ecowas en WAEMU, en de Oost-Afrikaanse Gemeenschap (EAC) een overeenkomst bereikt, maar het ondertekeningsproces is nog steeds bezig. De landen van de Ontwikkelingsgemeenschap van zuidelijk Afrika (SADC) hebben in 2016 een EPO ondertekend. Tot slot hebben Papoea-Nieuw-Guinea en Fiji, die het grootste deel van de handel tussen Europa en het gebied van de Stille Oceaan voor hun rekening nemen, in 2009 de tussentijdse EPO tussen Europa en de landen van de Stille Oceaan ondertekend.

4.2.3.

De Overeenkomst van Cotonou bevat dan ook een belangrijke handelsdimensie. In 2012 was de EU de op één na grootste handelspartner van de ACS, na de VS. De EU komt daarmee vóór Venezuela, China, Brazilië, Canada en India. De EU is goed voor 12,1 % van de handel van de ACS-landen, wat minder is dan de VS (35,7 %), maar meer dan China (6,9 %) (3).

4.2.4.

Volgens het International Trade Centre is het marktaandeel van de ACS-landen in de wereldeconomie tussen 2003 en 2012 gestegen van 1,4 % naar 1,7 %, terwijl het marktaandeel van de EU-28 in de ACS-markt in dezelfde periode gestegen is van 10,9 % naar 11,5 %. Sinds 2010 hebben de ACS-landen echter te maken gehad met de gevolgen van de economische crisis van 2008, waardoor de totale waarde van hun goederenhandel is afgenomen. In 2015 werd er voor 320,7 miljard USD uitgevoerd (tegen 495,1 miljard USD in 2011) en voor 439,6 miljard USD ingevoerd (tegen 500,2 miljard in 2014).

4.2.5.

Doel van de herziening van de Overeenkomst van Cotonou zou volgens het EESC moeten zijn dat de handel van de ACS-landen wordt uitgebreid, gezien het feit dat nog steeds 80 % van de minst ontwikkelde landen tot de ACS-groep behoort. Het EESC stelt ook vast dat de landbouw 90 % van de ACS-uitvoer vertegenwoordigt en dat de meerderheid van de beroepsbevolking daarin werkzaam is. Landbouwinkomsten dragen voor gemiddeld 20 % bij aan de nationale welvaart, maar er bestaan op dit vlak grote verschillen tussen de ACS-landen. Zo komt de helft van het bbp van Tsjaad voor rekening van de landbouwproductie, die in het Caribisch gebied slechts een aandeel van gemiddeld 1 % heeft (4).

4.2.6.

Handel en regionale integratie: De EPO is gericht op de bevordering van regionale integratie en gaat uit van de overtuiging dat sterkere regionale integratie een stimulans is voor de handel, en daarmee ook voor groei, werkgelegenheid en economische ontwikkeling. Om de handel tussen ACS-landen te bevorderen moet er geïnvesteerd worden in infrastructuur — ook in schone energie — zodat de ACS-landen zich meer kunnen gaan toeleggen op de productie en export van halffabricaten en eindproducten en zodoende hogerop komen in de mondiale waardeketen. Dit vereist ook een efficiënte scheepvaartsector. Het EESC raadt dan ook aan om de scheepvaart op te nemen in de EU-agenda voor het handels- en ontwikkelingsbeleid.

4.2.7.

Handel en duurzame ontwikkeling: Met het toekomstige partnerschap zouden handel en de EPO’s een plaats moeten krijgen binnen het kader van de Agenda 2030 en de Overeenkomst van Parijs. De EPO’s zouden een uitvoerbaar hoofdstuk over duurzame ontwikkeling moeten bevatten, met een formeel en gestructureerd kader voor inschakeling van maatschappelijke organisaties. Toekomstige onderhandelingen tussen de ACS en de EU zouden op transparante wijze hun beslag moeten krijgen. Bij het toezicht op de onderhandelingen en de implementatie en monitoring van de overeenkomst zouden maatschappelijke organisaties moeten worden betrokken.

4.3.1.

De instrumenten en methoden voor samenwerking zijn bedoeld om de CPA-beginselen concreet toe te passen door de nadruk te leggen op resultaten, partnerschap en ownership. Bij de programmering en tenuitvoerlegging van het Europees Ontwikkelingsfonds (EOF) is daarom uitgegaan van gezamenlijke verantwoordelijkheid.

4.3.2.

Het EOF wordt rechtstreeks gefinancierd door vrijwillige bijdragen van EU-lidstaten buiten de EU-begroting, maar met het oog op de samenhang wordt erover onderhandeld in combinatie met andere EU-instrumenten voor externe financiering. Het beheer is in handen van de Europese Commissie en de Europese Investeringsbank (EIB). De EIB beheert de investeringsfaciliteit en verstrekt leningen, garanties en fondsen uit zowel het EOF als haar eigen middelen aan particuliere ondernemingen in de ACS-landen voor kort- en langlopende particuliere en overheidsprojecten.

4.3.3.

De totale middelen van het EOF zijn toegenomen, maar zullen waarschijnlijk afnemen na de brexit, terwijl het fonds zijn intergouvernementele karakter en governancestructuur heeft behouden, waardoor het een sleutelelement in de ontwikkelingssamenwerking van de EU buiten het meerjarig financieel kader (MFK) is geworden. Vanwege de unieke geschiedenis en juridische status en het intergouvernementele karakter van het EOF heeft het Europees Parlement (EP) er geen medebeslissingsbevoegdheid over. De EP-Commissie ontwikkelingssamenwerking neemt deel aan de algemene beleidsbesprekingen en is een belangrijke CPA-stakeholder. De Paritaire Parlementaire Vergadering kan parlementaire controle uitoefenen over EOF-toewijzingen voor de nationale indicatieve programma’s (NIP’s) en de regionale indicatieve programma’s (RIP’s).

4.3.4.

Het EOF en budgettering: Via de bijzondere kwijtingsprocedure verleent het EP kwijting aan de Europese Commissie voor het beheer en de uitvoering van het EOF. Budgettering — de opname van het EOF in de EU-begroting — blijft een bron van wrijving tussen het EP en de Raad, hoewel de Commissie al herhaaldelijk heeft gesuggereerd dat het EOF in de EU-begroting moet worden opgenomen.

4.3.5.

Het EESC meent dat alle vormen van ontwikkelingshulp van de EU aan derde landen onder hetzelfde wettelijke kader en onder dezelfde democratische controle van het EP moeten vallen. Het dringt er daarom op aan dat het EOF wordt opgenomen in de EU-begroting, zonder dat wordt geraakt aan de positieve aspecten ervan (bijv. wederkerigheid en wederzijdse verantwoordelijkheid). Dit zou de samenhang in het ontwikkelingsbeleid van de EU ten goede komen.